IN IV SENTENT. DIST. XVII, D, ART. 54. IN IV SENTENT. DIST. XVII, D, ART. 54.

749 749

Ad 2. Ad 2.

Ad quæst. Ad quæst.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

ti dimissionem : et per consequens ibi ti dimissionem : et per consequens ibi operatur supplicatio sacerdotum. operatur supplicatio sacerdotum.

Et Et

per hoc patet solutio ad primum. per hoc patet solutio ad primum. AD ALIUD dicendum, quod numquam AD ALIUD dicendum, quod numquam fit peccati dimissio sine supplicatione fit peccati dimissio sine supplicatione hoc modo existente sed bene potest hoc modo existente sed bene potest esse, quod dimittatur quandoque, ita esse, quod dimittatur quandoque, ita quod actu supplicatio non accedit, ubi quod actu supplicatio non accedit, ubi scilicet articulus necessitatis, non con- scilicet articulus necessitatis, non con- temptus religionis excludit confessio- temptus religionis excludit confessio-

nem. nem.

AD ID quod ulterius quæritur, dicen- AD ID quod ulterius quæritur, dicen- dum quod forma absolutionis propter dum quod forma absolutionis propter sacramenti certitudinem debet fieri per sacramenti certitudinem debet fieri per indicativam enuntiationem : sed quod indicativam enuntiationem : sed quod præcedit deprecatio, de bene esse est sa- præcedit deprecatio, de bene esse est sa- cramenti, et non de esse. cramenti, et non de esse.

Ad id autem quod contra objicitur, di- Ad id autem quod contra objicitur, di- cendum quod supplicatio dicitur hic sup- cendum quod supplicatio dicitur hic sup- plex et devotum ministerium sacerdo- plex et devotum ministerium sacerdo- tum in foro pœnitentiæ. tum in foro pœnitentiæ.

AD ALIUD dicendum, quod licet non sit AD ALIUD dicendum, quod licet non sit violentia alligata gratia Dei sacramen- violentia alligata gratia Dei sacramen- tis, tamen inevitabilitate promissionis di- tis, tamen inevitabilitate promissionis di- vinæ et honestatis veritatis divini dicti, vinæ et honestatis veritatis divini dicti, sacramentum semper consequitur effe- sacramentum semper consequitur effe- ctum, nisi sit fictus qui recipit et gratia ctum, nisi sit fictus qui recipit et gratia istius inevitabilitatis pronuntiatur indica- istius inevitabilitatis pronuntiatur indica- tive aliter enim omnia Ecclesiæ sacra- tive aliter enim omnia Ecclesiæ sacra- menta sub dubio ponerentur. menta sub dubio ponerentur.

AD ALIUD dicendum, quod gratia Dei AD ALIUD dicendum, quod gratia Dei invocanda est super conversionem vo- invocanda est super conversionem vo- luntatis, quia illa dubia est : sed super luntatis, quia illa dubia est : sed super effectum sacramenti non est umquam effectum sacramenti non est umquam gratia Dei invocanda : quia hoc esset si- gratia Dei invocanda : quia hoc esset si- gnum dubietatis totius fundamenti Ec- gnum dubietatis totius fundamenti Ec- clesiæ potest tamen invocari gratia ad clesiæ potest tamen invocari gratia ad præparationem recipientis sacramenta, præparationem recipientis sacramenta, et ad sanctificationem materiæ sacra- et ad sanctificationem materiæ sacra- mentorum. Sed quod ipsum sacramen- mentorum. Sed quod ipsum sacramen- tum in debita materia et debita forma tum in debita materia et debita forma celebratum, habeat effectum plenum celebratum, habeat effectum plenum quantum est de se, ab omni debet pro quantum est de se, ab omni debet pro constanti relinqui Christiano: nec aliquo constanti relinqui Christiano: nec aliquo modo Deus orandus est pro hoc, ne sub modo Deus orandus est pro hoc, ne sub dubio fidem nostram ponere videamur. dubio fidem nostram ponere videamur.

ARTICULUS LIV. ARTICULUS LIV.

An per signa sive scripta possit fieri con- An per signa sive scripta possit fieri con- fessio? et, An per interpretem ? fessio? et, An per interpretem ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, circa medium : « Non per scri- ibi, D, circa medium : « Non per scri- pta manifestanda, etc. » pta manifestanda, etc. »

Secundum enim hoc homines ignotæ Secundum enim hoc homines ignotæ linguæ non possent confiteri. linguæ non possent confiteri. Item, Nec muti, qui loqui non pos- Item, Nec muti, qui loqui non pos-

sunt. sunt.

Adíuɑ autem quæritur, Quando ali- Adíuɑ autem quæritur, Quando ali- quis per intrepretem confitetur, utrum quis per intrepretem confitetur, utrum interpres tenetur celare confessionem interpres tenetur celare confessionem sicut sacerdos? sicut sacerdos?

Videtur enim, quod sic: quia aliter Videtur enim, quod sic: quia aliter retraheret homines multos a confessio- retraheret homines multos a confessio- ne et celatio confessionis, ut infra ha- ne et celatio confessionis, ut infra ha- bebitur, fit ideo ne retrahantur homines bebitur, fit ideo ne retrahantur homines a confessione: ergo interpres tenetur ce- a confessione: ergo interpres tenetur ce- lare confessionem. lare confessionem.

SED IN CONTRARIUM hujus objicitur : SED IN CONTRARIUM hujus objicitur : quia ipse non est sacerdos, et soli sacer- quia ipse non est sacerdos, et soli sacer- dotes audita recipiunt sub forma confes- dotes audita recipiunt sub forma confes- sionis ergo iste non recipit nisi sicut sionis ergo iste non recipit nisi sicut aliam rem mundanam sed aliam rem aliam rem mundanam sed aliam rem non tenetur celare, nisi velit vel promi- non tenetur celare, nisi velit vel promi- serit ergo nec istam. serit ergo nec istam.

Quæst. Quæst.

Sed contra. Sed contra.

RESPONSIO. Dicendum, quod loquitur Solutio. RESPONSIO. Dicendum, quod loquitur Solutio. de his qui communicant cum sacerdoti- de his qui communicant cum sacerdoti- bus in potentia loquendi et idiomate. bus in potentia loquendi et idiomate. Alii enim per scriptum vel per signum Alii enim per scriptum vel per signum per se, vel per interpretem possunt con- per se, vel per interpretem possunt con- fiteri. fiteri.

Et per hoc patet solutio ad primum Et per hoc patet solutio ad primum quæsitum. quæsitum.

AD ALIUD dicendum, quod interpres AD ALIUD dicendum, quod interpres debet per sacerdotem obligari ad retinen- debet per sacerdotem obligari ad retinen- dum et si non obligetur, tamen tacere dum et si non obligetur, tamen tacere

tenetur. tenetur.

Quæst. Quæst.

Quæst. Quæst.

Solutio. Solutio.

750 750

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Ad objectum contra, dicendum quod Ad objectum contra, dicendum quod ipse est ibi ut auris sacerdotis : et ideo ipse est ibi ut auris sacerdotis : et ideo communicat in actu sacerdotis per ali- communicat in actu sacerdotis per ali- quem modum propter necessitatem : et quem modum propter necessitatem : et ideo non recipit hoc sicut alium rumo- ideo non recipit hoc sicut alium rumo- rem, sed potius ut confessionem, quæ rem, sed potius ut confessionem, quæ omnino celanda est et ideo punien- omnino celanda est et ideo punien- dus est acriter si revelaverit: et tamen dus est acriter si revelaverit: et tamen revelanti non est credendum in aliquo revelanti non est credendum in aliquo præjudicio confitentis. præjudicio confitentis.

ARTICULUS LV. ARTICULUS LV.

An peccata aliquando dimittantur in An peccata aliquando dimittantur in contritione, aliquando in confessio- contritione, aliquando in confessio- ne? ne?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, paulo post medium: « Et si non ibi, D, paulo post medium: « Et si non statim purgatur, fit tamen veniale, etc. » statim purgatur, fit tamen veniale, etc. »

Videtur enim falsum quod dicitur : Videtur enim falsum quod dicitur : quia multi sunt, qui etiam in contritione quia multi sunt, qui etiam in contritione a toto absolvuntur, et multi qui in con- a toto absolvuntur, et multi qui in con- fessione: et hujus signum est, quod Ma- fessione: et hujus signum est, quod Ma- riæ Magdalenæ non est injuncta aliqua riæ Magdalenæ non est injuncta aliqua poenitentia a Domino : ergo multi sta- poenitentia a Domino : ergo multi sta- tim purgantur in confessione. tim purgantur in confessione.

ULTERIUS quæritur de hoc quod dicit, ULTERIUS quæritur de hoc quod dicit, quod fit veniale, quod commiserat mor- quod fit veniale, quod commiserat mor- tale dicit enim Avicenna, quod sciunt tale dicit enim Avicenna, quod sciunt artifices alchimia species transmutari artifices alchimia species transmutari non posse sed diversæ species sunt pec- non posse sed diversæ species sunt pec- cati, mortale, et veniale : ergo unum cati, mortale, et veniale : ergo unum non transmutatur in aliud. non transmutatur in aliud.

RESPONSIO. Dicendum ad primum, RESPONSIO. Dicendum ad primum, quod loquitur ut frequenter : quia ut quod loquitur ut frequenter : quia ut frequenter exiguntur omnes tres pœni- frequenter exiguntur omnes tres pœni- tentiæ partes. tentiæ partes.

