40% 40%

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

cui etiam sine promissione numquam cui etiam sine promissione numquam possumus respondere unum pro mille. possumus respondere unum pro mille. Sic, inquam, relata firmissima est: quia Sic, inquam, relata firmissima est: quia justitia hæc immortalis est et manet in justitia hæc immortalis est et manet in sæculum sæculi. sæculum sæculi.

Ad id ergo quod primo objicitur, di- Ad id ergo quod primo objicitur, di- cendum quod super omnia illa tria fun- cendum quod super omnia illa tria fun- datur relata ad exemplar rectitudinis pri- datur relata ad exemplar rectitudinis pri- mæ, a qua contrahunt illam firmitatem. mæ, a qua contrahunt illam firmitatem. Et per hoc patet solutio ad omnia. Et per hoc patet solutio ad omnia.

B. De votorum differentiis. B. De votorum differentiis.

Sciendum vero, quod votorum aliud est commune, aliud singulare. Sciendum vero, quod votorum aliud est commune, aliud singulare. Commune, ut illud quod in baptismo omnes faciunt, cum spondent renun- Commune, ut illud quod in baptismo omnes faciunt, cum spondent renun- tiare diabolo, et pompis ejus: singulare, ut cum aliquis sponte promittit tiare diabolo, et pompis ejus: singulare, ut cum aliquis sponte promittit servare virginitatem, vel continentiam, vel aliquid hujusmodi. Item, Singu- servare virginitatem, vel continentiam, vel aliquid hujusmodi. Item, Singu- lare votum, aliud est privatum, aliud solemne. Privatum est in abscondito lare votum, aliud est privatum, aliud solemne. Privatum est in abscondito factum solemne vero in conspectu Ecclesiæ factum. Item, Privatum votum factum solemne vero in conspectu Ecclesiæ factum. Item, Privatum votum si violetur, peccatum est mortale : solemne vero violare, peccatum et scan- si violetur, peccatum est mortale : solemne vero violare, peccatum et scan- dalum est. Qui privatum faciunt votum continentiæ, matrimonium contra- dalum est. Qui privatum faciunt votum continentiæ, matrimonium contra- here non debent: quia contrahendo mortaliter peccant: si tamen contra- here non debent: quia contrahendo mortaliter peccant: si tamen contra- xerint, non separentur: quia probari non potest quod occulte factum est. xerint, non separentur: quia probari non potest quod occulte factum est. Qui vero solemniter vovent, nullatenus conjugium inire queunt: quibus Qui vero solemniter vovent, nullatenus conjugium inire queunt: quibus non solum nubere, sed et velle damnabile est. Unde Augustinus: In conju- non solum nubere, sed et velle damnabile est. Unde Augustinus: In conju- gali vinculo si pudicitia servatur, damnatio non timetur: sed in viduali gali vinculo si pudicitia servatur, damnatio non timetur: sed in viduali continentia, et virginali excellentia virtus muneris amplioris expetitur : qua continentia, et virginali excellentia virtus muneris amplioris expetitur : qua expetita, et electa, et voto oblata jam non solum capescere nuptias: sed expetita, et electa, et voto oblata jam non solum capescere nuptias: sed etiamsi non nubatur, nubere velle damnabile est '. Augustinus: Voventibus etiamsi non nubatur, nubere velle damnabile est '. Augustinus: Voventibus enim virginitatem vel viduitatem, non solum nubere, sed etiam velle dam- enim virginitatem vel viduitatem, non solum nubere, sed etiam velle dam- nabile est. Quod Apostolus ostendit Timotheo scribens: Adolescentiores vi- nabile est. Quod Apostolus ostendit Timotheo scribens: Adolescentiores vi- duas devita cum enim luxuriatæ fuerint, in Christo nubere volunt, id duas devita cum enim luxuriatæ fuerint, in Christo nubere volunt, id est, cum post votum continentiæ in deliciis egerint vitam, non dico nu- est, cum post votum continentiæ in deliciis egerint vitam, non dico nu- bunt, sed nubere volunt in Christo, quasi tunc non sit peccatum : sed quod bunt, sed nubere volunt in Christo, quasi tunc non sit peccatum : sed quod sit ostendit, subdens: Habentes damnationem : et quare subdit, quia pri- sit ostendit, subdens: Habentes damnationem : et quare subdit, quia pri- mam fidem irritam fecerunt, etsi non nubendo, tamen volendo ut volun- mam fidem irritam fecerunt, etsi non nubendo, tamen volendo ut volun- tatem quæ a proposito cecidit, appareat esse damnatam, sive sequantur tatem quæ a proposito cecidit, appareat esse damnatam, sive sequantur

1 S. AUGUSTINUS, Ad Julianum de sancta viduitate; et allegatur, 27, quæst. 1, cap. Nuptiarum 1 S. AUGUSTINUS, Ad Julianum de sancta viduitate; et allegatur, 27, quæst. 1, cap. Nuptiarum bonum (Nota edit. Lugd.) bonum (Nota edit. Lugd.)

Alias HIERONYMUS; et habetur, Dist. 27, cap. voventibus (Nota edit. Lugd.) Alias HIERONYMUS; et habetur, Dist. 27, cap. voventibus (Nota edit. Lugd.)

I ad Timoth. v, 11 et 12. I ad Timoth. v, 11 et 12.

IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 7. IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 7.

405 405

nuptiæ, sive non. Damnatur enim propositi fraus damnantur tales, quia nuptiæ, sive non. Damnatur enim propositi fraus damnantur tales, quia continentiæ fidem primam irritam fecerunt, id est, votum vel in voto vio- continentiæ fidem primam irritam fecerunt, id est, votum vel in voto vio- lato fidem quam in baptismo professæ sunt. Si autem pro voluntate nubendi lato fidem quam in baptismo professæ sunt. Si autem pro voluntate nubendi damnantur, constat si eam effectui mancipaverint, revocandum id esse in damnantur, constat si eam effectui mancipaverint, revocandum id esse in irritum, easque arcendas redire ad propositum. Unde Gregorius: Viduas a irritum, easque arcendas redire ad propositum. Unde Gregorius: Viduas a proposito recedentes viduitatis, super quibus nos consuluisti, credo te nosse proposito recedentes viduitatis, super quibus nos consuluisti, credo te nosse a sancto Paulo, nisi convertantur, olim esse damnatas: quas et nos apo- a sancto Paulo, nisi convertantur, olim esse damnatas: quas et nos apo- stolica auctoritate damnanḍas, et a communione fidelium atque a liminibus stolica auctoritate damnanḍas, et a communione fidelium atque a liminibus Ecclesiæ arcendas fore censemus, usquequo obediant Episcopis suis, et ad Ecclesiæ arcendas fore censemus, usquequo obediant Episcopis suis, et ad bonum quod coeperunt, invite aut voluntarie revertantur'. bonum quod coeperunt, invite aut voluntarie revertantur'.

ARTICULUS VII. ARTICULUS VII.

An votum dicatur de voto secundum An votum dicatur de voto secundum unam rationem ? unam rationem ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, B, Sciendum vero, quod votorum B, Sciendum vero, quod votorum aliud est commune, etc. » aliud est commune, etc. »

Et quæruntur hic quatuor. Et quæruntur hic quatuor. Primum est, Utrum secundum unam Primum est, Utrum secundum unam rationem votum dicatur de voto com- rationem votum dicatur de voto com- muni et proprio ? muni et proprio ?

Secundum, Utrum transgressio voti Secundum, Utrum transgressio voti communis faciat speciale peccatum, vel communis faciat speciale peccatum, vel peccati deformitatem, sicut facit trans- peccati deformitatem, sicut facit trans- gressio voti singularis ? gressio voti singularis ?

Tertio quæritur, Quare dicatur com- Tertio quæritur, Quare dicatur com- mune et singulare? mune et singulare?

Quartum, Utrum commune recipiat Quartum, Utrum commune recipiat dispensationem et commutationem, sicut dispensationem et commutationem, sicut quandoque facit singulare? quandoque facit singulare?

AD PRIMUM Sic objicitur : AD PRIMUM Sic objicitur :

com- com-

1. Quæcumque dividunt unum 1. Quæcumque dividunt unum mune, illa sunt unius rationis in nomine mune, illa sunt unius rationis in nomine illius communis: votum autem com- illius communis: votum autem com- mune et singulare dividunt unum votum mune et singulare dividunt unum votum

1 S. GREGORIUS, Ad Bonifacium; et habetur, 1 S. GREGORIUS, Ad Bonifacium; et habetur, 27, quæst. 1, cap. Viduas a proposito (Nota 27, quæst. 1, cap. Viduas a proposito (Nota

in communi ergo sunt unius rationis in in communi ergo sunt unius rationis in nomine voti ergo votum est unius ra- nomine voti ergo votum est unius ra- tionis prout dicitur de communi et de tionis prout dicitur de communi et de proprio sive singulari. proprio sive singulari.

2. Item, Utrumque est sponsio votiva 2. Item, Utrumque est sponsio votiva animi de his quæ pertinent ad religio- animi de his quæ pertinent ad religio- nem et hæc fuit supra diffinitio voti in nem et hæc fuit supra diffinitio voti in communi ergo una ratione votum præ- communi ergo una ratione votum præ- dicatur de utroque. dicatur de utroque.

