Quæst. Quæst.

Ad 5. Ad 5.

Ad 6. Ad 6.

704 704

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tium de Angelis, quibus Deus utitur in tium de Angelis, quibus Deus utitur in perficiendis hominibus. Secunda autem perficiendis hominibus. Secunda autem est Magistri Hugonis. Propter seipsum est Magistri Hugonis. Propter seipsum autem non utitur vicario: quia et ubi- autem non utitur vicario: quia et ubi- que est, et omnia per seipsum potens que est, et omnia per seipsum potens dijudicare. Tertia causa est ordo: et ista dijudicare. Tertia causa est ordo: et ista est beati Dionysii : quia etsi Deus omnia est beati Dionysii : quia etsi Deus omnia per seipsum possit perficere, et illumi- per seipsum possit perficere, et illumi- et consummare, tamen propter et consummare, tamen propter pulchritudinem ordinis lex divinitatis est pulchritudinem ordinis lex divinitatis est per prima media, et per media ultima per prima media, et per media ultima deducere ad purgationem, illuminatio- deducere ad purgationem, illuminatio- nem, et perfectionem et ideo in Eccle- nem, et perfectionem et ideo in Eccle- siastica hierarchia constituuntur gradus siastica hierarchia constituuntur gradus sicut in coelesti. sicut in coelesti.

nare, nare,

AD ALIUD dicendum, quod Philosophus AD ALIUD dicendum, quod Philosophus intelligit de eo quod est omni modo intelligit de eo quod est omni modo melius, tam ex parte facientis, quam ex melius, tam ex parte facientis, quam ex parte ejus circa quem operatur : et si ita parte ejus circa quem operatur : et si ita Deus esset, tunc Deus per seipsum ope- Deus esset, tunc Deus per seipsum ope- raretur: sed in præcedentis argumenti raretur: sed in præcedentis argumenti solutione ostensum est sic non esse. solutione ostensum est sic non esse.

AD ALIUD dicendum, quod aliud est de AD ALIUD dicendum, quod aliud est de judicio convictionis ad condemnationem, judicio convictionis ad condemnationem, et aliud de judicio reconciliationis rei ad et aliud de judicio reconciliationis rei ad perfectionem, per purgationem et illumi- perfectionem, per purgationem et illumi- nationem in primo enim non exigitur nationem in primo enim non exigitur nisi quod judex causam cognoscat quan- nisi quod judex causam cognoscat quan- tum ad substantiam judicii: et si aliis tum ad substantiam judicii: et si aliis innotescat, hoc fit ut justior esse videa- innotescat, hoc fit ut justior esse videa- tur condemnatio et tale erit judicium tur condemnatio et tale erit judicium in futuro, quod Deus faciet per seipsum. in futuro, quod Deus faciet per seipsum. Sed judicium confessionis est judicium Sed judicium confessionis est judicium reconciliationis et reductionis et ideo reconciliationis et reductionis et ideo illa exiguntur, quæ supra dicta sunt. illa exiguntur, quæ supra dicta sunt.

ARTICULUS XXXIII. ARTICULUS XXXIII.

An verum sit hoc dictum Magistri di- An verum sit hoc dictum Magistri di- centis, Lavant lacrymæ delictum, quod centis, Lavant lacrymæ delictum, quod voce pudor est confiteri ? voce pudor est confiteri ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, post initium : « Lavant lacrymæ. ibi, C, post initium : « Lavant lacrymæ. delictum, quod voce pudor est confiteri, delictum, quod voce pudor est confiteri,

etc. »> etc. »>

Aut enim hoc intelligitur, quod cum Aut enim hoc intelligitur, quod cum pudore confitetur aliquis aut sic, quod pudore confitetur aliquis aut sic, quod pudor esset si confiteretur. Si primo mo- pudor esset si confiteretur. Si primo mo- do tunc nihil esset, quod sequitur : do tunc nihil esset, quod sequitur : « Veniæ fletus consulit, et verecundiæ : »> « Veniæ fletus consulit, et verecundiæ : »> non enim consulit verecundiæ, si vere- non enim consulit verecundiæ, si vere- cundiam confitendo subire oportet. Si cundiam confitendo subire oportet. Si autem secundo modo: tunc erit contra autem secundo modo: tunc erit contra hoc quod dixit idem Ambrosius: « La- hoc quod dixit idem Ambrosius: « La- crymas Petri lego, satisfactionem non crymas Petri lego, satisfactionem non lego. »> lego. »>

2. Præterea, Quid est quod dicit : 2. Præterea, Quid est quod dicit : « Quod defendi non potest, ablui pot- « Quod defendi non potest, ablui pot- est: » si enim absolvitur, tunc videtur est: » si enim absolvitur, tunc videtur quod ad notitiam veniat absolventis: et quod ad notitiam veniat absolventis: et ideo non valet ad propositum. ideo non valet ad propositum.

3. Præterea, Videtur nihil esse quod 3. Præterea, Videtur nihil esse quod dicit quia si peccatum non potest de- dicit quia si peccatum non potest de- fendi, in nullo judicio debet absolvi reus: fendi, in nullo judicio debet absolvi reus: ergo si absolvitur peccator, potest defen- ergo si absolvitur peccator, potest defen- di et ita nihil dicit, « Quod defendi non di et ita nihil dicit, « Quod defendi non potest, ablui potest. » potest, ablui potest. »

Præterea quæritur ulterius hic, Utrum Præterea quæritur ulterius hic, Utrum hæc opinio sit hæretica vel possit susti- hæc opinio sit hæretica vel possit susti- neri? neri?

Videtur autem, quod possit sustineri : Videtur autem, quod possit sustineri : quia quia

1. Tam hic quam etiam in Decreto re- 1. Tam hic quam etiam in Decreto re- citatur tantum pro opinione, et non pro citatur tantum pro opinione, et non pro errore: ergo videtur, quod Ecclesia opi- errore: ergo videtur, quod Ecclesia opi- nionem et non errorem judicat illud. nionem et non errorem judicat illud.

2. Item, Non semper fuit hic usus, 2. Item, Non semper fuit hic usus, quod homo homini confiteretur : ergo quod homo homini confiteretur : ergo videtur, quod non sit de moralibus quod videtur, quod non sit de moralibus quod homo homini confiteatur, quia moralia homo homini confiteatur, quia moralia semper tenent : et constat etiam quod semper tenent : et constat etiam quod non est de credendis, cum etiam non sit non est de credendis, cum etiam non sit articulus fidei, nec etiam reductum ad ar- articulus fidei, nec etiam reductum ad ar- ticulum aliquem : ergo nec de credendis ticulum aliquem : ergo nec de credendis est, nec de necessario faciendis in om- est, nec de necessario faciendis in om- nibus talibus autem dicunt Magistri, nibus talibus autem dicunt Magistri, quod possumus opinari pro utraque par- quod possumus opinari pro utraque par- te ergo illud est de opinabilibus, et non te ergo illud est de opinabilibus, et non est judicandum hæreticum quod illi di- est judicandum hæreticum quod illi di-

cunt. cunt.

3. Item, Augustinus et Bernardus di- 3. Item, Augustinus et Bernardus di- stinguunt credenda et intelligenda et opi- stinguunt credenda et intelligenda et opi- nanda, dicentes, quia quod credimus, de-. nanda, dicentes, quia quod credimus, de-.

ontra. ontra.

IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 33. IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 33.

bemus auctoritati: quod intelligimus, bemus auctoritati: quod intelligimus, rationi quod opinamur, errori sive in- rationi quod opinamur, errori sive in- certitudini dubitationis: sed in ista quæ- certitudini dubitationis: sed in ista quæ- stione certam canonis Bibliæ non habe- stione certam canonis Bibliæ non habe- mus auctoritatem, ergo non est de cre- mus auctoritatem, ergo non est de cre- dendis nec habemus firmam ac stabilem dendis nec habemus firmam ac stabilem rarionem, ergo non est de intelligendis : rarionem, ergo non est de intelligendis : ergo relinquitur, quod sit de opinandis : ergo relinquitur, quod sit de opinandis : sed in talibus non culpatur oppositum sed in talibus non culpatur oppositum dicens ergo ista opinio non est condem- dicens ergo ista opinio non est condem- nanda, ut videtur. nanda, ut videtur.

SED CONTRA : SED CONTRA :

1. Quidquid dissolvit ordinem Eccle- 1. Quidquid dissolvit ordinem Eccle- siasticum et potestatem Ecclesiasticam, siasticum et potestatem Ecclesiasticam, illud est hæreticum: hæc assertio dissol- illud est hæreticum: hæc assertio dissol- vit: ergo est hæretica. PROBATIO primæ vit: ergo est hæretica. PROBATIO primæ est: quia hæc est contra articulum, « In est: quia hæc est contra articulum, « In sanctam Ecclesiam et Sanctorum com- sanctam Ecclesiam et Sanctorum com- munionem. » SECUNDA probatur ex hoc, munionem. » SECUNDA probatur ex hoc, quod qui negat actum, negat per conse- quod qui negat actum, negat per conse- quens potestatem: sed actus purgationis, quens potestatem: sed actus purgationis, illuminationis, et perfectionis, negatur illuminationis, et perfectionis, negatur procedere secundum ordinem potestatis procedere secundum ordinem potestatis Ecclesiasticæ in reducendis inferioribus : Ecclesiasticæ in reducendis inferioribus : ergo constat propositum. ergo constat propositum.