Vel melius dicatur, quod loquitur Vel melius dicatur, quod loquitur ut semper sed tunc redeundum est ut semper sed tunc redeundum est ad solutionem sæpe supra notatam, sci- ad solutionem sæpe supra notatam, sci-

1 Cf. II Sententiarum, Dist. XXXIV. Tom. 1 Cf. II Sententiarum, Dist. XXXIV. Tom.

licet quod partes pœnitentiæ operantur, licet quod partes pœnitentiæ operantur, scilicet prout sunt in voto, non in actu scilicet prout sunt in voto, non in actu tantum quia tunc verum est, quod tantum quia tunc verum est, quod peccatum quod commiserat mortale, ef- peccatum quod commiserat mortale, ef- ficitur veniale per taxationem pœniten- ficitur veniale per taxationem pœniten- tiæ consequente venia. tiæ consequente venia.

AD ID quod ulterius quæritur, dicen- Ad quæst. AD ID quod ulterius quæritur, dicen- Ad quæst. dum quod veniale dicitur tribus modis, dum quod veniale dicitur tribus modis, sicut in secundo Sententiarum libro no- sicut in secundo Sententiarum libro no- tavimus, scilicet ex genere, ut otiosum tavimus, scilicet ex genere, ut otiosum verbum ex eventu, sicut quando mor- verbum ex eventu, sicut quando mor- tali remisso per contritionem, etiam per tali remisso per contritionem, etiam per claves injungitur pœnitentia dans ve- claves injungitur pœnitentia dans ve- niam in toto per satisfactionem. Tertio niam in toto per satisfactionem. Tertio dicitur veniale quodlibet in se mortale : dicitur veniale quodlibet in se mortale : si tamen habet aliquid in circumstantia, si tamen habet aliquid in circumstantia, quare potest excusari per veniam. Et hoc quare potest excusari per veniam. Et hoc opponitur peccato ad_mortem, quod est opponitur peccato ad_mortem, quod est in Spiritum sanctum. Est enim hoc mo- in Spiritum sanctum. Est enim hoc mo- do veniale peccatum, peccatum ex igno- do veniale peccatum, peccatum ex igno- rantia vel infirmitate procedens, quod rantia vel infirmitate procedens, quod dicitur in Patrem vel in Filium. dicitur in Patrem vel in Filium.

AD ARGUMENTUM autem dicendum, quod AD ARGUMENTUM autem dicendum, quod veniale et mortale non sunt diversæ spe- veniale et mortale non sunt diversæ spe- cies peccati: et hujus probationem quæ- cies peccati: et hujus probationem quæ- re super finem secundi libri Sententia- re super finem secundi libri Sententia-

rum. rum.

Si tamen hoc non fiat, videtur hic Si tamen hoc non fiat, videtur hic tunc dicendum, quod mortale non muta- tunc dicendum, quod mortale non muta- tur in veniale, prout veniale dicitur alia tur in veniale, prout veniale dicitur alia species peccati, dividens peccatum cum species peccati, dividens peccatum cum mortalised deletur mortale, et nullum mortalised deletur mortale, et nullum veniale succedit: sed quia reatus non to- veniale succedit: sed quia reatus non to- tus deletur, imo manet debitum pœnæ tus deletur, imo manet debitum pœnæ temporalis, ideo dicitur mutari in ve- temporalis, ideo dicitur mutari in ve- niale et hoc est ex eventu veniale. Et niale et hoc est ex eventu veniale. Et est simile sicut si aliquis gratia judicis est simile sicut si aliquis gratia judicis vel senatus absolvitur a judicio mortis, vel senatus absolvitur a judicio mortis, et commutatur ei in judicium satisfactio- et commutatur ei in judicium satisfactio- nis pecuniæ vel alicujus alterius. nis pecuniæ vel alicujus alterius.

XXVII hujusce novæ editionis. XXVII hujusce novæ editionis.

Quæst. Quæst.

plutio. plutio.

IN IV SENTENT. DIST. XVII, D, ART. 56 ET 57. IN IV SENTENT. DIST. XVII, D, ART. 56 ET 57.

ARTICULUS LVI. ARTICULUS LVI.

An sola justitia utatur Deus, vel etiam An sola justitia utatur Deus, vel etiam misericordia in condemnatione ? misericordia in condemnatione ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, ante finem: « Justitia enim sola ibi, D, ante finem: « Justitia enim sola damnat, etc. » damnat, etc. »

CONTRA: CONTRA:

1. Statim infra dicit, quod servat miseri- 1. Statim infra dicit, quod servat miseri- cordiam in justitia, et justitiam in mise- cordiam in justitia, et justitiam in mise- ricordia ergo videtur, quod non sola ricordia ergo videtur, quod non sola damnat justitia. damnat justitia.

2. Adhuc, Communiter dicunt Sancti, 2. Adhuc, Communiter dicunt Sancti, quod in omni opere divino est miseri- quod in omni opere divino est miseri- cordia et veritas: et Magister probabit cordia et veritas: et Magister probabit infra : ergo falsum videtur, quod hic infra : ergo falsum videtur, quod hic dicit. dicit.

1 1

UTERIUS quæritur de hoc quod statim ad- UTERIUS quæritur de hoc quod statim ad- jungit : « Et quoniam verecundia magna jungit : « Et quoniam verecundia magna est poena, qui erubescit pro Christo fit est poena, qui erubescit pro Christo fit dignus misericordia. » dignus misericordia. »

Secundum hoc enim videtur, quod Secundum hoc enim videtur, quod prima gratia cadit sub merito accipientis prima gratia cadit sub merito accipientis eam: quia erubescere ad peccata nostra, eam: quia erubescere ad peccata nostra, est in potestate nostra: et hoc falsum est in potestate nostra: et hoc falsum esse probatum est in fine primi libri esse probatum est in fine primi libri Sententiarum 2, et etiam in secundo li- Sententiarum 2, et etiam in secundo li- bro 3. bro 3.

RESPONSIO. Dicendum ad primum, RESPONSIO. Dicendum ad primum, quod Magister recitat hic verba. Augu- quod Magister recitat hic verba. Augu- stini, qui loquitur sub hypothesi quadam, stini, qui loquitur sub hypothesi quadam, scilicet quod si Deus sola ad peccato- scilicet quod si Deus sola ad peccato- res uteretur justitia, tunc enim verum res uteretur justitia, tunc enim verum esset quod omnes damnaret et hoc esset quod omnes damnaret et hoc absque dubio videtur esse sententia absque dubio videtur esse sententia Litteræ. Alii autem hoc aliter solvunt, Litteræ. Alii autem hoc aliter solvunt, scilicet quod in puniendo Deus principa- scilicet quod in puniendo Deus principa- liter utitur justitia et quod præit mise- liter utitur justitia et quod præit mise-

1 Cf. Infra in tomo sequenti, Dist. XLVIII. 1 Cf. Infra in tomo sequenti, Dist. XLVIII.

2 Cf. I Sententiarum, Dist. XLII. Tom. XXVI. 2 Cf. I Sententiarum, Dist. XLII. Tom. XXVI.

751 751

ricordia, aut quasi sequitur, quia non ricordia, aut quasi sequitur, quia non est misericordia in toto liberans, sed est misericordia in toto liberans, sed quasi aliquid de poena relaxans : et est quasi aliquid de poena relaxans : et est non impediens justitiam, sed quasi te- non impediens justitiam, sed quasi te- nens ne tantum vindicet in peccatorem, nens ne tantum vindicet in peccatorem, quantum meruit et ideo attribuitur to- quantum meruit et ideo attribuitur to- tum justitiæ. Sed prima solutio verita- tum justitiæ. Sed prima solutio verita- tem Litteræ dicit, non secunda. tem Litteræ dicit, non secunda.

AD ID quod ulterius quæritur, dicen- AD ID quod ulterius quæritur, dicen- dum quod prima gratia non cadit sub dum quod prima gratia non cadit sub merito condigni, quantum ad ipsum qui merito condigni, quantum ad ipsum qui accipit eam, sed sub merito congrui; accipit eam, sed sub merito congrui; congruum enim est ut accipiat gratiam, congruum enim est ut accipiat gratiam, qui per attritionem, confessionem, et qui per attritionem, confessionem, et ruborem verecundiæ se ad accipiendum ruborem verecundiæ se ad accipiendum gratiam præparavit. Cadit tamen potius gratiam præparavit. Cadit tamen potius gratia sub merito alterius, quam acci- gratia sub merito alterius, quam acci- pientis quia unus alteri bene mereri pientis quia unus alteri bene mereri potest primam gratiam, licet idem sibi potest primam gratiam, licet idem sibi mereri non possit. Et de hoc supra in mereri non possit. Et de hoc supra in tractatu de reprobatione disputatum est. tractatu de reprobatione disputatum est.

ARTICULUS LVII. ARTICULUS LVII.

An semper necessarium sit confiteri suo An semper necessarium sit confiteri suo sacerdoti ? sacerdoti ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, sub finem: « Sufficit enim con- ibi, D, sub finem: « Sufficit enim con- fessio, quæ primum Deo offertur, etc. » fessio, quæ primum Deo offertur, etc. »

Videtur enim ex hoc, quod necesse Videtur enim ex hoc, quod necesse sit semper suo sacerdoti confiteri. sit semper suo sacerdoti confiteri.

1. Ponamus ergo, quod probabiliter 1. Ponamus ergo, quod probabiliter sciam, quod revelet confessionem, tunc sciam, quod revelet confessionem, tunc incidam in consuetudinem improbabilem incidam in consuetudinem improbabilem quæ hic damnatur. quæ hic damnatur.

2. Adhuc, Ponamus, quod aliquis for- 2. Adhuc, Ponamus, quod aliquis for- nicatus sit cum filia vel sorore vel matre nicatus sit cum filia vel sorore vel matre vel concubina sacerdotis, et probabiliter vel concubina sacerdotis, et probabiliter sciat, quod si dixerit ei in confessione, sciat, quod si dixerit ei in confessione, quod semper odiat eum videtur, quod quod semper odiat eum videtur, quod

3 3

Cf. II Sententiarum. Dist. XXI. Tom. Cf. II Sententiarum. Dist. XXI. Tom. XXVII. XXVII.

Ad 1. Ad 1.

Solutio. Solutio.

