quæst. 2. quæst. 2.

d 1. d 1.

Ad 2. Ad 2.

quæst. 3. quæst. 3.

object. 2. object. 2.

IN IV SENTENT. DIST. XV, C, ART. 25. IN IV SENTENT. DIST. XV, C, ART. 25.

AD ALIUD dicendum, quod negata li- AD ALIUD dicendum, quod negata li- centia, adhuc debet dare propter neces- centia, adhuc debet dare propter neces- sitatem quia multa bona (ut dicit Au- sitatem quia multa bona (ut dicit Au- gustinus) præstantur invitis: et ita etiam gustinus) præstantur invitis: et ita etiam hoc invito bene fit, quando de bonis ejus hoc invito bene fit, quando de bonis ejus sustentatur natura in proximo deficiens. sustentatur natura in proximo deficiens. AD ALIUD dicendum, quod iste facit AD ALIUD dicendum, quod iste facit eleemosynam non de alieno, sed pau- eleemosynam non de alieno, sed pau- peri reddit quod suum estet eleemo- peri reddit quod suum estet eleemo-

fit nomine illius cui debebatur re- fit nomine illius cui debebatur re-

syna syna stitutio.. stitutio..

AD HOC quod ulterius quæritur de me- AD HOC quod ulterius quæritur de me- retricio et aleato, dicendum quod ele- retricio et aleato, dicendum quod ele- emosyna de talibus fieri potest, et præ- emosyna de talibus fieri potest, et præ- cipue de meretricio, sed non oblatio cipue de meretricio, sed non oblatio ad altare propter scandalum : et au- ad altare propter scandalum : et au- ctoritates inductæ loquuntur de sacrifi- ctoritates inductæ loquuntur de sacrifi- cio, non de eleemosyna. cio, non de eleemosyna.

AD ID quod objicitur per rationem, AD ID quod objicitur per rationem, dicendum quod in veritate illicito com- dicendum quod in veritate illicito com- mercio acquiritur. Sed tamen illicite mercio acquiritur. Sed tamen illicite acquisitum dicitur dupliciter: uno modo acquisitum dicitur dupliciter: uno modo communiter, scilicet quando actus est communiter, scilicet quando actus est illicitus quo acquiritur: et hoc non sem- illicitus quo acquiritur: et hoc non sem- per prohibet quin de taliter acquisito per prohibet quin de taliter acquisito possit fieri eleemosyna. Dicitur etiam possit fieri eleemosyna. Dicitur etiam illicite acquisitum quando acquiritur cum illicite acquisitum quando acquiritur cum injusto damno proximi in rebus, quod injusto damno proximi in rebus, quod proprium est avaritiæ, quæ secundum proprium est avaritiæ, quæ secundum Aristotelem proprie dicitur injustitia spe- Aristotelem proprie dicitur injustitia spe- cialis et tunc non potest mihi fieri cialis et tunc non potest mihi fieri eleemosyna quia debetur alteri, aut ex eleemosyna quia debetur alteri, aut ex eo quod non transfertur dominium, eo quod non transfertur dominium, aut ex aut ex eo quod competit ei actio a quo eo quod competit ei actio a quo aufertur, auctoritate et jure canonis. aufertur, auctoritate et jure canonis.

ARTICULUS XXV. ARTICULUS XXV.

An uxor de bonis mariti, aut econtra, An uxor de bonis mariti, aut econtra, an monachus, aut filius familias, an monachus, aut filius familias, aut famulus possint dare eleemosy- aut famulus possint dare eleemosy- nam? nam?

Sed adhuc ulterius quæritur de casi- Sed adhuc ulterius quæritur de casi- bus quibusdam, scilicet qui non suppo- bus quibusdam, scilicet qui non suppo-

509 509

nunt illicite acquisitum, sed quasi in po- nunt illicite acquisitum, sed quasi in po- testate alterius ens, ut utrum uxor de testate alterius ens, ut utrum uxor de bonis mariti facere possit eleemosynam? bonis mariti facere possit eleemosynam? Videtur, quod sic: quia Videtur, quod sic: quia

1. Dicit Augustinus, quod ideo sumpta 1. Dicit Augustinus, quod ideo sumpta est de latere, ut sciat eam marito sociam est de latere, ut sciat eam marito sociam non ancillam : ergo ipsa potestatem ha- non ancillam : ergo ipsa potestatem ha- bet in bonis sicut vir: ergo dare ita pot- bet in bonis sicut vir: ergo dare ita pot- est sicut ille. est sicut ille.

2. Item, Aristoteles in V Ethicorum, 2. Item, Aristoteles in V Ethicorum, ubi distinguit justitiam oeconomicam a ubi distinguit justitiam oeconomicam a proprie dicta, dicit quod magis est ju- proprie dicta, dicit quod magis est ju- stitia cum uxore, quam cum filio, vel stitia cum uxore, quam cum filio, vel servo : constat autem, quod hoc dicit servo : constat autem, quod hoc dicit propter æqualitatem aliquam quæ est in- propter æqualitatem aliquam quæ est in- ter virum et uxorem: ergo ipsa cum sit ter virum et uxorem: ergo ipsa cum sit æqualis, potest dare sicut vir. æqualis, potest dare sicut vir.

3. Item, Charius bonum quod habet 3. Item, Charius bonum quod habet vir, scilicet corpus proprium, est in po- vir, scilicet corpus proprium, est in po- testate et dominio mulieris: ergo magis testate et dominio mulieris: ergo magis alia si igitur in illis est domina, ipsa alia si igitur in illis est domina, ipsa potest distribuere pauperibus, ut vide- potest distribuere pauperibus, ut vide-

tur. tur.

4. Item, Legitur in vita beatæ Luciæ, 4. Item, Legitur in vita beatæ Luciæ, quod ipsa occulte, sponso suo ignorante, quod ipsa occulte, sponso suo ignorante, patrimonium suum distraxit et vendidit patrimonium suum distraxit et vendidit et dedit pauperibus et tamen laudatur: et dedit pauperibus et tamen laudatur: ergo videtur, quod hoc etiam laudabile ergo videtur, quod hoc etiam laudabile sit in aliis. sit in aliis.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Si duo sunt socii in mercationibus, 1. Si duo sunt socii in mercationibus, neuter potest dare, altero non consen- neuter potest dare, altero non consen- tiente cum igitur bona sint communia tiente cum igitur bona sint communia inter virum et uxorem, videtur quod inter virum et uxorem, videtur quod ipsa nihil dare possit sine consensu ma- ipsa nihil dare possit sine consensu ma- riti. riti.

