Ad 2. Ad 2.

494 494

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tales in moribus sit excessus, qui pœni- tales in moribus sit excessus, qui pœni- tentia puniri et corrigi debet præcipue tentia puniri et corrigi debet præcipue cum dicat Augustinus, quod etiam ab cum dicat Augustinus, quod etiam ab hæreticis in forma Ecclesiæ data sacra- hæreticis in forma Ecclesiæ data sacra- menta, in nido Ecclesiæ sunt et tenent. menta, in nido Ecclesiæ sunt et tenent.

AD ALIUD dicendum, quod tales non AD ALIUD dicendum, quod tales non spernunt formam sacramento substan- spernunt formam sacramento substan- tialem, sed aliquid circa sacramentum, tialem, sed aliquid circa sacramentum, ut tempus, vel modum, quæ sacramento ut tempus, vel modum, quæ sacramento

non sunt substantialia, sed accidunt. non sunt substantialia, sed accidunt.

AD ALIUD dicendum, ut supra osten- AD ALIUD dicendum, ut supra osten- sum est, quod istud sacramentum non sum est, quod istud sacramentum non consistit omnino in dispensatione mini- consistit omnino in dispensatione mini- strorum et ideo præter eos potest effici, strorum et ideo præter eos potest effici, sed per eos debet populo publicari. sed per eos debet populo publicari.

Et hæc de matrimonio dicta suffi- Et hæc de matrimonio dicta suffi- ciant. ciant.

IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A. IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A.

495 495

DISTINCTIO XLIII. DISTINCTIO XLIII.

De resurrectione secundum id quod est. De resurrectione secundum id quod est.

A. De resurrectionis et judicii conditione. A. De resurrectionis et judicii conditione.

Postremo de conditione resurrectionis, et modo resurgentium, necnon Postremo de conditione resurrectionis, et modo resurgentium, necnon et de die judicii, et misericordiæ qualitate breviter disserendum est. et de die judicii, et misericordiæ qualitate breviter disserendum est. Omnibus quæstionibus quæ de hac re moveri solent satisfacere non va- Omnibus quæstionibus quæ de hac re moveri solent satisfacere non va- leo resurrecturam tamen carnem omnium quicumque nati sunt atque leo resurrecturam tamen carnem omnium quicumque nati sunt atque nascentur, et mortui sunt et morientur, nullatenus ambigere debet Chri- nascentur, et mortui sunt et morientur, nullatenus ambigere debet Chri- stianus. Ait enim Isaias: Resurgent mortui, et resurgent qui erant in se- stianus. Ait enim Isaias: Resurgent mortui, et resurgent qui erant in se- pulcris. Et Apostolus, Nolumus vos ignorare, fratres, de dormientibus, pulcris. Et Apostolus, Nolumus vos ignorare, fratres, de dormientibus, ut non contristemini, sicul et cæteri qui spem non habent, scilicet resurre- ut non contristemini, sicul et cæteri qui spem non habent, scilicet resurre- ctionis.... Hoc enim vobis dicimus in verbo Domini, quia nos qui vivimus, ctionis.... Hoc enim vobis dicimus in verbo Domini, quia nos qui vivimus, qui residui sumus in adventum Domini, non præveniemus eos qui dormie- qui residui sumus in adventum Domini, non præveniemus eos qui dormie- runt. Quoniam ipse Dominus in jussu, et in voce Archangeli, et in tuba runt. Quoniam ipse Dominus in jussu, et in voce Archangeli, et in tuba Dei descendet de cœlo: et mortui qui in Christo sunt resurgent primi. Dei descendet de cœlo: et mortui qui in Christo sunt resurgent primi. Deinde nos, qui vivimus, qui relinquimur, simul rapiemur cum illis in Deinde nos, qui vivimus, qui relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubibus obviam Christo in aera: et sic semper cum Domino erimus. His nubibus obviam Christo in aera: et sic semper cum Domino erimus. His verbis et veritas resurrectionis, ét causa atque ordo resurgentium præ- verbis et veritas resurrectionis, ét causa atque ordo resurgentium præ- clarissime insinuatur. clarissime insinuatur.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

Hæc est pars de sacramentis, in qua Hæc est pars de sacramentis, in qua tangitur effectus signatus, et non cau- tangitur effectus signatus, et non cau- satus vel contentus ab ipsis, scilicet satus vel contentus ab ipsis, scilicet de gloria resurgentium, gratia quorum de gloria resurgentium, gratia quorum tandem additur de pœna malorum, et tandem additur de pœna malorum, et

« Postremo de conditione resurrectio- judicio. « Postremo de conditione resurrectio- judicio. nis, etc. » nis, etc. »

1 Vulgata habet, Isa. xxvi, 19: Vivent mortui 1 Vulgata habet, Isa. xxvi, 19: Vivent mortui tui, interfecti mei resurgent. tui, interfecti mei resurgent.

Magister autem dividit distinctionem Magister autem dividit distinctionem

2 I ad Thessal. IV, 12 et seq. 2 I ad Thessal. IV, 12 et seq.

496 496

: :

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

in duas in quarum prima tangit statum in duas in quarum prima tangit statum resurgentium. In secunda agit de judi- resurgentium. In secunda agit de judi- cio, quæ incipit in distinct. XLVII. cio, quæ incipit in distinct. XLVII.

Item, Anterior dividitur in duas. In Item, Anterior dividitur in duas. In prima agit de resurrectionem circum- prima agit de resurrectionem circum- stantibus In ratione aliqua causalitatis. stantibus In ratione aliqua causalitatis. In secunda, de ipsis resurgentibus se- In secunda, de ipsis resurgentibus se- cundum quantitatem et qualitatem cor- cundum quantitatem et qualitatem cor- poris eorum et hæc incipit in dis- poris eorum et hæc incipit in dis-

tinct. XLIV. tinct. XLIV.

Hæc distinctio dividitur in duas in Hæc distinctio dividitur in duas in tractatum scilicet de causa, et tractatum tractatum scilicet de causa, et tractatum de dubiis circa causam, et incipit, ibi, de dubiis circa causam, et incipit, ibi, D, «Hic quæritur utrum electis, etc. » D, «Hic quæritur utrum electis, etc. » Item, in prima duas particulas ponit: Item, in prima duas particulas ponit: in primo enim capitulo probatur aucto- in primo enim capitulo probatur aucto- ritatibus, quia erit resurrectio : et in ritatibus, quia erit resurrectio : et in secundo tangit causam. secundo tangit causam.

ARTICULUS !. ARTICULUS !.

tur. Si autem etiam daretur, quod in tur. Si autem etiam daretur, quod in pulvere dormit aliquis, constat quod pulvere dormit aliquis, constat quod nullus evigilat in vitam æternam, nisi nullus evigilat in vitam æternam, nisi resurrectio sit futura. resurrectio sit futura.

Secunda expressior est, Ezechiel. Secunda expressior est, Ezechiel. XXXVII, 4 et seq., ubi dicit sic: Ossa arida, XXXVII, 4 et seq., ubi dicit sic: Ossa arida, audite verbum Domini. Hæc dicit Domi- audite verbum Domini. Hæc dicit Domi- nus Deus ossibus his Ecce ego intro- nus Deus ossibus his Ecce ego intro- mittam in vos spiritum, et vivetis, etc., mittam in vos spiritum, et vivetis, etc., usque, quia ego Dominus. usque, quia ego Dominus.

Tertia expressissima est, Job, xix, Tertia expressissima est, Job, xix, 24 Scio quod Redemptor meus vivit, 24 Scio quod Redemptor meus vivit,

etc. etc.

Præter dicta autem sunt argumenta Præter dicta autem sunt argumenta Apostoli, I ad Corinth. xv, 3 et seq. Apostoli, I ad Corinth. xv, 3 et seq. Et sunt numero tria. Et sunt numero tria.

Primum est a causa efficiente, ut dicit Primum est a causa efficiente, ut dicit Glossa scilicet quod Christus resurre- Glossa scilicet quod Christus resurre- xit ergo mortui resurgent: vel si mor- xit ergo mortui resurgent: vel si mor- tui non resurgent, Christus non resur- tui non resurgent, Christus non resur- rexit Et fundatur super hoc, quod rexit Et fundatur super hoc, quod causa posita secundum actum, ponitur causa posita secundum actum, ponitur causatum hoc modo quo causatum est, causatum hoc modo quo causatum est, scilicet in futuro vel in præsenti. In scilicet in futuro vel in præsenti. In

An resurrectio mortuorum quandoque præsenti quidem, sicut si ædificator se- An resurrectio mortuorum quandoque præsenti quidem, sicut si ædificator se-

erit futura? erit futura?

cundum actum est ædificans, ædificatio cundum actum est ædificans, ædificatio sua est. In futuro autem, sicut si ordo sua est. In futuro autem, sicut si ordo motus solis in obliquo circulo est, qui motus solis in obliquo circulo est, qui

Quæruntur ante Litteram tria, scilicet æquinoctialem secat, crit æquinoctium Quæruntur ante Litteram tria, scilicet æquinoctialem secat, crit æquinoctium Primo, An erit resurrectio? Primo, An erit resurrectio? Secundo, Quid est resurrectio? Secundo, Quid est resurrectio?

Et tertio, Utrum naturalis est, aut Et tertio, Utrum naturalis est, aut miraculosa? miraculosa?

AD PRIMUM objicitur auctoritatibus et AD PRIMUM objicitur auctoritatibus et rationibus. rationibus.

Præter autem eas quæ sunt in Littera, Præter autem eas quæ sunt in Littera, tres sunt magis expressæ. tres sunt magis expressæ.