752 752

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tunc non oporteat eum confiteri sibi, tunc non oporteat eum confiteri sibi, quia scandalizabit eum. quia scandalizabit eum.

3. Adhuc, Ponamus, quod fœmina 3. Adhuc, Ponamus, quod fœmina debeat confiteri, et probabiliter æstimet, debeat confiteri, et probabiliter æstimet, quod sacerdos inclinabit eam ad malum quod sacerdos inclinabit eam ad malum per preces vel tactum impudicum, vide- per preces vel tactum impudicum, vide- tur quod in tali casu non debeat confi- tur quod in tali casu non debeat confi- teri. teri.

RESPONSIO. Dicendum, quod in omni- RESPONSIO. Dicendum, quod in omni- bus his casibus, si commode potest, de- bus his casibus, si commode potest, de- bet recurere ad superiorem, vel aliquem bet recurere ad superiorem, vel aliquem qui vim habet superioris. Si autem non qui vim habet superioris. Si autem non potest propter viæ periculum, vel sexus potest propter viæ periculum, vel sexus qualitatem, quia forte fœmina est, et ti- qualitatem, quia forte fœmina est, et ti- met corrumpi in via: debet hoc rogare met corrumpi in via: debet hoc rogare per alium, ut concedatur sibi licentia con- per alium, ut concedatur sibi licentia con-

fiteri alii, ne ordo qui est in præpositis fiteri alii, ne ordo qui est in præpositis Ecclesiæ contemnatur. Si autem nec hoc Ecclesiæ contemnatur. Si autem nec hoc potest, quod tamen raro contingit: tunc potest, quod tamen raro contingit: tunc sub spe ratihabitionis, eo quod talem li- sub spe ratihabitionis, eo quod talem li- centiam non debet denegare superior, centiam non debet denegare superior, potest alteri confiteri quousque veniatur potest alteri confiteri quousque veniatur ad præsentiam superioris, et licentiam' ad præsentiam superioris, et licentiam' possit impetrare. possit impetrare.

Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum. Idem etiam dico de ignorante sacerdo. Idem etiam dico de ignorante sacerdo. te vel nesciente distinguere inter veniale te vel nesciente distinguere inter veniale et mortale. et mortale.

In isto autem capitulo superius habi- In isto autem capitulo superius habi- tum est de verecundia et erubescentia, et tum est de verecundia et erubescentia, et ideo nihil quærimus hic de ipsa : et su- ideo nihil quærimus hic de ipsa : et su- pra multum est de ea disputatum, et ibi pra multum est de ea disputatum, et ibi requiratur. requiratur.

E. De tertio articulo, scilicet an sufficiat confiteri laico ? E. De tertio articulo, scilicet an sufficiat confiteri laico ?

Nunc priusquam præmissis auctoribus quæ his contradicere videntur, Nunc priusquam præmissis auctoribus quæ his contradicere videntur, respondeamus, tertiam quæstionem intueamur. Quod enim secunda quæ- respondeamus, tertiam quæstionem intueamur. Quod enim secunda quæ- stio continebat, scilicet an sine confessione et judicio sacerdotis soli Deo stio continebat, scilicet an sine confessione et judicio sacerdotis soli Deo confiteri sufficeret, expeditum est: et certificatum præmissis testimoniis, confiteri sufficeret, expeditum est: et certificatum præmissis testimoniis, quod non sufficit confiteri Deo sine sacerdote, nec est vere humilis et pœ- quod non sufficit confiteri Deo sine sacerdote, nec est vere humilis et pœ- nitens, si non desiderat et requirit sacerdotis judicium. Sed numquid æque nitens, si non desiderat et requirit sacerdotis judicium. Sed numquid æque valet alicui confiteri socio vel proximo suo, saltem cum deest sacerdos ? valet alicui confiteri socio vel proximo suo, saltem cum deest sacerdos ? Sane ad hoc potest dici, quod sacerdotis examen requirendum est studiose : Sane ad hoc potest dici, quod sacerdotis examen requirendum est studiose : quia sacerdotibus concessit Deus potestatem ligandi atque solvendi 1 : et quia sacerdotibus concessit Deus potestatem ligandi atque solvendi 1 : et ideo quibus ipsi dimittunt, et Deus dimittit. Si tamen defuerit sacerdos, ideo quibus ipsi dimittunt, et Deus dimittit. Si tamen defuerit sacerdos, proximo vel socio est facienda confessio. Sed curet quisque sacerdotem proximo vel socio est facienda confessio. Sed curet quisque sacerdotem quærere, qui sciat ligare et solvere. Talem enim esse oportet, qui aliorum quærere, qui sciat ligare et solvere. Talem enim esse oportet, qui aliorum crimina dijudicat. Unde Augustinus 2: Qui vult confiteri peccata ut inve- crimina dijudicat. Unde Augustinus 2: Qui vult confiteri peccata ut inve- niat gratiam, quærat sacerdotem qui sciat ligare et solvere : ne cum negli- niat gratiam, quærat sacerdotem qui sciat ligare et solvere : ne cum negli- gens circa se exstiterit, negligatur ab eo, qui eum misericorditer monet et gens circa se exstiterit, negligatur ab eo, qui eum misericorditer monet et

1 Cf. Matth. XVI, 19. 1 Cf. Matth. XVI, 19.

2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10. 2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10.

: :

4 4

IN IV SENTENT. DIST. XVII, E. IN IV SENTENT. DIST. XVII, E.

753 753

petit ne ambo in foveam cadant, quam stultus evitare noluit. Tanta itaque petit ne ambo in foveam cadant, quam stultus evitare noluit. Tanta itaque vis confessionis est, ut si deest sacerdos, confiteatur proximo. Sæpe enim vis confessionis est, ut si deest sacerdos, confiteatur proximo. Sæpe enim contingit, quod poenitens non potest verecundari coram sacerdote, quem contingit, quod poenitens non potest verecundari coram sacerdote, quem desideranti nec tempus, nec locus offerret 1. Et si ille cui confitebitur po- desideranti nec tempus, nec locus offerret 1. Et si ille cui confitebitur po- testatem non habeat solvendi, fit tamen dignus venia ex sacerdotis deside- testatem non habeat solvendi, fit tamen dignus venia ex sacerdotis deside- rio, qui crimen confitetur socio. Mundati enim sunt leprosi, dum ibant rio, qui crimen confitetur socio. Mundati enim sunt leprosi, dum ibant ora vel se ostendere sacerdotibus, antequam ad eos pervenirent. Unde ora vel se ostendere sacerdotibus, antequam ad eos pervenirent. Unde patet Deum ad cor inspicere, dum ex necessitate prohibentur ad sacerdotes patet Deum ad cor inspicere, dum ex necessitate prohibentur ad sacerdotes pervenire. Unde Augustinus: Sæpe quidem quærunt eos sani et læti: pervenire. Unde Augustinus: Sæpe quidem quærunt eos sani et læti: sed dum quærunt, antequam perveniant, moriuntur. Sed misericordia Dei sed dum quærunt, antequam perveniant, moriuntur. Sed misericordia Dei ubique est qui et justis parcere novit, et si non tam cito, sicut si sol- ubique est qui et justis parcere novit, et si non tam cito, sicut si sol- verentur a sacerdote. Qui ergo confitetur sacerdoti, omnino me- verentur a sacerdote. Qui ergo confitetur sacerdoti, omnino me- liori quam potest confiteatur : et si peccatum occultum est, sufficiat liori quam potest confiteatur : et si peccatum occultum est, sufficiat referre in notitiam sacerdotis. Nam in resurrectione filiæ archisynagogi referre in notitiam sacerdotis. Nam in resurrectione filiæ archisynagogi puellæ, pauci interfuerunt qui viderunt : nondum enim erat sepulta, puellæ, pauci interfuerunt qui viderunt : nondum enim erat sepulta, nondum extra portam delata, nondum domum in notitiam portata. Intus nondum extra portam delata, nondum domum in notitiam portata. Intus resuscitavit, quam intus invenit, relictis solis Petro et Jacobo et Joanne, resuscitavit, quam intus invenit, relictis solis Petro et Jacobo et Joanne, et patre et matre puellæ, in quibus figuraliter continentur sacerdotes Ec- et patre et matre puellæ, in quibus figuraliter continentur sacerdotes Ec- clesiæ. Quos autem extra invenit, advertendum est quomodo suscitavit. clesiæ. Quos autem extra invenit, advertendum est quomodo suscitavit. Flebat enim turba post filium viduæ: flevit Martha et Maria supplicantes Flebat enim turba post filium viduæ: flevit Martha et Maria supplicantes pro fratre': flebat et turba Mariam secuta. In quo docemur, publice pec- pro fratre': flebat et turba Mariam secuta. In quo docemur, publice pec- cantibus non proprium, sed Ecclesiæ sufficere meritum. Laboret ergo cantibus non proprium, sed Ecclesiæ sufficere meritum. Laboret ergo poenitens in Ecclesia esse, et ad Ecclesiæ unitatem tendere 8. Nisi enim poenitens in Ecclesia esse, et ad Ecclesiæ unitatem tendere 8. Nisi enim unitas Ecclesiæ succurrat, nisi quod deest peccatori sua oratione com- unitas Ecclesiæ succurrat, nisi quod deest peccatori sua oratione com- pleat, de manibus inimici non eripietur anima mortui. Credendum est pleat, de manibus inimici non eripietur anima mortui. Credendum est enim, quod omnes orationes et eleemosynæ Ecclesiæ et opera justitiæ et enim, quod omnes orationes et eleemosynæ Ecclesiæ et opera justitiæ et misericordiæ succurrant recognoscenti mortem suam ad conversionem. misericordiæ succurrant recognoscenti mortem suam ad conversionem. Ideoque nemo digne pœnitere potest, quem non sustineat unitas Ecclesiæ. Ideoque nemo digne pœnitere potest, quem non sustineat unitas Ecclesiæ. Ideoque nemo petat sacerdotes per aliquam culpam ab unitate Ecclesiæ Ideoque nemo petat sacerdotes per aliquam culpam ab unitate Ecclesiæ divisos. Ex his satis aperitur et absolvitur præmissæ quæstionis articulus. divisos. Ex his satis aperitur et absolvitur præmissæ quæstionis articulus. Quærendus est enim sacerdos sapiens et discretus, qui cum potestate simul Quærendus est enim sacerdos sapiens et discretus, qui cum potestate simul habeat judicium: qui si forte defuerit, confiteri debet socio. Beda vero habeat judicium: qui si forte defuerit, confiteri debet socio. Beda vero

1 Edit. J. Alleaume, offert. 1 Edit. J. Alleaume, offert.

2 Cf. Luc. XVII, 14. 2 Cf. Luc. XVII, 14.

3 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10. 3 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 10.

