74 74

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Sed contra. Sed contra.

ctitas confert idoneitatem sacerdotii, sed ctitas confert idoneitatem sacerdotii, sed non sacerdotium. non sacerdotium.

AD OMNIA objecta dicendum, quod sa- AD OMNIA objecta dicendum, quod sa- cerdos dicitur dupliciter, scilicet secun- cerdos dicitur dupliciter, scilicet secun- dum significatum, et secundum nominis dum significatum, et secundum nominis interpretationem. Secundum significatum interpretationem. Secundum significatum non est sacerdos nisi consecratus legiti- non est sacerdos nisi consecratus legiti- me in sacerdotem. Secundum nominis me in sacerdotem. Secundum nominis interpretationem dicitur quilibet justus: interpretationem dicitur quilibet justus: quia est sacerdos per meritum, et sacer quia est sacerdos per meritum, et sacer dux per exemplum. Et hoc modo etiam dux per exemplum. Et hoc modo etiam rex dicitur quilibet justus, ut dicitur in rex dicitur quilibet justus, ut dicitur in Littera. Hoc autem modo sumitur sacer- Littera. Hoc autem modo sumitur sacer- dos in auctoritatibus inductis. dos in auctoritatibus inductis.

ARTICULUS XXXIII. ARTICULUS XXXIII.

An sacerdotium veteris legis et novæ sit An sacerdotium veteris legis et novæ sit idem sacerdotium? idem sacerdotium?

Secundo quæritur, Utrum sit idem sa- Secundo quæritur, Utrum sit idem sa- cerdotium Novi et Veteris Testamenti ? cerdotium Novi et Veteris Testamenti ? Et videtur, quod sic: quia Et videtur, quod sic: quia

1. Ezechiel. ✗, 10 Rota est in medio 1. Ezechiel. ✗, 10 Rota est in medio rotæ ergo sacerdotium in sacerdotio: rotæ ergo sacerdotium in sacerdotio: ergo non distinguitur. ergo non distinguitur.

2. Adhuc, I ad Corinth. x, 3: Omnes 2. Adhuc, I ad Corinth. x, 3: Omnes camdem escam spiritalem manducave- camdem escam spiritalem manducave- runt. Ergo spiritualis esca in Veteri Te- runt. Ergo spiritualis esca in Veteri Te- stamento fuit præparata sicut et in Novo: stamento fuit præparata sicut et in Novo: et hoc est sacerdotium Novi Testamenti : et hoc est sacerdotium Novi Testamenti : ergo idem est sacerdotium Novi et Vete- ergo idem est sacerdotium Novi et Vete- ris Testamenti quia cui convenit pro- ris Testamenti quia cui convenit pro- prium, illi etiam convenit illud cujus est prium, illi etiam convenit illud cujus est proprium. proprium.

3. Adhuc, Augustinus dicit, quod una 3. Adhuc, Augustinus dicit, quod una fuit fides antiquorum et modernorum. fuit fides antiquorum et modernorum. Ergo et eadem charitas: ergo et idem Ergo et eadem charitas: ergo et idem sacerdotium. sacerdotium.

IN CONTRARIUM hujus est, quod IN CONTRARIUM hujus est, quod

1. Dicit Apostolus, ad Hebr. vII, 12: 1. Dicit Apostolus, ad Hebr. vII, 12: Translato enim sacerdotio, necesse est ut Translato enim sacerdotio, necesse est ut et legis translatio fiat. Ergo supponit et legis translatio fiat. Ergo supponit

Ad Hebr. vII, 21: Hic autem eo quod mancat Ad Hebr. vII, 21: Hic autem eo quod mancat

illud sacerdotium esse translatum. No- illud sacerdotium esse translatum. No- vum autem manet, ut ibidem probat ', vum autem manet, ut ibidem probat ', quia Christus est sacerdos in æternum quia Christus est sacerdos in æternum secundum ordinem Melchisedech: ergo secundum ordinem Melchisedech: ergo non sunt idem sacerdotium. non sunt idem sacerdotium.

2. Adhuc, Sacerdos Veteris Testamen- 2. Adhuc, Sacerdos Veteris Testamen- ti conversus ad fidem ordinandus erat: ti conversus ad fidem ordinandus erat: sed hoc non fieret, si esset idem sacerdo- sed hoc non fieret, si esset idem sacerdo- tium ergo non est idem. tium ergo non est idem.

RESPONSIO. Dicendum, quod non est RESPONSIO. Dicendum, quod non est idem sed differunt sicut figura et veri- idem sed differunt sicut figura et veri- tas et ita est vetus in novo, sicut figura tas et ita est vetus in novo, sicut figura in veritate novum autem in veteri sicut in veritate novum autem in veteri sicut veritas latens in figura. Unde vetus in veritas latens in figura. Unde vetus in novo est apertè per ostensionem veritatis novo est apertè per ostensionem veritatis signatæ et ideo non amplius servatur, signatæ et ideo non amplius servatur, sed est translatum. Sed novum in veteri sed est translatum. Sed novum in veteri est occulte et ideo servabatur usque ad est occulte et ideo servabatur usque ad istius revelationem et hoc intendit di- istius revelationem et hoc intendit di- cere Ezechiel et per hoc patet solutio ad cere Ezechiel et per hoc patet solutio ad primum. primum.

AD ALIUD dicendum, quod non fuerunt AD ALIUD dicendum, quod non fuerunt eadem nisi per spiritualem intellectum et eadem nisi per spiritualem intellectum et fidem, et non secundum speciem : quia fidem, et non secundum speciem : quia ista in illis intelligebantur: sed species ista in illis intelligebantur: sed species sacramentorum hinc inde est alia, et sacramentorum hinc inde est alia, et ideo alius ritus, et aliud sacerdotium, et ideo alius ritus, et aliud sacerdotium, et alia potestas, et alia gratia sacerdotum, alia potestas, et alia gratia sacerdotum, ut in quæstione de clavibus habitum est. ut in quæstione de clavibus habitum est.

AD ALIUD dicendum, quod non ab uni- AD ALIUD dicendum, quod non ab uni- tate fidei est unitas sacerdotii, sed potius tate fidei est unitas sacerdotii, sed potius ab unitate potestatis et ritus sacramento- ab unitate potestatis et ritus sacramento-

rum. rum.

ARTICULUS XXXIV. ARTICULUS XXXIV.

Qualiter character sacerdotii uniat sibi Qualiter character sacerdotii uniat sibi characteres ordinum præcedentium ? characteres ordinum præcedentium ?

Tertio quæritur, Qualiter character sa- Tertio quæritur, Qualiter character sa- cerdotii uniat sibi characteres ordinum cerdotii uniat sibi characteres ordinum præcedentium ? præcedentium ?

in æternum, sempiternum habet sacerdotium. in æternum, sempiternum habet sacerdotium.

Solutio, Solutio, Ad I, Ad I,

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Fantra. Fantra.

: :

IN IV SENTENT. DIST. IN IV SENTENT. DIST. Quæcumque enim sunt plura non uni- Quæcumque enim sunt plura non uni- ta, simpliciter sunt plura si igitur sep- ta, simpliciter sunt plura si igitur sep- tem ordinum characteres non habent ali- tem ordinum characteres non habent ali- quid uniens, simpliciter erunt plura, et quid uniens, simpliciter erunt plura, et non unum sacramentum. non unum sacramentum.

IN CONTRARIUM objicitur, quod nos vi- IN CONTRARIUM objicitur, quod nos vi- demus actus ordinum esse divisos et demus actus ordinum esse divisos et sieut se habent actus, ita et habitus: er- sieut se habent actus, ita et habitus: er- go si potestates ordinum sunt divisæ: go si potestates ordinum sunt divisæ: ergo et characteres. ergo et characteres.

RESPONSIO. Dicendum, quod character RESPONSIO. Dicendum, quod character sacerdotalis solus est ut perfectio sacra- sacerdotalis solus est ut perfectio sacra- menti, et omnes alii sunt dispositiones. menti, et omnes alii sunt dispositiones.

AD ARGUMENTUM contra, dicendum, ut AD ARGUMENTUM contra, dicendum, ut supra in quæstione simili solutum est, supra in quæstione simili solutum est, quod in omni toto potestativo actus par- quod in omni toto potestativo actus par- tium distincti sunt, sed per hoc perfi- tium distincti sunt, sed per hoc perfi- ciuntur in sequenti et in toto: quia in ciuntur in sequenti et in toto: quia in illo accipiunt perfectionem secundum illo accipiunt perfectionem secundum eminentiam sicut cognitio sensibilis in eminentiam sicut cognitio sensibilis in sensu imperfecta est, et perficitur plus in sensu imperfecta est, et perficitur plus in ratione et maxime in intellectualitate. ratione et maxime in intellectualitate. Unde omnes characteres ordinum præ- Unde omnes characteres ordinum præ- cedentium ut dispositiones sunt hoc mo- cedentium ut dispositiones sunt hoc mo- do ad ordinem ultimum et ipse est do ad ordinem ultimum et ipse est uniens in se et perficiens omnes. uniens in se et perficiens omnes.

ARTICULUS XXXV. ARTICULUS XXXV.

An tres actus sacerdotii positi a Magi- An tres actus sacerdotii positi a Magi- stro, sint sufficienter assignati? stro, sint sufficienter assignati?

Quarto et ultimo, Quæritur de actibus Quarto et ultimo, Quæritur de actibus sacerdotum. sacerdotum.

Tangere autem videtur in Littera tres, Tangere autem videtur in Littera tres, scilicet sacramentum Eucharistiæ confi- scilicet sacramentum Eucharistiæ confi- cere, cere, et orationes dicere, et dona bene- et orationes dicere, et dona bene- dicere. dicere.

Quæritur autem, Quæritur autem,

1. Cum potestas ligandi et solvendi 1. Cum potestas ligandi et solvendi conferatur solis sacerdotibus præcipue conferatur solis sacerdotibus præcipue in foro confessionis: quare Magister in foro confessionis: quare Magister

1 Cf. IV Sententiarum, Dist. XVIII et XIX. 1 Cf. IV Sententiarum, Dist. XVIII et XIX.

XXIV, I, ART. 35 ET 36. XXIV, I, ART. 35 ET 36.

75 75

non tangit actum qui est ligare et solve- non tangit actum qui est ligare et solve- vere in foro confessionis ? vere in foro confessionis ?

