Solutio. Solutio.

794 794

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Major dicitur, quæ præcidit a tribus, Major dicitur, quæ præcidit a tribus, scilicet participatione sacramentorum, scilicet participatione sacramentorum, ingressu Ecclesiæ, et communione fide- ingressu Ecclesiæ, et communione fide- lium in actibus legitimis et hæc vocatur lium in actibus legitimis et hæc vocatur etiam anathematizatio. Minor autem etiam anathematizatio. Minor autem est, quæ non removet nisi a participa- est, quæ non removet nisi a participa- tione sacramentorum, et non ab aliis tione sacramentorum, et non ab aliis duobus ergo videtur, quod non possint duobus ergo videtur, quod non possint esse plures species excommunicatio- esse plures species excommunicatio-

num. num.

RESPONSIO. Ad hoc dicendum, quod RESPONSIO. Ad hoc dicendum, quod non sunt nisi duæ species vel modi ex- non sunt nisi duæ species vel modi ex- communicationum, ut probat ultimo in- communicationum, ut probat ultimo in- ducta objectio, cujus ratio hæc est: quia ducta objectio, cujus ratio hæc est: quia excommunicatio privatio est : et ideo excommunicatio privatio est : et ideo oportet, quod cognoscatur ex suo habitu: oportet, quod cognoscatur ex suo habitu: communio autem fidelium quantum ad communio autem fidelium quantum ad militantem Ecclesiam est in his tribus in militantem Ecclesiam est in his tribus in genere, scilicet in pure spirituali quod genere, scilicet in pure spirituali quod est participatio sacramentorum, et pure est participatio sacramentorum, et pure corporali quod est legitimus actus sine corporali quod est legitimus actus sine quo non est conversatio et conjunctio quo non est conversatio et conjunctio humana quia sicut dicit Philosophus, humana quia sicut dicit Philosophus, homo politicum est animal et oportet homo politicum est animal et oportet eum cum proximo communicare in acti- eum cum proximo communicare in acti- bus legalibus et legitimis. Tertium autem bus legalibus et legitimis. Tertium autem in quo communicat, est partim corporale, in quo communicat, est partim corporale, et partim spirituale, quod est conventus et partim spirituale, quod est conventus ad locum cultus et consecrationis sacra- ad locum cultus et consecrationis sacra- mentorum. Si igitur est privatio a to- mentorum. Si igitur est privatio a to- to quod constituit communionem, est to quod constituit communionem, est anathema, sive major excommunica- anathema, sive major excommunica- tio. Si autem privatio spiritualis tantum, tio. Si autem privatio spiritualis tantum, est excommunicatio quæ dicitur minor. est excommunicatio quæ dicitur minor.

Si autem tu quæras, Quare non est Si autem tu quæras, Quare non est una minor, quæ privaret tantum corpo- una minor, quæ privaret tantum corpo- rali, sicut una minor quæ privat tantum rali, sicut una minor quæ privat tantum spirituali et alia iterum quæ privaret spirituali et alia iterum quæ privaret duobus ex his, scilicet spirituali pure, et duobus ex his, scilicet spirituali pure, et corporali pure, vel spirituali pure et me- corporali pure, vel spirituali pure et me- dio inter corporale et spirituale, vel cor- dio inter corporale et spirituale, vel cor- porali pure et medio, ut sic haberemus porali pure et medio, ut sic haberemus quinque minores. Dicendum, quod spi- quinque minores. Dicendum, quod spi- rituale vinculum est excommunicatio, et rituale vinculum est excommunicatio, et oportet ad hoc quod excommunicatio sit oportet ad hoc quod excommunicatio sit semper privare spirituali. Unde etiam semper privare spirituali. Unde etiam

1 I ad Corinth. v, 10. 1 I ad Corinth. v, 10.

numquam privat corporali, nisi in ordine numquam privat corporali, nisi in ordine ad spirituale et ideo oportet in minori ad spirituale et ideo oportet in minori privare participatione sacramentorum. privare participatione sacramentorum. Alia autem ratio ejusdem est: quia ut Alia autem ratio ejusdem est: quia ut frequenter excommunicatio justa suppo- frequenter excommunicatio justa suppo- nit mortale peccatum in excommunica- nit mortale peccatum in excommunica- to et ille secundum peccatum adjiceret, to et ille secundum peccatum adjiceret, si sacramentis, scilicet Eucharistiæ com. si sacramentis, scilicet Eucharistiæ com. municaret quia poenitentia nemini in- municaret quia poenitentia nemini in- terdicitur: sed non peccat mortaliter terdicitur: sed non peccat mortaliter communicans in corporalibus, nisi ex communicans in corporalibus, nisi ex præcepto Ecclesiæ in majori excommu- præcepto Ecclesiæ in majori excommu- nicatione se subtrahere debeat. Et ideo nicatione se subtrahere debeat. Et ideo iterum non sunt minores quæ privent iterum non sunt minores quæ privent communione illis quatuor modis qui dicti communione illis quatuor modis qui dicti

sunt. sunt.

Ad 1 et? Ad 1 et?

AD OMNIA autem quæ primo inducta. AD OMNIA autem quæ primo inducta. sunt, dicendum quod peccans mortaliter sunt, dicendum quod peccans mortaliter excommunicatus est quantum ad trium- excommunicatus est quantum ad trium- phantem Ecclesiam: sed in perfectione phantem Ecclesiam: sed in perfectione illius non potest vivere militans, et ideo illius non potest vivere militans, et ideo necesse est peccantes mortaliter in mul- necesse est peccantes mortaliter in mul- tis casibus ad tempus in corporalium tis casibus ad tempus in corporalium communione sustinere: quia aliter, ut communione sustinere: quia aliter, ut dicit Apostolus, oporteret nos de hoc dicit Apostolus, oporteret nos de hoc mundo exiisse ¹, si nullis in peccato mundo exiisse ¹, si nullis in peccato mortali existentibus deberemus couti. mortali existentibus deberemus couti. AD HOC quod objicitur de Apostolo, Adse AD HOC quod objicitur de Apostolo, Adse dicendum quod ipse non præcepit ex- dicendum quod ipse non præcepit ex- communicare mortaliter peccantes, eo communicare mortaliter peccantes, eo ipso quod mortaliter peccaverunt, sed ipso quod mortaliter peccaverunt, sed quia correpti a suo Episcopo contumaces quia correpti a suo Episcopo contumaces inventi sunt, et satisfacere noluerunt : inventi sunt, et satisfacere noluerunt : et etiam hodie pro quolibet mortali pot- et etiam hodie pro quolibet mortali pot- est quis excommunicari. est quis excommunicari.

AD ALIA patet solutio ex dictis. AD ALIA patet solutio ex dictis.

ARTICULUS XVIII. ARTICULUS XVIII.

In quem ferenda est excommunicatio ? In quem ferenda est excommunicatio ?

Tertio quæritur, In quem ferenda sit Tertio quæritur, In quem ferenda sit excommunicatio ? excommunicatio ?

Adgad Adgad

Sed contra. Sed contra.

Quæst. Quæst.

Solutio. Solutio.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, H, ART. 19. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, H, ART. 19.

Videtur, quod in nullum: Videtur, quod in nullum:

1. Nocumentum enim in corporalibus 1. Nocumentum enim in corporalibus nulli est faciendum: ergo multo minus nulli est faciendum: ergo multo minus nocumentum in spiritualibus: sed sub- nocumentum in spiritualibus: sed sub- tractio spiritualium est nocumentum in tractio spiritualium est nocumentum in spiritualibus: ergo non est faciendum spiritualibus: ergo non est faciendum alicui hoc autem fit per excommunica- alicui hoc autem fit per excommunica- tionem ergo excommunicatio non est tionem ergo excommunicatio non est

ferenda in aliquem. ferenda in aliquem.

2. Adhuc videtur, quod quamdiu est 2. Adhuc videtur, quod quamdiu est alia via correctionis et salutis, non est alia via correctionis et salutis, non est ferenda sententia excommunicationis : ferenda sententia excommunicationis : sed quamdiu per conversionem est spes sed quamdiu per conversionem est spes salutis, tamdiu restat alia via: ergo salutis, tamdiu restat alia via: ergo quamdiu est spes conversionis in aliquo, quamdiu est spes conversionis in aliquo, tamdiu non est excommunicandus: sed tamdiu non est excommunicandus: sed de nullius conversione desperatur, ut di- de nullius conversione desperatur, ut di- cit Augustinus: ergo nullus est excom- cit Augustinus: ergo nullus est excom- municandus. municandus.

3. Adhuc, Augustinus dicit, quod ju- 3. Adhuc, Augustinus dicit, quod ju- dicium temerarium committitur duobus dicium temerarium committitur duobus modis, scilicet dum de dubiis judicatur modis, scilicet dum de dubiis judicatur tamquam de certis, vel cum aliquis fina- tamquam de certis, vel cum aliquis fina- liter condemnatur qui pœnitere potest : liter condemnatur qui pœnitere potest : sed excommunicans condemnat hoc mo- sed excommunicans condemnat hoc mo- do ergo ipse peccat mortaliter: ergo do ergo ipse peccat mortaliter: ergo nullus est excommunicandus. PROBATIO nullus est excommunicandus. PROBATIO media. Sicut dictum est, non est ferenda media. Sicut dictum est, non est ferenda excommunicatio quamdiu manet spes excommunicatio quamdiu manet spes conversionis: sed tamdiu manet spes conversionis: sed tamdiu manet spes conversionis, donec finalis condemnatio conversionis, donec finalis condemnatio est jam facta apud excommunicantem: est jam facta apud excommunicantem: ergo sententia non fertur nisi fiat con- ergo sententia non fertur nisi fiat con- demnatio finalis, et sic habetur proposi- demnatio finalis, et sic habetur proposi-

tum. tum.

