INDEX RERUM INDEX RERUM

LUCANI locus de præsentia Dei in rebus. LUCANI locus de præsentia Dei in rebus. V, 2. V, 2.

Lux non est corpus, neque substantia spiri- Lux non est corpus, neque substantia spiri- tualis, neque substantialis forma, nec tualis, neque substantialis forma, nec manifestatio colorum, sed accidens, quod manifestatio colorum, sed accidens, quod est in quibusdam habitus, et in quibus- est in quibusdam habitus, et in quibus- .dam dispositio. .dam dispositio. XXI, 1. XXI, 1.

Lux non habet contrarium, nec proprie al- Lux non habet contrarium, nec proprie al- terat. terat. Ibid. Ibid.

Lux et color non eodem modo se habent ad Lux et color non eodem modo se habent ad visum, sed unum est ut objectum termi- visum, sed unum est ut objectum termi- nans visum, alterum autem in quo color nans visum, alterum autem in quo color movet visum. movet visum. Ibid. Ibid. Noctiluca, ut quercus putrefacta et quædam Noctiluca, ut quercus putrefacta et quædam animalia, unde habeant LUMEN? XXI, 2. animalia, unde habeant LUMEN? XXI, 2. LUMEN non est commiscibile cum aliquo per LUMEN non est commiscibile cum aliquo per lbid. lbid.

se, se,

numero. numero.

687 687 Corrupta forma substantiali in aliqua MATE- Corrupta forma substantiali in aliqua MATE- RIA nullum de accidentibus manet idem RIA nullum de accidentibus manet idem XV, 1. XV, 1. MATERIA triplex est, scilicet ex qua, in qua MATERIA triplex est, scilicet ex qua, in qua et circa quam. et circa quam. XLIII, 3, part. 1. XLIII, 3, part. 1. MATERIA est duplex, scilicet subjecta motui, MATERIA est duplex, scilicet subjecta motui, et substans universali. et substans universali. LVIII, 1. LVIII, 1.

MEDITATIO est frequens conversio memoriæ MEDITATIO est frequens conversio memoriæ super speciem rei ut est imago, et non ut super speciem rei ut est imago, et non ut est secundum se accepta. est secundum se accepta. XL, 4. XL, 4.

MEDIUM duplex, scilicet medium quod est MEDIUM duplex, scilicet medium quod est medium et materia, et medium quod est medium et materia, et medium quod est medium tantum. medium tantum. XXIV, 5, part. 1. XXIV, 5, part. 1.

Item, XXVI et XXXII, 4. Item, XXVI et XXXII, 4. MEDIUM aliam habet actionem ut medium, MEDIUM aliam habet actionem ut medium, et aliam ut materia. et aliam ut materia.

XXXIV, 2 ad XXXIV, 2 ad

quæst. 4. quæst. 4.

M M

MEMORIE multiplex definitio. MEMORIE multiplex definitio.

XL, 1. XL, 1.

MACROBII error dicentis animas per septem MACROBII error dicentis animas per septem circulos de coelo in terram meare, et de circulos de coelo in terram meare, et de terris in coelum remeare. terris in coelum remeare. V, 3. V, 3.

MANUS est organum organorum. MANUS est organum organorum.

LXII, 2. LXII, 2.

MARIS et fœminæ distinctio est duplex, scili- MARIS et fœminæ distinctio est duplex, scili- cet per proprietatem, ut in plantis, et per cet per proprietatem, ut in plantis, et per sexum, ut in animalibus. sexum, ut in animalibus. XVII, 2. XVII, 2.

MARE quare apparet album distantibus, MARE quare apparet album distantibus,

obscurum vero prope obscurum vero prope XXI, 3, part. 1. XXI, 3, part. 1.

accedentibus ? accedentibus ?

MEMORIA per se est sensibilis animæ et per MEMORIA per se est sensibilis animæ et per accidens intellective. Ibid., et LVII, 3. accidens intellective. Ibid., et LVII, 3. Item, LXXIII, 2, part. 2, ad quæst. 1. Item, LXXIII, 2, part. 2, ad quæst. 1. MEMORIA per se recipit intentiones non sen- MEMORIA per se recipit intentiones non sen- satas, et per illas devenit in imagines sen- satas, et per illas devenit in imagines sen- satas, et per imagines in rem. XL, satas, et per imagines in rem. XL, 1 et 4. 1 et 4.

MEMORIA duo habet, scilicet recipere et con- MEMORIA duo habet, scilicet recipere et con- servare, et redire in rem per speciem apud servare, et redire in rem per speciem apud se conservatam primum habet per se, se conservatam primum habet per se, secundum autem non nisi per actum æsti- secundum autem non nisi per actum æsti- mationis et phantasiæ. mationis et phantasiæ. XL, 1. XL, 1. MEMORIA et consideratio differunt in hoc MEMORIA et consideratio differunt in hoc quod consideratio est ejus quod præsen- quod consideratio est ejus quod præsen- tialiter est in anima, memoria vero est tialiter est in anima, memoria vero est acceptio ejus quod est in præterito in ani- acceptio ejus quod est in præterito in ani- ma secundum quod in præterito est in ma secundum quod in præterito est in ipsa. XL, 1 ad quæst. Item, LXXIII, 2, ipsa. XL, 1 ad quæst. Item, LXXIII, 2, part. 2 ad quæst. 1. part. 2 ad quæst. 1.

Tria sunt de ratione objecti MEMORIÆ, scili- Tria sunt de ratione objecti MEMORIÆ, scili-

cet tempus præteritum, imago ut imago, cet tempus præteritum, imago ut imago,

688 688

INDEX RERUM INDEX RERUM

et intentio quæ facit hanc imaginem esse et intentio quæ facit hanc imaginem esse hujus rei præteritæ. hujus rei præteritæ. XL, 2. XL, 2. MEMORIA organum habet in posteriori parte MEMORIA organum habet in posteriori parte

XL, 3. XL, 3.

capitis. capitis. Differentia est inter actum intellectus et Differentia est inter actum intellectus et actum MEMORIÆ secundum quod memoria actum MEMORIÆ secundum quod memoria est de intelligibili per accidens: quia in- est de intelligibili per accidens: quia in- tellectus contemplatur speciem ut est tellectus contemplatur speciem ut est principium scientiæ præsentis in anima, principium scientiæ præsentis in anima, et non retorquet eam ad rem acceptam in et non retorquet eam ad rem acceptam in præterito sicut facit memoria. XL, 4. præterito sicut facit memoria. XL, 4. MEMORIA Secundum quod est pars imaginis MEMORIA Secundum quod est pars imaginis abstrahit ab omni differentia temporis, abstrahit ab omni differentia temporis, cum sit in anima rationali. LXXIII, 2, cum sit in anima rationali. LXXIII, 2, part. 2 et quæst. 1. part. 2 et quæst. 1.

MENS humana tripliciter accipitur, scilicet MENS humana tripliciter accipitur, scilicet pro memoria, pro intellectu, et pro illa pro memoria, pro intellectu, et pro illa superiori parte, quæ continet memoriam, superiori parte, quæ continet memoriam, intelligentiam et voluntatem. intelligentiam et voluntatem. 2, part. 2 et quæs. 1. 2, part. 2 et quæs. 1.

LXXIII, LXXIII,

MENSTRUOSA si inspiciat speculum, quare ac- MENSTRUOSA si inspiciat speculum, quare ac- cidit speculo nubes menstruosa. XLV, 4. cidit speculo nubes menstruosa. XLV, 4.

In omni MOTU necesse est, quod primum In omni MOTU necesse est, quod primum movens immobile sit secundum motum movens immobile sit secundum motum illum. illum. III, 1. III, 1. MOVENS in animalibus motu processivo, non MOVENS in animalibus motu processivo, non est vegetabilis potentia, nec sensus, nec est vegetabilis potentia, nec sensus, nec intellectus sive speculativus, sive practi- intellectus sive speculativus, sive practi- cus, nec appetitus sensibilis per se: sed cus, nec appetitus sensibilis per se: sed ad movens a quo semper egreditur motus, ad movens a quo semper egreditur motus, duo ordinata sunt ad minus, vel tria, sci- duo ordinata sunt ad minus, vel tria, sci- licet apprehendens actuale quod est impe- licet apprehendens actuale quod est impe- rans motum, et appetendo exsequens mo- rans motum, et appetendo exsequens mo- tum et quia apprehendens est duplex, tum et quia apprehendens est duplex, scilicet intellectus et phantasia, ideo effi- scilicet intellectus et phantasia, ideo effi- ciuntur tria. ciuntur tria. LXII, 1. LXII, 1. MOVENS immobile motu processivo est bo- MOVENS immobile motu processivo est bo- num quod per speciem suam movet appe- num quod per speciem suam movet appe- titum, movens motum est appetitiva po- titum, movens motum est appetitiva po-

tentia quo vero movet, est organum, ut tentia quo vero movet, est organum, ut pes, vel ala, vel annulus, vel spina, vel pes, vel ala, vel annulus, vel spina, vel costa. costa. LXXII, 1. LXXII, 1. MOTUS processivus est motus organicus, in MOTUS processivus est motus organicus, in quo principium et finis est idem, cujus quo principium et finis est idem, cujus aliud quidem movetur, aliud quidem aliud quidem movetur, aliud quidem quiescit. quiescit. LXII, 2. LXII, 2. Quotiescumque mobile in MOTU, uno et eo- Quotiescumque mobile in MOTU, uno et eo- dem utitur ut fine et principio, de neces- dem utitur ut fine et principio, de neces- sitate quiescere accidit. sitate quiescere accidit.