2. Item, De suo corpore nihil potest 2. Item, De suo corpore nihil potest facere sine consensu viri, quod tamen facere sine consensu viri, quod tamen magis videtur: ergo multo minus de re- magis videtur: ergo multo minus de re- bus. bus.

3. Item, Res dantur marito a patre 3. Item, Res dantur marito a patre uxoris, ut dos, et alia, propter onera uxoris, ut dos, et alia, propter onera matrimonii: ergo sine consensu suo non matrimonii: ergo sine consensu suo non sunt illæ res alienandæ: ergo multo mi- sunt illæ res alienandæ: ergo multo mi- nus aliæ res, quæ sunt suæ, vel acqui- nus aliæ res, quæ sunt suæ, vel acqui- sitæ ab ipso. sitæ ab ipso.

4. Item, I ad Corinth. x1, 3: Volo vos 4. Item, I ad Corinth. x1, 3: Volo vos scire quod omnis viri caput Christus scire quod omnis viri caput Christus est: caput autem mulieris, vir. Sed sine est: caput autem mulieris, vir. Sed sine

Sed contra. Sed contra.

Quæst. 1. Quæst. 1.

Sed contra. Sed contra.

Quæst 2. Quæst 2.

Sed contra. Sed contra.

Quæst. 3. Quæst. 3.

510 510

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

consensu capitis nihil potest agere mem- consensu capitis nihil potest agere mem- brum. Ergo nec sine consensu viri ali- brum. Ergo nec sine consensu viri ali- quid potest dare mulier, ut videtur. quid potest dare mulier, ut videtur.

ULTERIUS quæritur, Utrum filiusfami- ULTERIUS quæritur, Utrum filiusfami- lias vel filia possit dare aliquid? lias vel filia possit dare aliquid?

Videtur quod non: quia Videtur quod non: quia

1. Nihil habet in potestate: ergo nihil 1. Nihil habet in potestate: ergo nihil potest dare. potest dare.

2. Item, Ad Galat. 1v, 1 Quanto tem- 2. Item, Ad Galat. 1v, 1 Quanto tem- pore hæres parvulus est, nihil differt a pore hæres parvulus est, nihil differt a servo, etc. Ergo nihil potest dare. servo, etc. Ergo nihil potest dare.

SED CONTRA : SED CONTRA :

Ad eum pertinet hæreditas: ergo vi- Ad eum pertinet hæreditas: ergo vi- detur, quod tamquam de suo aliquid pos- detur, quod tamquam de suo aliquid pos- sit dare. sit dare.

ULTERIUS quæritur hic, Utrum mona- ULTERIUS quæritur hic, Utrum mona- chus vel monacha possit dare aliquid? chus vel monacha possit dare aliquid? Videtur, quod non : quia Videtur, quod non : quia

1. Dicitur, quod monachus habens 1. Dicitur, quod monachus habens obolum, non valet obolum: sed qui ni- obolum, non valet obolum: sed qui ni- hil habet, nihil potest dare: ergo nihil hil habet, nihil potest dare: ergo nihil potest dare monachus. potest dare monachus.

2. Item, Abrenuntiatio proprietatis, 2. Item, Abrenuntiatio proprietatis, est de omni regula religiosorum: sed qui est de omni regula religiosorum: sed qui nihil habet proprium, nihil dare potest: nihil habet proprium, nihil dare potest: ergo monachus non potest aliquid dare: ergo monachus non potest aliquid dare: ergo nec eleemosynam facere. ergo nec eleemosynam facere.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Sit, quod videat aliquem in neces- 1. Sit, quod videat aliquem in neces- sitate constitutum aut dat, aut non dat. sitate constitutum aut dat, aut non dat. Si dat, habeo propositum. Si non dat, Si dat, habeo propositum. Si non dat, cum possit dare ex rebus monasterii, cum possit dare ex rebus monasterii, ipse occidit, ut videtur dicere Ambro- ipse occidit, ut videtur dicere Ambro- sius. sius.

2. Item, Unum bonum non præjudi- 2. Item, Unum bonum non præjudi- cat alteri sed religio bona est, et dare cat alteri sed religio bona est, et dare eleemosynam est bonum: ergo religio eleemosynam est bonum: ergo religio non præjudicat dationi eleemosynarum : non præjudicat dationi eleemosynarum : ergo videtur, quod ex religione magis te- ergo videtur, quod ex religione magis te- netur dare, quam si non esset religiosus. netur dare, quam si non esset religiosus.

ULTERIUS quæritur de famulis et an- ULTERIUS quæritur de famulis et an- cillis qui dant panem, et hujusmodi do- cillis qui dant panem, et hujusmodi do- minorum suorum, utrum hoc possint fa- minorum suorum, utrum hoc possint fa-

cere? cere?

Videtur, quod non : quia nihil est Videtur, quod non : quia nihil est suum ergo nihil de hoc dare possunt. suum ergo nihil de hoc dare possunt.

SED CONTRA: SED CONTRA:

Dispensatio eorum relinquitur qui- Dispensatio eorum relinquitur qui- busdam de domo: sed dispensator pot- busdam de domo: sed dispensator pot- est facere eleemosynam sub spe ratiha- est facere eleemosynam sub spe ratiha- bitionis: ergo et servus, et ancilla. bitionis: ergo et servus, et ancilla.

Sed Sed

SOLUTIO. Dicendum cum distinctione Solu SOLUTIO. Dicendum cum distinctione Solu

multiplici. multiplici.

Primo sic: Aut mulier habet res para- Primo sic: Aut mulier habet res para- fernales, aut non. fernales, aut non.

Item, Aut mulier est lucrosa sicut mari- Item, Aut mulier est lucrosa sicut mari- tus,aut plus etiam quam maritus, aut non. tus,aut plus etiam quam maritus, aut non. Item, Aut ex datione mulieris depau- Item, Aut ex datione mulieris depau- peratur maritus, aut non. peratur maritus, aut non.

Item, Aut maritus expresse prohibet Item, Aut maritus expresse prohibet ei dare cum signo quod ita intendat in ei dare cum signo quod ita intendat in corde, aut non. corde, aut non.