* Edit. J. Alleaume, solveretur. * Edit. J. Alleaume, solveretur.

5 Cf. Matth. 1x, 23 et seq. ; Marc. v, 40. 5 Cf. Matth. 1x, 23 et seq. ; Marc. v, 40.

6 Cf. Luc. VII, 12 et 13. 6 Cf. Luc. VII, 12 et 13.

7 Cf. Joan. XI, 21 et seq. 7 Cf. Joan. XI, 21 et seq.

8. S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 12. 8. S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 12.

XXIX XXIX

48 48

754 754

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

inter confessionem venialium et mortalium distinguit super illum locum, inter confessionem venialium et mortalium distinguit super illum locum, Confitemini alterutrum peccata vestra'. Ait enim Coæqualibus quotidiana Confitemini alterutrum peccata vestra'. Ait enim Coæqualibus quotidiana et levia, graviora vero sacerdoti pandamus, et quanto jusserit tempore et levia, graviora vero sacerdoti pandamus, et quanto jusserit tempore purgare curemus: quia sine confessione emendationis peccata nequeunt purgare curemus: quia sine confessione emendationis peccata nequeunt dimitti. Sed et graviora coæqualibus pandenda sunt, cum deest sacerdos, dimitti. Sed et graviora coæqualibus pandenda sunt, cum deest sacerdos, et urget periculum. Venialia vero, etiam sacerdotum ablata copia, licet con- et urget periculum. Venialia vero, etiam sacerdotum ablata copia, licet con- fiteri coæquali, et sufficit, ut quibusdam placet: si tamen ex contemptu fiteri coæquali, et sufficit, ut quibusdam placet: si tamen ex contemptu non prætermittatur sacerdos. Tutius est tamen et perfectius utriusque ge- non prætermittatur sacerdos. Tutius est tamen et perfectius utriusque ge- neris peccata sacerdotibus pandere, et consilium medicinæ ab eis quærere, neris peccata sacerdotibus pandere, et consilium medicinæ ab eis quærere, quibus concessa est potestas ligandi et solvendi. quibus concessa est potestas ligandi et solvendi.

ARTICULUS LVIII. ARTICULUS LVIII.

An aliquis potest confiteri suo socio, et An aliquis potest confiteri suo socio, et ad quid valeat illa confessio ? ad quid valeat illa confessio ?

Deinde transeundum est ad illud ca- Deinde transeundum est ad illud ca- pitulum E, « Nunc priusquam præmis- pitulum E, « Nunc priusquam præmis- sis auctoritatibus, etc. » sis auctoritatibus, etc. »

ET QUÆRENDUM est primo de hoc quod ET QUÆRENDUM est primo de hoc quod dicit, ibi, post initium : « Sed numquid dicit, ibi, post initium : « Sed numquid æque valet alicui confiteri socio ? etc. » æque valet alicui confiteri socio ? etc. » Secundo, Utrum illa confessio sit sa- Secundo, Utrum illa confessio sit sa- cramentum, vel non? cramentum, vel non?

AD PRIMUM autem sic objicitur : AD PRIMUM autem sic objicitur :

1. Confessio fit propter absolutionem : 1. Confessio fit propter absolutionem : sed absolvendi potestatem non habet sed absolvendi potestatem non habet laicus ergo confessio laico facta, nihil laicus ergo confessio laico facta, nihil valere videtur. valere videtur.

2. Adhuc, Virtute clavium dimittitur 2. Adhuc, Virtute clavium dimittitur pars poenæ sed laicus non habet claves : pars poenæ sed laicus non habet claves : ergo videtur, quod confessio sibi facta, ergo videtur, quod confessio sibi facta, nihil conferat. nihil conferat.

3. Adhuc, Reconciliatio Ecclesiæ fit 3. Adhuc, Reconciliatio Ecclesiæ fit per ministrum Ecclesiæ: sed laicus non per ministrum Ecclesiæ: sed laicus non est minister Ecclesiæ: ergo non debet est minister Ecclesiæ: ergo non debet fieri laico. fieri laico.

1 Jacob. v, 16. 1 Jacob. v, 16.

Sed quia de hoc plura habita sunt, Sed quia de hoc plura habita sunt, sufficiant ista. sufficiant ista.

SOLUTIO. Dicendum autem ab obje- SOLUTIO. Dicendum autem ab obje- ctum, quod valet confessio facta laico, ctum, quod valet confessio facta laico, ubi articulus necessitatis non contemp- ubi articulus necessitatis non contemp- tus religionis excludit proprium vel alie- tus religionis excludit proprium vel alie- num sacerdotem. num sacerdotem.

Ad objecta autem responderunt patres Ad objecta autem responderunt patres nostri in scientia ista, dicendo multipli- nostri in scientia ista, dicendo multipli- cem esse absolvendi potestatem. Est cem esse absolvendi potestatem. Est enim potestas absolvendi ex auctoritate enim potestas absolvendi ex auctoritate quæ est Dei. Et est potestas superexcel- quæ est Dei. Et est potestas superexcel- lentiæ et hæc est Christi hominis, qui lentiæ et hæc est Christi hominis, qui sine confessione extra facta, et injun- sine confessione extra facta, et injun- ctione taxatæ satisfactionis peccatores ctione taxatæ satisfactionis peccatores poenitentes absolvit. Tertia potestas est poenitentes absolvit. Tertia potestas est ex vitæ merito, et suffragiis orationum : ex vitæ merito, et suffragiis orationum : et hæc est sanctorum in Ecclesia, qua et hæc est sanctorum in Ecclesia, qua unus alii primam gratiam meretur quæ unus alii primam gratiam meretur quæ absolvit a peccatis. Alia autem potestas absolvit a peccatis. Alia autem potestas est ex officio ministrorum, concessa sa- est ex officio ministrorum, concessa sa- cerdotibus. Et ultima ex unitate fidei et cerdotibus. Et ultima ex unitate fidei et charitatis, et hæc pro necessitatis arti- charitatis, et hæc pro necessitatis arti- culo descendit in omnem hominem ad culo descendit in omnem hominem ad proximo subveniendum : et hanc pote- proximo subveniendum : et hanc pote- statem habet laicus in articulo necessita- statem habet laicus in articulo necessita- tis, et mulier similiter. tis, et mulier similiter.

Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum.

Solut Solut

IN IV SENTENT. DIST. XVII, E, ART. 39 ET 60. IN IV SENTENT. DIST. XVII, E, ART. 39 ET 60.

755 755

tra tra

ARTICULUS LIX. ARTICULUS LIX.

An confessio facta laico socio sit sacra- An confessio facta laico socio sit sacra- mentum ? mentum ?

Secundo quæritur, Utrum hæc confes- Secundo quæritur, Utrum hæc confes- sio sit sacramentum ? sio sit sacramentum ?

Et videtur, quod non : quia Et videtur, quod non : quia

1. Omne sacramentum est in dispen- 1. Omne sacramentum est in dispen- satione ministrorum Ecclesiæ: sed hic satione ministrorum Ecclesiæ: sed hic non est Ecclesiæ minister ergo non non est Ecclesiæ minister ergo non

est sacramentum. est sacramentum.

2. Adhuc, Formam absolutionis quæ 2. Adhuc, Formam absolutionis quæ est sacramentum, præcedit potestas cla- est sacramentum, præcedit potestas cla- vium iste autem laicus non habet cla- vium iste autem laicus non habet cla- ves ergo non dat sacramentum. ves ergo non dat sacramentum.

IN CONTRARIUM est, quod baptismus a IN CONTRARIUM est, quod baptismus a quocumque detur, est sacramentum : quocumque detur, est sacramentum : ergo similiter et poenitentia, ut videtur. ergo similiter et poenitentia, ut videtur.

SOLUTIO. Dicendum, quod antiqui di- SOLUTIO. Dicendum, quod antiqui di- xerunt, quod contritio et confessio non xerunt, quod contritio et confessio non sunt sacramentum, sed absolutio sola. sunt sacramentum, sed absolutio sola. Sed hoc nihil esse infra in Littera pro- Sed hoc nihil esse infra in Littera pro- babitur. Unde dicendum, quod habet babitur. Unde dicendum, quod habet sacramentum confessionis. sacramentum confessionis.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod mi- AD PRIMUM ergo dicendum, quod mi- nister duplex est, scilicet verus, et est nister duplex est, scilicet verus, et est vicarius, et talis minister vicarius pro vicarius, et talis minister vicarius pro articulo necessitatis sufficit hic. articulo necessitatis sufficit hic.

AD ALIUD dicendum, quod absolutio AD ALIUD dicendum, quod absolutio per claves, est illud in quo abundat vera per claves, est illud in quo abundat vera confessio a confessione facta in necessi- confessio a confessione facta in necessi- tate: tate:

sed tamen absolutio quædam est sed tamen absolutio quædam est hic, scilicet quæ fit merito unitatis Ec- hic, scilicet quæ fit merito unitatis Ec- clesiæ. Licet ergo non tantum effectum clesiæ. Licet ergo non tantum effectum consequatur, sicut si confiteretur sacer- consequatur, sicut si confiteretur sacer- doti, tamen consequitur absolutionem doti, tamen consequitur absolutionem in communi, et ad hanc non est neces- in communi, et ad hanc non est neces- saria vis clavium, ubi non potest sacer- saria vis clavium, ubi non potest sacer- dos haberi. dos haberi.