Prima est, Daniel. XII, 2: Multi de Prima est, Daniel. XII, 2: Multi de his quis dormiunt in terræ pulvere evigi- his quis dormiunt in terræ pulvere evigi- labunt, alii in vitam æternam, alii in labunt, alii in vitam æternam, alii in opprobrium ut videant semper. Cum enim opprobrium ut videant semper. Cum enim nullus dormiat in terræ pulvere nisi nullus dormiat in terræ pulvere nisi mortui, constat quod de mortuis loqui- mortui, constat quod de mortuis loqui-

I ad Corinth. xv, 12 et seq. : Si Christus I ad Corinth. xv, 12 et seq. : Si Christus prædicatur quod resurrexit a mortuis, quomodo prædicatur quod resurrexit a mortuis, quomodo quidam dicunt in vobis quoniam resurrectio mor- quidam dicunt in vobis quoniam resurrectio mor- tuorum non est. Si autem resurrectio mortuorum tuorum non est. Si autem resurrectio mortuorum

in duobus punctis sectionis. Ita Christi in duobus punctis sectionis. Ita Christi resurrectio causa est nostræ resurrectio- resurrectio causa est nostræ resurrectio- nis secundum Glossam. nis secundum Glossam.

Secundum est fundatum super hoc, Secundum est fundatum super hoc, quod fidei non subest falsum: et ideo quod fidei non subest falsum: et ideo dicit, Si mortui non resurgent, inanis est dicit, Si mortui non resurgent, inanis est fides quæ hoc credit 2: sed impossibile fides quæ hoc credit 2: sed impossibile est fidem esse inanem, cum fidei non est fidem esse inanem, cum fidei non subsit falsum, ut patet, ad Hebr. xi, 1, subsit falsum, ut patet, ad Hebr. xi, 1, ubi dicitur esse argumentum non appa- ubi dicitur esse argumentum non appa- rentium. Est autem argumentum, sicut rentium. Est autem argumentum, sicut dicit Joannes Episcopus, ut principium, dicit Joannes Episcopus, ut principium, et est immobilis veritatis. et est immobilis veritatis.

Tertium est a veritate prædicationis: Tertium est a veritate prædicationis: quia si mortui non resurgunt, inanis est quia si mortui non resurgunt, inanis est

non est, Christus non resurrexit, etc. non est, Christus non resurrexit, etc.

2 Ibidem, yy. 16 et 17: Si mortui non resur- 2 Ibidem, yy. 16 et 17: Si mortui non resur- gunt, neque Christus resurrexit. Quod si Christus gunt, neque Christus resurrexit. Quod si Christus non resurrexit, vana est fides vestra, etc. non resurrexit, vana est fides vestra, etc.

IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 1. IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 1.

prædicatio Apostolorum, quia inveni- prædicatio Apostolorum, quia inveni- untur falsi testes 1 : ergo et totum suspe- untur falsi testes 1 : ergo et totum suspe- ctum est, quidquid dixerunt de Christo, ctum est, quidquid dixerunt de Christo, quod est inconveniens, cum res prædicata quod est inconveniens, cum res prædicata probationem habuerit per miracula, et probationem habuerit per miracula, et auctoritatem a voce Patris et testimonio auctoritatem a voce Patris et testimonio Joannis, et multorum aliorum, sicut Joannis, et multorum aliorum, sicut quinque testimonia leguntur, Joan. I, quinque testimonia leguntur, Joan. I, 19 et seq., quæ dant robur doctrinæ 19 et seq., quæ dant robur doctrinæ Evangelii. Evangelii.

Quartum assumitur a vita Sanctorum: Quartum assumitur a vita Sanctorum: quia miserabiliores sunt omnibus homi- quia miserabiliores sunt omnibus homi- nibus, si mortui non resurgent quia nibus, si mortui non resurgent quia tantum in hac vita sperantes sunt in tantum in hac vita sperantes sunt in Christo, in qua boni non habent nisi Christo, in qua boni non habent nisi pugnam et tribulationem, sicut Aposto- pugnam et tribulationem, sicut Aposto- lus dicit, ad Corinth. xv, 32: Ad bes- lus dicit, ad Corinth. xv, 32: Ad bes- tias pugnavi Ephesi (secundum homi- tias pugnavi Ephesi (secundum homi- nem). Et hæc ratio fundatur super pro- nem). Et hæc ratio fundatur super pro- videntia quia sicut dicit Boetius in libro videntia quia sicut dicit Boetius in libro de Consolatione Philosophiæ, « provi- de Consolatione Philosophiæ, « provi- dentia non casu regitur mundus. » Ergo dentia non casu regitur mundus. » Ergo injustum est, ut eum non præmiet, qui injustum est, ut eum non præmiet, qui propter suum nomen patitur in hac vita: propter suum nomen patitur in hac vita: ergo necesse est, quod alia vita mani- ergo necesse est, quod alia vita mani- festetur in talibus per resurrectionem. festetur in talibus per resurrectionem.

Quinta ratio Apostoli, ad Ephes. 11, 1 Quinta ratio Apostoli, ad Ephes. 11, 1 et seq., est ab operibus naturæ: quia si et seq., est ab operibus naturæ: quia si natura potest aliquid facere de mortuo natura potest aliquid facere de mortuo secundum quid, vivum simpliciter et fa- secundum quid, vivum simpliciter et fa- cit, multo magis credendum est Deum cit, multo magis credendum est Deum hoc posse facere: sed in natura quod hoc posse facere: sed in natura quod seminatur, non vivificatur nisi prius seminatur, non vivificatur nisi prius moriatur et moritur, et vivificatur : moriatur et moritur, et vivificatur : ergo et Deus vivificat illud quod mor- ergo et Deus vivificat illud quod mor- tuum est seminatum. Et de hoc ita tuum est seminatum. Et de hoc ita dicit Damascenus: « Si Domini sermoni- dicit Damascenus: « Si Domini sermoni- bus credere cæcitas non permittit, sal- bus credere cæcitas non permittit, sal- tem operibus credet. Tu enim quod se- tem operibus credet. Tu enim quod se- minas, non vivificatur, nisi prius moria- minas, non vivificatur, nisi prius moria- tur et quod seminas, non corpus quod tur et quod seminas, non corpus quod generabitur seminas, sed nudum gra- generabitur seminas, sed nudum gra-

497 497

num, forte tritici, vel alicujus aliorum num, forte tritici, vel alicujus aliorum seminum. Deus autem dat illi corpus seminum. Deus autem dat illi corpus sicut voluerit. Considera in sulcis tam- sicut voluerit. Considera in sulcis tam- quam sepulcris semina suffossa: quis quam sepulcris semina suffossa: quis illis radices imponit et stipitem et folia, illis radices imponit et stipitem et folia, et subtilissimos culmos? Nonne qui uni- et subtilissimos culmos? Nonne qui uni- versorum est. conditor, qui omnia con- versorum est. conditor, qui omnia con- struxit præcepto? Ita similiter et crede struxit præcepto? Ita similiter et crede resurrectionem mortuorum futuram esse resurrectionem mortuorum futuram esse divina voluntate et nutu concurrentem divina voluntate et nutu concurrentem enim habet voluntati virtutem ³. » enim habet voluntati virtutem ³. »

Sexta ratio Apostoli sumitur a diffe- Sexta ratio Apostoli sumitur a diffe- rentia naturæ hominis ad alia animalia, rentia naturæ hominis ad alia animalia, quæ non sunt ad imaginem Dei. Unde quæ non sunt ad imaginem Dei. Unde sicut anima imaginis Dei capax est et sicut anima imaginis Dei capax est et immortalitatis de immortalitatis de ita ordinem quem- ita ordinem quem-

se, se,

dam potentiæ pertingendi ad statum im- dam potentiæ pertingendi ad statum im- mortalitatis influit corpori. Et hanc in- mortalitatis influit corpori. Et hanc in- nuit cum dicit: Non omnis caro, eadem nuit cum dicit: Non omnis caro, eadem caro. Et hæc habet duos ramos. caro. Et hæc habet duos ramos.

Unus concludit ex differentia hominis Unus concludit ex differentia hominis ad inferiora secundus ex convenientia ad inferiora secundus ex convenientia hominis cum superioribus. Et primum hominis cum superioribus. Et primum ponit dicens, quod non omnis caro est ponit dicens, quod non omnis caro est eadem, sed alia quidem hominum, alia eadem, sed alia quidem hominum, alia vero pecorum, alia volucrum, alia au- vero pecorum, alia volucrum, alia au- tem piscium. Et est sic formanda : tem piscium. Et est sic formanda : Differentium secundum naturam mate- Differentium secundum naturam mate- riæ diversitas causatur a differentia for- riæ diversitas causatur a differentia for- mæ sed pecora, volucres, pisces, et mæ sed pecora, volucres, pisces, et homines, differunt secundum naturam homines, differunt secundum naturam materiæ quæ est caro: ergo illa causa- materiæ quæ est caro: ergo illa causa- tur ex differentia formæ quæ est anima: tur ex differentia formæ quæ est anima: sicut ergo animæ mortali eductæ de po- sicut ergo animæ mortali eductæ de po- tentia materiæ, respondet corpus per tentia materiæ, respondet corpus per conjunctionem mortale tantum : sic ani- conjunctionem mortale tantum : sic ani- mæ immortali non eductæ de materia, mæ immortali non eductæ de materia, sed extrinsecus venienti, respondet cor- sed extrinsecus venienti, respondet cor- pus habens ordinem ad immortalitatem pus habens ordinem ad immortalitatem per resurrectionem, licet moriatur per per resurrectionem, licet moriatur per peccatum. peccatum.

Alius ramus innuitur cum dicit: Sunt Alius ramus innuitur cum dicit: Sunt

1 I ad Corinth. xv, 14: Si Christus non resur- 1 I ad Corinth. xv, 14: Si Christus non resur- rexit, inanis est ergo prædicatio nostra, inanis rexit, inanis est ergo prædicatio nostra, inanis est fides vestra. est fides vestra.