2. Adhuc, Cum plures hic dantur ac- 2. Adhuc, Cum plures hic dantur ac- tus, quis est principalis ad quem confer- tus, quis est principalis ad quem confer- tur character? tur character?

RESPONSIO. Dicendum, quod ex præha- Solutio. RESPONSIO. Dicendum, quod ex præha- Solutio. bitis disputationibus clavium est fere di- bitis disputationibus clavium est fere di- ctum quidquid potest quæri de hoc or- ctum quidquid potest quæri de hoc or- dine. dine.

Dicendum tamen ad primum, quod Dicendum tamen ad primum, quod Magister hic non tangit nisi actum prin- Magister hic non tangit nisi actum prin- cipalem sacerdotis, ad quem substan- cipalem sacerdotis, ad quem substan- tialiter est ordo, et non actum secunda- tialiter est ordo, et non actum secunda- rium rium

quia de ipso sufficienter in tra- quia de ipso sufficienter in tra- ctatu de pænitentia, ubi de clavibus age- ctatu de pænitentia, ubi de clavibus age- batur, dictum est. batur, dictum est.

AD ALIUD dicendum, quod actus princi- AD ALIUD dicendum, quod actus princi- palis est conficere Eucharistiam et alii palis est conficere Eucharistiam et alii sunt adjuncti ad idoneitatem communi- sunt adjuncti ad idoneitatem communi- cantium Eucharistiæ, et sacerdotis, ut cantium Eucharistiæ, et sacerdotis, ut orationes, benedictiones, et hujusmodi. orationes, benedictiones, et hujusmodi.

Nota autem, quod quidam hic morali- Nota autem, quod quidam hic morali- zant omnes vestes sacerdotum Veteris et zant omnes vestes sacerdotum Veteris et Novi Testamenti, et signa quæ fiunt in Novi Testamenti, et signa quæ fiunt in Missa, et ea quæ pro habitu habent et Missa, et ea quæ pro habitu habent et faciunt alii ministri: sed quia hæc potius faciunt alii ministri: sed quia hæc potius prædicatio quam disputatio est, ideo a prædicatio quam disputatio est, ideo a me penitus prætermittitur, quia istius me penitus prætermittitur, quia istius scientiæ non est proprium. scientiæ non est proprium.

ARTICULUS XXXVI. ARTICULUS XXXVI.

An canones bene appellent duos sacros An canones bene appellent duos sacros ordines ? ordines ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, I, § 2, circa initium : « Excellenter ibi, I, § 2, circa initium : « Excellenter canones duos tantum sacros ordines ap- canones duos tantum sacros ordines ap- pellant, etc. » pellant, etc. »

Hoc enim videtur contrarium, Hoc enim videtur contrarium, 1. His quæ supra determinata sunt, 1. His quæ supra determinata sunt, scilicet quod tres sunt ordines sacri. scilicet quod tres sunt ordines sacri.

Tom. XXIX hujusce novæ editionis. Tom. XXIX hujusce novæ editionis.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Solutio. Solutio.

Ad 2 et 3. Ad 2 et 3.

76 76

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

2. Adhuc, Videtur enim falsum dicere 2. Adhuc, Videtur enim falsum dicere in Littera quia non est aliquid sacra- in Littera quia non est aliquid sacra- mentum nisi ab institutione divina: sed mentum nisi ab institutione divina: sed inferiores ordines præcipue subdiacona- inferiores ordines præcipue subdiacona- tus sunt sacramentales: ergo ab institu- tus sunt sacramentales: ergo ab institu- tione divina fuerunt: ergo a principio tione divina fuerunt: ergo a principio

Ecclesiæ. Ecclesiæ.

3. Adhuc, Videtur sibiipsi contrarius: 3. Adhuc, Videtur sibiipsi contrarius: quia in quolibet ordine ostendit, quando quia in quolibet ordine ostendit, quando et qualiter officio illius ordinis functus et qualiter officio illius ordinis functus est Christus constat autem, quod Apo- est Christus constat autem, quod Apo- stoli et primitivi patres non neglexerunt stoli et primitivi patres non neglexerunt quæ Christus tam sollicite exhibuit in quæ Christus tam sollicite exhibuit in seipso ergo illi ordines fuerunt in pri- seipso ergo illi ordines fuerunt in pri- mitiva Ecclesia. mitiva Ecclesia.

Responsio. Dicendum, quod absque Responsio. Dicendum, quod absque dubio omnes ordines in Ecclesia primiti- dubio omnes ordines in Ecclesia primiti- va fuerunt, et a Christo instituti illo mo. va fuerunt, et a Christo instituti illo mo. do institutionis qui supra determinatus do institutionis qui supra determinatus est sed dupliciter observatur ordo, sci- est sed dupliciter observatur ordo, sci- licet conjunctus alii ordini, et disjunctus. licet conjunctus alii ordini, et disjunctus. In primitiva enim Ecclesia propter pau- In primitiva enim Ecclesia propter pau- citatem ministrorum et magnam idonei- citatem ministrorum et magnam idonei-

tatem suscipientium, quia fere omnes tatem suscipientium, quia fere omnes excellentis fuerunt sanctitatis, omnes in- excellentis fuerunt sanctitatis, omnes in- feriores conferebantur cum diaconatu : feriores conferebantur cum diaconatu : sicut adhuc in quibusdam Ecclesiis qua- sicut adhuc in quibusdam Ecclesiis qua- tuor primi simul conferuntur. Postea au- tuor primi simul conferuntur. Postea au- tem crevit numerus ministrorum, et de- tem crevit numerus ministrorum, et de- crevit idoneitas et tunc Ecclesia statuit crevit idoneitas et tunc Ecclesia statuit dividendos ordines inter se. Unde Magi- dividendos ordines inter se. Unde Magi- ster intelligit, quod in primitiva Ecclesia ster intelligit, quod in primitiva Ecclesia non erant divisim per ministros obser- non erant divisim per ministros obser- vati. vati.

Et per hoc patet solutio ad omnia præ- Et per hoc patet solutio ad omnia præ- ter primum. ter primum.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod Ma- AD PRIMUM ergo dicendum, quod Ma- gister alia ratione vocat hic sacros ordi- gister alia ratione vocat hic sacros ordi- nes, et alia ratione vocantur hodie sacri: nes, et alia ratione vocantur hodie sacri: quia sua ratio est auctoritas primitivæ quia sua ratio est auctoritas primitivæ Ecclesiæ, quæ sacra est et veneratione Ecclesiæ, quæ sacra est et veneratione digna sed hodie vocantur sacri a san- digna sed hodie vocantur sacri a san- ctitate, quam licet pauci habeant, tamen ctitate, quam licet pauci habeant, tamen omnes eam vovent et profitentur ministri omnes eam vovent et profitentur ministri simpliciter vel secundum quid, ut dictum simpliciter vel secundum quid, ut dictum est supra in quæstione de subdiaconorum est supra in quæstione de subdiaconorum ordine 1. ordine 1.

Ad 1. Ad 1.

K. Quid sit quod hic dicitur ordo ? K. Quid sit quod hic dicitur ordo ?

Si autem quæritur, Quid sit quod hic vocatur ordo? Sane dici potest Si autem quæritur, Quid sit quod hic vocatur ordo? Sane dici potest signaculum esse, id est, sacrum quoddam quo spiritualis potestas traditur signaculum esse, id est, sacrum quoddam quo spiritualis potestas traditur ordinato, et officium. Character ergo spiritualis, ubi fit promotio potestatis, ordinato, et officium. Character ergo spiritualis, ubi fit promotio potestatis, ordo vel gradus vocatur. Et dicuntur hi ordines sacramenta : quia in corum ordo vel gradus vocatur. Et dicuntur hi ordines sacramenta : quia in corum perceptione res sacra, id est, gratia confertur, quam figurant ea quæ ibi perceptione res sacra, id est, gratia confertur, quam figurant ea quæ ibi geruntur. geruntur.

1 Cf. Supra in hac eadem distinctione, Art. 28. 1 Cf. Supra in hac eadem distinctione, Art. 28.

IN IV SENTENT. DIST. XXIV, L, ART. 37. IN IV SENTENT. DIST. XXIV, L, ART. 37.

L. De nominibus dignitatum vel officii. L. De nominibus dignitatum vel officii.

77 77

75 75

Sunt et alia quædam non ordinum, sed dignitatum vel officiorum nomi- Sunt et alia quædam non ordinum, sed dignitatum vel officiorum nomi- na. Dignitatis simul et officii nomen est Episcopus. Episcopatus autem na. Dignitatis simul et officii nomen est Episcopus. Episcopatus autem vocabulum inde dictum est, quod ille qui Episcopus efficitur, superinten- vocabulum inde dictum est, quod ille qui Episcopus efficitur, superinten- dat, curam scilicet subditorum gerens ¹. Exon enim Græce, Latine inten- dat, curam scilicet subditorum gerens ¹. Exon enim Græce, Latine inten- dere dicitur. Episcopi autem Græce, Latine speculatores interpretantur. dere dicitur. Episcopi autem Græce, Latine speculatores interpretantur. Nam speculator est præpositus in Ecclesia dictus, eo quod speculetur Nam speculator est præpositus in Ecclesia dictus, eo quod speculetur atque perspiciat populorum infra se positorum mores et vitam 2. Pontifex atque perspiciat populorum infra se positorum mores et vitam 2. Pontifex est princeps sacerdotum, quasi via sequentium. Ipse et summus sacerdos est princeps sacerdotum, quasi via sequentium. Ipse et summus sacerdos nuncupatur ipse enim levitas et sacerdotes efficit, ipse omnes Ecclesiasti- nuncupatur ipse enim levitas et sacerdotes efficit, ipse omnes Ecclesiasti- cos ordines disponit. cos ordines disponit.

ARTICULUS XXXVII. ARTICULUS XXXVII.

An ordo bene diffiniatur in Littera a An ordo bene diffiniatur in Littera a Magistro ? Magistro ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, K, «Si autem quæritur, Quid sit quod K, «Si autem quæritur, Quid sit quod hic vocatur ordo ? » hic vocatur ordo ? »

Et quæruntur duo, scilicet quid sit or- Et quæruntur duo, scilicet quid sit or- do? et, Quid habeat pro materia, et quid do? et, Quid habeat pro materia, et quid pro forma. pro forma.

