Lira. Lira.

dutio. dutio.

CONTRA: CONTRA:

IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 7. IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 7.

1. Genes. 1, 16 Sub viri potestate 1. Genes. 1, 16 Sub viri potestate eris. Ergo mulier non debet esse in prin- eris. Ergo mulier non debet esse in prin- cipatu: ergo nec habere jurisdictionem : cipatu: ergo nec habere jurisdictionem : ergo nec claves, nec usus clavium. ergo nec claves, nec usus clavium.

2. Itein, I ad Corinth. XIV, 34: Mu- 2. Itein, I ad Corinth. XIV, 34: Mu- lieres in Ecclesiis taceant: non enim per- lieres in Ecclesiis taceant: non enim per- mittitur eis loqui, sed subditas esse. Ergo mittitur eis loqui, sed subditas esse. Ergo cum subditi non sit habere jurisdictio- cum subditi non sit habere jurisdictio- nem, videtur, etc. nem, videtur, etc.

3. Item, I ad Timoth. 11, 12: Docere 3. Item, I ad Timoth. 11, 12: Docere mulieri non permitto, neque dominari mulieri non permitto, neque dominari in virum. Et inde ut prius. in virum. Et inde ut prius.

Si dicatur, quod loquuntur istæ au- Si dicatur, quod loquuntur istæ au- ctoritates de mulieribus viris conjunctis, ctoritates de mulieribus viris conjunctis, et non de sanctimonialibus. CONTRA : et non de sanctimonialibus. CONTRA : Philosophus dicit, quod corruptio urba- Philosophus dicit, quod corruptio urba- nitatis est mulierem solam accipere po- nitatis est mulierem solam accipere po- testatem. Ergo multo magis hoc judicatur testatem. Ergo multo magis hoc judicatur corruptio in spiritualibus: ergo nulier corruptio in spiritualibus: ergo nulier sola quæcumque sit, numquam debet ac- sola quæcumque sit, numquam debet ac- cipere jurisdictionem. cipere jurisdictionem.

4. Item, Super illud epistolæ I ad 4. Item, Super illud epistolæ I ad Timoth. II, 12: Docere mulieri non Timoth. II, 12: Docere mulieri non permitto, neque dominari in virum, permitto, neque dominari in virum, Glossa dicit : «< Aliqua prælatione spiri- Glossa dicit : «< Aliqua prælatione spiri- tuali, etsi in suo sexu: » ergo non potest tuali, etsi in suo sexu: » ergo non potest habere jurisdictionem super viros, sed habere jurisdictionem super viros, sed super foeminas habere potest. super foeminas habere potest.

5. Item, Chrysostomus : « Nihil mu- 5. Item, Chrysostomus : « Nihil mu- lieres possunt, sed per alios cuncta per- lieres possunt, sed per alios cuncta per- ficiunt. » Ergo ut prius. ficiunt. » Ergo ut prius.

RESPONSIO. Dicendum, quod mulier nul- RESPONSIO. Dicendum, quod mulier nul- lam habet clavem, nec in foro pœnitentiæ, lam habet clavem, nec in foro pœnitentiæ, nec in foro causarum: sed commissam nec in foro causarum: sed commissam sibi quoad usum tantum aliquem potest sibi quoad usum tantum aliquem potest gubernare potestatem. Dico autem po- gubernare potestatem. Dico autem po- testatem commissam, ab ordine vel ab- testatem commissam, ab ordine vel ab- bate vel a papa concessam: quia mulier bate vel a papa concessam: quia mulier non est proprium subjectum potestatis, non est proprium subjectum potestatis, sed subjectionis in spiritualibus. Sed ta- sed subjectionis in spiritualibus. Sed ta- men ratione periculi, quia periculosum men ratione periculi, quia periculosum est viros gubernare fœminas continua est viros gubernare fœminas continua communicatione et cohabitione cum ip- communicatione et cohabitione cum ip- sis, ideo committitur ipsis regimen po- sis, ideo committitur ipsis regimen po- testatis et tantum de regimine, quan- testatis et tantum de regimine, quan- tum potest, sicut præcipere secundum tum potest, sicut præcipere secundum regulam vel consuetudines Ecclesiæ, vel regulam vel consuetudines Ecclesiæ, vel

809 809

instituere officiales, et injungere quas- instituere officiales, et injungere quas- dam poenas pro excessibus: licet pœni- dam poenas pro excessibus: licet pœni- tentiæ non proprie dicantur. Sed nulla tentiæ non proprie dicantur. Sed nulla clavis vel clavis potest eis committi. clavis vel clavis potest eis committi.

AD PRIMUM ergo dicimus, quod obe- AD PRIMUM ergo dicimus, quod obe- dientia non promittitur abbatissæ ut su- dientia non promittitur abbatissæ ut su- periori vel habenti curam animarum : periori vel habenti curam animarum : sed per ipsam promittitur abbati, vel sed per ipsam promittitur abbati, vel Episcopo, vel Papæ : et propter pericu- Episcopo, vel Papæ : et propter pericu- lum cohabitationis permissum est abba- lum cohabitationis permissum est abba- tissæ recipere. Et hoc mihi videtur, nisi tissæ recipere. Et hoc mihi videtur, nisi auctoritas superioris aliud forte judica- auctoritas superioris aliud forte judica- verit quia in talibus puto standum esse verit quia in talibus puto standum esse Pontificum et superiorum judicio: sed Pontificum et superiorum judicio: sed secundum dicta Sanctorum illud videtur secundum dicta Sanctorum illud videtur dicendum. dicendum.

AD ALIUD dicendum, quod mulier non AD ALIUD dicendum, quod mulier non suspendit, sed excessus et est sententia suspendit, sed excessus et est sententia canonis, quando contra constitutionem canonis, quando contra constitutionem vel consuetudinem venit a muliere de- vel consuetudinem venit a muliere de- nuntiata. nuntiata.

AD ALIUD dicendum, quod Debora ju- AD ALIUD dicendum, quod Debora ju- dicavit in temporalibus, sed in divinis dicavit in temporalibus, sed in divinis judicium spectabat ad sacerdotes. judicium spectabat ad sacerdotes.

AD ALIUD dicendum, quod non est si- AD ALIUD dicendum, quod non est si- mile: quia prophetia est secundum illu- mile: quia prophetia est secundum illu- minationes divinas in quibus non est minationes divinas in quibus non est masculus nec fœmina, sed imago Dei in masculus nec fœmina, sed imago Dei in utroque illustrata. : sed in jurisdictione utroque illustrata. : sed in jurisdictione et potestate non sunt æquales vir et mu- et potestate non sunt æquales vir et mu- lier. lier.

AD ALIUD dicimus, quod in politegiis AD ALIUD dicimus, quod in politegiis potest habere et sola et cum aliis domi- potest habere et sola et cum aliis domi- natum quia hoc est temporale, sed natum quia hoc est temporale, sed non in spiritualibus, rationibus supra non in spiritualibus, rationibus supra

inductis. inductis.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Ad 5. Ad 5.

AD HOC quod Glossa videtur dicere, Ad object. 4. AD HOC quod Glossa videtur dicere, Ad object. 4. quod non habeat dominatum nisi in si- quod non habeat dominatum nisi in si- mili sexu, dicimus quod de mutuata po- mili sexu, dicimus quod de mutuata po- testate intelligitur, quoad quædam, sci- testate intelligitur, quoad quædam, sci- licet injunctiones pœnarum, et hujusmo- licet injunctiones pœnarum, et hujusmo- di, quæ supra dicta sunt : et non quoad di, quæ supra dicta sunt : et non quoad claves vel usum clavis. claves vel usum clavis.

810 810

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ARTICULUS VIII. ARTICULUS VIII.

An per clavem jurisdictionis valet ali- An per clavem jurisdictionis valet ali- quis plus una vice ante absolutionem quis plus una vice ante absolutionem priori excommunicari ? et, An ab- priori excommunicari ? et, An ab- solutus ab una excommunicatione, sit solutus ab una excommunicatione, sit absolutus ab alia? absolutus ab alia?

a a

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, A, in fine : « Ut ea jam valeat uti ibi, A, in fine : « Ut ea jam valeat uti ad claudendum vel aperiendum. ad claudendum vel aperiendum.

Hic quæruntur quatuor. Hic quæruntur quatuor.

>> >>

Primo, Utrum per clavem jurisdictio- Primo, Utrum per clavem jurisdictio- nis in causis valeat aliquis plus una vice nis in causis valeat aliquis plus una vice ante absolutionem excommunicari ? ante absolutionem excommunicari ?

Secundo, Utrum illa clave potest uti Secundo, Utrum illa clave potest uti adversus majorem se, vel contra seip- adversus majorem se, vel contra seip- sum? sum?

Tertio, Si potest ea uti in alienos, vel Tertio, Si potest ea uti in alienos, vel in suos subditos tantum ? in suos subditos tantum ?

Quarto, Si nolentem sibi subditum Quarto, Si nolentem sibi subditum potest absolvere ? potest absolvere ?

AD PRIMUM Sic objicitur : AD PRIMUM Sic objicitur :

1. Dicit Origenes : « Qui est extra, non 1. Dicit Origenes : « Qui est extra, non potest magis fieri: » sed excommunica- potest magis fieri: » sed excommunica- tus est extra: ergo, etc. : ergo sequens tus est extra: ergo, etc. : ergo sequens excommunicatio nihil operatur in ipso. excommunicatio nihil operatur in ipso. 2. Item, I ad Corinth. v, 12: Quid 2. Item, I ad Corinth. v, 12: Quid mihi de iis qui foris sunt judicare? Er- mihi de iis qui foris sunt judicare? Er- go qui extra est per pœnitentiam, non go qui extra est per pœnitentiam, non pertinet amplius ad Ecclesiam judicare de pertinet amplius ad Ecclesiam judicare de ipso ergo : ipso ergo : nec excommunicari potest nec excommunicari potest pluries. pluries.