Ibid. Ibid. MOTUS processivus principaliter est ad ci- MOTUS processivus principaliter est ad ci- ´ bum, et secundario ad alia delectabilia. ´ bum, et secundario ad alia delectabilia. LXII, 3. LXII, 3.

Omne animal organa processivi MOTUS habet Omne animal organa processivi MOTUS habet paria, et secundum naturam motus ejus paria, et secundum naturam motus ejus semper incipit a dextro. semper incipit a dextro. Ibid. Ibid. MOTUS omnis qui est secundum naturam, re- MOTUS omnis qui est secundum naturam, re- ducitur ad motum coeli. ducitur ad motum coeli. LXXX, 1. LXXX, 1. Morus coeli in comparatione ad motorem et Morus coeli in comparatione ad motorem et mobile, non habet principium per genera- mobile, non habet principium per genera- tionem, nec finem per corruptionem, sed tionem, nec finem per corruptionem, sed nihil prohibet motum coeli habere finem nihil prohibet motum coeli habere finem in comparatione ad determinatam ratio- in comparatione ad determinatam ratio- nem movendi, quæ est impletio numeri nem movendi, quæ est impletio numeri electorum. electorum. Ibid. Ibid. MOTIVA virtus dicitur duobus modis, scilicet MOTIVA virtus dicitur duobus modis, scilicet immediate movens organa in motu pro- immediate movens organa in motu pro- cessivo, et determinans per cognitionem cessivo, et determinans per cognitionem id quod est motus processivus. XXXIX, 1. id quod est motus processivus. XXXIX, 1. MOTIVE virtutis variæ divisiones. LXVIII, 2. MOTIVE virtutis variæ divisiones. LXVIII, 2. MOTIVA non est nisi triplex, scilicet duplex MOTIVA non est nisi triplex, scilicet duplex imperans, id est, cum cognitione, ut in- imperans, id est, cum cognitione, ut in- tellectus practicus et phantasia: et sine tellectus practicus et phantasia: et sine cognitione, ut voluntas, et irascibilis et cognitione, ut voluntas, et irascibilis et concupiscibilis et una exsequens quæ concupiscibilis et una exsequens quæ infusa est in nervis et musculis. LXVIII, infusa est in nervis et musculis. LXVIII, 3. Item, LXXIII, 4. 3. Item, LXXIII, 4. MOTORI aptantur. duæ diffinitiones: una se- MOTORI aptantur. duæ diffinitiones: una se- cundum quod est motor: alia secundum cundum quod est motor: alia secundum quod est in prædicamento substantiæ. quod est in prædicamento substantiæ. IV, 1. IV, 1.

MULIER quædam in civitate Paduana absti- MULIER quædam in civitate Paduana absti- nuit quadraginta diebus. nuit quadraginta diebus. X, 5. X, 5.

INDEX RERUM INDEX RERUM

MULIER fuit in costa, non sicut in causa se- MULIER fuit in costa, non sicut in causa se- minali, sed sicut in ratione causali, non minali, sed sicut in ratione causali, non ut de ipsa fieret, sed ut de ipsa fieri pos- ut de ipsa fieret, sed ut de ipsa fieri pos- LXXV ad quæst. 3. LXXV ad quæst. 3.

set. set.

689 689

NUTRITIVA semper agit in vigilantibus, et NUTRITIVA semper agit in vigilantibus, et dormientibus etiam magis. dormientibus etiam magis.

X, 5. X, 5. NUTRIENS priusquam decoquatur est dissi- NUTRIENS priusquam decoquatur est dissi- simile et cum decoctum est, est simile, simile et cum decoctum est, est simile, et maxime ultima digestione. et maxime ultima digestione. XI, 1. XI, 1. NUTRIENS transit in substantiam nutriti. NUTRIENS transit in substantiam nutriti. XI, 2. XI, 2.

Ibid. Ibid.

NUTRIMENTUM non est nisi secundum mate- NUTRIMENTUM non est nisi secundum mate- riam. riam. XI, 3. XI, 3. Instrumentum NUTRITIVE est calor naturalis Instrumentum NUTRITIVE est calor naturalis XII. XII.

MUNDUS incepit per creationem, non per MUNDUS incepit per creationem, non per generationem. generationem. LXXX, 1. LXXX, 1. Solutiones rationum arguentium æternita- Solutiones rationum arguentium æternita- tem mundi. tem mundi. MUNDUS est unus unitate proportionis po- MUNDUS est unus unitate proportionis po- tentiæ ad actum, scilicet moventis ad mo- tentiæ ad actum, scilicet moventis ad mo- tum, et patientis ad agens, et formæ ad tum, et patientis ad agens, et formæ ad materiam, et locati ad locum. LXXX, 2. materiam, et locati ad locum. LXXX, 2. MUNDUS finitus est in quantitate. LXXXI, 1. MUNDUS finitus est in quantitate. LXXXI, 1. MUNDUS non habet animam, nec est animal. MUNDUS non habet animam, nec est animal. LXXXI, 2. LXXXI, 2.

MUNDUS tribus ordinibus ordinatus est, sci- MUNDUS tribus ordinibus ordinatus est, sci- licet in se, et ad hominem, et Deum licet in se, et ad hominem, et Deum creantem. creantem.

LXXXI, 3. LXXXI, 3.

NUTRITIVA non subjacet imperio rationis in NUTRITIVA non subjacet imperio rationis in substantiali sibi, sed in annexo per acci- substantiali sibi, sed in annexo per acci- dens. dens.

0 0

LXVIII, 2. LXVIII, 2.

N N

In OCULO dominatur aqua secundum illam In OCULO dominatur aqua secundum illam partem in qua fit impressio. partem in qua fit impressio.

XX. XX.

In OCULO duplex humor: unus in acie, qui In OCULO duplex humor: unus in acie, qui vocatur crystallinus alius in textura ve- vocatur crystallinus alius in textura ve- narum, qui dicitur vitreus. narum, qui dicitur vitreus.

Ibid. Ibid.

NUTRITIVA est vis animæ vegetabilis conver NUTRITIVA est vis animæ vegetabilis conver tens corpus a corporeitate in qua erat, in tens corpus a corporeitate in qua erat, in similitudinem corporis in quo est, et unit similitudinem corporis in quo est, et unit ei cibum, per restaurationem ejus quod ei cibum, per restaurationem ejus quod solutum est in illo. solutum est in illo. IX, 1. IX, 1. NUTRITIVA est una specie. NUTRITIVA est una specie. IX, 2 et 3. IX, 2 et 3. Membra dissimilia non NUTRIUNTUR imme- Membra dissimilia non NUTRIUNTUR imme- diate, sed per membra similia. IX, 2. diate, sed per membra similia. IX, 2. NUTRITIVE actus est assimilare nutrimentum NUTRITIVE actus est assimilare nutrimentum et unire substantiæ nutriti. et unire substantiæ nutriti. NUTRITIO est unus motus qui est in nutrito. NUTRITIO est unus motus qui est in nutrito.

X, 1. X, 1.

X, 2. X, 2. NUTRITIO et generatio non sunt idem. NUTRITIO et generatio non sunt idem. X, 3. X, 3. NUTRITIONIS subjectum non est cibus, sed NUTRITIONIS subjectum non est cibus, sed nutritum. nutritum. X, 4. X, 4.

XXXV XXXV

Quare homo inter cætera animalia prave Quare homo inter cætera animalia prave ODORAT? ODORAT? XXVIII, 2. XXVIII, 2. Homo rarissime somniat de ODORIBUS. Ibid. Homo rarissime somniat de ODORIBUS. Ibid. ODOR in se est simplex qualitas. XXIX, 1. ODOR in se est simplex qualitas. XXIX, 1. ODOR principaliter constituitur ex sicco, et ODOR principaliter constituitur ex sicco, et secundario ex humido. XXIX, 2 et 5. secundario ex humido. XXIX, 2 et 5. ODORES semper fiunt per evaporationem. ODORES semper fiunt per evaporationem. XXIX, 3. XXIX, 3.

ODORES et sapores duplicem habent analo- ODORES et sapores duplicem habent analo- giam 1. Quia quidquid non habet sapo- giam 1. Quia quidquid non habet sapo- rem, non habet etiam odorem. 2. Quia ex rem, non habet etiam odorem. 2. Quia ex eisdem primis qualitatibus constituuntur, eisdem primis qualitatibus constituuntur, licet non eodem modo se habentibus. Ibid. licet non eodem modo se habentibus. Ibid. ODOR dicitur passio saporis, quia n onaccidit ODOR dicitur passio saporis, quia n onaccidit nisi cui accidit sapor, et causatur a prin- nisi cui accidit sapor, et causatur a prin- cipiis saporis. cipiis saporis. XXIX, XXIX, 44 44

4. 4.

690 690

INDEX RERUM INDEX RERUM

Nihil est ODORIFERUM nisi quod est composi- Nihil est ODORIFERUM nisi quod est composi- tum et evaporativum vapore sicco. tum et evaporativum vapore sicco. XXIX, 5. XXIX, 5.