Si mulier habet res parafernales, et Si mulier habet res parafernales, et est lucrosa, marito etiam prohibente, est lucrosa, marito etiam prohibente, potest et debet dare eleemosynas, quæ potest et debet dare eleemosynas, quæ non depauperant virum: et si prohibet, non depauperant virum: et si prohibet, non tamen signo quod ita intendat, sed non tamen signo quod ita intendat, sed quia prohibendo, a superfluitate dandi quia prohibendo, a superfluitate dandi eam vult retrahere, adhuc dico quod eam vult retrahere, adhuc dico quod debet dare cum conscientia illa quod debet dare cum conscientia illa quod placeat marito in corde, etiam quidquid placeat marito in corde, etiam quidquid dicat ore. Si autem non habet res para- dicat ore. Si autem non habet res para- fernales, et est lucrosa: idem dico quod fernales, et est lucrosa: idem dico quod prius. Si autem habet res parafernales, prius. Si autem habet res parafernales, et est non lucrosa: adhuc idem dicen- et est non lucrosa: adhuc idem dicen- dum videtur. Si autem nec res habet pa- dum videtur. Si autem nec res habet pa- rafernales, nec lucrosa est laboribus rafernales, nec lucrosa est laboribus suis tunc dicendum videtur, quod dare suis tunc dicendum videtur, quod dare non debet sine consensu viri, nisi forte non debet sine consensu viri, nisi forte panem et vinum et cætera quæ in quo- panem et vinum et cætera quæ in quo- tidiano usus domus sunt: et hoc mode- tidiano usus domus sunt: et hoc mode- rate ne matrimonium (nimis onerosum rate ne matrimonium (nimis onerosum faciat marito sua datione. faciat marito sua datione.

: :

AD PRIMUM ergo dicendum, quod licet AD PRIMUM ergo dicendum, quod licet de latere sit sumpta, tamen regi debet a de latere sit sumpta, tamen regi debet a viro et non est ei æqualis, nisi tantum viro et non est ei æqualis, nisi tantum in actu conjugali et debito: sicut infra, in actu conjugali et debito: sicut infra, cum agetur de matrimonio, ostendetur. cum agetur de matrimonio, ostendetur.

AD ALIUD dicendum, quod Aristoteles AD ALIUD dicendum, quod Aristoteles non intendit, quod justitia proprie dicta non intendit, quod justitia proprie dicta sit inter virum et mulierem, sed minus sit inter virum et mulierem, sed minus improprie quam inter dominum et ser- improprie quam inter dominum et ser- vum quia magis accedit ad æqualita- vum quia magis accedit ad æqualita- tem, licet non omnino sit æqualis. tem, licet non omnino sit æqualis.

Adl Adl

Ad 2 Ad 2

h h

d 3. d 3.

Ad 4. Ad 4.

object. object.

quæst. 1. quæst. 1.

ld object. ld object.

Liquæst. 2. Liquæst. 2.

Ad 1 et 2. Ad 1 et 2.

IN IV SENTENT. DIST. XV, C, ART. 26. IN IV SENTENT. DIST. XV, C, ART. 26.

AD ALIUD dicendum, quod corpus viri AD ALIUD dicendum, quod corpus viri tantum datum est mulieri: quia hoc est tantum datum est mulieri: quia hoc est pertinens ad individuam vitæ consuetu- pertinens ad individuam vitæ consuetu- dinem sacramenti, secundum quod est dinem sacramenti, secundum quod est ad bonum prolis, et in remedium concu- ad bonum prolis, et in remedium concu- piscentiæ et ideo domina est illius. Sed piscentiæ et ideo domina est illius. Sed non sic est de aliis bonis et ideo illa re- non sic est de aliis bonis et ideo illa re- manent in dominio mariti, nisi per mo- manent in dominio mariti, nisi per mo- dum prædeterminatum in distinctione. dum prædeterminatum in distinctione.

AD ALIUD dicendum, quod beata Lu- AD ALIUD dicendum, quod beata Lu- cia fuit tantum sponsa: nec fuit adhuc cia fuit tantum sponsa: nec fuit adhuc ratum vel consummatum matrimonium: ratum vel consummatum matrimonium: et ideo licuit ei tutiorem partem castita-. et ideo licuit ei tutiorem partem castita-. tis eligere, et bona distrahere, quæ non tis eligere, et bona distrahere, quæ non ante cesserant in dominium sponsi. ante cesserant in dominium sponsi.

AD EA autem quæ in contrarium obji- AD EA autem quæ in contrarium obji- ciuntur, patet solutio per distinctionem. ciuntur, patet solutio per distinctionem.

AD ID quod quæritur de filiofamilias AD ID quod quæritur de filiofamilias dicendum, quod nihil potest dare sine dicendum, quod nihil potest dare sine consensu parentum, nisi forte panem, consensu parentum, nisi forte panem, et hujusmodi, quæ non inferunt sensi- et hujusmodi, quæ non inferunt sensi- bile damnum. bile damnum.

AD ID quod in contrarium objicitur, di- AD ID quod in contrarium objicitur, di- cendum quod licet hæres sit, tamen non- cendum quod licet hæres sit, tamen non- dum dominus est: et ideo dare non potest. dum dominus est: et ideo dare non potest.

AD ID autem quod quæritur de mona- AD ID autem quod quæritur de mona- cho, distingui convenit. Aut sibi com- cho, distingui convenit. Aut sibi com- missa est dispensatio aliqua, aut non. missa est dispensatio aliqua, aut non. Si sic: tunc de illo debet et potest facere Si sic: tunc de illo debet et potest facere eleemosynam, sicut Abbas ipse nomine eleemosynam, sicut Abbas ipse nomine capituli. Si autem non habet dispensa- capituli. Si autem non habet dispensa- tionem, aut ipse est in coenobio, aut non. tionem, aut ipse est in coenobio, aut non. Si est in coenobio: tunc non debet dare Si est in coenobio: tunc non debet dare nisi de licentia, nisi videret aliquem in nisi de licentia, nisi videret aliquem in extrema necessitate positum, quia tunc extrema necessitate positum, quia tunc etiam de altari recipere posset, et dare etiam de altari recipere posset, et dare illi nisi forte det sub spe ratihabitionis, illi nisi forte det sub spe ratihabitionis, Abbate quocumque non præsente. Si Abbate quocumque non præsente. Si autem est extra, ut in studio de licentia autem est extra, ut in studio de licentia

Abbatis tunc potest facere eleemosy- Abbatis tunc potest facere eleemosy- nam quia cum dantur ei expense, nam quia cum dantur ei expense, committitur ei dispensatio de his quæ committitur ei dispensatio de his quæ dantur sibi. dantur sibi.

AD HOC autem quod contra objicitur, AD HOC autem quod contra objicitur, dicendum quod licet nihil habeat in pos- dicendum quod licet nihil habeat in pos- sessione, tamen ut dispensator aliquid sessione, tamen ut dispensator aliquid habere potest in usu. habere potest in usu.

511 511

Per hoc etiam patet solutio ad se- Per hoc etiam patet solutio ad se- quens quia nulla religio abrenuntiat quens quia nulla religio abrenuntiat usui: quia sine usu bonorum fortunæ usui: quia sine usu bonorum fortunæ non potest esse vita. non potest esse vita.

