Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

764 764

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

6. Adhuc autem videtur esse conditio- 6. Adhuc autem videtur esse conditio- natum opus Dei, in hoc scilicet, quod natum opus Dei, in hoc scilicet, quod non absolvit hunc, nisi ille obligetur ad non absolvit hunc, nisi ille obligetur ad confessionem: sed conditio inducit du- confessionem: sed conditio inducit du- bium et tempus: ergo videtur Dei opus bium et tempus: ergo videtur Dei opus potius dubietati et temporalitati subja- potius dubietati et temporalitati subja- cere et hoc maximum omnis sapiens cere et hoc maximum omnis sapiens reputat inconveniens: nullius enim opus. reputat inconveniens: nullius enim opus. certum est, si Dei intemporalis et æterni certum est, si Dei intemporalis et æterni potius incertum est opus et temporale. potius incertum est opus et temporale.

SI FORTE propter hoc dicas, quod non SI FORTE propter hoc dicas, quod non sunt claves istæ Ecclesiæ. CONTRA: sunt claves istæ Ecclesiæ. CONTRA:

1. Matth. xvi, 19, dicitur: Tibi dabo 1. Matth. xvi, 19, dicitur: Tibi dabo claves regni cœlorum, etc. Ergo sacerdo- claves regni cœlorum, etc. Ergo sacerdo- tes habent claves. tes habent claves.

2. Adhuc, Aditus paradisi significat 2. Adhuc, Aditus paradisi significat aditum ad Ecclesiam : video autem, quod aditum ad Ecclesiam : video autem, quod ille aditus reclusus est potestate Angeli ille aditus reclusus est potestate Angeli ministrantis ergo et aditus sacramen- ministrantis ergo et aditus sacramen- torum Ecclesiæ recludi debet potestate torum Ecclesiæ recludi debet potestate ministrorum Ecclesiæ: sed illa potestas ministrorum Ecclesiæ: sed illa potestas dicitur clavis ergo claves sunt in mini- dicitur clavis ergo claves sunt in mini- stris Ecclesiæ. stris Ecclesiæ.

Multæ autem aliæ auctoritates ad hoc Multæ autem aliæ auctoritates ad hoc inducuntur in Littera: et ideo hæc suf- inducuntur in Littera: et ideo hæc suf- ficiant. ficiant.

SOLUTIO. Dicendum, quod absque am- SOLUTIO. Dicendum, quod absque am- biguitare claves Ecclesiæ sunt, quas ha- biguitare claves Ecclesiæ sunt, quas ha- bet Ecclesia (ut dicit Hieronymus) in suis bet Ecclesia (ut dicit Hieronymus) in suis Episcopis, et sacerdotibus: quibus dignis Episcopis, et sacerdotibus: quibus dignis non solum sacramenta, sed etiam cœlum non solum sacramenta, sed etiam cœlum aperitur, et clauditur indignis. aperitur, et clauditur indignis.

De solutione autem objectorum dicen- De solutione autem objectorum dicen- dum ad primum quod clavis dupliciter dum ad primum quod clavis dupliciter aperit regnum operando ad remotionem aperit regnum operando ad remotionem peccati impedientis et unus modus sæpe peccati impedientis et unus modus sæpe dictus est, et est bonus, scilicet quando dictus est, et est bonus, scilicet quando conteritur aliquis, dolor suus vim habet conteritur aliquis, dolor suus vim habet a gratia informante, et a voto confitendi a gratia informante, et a voto confitendi et satisfaciendi, quod habet in proposito. et satisfaciendi, quod habet in proposito. Sicut igitur est in medicinis compositis, Sicut igitur est in medicinis compositis, quæ totum expellunt morbum, ita tamen quæ totum expellunt morbum, ita tamen quod quælibet simplex medicina ibi po- quod quælibet simplex medicina ibi po- sita operatur contra aliquam partem sita operatur contra aliquam partem morbi et causam: ita dico quod in pec- morbi et causam: ita dico quod in pec- cato est culpa et poena, et est poena æter- cato est culpa et poena, et est poena æter- na improportionabilis viribus pœniten- na improportionabilis viribus pœniten- tis, et acerba pro debito reatus: et gra- tis, et acerba pro debito reatus: et gra-

tia quidem habet effectum contra cul- tia quidem habet effectum contra cul- pam, et dolor contra acerbitatem pœnæ : pam, et dolor contra acerbitatem pœnæ : dolor autem passionis Christi contra æter- dolor autem passionis Christi contra æter- nitatem et votum submittendi se clavi- nitatem et votum submittendi se clavi- bus habentibus vim ex passione, babet bus habentibus vim ex passione, babet solvere improportionem illam, qua ma- solvere improportionem illam, qua ma- jor est viribus pœnitentis: et satisfaciendi jor est viribus pœnitentis: et satisfaciendi votum quandoque solvit totum residuum, votum quandoque solvit totum residuum, quandoque autem solvitur per satisfa- quandoque autem solvitur per satisfa- ctionem sequentem in actu. Unde nihil ctionem sequentem in actu. Unde nihil prohibet operari clavem ante actum sa- prohibet operari clavem ante actum sa- cerdotis extra: sicut et gratia mediatoris cerdotis extra: sicut et gratia mediatoris operata est antequam esset mediator in operata est antequam esset mediator in natura vera medietate. Alio modo opera- natura vera medietate. Alio modo opera- tur clavis in absolutione confessionis di- tur clavis in absolutione confessionis di- mittendo partem pœnæ debitæ per gra- mittendo partem pœnæ debitæ per gra- tiam ministerii sacerdotum Christi, quod tiam ministerii sacerdotum Christi, quod non est credendum gratia carere, sed po- non est credendum gratia carere, sed po- tius per maximam habere gratiam. Licet tius per maximam habere gratiam. Licet ergo solvatur pœna et culpa in contri- ergo solvatur pœna et culpa in contri- tione, non tamen fit học virtute solius tione, non tamen fit học virtute solius contritionis, sed potius etiam virtute contritionis, sed potius etiam virtute clavium sicut licet in medicina aliqua clavium sicut licet in medicina aliqua solvatur morbus aliquis, non tamen fit solvatur morbus aliquis, non tamen fit hoc virtute unius receptorum in medici- hoc virtute unius receptorum in medici- na, sed virtute cujuslibet solvitur ali- na, sed virtute cujuslibet solvitur ali- quid morbi. quid morbi.

AD ALIUD dicendum, quod vis contri- AD ALIUD dicendum, quod vis contri- tionis numquam ita totum solvit, quin tionis numquam ita totum solvit, quin effectus sit ibi, ut patet per antedicta: et effectus sit ibi, ut patet per antedicta: et etiam postea actu tenetur se submittere, etiam postea actu tenetur se submittere, quia aliter per contemptum religionis quia aliter per contemptum religionis inciperet adeo malignare sicut prius. inciperet adeo malignare sicut prius.

Ad 2. Ad 2.

AD ALIUD dicendum, quod quandoque Ad 3. AD ALIUD dicendum, quod quandoque Ad 3. tota pœna dimittitur in contritione, sed tota pœna dimittitur in contritione, sed numquam virtute solius contritionis : et numquam virtute solius contritionis : et ideo ut impleatur votum quod in contri- ideo ut impleatur votum quod in contri- tione habuit, et habere tenebatur, postea tione habuit, et habere tenebatur, postea etiam debet se submittere confessori et etiam debet se submittere confessori et satisfactioni: sed verum est quod si sa- satisfactioni: sed verum est quod si sa- cerdos sciret talem in voto absolutum, non cerdos sciret talem in voto absolutum, non imponeret ei pœnitentiam in satisfactio- imponeret ei pœnitentiam in satisfactio- nem præteritorum: sed vel nullam im- nem præteritorum: sed vel nullam im- poneret, sicut nec Dominus fecit Mariæ poneret, sicut nec Dominus fecit Mariæ Magdalenæ: vel si imponeret aliquid, Magdalenæ: vel si imponeret aliquid, faceret hoc in medicinam futurorum, sic- faceret hoc in medicinam futurorum, sic- ut dantur medicinæ præservativæ : quia ut dantur medicinæ præservativæ : quia autem sacerdos hoc scire non potest, ideo autem sacerdos hoc scire non potest, ideo omnibus venialibus poenitentiam injungit. omnibus venialibus poenitentiam injungit.

Ad 4. Ad 4.

Ad 5 et 6. Ad 5 et 6.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, B. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, B.

AD ALIUD dicendum, quod secus est in AD ALIUD dicendum, quod secus est in effectu et causa conjunctis per naturam, effectu et causa conjunctis per naturam, et causa et effectu conjunctis per volun- et causa et effectu conjunctis per volun- tatem in conversatione hominis: in na- tatem in conversatione hominis: in na- tura enim propter hoc soluta tota causa, tura enim propter hoc soluta tota causa, solvitur totus effectus, quia natura agit solvitur totus effectus, quia natura agit necessario: et ideo remoto agente, nihil necessario: et ideo remoto agente, nihil manet de effectu ipsius. Sed in voluntate, manet de effectu ipsius. Sed in voluntate, quia voluntas deliberativa est, cadit in quia voluntas deliberativa est, cadit in vituperium et laudem ex opere suo: vituperium et laudem ex opere suo: et ideo transeunte causa, non transit et ideo transeunte causa, non transit effectus, imo manet: sicut cum culpa effectus, imo manet: sicut cum culpa transit actu, non transit reatu, imo manet. transit actu, non transit reatu, imo manet. Et similiter quoad debitum satisfaciendi, Et similiter quoad debitum satisfaciendi, bene potest manere post recessum culpæ bene potest manere post recessum culpæ in toto. Unde talia argumenta in moribus in toto. Unde talia argumenta in moribus etiam civiliter loquendo, nihil valent, etiam civiliter loquendo, nihil valent, sicut jam patuit. sicut jam patuit.