2. Adhuc, Quod sacræ Scripturæ con- 2. Adhuc, Quod sacræ Scripturæ con- tradicit est hæreticum: sed illud sacræ tradicit est hæreticum: sed illud sacræ Scripturæ contradicit : ergo est hæresis Scripturæ contradicit : ergo est hæresis pura. PRIMA patet per se: quia non ha- pura. PRIMA patet per se: quia non ha- bemus regulam credendi aliquam, nisi bemus regulam credendi aliquam, nisi Scripturam. SECUNDA constat : quia cum Scripturam. SECUNDA constat : quia cum mysterio sacræ Scripturæ, quæ in Veteri mysterio sacræ Scripturæ, quæ in Veteri Testamento dicit quod leprosus non re- Testamento dicit quod leprosus non re- dit ad castra, nisi per judicium sacerdo- dit ad castra, nisi per judicium sacerdo- tis 1, tis 1, contradicat ista assertio, constat contradicat ista assertio, constat quod sacræ Scripturæ contradicit: et ita quod sacræ Scripturæ contradicit: et ita constat propositum probatum. constat propositum probatum.

RESPONSIO. Dicendum, quod intelligi- RESPONSIO. Dicendum, quod intelligi- tur Littera sic: « Quod voce pudor est tur Littera sic: « Quod voce pudor est confiteri, » hoc est, quod cum pudore confiteri, » hoc est, quod cum pudore aliquis confitetur. aliquis confitetur.

705 705

tit quin satisfecerit, si peccavit : et ita tit quin satisfecerit, si peccavit : et ita etiam intelligendum est de confessione : etiam intelligendum est de confessione : licet alibi duas solutiones alias super hoc licet alibi duas solutiones alias super hoc notaverimus in præcedentibus, quas hic notaverimus in præcedentibus, quas hic non repetimus, ne fiat prolixitas. non repetimus, ne fiat prolixitas.

AD ALIUD dicendum, quod peccatum AD ALIUD dicendum, quod peccatum quod defendi non potest, est peccatum in quod defendi non potest, est peccatum in judicio confessionis manifestatum sacer- judicio confessionis manifestatum sacer- doti quia tale est judicium illud, quod doti quia tale est judicium illud, quod accusantem absolvit, et defendentem accusantem absolvit, et defendentem peccatum suum condemnat. peccatum suum condemnat.

Ad objectum autem dicendum, quod Ad objectum autem dicendum, quod verum est de judicio convictionis, et de verum est de judicio convictionis, et de judicio condemnationis, et non de judi- judicio condemnationis, et non de judi- cio reconciliante reum et bene conce- cio reconciliante reum et bene conce- do, quod non valet ad propositum pro do, quod non valet ad propositum pro ista assertione quia falsitas bonum au-. ista assertione quia falsitas bonum au-. ctoritatis testimonium habere non pot- ctoritatis testimonium habere non pot- est. est.

Ad 2, Ad 2,

Ad 3. Ad 3.

AD ID quod ulterius quæritur, dicen- Ad quæst. AD ID quod ulterius quæritur, dicen- Ad quæst. dum videtur, quod duplex est hæresis, dum videtur, quod duplex est hæresis, scilicet aperta, et implicita. Aperta hære- scilicet aperta, et implicita. Aperta hære- sis, quæ expresse contrarium prædicat, sis, quæ expresse contrarium prædicat, vel quod antecedit articulum, vel sequi- vel quod antecedit articulum, vel sequi- tur illum ut quod Deus non sit trinus tur illum ut quod Deus non sit trinus et unus, est hæresis contra articulum : et unus, est hæresis contra articulum : quod fornicatio non sit mortale pecca- quod fornicatio non sit mortale pecca- tum, est hæresis contra consequens arti- tum, est hæresis contra consequens arti- culum quod sacra Scriptura falsum di- culum quod sacra Scriptura falsum di- cat, est hæresis contra antecedens articu- cat, est hæresis contra antecedens articu- lum. Implicita autem hæresis, est asser- lum. Implicita autem hæresis, est asser- tio ex qua sequitur hæresis, sicut est tio ex qua sequitur hæresis, sicut est ista : quia licet modo non teneamur con- ista : quia licet modo non teneamur con- fiteri Episcopis tribus vel duobus, si fiteri Episcopis tribus vel duobus, si tamen præcipiatur ab Ecclesia, tunc te- tamen præcipiatur ab Ecclesia, tunc te- nemur. Unde si ego dico non esse con- nemur. Unde si ego dico non esse con- fitendum Episcopis illis, ex hoc sequitur, fitendum Episcopis illis, ex hoc sequitur, quod non sit obediendum potestati et or- quod non sit obediendum potestati et or- dinationi clavium et ideo hæresis est. dinationi clavium et ideo hæresis est. Et talem judico assertionem istam : quia Et talem judico assertionem istam : quia licet quandoque homo non confiteretur licet quandoque homo non confiteretur homini enarrando peccatum ore, sicut homini enarrando peccatum ore, sicut modo, tamen ex præcepto Ecclesiæ te- modo, tamen ex præcepto Ecclesiæ te- netur ad illud. netur ad illud.

AD OBJECTUM autem contra, dicendum AD OBJECTUM autem contra, dicendum quod Littera non tantum innuit, quod quod Littera non tantum innuit, quod non legit confessionem : sed etiam ex- non legit confessionem : sed etiam ex- presse dicit, quod non legit satisfactio- presse dicit, quod non legit satisfactio- nem : et tamen naturale jus non permit- Magister hic, nec Gratianus in decreto nem : et tamen naturale jus non permit- Magister hic, nec Gratianus in decreto

1 Cf. Levit. XIII, 44 et seq. 1 Cf. Levit. XIII, 44 et seq.

XXIX XXIX

AD PRIMUM ergo dicendum, quod nec AD PRIMUM ergo dicendum, quod nec

45 45

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Solutio. Solutio.

706 706

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

recitat hoc approbando, sed potius con- recitat hoc approbando, sed potius con- demnando, et errorem in oppositum dis- demnando, et errorem in oppositum dis- putando manifestat. putando manifestat.

AD ALIUD dicendum, quod ex illa ra- AD ALIUD dicendum, quod ex illa ra- tione non potest haberi, quod sit de opi- tione non potest haberi, quod sit de opi- nabilibus, sed potius quod non omnino sit nabilibus, sed potius quod non omnino sit morale, sed disciplinale secundum ali- morale, sed disciplinale secundum ali- quid sicut supra' per disputationem quid sicut supra' per disputationem habetur, quod substantialiter quidem habetur, quod substantialiter quidem morale est, sed determinatio ipsius est morale est, sed determinatio ipsius est disciplinalis, et per Ecclesiam facta et disciplinalis, et per Ecclesiam facta et hoc ad utilitatem hominum, et Ecclesia- hoc ad utilitatem hominum, et Ecclesia- sticæ unitatis tota die fieri potest. sticæ unitatis tota die fieri potest.

AD ALIUD dicendum, quod licet aucto- AD ALIUD dicendum, quod licet aucto- ritas canonis non sit de tota determina- ritas canonis non sit de tota determina- tione, tamen innuit canon hoc fieri posse, tione, tamen innuit canon hoc fieri posse, et esse utile tam in Veteri quam in Novo et esse utile tam in Veteri quam in Novo Testamento in Veteri enim præcipit Testamento in Veteri enim præcipit diligenter agnosci vultum pecoris : in diligenter agnosci vultum pecoris : in Novo autem in canonica Jacobi expresse Novo autem in canonica Jacobi expresse dicens: Confitemini alterutrum peccata dicens: Confitemini alterutrum peccata vestra³. vestra³.

Multa autem de modo illius præcepti Multa autem de modo illius præcepti notata sunt supra et ideo hic transeun- notata sunt supra et ideo hic transeun- dum. dum.

Expositio textus. Expositio textus.

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, post initium : « Revela Domino viam C, post initium : « Revela Domino viam tuam 4. » tuam 4. »

Ex ista enim auctoritate Chrysostomi, Ex ista enim auctoritate Chrysostomi, habetur quod non tenemur confiteri nisi habetur quod non tenemur confiteri nisi ante Deum. ante Deum.

RESPONSIO. Dicendum, quod alia est RESPONSIO. Dicendum, quod alia est confessio sacramentalis, et alia supplica- confessio sacramentalis, et alia supplica- tionis sacramentalem necesse est fieri tionis sacramentalem necesse est fieri homini, et de hac non loquitur Chryso- homini, et de hac non loquitur Chryso- stomus. Confessio autem supplicationis stomus. Confessio autem supplicationis est, quando aliquis in oratione se humi- est, quando aliquis in oratione se humi- lians accusat, ut sic facilius exaudiatur : lians accusat, ut sic facilius exaudiatur : et hoc fit coram Deo solo: et de hac lo- et hoc fit coram Deo solo: et de hac lo-

1 Cf. Supra, Dist. XV. 1 Cf. Supra, Dist. XV.

2 Proverb. xxvII, 23: Diligenter agnosce vul- 2 Proverb. xxvII, 23: Diligenter agnosce vul- tum pecoris tui. tum pecoris tui.

quitur Sanctus: sicut et Daniel. ix, 20, quitur Sanctus: sicut et Daniel. ix, 20, ubi dicitur, quod confitebatur in oratione ubi dicitur, quod confitebatur in oratione peccata sua, et peccata parentum suorum, peccata sua, et peccata parentum suorum, ut humiliatus facilius exaudiretur. ut humiliatus facilius exaudiretur.

ARTICULUS XXXIV. ARTICULUS XXXIV.

An recognoscens peccata sua potest ali- An recognoscens peccata sua potest ali- quid adversus proximum in corde suo quid adversus proximum in corde suo tenere? tenere?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, circa medium : « Si habueris peccata C, circa medium : « Si habueris peccata tua in mente, etc. » tua in mente, etc. »

Videtur enim hoc non esse necessa- Videtur enim hoc non esse necessa- rium multos enim videmus sua mala rium multos enim videmus sua mala recognoscere, qui tamen proximo non recognoscere, qui tamen proximo non indulgent, et multa mala recogitant. indulgent, et multa mala recogitant.