Sed si hoc dicatur, videtur quod tota Sed si hoc dicatur, videtur quod tota Ecclesia errat, quæ excommunicat mul- Ecclesia errat, quæ excommunicat mul-

tos. tos.

ULTERIUS quæritur hic, Quare tota ULTERIUS quæritur hic, Quare tota multitudo ut communitas, excommuni- multitudo ut communitas, excommuni- cari non potest ? potest enim multitudo cari non potest ? potest enim multitudo sibi consentire in contumaciam : ergo sibi consentire in contumaciam : ergo videtur, quod debeat et possit excommu- videtur, quod debeat et possit excommu- nicari cum tamen nova constitutio con- nicari cum tamen nova constitutio con- stituat contrarium. stituat contrarium.

RESPONSIO. Dicendum, quod omnis RESPONSIO. Dicendum, quod omnis contumax in quantum contumax, potest contumax in quantum contumax, potest

.795 .795

et debet excommunicari, et pro nullo et debet excommunicari, et pro nullo alio vitio est quis excommunicandus: alio vitio est quis excommunicandus: cujus hæc est causa, quia excommuni- cujus hæc est causa, quia excommuni- catio est medicina per accidens quæ da- catio est medicina per accidens quæ da- tur desperato, quando non est alia via tur desperato, quando non est alia via sanitatis et salutis ipsius, sicut infirmo sanitatis et salutis ipsius, sicut infirmo desperato permittitur vivere secundum desperato permittitur vivere secundum voluntatem suam, ut ex aliqua causa ex- voluntatem suam, ut ex aliqua causa ex- citata natura multiplicet sibi vires ad citata natura multiplicet sibi vires ad morbi expulsionem. Ita contumaci qui morbi expulsionem. Ita contumaci qui nulla alia via corrigi potest, præciditur nulla alia via corrigi potest, præciditur vinculum communionis, ut sic de pecca- vinculum communionis, ut sic de pecca- to in peccatum sine fræno ruens, consi- to in peccatum sine fræno ruens, consi- derata propria utilitate et defectu suo, derata propria utilitate et defectu suo, redeat ad humilitatem et plenam con- redeat ad humilitatem et plenam con- versionem, et gratiam conversionis. versionem, et gratiam conversionis.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod non AD PRIMUM ergo dicendum, quod non fit ei damnum simpliciter: sed quia ipse fit ei damnum simpliciter: sed quia ipse se fructu spiritualium desperabiliter pri- se fructu spiritualium desperabiliter pri- vavit, quærit Ecclesia remedium per ac- vavit, quærit Ecclesia remedium per ac- cidens, ubi nulla alia reducere valet ta- cidens, ubi nulla alia reducere valet ta- lem. lem.

AD ALIUD dicendum, quod Ecclesia non AD ALIUD dicendum, quod Ecclesia non ita desperat de ipso, quin laboret ad ita desperat de ipso, quin laboret ad suum reditum, et ideo excommunicat suum reditum, et ideo excommunicat eum sed desperat alium modum con- eum sed desperat alium modum con- versionis quantum est ex signis consi- versionis quantum est ex signis consi- deratis in ipso: sed de Domini miseri- deratis in ipso: sed de Domini miseri- cordia quæ convertit peccatores num- cordia quæ convertit peccatores num- quam desperat Ecclesia. quam desperat Ecclesia.

Per hoc etiam patet solutio ad se- Per hoc etiam patet solutio ad se- quens. quens.

ARTICULUS XIX. ARTICULUS XIX.

An quilibet qui habet claves, potest ex- An quilibet qui habet claves, potest ex- communicare? communicare?

Quarto quæritur, A quo sit feren- Quarto quæritur, A quo sit feren- da excommunicatio? da excommunicatio?

Videtur, quod ab omni eo qui habet Videtur, quod ab omni eo qui habet claves : claves :

1. Sicut enim dicit Philosophus, cujus 1. Sicut enim dicit Philosophus, cujus est potentia, ejus est et actus: sed po- est potentia, ejus est et actus: sed po- tentia est clavis, ut habetur ex Littera, tentia est clavis, ut habetur ex Littera,

Ad 1. Ad 1.

Ad 2 et 3. Ad 2 et 3.

Sed contra. Sed contra.

Quæst. 1. Quæst. 1.

Sed contra. Sed contra.

Quæst. 2. Quæst. 2.

796 796

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

et actus ejus est ligare et solvere per et actus ejus est ligare et solvere per excommunicationem et absolutionem : excommunicationem et absolutionem : ergo omnis habens claves potest excom- ergo omnis habens claves potest excom- municare. municare.

2. Adhuc, Simplex parochianus habet 2. Adhuc, Simplex parochianus habet cohibitionem aliquam super plebem sibi cohibitionem aliquam super plebem sibi commissam: non autem potest habere commissam: non autem potest habere nisi per vincula spiritualia, quæ sunt ex- nisi per vincula spiritualia, quæ sunt ex- communicatio, et aliæ pœnæ spirituales : communicatio, et aliæ pœnæ spirituales : ergo excommunicare potest. ergo excommunicare potest.

3. Adhuc, Ejusdem videtur esse com- 3. Adhuc, Ejusdem videtur esse com- munionem dare, et excommunicare: sed munionem dare, et excommunicare: sed simplex parochianus communicat plebem simplex parochianus communicat plebem suam ergo et excommunicare potest. suam ergo et excommunicare potest.

Si hoc dicatur, contrarium tenet usus Si hoc dicatur, contrarium tenet usus Ecclesiæ dicentis, quod non potest sim- Ecclesiæ dicentis, quod non potest sim- plex sacerdos excommunicare nisi in plex sacerdos excommunicare nisi in generalibus, sicut pro furtis ignotis, vel generalibus, sicut pro furtis ignotis, vel furtis violatis, et hujusmodi. furtis violatis, et hujusmodi.

ULTERIUS quæritur, Utrum Archidia- ULTERIUS quæritur, Utrum Archidia- coni possunt excommunicare? coni possunt excommunicare?

Et videtur, quod non : quia cujus non´ Et videtur, quod non : quia cujus non´ est potentia, illius non est actus: sed est potentia, illius non est actus: sed non est potentia ejus qui non habet cla- non est potentia ejus qui non habet cla- vem ergo nec actus. Quod autem non vem ergo nec actus. Quod autem non habeant Archidiaconi claves; probatur ex habeant Archidiaconi claves; probatur ex hoc quod clavis est ordinis sacerdotalis, hoc quod clavis est ordinis sacerdotalis, sicut in sequenti distinctione habebitur, sicut in sequenti distinctione habebitur, et ipsi non sunt sacerdotes. et ipsi non sunt sacerdotes.

SED CONTRA hoc est, quod habens SED CONTRA hoc est, quod habens jurisdictionem, debet arma habere talis jurisdictionem, debet arma habere talis judicis. Archidiaconi habent jurisdictio- judicis. Archidiaconi habent jurisdictio- nem ergo, etc.: sed talia arma sunt nem ergo, etc.: sed talia arma sunt excommunicationes: ergo, etc. excommunicationes: ergo, etc.

ULTERIUS quæritur hic, Utrum sus- ULTERIUS quæritur hic, Utrum sus- pensus vel excommunicatus, excommu- pensus vel excommunicatus, excommu- nicare possit ? nicare possit ?

Videtur, quod non : quia ligatus vin- Videtur, quod non : quia ligatus vin- culo corporali, alium nec ligare nec sol- culo corporali, alium nec ligare nec sol- vere potest: sed fortiora sunt vincula vere potest: sed fortiora sunt vincula spiritualia quam corporalia: ergo et li- spiritualia quam corporalia: ergo et li- gatus vinculo spirituali, alium nec ligare gatus vinculo spirituali, alium nec ligare nec solvere potest: sed vinculum spiri- nec solvere potest: sed vinculum spiri- tuale est excommunicatio, et suspensio: tuale est excommunicatio, et suspensio: ergo, etc. ergo, etc.

dictionem similiter etiam nec excom- dictionem similiter etiam nec excom- municatus, quia jurisdictio sua non da- municatus, quia jurisdictio sua non da- tur alteri, nec etiam ipse iterum investi- tur alteri, nec etiam ipse iterum investi- tur ea, cum absolvitur ab excommuni- tur ea, cum absolvitur ab excommuni- catione ergo videtur, quod etiam ha- catione ergo videtur, quod etiam ha- beat ea quæ annexa sunt jurisdictioni : beat ea quæ annexa sunt jurisdictioni : hæc autem est potestas excommunicandi hæc autem est potestas excommunicandi et absolvendi ergo habet adhuc pote- et absolvendi ergo habet adhuc pote- statem excommunicandi et absolvendi ab statem excommunicandi et absolvendi ab

excommunicatione. excommunicatione.

RESPONSIO. Dicendum, quod habens RESPONSIO. Dicendum, quod habens jurisdictionem ordinarii judicis vel dele- jurisdictionem ordinarii judicis vel dele- gati potest excommunicare et absolvere, gati potest excommunicare et absolvere, sicut dicunt quidam qui de jure nove- sicut dicunt quidam qui de jure nove- runt: et satis rationabile est sic esse: runt: et satis rationabile est sic esse: quia vincula ista sunt cohibitiones in fo- quia vincula ista sunt cohibitiones in fo- ro causarum : judices autem habent cog- ro causarum : judices autem habent cog- noscere de causis unde rationabile est noscere de causis unde rationabile est eos habere potestatem in his vinculis. eos habere potestatem in his vinculis.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod com- AD PRIMUM ergo dicendum, quod com- pletæ potestatis est actus iste, et nón pletæ potestatis est actus iste, et nón diminutæ sed diminuta est potestas ex diminutæ sed diminuta est potestas ex ordine solo, et non extra jurisdictionem : ordine solo, et non extra jurisdictionem : et ideo non omnis habens clavem, habet et ideo non omnis habens clavem, habet etiam excommunicandi potestatem. etiam excommunicandi potestatem.

