41. 41.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, D, ART. 8. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, D, ART. 8.

conducit. conducit.

779 779

AD ALIUD dicendum, quod verum est, AD ALIUD dicendum, quod verum est, quod magis opponitur charitati pecca- quod magis opponitur charitati pecca- tum, quam fidei: sed non opponitur ei tum, quam fidei: sed non opponitur ei plus, quam gratiæ. Et per hoc patet so- plus, quam gratiæ. Et per hoc patet so- lutio. lutio.

mobilis per quam primo movetur to taneraliter formas generabilium ad esse mobilis per quam primo movetur to taneraliter formas generabilium ad esse materia generabilium et corruptibilium materia generabilium et corruptibilium ad susceptionem formæ cujuslibet spe- ad susceptionem formæ cujuslibet spe- ciei. Dico autem universalis : non quod ciei. Dico autem universalis : non quod universaliter luceat primum mobile, sed universaliter luceat primum mobile, sed quia illa movet ad omnem formam, et quia illa movet ad omnem formam, et non specialiter ad illam vel istam. Et per non specialiter ad illam vel istam. Et per hoc lux habet convenientiam cum gratia hoc lux habet convenientiam cum gratia quæ est prima forma movens ad forma- quæ est prima forma movens ad forma- tionem in bene esse omnes potentias, tionem in bene esse omnes potentias, et ipsam animæ essentiam, producens et ipsam animæ essentiam, producens quasi ex se alias particulares formas po- quasi ex se alias particulares formas po- tentiarum, scilicet virtutes theologicas, tentiarum, scilicet virtutes theologicas, et politicas, secundum quod sunt infusæ. et politicas, secundum quod sunt infusæ. Et hoc modo luci non opponitur infideli- Et hoc modo luci non opponitur infideli- tas, nec aliquod peccatum in specie: sed tas, nec aliquod peccatum in specie: sed peccatum in genere, in quantum per peccatum in genere, in quantum per aversionem est gratiæ hujusmodi gene- aversionem est gratiæ hujusmodi gene- ralis privativum. In quantum autem lux ralis privativum. In quantum autem lux superior est perfectiva visus exterioris superior est perfectiva visus exterioris et interioris, et peccatum privans lucis et interioris, et peccatum privans lucis receptione, facit cæcitatem in visu spiri- receptione, facit cæcitatem in visu spiri- tuali animæ quod ostendit ipsum nomen tuali animæ quod ostendit ipsum nomen tenebrarum quia tenebra a tenendo di- tenebrarum quia tenebra a tenendo di- citur, quia tenet oculos ne possint videre. citur, quia tenet oculos ne possint videre. In quantum autem est ad bonum com- In quantum autem est ad bonum com- mutabile, quod est corporale et corrum- mutabile, quod est corporale et corrum- pens, tripliciter consideratur, scilicet in pens, tripliciter consideratur, scilicet in quantum manet in anima prima impres- quantum manet in anima prima impres- sio hujusmodi boni caduci, vel in quan- sio hujusmodi boni caduci, vel in quan- tum est inveterata impressione hujusmo- tum est inveterata impressione hujusmo- di, vel in quantum defectivam facit pul- di, vel in quantum defectivam facit pul- chritudinem proportionis quam habuit chritudinem proportionis quam habuit anima per conjunctionem ad bonum sum- anima per conjunctionem ad bonum sum- mum. Et primo quidem modo dicitur mum. Et primo quidem modo dicitur contagio, secundo autem modo fætor, et contagio, secundo autem modo fætor, et tertio modo macula: de malo autem et tertio modo macula: de malo autem et peccato alibi, scilicet in fine secundi li- peccato alibi, scilicet in fine secundi li- bri Sententiarum dictum est. bri Sententiarum dictum est.

DICENDUM ergo ad primum, quod lux DICENDUM ergo ad primum, quod lux non sumitur ibi pro spirituali perfectione non sumitur ibi pro spirituali perfectione visus, sed potius in illa proprietate gene- visus, sed potius in illa proprietate gene- rali quæ dicta est. Et hoc modo melius rali quæ dicta est. Et hoc modo melius dicitur tenebra, quam frigus: quia calor dicitur tenebra, quam frigus: quia calor non est tota universalis forma, formas non est tota universalis forma, formas generabilium conducens ad esse, sicut generabilium conducens ad esse, sicut lux quæ secundum diversitatem lumino- lux quæ secundum diversitatem lumino- sorum et angulorum et figurarum ipso- sorum et angulorum et figurarum ipso- rum corporum luminosorum, omnes ge- rum corporum luminosorum, omnes ge-

AD ALIUD dicendum, quod in veritate, AD ALIUD dicendum, quod in veritate, sicut dicit Philosophus in VI Ethicorum, sicut dicit Philosophus in VI Ethicorum, intellectus speculativus quidem non cor- intellectus speculativus quidem non cor- rumpitur per peccatum : sed tamen pru- rumpitur per peccatum : sed tamen pru- dentis et felicis intellectus corrumpitur dentis et felicis intellectus corrumpitur per peccatum, etiam felicis secundum per peccatum, etiam felicis secundum felicitatem speculativam, quia illa vult felicitatem speculativam, quia illa vult esse pura et non plena delectatione. Pot- esse pura et non plena delectatione. Pot- est ergo dici, quod intellectus est ad ve- est ergo dici, quod intellectus est ad ve- rum purum, vel ad verum sub ratione fa- rum purum, vel ad verum sub ratione fa- ciendi et ad verum sub ratione felicitatis. ciendi et ad verum sub ratione felicitatis. Et primo quidem modo non corrumpitur. Et primo quidem modo non corrumpitur. Sed secundo modo dupliciter est ad ve- Sed secundo modo dupliciter est ad ve- rum sub ratione boni, scilicet speculative rum sub ratione boni, scilicet speculative et practice sunt enim quidam sapientes et practice sunt enim quidam sapientes de his circa quæ est prudentia, et tamen de his circa quæ est prudentia, et tamen non afficiuntur circa operabilia: alii non afficiuntur circa operabilia: alii autem habent scientiam quam sequitur autem habent scientiam quam sequitur facere, quæ de se movens est, ut dicit facere, quæ de se movens est, ut dicit Philosophus sicut sciens citharizare ha- Philosophus sicut sciens citharizare ha- bet in habitu citharizare, et operatur bet in habitu citharizare, et operatur quando vult: et hoc obtenebratur per quando vult: et hoc obtenebratur per peccatum : sicut dicit Philosophus dis- peccatum : sicut dicit Philosophus dis- putans contra Socratem, quod existima- putans contra Socratem, quod existima- tio prudentis corrumpitur per delecta- tio prudentis corrumpitur per delecta- tionem in minori propositione, ubi mi- tionem in minori propositione, ubi mi- scetur affectui operanti: et hoc modo ob- scetur affectui operanti: et hoc modo ob- tenebratur intellectus ad bonum: quia tenebratur intellectus ad bonum: quia sic omnis malus, ignorans est. Secun- sic omnis malus, ignorans est. Secun- dum autem quod se habet ad verum fe- dum autem quod se habet ad verum fe- licitans, est illud verum affectum sub licitans, est illud verum affectum sub ratione delectantis potentias, quod non ratione delectantis potentias, quod non habet admixtam poenitudinem: et tunc habet admixtam poenitudinem: et tunc iterum obtenebratur et impeditur per iterum obtenebratur et impeditur per peccatum. peccatum.

AD ALIUD autem quod objicitur de AD ALIUD autem quod objicitur de Dionysio dicendum, quod ipse loquitur Dionysio dicendum, quod ipse loquitur de virtutibus speculativis, secundum de virtutibus speculativis, secundum quod sunt speculativæ solum: sic enim quod sunt speculativæ solum: sic enim verum est, quod non obtenebrantur. verum est, quod non obtenebrantur.

AD ID quod objicitur de contagione, AD ID quod objicitur de contagione,

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Ad quæst. Ad quæst. Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Ad 5. Ad 5.

Ad 6. Ad 6.

780 780

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

dicendum quod omne peccatum conta- dicendum quod omne peccatum conta- gionem imprimit: dicitur enim hic con- gionem imprimit: dicitur enim hic con- tagio, non quæ serpit tantum ab uno in tagio, non quæ serpit tantum ab uno in alium, sed etiam corruptio contracta ex alium, sed etiam corruptio contracta ex impressione foedantis et putrefacientis, impressione foedantis et putrefacientis, sicut bonum corporale cui supponitur sicut bonum corporale cui supponitur affectus. affectus.

AD ALIUD dicendum, quod hoc modo AD ALIUD dicendum, quod hoc modo dicta contagio, non semper est in alio, dicta contagio, non semper est in alio, sed in eodem cui unitur contagio sicut sed in eodem cui unitur contagio sicut corrumpens. corrumpens.

AD ALIUD dicendum, quod cæcitas dici- AD ALIUD dicendum, quod cæcitas dici- tur hic a carentia influentiæ lucis desu- tur hic a carentia influentiæ lucis desu- per descendentis ad intellectum practi- per descendentis ad intellectum practi- cum ex ea parte qua miscetur potentiæ cum ex ea parte qua miscetur potentiæ operativæ sive affectui: sicut si lumen operativæ sive affectui: sicut si lumen descendens in oculum privaretur quoad descendens in oculum privaretur quoad discretionem operabilium quorumdam, discretionem operabilium quorumdam, et non aliorum et hoc modo bene im- et non aliorum et hoc modo bene im- peditur potentia mentis interior. peditur potentia mentis interior.

AD ALIUD dicendum, quod non dicitur AD ALIUD dicendum, quod non dicitur tenebra quantum ad hoc, sed in quan- tenebra quantum ad hoc, sed in quan- tum privat forma generali formante om- tum privat forma generali formante om- nia spiritualia, ut patet ex supra dictis. nia spiritualia, ut patet ex supra dictis.