RESPONSIO. Dicendum, quod intelligi- sa RESPONSIO. Dicendum, quod intelligi- sa tur de tentione in memoria cum detesta- tur de tentione in memoria cum detesta- tione perfecta qui enim peccatum me- tione perfecta qui enim peccatum me- moratum perfecte detestatur, sicut facit moratum perfecte detestatur, sicut facit vere pœnitens, non multiplicat suum vere pœnitens, non multiplicat suum peccatum, malum proximo cogitando. peccatum, malum proximo cogitando.

ARTICULUS XXXV. ARTICULUS XXXV.

An aliquis potest confiteri suo conservo? An aliquis potest confiteri suo conservo?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, circa medium : « Non dico ut confitea- C, circa medium : « Non dico ut confitea- ris ea, etc. » ris ea, etc. »

Conservus enim hominis est quilibet Conservus enim hominis est quilibet homo ergo nulli homini debet confiteri: homo ergo nulli homini debet confiteri: et sic totum falsum est, quod supra dis- et sic totum falsum est, quod supra dis- putatum est. putatum est.

3 Jacob. v, 16. 3 Jacob. v, 16.

* Psal. xxxvI, 5. * Psal. xxxvI, 5.

Solutio. Solutio.

IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 36. IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 36.

RESPONSIO. Dicendum, quod potest fieri RESPONSIO. Dicendum, quod potest fieri vis in conservo : quia conservus potest vis in conservo : quia conservus potest dici æqualis conditione et gradu, et sic dici æqualis conditione et gradu, et sic sacerdos non est conservus et tunc non sacerdos non est conservus et tunc non intelligitur hic nisi confessio laici et po- intelligitur hic nisi confessio laici et po- pularis, quæ sæpe fit ad exprobrationem: pularis, quæ sæpe fit ad exprobrationem: quia laici non habentes discretionem si- quia laici non habentes discretionem si- gilli confessionis, exprobrant audita con- gilli confessionis, exprobrant audita con- fitenti. fitenti.

Vel aliter potest dici, quia vis est in Vel aliter potest dici, quia vis est in hoc quod dicit, » Ut tibi exprobret : » hoc quod dicit, » Ut tibi exprobret : » quod licet sacerdos conservus sit, non quod licet sacerdos conservus sit, non tamen debet confiteri ut homini, quia tamen debet confiteri ut homini, quia sic posset exprobrare confitenti, sed debet sic posset exprobrare confitenti, sed debet confiteri ut Deo: quia sic prohibetur ab confiteri ut Deo: quia sic prohibetur ab exprobratione sacerdos sigillo confessio- exprobratione sacerdos sigillo confessio- nis quia novit hoc ut secretum Dei, et nis quia novit hoc ut secretum Dei, et non ut narrationem humanam. non ut narrationem humanam.

ARTICULUS XXXVI. ARTICULUS XXXVI.

Qualis debet esse confessio? Qualis debet esse confessio?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, circa medium: « Dicito ingemiscens C, circa medium: « Dicito ingemiscens et lacrymans, etc. » et lacrymans, etc. »

Hic ponenda est quæstio utilis, Qualis Hic ponenda est quæstio utilis, Qualis debeat esse confessio ? Et dicunt Magistri, debeat esse confessio ? Et dicunt Magistri, quod decem et sex dant ei debitam qua- quod decem et sex dant ei debitam qua- litatem, quæ his versibus notantur : litatem, quæ his versibus notantur :

Sit simplex, humilis, confessio pura, fidelis, Sit simplex, humilis, confessio pura, fidelis, Et frequens nuda, discreta, libens, verecunda, Et frequens nuda, discreta, libens, verecunda, Integra, secreta, lacrymabilis, accelerata, Integra, secreta, lacrymabilis, accelerata, Fortis, et accusans, et sic parere parata. Fortis, et accusans, et sic parere parata.

Istæ enim sunt sedecim qualitates, quæ Istæ enim sunt sedecim qualitates, quæ assignantur confessioni a Magistris. assignantur confessioni a Magistris.

Quæritur autem, Qualiter dicatur sim- Quæritur autem, Qualiter dicatur sim- plex? plex?

Videtur enim, quod multiplex esset Videtur enim, quod multiplex esset melior quia alia conditio sua est, quod melior quia alia conditio sua est, quod sit frequens. sit frequens.

Si autem dicatur, quod dicitur simplex Si autem dicatur, quod dicitur simplex quantum ad peccati enarrationem. Con- quantum ad peccati enarrationem. Con-

707 707

TRA: Non simpliciter debet enarrari pec- TRA: Non simpliciter debet enarrari pec- catum, sed potius peccatum cum circum- catum, sed potius peccatum cum circum- stantiis ergo videtur, quod non debet stantiis ergo videtur, quod non debet esse simplex. esse simplex.

Si vero dicas, quod intelligitur de sim- Si vero dicas, quod intelligitur de sim- plicitate confitentis. CONTRA: Ad Roman. plicitate confitentis. CONTRA: Ad Roman. XVI, 19: Volo vos esse sapientes in bono, XVI, 19: Volo vos esse sapientes in bono, et simplices in malo sed unum optimo- et simplices in malo sed unum optimo- rum est confessio: ergo in ipsa non de- rum est confessio: ergo in ipsa non de- bet aliquis esse simplex. bet aliquis esse simplex.

2. Deinde quæritur, Qualiter sit humi- 2. Deinde quæritur, Qualiter sit humi- lis confessio? lis confessio?

Non enim videtur humilitas qualitas Non enim videtur humilitas qualitas esse confessionis, sed potius confitentis. esse confessionis, sed potius confitentis.

Præterea, Videtur, quod omnis con- Præterea, Videtur, quod omnis con- fessio sit humilis omnis enim actus hu- fessio sit humilis omnis enim actus hu- milians agentem, humilis est : sed nihil milians agentem, humilis est : sed nihil adeo ut confessio humiliat agentem: er. adeo ut confessio humiliat agentem: er. go videtur, quod omnis confessio sit hu- go videtur, quod omnis confessio sit hu- milis. milis.

3. Deinde quæritur de hoc quod dicit, 3. Deinde quæritur de hoc quod dicit, Pura. Pura.

Hoc enim non videtur differre a simpli- Hoc enim non videtur differre a simpli- citate. Purum enim est, quod nihil alieni citate. Purum enim est, quod nihil alieni habet permixtum, et similiter idem est habet permixtum, et similiter idem est simplex ergo videtur, quod hæc duo in simplex ergo videtur, quod hæc duo in confessione sint unum. confessione sint unum.

Si autem tu dicas, quod puritas refer- Si autem tu dicas, quod puritas refer- tur ad confitentem. CONTRA: Quia se- tur ad confitentem. CONTRA: Quia se- cundum hoc nullus impurus confiteretur, cundum hoc nullus impurus confiteretur, id est, habens peccatum mortale : et id est, habens peccatum mortale : et hoc supra est improbatum: ergo videtur, hoc supra est improbatum: ergo videtur, quod non debet poni, quod sit pura. quod non debet poni, quod sit pura.

4. Deinde quæritur de hoc quod dicit, 4. Deinde quæritur de hoc quod dicit, Fidelis. Fidelis.

Aut enim intelligitur de fide confitentis, Aut enim intelligitur de fide confitentis, aut confessionis. Si primo modo: tunc aut confessionis. Si primo modo: tunc non est proprium confessionis, quia ni- non est proprium confessionis, quia ni- hil placet Deo sine fide. Si autem de hil placet Deo sine fide. Si autem de fide confessionis, ut communiter dicitur : fide confessionis, ut communiter dicitur : tunc idem est confessionem esse fidelem, tunc idem est confessionem esse fidelem, quod veram et veritas ista supponitur quod veram et veritas ista supponitur in simplicitate et puritate et ideo illud in simplicitate et puritate et ideo illud membrum superfluere videtur. membrum superfluere videtur.

5. Ulterius quæritur de hoc quod dicit, 5. Ulterius quæritur de hoc quod dicit, Frequens. Frequens.

Hoc enim non est necessarium : quia Hoc enim non est necessarium : quia sufficit semel bene facta confessio. sufficit semel bene facta confessio.

Item, Omnis actus frequenter iteratus, Item, Omnis actus frequenter iteratus,

708 708

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

efficitur levis, et fit cum majori negligen- efficitur levis, et fit cum majori negligen- tia agentis, quia non ponitur studium tia agentis, quia non ponitur studium nisi circa difficile: ergo frequens confes- nisi circa difficile: ergo frequens confes- sio negligentior efficitur: sed hæc est sio negligentior efficitur: sed hæc est qualitas mala : ergo frequentia non est qualitas mala : ergo frequentia non est bona qualitas confessionis. bona qualitas confessionis.

6. Objicitur etiam de hoc quod dicitur 6. Objicitur etiam de hoc quod dicitur debere esse nudam. Quia hoc nihil dif- debere esse nudam. Quia hoc nihil dif- ferre videtur a simplicitate, quæ supra ferre videtur a simplicitate, quæ supra assignata est: ergo pro qualitate diversa assignata est: ergo pro qualitate diversa poni non debet. poni non debet.

