INDEX RERUM INDEX RERUM

SIMILITUDINES corporalium imagines sunt SIMILITUDINES corporalium imagines sunt spiritualium et simplicium. Maximus. spiritualium et simplicium. Maximus. Q. 5, m. 2. Q. 5, m. 2.

Q. 25, Q. 25,

SIMILITUDO causa deceptionis est, dissimili- SIMILITUDO causa deceptionis est, dissimili- tudo autem causa falsitatis. tudo autem causa falsitatis. m. 3, a. 2. m. 3, a. 2.

SIMILITUDO est rerum differentium eadem SIMILITUDO est rerum differentium eadem qualitas. Boetius. qualitas. Boetius. Q. 38. Et Q. 59, Q. 38. Et Q. 59,

m. 1. m. 1.

SIMPLICIA prima seipsis differunt. Q. 40, SIMPLICIA prima seipsis differunt. Q. 40, m. 2, a. 2 ad q. 1. m. 2, a. 2 ad q. 1. SIMPLICITAS multiplex, scilicet unitatis pun- SIMPLICITAS multiplex, scilicet unitatis pun- cti in genere quantitatis, corporis homoge- cti in genere quantitatis, corporis homoge- nii, principiorum substantiæ, componen- nii, principiorum substantiæ, componen- tium quodcumque compositum, et intelli- tium quodcumque compositum, et intelli- gibilium. gibilium. Q. 20, m. 2. Q. 20, m. 2. SIMPLICITAS divina non habet exemplum eo SIMPLICITAS divina non habet exemplum eo modo quo divina est. modo quo divina est. Ibid. Ibid. SIMPLICITAS essentiæ non obviat distinctioni SIMPLICITAS essentiæ non obviat distinctioni personarum, sicut nec simplicitas per- personarum, sicut nec simplicitas per- sonæ obviat distinctioni notionum, et e sonæ obviat distinctioni notionum, et e converso. Richardus. converso. Richardus. Q. 20, m. 3. Q. 20, m. 3. SIMPLICITAS summa non repugnat multitu- SIMPLICITAS summa non repugnat multitu- dini relationum. dini relationum. Q. 54. Q. 54.

SOLITUDO, singularitas, novum, diversum, SOLITUDO, singularitas, novum, diversum, alienum, separabile, a divinitate exclu- alienum, separabile, a divinitate exclu- duntur. Hilarius. duntur. Hilarius. Q. 40, m. 1. Q. 40, m. 1.

SOLIUM tenenti non opus est scalis. Bernar- SOLIUM tenenti non opus est scalis. Bernar- dus. dus. Q. 12, m. 2. Q. 12, m. 2.

SOLVERE non potest qui nescit nodum. Ari- SOLVERE non potest qui nescit nodum. Ari- stoteles. stoteles. In prologo. In prologo.

SPIRITUALIA secundum naturam rei magis et SPIRITUALIA secundum naturam rei magis et melius significantur per conformia, uti- melius significantur per conformia, uti- lius tamen nobis per inconformia. Diony- lius tamen nobis per inconformia. Diony- Q. 5, m. 4. Q. 5, m. 4.

sius. sius.

973 973

SPIRITUS sancius procedit per modum amo- SPIRITUS sancius procedit per modum amo- ris, et per modum rectoris verbi, et per ris, et per modum rectoris verbi, et per modum doni, et per modum nexus sive modum doni, et per modum nexus sive vinculi a Patre et Filio: sed prima ratio vinculi a Patre et Filio: sed prima ratio processionis ejus, est per modum amoris processionis ejus, est per modum amoris sive charitatis. sive charitatis. Q. 31, Q. 31, m. 2. m. 2.

SPIRITUS duplex, corporeus scilicet, qui mo- SPIRITUS duplex, corporeus scilicet, qui mo- vetur ad modum luminum in mundo, sic- vetur ad modum luminum in mundo, sic- ut dicit Constabenluce: incorporeus, qui ut dicit Constabenluce: incorporeus, qui est intellectualis voluntas, sive amor est intellectualis voluntas, sive amor puræ bonitatis et primæ producendi bona, puræ bonitatis et primæ producendi bona, ducendo formas archetypi in operata ducendo formas archetypi in operata quæ per intellectum agentem fiunt. quæ per intellectum agentem fiunt. Ibidem. Ibidem.

SPIRITUS in quantum spiritus est, sive sit SPIRITUS in quantum spiritus est, sive sit corporeus, sive incorporeus, proprium est corporeus, sive incorporeus, proprium est semper procedere. semper procedere. Q. 31, m. 4. Q. 31, m. 4. SPIRITUS sanctus cum in cor hominis intra- SPIRITUS sanctus cum in cor hominis intra- vit, omni fonte magis manat, et non stat, vit, omni fonte magis manat, et non stat, sed perficit. Chrysostomus. sed perficit. Chrysostomus. Ibid. Ibid. SPIRITUM sanctum non aliquis discipulo- SPIRITUM sanctum non aliquis discipulo- rum Christi dedit. Orabant quippe ut ve- rum Christi dedit. Orabant quippe ut ve- niret in eos quibus manus imponebant. niret in eos quibus manus imponebant. Augustinus. Augustinus. Q. 32, m. 1. Q. 32, m. 1. SPIRITUM sanctum necesse est procedere in SPIRITUM sanctum necesse est procedere in ipso et cum ipso dono. Procedit enim, ut ipso et cum ipso dono. Procedit enim, ut dicit Augustinus, ad sanctificandam et re- dicit Augustinus, ad sanctificandam et re- ducendam creaturam rationalem. Ibid. ducendam creaturam rationalem. Ibid. SPIRITUM sanctum ministri Ecclesiæ non SPIRITUM sanctum ministri Ecclesiæ non dant, nec mittunt, nec procedit ab eis: dant, nec mittunt, nec procedit ab eis: sed solus Deus dat et mittit eum, et a sed solus Deus dat et mittit eum, et a solo Deo procedit. solo Deo procedit. Q. 32, m. 1 Q. 32, m. 1

ad q. ad q.

2. 2.

SPIRITUS sanctus dat in quantum Deus, et SPIRITUS sanctus dat in quantum Deus, et dat in quantum donum. Augustinus. dat in quantum donum. Augustinus. Q. 32, m. 2, a. 1. Q. 32, m. 2, a. 1.

SPIRITUS sanctus nec ignis fuit, nec colum- SPIRITUS sanctus nec ignis fuit, nec colum- ba Filius autem Dei fuit homo veraciter ba Filius autem Dei fuit homo veraciter in natura humana patiens et agens: in natura humana patiens et agens: propter quod humana natura adoratur in propter quod humana natura adoratur in Christo, columba autem non adoratur. Christo, columba autem non adoratur. Q. 33 ad q. 3. Q. 33 ad q. 3.

SPIRITUS sanctus est imago Filii ut dicit SPIRITUS sanctus est imago Filii ut dicit Damascenus sed hoc intelligitur effe- Damascenus sed hoc intelligitur effe-

974 974

INDEX RERUM INDEX RERUM

netrat. netrat.

ctive quia scilicet inhabitando in nobis ctive quia scilicet inhabitando in nobis per gratiam, facit nos imaginem Filii per per gratiam, facit nos imaginem Filii per recreationem. recreationem. Q. 35, m. 2 ad q. 1. Q. 35, m. 2 ad q. 1. SPIRITUS potest dici is qui active spirat, et SPIRITUS potest dici is qui active spirat, et sic Pater dicitur spiritus, et Filius et Spi- sic Pater dicitur spiritus, et Filius et Spi- ritus sanctus. Potest etiam dici passive is ritus sanctus. Potest etiam dici passive is qui spiratus est ut amor Patris in Filium, qui spiratus est ut amor Patris in Filium, et Filii in Patrem, secundum quod dicit et Filii in Patrem, secundum quod dicit Augustinus, quod Pater et Filius diligunt Augustinus, quod Pater et Filius diligunt se Spiritu sancto: et sic nomen proprium se Spiritu sancto: et sic nomen proprium est personæ in Trinitate. Q. 36, m. 1. est personæ in Trinitate. Q. 36, m. 1. SPIRITUS in physicis est in omnia quorum SPIRITUS in physicis est in omnia quorum est spiritus procedens penetrans, compre- est spiritus procedens penetrans, compre- hendens, formans, distinguens et virtutes hendens, formans, distinguens et virtutes invehens et singula operans: sed non invehens et singula operans: sed non sanctus, quia commiscibilis his quæ pe- sanctus, quia commiscibilis his quæ pe- Q. 36, m, 1 ad q. Q. 36, m, 1 ad q. SPIRITUS inferior et superior propriis corpo- SPIRITUS inferior et superior propriis corpo- ribus egent, sed tantum quibus juvent, ribus egent, sed tantum quibus juvent, non juventur. Bernardus. Q. 73, m. 1. non juventur. Bernardus. Q. 73, m. 1. SPIRITUS est in loco definitive, corpus autem SPIRITUS est in loco definitive, corpus autem circumscriptive: Deus autem qui nec fini- circumscriptive: Deus autem qui nec fini- tus est terminis essentialibus, nec circum- tus est terminis essentialibus, nec circum- scriptus terminis quantitativis, ideo in scriptus terminis quantitativis, ideo in nullo loco uno est, ita quod non sit extra nullo loco uno est, ita quod non sit extra ipsum. ipsum. Q. 73, m. 3. Q. 73, m. 3. SPIRITUS quatuor sunt: quorum unus est SPIRITUS quatuor sunt: quorum unus est divinus, corpore non indigens, nec quoad divinus, corpore non indigens, nec quoad esse, nec quoad operationem: angelicus, esse, nec quoad operationem: angelicus, corpore indigens ad ministerium: spiritus corpore indigens ad ministerium: spiritus humanus, corpore indigens ad esse et ad humanus, corpore indigens ad esse et ad vitam spiritus jumenti, sine corpore nec vitam spiritus jumenti, sine corpore nec esse habens, nec vitam. Bernardus. esse habens, nec vitam. Bernardus. Q. 75, m. 1. Q. 75, m. 1.