3. Item, Interfectus non potest amplius 3. Item, Interfectus non potest amplius interfici sed excommunicatus est inter- interfici sed excommunicatus est inter- fectus gladio spirituali: ergo, etc. fectus gladio spirituali: ergo, etc.

nec nec

4. Item, Privationes non recipiunt ma- 4. Item, Privationes non recipiunt ma- gis et minus: tam enim cæcus est una gis et minus: tam enim cæcus est una cæcitate quam duabus vel tribus : cæcitate quam duabus vel tribus : una cæcitate cæcus, potest etiam alia ca- una cæcitate cæcus, potest etiam alia ca- citate esse cæcus: cum igitur excommu- citate esse cæcus: cum igitur excommu- nicatio non sit nisi privatio communionis, nicatio non sit nisi privatio communionis, non potest aliquis plus excommunicari non potest aliquis plus excommunicari quam semel. quam semel.

SED CONTRA hoc est totus usus Ecclesiæ sed od SED CONTRA hoc est totus usus Ecclesiæ sed od militantis. Pluribus enim de causis ali- militantis. Pluribus enim de causis ali- quis pluries excommunicatur. Sed Ec- quis pluries excommunicatur. Sed Ec- clesia universalis non errat. Ergo aliquis clesia universalis non errat. Ergo aliquis potest pluries excommunicari. potest pluries excommunicari.

ITEM quæritur ulterius, Utrum absolu- Qu ITEM quæritur ulterius, Utrum absolu- Qu tus ab una excommunicatione, sit eo ipso tus ab una excommunicatione, sit eo ipso etiam absolutus ab alia, si pluribus ex- etiam absolutus ab alia, si pluribus ex- communicationibus excommunicatus fue- communicationibus excommunicatus fue-

rit ? rit ?

Et videtur, quod non : quia causa pro Et videtur, quod non : quia causa pro qua excommunicatur, non dependet a qua excommunicatur, non dependet a causa ergo nec excommunicatio ab ex- causa ergo nec excommunicatio ab ex- communicatione: ergo nec absolutio ab communicatione: ergo nec absolutio ab absolutione ergo absolutus ab una, non absolutione ergo absolutus ab una, non est absolutus ab alia. est absolutus ab alia. . SED CONTRA : . SED CONTRA :

1. Tantum est extra communionem 1. Tantum est extra communionem per unam, sicut per plures: ergo nihil per unam, sicut per plures: ergo nihil valet ei absolutio ab una sine alia: sed valet ei absolutio ab una sine alia: sed nihil facit Ecclesia quod non valet : ergo nihil facit Ecclesia quod non valet : ergo Ecclesia non absolvit eum ab una sine Ecclesia non absolvit eum ab una sine alia. alia.

2. Item, Non absolvitur ab excommu- 2. Item, Non absolvitur ab excommu- nicatione nisi absolvatur a peccato : sed nicatione nisi absolvatur a peccato : sed a peccato uno non absolvitur nisi ab om- a peccato uno non absolvitur nisi ab om- nibus absolvatur : ergo, etc. nibus absolvatur : ergo, etc.

Sed.com Sed.com

RESPONSIO. Dicendum, quod excommu- Solutio RESPONSIO. Dicendum, quod excommu- Solutio nicatus una excommunicatione, potest nicatus una excommunicatione, potest etiam alia excommunicari duabus de etiam alia excommunicari duabus de causis. Una est, quod licet privationes in causis. Una est, quod licet privationes in se non multiplicentur in eadem specie, se non multiplicentur in eadem specie, nec intendantur et remittantur: tamen nec intendantur et remittantur: tamen in suis causis multiplicantur, et inten- in suis causis multiplicantur, et inten- duntur, et remittuntur. Unde una cæci- duntur, et remittuntur. Unde una cæci- tate cæcus, potest esse cæcus pluribus de tate cæcus, potest esse cæcus pluribus de causis et quanto causæ sunt plures et causis et quanto causæ sunt plures et fortiores, tanto longior est a visu : et una fortiores, tanto longior est a visu : et una causa potest solvi sine alia. Et sic excom- causa potest solvi sine alia. Et sic excom- municatio magis elongat: quia est plu- municatio magis elongat: quia est plu- ribus causis multiplicata et fortioribus. ribus causis multiplicata et fortioribus.

Alia causa est: quia duo sunt effectus Alia causa est: quia duo sunt effectus vel potius defectus excommunicationis: vel potius defectus excommunicationis: unus est ejicere, alius est extra retinere. unus est ejicere, alius est extra retinere. Quantum ad primum, licet non crescat Quantum ad primum, licet non crescat pluries facta excommunicatio, tamen pluries facta excommunicatio, tamen causa crescit quantum ad secundum. causa crescit quantum ad secundum.

$ $

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Ad quæst. Ad quæst.

Adobject. 1. Adobject. 1.

Adobject. 2. Adobject. 2.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 9. IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 9.

Ad primum ergo patet solutio per præ- Ad primum ergo patet solutio per præ- dicta quia magis potest retineri extra, dicta quia magis potest retineri extra, licet non plus extra fieri. licet non plus extra fieri.

AD ALIUD dicendum, quod loquitur AD ALIUD dicendum, quod loquitur Apostolus de illis qui numquam per sus- Apostolus de illis qui numquam per sus- ceptionem fidei et sacramentorum fue- ceptionem fidei et sacramentorum fue- runt intus et illi non possunt excommu- runt intus et illi non possunt excommu- nicari nisi in casu, scilicet si forefaciunt nicari nisi in casu, scilicet si forefaciunt illis qui sunt intus: et illa excommuni- illis qui sunt intus: et illa excommuni- catio tunc non facit talem extra, sed in- catio tunc non facit talem extra, sed in- teriores retrahit a conversatione et a teriores retrahit a conversatione et a communione sua in actibus legitimis. communione sua in actibus legitimis.

AD ALIUD dicimus, quod excommuni- AD ALIUD dicimus, quod excommuni- catus non omnino interfectus est quantum catus non omnino interfectus est quantum ad Ecclesiam militantem, sed traditus est ad Ecclesiam militantem, sed traditus est diabolo vexandus: et ideo amplius potest diabolo vexandus: et ideo amplius potest vulnerari. vulnerari.

AD ALIUD patet solutio per principium AD ALIUD patet solutio per principium istius solutionis. istius solutionis.

AD ID quod quæritur, dicimus quod AD ID quod quæritur, dicimus quod potest absolvi ab una excommunicatione, potest absolvi ab una excommunicatione, ita quod non ab alia. ita quod non ab alia.

Ad objectum contra, dicimus quod va- Ad objectum contra, dicimus quod va- let ei absolutio ab una : quia jam paucio- let ei absolutio ab una : quia jam paucio- ribus vinculis et causis retinetur extra : ribus vinculis et causis retinetur extra : et ideo facilius patet ci reditus ad com- et ideo facilius patet ci reditus ad com- munionem. munionem.

AD ALIUD dicimus, quod non est simi- AD ALIUD dicimus, quod non est simi- le: quia etiam sine peccato potest aliquis le: quia etiam sine peccato potest aliquis excommunicari. Unde cum excommuni- excommunicari. Unde cum excommuni- catio fiat secundum forum Ecclesiæ mi- catio fiat secundum forum Ecclesiæ mi- litantis, et remissio peccatorum secun- litantis, et remissio peccatorum secun- dum misericordiam Dei qui regnat in dum misericordiam Dei qui regnat in Ecclesia triumphante: non est verum, Ecclesia triumphante: non est verum, quod excommunicatio non absolvatur quod excommunicatio non absolvatur nisi peccato remisso: imo potius pecca- nisi peccato remisso: imo potius pecca- to remisso per contritionem, adhuc potest to remisso per contritionem, adhuc potest remanere excommunicatio, et remissa remanere excommunicatio, et remissa excommunicatione per absolutionem, excommunicatione per absolutionem, adhuc potest manere peccatum quoad adhuc potest manere peccatum quoad Deum. Unde illa objectio fundatur super Deum. Unde illa objectio fundatur super falsum. falsum.

ARTICULUS IX. ARTICULUS IX.

811 811

An sacerdos potest uti clave jurisdictio- An sacerdos potest uti clave jurisdictio- nis adversus majorem, æqualem, vel nis adversus majorem, æqualem, vel minorem se ? minorem se ?

Secundo quæritur, Utrum sacerdos vel Secundo quæritur, Utrum sacerdos vel Episcopus clave jurisdictionis uti potest Episcopus clave jurisdictionis uti potest adversus majorem se, vel æqualem, vel adversus majorem se, vel æqualem, vel seipsum? seipsum?

Videtur, quod sic : Videtur, quod sic :

1. Per illud epistolæ ad Galat. 1, 8, 1. Per illud epistolæ ad Galat. 1, 8, ubi Paulus excommunicat se, et Ange- ubi Paulus excommunicat se, et Ange- lum aliud evangelizantem excommuni- lum aliud evangelizantem excommuni- cat ergo se et majorem potest excom- cat ergo se et majorem potest excom- municare ergo multo magis æqualem. municare ergo multo magis æqualem.

Si dicatur, quod loquitur de Angelo Si dicatur, quod loquitur de Angelo malo qui minor est Paulo. CONTRA: Di- malo qui minor est Paulo. CONTRA: Di- cit Glossa « Angelus de cœlo bonus vel cit Glossa « Angelus de cœlo bonus vel malus. » Si ideo dicas, quod Angelus est malus. » Si ideo dicas, quod Angelus est minor Paulo. CONTRA: Dicitur, Matth. minor Paulo. CONTRA: Dicitur, Matth. XI, 11 Qui minor est in regno cœlorum, XI, 11 Qui minor est in regno cœlorum, major est illo, scilicet Joanne Baptista: major est illo, scilicet Joanne Baptista: quo major inter natos mulierum non quo major inter natos mulierum non surrexit : ergo et major Paulo. surrexit : ergo et major Paulo.

Præterea, Christus propter passionem Præterea, Christus propter passionem minoratus est ab Angelis ' : ergo et Pau- minoratus est ab Angelis ' : ergo et Pau- lus. lus.