IN CONTRARIUM hujus est, quod IN CONTRARIUM hujus est, quod 1. Quandocumque aliqua in una ra- 1. Quandocumque aliqua in una ra- tione participant genus, unum non ma- tione participant genus, unum non ma- gis proprie recipit prædicationem illius gis proprie recipit prædicationem illius generis, quam aliud: sed votum singu- generis, quam aliud: sed votum singu- lare magis proprie recipit prædicationem lare magis proprie recipit prædicationem voti ergo non univoce dicitur de voto voti ergo non univoce dicitur de voto communi et singulari. PRIMA patet per communi et singulari. PRIMA patet per se. SECUNDA probatur ex hoc, quod com- se. SECUNDA probatur ex hoc, quod com- mune votum non est de voluntariis, sed mune votum non est de voluntariis, sed de necessariis: votum autem dicitur a de necessariis: votum autem dicitur a voluntate. voluntate.

2. Item, De voti ratione est, quod a 2. Item, De voti ratione est, quod a deliberatione voventis confirmetur: sed deliberatione voventis confirmetur: sed votum commune non est deliberatione votum commune non est deliberatione voventis confirmatum, sed auctoritate voventis confirmatum, sed auctoritate præcepti ergo votum non plena ratione præcepti ergo votum non plena ratione prædicatur de communi, sed de speciali : prædicatur de communi, sed de speciali : ergo commune et singulare non sunt uni- ergo commune et singulare non sunt uni- voca in ratione voti. voca in ratione voti.

ULTERIUS autem quæritur de voto stul- ULTERIUS autem quæritur de voto stul- torum, de quo ante fecit mentionem in torum, de quo ante fecit mentionem in

edit. Lugd.) edit. Lugd.)

Sed contra. Sed contra.

Quæst. Quæst.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad object. Ad object.

Ad quest. Ad quest.

Ad object. Ad object.

406 406

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Littera: illud enim omnino videtur æqui- Littera: illud enim omnino videtur æqui- voce dici votum cum his duobus: unde voce dici votum cum his duobus: unde actus voti qui est obligare ad faciendum, actus voti qui est obligare ad faciendum, non est in illo. non est in illo.

IN CONTRARIUM autem hujus est, quod IN CONTRARIUM autem hujus est, quod votum etiam stultorum est deliberata votum etiam stultorum est deliberata promissio, sicut et singulare votum: ergo promissio, sicut et singulare votum: ergo videtur, quod una ratione cum singulari videtur, quod una ratione cum singulari voto recipiat prædicationem. voto recipiat prædicationem.

RESPONSIO. Dicendum, quod secundum RESPONSIO. Dicendum, quod secundum prius et posterius dicitur votum de com- prius et posterius dicitur votum de com- muni et de singulari: et est divisio ana- muni et de singulari: et est divisio ana- logi et non pure univoci. logi et non pure univoci.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod divi- AD PRIMUM ergo dicendum, quod divi- sio dicitur dupliciter: quædam enim di- sio dicitur dupliciter: quædam enim di- vidunt commune per differentias, quæ vidunt commune per differentias, quæ sunt in illo communi potestate et de illis sunt in illo communi potestate et de illis non est prima propositio. Quædam autem non est prima propositio. Quædam autem non dividunt ipsum proprie, sed dicunt non dividunt ipsum proprie, sed dicunt diversos modos ipsius: et talia sunt ana- diversos modos ipsius: et talia sunt ana- loga in nomine divisi : et talis divisio est loga in nomine divisi : et talis divisio est hic. hic.

AD ALIUD dicendum, quod sponsio AD ALIUD dicendum, quod sponsio non est uno modo in necessaris et volun- non est uno modo in necessaris et volun- tariis et ideo ratio illa etiam secundum tariis et ideo ratio illa etiam secundum diversos modos convenit voto communi diversos modos convenit voto communi et singulari. et singulari.

Duæ autem rationes quæ sunt in con- Duæ autem rationes quæ sunt in con- trarium, sunt simpliciter concedendæ. trarium, sunt simpliciter concedendæ.

AD ID autem quod ulterius quæritur AD ID autem quod ulterius quæritur de voto stultorum, dicendum quod illud de voto stultorum, dicendum quod illud minus habet inter tria de ratione voti : minus habet inter tria de ratione voti : tamen per posterius et non omnino æqui- tamen per posterius et non omnino æqui- voce accipit prædicationem voti. voce accipit prædicationem voti.

AD OBJECTUM dicendum, quod non obli- AD OBJECTUM dicendum, quod non obli- gat, ideo quia non vere votum est: sed gat, ideo quia non vere votum est: sed tamen mutatur votum ex parte voventis. tamen mutatur votum ex parte voventis.

ARTICULUS VIII. ARTICULUS VIII.

voti communis faciat speciale peccatum ? voti communis faciat speciale peccatum ? Videtur autem, quod sic: quia Videtur autem, quod sic: quia

1. Omnis corruptio boni speciale est 1. Omnis corruptio boni speciale est peccatum sed votum commune est bo- peccatum sed votum commune est bo- num ergo corruptio ipsius est speciale num ergo corruptio ipsius est speciale peccatum: sed transgressio est corruptio peccatum: sed transgressio est corruptio ipsius: ergo est speciale peccatum. ipsius: ergo est speciale peccatum.

2. Item, Sicut dicit Apostolus, ad 2. Item, Sicut dicit Apostolus, ad Roman. VII, 7 et seq., et Glossa ibidem, Roman. VII, 7 et seq., et Glossa ibidem, per legem scriptam peccatum factum est per legem scriptam peccatum factum est transgressio: ergo a simili per votum transgressio: ergo a simili per votum appositum mandato, peccatum fit præ- appositum mandato, peccatum fit præ- varicatio voti : ergo corruptio voti spe- varicatio voti : ergo corruptio voti spe- cialem facit deformitatem. cialem facit deformitatem.

3. Item, Speciale votum si corrum- 3. Item, Speciale votum si corrum- patur, apostasia reputatur et est : ergo et patur, apostasia reputatur et est : ergo et votum votum

commune corruptum generat commune corruptum generat apostasiam: sed apostasia unum est de apostasiam: sed apostasia unum est de maximis peccatis: ergo voti communis maximis peccatis: ergo voti communis corruptio est speciale peccatum. corruptio est speciale peccatum.

4. Item, Detestabilius est transgredi 4. Item, Detestabilius est transgredi hoc ad quod tenentur omnes, quam id ad hoc ad quod tenentur omnes, quam id ad quod tenentur pauci: sed ad commune quod tenentur pauci: sed ad commune tenentur omnes, ut dicitur in Littera, ad tenentur omnes, ut dicitur in Littera, ad singulare autem pauci qui se sponte obli- singulare autem pauci qui se sponte obli- gaverunt ergo detestabilius est trans- gaverunt ergo detestabilius est trans- gredi votum commune, quam pro- gredi votum commune, quam pro- prium sed transgressio singularis spe- prium sed transgressio singularis spe- cialis facit deformitatem: ergo et trans- cialis facit deformitatem: ergo et trans- gressio voti communis, et multo amplius. gressio voti communis, et multo amplius.

IN CONTRARIUM est: quia secundum hoc sed co IN CONTRARIUM est: quia secundum hoc sed co omnis homo quolibet peccato peccaret omnis homo quolibet peccato peccaret dupliciter vel tripliciter: quia contra bo- dupliciter vel tripliciter: quia contra bo- num moris peccat ipso actu deformi, et num moris peccat ipso actu deformi, et contra præceptum divinum per inobe- contra præceptum divinum per inobe- dientiam legis prohibentis peccatum, et dientiam legis prohibentis peccatum, et contra votum et apostasiam: ergo pro contra votum et apostasiam: ergo pro quolibet peccato esset triplex injungenda quolibet peccato esset triplex injungenda pœnitentia, quod falsum est. pœnitentia, quod falsum est.

RESPONSIO. Hoc ultimum est conce- RESPONSIO. Hoc ultimum est conce- dendum, et dicendum quod non sunt in dendum, et dicendum quod non sunt in peccato tria, sed unum in triplici defor- peccato tria, sed unum in triplici defor- mitate et hoc peccatum vocavit Præpo- mitate et hoc peccatum vocavit Præpo-

An transgressio voti communis faciat sitivus unum peccatum triplex, vel unum An transgressio voti communis faciat sitivus unum peccatum triplex, vel unum

speciale peccatum ? speciale peccatum ?

duplex si duplicem habuit deformitatem: duplex si duplicem habuit deformitatem: unde non est injungenda poenitentia nisi unde non est injungenda poenitentia nisi pro uno, et monendus, quod subdatur pro uno, et monendus, quod subdatur Secundo quæritur, Utrum transgressio præcepto, et recordetur voti: et nulla Secundo quæritur, Utrum transgressio præcepto, et recordetur voti: et nulla

Soluti Soluti Ad objek Ad objek

IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 9. IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 9.

407 407

alia pœnitentia specialis est injungenda. alia pœnitentia specialis est injungenda.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod quan- AD PRIMUM ergo dicendum, quod quan-

do voti transgressio separata est a præ- do voti transgressio separata est a præ-

cepti transgressione, et ab eo quod est cepti transgressione, et ab eo quod est per se peccatum, tunc tenet illa objectio: per se peccatum, tunc tenet illa objectio:

: :

ARTICULUS IX. ARTICULUS IX.

et aliquod singulare? et aliquod singulare?