SPISSUM non tenet figuram, nisi principia SPISSUM non tenet figuram, nisi principia potentiæ solidi et spissi radicentur in ipso potentiæ solidi et spissi radicentur in ipso spisso per naturales qualitates. spisso per naturales qualitates. m. 5. m. 5.

Q. 76, Q. 76,

SUBJECTUM in scientiis tripliciter assignatur. SUBJECTUM in scientiis tripliciter assignatur. 1. Quod principaliter intenditur et in 1. Quod principaliter intenditur et in principali parte scientiæ. 2. De quo et de principali parte scientiæ. 2. De quo et de

cujus partibus probantur passiones. cujus partibus probantur passiones. 3. Quod ad hæc adminiculatur. Q. 3, 3. Quod ad hæc adminiculatur. Q. 3, m. 1. m. 1. SUBJECTUM neutri contrariorum est con- SUBJECTUM neutri contrariorum est con- trarium, sed utriusque susceptivum et sal- trarium, sed utriusque susceptivum et sal- vativum. Aristoteles. vativum. Aristoteles. Q. 27, m. 1, Q. 27, m. 1, a. 2. a. 2.

SUBSISTENS, existens, insistens, et assistens, SUBSISTENS, existens, insistens, et assistens, qua re differunt? qua re differunt? Q. 52. Q. 52. SUBSISTENTIA est incommunicabilis existen- SUBSISTENTIA est incommunicabilis existen- tia. Richardus. tia. Richardus. Q. 43, m. 1. Q. 43, m. 1. SUBSISTIT hoc quod non indiget alio, hoc SUBSISTIT hoc quod non indiget alio, hoc est, accedente ut sit. Boetius. est, accedente ut sit. Boetius.

Ibid. Ibid.

SUBSTANTIA nulli est accidens. Aristoteles. SUBSTANTIA nulli est accidens. Aristoteles. Q. 20, m. 3. Q. 20, m. 3.

SUBSTANTIA continet unitatem in divinis, re- SUBSTANTIA continet unitatem in divinis, re- latio vero multiplicat Trinitatem. Boetius. latio vero multiplicat Trinitatem. Boetius. Q. 37. Q. 37. SUBSTANTIA quæ maxime substat, est prima SUBSTANTIA quæ maxime substat, est prima

substantia, quæ sic subjectum est, ut substantia, quæ sic subjectum est, ut dicit Aristoteles, quod ab ipsa nulla exit dicit Aristoteles, quod ab ipsa nulla exit prædicatio, et rationem prædicati nullo prædicatio, et rationem prædicati nullo modo suscipere potest. modo suscipere potest. Ibid. Ibid. SUBSTANTIA dupliciter dicitur, scilicet secun- SUBSTANTIA dupliciter dicitur, scilicet secun- dum rationem nominis quod actu sub- dum rationem nominis quod actu sub- standi imponitur: alio modo dicitur per standi imponitur: alio modo dicitur per se ens, et quod est causa et occasio om- se ens, et quod est causa et occasio om- nibus subsistendi in ipso, et sic substantia nibus subsistendi in ipso, et sic substantia dicitur de Deo maxime. dicitur de Deo maxime. Q. 27 ad q. Q. 27 ad q.

Item, Q. 46. Item, Q. 46.

SUBSTANTIALE nomen in divinis de omnibus SUBSTANTIALE nomen in divinis de omnibus in summa dicitur singulariter et non plu- in summa dicitur singulariter et non plu- raliter intelligitur de his quæ significant raliter intelligitur de his quæ significant substantiam ut quo est, vel quod est, et substantiam ut quo est, vel quod est, et non de his quæ significant substantiam non de his quæ significant substantiam ut quis est vel qui est. Q. 43, m. 2, ut quis est vel qui est. Q. 43, m. 2, a. 1. a. 1.

SUBSTANTIA in genere designat quid magis SUBSTANTIA in genere designat quid magis

quam quis. Richardus. quam quis. Richardus.

Q. 44, m. 1. Q. 44, m. 1.

SUBSTANTIA aliquando ponitur pro natura, SUBSTANTIA aliquando ponitur pro natura, Q. 44, m. 2. Q. 44, m. 2.

aliquando pro supposito. aliquando pro supposito.

INDEX RERUM INDEX RERUM

975 975

SUBSTANTIA designatur multipliciter, scilicet SUBSTANTIA designatur multipliciter, scilicet

quo est, ut quis est, et ut quod. quo est, ut quis est, et ut quod.

m. 1, a. 1. m. 1, a. 1.

Q. 45, Q. 45,

SUBSTANTIA et relatio proprie in divinam as- SUBSTANTIA et relatio proprie in divinam as-

sumuntur prædicationem. sumuntur prædicationem.

Q. 56. Q. 56.

SUBTILE penetrativum est partium, et etiam SUBTILE penetrativum est partium, et etiam partium partes penetrat usque ad mini- partium partes penetrat usque ad mini- ma. Aristoteles. ma. Aristoteles.

Q. 70, m. 4. Q. 70, m. 4.

SUCCESSIO duplex est, scilicet successio par- SUCCESSIO duplex est, scilicet successio par- tium continui, et vicissitudinum. tium continui, et vicissitudinum. Q. 74, m. 2, a. 3. Q. 74, m. 2, a. 3.

SUPERFLUUM abjicitur a natura, et ab arte, SUPERFLUUM abjicitur a natura, et ab arte, et ab omnibus. et ab omnibus. Q. 42, m. 3. Q. 42, m. 3. SUPERFLUUM in operibus naturæ non est. SUPERFLUUM in operibus naturæ non est. Q. 73, m. 2, a. 1. Q. 73, m. 2, a. 1.

SUPPOSITUM sive subjectum est ens in se sub SUPPOSITUM sive subjectum est ens in se sub stantialiter completum, occasio alteri stantialiter completum, occasio alteri existendi in eo quod esse non haberet nisi existendi in eo quod esse non haberet nisi in eo esset. Avicenna. in eo esset. Avicenna. Q. 4, m. 1. Q. 4, m. 1. SUPPOSITUM est in natura quasi in forma SUPPOSITUM est in natura quasi in forma continente, natura autem in supposito sic continente, natura autem in supposito sic ut habitum in habente. ut habitum in habente. a. 2. a. 2.

Q. 45, m. 2, Q. 45, m. 2,

SYMBOLICORUM translatio in divinam prædi- SYMBOLICORUM translatio in divinam prædi- cationem fit per dissimiles similitudines. cationem fit per dissimiles similitudines. Dionysius. Q. 16. Item, Q. 59, m. 1. Dionysius. Q. 16. Item, Q. 59, m. 1.

TEMPUS est numerus motus secundum prius TEMPUS est numerus motus secundum prius et posterius. et posterius. Q. 21, m. 2. Item, Q. 21, m. 2. Item,

Q. 23, m. 3, a. 1. Et Q. 74, m. 1. Q. 23, m. 3, a. 1. Et Q. 74, m. 1. TEMPUS est mensura motus mutabilium re- TEMPUS est mensura motus mutabilium re- rum. Priscianus. rum. Priscianus. Q. 23, m. 1, a. 1, Q. 23, m. 1, a. 1,

par. 1. Item, Ibid., m. 3, a. 1. Et Q. 52 par. 1. Item, Ibid., m. 3, a. 1. Et Q. 52 ad q. 1. ad q. 1.

TEMPUS est pars TEMPUS est pars

Tullius. Tullius.

æternitatis. æternitatis. Q. 23, m. 1, a. 2, subpar. 2. Q. 23, m. 1, a. 2, subpar. 2. TEMPUS etiamsi poneretur æternum esse, TEMPUS etiamsi poneretur æternum esse, adhuc æternitati non æquaretur. Ibid. adhuc æternitati non æquaretur. Ibid. TEMPUS vocant eloquia, quod in generatione TEMPUS vocant eloquia, quod in generatione et corruptione variatione metitur. Diony- et corruptione variatione metitur. Diony- sius. sius. Q. 23, m. 3, a. 1. Item, Q. 74, Q. 23, m. 3, a. 1. Item, Q. 74, m. 1. m. 1.