AD ALIUD dicendum, quod propositio Ad object. 2. AD ALIUD dicendum, quod propositio Ad object. 2. illa falsa est: quia religio per hoc quod illa falsa est: quia religio per hoc quod abrenuntiat proprio, facit id quod in se abrenuntiat proprio, facit id quod in se est bonum, malum illi. est bonum, malum illi.

AD ID quod quæritur de servo et an- Adquæst. 3. AD ID quod quæritur de servo et an- Adquæst. 3. cilla, dico per se, quod nihil dare pos- cilla, dico per se, quod nihil dare pos- sunt de rebus dominorum suorum sine sunt de rebus dominorum suorum sine consensu eorum, nisi de pretio suo. consensu eorum, nisi de pretio suo.

AD ID quod contra objici videtur, di› Ad object. AD ID quod contra objici videtur, di› Ad object. cendum quod non sunt dispensatores cendum quod non sunt dispensatores tamquam potestatem aliquam in re ha- tamquam potestatem aliquam in re ha- bentes, sed tamquam tractantes ea ad bentes, sed tamquam tractantes ea ad utilitatem dominorum suorum. utilitatem dominorum suorum.

ARTICULUS XXVI. ARTICULUS XXVI.

An daturus eleemosynam, debet ordinate An daturus eleemosynam, debet ordinate incipere ? incipere ?

Deinde quæritur de hoc quod dicitur, Deinde quæritur de hoc quod dicitur, ibi, C, § 2, post medium: « Qui vult ibi, C, § 2, post medium: « Qui vult ordinate dare eleemosynam, a se debet ordinate dare eleemosynam, a se debet primum incipere, etc. » primum incipere, etc. »

Videtur enim ex hoc quod ordo sit in Videtur enim ex hoc quod ordo sit in eleemosyna, sicut in charitate. eleemosyna, sicut in charitate.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Non est datum præceptum de dili- 1. Non est datum præceptum de dili- gendo se, quia natura ad hoc sufficit: gendo se, quia natura ad hoc sufficit: cum igitur natura unumquemque or- cum igitur natura unumquemque or- dinet ad sibi subveniendum quantum dinet ad sibi subveniendum quantum potest, non oportet ad hoc induci admo- potest, non oportet ad hoc induci admo- nitionem. nitionem.

2. Item, Nulla miseria tantum movet 2. Item, Nulla miseria tantum movet in alio, quantum in seipso: cum igitur in alio, quantum in seipso: cum igitur eleemosyna detur ex misericordia, quæ eleemosyna detur ex misericordia, quæ est compassio miseriæ, videtur quod est compassio miseriæ, videtur quod sensus propriæ miseriæ sufficit ad hoc sensus propriæ miseriæ sufficit ad hoc sine doctrina exteriori. sine doctrina exteriori.

3. Præterea, Videtur esse impossi- 3. Præterea, Videtur esse impossi- bile, quod homo det sibi eleemosynam : bile, quod homo det sibi eleemosynam :

Quæst. Quæst.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2 et 3. Ad 2 et 3.

Ad quæst. Ad quæst.

512 512

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

quia datur alicui qui non habet : ergo si quia datur alicui qui non habet : ergo si homo dat sibi, ipse simul habet, et non homo dat sibi, ipse simul habet, et non habet, quod est impossibile. habet, quod est impossibile.

Quare Quare

PRÆTEREA quæritur ulterius, PRÆTEREA quæritur ulterius, potius dicit hoc de eleemosyna spiritua- potius dicit hoc de eleemosyna spiritua- li, quam corporali? Dicit enim : Miserere li, quam corporali? Dicit enim : Miserere animæ tuæ, etc. 1, non corpori. animæ tuæ, etc. 1, non corpori.

Videtur enim quod de corpore simile Videtur enim quod de corpore simile deberet dicere quia sicut crudeles in ani- deberet dicere quia sicut crudeles in ani- mam, ita inveniuntur crudeles in cor- mam, ita inveniuntur crudeles in cor- pus sicut qui irrationabiliter se affli- pus sicut qui irrationabiliter se affli- gunt, et quandoque etiam se interficiunt. gunt, et quandoque etiam se interficiunt.

SOLUTIO. Dicendum, quod in veritate SOLUTIO. Dicendum, quod in veritate in largitione eleemosynarum attenditur in largitione eleemosynarum attenditur ordo, secundum quod ipsa informata est ordo, secundum quod ipsa informata est charitate charitatis enim ordo circa charitate charitatis enim ordo circa omnia ponitur, quæ informata sunt cha- omnia ponitur, quæ informata sunt cha- ritate et de hoc plura dicta sunt super ritate et de hoc plura dicta sunt super tertium Sententiarum, in tractatu de tertium Sententiarum, in tractatu de charitate 2. charitate 2.

AD PRIMUM autem dicendum, quod non AD PRIMUM autem dicendum, quod non habemus præceptum de eleemosyna cor- habemus præceptum de eleemosyna cor- porali, quia in corporali miseria satis porali, quia in corporali miseria satis compatimur nobis: sed de spirituali : compatimur nobis: sed de spirituali : et hoc intelligitur in præcepto de danda et hoc intelligitur in præcepto de danda eleemosyna proximo: sicut etiam præ- eleemosyna proximo: sicut etiam præ- ceptum de diligendo seipsum intelligitur ceptum de diligendo seipsum intelligitur in præcepto dilectionis proximi, sicut in præcepto dilectionis proximi, sicut dicit Augustinus. dicit Augustinus.

AD ALIUD et tertium dicendum, quod AD ALIUD et tertium dicendum, quod miseria proximior est in nobis quam in miseria proximior est in nobis quam in alio, si sentitur ut miseria et hoc modo alio, si sentitur ut miseria et hoc modo non est nisi de miseria corporali. Spiri- non est nisi de miseria corporali. Spiri- tualis autem miseria, quæ verius miseria tualis autem miseria, quæ verius miseria est, quam corporalis, non sentitur ut est, quam corporalis, non sentitur ut miseria, sed ut bonum nunc propter pec- miseria, sed ut bonum nunc propter pec- cati dulcedinem: et ideo spiritualis ele- cati dulcedinem: et ideo spiritualis ele- emosyna quæ supplet defectum peccati emosyna quæ supplet defectum peccati præcipue, indiget ampliori admonitione, præcipue, indiget ampliori admonitione, quam exterior. quam exterior.