Tertio quæritur, Quare dicatur com- Tertio quæritur, Quare dicatur com- mune et singulare ? mune et singulare ?

sicut est in singulari voto de sine proprio Quare aliquod votum dicatur commune, sicut est in singulari voto de sine proprio Quare aliquod votum dicatur commune, vivere habere enim proprium non est vivere habere enim proprium non est peccatum nec contra legem Dei: et ideo peccatum nec contra legem Dei: et ideo si devoveatur, erit proprietas peccatum, si devoveatur, erit proprietas peccatum, quod non est nisi contra votum: et tunc quod non est nisi contra votum: et tunc apostasia voti est speciale peccatum. Sed apostasia voti est speciale peccatum. Sed non est sic in voto communi, quod sem- non est sic in voto communi, quod sem- per adjunctum est bono per se et præce- per adjunctum est bono per se et præce- pto et ideo apostasia nullum facit pec- pto et ideo apostasia nullum facit pec- catum speciale, licet aliquam rationem catum speciale, licet aliquam rationem deformitatis afferat in actu peccati quæ deformitatis afferat in actu peccati quæ sine ipsa non esset. sine ipsa non esset.

AD ALIUD dicendum, quod illud nihil AD ALIUD dicendum, quod illud nihil probat, nisi quod faciat aliquam defor- probat, nisi quod faciat aliquam defor- mitatem specialem in actu et hoc con- mitatem specialem in actu et hoc con- cedendum est. Sed non quælibet specia- cedendum est. Sed non quælibet specia- lis deformitas facit speciale peccatum : lis deformitas facit speciale peccatum : quia corruptio cujuslibet circumstantiæ quia corruptio cujuslibet circumstantiæ facit specialem deformitatem, non tamen facit specialem deformitatem, non tamen speciale peccatum. speciale peccatum.

AD ALIUD dicendum, quod non est si- AD ALIUD dicendum, quod non est si- mile quia votum speciale est circa mile quia votum speciale est circa actum separatum ab actu qui cadit sub actum separatum ab actu qui cadit sub præcepto, sed non votum commune, ut præcepto, sed non votum commune, ut patet ex prædictis. patet ex prædictis.

AD ALIUD dicendum, quod detestabili- AD ALIUD dicendum, quod detestabili- tas peccati ex duobus attenditur, scilicet tas peccati ex duobus attenditur, scilicet ex vinculo obligante ad aliquid facien- ex vinculo obligante ad aliquid facien- dum, vel ex statu obligati. Et si primo dum, vel ex statu obligati. Et si primo modo attenditur detestabilitas peccati, modo attenditur detestabilitas peccati, detestabilius est transgredi commune, detestabilius est transgredi commune, quam singulare: quia tria sunt ligantia quam singulare: quia tria sunt ligantia ad illud, scilicet per se bonum, præcep- ad illud, scilicet per se bonum, præcep- tum, et votum. Si autem secundo modo tum, et votum. Si autem secundo modo attenditur tunc detestabilius est trans- attenditur tunc detestabilius est trans- gredi singulare, quia quanto altior sta- gredi singulare, quia quanto altior sta- tus, tanto turpior casus. tus, tanto turpior casus.

1. Videtur enim, quod nihil sit dicere 1. Videtur enim, quod nihil sit dicere votum commune: aut enim dicitur com- votum commune: aut enim dicitur com- mune communitate ejus quod vovetur, mune communitate ejus quod vovetur, aut communitate voventis. Si communi- aut communitate voventis. Si communi- tate ejus quod vovetur. CONTRA: Illud tate ejus quod vovetur. CONTRA: Illud commune est, quod singulari voto vo- commune est, quod singulari voto vo- vetur, sicut illud quod vovetur com- vetur, sicut illud quod vovetur com- muni: ergo videtur, quod hæc non sit muni: ergo videtur, quod hæc non sit ratio nominum istorum. Si autem dici- ratio nominum istorum. Si autem dici- tur commune communitate voventis: ad- tur commune communitate voventis: ad- huc non videtur esse ratio, quia com- huc non videtur esse ratio, quia com- muniter fiunt singularia vota, sicut et muniter fiunt singularia vota, sicut et communia. communia.

2. Item, Videtur quod melius dicere- 2. Item, Videtur quod melius dicere- tur votum universale, quam commune, tur votum universale, quam commune, quia omnes tenentur ad votum illud: quia omnes tenentur ad votum illud: ergo universale deberet dici. ergo universale deberet dici.

3. Item, Votum est volitum, id est, ad 3. Item, Votum est volitum, id est, ad voluntatem electum: sed ad voluntatem voluntatem electum: sed ad voluntatem electum non recipit communitatem ali- electum non recipit communitatem ali- quam, sed potius singularitatem: ergo quam, sed potius singularitatem: ergo contra rationem voti est, quod aliquod contra rationem voti est, quod aliquod votum dicatur commune. votum dicatur commune.

RESPONSIO. Dicendum, quod votum RESPONSIO. Dicendum, quod votum commune dicit communitatem obligatio- commune dicit communitatem obligatio- nis quia communiter omnes obligat id nis quia communiter omnes obligat id circa quod est votum, hoc enim est id circa quod est votum, hoc enim est id circa quod est fides et decalogus, quia circa quod est fides et decalogus, quia hoc jubemur confiteri in baptismo. hoc jubemur confiteri in baptismo.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod com- AD PRIMUM ergo dicendum, quod com- munitate ejus circa quod est votum, dici- munitate ejus circa quod est votum, dici- tur votum commune. tur votum commune.

AD ID quod contra objicitur, dicendum AD ID quod contra objicitur, dicendum quod falsum est in illo sensu communis,. quod falsum est in illo sensu communis,. qui dictus est, si est commune quod qui dictus est, si est commune quod pluribus convenit: et ideo est ibi locus pluribus convenit: et ideo est ibi locus sophisticus æquivocationis. sophisticus æquivocationis.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

408 408

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

AD ALIUD dicendum, quod non ita AD ALIUD dicendum, quod non ita bene dicitur universale: quia licet debito bene dicitur universale: quia licet debito sit universale, quia omnes differunt: ta- sit universale, quia omnes differunt: ta- men non est universale observantia, sed men non est universale observantia, sed commune et ideo melius dicitur com- commune et ideo melius dicitur com- mune, in quo salvatur et debitum et ob- mune, in quo salvatur et debitum et ob- servantia. servantia.

AD ALIUD dicendum, quod in voto AD ALIUD dicendum, quod in voto communi duo considerantur, scilicet communi duo considerantur, scilicet obligatio, et impletio. Et obligatio qui- obligatio, et impletio. Et obligatio qui- dem non cadit sub voluntate, sed potius dem non cadit sub voluntate, sed potius sub necessitate: sed impletio est volun- sub necessitate: sed impletio est volun- taria, quia aliter non esset laudabilis. Et taria, quia aliter non esset laudabilis. Et quoad hoc dicitur votum: unde falsum quoad hoc dicitur votum: unde falsum est, quod hoc votum dicatur voluntarie est, quod hoc votum dicatur voluntarie electum hic enim modus interpretatio- electum hic enim modus interpretatio- nis non competit voto, nisi quando pro- nis non competit voto, nisi quando pro- priissime sumitur. priissime sumitur.

ARTICULUS X. ARTICULUS X.

An votum commune recipiat dispen- An votum commune recipiat dispen- sationem ? sationem ?

Quarto quæritur, Utrum votum com- Quarto quæritur, Utrum votum com- mune recipiat dispensationem ? mune recipiat dispensationem ? Videtur autem, quod sic: quia Videtur autem, quod sic: quia

1. Sicut dicit Hugo in libro I Sacra- 1. Sicut dicit Hugo in libro I Sacra- mentorum : « Qui bonum quodcumque mentorum : « Qui bonum quodcumque vovit, sed postea illud aut implere non vovit, sed postea illud aut implere non potuerit, aut pro majori parte implere potuerit, aut pro majori parte implere noluerit, poterit secundum licentiam noluerit, poterit secundum licentiam illorum quibus dispensatio in cum cre- illorum quibus dispensatio in cum cre- dita est, votum ejus aut relaxari, aut dita est, votum ejus aut relaxari, aut mutari, ita ut in ejus arbitrio non constet mutari, ita ut in ejus arbitrio non constet vel hoc dimittere quod faciendum vovit, vel hoc dimittere quod faciendum vovit, vel aliud pro eo facere, etiamsi majus vel aliud pro eo facere, etiamsi majus est quod non vovit 3. » Cum igitur gene- est quod non vovit 3. » Cum igitur gene- raliter loquitur hic Hugo, videtur quod raliter loquitur hic Hugo, videtur quod de omni voto intelligitur. Ergo omne de omni voto intelligitur. Ergo omne votum recipit dispensationem : ergo et votum recipit dispensationem : ergo et

commune. commune.

2. Item, Videmus etiam quandoque es- 2. Item, Videmus etiam quandoque es-

1 HUGO DE S. VICTORE, Lib. I de Sacramentis, 1 HUGO DE S. VICTORE, Lib. I de Sacramentis,

se dispensatum circa id ad quod omnes se dispensatum circa id ad quod omnes tenentur, scilicet quod una sit unius, et tenentur, scilicet quod una sit unius, et de hoc fuit dispensatum: ergo cum modo de hoc fuit dispensatum: ergo cum modo non sit minoris potestatis Ecclesia quam non sit minoris potestatis Ecclesia quam tunc, videtur quod etiam possit circa vo- tunc, videtur quod etiam possit circa vo- ta communia dispensare. ta communia dispensare.