7. Objicitur etiam de hoc quod dicitur, 7. Objicitur etiam de hoc quod dicitur, Discreta. Discreta.

Si enim intelligitur discretio quoad Si enim intelligitur discretio quoad hoc quod omnia computet, tunc idem re, hoc quod omnia computet, tunc idem re, etsi non ratione, est esse discretam, quod etsi non ratione, est esse discretam, quod esse integram : et sic alterum illorum esse integram : et sic alterum illorum superfluit. Si autem intelligitur discreta superfluit. Si autem intelligitur discreta quoad confitentem, qui debet esse dis- quoad confitentem, qui debet esse dis- cretus. CONTRA: Confessio obligat et dis- cretus. CONTRA: Confessio obligat et dis- cretum et indiscretum æqualiter : ergo cretum et indiscretum æqualiter : ergo est discreti et indiscreti æqualiter: ergo est discreti et indiscreti æqualiter: ergo non debet dici discreta a discretione con- non debet dici discreta a discretione con- fitentis. fitentis.

8. Item de hoc quod dicit, Libens. 8. Item de hoc quod dicit, Libens.

Impossibile enim est, quod aliquid sit Impossibile enim est, quod aliquid sit libens et amarum simul: sed confessio libens et amarum simul: sed confessio debet esse cum amaritudine, sicut dici- debet esse cum amaritudine, sicut dici- tur, Isa. xxxvIII, 15: Recogitabo tibi tur, Isa. xxxvIII, 15: Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine ani- omnes annos meos in amaritudine ani- mæ meæ. Ergo non potest esse libens, mæ meæ. Ergo non potest esse libens, ut videtur. ut videtur.

9. De hoc autem quod dicitur debere 9. De hoc autem quod dicitur debere esse verecundam, videtur falsum: quia esse verecundam, videtur falsum: quia nihil retrahens a confessione est bona nihil retrahens a confessione est bona qualitas confitentis vel confessionis: ve- qualitas confitentis vel confessionis: ve- recundia autem est retrahens quantum recundia autem est retrahens quantum est de se, nisi aliquis dominetur ei : er- est de se, nisi aliquis dominetur ei : er- go non est bona qualitas confessionis. go non est bona qualitas confessionis.

Item, In naturis quidquid impedit de Item, In naturis quidquid impedit de se actum aliquem, non est bona qualitas se actum aliquem, non est bona qualitas agentis, in quantum agens est : ergo et agentis, in quantum agens est : ergo et in sanctis moribus sic erit: sed verecun- in sanctis moribus sic erit: sed verecun- dia de se retrahit a confessione, ut cuili- dia de se retrahit a confessione, ut cuili- bet patet ergo, etc. bet patet ergo, etc.

Item, Beatus Gregorius laudat Mariam Item, Beatus Gregorius laudat Mariam

1 Job, xxx1, 33. Vide dicta supra super hunc 1 Job, xxx1, 33. Vide dicta supra super hunc textum Job in art. 27 hujus distinctionis. textum Job in art. 27 hujus distinctionis.

Magdalenam ex hoc quod ipsa inter con- Magdalenam ex hoc quod ipsa inter con- vivantes non erubuit in confessione di- vivantes non erubuit in confessione di- cens « Quia semetipsam graviter eru- cens « Quia semetipsam graviter eru- bescebat intus, nihil quod verecundaretur bescebat intus, nihil quod verecundaretur credebat esse foris: » ergo et aliis est credebat esse foris: » ergo et aliis est audabilis qualitas non erubescere. audabilis qualitas non erubescere.

Item, Paulo ante habitum est in Litte- Item, Paulo ante habitum est in Litte- ra « Si erubui peccatum meum coram ra « Si erubui peccatum meum coram populo confiteri 1. » Ergo si Job dicit populo confiteri 1. » Ergo si Job dicit laudando se non erubuisse, erubescen- laudando se non erubuisse, erubescen- tia laudabilis qualitas confessionis esse tia laudabilis qualitas confessionis esse non potest. non potest.

10. Deinde objicitur de hoc quod dicit, 10. Deinde objicitur de hoc quod dicit, Integra. Integra.

Hoc enim videtur impossibile: quia Hoc enim videtur impossibile: quia dicit Psalmus xvi, 13: Delicta quis in- dicit Psalmus xvi, 13: Delicta quis in- telligit? Ergo integre nullus confitetur. telligit? Ergo integre nullus confitetur.

Si autem tu dicas, quod recordatum Si autem tu dicas, quod recordatum integre confitendum est cum suis cir- integre confitendum est cum suis cir- cumstantiis. CONTRA: Supra habitum cumstantiis. CONTRA: Supra habitum est, quod circumstantias non oportet est, quod circumstantias non oportet confiteri, nisi trahant ad aliud genus: confiteri, nisi trahant ad aliud genus: ergo hæc non est essentialis qualitas con- ergo hæc non est essentialis qualitas con- fessionis. fessionis.

Si autem dicas, quod integra dicitur, Si autem dicas, quod integra dicitur, quia totum uni confitendum est. Con- quia totum uni confitendum est. Con- TRA: Ponamus, quod duo injungant TRA: Ponamus, quod duo injungant duas medietates veræ pœnitentiæ: in qua- duas medietates veræ pœnitentiæ: in qua- libet autem re duæ medietates rei æqui- libet autem re duæ medietates rei æqui- pollent integro: ergo illæ duæ medieta- pollent integro: ergo illæ duæ medieta- tes sufficiunt: ergo potest sic dimidiari tes sufficiunt: ergo potest sic dimidiari confessio et insuper melior videtur, confessio et insuper melior videtur, quia major est verecundia coram duo- quia major est verecundia coram duo- bus, vel tribus, quam coram uno. bus, vel tribus, quam coram uno. 11. Secreta autem non videtur debere 11. Secreta autem non videtur debere esse quia jam ante in Lillera laudata esse quia jam ante in Lillera laudata est confessio quæ fit coram populo. est confessio quæ fit coram populo.

ltem, Magdalena est confessa opere ad ltem, Magdalena est confessa opere ad minus, scilicet flendo, coram populo : et minus, scilicet flendo, coram populo : et laudatur multum ejus confessio: ergo laudatur multum ejus confessio: ergo videtur, quod non debeat esse secreta. videtur, quod non debeat esse secreta.

Item, Jam diximus ante, quod debet Item, Jam diximus ante, quod debet esse verecunda: ergo melior est magis esse verecunda: ergo melior est magis verecunda sed magis verecunda est, verecunda sed magis verecunda est, quæ fit coram pluribus, quam secreta. quæ fit coram pluribus, quam secreta. 12. Lacrymabilis etiam esse non vide- 12. Lacrymabilis etiam esse non vide-

2 Cf. Supra, Dist. XIII. 2 Cf. Supra, Dist. XIII.

IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 36. IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 36.

tur. Ex quadam enim disputatione supra tur. Ex quadam enim disputatione supra habita, habetur, quod quandoque mi- habita, habetur, quod quandoque mi- nus dolens plus lacrymatur: et magis nus dolens plus lacrymatur: et magis dolens, minus vel nihil: cum igitur lau- dolens, minus vel nihil: cum igitur lau- dabilior sit confessio quæ fit cum majo- dabilior sit confessio quæ fit cum majo- ri dolore, videtur quod laudabilior sit ri dolore, videtur quod laudabilior sit non lacrymabilis. non lacrymabilis.

Item, Supra dixit Augustus ³, quod Item, Supra dixit Augustus ³, quod poenitens debet gaudere de dolore: sed poenitens debet gaudere de dolore: sed impossibile videtur simul gaudere et la- impossibile videtur simul gaudere et la- crymari præ angustia: ergo videtur, crymari præ angustia: ergo videtur, quod confessio non debet esse cum la- quod confessio non debet esse cum la- crymis, sed potius cum gaudio. crymis, sed potius cum gaudio.

13. Accelerata autem non videtur esse 13. Accelerata autem non videtur esse simul et discreta quia nihil quod in sui simul et discreta quia nihil quod in sui factione requirit magnam discretionis de- factione requirit magnam discretionis de- liberationem, potest esse acceleratum: liberationem, potest esse acceleratum: sed confessio sic requirit præcognitio- sed confessio sic requirit præcognitio- nem et deliberationem: ergo non potest nem et deliberationem: ergo non potest esse accelerata. esse accelerata.

Si autem dicas, quod debet esse acce- Si autem dicas, quod debet esse acce- lerata ratione temporis, quia non debet lerata ratione temporis, quia non debet differri. CONTRA: Ecclesia non obligat, differri. CONTRA: Ecclesia non obligat, nisi quod semel in anno fiat: ergo ultra nisi quod semel in anno fiat: ergo ultra hoc tempus non oportet confiteri : ergo hoc tempus non oportet confiteri : ergo non oportet esse acceleratam hoc modo. non oportet esse acceleratam hoc modo. Sed de hoc infra erit quæstio specia- Sed de hoc infra erit quæstio specia- lis. lis.

14. Fortis autem non videtur aliquo 14. Fortis autem non videtur aliquo modo esse confessio: quia nihil difficile modo esse confessio: quia nihil difficile est in enarratione peccatorum: fortitudo est in enarratione peccatorum: fortitudo autem non requiritur nisi in difficili : autem non requiritur nisi in difficili : ergo videtur, quod fortitudo non sit qua- ergo videtur, quod fortitudo non sit qua- litas debita confessioni. litas debita confessioni.

15. Accusans quidem confessio est: sed 15. Accusans quidem confessio est: sed hoc videtur supponi in hoc quod dicitur hoc videtur supponi in hoc quod dicitur verecunda: quia non est verecunda, nisi verecunda: quia non est verecunda, nisi de accusatione divina: ergo quando ve- de accusatione divina: ergo quando ve- recunda esse ponitur, illud videtur su- recunda esse ponitur, illud videtur su- perfluum esse. perfluum esse.

16. Videtur autem, quod non oporteat 16. Videtur autem, quod non oporteat quod sit parere parata: quia etiamsi quod sit parere parata: quia etiamsi non sit parata, adhuc confessio est, sicut non sit parata, adhuc confessio est, sicut supra probatum est. supra probatum est.