AD ULTIMUM dicendum, quod spiritua- AD ULTIMUM dicendum, quod spiritua- lia quodammodo sibiipsi potest dare: lia quodammodo sibiipsi potest dare: quia in veritate spiritualia non habet, et quia in veritate spiritualia non habet, et

1 Eccli, xxx, 24. 1 Eccli, xxx, 24.

2 Cf. III Sententiarum, Dist. XXXIX. Tom. 2 Cf. III Sententiarum, Dist. XXXIX. Tom.

sic proprie potest aliquis accipere: et sic proprie potest aliquis accipere: et potest aliquis facere unde sibi dentur, li- potest aliquis facere unde sibi dentur, li- cet proprie dare non possit et sic dici cet proprie dare non possit et sic dici tur dare hoc modo quo dicitur dare qui tur dare hoc modo quo dicitur dare qui

facit ut detur. facit ut detur.

ARTICULUS XXVII. ARTICULUS XXVII.

An verum est illud, Qui diligit iniquita- An verum est illud, Qui diligit iniquita- tem, odit animam suam ? tem, odit animam suam ?

Deinde quæritur de hoc quod dicitur, Deinde quæritur de hoc quod dicitur, ibi, C, § 2, post medium: « Qui diligit ibi, C, § 2, post medium: « Qui diligit iniquitatem, odit animam suam, etc. » iniquitatem, odit animam suam, etc. » Videtur enim hoc esse falsum: quia Videtur enim hoc esse falsum: quia

1. Ad Ephes. v, 29: Nemo umquam 1. Ad Ephes. v, 29: Nemo umquam carnem suam odio habuit: ergo multo carnem suam odio habuit: ergo multo minus animam quæ est melior pars ho- minus animam quæ est melior pars ho- minis. minis.

2. Præterea, Videtur hoc esse bonum, 2. Præterea, Videtur hoc esse bonum, quod odit eam quia dicitur, Joan. xi, quod odit eam quia dicitur, Joan. xi, 25 Qui odit animam suam in hoc 25 Qui odit animam suam in hoc mundo, in vitam æternam custodit eam. mundo, in vitam æternam custodit eam. Ergo non videtur crudelis in animam Ergo non videtur crudelis in animam qui odit eam : ergo falsum videtur quod qui odit eam : ergo falsum videtur quod

dicitur in Littera. dicitur in Littera.

Ad Ad

SOLUTIO. Dicendum, quod peccatum Solutio SOLUTIO. Dicendum, quod peccatum Solutio est æquivocationis in diligere, et odire : est æquivocationis in diligere, et odire : quia est dilectio affectus, et effectus : quia est dilectio affectus, et effectus : affectus dilectione nemo odit animam : affectus dilectione nemo odit animam : et de illa loquitur Apostolus ad Ephe- et de illa loquitur Apostolus ad Ephe- sios. Effectus autem dilectione non dili- sios. Effectus autem dilectione non dili- git animam, qui diligit iniquitatem : quia git animam, qui diligit iniquitatem : quia agit contra animam suam et de hac lo- agit contra animam suam et de hac lo- quitur Psalmus ³. quitur Psalmus ³.

AD SECUNDUM dicendum, quod æquivo- Ad 2 AD SECUNDUM dicendum, quod æquivo- Ad 2 catio est in verbo anima: quia Christus catio est in verbo anima: quia Christus in Joanne vocat animam, animalem vi- in Joanne vocat animam, animalem vi- tam quam odit, qui delicias fugit, et tam quam odit, qui delicias fugit, et crucem amplectitur : et ille custodit crucem amplectitur : et ille custodit eam, non in eo quod animal, sed secun- eam, non in eo quod animal, sed secun-

XXVIII hujusce novæ editionis. XXVIII hujusce novæ editionis. 3 Psal. x, 3 Psal. x,

6. 6.

Quæst. Quæst.

[Solutio. [Solutio.

¡Ad 1. ¡Ad 1.

IN IV SENTENT. DIST. XV, C, ART. 28 ET 29. IN IV SENTENT. DIST. XV, C, ART. 28 ET 29.

dum quod beatificabilis exuta animalitate dum quod beatificabilis exuta animalitate in vitam æternam hic autem loquitur in vitam æternam hic autem loquitur de anima secundum quod est spiritualis de anima secundum quod est spiritualis et principalis pars hominis in merendo et principalis pars hominis in merendo vel demerendo. vel demerendo.

ARTICULUS XXVIII. ARTICULUS XXVIII.

An immundis nihil sit mundum? An immundis nihil sit mundum?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, C, § 2, ante finem : « Immundis ni- ibi, C, § 2, ante finem : « Immundis ni- hil est mundum, etc. » hil est mundum, etc. »

Hoc enim videtur falsum: quia Hoc enim videtur falsum: quia

1. Peccatores corpus Christi sumunt : 1. Peccatores corpus Christi sumunt : et tamen illud mundum est et multis et tamen illud mundum est et multis aliis sacramentis communicant. aliis sacramentis communicant.

2. Item, Creatura per hoc non effici- 2. Item, Creatura per hoc non effici- tur immunda, quod ad usum eam ha- tur immunda, quod ad usum eam ha- bent peccatores : ergo videtur falsum di- bent peccatores : ergo videtur falsum di-

cere. cere.

ITEM quæritur, Utrum sequatur, im- ITEM quæritur, Utrum sequatur, im- mundis nihil est mundum : ergo im- mundis nihil est mundum : ergo im- mundum quod sumunt? mundum quod sumunt?

Et videtur quod sic: quia sicut patet, Et videtur quod sic: quia sicut patet, Levit. xı, passim, inter mundum et Levit. xı, passim, inter mundum et immundum nihil est medium si ergo immundum nihil est medium si ergo non est mundum, videtur quod sit im- non est mundum, videtur quod sit im-

mundum. mundum.

SOLUTIO. Dicendum cum Apostolo, SOLUTIO. Dicendum cum Apostolo, quod immundis nihil est mundum '. Et quod immundis nihil est mundum '. Et intelligitur composite, non divise, hoc intelligitur composite, non divise, hoc est, immundis in quantum immundis ni- est, immundis in quantum immundis ni- hil est mundum : quia munditiæ effectus hil est mundum : quia munditiæ effectus a nullo fit in eis. a nullo fit in eis.

AD PRIMUM dicendum, quod corpus AD PRIMUM dicendum, quod corpus Christi non est in eis mundum, quia non Christi non est in eis mundum, quia non facit in eis munditiæ effectum tamen in facit in eis munditiæ effectum tamen in se mundum est: sicut enim dicitur de se mundum est: sicut enim dicitur de sapientia divina, Sapient. VII, 25, quod sapientia divina, Sapient. VII, 25, quod propter suam munditiam nihil inquina- propter suam munditiam nihil inquina- tum in eam incurrit: ita e converso de tum in eam incurrit: ita e converso de

1 Ad Titum, 1, 15. 1 Ad Titum, 1, 15.

XXIX XXIX

513 513

istis dici potest, quod propter suam im- istis dici potest, quod propter suam im- munditiam, nihil mundum per effectum munditiam, nihil mundum per effectum incurrit in eos. incurrit in eos.