3. Item, Etiam de forma baptismi fuit 3. Item, Etiam de forma baptismi fuit facta ad tempus commutatio, sicut supra facta ad tempus commutatio, sicut supra in tractatu de baptismo habitum est : in tractatu de baptismo habitum est : quæ tamen est ab institutione divina: quæ tamen est ab institutione divina: ergo institutio divina etiam in aliis non ergo institutio divina etiam in aliis non præjudicat, quin possit commutatio et præjudicat, quin possit commutatio et dispensatio fieri: constat autem omnem dispensatio fieri: constat autem omnem potestatem esse in Ecclesia quæ umquam potestatem esse in Ecclesia quæ umquam fuit ergo hodie quodcumque votum fuit ergo hodie quodcumque votum potest dispensari vel mutari etiam com- potest dispensari vel mutari etiam com-

mune. mune.

4. Item, Vicarius regis qui plenæ est 4. Item, Vicarius regis qui plenæ est potestatis in parte sui regni, totum pot- potestatis in parte sui regni, totum pot- est in illa parte regni quod potest rex : est in illa parte regni quod potest rex : sed constat vicarium regis cœlestis in sed constat vicarium regis cœlestis in terris in plena potestate esse summum terris in plena potestate esse summum pontificem ergo ipse potest quod Chri- pontificem ergo ipse potest quod Chri- stussed Christus dispensavit in terris stussed Christus dispensavit in terris cum Israelitis rapientibus aliena, et cum cum Israelitis rapientibus aliena, et cum Osea accipiente solutam, ut dicit Ber- Osea accipiente solutam, ut dicit Ber- nardus, et cum Abraham cui etiam im- nardus, et cum Abraham cui etiam im- perabat immolare filium: ergo videtur, perabat immolare filium: ergo videtur, quod vicarius idem possit: ergo in voto quod vicarius idem possit: ergo in voto communi cadit dispensatio et commuta- communi cadit dispensatio et commuta- tio. tio.

5. Item, I Machab. 11, 39 et seq., 5. Item, I Machab. 11, 39 et seq., Mathathias dispensavit de fractione sab- Mathathias dispensavit de fractione sab- bati, ne simul et lex et cultores perirent: bati, ne simul et lex et cultores perirent: et dixerunt, quod omni homini moverent et dixerunt, quod omni homini moverent prælium qui pugnarent contra cos: et prælium qui pugnarent contra cos: et hoc tamen est de prima tabula: ergo et hoc tamen est de prima tabula: ergo et modo potest dispensari de his quæ con- modo potest dispensari de his quæ con- tinentur in præceptis divinis primæ ta- tinentur in præceptis divinis primæ ta- bulæ quia constat summum pontificem bulæ quia constat summum pontificem esse majoris potestatis, quam Matha- esse majoris potestatis, quam Matha- thias umquam fuit. thias umquam fuit.

6. Item, Contra Apostolum potest 6. Item, Contra Apostolum potest dispensare, ut omnes dicunt: constat dispensare, ut omnes dicunt: constat autem totam Ecclesiam supponere, quod autem totam Ecclesiam supponere, quod illud est antecedens fidem nostram, illud est antecedens fidem nostram, quod recipiatur authenticum quod scri- quod recipiatur authenticum quod scri-

parte 12. parte 12.

contra. contra.

Bolutio. Bolutio.

Add 1. Add 1.

IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 10. IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 10.

bunt Apostoli ergo ipse dispensat de bunt Apostoli ergo ipse dispensat de antecedentibus fidem hæc autem tra- antecedentibus fidem hæc autem tra- hunt robur ab auctoritate divina quæ hunt robur ab auctoritate divina quæ hæc promulgavit per Apostolos: ergo hæc promulgavit per Apostolos: ergo potest dispensare contra hoc quod insti- potest dispensare contra hoc quod insti- tuit Deus. tuit Deus.

IN CONTRARIUM hujus est, quod IN CONTRARIUM hujus est, quod

1. Par in parem non habet potesta- 1. Par in parem non habet potesta- tem ergo multo minus inferior in su- tem ergo multo minus inferior in su- periorem sed Papa est inferior Deo : periorem sed Papa est inferior Deo : ergo non potest dispensare vel commu- ergo non potest dispensare vel commu- tare in his quæ instituit Deus. tare in his quæ instituit Deus.

2. Item, Si hoc diceretur, sequeretur 2. Item, Si hoc diceretur, sequeretur quod posset commutare totam religio- quod posset commutare totam religio- nem Christianam, quod est inconveniens: nem Christianam, quod est inconveniens: ergo non habet potestatem dispensandi ergo non habet potestatem dispensandi in talibus. in talibus.

3. Item, Rex non habuit potestatem 3. Item, Rex non habuit potestatem reducendi populum in Egyptum ' : sed reducendi populum in Egyptum ' : sed istud esset reducere populum in Ægyp- istud esset reducere populum in Ægyp- tum: ergo rex noster Papa non habet de tum: ergo rex noster Papa non habet de hoc potestatem. hoc potestatem.

4. Item, II ad Corinth. x1, 10: Se- 4. Item, II ad Corinth. x1, 10: Se- cundum potestatem quam Dominus dedit cundum potestatem quam Dominus dedit mihi in ædificationem, et non in destru- mihi in ædificationem, et non in destru- ctionem. Ergo nec Apostolicus habet po- ctionem. Ergo nec Apostolicus habet po- testatem in destructionem: sed ista po- testatem in destructionem: sed ista po- testas ordinaretur ad destructionem : testas ordinaretur ad destructionem : ergo Papa non habet de hoc potestatem. ergo Papa non habet de hoc potestatem.

RESPONSIO. Dicendum, quod nullo mo- RESPONSIO. Dicendum, quod nullo mo- do habet potestatem de hoc, quod dis- do habet potestatem de hoc, quod dis- penset in voto communi, sicut ultimo est penset in voto communi, sicut ultimo est probatum. probatum.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod Hugo AD PRIMUM ergo dicendum, quod Hugo loquitur de voto singulari sive proprio, loquitur de voto singulari sive proprio, quod proprie votum vocatur. quod proprie votum vocatur. Add 2. AD ALIUD dicendum, quod unam esse Add 2. AD ALIUD dicendum, quod unam esse unius non est de his ad quæ tenentur unius non est de his ad quæ tenentur omnes secundum quemcumque statum, omnes secundum quemcumque statum, sicut nec quod filia patrem non accipiat, sicut nec quod filia patrem non accipiat, nec frater sororem et ideo in talibus nec frater sororem et ideo in talibus dispensatio divina locum habuit, et homo dispensatio divina locum habuit, et homo cujuscumque auctoritatis, qui a Deo spe- cujuscumque auctoritatis, qui a Deo spe- cialiter inspiratus non esset, etiam in cialiter inspiratus non esset, etiam in illis potestatem dispensandi non habuis- illis potestatem dispensandi non habuis-

set. set.

1 Ct. Deuter. XVII, 16. 1 Ct. Deuter. XVII, 16.

409 409

AD ALIUD dicendum, quod de forma AD ALIUD dicendum, quod de forma baptismi non fuit dispensatum : quia in baptismi non fuit dispensatum : quia in nomine Christi intelligitur Trinitas : et si nomine Christi intelligitur Trinitas : et si dispensatum fuisset, ostensum est supra, dispensatum fuisset, ostensum est supra, quod oportuit ibi esse specialem divinæ quod oportuit ibi esse specialem divinæ voluntatis ostensionem et hoc non ne- voluntatis ostensionem et hoc non ne- gatur cum Deus possit facere quod gatur cum Deus possit facere quod vult: ipse enim potest tollere et mutare vult: ipse enim potest tollere et mutare baptismum, si vellet: sed hoc non pot- baptismum, si vellet: sed hoc non pot- est homo facere quantæcumque auctori- est homo facere quantæcumque auctori- tatis. tatis.

AD ALIUD dicendum, quod vicarius AD ALIUD dicendum, quod vicarius non potest totum quod rex: quia rex non potest totum quod rex: quia rex potest mutare jura regni, quod non pot- potest mutare jura regni, quod non pot- est vicarius. Unde illud fundatur super est vicarius. Unde illud fundatur super falsum. falsum.

Si autem dicas, quod etiam potest hoc Si autem dicas, quod etiam potest hoc si rex ei daret de hoc potestatem, dicen- si rex ei daret de hoc potestatem, dicen- dum quod tunc non est simile: quia rex dum quod tunc non est simile: quia rex coelestis nulli hominum de hoc dedit po- coelestis nulli hominum de hoc dedit po- testatem, quod mutet jura ab eo posita testatem, quod mutet jura ab eo posita circa fidem et mores. Unde dicit Urba- circa fidem et mores. Unde dicit Urba- nus Papa sic: « Sunt quidam dicentes nus Papa sic: « Sunt quidam dicentes Romano Pontifici semper licuisse novas Romano Pontifici semper licuisse novas condere leges: quod et nos non solum condere leges: quod et nos non solum non negamus, sed etiam valde affirma- non negamus, sed etiam valde affirma- mus. Sciendum vero summopere est, mus. Sciendum vero summopere est, quod inde novas leges condere potest, quod inde novas leges condere potest, unde Evangelistæ et Prophetæ aliquid unde Evangelistæ et Prophetæ aliquid nequaquam dixerunt. Ubi vero aperte nequaquam dixerunt. Ubi vero aperte Dominus vel ejus Apostoli et eos se- Dominus vel ejus Apostoli et eos se- quentes sancti Patres, finaliter aliquid quentes sancti Patres, finaliter aliquid diffinierunt, ibi non novam legem Ro- diffinierunt, ibi non novam legem Ro- manus Pontifex dare potest, sed potius manus Pontifex dare potest, sed potius quod prædicatum est, usque ad animam quod prædicatum est, usque ad animam et sanguinem confirmare debet. Si enim et sanguinem confirmare debet. Si enim quod docuerunt Apostoli et Prophetæ quod docuerunt Apostoli et Prophetæ destruere (quod absit) niteretur, non destruere (quod absit) niteretur, non sententiam dare, sed magis errare con- sententiam dare, sed magis errare con- vinceretur. Sed hoc procul sit ab eis qui vinceretur. Sed hoc procul sit ab eis qui semper Domini Ecclesiam contra lupo- semper Domini Ecclesiam contra lupo- rum insidias optime custodierunt. » Huc- rum insidias optime custodierunt. » Huc- usque verba Urbani, et ponuntur in de- usque verba Urbani, et ponuntur in de- creto 25, quæst. 1: et ex his confirmatur creto 25, quæst. 1: et ex his confirmatur ista determinatio. ista determinatio.