AD ALIUD dicendum, quod macula di- AD ALIUD dicendum, quod macula di- citur per defectum naturalis decoris, citur per defectum naturalis decoris, quem habet ex corruptione naturalis quem habet ex corruptione naturalis boni conjuncti cum gratuito et increato. boni conjuncti cum gratuito et increato. Quod autem hoc faciat peccatum in quan- Quod autem hoc faciat peccatum in quan- tum malum est, et adimit bonum, non tum malum est, et adimit bonum, non dubitat qui bene legit ea quæ dicta sunt dubitat qui bene legit ea quæ dicta sunt in secundo libro Sententiarum, in tra- in secundo libro Sententiarum, in tra- ctatu de malo. ctatu de malo.

AD HOC autem quod objectum est de AD HOC autem quod objectum est de fætore, dicendum quod sumitur spiritua- fætore, dicendum quod sumitur spiritua- liter eo modo quo dicit Dionysius in li- liter eo modo quo dicit Dionysius in li- bro de Coelesti hierarchia, quod « in- bro de Coelesti hierarchia, quod « in- tellectualis distributio significatur per tellectualis distributio significatur per odorem: » quo ad amissam anima devo- odorem: » quo ad amissam anima devo- tionem dicitur fætida per evaporationem tionem dicitur fætida per evaporationem concupiscentiæ sequentem corruptionem concupiscentiæ sequentem corruptionem complexionis veræ, ut dictum est. complexionis veræ, ut dictum est.

ARTICULUS IX. ARTICULUS IX.

An fiat absolutio a debito æternæ pœnæ An fiat absolutio a debito æternæ pœnæ per absolutionem a sacerdote factam ? per absolutionem a sacerdote factam ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, ante medium : « Alii vero dicunt ibi, D, ante medium : « Alii vero dicunt solum Deum, non sacerdotem, etc. » solum Deum, non sacerdotem, etc. »

Videtur, quod isti dicunt falsum : quia Videtur, quod isti dicunt falsum : quia 1. Ita dicit Magister Hugo ad beatum 1. Ita dicit Magister Hugo ad beatum Bernardum in libro de Potestate ligan- Bernardum in libro de Potestate ligan- di et solvendi : « Per semetipsum solvit di et solvendi : « Per semetipsum solvit Dominus vinculum obdurationis, sed per Dominus vinculum obdurationis, sed per se et per ministrum debitum æternæ se et per ministrum debitum æternæ damnationis. » Ergo illi falsum dicunt, damnationis. » Ergo illi falsum dicunt, qui plane dicunt contrarium. qui plane dicunt contrarium.

2. Adhuc etiam constat, quod sacerdos 2. Adhuc etiam constat, quod sacerdos per contritionem non absolvitur a debito per contritionem non absolvitur a debito æternæ damnationis, nisi confiteatur et æternæ damnationis, nisi confiteatur et absolvatur si habeat facultatem: ergo absolvatur si habeat facultatem: ergo si non confiteatur et absolvatur, adhuc si non confiteatur et absolvatur, adhuc remanebit debitor æternæ pœnæ : ergo remanebit debitor æternæ pœnæ : ergo aliquid ad solutionem illius debiti opera- aliquid ad solutionem illius debiti opera- tur absolutio facta per sacerdotem. tur absolutio facta per sacerdotem.

SED CONTRA hoc est, quod debitum Sed cont SED CONTRA hoc est, quod debitum Sed cont poenæ æternæ est æternum et infinitum, poenæ æternæ est æternum et infinitum, sicut supra probatum est *: sed tempo- sicut supra probatum est *: sed tempo- rale non potest in æternum : absolutio rale non potest in æternum : absolutio autem est temporalis: ergo videtur, autem est temporalis: ergo videtur, quod non fiat absolutio a debito pœnæ quod non fiat absolutio a debito pœnæ æternæ per absolutionem a sacerdote æternæ per absolutionem a sacerdote factam. factam.

RESPONSIO. Dicendum, quod nullo mo- RESPONSIO. Dicendum, quod nullo mo- do sacerdos absolvit a debito mortis do sacerdos absolvit a debito mortis æternæ sed claves uno modo quo su- æternæ sed claves uno modo quo su- pra dictum est ad hoc operantur. pra dictum est ad hoc operantur.

AD DICTUM autem Magistri Hugonis AD DICTUM autem Magistri Hugonis dicendum, quod loquitur de absolutione dicendum, quod loquitur de absolutione impediente reditum illius debiti, non impediente reditum illius debiti, non ejusdem in numero, sed similis in spe- ejusdem in numero, sed similis in spe-

1 S. DIONYSIUS, Lib. de Coelesti hierarchia, 1 S. DIONYSIUS, Lib. de Coelesti hierarchia, cap. 1. cap. 1.

% %

2 Cf. Supra in hac eadem distinctione, Art. 2 Cf. Supra in hac eadem distinctione, Art.

Solutic Solutic

Ad! Ad!

Ad 2. Ad 2.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, D, ART. 10. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, D, ART. 10.

cie, sicut infra patebit', cum agetur de cie, sicut infra patebit', cum agetur de reatu peccatorum. Ad hoc enim operatur reatu peccatorum. Ad hoc enim operatur absolutio sacerdotis: quia absolvit, ut absolutio sacerdotis: quia absolvit, ut ipse dixit, a debito confitendi: quod si ipse dixit, a debito confitendi: quod si non impleret, rediret debitum æternæ non impleret, rediret debitum æternæ damnationis absolvit autem ligando damnationis absolvit autem ligando ad temporalem poenam injunctam. ad temporalem poenam injunctam.

AD ALIUD dicendum, quod non opera- AD ALIUD dicendum, quod non opera- tur absolutio sacerdotis ad solutionem tur absolutio sacerdotis ad solutionem illius debiti quia Deus simpliciter et illius debiti quia Deus simpliciter et absque Ordine solvit : sed ad solutionem absque Ordine solvit : sed ad solutionem illius quod innasceretur si confessio et illius quod innasceretur si confessio et absolutio non reciperentur, sicut justum absolutio non reciperentur, sicut justum est et debitum. est et debitum.

ARTICULUS X. ARTICULUS X.

An Verbum Dei dimittat peccata? An Verbum Dei dimittat peccata?

Deinde quæritur de hoc quod dicit,ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit,ibi, D, ante finem: « Verbum Dei dimittit D, ante finem: « Verbum Dei dimittit peccata, sacerdos, et judex, etc. » peccata, sacerdos, et judex, etc. »

Videtur enim innuere per istam enun- Videtur enim innuere per istam enun- tiationem, quod ista tria diversimode tiationem, quod ista tria diversimode peccata dimittunt et hoc non videtur, peccata dimittunt et hoc non videtur, quia quia

1. Verbum Dei aut intelligitur de 1. Verbum Dei aut intelligitur de verbo creato, aut de Verbo increato. Si verbo creato, aut de Verbo increato. Si de creato: tunc non dimittit ресса- de creato: tunc non dimittit ресса- ta, nisi per modum suadentis et in- ta, nisi per modum suadentis et in- ducentis ergo divisio sua nihil valet, ducentis ergo divisio sua nihil valet, quia multa sunt remittentia peccata hoc quia multa sunt remittentia peccata hoc modo, sicut gratia, et opus bonum, quæ modo, sicut gratia, et opus bonum, quæ hic non enumerat, quæ tamen efficaciora hic non enumerat, quæ tamen efficaciora sunt in dimittendo peccatum, quam ver- sunt in dimittendo peccatum, quam ver- bum Dei. Si divisio autem intelligitur de bum Dei. Si divisio autem intelligitur de Verbo increato: tunc videtur, quod non Verbo increato: tunc videtur, quod non differat a judice quem etiam hic ponit. differat a judice quem etiam hic ponit.

2. Ulterius, Videtur quod judex non 2. Ulterius, Videtur quod judex non dimittit peccata: quia cum acceperit ju- dimittit peccata: quia cum acceperit ju- dicium et tempus, justitias judicabit 2 : dicium et tempus, justitias judicabit 2 : sed juste judicando, peccatum non dimit- sed juste judicando, peccatum non dimit-

1 Cf. Infra, Dist. XXII. 1 Cf. Infra, Dist. XXII.

2 Psal. Lxxiv, 3: Cum accepere tempus, ego 2 Psal. Lxxiv, 3: Cum accepere tempus, ego

781 781

titur, sed punitur: ergo videtur, quod titur, sed punitur: ergo videtur, quod nihil est quod dicit, judicem dimittere. nihil est quod dicit, judicem dimittere.

Adhuc, Cum venerit ad judicium Do- Adhuc, Cum venerit ad judicium Do- minus, etiam fidelibus non creditur pec- minus, etiam fidelibus non creditur pec- cata dimissurus: ergo nihil est quod di- cata dimissurus: ergo nihil est quod di- cit, judicem dimittere peccata. cit, judicem dimittere peccata.

3. Ulterius videtur falsum dicere, cum 3. Ulterius videtur falsum dicere, cum de dimissione sacerdotis dicit : « Sacer- de dimissione sacerdotis dicit : « Sacer- dos quidem officium suum exhibet, sed dos quidem officium suum exhibet, sed nullius potestatis jura exercet. » Exer- nullius potestatis jura exercet. » Exer- cet enim sacerdos suam potestatem, par- cet enim sacerdos suam potestatem, par- tem poenæ dimittendo, sicut supra di- tem poenæ dimittendo, sicut supra di- ctum est ergo falsum est quod dicit. ctum est ergo falsum est quod dicit.

RESPONSIO. Dicendum, quod Verbum RESPONSIO. Dicendum, quod Verbum Dei dicitur unigenitus Filius, prout in Dei dicitur unigenitus Filius, prout in mundo loquitur ad Patrem : ille enim mundo loquitur ad Patrem : ille enim peccata dimittit potestate excellentiæ, peccata dimittit potestate excellentiæ, sicut supra notatum est, eo quod meri- sicut supra notatum est, eo quod meri- tum suum infiniti valoris fuit: et omnia tum suum infiniti valoris fuit: et omnia dedit Pater in manu ejus. Unde, Joan. dedit Pater in manu ejus. Unde, Joan. 1, 29, dicitur: Ecce Agnus Dei, ecce qui 1, 29, dicitur: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccatum mundi. Judex autem est tollit peccatum mundi. Judex autem est Deus auctoritate dimittendo, et sacerdos Deus auctoritate dimittendo, et sacerdos ministerio et ita patet qualiter differant ministerio et ita patet qualiter differant hæc tria. hæc tria.