ARTICULUS LX. ARTICULUS LX.

Qualis sacerdos est quærendus? et, Quæ Qualis sacerdos est quærendus? et, Quæ sint conditiones sacerdotis confitentis? sint conditiones sacerdotis confitentis?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, E, post initium : « Sed curet quisque ibi, E, post initium : « Sed curet quisque sacerdotem quærere, qui sciat ligare et sacerdotem quærere, qui sciat ligare et solvere. » solvere. »

Videtur enim nullus talis esse: quia Videtur enim nullus talis esse: quia quædam in genere peccatorum adeo per- quædam in genere peccatorum adeo per- plexa sunt, quod etiam magni clerici per plexa sunt, quod etiam magni clerici per maximas distinctiones vix enodare pos- maximas distinctiones vix enodare pos- sunt, et dubia multa adhuc post discus- sunt, et dubia multa adhuc post discus- sionem eorum remanent: ergo videtur, sionem eorum remanent: ergo videtur, quod vix vel numquam possit talis inve- quod vix vel numquam possit talis inve- niri. niri.

ULTERIUS hic quæritur de conditioni- ULTERIUS hic quæritur de conditioni- bus sacerdotis confessoris, quas quidam bus sacerdotis confessoris, quas quidam versifice dicunt: versifice dicunt:

Confessor dulcis, affabilis, atque suavis, Confessor dulcis, affabilis, atque suavis, Prudens, discretus, mitis, pius, atque beni- Prudens, discretus, mitis, pius, atque beni-

[gnus. [gnus.

Vix enim umquam talis invenitur, qui Vix enim umquam talis invenitur, qui omnia hæc in se habeat, omnia hæc in se habeat,

Præterea, Istæ conditiones non viden- Præterea, Istæ conditiones non viden- tur esse necessariæ, sed potius tantum tur esse necessariæ, sed potius tantum illæ quæ faciunt ad actum confessionis : illæ quæ faciunt ad actum confessionis : hæ autem sunt discernere audita, et ex- hæ autem sunt discernere audita, et ex- trahere occulta, et medicare salubriter trahere occulta, et medicare salubriter inventa ergo videtur, quod in audiente inventa ergo videtur, quod in audiente confessiones non exigantur plura : dis- confessiones non exigantur plura : dis- cernere enim audita fit per scientiam cernere enim audita fit per scientiam discernendi inter lepram et non lepram, discernendi inter lepram et non lepram, extractio autem occultorum fit per dis- extractio autem occultorum fit per dis- cretam inquisitionem, et medicatio in- cretam inquisitionem, et medicatio in- ventorum vulnerum fit per discretam ventorum vulnerum fit per discretam pœnitentiæ sive satisfactionis injunctio- pœnitentiæ sive satisfactionis injunctio-

nem. nem.

Quæst. Quæst.

* Cf. Infra, Dist. XXII. * Cf. Infra, Dist. XXII.

Solutio. Solutio.

Ad quæst. Ad quæst.

756 756

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

SOLUTIO. Dicendum, quod sacerdos SOLUTIO. Dicendum, quod sacerdos non tenetur scire discernere nisi in com- non tenetur scire discernere nisi in com- muni, scilicet quæ sint capitalia morta- muni, scilicet quæ sint capitalia morta- lia communia, et quæ venialia ex gene- lia communia, et quæ venialia ex gene- re et hoc valde leve est. Dubitatio enim re et hoc valde leve est. Dubitatio enim quæ contingit inter sapientes, utrum quæ contingit inter sapientes, utrum veniale aliquid sit vel mortale, contingit veniale aliquid sit vel mortale, contingit ex delectatione morosa adveniente, vel ex delectatione morosa adveniente, vel ex contemptu, vel hujusmodi, et non ex ex contemptu, vel hujusmodi, et non ex genere actus. Sciens ergo illa quæ dicta genere actus. Sciens ergo illa quæ dicta sunt, sufficiens est vel reputatur pro sunt, sufficiens est vel reputatur pro temporis hujus necessitate ad confessio- temporis hujus necessitate ad confessio- nes audiendas. Sed tamen puto, quod nes audiendas. Sed tamen puto, quod hæc nesciens, peccet mortaliter audiendo hæc nesciens, peccet mortaliter audiendo confessiones, et eum instituens adhuc confessiones, et eum instituens adhuc plus peccet, quam ipse. Et permittens plus peccet, quam ipse. Et permittens institutum ministrare, etiam mortaliter institutum ministrare, etiam mortaliter peccat, si sua interest talem prohibere. peccat, si sua interest talem prohibere.

AD ALIUD dicendum, quod Magistri AD ALIUD dicendum, quod Magistri non ponunt tantum conditiones confes- non ponunt tantum conditiones confes- soris ex dispositione ad actum confessio- soris ex dispositione ad actum confessio- nis audiendæ, sed etiam quæ adducere nis audiendæ, sed etiam quæ adducere possunt et allicere homines ad confiten- possunt et allicere homines ad confiten- dum et ideo non sunt de esse confesso- dum et ideo non sunt de esse confesso- ris ut confessor est, sed potius de bene ris ut confessor est, sed potius de bene esse: sed tres dictæ, sunt sine quibus esse: sed tres dictæ, sunt sine quibus sine peccato esse non potest. sine peccato esse non potest.

: :

votum reputatur a Deo pro facto, qui votum reputatur a Deo pro facto, qui cor respicit ergo ita cito evolat unus cor respicit ergo ita cito evolat unus

sicut alter. sicut alter.

CONTRA Aliquid impenditur uni ex vi CONTRA Aliquid impenditur uni ex vi clavium, quod non percipit alius: ergo clavium, quod non percipit alius: ergo videtur, quod ratione illius etiam ille ci- videtur, quod ratione illius etiam ille ci-

tius evolabit. tius evolabit.

RESPONSIO. Dicendum, quod citius RESPONSIO. Dicendum, quod citius evolat confessus sacerdoti, sicut probat evolat confessus sacerdoti, sicut probat ultima objectio. ultima objectio.

Ser Ser

AD PRIMUM ergo dicendum, quod vo- AD PRIMUM ergo dicendum, quod vo- tum pro facto reputatur in omnibus quæ tum pro facto reputatur in omnibus quæ ab ipso fieri deberent, et quantum ad ab ipso fieri deberent, et quantum ad meritum substantiale: sed quantum ad meritum substantiale: sed quantum ad ea quæ fiunt per alium, impossibile est ea quæ fiunt per alium, impossibile est quod votum pro facto reputetur : fit au- quod votum pro facto reputetur : fit au- tem diminutio pœnæ per claves quæ tem diminutio pœnæ per claves quæ sunt in ministerio sacerdotis, et virtute sunt in ministerio sacerdotis, et virtute passionis Christi : et ideo in illo non re- passionis Christi : et ideo in illo non re- putatur votum pro facto: sed diminutio putatur votum pro facto: sed diminutio pœnæ nec est de substantiali merito, pœnæ nec est de substantiali merito, nec de substantiali præmio. Et in talibus nec de substantiali præmio. Et in talibus valent opera exteriora plus quam volun- valent opera exteriora plus quam volun- tas et quoad hoc sunt in æquales. tas et quoad hoc sunt in æquales.

So So

ARTICULUS LXI. ARTICULUS LXI.

An volenti confiteri, sed morte prævento, An volenti confiteri, sed morte prævento, votum reputetur pro facto? votum reputetur pro facto?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, E, ante medium: « Ne cum negli- ibi, E, ante medium: « Ne cum negli- gens circa se exstiterit, etc. » gens circa se exstiterit, etc. »

Sint enim duo, quorum uterque ha- Sint enim duo, quorum uterque ha- bet votum æquale confitendi, et unus bet votum æquale confitendi, et unus moritur inconfessus, eo quod necessitate moritur inconfessus, eo quod necessitate præventus sacerdotem habere non po- præventus sacerdotem habere non po- tuit alter autem confitetur sacerdoti: tuit alter autem confitetur sacerdoti: et in omnibus aliis sunt pares: quæritur et in omnibus aliis sunt pares: quæritur ergo quis citius liberabitur, et evolabit? ergo quis citius liberabitur, et evolabit?

: :

Videtur autem, quod æqualiter: quia Videtur autem, quod æqualiter: quia

ARTICULUS LXII. ARTICULUS LXII.

An diversa sollicitudo sit habenda penes An diversa sollicitudo sit habenda penes pœnitentes ? pœnitentes ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, E, circa medium : « Intus resuscita- ibi, E, circa medium : « Intus resuscita- vit, quam intus invenit, etc. » vit, quam intus invenit, etc. »

Quæritur enim hic de diversa sollici- Quæritur enim hic de diversa sollici- tudine sacerdotum habenda circa pœni- tudine sacerdotum habenda circa pœni- tentes. tentes.

1. Intus enim mortuus, est cujus pec- 1. Intus enim mortuus, est cujus pec- catum latet apud se, vel in solo cor- catum latet apud se, vel in solo cor- de sed ille suscitatur per poenitentiam : de sed ille suscitatur per poenitentiam : ergo illi non debet injungi aliquid exte- ergo illi non debet injungi aliquid exte- rioris operis, sed tantum aliquid occul- rioris operis, sed tantum aliquid occul- tum ergo peccant injungentes jejunia, tum ergo peccant injungentes jejunia, eleemosynas, peregrinationes, et hujus- eleemosynas, peregrinationes, et hujus- modi, quod falsum est. modi, quod falsum est.