2 Ibidem, yy. 31 et 32: Quotidie morior per 2 Ibidem, yy. 31 et 32: Quotidie morior per vestram gloriam, fratres... Si (secundum homi- vestram gloriam, fratres... Si (secundum homi- nem) ad bestias pugnari Ephesi, quid mihi prod- nem) ad bestias pugnari Ephesi, quid mihi prod-

XXX XXX

est, si mortui non resurgunt? est, si mortui non resurgunt?

3 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. IV de Fide or- 3 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. IV de Fide or- thodoxa, cap. thodoxa, cap. ultim. ultim.

4 I ad Corinth. xv, 39. 4 I ad Corinth. xv, 39. 5 Ibidem. 5 Ibidem.

32 32

498 498

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

corpora cœlestia, et corpora terrestria, corpora cœlestia, et corpora terrestria, etc. 1. Et fundatur super dictum Philoso- etc. 1. Et fundatur super dictum Philoso- phi quia Plato dicit, quod « secundum phi quia Plato dicit, quod « secundum meritum materiæ infunditur forma a da- meritum materiæ infunditur forma a da- tore formarum: » ergo cui datur forma tore formarum: » ergo cui datur forma coeli, ipsum in natura accedit ad natu- coeli, ipsum in natura accedit ad natu- ram coelised forma coeli, ut motor ram coelised forma coeli, ut motor coeli, est intelligentia, cujus similitudo coeli, est intelligentia, cujus similitudo quædam est intellectualis anima in no- quædam est intellectualis anima in no- bis ergo corpus cujus ipsa est perfectio, bis ergo corpus cujus ipsa est perfectio, accedit ad naturam coeli, licet distet ab accedit ad naturam coeli, licet distet ab illo per differentiam aliquam cum igi- illo per differentiam aliquam cum igi- tur coelum, ut dicit Boetius in libro de tur coelum, ut dicit Boetius in libro de Trinitate, sit corpus immortale manens, Trinitate, sit corpus immortale manens, corpus hominis non manens, sed resur- corpus hominis non manens, sed resur-

gens, gens,

debet pertingere ad immortalitatem. debet pertingere ad immortalitatem. Et hæ sunt rationes Apostoli et bonæ. Et hæ sunt rationes Apostoli et bonæ. Inducit autem fidem testium super Inducit autem fidem testium super Christi resurrectionem, quia resurrexit Christi resurrectionem, quia resurrexit tertia die secundum Scripturas: et quia tertia die secundum Scripturas: et quia visus est Cephe, et post hoc undecim : visus est Cephe, et post hoc undecim : deinde visus est plus quam quingentis deinde visus est plus quam quingentis fratribus simul, ex quibus multi ma- fratribus simul, ex quibus multi ma- nent usque adhuc, quidam autem dor- nent usque adhuc, quidam autem dor- mierunt: deind visus est Jacobo, dein- mierunt: deind visus est Jacobo, dein- de Apostolis omnibus novissime autem de Apostolis omnibus novissime autem omnium tamquam abortivo, visus est et omnium tamquam abortivo, visus est et mihi 2. mihi 2.

Damascenus autem quasdam adducit Damascenus autem quasdam adducit de his, sicut penultimam, et quasdam de his, sicut penultimam, et quasdam proprias in libro IV de Fide orthodoxa, proprias in libro IV de Fide orthodoxa, capite ultimo. capite ultimo.

Vadit autem quatuor viis ad proban- Vadit autem quatuor viis ad proban- dum. dum.

Et prima est ab auctoritate Scripturæ, Et prima est ab auctoritate Scripturæ, et inducit illam, quæ est, Genes. Ix, 5; et inducit illam, quæ est, Genes. Ix, 5; Sanguinem animarum vestrarum re- Sanguinem animarum vestrarum re- quiram de manu cunctarum bestiarum: quiram de manu cunctarum bestiarum: et de manu hominis, de manu viri et et de manu hominis, de manu viri et fratris ejus, requiram animam hominis. fratris ejus, requiram animam hominis. Quomodo requiret sanguinem hominis de Quomodo requiret sanguinem hominis de manu omnium bestiarum, nisi quia re- manu omnium bestiarum, nisi quia re- suscitabit corpora hominum mortuorum? suscitabit corpora hominum mortuorum? Secunda est in Novo Testamento, Secunda est in Novo Testamento,

1 I ad Corinth. xv, 40. 1 I ad Corinth. xv, 40.

2 I ad Corinth. xv, 4 et seq. 2 I ad Corinth. xv, 4 et seq.

Cf. Exod. II, 6. Cf. Exod. II, 6.

Matth. xx, 32: Ego sum Deus Abra- Matth. xx, 32: Ego sum Deus Abra- ham, et Deus Isaac, et Deus Jacob : non ham, et Deus Isaac, et Deus Jacob : non est Deus mortuorum, sed viventium 3. est Deus mortuorum, sed viventium 3.

Tertiam adducit, Joan. v, 28 et 29 : Tertiam adducit, Joan. v, 28 et 29 : Venit hora, in qua omnes qui in monu- Venit hora, in qua omnes qui in monu- mentis sunt, audient vocem filii Dei : et mentis sunt, audient vocem filii Dei : et procedent qui bona fecerunt, in resurre- procedent qui bona fecerunt, in resurre- ctionem vitæ qui vero mala egerunt, ctionem vitæ qui vero mala egerunt, in resurrectionem judicii *. in resurrectionem judicii *.

Secunda via est ab operibus Domini: Secunda via est ab operibus Domini: quia suscitando quosdam mortuos pro- quia suscitando quosdam mortuos pro- bavit, quod omnes suscitabit virtute suæ bavit, quod omnes suscitabit virtute suæ divinitatis. Et sunt hæc verba : « Quali- divinitatis. Et sunt hæc verba : « Quali- «ter cognosceretur vel crederetur mor- «ter cognosceretur vel crederetur mor- « tui resurrectio, nisi signalibus indivi- « tui resurrectio, nisi signalibus indivi- «< dui proprietatibus, ex quibus illud «< dui proprietatibus, ex quibus illud « constabat? Sed Lazarum quidem ad « constabat? Sed Lazarum quidem ad « ostensionem propriæ divinitatis et cre- « ostensionem propriæ divinitatis et cre- « dulitatem suæ resurrectionis et nostræ « dulitatem suæ resurrectionis et nostræ << suscitavit. >> << suscitavit. >>

Tertia via est per ordinem justitiæ et Tertia via est per ordinem justitiæ et providentiæ divinæ, et inducit hæc via providentiæ divinæ, et inducit hæc via tria inconvenientia super negantem re- tria inconvenientia super negantem re- surrectionem. Primum est de justitia et surrectionem. Primum est de justitia et providentia, quæ ordinat quamlibet na- providentia, quæ ordinat quamlibet na- turam secundum gradum suæ dignitatis. turam secundum gradum suæ dignitatis. Secundum est de providentia gubernante Secundum est de providentia gubernante dignius in natura in majori bono, quam dignius in natura in majori bono, quam indignius. Tertium est de justitia et pro- indignius. Tertium est de justitia et pro- videntia reddente unicuique secundum videntia reddente unicuique secundum merita. Et sunt hæc verba : « Si non merita. Et sunt hæc verba : « Si non « est resurrectio, in quo ab irrationabili- « est resurrectio, in quo ab irrationabili- « bus distamus? Si non est resurrectio, « bus distamus? Si non est resurrectio, « beatificemus agrestia sine tristitia vi- « beatificemus agrestia sine tristitia vi- << tam habentia. Si non est resurrectio, << tam habentia. Si non est resurrectio, « neque Deus est, neque providentia : « neque Deus est, neque providentia : «sed casu omnia aguntur: videmus «sed casu omnia aguntur: videmus « enim plurimos justos esurientes, et in- « enim plurimos justos esurientes, et in- « juriam patientes in præsenti vita, ne- « juriam patientes in præsenti vita, ne- « que unum habentes præsidium: pec- « que unum habentes præsidium: pec- «catores autem et injustos, in divitiis «catores autem et injustos, in divitiis « et in omni voluptate abundantes. At « et in omni voluptate abundantes. At quis umquam hoc justi judicii et sa- quis umquam hoc justi judicii et sa- pientis providentiæ opus, qui probe sa- pientis providentiæ opus, qui probe sa- «piat, existimabit? Erit igitur, erit re- «piat, existimabit? Erit igitur, erit re-

" "

« «

Cf. Joan. v, 23: Mortui audient vocem Filii Cf. Joan. v, 23: Mortui audient vocem Filii Dei, et qui audierint, vivent. Dei, et qui audierint, vivent.

IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 1. IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 1.

«surrectio nam Deus justus est, et iis «surrectio nam Deus justus est, et iis qui sustinent eum, mercedis retributor qui sustinent eum, mercedis retributor << efficitur. » << efficitur. »

« «

Et quia aliquis posset respondere, Et quia aliquis posset respondere, quod providentia et justitia salvantur : et quod providentia et justitia salvantur : et hoc quando injusti puniuntur in anima, hoc quando injusti puniuntur in anima, et justi præmiantur in anima, licet cor- et justi præmiantur in anima, licet cor- pus non resurgat. Objicit econtra Dama- pus non resurgat. Objicit econtra Dama- scenus sic dicens : « Si quidem anima scenus sic dicens : « Si quidem anima « sola virtutis certaminibus pugnavit, « sola virtutis certaminibus pugnavit, « ipsa sola et coronabitur : et si sola in « ipsa sola et coronabitur : et si sola in « voluptatibus involuta est, sola itaque « voluptatibus involuta est, sola itaque «< juste punietur. Sed quia neque subsi- «< juste punietur. Sed quia neque subsi- « stebat separata, neque virtutem, neque « stebat separata, neque virtutem, neque « malitiam transegit anima sine corpo- « malitiam transegit anima sine corpo- «re, recte ambo simul retributionibus «re, recte ambo simul retributionibus << fruentur. » << fruentur. »

Quarta via est ab operibus naturæ, de Quarta via est ab operibus naturæ, de seminibus, quæ supra de suis verbis et seminibus, quæ supra de suis verbis et Apostoli posita est. Apostoli posita est.