AD ALIUD patet solutio per dicta. AD ALIUD patet solutio per dicta.

Ad 2. Ad 2.

AD ALIUD dicendum, quod non sequi- Ad quæst. AD ALIUD dicendum, quod non sequi- Ad quæst. tur, si eis non sit mundum, quod sit tur, si eis non sit mundum, quod sit immundum est enim duplex immundi- immundum est enim duplex immundi- tia, scilicet in se, et quoad nos. Et illa tia, scilicet in se, et quoad nos. Et illa quæ est rei in se, non habet medium: quæ est rei in se, non habet medium: sed illa quæ est quoad nos, habet me- sed illa quæ est quoad nos, habet me- dium quoad nos. Sicut e contrario om- dium quoad nos. Sicut e contrario om- nis homo mundus est in se, vel immun- nis homo mundus est in se, vel immun- dus et tamen alicui rei non omnis ho- dus et tamen alicui rei non omnis ho- mo mundus est mundus, sicut in pani- mo mundus est mundus, sicut in pani- bus propositionis non omnis mundus in bus propositionis non omnis mundus in se, mundus fuit. se, mundus fuit.

ARTICULUS XXIX. ARTICULUS XXIX.

An verum sit, quod nihil prodest orare, An verum sit, quod nihil prodest orare, jejunare, et alia benefacere, nisi jejunare, et alia benefacere, nisi mens revocetur a peccato ? mens revocetur a peccato ?

Deinde quæritur de hoc quod dicitur, Deinde quæritur de hoc quod dicitur, ibi, C, § 2, sub finem: « Nihil prodest ibi, C, § 2, sub finem: « Nihil prodest jejunare, et orare, et alia bona agere, jejunare, et orare, et alia bona agere, nisi mens revocetur a peccato, etc. » nisi mens revocetur a peccato, etc. »

1. Videtur enim si nihil prosunt, 1. Videtur enim si nihil prosunt, quod non sunt ista peccatoribus suaden- quod non sunt ista peccatoribus suaden- da, quod impium esset dicere: igitur fal- da, quod impium esset dicere: igitur fal- sum videtur quod dicitur in Littera. sum videtur quod dicitur in Littera.

2. Item, Ad Nabuchodonosor impium 2. Item, Ad Nabuchodonosor impium regem dixit Daniel Peccata tua ele- regem dixit Daniel Peccata tua ele- emosynis redime³: ergo prosunt. emosynis redime³: ergo prosunt.

SOLUTIO. Supra dictum est quo modo Solutio. SOLUTIO. Supra dictum est quo modo Solutio. prosunt, scilicet ad vicinius gratiam con- prosunt, scilicet ad vicinius gratiam con- sequendam sed non prosunt ad vitam sequendam sed non prosunt ad vitam æternam et quia hæc supra disputata æternam et quia hæc supra disputata sunt, hic dimittam. sunt, hic dimittam.

2 Daniel. iv, 24. 2 Daniel. iv, 24.

33 33

514 514

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ARTICULUS XXX. ARTICULUS XXX.

An satisfactio extra charitatem, sit ite- An satisfactio extra charitatem, sit ite- randa redeunte charitate? randa redeunte charitate?

Deinde quæritur de hoc quod dicitur, Deinde quæritur de hoc quod dicitur, ibi, C, § 2, in fine : « De utroque impo- ibi, C, § 2, in fine : « De utroque impo- nėnda est satisfactio: quia de primo nėnda est satisfactio: quia de primo condigne non satisfecit. » condigne non satisfecit. »

Videtur enim hoc esse durum. Pona- Videtur enim hoc esse durum. Pona- mus enim, quod ipse primo accipiat a mus enim, quod ipse primo accipiat a sacerdote, quod det centum, et persol- sacerdote, quod det centum, et persol- vat in mortali peccato : ergo postea ite- vat in mortali peccato : ergo postea ite- rum debet dare centum. rum debet dare centum.

Eadem objectio est de eundo ultra Eadem objectio est de eundo ultra

mare, et aliis quæ sine gravibus expen- mare, et aliis quæ sine gravibus expen- sis et laboribus iterari non possunt. sis et laboribus iterari non possunt.

SOLUTIO. Dicendum, quod sicut patet Solut SOLUTIO. Dicendum, quod sicut patet Solut

ex præhabitis, in pœnitentia sunt duo, ex præhabitis, in pœnitentia sunt duo, scilicet dolor cordis, et opus exterius. scilicet dolor cordis, et opus exterius. Interiora autem quia non fuit contritus, Interiora autem quia non fuit contritus, nihil valent. In exterioribus autem dis- nihil valent. In exterioribus autem dis- tinguendum est: quædam enim sunt tinguendum est: quædam enim sunt exteriora, quæ per damnum et afflictio- exteriora, quæ per damnum et afflictio- nem manent in agente postquam facta nem manent in agente postquam facta sunt, sicut datio, et peregrinatio, et hu- sunt, sicut datio, et peregrinatio, et hu- jusmodi : quædam autem in toto trans- jusmodi : quædam autem in toto trans- eunt, sicut oratio, et alia talia. Dico eunt, sicut oratio, et alia talia. Dico ergo, quod opera quæ aliquo modo ma- ergo, quod opera quæ aliquo modo ma- nent, postea per gratiam reviviscunt: et nent, postea per gratiam reviviscunt: et illa non oportet iterari: sed alia iterari illa non oportet iterari: sed alia iterari debent et hoc supra notatum est in debent et hoc supra notatum est in quæstione de operibus mortuis et morti- quæstione de operibus mortuis et morti- ficatis. ficatis.