AD PRIMUM accipiantur duæ diffinitio- AD PRIMUM accipiantur duæ diffinitio- nes in Littera positæ. Prima est ista: nes in Littera positæ. Prima est ista: «< Ordo est signaculum quoddam, id est, «< Ordo est signaculum quoddam, id est, sacrum quoddam quo spiritualis potestas sacrum quoddam quo spiritualis potestas traditur ordinato, et officium. » traditur ordinato, et officium. »

Dist. XXI, cap. Cleros (Nota edit. Lugd.) Cf. Dist. XXI, cap. Cleros (Nota edit. Lugd.) Cf. etiam, Ezechiel. xxx, passim. etiam, Ezechiel. xxx, passim.

Secunda est quasi conclusa ex ista: Secunda est quasi conclusa ex ista: « Character spiritualis ubi fit promotio « Character spiritualis ubi fit promotio potestatis, ordo vel gradus vocatur. » potestatis, ordo vel gradus vocatur. »

Tertia est antiquorum Magistrorum, et Tertia est antiquorum Magistrorum, et est hæc «Ordo est sacramentum spiri- est hæc «Ordo est sacramentum spiri- tualis potestatis ad aliquod officium or- tualis potestatis ad aliquod officium or- dinatum in Ecclesia ad sacramentum dinatum in Ecclesia ad sacramentum communionis. >> communionis. >>

OBJICITUR autem contra primam : quia OBJICITUR autem contra primam : quia 1. Signaculum aut dicitur characteris, 1. Signaculum aut dicitur characteris, aut dicit signa exteriora. Si characteris: aut dicit signa exteriora. Si characteris: ergo cum character etiam in duobus aliis ergo cum character etiam in duobus aliis sacramentis imprimatur, videtur, quod in sacramentis imprimatur, videtur, quod in diffinitione illorum poni debuit: et hoc diffinitione illorum poni debuit: et hoc est falsum ergo nec in diffinitione istius est falsum ergo nec in diffinitione istius debet poni. Si dicit signa exteriora: cum debet poni. Si dicit signa exteriora: cum hæc sint in omnibus sacramentis, in om- hæc sint in omnibus sacramentis, in om- nibus sacramentis debet poni signaculum nibus sacramentis debet poni signaculum quando diffiniuntur, ut videtur: et hoc quando diffiniuntur, ut videtur: et hoc iterum est falsum. iterum est falsum.

2. Adhuc, Mala videtur esse expositio 2. Adhuc, Mala videtur esse expositio signaculi per sacrum: quia multa signa- signaculi per sacrum: quia multa signa- cula sunt non sacra, sicut illud de quo cula sunt non sacra, sicut illud de quo

2 Ibidem. 2 Ibidem.

Solutio. Solutio.

78 78

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Ezechiel. XXVIII, 12, legitur, quod est Ezechiel. XXVIII, 12, legitur, quod est signaculum similitudinis, etc. signaculum similitudinis, etc.

3. Adhuc, Melius dicitur sacramentum 3. Adhuc, Melius dicitur sacramentum quam sacrum quoddam : quia sacramen- quam sacrum quoddam : quia sacramen- tum est ordinis genus, sacrum autem ex- tum est ordinis genus, sacrum autem ex- tra genus est ordinis, quia etiam conve- tra genus est ordinis, quia etiam conve- nit operi meritorio, et aliis quæ non sunt nit operi meritorio, et aliis quæ non sunt sacramenta. sacramenta.

4. Adhuc, Nullus modus diffiniendi est 4. Adhuc, Nullus modus diffiniendi est per signum particulare: nihil enim est per signum particulare: nihil enim est dictu, homo est animal quoddam : quia dictu, homo est animal quoddam : quia si ista esset diffinitio, tune etiam diffini- si ista esset diffinitio, tune etiam diffini- tio hominis conveniret asino, quia etiam tio hominis conveniret asino, quia etiam asinus est animal quoddam : ergo vide- asinus est animal quoddam : ergo vide- tur, quod mala sit diffinitio. tur, quod mala sit diffinitio.

EODEM MODO Objicitur contra secundam, EODEM MODO Objicitur contra secundam, ubi dicit, Character, etc. : quia ubi dicit, Character, etc. : quia

1. In aliis sacramentis imprimitur 1. In aliis sacramentis imprimitur character: et tamen non diffiniuntur per character: et tamen non diffiniuntur per characterem ergo nec istud. characterem ergo nec istud.

2. Adhuc, Ordo et gradus, aut dicunt 2. Adhuc, Ordo et gradus, aut dicunt gradum naturæ, aut gradum dignitatis gradum naturæ, aut gradum dignitatis aut gradum gratiæ. Si dicas primo mo- aut gradum gratiæ. Si dicas primo mo- do, falsum est: quia omnes ordinati et do, falsum est: quia omnes ordinati et non ordinati homines sunt unius naturæ: non ordinati homines sunt unius naturæ: unde Gregorius dicit, quod « contra na- unde Gregorius dicit, quod « contra na- turam superbire, est hominem homini turam superbire, est hominem homini velle præesse. » Si secundo modo. Cox- velle præesse. » Si secundo modo. Cox- TRA: Illud ad quod promovetur suscipiens TRA: Illud ad quod promovetur suscipiens sacramentum, est res sacramenti: ergo sacramentum, est res sacramenti: ergo si ad dignitatem promovetur suscipiens si ad dignitatem promovetur suscipiens sacramentum, dignitas erit res sacramen- sacramentum, dignitas erit res sacramen- ti et hoc falsum est, quia sicut dicit hic ti et hoc falsum est, quia sicut dicit hic in Littera, gratia est res hujus et omnium in Littera, gratia est res hujus et omnium aliorum sacramentorum. aliorum sacramentorum.

Si vero dicatur, quod gradus dicit pro- Si vero dicatur, quod gradus dicit pro- motionem in gratia: tunc omne sacra- motionem in gratia: tunc omne sacra- mentum erit ordo vel gradus, quia in mentum erit ordo vel gradus, quia in omni sacramento est promotio secundum omni sacramento est promotio secundum gradum et hoe iterum falsum est. gradum et hoe iterum falsum est.

RESPONSIO. Dicendum, quod in veri- RESPONSIO. Dicendum, quod in veri- tate secunda diffinitio Magistri corrigit tate secunda diffinitio Magistri corrigit primam, et est explanatio ipsius. Unde primam, et est explanatio ipsius. Unde prima non est diffinitio, sed investigatio prima non est diffinitio, sed investigatio sive assumptio generis proximi. Secunda sive assumptio generis proximi. Secunda vero dicit esse ordinis. vero dicit esse ordinis.

Quod ergo primo quæritur dico, quod Addi Quod ergo primo quæritur dico, quod Addi signaculum supponit pro charactere. signaculum supponit pro charactere.

AD ARGUMENTUM contra, dicendum quod AD ARGUMENTUM contra, dicendum quod licet in duobus aliis character imprima- licet in duobus aliis character imprima- tur, tamen non character excellentiæ seu tur, tamen non character excellentiæ seu dignitatis, sicut in isto : et ideo specialiter dignitatis, sicut in isto : et ideo specialiter ponitur in diffinitione istius. ponitur in diffinitione istius.

AD ALIUD dicendum, quod signaculum AD ALIUD dicendum, quod signaculum tale semper sacrum est, et sacri signum, tale semper sacrum est, et sacri signum, et causa quantum in se et tamen non et causa quantum in se et tamen non valet objectio, quia illud est signaculum valet objectio, quia illud est signaculum similitudinis, quod est in imagine Dei ex- similitudinis, quod est in imagine Dei ex- pressa et est æquivocatio in argumento. pressa et est æquivocatio in argumento.

AD ALIUD dicendum, quod sacrum po- AD ALIUD dicendum, quod sacrum po- nitur ibi ut contrahens signaculum ad nitur ibi ut contrahens signaculum ad proprium genus: et hoc est idem sacra- proprium genus: et hoc est idem sacra- mentum quod vere sacramentum est im- mentum quod vere sacramentum est im- primens characterem : unde signaculum primens characterem : unde signaculum est immediatius genus hoc modo sump- est immediatius genus hoc modo sump- tum, quam sacramentum : et ideo magis tum, quam sacramentum : et ideo magis congrue ponitur in diffinitione. congrue ponitur in diffinitione.

AD ALIUD dicendum, quod ly quoddam AD ALIUD dicendum, quod ly quoddam non intendit nisi distinguere æquivoca- non intendit nisi distinguere æquivoca- tionem quæ est in signaculo, ut dictum tionem quæ est in signaculo, ut dictum est. Vel melius dicatur, quod intendit per est. Vel melius dicatur, quod intendit per signum particulare sumere genus sub signum particulare sumere genus sub genere, scilicet sacrum signaculum sub genere, scilicet sacrum signaculum sub sacramento, et ita concludere diffinitio- sacramento, et ita concludere diffinitio- nem veram et hoc bene potest fieri nem veram et hoc bene potest fieri quando venamur diffinitionem. quando venamur diffinitionem.

AD ID quod primo objicitur contra dif- AD ID quod primo objicitur contra dif- finitionem veram, patet solutio per ante- finitionem veram, patet solutio per ante- dieta. dieta.

AD ALIUD dicendum, quod gradus est AD ALIUD dicendum, quod gradus est dignitatis. dignitatis.

Ad objectum contra, dicendum quod Ad objectum contra, dicendum quod ad duo promovetur exteriori sacramen- ad duo promovetur exteriori sacramen- to, scilicet ad id quod est res et signum, to, scilicet ad id quod est res et signum, et ideo substantialiter sacramentum, et et ideo substantialiter sacramentum, et hoc est character excellentiæ secundum hoc est character excellentiæ secundum dignitatem et promovetur ad id quod dignitatem et promovetur ad id quod est res tantum, et hoc est gratia. est res tantum, et hoc est gratia.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2 Ad 2

Ad 3. Ad 3.

Ad 1. Ad 1.

Ad diffin: Ad diffin: Ad I, Ad I,

Ad 2. Ad 2.

IN IV SENTENT. DIST. XXIV, M. IN IV SENTENT. DIST. XXIV, M.

ARTICULUS XXXVIII. ARTICULUS XXXVIII.

Quid sit in sacramento ordinis pro ma- Quid sit in sacramento ordinis pro ma- teria et forma? teria et forma?