2. Præterea, Sacerdos in Ecclesia ex- 2. Præterea, Sacerdos in Ecclesia ex- communicat pro furto : et ponatur quod communicat pro furto : et ponatur quod major eo vel ipsemet illud fecerit: ergo major eo vel ipsemet illud fecerit: ergo excommunicabit tunc majorem vel pa- excommunicabit tunc majorem vel pa- rem, vel seipsum. rem, vel seipsum.

SED CONTRA: SED CONTRA:

Canon dicit, quod par in parem non Canon dicit, quod par in parem non habet jurisdictionem et potestatem : ergo habet jurisdictionem et potestatem : ergo nec potestatem excommunicandi majo- nec potestatem excommunicandi majo- rem, val æqualem, vel seipsum : quia sic- rem, val æqualem, vel seipsum : quia sic- ut dicitur in geometria, quodlibet sibi ut dicitur in geometria, quodlibet sibi æquale est quantum ad hoc quod nec ex- æquale est quantum ad hoc quod nec ex- ceditur a se, nec excedit seipsum. ceditur a se, nec excedit seipsum.

Sed contra. Sed contra.

1 Ad Heb, 11, 9. 1 Ad Heb, 11, 9.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

812 812

D. ALB. MAG, ORD. PRÆD. D. ALB. MAG, ORD. PRÆD.

RESPONSIO. Concedimus, quod nullus RESPONSIO. Concedimus, quod nullus potest excommunicare majorem, vel potest excommunicare majorem, vel æqualem, vel seipsum. æqualem, vel seipsum.

AD PRIMUM ergo dicimus, quod Paulus AD PRIMUM ergo dicimus, quod Paulus loquitur sub hypothesi, sicut dicit Alti- loquitur sub hypothesi, sicut dicit Alti- siodorensis : « Sicut impossibile est An- siodorensis : « Sicut impossibile est An- gelum hoc facere, vel nos: ita, etc. » Vel gelum hoc facere, vel nos: ita, etc. » Vel melius dicatur, quod Apostolus non fert melius dicatur, quod Apostolus non fert sententiam, sed dicit justitiam excommu- sententiam, sed dicit justitiam excommu- nicationis ferendæ. Quasi diceret: Ju- nicationis ferendæ. Quasi diceret: Ju- stum est excommunicari talem : quia jam stum est excommunicari talem : quia jam desinit esse Angelus bonus, vel Aposto- desinit esse Angelus bonus, vel Aposto- lus, et impugnat fidem et sacramenta. lus, et impugnat fidem et sacramenta.

Sed contra. Sed contra.

AD ALIUD dicimus, quod sacerdos in ta- AD ALIUD dicimus, quod sacerdos in ta- li casu nullum excommunicat: quia pa- li casu nullum excommunicat: quia pa- ris in parem nulla est jurisdictio. ris in parem nulla est jurisdictio.

ARTICULUS X. ARTICULUS X.

An aliquis clave jurisdictionis potest uti An aliquis clave jurisdictionis potest uti in subditos alienos ? in subditos alienos ?

Tertio quæritur, Utrum potest ea uti Tertio quæritur, Utrum potest ea uti in alienos subditos ? in alienos subditos ?

Videtur, quod sic: quia Videtur, quod sic: quia

1. Dioecesanus potest ratione delicti, 1. Dioecesanus potest ratione delicti, etiam non sibi subditos excommunicare etiam non sibi subditos excommunicare et absolvere, sicut dicit Decretalis: ergo et absolvere, sicut dicit Decretalis: ergo et sacerdos. et sacerdos.

2. Item, Legatus in transitu etiam illos 2. Item, Legatus in transitu etiam illos qui non sunt de legatione sua absolvit : qui non sunt de legatione sua absolvit : ergo parochianus et Episcopus potest si- ergo parochianus et Episcopus potest si- militer facere. militer facere.

3. Item, Matth. xv, 24, ubi dicit Christus: 3. Item, Matth. xv, 24, ubi dicit Christus: Non sum missus, etc., tamen salvavit Non sum missus, etc., tamen salvavit alienigenam: ergo, etc. alienigenam: ergo, etc.

Item, Per Samaritanam quæ non erat Item, Per Samaritanam quæ non erat de Israel, probatur idem '. de Israel, probatur idem '.

SED CONTRA : SED CONTRA :

1. Dicit Constitutio, quod nullus mittat 1. Dicit Constitutio, quod nullus mittat falcem in messem alienam: sed aliena falcem in messem alienam: sed aliena messis, alienus est subditus: ergo non messis, alienus est subditus: ergo non licet ei alienum excommunicare vel absol- licet ei alienum excommunicare vel absol-

vere. vere.

1 Cf. Joan. IV, 1 Cf. Joan. IV,

7 et seq. 7 et seq.

2. Item, Multa sunt decreta, quod Epi- 2. Item, Multa sunt decreta, quod Epi- scopis Ægypti subditi sunt Ægyptii: et scopis Ægypti subditi sunt Ægyptii: et Episcopis Thraciæ, Ecclesiæ Thraciæ: et Episcopis Thraciæ, Ecclesiæ Thraciæ: et quod non liceat subditum alterius alteri quod non liceat subditum alterius alteri Episcopo ordinare vel recipere: ergo non Episcopo ordinare vel recipere: ergo non excommunicare potest eum vel absol- excommunicare potest eum vel absol-

vere. vere.

RESPONSIO. Dicendum, quod nullus RESPONSIO. Dicendum, quod nullus potest jurisdictionem suam ultra quam potest jurisdictionem suam ultra quam sibi a suo superiori permissum est in sibi a suo superiori permissum est in alienum subditum extendere excommu- alienum subditum extendere excommu- nicando vel absolvendo, vel etiam in pœ- nicando vel absolvendo, vel etiam in pœ- nitentia absolvendo, nisi eo modo quo nitentia absolvendo, nisi eo modo quo supra dictum est 2. supra dictum est 2.

AD PRIMUM dicimus, quod ratione de- AD PRIMUM dicimus, quod ratione de- licti ex constitutione Papali efficitur quis licti ex constitutione Papali efficitur quis alterius fori et hoc factum est in pœnam : alterius fori et hoc factum est in pœnam : unde in aliis casibus non potest fieri. unde in aliis casibus non potest fieri.

AD ALIUD dicimus, quod non est simile AD ALIUD dicimus, quod non est simile de Legatis et aliis: Legatus enim Apo- de Legatis et aliis: Legatus enim Apo- stolicæ sedis, debet habere reverentiam : stolicæ sedis, debet habere reverentiam : et ideo patitur Papa ut his per quos tran- et ideo patitur Papa ut his per quos tran- sit, beneficium impendat, ut devotiores sit, beneficium impendat, ut devotiores sint ad honorem sibi exhibendum: se- sint ad honorem sibi exhibendum: se- cus autem est in aliis Episcopis et pleba- cus autem est in aliis Episcopis et pleba- nis et ideo talia facere non possunt. nis et ideo talia facere non possunt.

: :

AD ALIUD dicendum, quod loco Christi AD ALIUD dicendum, quod loco Christi in terris non est nisi unus Papa: et ille in terris non est nisi unus Papa: et ille potest facere in omnibus: sed alii in par- potest facere in omnibus: sed alii in par- tem sollicitudinis vocati sunt, et ideo non tem sollicitudinis vocati sunt, et ideo non licet eis extendere jurisdictionem ultra licet eis extendere jurisdictionem ultra quam permissum est eis. quam permissum est eis.

ARTICULUS XI. ARTICULUS XI.

An Episcopus potest absolvere nolentem ? An Episcopus potest absolvere nolentem ?

Quarto quæritur, Si nolentem subdi- Quarto quæritur, Si nolentem subdi- tum potest absolvere Episcopus vel sa- tum potest absolvere Episcopus vel sa- cerdos ? cerdos ?

Videtur, quod sic: quia Videtur, quod sic: quia

1. Dicit Augustinus, quod « multa bona 1. Dicit Augustinus, quod « multa bona

2 Cf. Supra, Dist. XVII. 2 Cf. Supra, Dist. XVII.

Solutio, Solutio,

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Sed contra. Sed contra.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, B. IN IV SENTENT. DIST. XIX, B.

præstantur invitis : » sed summum bo- præstantur invitis : » sed summum bo- norum in via est absolutio ab excommu- norum in via est absolutio ab excommu- nicatione ergo hæc potest præstari etiam nicatione ergo hæc potest præstari etiam invito subdito. invito subdito.

2. Item, Pater carnalis multa facit cir- 2. Item, Pater carnalis multa facit cir- ca filium, invito filio: sed sacerdos vel ca filium, invito filio: sed sacerdos vel Episcopus, est pater spiritualis: ergo a Episcopus, est pater spiritualis: ergo a simili, etc. simili, etc.

3. Item, Excommunicari potest invi- 3. Item, Excommunicari potest invi- tus cum igitur Ecclesia potentior sit in tus cum igitur Ecclesia potentior sit in beneficiis, quam in pœnis, potest absolvi beneficiis, quam in pœnis, potest absolvi invitus. invitus.

SED CONTRA: SED CONTRA:

Quodcumque solveris super terram Quodcumque solveris super terram erit solutum et in cœlis : et si non est erit solutum et in cœlis : et si non est solutum in cælis, non erit solutum in ter- solutum in cælis, non erit solutum in ter- ris sed nullus dissentiens absolutioni, ris sed nullus dissentiens absolutioni,

813 813

absolvitur in coelis: ergo nec in terris absolvitur in coelis: ergo nec in terris potest absolvi. potest absolvi.

RESPONSIO. Dicendum, quod aliquis a RESPONSIO. Dicendum, quod aliquis a vinculo excommunicationis absolvi pot-. vinculo excommunicationis absolvi pot-. est etiam invitus, sed non a vinculo pec- est etiam invitus, sed non a vinculo pec- catorum in confessione. catorum in confessione.

Solutio. Solutio.