D. Secundum quosdam fuit satisfactio. D. Secundum quosdam fuit satisfactio.

Quibusdam tamen videtur fuisse satisfactio, sed infructuosa, dum in Quibusdam tamen videtur fuisse satisfactio, sed infructuosa, dum in peccato altero persistit: percipietur tamen fructus ejus, incipietque profi- peccato altero persistit: percipietur tamen fructus ejus, incipietque profi- cere, cum peccati alterius pœnituerit. Tunc enim utrumque dimittitur pec- cere, cum peccati alterius pœnituerit. Tunc enim utrumque dimittitur pec- catum, et satisfactio præcedens vivificatur, quæ fuerat mortua: sicut bap- catum, et satisfactio præcedens vivificatur, quæ fuerat mortua: sicut bap- tismus illi qui ficte accedit, tunc primitus valet, cum fictio a mente recedit tismus illi qui ficte accedit, tunc primitus valet, cum fictio a mente recedit per poenitentiam. Et in hujus opinionis munimentum auctoritates indu- per poenitentiam. Et in hujus opinionis munimentum auctoritates indu- cunt. Ait enim Augustinus: Pium est credere, et nostra fides expostulat, ut cunt. Ait enim Augustinus: Pium est credere, et nostra fides expostulat, ut cum gratia Christi in homine destruxerit mala priora, etiam remuneret bo- cum gratia Christi in homine destruxerit mala priora, etiam remuneret bo- na et cum destruxerit quod suum non invenit, diligit bonum quod in na et cum destruxerit quod suum non invenit, diligit bonum quod in peccante plantavit *. Item Hieronymus: Si quando videris inter multa pec- peccante plantavit *. Item Hieronymus: Si quando videris inter multa pec- cata quemquam facere aliqua justa opera, non est tam injustus Deus, ut cata quemquam facere aliqua justa opera, non est tam injustus Deus, ut propter multa mala obliviscatur paucorum bonorum, sed faciet ea metere propter multa mala obliviscatur paucorum bonorum, sed faciet ea metere et in horrea congregare, quæ bona in terra seminavit 3. Sed hæc dicta in- et in horrea congregare, quæ bona in terra seminavit 3. Sed hæc dicta in-

1 Cf. Supra, Dist. IV, B, Art. 2 et seq. 1 Cf. Supra, Dist. IV, B, Art. 2 et seq.

2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 14. 2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 14.

3 S. HIERONYMUS, Comment. ad illud Aggæi, 1, 6: Seminastis multum, etc. 3 S. HIERONYMUS, Comment. ad illud Aggæi, 1, 6: Seminastis multum, etc.

IN IV SENTENT. DIST. XV, D. IN IV SENTENT. DIST. XV, D.

515 515

1 1

telligimus de illo, qui in charitate quodam tempore bona facit et bonus est, telligimus de illo, qui in charitate quodam tempore bona facit et bonus est, alio vero tempore malus est et multa peccata facit. Non ergo intelligendum alio vero tempore malus est et multa peccata facit. Non ergo intelligendum est eum inter multa peccata, justa opera fecisse, quasi simul eodemque est eum inter multa peccata, justa opera fecisse, quasi simul eodemque tempore peccata fecerit et justa operased diversis temporibus utraque tempore peccata fecerit et justa operased diversis temporibus utraque fecisse. Nisi enim bonus foret quando bona fecit, non seminasse diceretur fecisse. Nisi enim bonus foret quando bona fecit, non seminasse diceretur in terra bona. Destructis ergo malis post opera bona commissis, priora bo- in terra bona. Destructis ergo malis post opera bona commissis, priora bo- na in charitate scilicet facta, quæ sequentia mala mortificaverant, pœni- na in charitate scilicet facta, quæ sequentia mala mortificaverant, pœni- tentia de illis malis habita, vivificantur et remunerantur. Unde Apostolus: tentia de illis malis habita, vivificantur et remunerantur. Unde Apostolus: Non rursum jacientes fundamentum poenitentiæ ab operibus mortuis Non rursum jacientes fundamentum poenitentiæ ab operibus mortuis opera mortua nominans priora bona significat, quæ per sequens peccatum opera mortua nominans priora bona significat, quæ per sequens peccatum erant mortua: quia hi peccando priora bona irrita fecerunt. Hæc sicut erant mortua: quia hi peccando priora bona irrita fecerunt. Hæc sicut peccando irrita fiunt, ita per pœnitentiam reviviscunt, et ad meritum peccando irrita fiunt, ita per pœnitentiam reviviscunt, et ad meritum æternitatis prodesse incipiunt. Similiter et illud bonum amat Deus quod æternitatis prodesse incipiunt. Similiter et illud bonum amat Deus quod plantavit in peccante, in illo scilicet qui post illud bonum peccavit, non si- plantavit in peccante, in illo scilicet qui post illud bonum peccavit, non si- mul peccans et bonum operans exstitit: quia talis hominis opus non dili- mul peccans et bonum operans exstitit: quia talis hominis opus non dili- geret Deus ad remunerationem. Potest etiam accipi de operibus bonis quæ geret Deus ad remunerationem. Potest etiam accipi de operibus bonis quæ ab aliquo fiunt dum malus est, et in peccato mortali persistit vel ad tem- ab aliquo fiunt dum malus est, et in peccato mortali persistit vel ad tem- pus, vel usque in finem: quæ dicuntur a Deo remunerari et non dari obli- pus, vel usque in finem: quæ dicuntur a Deo remunerari et non dari obli- vioni, non quia proficiant ad vitam æternam obtinendam, sed ad tolerabi- vioni, non quia proficiant ad vitam æternam obtinendam, sed ad tolerabi- lius extremi judicii supplicium sentiendum: sicut de fide et cæteris quæ lius extremi judicii supplicium sentiendum: sicut de fide et cæteris quæ sine charitate habentur, Augustinus ait2 : Si quis non habens charitatem sine charitate habentur, Augustinus ait2 : Si quis non habens charitatem quæ pertinet ad unitatem spiritus et vinculum pacis quo Ecclesia connecti- quæ pertinet ad unitatem spiritus et vinculum pacis quo Ecclesia connecti- tur, in aliquo schismate constitutus, ne Christum neget patitur tribulatio- tur, in aliquo schismate constitutus, ne Christum neget patitur tribulatio- nes, famem, persecutionem, vel flammas, vel bestias, vel ipsam crucem, nes, famem, persecutionem, vel flammas, vel bestias, vel ipsam crucem, timore gehennæ : nullo modo ista culpanda sunt, imo et hæc laudanda est timore gehennæ : nullo modo ista culpanda sunt, imo et hæc laudanda est patientia. Non enim dicere poterimus melius ei fuisse, ut Christum negando patientia. Non enim dicere poterimus melius ei fuisse, ut Christum negando nihil horum pateretur, quæ passus est confitendo: sed æstimandum est nihil horum pateretur, quæ passus est confitendo: sed æstimandum est fortasse tolerabilius ei esse futurum judicium, quam si Christum negando fortasse tolerabilius ei esse futurum judicium, quam si Christum negando nihil horum pateretur ut illud quod ait Apostolus, Si tradidero corpus nihil horum pateretur ut illud quod ait Apostolus, Si tradidero corpus meum ita ut ardeam, charitatem autem non habuero, nihil mihi prodest³ : meum ita ut ardeam, charitatem autem non habuero, nihil mihi prodest³ : nihil enim prodesse intelligitur ad regnum obtinendum, nisi ad extremiju- nihil enim prodesse intelligitur ad regnum obtinendum, nisi ad extremiju- dicii tolerabilius subeundum supplicium. Et infra, Hæc propter charitatem dicii tolerabilius subeundum supplicium. Et infra, Hæc propter charitatem dicta sunt, sine qua in nobis non potest esse vera pœnitentia: quoniam in dicta sunt, sine qua in nobis non potest esse vera pœnitentia: quoniam in bonis charitas Dei est quæ tolerat omnia *. bonis charitas Dei est quæ tolerat omnia *.