Alias duas vias probandi resurrectio- Alias duas vias probandi resurrectio- nem ponit Apostolus, 1 ad Roman. VIII, nem ponit Apostolus, 1 ad Roman. VIII, 18 et seq. quarum una est ab exspecta- 18 et seq. quarum una est ab exspecta- tione creaturæ. Et fundatur super hoc, tione creaturæ. Et fundatur super hoc, quod nihil vanum a Deo inditum est na- quod nihil vanum a Deo inditum est na- turæ sed desiderium revelationis alte- turæ sed desiderium revelationis alte- rius status qui competit gloriæ, inditum rius status qui competit gloriæ, inditum est naturæ a Deo : ergo non est vanum : est naturæ a Deo : ergo non est vanum : ergo ille status revelabitur: non potest ergo ille status revelabitur: non potest autem, nisi per resurrectionem revelari: autem, nisi per resurrectionem revelari: ergo resurrectio erit et hoc intendit ergo resurrectio erit et hoc intendit Apostolus, ad Roman. VIII, 19, cum di- Apostolus, ad Roman. VIII, 19, cum di- cit Exspectatio creaturæ revelationem cit Exspectatio creaturæ revelationem filiorum Dei exspectat, etc., usque, a filiorum Dei exspectat, etc., usque, a servitute corruptionis. servitute corruptionis.

Secunda via est a gemitu primitias Secunda via est a gemitu primitias Spiritus habentium quia Spiritus san- Spiritus habentium quia Spiritus san- ctus non facit gemere Sanctos pro ali- ctus non facit gemere Sanctos pro ali- quo, nisi quod acquiretur: gemunt au- quo, nisi quod acquiretur: gemunt au- tem Sancti pro gloria resurrectionis : tem Sancti pro gloria resurrectionis : ergo habebunt. Et hoc intendit cum di- ergo habebunt. Et hoc intendit cum di- cit, ibidem, . 23: Non solum autem cit, ibidem, . 23: Non solum autem illi, sed et nos ipsi primitias Spiritus illi, sed et nos ipsi primitias Spiritus habentes, etc. habentes, etc.

Isti igitur modi sunt, quibus Sancti, Isti igitur modi sunt, quibus Sancti, partes resurrectionem probaverunt. partes resurrectionem probaverunt.

Ut autem de nostro aliquid sit ibi, Ut autem de nostro aliquid sit ibi, objiciemus ad idem sie : objiciemus ad idem sie :

499 499

1. Omne movens secundum naturam 1. Omne movens secundum naturam

aliquod mobile ab ipso, habet mobile aliquod mobile ab ipso, habet mobile vigori suo movendi proportionatum : vigori suo movendi proportionatum : anima rationalis est movens secundum anima rationalis est movens secundum naturam ergo habet mobile proportio- naturam ergo habet mobile proportio- natum sibi secundum vigorem movendi : natum sibi secundum vigorem movendi : sed vigor movendi in anima rationali est sed vigor movendi in anima rationali est ad perpetuum motum : ergo mobile ad perpetuum motum : ergo mobile oportet esse proportionatum per aliquid oportet esse proportionatum per aliquid ad motum perpetuum : et non potest ad motum perpetuum : et non potest secundum statum istum hoc fieri in eo : secundum statum istum hoc fieri in eo : ergo hoc erit secundum alium statum ergo hoc erit secundum alium statum virtute primæ causæ sibi datum: et hoc virtute primæ causæ sibi datum: et hoc vocamus resurrectionem. MAJOR istius vocamus resurrectionem. MAJOR istius rationis scribitur super XI primæ Philo- rationis scribitur super XI primæ Philo- sophiæ in commento ubi dicit Commen- sophiæ in commento ubi dicit Commen- tator, quod in vigore movendi propor- tator, quod in vigore movendi propor-

tionantur motores mobilibus. tionantur motores mobilibus.

2. Item, Supponitur in II de Cœlo et 2. Item, Supponitur in II de Cœlo et mundo, ubi solvit Aristoteles quare infe- mundo, ubi solvit Aristoteles quare infe- riores sphæræ non habent nisi stellam riores sphæræ non habent nisi stellam unam, et octava plures et dicit, quod unam, et octava plures et dicit, quod hoc est propter vigoris proportionem hoc est propter vigoris proportionem motorum ad mobile. SECUNDA autem pro- motorum ad mobile. SECUNDA autem pro- batur ex hoc, quod anima rationalis est batur ex hoc, quod anima rationalis est motor corporis, et sola separatur sicut motor corporis, et sola separatur sicut perpetuum a corruptibili, sicut dicit perpetuum a corruptibili, sicut dicit Philosophus in Il de Anima. Philosophus in Il de Anima.

3. Item, Quæcumque secundum gra- 3. Item, Quæcumque secundum gra- dus naturæ distant ab invicem, et ea- dus naturæ distant ab invicem, et ea- dem etiam distant in actibus, illos gra- dem etiam distant in actibus, illos gra- dus secundum naturam consequentibus: dus secundum naturam consequentibus: vegetabilia et sensibilia distant ab invi- vegetabilia et sensibilia distant ab invi- cem in gradibus, sicut cuilibet per se pa- cem in gradibus, sicut cuilibet per se pa- tet ergo distabunt in actibus illos gra- tet ergo distabunt in actibus illos gra- dus secundum naturam consequentibus : dus secundum naturam consequentibus : constat autem, quod vegetabilis est prin- constat autem, quod vegetabilis est prin- cipium vitæ sine sensu et motu, sensibi- cipium vitæ sine sensu et motu, sensibi- lis autem cum sensu et motu: ergo ra- lis autem cum sensu et motu: ergo ra- tionalis erit principium vitæ intellectua- tionalis erit principium vitæ intellectua- lis cum incorruptione aliqua, quia illi lis cum incorruptione aliqua, quia illi actus consequuntur istas differentias : actus consequuntur istas differentias : sed non contingit pertingere ad incorru- sed non contingit pertingere ad incorru- ptionem secundum statum istum : ergo ptionem secundum statum istum : ergo contingit resurgere ad statum alium. contingit resurgere ad statum alium.

4. Item, Quæcumque perfectio alicu- 4. Item, Quæcumque perfectio alicu- jus separata est ab eo secundum duo vel jus separata est ab eo secundum duo vel tria opera, et operatur in perfecto ali- tria opera, et operatur in perfecto ali- quod eorum operum, operabitur etiam quod eorum operum, operabitur etiam

500 500

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

omnia alia in eodem secundum aliquem omnia alia in eodem secundum aliquem statum anima rationalis perfectio est statum anima rationalis perfectio est hominis separata secundum id quod hominis separata secundum id quod est intelligere, et velle, et incorrupti- est intelligere, et velle, et incorrupti- bile esse ergo si in homine operatur bile esse ergo si in homine operatur aliquid intelligere et velle, ipsa etiam in aliquid intelligere et velle, ipsa etiam in aliquo statu operabitur incorruptibile vi- aliquo statu operabitur incorruptibile vi- vere in eodem: sed constat, quod ipsa vere in eodem: sed constat, quod ipsa operatur intelligere, et secundum nullum operatur intelligere, et secundum nullum organum corporis, et etiam velle : organum corporis, et etiam velle : quandoque ergo operabitur vivere in- quandoque ergo operabitur vivere in- corruptibile: et non potest nisi corruptibile: et non potest nisi per resurrectionem : ergo resurrectio per resurrectionem : ergo resurrectio crit. crit.

5. Item, Vivere in viventibus est esse, 5. Item, Vivere in viventibus est esse, ut dicit Philosophus, et sentire in sen- ut dicit Philosophus, et sentire in sen- tientibus ergo et intelligere in intelli- tientibus ergo et intelligere in intelli- gentibus, quia eadem est ratio: sed pla- gentibus, quia eadem est ratio: sed pla- num est, quia esse viventium et sentien- num est, quia esse viventium et sentien- tium est secundum periodum animæ ve- tium est secundum periodum animæ ve- getabilis et sensibilis: ergo et esse in- getabilis et sensibilis: ergo et esse in- telligentium erit aliquo modo secundum telligentium erit aliquo modo secundum mensuram rationalis animæ: sed ipsa mensuram rationalis animæ: sed ipsa est perpetua ergo influit potentiam ad est perpetua ergo influit potentiam ad aliquam perpetuitatem: et non potest aliquam perpetuitatem: et non potest hoc fieri, nisi per resurrectionem, ex hoc fieri, nisi per resurrectionem, ex quo semel est amissa: ergo resurrectio quo semel est amissa: ergo resurrectio crit, ut videtur. crit, ut videtur.