AD OBJECTUM dicendum, quod alius est AD OBJECTUM dicendum, quod alius est modus quo dimittit Verbum increatum, modus quo dimittit Verbum increatum, et aliud quo dimittit judex: judex enim et aliud quo dimittit judex: judex enim dicitur Deus Trinitas, non tamen dicitur dicitur Deus Trinitas, non tamen dicitur verbum. Incarnatum autem Verbum di- verbum. Incarnatum autem Verbum di- mittit redemptionis modo quo solvit pre- mittit redemptionis modo quo solvit pre- tium pro nobis, quod non facit Deus Tri- tium pro nobis, quod non facit Deus Tri- nitas unde objectio supponit falsum. nitas unde objectio supponit falsum.

AD ALIUD dicendum, quod intelligitur AD ALIUD dicendum, quod intelligitur de judicio quo Deus judicabit pœnitentes de judicio quo Deus judicabit pœnitentes judicio misericordiæ, in quo parum est judicio misericordiæ, in quo parum est de justitia, et multum de misericordia : de justitia, et multum de misericordia : remittit enim omnem poenam æternam, remittit enim omnem poenam æternam, et exigit temporalem: sed in futuro non et exigit temporalem: sed in futuro non remittet. remittet.

AD ID quod objicitur de officio sacer- AD ID quod objicitur de officio sacer- dotis, dicendum quod non negatur quin dotis, dicendum quod non negatur quin habeat potestatem in ministerio : sed ne- habeat potestatem in ministerio : sed ne- gatur, quod habeat potestatem interiores gatur, quod habeat potestatem interiores maculas detergendi, et debitum æternæ maculas detergendi, et debitum æternæ

justitias judicabo. justitias judicabo.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

782 782

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

mortis relaxandi : sed super partem pœ- mortis relaxandi : sed super partem pœ- næ habet potestatem in ministerio : un- næ habet potestatem in ministerio : un- de quod dicit, « Nullius potestatis, etc., » de quod dicit, « Nullius potestatis, etc., »

intelligitur de potestate absoluta in rela- intelligitur de potestate absoluta in rela- xando culpam. xando culpam.

E. Quod sacerdotes etiam dimittunt et tenent peccata suo modo. E. Quod sacerdotes etiam dimittunt et tenent peccata suo modo.

Nec ideo tamen negamus sacerdotibus concessam potestatem dimittendi Nec ideo tamen negamus sacerdotibus concessam potestatem dimittendi et retinendi peccata, cum hoc veritas in Evangelio aperte doceat ¹. Hinc et retinendi peccata, cum hoc veritas in Evangelio aperte doceat ¹. Hinc Augustinus ait: Ecclesiæ charitas, quæ per Spiritum sanctum diffunditur Augustinus ait: Ecclesiæ charitas, quæ per Spiritum sanctum diffunditur in cordibus eorum qui participes sui sunt, peccata dimittit eorum qui in cordibus eorum qui participes sui sunt, peccata dimittit eorum qui non sunt, tenet 2. Idem, Sacerdotes possunt confitentibus parcere: quibus non sunt, tenet 2. Idem, Sacerdotes possunt confitentibus parcere: quibus enim remittunt, remittit Deus. Lazarum enim de monumento suscitatum enim remittunt, remittit Deus. Lazarum enim de monumento suscitatum obtulit discipulis solvendum ³ per hoc ostendens, potestatem solvendi obtulit discipulis solvendum ³ per hoc ostendens, potestatem solvendi concessam sacerdotibus. Dixit enim Quodcumque solveritis super ter- concessam sacerdotibus. Dixit enim Quodcumque solveritis super ter- ram, erit solutum et in cœlo, etc. *, hoc est, Ego Deus, et omnes cœlestis ram, erit solutum et in cœlo, etc. *, hoc est, Ego Deus, et omnes cœlestis curiæ ordines, et omnes sancti in gloria mea laudant vobiscum et confir- . curiæ ordines, et omnes sancti in gloria mea laudant vobiscum et confir- . mant quos ligatis et solvitis. Non dixit, quos putatis ligare et solvere : sed mant quos ligatis et solvitis. Non dixit, quos putatis ligare et solvere : sed in quos exercetis opus justitiæ et misericordiæ. Aliter autem, vel`alia opera in quos exercetis opus justitiæ et misericordiæ. Aliter autem, vel`alia opera vestra in peccatores non cognosco 5. Idem 6, Cum veraciter ad Deum con- vestra in peccatores non cognosco 5. Idem 6, Cum veraciter ad Deum con- verso peccata dimittuntur, ab eis dimittuntur, quibus ipse veraci conver- verso peccata dimittuntur, ab eis dimittuntur, quibus ipse veraci conver- sione conjungitur. Spiritus sanctus ea dimittit, qui datus est omnibus sione conjungitur. Spiritus sanctus ea dimittit, qui datus est omnibus sanctis sibi charitate cohærentibus, sive se noverint corporaliter, sive non sanctis sibi charitate cohærentibus, sive se noverint corporaliter, sive non Similiter cum alicujus tenentur peccata, ab eis tenentur a quibus ille cordis Similiter cum alicujus tenentur peccata, ab eis tenentur a quibus ille cordis pravitate disjungitur, sive notis corporaliter, sive ignotis. Omnes enim pravitate disjungitur, sive notis corporaliter, sive ignotis. Omnes enim mali, spiritualiter a bonis sejuncti sunt. Ecce, hîc dicit peccata dimitti vel mali, spiritualiter a bonis sejuncti sunt. Ecce, hîc dicit peccata dimitti vel teneri a sanctis viris, et tamen Spiritum sanctum ea dimittere dicit. Et teneri a sanctis viris, et tamen Spiritum sanctum ea dimittere dicit. Et quod majori consideratione dignum est, idem etiam dicit, quod Deus per quod majori consideratione dignum est, idem etiam dicit, quod Deus per se vel per sanctos suos tantum dimittit peccata. Ait enim sic': Sacramen- se vel per sanctos suos tantum dimittit peccata. Ait enim sic': Sacramen- tum gratiæ dat Deus etiam per malos, ipsam vero gratiam non nisi per tum gratiæ dat Deus etiam per malos, ipsam vero gratiam non nisi per

1 Cf. Matth. XVI, 19 et Joan. xx, 23. 1 Cf. Matth. XVI, 19 et Joan. xx, 23.

2 S. AUGUSTINUS, Super Joannem, Tract. 121. 2 S. AUGUSTINUS, Super Joannem, Tract. 121.

3 Cf. Joan. xi, 44. 3 Cf. Joan. xi, 44.

4 Matth. xvi, 19. 4 Matth. xvi, 19.

5 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10. 5 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10.

6 S. AUGUSTINUS, In libro de Baptismo parvulorum, cap. 6. 6 S. AUGUSTINUS, In libro de Baptismo parvulorum, cap. 6. .7 IDEM, Ibidem. .7 IDEM, Ibidem.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, E, ART. 11. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, E, ART. 11.

783 783

seipsum, vel per sanctos suos. Et ideo remissionem peccatorum vel per seipsum, vel per sanctos suos. Et ideo remissionem peccatorum vel per seipsum facit, vel per ipsius columbæ membra, quibus ait: Si cui dimise- seipsum facit, vel per ipsius columbæ membra, quibus ait: Si cui dimise- ritis, dimittetur. ritis, dimittetur.

Ecce quam varia a Doctoribus traduntur super his et in hac tanta Ecce quam varia a Doctoribus traduntur super his et in hac tanta varietate quid tenendum? Hoc sane dicere ac sentire possumus, quod varietate quid tenendum? Hoc sane dicere ac sentire possumus, quod solus Deus dimittit peccata et retinet: et tamen Ecclesiæ contulit potesta- solus Deus dimittit peccata et retinet: et tamen Ecclesiæ contulit potesta- tem ligandi et solvendi : sed aliter ipse solvit vel ligat, aliter Ecclesia. Ipse tem ligandi et solvendi : sed aliter ipse solvit vel ligat, aliter Ecclesia. Ipse enim per se tantum dimittit peccatum, quia ' et animam mundat ab inte- enim per se tantum dimittit peccatum, quia ' et animam mundat ab inte- riori macula, et a debito æternæ mortis solvit. riori macula, et a debito æternæ mortis solvit.

1 1

ARTICULUS XI. ARTICULUS XI.

Quæ et qualis sit potestas sacerdotum Quæ et qualis sit potestas sacerdotum in dimittendis peccatis ? in dimittendis peccatis ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, E, « Nec ideo tamen negamus, etc. » ibi, E, « Nec ideo tamen negamus, etc. » Quæritur autem hic utilis quæstio, Quæritur autem hic utilis quæstio, Quæ sit potestas sacerdotum in dimitten- Quæ sit potestas sacerdotum in dimitten- dis peccatis? dis peccatis?

: :

Constat enim, quod hæc non est super Constat enim, quod hæc non est super culpam, nec super poenam æternam culpam, nec super poenam æternam quæratur ergo, super quam pœnam se quæratur ergo, super quam pœnam se extendit? extendit?

1. Est autem accipere in genere pœnæ 1. Est autem accipere in genere pœnæ tres modos pœnarum, scilicet pœnam tres modos pœnarum, scilicet pœnam æternam, et transitoriam viribus pœni- æternam, et transitoriam viribus pœni- tentis improportionatam, et transito- tentis improportionatam, et transito- riam viribus pœnitentis proportionatam. riam viribus pœnitentis proportionatam.