AD ID quod objicitur de Hugone, dicen- AD ID quod objicitur de Hugone, dicen- dum quod in veritate illud est tota scien- dum quod in veritate illud est tota scien- tia illius libelli, et intelligitur, non ita tia illius libelli, et intelligitur, non ita quod Dominus sub conditione solvit, sed quod Dominus sub conditione solvit, sed Dominus simpliciter absolvit : tamien Dominus simpliciter absolvit : tamien quia in contritione votum est confessio- quia in contritione votum est confessio- nis, et sine illo non esset contritio, prop- nis, et sine illo non esset contritio, prop- ter hoc tenetur ad confessionem. Et quia ter hoc tenetur ad confessionem. Et quia

765 765

votum conjunctum est absolutioni a qua- votum conjunctum est absolutioni a qua- tuor vinculis dictis, ideo dicit Magister tuor vinculis dictis, ideo dicit Magister Hugo, quod Deus absolvit ligando: sed Hugo, quod Deus absolvit ligando: sed sacerdos e contra ligat solvendo : ligando sacerdos e contra ligat solvendo : ligando enim ad pœnitentiam expiationis absol- enim ad pœnitentiam expiationis absol- vit a voto confessionis, dimittendo par- vit a voto confessionis, dimittendo par- tem pœnæ debitæ si qua manserit post tem pœnæ debitæ si qua manserit post contritionem. Et per hoc patet, quod in contritionem. Et per hoc patet, quod in opere Dei secundum quod Dei est, nulla opere Dei secundum quod Dei est, nulla conditio est, nec temporalitas, sed neces- conditio est, nec temporalitas, sed neces- sitas illius obligationis est ex voto con- sitas illius obligationis est ex voto con- fitendi et satisfaciendi ad arbitrium mi- fitendi et satisfaciendi ad arbitrium mi- nistrorum Ecclesiæ, sine quo non potest nistrorum Ecclesiæ, sine quo non potest esse vera contritio. esse vera contritio.

Et per hoc patet solutio ad ultimum. Et per hoc patet solutio ad ultimum. AD TERTIUM autem iterum dicendum, AD TERTIUM autem iterum dicendum, quod licet in eo sint omnia æque pos- quod licet in eo sint omnia æque pos- sibilia, tamen non omnia sunt nobis sibilia, tamen non omnia sunt nobis æque utilia utile enim nobis est, ut æque utilia utile enim nobis est, ut adstringamur talibus votis propter adstringamur talibus votis propter erubescentiam et expiationem, quæ non erubescentiam et expiationem, quæ non tantum valent ad expiationem præterito- tantum valent ad expiationem præterito- rum, sed etiam ad cautelam futurorum. rum, sed etiam ad cautelam futurorum. Et quæcumque sunt nobis magis utilia, Et quæcumque sunt nobis magis utilia, hæc ordinavit Deus in sacramentis. hæc ordinavit Deus in sacramentis.

Iterum Iterum Ad 3. Ad 3.

B. De clavibus, B. De clavibus,

Claves istæ non sunt corporales sed spirituales, scilicet discernendi Claves istæ non sunt corporales sed spirituales, scilicet discernendi scientia, et potentia judicandi, id est, ligandi et solvendi qua dignos reci- scientia, et potentia judicandi, id est, ligandi et solvendi qua dignos reci- pere, et indignos debet excludere a regno Ecclesiasticus judex : qui sicut pere, et indignos debet excludere a regno Ecclesiasticus judex : qui sicut habet jus ligandi, ita et solvendi '. Unde Ambrosius: Dominus par jus et habet jus ligandi, ita et solvendi '. Unde Ambrosius: Dominus par jus et solvendi esse voluit, et ligandi, qui utrumque pari conditione permisit. solvendi esse voluit, et ligandi, qui utrumque pari conditione permisit. Ergo qui solvendi jus non habet, nec ligandi habet. Et infra: Certum est, Ergo qui solvendi jus non habet, nec ligandi habet. Et infra: Certum est, quod Ecclesiæ utrumque licet, hæresis utrumque non habet. Jus enim quod Ecclesiæ utrumque licet, hæresis utrumque non habet. Jus enim hoc solis permissum est sacerdotibus. Recte ergo Ecclesia hoc sibi vindicat, hoc solis permissum est sacerdotibus. Recte ergo Ecclesia hoc sibi vindicat, quæ veros sacerdotes habet hæresis vindicare non potest, quæ veros quæ veros sacerdotes habet hæresis vindicare non potest, quæ veros sacerdotes non habet. sacerdotes non habet.

1 Cf. De poenit. dist. I, cap. Verbum Dei (Nota edit. Lugd.) 1 Cf. De poenit. dist. I, cap. Verbum Dei (Nota edit. Lugd.)

766 766

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ARTICULUS II. ARTICULUS II.

quod judex Ecclesiasticus sit habens ju- quod judex Ecclesiasticus sit habens ju- risdictionem. Ex hoc arguitur ut prius. risdictionem. Ex hoc arguitur ut prius.

3. Ulterius, Objicitur de hoc quod di- 3. Ulterius, Objicitur de hoc quod di- cit, «Qua dignos recipere, etc. » Digni cit, «Qua dignos recipere, etc. » Digni enim eo ipso quod digni sunt, merito enim eo ipso quod digni sunt, merito suæ dignitatis sunt recepti: et ideo vane suæ dignitatis sunt recepti: et ideo vane

An diffinitio clavis posita a Magistro sit recipiuntur postea a sacerdote, vel nullo An diffinitio clavis posita a Magistro sit recipiuntur postea a sacerdote, vel nullo modo recipiuntur. modo recipiuntur.

bene data? bene data?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, B, « Claves istæ non sunt corporales, ibi, B, « Claves istæ non sunt corporales, sed spirituales, etc. » sed spirituales, etc. »

Et quæruntur quatuor, scilicet quid sit Et quæruntur quatuor, scilicet quid sit clavis? clavis?

Secundo, Quot sunt claves numero? Secundo, Quot sunt claves numero? Tertio, De clave quæ dicitur scientia Tertio, De clave quæ dicitur scientia discernendi. discernendi.

Et quarto, De clave quæ dicitur po- Et quarto, De clave quæ dicitur po- testas ligandi et solvendi. testas ligandi et solvendi.

AD PRIMUM autem extrahatur diffinitio AD PRIMUM autem extrahatur diffinitio clavis ex Littera, ubi ex verbis Hieronymi clavis ex Littera, ubi ex verbis Hieronymi dicit Magister, quod << claves sunt discer- dicit Magister, quod << claves sunt discer- nendi scientia, et potentia judicandi, id nendi scientia, et potentia judicandi, id est, ligandi et solvendi qua dignos reci- est, ligandi et solvendi qua dignos reci- pere, et indignos debet excludere a regno pere, et indignos debet excludere a regno Ecclesiasticus judex. » Hæc verba om- Ecclesiasticus judex. » Hæc verba om- nia etiam sunt in Glossa super Mat- nia etiam sunt in Glossa super Mat- thæum, xvi, 19, et sunt Hieronymi. thæum, xvi, 19, et sunt Hieronymi.

Formatur autem diffinitio in communi Formatur autem diffinitio in communi sic Clavis est potestas judicis Eccle- sic Clavis est potestas judicis Eccle- siastici, qua dignos recipit, indignos vero siastici, qua dignos recipit, indignos vero potest excludere a regno. » potest excludere a regno. »

1. Cum autem judex Ecclesiasticus sit a 1. Cum autem judex Ecclesiasticus sit a jurisdictione, non ab ordine, videtur quod jurisdictione, non ab ordine, videtur quod non habet claves, nisi habens jurisdi- non habet claves, nisi habens jurisdi-

ctionem in foro causarum et hoc fal- ctionem in foro causarum et hoc fal- sum est. sum est.

2. Hoc videtur etiam alia ratione: 2. Hoc videtur etiam alia ratione: quia omnis potestas, quæ tota perficitur quia omnis potestas, quæ tota perficitur aliquo uno, habito illo potest reduci ad aliquo uno, habito illo potest reduci ad actum si igitur potestas quæ dicitur actum si igitur potestas quæ dicitur clavis, perficeretur ex illo uno quod est clavis, perficeretur ex illo uno quod est ordo sacerdotalis, habito ordine sacer- ordo sacerdotalis, habito ordine sacer- dotali, posset reduci ad effectum: quod dotali, posset reduci ad effectum: quod est falsum, quia secundum hoc omnes est falsum, quia secundum hoc omnes monachi sacerdotes possent absolvere et monachi sacerdotes possent absolvere et ligare, quod falsum est: ergo videtur, ligare, quod falsum est: ergo videtur,

Si autem dicas, quod recipere eos, est Si autem dicas, quod recipere eos, est receptos ostendere: tunc secundum hoc receptos ostendere: tunc secundum hoc nihil esset potestas clavis, nisi quoad ho- nihil esset potestas clavis, nisi quoad ho- mines, quod inconveniens infra esse os- mines, quod inconveniens infra esse os-

tendetur. tendetur.

4. Ulterius, Objicitur de hoc quod dicit 4. Ulterius, Objicitur de hoc quod dicit ibi, «A regno: » quia videtur potestas ho- ibi, «A regno: » quia videtur potestas ho- minis non esse super regnum. PROBATIO. minis non esse super regnum. PROBATIO. Potestas hominis in ministerio est super Potestas hominis in ministerio est super illud, quod traditur dispensationi mini- illud, quod traditur dispensationi mini- sterii sui sed non nisi sacramenta tradun- sterii sui sed non nisi sacramenta tradun- tur ministerio sacerdotum dispensanda, tur ministerio sacerdotum dispensanda, et non regnum : ergo videtur, quod non et non regnum : ergo videtur, quod non debet dicere, a regno, sed a sacramantis. debet dicere, a regno, sed a sacramantis.