Adhuc, Præsentia trium discipulorum, Adhuc, Præsentia trium discipulorum,

IN IV SENTENT. DIST. XVII, E, ART. 62. IN IV SENTENT. DIST. XVII, E, ART. 62.

scilicet Petri, Jacobi, et Joannis, aliquid scilicet Petri, Jacobi, et Joannis, aliquid importat. Videtur autem ex hoc quod importat. Videtur autem ex hoc quod sacerdos possit secum adhibere ad au- sacerdos possit secum adhibere ad au- diendas confessiones occultas bonas per- diendas confessiones occultas bonas per- sonas quæ prodesse possunt, et non sonas quæ prodesse possunt, et non obesse, ut orent pro pœnitente. Et hoc obesse, ut orent pro pœnitente. Et hoc condemnatur ab Ecclesia: non enim li- condemnatur ab Ecclesia: non enim li- cet sacerdoti aliquem adhibere ad audi- cet sacerdoti aliquem adhibere ad audi- tum confessionis alicujus. tum confessionis alicujus.

2. Adhuc, Ex secundi mortui suscita- 2. Adhuc, Ex secundi mortui suscita- tione videtur, quod confessio et injun- tione videtur, quod confessio et injun- ctio poenitentiæ faciendæ sint coram mul- ctio poenitentiæ faciendæ sint coram mul- titudine ergo videtur, quod omnis ille titudine ergo videtur, quod omnis ille qui manifeste peccavit, manifeste confi- qui manifeste peccavit, manifeste confi- teri debet, et publicam pœnitentiam sub- teri debet, et publicam pœnitentiam sub- ire et hoc etiam non legitur. ire et hoc etiam non legitur.

3. Item, Objicitur de tertio qui cla- 3. Item, Objicitur de tertio qui cla- more Domini suscitatus est ³, in quo vi- more Domini suscitatus est ³, in quo vi- detur signari, quod peccatum obstinati detur signari, quod peccatum obstinati in aures etiam nescientium sit claman- in aures etiam nescientium sit claman- dum et hoc falsissimum est: ergo vi- dum et hoc falsissimum est: ergo vi- detur, quod hæc tria ad factum sacerdo- detur, quod hæc tria ad factum sacerdo- tum in confessionibus audiendis, male tum in confessionibus audiendis, male adducuntur. adducuntur.

RESPONSIO. Dicendum, quod puella de RESPONSIO. Dicendum, quod puella de qua loquitur Matthæus, 1x, 23 et seq., qua loquitur Matthæus, 1x, 23 et seq., et Marcus, v, 37 et seq., quæ intus sus- et Marcus, v, 37 et seq., quæ intus sus- citabatur, in veritate significabat pecca- citabatur, in veritate significabat pecca- tum occultum : sed quod discipuli adhi- tum occultum : sed quod discipuli adhi- biti sunt, factum est propter discipulos biti sunt, factum est propter discipulos qui futuri sacerdotes erant, et doctores, qui futuri sacerdotes erant, et doctores, et sacerdotum instructionem, ut in figu- et sacerdotum instructionem, ut in figu- ra mysterium deprehendendo discerent ra mysterium deprehendendo discerent velare peccata hominum occulta. velare peccata hominum occulta.

Quod autem objicitur de pœnitentia Quod autem objicitur de pœnitentia occulta et manifesta, dicendum quod occulta et manifesta, dicendum quod dupliciter dicitur pœnitentia manifesta, dupliciter dicitur pœnitentia manifesta, scilicet aut quæ manifesta est ut pœni- scilicet aut quæ manifesta est ut pœni- tentia talis peccati, aut quæ manifesta tentia talis peccati, aut quæ manifesta est, non ut pœnitentia, sed ut factum est, non ut pœnitentia, sed ut factum meritorium ex devotione a stola sacer- meritorium ex devotione a stola sacer- dotis susceptum. Et primo quidem modo dotis susceptum. Et primo quidem modo pro occulto numquam debet imponi pœ- pro occulto numquam debet imponi pœ- nitentia manifesta, quia hoc esset quo- nitentia manifesta, quia hoc esset quo-

1 Cf. Marc. v, 37. 1 Cf. Marc. v, 37.

2 Cf. Luc. VII, 12 et seq. 2 Cf. Luc. VII, 12 et seq.

3 Joan, x1, 43: Jesus voce magna clamavit : 3 Joan, x1, 43: Jesus voce magna clamavit :

757 757

dammodo prodere confessionem. Alio dammodo prodere confessionem. Alio autem modo potest fieri poenitentia ma- autem modo potest fieri poenitentia ma- nifesta, quia ex hoc nullum deprehendi- nifesta, quia ex hoc nullum deprehendi- tur peccatum: cum etiam sine confes- tur peccatum: cum etiam sine confes- sione peccatorum sæpe talia opera a fide- sione peccatorum sæpe talia opera a fide- libus a stola sacerdotum suscipiantur. libus a stola sacerdotum suscipiantur.

Dicunt tamen quidam, quod moraliter Dicunt tamen quidam, quod moraliter significantur per tres discipulos virtutes significantur per tres discipulos virtutes quæ esse debent in sacerdotibus: per Ja- quæ esse debent in sacerdotibus: per Ja- cobum constantia pugnæ contra diabo- cobum constantia pugnæ contra diabo- lum, ut eripiat oves sibi commissas: per lum, ut eripiat oves sibi commissas: per Petrum potestas et scientia: et per Joan- Petrum potestas et scientia: et per Joan- nem gratia in visceribus misericordiæ : nem gratia in visceribus misericordiæ : et hoc non curamus, quia hic est locus et hoc non curamus, quia hic est locus disputandi magis, quam prædicandi. disputandi magis, quam prædicandi.

AD ALIUD dicendum, quod peccatum AD ALIUD dicendum, quod peccatum publicum, quod omnes vel multos in publicum, quod omnes vel multos in scandalum traxit, debet publica poeniten- scandalum traxit, debet publica poeniten- tia puniri, ut supra in auctoritate Au- tia puniri, ut supra in auctoritate Au- gustini habitum est in hac eadem distin- gustini habitum est in hac eadem distin- ctione. Ut si peccatum ejus non modo in ctione. Ut si peccatum ejus non modo in gravi ejus malo, sed etiam in tanto scan- gravi ejus malo, sed etiam in tanto scan- dalo aliorum est, atque hoc expedire dalo aliorum est, atque hoc expedire utilitati Ecclesiæ videtur Antistiti, in no- utilitati Ecclesiæ videtur Antistiti, in no- titiam multorum vel totius plebis agere titiam multorum vel totius plebis agere poenitentiam non recuset. poenitentiam non recuset.

Ad objectum autem dicendum, quod Ad objectum autem dicendum, quod hoc non est publicare confessionem, sed hoc non est publicare confessionem, sed potius peccatum emendatione condigna potius peccatum emendatione condigna punire: ut sicut Ecclesiam deædificavit punire: ut sicut Ecclesiam deædificavit peccando publice, ita emendet publice peccando publice, ita emendet publice satisfaciendo. satisfaciendo.

AD ALIUD dicendum, quod clamor non AD ALIUD dicendum, quod clamor non significat præconizationem, sed potius significat præconizationem, sed potius devotam a Deo postulationem suffragii, devotam a Deo postulationem suffragii, et petitionem intercessionis ab Ecclesia, et petitionem intercessionis ab Ecclesia, qnæ signatur per turbam adductam ad qnæ signatur per turbam adductam ad monumentum*. Porta autem in qua sus- monumentum*. Porta autem in qua sus- citatur juvenis significat apertionem no- citatur juvenis significat apertionem no- titiæ eorum quos scandalizavit. titiæ eorum quos scandalizavit.

3 3

Lazare, veni foras. Lazare, veni foras. * Cf. Joan. XI, 33. * Cf. Joan. XI, 33.

5 Cf. Luc. VII, 12. 5 Cf. Luc. VII, 12.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Solutio. Solutio.

758 758

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ARTICULUS LXIII. ARTICULUS LXIII.

An excommunicatus ab Ecclesia, et non An excommunicatus ab Ecclesia, et non a Deo, sit vitandus? a Deo, sit vitandus?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, E, ante finem: « Nemo petat sacer- ibi, E, ante finem: « Nemo petat sacer- dotes per aliquam culpam ab unitate Ec- dotes per aliquam culpam ab unitate Ec- clesiæ divisos, etc. » clesiæ divisos, etc. »

Videtur sæpe errare Ecclesia excom- Videtur sæpe errare Ecclesia excom- municando eos qui non sunt excommu- municando eos qui non sunt excommu- nicati si igitur talis petatur qui non est nicati si igitur talis petatur qui non est excommunicatus quoad Deum, sed quoad excommunicatus quoad Deum, sed quoad Ecclesiam, videtur quod non debeat no- Ecclesiam, videtur quod non debeat no- cere pœnitenti. cere pœnitenti.

ipso ipso

SOLUTIO. Dicendum, quod eo SOLUTIO. Dicendum, quod eo quod scit divisum, nocere incipit si pe- quod scit divisum, nocere incipit si pe- tit: quia Deus approbat et præcipit, quod tit: quia Deus approbat et præcipit, quod homo secundum faciem judicet 1, eo quod homo secundum faciem judicet 1, eo quod homini non nisi de facie fides fieri possit. homini non nisi de facie fides fieri possit. Unde licet erret Ecclesia, tamen Deus Unde licet erret Ecclesia, tamen Deus approbat, quod iste se gerat pro excom- approbat, quod iste se gerat pro excom- municato, et alii vitent eum. Et qui non municato, et alii vitent eum. Et qui non vult vitare, vinculum Ecclesiæ contem- vult vitare, vinculum Ecclesiæ contem- nit, et ideo peccat. Et tamen Littera vi- nit, et ideo peccat. Et tamen Littera vi- detur eos excusare ab objectione: quia detur eos excusare ab objectione: quia dicit, per aliquam culpam, etc., si ta- dicit, per aliquam culpam, etc., si ta- men etiam sine culpa reali, sed tantum men etiam sine culpa reali, sed tantum pro opinata culpa dividatur ab Ecclesia, pro opinata culpa dividatur ab Ecclesia, tunc solutio prima habet locum. tunc solutio prima habet locum.