Alia ratio hujus est: quia magis est Alia ratio hujus est: quia magis est clavis jurisdictionis, quam ordinis: et clavis jurisdictionis, quam ordinis: et ideo iterum non sequitur, quod omnis ideo iterum non sequitur, quod omnis habens clavem, habeat etiam excommu- habens clavem, habeat etiam excommu- nicandi et absolvendi potestatem. nicandi et absolvendi potestatem.

Tertia ratio hujus est satis pia: quia Tertia ratio hujus est satis pia: quia cum excommunicatio sit majus damnum cum excommunicatio sit majus damnum quod fieri potest Christiano in hac vita, quod fieri potest Christiano in hac vita, raro et cum moderatione facienda est: raro et cum moderatione facienda est: et ideo paucis et superioribus tantum et ideo paucis et superioribus tantum qui præsumuntur esse discretiores, talis qui præsumuntur esse discretiores, talis potestas est commissa. potestas est commissa.

AD ALIUD dicendum, quod multis aliis AD ALIUD dicendum, quod multis aliis modis per communicationem et increpa- modis per communicationem et increpa- tionem potest parochianus avertere sub- tionem potest parochianus avertere sub- ditos a malo : et si hoc non potest, debet ditos a malo : et si hoc non potest, debet recurrere ad superiorem, et per illius recurrere ad superiorem, et per illius auctoritatem excomniunicatum denun- auctoritatem excomniunicatum denun- tiare. tiare.

Solutio Solutio

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

AD ALIUD dicendum, quod non valet Ad 3. AD ALIUD dicendum, quod non valet Ad 3. argumentum quia plus Ecclesia prona argumentum quia plus Ecclesia prona est ad communicandum spiritualia, est ad communicandum spiritualia, ab officio non propter hoc amisit juris- quam ad subtrahendum: et ideo primum ab officio non propter hoc amisit juris- quam ad subtrahendum: et ideo primum

Sed contra. - SED CONTRA hoc est, quod suspensus Sed contra. - SED CONTRA hoc est, quod suspensus

quæst. 1. quæst. 1.

d object. d object.

quæst. 2. quæst. 2.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, H, ART. 20. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, H, ART. 20.

multis modis, secundum vero paucis et multis modis, secundum vero paucis et discretis commisit. discretis commisit.

AD ID quod ulterius quærtiur, dicen- AD ID quod ulterius quærtiur, dicen- dum, quod Archidiaconi sunt oculi dum, quod Archidiaconi sunt oculi Episcopi, et habent jurisdictionem, licet Episcopi, et habent jurisdictionem, licet non habeant clavem. Et quia sunt oculi non habeant clavem. Et quia sunt oculi Episcopi, descendit in eos ab Episcopo Episcopi, descendit in eos ab Episcopo qui habet claves et jurisdictionem id qui habet claves et jurisdictionem id quod est jurisdictionis plus quam clavis, quod est jurisdictionis plus quam clavis, sed non id quod est clavis plus quam sed non id quod est clavis plus quam jurisdictionis et ideo possunt absolvere jurisdictionis et ideo possunt absolvere et ligare per excommunicationem in foro et ligare per excommunicationem in foro causarum, sed non in foro confessionis causarum, sed non in foro confessionis vel pœnitentiæ. vel pœnitentiæ.

797 797

AD ID quod quæritur de excommuni- AD ID quod quæritur de excommuni- cato, dicendum quod majori excommu- cato, dicendum quod majori excommu- catione excommunicatus non potest ali- catione excommunicatus non potest ali- quem excommunicare. quem excommunicare.

AD ARGUMENTUM autem contra factum. AD ARGUMENTUM autem contra factum. dicendum quod est jurisdictio in habitu, dicendum quod est jurisdictio in habitu, et non in actum reducibilis, quamdiu et non in actum reducibilis, quamdiu excommunicatus est, residet penes excommunicatus est, residet penes ipsum et hæc talis jurisdictio nec sol-. ipsum et hæc talis jurisdictio nec sol-. vere nec ligare potest. vere nec ligare potest.

ARTICULUS XX. ARTICULUS XX.

AD OBJECTUM contra patet solutio : quia AD OBJECTUM contra patet solutio : quia potestas excommunicandi plus est juris- Qualiter ferenda sit excommunicatio.? potestas excommunicandi plus est juris- Qualiter ferenda sit excommunicatio.? dictionis quam clavis et ordinis, et ideo dictionis quam clavis et ordinis, et ideo descendit in ipsos. descendit in ipsos.

AD ID quod ulterius quæritur, dicen- AD ID quod ulterius quæritur, dicen- dum, quod differt de suspenso et excom- dum, quod differt de suspenso et excom- municato quia suspensus tripliciter municato quia suspensus tripliciter potest esse suspensus, scilicet ab officio potest esse suspensus, scilicet ab officio tantum, a jurisdictione tantum, vel ab tantum, a jurisdictione tantum, vel ab utroque et qualitercumque suspensus utroque et qualitercumque suspensus sit, tunc dicendum semper, quod non sit, tunc dicendum semper, quod non potest illa quæ sunt illius a quo ipse potest illa quæ sunt illius a quo ipse suspensus est. Si enim suspensus sit ab suspensus est. Si enim suspensus sit ab officio, non potest ea quæ sunt officii, officio, non potest ea quæ sunt officii, sicut celebrare, consecrare, et hujusmo- sicut celebrare, consecrare, et hujusmo- di sed potest ea quæ sunt jurisdictio- di sed potest ea quæ sunt jurisdictio- nis, sicut excommunicare, et hujusmo- nis, sicut excommunicare, et hujusmo- di. Si autem suspensus est a jurisdictio- di. Si autem suspensus est a jurisdictio- ne, tunc in posse se habet e converso. ne, tunc in posse se habet e converso. Si autem ab utroque, tunc neutrum pot- Si autem ab utroque, tunc neutrum pot-

est. est.

AD ARGUMENTUM autem inductum di- AD ARGUMENTUM autem inductum di- cendum, quod verum est dummodo si- cendum, quod verum est dummodo si- mile bene intelligatur: ligatus enim in mile bene intelligatur: ligatus enim in aliquo membro, non habet usum illius aliquo membro, non habet usum illius membri, ut cum illo liget vel solvat alium : membri, ut cum illo liget vel solvat alium : sed alio membro non ligato, potest alium sed alio membro non ligato, potest alium solvere vel ligare: sed ligatus universa- solvere vel ligare: sed ligatus universa- liter in toto, nullum potest nec absolvere liter in toto, nullum potest nec absolvere nec ligare et ita est in spiritualibus, ut nec ligare et ita est in spiritualibus, ut patet ex prædicta distinctione suspensi. patet ex prædicta distinctione suspensi.

1 Cf. Matth. xvIII, 23 et seq. 1 Cf. Matth. xvIII, 23 et seq.

Quinto quæritur, Qualiter ferenda sit Quinto quæritur, Qualiter ferenda sit excommucatio? excommucatio?

Videtur autem, quod cum maxima di- Videtur autem, quod cum maxima di- ligentia: quia maximum periculum est ligentia: quia maximum periculum est in excommunicatione: ubi autem est in excommunicatione: ubi autem est maximum periculum, ibi videtur maxi-. maximum periculum, ibi videtur maxi-. ma diligentia opus esse: ergo in excom- ma diligentia opus esse: ergo in excom- municatione maxima diligentia est opus. municatione maxima diligentia est opus. SED CONTRA hoc videtur iste abusus Sed contra. SED CONTRA hoc videtur iste abusus Sed contra. Ecclesiæ quia projiciuntur excommu-: Ecclesiæ quia projiciuntur excommu-: nicationes cum minori etiam diligentia, nicationes cum minori etiam diligentia, quam aliquid quod fit in Ecclesia. quam aliquid quod fit in Ecclesia.

JUXTA hoc ulterius quæritur, Cum ali- JUXTA hoc ulterius quæritur, Cum ali- quis in necessitate gratia infirmitatis ab- quis in necessitate gratia infirmitatis ab- solvitur, quia tunc a quolibet sacerdote solvitur, quia tunc a quolibet sacerdote absolvi potest, et postea non implet absolvi potest, et postea non implet mandatum Ecclesiæ sicut jurando pro-. mandatum Ecclesiæ sicut jurando pro-. misit, utrum excommunicatio redit su- misit, utrum excommunicatio redit su- per ipsum ? per ipsum ?

Videtur, quod sic quia Videtur, quod sic quia

1. Servo non dimittenti conservo suo 1. Servo non dimittenti conservo suo revocatum est debitum. Ergo a simili revocatum est debitum. Ergo a simili isti non facienti quod debuit et promisit, isti non facienti quod debuit et promisit, revocatur excommunicatio : ergo redit. revocatur excommunicatio : ergo redit.

2. Adhuc, Debenti confiteri et non 2. Adhuc, Debenti confiteri et non confitenti, revocatur reatus qui in con- confitenti, revocatur reatus qui in con- tritione erat solutus: ergo et isti a simili tritione erat solutus: ergo et isti a simili

Quæst. Quæst.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Adobject. Adobject.

Ad quæst. Ad quæst.

798 798

revocatur propter similem revocatur propter similem communicatio. communicatio.

SED CONTRA: SED CONTRA:

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

causam ex- causam ex-

Iste per sacerdotem in veritate fuit Iste per sacerdotem in veritate fuit absolutus ergo excommunicatio fuit absolutus ergo excommunicatio fuit annihilata sed ea quæ annihilantur, annihilata sed ea quæ annihilantur,

non revertuntur eadem numero: ergo non revertuntur eadem numero: ergo ista excommunicatio numquam redit: ista excommunicatio numquam redit: sed nulla alia excommunicatus fuit nisi sed nulla alia excommunicatus fuit nisi illa ergo iste nulla excommunicatione illa ergo iste nulla excommunicatione est excommunicatus: ergo non redit ex- est excommunicatus: ergo non redit ex- communicatio super eum. communicatio super eum.