RESPONSIO. Dicendum, quod diffinitio RESPONSIO. Dicendum, quod diffinitio illa optima est: quia ponitur in ea genus illa optima est: quia ponitur in ea genus quod est potestas, et subjectum proprium quod est potestas, et subjectum proprium illius potestatis, quod est judex ecclesia- illius potestatis, quod est judex ecclesia- sticus et differentiæ pertinentes ad spe- sticus et differentiæ pertinentes ad spe- cialem et substantialem actum, qui est cialem et substantialem actum, qui est recipere dignos, et excludere indignos: recipere dignos, et excludere indignos: et finis per omnia intentus, qui est in- et finis per omnia intentus, qui est in- troductio in regnum. troductio in regnum.

AD PRIMUM ergo objectum, dicendum AD PRIMUM ergo objectum, dicendum quod ecclesiasticus judex sumitur hic in quod ecclesiasticus judex sumitur hic in foro pœnitentiali, et non in foro causa- foro pœnitentiali, et non in foro causa- rum, nisi elargiatur sibi potestas: et non rum, nisi elargiatur sibi potestas: et non oportet, quod habeat jurisdictionem su- oportet, quod habeat jurisdictionem su- per subditos, sed quod sit aptus habere per subditos, sed quod sit aptus habere ex ordine, et nihil desit ei nisi commis- ex ordine, et nihil desit ei nisi commis- sionon enim ponitur in diffinitione sionon enim ponitur in diffinitione actus dicendo, qua recipit : sed, qua valet actus dicendo, qua recipit : sed, qua valet vel potest recipere, ut notetur facultas ex vel potest recipere, ut notetur facultas ex habitu et quod non operatur, non est habitu et quod non operatur, non est nisi quia materiam subjectam non habet, nisi quia materiam subjectam non habet, quam non potest habere nisi per juris- quam non potest habere nisi per juris- dictionem. dictionem.

AD ALIUD dicendum, quod habito or- AD ALIUD dicendum, quod habito or- dine nihil deest quantum ad operantem: dine nihil deest quantum ad operantem: et ideo nulla perfectio additur operanti et ideo nulla perfectio additur operanti

Solutio, Solutio,

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

3. 3.

Ad 4. Ad 4.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, A, ART. 3. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, A, ART. 3.

amplius quam ordo: et hoc patet ex hoc, amplius quam ordo: et hoc patet ex hoc, quod si sacerdoti committitur plebs, non quod si sacerdoti committitur plebs, non recipit aliquam consecrationem propter recipit aliquam consecrationem propter hoc. Constat autem, quod omnis pote- hoc. Constat autem, quod omnis pote- stas datur per consecration emin spiritua- stas datur per consecration emin spiritua- libus et ideo patet, quod habens ordi- libus et ideo patet, quod habens ordi- nem, in toto perfectus est quantum est nem, in toto perfectus est quantum est ex parte agentis: sed quia omnis facultas ex parte agentis: sed quia omnis facultas exigit materiam, suspenditur ab opera- exigit materiam, suspenditur ab opera- tione ita diu donec materia sibi per juris- tione ita diu donec materia sibi per juris- dictionem determinetur. dictionem determinetur.

AD ALIUD dicendum, quod digni fiunt AD ALIUD dicendum, quod digni fiunt magis digni dignitas enim Dei præce- magis digni dignitas enim Dei præce- dit, tollens indignitatem culpæ: et opus dit, tollens indignitatem culpæ: et opus ordinis et clavis sequitur, tollens aliquid ordinis et clavis sequitur, tollens aliquid de indignitate pœnæ et ideo non tantum de indignitate pœnæ et ideo non tantum ostendunt solutos a Deo, sed etiam ab- ostendunt solutos a Deo, sed etiam ab- solvunt ab aliquo quo ligati venerunt, et solvunt ab aliquo quo ligati venerunt, et ita imbuunt sacramentis. ita imbuunt sacramentis.

AD ALIUD dicendum, quod ponitur ulti- AD ALIUD dicendum, quod ponitur ulti- mus finis actus ordinis: quia non fit re- mus finis actus ordinis: quia non fit re- conciliatio ad sacramenta, nisi propter conciliatio ad sacramenta, nisi propter regnum. regnum.

Ad argumentum autem dicendum, Ad argumentum autem dicendum, quod ministerium sacerdotis, non est su- quod ministerium sacerdotis, non est su- per regnum immediate, sed per medium, per regnum immediate, sed per medium, scilicet per susceptionem ad sacramenta: scilicet per susceptionem ad sacramenta: et hoc modo bene committitur eis dis- et hoc modo bene committitur eis dis- pensare regnum. pensare regnum.

ARTICULUS III. ARTICULUS III.

Quot sint claves ? Quot sint claves ?

767 767

2. Adhuc, In nobis ad perfectum opus 2. Adhuc, In nobis ad perfectum opus exiguntur tria, scilicet scire, velle, et exiguntur tria, scilicet scire, velle, et posse et tamen opus egrediens ab his posse et tamen opus egrediens ab his est unum constat autem, quod scientia est unum constat autem, quod scientia judicandi habet se sicut scire in nobis: judicandi habet se sicut scire in nobis: ergo videtur, quod una clavis sit secun- ergo videtur, quod una clavis sit secun- dum actum, et unus actus clavis. dum actum, et unus actus clavis.

3. Adhuc, In materialibus non est ad 3. Adhuc, In materialibus non est ad unam seram nisi clavis una: sed in om- unam seram nisi clavis una: sed in om- nibus spiritualibus non est nisi una sera nibus spiritualibus non est nisi una sera quæ est peccatum in communi: ergo vi- quæ est peccatum in communi: ergo vi- detur, quod non requiritur nisi clavis detur, quod non requiritur nisi clavis una et ita videtur, quod non sint duæ una et ita videtur, quod non sint duæ claves. claves.

Item, Unius effectus non est nisi una Item, Unius effectus non est nisi una potestas sed unus est effectus, scilicet potestas sed unus est effectus, scilicet ligare et solvere: ergo non est nisi una ligare et solvere: ergo non est nisi una potestas ergo una clavis. potestas ergo una clavis.

: :

ULTERIUS videtur, quod sint duæ cla- ULTERIUS videtur, quod sint duæ cla- ves: quia. ves: quia.

1. Ita per multas auctoritates tam Bi- 1. Ita per multas auctoritates tam Bi- bliæ, quam sanctorum Patrum, probatur bliæ, quam sanctorum Patrum, probatur in Littera: et illæ sufficiant. in Littera: et illæ sufficiant.

2. Per rationem arguitur idem sic: 2. Per rationem arguitur idem sic: Duo sunt in libero arbitrio facientia pec- Duo sunt in libero arbitrio facientia pec- catum, scilicet ratio, et voluntas: sed fa- catum, scilicet ratio, et voluntas: sed fa- ciens peccatum clauditur per peccatum ciens peccatum clauditur per peccatum ut non intret regnum: ergo utrumque ut non intret regnum: ergo utrumque indiget reseratione: cum igitur differant indiget reseratione: cum igitur differant hæc inter se, videtur quod claves rese- hæc inter se, videtur quod claves rese- rantes differant: sunt autem hæc duo dif- rantes differant: sunt autem hæc duo dif- ferentia ergo claves duæ different rese- ferentia ergo claves duæ different rese- rantes. rantes.

3. Adhuc, Peccatum aliter impedit 3. Adhuc, Peccatum aliter impedit cognitivam, et aliter affectivam: quia cognitivam, et aliter affectivam: quia cognitivam impedit, ut tenebra interior cognitivam impedit, ut tenebra interior

Secundo quæritur, Quot sunt claves spiritualis affectum autem impedit per Secundo quæritur, Quot sunt claves spiritualis affectum autem impedit per

numero? numero?

Videtur enim, quod una sola : Videtur enim, quod una sola :

1. Dicit enim Glossa super Matthæum, 1. Dicit enim Glossa super Matthæum, XVI, 19, quod « claves sunt scientia dis- XVI, 19, quod « claves sunt scientia dis- cernendi, et ligandi et solvendi pote- cernendi, et ligandi et solvendi pote- stas » sed scientia discernendi constat, stas » sed scientia discernendi constat, quod est informans et dirigens ad actum quod est informans et dirigens ad actum solvendi et ligandi: et talia quorum solvendi et ligandi: et talia quorum unum est dirigens, et alterum exse- unum est dirigens, et alterum exse- quens, non sunt duo, sed unum in actu : quens, non sunt duo, sed unum in actu : ergo claves non sunt duæ, sed una. ergo claves non sunt duæ, sed una.

inclinationem deorsum, et aversionem ab inclinationem deorsum, et aversionem ab incommutabili bono: sed constat, quod incommutabili bono: sed constat, quod quidquid est in anima rationali, ad hæc quidquid est in anima rationali, ad hæc duo reducitur: ergo videtur, quod his duo reducitur: ergo videtur, quod his solutis, omnia alia sint absoluta: sed solutis, omnia alia sint absoluta: sed aliter ligatur cognitiva, et aliter affecti- aliter ligatur cognitiva, et aliter affecti- va ergo alio et alio indigent reserante : va ergo alio et alio indigent reserante : cum igitur ipsa sint duo, videtur quod cum igitur ipsa sint duo, videtur quod reserantia sint duo. reserantia sint duo.