6. Item, Fortius objicitur per aliam 6. Item, Fortius objicitur per aliam viam, quam Philosophus in I Ethicorum viam, quam Philosophus in I Ethicorum innuit quia aliquod est bonum hominis innuit quia aliquod est bonum hominis in quantum est homo: constat enim, in quantum est homo: constat enim, quod illud, sicut ipse dicit, non convenit quod illud, sicut ipse dicit, non convenit homini secundum vegetabilem et sensi- homini secundum vegetabilem et sensi- bilem, sed secundum rationem. Inde bilem, sed secundum rationem. Inde objicio sic Omne bonum speciei alicui objicio sic Omne bonum speciei alicui proportionatum, perceptibile est a specie proportionatum, perceptibile est a specie illa secundum perfectam naturam speciei illa secundum perfectam naturam speciei illius: sed bonum aliquod est proportio- illius: sed bonum aliquod est proportio- natum speciei hominis: ergo secundum natum speciei hominis: ergo secundum perfectam naturam perceptibile est ab perfectam naturam perceptibile est ab illa perfecta autem natura speciei homi- illa perfecta autem natura speciei homi- nis est in corpore et anima conjunctis: nis est in corpore et anima conjunctis: ergo percipiet homo aliquod bonum in ergo percipiet homo aliquod bonum in corpore conjuncto cum anima sed corpore conjuncto cum anima sed bonum illud est beatitudo sive felicitas bonum illud est beatitudo sive felicitas æterna, ut probat Boetius in libro de æterna, ut probat Boetius in libro de Consolatione Philosophiæ: ergo perci- Consolatione Philosophiæ: ergo perci- piet illud cum corpore et anima: et piet illud cum corpore et anima: et

. .

non potest nisi per resurrectionem: er- non potest nisi per resurrectionem: er- go resurrectio erit. go resurrectio erit.

7. Item, Quæcumque species secun- 7. Item, Quæcumque species secun- dum potentiam aliquam suæ naturæ per- dum potentiam aliquam suæ naturæ per- ceptibilis est boni alicujus, eadem est ceptibilis est boni alicujus, eadem est perceptibilis summi in bono illo: homo perceptibilis summi in bono illo: homo autem per potentiam rationalem est per- autem per potentiam rationalem est per- ceptibilis boni rationalis animæ, ut habe- ceptibilis boni rationalis animæ, ut habe- tur a Philosopho in Ethicis: ergo perce- tur a Philosopho in Ethicis: ergo perce- ptibilis est summi boni secundum idem : ptibilis est summi boni secundum idem : sed bonum summum rationalis animæ est sed bonum summum rationalis animæ est continuari per intellectum et voluntatem continuari per intellectum et voluntatem primo motori, ut dicit Commentator su- primo motori, ut dicit Commentator su- per XI primæ Philosophiæ: ergo homo per XI primæ Philosophiæ: ergo homo percipiet illud. Constat autem, quod na- percipiet illud. Constat autem, quod na- tura speciei hominis non est anima sola: tura speciei hominis non est anima sola: ergo anima sola non percipit illud: ergo ergo anima sola non percipit illud: ergo oportet per resurrectionem animæ uniri oportet per resurrectionem animæ uniri corpus. corpus.

Forte ad istas objectiones attendit Forte ad istas objectiones attendit Gregorius quando dixit in Moralibus: Gregorius quando dixit in Moralibus: « Si operibus naturæ attenderemus, cer- « Si operibus naturæ attenderemus, cer- « tior esset nobis resurrectio futura, « tior esset nobis resurrectio futura, «quam solem cras oriri. » «quam solem cras oriri. »

SUPPOSITA igitur hac parte procedatur sed conry SUPPOSITA igitur hac parte procedatur sed conry in contrarium per hunc modum. in contrarium per hunc modum.

1. Job, XIV, 7 et seq., sic dicitur: Lig. 1. Job, XIV, 7 et seq., sic dicitur: Lig. num habet spem: si præcisum fuerit, num habet spem: si præcisum fuerit, rursum virescit, et rami ejus pullulant. rursum virescit, et rami ejus pullulant. Si senuerit in terra radix ejus, et in pul- Si senuerit in terra radix ejus, et in pul- vere emortuus fuerit truncus illius, ad vere emortuus fuerit truncus illius, ad odorem aquæ germinabit, et faciet co- odorem aquæ germinabit, et faciet co- mam, quasi cum primum plantatum est. mam, quasi cum primum plantatum est. Homo vero cum mortuus fuerit, et nu- Homo vero cum mortuus fuerit, et nu- datus, atque consumptus, ubi, quæso, datus, atque consumptus, ubi, quæso, est? Hic facit comparationem mortis ho- est? Hic facit comparationem mortis ho- minis ad duplicem ligni destructionem, minis ad duplicem ligni destructionem, scilicet præcisionem, cui similis est mors scilicet præcisionem, cui similis est mors accidentalis hominis, et putrefactionem accidentalis hominis, et putrefactionem cui similatur mors naturalis quæ est per cui similatur mors naturalis quæ est per senium. Et videtur dicere, quod etiam senium. Et videtur dicere, quod etiam Philosophus dixerat, quod ad lignum Philosophus dixerat, quod ad lignum utroque modo destructum redit vita et ju- utroque modo destructum redit vita et ju- ventus ejus sed ad hominem num- ventus ejus sed ad hominem num- quam ergo non resurget. quam ergo non resurget.

2. Item, Ibidem, yy. 11 et 12: Quo- 2. Item, Ibidem, yy. 11 et 12: Quo- modo si recedant aquæ de mari, et flu- modo si recedant aquæ de mari, et flu- vius vacuefactus arescat: sic homo, cum vius vacuefactus arescat: sic homo, cum dormierit, non resurget, donec alteratur dormierit, non resurget, donec alteratur

IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 1. IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 1.

cælum, non evigilabit, nec consurget de cælum, non evigilabit, nec consurget de somno suo. Ergo sicut impossibile est somno suo. Ergo sicut impossibile est aquas maris redire, si recesserint a mari, aquas maris redire, si recesserint a mari, et fluvios vacuefactos iterum fluere et et fluvios vacuefactos iterum fluere et cœlum atteri: ita impossibile est homi- cœlum atteri: ita impossibile est homi- nem consurgere a somno mortis. Quod nem consurgere a somno mortis. Quod autem impossibile sit coelum atteri se- autem impossibile sit coelum atteri se- cundum substantiam et motum, suppo- cundum substantiam et motum, suppo- nitur a dictis Philosophorum, et nos de nitur a dictis Philosophorum, et nos de hoc in II Sententiarum disputavimus, hoc in II Sententiarum disputavimus, ubi de æternitate mundi et motus: et ibi ubi de æternitate mundi et motus: et ibi requiratur 1. requiratur 1.

Scias autem, quod in ista auctoritate Scias autem, quod in ista auctoritate Job duæ hæreses sunt radicata circa re- Job duæ hæreses sunt radicata circa re- surrectionem, quarum una est Judæo- surrectionem, quarum una est Judæo- rum, scilicet Rabbi Nasse, qui composuit rum, scilicet Rabbi Nasse, qui composuit Talmuth, qui dicit Job resurrectionem non Talmuth, qui dicit Job resurrectionem non credidisse et negasse et cum idem dicat, credidisse et negasse et cum idem dicat, quod Job numquam fuit homo, sed ad quod Job numquam fuit homo, sed ad formam vivendi et exemplum Moyses formam vivendi et exemplum Moyses exemplariter Job confinxerit, redit ad exemplariter Job confinxerit, redit ad hoc quod Moyses resurrectionem non hoc quod Moyses resurrectionem non crediderit, et in isto loco negaverit. crediderit, et in isto loco negaverit.

Alia est hæresis Philosophorum di- Alia est hæresis Philosophorum di- centium non esse resurrectionem: ita centium non esse resurrectionem: ita quod resurgat idem numero homo, scili- quod resurgat idem numero homo, scili- cet similis complexionis. Sicut enim cet similis complexionis. Sicut enim mare, ut dicunt Philosophi, mutatur de mare, ut dicunt Philosophi, mutatur de loco ad locum secundum mutationem loco ad locum secundum mutationem spatiorum quibus moventur imagines spatiorum quibus moventur imagines signorum in motu firmamenti, hoc est, signorum in motu firmamenti, hoc est, coeli octavi, et in triginta sex millibus coeli octavi, et in triginta sex millibus annorum redeunt ad statum primum se- annorum redeunt ad statum primum se- cundum Ptolemæum, et Aristotelem in cundum Ptolemæum, et Aristotelem in libro de Causis proprietatum elemento- libro de Causis proprietatum elemento- rum et tunc causant similia primo crea- rum et tunc causant similia primo crea- tis in terra, et mare redit ad alveum pri- tis in terra, et mare redit ad alveum pri- mum, et fluvii fluunt ut prius: et hoc mum, et fluvii fluunt ut prius: et hoc quidam Philosophi vocaverunt annum quidam Philosophi vocaverunt annum primum magnum et medietatem ejus, primum magnum et medietatem ejus, annum magnum unius habitationis, sci- annum magnum unius habitationis, sci- licet duodeviginti millia annorum, licet duodeviginti millia annorum, quibus solis axis movetur in signis sep- quibus solis axis movetur in signis sep- tentrionalibus quantum ad habitationem tentrionalibus quantum ad habitationem quæ modo habitatur: et tunc destruetur quæ modo habitatur: et tunc destruetur ista, et erit annus habitationis meridianæ ista, et erit annus habitationis meridianæ per duodeviginti millia annorum, in per duodeviginti millia annorum, in

in in

1 Cf. II Sententiarum, Dist. I, Art. 10. Tom. 1 Cf. II Sententiarum, Dist. I, Art. 10. Tom.

501 501

quibus axis solis percurret signa meri- quibus axis solis percurret signa meri- dionalia. Et videtur Empedocles ita po- dionalia. Et videtur Empedocles ita po- suisse, qui dixit omnia in anno isto suisse, qui dixit omnia in anno isto magno exire de mixto, et omnia in anno magno exire de mixto, et omnia in anno magno redire ad ipsum. Quod totum Ec- magno redire ad ipsum. Quod totum Ec- clesia respuit et nos contra hoc totum clesia respuit et nos contra hoc totum specialem tractatum faciemus: et tamen specialem tractatum faciemus: et tamen tangendo solvemus quæ sufficiunt huic tangendo solvemus quæ sufficiunt huic operi. operi.