TEMPORIS principium intrinsecum est aliquid TEMPORIS principium intrinsecum est aliquid temporis, licet non aliquod tempus, quod temporis, licet non aliquod tempus, quod est nunc extrinsecum autem est, quod est nunc extrinsecum autem est, quod est causa temporis, quod est nunc æterni- est causa temporis, quod est nunc æterni- tatis, proximum autem nunc ævi: neu- tatis, proximum autem nunc ævi: neu- trum tamen est aliquid temporis vel tem- trum tamen est aliquid temporis vel tem- pus. pus. Q. 23, m. 3, a. 1 ad զ. 1. Q. 23, m. 3, a. 1 ad զ. 1. TEMPUS non nisi unum est. Et transitus per TEMPUS non nisi unum est. Et transitus per affecta et concepta spiritualis creaturæ affecta et concepta spiritualis creaturæ ordinantur ad motum coeli, non ut ad ordinantur ad motum coeli, non ut ad causam, sed ut ad numerum quo nos men- causam, sed ut ad numerum quo nos men- suramus et numeramus ipsum. Q. 23, suramus et numeramus ipsum. Q. 23, m. 3, a. 2. m. 3, a. 2.

In TEMPORE esse, est quadam parte temporis In TEMPORE esse, est quadam parte temporis Q. 23, m. 4, Q. 23, m. 4,

mensurari. Aristoteles. mensurari. Aristoteles.

a. 2. Item, Q. 53, m. 1. a. 2. Item, Q. 53, m. 1.

TENEBRE in conspectu luminis esse possunt, TENEBRE in conspectu luminis esse possunt, cum tamen lumen non sit in conspectu cum tamen lumen non sit in conspectu tenebrarum lumen enim dijudicat tene- tenebrarum lumen enim dijudicat tene-

976 976

INDEX RERUM INDEX RERUM

bras, et a tenebris non dijudicatur. Gre- bras, et a tenebris non dijudicatur. Gre- gorius. gorius. Q. 14, m. 2. Q. 14, m. 2. TENEBRA nihil aliud est nisi luminis privatio, TENEBRA nihil aliud est nisi luminis privatio, ubi lumen esse deberet. Q. 29, m. 2. ubi lumen esse deberet. Q. 29, m. 2. TENEBRÆ a tenendo dicuntur: quia tenent TENEBRÆ a tenendo dicuntur: quia tenent visum ne specie luminis immutetur. visum ne specie luminis immutetur. Q. 69, m. 4 ad q. Q. 69, m. 4 ad q.

Ibid. Ibid.

THEOLOGIA est impressio quædam et sigilla- THEOLOGIA est impressio quædam et sigilla- tio divinæ sapientiæ in nobis, ut mens hu- tio divinæ sapientiæ in nobis, ut mens hu- mana Dei sapientis sit sigillum et impressa mana Dei sapientis sit sigillum et impressa formis et rationibus causæ primæ, in sa- formis et rationibus causæ primæ, in sa- pientia sua creantis et reparantis et glo- pientia sua creantis et reparantis et glo- rificantis sua causata. rificantis sua causata. In prologo. In prologo. Scientia THEOLOGIE innotescit in omnibus : Scientia THEOLOGIE innotescit in omnibus : in effectibus quidem naturæ per vestigium in effectibus quidem naturæ per vestigium et imaginem, in operibus autem repara- et imaginem, in operibus autem repara- tionis per similitudinem gratiæ, in actibus tionis per similitudinem gratiæ, in actibus autem glorificationis sive beatificationis autem glorificationis sive beatificationis per consommationem gloriæ. per consommationem gloriæ. THEOLOGIA est scientia certissimæ credulita- THEOLOGIA est scientia certissimæ credulita- tis. tis. Ibid. Ibid. THEOLOGIA intellectui nostro maxime est THEOLOGIA intellectui nostro maxime est applicabilis, et ideo in ipsa maxime qui- applicabilis, et ideo in ipsa maxime qui- escit anima. escit anima. Ibid. Ibid. In THEOLOGIÆ studio Philosophi vitam finie- In THEOLOGIÆ studio Philosophi vitam finie- runt. Alpharabius. runt. Alpharabius. Ibid. Ibid. THEOLOGIA est in demonstratione fortissimæ THEOLOGIA est in demonstratione fortissimæ veritatis, eo quod per revelationem primi veritatis, eo quod per revelationem primi luminis omnia demonstret quæ probat: luminis omnia demonstret quæ probat: aliæ vero scientiæ per lucem intelligentiæ aliæ vero scientiæ per lucem intelligentiæ in creatis acceptam. in creatis acceptam. Ibid. Ibid. THEOLOGIA est altissima non tantum supra THEOLOGIA est altissima non tantum supra nos, sed etiam intellectum angelicum po- nos, sed etiam intellectum angelicum po- sita, quam solus Deus perfecte habet et sita, quam solus Deus perfecte habet et possidet. possidet. Ibid. Ibid. THEOLOGIA est de Trinitate personarum in THEOLOGIA est de Trinitate personarum in una natura, et diversitate naturarum in una natura, et diversitate naturarum in una persona Christi, et effectibus istorum. una persona Christi, et effectibus istorum. Q. 1. Q. 1.

THEOLOGIE potissima sunt vel de fide Trini- THEOLOGIE potissima sunt vel de fide Trini- tatis et unitatis, vel de fide incarnationis tatis et unitatis, vel de fide incarnationis et passionis, vel de fide resurrectionis et et passionis, vel de fide resurrectionis et ascensionis. ascensionis. Ibid. Ibid. Non quidquid sciri potest ab hominibus, Non quidquid sciri potest ab hominibus,

huic scientiæ tribuo, ubi plurimum super- huic scientiæ tribuo, ubi plurimum super- vacuæ vanitatis et noxia curiositatis est, vacuæ vanitatis et noxia curiositatis est, sed illud tantum, quod fides saluberrima, sed illud tantum, quod fides saluberrima, quæ ad veram beatitudinem ducit, gigni- quæ ad veram beatitudinem ducit, gigni- tur, et roboratur. Augustinus. tur, et roboratur. Augustinus. Q. 1. Q. 1. THEOLOGIA est scientia quæ est de rebus ad THEOLOGIA est scientia quæ est de rebus ad salutem hominum pertinentibus. Augusti- salutem hominum pertinentibus. Augusti- Q. 2. Q. 2. THEOLOGIA est scientia secundum pietatem. THEOLOGIA est scientia secundum pietatem. Ibidem. Ibidem.

nus. nus.

THEOLOGIA est de peccatis in quantum per THEOLOGIA est de peccatis in quantum per fugam eorum inclinant ad pietatem, sicut fugam eorum inclinant ad pietatem, sicut medicina de ægritudinibus est, docens medicina de ægritudinibus est, docens præservare corpora, ne in ægritudinem in- præservare corpora, ne in ægritudinem in- cidant et si ægra sint, docet quibus anti- cidant et si ægra sint, docet quibus anti- dotis ab ægritudine purgentur et libe- dotis ab ægritudine purgentur et libe-

rentur. rentur.

Ibid. Ibid.

THEOLOGIA est scientia religiosa. THEOLOGIA est scientia religiosa. Ibid. Ibid. THEOLOGIA versatur circa res et signa. Au- THEOLOGIA versatur circa res et signa. Au- gustinus. gustinus. Q. 3, m. 1. Q. 3, m. 1. THEOLOGIA considerat signum sub ratione THEOLOGIA considerat signum sub ratione utilis rei. utilis rei. Ibid. Ibid. THEOLOGIA est scientia una ab unitate for- THEOLOGIA est scientia una ab unitate for- mæ unum facientis subjectum, secundum mæ unum facientis subjectum, secundum quod substat et causa est passionum quæ quod substat et causa est passionum quæ determinantur de subjecto, quod secun- determinantur de subjecto, quod secun- dum primam intentionem subjecti dicitur. dum primam intentionem subjecti dicitur. Q. 3, m. 2. Q. 3, m. 2. THEOLOGIA est scientia practica sicut et aliæ THEOLOGIA est scientia practica sicut et aliæ scientiæ morales: stat enim in opere vir - scientiæ morales: stat enim in opere vir - tutis vel theologicæ vel cardinalis. Differt tutis vel theologicæ vel cardinalis. Differt tamen ab aliis practicis moralibus: quia tamen ab aliis practicis moralibus: quia illæ stant ad opus perfectum perfectione illæ stant ad opus perfectum perfectione virtutis acquisitæ, ista autem stat ad opus virtutis acquisitæ, ista autem stat ad opus perfectum perfectione virtutis infusæ per perfectum perfectione virtutis infusæ per gratiam. gratiam. Q. 3, m. 3. Q. 3, m. 3. THEOLOGIA proprie non est de ente ut ens THEOLOGIA proprie non est de ente ut ens est, nec de partibus entis ut entis partes est, nec de partibus entis ut entis partes sunt, sed est de ente determinato per for- sunt, sed est de ente determinato per for- mam analogiæ ad id quo fruendum est, mam analogiæ ad id quo fruendum est, est de patribus ejus, secundum quod spe- est de patribus ejus, secundum quod spe- cialem habent analogiam ad illud. Q. 3, cialem habent analogiam ad illud. Q. 3, m. 4. m. 4. THEOLOGIA proprie nec est scientia univer- THEOLOGIA proprie nec est scientia univer- salis, nec particularis. salis, nec particularis. Ibid. Ibid.