ODORUM species distinguuntur tripliciter, ODORUM species distinguuntur tripliciter, scilicet in se absolute, et in comparatione scilicet in se absolute, et in comparatione ad sapores, et in comparatioue ad dele- ad sapores, et in comparatioue ad dele- ctationem vel tristitiam quam inferunt ctationem vel tristitiam quam inferunt sensui. sensui. XXIX, 6. XXIX, 6. Delectatio in ODORE secundum se propria Delectatio in ODORE secundum se propria est homini. est homini. XXIX, 6 ad quæst. 2. XXIX, 6 ad quæst. 2. ODORES sunt in aere et aqua. ODORES sunt in aere et aqua.

XXX. XXX.

* OLFACTUS organa sunt immediate in cerebro. * OLFACTUS organa sunt immediate in cerebro. XXVIII, 1. XXVIII, 1.

OLFACTUS est medius inter sensus. XXIX, 6. OLFACTUS est medius inter sensus. XXIX, 6. OLFACTUS est ejusdem rationis in animalibus OLFACTUS est ejusdem rationis in animalibus respirantibus et non respirantibus. XXXI. respirantibus et non respirantibus. XXXI.

ter esse. ter esse.

OPINIO est acceptio eorum quæ possunt ali- OPINIO est acceptio eorum quæ possunt ali- LIII, 1. LIII, 1. OPINIO ab intellectu non differt subjecto et OPINIO ab intellectu non differt subjecto et positione, sed differt esse et ratione. positione, sed differt esse et ratione. LIII, 1 ad quæst. LIII, 1 ad quæst.

OPINIO differt a fide in eo quod opinio est OPINIO differt a fide in eo quod opinio est acceptio unius partis cum formidine alte- acceptio unius partis cum formidine alte- rius, fides autem est perfecta persuasio rius, fides autem est perfecta persuasio unius partis per multa probabilia. Ibid. unius partis per multa probabilia. Ibid. OPINIO est solius animæ rationalis, licet OPINIO est solius animæ rationalis, licet quandoque sequatur rationem, quandoque quandoque sequatur rationem, quandoque

sensum. sensum.

LIII, 2. LIII, 2.

Р Р

PALLADIS templi inscriptio : « Pallas est PALLADIS templi inscriptio : « Pallas est quidquid fuit, quidquid est, et quidquid quidquid fuit, quidquid est, et quidquid erit, nec aliquis hominum detexit peplum erit, nec aliquis hominum detexit peplum quo facies ejus velabatur. » quo facies ejus velabatur. » V, 2. V, 2.

PARADISUS terrestris probabiliter creditur esse PARADISUS terrestris probabiliter creditur esse ultra æquinoctialem in Oriente versus ultra æquinoctialem in Oriente versus Meridiem. Meridiem. LXXIX, 1. LXXIX, 1. Secundum altitudinem spatii vix possibile Secundum altitudinem spatii vix possibile est PARADISUM usque ad lunarem globum est PARADISUM usque ad lunarem globum attingere, sed secundum altitudinem di- attingere, sed secundum altitudinem di- gnitatis est hoc possibile. gnitatis est hoc possibile. Ibid. Ibid. Pulchritudo PARADISI et amoenitas, omnis Pulchritudo PARADISI et amoenitas, omnis formæ quæ est apud nos, excedit intelle- formæ quæ est apud nos, excedit intelle- ctum. ctum. LXXIX, 2. LXXIX, 2. Animalia irrationalia erant ibi ad exerci- Animalia irrationalia erant ibi ad exerci- tium sapientiæ hominis vel virtutis. tium sapientiæ hominis vel virtutis. LXXIX, 3. LXXIX, 3.

PECCATUM est causa meritoria mortis, Deus PECCATUM est causa meritoria mortis, Deus vero causa efficiens. vero causa efficiens. LXXVI ad LXXVI ad quæst. 3. quæst. 3.

ORPHEUS dixit elementa esse plena animali- ORPHEUS dixit elementa esse plena animali- bus, et præcipue aerem. IV, 3. Item bus, et præcipue aerem. IV, 3. Item V, 2. V, 2.

PER SE convenire dicitur dupliciter, scilicet PER SE convenire dicitur dupliciter, scilicet immediate et substantialiter. immediate et substantialiter. V, 1. V, 1.

Nullum os recipit sensum a nervo sensibili Nullum os recipit sensum a nervo sensibili nisi dentes: nisi dentes: XXV, 3. XXV, 3.

PER ACCIDENS dicitur duobus modis, scilicet PER ACCIDENS dicitur duobus modis, scilicet prout opponitur substantiali, et prout prout opponitur substantiali, et prout opponitur ad immediatum. XXXIV, 2. opponitur ad immediatum. XXXIV, 2.

PHANTASIA large sumpta comprehendit ima- PHANTASIA large sumpta comprehendit ima- ginationem et æstimationem, et est motus ginationem et æstimationem, et est motus

INDEX RERUM INDEX RERUM

a sensu secundum actum factus: stricte a sensu secundum actum factus: stricte vero est virtus quæ operatur componendo vero est virtus quæ operatur componendo et dividendo, quandoque in his quæ sunt et dividendo, quandoque in his quæ sunt in arca formarum, quandoque in his quæ in arca formarum, quandoque in his quæ sunt in arca intentionum, XXXVIII, 1. sunt in arca intentionum, XXXVIII, 1. PHANTASIA non dicitur proprie cogitativa PHANTASIA non dicitur proprie cogitativa nisi in hominibus. nisi in hominibus. Ibid. Ibid. PHANTASIA apprehendit aliquid quod non PHANTASIA apprehendit aliquid quod non apprehendit imaginatio, scilicet intentio- apprehendit imaginatio, scilicet intentio- nes amici et inimici, et veri et falsi, quæ nes amici et inimici, et veri et falsi, quæ non sunt acceptæ per sensum. XXXVIII, non sunt acceptæ per sensum. XXXVIII, 1 et 2. 1 et 2.

PHANTASIA sita est inter imaginationem et PHANTASIA sita est inter imaginationem et memoriam. memoriam. XXXVIII, 3. XXXVIII, 3.

PHANTASIE est componere et dividere ima- PHANTASIE est componere et dividere ima- gines apprehensas. gines apprehensas. XXXVIII, 4. XXXVIII, 4. PHANTASIE triplex est corruptio, scilicet in PHANTASIE triplex est corruptio, scilicet in se, et in comparatione ad sensum commu- se, et in comparatione ad sensum commu- nem, et in comparatione ad intellectum. nem, et in comparatione ad intellectum. XXXVIII, 5. XXXVIII, 5.

PHANTASIA Cognitiva et motiva differunt in PHANTASIA Cognitiva et motiva differunt in hoc quod cognitiva accipit imaginem hoc quod cognitiva accipit imaginem prout est principium cognitionis sensibilis, prout est principium cognitionis sensibilis, motiva autem prout est apparens bonum motiva autem prout est apparens bonum vel malum. vel malum. PHANTASIA errare habet apprehendendo a PHANTASIA errare habet apprehendendo a sensu communi. sensu communi.

LXIV, 1. LXIV, 1.

LXIV, 2. LXIV, 2.

691 691

PLATONIS rationes quibus probat animam per PLATONIS rationes quibus probat animam per se movere seipsam. se movere seipsam. III, 1. III, 1. PLATONICORUM error, quod animæ a compa- PLATONICORUM error, quod animæ a compa- ribus stellis descendant, corporibus unien- ribus stellis descendant, corporibus unien- dæ dæ V, 3. V, 3.

POTENTIA activa est principium transmutandi POTENTIA activa est principium transmutandi aliud secundum quod aliud: passiva vero aliud secundum quod aliud: passiva vero est principium transmutandi ab alio se- est principium transmutandi ab alio se- cundum quod aliud. cundum quod aliud. IV, 1. IV, 1. POTENTIA triplex, scilicet remota, propinqua, POTENTIA triplex, scilicet remota, propinqua, et completa per habitum perfecte. et completa per habitum perfecte. XXXIV, 1. Item, LVI, 3. XXXIV, 1. Item, LVI, 3.

A PRIVATIONE potentiæ ad habitum non est A PRIVATIONE potentiæ ad habitum non est regressus, sed a privatione actus ad ha- regressus, sed a privatione actus ad ha- bitum. bitum. XLIII, 5, part. 1. XLIII, 5, part. 1.

PYTHAGORICORUM error dicentium in quolibet PYTHAGORICORUM error dicentium in quolibet corpore animato tot esse substantias ani- corpore animato tot esse substantias ani- mæ, quot sunt virtutes particulares. mæ, quot sunt virtutes particulares. VII, 1. VII, 1.

PHILIPPUS Comicus refert Dædalum statuam PHILIPPUS Comicus refert Dædalum statuam

Q Q

ligneam Veneris confecisse, quæ motu ligneam Veneris confecisse, quæ motu movebatur argenti vivi, quod in illam in- movebatur argenti vivi, quod in illam in- fudit. fudit.

III, 1. III, 1.

QUANTITAS est duplex, scilicet virtualis et QUANTITAS est duplex, scilicet virtualis et dimensiva. dimensiva. LXXIV. LXXIV.

PLANTE vivunt non per animam, sed per PLANTE vivunt non per animam, sed per viriditatem. viriditatem. I, 2. I, 2.

Expulsiva non est in PLANTIS. Expulsiva non est in PLANTIS.

PLANTE non habent animam, sed partem PLANTE non habent animam, sed partem partis animæ. partis animæ. PLANTA insita non mutatur in stipitem, nec PLANTA insita non mutatur in stipitem, nec stipes in insitam. stipes in insitam. VII, 2. VII, 2. VIII, 6. VIII, 6.

Ibid. Ibid.