Item, Qui confitetur, et non emendat, Item, Qui confitetur, et non emendat, nihilominus tamen implet mandatum nihilominus tamen implet mandatum

4 Cf. Supra, Dist. XIV. 4 Cf. Supra, Dist. XIV. 2 Cf. Supra Dist. XIII. 2 Cf. Supra Dist. XIII.

709 709

Ecclesiæ ergo non oportet, quod sit pa- Ecclesiæ ergo non oportet, quod sit pa- rata semper obedire.. rata semper obedire..

Item, Aliqui sacerdotes nituntur injun- Item, Aliqui sacerdotes nituntur injun- gere quod non oportet facere pœniten- gere quod non oportet facere pœniten- tem: ergo in tali casu non oportet, quod tem: ergo in tali casu non oportet, quod sit parata parere. sit parata parere.

17. Adhuc, Videtur quod iste nu- 17. Adhuc, Videtur quod iste nu- merus non competat dictis beati Ber- merus non competat dictis beati Ber- nardi super Cantica: « Nequaquam ju- nardi super Cantica: « Nequaquam ju- dicetur de eo quod non sit vox, neque dicetur de eo quod non sit vox, neque sensus si tamen de corde humili fideli- sensus si tamen de corde humili fideli- que processit confessio: omne ergo quod que processit confessio: omne ergo quod remordet conscientiam, confitere humili- remordet conscientiam, confitere humili- ter, pure, et fideliter, et has vices im- ter, pure, et fideliter, et has vices im- plesti 3. » Ex hoc accipitur, quod non plesti 3. » Ex hoc accipitur, quod non sunt nisi tres confessionis qualitates : et sunt nisi tres confessionis qualitates : et sic aliæ videntur superfluere. sic aliæ videntur superfluere.

RESPONSIO. Dicendum ad hoc, quod RESPONSIO. Dicendum ad hoc, quod illæ conditiones confessionis, sunt con- illæ conditiones confessionis, sunt con- fessionis non cujuslibet, sed perfectæ se- fessionis non cujuslibet, sed perfectæ se- cundum statum meritorium: et ideo non cundum statum meritorium: et ideo non omnibus confessionibus conveniunt. omnibus confessionibus conveniunt.

Accipiuntur autem conditiones istæ Accipiuntur autem conditiones istæ partim ex consideratione confitentis, par- partim ex consideratione confitentis, par- tim autem ex consideratione confessio- tim autem ex consideratione confessio- nis. nis.

Ex parte quidem confitentis accipiun- Ex parte quidem confitentis accipiun- tur septem, scilicet quod sit humilis, li- tur septem, scilicet quod sit humilis, li- bens, lacrymabillis, accelerata, fortis, bens, lacrymabillis, accelerata, fortis, discreta, et parere parata: aliæ autem discreta, et parere parata: aliæ autem omnes circumstant actum confessionis. omnes circumstant actum confessionis. Confessio enim in confitente consideratur Confessio enim in confitente consideratur quadrupliciter, scilicet in quantum est quadrupliciter, scilicet in quantum est actus sacramenti, et in quantum est a actus sacramenti, et in quantum est a virtute poenitentiæ procedens, et in ordi- virtute poenitentiæ procedens, et in ordi- ne ad sequentem satisfactionem, et in ne ad sequentem satisfactionem, et in quantum est enarratio peccatorum: et quantum est enarratio peccatorum: et hoc est considerare eam in specie pro- hoc est considerare eam in specie pro- pria. Et primo quidem modo est libens: pria. Et primo quidem modo est libens: quia sic voluntas pœnitentis assentit ei, quia sic voluntas pœnitentis assentit ei, eo quod sacramentum purgat peccatum, eo quod sacramentum purgat peccatum, et ipse summe purgari desiderat. Si au- et ipse summe purgari desiderat. Si au- tem consideratur ut actus a virtute pœ- tem consideratur ut actus a virtute pœ- nitentiæ elicitus, sic est cum difficulta- nitentiæ elicitus, sic est cum difficulta- te et quoad hoc exigitur, quod pœni- te et quoad hoc exigitur, quod pœni-

3 S. BERNARDUS, Super Cantica, serm. 16. 3 S. BERNARDUS, Super Cantica, serm. 16.

Solutio. Solutio.

710 710

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tens sit fortis. Si autem consideratur tens sit fortis. Si autem consideratur in ordine ad satisfactionem sequentem, in ordine ad satisfactionem sequentem, sic convenit ei quod sit parere parata. sic convenit ei quod sit parere parata. Si autem consideratur prout est peccato- Si autem consideratur prout est peccato- rum enarratio, dupliciter consideratur, rum enarratio, dupliciter consideratur, scilicet in genere mali, et in specie: et scilicet in genere mali, et in specie: et in genere dupliciter, scilicet secundum in genere dupliciter, scilicet secundum quod peccatum est turpe perpetratum, et quod peccatum est turpe perpetratum, et sic est verecunda: et secundum quod est sic est verecunda: et secundum quod est malum, et sic est lacrymabilis. In spe- malum, et sic est lacrymabilis. In spe- cie similiter dupliciter, scilicet secundum cie similiter dupliciter, scilicet secundum ea de quibus est secundum speciem et ea de quibus est secundum speciem et numerum, n, numerum, n, quæ multa sunt, et sic exigit, quæ multa sunt, et sic exigit, quod sit discreta et secundum quod quod sit discreta et secundum quod præceptum est de ipsa, et sic debet esse præceptum est de ipsa, et sic debet esse accelerata, quia celeritas implendi est accelerata, quia celeritas implendi est præceptum ne occupet transgressio. præceptum ne occupet transgressio.

non non

tur, et sic dicitur fidelis, id est, verax. tur, et sic dicitur fidelis, id est, verax. AD PRIMUM ergo dicendum, quod sim- AD PRIMUM ergo dicendum, quod sim- plicitas quæ opponitur additioni, plicitas quæ opponitur additioni, opponitur frequentiæ actus ejusdem, sed opponitur frequentiæ actus ejusdem, sed potius interpositioni fabularum et facto- potius interpositioni fabularum et facto- rum quæ non sunt peccata: sicut multi rum quæ non sunt peccata: sicut multi confitentur totam historiam suæ vitæ re- confitentur totam historiam suæ vitæ re- citantes, contra quos dicitur, Isa. XLIII, citantes, contra quos dicitur, Isa. XLIII, 26 : Narra si quid habes ut justificeris, 26 : Narra si quid habes ut justificeris, scilicet dic tu iniquitates tuas, ut justifice- scilicet dic tu iniquitates tuas, ut justifice- ris non dic fabulas vitæ tuæ omnes. ris non dic fabulas vitæ tuæ omnes.

In ipsa autem confessione sunt omnia In ipsa autem confessione sunt omnia alia hoc modo. Confessionis actus habet alia hoc modo. Confessionis actus habet in se tria, scilicet objectum, modum, et in se tria, scilicet objectum, modum, et actum. Objectum autem est peccatum actum. Objectum autem est peccatum ipsum, quod est in multitudine turpi, ipsum, quod est in multitudine turpi, vestitum circumstantiis malis, habens vestitum circumstantiis malis, habens adjunctum delectabile trahens. Si autem adjunctum delectabile trahens. Si autem consideratur objectum ut in multitudine, consideratur objectum ut in multitudine, sic quærit integritatem ne dividatur: si sic quærit integritatem ne dividatur: si autem ut circumstantiis vestitum aggra- autem ut circumstantiis vestitum aggra- vantibus, sic quærit accusationem sui: vantibus, sic quærit accusationem sui: si autem consideretur ratione delectabi- si autem consideretur ratione delectabi- lis adjuncti, sic debet esse secreta, ne lis adjuncti, sic debet esse secreta, ne aliquis inficiatur auditu, et pertrahatur aliquis inficiatur auditu, et pertrahatur vi delectationis ad similia. Si autem ac- vi delectationis ad similia. Si autem ac- cipitur actus qui est declarativus peccati, cipitur actus qui est declarativus peccati, aut comparatur ad dicentem, aut audien- aut comparatur ad dicentem, aut audien- tem et ad dicentem dupliciter, scili- tem et ad dicentem dupliciter, scili- cet prout est meritorius, vel prout est cet prout est meritorius, vel prout est impletivus præcepti tantum. Si primo impletivus præcepti tantum. Si primo modo tunc debet esse frequens. Si modo tunc debet esse frequens. Si secundo modo: tunc debet esse sim- secundo modo: tunc debet esse sim- plex, id est, simpliciter sine excusatione plex, id est, simpliciter sine excusatione aliqua factum enarrans, qua aliqua factum enarrans, qua intendit intendit obligare Ecclesia confitens. Si autem obligare Ecclesia confitens. Si autem comparatur ad audientem, debet confes- comparatur ad audientem, debet confes- sio esse nuda, ut aperte sacerdos totum sio esse nuda, ut aperte sacerdos totum intelligere possit cor pœnitentis et confi- intelligere possit cor pœnitentis et confi- tentis. Modus proprius confessionis est tentis. Modus proprius confessionis est duplex, scilicet quod sit impermixta ac- duplex, scilicet quod sit impermixta ac- tui contrario, qui est peccatum, et sic tui contrario, qui est peccatum, et sic dicitur pura et quod sit vera sicut dici- dicitur pura et quod sit vera sicut dici-

Ad aliud dicendum, quod non opponi- Ad aliud dicendum, quod non opponi- tur enarrationi peccatorum et circum- tur enarrationi peccatorum et circum- stiarum, sed tantum illi quod jam dictum stiarum, sed tantum illi quod jam dictum

est. est.