Similiter, Tria sunt in pœnitentia Similiter, Tria sunt in pœnitentia operantia contra poenam peccati, scilicet operantia contra poenam peccati, scilicet dolor informatus gratia qui operatur dolor informatus gratia qui operatur contra æternam pœnam, et confessio fa- contra æternam pœnam, et confessio fa- ciens poenam transitoriam viribus poeni- ciens poenam transitoriam viribus poeni- tentis proportionatam, et satisfactio quæ tentis proportionatam, et satisfactio quæ delet poenam viribus pœnitentis taxatam. delet poenam viribus pœnitentis taxatam. Ergo cum potestas clavium sit media, Ergo cum potestas clavium sit media, post primam, et ante tertiam : videtur post primam, et ante tertiam : videtur

Edit. J. Alleaume, qui. Edit. J. Alleaume, qui.

quod ipsa operatur supra pœnam me- quod ipsa operatur supra pœnam me- diam quæ est quidem transitoria, et ta- diam quæ est quidem transitoria, et ta- men viribus poenitentis non proportio- men viribus poenitentis non proportio- nata. nata.

2. Adhuc, Dimissa pœna æterna, ad- 2. Adhuc, Dimissa pœna æterna, ad- huc non recessit homo a judicio divino, huc non recessit homo a judicio divino, quia restat sibi poena purgatorii: sed quia restat sibi poena purgatorii: sed per claves et satisfactionem non adimi- per claves et satisfactionem non adimi- tur ergo purgatio secundum ordinem tur ergo purgatio secundum ordinem justitiæ media est inter æternam, et il- justitiæ media est inter æternam, et il- lam quæ injungitur in satisfactione : lam quæ injungitur in satisfactione : ergo videtur, quod æterna immediate ergo videtur, quod æterna immediate commutetur in illam, et illa per claves in commutetur in illam, et illa per claves in istam quæ est satisfactionis : ergo pote- istam quæ est satisfactionis : ergo pote- stas clavium est super poenam purgato- stas clavium est super poenam purgato- riam hæc autem excedit omnem pœ- riam hæc autem excedit omnem pœ- nam hujus vitæ, ut dicit Augustinus, et nam hujus vitæ, ut dicit Augustinus, et infra habebitur: ergo ipsa viribus pœni- infra habebitur: ergo ipsa viribus pœni- tentis secundum hunc statum non est tentis secundum hunc statum non est proportionata et inde ut prius. proportionata et inde ut prius.

3. Adhuc, Clavis operatur per virtu- 3. Adhuc, Clavis operatur per virtu- tem doloris passionis Christi: dolor au- tem doloris passionis Christi: dolor au- tem ille improportionatus est omni pas- tem ille improportionatus est omni pas- sioni quam aliquis potest sustinere in sioni quam aliquis potest sustinere in hac vita, ut probatum est super tertium hac vita, ut probatum est super tertium librum Sententiarum : ergo videtur, librum Sententiarum : ergo videtur, quod contra illam poenam operatur, quæ quod contra illam poenam operatur, quæ quidem est transitoria, tamen viribus quidem est transitoria, tamen viribus pœnitentis non est proportionata : et pœnitentis non est proportionata : et inde arguitur ut prius. inde arguitur ut prius.

4. Adhuc, Ambrosius dicit, et ponitur 4. Adhuc, Ambrosius dicit, et ponitur in tertio libro Sententiarum 2, et Ansel- in tertio libro Sententiarum 2, et Ansel- mus probat in libro Cur Deus homo, mus probat in libro Cur Deus homo,

1 Cf. III Sententiarum, Dist. XIX, Litt. D. 1 Cf. III Sententiarum, Dist. XIX, Litt. D.

Sed contra. Sed contra.

Quæst. Quæst.

784 784

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

quod nulla poenitentia nostra sufficeret, quod nulla poenitentia nostra sufficeret, nisi esset meritum Christi coadjuvans : nisi esset meritum Christi coadjuvans : quod autem non sufficit pœnitentia no- quod autem non sufficit pœnitentia no- stra, nulla causa est nisi quod majoris stra, nulla causa est nisi quod majoris quam solvere possumus debitores su- quam solvere possumus debitores su- mus et hæc est improportio potentiæ mus et hæc est improportio potentiæ solvendi in nobis : et hoc pro nobis sol- solvendi in nobis : et hoc pro nobis sol- vit Christus : ergo iterum ut prius, vit Christus : ergo iterum ut prius, passio Christi quæ in clavibus operatur, passio Christi quæ in clavibus operatur, habet effectum contra illum modum habet effectum contra illum modum pœnæ, qui excedit vires nostras. pœnæ, qui excedit vires nostras.

SED IN CONTRARIUM hujus objicitur sic: SED IN CONTRARIUM hujus objicitur sic: 1. Pœna purgatorii non est de foro 1. Pœna purgatorii non est de foro Ecclesiæ, quia nec demereri ibi existen- Ecclesiæ, quia nec demereri ibi existen- tes sed solam pœnam quæ est de foro tes sed solam pœnam quæ est de foro Ecclesiæ potest sacerdos per claves Ecclesiæ potest sacerdos per claves Ecclesiæ mutare et dimittere : ergo Ecclesiæ mutare et dimittere : ergo poenam purgatoriam nec mutare potest, poenam purgatoriam nec mutare potest, nec dimittere. nec dimittere.

2. Adhuc, Ponamus, quod aliquis 2. Adhuc, Ponamus, quod aliquis decedat antequam perficiat pœnitentiam decedat antequam perficiat pœnitentiam sibi a sacerdote injunctam, quæ debita sibi a sacerdote injunctam, quæ debita fuit peccatis suis constat, quod ipse fuit peccatis suis constat, quod ipse transibit in purgatoriam : non autem transibit in purgatoriam : non autem transiret, nisi ipse esset debitor pœnæ transiret, nisi ipse esset debitor pœnæ illius ergo adhuc ipse est debitor illius illius ergo adhuc ipse est debitor illius poenæ ergo non fuit commutata, ut poenæ ergo non fuit commutata, ut videtur. videtur.

Si dicas, quod in tali casu expiativa Si dicas, quod in tali casu expiativa per satisfactionem mutatur in purgato- per satisfactionem mutatur in purgato- riam. CONTRA: Purgatoria incomparabi- riam. CONTRA: Purgatoria incomparabi- liter gravior est, quam expiativa per liter gravior est, quam expiativa per satisfactionem: și ergo poena expiativa satisfactionem: și ergo poena expiativa per satisfactionem fuit sufficiens, illa per satisfactionem fuit sufficiens, illa quæ est in purgatorio erit ultra condi- quæ est in purgatorio erit ultra condi- gnum sed Deus nullum punit ultra gnum sed Deus nullum punit ultra condignnm ergo Deus non puniet illum condignnm ergo Deus non puniet illum poena purgatorii, quod falsum est : ergo poena purgatorii, quod falsum est : ergo et hoc falsum ex quo sequebatur, scili. et hoc falsum ex quo sequebatur, scili. cet quod expiativa per poenitentiam illi cet quod expiativa per poenitentiam illi injuncta, mutata sit in purgatoriam. injuncta, mutata sit in purgatoriam.

ULTERIUS quæritur, Cum multæ pœnæ ULTERIUS quæritur, Cum multæ pœnæ respondeant peccatis præter sensibilem respondeant peccatis præter sensibilem in acerbitate caloris et frigoris, scilicet in acerbitate caloris et frigoris, scilicet poena vermis conscientiæ, et pœna ca- poena vermis conscientiæ, et pœna ca- rentiæ visionis Dei, et poena horroris rentiæ visionis Dei, et poena horroris carceris et societatis malæ, in quid mu- carceris et societatis malæ, in quid mu- tantur omnes istæ pœnæ ? tantur omnes istæ pœnæ ?

- -

Videtur enim, quod commutari de- Videtur enim, quod commutari de- beant quia eadem ratio est de una et beant quia eadem ratio est de una et de alia et una mutatur, scilicet sensibi- de alia et una mutatur, scilicet sensibi- lis in acerbitate caloris et frigoris : ergo lis in acerbitate caloris et frigoris : ergo et aliæ debent mutari. et aliæ debent mutari.

RESPONSIO. Ad hoc dicendum, quod in RESPONSIO. Ad hoc dicendum, quod in veritate, meo judicio, essentialis actus veritate, meo judicio, essentialis actus clavis est super poenam illam quæ dici- clavis est super poenam illam quæ dici- tur purgatoria, sicut videntur satis pro- tur purgatoria, sicut videntur satis pro- babiliter concludere rationes primo indu- babiliter concludere rationes primo indu- ctæ : non tamen negandum videtur, ctæ : non tamen negandum videtur, quod ille qui habet in clavibus majorem quod ille qui habet in clavibus majorem jurisdictionem sicut Episcopus, Legatus, jurisdictionem sicut Episcopus, Legatus, et Papa, posset etiam de expiativa pœna et Papa, posset etiam de expiativa pœna plus et minus dimittere secundum discre- plus et minus dimittere secundum discre- tum judicium causæ necessitatis vel uti- tum judicium causæ necessitatis vel uti- litatis, sicut infra dicemus, cum de litatis, sicut infra dicemus, cum de indulgentiis et relaxationibus erit sermo. indulgentiis et relaxationibus erit sermo.

Solutio, Solutio,

AD ID ergo quod primo objicitur in Ad object. AD ID ergo quod primo objicitur in Ad object. contrarium, dicendum quod hæc poena contrarium, dicendum quod hæc poena non dicitur purgatoria a loco vel foro non dicitur purgatoria a loco vel foro purgatorii, quia sic non esset nisi post purgatorii, quia sic non esset nisi post mortem sed dicitur purgatoria a simi- mortem sed dicitur purgatoria a simi- litudine proprietatis in duobus, scilicet litudine proprietatis in duobus, scilicet quia est secundum judicium Dei, et quia quia est secundum judicium Dei, et quia est improportionabilis viribus hominis, est improportionabilis viribus hominis, sicut poena purgatorii si modo imponere- sicut poena purgatorii si modo imponere- tur ad sustinendum. Cum enim mutatio tur ad sustinendum. Cum enim mutatio ad extremum non sit nisi per medium ad extremum non sit nisi per medium ad minus secundum rationem, et una ad minus secundum rationem, et una pœna sit æterna, altera autem temporalis pœna sit æterna, altera autem temporalis secundum vires pœnitentis taxata, expia- secundum vires pœnitentis taxata, expia- tiva secundum rationem media est, quæ tiva secundum rationem media est, quæ quidem temporalis et finibilis est sicut quidem temporalis et finibilis est sicut secunda, et secundum vires poenitentis secunda, et secundum vires poenitentis non taxata, sed peccato commutato in non taxata, sed peccato commutato in contritione debita et hæc vocatur pur- contritione debita et hæc vocatur pur- gatoria ratione dicta, et est ad minus gatoria ratione dicta, et est ad minus secundum rationem media : et etiam secundum rationem media : et etiam nisi esset meritum Christi in clavibus, nisi esset meritum Christi in clavibus, puto quod illa exigeretur ab homine : puto quod illa exigeretur ab homine : commutatio ergo illius in tertiam est commutatio ergo illius in tertiam est essentialis effectus clavis, quem habet in essentialis effectus clavis, quem habet in omni se clavibus per votum submittente. omni se clavibus per votum submittente.