ET AD objectum contra, dicimus quod Ad object. ET AD objectum contra, dicimus quod Ad object. hoc intelligitur de absolutione quæ fit in hoc intelligitur de absolutione quæ fit in foro confessionis a peccatis, et non de illa foro confessionis a peccatis, et non de illa quæ fit in foro causarum et jurisdictionis quæ fit in foro causarum et jurisdictionis ab éxcommunicatione. Vel dicatur, quod ab éxcommunicatione. Vel dicatur, quod etiam a Deo reputatur absolutus ab ex- etiam a Deo reputatur absolutus ab ex- communicatione, licet non reputatur ab- communicatione, licet non reputatur ab- solutus a peccato : et tunc hæc est falsa, solutus a peccato : et tunc hæc est falsa, quæ destruit consequens: sed non est ab- quæ destruit consequens: sed non est ab- solutus in cœlo, id est, coram Deo. solutus in cœlo, id est, coram Deo.

B. Si alteram clavem omnes habeant, scilicet potentiam ligandi et solvendi ? B. Si alteram clavem omnes habeant, scilicet potentiam ligandi et solvendi ?

Cumque jam constet non omnes sacerdotes illas duas claves habere, Cumque jam constet non omnes sacerdotes illas duas claves habere, quia scientia discernendi plerique carent: de altera, id est, potentia ligandi quia scientia discernendi plerique carent: de altera, id est, potentia ligandi et solvendi quæritur, Utrum omnes sacerdotes eam habeant ? Quidam enim et solvendi quæritur, Utrum omnes sacerdotes eam habeant ? Quidam enim hanc potestatem putant illis solis esse concessam, qui doctrinam simul ac hanc potestatem putant illis solis esse concessam, qui doctrinam simul ac vitam Apostolorum servant. Illas enim claves promisit Dominus Petro 2, et vitam Apostolorum servant. Illas enim claves promisit Dominus Petro 2, et imitatoribus ejus tantum, ut aiunt, qui etiam auctoritatibus utuntur in imitatoribus ejus tantum, ut aiunt, qui etiam auctoritatibus utuntur in munimentum suæ opinionis. Hoc enim dicunt Augustinum sensisse, ubi munimentum suæ opinionis. Hoc enim dicunt Augustinum sensisse, ubi superius ait: Remissionem peccatorum vel per seipsum facit Deus, vel per superius ait: Remissionem peccatorum vel per seipsum facit Deus, vel per columbæ membra ³. Dicit etiam idem peccata dimitti vel teneri a sanctis. columbæ membra ³. Dicit etiam idem peccata dimitti vel teneri a sanctis. Idem, super Exodum, ubi de lamina aurea legitur: Erat autem lamina Idem, super Exodum, ubi de lamina aurea legitur: Erat autem lamina aurea semper in fronte sacerdotis *. Hæc, inquit, significat fiduciam bonæ aurea semper in fronte sacerdotis *. Hæc, inquit, significat fiduciam bonæ vitæ, quam qui vere perfecteque, non significatione sed veritate sacerdos vitæ, quam qui vere perfecteque, non significatione sed veritate sacerdos habet, solus potest auferre peccata. Item, Gregorius: Illi soli habent in hac habet, solus potest auferre peccata. Item, Gregorius: Illi soli habent in hac carne positi potestatem ligandi et solvendi, sicut sancti Apostoli, qui illo- carne positi potestatem ligandi et solvendi, sicut sancti Apostoli, qui illo-

1 Matth. XVI, 19. 1 Matth. XVI, 19.

2 Matth. XVI, 19. 2 Matth. XVI, 19.

3 S. AUGUSTINUS, In libro de Baptismo contra Donatistas, cap. 10. 3 S. AUGUSTINUS, In libro de Baptismo contra Donatistas, cap. 10.

* Exod. xxvIII, 38. * Exod. xxvIII, 38.

814 814

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

rum exempla simul cum doctrina tenent 1. Item ex dictis Origenis: Hæc rum exempla simul cum doctrina tenent 1. Item ex dictis Origenis: Hæc pótestas soli Petro concessa est, et imitatoribus Petri. Nam quicumque pótestas soli Petro concessa est, et imitatoribus Petri. Nam quicumque vestigia Petri imitantur, habent recte ligandi et solvendi potestatem. His vestigia Petri imitantur, habent recte ligandi et solvendi potestatem. His aliisque testimoniis innituntur, qui asserunt potestatem ligandi ac solvendi aliisque testimoniis innituntur, qui asserunt potestatem ligandi ac solvendi illis solis concessam sacerdotibus, qui vita et doctrina pollent sicut Apo- illis solis concessam sacerdotibus, qui vita et doctrina pollent sicut Apo- stoli. stoli.

ARTICULUS XII. ARTICULUS XII.

An boni et mali habentes jurisdictionem, An boni et mali habentes jurisdictionem, habeant claves? habeant claves?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, B, post initium: « Quidam enim hanc B, post initium: « Quidam enim hanc potestatem putant illis tantum esse con- potestatem putant illis tantum esse con- cessam, qui doctrinam simul et vitam cessam, qui doctrinam simul et vitam Apostolorum servant, etc. » Apostolorum servant, etc. »

Isti sunt illi hæretici qui vocantur Ca- Isti sunt illi hæretici qui vocantur Ca- ractari. ractari.

Videtur autem ratio facere pro illis. Videtur autem ratio facere pro illis.

1. Matth. xvi, 19, ubi Dominus dedit 1. Matth. xvi, 19, ubi Dominus dedit claves Petro et successoribus suis: vo- claves Petro et successoribus suis: vo- luit præmittere testimonium confessio- luit præmittere testimonium confessio- nis, quia non revelavit ei caro et san- nis, quia non revelavit ei caro et san- guis. Ergo qui vivunt secundum carnem guis. Ergo qui vivunt secundum carnem et sanguinem, non perseverant in illa et sanguinem, non perseverant in illa confessione ergo tales non habent cla- confessione ergo tales non habent cla-

ves: ves:

2. Item, Sapientiæ, 1, 4: In malevo- 2. Item, Sapientiæ, 1, 4: In malevo- lam animam non introibit sapientia, nec lam animam non introibit sapientia, nec habitabit in corpore subdito peccatis. habitabit in corpore subdito peccatis. Ergo cum Christus sit Dei virtus et sa- Ergo cum Christus sit Dei virtus et sa- pientia, Christus non inhabitat tales. pientia, Christus non inhabitat tales. Ergo nec opera suæ potestatis exercet Ergo nec opera suæ potestatis exercet per tales sed opera suæ potestatis sunt per tales sed opera suæ potestatis sunt opera clavium : ergo tales non faciunt opera clavium : ergo tales non faciunt aliquid per claves, nec habent eas. aliquid per claves, nec habent eas.

3. Item, Ab immundo quid mundabi- 3. Item, Ab immundo quid mundabi-

1 S. GREGORIUS, In tractatu Evangeliorum, 1 S. GREGORIUS, In tractatu Evangeliorum, Homil. 2. Homil. 2.

tur ? sed non habens vitam et scien- tur ? sed non habens vitam et scien- tiam, immundus est : ergo nihil munda- tiam, immundus est : ergo nihil munda- re potest ergo nec claves habet : quia re potest ergo nec claves habet : quia claves operantur ad munditiam. claves operantur ad munditiam.

4. Item, In præcedenti distinctione 4. Item, In præcedenti distinctione dicit Augustinus, quod Deus remittit dicit Augustinus, quod Deus remittit peccata per columbam, vel columbæ peccata per columbam, vel columbæ membra sed isti non sunt columba, ne- membra sed isti non sunt columba, ne- que membra columbæ : ergo nec remit- que membra columbæ : ergo nec remit- tunt ergo nec claves habent, quia cla- tunt ergo nec claves habent, quia cla- ves dantur ad remissionem peccatorum, ves dantur ad remissionem peccatorum, ut dicitur, Joan. xx, 23. ut dicitur, Joan. xx, 23.

5. Item, Contra totam naturam esse 5. Item, Contra totam naturam esse videtur quia nihil in natura inferiori videtur quia nihil in natura inferiori movet operatione alicujus formæ quam movet operatione alicujus formæ quam non habet per se: sed per accidens erit non habet per se: sed per accidens erit si sic movebit. Verbi gratia, calidum si sic movebit. Verbi gratia, calidum calefacit, et non calidum non potest ca- calefacit, et non calidum non potest ca- lefacere, et sic de aliis ergo cum gratia lefacere, et sic de aliis ergo cum gratia sit perfectio naturæ, videtur quod nec in sit perfectio naturæ, videtur quod nec in gratia potest aliter esse: ergo peccator a gratia potest aliter esse: ergo peccator a peccatis mundare non potest: ergo nec peccatis mundare non potest: ergo nec habet claves, nec usum clavium. habet claves, nec usum clavium.

6. Si dicas, quod tales inhabitat Chri- 6. Si dicas, quod tales inhabitat Chri- stus per potestatem, sed non per vitæ stus per potestatem, sed non per vitæ sanctitatem et ideo per potestatem Chri- sanctitatem et ideo per potestatem Chri- sti in clavibus acceptam operari remis- sti in clavibus acceptam operari remis- sionem possunt in aliis, cum tamen ipsi sionem possunt in aliis, cum tamen ipsi subjaceant peccatis. CONTRA: II ad Co- subjaceant peccatis. CONTRA: II ad Co- rinth. vi, 15: Quæ conventio Christi ad rinth. vi, 15: Quæ conventio Christi ad Belial? ergo non est aliquis homo qui Belial? ergo non est aliquis homo qui partim sit Christi, et partim diaboli : partim sit Christi, et partim diaboli : imo totus est Christi, vel totus diaboli. imo totus est Christi, vel totus diaboli. SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Matth. xx, 2: Super cathedram 1. Matth. xx, 2: Super cathedram Moysi, etc. Ergo obediendum est in sa- Moysi, etc. Ergo obediendum est in sa-

2 I ad Corinth. 1, 24. 2 I ad Corinth. 1, 24.

3 Eccli. xxxiv, 4. 3 Eccli. xxxiv, 4.

Sed contra. Sed contra.

folutio. folutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, B, ART. 12. IN IV SENTENT. DIST. XIX, B, ART. 12.

cramentorum et doctrinæ dispensatione cramentorum et doctrinæ dispensatione etiam malis: hoc autem non esset, si etiam malis: hoc autem non esset, si claves non haberent: ergo claves ha- claves non haberent: ergo claves ha- bent. bent.