3. Redeuntes autem, modo objicimus 3. Redeuntes autem, modo objicimus adhuc per illud Psalmi 1, 5: Non resur- adhuc per illud Psalmi 1, 5: Non resur- gent impii in judicio. Sed eadem ratio gent impii in judicio. Sed eadem ratio est de peccatoribus quantum ad naturam est de peccatoribus quantum ad naturam et justitiam reddentem poenas, et de bo- et justitiam reddentem poenas, et de bo- nis quantum ad naturam et justitiam nis quantum ad naturam et justitiam reddentem præmia. Ergo videtur, quod reddentem præmia. Ergo videtur, quod nullus resurget. nullus resurget.

4. Item, Ratio Apostoli non videtur 4. Item, Ratio Apostoli non videtur valere quia granum cadens in terram valere quia granum cadens in terram seminatum non moritur, nisi secundum seminatum non moritur, nisi secundum esse grani, sed vivit secundum genera- esse grani, sed vivit secundum genera- tivam et formativam quæ format in eo tivam et formativam quæ format in eo plantam et herbam et folia et hujusmodi : plantam et herbam et folia et hujusmodi : homo autem moritur in toto. homo autem moritur in toto.

5. Item, Adhuc non videtur valere 5. Item, Adhuc non videtur valere ratio Domini: quia non sequitur, si non ratio Domini: quia non sequitur, si non est Deus mortuorum, sed viventium, est Deus mortuorum, sed viventium, quod propter hoc Abraham, Isaac et quod propter hoc Abraham, Isaac et Jacob vivant, nisi in anima tantum: et Jacob vivant, nisi in anima tantum: et tunc necessario non sequitur ex hoc, tunc necessario non sequitur ex hoc, quod resurrectio erit. quod resurrectio erit.

6. Per rationem autem objicitur sic: 6. Per rationem autem objicitur sic: Cujuscumque causæ perpetuæ sunt, Cujuscumque causæ perpetuæ sunt, ipsum causatum necesse est esse perpe- ipsum causatum necesse est esse perpe- tuum: generationis et corruptionis tuum: generationis et corruptionis omnes causæ sunt perpetuæ: ergo gene- omnes causæ sunt perpetuæ: ergo gene- rationem et corruptionem necesse est rationem et corruptionem necesse est esse perpetuas. PRIMA patet ex diffini- esse perpetuas. PRIMA patet ex diffini- tione causa. SECUNDA autem probatur in tione causa. SECUNDA autem probatur in II de Generatione et Corruptione ab II de Generatione et Corruptione ab Aristotele. Causa enim efficiens est latio Aristotele. Causa enim efficiens est latio solis in obliquo circulo. Materia autem solis in obliquo circulo. Materia autem indeficiens est, cum generatio unius sit indeficiens est, cum generatio unius sit corruptio alterius, et e converso sic corruptio alterius, et e converso sic enim numquam stabit generatio: gene- enim numquam stabit generatio: gene- ratur enim ex aere aqua, et rursus ex ratur enim ex aere aqua, et rursus ex aqua aer et ita circularis et indeficiens. aqua aer et ita circularis et indeficiens.

XXVII hujusce novæ editionis. XXVII hujusce novæ editionis.

Solutio. Solutio.

Ad object. Ad object. 1 et 2. 1 et 2.

502 502

Et cum Et cum

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

esse divino semper participet esse divino semper participet unumquodque quantum potest, inde sic unumquodque quantum potest, inde sic currente generatione et corruptione currente generatione et corruptione numquam incipiet status resurrectionis, numquam incipiet status resurrectionis, ut dicunt Sancti: sed generatio et corru- ut dicunt Sancti: sed generatio et corru- ptio in perpetuum current, ut dicunt ptio in perpetuum current, ut dicunt Philosophi ergo numquam erit resurre- Philosophi ergo numquam erit resurre- ctio. ctio.

7. Item, Philosophus in Il de Genera- 7. Item, Philosophus in Il de Genera- tione et Corruptione, in fine: Quæcum- tione et Corruptione, in fine: Quæcum- que habent substantiam corporalem, que habent substantiam corporalem, mota non reiterantur eodem numero: mota non reiterantur eodem numero: homo est substantia corporalis: ergo cor- homo est substantia corporalis: ergo cor- ruptus non reiteratur idem numero: ruptus non reiteratur idem numero: sed resurrectio est in idem numero: si sed resurrectio est in idem numero: si ergo non erit in numero, non erit resur- ergo non erit in numero, non erit resur- rectio sed non erit in idem numero, ut rectio sed non erit in idem numero, ut probatum est ergo non erit resurre- probatum est ergo non erit resurre- ctio. ctio.

RESPONSIO. Dicendum ad hoc, quod RESPONSIO. Dicendum ad hoc, quod certius secundum Catholicam fidem no- certius secundum Catholicam fidem no- bis est, resurrectionem carnis ejusdem bis est, resurrectionem carnis ejusdem numero in qua nunc vivimus, esse futu- numero in qua nunc vivimus, esse futu- ram, et unumquemque in eadem recipe- ram, et unumquemque in eadem recipe- re bona et mala secundum quod meruit, re bona et mala secundum quod meruit, quam quod sol orietur cras: quod enim quam quod sol orietur cras: quod enim sol orietur, quandoque fallet, scilicet in sol orietur, quandoque fallet, scilicet in die ultima, quando stabit: istud autem a die ultima, quando stabit: istud autem a divina veritate est acceptum, quæ non divina veritate est acceptum, quæ non fallit, nec fefellit, nec fallere nec falli fallit, nec fefellit, nec fallere nec falli potest. potest.

Argumenta ergo primo inducta conce- Argumenta ergo primo inducta conce- dimus licet enim ratio non sufficiat ad dimus licet enim ratio non sufficiat ad accipiendum hoc sine revelatione, tamen accipiendum hoc sine revelatione, tamen acceptum nititur confirmare, et refutat acceptum nititur confirmare, et refutat contrarium. Sic est et in omnibus sym- contrarium. Sic est et in omnibus sym- boli articulis. boli articulis.

AD ID autem quod primo contra objici- AD ID autem quod primo contra objici- tur, dicendum quod Job non intendit tur, dicendum quod Job non intendit negare resurrectionem: sed bene ad- negare resurrectionem: sed bene ad- struere, quod a virtute intrinseca semi- struere, quod a virtute intrinseca semi- nali non resurget homo: sicut in planta nali non resurget homo: sicut in planta manet virtus sementiva, per quam redit manet virtus sementiva, per quam redit ad eam vita et juventus ejus, ut dicit ad eam vita et juventus ejus, ut dicit Philosophus. Et hoc quidem facit in pri- Philosophus. Et hoc quidem facit in pri-

ma. ma.

In secunda autem quod non resurgat In secunda autem quod non resurgat radiis imaginum stellarum moventibus radiis imaginum stellarum moventibus

intendit adstruere, sed virtute divina intendit adstruere, sed virtute divina sola, quæ atterit cœlum et omnem cæli sola, quæ atterit cœlum et omnem cæli rationem et vigorem quem habet in mo- rationem et vigorem quem habet in mo- vendo ad generationem. Cum enim duæ vendo ad generationem. Cum enim duæ sint causæ moventes in generatione, sci- sint causæ moventes in generatione, sci- licet proximæ quæ sunt in materia, et licet proximæ quæ sunt in materia, et universales quæ sunt in stellis et imagi- universales quæ sunt in stellis et imagi- nibus earum, quas describunt in cœlo, nibus earum, quas describunt in cœlo, negat Job resurrectionem futuram mo- negat Job resurrectionem futuram mo- ventibus hujusmodi causis. Unde post ventibus hujusmodi causis. Unde post locum illum, in capite xix, 23, dicit: locum illum, in capite xix, 23, dicit: Scio quod Redemptor meus vivit. Et hoc Scio quod Redemptor meus vivit. Et hoc non attendit Rabbi Nasse, quando dixit non attendit Rabbi Nasse, quando dixit Job negasse resurrectionem. Job negasse resurrectionem.

AD ID autem quod objicitur de hæresi AD ID autem quod objicitur de hæresi Philosophorum, dicendum quod stultitia Philosophorum, dicendum quod stultitia est quia si verum est quod dicunt, est quia si verum est quod dicunt, ostendo quod nec tune erit aliquid si- ostendo quod nec tune erit aliquid si- milis complexionis: quia dicunt Phi- milis complexionis: quia dicunt Phi- losophi, quod signum sine planeta in losophi, quod signum sine planeta in causando est sicut corpus sine anima causando est sicut corpus sine anima imperfectum. Constat autem omnibus imperfectum. Constat autem omnibus scientibus motus superiorum, quod re- scientibus motus superiorum, quod re- deunte octava sphæra in idem punctum deunte octava sphæra in idem punctum unde incepit, non sunt reversi planetæ unde incepit, non sunt reversi planetæ in idem, unde ipsi inceperunt : ergo non in idem, unde ipsi inceperunt : ergo non causabitur aliquid simile priori. Et hoc causabitur aliquid simile priori. Et hoc sufficiat in præsenti: quia error ille spe- sufficiat in præsenti: quia error ille spe- cialem habet difficultatem. cialem habet difficultatem.

AD ALIUD dicendum, quod resurrectio Adobject 3. AD ALIUD dicendum, quod resurrectio Adobject 3. apte vocatur immutatio ad formam glo- apte vocatur immutatio ad formam glo- riæ et verum est, quod hoc modo non riæ et verum est, quod hoc modo non resurgent, quia cadent in mortem æter- resurgent, quia cadent in mortem æter-

nam. nam.