AD ALIUD dicendum, quod determinatio AD ALIUD dicendum, quod determinatio diei septimi non fuit moralis, sed judi- diei septimi non fuit moralis, sed judi-

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Ad 5. Ad 5.

Ad 6. Ad 6.

410 410

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

cialis vel cerimonialis, licet ipsa sancti- cialis vel cerimonialis, licet ipsa sancti- ficatio moralis fuit et hoc qualiter sit, ficatio moralis fuit et hoc qualiter sit, expeditum est in tertio Sententiarum, de expeditum est in tertio Sententiarum, de præceptis, in notulis illis. Et ideo illud præceptis, in notulis illis. Et ideo illud non facit ad propositum quia etiam non facit ad propositum quia etiam Papa potest modum mutare vel etiam Papa potest modum mutare vel etiam dispensare de fériando in die dominica, dispensare de fériando in die dominica, si habeat causam utilitatis vel necessita- si habeat causam utilitatis vel necessita- tis. tis.

AD ULTIMUM dicendum, quod contra AD ULTIMUM dicendum, quod contra Apostolum ubi ut homo loquebatur, dis- Apostolum ubi ut homo loquebatur, dis- pensare potest quia ibi dictum Apostoli pensare potest quia ibi dictum Apostoli est dictum hominis vel consilium: sed est dictum hominis vel consilium: sed ubi dixit recitando in fide et moribus ubi dixit recitando in fide et moribus verbum Dei, ipse non potest dispensare: verbum Dei, ipse non potest dispensare: quia sic dispensando contra Apostolum, quia sic dispensando contra Apostolum, dispensaret contra Deum, et hoc est ab- dispensaret contra Deum, et hoc est ab- surdum, quod dicatur homo id posse surdum, quod dicatur homo id posse quantæcumque auctoritatis. quantæcumque auctoritatis.

ARTICULUS XI. ARTICULUS XI.

An divisio voti singularis in privatum An divisio voti singularis in privatum et solemne sit bona ? et solemne sit bona ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, B, post initium : « Item singulare ibi, B, post initium : « Item singulare votum, aliud est privatum, aliud solem- votum, aliud est privatum, aliud solem-

ne, etc. » ne, etc. »

Et quæruntur hic quatuor. Et quæruntur hic quatuor.

2. Item, Substantialia non mutantur 2. Item, Substantialia non mutantur a se invicem quia sicut dicitur in ultimo a se invicem quia sicut dicitur in ultimo capite libri Meteororum : « Sciant opi- capite libri Meteororum : « Sciant opi- fices alchimiæ species mutari non posse : >> fices alchimiæ species mutari non posse : >> sed unum istorum votorum mutatur in sed unum istorum votorum mutatur in alterum ergo non differunt per substan- alterum ergo non differunt per substan- tiam, sed per accidens, ut videtur: ergo tiam, sed per accidens, ut videtur: ergo videtur, quod hæc divisio sit subjecti in videtur, quod hæc divisio sit subjecti in accidentia. accidentia.

3. Item, Publicum est ad alterius no- 3. Item, Publicum est ad alterius no- titiam procedens, et hoc dicitur solemne titiam procedens, et hoc dicitur solemne in Littera: sed esse aliquid in notitia al- in Littera: sed esse aliquid in notitia al- terius accidit ei: ergo esse solemne ac- terius accidit ei: ergo esse solemne ac- cidit voto ergo ut prius. cidit voto ergo ut prius.

IN CONTRARIUM hujus est, quod IN CONTRARIUM hujus est, quod

1. Quorum actus substantiales sunt 1. Quorum actus substantiales sunt differentes, ipsa per substantiam diffe- differentes, ipsa per substantiam diffe- runt sed actus istorum votorum, sci- runt sed actus istorum votorum, sci- licet voti privati et solemnis differunt licet voti privati et solemnis differunt per substantiam: ergo ipsa vota diffe- per substantiam: ergo ipsa vota diffe- runt substantialiter. MAJOR scribitur a runt substantialiter. MAJOR scribitur a Damasceno qui dicit, quod « substan- Damasceno qui dicit, quod « substan- tiæ differunt propriis operationibus. » tiæ differunt propriis operationibus. » SECUNDA autem extrahitur de Littera, SECUNDA autem extrahitur de Littera, ubi dicit, quod « votum solemne dirimit ubi dicit, quod « votum solemne dirimit matrimonium contractum, et privatum matrimonium contractum, et privatum non facit hoc.>> non facit hoc.>>

2. Item, In omnibus potentis ubi una 2. Item, In omnibus potentis ubi una potentia potest hoc quod antecedens et potentia potest hoc quod antecedens et plus, est differentia secundum speciem, plus, est differentia secundum speciem, sicut vegetabile, et sensibile, et rationa- sicut vegetabile, et sensibile, et rationa- le, et intellectuale, quorum unumquod- le, et intellectuale, quorum unumquod- que est in alio sicut trigonum in tetra- que est in alio sicut trigonum in tetra-

Primum est de ista divisione, qualis gono: ergo similiter erit in votis : ergo Primum est de ista divisione, qualis gono: ergo similiter erit in votis : ergo sit, et utrum sit sufficiens? sit, et utrum sit sufficiens?

Secundum de voto privato, Utrum sit Secundum de voto privato, Utrum sit æqualis obligationis cum voto solemni, æqualis obligationis cum voto solemni, sicut communiter dicitur ? sicut communiter dicitur ?

Tertium, De modis solemnizandi vo- Tertium, De modis solemnizandi vo-

tum. tum.

Quartum, Utrum votum solemne sit in Quartum, Utrum votum solemne sit in uno vel in multis votis ? uno vel in multis votis ?

AD PRIMUM Sic objicitur: AD PRIMUM Sic objicitur:

1. Privatum et solemne non differunt 1. Privatum et solemne non differunt per voti substantiam, sed per accidens: per voti substantiam, sed per accidens: ergo est divisio subjecti in accidentia. ergo est divisio subjecti in accidentia.

1 Cf. III Sententiarum, Dist. XXVII. 1 Cf. III Sententiarum, Dist. XXVII.

solemne potest hoc quod privatum et solemne potest hoc quod privatum et plus : ergo differunt specie et sub- plus : ergo differunt specie et sub- stantia. stantia.

3. Item, In ordinibus video, quod sic 3. Item, In ordinibus video, quod sic est, quod sequens potest quidquid præ- est, quod sequens potest quidquid præ- cedens potest et plus, et secundum hoc cedens potest et plus, et secundum hoc differunt specie: ergo similiter erit in differunt specie: ergo similiter erit in votis ergo substantialiter differunt vo- votis ergo substantialiter differunt vo- tum privatum et solemne. tum privatum et solemne.

ULTERIUS quæritur de sufficientia illius ULTERIUS quæritur de sufficientia illius divisionis. divisionis.

Videtur enim esse insufficiens: quia Videtur enim esse insufficiens: quia

Sede Sede

Quier ot Quier ot

contra. contra.

⚫lutio. ⚫lutio.

A 1. A 1.

Add 2. Add 2.

Ad 9. Ad 9.

IN IV SENTENT. DIST. IN IV SENTENT. DIST.

1. Inter solemne et privatum est pu- 1. Inter solemne et privatum est pu- blicum quod probari quidem potest per blicum quod probari quidem potest per testes, sed non est secundum professio- testes, sed non est secundum professio- nem regulæ et habitus approbati : ergo nem regulæ et habitus approbati : ergo videtur, quod tria debent esse vota. videtur, quod tria debent esse vota.

2. Item, In Littera dicit, quod « pri- 2. Item, In Littera dicit, quod « pri- vatum est quod probari non potest, et vatum est quod probari non potest, et quod non facit scandalum : » sed publi- quod non facit scandalum : » sed publi- cum facit scandalum et potest probari : cum facit scandalum et potest probari : ergo non est privatum. Similiter non est ergo non est privatum. Similiter non est solemne quia solemne non solemniza- solemne quia solemne non solemniza- tur per testes, sed per habitum et pro- tur per testes, sed per habitum et pro- fessionem ergo videtur, quod tria sint fessionem ergo videtur, quod tria sint vota ergo divisio est insufficiens. vota ergo divisio est insufficiens.

IN CONTRARIUM est, quod omnes Juris- IN CONTRARIUM est, quod omnes Juris- periti dicunt, quod omne votum dicitur periti dicunt, quod omne votum dicitur privatum quod non est solemne. privatum quod non est solemne.

RESPONSIO. Dicendum, quod solemni- RESPONSIO. Dicendum, quod solemni- tas additur supra votum confirmans obli- tas additur supra votum confirmans obli-

XXXVIII, B, ART. 12. XXXVIII, B, ART. 12.