INDEX RERUM INDEX RERUM

977 977

Q. 4. Q. 4.

THEOLOGIA separatur ab aliis scientiis sub- THEOLOGIA separatur ab aliis scientiis sub- jecto, passione, et principiis confirmanti- jecto, passione, et principiis confirmanti- bus ratiocinationem. bus ratiocinationem. THEOLOGIA poetice procedit sub tegumentis THEOLOGIA poetice procedit sub tegumentis metaphoricis. Dionysius. metaphoricis. Dionysius. Q. 5, m. 1. Q. 5, m. 1. THEOLOGIA non simpliciter utitur æquivocis THEOLOGIA non simpliciter utitur æquivocis vel multiplicibus. vel multiplicibus. Q. 5, m. 2. Q. 5, m. 2. THEOLOGIA ubique docet primam veritatem THEOLOGIA ubique docet primam veritatem secundum quod relucet in se, vel operibus secundum quod relucet in se, vel operibus conditionis, vel reparationis, vel glorifica- conditionis, vel reparationis, vel glorifica- tionis. tionis. Q. 5, m. 3. Q. 5, m. 3. In THEOLOGIA tria sunt, scilicet antecedens In THEOLOGIA tria sunt, scilicet antecedens ad articuli fidem, sicut quod Scriptura sit: ad articuli fidem, sicut quod Scriptura sit: ipse articulus sive fides, secundum quod ipse articulus sive fides, secundum quod fides est quod creditur: et consequens fides est quod creditur: et consequens fidem, sicut quod fornicatio sit mortale fidem, sicut quod fornicatio sit mortale peccatum, hoc est, æterna morte plecten- peccatum, hoc est, æterna morte plecten- dum. dum. Ibid. Ibid. THEOLOGIA propter rationem credito non in- THEOLOGIA propter rationem credito non in- nititur, sed proper revelationem primæ nititur, sed proper revelationem primæ veritatis. Ambrosius. veritatis. Ambrosius. Ibid. Ibid. THEOLOGIA est finis omnium scientiarum, THEOLOGIA est finis omnium scientiarum, in omni scibili intenditur prima, et in omni scibili intenditur prima, et quæ quæ per omne scibile accipitur ultima: propter per omne scibile accipitur ultima: propter quod dicunt Avicenna et Algazel, quod in quod dicunt Avicenna et Algazel, quod in omnibus scientiis adepti, in hac tamquam omnibus scientiis adepti, in hac tamquam in ultimo perfectivo Philosophi vitam in ultimo perfectivo Philosophi vitam finierunt. finierunt. Q. 6. Q. 6. Ad THEOLOGIAM omnes aliæ scientiæ an- Ad THEOLOGIAM omnes aliæ scientiæ an- cillantur, et nulla perfecta ratione liber- cillantur, et nulla perfecta ratione liber- tatis libera est, nisi ista sola, quæ ad nihil tatis libera est, nisi ista sola, quæ ad nihil aliud refertur quod sit extra ipsam. Ibid. aliud refertur quod sit extra ipsam. Ibid. THEOLOGIA dividitur in quatuor partes. THEOLOGIA dividitur in quatuor partes. Q. 12, m. 2. Q. 12, m. 2.

THEORIA lumen est in corporalibus similitu- THEORIA lumen est in corporalibus similitu- dinibus acceptum, quod ducit ad Dei co- dinibus acceptum, quod ducit ad Dei co- gnitionem, quæ secundum Hugonem di- gnitionem, quæ secundum Hugonem di- citur mundana Theologia. Theophaniæ citur mundana Theologia. Theophaniæ vero lumina sunt a Deo emissa et spiritua- vero lumina sunt a Deo emissa et spiritua- lia et intellectualia, in quibus aliquid di- lia et intellectualia, in quibus aliquid di- vinum cognoscitur, sive illud sit gratiæ, vinum cognoscitur, sive illud sit gratiæ, sive gloriæ, sive sit in visionibus prophe- sive gloriæ, sive sit in visionibus prophe-

XXXI XXXI

ticis, sive in angelicis illuminationibus. ticis, sive in angelicis illuminationibus. Dionysius. Dionysius. Q. 15, m. 3, a. 1. Q. 15, m. 3, a. 1.

TOTUM et perfectum idem dico. Aristoteles. TOTUM et perfectum idem dico. Aristoteles. Q. 30, m. . 3, a. 1. Q. 30, m. . 3, a. 1.

TRINITAS sibi soli nota est, et homini assump- TRINITAS sibi soli nota est, et homini assump- to. Isidorus. to. Isidorus. Q. 13, m. 1. Item, Q. 13, m. 1. Item,

Q. 77, m. 1. Q. incidens. Q. 77, m. 1. Q. incidens. TRINITAS quæ summum bonum est, non nisi TRINITAS quæ summum bonum est, non nisi a purgatissimis mentibus cernitur. Augu- a purgatissimis mentibus cernitur. Augu- stinus. stinus. Q. 14, m. 2. Q. 14, m. 2. TRINITATI Similius inveniri non potest quam TRINITATI Similius inveniri non potest quam in mente. in mente. Q. 15, m. 2, a. 2, Q. 15, m. 2, a. 2, subpar. 1. subpar. 1.

In TRINITATE tres sunt, unus scilicet diligens In TRINITATE tres sunt, unus scilicet diligens eum qui ab ipso est, et alter diligens eum eum qui ab ipso est, et alter diligens eum a quo ipse est et ipsa dilectio, quæ per- a quo ipse est et ipsa dilectio, quæ per- sona est, propter existendi modum pro- sona est, propter existendi modum pro- prium, et Deus est, eo quod divinitati in- prium, et Deus est, eo quod divinitati in- trinseca est. Augustinus. Q. 31, n. 1. trinseca est. Augustinus. Q. 31, n. 1. In TRINITATE nihil dicitur verbum nisi Fi- In TRINITATE nihil dicitur verbum nisi Fi- lias, nec donum nisi Spiritus sanctus. lias, nec donum nisi Spiritus sanctus. Augustinus. Augustinus. Q. 35, m. 3, a. 4. Q. 35, m. 3, a. 4. TRINITAS nomen relativum est, et non nomen TRINITAS nomen relativum est, et non nomen substantiæ. substantiæ. Q. 45, m. 1, a. 1. Q. 45, m. 1, a. 1. TRINITAS est in divinis et non est nisi in di- TRINITAS est in divinis et non est nisi in di- vinis, et hoc est divinis proprium. Q. 45, vinis, et hoc est divinis proprium. Q. 45, m. 1, a. 2. m. 1, a. 2. TRINITAS opifex per omnia opera sua signi- TRINITAS opifex per omnia opera sua signi- ficationis suæ sparsit, indicia, et relucet ficationis suæ sparsit, indicia, et relucet Trinitas in operibus suis per vestigium et Trinitas in operibus suis per vestigium et imaginem. Augustinus. imaginem. Augustinus. Q. 46. Q. 46. In TRINITATE omnimoda est æqualitas. In TRINITATE omnimoda est æqualitas. Q. 37, m. 1 et 3. Q. 37, m. 1 et 3. TRINITAS Deus omnipotens dicitur: quia per TRINITAS Deus omnipotens dicitur: quia per se, id est, naturali potentia potest quid- se, id est, naturali potentia potest quid- quid vult fieri, et quidquid vult se posse. quid vult fieri, et quidquid vult se posse. Magister. Q. 77, m. 1. Q. incidens. Magister. Q. 77, m. 1. Q. incidens.

TURPE dicitur carens ultimæ perfectionis TURPE dicitur carens ultimæ perfectionis Q. 26, m. 1, a. 2, par. 1. Q. 26, m. 1, a. 2, par. 1.

decore. decore.

62 62

978 978

U U

INDEX RERUM INDEX RERUM

Uв est circumscriptio corporis a loci cir- Uв est circumscriptio corporis a loci cir- cumscriptione procedens. Aristoteles. cumscriptione procedens. Aristoteles. Q. 56 ad q. Item, Q. 70, m. 3. Q. 56 ad q. Item, Q. 70, m. 3. UBIQUE, ubicumque, et in omni loco, qua re UBIQUE, ubicumque, et in omni loco, qua re differunt ? differunt ? Q. 70, m. 3. Q. 70, m. 3.

Ibid. Ibid.

UNIVERSALE artis et scientiæ principium est. UNIVERSALE artis et scientiæ principium est. Aristoteles. Aristoteles. Q. 1. Q. 1. UNIVERSALE dicitur quatuor modis, scilicet UNIVERSALE dicitur quatuor modis, scilicet prædicando, exemplificando, significando, prædicando, exemplificando, significando, et causando. et causando. In UNIVERSALI sunt duo, scilicet quod est in In UNIVERSALI sunt duo, scilicet quod est in multis et de multis. Q. 29, m. 1, a. 2. multis et de multis. Q. 29, m. 1, a. 2. UNIVERSALE dicitur ratio, non ideo quia tan- UNIVERSALE dicitur ratio, non ideo quia tan- tum fit in nobis, sive in mente nostra: sed tum fit in nobis, sive in mente nostra: sed ideo quia est res non in uno absolute ideo quia est res non in uno absolute accepta, sed quæ in collatione accipitur, accepta, sed quæ in collatione accipitur, quæ est in multis et de multis: quam quæ est in multis et de multis: quam collationem facit ratio. Q. 42, m. 2. collationem facit ratio. Q. 42, m. 2. UNIVERSALE secundum esse dividitur in par- UNIVERSALE secundum esse dividitur in par- ticularibus suis sive subjectis, et essentiam ticularibus suis sive subjectis, et essentiam numeratam habet in eis et multiplicatam. numeratam habet in eis et multiplicatam. Q. 47, m. 3 ad q. 4. Q. 47, m. 3 ad q. 4.