AD ALIUD dicendum, quod nihil in na- Adobject. 1. AD ALIUD dicendum, quod nihil in na- Adobject. 1. tura simile est in toto Dei miraculis : tura simile est in toto Dei miraculis : quia aliter natura tantum posset, quan- quia aliter natura tantum posset, quan- tum posset Deus. Sed arguit Apostolus tum posset Deus. Sed arguit Apostolus a minori: quia si potest natura debilis. a minori: quia si potest natura debilis. et imbecillis mortuo secundum quid, et imbecillis mortuo secundum quid, reddere vitam nobiliorem, multo magis reddere vitam nobiliorem, multo magis potest creator hominum hoc facere cor- potest creator hominum hoc facere cor- pori humano, quod est unitum animæ pori humano, quod est unitum animæ ad suam imaginem insignitæ. ad suam imaginem insignitæ.

AD ALIUD dicendum, quod Dominus Ad object.. AD ALIUD dicendum, quod Dominus Ad object.. subtilissime arguit: quia si anima vivit, subtilissime arguit: quia si anima vivit, quæ substantialiter est forma corporis, quæ substantialiter est forma corporis, necesse est ipsam vere esse unibilem necesse est ipsam vere esse unibilem corpori. Cum igitur nihil imperfectum corpori. Cum igitur nihil imperfectum

IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 2. IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 2.

relinquat Deus, quia, sicut dicit Moyses, relinquat Deus, quia, sicut dicit Moyses, Dei perfecta sunt opera', ipse uniet Dei perfecta sunt opera', ipse uniet eam corpori indissolubili et hoc erit in eam corpori indissolubili et hoc erit in resurrectione. resurrectione.

: :

higet 6. AD ALIUD dicendum, quod generatio et higet 6. AD ALIUD dicendum, quod generatio et corruptio comparatæ causis proximis, corruptio comparatæ causis proximis, rationem habent pepetuitatis et hanc rationem habent pepetuitatis et hanc solam attendit Philosophus, quia per solam attendit Philosophus, quia per Philosophiam altiorem causam cogno- Philosophiam altiorem causam cogno- scere non potuit. Sed est voluntas Dei, scere non potuit. Sed est voluntas Dei, quæ est causa causarum omnium, qua quæ est causa causarum omnium, qua stabit, quando Deus voluerit. Et hujus- stabit, quando Deus voluerit. Et hujus- modi ratio super secundum librum Sen- modi ratio super secundum librum Sen- tentiarum disputata invenitur 2. tentiarum disputata invenitur 2.

abject.7. abject.7.

AD ALIUD dicendum, quod Philosophus AD ALIUD dicendum, quod Philosophus loquitur ibi de substantia materiæ ele- loquitur ibi de substantia materiæ ele- mentorum, ex quorum formis non re- mentorum, ex quorum formis non re- manet relatio ad eamdem formam in nu- manet relatio ad eamdem formam in nu- mero, quia ipsa destruitur: et de illis mero, quia ipsa destruitur: et de illis verum est quod dicit. Sed in corruptione verum est quod dicit. Sed in corruptione hominis manet relatio ad eamdem for- hominis manet relatio ad eamdem for- mam numero manentem, quia illud cor- mam numero manentem, quia illud cor- pus sociatur animæ: et ideo revertetur pus sociatur animæ: et ideo revertetur homo qui moritur, idem in numero. homo qui moritur, idem in numero.

ARTICULUS II. ARTICULUS II.

Quid sit resurrectio? Quid sit resurrectio?

503 503

dissolutum est et cecidit, animalis sur- dissolutum est et cecidit, animalis sur- rectio *. » rectio *. »

CONTRA PRIMAM autem objicitur sic : CONTRA PRIMAM autem objicitur sic : 1. Consimilis vita: aut est similis vitæ 1. Consimilis vita: aut est similis vitæ ante peccatum secundum statum inno- ante peccatum secundum statum inno- centiæ, aut similis isti secundum statum centiæ, aut similis isti secundum statum poenæ et culpæ. Si primo modo: ergo poenæ et culpæ. Si primo modo: ergo illa vita cibis egebit et commixtione illa vita cibis egebit et commixtione sexus, quod est contra Dominum in sexus, quod est contra Dominum in Evangelio dicentem, quod in resurre- Evangelio dicentem, quod in resurre- ctione neque nubent, neque nubentur, ctione neque nubent, neque nubentur, etc. 5. Si secundo modo: ergo erit vita etc. 5. Si secundo modo: ergo erit vita futura in poenis famis, sitis, et hujus- futura in poenis famis, sitis, et hujus- modi, quod absurdum est: ergo re- modi, quod absurdum est: ergo re- surrectio non est restitutio in consimilem surrectio non est restitutio in consimilem vitam. vitam.

2. Item, Augustinus super Genesim 2. Item, Augustinus super Genesim dicit sic Reditum ad id quod senti- dicit sic Reditum ad id quod senti- mus, resurgere appellamus. » Sed jam mus, resurgere appellamus. » Sed jam

sentimus labores et miserias, et ante sentimus labores et miserias, et ante peccatum animalem vitam sensimus. peccatum animalem vitam sensimus. Ergo reditus per resurrectionem erit Ergo reditus per resurrectionem erit ad talem ergo nulla resurrectio erit ad talem ergo nulla resurrectio erit gloriosa. gloriosa.

3. Item Augustinus in libro IV de 3. Item Augustinus in libro IV de Trinitate: « Resurgere nihil aliud est, Trinitate: « Resurgere nihil aliud est, quam reviviscere, et a morte ad vitam quam reviviscere, et a morte ad vitam redire. » Et ex hoc sequitur idem quod redire. » Et ex hoc sequitur idem quod prius. prius.

Ex omnibus autem his concluditur, Ex omnibus autem his concluditur, cum tam in primo statu quam in secun- cum tam in primo statu quam in secun- do fuerit vita cum potentia moriendi, do fuerit vita cum potentia moriendi,

Secundo quæritur, Quid sit resurre- quod in resurrectione futura sit potentia Secundo quæritur, Quid sit resurre- quod in resurrectione futura sit potentia

ctio? ctio?

Dicit autem Augustinus super Gene- Dicit autem Augustinus super Gene- sim ad litteram: « Resurrectio nihil sim ad litteram: « Resurrectio nihil aliud est nisi restitutio in consimilem aliud est nisi restitutio in consimilem vitam³. » vitam³. »

: :

Damascenus autem in libro de Fide Damascenus autem in libro de Fide orthodoxa « Resurrectio est secunda orthodoxa « Resurrectio est secunda ejus quod cecidit surrectio. » Et parum ejus quod cecidit surrectio. » Et parum post «Resurrectio est rursus copulatio post «Resurrectio est rursus copulatio animæ et corporis et secunda ejus quod animæ et corporis et secunda ejus quod

1 Deuter. XXXII, 4. 1 Deuter. XXXII, 4.

: :

2 Cf. II Sententiarum, Dist. I, Art. 10. Tom. 2 Cf. II Sententiarum, Dist. I, Art. 10. Tom. XXVII hujusce novæ editionis. XXVII hujusce novæ editionis.

3 S. AUGUSTINUS, Lib. VIII super Genesim ad 3 S. AUGUSTINUS, Lib. VIII super Genesim ad

moriendi, quod falsum est. moriendi, quod falsum est.

OBJICITUR autem de illa quæ est Da- OBJICITUR autem de illa quæ est Da- masceni, quia masceni, quia

1. Secunda resurrectio non est, nisi pri- 1. Secunda resurrectio non est, nisi pri- ma præcesserit: sed primo numquam ma præcesserit: sed primo numquam surrexit corpus hominis antequam sit surrexit corpus hominis antequam sit dies judicii ergo nec tunc secundo sur- dies judicii ergo nec tunc secundo sur- get ergo male dicit, secunda resurre- get ergo male dicit, secunda resurre- ctio. ctio.

litteram. litteram.

4 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. IV de Fide 4 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. IV de Fide orthodoxa, cap. ultim. orthodoxa, cap. ultim.

5 Matth. XXII, 30. 5 Matth. XXII, 30.

504 504

: :

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

2. Item, Secunda non notat numerum 2. Item, Secunda non notat numerum et ordinem, nisi actuum ejusdem ratio- et ordinem, nisi actuum ejusdem ratio- nis sed elevatio corporis hominis ad nis sed elevatio corporis hominis ad hanc vitam, et elevatio sua ad formam hanc vitam, et elevatio sua ad formam gloriæ, non sunt ejusdem rationis ergo gloriæ, non sunt ejusdem rationis ergo non secundo tunc surget corpus. non secundo tunc surget corpus.

3. Item, Secundum Philosophum in 3. Item, Secundum Philosophum in VI Topicorum « Si aliquod commune VI Topicorum « Si aliquod commune invenitur in diffinitione et diffinito, illud invenitur in diffinitione et diffinito, illud nec est pars diffinitionis, nec diffiniti: » nec est pars diffinitionis, nec diffiniti: » sed surrectio communiter invenitur in sed surrectio communiter invenitur in

diffinitione, et diffinito : ergo pars diffinitione, et diffinito : ergo pars neutrius est ergo totum quod dicit neutrius est ergo totum quod dicit Damascenus in utraque suarum diffi- Damascenus in utraque suarum diffi- nitionum non explanat, nisi habitudi- nitionum non explanat, nisi habitudi- nem præpositionis quæ est in composi- nem præpositionis quæ est in composi- to, cum dicitur resurrectio. to, cum dicitur resurrectio.

Item, Objicitur de secunda, quia quod Item, Objicitur de secunda, quia quod dissolutum est, videtur idem dicere cum dissolutum est, videtur idem dicere cum eo quod cecidit ergo videtur diffinitio eo quod cecidit ergo videtur diffinitio nugatoriam habere repetitionem. nugatoriam habere repetitionem.