411 411

quia est specificans et confortans obliga- quia est specificans et confortans obliga- tionem, quæ est genus et natura genera- tionem, quæ est genus et natura genera- lis voti. lis voti.

AD ID quod ulterius quæritur, puto esse Ad quæst. AD ID quod ulterius quæritur, puto esse Ad quæst. concedendum, quod necessario sunt tria concedendum, quod necessario sunt tria vota primum potentiale ad secundum, vota primum potentiale ad secundum, et secundum et primum potentiale ad et secundum et primum potentiale ad tertium et in illo completur voti obli- tertium et in illo completur voti obli- gatio. Sed in Littera loquitur Magister gatio. Sed in Littera loquitur Magister quantum ad determinationem juris : quia quantum ad determinationem juris : quia idem jus quoad impedimentum matri- idem jus quoad impedimentum matri- monii est in privato et publico: et ideo monii est in privato et publico: et ideo unum dicuntur et reputantur. unum dicuntur et reputantur.

ARTICULUS XII. ARTICULUS XII.

tionis cum solemni ? tionis cum solemni ?

Secundo quæritur, Utrum privatum Secundo quæritur, Utrum privatum æqualis sit obligationis cum solemni? æqualis sit obligationis cum solemni? Videtur, quod sic: quia Videtur, quod sic: quia

gationem voti. Privatio autem nihil ad- An votum privatum æqualis sit obliga- gationem voti. Privatio autem nihil ad- An votum privatum æqualis sit obliga- dit supra ipsum, quod sit faciens obliga- dit supra ipsum, quod sit faciens obliga- tionem fortiorem: et idcirco differunt tionem fortiorem: et idcirco differunt votum solemne et privatum sicut habens votum solemne et privatum sicut habens obligationem simpliciter, et confirmatam obligationem simpliciter, et confirmatam obligationem. Unde solemnizatio est ali- obligationem. Unde solemnizatio est ali- quo modo dicta faciens speciem quam- quo modo dicta faciens speciem quam- dam voti sub hoc communi quod est vo- dam voti sub hoc communi quod est vo- tum sed privatum non facit 'speciem, tum sed privatum non facit 'speciem, quia non addit aliquid hujusmodi. Unde quia non addit aliquid hujusmodi. Unde divisio non est generis in species proprie, divisio non est generis in species proprie, sed est sicut divisio totius potestativi in sed est sicut divisio totius potestativi in partes, sicut probatum est in objiciendo. partes, sicut probatum est in objiciendo. AD ID ergo quod primo objicitur, di- AD ID ergo quod primo objicitur, di- cendum quod solemne addit formam ad- cendum quod solemne addit formam ad- dentem super obligationem in genere: dentem super obligationem in genere: et ideo est substantialis species voti, et et ideo est substantialis species voti, et et non accidens. et non accidens.

AD ALIUD dicendum, quod est transitus AD ALIUD dicendum, quod est transitus privati in solemne, sicut transitus poten- privati in solemne, sicut transitus poten- tiæ ad actum et privationem, et non sic- tiæ ad actum et privationem, et non sic- ut mutatio per accidens. Et habitum est, ut mutatio per accidens. Et habitum est, quod privatum non dicit proprie speciem quod privatum non dicit proprie speciem nisi secundum modum: quia nihil addit nisi secundum modum: quia nihil addit generi quod sit confirmatio vel determi- generi quod sit confirmatio vel determi- natio obligationis. natio obligationis.

AD ALIUD dicendum, quod non propter AD ALIUD dicendum, quod non propter hoc dicitur forma substantialis, quia pro- hoc dicitur forma substantialis, quia pro- cedit ad alterius notitiam, sed potius cedit ad alterius notitiam, sed potius

1. Publicum votum obligat ex eodem 1. Publicum votum obligat ex eodem ex quo privatum, scilicet ex promissione ex quo privatum, scilicet ex promissione facta cum deliberatione: sed quæ ex eo- facta cum deliberatione: sed quæ ex eo- dem obligant, æqualiter obligant : ergo dem obligant, æqualiter obligant : ergo privatum et solemne sunt æqualis obli- privatum et solemne sunt æqualis obli- gationis. gationis.

Si forte dicatur, quod ipsa publicatio Si forte dicatur, quod ipsa publicatio sive solemnitas faciat ad obligationem. sive solemnitas faciat ad obligationem. CONTRA Publicatio et solemnitas sunt CONTRA Publicatio et solemnitas sunt tantum in comparatione ad proximum: tantum in comparatione ad proximum: ergo nec augent nec minuunt obligatio- ergo nec augent nec minuunt obligatio- nem, quæ est ad Deum secundum se: nem, quæ est ad Deum secundum se: sed votum omne obligat ex promissione sed votum omne obligat ex promissione quæ est ad Deum : ergo votum omne, quæ est ad Deum : ergo votum omne, scilicet privatum et publicum et solemne, scilicet privatum et publicum et solemne, æqualis sunt obligationis apud Deum. æqualis sunt obligationis apud Deum.

2. Item, I Regum, xv1, 7: Homo videt 2. Item, I Regum, xv1, 7: Homo videt ea quæ parent, Dominus autem intuetur ea quæ parent, Dominus autem intuetur cor. Ea autem quæ sunt in corde, æqua- cor. Ea autem quæ sunt in corde, æqua- lia sunt in privato, publico, et solemni : lia sunt in privato, publico, et solemni : ergo ea quæ sunt coram Deo, sunt æqua- ergo ea quæ sunt coram Deo, sunt æqua- lia: ergo sunt obligationis æqualis. lia: ergo sunt obligationis æqualis.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad object. 1. Ad object. 1.

Ad object. 2. Ad object. 2.

412 412

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

3. Item, Vinculi obligantis in voto for- 3. Item, Vinculi obligantis in voto for- titudo est ex quantitate boni quod vove- titudo est ex quantitate boni quod vove- tur. Sit ergo hoc æquale in voto privato, tur. Sit ergo hoc æquale in voto privato, et solemni ergo videtur, quod tunc et solemni ergo videtur, quod tunc æqualis sit obligatio in utroque voto. æqualis sit obligatio in utroque voto. IN CONTRARIUM hujus est, quod IN CONTRARIUM hujus est, quod

1. Votum solemne impedit et dirimit 1. Votum solemne impedit et dirimit matrimonium, privatum autem non nisi matrimonium, privatum autem non nisi impedit ergo non sunt æqualis obliga- impedit ergo non sunt æqualis obliga- tionis. tionis.

2. Item, In Littera dicitur, quod trans- 2. Item, In Littera dicitur, quod trans- gressor voti solemnis peccat, et scanda- gressor voti solemnis peccat, et scanda- lum facit sed transgressor voti privati lum facit sed transgressor voti privati non scandalizat, sed peccat tantum : ergo non scandalizat, sed peccat tantum : ergo non sunt æqualis transgressionis ergo non sunt æqualis transgressionis ergo nec æqualis obligationis. nec æqualis obligationis.

RESPONSIO. Dicendum, quod simpliciter RESPONSIO. Dicendum, quod simpliciter est inæqualis obligatio in votis his est est inæqualis obligatio in votis his est enim maxima in solemni, et in publico enim maxima in solemni, et in publico medio modo, et in privato minima. Quod medio modo, et in privato minima. Quod autem quædam jura dicunt, quod unum autem quædam jura dicunt, quod unum non minus obligat quam alterum, qui non minus obligat quam alterum, qui dam glossant, id est, non minori tempo- dam glossant, id est, non minori tempo- re, vel non minus in genere, licet minus re, vel non minus in genere, licet minus in specie. Sed melius est ut dicatur, quod in specie. Sed melius est ut dicatur, quod quædam sunt in voto, ex quibus obligat quædam sunt in voto, ex quibus obligat ut substantialibus obligationis et quæ- ut substantialibus obligationis et quæ- dam sunt in co, ex quibus obligat ut dam sunt in co, ex quibus obligat ut protestantibus et probantibus obligatio- protestantibus et probantibus obligatio- nem. Et quæ quidem primo modo sunt nem. Et quæ quidem primo modo sunt in voto, æqualia sunt in privato et pu- in voto, æqualia sunt in privato et pu- blico, et solemni et sic intelliguntur blico, et solemni et sic intelliguntur jura, quæ dicunt, quod ista vota non jura, quæ dicunt, quod ista vota non minoris sunt obligationis. Sed quoad alia minoris sunt obligationis. Sed quoad alia sunt obligationis inæqualis et hæc etiam sunt obligationis inæqualis et hæc etiam operantur ad obligationem, licet non operantur ad obligationem, licet non adeo substantialiter ut prima. adeo substantialiter ut prima.

AD ID ergo quod objicitur, dicendum AD ID ergo quod objicitur, dicendum quod direptio matrimonii causatur ex eo, quod direptio matrimonii causatur ex eo, quod est in voto secundo modo, et non quod est in voto secundo modo, et non primo modo. primo modo.

AD ALIUD dicendum, quod scandalum AD ALIUD dicendum, quod scandalum est in duplici voto secundum ea quæ or- est in duplici voto secundum ea quæ or- dinantur ad notitiam proximi, et non se- dinantur ad notitiam proximi, et non se- cundum ea quæ sunt substantialia pro- cundum ea quæ sunt substantialia pro- missioni. missioni.

ARTICULUS XIII. ARTICULUS XIII.