RESPONSIO. Dicendum, quod ad justam. RESPONSIO. Dicendum, quod ad justam. formam excommunicationis concurrunt formam excommunicationis concurrunt tria, scilicet ut excommunicatio sit ex tria, scilicet ut excommunicatio sit ex animo, et ex ordine, et ex causa. Ex ani- animo, et ex ordine, et ex causa. Ex ani- mo ut studio corripiendi, non se vindi- mo ut studio corripiendi, non se vindi- candi, præmissa diligenti admonitione. candi, præmissa diligenti admonitione. Ex ordine juris qui describitur in consti- Ex ordine juris qui describitur in consti- tutione nova, scilicet ut post admonitio- tutione nova, scilicet ut post admonitio- nem, et desperationem alterius viæ,judex nem, et desperationem alterius viæ,judex causam excommunicationis, et contuma- causam excommunicationis, et contuma- ciam excommunicati, et sententiam ip- ciam excommunicati, et sententiam ip- sam scribat, et sedendo ut quietus pro- sam scribat, et sedendo ut quietus pro- nuntiet, et infra quadraginta dies paratus nuntiet, et infra quadraginta dies paratus sit dare, quando postulaverit, excommu- sit dare, quando postulaverit, excommu- nicato. Causa autem est quam meruit nicato. Causa autem est quam meruit secundum veritatem vel per allegata ipse secundum veritatem vel per allegata ipse qui excommunicatur, quæ et in scripto qui excommunicatur, quæ et in scripto datur ei, si infra quadraginta dies postu- datur ei, si infra quadraginta dies postu- laverit. Et ideo concedenda est prima ra- laverit. Et ideo concedenda est prima ra- tio. tio.

AD ID quod in contrarium objicitur, AD ID quod in contrarium objicitur, dicendum quod abusus est, et peccant dicendum quod abusus est, et peccant mortaliter sic excommunicationis senten- mortaliter sic excommunicationis senten- tiam jaculantes : et ultra hoc in nova tiam jaculantes : et ultra hoc in nova constitutione poena est ut quadraginta constitutione poena est ut quadraginta diebus ab ingressu Ecclesiæ abstineat, et diebus ab ingressu Ecclesiæ abstineat, et excommunicatus a superiore sine difficul- excommunicatus a superiore sine difficul- tate absolvatur, et insuper excommuni- tate absolvatur, et insuper excommuni- cans ad omnes expensas quas fecit ex- cans ad omnes expensas quas fecit ex- communicatus in causa suæ absolutionis, communicatus in causa suæ absolutionis, et ad omne interesse condemnetur. et ad omne interesse condemnetur.

AD ID autem quod ulterius quæritur, AD ID autem quod ulterius quæritur, dicendum quod meo judicio impossibile dicendum quod meo judicio impossibile

1 Cf. Infra, Dist. XXII. 1 Cf. Infra, Dist. XXII.

est excommunicationem semel solutam est excommunicationem semel solutam redire eamdem numero: unde ille talis redire eamdem numero: unde ille talis absolutus est simpliciter, et semper erit absolutus est simpliciter, et semper erit absolutus, nisi iterum excommunicetur, absolutus, nisi iterum excommunicetur, pro eo quod non servavit mandatum Ec- pro eo quod non servavit mandatum Ec- clesiæ sicut jurando promisit. clesiæ sicut jurando promisit.

AD EA quæ sunt in contrarium, est uni AD EA quæ sunt in contrarium, est uni ca solutio, quod nec in illis casibus redit ca solutio, quod nec in illis casibus redit præcedens debitum idem numero: sed præcedens debitum idem numero: sed aliud idem specie pro sequenti nascitur aliud idem specie pro sequenti nascitur contemptu. contemptu.

Hoc autem melius declarabitur infra 1, Hoc autem melius declarabitur infra 1, ubi agetur de reditu peccatorum. ubi agetur de reditu peccatorum.

ARTICULUS XXI. ARTICULUS XXI.

An participare cum excommunicato sit An participare cum excommunicato sit peccatum mortale ? peccatum mortale ?

Sexto et ultimo quæritur, Utrum par- Sexto et ultimo quæritur, Utrum par- ticipare cum excommunicato sit pecca- ticipare cum excommunicato sit pecca- tum mortale ? tum mortale ?

Videtur autem, quod sic: quia Videtur autem, quod sic: quia

1. Tamquam de mortali redarguit. 1. Tamquam de mortali redarguit. Apostolus Corinthios, qui communicave- Apostolus Corinthios, qui communicave- runt tali, I ad Corinth. v, 6, ubi dicit, runt tali, I ad Corinth. v, 6, ubi dicit, quod modicum fermentum totam massam quod modicum fermentum totam massam corrumpit. Ergo videtur, quod in aliis sit corrumpit. Ergo videtur, quod in aliis sit peccatum mortale. peccatum mortale.

2. Adhuc, Facere contra præceptum 2. Adhuc, Facere contra præceptum est peccatum mortale : sed præceptum. est peccatum mortale : sed præceptum. Ecclesiæ est, ut talibus nullus communi- Ecclesiæ est, ut talibus nullus communi- cet ergo videtur, quod communicare cet ergo videtur, quod communicare talibus sit peccatum mortale. talibus sit peccatum mortale.

SED CONTRA : SED CONTRA :

Ego video, quod excommunicans com- Ego video, quod excommunicans com- municat ei in cibo et verbo et osculo, municat ei in cibo et verbo et osculo, si oportet, et hoc tota die videtur in si oportet, et hoc tota die videtur in Episcopis nostri temporis. Cum igitur Episcopis nostri temporis. Cum igitur ego perfectior esse non teneor meo Præ- ego perfectior esse non teneor meo Præ- lato, videtur quod et ego possum licite lato, videtur quod et ego possum licite talibus communicare. talibus communicare.

Ad let Ad let

Sed contra Sed contra

jolutio. jolutio.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, I. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, I.

SOLUTIO. Ad hoc sine præjudicio dicen- SOLUTIO. Ad hoc sine præjudicio dicen- dum videtur, quod aliud est communica- dum videtur, quod aliud est communica- re ei qui est excommunicatus, et aliud re ei qui est excommunicatus, et aliud communicare excommunicato in quan- communicare excommunicato in quan- tum excommunicatus est: communicans tum excommunicatus est: communicans enim secundo modo, communicat ei in enim secundo modo, communicat ei in causa excommunicationis, sive in crimine causa excommunicationis, sive in crimine pro quo ille excommunicatus est: et ille pro quo ille excommunicatus est: et ille est excommunicatus majori excommuni- est excommunicatus majori excommuni- catione sicut et primus. catione sicut et primus.

Communicare autem ei qui est ex- Communicare autem ei qui est ex- communicatus, fit dupliciter, scilicet communicatus, fit dupliciter, scilicet majori excommunicatione, et minori. majori excommunicatione, et minori. Communicans autem excommunicato Communicans autem excommunicato minori excommunicatione, non est ex- minori excommunicatione, non est ex- communicatus: sed peccat communicans communicatus: sed peccat communicans excommunicato excommunicatione ma- excommunicato excommunicatione ma- jori in casu non concesso. Casus autem jori in casu non concesso. Casus autem concessi sunt illis quorum conversatio concessi sunt illis quorum conversatio non potest esse sine illo: sicut si sit non potest esse sine illo: sicut si sit uxor, filius, servus, balivus, rusticus, vel uxor, filius, servus, balivus, rusticus, vel hujusmodi, quæ ad civilem respiciunt hujusmodi, quæ ad civilem respiciunt conversationem, si ignorat, si utilitas conversationem, si ignorat, si utilitas evidens, vel necessitas sit. Et hoc nota-· evidens, vel necessitas sit. Et hoc nota-· tur hoc versu : tur hoc versu :

Utile, lex, humile, res ignorata, necesse. Utile, lex, humile, res ignorata, necesse.

Lex dicitur matrimonium, et humile sci- Lex dicitur matrimonium, et humile sci- licet servitus, et alia patent. Tamen si licet servitus, et alia patent. Tamen si

799 799

duo tali communione in casu non con- duo tali communione in casu non con- cesso excommunicati sunt, unus potest cesso excommunicati sunt, unus potest absolvere alium. Et ideo dicunt commu- absolvere alium. Et ideo dicunt commu- niter, quod excommunicato communi- niter, quod excommunicato communi- cans, vel non curans, vel contemnens cans, vel non curans, vel contemnens vinculum Ecclesiæ, peccat mortaliter. vinculum Ecclesiæ, peccat mortaliter. Qui autem metus causa, vel conjun- Qui autem metus causa, vel conjun- ctione amicitiæ seductus, tantum verbo ctione amicitiæ seductus, tantum verbo cum timore communicat, non auderem cum timore communicat, non auderem dicere, quod mortaliter eo ipso peccaret. dicere, quod mortaliter eo ipso peccaret. AD ID quod objicitur, patet solutio per Ad object. AD ID quod objicitur, patet solutio per Ad object. distinctionem. distinctionem.

Nota etiam, quod non tenetur aliquis Nota etiam, quod non tenetur aliquis credere aliquem excommunicatum, nisi credere aliquem excommunicatum, nisi intersit denuntiationi, vel per denuntian- intersit denuntiationi, vel per denuntian- tem intimetur ei, vel ita certificetur per tem intimetur ei, vel ita certificetur per publicam famam, quod nullo modo sibi publicam famam, quod nullo modo sibi de hoc dubium possit generari: quia de de hoc dubium possit generari: quia de quolibet præsumendum est bonum, do- quolibet præsumendum est bonum, do- nec contrarium probetur. nec contrarium probetur.