4. Adhuc et est magis ad propositum : 4. Adhuc et est magis ad propositum : Opus sacerdotis in confessione ubi utitur Opus sacerdotis in confessione ubi utitur

768 768

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

clave, est duplex, scilicet eductio peccati, clave, est duplex, scilicet eductio peccati, et absolutio rei sicut patet per illud Job, et absolutio rei sicut patet per illud Job, XXVI, 13 Obstetricante manu ejus edu- XXVI, 13 Obstetricante manu ejus edu- ctus est coluber tortuosus: ecce opus pri- ctus est coluber tortuosus: ecce opus pri- mum. Et, Joan. xx, 23: Quorum remi- mum. Et, Joan. xx, 23: Quorum remi- seritis peccata, remittuntur eis : ecce opus seritis peccata, remittuntur eis : ecce opus secundum. Constat autem, quod utrum- secundum. Constat autem, quod utrum- que opus exigit potestatem in sacerdote, que opus exigit potestatem in sacerdote, quia omne opus egreditur ab aliqua po- quia omne opus egreditur ab aliqua po- testate: sed eductio peccati non fit nisi testate: sed eductio peccati non fit nisi per judicium discretionis, quæ ostendit, per judicium discretionis, quæ ostendit, quam vile sit peccatum, quam detestan- quam vile sit peccatum, quam detestan- dum, quantum unum vilius alio, et hu- dum, quantum unum vilius alio, et hu- jusmodi: ergo ad hunc actum exigitur jusmodi: ergo ad hunc actum exigitur clavis scientiæ discernendi. Constat au- clavis scientiæ discernendi. Constat au- tem, quod post contritionem sequitur tem, quod post contritionem sequitur absolutio, vel retentio peccatorum: et absolutio, vel retentio peccatorum: et hoc opus similiter non fit nisi ab aliqua hoc opus similiter non fit nisi ab aliqua potestate quæ vocatur clavis. Ergo cum potestate quæ vocatur clavis. Ergo cum non sint plura opera substantialia, nisi non sint plura opera substantialia, nisi hoc unum super peccatum, et alterum hoc unum super peccatum, et alterum super peccatorem, videtur quod sint duæ super peccatorem, videtur quod sint duæ et non plures claves. Hæc autem obje- et non plures claves. Hæc autem obje- ctio notanda est: quia concludit veritatem ctio notanda est: quia concludit veritatem ex propriis, et ex his penes quæ proprie ex propriis, et ex his penes quæ proprie accipitur diffinitio clavium. accipitur diffinitio clavium.

VIDETUR autem ulterius, quod sint VIDETUR autem ulterius, quod sint tres claves: quia tres claves: quia

1. Tres personæ sunt a quibus fluit om- 1. Tres personæ sunt a quibus fluit om- nis potestas sacramentalis: sed una illa- nis potestas sacramentalis: sed una illa- rum est penes appropriatum Patri, scilicet rum est penes appropriatum Patri, scilicet potestas ligandi et solvendi : altera penes potestas ligandi et solvendi : altera penes appropriatum Filio, scilicet scientia dis- appropriatum Filio, scilicet scientia dis- cernendi ergo restat adhuc tertia penes cernendi ergo restat adhuc tertia penes appropriatum Spiritui sancto. appropriatum Spiritui sancto.

2. Adhuc, In omni creatura rationali 2. Adhuc, In omni creatura rationali libera ad agendum, tria concurrunt ad libera ad agendum, tria concurrunt ad opus, scilicet scire, velle, et posse: ergo opus, scilicet scire, velle, et posse: ergo cum penes duo illorum sit accepta cla- cum penes duo illorum sit accepta cla- vis, videtur quod eadem ratione accipia- vis, videtur quod eadem ratione accipia- tur una clavis penes tertium : ergo erunt tur una clavis penes tertium : ergo erunt tres claves. tres claves.

3. Adhuc, Scire et posse imperfecta 3. Adhuc, Scire et posse imperfecta sunt ad actum: sed si adveniat velle, sunt ad actum: sed si adveniat velle, tunc operabuntur. Cum igitur clavis sit tunc operabuntur. Cum igitur clavis sit potestas perfectissima ad actum, videtur potestas perfectissima ad actum, videtur quod necessario debeat aliquid esse ibi quod necessario debeat aliquid esse ibi respondens voluntati operanti: et præter respondens voluntati operanti: et præter

illud sunt duæ ergo cum illo erunt tres, illud sunt duæ ergo cum illo erunt tres,

ut videtur. ut videtur.

ULTERIUS videtur, quod sint quatuor: ULTERIUS videtur, quod sint quatuor: 1. Quilibet enim modus aperiendi vel 1. Quilibet enim modus aperiendi vel absolvendi, requirit aliud et aliud instru- absolvendi, requirit aliud et aliud instru- mentum : sed quatuor a Magistro in mentum : sed quatuor a Magistro in Littera determinantur modi ligandi et Littera determinantur modi ligandi et solvendi ergo quatuor erunt instrumen- solvendi ergo quatuor erunt instrumen- ta: ergo quatuor claves: dicit enim, ta: ergo quatuor claves: dicit enim, quod solvit et ligat, quando absolutum quod solvit et ligat, quando absolutum vel ligatum demonstrat. Item, Quando vel ligatum demonstrat. Item, Quando Ecclesiæ reconciliat et restituit, et quan- Ecclesiæ reconciliat et restituit, et quan- do partem pœnæ dimittit, et quando ex- do partem pœnæ dimittit, et quando ex- communicationem fert, vel absolvit ab ea. communicationem fert, vel absolvit ab ea.

2. Adhuc, Quando Dominus loquitur 2. Adhuc, Quando Dominus loquitur Petro de clavibus, non nominat tantum Petro de clavibus, non nominat tantum claves regni cælorum, sed etiam portas claves regni cælorum, sed etiam portas inferi si ergo duæ sunt portarum regni, inferi si ergo duæ sunt portarum regni, eadem ratione duæ erunt portarum infer- eadem ratione duæ erunt portarum infer- ni ergo erunt quatuor. ni ergo erunt quatuor.

3. Adhuc, Videtur, quod plures sint 3. Adhuc, Videtur, quod plures sint quam quatuor : quia sunt portæ inferni, quam quatuor : quia sunt portæ inferni, paradisi, limbi, purgatorii, et cœli : sed paradisi, limbi, purgatorii, et cœli : sed constat, quod omnes istæ portæ ape- constat, quod omnes istæ portæ ape- riuntur ergo videtur, quod distinctas et riuntur ergo videtur, quod distinctas et determinatas exerceant claves: ergo cum determinatas exerceant claves: ergo cum uni portæ aptentur duæ claves, videtur uni portæ aptentur duæ claves, videtur quod ad minus sint decem claves. quod ad minus sint decem claves.

RESPONSIO. Dicendum, quod sicut ha- Sol RESPONSIO. Dicendum, quod sicut ha- Sol betur, Isa. xxII, 22, ubi dicitur: Dabo betur, Isa. xxII, 22, ubi dicitur: Dabo clavem domus David super humerum clavem domus David super humerum ejus. Et aperiet, et non erit qui claudat : ejus. Et aperiet, et non erit qui claudat : et claudet, et non erit qui aperiat: Filius et claudet, et non erit qui aperiat: Filius Dei est vera clavis regni coelorum, quia Dei est vera clavis regni coelorum, quia ipse aditum regni nobis reseravit, quem ipse aditum regni nobis reseravit, quem Adam suo peccato recluserat: unde le- Adam suo peccato recluserat: unde le- gitur in oratione paschali : « Omnipotens gitur in oratione paschali : « Omnipotens « Deus, qui per Unigenitum tuum redem. « Deus, qui per Unigenitum tuum redem. « ptorem nostrum, æternitatis nobis adi- « ptorem nostrum, æternitatis nobis adi- « tum, devicta morte, reserasti. » In « tum, devicta morte, reserasti. » In Filio autem divino duo sunt, sicut dici- Filio autem divino duo sunt, sicut dici- tur, I ad Corinth. 1, 24, scilicet, Christum tur, I ad Corinth. 1, 24, scilicet, Christum Dei virtutem, et Dei sapientiam. Et ideo Dei virtutem, et Dei sapientiam. Et ideo quia ipse his duobus reseravit regnum, quia ipse his duobus reseravit regnum, in his duobus dedit suis sacerdotibus re- in his duobus dedit suis sacerdotibus re- serandi potestatem. Et penes hæc duo, serandi potestatem. Et penes hæc duo, duæ claves accipiuntur. duæ claves accipiuntur.

Solutio Solutio

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, A, ART. 3. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, A, ART. 3.

Huic autem rationi conjungantur tres Huic autem rationi conjungantur tres quæ in tribus objectionibus pro hac parte quæ in tribus objectionibus pro hac parte inductis, positæ sunt, et præcipue tertia : inductis, positæ sunt, et præcipue tertia : et erunt quatuor penes quæ distinguuntur et erunt quatuor penes quæ distinguuntur duæ claves quas dicunt Sancti. duæ claves quas dicunt Sancti.

AD ID ergo quod primo objicitur, quod AD ID ergo quod primo objicitur, quod non sit nisi una clavis: dicendum, quod non sit nisi una clavis: dicendum, quod claves non distinguuntur penes finem claves non distinguuntur penes finem ultimum, sed potius penes actus proxi- ultimum, sed potius penes actus proxi- mos substantiales et necessarios. Constat mos substantiales et necessarios. Constat autem, quod actus necessarius est distin- autem, quod actus necessarius est distin- ctio peccatorum in confessione, quæ est ctio peccatorum in confessione, quæ est super peccata et etiam actus necessa- super peccata et etiam actus necessa- rius est absolutio. Et ideo penes illos, li- rius est absolutio. Et ideo penes illos, li- cet unus dirigat ad alterum, sunt tamen cet unus dirigat ad alterum, sunt tamen duæ claves. Et est simile: quia licet pru- duæ claves. Et est simile: quia licet pru- dentia virtus sit auriga virtutum, ut di- dentia virtus sit auriga virtutum, ut di- cit Bernardus ad Eugenium, et dirigat cit Bernardus ad Eugenium, et dirigat alias, tamen quia habet actum proprium, alias, tamen quia habet actum proprium, dicitur et est una virtus cardinalis di- dicitur et est una virtus cardinalis di- stincta ab aliis quas dirigit. stincta ab aliis quas dirigit.