ARTICULUS LXIV. ARTICULUS LXIV.

An teneamur ad confitenda venialia ? An teneamur ad confitenda venialia ? et, An reiteranda est confessio eorum et, An reiteranda est confessio eorum quæ dicta sunt? quæ dicta sunt?

ibi, E, ante finem: « Coæqualibus q ibi, E, ante finem: « Coæqualibus q

tidiana et levia, etc. » tidiana et levia, etc. »

•quo- •quo-

Videtur enim, quod non teneamur ad Videtur enim, quod non teneamur ad venialium confessionem: quia venialium confessionem: quia

1. Illa sunt quæ nostram effugiunt no- 1. Illa sunt quæ nostram effugiunt no- titiam, de quibus dicitur: Delicta quis titiam, de quibus dicitur: Delicta quis intelligit? ergo videtur, quod non te- intelligit? ergo videtur, quod non te- neamur, quia impossibile est confiteri neamur, quia impossibile est confiteri ignotum. ignotum.

2. Adhuc, Veniale et mortale non ha- 2. Adhuc, Veniale et mortale non ha- bent proportionem: ergo nec medicinæ : bent proportionem: ergo nec medicinæ : sed aliqua medicina est confessio pro sed aliqua medicina est confessio pro mortali ergo nulla erit pro veniali. mortali ergo nulla erit pro veniali.

LICET de hoc supra habitum est, et so- LICET de hoc supra habitum est, et so- lutum, quod, ut puto, non tenemur ad lutum, quod, ut puto, non tenemur ad confessionem venialium nisi in generali, confessionem venialium nisi in generali, scilicet confessione Primæ et Completorii scilicet confessione Primæ et Completorii et ante altare: tamen pro duobus casibus et ante altare: tamen pro duobus casibus incipimus obligari quantum possumus, incipimus obligari quantum possumus, scilicet quia non bene certum est quid scilicet quia non bene certum est quid veniale, quid mortale a parte nostra, veniale, quid mortale a parte nostra, licet in genere facile sit distinguere : et licet in genere facile sit distinguere : et secundus casus est propter securitatem. secundus casus est propter securitatem.

AD ID autem quod primo objicitur, di- AD ID autem quod primo objicitur, di- cendum quod ignorata non tenemur, sed cendum quod ignorata non tenemur, sed scita tenemur confiteri modo prædicto, scita tenemur confiteri modo prædicto, et non alio, nisi sit nobis dubium quanta et non alio, nisi sit nobis dubium quanta sint propter adhærentiam et consuetudi- sint propter adhærentiam et consuetudi-

nem. nem.

AD ALIUD dicendum, quod non sequi- AD ALIUD dicendum, quod non sequi- tur, si peccatum mortale et veniale sint tur, si peccatum mortale et veniale sint improportionabilia, quod medicinæ sint improportionabilia, quod medicinæ sint improportionabiles: quia ex parte aver- improportionabiles: quia ex parte aver- sionis sunt peccata quædam impropor- sionis sunt peccata quædam impropor- tionabilia, sed ex parte conversionis pro- tionabilia, sed ex parte conversionis pro- portionabilia et medicina poenitentiæ portionabilia et medicina poenitentiæ respicit ea ex parte conversionis, non respicit ea ex parte conversionis, non aversionis, ut supra in quæstione de sa- aversionis, ut supra in quæstione de sa- tisfactione, et in quæstione qualiter ve- tisfactione, et in quæstione qualiter ve- niale fiat mortale, habitum est. niale fiat mortale, habitum est.

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit,

1 Et tamen, Joan. VII, 24: Nolite secundum fa- 1 Et tamen, Joan. VII, 24: Nolite secundum fa- ciem judicare, etc. ciem judicare, etc.

2 Psal. XVIII, 13. 2 Psal. XVIII, 13.

IN IV SENTENT. DIST. XVII, F. IN IV SENTENT. DIST. XVII, F.

759 759

F. Hic aperit qualiter supradictæ auctoritates intelligendæ sunt. F. Hic aperit qualiter supradictæ auctoritates intelligendæ sunt.

1 1

3 3

Cum ergo ex his aliisque pluribus testimoniis perspicuum fiat et indubi- Cum ergo ex his aliisque pluribus testimoniis perspicuum fiat et indubi- tabiliter constet, peccata primum Deo, deinde sacerdoti esse confitenda : tabiliter constet, peccata primum Deo, deinde sacerdoti esse confitenda : et si ipse defuerit, etiam socio: illud Joannis Chrysostomi superius posi- et si ipse defuerit, etiam socio: illud Joannis Chrysostomi superius posi- tum non est ita intelligendum, ut liceat alicui, si tempus habeat, sacerdoti tum non est ita intelligendum, ut liceat alicui, si tempus habeat, sacerdoti non confiteri : sed quia sufficit ubi crimen occultum est, soli Deo per sa- non confiteri : sed quia sufficit ubi crimen occultum est, soli Deo per sa- cerdotem dicere, et semel. Nec oportet publicari coram multis, quod occul- cerdotem dicere, et semel. Nec oportet publicari coram multis, quod occul- tum est. Quod notavit dicens: Non tibi dico ut te prodas in publicum. Sic- tum est. Quod notavit dicens: Non tibi dico ut te prodas in publicum. Sic- ut enim publica noxa publico eget remedio, ita et occulta, secreta confes- ut enim publica noxa publico eget remedio, ita et occulta, secreta confes- sione et occulta satisfactione purgatur. Nec necesse est ut quod sacerdoti sione et occulta satisfactione purgatur. Nec necesse est ut quod sacerdoti semel confessi sumus 2, iterum confiteamur: sed lingua cordis, non carnis, semel confessi sumus 2, iterum confiteamur: sed lingua cordis, non carnis, apud verum judicem id jugiter confiteri debemus. Unde item Joannes ait ³ : apud verum judicem id jugiter confiteri debemus. Unde item Joannes ait ³ : Nunc autem si recorderis peccatorum tuorum, et frequenter ea in conspe- Nunc autem si recorderis peccatorum tuorum, et frequenter ea in conspe- ctu Dei pronunties, et pro eis depreceris, citius illa delebis. Si vero obli- ctu Dei pronunties, et pro eis depreceris, citius illa delebis. Si vero obli- viscaris, tunc eorum recordaberis nolens, quando publicabuntur, et in viscaris, tunc eorum recordaberis nolens, quando publicabuntur, et in conspectu omnium amicorum et inimicorum, sanctorumque Angelorum conspectu omnium amicorum et inimicorum, sanctorumque Angelorum proferentur. Ita etiam illud Ambrosii Lacrymæ lavant delictum, quod proferentur. Ita etiam illud Ambrosii Lacrymæ lavant delictum, quod voce pudor est confiteri * : ad publicam pœnitentiam referendum est. Ibi voce pudor est confiteri * : ad publicam pœnitentiam referendum est. Ibi enim virtutem lacrymarum et confessionis ostendens, significare voluit, enim virtutem lacrymarum et confessionis ostendens, significare voluit, quod lacrymæ occultæ et confessio secreta, sicut quæ fit soli sacerdoti, lavant quod lacrymæ occultæ et confessio secreta, sicut quæ fit soli sacerdoti, lavant delictum quod pudet aliquem publice confiteri. Quia vero dicit se lacrymas delictum quod pudet aliquem publice confiteri. Quia vero dicit se lacrymas Petri legisse, non satisfactionem vel confessionem : per hoc non excludit illa. Petri legisse, non satisfactionem vel confessionem : per hoc non excludit illa. Multa enim facta sunt, quæ scripta non sunt : et forte nondum facta erat Multa enim facta sunt, quæ scripta non sunt : et forte nondum facta erat institutio confessionis, quæ modo est. Similiter et illud Prosperi : Si sui institutio confessionis, quæ modo est. Similiter et illud Prosperi : Si sui judices fiant, mutabunt æterna supplicia. Et illud Facilius Deum placa- judices fiant, mutabunt æterna supplicia. Et illud Facilius Deum placa- bunt sibi, qui aut propriis confessionibus crimen produnt, aut nescientibus bunt sibi, qui aut propriis confessionibus crimen produnt, aut nescientibus

4 4

* Cf. de Poenit. Dist. I, cap. Quod aliquando (Nota edit. Lugd.) * Cf. de Poenit. Dist. I, cap. Quod aliquando (Nota edit. Lugd.)

2 Cf. de Poenit. Dist. I, cap. Nunc autem (Nota edit. Lugd.) 2 Cf. de Poenit. Dist. I, cap. Nunc autem (Nota edit. Lugd.)

3 Loco prius citato. 3 Loco prius citato.

* Cf. de Pœnit. Dist. I, cap. Lacrymæ (Nota edit. Lugd.) * Cf. de Pœnit. Dist. I, cap. Lacrymæ (Nota edit. Lugd.)

760. 760.