Deinde notandi sunt versus de hoc Deinde notandi sunt versus de hoc quod dicit, ibi, G, § 2, post initium : quod dicit, ibi, G, § 2, post initium : « Sententia Ecclesiæ a loco orationis, « Sententia Ecclesiæ a loco orationis,

etc. » etc. »

Gratia subtrahitur, magis ac magis obice rupto, Gratia subtrahitur, magis ac magis obice rupto, De vitio ruit in vitium, suffragia perdit De vitio ruit in vitium, suffragia perdit Ecclesiæ, Satanæ vexandus traditur ille, Ecclesiæ, Satanæ vexandus traditur ille, Quem ligat ex propriis anathematizatio culpis. Quem ligat ex propriis anathematizatio culpis.

I. Quæ sint interiores tenebræ, et interior macula? I. Quæ sint interiores tenebræ, et interior macula?

Hic quæritur, Quæ sit illa macula, et quæ sint illæ tenebræ interiores, a Hic quæritur, Quæ sit illa macula, et quæ sint illæ tenebræ interiores, a quibus Deus interius animam purgat, cum veram pœnitentiam immittit? quibus Deus interius animam purgat, cum veram pœnitentiam immittit? De tenebris et interiori caligine satis facile est et intelligere, et respondere. De tenebris et interiori caligine satis facile est et intelligere, et respondere. Cum enim quis mortaliter delinquit, et gratia virtutis privatur, si qua præ- Cum enim quis mortaliter delinquit, et gratia virtutis privatur, si qua præ- cessit, et naturalium bonorum elisionem patitur. Unde et intellectus obtun- cessit, et naturalium bonorum elisionem patitur. Unde et intellectus obtun- ditur, et totus homo interior obtenebratur: et ita quasi caligine quadam ditur, et totus homo interior obtenebratur: et ita quasi caligine quadam mens obvolvitur, quæ caligo peccati pœna est. Hanc vero Deus pellit, cum mens obvolvitur, quæ caligo peccati pœna est. Hanc vero Deus pellit, cum pœnitentiam immittit, per quam perdita bona restituit, et vitiata reparat. pœnitentiam immittit, per quam perdita bona restituit, et vitiata reparat.

Sed contra Sed contra

800- 800-

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Unde Propheta: Nebulam sicut cinerem spargit¹. Sed quæ est macula Unde Propheta: Nebulam sicut cinerem spargit¹. Sed quæ est macula peccati, a qua animam lavat? Ecce enim quis voluit facere homicidium, et peccati, a qua animam lavat? Ecce enim quis voluit facere homicidium, et patravit quo patrato desinit tam velle quam facere, nondum tamen vere et patravit quo patrato desinit tam velle quam facere, nondum tamen vere et humiliter pœnitet, nec confiteri proponit. Quæ ergo remansit in anima humiliter pœnitet, nec confiteri proponit. Quæ ergo remansit in anima illius macula? Mala voluntas quidem fuit macula illius animæ, sed illa illius macula? Mala voluntas quidem fuit macula illius animæ, sed illa transiit. Macula etiam est, si poenitere contemnit, sed hoc est peccatum transiit. Macula etiam est, si poenitere contemnit, sed hoc est peccatum aliud a præcedenti. Quæ ergo macula remansit, a qua ipse in pœnitentia aliud a præcedenti. Quæ ergo macula remansit, a qua ipse in pœnitentia purgatur ? Polluta quidem est anima, quousque poeniteat, sicut erat, dum purgatur ? Polluta quidem est anima, quousque poeniteat, sicut erat, dum in ea prava erat voluntas. Sicut enim qui tangit morticinum vel aliud in ea prava erat voluntas. Sicut enim qui tangit morticinum vel aliud immundum, ita pollutus est post tactum quousque lavatur, sicut fuit dum immundum, ita pollutus est post tactum quousque lavatur, sicut fuit dum tangeret sic post actum peccati ita polluta remanet aņima, sicut fuit in tangeret sic post actum peccati ita polluta remanet aņima, sicut fuit in ipso actu peccati: quia ita est longe a Deo per dissimilitudinem, qui est ipso actu peccati: quia ita est longe a Deo per dissimilitudinem, qui est vita et munditia mentis, sicut fuit dum peccatum ageret. Ipsa ergo dissimi- vita et munditia mentis, sicut fuit dum peccatum ageret. Ipsa ergo dissimi- litudo quæ inest animæ ex peccato, et est a Deo elongatio, animæ macula litudo quæ inest animæ ex peccato, et est a Deo elongatio, animæ macula intelligitur, a qua purgatur in poenitentia. Hoc autem solus Deus facit, qui intelligitur, a qua purgatur in poenitentia. Hoc autem solus Deus facit, qui solus suscitat animam et illuminat: quod sacerdotes nequeunt, qui tamen solus suscitat animam et illuminat: quod sacerdotes nequeunt, qui tamen medici sunt animarum. Unde Propheta: Numquid medici suscitabunt, et medici sunt animarum. Unde Propheta: Numquid medici suscitabunt, et confitebuntur tibi ³ ? quod exponens Augustinus ait: Boni Doctores recte. confitebuntur tibi ³ ? quod exponens Augustinus ait: Boni Doctores recte. medici dicuntur: qui viventes curare ministerio possunt, sed non mortuos medici dicuntur: qui viventes curare ministerio possunt, sed non mortuos suscitare. Sola enim Dei gratia mortui reviviscunt. suscitare. Sola enim Dei gratia mortui reviviscunt.

ARTICULUS XXII. ARTICULUS XXII.

An macula, caligo, fomes, et alia quæ An macula, caligo, fomes, et alia quæ sunt in peccatore, possunt dici esse a sunt in peccatore, possunt dici esse a Deo? Deo?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, I, « Hic quæritur, Quæ sit illa ma- ibi, I, « Hic quæritur, Quæ sit illa ma- cula, etc. » cula, etc. »

Utrum scilicet macula et caligo sit a Utrum scilicet macula et caligo sit a Deo, vel non? Deo, vel non?

Videtur autem, quod sic: quia omnis Videtur autem, quod sic: quia omnis poena est a Deo : macula autem et caligo poena est a Deo : macula autem et caligo sunt pœnæ ergo sunt a Deo. sunt pœnæ ergo sunt a Deo.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Deus non facit aliquid quo opus 1. Deus non facit aliquid quo opus

1 Psal. CXLVII, 16. 1 Psal. CXLVII, 16.

2 Cf. Levit. XI, 36 et 39; Numer. 1x, 16 et pas- 2 Cf. Levit. XI, 36 et 39; Numer. 1x, 16 et pas-

suum sit deterius, ut dicit Augustinus: suum sit deterius, ut dicit Augustinus: macula et culpa faciunt opus Dei dete- macula et culpa faciunt opus Dei dete- rius ergo non facit ea Deus: ergo non rius ergo non facit ea Deus: ergo non sunt a Deo. sunt a Deo.

2. Adhuc, Fulgentius dicit, quod 2. Adhuc, Fulgentius dicit, quod « Deus illius rei non est auctor, cujus « Deus illius rei non est auctor, cujus est ultor » sed ulciscitur in maculam et est ultor » sed ulciscitur in maculam et caliginem ergo non est auctor maculæ caliginem ergo non est auctor maculæ et caliginis. et caliginis.

RESPONSIO. Dicendum, quod pœna ha- RESPONSIO. Dicendum, quod pœna ha- bet duplicem comparationem, scilicet ad bet duplicem comparationem, scilicet ad causam infligentem quæ est judicium causam infligentem quæ est judicium justum et rectum, et ad causam merito- justum et rectum, et ad causam merito- riam quæ est iniquitas. Spirituales au- riam quæ est iniquitas. Spirituales au- tem poenæ quandoque nominantur no- tem poenæ quandoque nominantur no- mine quod non exprimit tantum pœnam, mine quod non exprimit tantum pœnam, sed etiam alteram istarum comparatio- sed etiam alteram istarum comparatio- num sicut quando dicitur incendium num sicut quando dicitur incendium

sim. sim.

3 Psal. LXXXVII, 3 Psal. LXXXVII,

11. 11.

Solutio Solutio

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, 1, ART. 22. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, 1, ART. 22.

pati peccatum, nominatur in compara- pati peccatum, nominatur in compara- tione ad judicium, sicut latro dicitur pati tione ad judicium, sicut latro dicitur pati suspendium. Sed cum dicitur fomes, vel suspendium. Sed cum dicitur fomes, vel caligo, vel macula, nominatur poena caligo, vel macula, nominatur poena nomine in sua ratione claudente etiam nomine in sua ratione claudente etiam ordinem ad causam meritoriam, quæ est ordinem ad causam meritoriam, quæ est culpa et quia in tali ordine non est a culpa et quia in tali ordine non est a Deo, dicendum quod fomes non est a Deo, dicendum quod fomes non est a Deo, nec macula, nec caligo, nec aliquid Deo, nec macula, nec caligo, nec aliquid hujusmodi. hujusmodi.

801 801

AD ID quod contra objicitur, dicendum AD ID quod contra objicitur, dicendum quod pœna non dicit comparationem ad quod pœna non dicit comparationem ad culpam: et ideo cum assumit maculam, culpam: et ideo cum assumit maculam, sumit non directe sub medio, sed cum sumit non directe sub medio, sed cum accidente quod est extraneum medio. Et accidente quod est extraneum medio. Et ideo peccat secundum accidens argu- ideo peccat secundum accidens argu- mentatio illa sicut, tu cognoscis Cho- mentatio illa sicut, tu cognoscis Cho- ruscum Choruscus est veniens: ergo tu ruscum Choruscus est veniens: ergo tu cognoscis venientem. cognoscis venientem.

XXIX XXIX

61 61

802 802

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

DISTINCTIO XIX. DISTINCTIO XIX.

De confessione sacramentali in comparatione ad suscipientes. De confessione sacramentali in comparatione ad suscipientes.