Ꮮ 2, AD ALIUD dicendum, quod illa tria quæ Ꮮ 2, AD ALIUD dicendum, quod illa tria quæ sunt in nobis, licet referantur ad unum sunt in nobis, licet referantur ad unum actum ultimum, tamen proprios et pro- actum ultimum, tamen proprios et pro- ximos actus habent differentes, penes ximos actus habent differentes, penes quos etiam distinguuntur, et sunt distin- quos etiam distinguuntur, et sunt distin- ctæ facultates: et ideo etiam actus pro- ctæ facultates: et ideo etiam actus pro- prii et proximi clavium differentes sunt, prii et proximi clavium differentes sunt, licet finis sit unus et hoc sufficit ad di- licet finis sit unus et hoc sufficit ad di- visibilitatem potestatis et facultatis, ut visibilitatem potestatis et facultatis, ut jam tactum est. jam tactum est.

AD ALIUD dicendum, quod in materia- AD ALIUD dicendum, quod in materia- libus ad unam seram uno modo se ha- libus ad unam seram uno modo se ha- bentem et uno modo reclusam, est una bentem et uno modo reclusam, est una clavis sed ad unam seram habentem clavis sed ad unam seram habentem duas clausuras, nihil prohibet esse duas duas clausuras, nihil prohibet esse duas claves, quia tunc una sera est ut duæ : et claves, quia tunc una sera est ut duæ : et sic est hic, quia sera quædam est ex eo sic est hic, quia sera quædam est ex eo quod peccatum non discernitur et distin- quod peccatum non discernitur et distin- guitur, et altera est ex reatu qui inna- guitur, et altera est ex reatu qui inna- scitur peccatori ex peccato: et ideo ne- scitur peccatori ex peccato: et ideo ne- cessario sunt duo modi reserandi et ape- cessario sunt duo modi reserandi et ape- riendi, sicut jam dictum est. riendi, sicut jam dictum est.

AD ID quod objicitur, quod sunt tres AD ID quod objicitur, quod sunt tres claves, dicendum quod non sunt necessa claves, dicendum quod non sunt necessa

1 I ad Timoth. 11, 4. 1 I ad Timoth. 11, 4.

XXIX XXIX

769 769

riæ nisi duæ tantum propter causam di- riæ nisi duæ tantum propter causam di-

ctam. ctam.

AD objectum autem primum dicendum, AD objectum autem primum dicendum, quod voluntas sive bonitas appropriata quod voluntas sive bonitas appropriata Spiritui sancto non est æqualis ad ligare Spiritui sancto non est æqualis ad ligare et solvere sed clavis dicit talem pote- et solvere sed clavis dicit talem pote- statem quæ claudat et aperiat æqualiter : statem quæ claudat et aperiat æqualiter : sed Dei voluntas sive bonitas semper est sed Dei voluntas sive bonitas semper est ad aperiendum, ut qui omnes homines ad aperiendum, ut qui omnes homines vult salvos fieri, et ad agnitionem ve- vult salvos fieri, et ad agnitionem ve- ritatis venire et hoc verum est quan- ritatis venire et hoc verum est quan- tum est de se et si aliud vult, ut dicit tum est de se et si aliud vult, ut dicit Damascenus, hoc vult ex nostra causa: Damascenus, hoc vult ex nostra causa: et ideo in clavibus non potuit esse aliqua et ideo in clavibus non potuit esse aliqua potestas respondens Spiritui sancto: sed potestas respondens Spiritui sancto: sed ipse dat donum, per quod peccatum dis- ipse dat donum, per quod peccatum dis- solvitur. solvitur.

Aliter posset dici et minus bene, scili- Aliter posset dici et minus bene, scili- cet quia duæ claves non acccipiuntur cet quia duæ claves non acccipiuntur penes attributa Patris et Filii, sed penes penes attributa Patris et Filii, sed penes attributa Filii tantum, quia primus clau- attributa Filii tantum, quia primus clau- sit et aperuit et hoc supra probatum sit et aperuit et hoc supra probatum est per auctoritatem Isaiæ. est per auctoritatem Isaiæ.

AD ALIUD dicendum, quod sicut dixit AD ALIUD dicendum, quod sicut dixit Altisiodorensis, non oportet de clavibus Altisiodorensis, non oportet de clavibus aliquid respondere voluntati hominis, aliquid respondere voluntati hominis, quia in clavibus non debet homo sequi vo- quia in clavibus non debet homo sequi vo- luntatem suam, sed voluntatem Dei pri- luntatem suam, sed voluntatem Dei pri- mo absolventis per gratiam : et hæc so- mo absolventis per gratiam : et hæc so- lutio optima esse videtur. lutio optima esse videtur.

Alii subtilius et pejus dixerunt, quod Alii subtilius et pejus dixerunt, quod isti actus, aperire et claudere, non sunt isti actus, aperire et claudere, non sunt ex parte nostra: et ideo facultates eorum ex parte nostra: et ideo facultates eorum non debent omnino sumi ex parte nostra: non debent omnino sumi ex parte nostra: sed voluntas est ex parte nostra, et ideo sed voluntas est ex parte nostra, et ideo penes voluntatem nulla sumenda est cla- penes voluntatem nulla sumenda est cla- vis. vis.

AD ALIUD dicendum, quod verum est AD ALIUD dicendum, quod verum est quod ubi prima duo sequuntur voluntatis quod ubi prima duo sequuntur voluntatis libertatem, ibi sunt imperfecta ad opus, libertatem, ibi sunt imperfecta ad opus, nisi adveniat voluntas: quia confessione nisi adveniat voluntas: quia confessione facta et potestate habita, adhuc libera est facta et potestate habita, adhuc libera est voluntas agere vel non agere si vult. voluntas agere vel non agere si vult. Sed quia in divinis sequitur operatio ex Sed quia in divinis sequitur operatio ex divini præcepti necessitate, ideo habitis divini præcepti necessitate, ideo habitis primis duabus facultatibus, sufficienter primis duabus facultatibus, sufficienter habetur perfectio ad opus. habetur perfectio ad opus.

49 49

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

770 770

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

AD ID quod ulterius quæritur, Utrum AD ID quod ulterius quæritur, Utrum sint quatuor? Dicendum, quod non. sint quatuor? Dicendum, quod non.

: :

Ad objectum dicendum, quod prima Ad objectum dicendum, quod prima est falsa quia omnes modi illi reducun- est falsa quia omnes modi illi reducun- tur ad duos quod enim absolutum et tur ad duos quod enim absolutum et ligatum ostendit, non fit nisi per poenæ ligatum ostendit, non fit nisi per poenæ dimissionem, sicut in Littera patebit : et dimissionem, sicut in Littera patebit : et per hoc ipsum Ecclesiæ reconciliat. Sed per hoc ipsum Ecclesiæ reconciliat. Sed ligare et solvere anathema est alius mo- ligare et solvere anathema est alius mo- dus sed quia non est nisi per culpæ co- dus sed quia non est nisi per culpæ co- gnitionem vel religationem vel solutio- gnitionem vel religationem vel solutio- nem, in forma convenit cum eo, qui est nem, in forma convenit cum eo, qui est in foro confessionis et pœnitentiæ : et in foro confessionis et pœnitentiæ : et ideo non requirit alias claves: et ita pa- ideo non requirit alias claves: et ita pa- tet, quod illa objectio nulla fuit. tet, quod illa objectio nulla fuit.

AD ALIUD dicendum, quod licet sint AD ALIUD dicendum, quod licet sint portæ inferi, non tamen ad illas determi- portæ inferi, non tamen ad illas determi- nantur claves Ecclesiæ: unumquodque nantur claves Ecclesiæ: unumquodque enim, ut dicit Philosophus, determinatur enim, ut dicit Philosophus, determinatur et de nominatur per diffinitionem ad op- et de nominatur per diffinitionem ad op- tima sui clausio autem et apertio janua- tima sui clausio autem et apertio janua- rum inferni sequitur ad clausionem et rum inferni sequitur ad clausionem et apertionem portarum cæli, et portæ cœli apertionem portarum cæli, et portæ cœli sunt intentæ et finales clavium, et ideo sunt intentæ et finales clavium, et ideo ab illis dicuntur: et sunt duæ claves, ab illis dicuntur: et sunt duæ claves, quia ex quo clauditur coelum alicui, quia ex quo clauditur coelum alicui, hians est super eum apertis portis infer- hians est super eum apertis portis infer- nus et eo ipso quod aperitur coelum, nus et eo ipso quod aperitur coelum, clauditur aditus inferni. clauditur aditus inferni.

AD ALIUD patet solutio per idem, præ- AD ALIUD patet solutio per idem, præ- terquam de paradiso, et purgatorio, et terquam de paradiso, et purgatorio, et limbo. limbo.