2. Item, Supra probatum est, quod 2. Item, Supra probatum est, quod dispensandi alia sacramenta potestatem dispensandi alia sacramenta potestatem etiam mali habent: ergo habent potesta- etiam mali habent: ergo habent potesta- tem etiam in isto: ergo habent claves, tem etiam in isto: ergo habent claves, quia non nisi per claves operantur in quia non nisi per claves operantur in isto sacramento. isto sacramento.

3. Item, Omnia excellentius in natura 3. Item, Omnia excellentius in natura operantia faciunt actum formæ, qua non operantia faciunt actum formæ, qua non disponuntur sicut Jupiter calefacit, et disponuntur sicut Jupiter calefacit, et humectat, et tamen non est calidus nec humectat, et tamen non est calidus nec humidus et Mars immoderate calefacit : humidus et Mars immoderate calefacit : et exsiccat, et tamen non est calidus nec et exsiccat, et tamen non est calidus nec siccus, et sic de aliis. Cum igitur princi- siccus, et sic de aliis. Cum igitur princi- pia gratiæ non sint minus efficacia prin- pia gratiæ non sint minus efficacia prin- cipiis naturæ, potest aliquis operari ad cipiis naturæ, potest aliquis operari ad peccatorum dimissionem, cui peccata peccatorum dimissionem, cui peccata non sunt dimissa. non sunt dimissa.

4. Item, In officiis humanis non re- 4. Item, In officiis humanis non re- fert, utrum claviger consentiat in distri- fert, utrum claviger consentiat in distri- butionem eorum quæ clavibus recludun- butionem eorum quæ clavibus recludun- tur, vel dissentiat, dummodo dominus tur, vel dissentiat, dummodo dominus velit dispensare : ergo similiter est hic velit dispensare : ergo similiter est hic in clavibus divinis : ergo non refert sive in clavibus divinis : ergo non refert sive bonus sive malus sit minister, dummodo bonus sive malus sit minister, dummodo bonus sit Dominus. bonus sit Dominus.

RESPONSIO. Dicendum, quod boni et RESPONSIO. Dicendum, quod boni et mali sacerdotes habent clavem, si ha- mali sacerdotes habent clavem, si ha- bent jurisdictionem habent etiam cla- bent jurisdictionem habent etiam cla- vium exsecutionem. vium exsecutionem.

: :

AD PRIMUM ergo contra, dicimus quod AD PRIMUM ergo contra, dicimus quod duo Dominus laudavit in Petro, scilicet duo Dominus laudavit in Petro, scilicet dignitatem ad clavem percipiendam, et dignitatem ad clavem percipiendam, et veritatis fidei soliditatem : sed tamen veritatis fidei soliditatem : sed tamen clavis perceptionem non fundavit nisi clavis perceptionem non fundavit nisi super alterum illorum, scilicet super super alterum illorum, scilicet super fidei veritatem. Et verum est, quod om- fidei veritatem. Et verum est, quod om- nis sacerdos in forma fidei et fidelium nis sacerdos in forma fidei et fidelium ordinatus, accipit claves, sed ad damna- ordinatus, accipit claves, sed ad damna- tionem suam accipit, si non est bonæ tionem suam accipit, si non est bonæ vitæ et scientiæ sufficientis. vitæ et scientiæ sufficientis.

AD ALIUD dicendum, quod intelligitur AD ALIUD dicendum, quod intelligitur quantum ad inhabitantem gratiam, et quantum ad inhabitantem gratiam, et

1 Cf. Numer. xXII, 28 et seq., in historia falsi 1 Cf. Numer. xXII, 28 et seq., in historia falsi

815 815

non quantum ad operationem gratiæ non quantum ad operationem gratiæ gratis datæ. gratis datæ.

AD ALIUD dicimus, quod auctoritas illa AD ALIUD dicimus, quod auctoritas illa loquitur in his qui ex habitu immundi- loquitur in his qui ex habitu immundi- tiæ operantur: et hæc sunt mala opera, tiæ operantur: et hæc sunt mala opera, et mala exempla. Et hoc patet per illud et mala exempla. Et hoc patet per illud quod ibi sequitur, Eccli. xxxiv, 4: Et a quod ibi sequitur, Eccli. xxxiv, 4: Et a mendace quid verum dicetur : quia a men- mendace quid verum dicetur : quia a men- dace possunt multa vera dici : sed nihil dace possunt multa vera dici : sed nihil verum dicit, ex habitu mendacii loquens. verum dicit, ex habitu mendacii loquens.

AD ALIUD dicimus, quod membra co- AD ALIUD dicimus, quod membra co- lumbæ sunt duplicia, scilicet quantum lumbæ sunt duplicia, scilicet quantum ad motum, et quantum ad sensum : hu- ad motum, et quantum ad sensum : hu- jusmodi ergo Prælati sunt membra co- jusmodi ergo Prælati sunt membra co- lumbæ quæ moventur tantum ad utili- lumbæ quæ moventur tantum ad utili- tatem aliorum: sed non sentiunt per tatem aliorum: sed non sentiunt per experimentum gratiam columbæ vivifi- experimentum gratiam columbæ vivifi- cantis in spiritu. cantis in spiritu.

AD ALIUD dicimus, quod licet ita sit in AD ALIUD dicimus, quod licet ita sit in inferioribus elementis et elementatis, in inferioribus elementis et elementatis, in superioribus tamen non est verum, ut superioribus tamen non est verum, ut probat objectio in contrarium facta. Vel probat objectio in contrarium facta. Vel aliter et melius dicendum, quod illud si- aliter et melius dicendum, quod illud si- mile ostendit quales debeant esse digni mile ostendit quales debeant esse digni ministri, et non quales sint necessario: ministri, et non quales sint necessario: quia non nisi per accidens potest aliquid quia non nisi per accidens potest aliquid cooperari ad suum contrarium, sicut di- cooperari ad suum contrarium, sicut di- cit Philosophus in II Meteororum, quia cit Philosophus in II Meteororum, quia magis calidum esse quandoque coopera- magis calidum esse quandoque coopera- tur ad majus frigus: sicut nubes calida tur ad majus frigus: sicut nubes calida rara est, et rarum undique recipit cir- rara est, et rarum undique recipit cir- cumstans frigus, propter quod fit, quod cumstans frigus, propter quod fit, quod frigus magis profundatur in tali nube, et frigus magis profundatur in tali nube, et solidatur in grandines: tamen ex alia solidatur in grandines: tamen ex alia minus calida non nisi pluvia generatur: minus calida non nisi pluvia generatur: quoniam non est generale in natura quoniam non est generale in natura quod adducitur pro simili. quod adducitur pro simili.

AD ALIUD dicimus, quod tales non in- AD ALIUD dicimus, quod tales non in- habitat Christus: quia non dicitur inha- habitat Christus: quia non dicitur inha- bitare nisi quos inhabitat per gratiam bitare nisi quos inhabitat per gratiam gratum facientem: sed in aliis est, sed gratum facientem: sed in aliis est, sed non inhabitat. Et quod hoc non sit in - non inhabitat. Et quod hoc non sit in - conveniens, patet quia in quibusdam conveniens, patet quia in quibusdam solum est per operationem miraculorum solum est per operationem miraculorum et prophetiæ, et tamen membra sunt et prophetiæ, et tamen membra sunt diaboli et per asinam operatus est, et diaboli et per asinam operatus est, et tamen asinam non habitavit : et ideo tamen asinam non habitavit : et ideo

prophetæ Balaam. prophetæ Balaam.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Ad 5. Ad 5.

Ad 6. Ad 6.

816 816

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nihil facit hoc quod adducitur de episto- nihil facit hoc quod adducitur de episto- la II ad Corinth. vi, 15, quia ibi loquitur la II ad Corinth. vi, 15, quia ibi loquitur Apostolus de illis, qui putabant in pec- Apostolus de illis, qui putabant in pec-

catis Deum haberi per gratiam inhabi catis Deum haberi per gratiam inhabi tantem. tantem.