79 79

mate, etc., ita non possit esse ordinatio mate, etc., ita non possit esse ordinatio sine istis ergo si aliquis non tangit illa, sine istis ergo si aliquis non tangit illa, ipse non est ordinatus, quod grave esset ipse non est ordinatus, quod grave esset dicere. dicere.

RESPONSIO. Dicendum, quod materia RESPONSIO. Dicendum, quod materia est illa quæ sunt enumerata, et ab Epi- est illa quæ sunt enumerata, et ab Epi- scopo porriguntur ordinatis. scopo porriguntur ordinatis.

AD PRIMUM autem dicendum, quod non AD PRIMUM autem dicendum, quod non propter excellentiam sanctificatur mate- propter excellentiam sanctificatur mate-

Secundo quæritur, Quid sit hic pro ria, quia in baptismo non sanctificatur: Secundo quæritur, Quid sit hic pro ria, quia in baptismo non sanctificatur: materia, et quid pro forma? materia, et quid pro forma?

Omne enim sacramentum (ut dixit Ma- Omne enim sacramentum (ut dixit Ma- gister supra) consistit in rebus et verbis. gister supra) consistit in rebus et verbis. Et idem dicit Augustinus. Quæritur, Quæ Et idem dicit Augustinus. Quæritur, Quæ sit materia, præcipue in inferioribus or- sit materia, præcipue in inferioribus or- dinibus? dinibus?

Videtur enim, quod chrisma vel oleum Videtur enim, quod chrisma vel oleum consecratum ab Episcopo esse debeat: consecratum ab Episcopo esse debeat: quia quia

1. In sacramentis excellentibus ex- 1. In sacramentis excellentibus ex- cellenter præparatæ esse debent mate- cellenter præparatæ esse debent mate- riæ sed istud est excellens: ergo mate- riæ sed istud est excellens: ergo mate- ria sanctificata debet esse ab Episcopo. ria sanctificata debet esse ab Episcopo.

2. Adhuc, Sicut quidam dicunt, claves 2. Adhuc, Sicut quidam dicunt, claves vel candelabra, libri exorcismorum, ca- vel candelabra, libri exorcismorum, ca- lix, quæ dantur ordinatis in ordinibus, lix, quæ dantur ordinatis in ordinibus, sunt materia sacramenti hujus: tunc vi- sunt materia sacramenti hujus: tunc vi- detur, quod sicut baptismus non est sine detur, quod sicut baptismus non est sine aqua et oleo, et confirmatio sine chris- aqua et oleo, et confirmatio sine chris-

sed propter actum quem conferunt ista sed propter actum quem conferunt ista sacramenta, ut patuit cum de his agere- sacramenta, ut patuit cum de his agere- tur. Unde sacramentum hoc habet pro tur. Unde sacramentum hoc habet pro materia in quo ostenditur per similitudi- materia in quo ostenditur per similitudi- nem ejus actus et effectus: horum autem nem ejus actus et effectus: horum autem ordinum actus ostenduntur in instrumen- ordinum actus ostenduntur in instrumen- tis quæ porriguntur eis ab Episcopo. tis quæ porriguntur eis ab Episcopo.

AD ALIUD dicendum, quod non exigi- AD ALIUD dicendum, quod non exigi- tur nisi porrectio, et tactus est de bene tur nisi porrectio, et tactus est de bene esse quia sicut dictum est, in hoc sacra- esse quia sicut dictum est, in hoc sacra- mento est forma significans traductionem mento est forma significans traductionem potestatis et hæc significatur porre- potestatis et hæc significatur porre- ctione tota, non expresse dissentiente eo ctione tota, non expresse dissentiente eo cui porrigitur intelligitur enim acce- cui porrigitur intelligitur enim acce- pisse, quando non dissentire se ostendit pisse, quando non dissentire se ostendit quando ad accipiendum est præsentatus. quando ad accipiendum est præsentatus. Alii vero aliter dicunt: sed non est cu- Alii vero aliter dicunt: sed non est cu- randum, quia rationem parvam habent. randum, quia rationem parvam habent.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

M. De quadripartito ordine Episcoporum. M. De quadripartito ordine Episcoporum.

Ordo autem Episcoporum quadripartitus est, scilicet in Patriarchis, Ordo autem Episcoporum quadripartitus est, scilicet in Patriarchis, Archiepiscopis, Metropolitanis, et Episcopis '. Patriarcha Græce summus Archiepiscopis, Metropolitanis, et Episcopis '. Patriarcha Græce summus patrum interpretatur: quia primum, id est, Apostolicum tenet locum; ut patrum interpretatur: quia primum, id est, Apostolicum tenet locum; ut Romanus, Antiochenus, Alexandrinus: sed omnium summus est Roma- Romanus, Antiochenus, Alexandrinus: sed omnium summus est Roma- nus. Archiepiscopus, princeps Episcoporum: pxos enim Græce, Latine nus. Archiepiscopus, princeps Episcoporum: pxos enim Græce, Latine princeps dicitur. Metropolitæ autem a mensura civitatum dicuntur. Singu- princeps dicitur. Metropolitæ autem a mensura civitatum dicuntur. Singu-

2 2

1 Dist. XXI, cap. Cleros (Nota edit. Lugd.) 1 Dist. XXI, cap. Cleros (Nota edit. Lugd.)

• Αρχος pro ἄρχων. • Αρχος pro ἄρχων.

80 80

1 1

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

lis enim provinciis præeminent, quorum auctoritati et doctrinæ cæteri lis enim provinciis præeminent, quorum auctoritati et doctrinæ cæteri sacerdotes subjecti sunt. Sollicitudo enim totius provinciæ ipsis Episcopis sacerdotes subjecti sunt. Sollicitudo enim totius provinciæ ipsis Episcopis commissa est. Omnes autem superius designati ordines, Episcopi nuncu- commissa est. Omnes autem superius designati ordines, Episcopi nuncu- pantur. Nota, quod Archiepiscoporum nomine, Primates superius signi- pantur. Nota, quod Archiepiscoporum nomine, Primates superius signi- ficasse videtur, et Metropolitanorum, quos nunc Archiepiscopos dicimus ³. ficasse videtur, et Metropolitanorum, quos nunc Archiepiscopos dicimus ³. Horum autem discretio a Gentibus introducta videtur, qui suos flamines, Horum autem discretio a Gentibus introducta videtur, qui suos flamines, alios simpliciter flamines, alios archiflamines, alios protoflamines appella- alios simpliciter flamines, alios archiflamines, alios protoflamines appella- bant. Sacerdotes enim Gentilium flamines dicebantur, qui habebant in bant. Sacerdotes enim Gentilium flamines dicebantur, qui habebant in capite pileum, in quo erat brevis virga, desuper habens aliquid lanæ : quod capite pileum, in quo erat brevis virga, desuper habens aliquid lanæ : quod cum per æstum ferre non possent, filum tantum in capite ligare cœperunt. cum per æstum ferre non possent, filum tantum in capite ligare cœperunt. Nudis enim capitibus eis incedere nefas erat. Unde et a filo quo utebantur, Nudis enim capitibus eis incedere nefas erat. Unde et a filo quo utebantur, flamines dicti sunt, quasi filamines. Sed festis diebus filo deposito pileum flamines dicti sunt, quasi filamines. Sed festis diebus filo deposito pileum imponebant pro sacerdotii eminentia. Vates a vi mentis appellati sunt, imponebant pro sacerdotii eminentia. Vates a vi mentis appellati sunt, cujus significatio muitiplex est. Modo enim sacerdotem, modo prophetam, cujus significatio muitiplex est. Modo enim sacerdotem, modo prophetam, modo poetam significat. Cantor vero vocatur, qui vocem modulatur in modo poetam significat. Cantor vero vocatur, qui vocem modulatur in cantu. Hujus sunt duo genera, Præcentor, et Succentor. Præcentor qui cantu. Hujus sunt duo genera, Præcentor, et Succentor. Præcentor qui vocem præmittit in cantu. Succentor qui subsequenter canendo respondet. vocem præmittit in cantu. Succentor qui subsequenter canendo respondet. Concentor autem dicitur, quia consonat. Qui autem non consonat nec Concentor autem dicitur, quia consonat. Qui autem non consonat nec concinit, concentor non erit ³. concinit, concentor non erit ³.

His breviter tractatis, admonendi sunt Christi ministri, quatenus sicut His breviter tractatis, admonendi sunt Christi ministri, quatenus sicut excellunt ordinis dignitate, ita præcellant vitæ sanctitate: ut plebs eis excellunt ordinis dignitate, ita præcellant vitæ sanctitate: ut plebs eis commissa, eorumque disciplinis edocta, gratanter eis obediat, et eorum commissa, eorumque disciplinis edocta, gratanter eis obediat, et eorum imitatione de die in diem proficiat, a quibus divina sacramenta percipiunt, imitatione de die in diem proficiat, a quibus divina sacramenta percipiunt, et missarum solemnia audiunt. Missa autem dicitur, vel quia missa est et missarum solemnia audiunt. Missa autem dicitur, vel quia missa est hostia, cujus commemeratio fit in illo officio : unde dicitur, Ite, missa est, hostia, cujus commemeratio fit in illo officio : unde dicitur, Ite, missa est, id est, sequimini hostiam quæ missa est ad coelestia, tendentes post cam: id est, sequimini hostiam quæ missa est ad coelestia, tendentes post cam: vel quia missus cœlestis venit ad consecrandum Dominicum corpus, per vel quia missus cœlestis venit ad consecrandum Dominicum corpus, per quem ad altare cœleste defertur hostia : unde et dicitur, Missa est. quem ad altare cœleste defertur hostia : unde et dicitur, Missa est.

In edit. J. Alleaume additur, et civitatibus. In edit. J. Alleaume additur, et civitatibus.

2 ISIDORUS. 2 ISIDORUS.

3 HUGO DE S. VICTORE, Lib. II de Sacramentis, parte 3, cap. 13. 3 HUGO DE S. VICTORE, Lib. II de Sacramentis, parte 3, cap. 13.

Colutio, Colutio,

IN IV SENTENT. DIST. XXIV, M, ART. 39 ET 40. IN IV SENTENT. DIST. XXIV, M, ART. 39 ET 40.

ARTICULUS XXXIX. ARTICULUS XXXIX.