A. Quando ha claves dantur, et quibus ? A. Quando ha claves dantur, et quibus ?

Postquam ostensum est quæ sint claves Apostolicæ, et quis earum usus, Postquam ostensum est quæ sint claves Apostolicæ, et quis earum usus, superest investigare, quando istæ claves dentur, et quibus ? Dantur hæ superest investigare, quando istæ claves dentur, et quibus ? Dantur hæ claves per ministerium Episcopi alicui in promotione sacerdotii. Cum claves per ministerium Episcopi alicui in promotione sacerdotii. Cum enim recipit ordinem sacerdotalem, simul et has claves recipit. Sed non enim recipit ordinem sacerdotalem, simul et has claves recipit. Sed non videtur, quod omnes vel soli sacerdotes has claves habeant: quia plerique videtur, quod omnes vel soli sacerdotes has claves habeant: quia plerique ante sacram ordinationem, scientiam discernendi habent, plures post con- ante sacram ordinationem, scientiam discernendi habent, plures post con- secrationem ea carent. Sane dici potest, quod alteram clavium istarum, id secrationem ea carent. Sane dici potest, quod alteram clavium istarum, id est, scientiam discernendi, non habent omnes sacerdotes: unde dolendum est, scientiam discernendi, non habent omnes sacerdotes: unde dolendum est atque lugendum. Multi enim licet indiscreti, atque scientiæ qua emi- est atque lugendum. Multi enim licet indiscreti, atque scientiæ qua emi- nere debent, exsortes, sacerdotii gradum recipere præsumunt, vita et nere debent, exsortes, sacerdotii gradum recipere præsumunt, vita et scientia eo indigni, qui nec ante sacerdotium, nec post, scientiam habent scientia eo indigni, qui nec ante sacerdotium, nec post, scientiam habent discernendi qui ligandi sint vel solvendi. Ideoque illam clavem in conse- discernendi qui ligandi sint vel solvendi. Ideoque illam clavem in conse- cratione non recipiunt, quia semper scientia carent. Qui vero ante sacer- cratione non recipiunt, quia semper scientia carent. Qui vero ante sacer- dotium scientia discernendi præditi sunt, licet habeant discretionem, non dotium scientia discernendi præditi sunt, licet habeant discretionem, non tamen in eis est clavis: quia non valent ea claudere vel aperire. Ideoque tamen in eis est clavis: quia non valent ea claudere vel aperire. Ideoque cum promovetur in sacerdotem, clavem discretionis recte dicitur accipere: cum promovetur in sacerdotem, clavem discretionis recte dicitur accipere: quia et ante habita discretio augetur : et fit in eo clavis, ut ea jam valeat quia et ante habita discretio augetur : et fit in eo clavis, ut ea jam valeat uti ad claudendum vel aperiendum. uti ad claudendum vel aperiendum.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 1. IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 1.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

« Postquam ostensum est quæ sint, « Postquam ostensum est quæ sint, ,etc. » ,etc. »

In hac distinctione agitur de clavibus In hac distinctione agitur de clavibus ex parte recipientis claves. ex parte recipientis claves.

Et dividitur in duas partes. In prima Et dividitur in duas partes. In prima quæritur et determinatur quis habeat quæritur et determinatur quis habeat claves. In secunda, quis digne habeat, claves. In secunda, quis digne habeat, ibi, C, « Aliis autem videtur, etc. » ibi, C, « Aliis autem videtur, etc. »

ARTICULUS I. ARTICULUS I.

An Christus habuit claves ? An Christus habuit claves ?

Circa primum autem dubitantur qua- Circa primum autem dubitantur qua- tuor, scilicet utrum Christus habuit cla- tuor, scilicet utrum Christus habuit cla- ves? ves?

Secundo, Utrum clavis sit æqualiter Secundo, Utrum clavis sit æqualiter ad claudendum et aperiendum, vel ad ad claudendum et aperiendum, vel ad alterum tantum horum? alterum tantum horum?

Tertio, Qualiter se habent claves ad Tertio, Qualiter se habent claves ad ordinem? ordinem?

Quarto, Utrum non habens ordinem Quarto, Utrum non habens ordinem sacerdotalem habeat claves? sacerdotalem habeat claves?

AD PRIMUM Sic objicitur : AD PRIMUM Sic objicitur :

1. Christus habuit plenitudinem omņis 1. Christus habuit plenitudinem omņis potestatis ergo habuit etiam potestatem potestatis ergo habuit etiam potestatem clavis. clavis.

2. Item, Ipse plene habuit potestatem 2. Item, Ipse plene habuit potestatem baptizandi et confirmandi : ergo et in baptizandi et confirmandi : ergo et in pœnitentia operandi : et hoc fit per cla- pœnitentia operandi : et hoc fit per cla- ves ergo, etc. ves ergo, etc.

3. Item, Ipse absolvit peccatores, sci- 3. Item, Ipse absolvit peccatores, sci- licet Magdalenam, Zachæum, et hujus- licet Magdalenam, Zachæum, et hujus- modised hoc non potuit fieri nisi modised hoc non potuit fieri nisi per claves ergo, etc. per claves ergo, etc.

4. Item, Nihil dat quod non habet : 4. Item, Nihil dat quod non habet : sed ipse dedit claves Petro: ergo ut sed ipse dedit claves Petro: ergo ut prius. prius.

803 803

CONTRA: CONTRA: 1. Habens claves, non habet potesta- 1. Habens claves, non habet potesta- tem ligandi et solvendi nisi per illas : sed tem ligandi et solvendi nisi per illas : sed Christus non habuit aliquid a clavibus, Christus non habuit aliquid a clavibus, sed potius claves ab ipso sicut et bap- sed potius claves ab ipso sicut et bap- tismus quidquid habet, habet a Christo : tismus quidquid habet, habet a Christo : ergo Christus non habuit claves. ergo Christus non habuit claves.

2. Item, Claves sunt instrumenta mi- 2. Item, Claves sunt instrumenta mi- nistrorum Ecclesiæ: Christus autem ca- nistrorum Ecclesiæ: Christus autem ca- put Ecclesiæ secundum quod homo exi- put Ecclesiæ secundum quod homo exi- stens, non est minister Ecclesiæ : ergo stens, non est minister Ecclesiæ : ergo ergo non habuit claves. ergo non habuit claves.

3. Item, In mundanis videmus, quod 3. Item, In mundanis videmus, quod excellentiæ regali non convenit habere excellentiæ regali non convenit habere claves suorum thesaurorum, sed commit- claves suorum thesaurorum, sed commit- tuntur fidelibus ministris: sed Christus tuntur fidelibus ministris: sed Christus est excellentior omni rege: non compe- est excellentior omni rege: non compe- tit ergo ei habere claves, sed ejus mini- tit ergo ei habere claves, sed ejus mini- stris. stris.

Sed contra. Sed contra.

RESPONSIO. Dicendum, quod dupliciter Solutio. RESPONSIO. Dicendum, quod dupliciter Solutio. dicitur potestas per claves. Potest enim dicitur potestas per claves. Potest enim dicere præpositio per causam instrumen- dicere præpositio per causam instrumen- talem : et hoc modo nihil prohibet Chri- talem : et hoc modo nihil prohibet Chri- stum habere claves, non a clave, sed a stum habere claves, non a clave, sed a Patre quia etiam in naturalibus omnis Patre quia etiam in naturalibus omnis motus quo movetur instrumentum, est a motus quo movetur instrumentum, est a motu moventis ipsum. Hoc autem modo motu moventis ipsum. Hoc autem modo dicimus, quod habuit claves excellenter: dicimus, quod habuit claves excellenter: quia sine inquisitione et labore utebatur quia sine inquisitione et labore utebatur et auctoritate discernendi, et potestate li- et auctoritate discernendi, et potestate li- gandi et solvendi. Si autem clavis sive gandi et solvendi. Si autem clavis sive potestas per clavem, diceret potestatis potestas per clavem, diceret potestatis causam, tali ratione non conveniret Chri- causam, tali ratione non conveniret Chri- sto claves habere: quia hoc esset mino- sto claves habere: quia hoc esset mino- rationis. rationis.

1,2 et 3. 1,2 et 3.

ET PER hoc patet solutio ad primum Ad object. ET PER hoc patet solutio ad primum Ad object. quod est contra hoc objectum, et ad se- quod est contra hoc objectum, et ad se- cundum et tertium quia in veritate cundum et tertium quia in veritate claves prout sunt in ministris, dant eis claves prout sunt in ministris, dant eis potestatem quam ab aliis non haberent, potestatem quam ab aliis non haberent, et sunt signum officii eorum quod a Do- et sunt signum officii eorum quod a Do- mino acceperunt. mino acceperunt.

Ad primum autem dicimus, quod Chri- Ad primum autem dicimus, quod Chri- stus habuit potestatem ex seipso, licet stus habuit potestatem ex seipso, licet haberet a Patre: non enim, ut dicit Hi- haberet a Patre: non enim, ut dicit Hi- larius, Christus ita per se, id est, a po- larius, Christus ita per se, id est, a po- testate suæ naturæ agit: quia quidquid testate suæ naturæ agit: quia quidquid est, et potest, et agit, totum habet a Pa- est, et potest, et agit, totum habet a Pa-

Ad 1. Ad 1.

Ad 2, 3 et 4. Ad 2, 3 et 4.

804 804

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tre a quo per generationem procedit. tre a quo per generationem procedit. ET PER hoc patet solutio ad tria se- ET PER hoc patet solutio ad tria se- quentia. quentia.

men principaliter intenduntur propter men principaliter intenduntur propter aperire, et ad hoc datæ sunt a Domino. aperire, et ad hoc datæ sunt a Domino.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

ARTICULUS II. ARTICULUS II.

An clavis æque sit ad claudendum et ape- An clavis æque sit ad claudendum et ape- riendum? riendum?