Quis sit modus solemnizandi votum? Quis sit modus solemnizandi votum?

Tertio, Quæritur de modo solemnizan- Tertio, Quæritur de modo solemnizan- di votum ? di votum ?

Videtur enim, quod multis modis so- Videtur enim, quod multis modis so- lemnizetur : lemnizetur :

: :

1. Unumquodque enim tot modis so- 1. Unumquodque enim tot modis so- lemnizatur, quot modis ei solemnitas lemnizatur, quot modis ei solemnitas adhibetur multis autem modis adhibe- adhibetur multis autem modis adhibe- tur solemnitas ad votum: ergo multis tur solemnitas ad votum: ergo multis modis solemnizatur. PROBATUR autem pri- modis solemnizatur. PROBATUR autem pri- ma per diffinitionem solemnitatis. SECUN- ma per diffinitionem solemnitatis. SECUN- DA autem probatur ex hoc, quod aucto- DA autem probatur ex hoc, quod aucto- ritas personæ in cujus manu deponitur ritas personæ in cujus manu deponitur votum, est de solemnitate, et susceptio votum, est de solemnitate, et susceptio habitus, et professio certæ regulæ, et sic habitus, et professio certæ regulæ, et sic de aliis multis quæ fieri possunt. de aliis multis quæ fieri possunt.

2. Item, In Littera habetur, quod pri- 2. Item, In Littera habetur, quod pri- vatum non dirimit contractum quia pro- vatum non dirimit contractum quia pro- bari non potest quod occulte factum est: bari non potest quod occulte factum est: ergo per contrarium quidquid valet ad ergo per contrarium quidquid valet ad voti publicationem, valet ad solemnita- voti publicationem, valet ad solemnita- tem: sed multa sunt talia : ergo multa tem: sed multa sunt talia : ergo multa sunt quæ votum solemnizant. sunt quæ votum solemnizant.

3. Item, In omnibus aliis sacramentis 3. Item, In omnibus aliis sacramentis illa dicuntur esse de solemnitate sacra- illa dicuntur esse de solemnitate sacra- menti, quæ ipsum decorant, et non sunt menti, quæ ipsum decorant, et non sunt de substantia ergo in voto videtur, quod de substantia ergo in voto videtur, quod omnis decor voti sit de voti solemnitate, omnis decor voti sit de voti solemnitate, et non de substantia, sicut invitatio mul- et non de substantia, sicut invitatio mul- torum in die voti, et confessio voti coram torum in die voti, et confessio voti coram multis, et sic de aliis. multis, et sic de aliis.

SI FORTE dicatur, quod secundum Ju- SI FORTE dicatur, quod secundum Ju- risperitos non solemnizatur votum, nisi risperitos non solemnizatur votum, nisi uno modo, vel tribus, secundum diversas uno modo, vel tribus, secundum diversas opiniones: quæratur de illo dicto: quia opiniones: quæratur de illo dicto: quia quod Jurisperiti præter rationem dicunt, quod Jurisperiti præter rationem dicunt, non est tenendum, quia est potius injuria non est tenendum, quia est potius injuria quam jus, cum omne jus rationi innita- quam jus, cum omne jus rationi innita-

Et sic plane patet solutio ad omnia tur, quæ prima regula juris est. Dicunt Et sic plane patet solutio ad omnia tur, quæ prima regula juris est. Dicunt quæsita circa hunc articulum. quæsita circa hunc articulum. ergo quidam, quod non solemnizatur ergo quidam, quod non solemnizatur

Quest. I Quest. I

Qorest, 2. Qorest, 2.

IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, A, ART. 13. IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, A, ART. 13.

votum per habitus susceptionem, nec votum per habitus susceptionem, nec per ingressum religionis, nec per hoc per ingressum religionis, nec per hoc quod fit in manus authenticæ personæ, quod fit in manus authenticæ personæ, sed per solam professionem ad certam sed per solam professionem ad certam regulam, sive hanc faciat cum sumit ha- regulam, sive hanc faciat cum sumit ha- bitum, sive ante habitus susceptionem, bitum, sive ante habitus susceptionem, sive etiam post. sive etiam post.

Videtur autem hoc nihil esse: quia Videtur autem hoc nihil esse: quia

1. Constat ab initio votum fuisse so- 1. Constat ab initio votum fuisse so- lemne professio autem certæ regulæ non lemne professio autem certæ regulæ non fuit ab initio, quia ante regulas Basilii, fuit ab initio, quia ante regulas Basilii, Benedicti, Augustini, non inveniuntur Benedicti, Augustini, non inveniuntur regulæ certæ ergo votum non semper regulæ certæ ergo votum non semper solemnizatur per certæ regulæ professio- solemnizatur per certæ regulæ professio-

nem. nem.

2. Item, Accidit voto, quod sit ad re- 2. Item, Accidit voto, quod sit ad re- gulam certam : nihil autem perficitur per gulam certam : nihil autem perficitur per hoc quod sibi accidit: ergo nec votum hoc quod sibi accidit: ergo nec votum per certæ regulæ professionem: solemni- per certæ regulæ professionem: solemni- tas autem perficit ipsum, ut prius habi- tas autem perficit ipsum, ut prius habi- tum est ergo solemnitas non fit per tum est ergo solemnitas non fit per certæ regulæ professionem. certæ regulæ professionem.

3. Item, Sit quod aliquis voveat conti- 3. Item, Sit quod aliquis voveat conti- nuam continentiam in ingressu religio- nuam continentiam in ingressu religio- nis, constat enim quod hoc liberum est nis, constat enim quod hoc liberum est ei, ille secundum hoc numquam posset ei, ille secundum hoc numquam posset votum suum solemnizare, quod videtur votum suum solemnizare, quod videtur inconveniens, cum solemnitas sit de con- inconveniens, cum solemnitas sit de con- firmantibus votum. firmantibus votum.

ULTERIUS quæritur de alia opinione, ULTERIUS quæritur de alia opinione, quæ dicit, quod tria sunt votum solem- quæ dicit, quod tria sunt votum solem- nizantia, scilicet manus personæ authen- nizantia, scilicet manus personæ authen- ticæ in qua deponitur, susceptio habitus, ticæ in qua deponitur, susceptio habitus, et regulæ certæ professio: ista divisa so- et regulæ certæ professio: ista divisa so- lemnizant votum, aut conjuncta. lemnizant votum, aut conjuncta.

Si divisa Si divisa

tunc tunc

1. Quicumque voveret in manus alicu- 1. Quicumque voveret in manus alicu- jus abbatis, et postea contraheret, matri- jus abbatis, et postea contraheret, matri- monium dirimeretur : et hoc non est monium dirimeretur : et hoc non est

verum. verum.

2. Item, Quicumque habitum suscipe- 2. Item, Quicumque habitum suscipe- ret, illius esset solemnizatum votum et ret, illius esset solemnizatum votum et hoc iterum falsum est, quia in tempore hoc iterum falsum est, quia in tempore probationis potest deposito habitu con- probationis potest deposito habitu con- trahere, vel si contraheret de facto, diri- trahere, vel si contraheret de facto, diri- meretur et hoc totum falsum est. meretur et hoc totum falsum est.

Si conjuncta. CONTRA: Id solum quod Si conjuncta. CONTRA: Id solum quod procedit de libera voluntate voventis so- procedit de libera voluntate voventis so-

413 413

lemnizat votum : sed non est hoc authen- lemnizat votum : sed non est hoc authen- tica persona, neque habitus: ergo nihil tica persona, neque habitus: ergo nihil faciunt ad votum solemne. faciunt ad votum solemne.

RESPONSIO. Dicendum, quod, ut com- Solutio. RESPONSIO. Dicendum, quod, ut com- Solutio. muniter dicitur, nihil facit votum solem- muniter dicitur, nihil facit votum solem- ne, nisi ipsa professio ad certam regulam, ne, nisi ipsa professio ad certam regulam, in qua approbatus ab Ecclesia continetur in qua approbatus ab Ecclesia continetur modus vivendi. Et hujus causa est, quia modus vivendi. Et hujus causa est, quia sola illa facit impossibilem regressum ad sola illa facit impossibilem regressum ad vitam sæcularem. vitam sæcularem.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod so- AD PRIMUM ergo dicendum, quod so- lemnitas quæ ab Ecclesia est approbata lemnitas quæ ab Ecclesia est approbata et faciens votum fortius, est sola profes- et faciens votum fortius, est sola profes- sio. Alia autem non faciunt solemnita- sio. Alia autem non faciunt solemnita- tem, nisi solemnitas æquivoce accipiatur, tem, nisi solemnitas æquivoce accipiatur, scilicet ad festivitatem coram hominibus. scilicet ad festivitatem coram hominibus.

AD ALIUD dicendum, quod est publicatio AD ALIUD dicendum, quod est publicatio et probatio duplex. Quædam enim est ex et probatio duplex. Quædam enim est ex substantialibus voto, et confirmantibus ip- substantialibus voto, et confirmantibus ip- sum sive perficientibus: quædam autem sum sive perficientibus: quædam autem ex accidentalibus. Et primo modo non ex accidentalibus. Et primo modo non probatur nisi solemne: quia illud pro- probatur nisi solemne: quia illud pro- batur ex professione confirmante et per- batur ex professione confirmante et per- ficiente ipsum. Secundo autem modo ficiente ipsum. Secundo autem modo probatur per accidentalia, id est, quia in probatur per accidentalia, id est, quia in notitiam aliquorum processit, quæ tamen notitiam aliquorum processit, quæ tamen notitia non facit ipsum votum majoris notitia non facit ipsum votum majoris confirmationis et perfectionis. confirmationis et perfectionis.