An Episcopatus, et alia quæ Magister An Episcopatus, et alia quæ Magister enumerat, sint ordines? enumerat, sint ordines?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, M, « Ordo autem Episcoporum qua- ibi, M, « Ordo autem Episcoporum qua- dripartitus est, etc. » dripartitus est, etc. »

Et quæruntur duo, scilicet utrum sint Et quæruntur duo, scilicet utrum sint ordines ea quæ enumerat hic? ordines ea quæ enumerat hic?

Et secundo, Quando et qualiter con- Et secundo, Quando et qualiter con- feruntur? feruntur?

81 81

1. Dicit enim Apostolus, ad Hebr. vII, 1. Dicit enim Apostolus, ad Hebr. vII, 7, quod sine ulla contradictione, quod 7, quod sine ulla contradictione, quod minus est a meliore benedicitur. Ergo minus est a meliore benedicitur. Ergo Archiepiscopus non benedicitur ab Epi- Archiepiscopus non benedicitur ab Epi- scopo: ergo nec consecratur: ergo nec scopo: ergo nec consecratur: ergo nec confertur ei jurisdictio aliqua: sed se- confertur ei jurisdictio aliqua: sed se- cundum omnem usum Ecclesiæ Archie- cundum omnem usum Ecclesiæ Archie- piscopus benedicitur ab Episcopo: ergo, piscopus benedicitur ab Episcopo: ergo,

etc. etc.

2. Eadem est objectio de Domino Pa- 2. Eadem est objectio de Domino Pa- pa, quem benedicit Ostiensis episcopus. pa, quem benedicit Ostiensis episcopus.

3. Adhuc, Cum Dionysius in epistola 3. Adhuc, Cum Dionysius in epistola ad Demophilum monachum, non videa- ad Demophilum monachum, non videa- tur distinguere nisi sacerdotes et Episco- tur distinguere nisi sacerdotes et Episco- pos in hierarchia unde venit iste qua- pos in hierarchia unde venit iste qua-

AD PRIMUM videtur, quod sint ordines: dripartitus ordo Episcoporum ? AD PRIMUM videtur, quod sint ordines: dripartitus ordo Episcoporum ? quia quia

1. Sunt potestates ad actus divinos in 1. Sunt potestates ad actus divinos in Ecclesia, sicut velare moniales, conse- Ecclesia, sicut velare moniales, conse- crare Ecclesias, et hujusmodi ergo sunt crare Ecclesias, et hujusmodi ergo sunt ordines. ordines.

2. Item, Hoc est signaculum promo- 2. Item, Hoc est signaculum promo- tionis potestatis: ergo a diffinitione sunt tionis potestatis: ergo a diffinitione sunt ordines. ordines.

RESPONSIO. Totum istud patet per an- RESPONSIO. Totum istud patet per an- tedicta: cum enim nullus possit esse tedicta: cum enim nullus possit esse actus excellentior, quam conficere cor- actus excellentior, quam conficere cor- pus Christi, nullus potest esse ordo post pus Christi, nullus potest esse ordo post sacerdotium sed jurisdictionum officia sacerdotium sed jurisdictionum officia sunt quæ enumerat distincta super cor- sunt quæ enumerat distincta super cor- pus mysticum, cui intendunt taliter offi- pus mysticum, cui intendunt taliter offi- ciati et quando consequuntur, accipiunt ciati et quando consequuntur, accipiunt gratiam non ad ordinem, sed ad exsecutio- gratiam non ad ordinem, sed ad exsecutio- nem jurisdictionis in Ecclesiasi sunt digni. nem jurisdictionis in Ecclesiasi sunt digni.

Et per hoc patet solutio objectorum : Et per hoc patet solutio objectorum : quia cum dicitur, quod ordo est promo- quia cum dicitur, quod ordo est promo- tio potestatis, non intelligitur de pote- tio potestatis, non intelligitur de pote- state jurisdictionis, sed potius operandi state jurisdictionis, sed potius operandi circa sacramentum Eucharistiæ. circa sacramentum Eucharistiæ.

ARTICULUS XL. ARTICULUS XL.

4. Adhuc, Primates sunt in Ecclesia 4. Adhuc, Primates sunt in Ecclesia quos hic prætermittit: ergo insufficiens quos hic prætermittit: ergo insufficiens est, ut videtur. est, ut videtur.

AD HOC videtur dicendum, quod ordo AD HOC videtur dicendum, quod ordo vocatur hic gradus dignitatis secundum vocatur hic gradus dignitatis secundum jurisdictionem, ut prius dictum est et jurisdictionem, ut prius dictum est et dicitur ordo, quia actus quosdam sacros dicitur ordo, quia actus quosdam sacros jurisdictionis exercet. jurisdictionis exercet.

AD HOC autem quod objicitur, dicen- AD HOC autem quod objicitur, dicen- dum quod Archiepiscopus non consecra- dum quod Archiepiscopus non consecra- tur ab Episcopo, sed potius Episcopus ab tur ab Episcopo, sed potius Episcopus ab eo sed jus Archiepiscopale confertur ei eo sed jus Archiepiscopale confertur ei a Papa cum pallio: unde cum major est a Papa cum pallio: unde cum major est Episcopus, non benedicitur ab Episcopo. Episcopus, non benedicitur ab Episcopo.

AD ALIUD dicendum, quod etiam sum- AD ALIUD dicendum, quod etiam sum- mus Pontifex non consecratur ab Osti- mus Pontifex non consecratur ab Osti- ensi episcopo in quantum est summus, ensi episcopo in quantum est summus, sed in quantum est pontifex tantum : sed in quantum est pontifex tantum : sed jurisdictio universitatis potestatis de- sed jurisdictio universitatis potestatis de- scendit in ipsum a Domino, ex hoc quod scendit in ipsum a Domino, ex hoc quod Petro succedit. Petro succedit.

AD ALIUD dicendum, quod Dionysius AD ALIUD dicendum, quod Dionysius sub hierarchiis comprehendit tres ordi- sub hierarchiis comprehendit tres ordi- nes, scilicet Primatus, Archiepiscopatus, nes, scilicet Primatus, Archiepiscopatus, et Papatus. et Papatus.

AD ALIUD dicendum, quod Magister AD ALIUD dicendum, quod Magister Hugo Archiepiscopos vocat, quos nunc Hugo Archiepiscopos vocat, quos nunc

Quando et qualiter prædicta conferantur? Ecclesia vocat Primates: quos autem Quando et qualiter prædicta conferantur? Ecclesia vocat Primates: quos autem

Secundo quæritur, Quando et qualiter Secundo quæritur, Quando et qualiter conferuntur? conferuntur?

Ecclesia nunc vocat Archiepiscopos, ipse Ecclesia nunc vocat Archiepiscopos, ipse vocat Metropolitanos. vocat Metropolitanos.

Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

XXX XXX

6 6

82 82

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

DISTINCTIO XXV. DISTINCTIO XXV.

De dispensatione sacramenti ordinis. De dispensatione sacramenti ordinis.

A. De ordinatis ab hæreticis. A. De ordinatis ab hæreticis.

1 1

Solet etiam quæri, Si hæretici ab Ecclesia præcisi et damnati, possint Solet etiam quæri, Si hæretici ab Ecclesia præcisi et damnati, possint tradere sacros ordines ? et si ab eis ordinati, redeuntes ad Ecclesiæ unita- tradere sacros ordines ? et si ab eis ordinati, redeuntes ad Ecclesiæ unita- tem debeant reordinari ? Hanc quæstionem perplexam ac pene insolubilem tem debeant reordinari ? Hanc quæstionem perplexam ac pene insolubilem faciunt Doctorum verba, qui plurimum dissentire videntur. Videntur enim faciunt Doctorum verba, qui plurimum dissentire videntur. Videntur enim quidam tradere hæreticos sacros ordines dare non posse, nec illos qui ab quidam tradere hæreticos sacros ordines dare non posse, nec illos qui ab eis ordinati videntur, gratiam recipere. Dicit enim Innocentius Arianorum eis ordinati videntur, gratiam recipere. Dicit enim Innocentius Arianorum clericos non videri suscipiendos, cum sacerdotii vel ministerii alicujus clericos non videri suscipiendos, cum sacerdotii vel ministerii alicujus dignitate quibus solum baptisma ratum esse permittit, quod in nomine dignitate quibus solum baptisma ratum esse permittit, quod in nomine Patris et Filii et Spirius sancti percipitur 2. Dicit etiam eos non posse dare Patris et Filii et Spirius sancti percipitur 2. Dicit etiam eos non posse dare Spiritum sanctum quem amiserunt, et ordinatos ab hæreticis caput habere Spiritum sanctum quem amiserunt, et ordinatos ab hæreticis caput habere vulneratum, et eum qui honorem amisit, honorem dare non posse: nec vulneratum, et eum qui honorem amisit, honorem dare non posse: nec illum aliquid accepisse, quoniam in dante nihil erat quod ille posset acci- illum aliquid accepisse, quoniam in dante nihil erat quod ille posset acci- pere. Tradit etiam, venientibus ab hæreticis per manus impositionem pere. Tradit etiam, venientibus ab hæreticis per manus impositionem laicam tantum tribuendam communionem: nec ex his aliquem in clerica- laicam tantum tribuendam communionem: nec ex his aliquem in clerica- tus honorem vel exiguum subrogare. Gregorius etiam dicit sacrilegam esse tus honorem vel exiguum subrogare. Gregorius etiam dicit sacrilegam esse Arianorum consecrationem, cum ex eorum manu communio percipitur ³. Arianorum consecrationem, cum ex eorum manu communio percipitur ³. Cyprianus etiam dicit, Omnia quæcumque faciunt hæretici, carnalia et Cyprianus etiam dicit, Omnia quæcumque faciunt hæretici, carnalia et inania et sacrilega esse: et eorum altaria falsa et illicita, sacerdotia et inania et sacrilega esse: et eorum altaria falsa et illicita, sacerdotia et sacrificia sacrilega : qui more simiarum, quæ cum homines non sint, sacrificia sacrilega : qui more simiarum, quæ cum homines non sint, formam imitantur humanam, vultum Ecclesiæ Catholicæ et auctoritatem formam imitantur humanam, vultum Ecclesiæ Catholicæ et auctoritatem sibi vindicant, cum ipsi in Ecclesia non sint et cum sint sacrilegi, sacer- sibi vindicant, cum ipsi in Ecclesia non sint et cum sint sacrilegi, sacer-

Edit. J. Alleaume, tantum. Edit. J. Alleaume, tantum.