AD ALIUD dicendum, quod licet talis Ad object.2. AD ALIUD dicendum, quod licet talis Ad object.2. transeat in purgatoriam sive post con- transeat in purgatoriam sive post con- fessionem factam, sive ante, dum con- fessionem factam, sive ante, dum con- temptus religionis non impediverit eum temptus religionis non impediverit eum

uæst. uæst.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, E, ART. 12. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, E, ART. 12.

a confessione, semper in eo commutata a confessione, semper in eo commutata est poena primo modo purgatoria dicta. est poena primo modo purgatoria dicta. Et ideo ad propositum nihil facit obje- Et ideo ad propositum nihil facit obje- ctio. Sed quod major sit pœna quæ est ctio. Sed quod major sit pœna quæ est post mortem, hoc est per accidens, scili- post mortem, hoc est per accidens, scili- cet quia status est mutatus: et hæc est cet quia status est mutatus: et hæc est voluntaria, et illa necessaria, et ideo voluntaria, et illa necessaria, et ideo minorem virtutem habens in purgando: minorem virtutem habens in purgando: et ideo necesse est eam crescere acerbi- et ideo necesse est eam crescere acerbi- tate, et etiam forte diuturnitate. Unde tate, et etiam forte diuturnitate. Unde patet, quod Deus non punit eum ultra patet, quod Deus non punit eum ultra condignum sed hoc accidit ex mutatio- condignum sed hoc accidit ex mutatio- ne status ejus qui purgari debet. ne status ejus qui purgari debet.

AD ID quod quæritur ulterius, videtur AD ID quod quæritur ulterius, videtur mihi, quod quæstio nulla est: quia poena mihi, quod quæstio nulla est: quia poena licet sit mala, quia est ex malo, et licet sit mala, quia est ex malo, et contraria naturæ bonæ, tamen non est contraria naturæ bonæ, tamen non est expiativa in quantum hujusmodi, sed in expiativa in quantum hujusmodi, sed in quantum voluntarie suscepta et non quantum voluntarie suscepta et non omnia poena est sic expiativa: quia omnia poena est sic expiativa: quia pœna damni in spiritualibus contraria- pœna damni in spiritualibus contraria- tur tali expiationi, similiter poena remor- tur tali expiationi, similiter poena remor- sus conscientiæ : unde istæ abjiciuntur, sus conscientiæ : unde istæ abjiciuntur, sed infliguntur pœnæ expiativæ, quæ sed infliguntur pœnæ expiativæ, quæ solæ sunt illæ quæ promovent ad virtu- solæ sunt illæ quæ promovent ad virtu- tem, et illæ sunt solæ, circa quarum dif- tem, et illæ sunt solæ, circa quarum dif- ficultatem eradicantur vitia, et inserun- ficultatem eradicantur vitia, et inserun- tur virtutes et ideo non oportet, quod tur virtutes et ideo non oportet, quod illæ pœnæ in quibus hoc non est, in ali- illæ pœnæ in quibus hoc non est, in ali- quid transeant: sed cum peccatis abji- quid transeant: sed cum peccatis abji- ciuntur sicut et tenebræ, et excæcatio, et ciuntur sicut et tenebræ, et excæcatio, et foetor, et hujusmodi, de quibus supra foetor, et hujusmodi, de quibus supra dictum est. dictum est.

Et si objicias, quod aut Deus punit, Et si objicias, quod aut Deus punit, aut homo ergo necesse est, quod hæ aut homo ergo necesse est, quod hæ transeant pœnæ in aliquas poenas homi- transeant pœnæ in aliquas poenas homi- nis, vel Deus reservabit eas. Dicendum, nis, vel Deus reservabit eas. Dicendum, quod hoc verum est, quod aut Deus pu- quod hoc verum est, quod aut Deus pu- nit, aut homo sed non est necesse quod nit, aut homo sed non est necesse quod eadem poena puniat homo qua Deus, eadem poena puniat homo qua Deus, quia quædam pœnæ adjunctæ sunt pec- quia quædam pœnæ adjunctæ sunt pec- cato, et transeunt cum peccato, sicut cato, et transeunt cum peccato, sicut corruptio naturalis boni, et carentia lu- corruptio naturalis boni, et carentia lu- minis Dei, et hujusmodi quæ sunt pœnæ. minis Dei, et hujusmodi quæ sunt pœnæ. in quibus sibi pœna est omnis inordina- in quibus sibi pœna est omnis inordina- tus actus et ideo illæ non permanent tus actus et ideo illæ non permanent

1 Psal. cxvIII, 63: Particeps ego sum omnium 1 Psal. cxvIII, 63: Particeps ego sum omnium

XXIX XXIX

785 785

ad virtutem, et ideo illæ fugiendæ sunt, ad virtutem, et ideo illæ fugiendæ sunt, et aliæ pœnæ promoventes ad virtutem et aliæ pœnæ promoventes ad virtutem sunt suscipiendæ : et ideo hæc quæstio sunt suscipiendæ : et ideo hæc quæstio nulla est, ut mihi videtur. nulla est, ut mihi videtur.

Dixerunt tamen antiqui in solutione Dixerunt tamen antiqui in solutione hujus quæstionis, quod poena carentiæ. hujus quæstionis, quod poena carentiæ. visionis Dei mutatur in delectationem. visionis Dei mutatur in delectationem. præsentiæ Dei per gratiam, et pœna ver- præsentiæ Dei per gratiam, et pœna ver- mis in peccati detestationem, et poena- mis in peccati detestationem, et poena- carceris in jucunditatem longanimem carceris in jucunditatem longanimem Ecclesiæ, quibus ligatur poenitens : et Ecclesiæ, quibus ligatur poenitens : et poena horrendæ societatis in gaudium poena horrendæ societatis in gaudium Ecclesiasticæ unitatis et communionis, Ecclesiasticæ unitatis et communionis, ut possit dicere : « Participem me fac, ut possit dicere : « Participem me fac, Deus, omnium timentium te, et custo- Deus, omnium timentium te, et custo- dientium mandata tua, Domine 1. »: dientium mandata tua, Domine 1. »:

ARTICULUS XII. ARTICULUS XII.

An charitas Ecclesiæ dimittat An charitas Ecclesiæ dimittat peccata? peccata?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, E, post initium : « Ecclesiæ charitas ibi, E, post initium : « Ecclesiæ charitas quæ per Spiritum sanctum diffunditur quæ per Spiritum sanctum diffunditur in cordibus eorum, scilicet fidelium, qui in cordibus eorum, scilicet fidelium, qui participes sui sunt, peccata dimittit, etc. » participes sui sunt, peccata dimittit, etc. » Videtur enim, quod hoc non faciat ad Videtur enim, quod hoc non faciat ad propositum quia propositum quia

1. Charitas Ecclesiæ non dimittit nisi 1. Charitas Ecclesiæ non dimittit nisi per modum meriti: et non agitur hic de per modum meriti: et non agitur hic de dimissione per meritum, sed potius per dimissione per meritum, sed potius per potestatem clavium, quæ æqualiter fit potestatem clavium, quæ æqualiter fit per bonos et malos, qui inæquales sunt per bonos et malos, qui inæquales sunt in merito. in merito.

2. Præterea, Videtur sequi inconve- 2. Præterea, Videtur sequi inconve- niens, si ita dicatur ut sonat Littera: niens, si ita dicatur ut sonat Littera: posito enim, quod non sint nisi tres ho- posito enim, quod non sint nisi tres ho- mines vel quatuor, et nullus eorum sit mines vel quatuor, et nullus eorum sit in charitate: tunc in nullo erit charitas in charitate: tunc in nullo erit charitas Ecclesiæ ergo si pœnitet unus illorum, Ecclesiæ ergo si pœnitet unus illorum, videtur quod peccata non remittantur ei, videtur quod peccata non remittantur ei, ex quo non nisi in Ecclesiæ charitate di- ex quo non nisi in Ecclesiæ charitate di- mittuntur. mittuntur.

timentium te, et custodicntium mandata tua. timentium te, et custodicntium mandata tua.

50 50

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

786 786

SED CONTRA: SED CONTRA:

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

1. Dicitur: « Participem me fac, Deus, 1. Dicitur: « Participem me fac, Deus, omnium timentium te, et custodientium omnium timentium te, et custodientium mandata tua. » Ergo in participatione mandata tua. » Ergo in participatione bonorum Ecclesiæ dimittuntur peccata : bonorum Ecclesiæ dimittuntur peccata : sed charitas est quæ facit bona communia sed charitas est quæ facit bona communia et participabilia a diversis : ergo in cha- et participabilia a diversis : ergo in cha- ritate dimittuntur peccata participantibus ritate dimittuntur peccata participantibus

ea. ea.

2. Adhuc, Unus articulus est, « San- 2. Adhuc, Unus articulus est, « San- ctorum communionem, » et ab omnibus ctorum communionem, » et ab omnibus solet exponi, Credo in Spiritum sanctum, solet exponi, Credo in Spiritum sanctum, per charitatem communicantem bona per charitatem communicantem bona Ecclesiæ : sed per bona remittuntur Ecclesiæ : sed per bona remittuntur mala : ergo videtur, quod per charitatem mala : ergo videtur, quod per charitatem Ecclesiæ solvantur delicta. Ecclesiæ solvantur delicta.