Ad aliud patet solutio per idem : quia Ad aliud patet solutio per idem : quia non negatur per hoc quin debeat esse non negatur per hoc quin debeat esse valde sapiens ipse confitens: quia quan- valde sapiens ipse confitens: quia quan- to est sapientior, tanto simplicius sine to est sapientior, tanto simplicius sine interruptione aliorum actuum confitetur. interruptione aliorum actuum confitetur.

AD HOC quod objicitur de humilitate, AD HOC quod objicitur de humilitate, dicendum quod humilis debet esse : et dicendum quod humilis debet esse : et bene concedimus, quod hoc confitenti bene concedimus, quod hoc confitenti convenit, sed tamen quia convenit ei se- convenit, sed tamen quia convenit ei se- cundum quod est in actu confessionis, cundum quod est in actu confessionis, ideo assignatur confessioni pro quali- ideo assignatur confessioni pro quali-

tate. tate.

Ad Ad

Ad aliud dicendum, quod omnis con- Ad aliud dicendum, quod omnis con- fessio bona est humilis: sed tamen non fessio bona est humilis: sed tamen non omnis confessio humilis est: quidam omnis confessio humilis est: quidam enim jactando peccata sua confitentur, enim jactando peccata sua confitentur, de quibus, Isa. III, 9: Peccatum suum de quibus, Isa. III, 9: Peccatum suum quasi Sodoma prædicaverunt, nec abs- quasi Sodoma prædicaverunt, nec abs- conderunt. Et contra istam conditionem conderunt. Et contra istam conditionem præcipue peccant quidam, qui peccatum præcipue peccant quidam, qui peccatum ignominiosum, sicut furtum, vel aliquid ignominiosum, sicut furtum, vel aliquid tale, demisso capite confitentur: aliud tale, demisso capite confitentur: aliud autem quod sonat sæculi vanitatem, sic- autem quod sonat sæculi vanitatem, sic- ut torneamentum, vel in disputando vi- ut torneamentum, vel in disputando vi- ctoriam, vel audaciam pugnandi, confi- ctoriam, vel audaciam pugnandi, confi- tentur erecto capite et ore ridente. tentur erecto capite et ore ridente.

AD ID quod objicitur de hoc quod de- AD ID quod objicitur de hoc quod de- bet esse pura, dicendum quod pura bet esse pura, dicendum quod pura dicitur, quia confitendo non multiplicat dicitur, quia confitendo non multiplicat impurum sicut quidam qui ipso actu. impurum sicut quidam qui ipso actu. confessionis multiplicant peccatum, ja- confessionis multiplicant peccatum, ja- ctando, vel mentiendo, vel desperando, ctando, vel mentiendo, vel desperando, vel præsumendo, vel ab aliquo hujus- vel præsumendo, vel ab aliquo hujus- modi actu. modi actu.

Add Add

Ad 3. Ad 3.

14. 14.

d 5. d 5.

IN IV SENTENT. DIST. IN IV SENTENT. DIST.

Ab objectum autem contra, dicendum Ab objectum autem contra, dicendum quod ex prædictis patet, in quo differt quod ex prædictis patet, in quo differt puritas puritas a simplicitate quia puritas dicit a simplicitate quia puritas dicit immixtionem peccati, et simplicitas ex- immixtionem peccati, et simplicitas ex- cludit admixtionem historiæ, non pecca- cludit admixtionem historiæ, non pecca- ti existentis. ti existentis.

Ad aliud dicendum, quod bene conce- Ad aliud dicendum, quod bene conce- ditur, quod puritas non dicit ibi immu- ditur, quod puritas non dicit ibi immu- nitatem a peccato ex parte confitentis. nitatem a peccato ex parte confitentis.

AD HOC autem quod objicitur de quar- AD HOC autem quod objicitur de quar- to, scilicet qualiter sit fidelis, patet re- to, scilicet qualiter sit fidelis, patet re- sponsio per antedicta: quia fidelis'est per sponsio per antedicta: quia fidelis'est per veritatem dicti, secundum quod con- veritatem dicti, secundum quod con- scientia di o attestatur : et per hoc patet scientia di o attestatur : et per hoc patet solutio ad primam partem objectionis, solutio ad primam partem objectionis, quia non intelligitur de fide confitentis. quia non intelligitur de fide confitentis.

Ad aliud dicendum, quod vera confes- Ad aliud dicendum, quod vera confes- sio, non semper est simplex: quia dici- sio, non semper est simplex: quia dici- tur vera, eo quod res se ita habeat ut tur vera, eo quod res se ita habeat ut dicitur et quandoque multa vera de hi- dicitur et quandoque multa vera de hi- storia vitæ interponuntur, quæ tollunt storia vitæ interponuntur, quæ tollunt ejus simplicitatem. ejus simplicitatem.

AD ALIUD dicendum, quod frequens AD ALIUD dicendum, quod frequens confessio non est necessaria: nec assi- confessio non est necessaria: nec assi- gnantur tantum conditiones essentiales gnantur tantum conditiones essentiales confessionis, sed etiam conditiones con- confessionis, sed etiam conditiones con- fessionis secundum optimum sui sta- fessionis secundum optimum sui sta- tum et hæc est una illarum : quanto tum et hæc est una illarum : quanto enim frequentius confitetur, tanto me- enim frequentius confitetur, tanto me- lius, licet non sit necessarium: quia ve- lius, licet non sit necessarium: quia ve- recundia semper tollit aliquid de poena, recundia semper tollit aliquid de poena, et etiam vis clavium, et oratio confesso- et etiam vis clavium, et oratio confesso- ris. ris.

Ad id quod contra objicitur, dicendum Ad id quod contra objicitur, dicendum quod quidam actus sunt, qui tamen ha- quod quidam actus sunt, qui tamen ha- bent gravitatem adjunctam, quod fre- bent gravitatem adjunctam, quod fre- quentia numquam inducit delectationem, quentia numquam inducit delectationem, licet aliquo modo gravitatem diminuat : licet aliquo modo gravitatem diminuat : sicut patet in actibus fortitudinis: et sicut patet in actibus fortitudinis: et quod fortitudo habet ratione gravitatis quod fortitudo habet ratione gravitatis in sustinendo, hoc habet confessio ratio- in sustinendo, hoc habet confessio ratio- ne verecundiæ in se manifestando diver- ne verecundiæ in se manifestando diver- siset tunc sicut manet semper actus siset tunc sicut manet semper actus gravis, ita numquam subrepit negligen- gravis, ita numquam subrepit negligen- tia, sed semper fit cum attentione et do- tia, sed semper fit cum attentione et do- lore bene tamen concedo quod vere- lore bene tamen concedo quod vere- cundia diminuitur et hoc supplet devo- cundia diminuitur et hoc supplet devo- tio frequenter se coram diversis confun- tio frequenter se coram diversis confun- dentis. dentis.

: :

XVII, C, ART. 36. XVII, C, ART. 36.

711 711

AD ID quod sexto quæritur de hoc quod AD ID quod sexto quæritur de hoc quod dicit eam esse nudam: dicendum, quod dicit eam esse nudam: dicendum, quod ex diffinitione patet in quo differt a sim- ex diffinitione patet in quo differt a sim- plicitate quia nudum sonat apertum, plicitate quia nudum sonat apertum, non involutum circumlocutionibus, ut non involutum circumlocutionibus, ut aperte intelligatur ab audiente: sed sim- aperte intelligatur ab audiente: sed sim- pliciter dicit privationem historiæ ad pec- pliciter dicit privationem historiæ ad pec- catum non pertinentis. catum non pertinentis.

AD HOC quod objicitur de discretione, AD HOC quod objicitur de discretione, dicendum quod dicit modum confitentis dicendum quod dicit modum confitentis in actu confessionis, secundum quod est in actu confessionis, secundum quod est de multis confessio: quia peccata diver- de multis confessio: quia peccata diver- sa sunt debet enim discretus confitens sa sunt debet enim discretus confitens majus peccatum dicere cum majori de- majus peccatum dicere cum majori de- testatione, et minus cum minori: et sic testatione, et minus cum minori: et sic patet, quod differt ab integritate: quia patet, quod differt ab integritate: quia integritas dicit ne dividatur in duos au- integritas dicit ne dividatur in duos au- dientes, sed discretio dicit ut quodlibet dientes, sed discretio dicit ut quodlibet per se debito pondere ponderetur : unde per se debito pondere ponderetur : unde integra confessio potest esse indiscreta, integra confessio potest esse indiscreta, et discreta potest esse non integra. Unde et discreta potest esse non integra. Unde patet, quod ista sunt separata a se invi- patet, quod ista sunt separata a se invi-

cem. cem.

: :

AD ALIUD dicendum, quod libens potest AD ALIUD dicendum, quod libens potest esse confessio et amara, sed non secun- esse confessio et amara, sed non secun- dum idem consideratur enim ut actus dum idem consideratur enim ut actus sacramentalis purgans, et sic est libens sacramentalis purgans, et sic est libens et volita cum magna devotione facta: et volita cum magna devotione facta: consideratur etiam secundum quod est consideratur etiam secundum quod est rememorativa peccatorum perpetratorum rememorativa peccatorum perpetratorum et sic est facta cum amaritudine, tamen et sic est facta cum amaritudine, tamen facta per voluntatem, sicut supra in præ- facta per voluntatem, sicut supra in præ- cedentibus de dolore voluntario notavi- cedentibus de dolore voluntario notavi-

mus. mus.

AD ID quod objicitur contra nonum, AD ID quod objicitur contra nonum, scilicet quod debet esse verecunda, dicen- scilicet quod debet esse verecunda, dicen- dum quod laudabilissimarum conditio- dum quod laudabilissimarum conditio- num confessionis illa est una, si sit mo- num confessionis illa est una, si sit mo- derata. derata.