UNIVERSALE et particulare non sunt nisi in UNIVERSALE et particulare non sunt nisi in quibus differunt quo est et quod est : uni- quibus differunt quo est et quod est : uni- versale enim est ex parte ejus quod quo versale enim est ex parte ejus quod quo est, particulare autem ex parte ejus quod est, particulare autem ex parte ejus quod est. est. Ibid. Ibid. UNIVERSALE non fit proprium et particulare UNIVERSALE non fit proprium et particulare nisi determinetur aliquo quod est proprii nisi determinetur aliquo quod est proprii et particularis. Aristoteles. Q. 55, m. 1. et particularis. Aristoteles. Q. 55, m. 1. UNIVERSALE est dum intelligitur, singulare UNIVERSALE est dum intelligitur, singulare dum sentitur. Boetius. dum sentitur. Boetius. Ibid. Ibid. UNIVERSALE est triplex, scilicet multorum in UNIVERSALE est triplex, scilicet multorum in numero et est species, et multorum in numero et est species, et multorum in specie et est genus, et multorum in specie et est genus, et multorum in genere per analogiam. Q. 70, m. 1. genere per analogiam. Q. 70, m. 1.

UNIVERSALE capitur tribus modis scilicet ut UNIVERSALE capitur tribus modis scilicet ut in natura simplici non multiplicata, sed in natura simplici non multiplicata, sed multiplicabili et ut actu multiplicatum,sed multiplicabili et ut actu multiplicatum,sed non distinctum per propria et ut actu non distinctum per propria et ut actu multiplicatum et distinctum per propria. multiplicatum et distinctum per propria. Q. 70, m. 3. Q. 70, m. 3.

UNIVOCA sunt, quorum nomen unum est, et UNIVOCA sunt, quorum nomen unum est, et diversa. Aristoteles. diversa. Aristoteles.

ratio substantiæ ratio substantiæ Q. 43, m. 2. Q. 43, m. 2.

UNITAS est qua quælibet res una est. Q. 22, UNITAS est qua quælibet res una est. Q. 22, m. 1. Item, Q, 24, m. 1. m. 1. Item, Q, 24, m. 1. UNIUS varia distinctio. UNIUS varia distinctio. Q. 24, m. 1. Q. 24, m. 1. UNUM quadruplex, scilicet uniformitatis, UNUM quadruplex, scilicet uniformitatis, conjugale, sacramentale, et dignativum. conjugale, sacramentale, et dignativum. Bernardus. Bernardus.

Ibid. Ibid.

UNUM et unicum differunt. Proclus. Ibid. UNUM et unicum differunt. Proclus. Ibid. UNITAS duplex, scilicet votiva et consenta- UNITAS duplex, scilicet votiva et consenta- nea. Bernadus. nea. Bernadus. Ibid. Ibid.

UNUM est indivisum in se, et divisum ab aliis. UNUM est indivisum in se, et divisum ab aliis. Aristoteles. Aristoteles. Q. 24, m. 4. Item, Q. 24, m. 4. Item,

Q. 42, m. 1. Q. 42, m. 1.

UNUM vere est, in quo nullus numerus, et UNUM vere est, in quo nullus numerus, et quod nulli innititur. Boetius. quod nulli innititur. Boetius. Ibid. Ibid. UNITUM omne alterum est a per se uno. UNITUM omne alterum est a per se uno. Proclus. Proclus. Ibid. Ibid. UNUM in substantia facit idem. Aristoteles. UNUM in substantia facit idem. Aristoteles. Ibidem, et Q. 39, m. 1. Ibidem, et Q. 39, m. 1.

UNUM uni opponitur uno genere oppositionis. UNUM uni opponitur uno genere oppositionis. Q. 24, m. 3. Q. 24, m. 3.

UNUM et multa quomodo opponantur? Ibid. UNUM et multa quomodo opponantur? Ibid. UNITAS major est in simpliciter indivisibili- UNITAS major est in simpliciter indivisibili- bus, quam in his quæ aliquo modo divi- bus, quam in his quæ aliquo modo divi- sibilia sunt. sibilia sunt. Q. 25, m. 1. Q. 25, m. 1. UNUM, verum et bonum non addunt super UNUM, verum et bonum non addunt super ens nisi modos quosdam existendi, vel qui ens nisi modos quosdam existendi, vel qui consistunt in negatione, vel in effectu con- consistunt in negatione, vel in effectu con- sequente. sequente. Q. 28. Q. 28. UNITAS major est, quæ nec actu, nec poten- UNITAS major est, quæ nec actu, nec poten- tia, nec opinione commutabilis est. Avi- tia, nec opinione commutabilis est. Avi-

cenni. cenni.

Q. 29, m. 1, a. 1. Q. 29, m. 1, a. 1.

INDEX RERUM INDEX RERUM USIA materia est, usiosis forma, hypostasis USIA materia est, usiosis forma, hypostasis

compositum. Boetius. compositum. Boetius.

Q. 43. Q. 43.

Cujus usus bonus est, ipsum quoque bonum Cujus usus bonus est, ipsum quoque bonum est et cujus usus malus est, ipsum quo- est et cujus usus malus est, ipsum quo- que malum est. Boetius. Q. 8, m. 1. que malum est. Boetius. Q. 8, m. 1. UTENDUM est hoc mundo, non fruendum: ut UTENDUM est hoc mundo, non fruendum: ut invisibilia Dei per ea quæ facta sunt, intel- invisibilia Dei per ea quæ facta sunt, intel- lecta, conspiciantur. Augustinus. Q. 11. lecta, conspiciantur. Augustinus. Q. 11. UTENDUM est omni creatura, dummodo sit UTENDUM est omni creatura, dummodo sit simpliciter creatura terminus actus crea- simpliciter creatura terminus actus crea- tionis, et non sit peccato depravata, per tionis, et non sit peccato depravata, per Ibid. Ibid. quod usui contrariatur. quod usui contrariatur. UTI est aliquid in facultatem voluntatis as- UTI est aliquid in facultatem voluntatis as- sumere, et ad aliud referre significando sumere, et ad aliud referre significando vel disponendo Augustinus. Q. 3, m. 1. vel disponendo Augustinus. Q. 3, m. 1. UTI dicitur multipliciter. UTI dicitur multipliciter. UTI est id quod in usum venerit, referre ad UTI est id quod in usum venerit, referre ad obtinendum illud quo fruendum est: alias obtinendum illud quo fruendum est: alias abuti est, non uti: nam usus illicitus abu- abuti est, non uti: nam usus illicitus abu- sus vel abusio nominari debet. Augustinus. sus vel abusio nominari debet. Augustinus. Q. 8, m. 3. Q. 8, m. 3.

Ibid. Ibid.

UTI dupliciter dicitur, scilicet propriissime UTI dupliciter dicitur, scilicet propriissime et communiter. et communiter. Q. 12, m. 2. Q. 12, m. 2. UTILE est, quod utenti utile est et non noci- UTILE est, quod utenti utile est et non noci- vum, et cum hoc quod expediens est ad vum, et cum hoc quod expediens est ad consequendum id quod intenditur. consequendum id quod intenditur.

Q. 8, m. 3. Q. 8, m. 3.

V V

VELOX et tardum dividunt tempus. Aristote- VELOX et tardum dividunt tempus. Aristote- les. les. Q. 74, m. 2, a. 3. Q. 74, m. 2, a. 3.

VENIALE non corrumpit bonum: quia proprie VENIALE non corrumpit bonum: quia proprie non est malum, sed dispositio ad malum. non est malum, sed dispositio ad malum. Q. 27, m. 5 ad q. 3. Q. 27, m. 5 ad q. 3.

979 979 VERBUM Dei forma est non formata. Q. 20, VERBUM Dei forma est non formata. Q. 20, m. 2. Q. incidens. m. 2. Q. incidens.

VERBA cujuslibet temporis dicuntur de æter- VERBA cujuslibet temporis dicuntur de æter- no fuit namque, quia numquam defuit: no fuit namque, quia numquam defuit: erit, quia numquam deerit: est, quia sem- erit, quia numquam deerit: est, quia sem- per est. per est. Q. 23, m. 1, a. 1, par. 1. Q. 23, m. 1, a. 1, par. 1. VERBUM dividitur in endiadentum, hoc est, VERBUM dividitur in endiadentum, hoc est, interius dispositum sermonem, et in ver- interius dispositum sermonem, et in ver- bum prolatum exterius, quod est angelus bum prolatum exterius, quod est angelus sive nuntius intelligentiæ. Damascenus. sive nuntius intelligentiæ. Damascenus. Q. 30, m. 1. Q. 30, m. 1.

VERBUM interius dispositum, et ex intellectu VERBUM interius dispositum, et ex intellectu agente formatum, procedens et generatum agente formatum, procedens et generatum ab intelleclu, similiorem habet inter omnia ab intelleclu, similiorem habet inter omnia generationem cum generatione divina. generationem cum generatione divina. Ibidem. Ibidem.

Ibid. Ibid.