Secundo quæritur, Utrum clavis æque Secundo quæritur, Utrum clavis æque sit ad claudendum, et aperiendum? sit ad claudendum, et aperiendum? Quod sic videtur: quia Quod sic videtur: quia

1. Clavis materialis est æque ad utrum- 1. Clavis materialis est æque ad utrum- que ergo et spiritualis. que ergo et spiritualis.

: :

2. Item, Matth. xvi, 19 et Joan. xx, 2. Item, Matth. xvi, 19 et Joan. xx, 23, fit mentio de utroque : ergo ut 23, fit mentio de utroque : ergo ut prius. prius.

SED CONTRA : SED CONTRA :

Nihil est ad duo, scilicet ad duos fines Nihil est ad duo, scilicet ad duos fines æque principales, sicut probat Philoso- æque principales, sicut probat Philoso- phus phus

sicut medicina est duorum, scili- sicut medicina est duorum, scili- cet sanitatis, et ægritudinis, non tamen cet sanitatis, et ægritudinis, non tamen velut duorum finium: sed unius tamquam velut duorum finium: sed unius tamquam finis, et alterius tamquam per accidens, finis, et alterius tamquam per accidens, vel tamquam ejus quod est ad finem il- vel tamquam ejus quod est ad finem il- lum ergo nec clavis est ad duo opera lum ergo nec clavis est ad duo opera æque principalia sicut ad finem. æque principalia sicut ad finem.

RESPONSIO. Dicendum, quod non est RESPONSIO. Dicendum, quod non est nisi unius per se, scilicet ad aperiendum : nisi unius per se, scilicet ad aperiendum : et alterum non est intentum, imo accidit et alterum non est intentum, imo accidit ex defectu apertionis propter culpam pec- ex defectu apertionis propter culpam pec- cati. cati.

AD PRIMUM autem dicimus, quod clavis AD PRIMUM autem dicimus, quod clavis in corporalibus metu latronum fit: et in corporalibus metu latronum fit: et ideo propter possibilitatem perditionis ideo propter possibilitatem perditionis rerum est magis principaliter ad clauden- rerum est magis principaliter ad clauden- dum. In spiritualibus autem econtra est : dum. In spiritualibus autem econtra est : et ideo principaliter ex tota intentione est et ideo principaliter ex tota intentione est ad aperiendum. ad aperiendum.

AD ALIUD dicendum, quod Dominus fa- AD ALIUD dicendum, quod Dominus fa- cit mentionem de consequentibus clavem, cit mentionem de consequentibus clavem, et non de fine principaliter intento tan- et non de fine principaliter intento tan- tum : consequuntur enim clavem ex tum : consequuntur enim clavem ex opere nostro claudere et aperire, sed ta- opere nostro claudere et aperire, sed ta-

ARTICULUS III. ARTICULUS III.

Quomodo clavis se habeat ad ordinem? Quomodo clavis se habeat ad ordinem?

Tertio quæritur, Qualiter clavis se ha- Tertio quæritur, Qualiter clavis se ha- beat ad ordinem ? beat ad ordinem ?

Videtur autem, quod sicut accidens se- Videtur autem, quod sicut accidens se- parabile. parabile.

1. Contingit enim salvari ordinem sacer- 1. Contingit enim salvari ordinem sacer- dotalem separata clave, sicut in degra-" dotalem separata clave, sicut in degra-" datis, qui retinent characterem ordinis, datis, qui retinent characterem ordinis, et non clavem, quia nec ligare nec sol- et non clavem, quia nec ligare nec sol- vere possunt sed quod separari potest vere possunt sed quod separari potest salvato alio, habet se sicut accidens ad salvato alio, habet se sicut accidens ad illud ergo, etc. illud ergo, etc.

2. Item, Cum aliquis degradatur, non 2. Item, Cum aliquis degradatur, non dicitur, ego deordino te, sed ego de au- dicitur, ego deordino te, sed ego de au- ctorizo te ergo cum clavis respiciat ctorizo te ergo cum clavis respiciat principaliter auctoritatem, videtur quod principaliter auctoritatem, videtur quod clavis auferatur manente ordine et ita clavis auferatur manente ordine et ita videtur idem quod prius. videtur idem quod prius.

SED CONTRA : SED CONTRA :

1. Ordo est totum potentiale: ergo 1. Ordo est totum potentiale: ergo sub se continet partes: hæ autem non sub se continet partes: hæ autem non sunt ut communiter dicitur, nisi potestas sunt ut communiter dicitur, nisi potestas consecrandi, et potestas ligandi et sol- consecrandi, et potestas ligandi et sol- vendi videtur, quod potestas ligandi et vendi videtur, quod potestas ligandi et solvendi sint pars ordinis. solvendi sint pars ordinis.

2. Item, Si degradatus restituitur, non 2. Item, Si degradatus restituitur, non confertur ei potestas ligandi et solvendi, confertur ei potestas ligandi et solvendi, sed tantum laxatur jurisdictio: ergo vi- sed tantum laxatur jurisdictio: ergo vi- detur, quod ipse cum ordine illam prius detur, quod ipse cum ordine illam prius retinuit. retinuit.

Sed Sed

RESPONSIO. Dicendum, quod clavis est so RESPONSIO. Dicendum, quod clavis est so pars potentialis ordinis, et non separatur pars potentialis ordinis, et non separatur ab ordine, manente ordine. ab ordine, manente ordine.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod in de- AD PRIMUM ergo dicendum, quod in de- gradato manet potestas absolvendi non gradato manet potestas absolvendi non reducibilis ad actum : et hujus ratio su- reducibilis ad actum : et hujus ratio su- pra dicta est, quia scilicet non reducitur pra dicta est, quia scilicet non reducitur ad actum nisi per jurisdictionem, et ju- ad actum nisi per jurisdictionem, et ju-

2. 2.

IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 4. IN IV SENTENT. DIST. XIX, A, ART. 4.

risdictio ab illo aufertur qui degradatur. risdictio ab illo aufertur qui degradatur.

AD ALIUD dicimus, quod hoc dicitur ut AD ALIUD dicimus, quod hoc dicitur ut denotet, quod non potest ab eo auferri denotet, quod non potest ab eo auferri potestas quæ est ex charactere ordinis, potestas quæ est ex charactere ordinis, sed administrationis, secundum quod sed administrationis, secundum quod pendet ex jurisdictione quæ amissa est pendet ex jurisdictione quæ amissa est per degradationem. per degradationem.

ARTICULUS IV. ARTICULUS IV.

An ostiarii habeant claves ? An ostiarii habeant claves ?

Quarto quæritur, Utrum non habens Quarto quæritur, Utrum non habens ordinem sacerdotalem, habeat claves? ordinem sacerdotalem, habeat claves?

Et hic quæruntur quatuor. Et hic quæruntur quatuor.

Primo, Utrum ostiarii habeant claves? Primo, Utrum ostiarii habeant claves? Secundo, Utrum reges in unctione san- Secundo, Utrum reges in unctione san- cta inuncti habeant claves ? cta inuncti habeant claves ?

Tertio, Utrum congregatio habeat cla- Tertio, Utrum congregatio habeat cla- ves, ita quod nullus de congregatione ? ves, ita quod nullus de congregatione ? Quarto, Utrum mulieres, scilicet prio- Quarto, Utrum mulieres, scilicet prio- rissæ et abbatissæ, habeant claves ? rissæ et abbatissæ, habeant claves ?

AD PRIMUM Sic objicitur : AD PRIMUM Sic objicitur :

1. Dicit Isidorus : « Ostiarii tenentes 1. Dicit Isidorus : « Ostiarii tenentes claves, omnia intus extraque custodiunt : claves, omnia intus extraque custodiunt : atque inter bonos et malos habentes ju- atque inter bonos et malos habentes ju- dicium, dignos recipiunt, et indignos dicium, dignos recipiunt, et indignos respuunt. »Judicium autem quod habe- respuunt. »Judicium autem quod habe- tur in potestate inter bonos et malos, est tur in potestate inter bonos et malos, est clavis, ut supra habitum est. clavis, ut supra habitum est.

Item, Aliqua clavis est potestas re- Item, Aliqua clavis est potestas re- spuendi vel recipiendi ad sacramenta. spuendi vel recipiendi ad sacramenta. Ergo ostiarii habent claves. Ergo ostiarii habent claves.

2. Item, Cum ordinantur ostiarii, cla- 2. Item, Cum ordinantur ostiarii, cla- ves Ecclesiæ dantur eis ab Episcopo: ves Ecclesiæ dantur eis ab Episcopo: sed constat, quod in promotione spiri- sed constat, quod in promotione spiri- tualis potestatis visibile et corporale re- tualis potestatis visibile et corporale re- fertur ad spirituale, sicut fit in omnibus fertur ad spirituale, sicut fit in omnibus sacramentis cum igitur clavis corpora- sacramentis cum igitur clavis corpora- lis ad nihil congruentius refertur, quam lis ad nihil congruentius refertur, quam ad clavem spiritualem, ostiarii accipiunt ad clavem spiritualem, ostiarii accipiunt

1 S. ISIDORUS, In VII Etymologiarum. 1 S. ISIDORUS, In VII Etymologiarum. 2 Joan. xx, 23. 2 Joan. xx, 23.

805 805

in suo ordine claves spiritualis potestatis : in suo ordine claves spiritualis potestatis : et ita habent claves. et ita habent claves.

3. Item, Isidorus ibidem dicit : « Ad 3. Item, Isidorus ibidem dicit : « Ad ostiarios pertinent claves Ecclesiæ ut ostiarios pertinent claves Ecclesiæ ut claudant et aperiant templum Dei, fideles claudant et aperiant templum Dei, fideles recipiant, excommunicatos et infideles recipiant, excommunicatos et infideles ejiciant » sed cujus est actus, ejus est ejiciant » sed cujus est actus, ejus est potestas actus autem clavis est recipere potestas actus autem clavis est recipere ad sacramenta dignos, et ejicere indi- ad sacramenta dignos, et ejicere indi- gnos et hoc est ostiariorum per Isido- gnos et hoc est ostiariorum per Isido- rum ergo et potestas talis : et hæc est rum ergo et potestas talis : et hæc est clavium ergo ut prius. clavium ergo ut prius.