QUIEVIT Deus die septimo ab operibus novis, QUIEVIT Deus die septimo ab operibus novis, quæ ante non fuerunt per materiam vel quæ ante non fuerunt per materiam vel similitudinem vel quæ sic sunt opera similitudinem vel quæ sic sunt opera divina, quod nec natura operatur ea, nec divina, quod nec natura operatur ea, nec aliquid operatur ab ipsa. aliquid operatur ab ipsa. V, 3. V, 3.

In PLANTIS non est distinctio masculi et fœ- In PLANTIS non est distinctio masculi et fœ- minæ per sexum, sed per proprietates. minæ per sexum, sed per proprietates. XVII, 2. XVII, 2.

692 692

R R

INDEX RERUM INDEX RERUM

Littera, R, a quibusdam male profertur, ex Littera, R, a quibusdam male profertur, ex eo quod principium linguæ eorum, in quo eo quod principium linguæ eorum, in quo formatur r, non est sufficienter mobile. formatur r, non est sufficienter mobile. XXV, 2. XXV, 2.

RADII non sunt corpora egredientia ab ocu- RADII non sunt corpora egredientia ab ocu- lis, sed immutationes secundum rectas li- lis, sed immutationes secundum rectas li- neas in diaphano factæ. neas in diaphano factæ.

XX. XX.

RATIONIS duæ sunt partes, scilicet hæc quæ RATIONIS duæ sunt partes, scilicet hæc quæ disponit sermonem interius, et hæc quæ disponit sermonem interius, et hæc quæ interpretatur eum per vocem. XXV, 2. interpretatur eum per vocem. XXV, 2. Item, LX. Item, LX.

RATIO quandoque dicitur quodlibet princi RATIO quandoque dicitur quodlibet princi pium cognoscendi, quandoque diffinitio, pium cognoscendi, quandoque diffinitio, quandoque vis animæ rationalis, et sic quandoque vis animæ rationalis, et sic diffinitur cursus causæ in causatum. diffinitur cursus causæ in causatum. LX, 1. LX, 1. RATIONIS RATIONIS LXI. LXI. RATIONEM participare non possunt virtutes RATIONEM participare non possunt virtutes vegetabiles tum quia operantur actu ca- vegetabiles tum quia operantur actu ca- lidi et frigidi, humidi et sicci, quorum lidi et frigidi, humidi et sicci, quorum operationes sunt ad unum tantum et de operationes sunt ad unum tantum et de necessitate tum quia non sunt appre- necessitate tum quia non sunt appre- hensive. hensive. LXVIII, 2. LXVIII, 2. RATIONIS actus sunt inquisitio, consilium, RATIONIS actus sunt inquisitio, consilium, judicium, sententia, impetus et usus. judicium, sententia, impetus et usus. LXIX, 1. LXIX, 1.

usus per accidens impeditur. usus per accidens impeditur.

phantasmatibus, et tempus præteritum phantasmatibus, et tempus præteritum determinatum sive indeterminatum. determinatum sive indeterminatum. XLI, 1. XLI, 1.

REMINISCI est ejus quod quodammodo est in REMINISCI est ejus quod quodammodo est in anima, quodammodo non. anima, quodammodo non. Ibid. Ibid. REMINISCENTIA est virtus sensibilis animæ, et REMINISCENTIA est virtus sensibilis animæ, et est in subjecto eodem cum memoria, sed est in subjecto eodem cum memoria, sed differunt in ratione. differunt in ratione. XLI, 2. XLI, 2. Actus REMINISCENTIE incipit ab universalibus, Actus REMINISCENTIE incipit ab universalibus, sed terminatur in particulari quod accep- sed terminatur in particulari quod accep- tum fuit in præterito. tum fuit in præterito. XLI, 3. XLI, 3. Difficultas REMINISCENDI contingit ex parte Difficultas REMINISCENDI contingit ex parte

reminiscentis, et ex parte reminiscibilium. reminiscentis, et ex parte reminiscibilium. XLI, 3 ad quæst. 1. XLI, 3 ad quæst. 1.

Multi sunt modi REMINISCENDI, scilicet secun- Multi sunt modi REMINISCENDI, scilicet secun- dum ordinem naturæ, et probabilium, et dum ordinem naturæ, et probabilium, et consuetudinis et fortunæ. XLI, 3 ad consuetudinis et fortunæ. XLI, 3 ad

quæst. 2. quæst. 2.

Quid sunt bene REMINISCIBILES, et qui male? Quid sunt bene REMINISCIBILES, et qui male? XLI, 4. XLI, 4.

RES aut sunt in motu secundum esse et ra- RES aut sunt in motu secundum esse et ra- tionem, ut sensibiles: vel secundum esse tionem, ut sensibiles: vel secundum esse quidem sunt in motu, secundum rationem quidem sunt in motu, secundum rationem autem abstractæ a motu, ut mathematica: autem abstractæ a motu, ut mathematica: vel secundum esse et rationem separate a vel secundum esse et rationem separate a motu, ut divinæ. motu, ut divinæ. I, 1. I, 1.

REVELATIO Somnialis aliquid habet prophe- REVELATIO Somnialis aliquid habet prophe- tiæ, et aliquid somnii. tiæ, et aliquid somnii. XLIV, 1. XLIV, 1. REVELATIONES fiunt in somniis ab Angelis REVELATIONES fiunt in somniis ab Angelis bonis et malis. bonis et malis. LI. LI.

S S

REMINISCENTIÆ multiplex definitio. XLI, 1 REMINISCENTIÆ multiplex definitio. XLI, 1 Ad REMINISCI quatuor exiguntur, scilicet Ad REMINISCI quatuor exiguntur, scilicet actus rationis, et principium a quo pro- actus rationis, et principium a quo pro- cedat per imaginem determinatam in cedat per imaginem determinatam in

SAPOR est passio compositi corporis. SAPOR est passio compositi corporis. XXXII, 3, part. 1. XXXII, 3, part. 1.

SAPORES generantur a calido ignis et solis SAPORES generantur a calido ignis et solis

INDEX RERUM INDEX RERUM

693 693

digerente, et ab humido aqueo et terrestr digerente, et ab humido aqueo et terrestr

sicco patientibus. sicco patientibus. part. 1. part. 1.

XXXII, 3, XXXII, 3,

SAPOR principaliter est in humido ut in sub- SAPOR principaliter est in humido ut in sub- jecto, et consequenter in sicco illi com- jecto, et consequenter in sicco illi com- mixto. mixto. XXXII, 3, part. 2. XXXII, 3, part. 2. Quædam sunt causæ SAPORUM per se, quæ. Quædam sunt causæ SAPORUM per se, quæ. dam autem per accidens. XXXII, 3, dam autem per accidens. XXXII, 3, part. 3. part. 3.

Duplex est generatio SAPORUM: una per cau- Duplex est generatio SAPORUM: una per cau- sam efficientem, et hæc est a qualitatibus: sam efficientem, et hæc est a qualitatibus: alia est per mixtionem earumdem quæ es- alia est per mixtionem earumdem quæ es- sentialiter servantur in mixto: et secun- sentialiter servantur in mixto: et secun- dum hoc extremi sapores sunt simplices, dum hoc extremi sapores sunt simplices, et medii compositi ab illis. et medii compositi ab illis. part. 4. part. 4.

XXXII, 3, XXXII, 3,

SCIENTIA nostra oritur a sensu. SCIENTIA nostra oritur a sensu.

LVIII, 1. LVIII, 1.

SEMEN est duplex, scilicet materiale et effe- SEMEN est duplex, scilicet materiale et effe- ctivum primum descinditur a fœmina, ctivum primum descinditur a fœmina, secundum a viro. secundum a viro. XVII, 2. XVII, 2. Anima plantæ et bruti est in SEMINE poten- Anima plantæ et bruti est in SEMINE poten- tia, non actu, et non potentia materiali tia, non actu, et non potentia materiali tantum, sed potentia efficientis et operan- tantum, sed potentia efficientis et operan- tis. tis. XVII, 3. XVII, 3. Anima est in SEMINE sicut artificiatum in Anima est in SEMINE sicut artificiatum in artifice. artifice. Ibid. Ibid. SEMEN assimilatur filio egredienti de domo SEMEN assimilatur filio egredienti de domo patris. patris. Ibid. Ibid.

SI SENEX accipiat oculos juvenis, videbit ut SI SENEX accipiat oculos juvenis, videbit ut juvenis. juvenis. XLIII, 2. Item, LXI, 2. XLIII, 2. Item, LXI, 2.

SENSIBILE per se, proprium et commune, et SENSIBILE per se, proprium et commune, et sensibile per accidens. sensibile per accidens. XXXIV, 2. XXXIV, 2. Tria exiguntur ad hoc ut aliquid sit SENSI- Tria exiguntur ad hoc ut aliquid sit SENSI- BILE per se et proprium, scilicet quod non BILE per se et proprium, scilicet quod non sentiatur alio sensu per se, quod circa sentiatur alio sensu per se, quod circa ipsum non contingat errare sensum cujus ipsum non contingat errare sensum cujus est sensibile, et quod substantia sensus est sensibile, et quod substantia sensus

illius organi apta nata sit pati ab illo et illius organi apta nata sit pati ab illo et non ab alio. non ab alio. XXXIV, 2. XXXIV, 2. SENSIBILE habet in objecto esse materiale, in SENSIBILE habet in objecto esse materiale, in sensu esse spirituale tantum, in medio sensu esse spirituale tantum, in medio vero sensibile. vero sensibile. XXXIV, 2 ad XXXIV, 2 ad quæst. quæst.