VERBUM triplex, scilicet vocis, imaginationis, VERBUM triplex, scilicet vocis, imaginationis, et rei. Anselmus. et rei. Anselmus. Q. 35, m. 3, a. 1. Q. 35, m. 3, a. 1. VERBUM tripliciter dicitur, scilicet secundum VERBUM tripliciter dicitur, scilicet secundum quod movetur intellectus et cogitat: et quod movetur intellectus et cogitat: et quod in corde disponitur, et hoc est en- quod in corde disponitur, et hoc est en- diadentum et angelus, hoc est, nuntius diadentum et angelus, hoc est, nuntius intelligentiæ. Damascenus. intelligentiæ. Damascenus. VERBUM Dei non est avaлóσtatov, sed subsistens VERBUM Dei non est avaлóσtatov, sed subsistens intellectivum et operativum. Damascenus. intellectivum et operativum. Damascenus. Ibidem. Ibidem. Ibid et Q. 46. Ibid et Q. 46. VERBUM per appropriationem convenit Filio VERBUM per appropriationem convenit Filio prout ipse est ars, ut dicit Augustinus, prout ipse est ars, ut dicit Augustinus, plena rationibus idealibus rerum, quæ plena rationibus idealibus rerum, quæ omnes in ipso sunt vita et lux. Q. 35, omnes in ipso sunt vita et lux. Q. 35, m. 3, a. 1. m. 3, a. 1.

VERBUM quo creaturam dicit, non est verbum VERBUM quo creaturam dicit, non est verbum

creaturæ dicit enim creaturam non verbo creaturæ dicit enim creaturam non verbo creaturæ, sed suo verbo quod est ejus creaturæ, sed suo verbo quod est ejus similitudo. Anselmus. Q. 35, m. 3, a. 2. similitudo. Anselmus. Q. 35, m. 3, a. 2. VERBUM proprie est similitudo dicentis per- VERBUM proprie est similitudo dicentis per- fectissima. fectissima. Ibid. Ibid.

VERBUM appropriatum non proprium est ars VERBUM appropriatum non proprium est ars Patris, et quasi medium inter operantem Patris, et quasi medium inter operantem et opus. et opus. Ibid. Ibid. VERBUM proprie sumptum notionale est. VERBUM proprie sumptum notionale est. Q. 35, m. 3, a. 3. Q. 35, m. 3, a. 3. VERBUM solum Filius accipitur, non simul VERBUM solum Filius accipitur, non simul Pater et Filius, tamquam ambo sint unum Pater et Filius, tamquam ambo sint unum verbum. Augustinus. Q. 35, m. 3, a. 4. verbum. Augustinus. Q. 35, m. 3, a. 4.

980 980

INDEX RERUM INDEX RERUM

VERUM in naturis opponitur permixto, sicut VERUM in naturis opponitur permixto, sicut in sermonibus opponitur falso, et in operi- in sermonibus opponitur falso, et in operi- bus vano, et in apparentibus ad sensum bus vano, et in apparentibus ad sensum vel intellectum opponitur phantastico. vel intellectum opponitur phantastico. Q. 19. m. 1. Q. 19. m. 1.

Omne VERUM a quocumque dicatur, a Spiritu Omne VERUM a quocumque dicatur, a Spiritu sancto est. Ambrosius. sancto est. Ambrosius. Q. 3, m. 2. Q. 3, m. 2. VERUM duplex, scilicet signi et rei. Signi ite- VERUM duplex, scilicet signi et rei. Signi ite- rum duplex, scilicet complexum et incom- rum duplex, scilicet complexum et incom- plexum. Aristoteles. plexum. Aristoteles. Q. 25, m. 1. Q. 25, m. 1. VERITAS signi incomplexi, est quando directe VERITAS signi incomplexi, est quando directe significat hoc quod significare accepit in significat hoc quod significare accepit in prima veritate. Anselmus. prima veritate. Anselmus. Ibid. Ibid. VERITAS signi complexi sermonis, est affir- VERITAS signi complexi sermonis, est affir- matio rei de qua vere prædicatur, vel ne- matio rei de qua vere prædicatur, vel ne- gatio de re de qua vere negatur. Isaac. gatio de re de qua vere negatur. Isaac. Ibidem. Ibidem.

VERUM et falsum non sunt in rebus, sed in VERUM et falsum non sunt in rebus, sed in anima. Aristoteles. anima. Aristoteles. Ibid. Ibid.

VERITAS prima in signo est essentialiter, VERITAS prima in signo est essentialiter, secunda autem per accidens. Anselmus. secunda autem per accidens. Anselmus. Ibidem. Ibidem.

Ibid. Ibid.

VERITAS rei non est nisi quod est, et quod VERITAS rei non est nisi quod est, et quod res vere est. Isaac. res vere est. Isaac. VERITAS rei proprie dicitur sermo quem VERITAS rei proprie dicitur sermo quem affirmat demonstratio vel sensibiliter vel affirmat demonstratio vel sensibiliter vel intellectualiter. Isaac. intellectualiter. Isaac. Ibid. Ibid. VERITAS prima est secundum quam de infe- VERITAS prima est secundum quam de infe- rioribus judicamus. rioribus judicamus. Ibid. Ibid.

VERITAS est lux intelligibilis. Augustinus. VERITAS est lux intelligibilis. Augustinus. Ibidem. Ibidem.

Magis VERA sunt necessaria, quæ semper Magis VERA sunt necessaria, quæ semper sunt, et minus vera frequenter, et minime sunt, et minus vera frequenter, et minime Ibid. Ibid.

vera quæ raro. vera quæ raro.

VERUM est quod ita est ut videtur. Augustinus. VERUM est quod ita est ut videtur. Augustinus. Q. 25, m. 2, a. 1. Q. 25, m. 2, a. 1.

VERITAS est adæquatio rerum et intelle- VERITAS est adæquatio rerum et intelle-

cenna. cenna.

ctuum. ctuum. VERITAS est indivisio esse et quod est. Avi- VERITAS est indivisio esse et quod est. Avi- Ibid. Ibid.

Ibid. Ibid.

Ibid. Ibid.

VERUM est manifestativum et declarativum VERUM est manifestativum et declarativum esse. Hilarius. esse. Hilarius. VERITAS est summa similitudo principii, quæ VERITAS est summa similitudo principii, quæ sine ulla dissimilitudine est, unde falsitas sine ulla dissimilitudine est, unde falsitas oritur vel ordi polest. Augustinus. Ibid. oritur vel ordi polest. Augustinus. Ibid.

VERITAS est rectitudo sola mente percepti- VERITAS est rectitudo sola mente percepti- bilis. Anselmus. bilis. Anselmus. Q. 25, m. 2, a. 1. Q. 25, m. 2, a. 1. VERITATIS passiones proprie tres sunt, scilicet VERITATIS passiones proprie tres sunt, scilicet immutabilitas vel mutabilitas, unitas vel immutabilitas vel mutabilitas, unitas vel pluralitas, æternitas vel temporalitas, pluralitas, æternitas vel temporalitas, Ibidem. Ibidem.

VERITAS nec sub mente est, nec æqualis VERITAS nec sub mente est, nec æqualis menti. Augustinus. Q. 25, m. 2, a. 2, menti. Augustinus. Q. 25, m. 2, a. 2,

par. 1. par. 1.

VERITAS triplex est in rebus veris. Ibid. VERITAS triplex est in rebus veris. Ibid. VERUM non cognoscitur nisi ex principiis et VERUM non cognoscitur nisi ex principiis et elementis uniuscujusque rei. Aristoteles. elementis uniuscujusque rei. Aristoteles. Q. 25, m. 2, a. 2, par. 2. Q. 25, m. 2, a. 2, par. 2. VERITAS proxima sumitur ex principiis esse VERITAS proxima sumitur ex principiis esse proximis. Veritas quasi media, lux est proximis. Veritas quasi media, lux est principiorum concreta intellectui habi- principiorum concreta intellectui habi- tualiter. Veritas prima est lumen causæ tualiter. Veritas prima est lumen causæ primæ, extendens se super omnia, ut dicit primæ, extendens se super omnia, ut dicit Dionysius. Dionysius. Ibid. Ibid.

VERITAS prima est lumen et rectitudo intelligi- VERITAS prima est lumen et rectitudo intelligi- bilis, attribuens unicuique ut sit secundum bilis, attribuens unicuique ut sit secundum quod vere et recte debet esse: et ad quam quod vere et recte debet esse: et ad quam unumquodque mensuratur. Et secundum unumquodque mensuratur. Et secundum quod plus participat veritatis et rectitudi- quod plus participat veritatis et rectitudi- nis ejus, sic verius est: et secundum quod nis ejus, sic verius est: et secundum quod minus participat per declinationem ab minus participat per declinationem ab illo, et sic est minus vere, et minus recte. illo, et sic est minus vere, et minus recte. Augustinus et Anselmus. Augustinus et Anselmus. Ibid. Ibid. VERITAS prima una est, prototypus et exem- VERITAS prima una est, prototypus et exem-

plar omnis veri, una et indivisa in omni- plar omnis veri, una et indivisa in omni- bus, qua omnia vera recta sunt et vera. bus, qua omnia vera recta sunt et vera. Ibidem. Ibidem.

VERITAS prima lumen divinum est, quo judi- VERITAS prima lumen divinum est, quo judi- camus Deum esse Deum, et omne verum camus Deum esse Deum, et omne verum esse verum et essentialiter se extendit esse verum et essentialiter se extendit per omnia Augustinus. per omnia Augustinus. Ibid. Ibid. VERITAS est ab æterno: sed hæc veritas est VERITAS est ab æterno: sed hæc veritas est luminis divini determinantis unumquod- luminis divini determinantis unumquod- que idealiter et rationabiliter ad esse que idealiter et rationabiliter ad esse quod est, et ad non esse quod non est : et quod est, et ad non esse quod non est : et similiter ad fuisse et non fuisse, ad fore similiter ad fuisse et non fuisse, ad fore et non fore. et non fore. Q. 25, m. 2, a. 2, Q. 25, m. 2, a. 2,

subpar. 1. subpar. 1.