2 Cf. I, quæst. 1, cap. Arianos (Nota edit. Lugd.) 2 Cf. I, quæst. 1, cap. Arianos (Nota edit. Lugd.)

3 S. GREGORIUS, Lib. III Dialogorum ; et allegatur, I, quæst. 1, cap. Superveniente (Nota edit. 3 S. GREGORIUS, Lib. III Dialogorum ; et allegatur, I, quæst. 1, cap. Superveniente (Nota edit. Lugd.) Lugd.)

IN IV SENTENT. DIST. XXV, B. IN IV SENTENT. DIST. XXV, B.

83 83

dotium administrant, et altare ponunt cum nec sacrificari oblatio illic dotium administrant, et altare ponunt cum nec sacrificari oblatio illic possit, ubi Spiritus sanctus non sit : nec cuiquam Dominus per ejus preces possit, ubi Spiritus sanctus non sit : nec cuiquam Dominus per ejus preces et orationes prosit, qui Dominum ipsum violavit ¹. Hieronymus quoque et orationes prosit, qui Dominum ipsum violavit ¹. Hieronymus quoque asserit, omnia quæ offeruntur ab hæreticis contaminata esse in conspectu asserit, omnia quæ offeruntur ab hæreticis contaminata esse in conspectu Domini quia licet sancta videantur specie sui, tamen quia contacta sunt Domini quia licet sancta videantur specie sui, tamen quia contacta sunt ab illo qui pollutus est, polluuntur omnia 2. Idem, Odit Deus sacrificia ab illo qui pollutus est, polluuntur omnia 2. Idem, Odit Deus sacrificia hæreticorum, et a se projicit et quoties in nomine ejus congregati fuerint, hæreticorum, et a se projicit et quoties in nomine ejus congregati fuerint, detestatur fætorem eorum, et claudit nares suas ³. Idem, Illi offerunt pa- detestatur fætorem eorum, et claudit nares suas ³. Idem, Illi offerunt pa- nem sacrilegum, etc. '. Leo etiam testatur extra Ecclesiam nec rata esse nem sacrilegum, etc. '. Leo etiam testatur extra Ecclesiam nec rata esse sacerdotia nec vera esse sacrificia . Idem etiam dicit, per crudelissimam sacerdotia nec vera esse sacrificia . Idem etiam dicit, per crudelissimam vesaniam in Alexandrina sede omnium sacramentorum lumen exstinctum. vesaniam in Alexandrina sede omnium sacramentorum lumen exstinctum. Intercepta est sacrificii oblatio, defecit chrismatis sanctificatio: et parrici- Intercepta est sacrificii oblatio, defecit chrismatis sanctificatio: et parrici- dalibus manibus impiorum omnia se subtraxere mysteria *. dalibus manibus impiorum omnia se subtraxere mysteria *.

His aliisque testimoniis adstrui videntur sacramenta Ecclesiastica, præ- His aliisque testimoniis adstrui videntur sacramenta Ecclesiastica, præ- cipue corporis et sanguinis, ordinationis, et confirmationis, per hæreticos cipue corporis et sanguinis, ordinationis, et confirmationis, per hæreticos non posse ministrari. non posse ministrari.

B. Auctoritates ponit quæ videntur præmissis obviare. B. Auctoritates ponit quæ videntur præmissis obviare.

Contra autem alii sentire videntur, quod ab hæreticis etiam præcisis Contra autem alii sentire videntur, quod ab hæreticis etiam præcisis sacri ordines, sicut et baptismus, tradi valeant : nec ab hæreticis redeun- sacri ordines, sicut et baptismus, tradi valeant : nec ab hæreticis redeun- tes, qui illic ordinati sunt et baptizati, iterum ordinandi sunt, sicut nec tes, qui illic ordinati sunt et baptizati, iterum ordinandi sunt, sicut nec baptizandi. Unde Augustinus: De hæreticis etiam damnatis quod quidam baptizandi. Unde Augustinus: De hæreticis etiam damnatis quod quidam dicunt, baptisma quod accepit non amittit, qui recedit ab Ecclesia, jus dicunt, baptisma quod accepit non amittit, qui recedit ab Ecclesia, jus dandi quod accepit amittit: multis modis apparet inaniter dici. Primo, dandi quod accepit amittit: multis modis apparet inaniter dici. Primo, quia nulla ostenditur causa, cur ille qui illud baptisma amittere non pot- quia nulla ostenditur causa, cur ille qui illud baptisma amittere non pot- est, jus dandi possit amittere. Utrumque enim sacramentum est, et qua- est, jus dandi possit amittere. Utrumque enim sacramentum est, et qua- dam consecratione utrumque homini datur: illud cum baptizatur, et illud dam consecratione utrumque homini datur: illud cum baptizatur, et illud cum ordinatur. Ideo non licet in Ecclesia Catholica utrumque iterari. Nam cum ordinatur. Ideo non licet in Ecclesia Catholica utrumque iterari. Nam

1 S. CYPRIANUS, Epist. contra hæreticos; et ponitur, I, quæst. 1, cap. Signis (Nota edit. Lugd.) 1 S. CYPRIANUS, Epist. contra hæreticos; et ponitur, I, quæst. 1, cap. Signis (Nota edit. Lugd.) 2 S. HIERONYMUS, Super cap. 11 Aggæi ; et ponitur, I, quæst. 1, cap. Si populus (Nota edit. Lugd.) 2 S. HIERONYMUS, Super cap. 11 Aggæi ; et ponitur, I, quæst. 1, cap. Si populus (Nota edit. Lugd.)

3 IDEM. Super cap. v Amos; et habetur, I, quæst. 1, cap. Odit (Nota edit. Lugd.) 3 IDEM. Super cap. v Amos; et habetur, I, quæst. 1, cap. Odit (Nota edit. Lugd.)

4 IDEM, Lib. II ad cap. VII Osee. 4 IDEM, Lib. II ad cap. VII Osee.

5 S. LEO PAPA, Epist. ad Anatolium, Constantinopol. episcopum ; et habetur, I, quæst. 1, cap. In 5 S. LEO PAPA, Epist. ad Anatolium, Constantinopol. episcopum ; et habetur, I, quæst. 1, cap. In Ecclesia (Nota edit. Lugd.) Ecclesia (Nota edit. Lugd.)

IDEM, Ibidem. IDEM, Ibidem.

81 81

: :

D. ALB. MAG. ORD. PRÆED. D. ALB. MAG. ORD. PRÆED.

quando ex ipsa parte venientes, etiam præpositi, pro bono pacis correcto quando ex ipsa parte venientes, etiam præpositi, pro bono pacis correcto schismatis errore suscepti sunt : et si visum est opus esse ut eadem officia schismatis errore suscepti sunt : et si visum est opus esse ut eadem officia gererent quæ agebant, non sunt rursus ordinandi. Sed sicut baptismus in gererent quæ agebant, non sunt rursus ordinandi. Sed sicut baptismus in eis, ita in eis mansit ordinatio integra : quia in præcisione fuerat vitium, eis, ita in eis mansit ordinatio integra : quia in præcisione fuerat vitium, quod in unitate pacis est correctum : non in sacramentis, quæ ubicumque quod in unitate pacis est correctum : non in sacramentis, quæ ubicumque sunt, ipsa sunt. Et cum ipsi expedire videtur Ecclesiæ, ut præpositi corum sunt, ipsa sunt. Et cum ipsi expedire videtur Ecclesiæ, ut præpositi corum venientes ad catholicam societatem, honores suos ibi non administrent: venientes ad catholicam societatem, honores suos ibi non administrent: non eis tamen ipsa ordinationis sacramenta detrahuntur, sed super cos non eis tamen ipsa ordinationis sacramenta detrahuntur, sed super cos manent: ideoque non eis manus imponitur, ne non homini, sed ipsi sacra- manent: ideoque non eis manus imponitur, ne non homini, sed ipsi sacra- mento fiat injuria. Sicut autem in baptismo est jus, quod per cos dari mento fiat injuria. Sicut autem in baptismo est jus, quod per cos dari possit sie in ordinatione jus dandi est: utrumque quidem ad perniciem possit sie in ordinatione jus dandi est: utrumque quidem ad perniciem suam. Sed aliud est non habere, aliud perniciose habere, aliud salubriter suam. Sed aliud est non habere, aliud perniciose habere, aliud salubriter habere. Idem, De his qui ab Ecclesiæ unitate separati sunt, nulla jam habere. Idem, De his qui ab Ecclesiæ unitate separati sunt, nulla jam quæstio est quin habeant et dare possint: sed perniciose habent, pernicio- quæstio est quin habeant et dare possint: sed perniciose habent, pernicio- seque dant, quia extra vinculum pacis sunt. Neutri sacramento facienda seque dant, quia extra vinculum pacis sunt. Neutri sacramento facienda est injuria. Sicut non recte habet qui ab unitate recedit, sed tamen habent, est injuria. Sicut non recte habet qui ab unitate recedit, sed tamen habent, et ideo redeunti non redditur: sic etiam non recte dat qui ab unitate et ideo redeunti non redditur: sic etiam non recte dat qui ab unitate recedit, et tamen dat : et ideo qui ab eo accipit, venienti ad unitatem non recedit, et tamen dat : et ideo qui ab eo accipit, venienti ad unitatem non iteratur³. Idem, Aliud est non habere aliquid, aliud est non jure habere, iteratur³. Idem, Aliud est non habere aliquid, aliud est non jure habere, vel illicite usurpare. Non ergo ideo non sunt sacramenta Christi et Eccle- vel illicite usurpare. Non ergo ideo non sunt sacramenta Christi et Eccle- siæ, quia eis illicite utantur non modo hæretici, sed etiam omnes impii : siæ, quia eis illicite utantur non modo hæretici, sed etiam omnes impii : sed illi corrigendi sunt et puniendi, illa autem sunt agnoscenda et vene- sed illi corrigendi sunt et puniendi, illa autem sunt agnoscenda et vene- randa *. Item, Gregorius : Quod dicitis ut qui ordinatus est iterum ordine- randa *. Item, Gregorius : Quod dicitis ut qui ordinatus est iterum ordine- tur, valde ridiculosum est. Ut enim baptizatus semel, iterum baptizari non tur, valde ridiculosum est. Ut enim baptizatus semel, iterum baptizari non debet: ita qui consecratus est semel, in eodem ordine non valet iterum debet: ita qui consecratus est semel, in eodem ordine non valet iterum consecrari". consecrari".