C. Aliorum sententia verior. C. Aliorum sententia verior.

Aliis autem videtur, quod et mihi placere fateor, cunctis sacerdotibus. Aliis autem videtur, quod et mihi placere fateor, cunctis sacerdotibus. hanc clavem dari, scilicet ligandi et solvendi : sed non eam recte ac digne. hanc clavem dari, scilicet ligandi et solvendi : sed non eam recte ac digne. habent, nisi qui vitam et doctrinam Apostolicam servant. Nec præmissæ habent, nisi qui vitam et doctrinam Apostolicam servant. Nec præmissæ auctoritates malos sacerdotes hanc potestatem negant habere: sed illos auctoritates malos sacerdotes hanc potestatem negant habere: sed illos solos digne ac recte hac potestate uti significant, qui præditi sunt vita et solos digne ac recte hac potestate uti significant, qui præditi sunt vita et doctrina Apostolica: quia soli ipsorum Apostolorum imitatores digne. doctrina Apostolica: quia soli ipsorum Apostolorum imitatores digne. recteque possunt ligare et solvere. Et per Dominum tantum vel per San- recteque possunt ligare et solvere. Et per Dominum tantum vel per San- ctos in quibus habitat Spiritus sanctus, digne et recte fit remissio vel reten- ctos in quibus habitat Spiritus sanctus, digne et recte fit remissio vel reten- tio peccatorum. Fit tamen et per illos qui sancti non sunt, sed non digne tio peccatorum. Fit tamen et per illos qui sancti non sunt, sed non digne vel recte. Dat enim Deus benedictionem digne poscenti etiam per indi- vel recte. Dat enim Deus benedictionem digne poscenti etiam per indi- gnum ministrum. Quod vero hanc potestatem habeant omnes sacerdotes, gnum ministrum. Quod vero hanc potestatem habeant omnes sacerdotes, Hieronymus testatur super illum locum Evangelii, ubi Dominus dixit Pe- Hieronymus testatur super illum locum Evangelii, ubi Dominus dixit Pe- tro Tibi dabo claves regni cœlorum '. Habent enim, inquit, eamdem tro Tibi dabo claves regni cœlorum '. Habent enim, inquit, eamdem judiciariam potestatem alii Apostoli, habet et omnis Ecclesia in Episcopis judiciariam potestatem alii Apostoli, habet et omnis Ecclesia in Episcopis et presbyteris: sed ideo Petrus eam specialiter accepit, ut omnes intelli- et presbyteris: sed ideo Petrus eam specialiter accepit, ut omnes intelli- gant, quod quicumque ab unitate fidei et societate Ecclesiæ se separaverit, gant, quod quicumque ab unitate fidei et societate Ecclesiæ se separaverit, nec a peccatis solvi, nec cœlum potest ingredi. Item, quod sacerdos, nec a peccatis solvi, nec cœlum potest ingredi. Item, quod sacerdos, etiamsi malus sit, gratiam tamen transfundit pro suæ dignitatis officio, etiamsi malus sit, gratiam tamen transfundit pro suæ dignitatis officio, Augustinus ostendit dicens : Dictum est a Domino in Numeris ad Moysen Augustinus ostendit dicens : Dictum est a Domino in Numeris ad Moysen et Aaron sacerdotes, Vos ponite nomen meum super filios Israel, et ego et Aaron sacerdotes, Vos ponite nomen meum super filios Israel, et ego Dominus benedicam eos ³, ut gratiam traditam per ministerium ordinati Dominus benedicam eos ³, ut gratiam traditam per ministerium ordinati transfundant hominibus, nec voluntas sacerdotum obesse vel prodesse transfundant hominibus, nec voluntas sacerdotum obesse vel prodesse possit, sed meritum benedictionem poscentis. Quanta autem sit dignitas possit, sed meritum benedictionem poscentis. Quanta autem sit dignitas sacerdotalis officii et ordinis, hinc advertamus. Dictum est de nequissimo sacerdotalis officii et ordinis, hinc advertamus. Dictum est de nequissimo Caipha inter cætera: Hoc autem a semetipso non dixit: sed cum esset pon- Caipha inter cætera: Hoc autem a semetipso non dixit: sed cum esset pon-

1 Matth. xvi, 19. 1 Matth. xvi, 19.

2 S. AUGUSTINUS, Lib. Quæst. ex Veteri Testamento, quæst. 11. 2 S. AUGUSTINUS, Lib. Quæst. ex Veteri Testamento, quæst. 11.

3. Numer. VI, 22 et seq. : Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens: Loquere Aaron et filiis 3. Numer. VI, 22 et seq. : Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens: Loquere Aaron et filiis ejus : Sic benedicetis filiis Israel, et dicetis, etc. Invocabuntque nomen meum super filios Israel, et ejus : Sic benedicetis filiis Israel, et dicetis, etc. Invocabuntque nomen meum super filios Israel, et ego benedicam eis. ego benedicam eis.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, C, ART. 13. IN IV SENTENT. DIST. XIX, C, ART. 13.

1 1

: :

817 817

tifex anni illius, prophetavit per quod ostenditur spiritum gratiarum tifex anni illius, prophetavit per quod ostenditur spiritum gratiarum non personam sequi digni vel indigni, sed ordinem traditionis ut quam- non personam sequi digni vel indigni, sed ordinem traditionis ut quam- vis aliquis boni meriti sit, non tamen possit benedicere nisi fuerit ordina- vis aliquis boni meriti sit, non tamen possit benedicere nisi fuerit ordina- tus, ut officii ministerium exhibeat. Dei autem est effectum tribuere bene- tus, ut officii ministerium exhibeat. Dei autem est effectum tribuere bene- dictionis. Hinc evidenter ostenditur ordinem non privari potestate tribuen- dictionis. Hinc evidenter ostenditur ordinem non privari potestate tribuen- di gratiam ob ministri indignitatem. Huic tamen Augustini sententiæ di gratiam ob ministri indignitatem. Huic tamen Augustini sententiæ videtur obviare quod ait Hesychius Sacerdotes, inquit, non propria vir- videtur obviare quod ait Hesychius Sacerdotes, inquit, non propria vir- tute benedicunt, sed quia figuram Christi gerunt, et propter eum qui in tute benedicunt, sed quia figuram Christi gerunt, et propter eum qui in ipsis est, plenitudinem benedictionis tribuunt: nec solum is qui sacerdo- ipsis est, plenitudinem benedictionis tribuunt: nec solum is qui sacerdo- tium sortitus est, sed quicumque Christum in seipso habet, et ejus figu- tium sortitus est, sed quicumque Christum in seipso habet, et ejus figu- ram gerit, per conversationem bonam, sicut Moyses, idoneus est ut bene- ram gerit, per conversationem bonam, sicut Moyses, idoneus est ut bene- dictionem præstet 2. Ecce hic habes, quod non solum sacerdotes ³, sed dictionem præstet 2. Ecce hic habes, quod non solum sacerdotes ³, sed omnis in quo Christus habitat, benedictionem præstat. Sed alia est bene- omnis in quo Christus habitat, benedictionem præstat. Sed alia est bene- dictio, quæ solis sacerdotibus congruit: alia quæ ab omnibus bonis dictio, quæ solis sacerdotibus congruit: alia quæ ab omnibus bonis communiter exhibetur. Denique illi sacerdotes in quibus Christus habitat, communiter exhibetur. Denique illi sacerdotes in quibus Christus habitat, benedictionis plenitudinem tribuere dicunt: non quia soli illi transfun- benedictionis plenitudinem tribuere dicunt: non quia soli illi transfun- dant gratiam, sed quia illi soli licite et digne id agunt. Nec subditos mala dant gratiam, sed quia illi soli licite et digne id agunt. Nec subditos mala vita sacerdotis lædit, si bona faciunt quæ ille dicit. Unde Gregorius: Multi vita sacerdotis lædit, si bona faciunt quæ ille dicit. Unde Gregorius: Multi dum plus vitam sacerdotum quam suam discutiunt, in erroris foveam dum plus vitam sacerdotum quam suam discutiunt, in erroris foveam dilabuntur: minus considerantes, quod non eos vita sacerdotum læderet, dilabuntur: minus considerantes, quod non eos vita sacerdotum læderet, si humiliter bonis sacerdotum admonitionibus aurem accommodarent. si humiliter bonis sacerdotum admonitionibus aurem accommodarent.

ARTICULUS XIII. ARTICULUS XIII.

An boni et mali æque recte et digne An boni et mali æque recte et digne habent potestatem clavium ? habent potestatem clavium ?

Deinde, quæritur de hoc quod dicit, Deinde, quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, post initium: « Sed non eam, ibi, C, post initium: « Sed non eam, scilicet clavem ligandi et solvendi, recte scilicet clavem ligandi et solvendi, recte ac digne habent, etc. » ac digne habent, etc. »

CONTRA: CONTRA:

Omnis qui utitur potestate ad usum ad Omnis qui utitur potestate ad usum ad quem est usus, recte habet potestatem: quem est usus, recte habet potestatem:

sed isti sic utuntur potestate: ergo ha- sed isti sic utuntur potestate: ergo ha- bent eam recte: sed tales recte baptizant, bent eam recte: sed tales recte baptizant, et recte absolvunt: ergo, etc. et recte absolvunt: ergo, etc.

RESPONSIO. Duplex est rectitudo pote- Solutio. RESPONSIO. Duplex est rectitudo pote- Solutio. statis, scilicet ad actum et ad subjectum : statis, scilicet ad actum et ad subjectum : et ad actum quidam recte se habent, sed et ad actum quidam recte se habent, sed non recte ad subjectum. non recte ad subjectum.

Per hoc patet solutio ad utrumque : Per hoc patet solutio ad utrumque : quia in sensu illo procedunt, quo recti- quia in sensu illo procedunt, quo recti- tudo sumitur ad actum. tudo sumitur ad actum.

1 Joan. x1, 51. 1 Joan. x1, 51.

2 HESYCHIUS, Super Levit. cap. 1x. 2 HESYCHIUS, Super Levit. cap. 1x.

XXIX XXIX

3-Edit. J. Alleaume, sacerdos. 3-Edit. J. Alleaume, sacerdos.

52 52

818 818

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Solutio. Solutio.

ARTICULUS XIV. ARTICULUS XIV.

An Moyses et Aaron fuerunt sacerdotes, An Moyses et Aaron fuerunt sacerdotes, et quam differenter? et quam differenter?

telligentiam non habuit, non prophetavit. telligentiam non habuit, non prophetavit. 3. Item, Videtur falsum quod dicit 3. Item, Videtur falsum quod dicit Evangelista Hoc autem a se metipso non Evangelista Hoc autem a se metipso non dixit: quia qui dicit falsum et pecca- dixit: quia qui dicit falsum et pecca- tum, dicit a semetipso: iste dicit falsum tum, dicit a semetipso: iste dicit falsum et peccatum : ergo, etc. PROBATIO primæ. et peccatum : ergo, etc. PROBATIO primæ. Joan. VIII, 44: Cum loquitur mendacium, Joan. VIII, 44: Cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur. PROBATIO secundæ ex propriis loquitur. PROBATIO secundæ est: quia cum diceret, Expedit, etc., in- est: quia cum diceret, Expedit, etc., in- tellexit de utilitate temporali, et de morte tellexit de utilitate temporali, et de morte

Deinde, quæritur de hoc quod dicit, iniqua Christi: et hoc modo falsum est: Deinde, quæritur de hoc quod dicit, iniqua Christi: et hoc modo falsum est: ibi,B,circa medium ibi,B,circa medium

« Dictum est a Do- « Dictum est a Do-

mino in Numeris 1 ad Moysen et Aaron mino in Numeris 1 ad Moysen et Aaron sacerdotes, etc. »> sacerdotes, etc. »>

CONTRA: CONTRA:

Solus Aaron fuit pontifex, et non Solus Aaron fuit pontifex, et non Moyses, sicut apparet, Levit. VIII, 2 et Moyses, sicut apparet, Levit. VIII, 2 et seq. seq.