VERITAS prima summa VERITAS prima summa

simiitudo primi simiitudo primi

principii est, in qua nulla similitudo est principii est, in qua nulla similitudo est

INDEX RERUM INDEX RERUM

981 981

ex qua falsitas oriri possit. Augustinus. Ipsum quod est Deus, non solum Prophetæ, ex qua falsitas oriri possit. Augustinus. Ipsum quod est Deus, non solum Prophetæ, Q. 25, m. 3, a. 2. Q. 25, m. 3, a. 2. sed nec Angeli, nec Archangeli VIDERUNT. sed nec Angeli, nec Archangeli VIDERUNT. Chrysostomus. Chrysostomus.

VERUM et falsum opponuntur sicut esse et VERUM et falsum opponuntur sicut esse et non esse verum enim est id quod est, et non esse verum enim est id quod est, et falsum id quod non est. Augustinus. falsum id quod non est. Augustinus. Q. 25, m. 3, a. 3. Q. 25, m. 3, a. 3.

VERITATI primæ secundum seipsam acceptæ VERITATI primæ secundum seipsam acceptæ nihil est oppositum vel contrarium. nihil est oppositum vel contrarium.

Q. 25, m. 3, a. 4. Q. 25, m. 3, a. 4.

VERITAS una quæ illustrat omnes alias ani- VERITAS una quæ illustrat omnes alias ani- mas, quæ tamen multæ sunt in homini- mas, quæ tamen multæ sunt in homini- bus illustratis: sicut una facies est quæ bus illustratis: sicut una facies est quæ pluries apparet in reflexione ad multa pluries apparet in reflexione ad multa specula. Augustinus. Q. 35, m. 3, a. 2. specula. Augustinus. Q. 35, m. 3, a. 2. VERITAS fortior est quæ ab adversariis habet VERITAS fortior est quæ ab adversariis habet testimonium. testimonium. Q. 67, m. 4., a. 1, Q. 67, m. 4., a. 1, par. 4 ad q. 1. par. 4 ad q. 1.

VESTIGIUM proprie fit in pulvere, vel via VESTIGIUM proprie fit in pulvere, vel via molli. Augustinus. Q. 15, m. 2, a. 2, molli. Augustinus. Q. 15, m. 2, a. 2, par. i. par. i.

VESTIGIUM dicitur dupliciter: proprie, et per VESTIGIUM dicitur dupliciter: proprie, et per translationem. translationem. Ibid. Ibid. VESTIGIUM Dei in creaturis dicitur signum, VESTIGIUM Dei in creaturis dicitur signum, scilicet quo probabiliter aliquid Dei co- scilicet quo probabiliter aliquid Dei co- gnoscitur et deficit ab imagine in hoc, gnoscitur et deficit ab imagine in hoc, quod imperfecta est similitudo exterio- quod imperfecta est similitudo exterio- rum, et secundum partem. rum, et secundum partem.

VESTIGII diversæ assignationes. VESTIGII diversæ assignationes.

m. 2, a. 2, par. 2. m. 2, a. 2, par. 2.

Ibid. Ibid.

Q. 13, m. 1. Q. 13, m. 1. VIDERE Deum possumus, comprehendere VIDERE Deum possumus, comprehendere vero minime. Augustinus. vero minime. Augustinus. VIDERE Deum facie ad faciem, est videre VIDERE Deum facie ad faciem, est videre Deum in unitate trium personarum. Au- Deum in unitate trium personarum. Au- gustinus. gustinus. Q. 13, m. 4. Q. 13, m. 4.

Ibid. Ibid.

VIDERE Deum facie ad faciem propriissime, VIDERE Deum facie ad faciem propriissime, est sine medio videre. est sine medio videre. VIDENS Deum in effectibus naturæ, videt VIDENS Deum in effectibus naturæ, videt eum in eo quod non est Deus, sed in quo eum in eo quod non est Deus, sed in quo suæ significationis sparsit indicia, ut dicit suæ significationis sparsit indicia, ut dicit Augustinus. Augustinus. Q. 14, m. 2. Q. 14, m. 2. VIDENTUR præsentia, creduntur absentia. VIDENTUR præsentia, creduntur absentia. Augustinus. Augustinus. Q. 15, m. 3, Q. 15, m. 3, a. 1. a. 1.

VISIO triplex, scilicet corporalis, imaginaria, VISIO triplex, scilicet corporalis, imaginaria, et intellectualis, et hoc est coelum ad et intellectualis, et hoc est coelum ad quod raptus fuit Paulus. Augustinus. quod raptus fuit Paulus. Augustinus. Q. 73, m. 2, a. 2. Q. 73, m. 2, a. 2.

VIGILIA expansio est caloris et spiritus in or- VIGILIA expansio est caloris et spiritus in or- ganis sensus. ganis sensus. Q. 15, m. 2,a.[2, Q. 15, m. 2,a.[2, subpar. 3 et quæsit. 1. subpar. 3 et quæsit. 1.

Ibid. Ibid. Q. 15, Q. 15,

suos. suos.

VIE quibus Philosophi naturali ductu ratio- VIE quibus Philosophi naturali ductu ratio- nis cognoverunt Deum esse. nis cognoverunt Deum esse. m. 1. m. 1.

Q. 18, Q. 18,

VIA cognitionis, nostræ duplex est, scilicet VIA cognitionis, nostræ duplex est, scilicet a causa ad effectum, vel e converso. a causa ad effectum, vel e converso. Q. 59, m. 4. Q. 59, m. 4.

VIA motus est ab ente quieto, et est motus VIA motus est ab ente quieto, et est motus ad esse. ad esse. Q. 60, m. 4, a. 1. Q. 60, m. 4, a. 1.

VIRTUTES fructus dicuntur: quia delectant VIRTUTES fructus dicuntur: quia delectant sancta et sincera delectatione possessores sancta et sincera delectatione possessores Q. 7, m. 1. Q. 7, m. 1. VIRTUS est dispositio perfecti ad optimum. VIRTUS est dispositio perfecti ad optimum. Philosophus. Q. 7, m. 2. Q. incidens. Philosophus. Q. 7, m. 2. Q. incidens. Item, Q. 27, m. 4. Item, Q. 27, m. 4. VIRTUS moralis quantum ad finem ad quem VIRTUS moralis quantum ad finem ad quem tendit et inclinat, per se finis est, sicut et tendit et inclinat, per se finis est, sicut et voluntas, et non eorum quæ sunt ad finem. voluntas, et non eorum quæ sunt ad finem. Aristoteles. Aristoteles. Q. 8, m. 2. Q. 8, m. 2. VIRTUS est omni arte certior. Aristoteles. VIRTUS est omni arte certior. Aristoteles. Q. 14, m. 2 ad q. 2. Q. 14, m. 2 ad q. 2. VIRTUTES politica a sanctis connaturales vir- VIRTUTES politica a sanctis connaturales vir- Q. 26, m. 1. Q. 26, m. 1. in ultimo actu in ultimo actu

tutes vocantur. tutes vocantur.

VIRTUS uniuscujusque est VIRTUS uniuscujusque est

VISIO est tota merces. Augustinus. VISIO est tota merces. Augustinus.

Q. 7, Q. 7,

boni ipsius. Aristoteles. boni ipsius. Aristoteles.

m. 2. m. 2.

a. 2, par. 2. a. 2, par. 2.

Q. 26, m. 1. Q. 26, m. 1.

982 982

INDEX RERUM INDEX RERUM

VIRTUS est bonitas, et vitium malitia. Aristo- VIRTUS est bonitas, et vitium malitia. Aristo- teles. teles. Q. 27, m. 1, a. 2. Q. 27, m. 1, a. 2. VIRTUTES si nobis persuadeant, ut eas per se VIRTUTES si nobis persuadeant, ut eas per se amemus, etiam ipsas virtutes amare desi- amemus, etiam ipsas virtutes amare desi- stimus: quia cum sint ad aliud in eo quod stimus: quia cum sint ad aliud in eo quod virtutes sunt, illo non amato ad quod sunt, virtutes sunt, illo non amato ad quod sunt, etiam ipsæ amari non possunt: cum tota etiam ipsæ amari non possunt: cum tota ratio amoris ejus quod propter aliud dili- ratio amoris ejus quod propter aliud dili- gitur, sit in eo propter quod diligitur. Au- gitur, sit in eo propter quod diligitur. Au- gustinus. gustinus. Q. 27, m. 4. Q. 27, m. 4. VIRTUS in bono est extremo, licet in VIRTUS in bono est extremo, licet in ope- ope- rationibus in quibus est, sit medium Ari- rationibus in quibus est, sit medium Ari- stoteles. stoteles. Ibid. Ibid. VIRTUS omnis unitas magis est infinita, quam VIRTUS omnis unitas magis est infinita, quam multiplicata. Aristoteles. Q. 42, m. 3. multiplicata. Aristoteles. Q. 42, m. 3. VIRTUS quæ est studiosi bonum, nec est VIRTUS quæ est studiosi bonum, nec est assuescibile, nec discibile bonum, sed do- assuescibile, nec discibile bonum, sed do- num deorum coelestium. Socrates. Q. 68, num deorum coelestium. Socrates. Q. 68, m. 4 ad q. 1. m. 4 ad q. 1.