3. Adhuc, In Proverb. x, 12: Uni- 3. Adhuc, In Proverb. x, 12: Uni- versa delicta operit charitas. versa delicta operit charitas.

RESPONSIO. Dicendum, quod omne RESPONSIO. Dicendum, quod omne peccatum in charitate Ecclesiæ dimitti- peccatum in charitate Ecclesiæ dimitti- tur hæc enim quæ est mater boni, com- tur hæc enim quæ est mater boni, com- municat bona, ut quod uni deficit, sup- municat bona, ut quod uni deficit, sup-

pleatur in altero, et illæ divitiæ commu- pleatur in altero, et illæ divitiæ commu- nes sunt sub clavibus, et communicabi- nes sunt sub clavibus, et communicabi- les per Ecclesiæ ministros secundum dis- les per Ecclesiæ ministros secundum dis- pensationem faciendam discreto judicio pensationem faciendam discreto judicio clavis unius, quæ est auctoritas discer- clavis unius, quæ est auctoritas discer- nendi. nendi.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod per AD PRIMUM ergo dicendum, quod per modum meriti quædam dimittuntur pec- modum meriti quædam dimittuntur pec- cata sed dispensare vel dare huic vel cata sed dispensare vel dare huic vel illi meritum illud, pertinet ad potestatem illi meritum illud, pertinet ad potestatem clavis. clavis.

AD ALIUD dicendum, quod una est co- AD ALIUD dicendum, quod una est co- lumba cujus charitas numquam deficit: lumba cujus charitas numquam deficit: quia ad minus est in triumphante, et in quia ad minus est in triumphante, et in illius charitate peccata dimittit, et præ- illius charitate peccata dimittit, et præ- cipue in charitate Christi, qua passus cipue in charitate Christi, qua passus est pro nobis. est pro nobis.

Et si objicias, quod Sancti de trium- Et si objicias, quod Sancti de trium- phante Ecclesia non merentur, solven- phante Ecclesia non merentur, solven- dum quod hoc verum est, quod sibi non dum quod hoc verum est, quod sibi non merentur, sed aliis qui sunt in militante merentur, sed aliis qui sunt in militante Ecclesia tota die merentur: et ideo in Ecclesia tota die merentur: et ideo in litaniis petimus ut intercedant pro nobis. litaniis petimus ut intercedant pro nobis.

Ad Ad

An An

F. Quomodo sacerdotes ligant vel solvunt a peccatis ? F. Quomodo sacerdotes ligant vel solvunt a peccatis ?

Non autem hoc sacerdotibus concessit, quibus tamen tribuit potestatem Non autem hoc sacerdotibus concessit, quibus tamen tribuit potestatem solvendi et ligandi, id est, ostendendi homines ligatos vel solutos. Unde solvendi et ligandi, id est, ostendendi homines ligatos vel solutos. Unde Dominus leprosum sanitati prius per se restituit, deinde ad sacerdotes Dominus leprosum sanitati prius per se restituit, deinde ad sacerdotes misit, quorum judicio ostenderetur mundatus . Ita etiam Lazarum jam misit, quorum judicio ostenderetur mundatus . Ita etiam Lazarum jam vivificatum obtulit discipulis solvendum 2. Quia etsi aliquis apud Deum sit vivificatum obtulit discipulis solvendum 2. Quia etsi aliquis apud Deum sit solutus, non tamen in facie Ecclesiæ solutus habetur, nisi per judicium solutus, non tamen in facie Ecclesiæ solutus habetur, nisi per judicium sacerdotis. In solvendis ergo culpis vel retinendis, ita operatur sacerdos sacerdotis. In solvendis ergo culpis vel retinendis, ita operatur sacerdos Evangelicus et judicat, sicut olim Legalis in illis qui contaminati erant. Evangelicus et judicat, sicut olim Legalis in illis qui contaminati erant. lepra³, quæ peccatum signat. Unde Hieronymus super Matthæum, ubi lepra³, quæ peccatum signat. Unde Hieronymus super Matthæum, ubi Dominus ait Petro: Tibi dabo claves regni coelorum: et quodcumque liga- Dominus ait Petro: Tibi dabo claves regni coelorum: et quodcumque liga-

1 Cf. Matth. vIII, 1 et seq.; Marc. 1, 40; Luc. v, 12 et seq. 1 Cf. Matth. vIII, 1 et seq.; Marc. 1, 40; Luc. v, 12 et seq.

2. Cf. Joan. x1, 44. 2. Cf. Joan. x1, 44.

3 Cf. Levit. XIII et XIV, passim. 3 Cf. Levit. XIII et XIV, passim.

patra. patra.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, F, ART. 13. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, F, ART. 13.

787 787

veris super terram erit ligatum et in coelis, et quodcumque solveris super veris super terram erit ligatum et in coelis, et quodcumque solveris super terram erit solutum et in cœlis'. Hunc, inquit 2, locum quidam non intel- terram erit solutum et in cœlis'. Hunc, inquit 2, locum quidam non intel- ligentes aliquid sumunt de supercilio Pharisæorum ut damnare inno- ligentes aliquid sumunt de supercilio Pharisæorum ut damnare inno- xios, vel solvere se putent noxios, cum apud Deum non sententia, sacerdo- xios, vel solvere se putent noxios, cum apud Deum non sententia, sacerdo- tum, sed reorum vita quæratur. In Levitico 3 se ostendere sacerdotibus tum, sed reorum vita quæratur. In Levitico 3 se ostendere sacerdotibus jubentur leprosi, quos illi non faciunt leprosos vel mundos, sed discernunt jubentur leprosi, quos illi non faciunt leprosos vel mundos, sed discernunt qui mundi vel immundi sunt. Ita et hic aperte ostenditur, quod non sem- qui mundi vel immundi sunt. Ita et hic aperte ostenditur, quod non sem- per sequitur Deus Ecclesiæ judicium : quæ per surreptionem et ignoran- per sequitur Deus Ecclesiæ judicium : quæ per surreptionem et ignoran- tiam interdum judicat, Deus autem semper judicat secundum veritatem. tiam interdum judicat, Deus autem semper judicat secundum veritatem. Et in remittendis vel in retinendis culpis id juris et officii habent Evange- Et in remittendis vel in retinendis culpis id juris et officii habent Evange- lici sacerdotes, quod olim habebant sub lege Legales in curandis leprosis. lici sacerdotes, quod olim habebant sub lege Legales in curandis leprosis. Hi ergo peccata dimittunt vel retinent, dum dimissa a Deo vel retenta Hi ergo peccata dimittunt vel retinent, dum dimissa a Deo vel retenta judicant et ostendunt. Ponunt enim sacerdotes nomen Domini super filios judicant et ostendunt. Ponunt enim sacerdotes nomen Domini super filios Israel, sed ipse benedicit, ut dicitur in Numeris *. Hunc modum ligandi et Israel, sed ipse benedicit, ut dicitur in Numeris *. Hunc modum ligandi et solvendi Hieronymus supra notavit. solvendi Hieronymus supra notavit.

ARTICULUS XIII. ARTICULUS XIII.

An sacerdos Evangelicus differat a sa- An sacerdos Evangelicus differat a sa- cerdote Legali ? cerdote Legali ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, F, «Non autem hoc sacerdotibus ibi, F, «Non autem hoc sacerdotibus concessit, quibus tamen dedit potestatem concessit, quibus tamen dedit potestatem ligandi et solvendi id est, ostendendi ho- ligandi et solvendi id est, ostendendi ho- mines ligatos vel solutos, etc. >> mines ligatos vel solutos, etc. >>

1. Secundum hæc enim quæ hic dicun- 1. Secundum hæc enim quæ hic dicun- tur, videtur quod sacerdos Evangelicus tur, videtur quod sacerdos Evangelicus quoad potestatem non differat a sacer- quoad potestatem non differat a sacer- dote Legali, quod est absurdum. dote Legali, quod est absurdum.

2. Item, Hoc præcipue videtur ex au- 2. Item, Hoc præcipue videtur ex au- ctoritatibus in capitulo isto inductis, præ- ctoritatibus in capitulo isto inductis, præ- cipue Hieronymi. cipue Hieronymi.

SED CONTRA hoc videtur, quod SED CONTRA hoc videtur, quod

1. Sicut sacerdotium se habet ad sacer- 1. Sicut sacerdotium se habet ad sacer-

1 Matth. xvi, 19. 1 Matth. xvi, 19.

2 S. HIERONYMUS, Ad cap. xvi Matthæi. 2 S. HIERONYMUS, Ad cap. xvi Matthæi.

3 Levit. xiv, 2. 3 Levit. xiv, 2.

dotium, ita potestas clavis ad potesta- dotium, ita potestas clavis ad potesta- tem sed sacerdotium novæ legis abun- tem sed sacerdotium novæ legis abun- dat a sacerdotio legis veteris : ergo et dat a sacerdotio legis veteris : ergo et potestas clavis abundat a potestate illius: potestas clavis abundat a potestate illius: sed illi mundatos tantum ostendebant : sed illi mundatos tantum ostendebant : ergo isti aliquid plus faciunt quam os- ergo isti aliquid plus faciunt quam os- tensionem ergo aliquid remittunt ex tensionem ergo aliquid remittunt ex peccato, vel ex parte culpæ, vel ex parte peccato, vel ex parte culpæ, vel ex parte pœnæ. pœnæ.

2. Adhuc, Sicut se habet morbus ad 2. Adhuc, Sicut se habet morbus ad morbum, ita medicina ad medicinam : morbum, ita medicina ad medicinam : sed in Veteri Testamento de morbo cor- sed in Veteri Testamento de morbo cor- porali sacerdoti præsentabantur, in Novo porali sacerdoti præsentabantur, in Novo autem de morbo spirituali: ergo in Ve- autem de morbo spirituali: ergo in Ve- teri Testamento fuit tantum medicina teri Testamento fuit tantum medicina corporalis, et in Novo erit spiritualis : corporalis, et in Novo erit spiritualis : ergo sicut sacerdos Veteris Testamenti ergo sicut sacerdos Veteris Testamenti castris restituit corporaliter, ita sacerdos castris restituit corporaliter, ita sacerdos Novi Testamenti castris restituit spiritua- Novi Testamenti castris restituit spiritua- liter ergo aliquid plus facit quam osten- liter ergo aliquid plus facit quam osten- dat solutos vel ligatos. dat solutos vel ligatos.