Et ad hæc dicendum, quod non est Et ad hæc dicendum, quod non est nobis aditus ad beatitudinem vitæ ani- nobis aditus ad beatitudinem vitæ ani- malis quam in Adam amisimus: et ideo malis quam in Adam amisimus: et ideo per claves non datur nobis via veniendi per claves non datur nobis via veniendi ad locum corporei paradisi, ubi Adam in ad locum corporei paradisi, ubi Adam in animali vita semper vixisset: et ideo animali vita semper vixisset: et ideo claves ad illum locum non recipit Eccle- claves ad illum locum non recipit Eccle- sia. Quare autem non sit nobis aditus ad sia. Quare autem non sit nobis aditus ad paradisum, alibi determinari habet, scili- paradisum, alibi determinari habet, scili- cet super secundum Sententiarum, ubi cet super secundum Sententiarum, ubi agitur de ejectione Adæ de paradiso, et agitur de ejectione Adæ de paradiso, et reclusione paradisi. reclusione paradisi.

De purgatorio autem et limbo dicen- De purgatorio autem et limbo dicen- dum, quod non habent firmacula perpe- dum, quod non habent firmacula perpe- tua, sed continue sunt aperta ad evolan- tua, sed continue sunt aperta ad evolan- dum determinato tempore: patres qui- dum determinato tempore: patres qui- dem de limbo cum Adæ debitum per dem de limbo cum Adæ debitum per

Christum fuit solutum, animæ autem de Christum fuit solutum, animæ autem de purgatorio cum quælibet purgatur ad purgatorio cum quælibet purgatur ad plenum : de limbo enim patrum hic lo- plenum : de limbo enim patrum hic lo- quimur, non de limbo puerorum qui quimur, non de limbo puerorum qui perpetuo clausus est. perpetuo clausus est.

Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum.

ARTICULUS IV. ARTICULUS IV.

An scientia discernendi inter lepram et An scientia discernendi inter lepram et non lepram, sit clavis Ecclesiæ ? non lepram, sit clavis Ecclesiæ ?

Tertio, Quæritur de hac clave quæ di- Tertio, Quæritur de hac clave quæ di- citur esse scientia discernendi inter le- citur esse scientia discernendi inter le- pram et non lepram. pram et non lepram.

Videtur enim non esse clavis. Videtur enim non esse clavis.

1. Omne enim quod non semper se- 1. Omne enim quod non semper se- quitur habentem claves, videtur non esse quitur habentem claves, videtur non esse clavis, cum clavis semper sequatur ha- clavis, cum clavis semper sequatur ha- bentem clavem: sed scientia discernendi bentem clavem: sed scientia discernendi inter lepram et non lepram, non semper inter lepram et non lepram, non semper sequitur habentem claves, ergo non est sequitur habentem claves, ergo non est clavis. PRIMA patet per se. SECUNDA pro- clavis. PRIMA patet per se. SECUNDA pro- batur ex hoc quod omnis sacerdos habet batur ex hoc quod omnis sacerdos habet claves non tamen omnis sacerdos habet claves non tamen omnis sacerdos habet scientiam discernendi inter lepram et scientiam discernendi inter lepram et non lepram. non lepram.

2. Adhuc, Nullum indifferenter habi- 2. Adhuc, Nullum indifferenter habi- tum præter ordinem et post ordinem et tum præter ordinem et post ordinem et ante, est clavis: scientia discernendi est ante, est clavis: scientia discernendi est tale quid ergo non est clavis. PROBATUR tale quid ergo non est clavis. PROBATUR prima per hoc quod claves dantur in or- prima per hoc quod claves dantur in or- dine sacerdotii, et numquam sine ipso. dine sacerdotii, et numquam sine ipso. SECUNDA probatur ex hoc quod multi ante SECUNDA probatur ex hoc quod multi ante sacerdotium habent hujusmodi scientiam, sacerdotium habent hujusmodi scientiam, et non sacerdotes aliqui plus quam sa- et non sacerdotes aliqui plus quam sa- cerdotes. cerdotes.

3. Adhuc, Sicut dicit Philosophus in 3. Adhuc, Sicut dicit Philosophus in IV Ethicorum, scientia est virtus intel- IV Ethicorum, scientia est virtus intel- lectualis igitur generatio ipsius est per lectualis igitur generatio ipsius est per experimentum et tempus: non ergo est experimentum et tempus: non ergo est data in ordine: sed omnis clavis datur data in ordine: sed omnis clavis datur cum ordine ergo scientia non est cla- cum ordine ergo scientia non est cla- vis. vis.

Si forte dicas, quod scientia infusa est Si forte dicas, quod scientia infusa est

| contra. | contra.

hintio. hintio.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, B, ART. 4. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, B, ART. 4.

clavis, non acquisita : et acquisita est illa clavis, non acquisita : et acquisita est illa de qua loquitur Philosophus. CONTRA: de qua loquitur Philosophus. CONTRA: Videmus expresse, quod infusam non re- Videmus expresse, quod infusam non re- cipiunt sacerdotes in ordine: ergo nec cipiunt sacerdotes in ordine: ergo nec infusa est clavis, ut videtur. infusa est clavis, ut videtur.

Adhuc, Infusa certior est in judicio, Adhuc, Infusa certior est in judicio, quam acquisita: ergo si scientia infusa quam acquisita: ergo si scientia infusa esset clavis, quilibet sacerdos claves ha- esset clavis, quilibet sacerdos claves ha- bens, certius judicaret quam Doctores, bens, certius judicaret quam Doctores, qui diu per studium scientiam acquisive- qui diu per studium scientiam acquisive- runt et hoc non videmus: imo vel ma- runt et hoc non videmus: imo vel ma- le judicant, vel in dubiis ad eos qui stu- le judicant, vel in dubiis ad eos qui stu- duerunt, recurrunt. duerunt, recurrunt.

SED SI hoc dicatur, erit SED SI hoc dicatur, erit

1. Contra Litteram, ubi Hieronymus 1. Contra Litteram, ubi Hieronymus dicit, quod « duæ claves sunt scientia ju- dicit, quod « duæ claves sunt scientia ju- dicandi, et auctoritas absolvendi. » dicandi, et auctoritas absolvendi. »

2. Adhuc autem quatuor rationes su- 2. Adhuc autem quatuor rationes su- pra adductæ sunt, quod scientia debet pra adductæ sunt, quod scientia debet esse clavis. esse clavis.

væ væ

3. Adhuc, Omnis actus potentiæ moti- 3. Adhuc, Omnis actus potentiæ moti-

puræ, indiget regente aliquo, vel puræ, indiget regente aliquo, vel quandoque erit perversus: sed ligare et quandoque erit perversus: sed ligare et solvere est actus potentiæ motivæ : ergo solvere est actus potentiæ motivæ : ergo indiget regente, ut non quandoque sit indiget regente, ut non quandoque sit perversus: non potest autem esse regens, perversus: non potest autem esse regens, nisi scientia judicandi quis absolvendus, nisi scientia judicandi quis absolvendus, non et quis non ergo illum præcedere non et quis non ergo illum præcedere debet ergo clavis est scientia judicandi. debet ergo clavis est scientia judicandi.

RESPONSIO. Dicendum, quod multi hic RESPONSIO. Dicendum, quod multi hic multa dixerunt, quorum dicta, qui non multa dixerunt, quorum dicta, qui non intelligo, transcurro usque ad tres opi- intelligo, transcurro usque ad tres opi- niones, quarum una est Magistri in Lit- niones, quarum una est Magistri in Lit- tera, scilicet quod concedi potest, quod tera, scilicet quod concedi potest, quod non omnes habent clavem scientiæ judi- non omnes habent clavem scientiæ judi- candi: sed qui carent, ad damnationem candi: sed qui carent, ad damnationem suam carent, si habent jurisdictionem suam carent, si habent jurisdictionem utendi clavibus, et in ipsa velint perma- utendi clavibus, et in ipsa velint perma- nere. Sed hanc opinionem puto esse fal- nere. Sed hanc opinionem puto esse fal- sam, nisi dicatur clavis materia clavis, ut sam, nisi dicatur clavis materia clavis, ut infra patebit: bene enim conceditur, quod infra patebit: bene enim conceditur, quod non omnes habeant materiam hujus clavis, non omnes habeant materiam hujus clavis, id est, id quod est materiale in clave. id est, id quod est materiale in clave.

. .

Alii dicunt, quod sunt qui habent Alii dicunt, quod sunt qui habent scientiam ut clavem et sunt qui habent scientiam ut clavem et sunt qui habent eam ut claviculam habentes enim scien- eam ut claviculam habentes enim scien-

1 Osee, IV, 1 Osee, IV,

6. 6.

: :

: :

771 771

tiam acquisitam vel infusam de bono et tiam acquisitam vel infusam de bono et malo discernendo secundum differentias malo discernendo secundum differentias peccatorum quas necessarium est scire, peccatorum quas necessarium est scire, habent hanc scientiam ut clavem sed habent hanc scientiam ut clavem sed habentes minus, et sequentes industriam habentes minus, et sequentes industriam naturalem, habent claviculam tantum in naturalem, habent claviculam tantum in se et hoc etiam reputo falsum, nisi eo- se et hoc etiam reputo falsum, nisi eo- dem modo ut præcedens intelligatur, sci- dem modo ut præcedens intelligatur, sci- licet quantum ad id quod est materiale licet quantum ad id quod est materiale in clave, dicantur quidam habere clavem, in clave, dicantur quidam habere clavem, et alii claviculam : quantum autem ad et alii claviculam : quantum autem ad formale omnes dicuntur habere clavem formale omnes dicuntur habere clavem qui sacerdotes sunt. qui sacerdotes sunt.

Tertii dicunt, de quorum numero ego Tertii dicunt, de quorum numero ego sum, quod scientia non sit clavis, sed po- sum, quod scientia non sit clavis, sed po- tius discernendi et judicandi auctoritas : tius discernendi et judicandi auctoritas : et hanc in Ordine recipit omnis sacerdos, et hanc in Ordine recipit omnis sacerdos, licet scientiam non recipiat: si autem licet scientiam non recipiat: si autem habet scientiam cum aliis quæ exigun- habet scientiam cum aliis quæ exigun- tur, bene recipit Ordinem. Si autem non tur, bene recipit Ordinem. Si autem non habet scientiam, etiamsi omnibus aliis habet scientiam, etiamsi omnibus aliis sit decoratus, et recipit curam pastora- sit decoratus, et recipit curam pastora- lem, ad damnationem recipit. lem, ad damnationem recipit.