VIRTUS est ultimum potentiæ in re. Aristo- VIRTUS est ultimum potentiæ in re. Aristo- teles. teles. Q. 76. Q. 76. VIRTUS potentiæ activæ est in maximo, et VIRTUS potentiæ activæ est in maximo, et virtus potentiæ passivæ in minimo. Aver- virtus potentiæ passivæ in minimo. Aver- Ibid. Ibid.

roes. roes.

VITA secundum quod est actus animæ, est VITA secundum quod est actus animæ, est actus ab ente quieto. Aristoteles. Q. 15, actus ab ente quieto. Aristoteles. Q. 15, m. 2, a. 2, subpar. 3 et quæsitum 1. Item, m. 2, a. 2, subpar. 3 et quæsitum 1. Item, Q. 23, m. 1, a. 1, par. 1. Q. 23, m. 1, a. 1, par. 1. VITÆ sensitivæ vector est spiritus. VITÆ sensitivæ vector est spiritus. m. 2, a. 2, subpar. 3. m. 2, a. 2, subpar. 3.

Q. 15, Q. 15,

VITA dicitur multipliciter, scilicet vegetari, VITA dicitur multipliciter, scilicet vegetari,

sentire, intelligere, secundum locum mo- sentire, intelligere, secundum locum mo-

veri. Aristoteles. veri. Aristoteles.

Q. 55, m. 2, a. 3 Q. 55, m. 2, a. 3

ad ad

9. 2. 9. 2.

VITA perpetua et iccorruptibilis et beata non VITA perpetua et iccorruptibilis et beata non est nisi in cœlo. Aristoteles. est nisi in cœlo. Aristoteles. m. 1. m. 1.

Q. 69, Q. 69,

VOCATIO duplex, scilicet exterior et interior VOCATIO duplex, scilicet exterior et interior

Q. 63, m. 2. Q. 63, m. 2.

VOCES sunt notæ earum quæ sunt in anima VOCES sunt notæ earum quæ sunt in anima passionum. Aristoteles. passionum. Aristoteles. Q. 5, m. 1. Q. 5, m. 1.

VOLUNTAS in rationali natura intellectui VOLUNTAS in rationali natura intellectui conjuncta est, sicut conjunctum est id conjuncta est, sicut conjunctum est id quod facit motum ei quod nuntiat et de- quod facit motum ei quod nuntiat et de- terminat ad quod movendum sit ei quod terminat ad quod movendum sit ei quod Q. 7, m. 2. Q. 7, m. 2. VOLUNTAS principium operativum est. Gre- VOLUNTAS principium operativum est. Gre- gorius Nyssenus et Damascenus. Q. 15, gorius Nyssenus et Damascenus. Q. 15, m. 2, a. 2, subpar. 2. m. 2, a. 2, subpar. 2.

movetur. movetur.

VOLUNTAS proprie est finis est enim appe- VOLUNTAS proprie est finis est enim appe- titus in fine requiescens, et sic est pars titus in fine requiescens, et sic est pars imaginis. Communiter vero est motor ad imaginis. Communiter vero est motor ad omnia quæ sunt ad finem, per quæ finis omnia quæ sunt ad finem, per quæ finis potest adipisci et sic non est pars ima- potest adipisci et sic non est pars ima- ginis, sed principium operativum. Ibid. ginis, sed principium operativum. Ibid. VOLUNTAS una quæ per naturam bona est, VOLUNTAS una quæ per naturam bona est, per aversionem vel conversionem potest per aversionem vel conversionem potest esse causa boni et mali et sic ab eo quod esse causa boni et mali et sic ab eo quod est bonum, est malum. Q. 26, m. 2, est bonum, est malum. Q. 26, m. 2, a. 3. a. 3.

VOLUNTATES bonæ et malæ radicantur in VOLUNTATES bonæ et malæ radicantur in una natura bona, sicut arbores bonæ et una natura bona, sicut arbores bonæ et malæ in una bona terra. malæ in una bona terra. Ibid. Ibid. VOLUNTARIUM propter duo quæ sunt in ipso, VOLUNTARIUM propter duo quæ sunt in ipso, opponitur duobus, scilicet involuntario opponitur duobus, scilicet involuntario per ignorantiam, et involuntario per vio- per ignorantiam, et involuntario per vio- lentiam. Aristoteles. Q. 27, m. 1, a 1. lentiam. Aristoteles. Q. 27, m. 1, a 1. VOLUNTAS non tantum potentia est ad actum VOLUNTAS non tantum potentia est ad actum specialem, sed generalis motor omnium specialem, sed generalis motor omnium aliarum potentiarum ad actus suos. An- aliarum potentiarum ad actus suos. An- selmus. selmus. Q. 30, m. 3, a. 2. Q. 30, m. 3, a. 2. Item, Q. 50, m. 1. Item, Q. 50, m. 1. VOLUNTAS duplex, scilicet præcedens et con- VOLUNTAS duplex, scilicet præcedens et con- comitans. Damascenus. Ibid., et Q. 63, comitans. Damascenus. Ibid., et Q. 63, m. 2. Et, Q. 79, m. 2, a. 2. Q. Incidens. m. 2. Et, Q. 79, m. 2, a. 2. Q. Incidens. VOLUNTAS movet, sapientia disponit, poten- VOLUNTAS movet, sapientia disponit, poten- tia perficit. Hugo. tia perficit. Hugo. Q. 50, m. 1. Q. 50, m. 1.

In omnibus in quibus est VOLUNTAS et poten- In omnibus in quibus est VOLUNTAS et poten- tia ad aliquid operandum, voluntas præit tia ad aliquid operandum, voluntas præit potentiam. Augustinus. potentiam. Augustinus. Ibid. Ibid. VOLUNTAS finis est, consilium vero eorum VOLUNTAS finis est, consilium vero eorum

quæ sunt ad finem Aristoteles. quæ sunt ad finem Aristoteles.

Ibid. Ibid.

VOLUNTAS duplex, scilicet VOLUNTAS duplex, scilicet

ralis appetitus alicujus rei ralis appetitus alicujus rei

INDEX RERUM INDEX RERUM

is, et est natu- is, et est natu-

el Boúlyos el Boúlyos quæ est rationalis appetitus consiliativus, quæ est rationalis appetitus consiliativus, non secundum impetum motus, sed secun- non secundum impetum motus, sed secun- dum libertatem electionis. Damascenus. dum libertatem electionis. Damascenus. Q. 79, m. 1. Q. 79, m. 1. VOLUNTARIUM est, cujus principium est in VOLUNTARIUM est, cujus principium est in ipso consciente singularia, sive circum- ipso consciente singularia, sive circum- stantias in quibus est actus. Aristoteles, stantias in quibus est actus. Aristoteles, Damascenus, Gregorius Nyssenus. Ibid. Damascenus, Gregorius Nyssenus. Ibid. VOLUNTAS est rationalis motus sensui præsi- VOLUNTAS est rationalis motus sensui præsi- dens et appetitui. Augustinus. Ibid. dens et appetitui. Augustinus. Ibid.

Z Z

983 983

ZELUS est fortis amor cum indignatione con ZELUS est fortis amor cum indignatione con trarii. Dionysius. trarii. Dionysius. Q. 26, m. 1, a. 2, Q. 26, m. 1, a. 2, par. 4. par. 4.

ZELUS et exstasis effectus amoris ZELUS et exstasis effectus amoris Ibidem. Ibidem.

sunt. sunt.

VOLUNTAS est in rationabili natura, in irra- VOLUNTAS est in rationabili natura, in irra- tionabili autem desiderium et animus. tionabili autem desiderium et animus. Aristoteles. Aristoteles.

Ibid. Ibid.

VOLUNTAS est causa artificialium et omnium VOLUNTAS est causa artificialium et omnium

quæ fiunt a proposito. quæ fiunt a proposito.

Ibid. Ibid.

INDEX INDEX

LOCORUM SACRE SCRIPTURÆ, LOCORUM SACRE SCRIPTURÆ,

Qui in prima parte Qui in prima parte

SUMME THEOLOGIE EXPLICANTUR SUMME THEOLOGIE EXPLICANTUR

EX VETERI TESTAMENTO. EX VETERI TESTAMENTO.

CAP. CAP.

GENESIS. GENESIS.

I, 1. In principio creavit Deus cœ- I, 1. In principio creavit Deus cœ- lum et terram. lum et terram.

I, 26. Faciamus hominem ad imagi- I, 26. Faciamus hominem ad imagi- nem et similitudinem no- nem et similitudinem no-

stram. stram.

Q. 53, m. Q. 53, m.

2. 2.

Q. 15, m. 2, a. 2, subpar. 1. Q. 15, m. 2, a. 2, subpar. 1. Q. 29, m. 2. Q. 29, m. 2.

I, 31. Vidit Deus cuncta quæ fecerat : I, 31. Vidit Deus cuncta quæ fecerat : et erant valde bona. et erant valde bona.

II, 3. Requievit die septimo ab uni- II, 3. Requievit die septimo ab uni- verso opere quod patrarat. verso opere quod patrarat.

II, 15. Posuit eum in paradiso volup- II, 15. Posuit eum in paradiso volup- tatis, ut operaretur et custo- tatis, ut operaretur et custo- diret illum. diret illum.