Ibid. Ibid.

SENSIBILE in medio sicut in medio non est SENSIBILE in medio sicut in medio non est nisi secundum potentiam et viam et nisi secundum potentiam et viam et transitum sed si est in medio sicut in transitum sed si est in medio sicut in materia, tunc est actu. materia, tunc est actu. SENSIBILIA sensuum qui sunt per medium SENSIBILIA sensuum qui sunt per medium intra, scilicet tactus et gustus, actu sunt intra, scilicet tactus et gustus, actu sunt et in objecto et in medio et in organo, et et in objecto et in medio et in organo, et acquirunt esse spirituale per spiritum acquirunt esse spirituale per spiritum animalem attrahentem et deferentem in- animalem attrahentem et deferentem in- tentiones ipsorum ad cerebrum. Ibid. tentiones ipsorum ad cerebrum. Ibid. SENSIBILIA Communia sunt quinque, scilicet SENSIBILIA Communia sunt quinque, scilicet motus, quies, figura, numerus, et magni- motus, quies, figura, numerus, et magni- tudo. tudo. XXXV, 4. XXXV, 4. Nihil est inconveniens, quod SENSIBILE com- Nihil est inconveniens, quod SENSIBILE com- ponitur ex insensibilibus actu, sensibili- ponitur ex insensibilibus actu, sensibili- bus autem potentia. bus autem potentia. Ibid. Ibid.

SENSUALITAS non dicit unam vim. LXIX. SENSUALITAS non dicit unam vim. LXIX. In quibusdam peccatis primus motus non In quibusdam peccatis primus motus non est in SENSUALITATE. est in SENSUALITATE. Ibid. Ibid. SENSUALITAS dicit corruptionem quæ ex SENSUALITAS dicit corruptionem quæ ex conjunctione ad carnem est, etiam in vi- conjunctione ad carnem est, etiam in vi- ribus animæ rationalis. ribus animæ rationalis. Ibid. Ibid. SENSUS duplicem comparationem habet, SENSUS duplicem comparationem habet, scilicet ad sensitivum in constituendo: et scilicet ad sensitivum in constituendo: et ab sensibile in cognoscendo: et secun- ab sensibile in cognoscendo: et secun- dum primam comparationem, 1. est dum primam comparationem, 1. est tactus: 2. gustus: 3. odoratus: 4. auditus: tactus: 2. gustus: 3. odoratus: 4. auditus: 5. visus secundum secundam e converso.. 5. visus secundum secundam e converso.. XIX, 2. XIX, 2.

SENSUS non est potentia passiva tantum, sed SENSUS non est potentia passiva tantum, sed etiam activa. etiam activa. XXXIV, 1. XXXIV, 1. Quando SENTIENS in habitu, sentit in actu, Quando SENTIENS in habitu, sentit in actu, non est alteratio simpliciter, vel alterum non est alteratio simpliciter, vel alterum est genus alterationis. est genus alterationis. XXXIV, 1 ad XXXIV, 1 ad quæst. quæst.

Omnis SENSUS est susceptivus specierum sine Omnis SENSUS est susceptivus specierum sine materia. materia. XXXIV, 3. XXXIV, 3.

694 694

INDEX RERUM INDEX RERUM

Non sunt plures SENSUS quam quinque. Non sunt plures SENSUS quam quinque. XXXIV, 4. XXXIV, 4.

XXXV, 1. XXXV, 1.

SENSUS communis distincti a sensu proprio SENSUS communis distincti a sensu proprio necessitas. necessitas. SENSUS communis est vis ordinata in prima SENSUS communis est vis ordinata in prima concavitate cerebri, recipiens per seipsam concavitate cerebri, recipiens per seipsam formas omnes quæ imprimuntur quinque formas omnes quæ imprimuntur quinque sensibus et redduntur ei. sensibus et redduntur ei.

XXXV, 2. XXXV, 2.

SENSUS proprii conjunguntur in sensu com- SENSUS proprii conjunguntur in sensu com- muni, et sunt quasi suggerentes ipsum. muni, et sunt quasi suggerentes ipsum. Ibidem. Ibidem.

Organum SENSUS communis est in prima Organum SENSUS communis est in prima concavitate cerebri. concavitate cerebri. XXXV, 3. XXXV, 3. SENSUS communis est apprehendere sensata SENSUS communis est apprehendere sensata communia, sensata propria, et actus sen- communia, sensata propria, et actus sen- suum propriorum: sed prima apprehensio suum propriorum: sed prima apprehensio convenit ei per se, secunda per posterius, convenit ei per se, secunda per posterius, tertia accidens. per tertia accidens. per XXXVI, 1. XXXVI, 1. SENSUS communis in se est unus, sed in pro- SENSUS communis in se est unus, sed in pro-

portione ad sensus particulares qui oriun- portione ad sensus particulares qui oriun- tur ab eo et revertuntur ad ipsum, est tur ab eo et revertuntur ad ipsum, est plures. plures. XXXVI, 2. XXXVI, 2. Diversa sensibilia ex æquo simul non sunt Diversa sensibilia ex æquo simul non sunt secundum actum in SENSU communi, bene secundum actum in SENSU communi, bene autem habentia ordinem ad unum vel ad autem habentia ordinem ad unum vel ad se invicem. se invicem. Ibid. Ibid. SENSUS communis est componere et dividere SENSUS communis est componere et dividere sensata propria cum sensato communi et sensata propria cum sensato communi et ad invicem, et ex hoc actu accidit ei men- ad invicem, et ex hoc actu accidit ei men- tiri et verum dicere. tiri et verum dicere. XXXVI, 3. XXXVI, 3. SENSUS tam interiores quam exteriores sunt SENSUS tam interiores quam exteriores sunt virtutes corporeæ et operantes in organo. virtutes corporeæ et operantes in organo. XLII, 1. XLII, 1.

Nullus SENSUS ponitur agens universaliter Nullus SENSUS ponitur agens universaliter respectu aliorum. respectu aliorum.

LV, 1. LV, 1.

Organa SENSUUM se habent ad species sensi- Organa SENSUUM se habent ad species sensi- biles ut patientia tantum. biles ut patientia tantum. XLV, 4. XLV, 4. Species sensibiles non agunt per seipsas in Species sensibiles non agunt per seipsas in SENSIBUS, sed agunt in suis objectis. SENSIBUS, sed agunt in suis objectis. LV, 3. LV, 3.

SERMO duplex, scilicet interius dispositus, et SERMO duplex, scilicet interius dispositus, et exterius qui dicitur angelus intelligentiæ. exterius qui dicitur angelus intelligentiæ. LX. LX.

SIMILITUDO ponit convenientiam in qualitate. SIMILITUDO ponit convenientiam in qualitate. LXXIII, 1 ad quæst. 7. LXXIII, 1 ad quæst. 7.

SOLERTIA est subtilitas quædam medii in non SOLERTIA est subtilitas quædam medii in non perspecto medio. perspecto medio. LX. LX.

SOMNUS est quies virtutum animalium cum SOMNUS est quies virtutum animalium cum intensione naturalium, vigilia intensio intensione naturalium, vigilia intensio animalium cum remissione naturalium. animalium cum remissione naturalium. XLIII, 1. XLIII, 1.

Ibid. Ibid.

SOMNUS distinguitur ab epilepsia et aliis SOMNUS distinguitur ab epilepsia et aliis amentiis per causam. amentiis per causam. SOMNUS et vigilia sunt passiones conjuncti SOMNUS et vigilia sunt passiones conjuncti ex corpore et anima. ex corpore et anima. XLIII, 2. XLIII, 2. SOMNUS et vigilia sunt passiones sensus pri- SOMNUS et vigilia sunt passiones sensus pri- mo et virtutis motivæ per consequens. mo et virtutis motivæ per consequens. XLIII, 3, part. 1. XLIII, 3, part. 1.

SOMNUS sicut a prima causa efficiente effici- SOMNUS sicut a prima causa efficiente effici- tur a vi digestiva elevante vapores ad ce- tur a vi digestiva elevante vapores ad ce- rebrum, sed causa proxima et immediata rebrum, sed causa proxima et immediata est humiditas a vaporibus elevatis ad ce- est humiditas a vaporibus elevatis ad ce- rebrum generata. rebrum generata. Ibid. Ibid.

Intellectus non immobilitatur per SOMNUM. Intellectus non immobilitatur per SOMNUM. Ibidem. Ibidem.

SOMNUS et vigilia sunt passiones omnium SOMNUS et vigilia sunt passiones omnium sensuum, sed non per se et primo. sensuum, sed non per se et primo. XLIII, 3, part. 2. XLIII, 3, part. 2.

Ibid. Ibid.

SOMNI finis est salus organorum. SOMNI finis est salus organorum. SOMNUS non est passio sensus communis ni- SOMNUS non est passio sensus communis ni- si per accidens, scilicet in quantum influit si per accidens, scilicet in quantum influit spiritum sensibus propriis, et non sic ut spiritum sensibus propriis, et non sic ut immobilitetur proprium organum sensus immobilitetur proprium organum sensus communis per somnium. XLIII, 3, communis per somnium. XLIII, 3, part. 3. Item, XLIV, 4. part. 3. Item, XLIV, 4.