Secundum hoc igitur planum est re- Secundum hoc igitur planum est re- spondere objectis. spondere objectis.

AD ID enim quod primo objicitur, di- AD ID enim quod primo objicitur, di- cendum quod scientia non est clavis: sed cendum quod scientia non est clavis: sed dicitur quandoque clavis, eo quod mate- dicitur quandoque clavis, eo quod mate- ria est in clave et clavis non est in actu ria est in clave et clavis non est in actu nisi per eam, quia ipsa est dispositio nisi per eam, quia ipsa est dispositio quam vult invenire clavis in subjecto : quam vult invenire clavis in subjecto : et dato quod non invenerit, tunc clavis et dato quod non invenerit, tunc clavis frustratur ab actu. Et est simile in natu- frustratur ab actu. Et est simile in natu- ris et gratia vis enim motiva vult inve- ris et gratia vis enim motiva vult inve- nire sensibilem in subjecto: et si non nire sensibilem in subjecto: et si non invenit, non movebit. Similiter Ordo se- invenit, non movebit. Similiter Ordo se- quens ut diaconatus vult invenire præce- quens ut diaconatus vult invenire præce- dentem subdiaconatum in subjecto: et si dentem subdiaconatum in subjecto: et si non inveniat, non erit actu : imo suspen- non inveniat, non erit actu : imo suspen- ditur donec recipiat ordinem.quem trans- ditur donec recipiat ordinem.quem trans- ilivit. Similiter vis visiva vult invenire ilivit. Similiter vis visiva vult invenire

humidum crystallinum purum et illu- humidum crystallinum purum et illu- minatum in oculo : et si non inveniat, minatum in oculo : et si non inveniat, ipsa suspenditur ab actu videndi, donec ipsa suspenditur ab actu videndi, donec humor crystallinus purificetur. Quod au- humor crystallinus purificetur. Quod au- tem ita sit in sacerdotio, patet per illud: tem ita sit in sacerdotio, patet per illud: Quia tu scientiam repulisti, repellam te, Quia tu scientiam repulisti, repellam te,

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

772 772

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ne sacerdotio fungaris mihi. Et illud, ne sacerdotio fungaris mihi. Et illud, Labia sacerdotis custodient scientiam, et Labia sacerdotis custodient scientiam, et legem requirent ex ore ejus, quia Angelus legem requirent ex ore ejus, quia Angelus Domini exercituum est'. Et illud, Porro Domini exercituum est'. Et illud, Porro filii Heli, filii Belial, nescientes Domi- filii Heli, filii Belial, nescientes Domi- num, neque officium sacerdotum ad po- num, neque officium sacerdotum ad po- pulum. Et hujusmodi alia quæ multa pulum. Et hujusmodi alia quæ multa per totam Scripturam inveniuntur. per totam Scripturam inveniuntur.

AD ALIUD dicendum penitus eodem mo- AD ALIUD dicendum penitus eodem mo- do quia auctoritas discernendi num- do quia auctoritas discernendi num- quam datur nisi in Ordine: sed disposi- quam datur nisi in Ordine: sed disposi- tio quam necesse est invenire in subjecto, tio quam necesse est invenire in subjecto, indifferenter habetur ante et post. indifferenter habetur ante et post.

AD ALIUD dicendum, quod Philosophus AD ALIUD dicendum, quod Philosophus in veritate loquitur de scientia acquisita in veritate loquitur de scientia acquisita consuetudine moralium, et experientia et consuetudine moralium, et experientia et doctrina circa illa: tamen responsio in- doctrina circa illa: tamen responsio in- ducta contra hoc etiam meo judicio nihil ducta contra hoc etiam meo judicio nihil valet sed solutio ad eam et residuum, valet sed solutio ad eam et residuum, patet per antedicta. patet per antedicta.

ARTICULUS V. ARTICULUS V.

De secunda clave quæ est ligandi et sol- De secunda clave quæ est ligandi et sol- vendi potestas, an sit communicabi- vendi potestas, an sit communicabi- lis? lis?

Quarto, Quæritur de secunda clave, Quarto, Quæritur de secunda clave, quæ est ligandi et solvendi potestas. quæ est ligandi et solvendi potestas.

Videtur enim, quod hæc potestas in- Videtur enim, quod hæc potestas in- communicabilis sit : quia communicabilis sit : quia

1. Dicit Augustinus: « Interius mun- 1. Dicit Augustinus: « Interius mun- dandi potestatem in baptismo noluit dare dandi potestatem in baptismo noluit dare servo, ne spes poneretur in homine. » servo, ne spes poneretur in homine. » Cum igitur idem sit absolvere quod est Cum igitur idem sit absolvere quod est interius mundare ab aliquo spiriualiter interius mundare ab aliquo spiriualiter obligante, videtur quod non debuit com- obligante, videtur quod non debuit com- municari ministro talis potestas, ne spes municari ministro talis potestas, ne spes ponatur in ipso. ponatur in ipso.

2. Adhuc, In Evangelio Marci, 11, 7, 2. Adhuc, In Evangelio Marci, 11, 7, ubi Christus se dixit in terra dimittere ubi Christus se dixit in terra dimittere peccata putantes eum solum hominem, peccata putantes eum solum hominem, dixerunt: Quid hic sic loquitur? blasphe- dixerunt: Quid hic sic loquitur? blasphe-

1 Malach. II, 7. 1 Malach. II, 7.

2 I Reg. 11, 12. 2 I Reg. 11, 12.

mat. Quis potest dimittere peccata, nisi mat. Quis potest dimittere peccata, nisi solus Deus? Ergo nullus nisi Deus pot- solus Deus? Ergo nullus nisi Deus pot- est dimittere peccata: ergo potestas li- est dimittere peccata: ergo potestas li- gandi et solvendi a peccatis non est con- gandi et solvendi a peccatis non est con- cessa homini qui est minister Ecclesiæ : cessa homini qui est minister Ecclesiæ : ergo hæc potestas non est clavis. ergo hæc potestas non est clavis.

3. Si autem tu dicas, quod non dimit-.. 3. Si autem tu dicas, quod non dimit-.. tunt peccata, sed pœnam peccatorum. tunt peccata, sed pœnam peccatorum. CONTRA: Joan. xx, 23, dicitur expresse: CONTRA: Joan. xx, 23, dicitur expresse: Quorum remiseritis peccata, remittun- Quorum remiseritis peccata, remittun- tur eis et quorum retinueritis, retenta tur eis et quorum retinueritis, retenta sunt. Ergo intelligitur de remissione pec- sunt. Ergo intelligitur de remissione pec-

catorum. catorum.

: Sed cd : Sed cd

SED IN CONTRARIUM hujus objicitur SED IN CONTRARIUM hujus objicitur quia omni illi cui committitur principale, quia omni illi cui committitur principale, committitur et accessorium secundum re- committitur et accessorium secundum re- gulas juris sed committitur sacerdoti, gulas juris sed committitur sacerdoti, quod sacram communionem consecret, quod sacram communionem consecret, et ministret populo: ergo et committitur et ministret populo: ergo et committitur ei præparatio populi ad sacram commu- ei præparatio populi ad sacram commu- nionem illam sed præparatio non pot- nionem illam sed præparatio non pot- est esse nisi per absolutionem : ergo po- est esse nisi per absolutionem : ergo po- testas absolvendi committitur sacerdoti- testas absolvendi committitur sacerdoti- bus ergo ipsi habent clavem istam. bus ergo ipsi habent clavem istam.

Hoc idem in Littera probatur multo- Hoc idem in Littera probatur multo- rum sanctorum auctoritatibus et ideo rum sanctorum auctoritatibus et ideo ista sufficiant. ista sufficiant.

DICENDUM igitur absque dubio, quod sola DICENDUM igitur absque dubio, quod sola Ecclesia in suis sacerdotibus habet ple- Ecclesia in suis sacerdotibus habet ple- nam absolvendi potestatem: et hæc est nam absolvendi potestatem: et hæc est clavis ministrorum sacerdotum : quis au- clavis ministrorum sacerdotum : quis au- tem usus ejus sit, postea loco proprio pa- tem usus ejus sit, postea loco proprio pa- tebit. tebit.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod non AD PRIMUM ergo dicendum, quod non propter hoc ponitur spes in homine : quia propter hoc ponitur spes in homine : quia homo non operatur nisi ut minister: homo non operatur nisi ut minister: unde bonus et malus æqualiter habent: unde bonus et malus æqualiter habent: sed Deus operatur ut auctor et largitor sed Deus operatur ut auctor et largitor doni absolutionis per omnem modum, doni absolutionis per omnem modum, sicut in baptismo facit, scilicet per gra- sicut in baptismo facit, scilicet per gra- tiam suam quam dat in ministerio, sive tiam suam quam dat in ministerio, sive sit per bonum, sive per malum. sit per bonum, sive per malum.

AD ALIUD dicendum, quod homo non AD ALIUD dicendum, quod homo non remittit peccatum ex parte culpæ : quia remittit peccatum ex parte culpæ : quia hoc solius Dei est facere: sed per mini- hoc solius Dei est facere: sed per mini-

3 Cf. Matth. 1x, 3; Luc. v, 21. 3 Cf. Matth. 1x, 3; Luc. v, 21.

Ad Ad

Adi Adi

Ind 3. Ind 3.