RESPONSIO. Dicendum, quod ostensio RESPONSIO. Dicendum, quod ostensio fit dupliciter, scilicet per demonstratio- fit dupliciter, scilicet per demonstratio-

4 Numer. VI, 27: Invocabunt, scilicet sacer- 4 Numer. VI, 27: Invocabunt, scilicet sacer- dotes, nomen meum super filios Israal, et ego be- dotes, nomen meum super filios Israal, et ego be- nedicam eis. nedicam eis.

Solutio. Solutio.

788 788

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nem solam, sicut ostenditur coloratum nem solam, sicut ostenditur coloratum digito et per exhibitionem in opere, digito et per exhibitionem in opere, sicut artifex demonstrat artificiatum, cum sicut artifex demonstrat artificiatum, cum facit illud perfectum stare ante oculos facit illud perfectum stare ante oculos intuentium, Et primo modo non accipitur intuentium, Et primo modo non accipitur hic ostensio, sed secundum aliquem mo- hic ostensio, sed secundum aliquem mo- dum secundæ demonstrationis et osten- dum secundæ demonstrationis et osten- sionis sed ille est duplex, scilicet cum sionis sed ille est duplex, scilicet cum totum fit artificiatum, vel cum fit in totum fit artificiatum, vel cum fit in parte ultima completiva: demonstrat parte ultima completiva: demonstrat enim tunc id quod est secundum par- enim tunc id quod est secundum par- tem, totum perfectum. Ita est hic: re- tem, totum perfectum. Ita est hic: re- misit enim Deus culpam in. contritione, misit enim Deus culpam in. contritione, et relaxavit debitum æternæ mortis : et et relaxavit debitum æternæ mortis : et ad completionem remanet id quod com- ad completionem remanet id quod com- missum est ministris Ecclesiæ, scilicet missum est ministris Ecclesiæ, scilicet relaxatio poenæ purgatoriæ, et injunctio relaxatio poenæ purgatoriæ, et injunctio expiativæ et hæc est pars curationis et expiativæ et hæc est pars curationis et solutionis peccati, et demonstrat totam solutionis peccati, et demonstrat totam esse completam, eo quod pars ultima est, esse completam, eo quod pars ultima est, ut patet ex prædictis. Et hoc modo glos- ut patet ex prædictis. Et hoc modo glos- sandæ sunt omnes hujus capituli aucto- sandæ sunt omnes hujus capituli aucto- ritates. ritates.

Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum.

ARTICULUS XIV. ARTICULUS XIV.

An Legalis sacerdos habuit claves ? An Legalis sacerdos habuit claves ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, F, post initium « Sicut olim Lega- ibi, F, post initium « Sicut olim Lega- lis in illis qui, etc. » lis in illis qui, etc. »

Quæritur enim, Utrum Legalis sacer- Quæritur enim, Utrum Legalis sacer- dos habuit claves ? dos habuit claves ?

Videtur, quod sic: quia Videtur, quod sic: quia

1. Habuit ordinem et clavis est se- 1. Habuit ordinem et clavis est se- quela ordinis ergo habuit claves. quela ordinis ergo habuit claves.

2. Adhuc, Claves sunt scientia discer- 2. Adhuc, Claves sunt scientia discer- nendi et potestas ligandi et solvendi : sed nendi et potestas ligandi et solvendi : sed sacerdotum officium erat discernere inter sacerdotum officium erat discernere inter munditiam et immunditiam, et etiam ex- munditiam et immunditiam, et etiam ex- tra castra mittere, et eisdem restituere : tra castra mittere, et eisdem restituere : quod est ligare et solvere : ergo claves quod est ligare et solvere : ergo claves habuit Legalis sacerdos. habuit Legalis sacerdos.

3. Adhuc, Constat, quod in spirituali- 3. Adhuc, Constat, quod in spirituali- bus commissa fuit potestas Legalibus sa- bus commissa fuit potestas Legalibus sa-

cerdotibus super populum Dei : spiritua- cerdotibus super populum Dei : spiritua- lis autem potestas tata est in potestate lis autem potestas tata est in potestate ligandi et solvendi quantum ad ea quæ ligandi et solvendi quantum ad ea quæ pertinent ad cohabitationem populi : ergo pertinent ad cohabitationem populi : ergo Legalis habuit potestatem ligandi et sol- Legalis habuit potestatem ligandi et sol- vendi ergo habuit claves. vendi ergo habuit claves.

SED CONTRA : SED CONTRA :

1. Totum factum sacramentorum ve- 1. Totum factum sacramentorum ve- teris legis in exteriori opere consistebat, teris legis in exteriori opere consistebat, sicut et ipsa lex quæ prohibebat manum sicut et ipsa lex quæ prohibebat manum non animum, quia non conferebat gra- non animum, quia non conferebat gra- tiam ad animi prohibitionem : ergo non tiam ad animi prohibitionem : ergo non ordo veteris legis aliquid interius confe- ordo veteris legis aliquid interius confe- rebat ergo non imprimebat characte- rebat ergo non imprimebat characte- rem, nec potestatem dabat interiorem et rem, nec potestatem dabat interiorem et spiritualem sed potestas spiritualis est spiritualem sed potestas spiritualis est sequela characteris et clavis: ergo Lega- sequela characteris et clavis: ergo Lega- lis sacerdos non habuit clavem. lis sacerdos non habuit clavem.

Sed Sed

2. Adhuc, Sacramenta veteris legis 2. Adhuc, Sacramenta veteris legis significabant et non conferebant gratiam: significabant et non conferebant gratiam: ergo ordo significabat quod confertur in ergo ordo significabat quod confertur in ordine Novi Testamenti, et non confere-. ordine Novi Testamenti, et non confere-. bat ipsum sed spiritualis potestas, quæ bat ipsum sed spiritualis potestas, quæ clavis est, confertur in ordine Novi Te- clavis est, confertur in ordine Novi Te- stamenti ergo non conferebatur in Vete- stamenti ergo non conferebatur in Vete- ri, sed tantum significabatur. ri, sed tantum significabatur.

: :

3. Adhuc, In aliquo abundat Novum 3. Adhuc, In aliquo abundat Novum Testamentum a Veteri in spirituali po- Testamentum a Veteri in spirituali po- testate sed non videtur in alio abunda- testate sed non videtur in alio abunda- re, nisi quia in spiritualibus est, cum re, nisi quia in spiritualibus est, cum illud fuerit in corporalibus: sed clavis illud fuerit in corporalibus: sed clavis est spiritualis potestas: ergo necessario est spiritualis potestas: ergo necessario est de his in quibus abundat Novum est de his in quibus abundat Novum Testamentum a Veteri Testamento. Testamentum a Veteri Testamento.

RESPONSIO. Dicendum, quod in Veteri Solu RESPONSIO. Dicendum, quod in Veteri Solu Testamento sacerdos Legalis claves non Testamento sacerdos Legalis claves non habuit, sed habuit umbram clavis, id habuit, sed habuit umbram clavis, id est, potestatem absolvendi et ligandi cir- est, potestatem absolvendi et ligandi cir- ca immunditias corporales, quæ signifi. ca immunditias corporales, quæ signifi. cabant immunditias spirituales, in qui- cabant immunditias spirituales, in qui- bus absolvit et ligat Evangelicus sacer- bus absolvit et ligat Evangelicus sacer- dos. Concedimus ergo rationes ultimo dos. Concedimus ergo rationes ultimo inductas. inductas.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod sacer- AD PRIMUM ergo dicendum, quod sacer- dos sicut ordinem, ita habuit clavem: dos sicut ordinem, ita habuit clavem: habuit autem umbram ordinis, quia non habuit autem umbram ordinis, quia non impressit characterem, et ideo non ha- impressit characterem, et ideo non ha- buit etiam nisi umbram clavis. buit etiam nisi umbram clavis.

Al Al

12. 12.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, G. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, G.

AD ALIUD dicendum, quod discernendi AD ALIUD dicendum, quod discernendi auctoritas in spiritualibus, et ligandi po- auctoritas in spiritualibus, et ligandi po- testas est clavis, et non in corporalibus, testas est clavis, et non in corporalibus, sed potius est umbra clavis, quando est sed potius est umbra clavis, quando est circa corporales immunditias. circa corporales immunditias.

AD ALIUD dicendum, quod spiritualia AD ALIUD dicendum, quod spiritualia Veteris Testamenti, et Novi, quasi æqui- Veteris Testamenti, et Novi, quasi æqui- voce spiritualia dicuntur: illa enim sunt voce spiritualia dicuntur: illa enim sunt spiritualia quæ significant spiritualia, et spiritualia quæ significant spiritualia, et dividuntur circa regnum, et hujusmodi, dividuntur circa regnum, et hujusmodi,

789 789

quæ per sæculares personas et laicos dis- quæ per sæculares personas et laicos dis- pensantur et taliter commissa erant pensantur et taliter commissa erant spiritualia sacerdotibus Veteris legis, et spiritualia sacerdotibus Veteris legis, et hæc sunt spiritualia secundum quid. hæc sunt spiritualia secundum quid. Sunt iterum spiritualia conferentia spi- Sunt iterum spiritualia conferentia spi- ritum, et hæc sunt spiritualia Novæ le- ritum, et hæc sunt spiritualia Novæ le- gis, et ideo potestas in talibus est simpli- gis, et ideo potestas in talibus est simpli- citer clavis potestas autem in illis, est citer clavis potestas autem in illis, est potestas secundum quid. potestas secundum quid.