Ad id autem quod contra objicitur, Ad id autem quod contra objicitur, dicendum quod duplex est verecundia : dicendum quod duplex est verecundia : una scilicet coram Deo de turpitudine una scilicet coram Deo de turpitudine actus, et altera coram hominibus. Et pri. actus, et altera coram hominibus. Et pri. ma est bona et incitans ad confessionem ma est bona et incitans ad confessionem ut purgetur turpe verecundum. Secunda ut purgetur turpe verecundum. Secunda est mala et retrahens: et de illa proce- est mala et retrahens: et de illa proce- dunt tres primæ objectiones. Et de illa dunt tres primæ objectiones. Et de illa quæ est coram Deo, dicit Bernardus : quæ est coram Deo, dicit Bernardus : « Quanam fronte attollo jam oculos ad « Quanam fronte attollo jam oculos ad

Ad 6. Ad 6.

Ad 7. Ad 7.

Ad 8. Ad 8.

Ad 9. Ad 9.

Ad 10. Ad 10.

712 712

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

vultum tam boni patris tam malus filius ? vultum tam boni patris tam malus filius ? Pudet indigna gessisse genere meo, pudet Pudet indigna gessisse genere meo, pudet tanto patri vixisse degenerem '. » Item tanto patri vixisse degenerem '. » Item dicit « Quid caduca, vana, et prope dicit « Quid caduca, vana, et prope nulla, et quorum finis mors est, infelix et nulla, et quorum finis mors est, infelix et insanus præferre non erubui æterni Pa- insanus præferre non erubui æterni Pa- tris amori et honori ? Confundor, con- tris amori et honori ? Confundor, con- fundor audire, Si ergo pater, ubi honor fundor audire, Si ergo pater, ubi honor meus? Sed etsi pater non esset, obrueret meus? Sed etsi pater non esset, obrueret me beneficiis. Instaurat contra me testes me beneficiis. Instaurat contra me testes (ut alia innumera taceam) hujus corporis (ut alia innumera taceam) hujus corporis victum, et usum temporis hujus, et su- victum, et usum temporis hujus, et su- per omnia sanguinem dilecti Filii cla- per omnia sanguinem dilecti Filii cla- mantem de terra. Pudet ingratitudinis, mantem de terra. Pudet ingratitudinis, quamquam ad confusionis cumulum ar- quamquam ad confusionis cumulum ar- guar etiam reddidisse mala pro bonis, et guar etiam reddidisse mala pro bonis, et odium pro dilectione. » Et parum infra : odium pro dilectione. » Et parum infra : « Erubesce et doce nihilominus, anima « Erubesce et doce nihilominus, anima mea, quoniam etsi illum non repetere et mea, quoniam etsi illum non repetere et non improperare decet, nos tamen om- non improperare decet, nos tamen om- nino dedecet ingratos immemoresque nino dedecet ingratos immemoresque exstitisse. » exstitisse. »

Ad ultimum autem dicendum, quod Ad ultimum autem dicendum, quod sicut patuit superius, ubi distinctum fuit sicut patuit superius, ubi distinctum fuit de verbo illo, quod coram populo non de verbo illo, quod coram populo non debeat confiteri gratia proprii actus con- debeat confiteri gratia proprii actus con- fessionis, sed gratia sequentis, quod est fessionis, sed gratia sequentis, quod est exemplum ex injuncta satisfactione: ut exemplum ex injuncta satisfactione: ut sicut coram populo peccavit, ita bonum sicut coram populo peccavit, ita bonum exemplum ostendat, et verecundia ab exemplum ostendat, et verecundia ab his non retrahat, sed potius incitet vere- his non retrahat, sed potius incitet vere- cundia quæ est coram Deo. cundia quæ est coram Deo.

AD DECIMUM quod objicitur de integri- AD DECIMUM quod objicitur de integri- tate, dicendum quod integritas opponitur tate, dicendum quod integritas opponitur divisioni quantum ad audientem : et divisioni quantum ad audientem : et ideo primæ argumentationes non faciunt ideo primæ argumentationes non faciunt aliquid contra. aliquid contra.

Sed ad ultimum dicendum, quod quan- Sed ad ultimum dicendum, quod quan- titas peccati, scilicet est in actu, et in ra- titas peccati, scilicet est in actu, et in ra- dice actus et licet in divisa confessione dice actus et licet in divisa confessione innotescat quantitas actus, tamen non in- innotescat quantitas actus, tamen non in- notescit quantitas radicis, quia vices illæ notescit quantitas radicis, quia vices illæ multæ indicant magnum habitum, et ma- multæ indicant magnum habitum, et ma- gnam radicem, et difficulter solubilem, et gnam radicem, et difficulter solubilem, et hanc quantitatem intendit principaliter ex- hanc quantitatem intendit principaliter ex- cidere sacerdos per injunctam satisfactio- cidere sacerdos per injunctam satisfactio- nem : et ideo est, quod dimidiata con- nem : et ideo est, quod dimidiata con-

1 S. BERNARDUS, Super Cantica, Serm. 16. 1 S. BERNARDUS, Super Cantica, Serm. 16.

fessio numquam est sufficiens, nec potest fessio numquam est sufficiens, nec potest esse et etiam ratione supra assignata, esse et etiam ratione supra assignata, quia neutri apparet ita malus sicut est : quia neutri apparet ita malus sicut est : et hoc est se excusare, et ad hypocrisim et hoc est se excusare, et ad hypocrisim tendere, et semper venia carere, sicut tendere, et semper venia carere, sicut dictum est in præcedenti distinctione. dictum est in præcedenti distinctione.

AD ID quod undecimo quæritur de se- AD ID quod undecimo quæritur de se- creta confessione, dicendum quod bo- creta confessione, dicendum quod bo- num est secretam esse propter scanda- num est secretam esse propter scanda- lum. lum.

Ad id quod objicitur primo in contra- Ad id quod objicitur primo in contra- rium, patet solutio per dicta. rium, patet solutio per dicta.

Ad id quod de Maria Magdalena obji- Ad id quod de Maria Magdalena obji- citur, dicendum quod ipsa non exposuit citur, dicendum quod ipsa non exposuit peccatum in publico, sed peccatricem in peccatum in publico, sed peccatricem in genere se ostendit in publico: et hoc non genere se ostendit in publico: et hoc non incitat nec instigat ad peccatum nescien- incitat nec instigat ad peccatum nescien- tes et tamen etiam hoc ipsum non tes et tamen etiam hoc ipsum non oportet, nisi aliquis velit in criminibus oportet, nisi aliquis velit in criminibus magnis. magnis.

Ad ultimum dicendum, quod intelligi- Ad ultimum dicendum, quod intelligi- tur de verecundia quæ est coram Deo tur de verecundia quæ est coram Deo discreta, ne alicui procuret nocumentum discreta, ne alicui procuret nocumentum vel scandalum. vel scandalum.

AD ID quod objicitur duodecimo, quod AD ID quod objicitur duodecimo, quod debet esse accelerata, dicendum quod in debet esse accelerata, dicendum quod in actu nulla debet esse celeritas, sicut pro- actu nulla debet esse celeritas, sicut pro- bat objectio prima: imo mora exigitur bat objectio prima: imo mora exigitur propter deliberationem, et singultus pœ- propter deliberationem, et singultus pœ- nitentium sed accelerata tollit procra- nitentium sed accelerata tollit procra- stinationem poenitentium, ne tardent con- stinationem poenitentium, ne tardent con- verti ad Dominum, et ne differant de die verti ad Dominum, et ne differant de die in diem, sicut præcipitur, Eccli. v, 8. in diem, sicut præcipitur, Eccli. v, 8.

Ad objectum autem contra, dicendum Ad objectum autem contra, dicendum quod licet Ecclesia præceperit tempus, quod licet Ecclesia præceperit tempus, non tamen exclusit consilium : quia non tamen exclusit consilium : quia quanto citius, tanto melius: unde secu- quanto citius, tanto melius: unde secu- rum est accelerare quantum potest : et rum est accelerare quantum potest : et sicut dictum est, hic assignantur condi- sicut dictum est, hic assignantur condi- tiones confessionis secundum optimum tiones confessionis secundum optimum statum sui. statum sui.

Ad Ad

AD HOC quod decimotertio objicitur de AD HOC quod decimotertio objicitur de lacrymabili, dicendum quod lacrymosa lacrymabili, dicendum quod lacrymosa ponitur pro gemebunda, sicut hic dicitur. ponitur pro gemebunda, sicut hic dicitur. in Litteraet sicut dicit beatus Grego- in Litteraet sicut dicit beatus Grego- rius in quadam homilia de Maria Magda- rius in quadam homilia de Maria Magda- lena sic: « Quæ dum lacrymosa ad eum lena sic: « Quæ dum lacrymosa ad eum

Ad Ad

.. ..

Ad 13. Ad 13.

Ad 14. Ad 14.

Ad 15. Ad 15.

IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 37. IN IV SENTENT. DIST. XVII, C, ART. 37.

medullitus ingemuerat, a peste mox cu- medullitus ingemuerat, a peste mox cu- ratur, qua misere languerat. » Et beatus. ratur, qua misere languerat. » Et beatus. Bernardus super Cantica: «Non tibi, o Bernardus super Cantica: «Non tibi, o quæcumque talis es anima, non ille locus quæcumque talis es anima, non ille locus vilis aut despicabilis videatur, (scilicet an- vilis aut despicabilis videatur, (scilicet an- te pedes Domini qui sunt judicium et mi- te pedes Domini qui sunt judicium et mi- sericordia) ubi sancta peccatrix peccata sericordia) ubi sancta peccatrix peccata deposuit, induit sanctitatem. Ibi Æthio- deposuit, induit sanctitatem. Ibi Æthio- pissa mutavit pellem, et in novum resti- pissa mutavit pellem, et in novum resti- tuta candorem, jam tunc fiducialiter ve- tuta candorem, jam tunc fiducialiter ve- raciterque respondebat exprobrantibus raciterque respondebat exprobrantibus sibi verbum Nigra sum, sed formosa, sibi verbum Nigra sum, sed formosa, filiæ Jerusalem'. Miraris quanam id arte filiæ Jerusalem'. Miraris quanam id arte potuit, vel quibus obtinuerit meritis ? potuit, vel quibus obtinuerit meritis ? Paucis accipe. Flevit amare, et de intimis Paucis accipe. Flevit amare, et de intimis visceribus longa suspiria trahens, saluta- visceribus longa suspiria trahens, saluta- ribus intra se succussa singultibus, ribus intra se succussa singultibus, felleos humores evomuit 2. » felleos humores evomuit 2. »

Ad id autem quod contra objicitur, di- Ad id autem quod contra objicitur, di- cendum quod dicitur lacrymosa magis a cendum quod dicitur lacrymosa magis a lacrymis rationis et spei, quam spiritus lacrymis rationis et spei, quam spiritus et corporis. et corporis.

Ad aliud dicendum, quod Augustinus Ad aliud dicendum, quod Augustinus non intendit, quod gaudium illud exclu- non intendit, quod gaudium illud exclu- dat dolorem et lacrymas: et hujus ratio dat dolorem et lacrymas: et hujus ratio sæpius supra assignata est. sæpius supra assignata est.

AD ID quod objicitur de quartodecimo, AD ID quod objicitur de quartodecimo, quod sit fortis, dicendum sicut patuit in quod sit fortis, dicendum sicut patuit in divisione, quod difficillimorum operum divisione, quod difficillimorum operum est confiteri. Sicut enim supra in Littera est confiteri. Sicut enim supra in Littera dicit Augustinus, quod perfecte videtur dicit Augustinus, quod perfecte videtur purgare qui erubescentiæ dominans, ni- purgare qui erubescentiæ dominans, ni- hil eorum quæ fecit, nuntio et vicario hil eorum quæ fecit, nuntio et vicario Dei abscondit : et ratione difficultatis Dei abscondit : et ratione difficultatis quam ingerit confusio humana, exigitur quam ingerit confusio humana, exigitur fortitudo in confitente : et hoc petiit fortitudo in confitente : et hoc petiit Psalmista, Psal. LXVIII, 16: Neque ur- Psalmista, Psal. LXVIII, 16: Neque ur- geat super me puteus os suum: sicut geat super me puteus os suum: sicut supra patuit in Littera, ubi hoc inducitur supra patuit in Littera, ubi hoc inducitur ab Augustino. ab Augustino.

AD HOC quod quintodecimo objicitur, AD HOC quod quintodecimo objicitur, scilicet de accusatione, dicendum quod scilicet de accusatione, dicendum quod non supponitur ibi verecundia : quia ac- non supponitur ibi verecundia : quia ac- cusans est, quando culpam in se non in cusans est, quando culpam in se non in alium refundit, sicut fecit Adam: et hoc alium refundit, sicut fecit Adam: et hoc

1 Cantic, 1, 4. 1 Cantic, 1, 4.

2 S. BERNARDUS, Super Cantica, Serm. 3. 2 S. BERNARDUS, Super Cantica, Serm. 3.

3 Cf. præcipue, Dist, XV, Art. 40, et ea quæ 3 Cf. præcipue, Dist, XV, Art. 40, et ea quæ

713 713

petiit Psalmista, Psal. CXL, 4, dicens : petiit Psalmista, Psal. CXL, 4, dicens : Non declines cor meum in verba malitiæ, Non declines cor meum in verba malitiæ, ad excusandas excusationes in peccatis. ad excusandas excusationes in peccatis. Verecundia autem dicit confusionem pas- Verecundia autem dicit confusionem pas- sivam coram Deo, accusans vero sibi fa- sivam coram Deo, accusans vero sibi fa- cit verecundiam activam coram homine cit verecundiam activam coram homine sacerdote et ideo patet, quod unum sacerdote et ideo patet, quod unum supponitur vel relinquitur in alio. supponitur vel relinquitur in alio.

AD ID quod sextodecimo objicitur, AD ID quod sextodecimo objicitur, quod sit parere parata, dicendum quod quod sit parere parata, dicendum quod hæc conditio est fructuosæ confessionis : hæc conditio est fructuosæ confessionis : et per hoc patet solutio ad duo prima. et per hoc patet solutio ad duo prima.

Ad ultimum dicendum, quod intelligi- Ad ultimum dicendum, quod intelligi- tur de his debere esse obediens quæ ne- tur de his debere esse obediens quæ ne- cessaria sunt ad salutem et de hoc in su- cessaria sunt ad salutem et de hoc in su- perioribus habita est quæstio specialis, perioribus habita est quæstio specialis, Utrum scilicet injungi possint consilia et Utrum scilicet injungi possint consilia et opera supere rogationis ³ ? opera supere rogationis ³ ?

3 3

AD ID quod objicitur de conditionibus AD ID quod objicitur de conditionibus Bernardi, dicendum quod ipse non assi- Bernardi, dicendum quod ipse non assi- gnat nisi necessarias et essentiales, in gnat nisi necessarias et essentiales, in quibus confessio sacramentalis differt ab quibus confessio sacramentalis differt ab aliis peccatorum enarrationibus. Et hu- aliis peccatorum enarrationibus. Et hu- militas quidem est motus ejus secundum militas quidem est motus ejus secundum considerationem sui objecti quod est hu- considerationem sui objecti quod est hu- milians, quia est peccatum. Puritas vo- milians, quia est peccatum. Puritas vo- catur hic exclusio omnis alieni, tam hi- catur hic exclusio omnis alieni, tam hi- storiæ quam etiam peccati cumulantis storiæ quam etiam peccati cumulantis peccatum per jactantiam, vel aliquid hu- peccatum per jactantiam, vel aliquid hu- jusmodi : et fidelitas est veracitas in di- jusmodi : et fidelitas est veracitas in di-

cto. cto.

Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum.

ARTICULUS XXXVII. ARTICULUS XXXVII.

An temporalibus poenis mutantur æterna An temporalibus poenis mutantur æterna supplicia ? supplicia ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, ante finem: Temporalibus pœnis ibi, C, ante finem: Temporalibus pœnis mutabunt æterna supplicia, etc. » mutabunt æterna supplicia, etc. »

dicuntur de satisfactione, in principio ejusdem dicuntur de satisfactione, in principio ejusdem distinctionis. distinctionis.

Ad 16. Ad 16.

Ad 17. Ad 17.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

714 714

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Videtur hoc esse falsum : Videtur hoc esse falsum :

1. Primo quidem, quia passione non 1. Primo quidem, quia passione non meremur: sed pœnæ temporales quædam meremur: sed pœnæ temporales quædam sunt passiones: ergo eis non meremur: sunt passiones: ergo eis non meremur: ergo non merendo poenis temporalibus ergo non merendo poenis temporalibus mutamus æterna incendia. mutamus æterna incendia.

2. Adhuc, Posito etiam, quod pœnis 2. Adhuc, Posito etiam, quod pœnis mereamur, videtur impossibile dicere : mereamur, videtur impossibile dicere : quia nullum temporale potest in æter- quia nullum temporale potest in æter- num sed pœnæ corporales sunt tempo- num sed pœnæ corporales sunt tempo- rales ergo non possunt in poenas æter- rales ergo non possunt in poenas æter- nas ergo non debent eas mutare: ergo nas ergo non debent eas mutare: ergo falsum est quod dicit in Littera. falsum est quod dicit in Littera.

Ad 2 et 4. Ad 2 et 4.

3. Item, Adhuc communiter Doctores 3. Item, Adhuc communiter Doctores tradunt, quod poena æterna adjuncta est tradunt, quod poena æterna adjuncta est culpæ mortali, et soluta ipsa solvitur : culpæ mortali, et soluta ipsa solvitur : sed culpa mortalis non solvitur poena, sed culpa mortalis non solvitur poena, sed gratia gratum faciente quæ infunditur sed gratia gratum faciente quæ infunditur contrito ergo et poena æterna: ergo de- contrito ergo et poena æterna: ergo de- letivum pœnæ æternæ non est pœna cor- letivum pœnæ æternæ non est pœna cor- poralis. poralis.

4. Adhuc, Omne delens et destruens 4. Adhuc, Omne delens et destruens aliquid, potentius est eo: sed, sicut di- aliquid, potentius est eo: sed, sicut di- cit Littera, poena temporalis delet pœ- cit Littera, poena temporalis delet pœ- nam æternam : ergo potentior est illa: nam æternam : ergo potentior est illa: ergo temporale potentius est æterno ejus- ergo temporale potentius est æterno ejus- dem generis, quod est impossibile. dem generis, quod est impossibile.

RESPONSIO. Dicendum, quod pœna RESPONSIO. Dicendum, quod pœna temporalis delet æternam, sicut dicit temporalis delet æternam, sicut dicit Littera: sed hæc poena temporalis incipit Littera: sed hæc poena temporalis incipit et radicatur in dolore contritionis primo et radicatur in dolore contritionis primo informato per gratiam in prima gratiæ informato per gratiam in prima gratiæ infusione quia quatuor sunt simul in infusione quia quatuor sunt simul in justificatione impii, sicut supra determi- justificatione impii, sicut supra determi-