11 contra. 11 contra.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, B, ART. 6. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, B, ART. 6.

sterium suum remittitur ei pars pœnæ, sterium suum remittitur ei pars pœnæ, quandoque in actu, quandoque etiam quandoque in actu, quandoque etiam clave existente in voto, ut supra dictum clave existente in voto, ut supra dictum est et hoc virtute passionis Christi, quæ est et hoc virtute passionis Christi, quæ est in clavibus, et non virtute ministri. est in clavibus, et non virtute ministri. AD HOC quod objicitur de Joanne, di- AD HOC quod objicitur de Joanne, di- cendum quod intelligitur de remissione cendum quod intelligitur de remissione peccati ex parte pœnæ. peccati ex parte pœnæ.

ARTICULUS VI. ARTICULUS VI.

An hæreticus habens ordinem, etiam An hæreticus habens ordinem, etiam habeat clavem? habeat clavem?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, B, « Certum est, quod Ecclesiæ ibi, B, « Certum est, quod Ecclesiæ utrumque licet, hæresis utrumque non utrumque licet, hæresis utrumque non habet. » habet. »

Videtur enim hoc falsum: quia Videtur enim hoc falsum: quia

1. In tractatu de Ordine probatur, quod 1. In tractatu de Ordine probatur, quod veri ordines sunt etiam qui ab hæreticis veri ordines sunt etiam qui ab hæreticis in forma Ecclesiæ suscipiuntur: ergo in forma Ecclesiæ suscipiuntur: ergo sunt ibi ea quæ consequuntur verum or- sunt ibi ea quæ consequuntur verum or- dinem: sed claves sunt de consequenti- dinem: sed claves sunt de consequenti- bus verum ordinem: ergo videtur, quod bus verum ordinem: ergo videtur, quod hæresis habeat claves jurisdictionis. hæresis habeat claves jurisdictionis.

2. Adhuc, Verus lapis dicitur, ut ve- 2. Adhuc, Verus lapis dicitur, ut ve- rus homo, et verus asinus, qui habet rus homo, et verus asinus, qui habet actum lapidis et hominis et asini: et actum lapidis et hominis et asini: et mortua hæc dicuntur, quando carent mortua hæc dicuntur, quando carent actibus suis: sed supponatur modo, quod actibus suis: sed supponatur modo, quod verus Ordo in forma Ecclesiæ suscipia- verus Ordo in forma Ecclesiæ suscipia- tur inter hæreticos: ergo ille ordo habet tur inter hæreticos: ergo ille ordo habet actum ordinis: sed actus ordinis presby. actum ordinis: sed actus ordinis presby. teri est actus clavis: ergo videtur, quod teri est actus clavis: ergo videtur, quod habeat actus clavis vel clavium. habeat actus clavis vel clavium. SED CONTRA: SED CONTRA:

Vadens ad hæreticum scienter, peccat Vadens ad hæreticum scienter, peccat mortaliter: ergo non absolvitur : ergo mortaliter: ergo non absolvitur : ergo ex parte confitentis non fit in eo actus ex parte confitentis non fit in eo actus finalis clavis. Item nec ex parte audien- finalis clavis. Item nec ex parte audien- tis confessionem: quia ille non habet ju- tis confessionem: quia ille non habet ju- risdictionem, et suspensus est, et etiam risdictionem, et suspensus est, et etiam mortaliter peccat se intromittendo. Ergo mortaliter peccat se intromittendo. Ergo ex neutra parte potest ibi salvari actus ex neutra parte potest ibi salvari actus ordinis ergo videtur, quod hæresis non ordinis ergo videtur, quod hæresis non

773 773

habet usum clavium: ergo nec claves, ut habet usum clavium: ergo nec claves, ut videtur, nisi falsas et mortuas: sicut videtur, nisi falsas et mortuas: sicut mortuus homo non est homo simpliciter, mortuus homo non est homo simpliciter, etsi homo dicatur. etsi homo dicatur.

RESPONSIO. Dicendum in ista quæ- RESPONSIO. Dicendum in ista quæ- stione, quod est potestas clavis ex or- stione, quod est potestas clavis ex or- dine, et est potestas ex jurisdictione : dine, et est potestas ex jurisdictione : sicut enim supra patuit, omnis actus sicut enim supra patuit, omnis actus quærit materiam circa quam sit, et illi quærit materiam circa quam sit, et illi in clavibus sunt subditi, qui non nisi in clavibus sunt subditi, qui non nisi per jurisdictionem a summo Pontifice per jurisdictionem a summo Pontifice descendentem haberi possunt. Dicendum descendentem haberi possunt. Dicendum ergo, quod hæresis in forma Ecclesiæ ergo, quod hæresis in forma Ecclesiæ habens ordines, habet claves, secundum habens ordines, habet claves, secundum quod potestas sumitur ex ordine: sed quod potestas sumitur ex ordine: sed non habet ex jurisdictione, et ideo exse- non habet ex jurisdictione, et ideo exse- qui nihil omnino potest: et si de facto qui nihil omnino potest: et si de facto quidem absolvit, nihil facit omnino: et quidem absolvit, nihil facit omnino: et tamen insuper mortaliter peccaverunt tamen insuper mortaliter peccaverunt et absolvens, et absolutus, si scienter ad et absolvens, et absolutus, si scienter ad talem accessit et hoc modo intelligitur talem accessit et hoc modo intelligitur hoc quod dictum est in Littera. hoc quod dictum est in Littera.

AD ID quod primo objicitur, dicendum AD ID quod primo objicitur, dicendum quod Ordinem non consequitur exsecutio quod Ordinem non consequitur exsecutio clavis, sed tantum potestas in habente clavis, sed tantum potestas in habente potestatem, sed non potentem agere pro- potestatem, sed non potentem agere pro- pter materiæ defectum : quia materia non pter materiæ defectum : quia materia non est homo auditus, sed potius subditus per est homo auditus, sed potius subditus per jurisdictionem a summo Pontifice descen- jurisdictionem a summo Pontifice descen- dentem sibi determinatus: et quoad ul- dentem sibi determinatus: et quoad ul- timum hæresis dicitur in Littera non timum hæresis dicitur in Littera non habere claves: quia exsecutionem non habere claves: quia exsecutionem non habet. habet.

AD ALIUD dicendum, quod sunt actus AD ALIUD dicendum, quod sunt actus essentiales, de quibus hoc verum est essentiales, de quibus hoc verum est quod dicitur in objiciendo, et illi sunt quod dicitur in objiciendo, et illi sunt qui consequuntur substantiam, et talem qui consequuntur substantiam, et talem actum bene habet clavis in omni habente actum bene habet clavis in omni habente ordinem hic autem actus est perficere ordinem hic autem actus est perficere habentem secundum potestatem illam, habentem secundum potestatem illam, sicut actus lucis lucere, et actus essentiæ sicut actus lucis lucere, et actus essentiæ esse, et est actus scientiæ scientem esse, esse, et est actus scientiæ scientem esse, et potestas clavis potestatem secundum et potestas clavis potestatem secundum clavem sed non est hoc intelligendum clavem sed non est hoc intelligendum de actu, qui est operatio super materiam de actu, qui est operatio super materiam extra lapis enim verus, extra etsi num- extra lapis enim verus, extra etsi num- quam agit, in aliquid esset, et similiter quam agit, in aliquid esset, et similiter homo verus, et hujusmodi. homo verus, et hujusmodi.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

774 774

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

C. De usu clavium. C. De usu clavium.

Usus vero harum clavium multipliciter 1 est, dicernere scilicet ligan- Usus vero harum clavium multipliciter 1 est, dicernere scilicet ligan- dos et solvendos, ac deinde ligare vel solvere. Qui enim, ut ait Grego- dos et solvendos, ac deinde ligare vel solvere. Qui enim, ut ait Grego- rius, indignos ligat vel solvit, propria potestate se privat, id est, dignum rius, indignos ligat vel solvit, propria potestate se privat, id est, dignum privatione se facit. privatione se facit.

ARTICULUS VII. ARTICULUS VII.

An sacerdos valeat absolvere a culpa et An sacerdos valeat absolvere a culpa et a reatu pœnæ æternæ ? a reatu pœnæ æternæ ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, «Usus vero harum clavium, ibi, C, «Usus vero harum clavium, etc. » etc. »

Ratione enim hujus quæritur de usu Ratione enim hujus quæritur de usu clavium et quia hæc quæstio multiplex clavium et quia hæc quæstio multiplex est, nos quemlibet ejus articulum dedu- est, nos quemlibet ejus articulum dedu- cemus ubi cadit super Litteram. cemus ubi cadit super Litteram.

Et primo, Quæramus de illo usu com- Et primo, Quæramus de illo usu com- muni quem Magister determinat primo muni quem Magister determinat primo in Littera, scilicet utrum sacerdos ab- in Littera, scilicet utrum sacerdos ab- solvere valet a culpa, et a reatu pœnæ solvere valet a culpa, et a reatu pœnæ æternæ ? æternæ ?

Et videtur, quod sic: Et videtur, quod sic:

1. Majus enim est mereri alicui pri- 1. Majus enim est mereri alicui pri- mam gratiam qui indignus est gratia, mam gratiam qui indignus est gratia, quam absolvere a culpa eum qui absolu- quam absolvere a culpa eum qui absolu- tione est dignus: et primum potest mereri tione est dignus: et primum potest mereri homo, etiam qui non est vicarius Chri- homo, etiam qui non est vicarius Chri- sti ergo et hoc secundum potest ho- sti ergo et hoc secundum potest ho- mo, præcipue qui est vicarius Christi: mo, præcipue qui est vicarius Christi: hic autem est sacerdos in confessione: hic autem est sacerdos in confessione: ergo in confessione sacerdos potest ab- ergo in confessione sacerdos potest ab-