SOMNUS est passio quæ primo vel principa- SOMNUS est passio quæ primo vel principa- liter inest secundum organum tactus, liter inest secundum organum tactus, quod in aliqua sui parte est fundamentum quod in aliqua sui parte est fundamentum omnium sensuum, scilicet in principio or- omnium sensuum, scilicet in principio or- nervorum sensibilium a cerebro. nervorum sensibilium a cerebro. XLIII, 3, part. 4. XLIII, 3, part. 4.

tus tus

In SOMNO et vigilia cor est agens primum, et In SOMNO et vigilia cor est agens primum, et cerebrum est agens secundum. XLIII, cerebrum est agens secundum. XLIII, 3, part. 5. 3, part. 5.

INDEX RERUM INDEX RERUM

SOMNI assignantur sex causæ efficientes, SOMNI assignantur sex causæ efficientes, scilicet alimenti evaporatio, labor, ægri- scilicet alimenti evaporatio, labor, ægri- tudo, prima ætas, caloris subtractio, et tudo, prima ætas, caloris subtractio, et studii attentio. studii attentio. XLIII, 4. XLIII, 4. Causa materialis SOMNI sunt membra exte- Causa materialis SOMNI sunt membra exte- riora sensibilia et motiva: formalis vero riora sensibilia et motiva: formalis vero est defectus spiritus sensibilis et motivi et est defectus spiritus sensibilis et motivi et caloris in exterioribus. caloris in exterioribus. Ibid. Ibid.

Omne animal quandoque dormit, et quan- Omne animal quandoque dormit, et quan- doque vigilat. doque vigilat. XLIII, 5, part. 1. XLIII, 5, part. 1. SOMNUS et vigilia opponuntur sicut privatio SOMNUS et vigilia opponuntur sicut privatio et habitus. et habitus. XLIII, 5, part. 2. XLIII, 5, part. 2. Ad hoc quod aliquis in SOMNIS faciat opera Ad hoc quod aliquis in SOMNIS faciat opera vigiliæ, exiguntur duo, scilicet fortissima vigiliæ, exiguntur duo, scilicet fortissima impressio alicujus præaccepti in vigilia, impressio alicujus præaccepti in vigilia, et solutio sensuum a longe sentientium, et solutio sensuum a longe sentientium, et maxime visus et auditus fit per acci- et maxime visus et auditus fit per acci- dens, id est, per calorem accidentalem dens, id est, per calorem accidentalem cum cholerico sanguine elevatum ad ca- cum cholerico sanguine elevatum ad ca- put, qui descendendo per organa virtutis put, qui descendendo per organa virtutis animalis solvit sensus prædictos. Talibus animalis solvit sensus prædictos. Talibus inest somnus simpliciter, et vigilia secun- inest somnus simpliciter, et vigilia secun- dum quid, et non secundum idem : quia dum quid, et non secundum idem : quia somnus inest secundum organum tactus, somnus inest secundum organum tactus, et vigilia secundum organa sensuum sen- et vigilia secundum organa sensuum sen- tientium a longe. XLIII, 5, part. 3. tientium a longe. XLIII, 5, part. 3. Quare post SOMNUM non memorantur actus, Quare post SOMNUM non memorantur actus, sed memorantur somnia cætera? XLIII, sed memorantur somnia cætera? XLIII, 5, part. 3 ad quæst. 1. 5, part. 3 ad quæst. 1.

Quare in SOMNIS non fit memoria præterito- Quare in SOMNIS non fit memoria præterito- rum in vigilia peractorum, sed in vigilia rum in vigilia peractorum, sed in vigilia bene fit memoria peractorum in somnis? bene fit memoria peractorum in somnis? XLIII, 5, part. 3 ad quæst. 2. XLIII, 5, part. 3 ad quæst. 2. Quare aliquis sOMNIANS obliviscitur sui som- Quare aliquis sOMNIANS obliviscitur sui som- nii, si statim post somnium moveatur ver- nii, si statim post somnium moveatur ver- tendo se ad aliud latus vel extendendo tendo se ad aliud latus vel extendendo corpus ? corpus ? XLIII, 5, part. 3. XLIII, 5, part. 3. Causa per se excitabilitatis SOMNI est com- Causa per se excitabilitatis SOMNI est com- plementum digestionis: per accidens vero plementum digestionis: per accidens vero amplitudo venarum colli per quas cito amplitudo venarum colli per quas cito distillat humidum infrigidatum in cerebro, distillat humidum infrigidatum in cerebro, parvitas capitis, frigiditas circa locum di- parvitas capitis, frigiditas circa locum di- gestionis, motus violentus, infirmitas, et gestionis, motus violentus, infirmitas, et nimium jejunium. nimium jejunium. part. 4. part. 4.

XLIII, 5, XLIII, 5,

695 695

SOMNIUM non est intellectus nec opinionis SOMNIUM non est intellectus nec opinionis

nisi per accidens. nisi per accidens. et 2. et 2.

XLIV, 1 XLIV, 1

SOMNIUM est imaginationis ut a quo est SOMNIUM est imaginationis ut a quo est principium motus ejus. principium motus ejus. XLIV, 2. XLIV, 2.

SOMNII motus incipit a phantasia et termi- SOMNII motus incipit a phantasia et termi- natur ad sensum communem. XLV, 4. natur ad sensum communem. XLV, 4. Item, XLVI. Item, XLVI.

Phantasma est de essentia SOMNII, sed non Phantasma est de essentia SOMNII, sed non

ut phantasma, sed ut sensibile. ut phantasma, sed ut sensibile.

1. 1.

XLV, XLV,

XLVI. XLVI.

Quæcumque in SOMNIO fiunt veræ intelligen- Quæcumque in SOMNIO fiunt veræ intelligen- tiæ præter phantasmata, non sunt som- tiæ præter phantasmata, non sunt som- nia, sed potius revelationes. nia, sed potius revelationes. Ibid. Ibid. Motus simulacrorum in SOMNIO est motus Motus simulacrorum in SOMNIO est motus vertiginis, qui componitur ex pulsu et vertiginis, qui componitur ex pulsu et tractu, et pulsus est ab imaginativa ad tractu, et pulsus est ab imaginativa ad sensum communem, tractus autem e con- sensum communem, tractus autem e con- tra. tra. Quod quidam numquam SOMNIANT per to- Quod quidam numquam SOMNIANT per to- tam vitam, causa est duplex: una est, tam vitam, causa est duplex: una est, quia non dormitant post completam di- quia non dormitant post completam di- gestionem cibi altera est debilitas virtu- gestionem cibi altera est debilitas virtu- tis imaginativæ, quæ non potest formare tis imaginativæ, quæ non potest formare imagines fortiter moventes. imagines fortiter moventes. XLVII. XLVII. Duo sunt genera SOMNIORUM: quædam sunt Duo sunt genera SOMNIORUM: quædam sunt signa vel causæ aliquorum in præterito, signa vel causæ aliquorum in præterito, vel in præsenti, vel in futuro: quædam vel in præsenti, vel in futuro: quædam nec rationem causæ nec signi habent. nec rationem causæ nec signi habent. XLVII ad quæst. 1. XLVII ad quæst. 1.

Homo maxime SOMNIAT de his circa quæ Homo maxime SOMNIAT de his circa quæ magis est sollicitus, nisi impediat ratio magis est sollicitus, nisi impediat ratio causandi, vel signandi. causandi, vel signandi. Ibid. Ibid. SOMNIORUM inordinatorum causa est fluxibi- SOMNIORUM inordinatorum causa est fluxibi- litas complexionis quæ de facili mobilis litas complexionis quæ de facili mobilis est. est. XLVII ad quæst. 2. XLVII ad quæst. 2. Ratio immobilitatur a SOMNIO, non per se, Ratio immobilitatur a SOMNIO, non per se, sed per accidens duobus modis: 1. Quia sed per accidens duobus modis: 1. Quia anima in somniis maxime intendens mo- anima in somniis maxime intendens mo- tui imaginationis, abstrahitur a motu ra- tui imaginationis, abstrahitur a motu ra- tionis, propter colligantiam virium animæ tionis, propter colligantiam virium animæ in una natura et subjecto. 2. Quia phan- in una natura et subjecto. 2. Quia phan- tasma movet intellectum illo tantum tasma movet intellectum illo tantum modo quo accipitur a re et sensu, et pro- modo quo accipitur a re et sensu, et pro- cedit ad phantasiam: in somnio autem cedit ad phantasiam: in somnio autem

696 696

INDEX RERUM INDEX RERUM

procedit e contra a phantasia ad sensum procedit e contra a phantasia ad sensum per distantiam ab intellectu. XLVIII, 1. per distantiam ab intellectu. XLVIII, 1. Item, LI ad quæst. Item, LI ad quæst.

SOMNIUM est latens cum accipitur simula- SOMNIUM est latens cum accipitur simula- crum ut res a somniante, et hoc contingit crum ut res a somniante, et hoc contingit dupliciter, scilicet ex potentia somnii et dupliciter, scilicet ex potentia somnii et debilitate. debilitate. Ibid. Ibid.

In SOMNIIS decipitur anima duobus modis, In SOMNIIS decipitur anima duobus modis, scilicet ex vi dormitionis, et ex modo scilicet ex vi dormitionis, et ex modo compositionis quæ oritur ex sensu com- compositionis quæ oritur ex sensu com- muni. muni. XLVIII, 2. XLVIII, 2. In vigilia contingit oblivisci per se, in SOMNO In vigilia contingit oblivisci per se, in SOMNO non nisi per accidens. non nisi per accidens. XLVIII, 3. XLVIII, 3. SOMNIA frequenter significant aliquid in fu- SOMNIA frequenter significant aliquid in fu- turum, et maxime illa quæ sunt in fine turum, et maxime illa quæ sunt in fine dormitionis. dormitionis. XLIX. XLIX.

rum. rum.