His aliisque auctoritatibus videtur asseri, in omnibus impiis, etiam in His aliisque auctoritatibus videtur asseri, in omnibus impiis, etiam in hæreticis precisis et damnatis, Christi sacramenta permanere, cum jure hæreticis precisis et damnatis, Christi sacramenta permanere, cum jure dandi. Possunt enim dare, sed perniciose: et quibus dederint, non sunt dandi. Possunt enim dare, sed perniciose: et quibus dederint, non sunt iterum ordinandi : quæ præmissis ex opposito obviare videntur. iterum ordinandi : quæ præmissis ex opposito obviare videntur.

1 S. AUGUSTINUS, Lib. II contra epist. Parmeniani. 1 S. AUGUSTINUS, Lib. II contra epist. Parmeniani.

2 Ad Ephes. iv, 3: Solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis. 2 Ad Ephes. iv, 3: Solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis.

3 S. AUGUSTINES, Lib. II de unico baptismo contra Parmenianum. 3 S. AUGUSTINES, Lib. II de unico baptismo contra Parmenianum.

4 IDEM, Ibidem. 4 IDEM, Ibidem.

5 S. GREGORIUS Joanni Ravennati episcopo, dist. LXVIII, cap. Sicut semel. Lib. II epistolarum, 5 S. GREGORIUS Joanni Ravennati episcopo, dist. LXVIII, cap. Sicut semel. Lib. II epistolarum, Epist. 32 (Nota edit. Lugd.) Epist. 32 (Nota edit. Lugd.)

IN IV SENTENT. DIST. XXV, C. IN IV SENTENT. DIST. XXV, C.

83 83

C. Determinatio præmissæ contradictionis auctoritatum. C. Determinatio præmissæ contradictionis auctoritatum.

Hæc autem quidam ita determinant. Dicunt enim hæreticos accepta Hæc autem quidam ita determinant. Dicunt enim hæreticos accepta sacerdotali vel Episcopali unctione ab Ecclesia recedentes, baptismi quidem sacerdotali vel Episcopali unctione ab Ecclesia recedentes, baptismi quidem dandi jus retinere: sed non habere facultatem tribuendi sacros ordines, dandi jus retinere: sed non habere facultatem tribuendi sacros ordines, vel consecrandi dominicum corpus, postquam præcisi et damnati sunt ab vel consecrandi dominicum corpus, postquam præcisi et damnati sunt ab Ecclesia sicut degradatus Episcopus non habet potestatem largiendi Ecclesia sicut degradatus Episcopus non habet potestatem largiendi sacros ordines, facultatem tamen baptizandi non amisit. Quod vero Augu- sacros ordines, facultatem tamen baptizandi non amisit. Quod vero Augu- stinus ait, intelligunt dictum de hæreticis, qui non sententia Ecclesiæ, sed stinus ait, intelligunt dictum de hæreticis, qui non sententia Ecclesiæ, sed pravitate sensus sui a fidei veritate ac doctrinæ unitate divisi sunt: qui pravitate sensus sui a fidei veritate ac doctrinæ unitate divisi sunt: qui licet tales sint, jus tamen ordinandi et consecrandi habent. Et qui ab eis licet tales sint, jus tamen ordinandi et consecrandi habent. Et qui ab eis ordinantur ante manifestam præcisionem, etiamsi cum eis aperte exierint, ordinantur ante manifestam præcisionem, etiamsi cum eis aperte exierint, et sententia Ecclesiæ damnati fuerint: tamen si redierint, iterum ordinan- et sententia Ecclesiæ damnati fuerint: tamen si redierint, iterum ordinan- di non sunt. Et ubicumque legitur de ordinatis ab hæreticis, quod servatis di non sunt. Et ubicumque legitur de ordinatis ab hæreticis, quod servatis ordinibus ministrare valeant, vel iterum ordinandi non sint, de hujusmodi ordinibus ministrare valeant, vel iterum ordinandi non sint, de hujusmodi accipiendum dicunt. Nam postquam præcisi fuerint et damnati judicio accipiendum dicunt. Nam postquam præcisi fuerint et damnati judicio Ecclesiæ, jus ordinandi et consecrandi eis detractum asserunt, ut degra- Ecclesiæ, jus ordinandi et consecrandi eis detractum asserunt, ut degra- datis vel excommunicatis. Alii vero dicunt, sacramenta ab hæreticis et datis vel excommunicatis. Alii vero dicunt, sacramenta ab hæreticis et præcisis secundum formam Ecclesiæ celebrata, vera esse et rata: quia præcisis secundum formam Ecclesiæ celebrata, vera esse et rata: quia recedentes ab Ecclesia, jus dandi 3 et consecrandi non perdiderunt: et qui recedentes ab Ecclesia, jus dandi 3 et consecrandi non perdiderunt: et qui sic ab hæreticis ordinantur, cum redeunt, iterum ordinandi non sunt. Quæ sic ab hæreticis ordinantur, cum redeunt, iterum ordinandi non sunt. Quæ vero ab hæreticis aliter quam in Ecclesia fiunt, falsa sunt et inania : et qui vero ab hæreticis aliter quam in Ecclesia fiunt, falsa sunt et inania : et qui a talibus ordinari videntur, non munus, sed vulnus accipiunt. Et secun- a talibus ordinari videntur, non munus, sed vulnus accipiunt. Et secun- dum hanc differentiam varie de his loquuntur Doctores. Quidam vero dum hanc differentiam varie de his loquuntur Doctores. Quidam vero dicunt eadem sacramenta ab hæreticis precisis posse celebrari, quæ a dicunt eadem sacramenta ab hæreticis precisis posse celebrari, quæ a Catholicis, si ab illis forma Ecclesiæ servetur, et ab eis celebrata vera esse Catholicis, si ab illis forma Ecclesiæ servetur, et ab eis celebrata vera esse et rata, quantum ad se : quantum vero ad effectum, falsa esse, et inania, et et rata, quantum ad se : quantum vero ad effectum, falsa esse, et inania, et in his qui male tractant, et in his qui male suscipiunt, et ideo irrita et in his qui male tractant, et in his qui male suscipiunt, et ideo irrita et falsa quia quod promittunt, non tribuunt. Damnanda etiam dicuntur: falsa quia quod promittunt, non tribuunt. Damnanda etiam dicuntur: quia illicite dantibus vel accipientibus sunt in judicium'. Polluta etiam quia illicite dantibus vel accipientibus sunt in judicium'. Polluta etiam

1 Cf. I, quæst. 1, cap. Opponitur autem (Nota edit. Lugd.) 1 Cf. I, quæst. 1, cap. Opponitur autem (Nota edit. Lugd.)

2 Capite proximo (Nota edit. Lugd.) 2 Capite proximo (Nota edit. Lugd.)

3 Edit. J. Alleaume, ordinandi. 3 Edit. J. Alleaume, ordinandi.

4 Cf. I ad Corinth. x, 29 et 34. 4 Cf. I ad Corinth. x, 29 et 34.

86 86

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

dicuntur, non quantum ad se, sed propter indignam hæreticorum tractatio- dicuntur, non quantum ad se, sed propter indignam hæreticorum tractatio- nem. Ideo Gregorius communionem Arii vocat exsecrationem et Inno- nem. Ideo Gregorius communionem Arii vocat exsecrationem et Inno- centius Bonosii ordinationem, damnationem: non quod ita in se sint, sed centius Bonosii ordinationem, damnationem: non quod ita in se sint, sed quia male dantes vel accipientes tales facit. Sicut etiam Hieronymus sa- quia male dantes vel accipientes tales facit. Sicut etiam Hieronymus sa- crificia corum panem luctus vocat: non quantum ad se, sed quantum ad crificia corum panem luctus vocat: non quantum ad se, sed quantum ad effectum. Nonnulli vero tradunt illos hæreticos qui in Ecclesia ordinati effectum. Nonnulli vero tradunt illos hæreticos qui in Ecclesia ordinati sunt, jus ordinandi et consecrandi etiam cum separati fuerint, habere. Qui sunt, jus ordinandi et consecrandi etiam cum separati fuerint, habere. Qui vero in schismate vel hæresi positi, ab eis ordinati et inuneti fuerint, illo vero in schismate vel hæresi positi, ab eis ordinati et inuneti fuerint, illo jure carent, ideoque cum ordinare volunt, vulnus potius infigunt, quam jure carent, ideoque cum ordinare volunt, vulnus potius infigunt, quam gratiam conferant. gratiam conferant.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

« Solet etiam quæri, Si hæretici, etc.» « Solet etiam quæri, Si hæretici, etc.» In isto capite distinctionis continentur In isto capite distinctionis continentur duo, scilicet, an hæretici possunt dare duo, scilicet, an hæretici possunt dare sacros ordines ? sacros ordines ?

Et, de diversitatibus simoniæ, ibi, D, Et, de diversitatibus simoniæ, ibi, D, « De simoniacis vero non est ambigen- « De simoniacis vero non est ambigen- dum, etc. » dum, etc. »

ARTICULUS I. ARTICULUS I.

hæretico nihil est de merito personali, hæretico nihil est de merito personali, vel de merito Ecclesiæ, cum præcisus vel de merito Ecclesiæ, cum præcisus sit ab Ecclesia, ut positum est: ergo ni- sit ab Ecclesia, ut positum est: ergo ni- hil descendit per ipsum ergo nihil con- hil descendit per ipsum ergo nihil con- fertur ergo nec ordo. fertur ergo nec ordo.

2. Adhuc, Per canale non conjunctum 2. Adhuc, Per canale non conjunctum fonti, nihil fluit de fonte sed hæreti- fonti, nihil fluit de fonte sed hæreti- cus præcisus, est sicut canale non con- cus præcisus, est sicut canale non con- junctum fonti ergo nihil descendit per junctum fonti ergo nihil descendit per ipsum: ergo nec ordo. ipsum: ergo nec ordo.