G. Alius modus ligandi et solvendi. G. Alius modus ligandi et solvendi.

Solut Solut

Ligant quoque sacerdotes, dum satisfactionem pœnitentiæ confitentibus Ligant quoque sacerdotes, dum satisfactionem pœnitentiæ confitentibus imponunt. Solvunt, cum de ea aliquid dimittunt, vel per eam purgatos ad imponunt. Solvunt, cum de ea aliquid dimittunt, vel per eam purgatos ad sacramentorum communionem admittunt. Quem modum superius Leo sacramentorum communionem admittunt. Quem modum superius Leo Papa notavit. Secundum hunc modum dicuntur etiam sacerdotes dimit- Papa notavit. Secundum hunc modum dicuntur etiam sacerdotes dimit- tere peccata vel retinere. Unde superius Augustinus dixit : « Quibus tere peccata vel retinere. Unde superius Augustinus dixit : « Quibus remittunt, et remittit Deus, etc. 2.» Opus enim justitiæ exercent in peccato- remittunt, et remittit Deus, etc. 2.» Opus enim justitiæ exercent in peccato- res, cum eos justa poena ligant: opus misericordiæ, dum de ea aliquid res, cum eos justa poena ligant: opus misericordiæ, dum de ea aliquid relaxant, vel sacramentorum communioni conciliant: alia opera in pecca- relaxant, vel sacramentorum communioni conciliant: alia opera in pecca- tores exercere nequeunt. Et notandum est, quia quos satisfactione pœni- tores exercere nequeunt. Et notandum est, quia quos satisfactione pœni- tentiæ ligant, eo ipso a peccatis solutos ostendunt, quia non imponitur. tentiæ ligant, eo ipso a peccatis solutos ostendunt, quia non imponitur. alicui satisfactio poenitentialis, nisi quem sacerdos vere poenitentem arbi- alicui satisfactio poenitentialis, nisi quem sacerdos vere poenitentem arbi- tratur. Alii vero non imponunt: et eo ipso peccatum retineri a Deo judi- tratur. Alii vero non imponunt: et eo ipso peccatum retineri a Deo judi- cant. Quod autem hoc ad claves pertineat, Augustinus ostendit dicens : cant. Quod autem hoc ad claves pertineat, Augustinus ostendit dicens : Frustrat claves Ecclesiæ, qui sine arbitrio sacerdotis poenitentiam agit, si Frustrat claves Ecclesiæ, qui sine arbitrio sacerdotis poenitentiam agit, si sine oris confessione criminis indulgentiam imprecatur ³. sine oris confessione criminis indulgentiam imprecatur ³.

Est et alius modus ligandi et solvendi, qui per excommunicationem Est et alius modus ligandi et solvendi, qui per excommunicationem geritur, dum aliquis secundum canonicam disciplinam tertio vocatus ad geritur, dum aliquis secundum canonicam disciplinam tertio vocatus ad emendationem manifesti delicti, et satisfacere vilipendens, sententia emendationem manifesti delicti, et satisfacere vilipendens, sententia Ecclesiæ a loco orationis, et sacramentorum communione, et fidelium Ecclesiæ a loco orationis, et sacramentorum communione, et fidelium consortio præscinditur, ut erubescat, et pudore sceleris conversus pœni- consortio præscinditur, ut erubescat, et pudore sceleris conversus pœni-

1 Cf. de Poenit. Dist. XVII. 1 Cf. de Poenit. Dist. XVII.

2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10. 2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10.

3 IDEM, Ibidem. 3 IDEM, Ibidem.

790 790

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

teat, ut sic Spiritus ejus salvus sit. Quod si poenitentiam profitens resi- teat, ut sic Spiritus ejus salvus sit. Quod si poenitentiam profitens resi- puerit, negatæ communioni admittitur, et Ecclesiæ reconciliatur. Hæc est puerit, negatæ communioni admittitur, et Ecclesiæ reconciliatur. Hæc est autem Ecclesiæ anathematizatio: hanc poenam illis qui digne percelluntur, autem Ecclesiæ anathematizatio: hanc poenam illis qui digne percelluntur, infligit quia gratia Dei et protectio illis amplius subtrahitur, ac sibiipsis infligit quia gratia Dei et protectio illis amplius subtrahitur, ac sibiipsis relinquuntur, ut sit eis liberum ruere in interitum peccati. In quos etiam relinquuntur, ut sit eis liberum ruere in interitum peccati. In quos etiam major diabolo sæviendi datur potestas. Orationes quoque Ecclesiæ, et major diabolo sæviendi datur potestas. Orationes quoque Ecclesiæ, et benedictionum ac meritorum suffragia, eis nequaquam suffragari putan- benedictionum ac meritorum suffragia, eis nequaquam suffragari putan-

tur. tur.

H. Quomodo secundum hos modos intelligendum sit illud, Quodcumque ligaveris, H. Quomodo secundum hos modos intelligendum sit illud, Quodcumque ligaveris,

etc.? etc.?

Secundum hos ligandi et solvendi modos quomodo verum est quod dici- Secundum hos ligandi et solvendi modos quomodo verum est quod dici- tur: Quodcumque ligaveris super terram erit ligatum et in cœlis, et quod- tur: Quodcumque ligaveris super terram erit ligatum et in cœlis, et quod- cumque solveris super terram erit solutum et in cælis 2. Aliquando enim cumque solveris super terram erit solutum et in cælis 2. Aliquando enim ostendunt solutos vel ligatos, qui ita non sunt apud Deum : et pœna ostendunt solutos vel ligatos, qui ita non sunt apud Deum : et pœna satisfactionis vel excommunicationis interdum indignos ligant vel solvunt satisfactionis vel excommunicationis interdum indignos ligant vel solvunt et indignos sacramentis admittunt, et dignos admitti arcent. Sed intelli et indignos sacramentis admittunt, et dignos admitti arcent. Sed intelli gendum est hoc in illis, quorum merita solvi vel ligari postulant. Tunc gendum est hoc in illis, quorum merita solvi vel ligari postulant. Tunc enim sententia sacerdotis judicio Dei et totius cœlestis curiæ approbatur enim sententia sacerdotis judicio Dei et totius cœlestis curiæ approbatur et confirmatur, cum ita ex discretione procedit, ut reorum merita non et confirmatur, cum ita ex discretione procedit, ut reorum merita non contradicant. Quoscumque ergo solvunt vel ligant, adhibentes clavem dis- contradicant. Quoscumque ergo solvunt vel ligant, adhibentes clavem dis- cretionis reorum meritis, solvuntur vel ligantur in coelis, id est, apud cretionis reorum meritis, solvuntur vel ligantur in coelis, id est, apud Deum quia divino judicio sacerdotis sententia sic progressa approbatur Deum quia divino judicio sacerdotis sententia sic progressa approbatur et confirmatur. Quos ergo secundum merita sententia Ecclesiæ percellit, et confirmatur. Quos ergo secundum merita sententia Ecclesiæ percellit, lædit: et illi foris sunt apud Deum. Qui autem non meruit, sententia lædit: et illi foris sunt apud Deum. Qui autem non meruit, sententia Ecclesiæ non læditur, nisi contemnat. Unde Origenes 3: Exiit quis.a veri- Ecclesiæ non læditur, nisi contemnat. Unde Origenes 3: Exiit quis.a veri- tate, a fide, a charitate? per hoc exit de castris Ecclesiæ, etiamsi Episcopi tate, a fide, a charitate? per hoc exit de castris Ecclesiæ, etiamsi Episcopi voce non abjiciatur : sicut econtra aliquis non recto judicio foras mittitur, voce non abjiciatur : sicut econtra aliquis non recto judicio foras mittitur, sed si non egit ut mereretur exire, nihil læditur. Interdum enim qui foras sed si non egit ut mereretur exire, nihil læditur. Interdum enim qui foras mittitur, intus est : et qui foras est, intus videtur retineri. Ecce qualis et mittitur, intus est : et qui foras est, intus videtur retineri. Ecce qualis et quantus est usus Apostolicarum clavium. quantus est usus Apostolicarum clavium.

1 Cf. I ad Corinth. v, 1 et seq. 1 Cf. I ad Corinth. v, 1 et seq.

2 Matth. XVI, 19. 2 Matth. XVI, 19.

3 ORIGENES, Super Leviticum ad cap. xxiv, Homil. 14. 3 ORIGENES, Super Leviticum ad cap. xxiv, Homil. 14.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, H, ART. 15. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, H, ART. 15.

791 791

Jam ostensum est ex parte, qualiter sacerdotes dimittant peccata vel Jam ostensum est ex parte, qualiter sacerdotes dimittant peccata vel teneant et tamen retinuit sibi Deus quamdam singularem potestatem teneant et tamen retinuit sibi Deus quamdam singularem potestatem dimittendi vel retinendi: quia ipse solus per se debitum æternæ mortis dimittendi vel retinendi: quia ipse solus per se debitum æternæ mortis solvit, et animam interius purgat. solvit, et animam interius purgat.

ARTICULUS XV. ARTICULUS XV.

An dictum illud Salvatoris sit verum, An dictum illud Salvatoris sit verum, Quodcumque ligaveris super terram, Quodcumque ligaveris super terram,

etc.? etc.?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, G, « Ligant quoque sacerdotes dum sa- G, « Ligant quoque sacerdotes dum sa- tisfactionem, etc. » tisfactionem, etc. »

Videtur enim, quod hoc modo non Videtur enim, quod hoc modo non quodcumque ligant, sit ligatum et in cœ- quodcumque ligant, sit ligatum et in cœ- lis et quodcumque solvunt, sit solutum lis et quodcumque solvunt, sit solutum et in cœlis. et in cœlis.

1. Potest enim sacerdos minorem con- 1. Potest enim sacerdos minorem con- digna imponere, clave non errante, quia digna imponere, clave non errante, quia poenæ sunt arbitrariæ et tunc si mori- poenæ sunt arbitrariæ et tunc si mori- tur ille expleta pœnitentia quam ei in- tur ille expleta pœnitentia quam ei in- junxit sacerdos, non evolat, sed perficit junxit sacerdos, non evolat, sed perficit in purgatorio ergo videtur, quod non in purgatorio ergo videtur, quod non est solutum in cœlo, quod ipse solvit est solutum in cœlo, quod ipse solvit