RESPONSIO. Dicendum, quod Moyses RESPONSIO. Dicendum, quod Moyses dicitur sacerdos, non officio oblationes dicitur sacerdos, non officio oblationes offerendi, sed sacra pandendi: quia im- offerendi, sed sacra pandendi: quia im- mediate sacra a Deo accepta populo de- mediate sacra a Deo accepta populo de- dit, et ei oblationes ordinavit. dit, et ei oblationes ordinavit.

ARTICULUS XV. ARTICULUS XV.

An Caiphas bene dicatur prophetasse ? An Caiphas bene dicatur prophetasse ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, post medium: « Cum esset pon- ibi, C, post medium: « Cum esset pon- tifex anni illius, prophetavit, etc. » tifex anni illius, prophetavit, etc. »

Videtur hoc falsum: quia Glossa su- Videtur hoc falsum: quia Glossa su- per epistolam I ad Corinth. x111, 2, dicit: per epistolam I ad Corinth. x111, 2, dicit: << Propheta non est nisi ab intellectuali << Propheta non est nisi ab intellectuali visione » sed ille non habuit visionem visione » sed ille non habuit visionem intellectualem, quia non sic intellexit intellectualem, quia non sic intellexit quod dixit, ut dicit Evangelista Spiritum quod dixit, ut dicit Evangelista Spiritum sanctum intellexisse: ergo non prophe- sanctum intellexisse: ergo non prophe- tavit. tavit.

2. Item, Daniel. x, 1: Intelligentia 2. Item, Daniel. x, 1: Intelligentia opus est in visione. Cum igitur iste in- opus est in visione. Cum igitur iste in-

1 Numer. VI, 22 et seq. 1 Numer. VI, 22 et seq.

2 Joan. x1, 51. 2 Joan. x1, 51.

ergo, etc. ergo, etc.

RESPONSIO. In dictione Caiphæ quatuor RESPONSIO. In dictione Caiphæ quatuor fuerunt, scilicet dicentis intentio quæ Sold fuerunt, scilicet dicentis intentio quæ Sold movet dicentem, et dicentis intellectus movet dicentem, et dicentis intellectus quem ipse in verbis intellexit, et mo- quem ipse in verbis intellexit, et mo- dus talis verborum per quem dixit, et dus talis verborum per quem dixit, et ipsa vox quam dixit. Primum horum ipsa vox quam dixit. Primum horum fuit iniquum, secundum falsum, et neu- fuit iniquum, secundum falsum, et neu- trum a Spiritu sancto. Sed tertium fuit trum a Spiritu sancto. Sed tertium fuit a Spiritu sancto. Cum enim voluit dicere, a Spiritu sancto. Cum enim voluit dicere, rexit dictionem Spiritus sanctus, ut tali rexit dictionem Spiritus sanctus, ut tali modo exprimeretur, in quo pronuntiare- modo exprimeretur, in quo pronuntiare- tur necessitas passionis Christi. Vox au- tur necessitas passionis Christi. Vox au- tem ipsa relata ad exemplar æternum, tem ipsa relata ad exemplar æternum, unum sensum verum prætendit Christi unum sensum verum prætendit Christi fidelibus sed relata ad intellectum et fidelibus sed relata ad intellectum et intentionem dicentis, alium sensum præ- intentionem dicentis, alium sensum præ- tendebat infidelibus. Unde dicendum ad tendebat infidelibus. Unde dicendum ad id quod refert Evangelista, quod a se- id quod refert Evangelista, quod a se- metipso non dixit: et debet intelligi cum metipso non dixit: et debet intelligi cum præcisione, ut sit sensus, quod tantum præcisione, ut sit sensus, quod tantum a semetipso non dixit. a semetipso non dixit.

AD PRIMUM ergo dicimus, quod Pro- AD PRIMUM ergo dicimus, quod Pro- pheta non fuit. Sed non sequitur, si Ad 1 et pheta non fuit. Sed non sequitur, si Ad 1 et Propheta non fuit, quod ergo non pro- Propheta non fuit, quod ergo non pro- phetavit sicut asina rationale animal phetavit sicut asina rationale animal non fuit, sed actum rationalis animalis non fuit, sed actum rationalis animalis habuit et aliquis qui cantor non est, habuit et aliquis qui cantor non est, quandoque tamen cantat. quandoque tamen cantat.

Et per hoc etiam patet solutio ad Et per hoc etiam patet solutio ad aliud quia in visione constituente pro- aliud quia in visione constituente pro- phetiam, opus est intelligentia, sed non phetiam, opus est intelligentia, sed non in omni visione prophetantis: quia sic in omni visione prophetantis: quia sic omnis visio prophetica esset intellectua- omnis visio prophetica esset intellectua-

3 Cf. Numer. xxii, 23 et seq., de asina falsi 3 Cf. Numer. xxii, 23 et seq., de asina falsi prophetæ Balaam. prophetæ Balaam.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, D, ART. 16. IN IV SENTENT. DIST. XIX, D, ART. 16.

819 819

lis et hoc falsum est, quia secundum lis et hoc falsum est, quia secundum hoc evacuarentur duo genera visionum, hoc evacuarentur duo genera visionum, scilicet corporalis, et spiritualis. scilicet corporalis, et spiritualis.

AD ALIUD patet solutio per distinctio- AD ALIUD patet solutio per distinctio- nem in principio positam. nem in principio positam.

A.d 3. A.d 3.

D. De hoc quod scriptum est in Malachia: Maledicam benedictionibus vestris. D. De hoc quod scriptum est in Malachia: Maledicam benedictionibus vestris.

Præmissæ vero vero sententiæ qua dicitur, etiam per mali sacerdotis Præmissæ vero vero sententiæ qua dicitur, etiam per mali sacerdotis ministerium transfundi gratiam benedictionis, videtur obviare quod Domi- ministerium transfundi gratiam benedictionis, videtur obviare quod Domi- nus per Malachiam prophetam malis sacerdotibus comminatur : Maledi- nus per Malachiam prophetam malis sacerdotibus comminatur : Maledi- cam benedictionibus vestris '. Et alibi, Væ his qui vivificant animas quæ cam benedictionibus vestris '. Et alibi, Væ his qui vivificant animas quæ non vivunt, et mortificant animas quæ non moriuntur 2! Si enim maledi- non vivunt, et mortificant animas quæ non moriuntur 2! Si enim maledi- cit Dominus benedictionibus eorum, et si animæ quas vivificant, non cit Dominus benedictionibus eorum, et si animæ quas vivificant, non vivunt: quomodo per eos gratia benedictionis transfunditur? Sed illud vivunt: quomodo per eos gratia benedictionis transfunditur? Sed illud capitulum, Maledicam, etc., quidam referunt ad hæreticos, qui ab Eccle- capitulum, Maledicam, etc., quidam referunt ad hæreticos, qui ab Eccle- sia præcisi sunt, et ad excommunicatos, quorum benedictiones fiunt male- sia præcisi sunt, et ad excommunicatos, quorum benedictiones fiunt male- dictiones his qui eorum sequuntur errores. Illud vero alterum, scilicet dictiones his qui eorum sequuntur errores. Illud vero alterum, scilicet vivificant, etc., super omnes illos sacerdotes exponunt, qui absque clave vivificant, etc., super omnes illos sacerdotes exponunt, qui absque clave scientiæ et forma bonæ vitæ præsumunt ligare vel solvere. Sed nullus scientiæ et forma bonæ vitæ præsumunt ligare vel solvere. Sed nullus officio sacerdotis uti debet, nisi immunis sit ab illis quæ in aliis judicat : officio sacerdotis uti debet, nisi immunis sit ab illis quæ in aliis judicat : alioquin seipsum condemnat 3. alioquin seipsum condemnat 3.

ARTICULUS XVI. ARTICULUS XVI.

An hæretici vel mali prælati Christia- An hæretici vel mali prælati Christia- ni conferant benedictionem ? ni conferant benedictionem ?

Deinde quæritur de verbis Malachiæ, Deinde quæritur de verbis Malachiæ, ibi, D, « Maledicam benedictionibus,etc.>> ibi, D, « Maledicam benedictionibus,etc.>> Ex hoc et aliis quibusdam inductis vi- Ex hoc et aliis quibusdam inductis vi-

1 Malach. II, 2. Cf. Levit. xxvi, 14; Deuter. 1 Malach. II, 2. Cf. Levit. xxvi, 14; Deuter. XXVIII, 15. XXVIII, 15.

2 Cf. Ezechiel. X111, 19: Et violabant me ad 2 Cf. Ezechiel. X111, 19: Et violabant me ad populum meum,... ut interficerent animas quæ populum meum,... ut interficerent animas quæ non moriuntur, et vivificarent animas quæ non non moriuntur, et vivificarent animas quæ non vivunt, etc. vivunt, etc.

detur, quod hæretici et mali Christiani detur, quod hæretici et mali Christiani prælati, nullam conferant benedictionem: prælati, nullam conferant benedictionem: tamen hoc supra in tractatu de baptismo tamen hoc supra in tractatu de baptismo et Eucharistia improbatum est, ubi agi- et Eucharistia improbatum est, ubi agi- tur de baptismo dato ab hæreticis, et de tur de baptismo dato ab hæreticis, et de Eucharistia consecrata ab illis *. Eucharistia consecrata ab illis *.

SED CONTRA: SED CONTRA:

Hæreticus baptizat et baptizatum est, Hæreticus baptizat et baptizatum est, confirmat et confirmatum est, et sic de confirmat et confirmatum est, et sic de aliis ergo etiam si excommunicat et aliis ergo etiam si excommunicat et excommunicatum est, et absolvit et ab- excommunicatum est, et absolvit et ab- solutum est, quod falsum est. solutum est, quod falsum est.