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

: :

aliis in se sententiam excommunicationis ferunt ad publicam confessio- aliis in se sententiam excommunicationis ferunt ad publicam confessio- nem et satisfactionem referri oportet. Non enim solis sacerdotibus jus li- nem et satisfactionem referri oportet. Non enim solis sacerdotibus jus li- gandi atque solvendi datum est, si cuique suo arbitrio se poena vel excom- gandi atque solvendi datum est, si cuique suo arbitrio se poena vel excom- municationis sententia ligare, et absque sacerdotali judicio seipsum Deo municationis sententia ligare, et absque sacerdotali judicio seipsum Deo vel altari reconciliare licet: quod ecclesiasticæ institutioni et consuetudini vel altari reconciliare licet: quod ecclesiasticæ institutioni et consuetudini penitus repugnat. Potius ergo si publice peccasti, publice confitere te penitus repugnat. Potius ergo si publice peccasti, publice confitere te reum, et emenda. Si vero occulte deliquisti, etiam sic non taceas: nec ta- reum, et emenda. Si vero occulte deliquisti, etiam sic non taceas: nec ta- men dico, ut publices. Taciturnitas enim peccati ex superbia nascitur cor- men dico, ut publices. Taciturnitas enim peccati ex superbia nascitur cor- dis. Ideo enim peccatum suum quis celat, ne reputetur foris, qualem se dis. Ideo enim peccatum suum quis celat, ne reputetur foris, qualem se jam divino conspectui exhibuit: quod ex fonte superbiæ nascitur. Species jam divino conspectui exhibuit: quod ex fonte superbiæ nascitur. Species enim superbiæ est, se velle justum videri qui peccator est: atque hypo- enim superbiæ est, se velle justum videri qui peccator est: atque hypo- crita convincitur, qui instar primorum parentum, vel tergiversatione ver- crita convincitur, qui instar primorum parentum, vel tergiversatione ver- borum peccata sua levigare contendit, vel sicut Cain peccata sua reticendo borum peccata sua levigare contendit, vel sicut Cain peccata sua reticendo supprimere quærit 2. Ubi ergo superbia regnat et hypocrisis, humilitas supprimere quærit 2. Ubi ergo superbia regnat et hypocrisis, humilitas locum non habet. Sine humilitate vero alicui veniam sperare non licet. locum non habet. Sine humilitate vero alicui veniam sperare non licet. Ubi est ergo taciturnitas confessionis, non est speranda venia criminis. Ubi est ergo taciturnitas confessionis, non est speranda venia criminis. Jam certissime liquet, quam sit detestabile peccati silentium, et e converso Jam certissime liquet, quam sit detestabile peccati silentium, et e converso quam sit necessaria confesssio. Est enim confessio testimonium conscien- quam sit necessaria confesssio. Est enim confessio testimonium conscien- tiæ Deum timentis. Qui enim timet judicium Dei, peccatum non erubescit tiæ Deum timentis. Qui enim timet judicium Dei, peccatum non erubescit confiteri. Perfectus timor solvit omnem pudorem: confessio peccati pudo- confiteri. Perfectus timor solvit omnem pudorem: confessio peccati pudo- rem habet, et ipsa erubescentia est gravis poena. Ideoque jubemur confi- rem habet, et ipsa erubescentia est gravis poena. Ideoque jubemur confi- teri peccata, ut erubescentiam patiamur pro poena: nam hoc ipsum pars teri peccata, ut erubescentiam patiamur pro poena: nam hoc ipsum pars est divini judicii. est divini judicii.

Si ergo quæritur, An confessio sit necessaria, cum in contritione jam Si ergo quæritur, An confessio sit necessaria, cum in contritione jam deletum sit peccatum? Dicimus quia quædam punitio peccati est, sicut deletum sit peccatum? Dicimus quia quædam punitio peccati est, sicut satisfactio operis. Per confessionem etiam intelligit sacerdos, qualiter de- satisfactio operis. Per confessionem etiam intelligit sacerdos, qualiter de- beat judicare de crimine. Per eam quoque peccator fit humilior et cautior. beat judicare de crimine. Per eam quoque peccator fit humilior et cautior.

Expositio textus. Expositio textus.

Deinde accipiendum est illud capitu- Deinde accipiendum est illud capitu- lum F, « Cum ergo ex his aliisque, lum F, « Cum ergo ex his aliisque,

etc. » etc. »

1 HESYCHIUS Super Levit., et allegatur de Pœ- 1 HESYCHIUS Super Levit., et allegatur de Pœ- nit. Dist. I, cap. Non sunt ad fidem (Nota edit. nit. Dist. I, cap. Non sunt ad fidem (Nota edit.

Et quærendum est de hoc quod dicit, Et quærendum est de hoc quod dicit, ibi, « Nec necesse est, ut quod sacerdoti ibi, « Nec necesse est, ut quod sacerdoti semel confessi sumus, iterum confitea- semel confessi sumus, iterum confitea-

mur, etc. » mur, etc. »

Ponamus enim quod passus sit reci- Ponamus enim quod passus sit reci- divum tunc enim oportet iterum con- divum tunc enim oportet iterum con- fiteri : ergo falsum est quod dicit. fiteri : ergo falsum est quod dicit.

RESPONSIO. In hoc casu non loquitur: Solutio. RESPONSIO. In hoc casu non loquitur: Solutio.

Lugd.) Lugd.)

2 Cf. Genes. IV, 9. et seq. 2 Cf. Genes. IV, 9. et seq.

IN IV SENTENT. DIST. XVII, F. IN IV SENTENT. DIST. XVII, F.

sed potius cum aliquis implet pœniten- sed potius cum aliquis implet pœniten- tiam injunctam. tiam injunctam.

DEINDE quæritur de hoc quod dicit, DEINDE quæritur de hoc quod dicit, ibi, F, ante finem: « Quod ex fonte su- ibi, F, ante finem: « Quod ex fonte su- perbiæ nascitur, etc. » perbiæ nascitur, etc. »

Secundum enim hoc superbia videtur Secundum enim hoc superbia videtur esse fons aliorum malorum: quod est esse fons aliorum malorum: quod est

1 Cf. II Sententiarum, Dist. XXI. Tom. XXVII 1 Cf. II Sententiarum, Dist. XXI. Tom. XXVII

761 761

contra Apostolum, I ad Timoth. vi, 10, contra Apostolum, I ad Timoth. vi, 10, ubi dicitur: Radix omnium malorum est ubi dicitur: Radix omnium malorum est cupiditas. cupiditas.

Et hujus solutio quæratur in secundo Et hujus solutio quæratur in secundo libro Sententiarum', ubi disputatum est libro Sententiarum', ubi disputatum est de radicibus peccatorum. de radicibus peccatorum.

Hæc autem de hac distinctione suffi- Hæc autem de hac distinctione suffi- ciant. ciant.

hujusce novæ editionis. hujusce novæ editionis.

Solutio. Solutio.

762 762

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

DISTINCTIO XVIII. DISTINCTIO XVIII.

De confessione sacramentali in se quantum ad potestatem absol- De confessione sacramentali in se quantum ad potestatem absol- ventis virtute clavium in foro pœnitentiali. ventis virtute clavium in foro pœnitentiali.

A. De remissione sacerdotis. A. De remissione sacerdotis.

Hic quæri solet, Si peccatum omnino dimissum est a Deo per cordis. Hic quæri solet, Si peccatum omnino dimissum est a Deo per cordis. contritionem, ex quo pœnitens votum habuit confitendi, quid postea dimit- contritionem, ex quo pœnitens votum habuit confitendi, quid postea dimit- tatur ei a sacerdote? Video enim quo vinculo eum ligat, scilicet tempora- tatur ei a sacerdote? Video enim quo vinculo eum ligat, scilicet tempora- lis pœnæ, sed non a quo eum absolvat. Et ideo quæro. Ante pœnitudinem lis pœnæ, sed non a quo eum absolvat. Et ideo quæro. Ante pœnitudinem quippe cordis, anima rei maculam habet et fœtorem peccati, atque æter- quippe cordis, anima rei maculam habet et fœtorem peccati, atque æter- næ ultionis vinculo ligata existit. Si vero ante confessionem per cordis næ ultionis vinculo ligata existit. Si vero ante confessionem per cordis contritionem Deus per seipsum sine ministerio sacerdotis et debitum om- contritionem Deus per seipsum sine ministerio sacerdotis et debitum om- nino relaxat, et animam interius purgat a contagione et fœtore peccati, nino relaxat, et animam interius purgat a contagione et fœtore peccati, quid erga mundat? quid dimittit sacerdos? ubi sunt claves illæ quas Do- quid erga mundat? quid dimittit sacerdos? ubi sunt claves illæ quas Do- minus tradidit Petro et successoribus ejus, dicens: Tibi dabo claves regni minus tradidit Petro et successoribus ejus, dicens: Tibi dabo claves regni cœlorum : et quodcumque ligaveris super terram erit ligatum et in cœlis: cœlorum : et quodcumque ligaveris super terram erit ligatum et in cœlis: et quodcumque solveris super terram erunt soluta et in cœlis'. Ut autem et quodcumque solveris super terram erunt soluta et in cœlis'. Ut autem præmissa quæstio plenius explicari valeat, quasi altius ducto rete 2, de his præmissa quæstio plenius explicari valeat, quasi altius ducto rete 2, de his clavibus et usu earum disseramus. clavibus et usu earum disseramus.

DIVISIO TEXTUS DIVISIO TEXTUS

« Hic quæri solet, Si peccatum om- « Hic quæri solet, Si peccatum om- nino, etc. » nino, etc. »

Hic agitur de confessione ex parte ab- Hic agitur de confessione ex parte ab-

1 Matth. xvi, 19. 1 Matth. xvi, 19.

solventis, scilicet a parte potestatis sacer- solventis, scilicet a parte potestatis sacer- dotis. dotis.

Dividitur autem in duas partes: in Dividitur autem in duas partes: in quarum prima agit de potestate clavium quarum prima agit de potestate clavium et essentia et usu. Et in secunda, de cla- et essentia et usu. Et in secunda, de cla- vibus ex parte recipientis claves, ibi, vibus ex parte recipientis claves, ibi, Dist. XIX, A, « Postquam ostensum Dist. XIX, A, « Postquam ostensum est, etc. » est, etc. »

Adhuc, Prima subdividitur in tres par- Adhuc, Prima subdividitur in tres par-

2 Cf. Luc. v, 4. 2 Cf. Luc. v, 4.

IN IV SENTENT. DIST. XVIII, A, ART. 1. IN IV SENTENT. DIST. XVIII, A, ART. 1.