SED CONTRA est quod habetur, SED CONTRA est quod habetur, 1. Hic in Littera, quod presbytero- 1. Hic in Littera, quod presbytero- rum est : et Hieronymus super Mat- rum est : et Hieronymus super Mat- thæum, xvi, 19: « Ecclesia habet claves thæum, xvi, 19: « Ecclesia habet claves in suis Episcopis et sacerdotibus. » Ergo in suis Episcopis et sacerdotibus. » Ergo alii excluduntur. alii excluduntur.

2. Item, In ordinatione nulli nisi pres- 2. Item, In ordinatione nulli nisi pres- bytero dicitur : Quorum remiseritis pec- bytero dicitur : Quorum remiseritis pec- cata, remittuntur eis. Ergo nullus ha- cata, remittuntur eis. Ergo nullus ha- bet hanc potestatem nisi sacerdos.. bet hanc potestatem nisi sacerdos..

3. Item, In sacramentis non datur ali- 3. Item, In sacramentis non datur ali- quid spirituale, quod non significetur vi- quid spirituale, quod non significetur vi- sibili et corporali elemento, ut patet ex sibili et corporali elemento, ut patet ex diffinitione sacramenti in principio hujus diffinitione sacramenti in principio hujus libri disputata : sed vincula stolarum libri disputata : sed vincula stolarum directe descendentia non dantur nisi sa- directe descendentia non dantur nisi sa- cerdoti et hæc sunt signa vinculorum cerdoti et hæc sunt signa vinculorum incorporalium et spiritualium: ergo soli incorporalium et spiritualium: ergo soli sacerdotes accipiunt potestatem ligandi et sacerdotes accipiunt potestatem ligandi et solvendi a vinculis. solvendi a vinculis.

4. Item, Cui datur potestas communio- 4. Item, Cui datur potestas communio- nis in corpore vero Christi, illi debet dari nis in corpore vero Christi, illi debet dari et datur potestas in corpore mystico præ- et datur potestas in corpore mystico præ- parandi ad communionem: sed soli sa- parandi ad communionem: sed soli sa- cerdoti datur potestas conficiendi verum cerdoti datur potestas conficiendi verum corpus Christi, quod est sacra commu- corpus Christi, quod est sacra commu- nio ergo soli sacerdoti datur potestas in nio ergo soli sacerdoti datur potestas in corpore mystico præparandi illud ad corpore mystico præparandi illud ad communionem illam : hoc autem fit per communionem illam : hoc autem fit per claves in poenitentia, et in foro causa- claves in poenitentia, et in foro causa- rum ergo solus sacerdos accipit claves. rum ergo solus sacerdos accipit claves.

QUOD CONCEDIMUS, dicentes quod ostia- QUOD CONCEDIMUS, dicentes quod ostia- rii non recipiunt nisi claves materiales rii non recipiunt nisi claves materiales

3 Cf. Supra, Dist. I, Art. 5. 3 Cf. Supra, Dist. I, Art. 5.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

806 806

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ordinatas ad sanctificatorum custodiam. ordinatas ad sanctificatorum custodiam. Et dicimus, quod Isidorus loquitur de Et dicimus, quod Isidorus loquitur de clavibus templi ubi sancta et sacramenta clavibus templi ubi sancta et sacramenta custodiuntur et hanc clavem quidam custodiuntur et hanc clavem quidam vocant clavem in custodiis templi excu- vocant clavem in custodiis templi excu- bantium et bene placet mihi nomen il- bantium et bene placet mihi nomen il-

lud. lud.

Ad rationem autem quæ formatur ex Ad rationem autem quæ formatur ex auctoritate, dicimus quod hoc judicium auctoritate, dicimus quod hoc judicium non est super causam indignitatis, sed non est super causam indignitatis, sed potius super aliquos ab aliquo determi- potius super aliquos ab aliquo determi- natos dignos vel indignos, scilicet a sa- natos dignos vel indignos, scilicet a sa- cerdote, vel Archidiacono: sed sacerdos cerdote, vel Archidiacono: sed sacerdos cognoscit per seipsum qui digni et indigni cognoscit per seipsum qui digni et indigni

sint. sint.

Similiter potestas recipiendi vel exclu- Similiter potestas recipiendi vel exclu- dendi ipsius ostiarii non est ad sacra- dendi ipsius ostiarii non est ad sacra- menta, sed ad locum sacramentorum: et menta, sed ad locum sacramentorum: et ideo non habet claves ad sacramentorum ideo non habet claves ad sacramentorum communionem, sed loco sacramentorum communionem, sed loco sacramentorum congruentes et illæ sunt materiales ne congruentes et illæ sunt materiales ne indigni sanctis se ingerant. indigni sanctis se ingerant.

AD ALIUD dicimus, quod claves acci- AD ALIUD dicimus, quod claves acci- piunt ab Episcopo, non spirituales, sed piunt ab Episcopo, non spirituales, sed ad spirituale aliquid ordinatas, quia ad ad spirituale aliquid ordinatas, quia ad custodiam loci sacramentorum et fal- custodiam loci sacramentorum et fal- sum est, quod omnia accipiantur in sa- sum est, quod omnia accipiantur in sa- cramentis ita tamen, quod quia aliquid cramentis ita tamen, quod quia aliquid spirituale intelligitur in eis, ipsæ perso- spirituale intelligitur in eis, ipsæ perso- næ tractantes sacramenta, ordinationė næ tractantes sacramenta, ordinationė indigent, ut ipsa vasa contingere et tra- indigent, ut ipsa vasa contingere et tra- ctare audeant. ctare audeant.

AD ALIUD dicendum, quod non exclu- AD ALIUD dicendum, quod non exclu- dunt nec recipiunt, nisi modo prædicto, dunt nec recipiunt, nisi modo prædicto, scilicet determinatos a superiori esse in- scilicet determinatos a superiori esse in- dignos vel dignos et ad locum sacramen- dignos vel dignos et ad locum sacramen- torum, non ad communionem ipsorum : torum, non ad communionem ipsorum : et hoc non est actus clavis ligandi et et hoc non est actus clavis ligandi et solvendi de qua hic agitur, ut patet ex solvendi de qua hic agitur, ut patet ex prædictis. prædictis.

ARTICULUS V. ARTICULUS V.

An reges inuncti habeant claves? An reges inuncti habeant claves?

AD SECUNDUM sic objicitur : AD SECUNDUM sic objicitur :

1. I Reg. xvi, 13, de David: Directus 1. I Reg. xvi, 13, de David: Directus est spiritus Domini a die illa in David, est spiritus Domini a die illa in David, et deinceps et loquitur de die unctionis: et deinceps et loquitur de die unctionis: spiritus autem Dei operatur ad remis- spiritus autem Dei operatur ad remis- sionem peccatorum: ergo reges accipiunt sionem peccatorum: ergo reges accipiunt potestatem ad remissionem peccatorum: potestatem ad remissionem peccatorum: et hæc est clavis: ergo accipiunt claves. et hæc est clavis: ergo accipiunt claves.

2. Item, Unctio significat Spiritum 2. Item, Unctio significat Spiritum sanctum cum igitur per illam constitua- sanctum cum igitur per illam constitua- tur super multitudinem populi Dei, vi- tur super multitudinem populi Dei, vi- detur quod illius actus accipit potesta- detur quod illius actus accipit potesta- tem quem operatur Spiritus sanctus in tem quem operatur Spiritus sanctus in multitudine est autem ille communi- multitudine est autem ille communi- care multitudinem et sanctificare remit- care multitudinem et sanctificare remit- tendo peccatum : ergo rex accipit pote- tendo peccatum : ergo rex accipit pote- statem illius actus est autem ille actus statem illius actus est autem ille actus clavis ergo, etc. clavis ergo, etc.

CONTRA: CONTRA:

Chrysostomus in quadam Epistola ad Chrysostomus in quadam Epistola ad Basilium sic dicit : « Habent quidem et Basilium sic dicit : « Habent quidem et mundi principes vinciendi aliquam po- mundi principes vinciendi aliquam po- testatem, sed in solis corporibus : » hoc testatem, sed in solis corporibus : » hoc autem vinculum quod sacerdotibus com- autem vinculum quod sacerdotibus com- missum est, ipsam contingit animam : missum est, ipsam contingit animam : ergo reges non habent claves. ergo reges non habent claves.

Sed c Sed c

RESPONSIO. Dicendum, quod reges Soit RESPONSIO. Dicendum, quod reges Soit nullam habent clavem, nec aliquam spi- nullam habent clavem, nec aliquam spi- ritualem jurisdictionem et causa hujus ritualem jurisdictionem et causa hujus est, quia potestatem in sanguinem acci- est, quia potestatem in sanguinem acci- piunt, et inidonee cum tali potestate po- piunt, et inidonee cum tali potestate po- testas spiritualis conjungeretur. testas spiritualis conjungeretur.

AD PRIMUM ergo dicimus, quod spiri- AD PRIMUM ergo dicimus, quod spiri- tus Domini directus est in David ad opera tus Domini directus est in David ad opera regalia perficienda: sicut est victoria in regalia perficienda: sicut est victoria in hostes corporales, et discretio in regimen hostes corporales, et discretio in regimen vel pacem terræ, et bonam populi dispo- vel pacem terræ, et bonam populi dispo- sitionem. Sicut enim dicitur in VIII Ethi- sitionem. Sicut enim dicitur in VIII Ethi- corum « Perfectio regni est regimen et corum « Perfectio regni est regimen et