3 Ad Roman. II, 11 Propter quod inexcusa- 3 Ad Roman. II, 11 Propter quod inexcusa- bilis es, o homo omnis qui judicas: in quo enim bilis es, o homo omnis qui judicas: in quo enim judicas alterum, teipsum condemnas: eadem enim judicas alterum, teipsum condemnas: eadem enim agis quæ judicas. agis quæ judicas.

4 Pro baptismo, Cf. Supra, Dist. V, Art. 3. 4 Pro baptismo, Cf. Supra, Dist. V, Art. 3. Pro Eucharistia, Dist. XIII, Art. 29 et 30. Pro Eucharistia, Dist. XIII, Art. 29 et 30.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

820 820

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

RESPONSIO. Cum dicitur: Maledicam RESPONSIO. Cum dicitur: Maledicam benedictionibus vestris, intelligitur vir- benedictionibus vestris, intelligitur vir- tute grammaticæ per pronomem discre- tute grammaticæ per pronomem discre- tum vestris, id est, quæ ita vestræ sunt, tum vestris, id est, quæ ita vestræ sunt, quod non meæ: suis enim Dominus num- quod non meæ: suis enim Dominus num- quam maledicit. Constat autem, quod in quam maledicit. Constat autem, quod in sacramentis solus Deus per se operatur sacramentis solus Deus per se operatur intus, sed homo ministerium facit ex- intus, sed homo ministerium facit ex- tra et ideo effectus sacramentorum, non tra et ideo effectus sacramentorum, non hominis, sed Dei sunt benedictiones. Sed hominis, sed Dei sunt benedictiones. Sed

non sequitur, baptizat et baptizatum est, non sequitur, baptizat et baptizatum est, etc. ergo si excommunicat excommu- etc. ergo si excommunicat excommu- nicatum est, etc. : quia excommunicatio nicatum est, etc. : quia excommunicatio est jurisdictionis quæ est hominis, et fit est jurisdictionis quæ est hominis, et fit in ea actus hominis Prælati et habentis in ea actus hominis Prælati et habentis jurisdictionem super alios homines: et jurisdictionem super alios homines: et ideo iste actus quandoque maledicitur ideo iste actus quandoque maledicitur Deo et benedicitur: benedicitur quando Deo et benedicitur: benedicitur quando hæreticus maledicit excommunicando: hæreticus maledicit excommunicando: et maledicitur, cum benedicit absolvendo. et maledicitur, cum benedicit absolvendo.

a a

E. Qualis debet esse judex Ecclesiasticus? E. Qualis debet esse judex Ecclesiasticus?

Qualem autem oporteat esse qui aliorum judex constituitur, Augustinus Qualem autem oporteat esse qui aliorum judex constituitur, Augustinus describit ita dicens : Sacerdos cui omnis offertur peccator, ante quem sta- describit ita dicens : Sacerdos cui omnis offertur peccator, ante quem sta- tuitur omnis languor, in nullo eorum sit judicandus, quæ in alio judicare tuitur omnis languor, in nullo eorum sit judicandus, quæ in alio judicare est promptus. Judicans enim alium qui est judicandus, condemnat se- est promptus. Judicans enim alium qui est judicandus, condemnat se- ipsum. Cognoscat ergo se,et purget in se quod alios videt sibi offerre: ca- ipsum. Cognoscat ergo se,et purget in se quod alios videt sibi offerre: ca- veat ut a se projecerit, quidquid in alio damnosum reperit. Animadvertat, veat ut a se projecerit, quidquid in alio damnosum reperit. Animadvertat, quod qui sine peccato est vestrum, primus in illam lapidem mittat 3. Ideo quod qui sine peccato est vestrum, primus in illam lapidem mittat 3. Ideo enim liberavit peccatricem, quia non erat qui juste projiceret lapidem. Quo- enim liberavit peccatricem, quia non erat qui juste projiceret lapidem. Quo- modo lapidaret, quia se lapidandum cognosceret ? Nullus enim erat sine modo lapidaret, quia se lapidandum cognosceret ? Nullus enim erat sine peccato, in quo intelligitur omnes * fuisse reos. Nam venialia remitteban- peccato, in quo intelligitur omnes * fuisse reos. Nam venialia remitteban- tur per cerimonias. Si quod ergo in eis peccatum erat, criminale erat. In tur per cerimonias. Si quod ergo in eis peccatum erat, criminale erat. In học ergo patentissimum est, crimen sacerdotum esse detestabile, qui non học ergo patentissimum est, crimen sacerdotum esse detestabile, qui non prius se judicant antequam alios alligant. Caveat spiritualis judex, sicut non prius se judicant antequam alios alligant. Caveat spiritualis judex, sicut non commisit crimen nequitiæ, ita non careat munere scientiæ. Oportet ut sciat commisit crimen nequitiæ, ita non careat munere scientiæ. Oportet ut sciat cognoscere quidquid debeat judicare. Judiciaria enim potestas hoc postu- cognoscere quidquid debeat judicare. Judiciaria enim potestas hoc postu- lat, ut quod debet judicare discernat. Diligens ergo investigator sapienter lat, ut quod debet judicare discernat. Diligens ergo investigator sapienter interroget a peccatore, quod forsitan ignorat, vel verecundia velit occulta- interroget a peccatore, quod forsitan ignorat, vel verecundia velit occulta- re. Cognito vero crimine, varietates ejus non dubitet investigare, et locum, re. Cognito vero crimine, varietates ejus non dubitet investigare, et locum, et tempus, et cætera quæ supra diximus: quibus cognitis, adsit benevo- et tempus, et cætera quæ supra diximus: quibus cognitis, adsit benevo- lus, paratus erigere, et secum onus portare: habeat dulcedinem in affe- lus, paratus erigere, et secum onus portare: habeat dulcedinem in affe-

1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 20. 1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 20.

2 Cf. ad Roman. II, 1. 2 Cf. ad Roman. II, 1.

3 Joan. VIII, 7. 3 Joan. VIII, 7.

4 In edit. J. Alleaume additur crimine. 4 In edit. J. Alleaume additur crimine.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, E, ART. 17. IN IV SENTENT. DIST. XIX, E, ART. 17.

821 821

ctione, discretionem in varietate, doceat perseverantiam, caveat ne corruat, ctione, discretionem in varietate, doceat perseverantiam, caveat ne corruat, ne juste perdat judiciariam potestatem. Etsi enim pœnitentia possit ei ac- ne juste perdat judiciariam potestatem. Etsi enim pœnitentia possit ei ac- quirere gratiam, non tamen mox restituit in potestatem primam. Etsi Pe- quirere gratiam, non tamen mox restituit in potestatem primam. Etsi Pe- trus post lapsum restitutus fuerit, et sæpe lapsis sacerdotibus reddita sit trus post lapsum restitutus fuerit, et sæpe lapsis sacerdotibus reddita sit dignitatis potestas, non tamen est necesse, ut omnibus concedatur quasi ex dignitatis potestas, non tamen est necesse, ut omnibus concedatur quasi ex auctoritate. Invenitur auctoritas quæ concedit et quasi imperat. Inveni- auctoritate. Invenitur auctoritas quæ concedit et quasi imperat. Inveni- tur auctoritas alia quæ non concedit, sed vetat: quæ Scripturæ non repu- tur auctoritas alia quæ non concedit, sed vetat: quæ Scripturæ non repu- gnant, sed concordant: cum enim tot sunt qui labuntur, ut pristinam di- gnant, sed concordant: cum enim tot sunt qui labuntur, ut pristinam di- gnitatem ex auctoritate defendant, et quasi usum peccandi sibi faciant, re- gnitatem ex auctoritate defendant, et quasi usum peccandi sibi faciant, re- cidenda est spes ista. Si vero locus est ubi ista non concurrant, restitui cidenda est spes ista. Si vero locus est ubi ista non concurrant, restitui possunt qui peccant. possunt qui peccant.

Ex his satis perpenditur, qualis debeat esse sacerdos qui alios ligat et Ex his satis perpenditur, qualis debeat esse sacerdos qui alios ligat et solvit discretus scilicet, et justus: alioquin mortificat sæpe animas quæ solvit discretus scilicet, et justus: alioquin mortificat sæpe animas quæ non moriuntur, et vivificat quæ non vivunt, et ita incidit in maledictionis non moriuntur, et vivificat quæ non vivunt, et ita incidit in maledictionis judicium. Illud autem Malachiæ, scilicet, Maledicam benedictionibus ve- judicium. Illud autem Malachiæ, scilicet, Maledicam benedictionibus ve- stris, sive super hæreticos tantum et excommunicatos, sive super omnes stris, sive super hæreticos tantum et excommunicatos, sive super omnes sacerdotes qui vita et scientia carentes benedicere præsumunt, dictum ac- sacerdotes qui vita et scientia carentes benedicere præsumunt, dictum ac- cipiatur, sic intelligi potest: Maledicam benedictionibus vestris, id est, his cipiatur, sic intelligi potest: Maledicam benedictionibus vestris, id est, his quæ in eis benedictionibus possidetis: quia faciam ea cedere vobis in ma- quæ in eis benedictionibus possidetis: quia faciam ea cedere vobis in ma- ledictionem, non in benedictionem. Quia etsi benedicunt Sanctis, non hoc ledictionem, non in benedictionem. Quia etsi benedicunt Sanctis, non hoc faciunt ex vero corde: et ideo eorum benedictio eis vertitur in maledictio- faciunt ex vero corde: et ideo eorum benedictio eis vertitur in maledictio- nem. Vel, Maledicam benedictionibus vestris, id est, quod a vobis benedi- nem. Vel, Maledicam benedictionibus vestris, id est, quod a vobis benedi- citur, a me erit maledictum : quia benedicunt inique agentibus, adulantur- citur, a me erit maledictum : quia benedicunt inique agentibus, adulantur- que peccantibus, dummodo divites sint. que peccantibus, dummodo divites sint.