3. Adhuc, Nullus sapiens operatur ad 3. Adhuc, Nullus sapiens operatur ad sui operis destructionem, sed si hæreti- sui operis destructionem, sed si hæreti- cus, ut dicit, conferret Ecclesiæ sacra- cus, ut dicit, conferret Ecclesiæ sacra- menta, hoc esset in Ecclesiæ destructio- menta, hoc esset in Ecclesiæ destructio- nem: ergo auctor Ecclesiæ non operatur nem: ergo auctor Ecclesiæ non operatur opus illud sed auctor Ecclesiæ operatur opus illud sed auctor Ecclesiæ operatur omnem effectum sacramenti: ergo per omnem effectum sacramenti: ergo per hæreticos præcisos non operatur aliquid : hæreticos præcisos non operatur aliquid : ergo nihil conferunt. ergo nihil conferunt.

4. Ad hoc ipsum multæ adducuntur 4. Ad hoc ipsum multæ adducuntur

An hæretici ab Ecclesia præcisi, possunt auctoritates in Littera. An hæretici ab Ecclesia præcisi, possunt auctoritates in Littera.

conferre ordines? conferre ordines?

CIRCA PRIMUM disputat Magister mul- CIRCA PRIMUM disputat Magister mul- tum in Littera: et nos ibi quærimus, tum in Littera: et nos ibi quærimus, Utrum hæretici ab Ecclesia præcisi, sa- Utrum hæretici ab Ecclesia præcisi, sa- eros ordines conferre possint, vel non? eros ordines conferre possint, vel non? Videtur autem, quod non : Videtur autem, quod non :

1. Omne enim quod descendit ab alio 1. Omne enim quod descendit ab alio in alium, vel merito personali descendit in alium, vel merito personali descendit in ipsum, vel merito Ecclesiæ: sed in in ipsum, vel merito Ecclesiæ: sed in

4 S. HIERONYMUS, Super Usee. 4 S. HIERONYMUS, Super Usee.

IN CONTRARIUM objicitur sic: IN CONTRARIUM objicitur sic:

1. In sacramentorum collatione non 1. In sacramentorum collatione non operatur nisi forma et intentio : si ergo operatur nisi forma et intentio : si ergo ista serventur ab hæretico, de necessitate ista serventur ab hæretico, de necessitate conferetur effectus ab hæretico qui est conferetur effectus ab hæretico qui est sacramentum. sacramentum.

2. Adhuc, In sacramentorum colla- 2. Adhuc, In sacramentorum colla- tione non differt malus minister a bono: tione non differt malus minister a bono: ergo nec fidelis ab infideli, dummodo ergo nec fidelis ab infideli, dummodo servet formam et intentionem sacramen- servet formam et intentionem sacramen- ti ergo etiam præcisi conferunt : et pro ti ergo etiam præcisi conferunt : et pro

Sed Sed

Nolutio. Nolutio. Ad 4. Ad 4.

Ad 1. Ad 1.

IN IV SENTENT. DIST. XXV, D, E. IN IV SENTENT. DIST. XXV, D, E.

ista parte etiam multæ auctoritates in ista parte etiam multæ auctoritates in Littera adducuntur. Littera adducuntur.

MAGISTER autem ad solutionem horum, MAGISTER autem ad solutionem horum, quatuor inducit opiniones, quæ notæ sunt quatuor inducit opiniones, quæ notæ sunt Litteram inspicienti. Sed apud modernos Litteram inspicienti. Sed apud modernos non est dubium de hoc: quia ab hæreti- non est dubium de hoc: quia ab hæreti- cis sive adhuc intra Ecclesiam, sive etiam cis sive adhuc intra Ecclesiam, sive etiam extra existentibus conferuntur omnia extra existentibus conferuntur omnia sacramenta, dummodo sint sacerdotes sacramenta, dummodo sint sacerdotes vel Episcopi, vel in aliis ordinibus in vel Episcopi, vel in aliis ordinibus in quibus ministrare possunt sacramenta, quibus ministrare possunt sacramenta, et servent formam et Ecclesiæ intentio- et servent formam et Ecclesiæ intentio-

nem. nem.

SECUNDUM hoc ergo dicendum ad pri- SECUNDUM hoc ergo dicendum ad pri- mum, quod nec merito Ecclesiæ fit sa- mum, quod nec merito Ecclesiæ fit sa-

87 87

cramentum, sed virtute instituentis, qui cramentum, sed virtute instituentis, qui dedit hanc potestatem homini, ut quando dedit hanc potestatem homini, ut quando servaret formam et intentionem, effice- servaret formam et intentionem, effice- retur tale vel tale sacramentum. retur tale vel tale sacramentum.

AD ALIUD dicendum, quod canale istud AD ALIUD dicendum, quod canale istud conjunctum est Ecclesiæ per similitudi- conjunctum est Ecclesiæ per similitudi- nem formæ et intentionis : et hæc suffi- nem formæ et intentionis : et hæc suffi- ciunt, ut dictum est. ciunt, ut dictum est.

AD ALIUD dicendum, quod Deus non AD ALIUD dicendum, quod Deus non operatur in sui operis destructionem, sed operatur in sui operis destructionem, sed potius in constructionem: quia sui ope- potius in constructionem: quia sui ope- ris ostendit virtutem etiam per malos ris ostendit virtutem etiam per malos operando et Ecclesia propter hoc magis operando et Ecclesia propter hoc magis adhæret ei, et hæreticorum justior est adhæret ei, et hæreticorum justior est damnatio. damnatio.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

D. De simonia unde dicitur, et quid sit ? D. De simonia unde dicitur, et quid sit ?

De simoniacis vero non est ambigendum quin sint hæretici: qui tamen De simoniacis vero non est ambigendum quin sint hæretici: qui tamen ante sententiam degradationis et ordinant et consecrant. Et licet simoniaci ante sententiam degradationis et ordinant et consecrant. Et licet simoniaci proprie dicantu, qui instar Simonis magi impretiabilem gratiam pretio proprie dicantu, qui instar Simonis magi impretiabilem gratiam pretio conducere volunt, et qui pro ministerio sacro pretium recipiunt in mo- conducere volunt, et qui pro ministerio sacro pretium recipiunt in mo- dum Giezi, Giezitæ vocandi sunt. Omnes tamen et dantes et accipientes dum Giezi, Giezitæ vocandi sunt. Omnes tamen et dantes et accipientes simoniaci dicuntur, et utrique eadem sententia percelluntur. simoniaci dicuntur, et utrique eadem sententia percelluntur.

E. De his qui scienter a simoniacis ordinantur. E. De his qui scienter a simoniacis ordinantur.

Differt tamen inter eos qui ordinantur a simoniacis scienter, et eos qui Differt tamen inter eos qui ordinantur a simoniacis scienter, et eos qui ignoranter. Qui enim scienter a simoniacis se permiserint consecrari, imo ignoranter. Qui enim scienter a simoniacis se permiserint consecrari, imo exsecrari eorum consecratio omnino irrita est. Qui vero ordinantur a exsecrari eorum consecratio omnino irrita est. Qui vero ordinantur a simoniacis, quos cum ordinantur, nesciunt esse simoniacos, qui et tunc simoniacis, quos cum ordinantur, nesciunt esse simoniacos, qui et tunc pro Catholicis habentur eorum ordinatio misericorditer sustinetur. pro Catholicis habentur eorum ordinatio misericorditer sustinetur.

1 Act. VII, 18 et seq. 1 Act. VII, 18 et seq.

URBANUS PAPA, I, quæst. 1. (Nota edit. Lugd.) URBANUS PAPA, I, quæst. 1. (Nota edit. Lugd.)

88 88

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

F. De his qui dicunt se emere corporalia, non spiritualia. F. De his qui dicunt se emere corporalia, non spiritualia.

Si vero aliqui objecerint, se non consecrationes emere, sed res ipsas quæ Si vero aliqui objecerint, se non consecrationes emere, sed res ipsas quæ ex consecratione proveniunt, penitus desipere probantur. Nam quisque ex consecratione proveniunt, penitus desipere probantur. Nam quisque horum alterum vendit, sine quo alterum non habetur, neutrum vendere horum alterum vendit, sine quo alterum non habetur, neutrum vendere derelinquit '. derelinquit '.

ARTICULUS II. ARTICULUS II.

Quid sit simonia? Quid sit simonia?

Deinde quæritur de secunda parte, de Deinde quæritur de secunda parte, de hoc quod dicitur, ibi, D, « De simonia- hoc quod dicitur, ibi, D, « De simonia- cis, etc. » cis, etc. »

Quæruntur autem hie quatuor de si- Quæruntur autem hie quatuor de si- monia. monia.

Primo, Quid sit ? Primo, Quid sit ?

Secundo, An sit hæresis, ut dicere vi- Secundo, An sit hæresis, ut dicere vi- detur in Littera? detur in Littera?

Tertio, Utrum inferior cum superiori Tertio, Utrum inferior cum superiori committere possit simoniam ? committere possit simoniam ?

Quarto, Quibus modis committitur Quarto, Quibus modis committitur simonia ? simonia ?

AD PRIMUM Sumitur diffinitio Jurispe- AD PRIMUM Sumitur diffinitio Jurispe- ritorum communiter sic diffinientium : ritorum communiter sic diffinientium : « Simonia est studiosa voluntas emendi « Simonia est studiosa voluntas emendi vel vendendi spirituale, vel sprituali vel vendendi spirituale, vel sprituali

annexum. » annexum. »

emendi spirituale esset simonia, quod emendi spirituale esset simonia, quod falsum est, ut patet infra in divisione si- falsum est, ut patet infra in divisione si- moniæ. Si autem est illa quæ nititur et moniæ. Si autem est illa quæ nititur et exit in actum emendi vel vendendi: exit in actum emendi vel vendendi: tunc multæ fiunt simoniæ in venditione tunc multæ fiunt simoniæ in venditione calicum, et aliorum Ecclesiæ vasorum : calicum, et aliorum Ecclesiæ vasorum : quod iterum falsum est, cum talia licite quod iterum falsum est, cum talia licite fieri possunt. fieri possunt.

2. Adhuc, Videtur quod sola voluntas 2. Adhuc, Videtur quod sola voluntas sine studio sufficit ad simoniam : quia sine studio sufficit ad simoniam : quia turpior est simonia quam usura : et usu- turpior est simonia quam usura : et usu- rarius est quis ex sola spe lucri: ergo rarius est quis ex sola spe lucri: ergo videtur, quod etiam sit simoniacus ex videtur, quod etiam sit simoniacus ex sola voluntate vel spe emendi. sola voluntate vel spe emendi.