4. Item, Diffinitio resurrectionis omni 4. Item, Diffinitio resurrectionis omni resurrectioni debet convenire: sed hæc resurrectioni debet convenire: sed hæc diffinitio non convenit resurrectioni Do- diffinitio non convenit resurrectioni Do- mini, quia non est dissolutum corpus mini, quia non est dissolutum corpus ejus ergo non est generalis, nec bona, ejus ergo non est generalis, nec bona, ut videtur. Quod autem non conveniat ut videtur. Quod autem non conveniat resurrectioni Domini; patet per hoc resurrectioni Domini; patet per hoc quod dicit Damascenus ¹: « Þopzaç, id est, quod dicit Damascenus ¹: « Þopzaç, id est, corruptionis nomen duo significat si- corruptionis nomen duo significat si- gnificat enim hujusmodi passiones, fa- gnificat enim hujusmodi passiones, fa- mem, sitim, laborem, clavorum perfo- mem, sitim, laborem, clavorum perfo- rationem, mortem, id est, separationem rationem, mortem, id est, separationem animæ a corpore, et quæcumque talia. animæ a corpore, et quæcumque talia. Secundum hoc significatum 0ptov, id Secundum hoc significatum 0ptov, id est, corruptibile corpus Domini dicimus. est, corruptibile corpus Domini dicimus. Omnia enim hæc voluntarie assumpsit. Omnia enim hæc voluntarie assumpsit. Significat etiam 06px, id est, corrup- Significat etiam 06px, id est, corrup- tio, perfectam corporis in ea (ex quibus tio, perfectam corporis in ea (ex quibus compositum est) elementa, dissolutio- compositum est) elementa, dissolutio- nem et destructionem, quæ magis a nem et destructionem, quæ magis a multis corruptio dicitur et nominatur. multis corruptio dicitur et nominatur. Hujus experimentum corpus Domini Hujus experimentum corpus Domini non habuit, ut ait Propheta David : non habuit, ut ait Propheta David : Quoniam non derelinques animam meam Quoniam non derelinques animam meam

1 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. III de Fide 1 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. III de Fide orthodoxa, cap. 28. orthodoxa, cap. 28.

2 Psal. xv, 10. Cf. Act. 1, 31 et xu, 35. 2 Psal. xv, 10. Cf. Act. 1, 31 et xu, 35.

in inferno, nec dabis sanctum tuum in inferno, nec dabis sanctum tuum videre apoópav, id est, corruptionem 2. videre apoópav, id est, corruptionem 2.

>> >>

5. Item, Objicitur de hoc quod dicit, 5. Item, Objicitur de hoc quod dicit, animalis. Potius enim debuit dicere, animalis. Potius enim debuit dicere, hominis, quam animalis: quia quod hominis, quam animalis: quia quod resurget, habet ab eo quod est homo, resurget, habet ab eo quod est homo, et non ab eo quod est animal. et non ab eo quod est animal.

6. Item, Secundum omnes istas diffi- 6. Item, Secundum omnes istas diffi- nitiones non resurget homo, sed tantum nitiones non resurget homo, sed tantum corpus, ut videtur: cum tamen resurge- corpus, ut videtur: cum tamen resurge- re sit proprius actus hominis, et non re sit proprius actus hominis, et non partis hominis. partis hominis.

CONTRA quod videtur dicere Dama- CONTRA quod videtur dicere Dama- scenus, sic: «Animales mortales existen- scenus, sic: «Animales mortales existen- tes qualiter resurgent. » Et infra pa- tes qualiter resurgent. » Et infra pa- rum « Ipsum corpus quod corrumpitur rum « Ipsum corpus quod corrumpitur et dissolvitur, idem resurget 3. » Ergo et dissolvitur, idem resurget 3. » Ergo videtur, quod hominis non sit resurge- videtur, quod hominis non sit resurge- re, sed tantum corporis, quod non est re, sed tantum corporis, quod non est homo. homo.

7. Item, Videtur contrarium debere 7. Item, Videtur contrarium debere dicere quia actio potius est agentis, dicere quia actio potius est agentis, quam patientis sed anima aget resur- quam patientis sed anima aget resur- rectionem perficiendo et movendo cor- rectionem perficiendo et movendo cor- pus ergo anima potius resurget, quam pus ergo anima potius resurget, quam corpus et ita male dicit et diffinit Da- corpus et ita male dicit et diffinit Da- mascenus resurrectionem. mascenus resurrectionem.

Diffin. Diffin.

SOLUTIO. Dicendum, quod omnes istæ Solution SOLUTIO. Dicendum, quod omnes istæ Solution diffinitiones satis bonæ sunt: sed omnia na. diffinitiones satis bonæ sunt: sed omnia na. verba Augustinus loquens de resurre- verba Augustinus loquens de resurre- ctione, communiter et non stricte accepit. ctione, communiter et non stricte accepit. Et ad intelligendum hoc, sciendum quod Et ad intelligendum hoc, sciendum quod resurrectio dupliciter dicitur, scilicet resurrectio dupliciter dicitur, scilicet communiter, et proprie. Communiter communiter, et proprie. Communiter sumpta resurrectio continet sub se rela- sumpta resurrectio continet sub se rela- tionem ad statum gloriæ, et ad statum tionem ad statum gloriæ, et ad statum vitæ animalis, sicut dicimus Lazarum vitæ animalis, sicut dicimus Lazarum resurrexisse et hoc modo non quæri resurrexisse et hoc modo non quæri mus diffinitionem ejus hic. Proprie mus diffinitionem ejus hic. Proprie sumitur, prout dividit cum suscitatione sumitur, prout dividit cum suscitatione hoc commune quod est restitui ad vi- hoc commune quod est restitui ad vi- tam exstinctam et sic non competit tam exstinctam et sic non competit resurrectioni, nisi ad vitam inexstingui- resurrectioni, nisi ad vitam inexstingui- bilem, sive sit in poenis, sive in gloria. bilem, sive sit in poenis, sive in gloria.

3 S. J. DAMASCENUS, Lib. IV de Fide ortho- 3 S. J. DAMASCENUS, Lib. IV de Fide ortho- doxa, cap. ultim. doxa, cap. ultim.

Al 1. Al 1.

A4 2. A4 2.

A4 3. A4 3.

Addillin.se- Addillin.se- *wndam. *wndam. Ad I Ad I

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 3. IN IV SENTENT. DIST. XLIII, A, ART. 3.

AD ID ergo quod primo objicitur, AD ID ergo quod primo objicitur, dicendum quod si volumus concedere dicendum quod si volumus concedere de resurrectione stricte sumpta loqui de resurrectione stricte sumpta loqui Augustinum, quod consimilis vita dicitur Augustinum, quod consimilis vita dicitur in specie et veritate humanæ vitæ, licet in specie et veritate humanæ vitæ, licet differat ab hac et illa quæ fuit in statu differat ab hac et illa quæ fuit in statu innocentiæ, in statu et proprietate. innocentiæ, in statu et proprietate.

AD ALIUD dicendum, quod sentire in AD ALIUD dicendum, quod sentire in verbo Augustini ponitur pro experiri verbo Augustini ponitur pro experiri quoad substantialia vitæ humanæ : quia quoad substantialia vitæ humanæ : quia eadem etiam experiemur in resurre- eadem etiam experiemur in resurre- ctione quia aliter non resurgeremus: ctione quia aliter non resurgeremus: et non dicitur sentire pati eadem per et non dicitur sentire pati eadem per sensus quæ modo patimur. sensus quæ modo patimur.

AD ALIUD dicendum, quod non est AD ALIUD dicendum, quod non est reditus de morte ad vitam perfecte, nisi reditus de morte ad vitam perfecte, nisi perfecte vita vincat mortem et hoc non perfecte vita vincat mortem et hoc non est nisi quando omnis causa mortis est nisi quando omnis causa mortis naturalis excludetur, quæ est pugna naturalis excludetur, quæ est pugna contrariorum et hoc modo non erit contrariorum et hoc modo non erit resurrectio, nisi post cursum mundi in resurrectio, nisi post cursum mundi in fine temporum. fine temporum.

AD ALIUD dicendum, quod duæ sunt AD ALIUD dicendum, quod duæ sunt elevationes corporalis materiæ. Una ad elevationes corporalis materiæ. Una ad formam quæ est anima rationalis et formam quæ est anima rationalis et hæc fit in generatione. Et alia ejusdem hæc fit in generatione. Et alia ejusdem ad animam indissolubiliter reunitam : ad animam indissolubiliter reunitam : et hæc dicitur regeneratio. Matth. xix, et hæc dicitur regeneratio. Matth. xix, 28 In regeneratione, cum sederit Filius 28 In regeneratione, cum sederit Filius hominis, etc. Et ideo falsum est, quod hominis, etc. Et ideo falsum est, quod non sunt ibi duæ surrectiones cor- non sunt ibi duæ surrectiones cor- poris. poris.

AD ALIUD dicendum, quod non opor- AD ALIUD dicendum, quod non opor- tet, quod ea quorum ly secundum notat tet, quod ea quorum ly secundum notat iterationem, sint ejusdem accidentis, iterationem, sint ejusdem accidentis, sed tantum, quod sint ejusdem rationis : sed tantum, quod sint ejusdem rationis : sicut quando secundo bibo, non oportet sicut quando secundo bibo, non oportet quod secundus potus sit similis primo quod secundus potus sit similis primo in accidente. Et ita est de duplici vita in accidente. Et ita est de duplici vita ad quam surgit corpus, quod est ejus- ad quam surgit corpus, quod est ejus- dem speciei, et non ejusdem acciden- dem speciei, et non ejusdem acciden- tis. tis.

AD ALIUD dicendum, quod id quod AD ALIUD dicendum, quod id quod dicit Aristoteles intelligitur de his quæ dicit Aristoteles intelligitur de his quæ eodem modo sumuntur in diffinitione eodem modo sumuntur in diffinitione et diffinito sicut si dicerem, homo al- et diffinito sicut si dicerem, homo al- bus est animal rationale album. Sed non bus est animal rationale album. Sed non est sic cum enim dicitur resurrectio, est sic cum enim dicitur resurrectio,