SOMNIA non sunt signa necessaria futuro- SOMNIA non sunt signa necessaria futuro- Ibid. Ibid. SOMNIA quæ significationem habent, tripli- SOMNIA quæ significationem habent, tripli- cem habent relationem ad significata, cem habent relationem ad significata, scilicet cause, signi, et incursus acciden- scilicet cause, signi, et incursus acciden- talis. talis. L, 1. L, 1. Communior modus cognoscendi rem futu- Communior modus cognoscendi rem futu- ram in SOMNIO est per proprietates meta- ram in SOMNIO est per proprietates meta- phoricas. phoricas. L, 1 et 3 ad quæst. 1. L, 1 et 3 ad quæst. 1. Item, Ll ad quæst. Item, Ll ad quæst. SOMNIA non eveniunt de necessitate, sive sint SOMNIA non eveniunt de necessitate, sive sint causæ, sive signa, sive incursus acciden- causæ, sive signa, sive incursus acciden- tales futurorum. tales futurorum. L, 2. L, 2. Scientia SOMNIALIS nec speculativa, nec pra- Scientia SOMNIALIS nec speculativa, nec pra- ctica simpliciter est sed dicitur divina et ctica simpliciter est sed dicitur divina et supra nostram prudentiam, eo quod non supra nostram prudentiam, eo quod non accipitur ex principiis scientiæ speculati accipitur ex principiis scientiæ speculati væ vel practicæ. væ vel practicæ. SOMNII interpretatio aut accipitur ex pro- SOMNII interpretatio aut accipitur ex pro- prietatibus simulacrorum de quibus est prietatibus simulacrorum de quibus est somnium, aut ex proprietatibus somnian- somnium, aut ex proprietatibus somnian- tis, vel moventium in somnio. tis, vel moventium in somnio. Ibid. Ibid. SOMNIORUM revelationes fiunt ab Angelis bo- SOMNIORUM revelationes fiunt ab Angelis bo- nis et malis. nis et malis.

L, 3. L, 3.

LI. LI. LII. LII.

SOMNIORUM sex genera. SOMNIORUM sex genera. Quodlibet SOMNIUM reducitur ad causam ef- Quodlibet SOMNIUM reducitur ad causam ef- ficientem, quæ vel est in somniante, vel ficientem, quæ vel est in somniante, vel extra ipsum, vel partim intra, et partim extra ipsum, vel partim intra, et partim extra. extra. Ibid. Ibid.

SONUS est qualitas sensibilis, proveniens ex SONUS est qualitas sensibilis, proveniens ex fractione motus aeris, et ens cum illo. fractione motus aeris, et ens cum illo. XXIV, 1. XXIV, 1.

SONUS secundum esse suum quod habet in SONUS secundum esse suum quod habet in materia, est in aere, et alterat aerem, sed materia, est in aere, et alterat aerem, sed secundum quod consideratur ut species secundum quod consideratur ut species sensibilis, est in sensu. sensibilis, est in sensu. XXIV, 2. XXIV, 2. SONUS est species naturalis, licet non ha- SONUS est species naturalis, licet non ha- beat esse nisi a motu violento. XXIV, beat esse nisi a motu violento. XXIV,

3. 3.

XXIV, 4. XXIV, 4.

SONUS generatur multis modis. SONUS generatur multis modis. SONUS non generatur in una parte aeris tan- SONUS non generatur in una parte aeris tan- tum, sed in omni parte usque ad auditum. tum, sed in omni parte usque ad auditum. XXIV, 5, part. 1. XXIV, 5, part. 1.

Ibid. Ibid.

SONUS habet duplex medium, scilicet me- SONUS habet duplex medium, scilicet me- dium quod est medium et materia, et me- dium quod est medium et materia, et me- dium quod est medium tantum : primum dium quod est medium tantum : primum est aer, secundum aqua. est aer, secundum aqua. Reflexio SONI non fit in aere primo percusso, Reflexio SONI non fit in aere primo percusso, sed in forma et figura primæ percussionis. sed in forma et figura primæ percussionis. XXIV, 5, part. 2. XXIV, 5, part. 2.

Reflexio son semper fit, licet non semper Reflexio son semper fit, licet non semper audiatur. XXIV, 5, part. 2 ad quæst. 1. audiatur. XXIV, 5, part. 2 ad quæst. 1. Reflectens SONUM est resistens percutienti, Reflectens SONUM est resistens percutienti, XXIV, 5, part. 2 ad quæst. 2. XXIV, 5, part. 2 ad quæst. 2. SONI obviantes infringunt se in loco conta- SONI obviantes infringunt se in loco conta- ctus, ita quod ex ambobus generatur unus ctus, ita quod ex ambobus generatur unus confusus, et hoc quando ambo fuerint ex- confusus, et hoc quando ambo fuerint ex- cellentes vel alter destruit alterum, et cellentes vel alter destruit alterum, et hoc quando unus fuerit fortis, et alter de- hoc quando unus fuerit fortis, et alter de- bilis tamen contingit, quod uterque per- bilis tamen contingit, quod uterque per- cipitur, quia licet in quadam sui parte sit cipitur, quia licet in quadam sui parte sit corruptus, tamen in altera parte suæ cir- corruptus, tamen in altera parte suæ cir- cumferentiæ reflectitur ad auditum. cumferentiæ reflectitur ad auditum. XXIV, 6. XXIV, 6. Acutus SONUS facit obstupescere dentes, Acutus SONUS facit obstupescere dentes, præcipue quando fit ex confricatione duo- præcipue quando fit ex confricatione duo- rum corporum ad invicem, quia penetrat rum corporum ad invicem, quia penetrat fortiter nervum audibilem, et primus ra- fortiter nervum audibilem, et primus ra- mus qui dividitur a nervo audibili, venit mus qui dividitur a nervo audibili, venit ad mandibulam. ad mandibulam. XXV, 3. XXV, 3. Aer impulsus tangit nervum audibilem in Aer impulsus tangit nervum audibilem in principio sui, sed in spiritu descendente principio sui, sed in spiritu descendente ab anteriori parte capitis non imprimitur ab anteriori parte capitis non imprimitur nisi species SONI, nisi vehementissima fiat nisi species SONI, nisi vehementissima fiat

INDEX RERUM INDEX RERUM

697 697

tiam. tiam.

impulsio, et illa corrumpit per excellen- impulsio, et illa corrumpit per excellen- XXVII. XXVII. SONI non transeunt per aerem subito: sed SONI non transeunt per aerem subito: sed quando sonans est propinquum, tunc quando sonans est propinquum, tunc veniunt ad auditum repente, id est, in veniunt ad auditum repente, id est, in tempore imperceptibili. tempore imperceptibili. XXVII. XXVII.

2. 2.

SPECIES sensibilis nihil est de esse materiali SPECIES sensibilis nihil est de esse materiali et naturali rei sensibilis, sed est similitudo et naturali rei sensibilis, sed est similitudo illius generata ab illa. illius generata ab illa. XLV, XLV, SPECIES sensibiles abeuntibus sensibilibus SPECIES sensibiles abeuntibus sensibilibus non reservantur in organis sensuum pro- non reservantur in organis sensuum pro- priorum, sed in organo imaginationis. priorum, sed in organo imaginationis. XLV, 3. XLV, 3.

SPECIES sensibiles quæ reservantur in orga- SPECIES sensibiles quæ reservantur in orga- no imaginationis, in somno fluunt ad or- no imaginationis, in somno fluunt ad or- ganum sensus communis, et ille converti- ganum sensus communis, et ille converti- tur super eas secundum quod sunt a sen- tur super eas secundum quod sunt a sen- sibus propriis: unde videtur audire sibus propriis: unde videtur audire quando convertitur super audibile audi- quando convertitur super audibile audi- tus. tus. Ibid. Ibid. Organa sensuum se habent ad SPECIES sen- Organa sensuum se habent ad SPECIES sen- sibiles ut patientia tantum. XLV, 4. sibiles ut patientia tantum. XLV, 4. SPECIES sensibiles non agunt per seipsas in SPECIES sensibiles non agunt per seipsas in sensibus, sed agunt in suis objectis. LV,1. sensibus, sed agunt in suis objectis. LV,1. SPECIES intelligibilis est in duplici conside- SPECIES intelligibilis est in duplici conside- ratione, scilicet ut est species rei, et ut ratione, scilicet ut est species rei, et ut est species intellectus et forma perfectiva est species intellectus et forma perfectiva illius. illius. LVII, 1 et 3. LVII, 1 et 3. SPECIES intelligibiles sunt in intellectu ut in SPECIES intelligibiles sunt in intellectu ut in loco et in subjecto. loco et in subjecto. LVII, 4. LVII, 4.

XXI, XXI,

Imago quæ resultat in SPECULO, non est cor- Imago quæ resultat in SPECULO, non est cor- pus, vel substantia, sed accidens. pus, vel substantia, sed accidens. 3, part. 3 ad quæst. 1. 3, part. 3 ad quæst. 1. Tribus modis forma generatur in SPECULO, Tribus modis forma generatur in SPECULO, scilicet ex motu adspicientis, et ex motu scilicet ex motu adspicientis, et ex motu speculi, et ex motu aeris intermedii. speculi, et ex motu aeris intermedii. Ibidem. Ibidem.