AD ALIUD dicendum, quod non est si- AD ALIUD dicendum, quod non est si- mile de sacramentis, et voto quia sa- mile de sacramentis, et voto quia sa- cramenta habent virtutem a divina ope- cramenta habent virtutem a divina ope- ratione quæ fit in ipsis, sicut sæpius su- ratione quæ fit in ipsis, sicut sæpius su- pra probatum est: et ideo facta hominum pra probatum est: et ideo facta hominum solemnia sunt accidentalia sacramentis. solemnia sunt accidentalia sacramentis. Sed votum trahit robur ab auctoritate Sed votum trahit robur ab auctoritate hominis et ideo solemnitas addita quæ hominis et ideo solemnitas addita quæ dicit modum expressæ voluntatis appro- dicit modum expressæ voluntatis appro- batum ab Ecclesia, est substantialis ipsi batum ab Ecclesia, est substantialis ipsi voto et perficit ipsum. voto et perficit ipsum.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

AD ID quod objicitur de opinione Ju- Ad quæst.1. AD ID quod objicitur de opinione Ju- Ad quæst.1. risperitorum, dicendum quod illa judi- risperitorum, dicendum quod illa judi- canda videtur vera, quæ dicit quod uno canda videtur vera, quæ dicit quod uno modo solemnizatur. modo solemnizatur.

Ad objectum contra, dicendum quod Ad objectum contra, dicendum quod ab initio fuerunt modi jure approbari a ab initio fuerunt modi jure approbari a synagoga vel Ecclesia, sicut modus juris synagoga vel Ecclesia, sicut modus juris Nazaræorum, qui votum vovebant per- Nazaræorum, qui votum vovebant per-

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad quæst. 2. Ad quæst. 2.

414 414

'D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. 'D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

petuum, et Rechabitarum et hujusmodi petuum, et Rechabitarum et hujusmodi illi modi erant loco regulæ certæ. illi modi erant loco regulæ certæ.

AD ALIUD dicendum, quod non accidit AD ALIUD dicendum, quod non accidit voto per accidens, sed potius accidit ad voto per accidens, sed potius accidit ad ipsum, sicut perfectio confirmans et cor- ipsum, sicut perfectio confirmans et cor- roborans votum, ut prius dictum est. roborans votum, ut prius dictum est.

Si autem quæritur, Quomodo Ecclesia Si autem quæritur, Quomodo Ecclesia potest statuere illum modum solemnita- potest statuere illum modum solemnita- tis? tis?

Dicendum, quod sollicitudo omnium Dicendum, quod sollicitudo omnium Ecclesiarum et personarum incumbit Ecclesiarum et personarum incumbit summo Pontifici, et omnis potestas ordi- summo Pontifici, et omnis potestas ordi- nandi in Ecclesia illa quæ excludunt hæ- nandi in Ecclesia illa quæ excludunt hæ- reses et schismata et scandala: et ideo reses et schismata et scandala: et ideo statuit modos vivendi certos, quia si qui- statuit modos vivendi certos, quia si qui- libet posset facere conventicula, tunc cum libet posset facere conventicula, tunc cum quilibet nitatur defendere facta sua et quilibet nitatur defendere facta sua et verba, ut dicit Philosophus, generaren- verba, ut dicit Philosophus, generaren- tur schismata et hæreses. Si autem quod- tur schismata et hæreses. Si autem quod- libet votum solemne reputaretur, essent libet votum solemne reputaretur, essent voto solemni obligatæ personæ inter sæ- voto solemni obligatæ personæ inter sæ- culares degentes, et a prava et perversa culares degentes, et a prava et perversa natione corrumperentur, et scandalum natione corrumperentur, et scandalum oriretur, et pejus damnum induceretur in oriretur, et pejus damnum induceretur in communi ex tali professione, quam pos- communi ex tali professione, quam pos- set aliqua sanctitas personalis prodesse: set aliqua sanctitas personalis prodesse: et ideo rationabile est hoc statutum. et ideo rationabile est hoc statutum.

AD ALIUD dicendum, quod sine profes- AD ALIUD dicendum, quod sine profes- sione non reputatur votum solemne pro- sione non reputatur votum solemne pro- pter causas dictas: et hæc argumentatio pter causas dictas: et hæc argumentatio nihil habet inconveniens. nihil habet inconveniens.

AD ID quod objicitur contra aliam opi- AD ID quod objicitur contra aliam opi- nionem, puto plane esse concedendum. nionem, puto plane esse concedendum.

ARTICULUS XIV. ARTICULUS XIV.

Utrum votum solemne fiat uno modo vel Utrum votum solemne fiat uno modo vel pluribus ? pluribus ?

Quarto quæritur, Utrum votum so- Quarto quæritur, Utrum votum so- lemne fiat uno modo, vel pluribus? lemne fiat uno modo, vel pluribus?

Videtur autem, quod pluribus modis : Videtur autem, quod pluribus modis : quia quodlibet bonum melius præcepto, quia quodlibet bonum melius præcepto, cadit sub voto, et quodlibet potest so- cadit sub voto, et quodlibet potest so-

lemnizari: ergo votum solemne in plu- lemnizari: ergo votum solemne in plu- ribus potest fieri. ribus potest fieri.

Item, Professio non fit de uno, sed de Item, Professio non fit de uno, sed de pluribus, scilicet de obedientia, de casti- pluribus, scilicet de obedientia, de casti- tate, de paupertate, de sine carnibus vi- tate, de paupertate, de sine carnibus vi- vere, et hujusmodi: ergo votum illud vere, et hujusmodi: ergo votum illud solemnizatur pluribus modis. solemnizatur pluribus modis.

IN CONTRARIUM hujus est, quod matri- Sed com IN CONTRARIUM hujus est, quod matri- Sed com monium dirimit : hoc autem ratione nul- monium dirimit : hoc autem ratione nul- lius facit, nisi ratione voti castitatis: lius facit, nisi ratione voti castitatis: ergo videtur, quod solum votum casti- ergo videtur, quod solum votum casti- tatis solemnizatur. tatis solemnizatur.

RESPONSIO. Dicendum, quod omne vo- RESPONSIO. Dicendum, quod omne vo- tum perpetuum solemnizari potest primo tum perpetuum solemnizari potest primo modo supra dicto temporale autem vo- modo supra dicto temporale autem vo- tum non potest solemnizari, quia profes- tum non potest solemnizari, quia profes- sio vult esse perpetua, et per solam pro- sio vult esse perpetua, et per solam pro- fessionem solemnizatur : tamen potest fessionem solemnizatur : tamen potest major confirmatio adhiberi, sed num- major confirmatio adhiberi, sed num- quam accidit perpetuitas, quamdiu ma- quam accidit perpetuitas, quamdiu ma- net temporale. net temporale.

Solutio Solutio

AD ID autem quod in contrarium obji- Ad object AD ID autem quod in contrarium obji- Ad object citur, dicendum quod iste effectus non est citur, dicendum quod iste effectus non est voti solemnis in genere, sed in specie, voti solemnis in genere, sed in specie, scilicet voti castitatis solemnizati. scilicet voti castitatis solemnizati.

ARTICULUS XV. ARTICULUS XV.

An votum privatum continentiæ impediat An votum privatum continentiæ impediat matrimonium? et, An sic contrahentes matrimonium? et, An sic contrahentes possunt reddere debitum ? possunt reddere debitum ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, B, post initium : « Qui privatum ibi, B, post initium : « Qui privatum faciunt votum continentiæ, etc. » faciunt votum continentiæ, etc. »

Videtur enim falsum: quia si stat ma- Videtur enim falsum: quia si stat ma- trimonium, tunc oportet quod rumpatur trimonium, tunc oportet quod rumpatur vinculum voti: sed hoc non rumpitur: vinculum voti: sed hoc non rumpitur: ergo non stat matrimonium. PROBATIO ergo non stat matrimonium. PROBATIO minoris. Vincula Ecclesiæ non ligantur minoris. Vincula Ecclesiæ non ligantur nisi ratione quantitatis boni quod est in nisi ratione quantitatis boni quod est in eis sed majus est bonum in voto, quam eis sed majus est bonum in voto, quam in matrimonio: ergo plus ligat: ergo si in matrimonio: ergo plus ligat: ergo si alterum habet frangi a reliquo, matrimo- alterum habet frangi a reliquo, matrimo-

Vomst, 1. Vomst, 1.

Quest 2, Quest 2,

Med contra Med contra

Solutio. Solutio.

IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 15. IN IV SENTENT. DIST. XXXVIII, B, ART. 15.

nium frangetur a voto potius, quam e nium frangetur a voto potius, quam e

converso. converso.

Si forte dicas, quod matrimonium est Si forte dicas, quod matrimonium est majus bonum. CONTRA: Hoc est hæresis majus bonum. CONTRA: Hoc est hæresis Joviniani, ut dicit Augustinus quod ma- Joviniani, ut dicit Augustinus quod ma- trimonium virginitati et viduitati æquare trimonium virginitati et viduitati æquare voluit ergo multo magis est hæreticus, voluit ergo multo magis est hæreticus, qui vult anteponere: sed qui dicit ma- qui vult anteponere: sed qui dicit ma- trimonium esse majus bonum, antepo- trimonium esse majus bonum, antepo- nit ergo est condemnatus hæreticus, nit ergo est condemnatus hæreticus, qui ita dicit. qui ita dicit.