Talis forma est in prædicamento qualitatis Talis forma est in prædicamento qualitatis secundum illam speciem quæ est habitus secundum illam speciem quæ est habitus vel dispositio. vel dispositio. XXI, 3, part. 3 ad XXI, 3, part. 3 ad quæst. 3. quæst. 3.

Recipitur in superficie SPECULI ut in puncto, Recipitur in superficie SPECULI ut in puncto, non ut in superficie. XXI, 3, part. 3 ad non ut in superficie. XXI, 3, part. 3 ad quæst. 4. quæst. 4.

Tria oportet concurrere in naturam SPECULI, Tria oportet concurrere in naturam SPECULI, scilicet planitiem et transparentiam in scilicet planitiem et transparentiam in superficie, et aliquid terminans ipsum superficie, et aliquid terminans ipsum post superficiem, et quod sit proportio- post superficiem, et quod sit proportio- nata reflexio. nata reflexio. XXI, 3, part. 3 ad XXI, 3, part. 3 ad quæst. 5. quæst. 5.

Inter omnia metalla argentum bene politum Inter omnia metalla argentum bene politum magis est SPECULUM. magis est SPECULUM. Ibid. Ibid. Quare imago in SPECULO videtur quandoque Quare imago in SPECULO videtur quandoque profunde, quandoque in superficie. profunde, quandoque in superficie. XXI, 3, part. 3 ad quæst. 6. XXI, 3, part. 3 ad quæst. 6. Quare in quibusdam SPECULIS apparet infe- Quare in quibusdam SPECULIS apparet infe- rius superius, et e contra : et sinistra rius superius, et e contra : et sinistra dextra, et e contra: et in quibusdam ap- dextra, et e contra: et in quibusdam ap- paret directe? XXI, 3, part. 3 ad quæst. paret directe? XXI, 3, part. 3 ad quæst. 9. Item, Append. ad quæst. XXII. 9. Item, Append. ad quæst. XXII.

SPIRITUS animalis et vitalis et naturalis in- SPIRITUS animalis et vitalis et naturalis in- strumentum animæ est. strumentum animæ est. J, 1. J, 1. SPIRITUS omnes generantur a corde quantum SPIRITUS omnes generantur a corde quantum ad substantiam suæ materiæ, tamen for- ad substantiam suæ materiæ, tamen for- mam ad specialia accipiunt in aliis mem- mam ad specialia accipiunt in aliis mem- bris, ut in hepate ad operationem nutri- bris, ut in hepate ad operationem nutri- menti, et in cerebro ad operationem sen- menti, et in cerebro ad operationem sen- XLIII, 3, part. 1. XLIII, 3, part. 1. SPIRITUS Secundum medicos est corpus me- SPIRITUS Secundum medicos est corpus me- dium inter aerem et ignem, et est triplex, dium inter aerem et ignem, et est triplex, scilicet naturalis, animalis et vitalis. scilicet naturalis, animalis et vitalis. LXXVIII. LXXVIII.

sus. sus.

STELLA compar animæ dicitur duobus modis STELLA compar animæ dicitur duobus modis secundum Platonem uno modo in ani- secundum Platonem uno modo in ani- mæ descensu dicitur compar stellæ, quæ mæ descensu dicitur compar stellæ, quæ influxum virtutis habet specialiter ad il- influxum virtutis habet specialiter ad il- lius vel illius corporis generationem: se- lius vel illius corporis generationem: se- cundo ad animæ reditum, quæ debetur cundo ad animæ reditum, quæ debetur animæ justitiam colenti secundum pro- animæ justitiam colenti secundum pro- portionem sui meriti revertendi ad supe- portionem sui meriti revertendi ad supe- V, 3. V, 3.

ros. ros.

698 698

INDEX RERUM INDEX RERUM

STRATIS dictum ad Euripidem : « Cum de- STRATIS dictum ad Euripidem : « Cum de- coquis lentem, non infundas myron. » coquis lentem, non infundas myron. » XXIX, 6. XXIX, 6.

STUDIUM est vehemens applicatio ad aliquid STUDIUM est vehemens applicatio ad aliquid inveniendum vel addiscendum. inveniendum vel addiscendum.

LX. LX.

SUBTILITAS est aptitudo qua homo ex seipso SUBTILITAS est aptitudo qua homo ex seipso natus est adipisci scientiam. natus est adipisci scientiam. Ibid. Ibid.

LXXI, 1. LXXI, 1.

SYNDERESIS est specialis vis animæ, in qua SYNDERESIS est specialis vis animæ, in qua universalia juris descripta sunt, ut non universalia juris descripta sunt, ut non esse fornicandum, etc. esse fornicandum, etc. SYNDERESIS est vis cum habitu principiorum SYNDERESIS est vis cum habitu principiorum juris naturalis. juris naturalis. Ibid. Ibid. SYNDERESIS, ratio, et intellectus qua re diffe- SYNDERESIS, ratio, et intellectus qua re diffe- Ibid. Ibid.

runt? runt?

SYNDERESIS est inclinare ad bonum et re- SYNDERESIS est inclinare ad bonum et re-

murmurare malo. murmurare malo.

Ibid. Ibid.

SYNDERESIS numquam errat. LXXI, 2. SYNDERESIS numquam errat. LXXI, 2. SYNDERESIS manet in damnatis ad majus SYNDERESIS manet in damnatis ad majus

habet pro organo, principaliter tamen est habet pro organo, principaliter tamen est in corde secundum autem quod est ju- in corde secundum autem quod est ju- dicium tangibilium, sic principaliter est in dicium tangibilium, sic principaliter est in cerebro. cerebro. XXXIII, 3. XXXIII, 3. Medium in TACTU non potest esse elementum Medium in TACTU non potest esse elementum simplex. simplex. Ibid. Ibid. Homo est melioris TACTUS cæteris animali- Homo est melioris TACTUS cæteris animali- bus, quia in complexione magis accedit bus, quia in complexione magis accedit ad æqualitatem, ad æqualitatem, XXXIII, 4. XXXIII, 4. Molles carne in TACTU, bene apti sunt mente Molles carne in TACTU, bene apti sunt mente et ingenio. et ingenio. Ibid. Ibid. Homo TACTUM habet certiorem aliis sensibus, Homo TACTUM habet certiorem aliis sensibus, alia vero animalia econtra. alia vero animalia econtra. Ibid. Ibid. Licet sensibile TACTUS in medio et in organo Licet sensibile TACTUS in medio et in organo tactus sit secundum esse materiale, tamen tactus sit secundum esse materiale, tamen secundum quod tactus est judicium, spi- secundum quod tactus est judicium, spi- ritus animalis qui est in nervis tactivis ritus animalis qui est in nervis tactivis abstrahit intentionem tangibilium tantum. abstrahit intentionem tangibilium tantum. XXXIV, 3. XXXIV, 3.

THEOLOGICUM genus scientiæ et naturale so- THEOLOGICUM genus scientiæ et naturale so- la æstimatione cognoscuntur, et non la æstimatione cognoscuntur, et non scientiæ veritate cognoscuntur. scientiæ veritate cognoscuntur. LVI, 1. LVI, 1.

tormentum. tormentum.

LXXI, 3. LXXI, 3.

T T

TACTUS duo habet de ratione sui unum est, TACTUS duo habet de ratione sui unum est, quod est tangibilium judicium, et sic est quod est tangibilium judicium, et sic est pars animæ sensibilis: alterum, quod est pars animæ sensibilis: alterum, quod est esse et perfectio sensibilis animæ secun- esse et perfectio sensibilis animæ secun- dum genus suum. dum genus suum. XXXIII, 1. XXXIII, 1. TACTUS est fundamentum aliorum sensuum. TACTUS est fundamentum aliorum sensuum. Ibidem. Ibidem.

TACTUS duplex, naturalis et mathematicus. TACTUS duplex, naturalis et mathematicus. Ibidem. Ibidem.

TACTUS est sensus unus secundum quod est TACTUS est sensus unus secundum quod est forma, est tamen plurium contrarietatum forma, est tamen plurium contrarietatum secundum opera sensibilia. XXXII, 2. secundum opera sensibilia. XXXII, 2. TACTUS secundum quod est forma et perfe- TACTUS secundum quod est forma et perfe-

tio animati corporis, sic totum corpus tio animati corporis, sic totum corpus

TOTUM potestativum unum est in primis TOTUM potestativum unum est in primis partibus suis sine consequentibus, in partibus suis sine consequentibus, in sequentibus autem non sine primis. sequentibus autem non sine primis. IV, 7. IV, 7.

TOTUM continuum et potestativum qua re TOTUM continuum et potestativum qua re differunt et conveniunt ? differunt et conveniunt ? VII, 1. VII, 1.

UTILE dicitur duobus modis, scilicet secun- UTILE dicitur duobus modis, scilicet secun- dum materiam, et secundum formam et dum materiam, et secundum formam et rationem primo modo utile est id per rationem primo modo utile est id per quod obtinetur finis appetitus, secundo quod obtinetur finis appetitus, secundo autem quando apprehenditur in ratione autem quando apprehenditur in ratione utilis. utilis. LXVI, 1. LXVI, 1.

INDEX RERUM INDEX RERUM

699 699

rem, cognoscit autem et cum colore co- rem, cognoscit autem et cum colore co-

loratum corpus. loratum corpus.

Organi visus descriptio. Organi visus descriptio.

XIX, 1 et 2. XIX, 1 et 2.

XX. XX.

V V