Ad Hebr. VI, 1.. Ad Hebr. VI, 1..

2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Patientia, cap. 26. 2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Patientia, cap. 26.

3 I ad Corinth. XIII, 3. 3 I ad Corinth. XIII, 3.

.* Ibidem, XIII, 4 et 7: Charitas patiens est,... omnia suffert,... omnia sustinet. .* Ibidem, XIII, 4 et 7: Charitas patiens est,... omnia suffert,... omnia sustinet.

516 516

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

E. Perstringit dictorum summam, ut alia addat. E. Perstringit dictorum summam, ut alia addat.

Ex his ostenditur bona quæ sine charitate fiunt, prodesse quidem ad to- Ex his ostenditur bona quæ sine charitate fiunt, prodesse quidem ad to- lerabiliorem pœnan sentiendam, sed non ad vitam obtinendam. Illa enim lerabiliorem pœnan sentiendam, sed non ad vitam obtinendam. Illa enim quæ in charitate quis facit, si postea prolapsus fuerit nec exsurrexerit, non quæ in charitate quis facit, si postea prolapsus fuerit nec exsurrexerit, non esse in memoria Dei, Ezechiel dicit: Si averterit se justus a justitia sua, esse in memoria Dei, Ezechiel dicit: Si averterit se justus a justitia sua, et fecerit iniquitatem, numquid vivet? Omnes justitiæ ejus, quas fecerat, et fecerit iniquitatem, numquid vivet? Omnes justitiæ ejus, quas fecerat, non recordabuntur: in peccato suo morietur, et non erunt in memoria ju- non recordabuntur: in peccato suo morietur, et non erunt in memoria ju- stitiæ quas fecit. In cujus loci expositione Gregorius ait: Hoc nobis maxi- stitiæ quas fecit. In cujus loci expositione Gregorius ait: Hoc nobis maxi- me considerandum est, quia cum mala committimus, sine causa ad memo- me considerandum est, quia cum mala committimus, sine causa ad memo- riam transacta bona revocamus, quoniam in perpetratione malorum nulla riam transacta bona revocamus, quoniam in perpetratione malorum nulla debet esse fiducia bonorum præteritorum 2. Intelligendum est hoc, ad vi- debet esse fiducia bonorum præteritorum 2. Intelligendum est hoc, ad vi- tam percipiendam bona præterita non dare fiduciam, etsi ad mitiorem pœ- tam percipiendam bona præterita non dare fiduciam, etsi ad mitiorem pœ- nam, alioquin præmissæ auctoritati Augustini obviaret. Et bona ergo sine nam, alioquin præmissæ auctoritati Augustini obviaret. Et bona ergo sine charitate facta, et bona in charitate facta, quæ concomitatur mortalis culpa, charitate facta, et bona in charitate facta, quæ concomitatur mortalis culpa, quam non delet sequens pœnitentia, ad sensum mitioris pœnæ proficiunt, quam non delet sequens pœnitentia, ad sensum mitioris pœnæ proficiunt, non ad vitæ fructum. non ad vitæ fructum.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

« Quibusdam tamen videtur, etc. » « Quibusdam tamen videtur, etc. » Hic tangit opinionem quorumdam, et Hic tangit opinionem quorumdam, et solvit dupliciter, et recolligit ex solutione solvit dupliciter, et recolligit ex solutione habita. habita.

ARTICULUS XXXI. ARTICULUS XXXI.

An bonum mortuum factum extra cha- An bonum mortuum factum extra cha- ritatem, potest umquam reviviscere? ritatem, potest umquam reviviscere?

OBJICITUR autem de ipso errore prius. OBJICITUR autem de ipso errore prius. Videtur enim, quod verum dicunt isti: Videtur enim, quod verum dicunt isti:

Et dividitur in tria: et patet per se in- quia Et dividitur in tria: et patet per se in- quia ceptio cujuslibet partis. ceptio cujuslibet partis.

1 Ezechiel. XVIII, 24 et 26. 1 Ezechiel. XVIII, 24 et 26.

1. Bonum potentius est in agendo, 1. Bonum potentius est in agendo, quam malum in destruendo: sed malum quam malum in destruendo: sed malum destruit bonum ante habitum, non con- destruit bonum ante habitum, non con- junctum malo tantum, sed etiam bonum junctum malo tantum, sed etiam bonum gratiæ per se habitum : ergo multo ma- gratiæ per se habitum : ergo multo ma- gis bonum sequens revivificat bonum ha- gis bonum sequens revivificat bonum ha-

2 S. GREGORIUS, Homil. XI super Ezechielem. 2 S. GREGORIUS, Homil. XI super Ezechielem.

1. 1.

lutio. lutio.

IN IV SENTENT. DIST. XV, E, ART. 32. IN IV SENTENT. DIST. XV, E, ART. 32.

bitum, quod non fuit conjunctum bono, bitum, quod non fuit conjunctum bono, sed extra charitatem fuit factum. sed extra charitatem fuit factum.

2. Item, Baptismus sublata fictione 2. Item, Baptismus sublata fictione operatur salutem: ergo videtur, quod operatur salutem: ergo videtur, quod poenitentia similiter debeat facere. poenitentia similiter debeat facere.

SOLUTIO. Hæc omnia supra in præce- SOLUTIO. Hæc omnia supra in præce- denti distinctione satis late disputata col- denti distinctione satis late disputata col- ligi possunt. ligi possunt.

Dicendum ergo, quod isti errant, quia Dicendum ergo, quod isti errant, quia bonum mortuum non potest vivificari: bonum mortuum non potest vivificari: eo quod nihil vivificatur eorum quæ mo- eo quod nihil vivificatur eorum quæ mo- riuntur, nisi possibilitatem ad vitam con- riuntur, nisi possibilitatem ad vitam con- trahat ex conjunctione ad aliquid quod trahat ex conjunctione ad aliquid quod perpetuo vivit sicut per charitatem con- perpetuo vivit sicut per charitatem con- junguntur bona vitæ æternæ, et corpus junguntur bona vitæ æternæ, et corpus cum resurget conjungitur animæ : sed cum resurget conjungitur animæ : sed bonum extra charitatem factum, nulli bonum extra charitatem factum, nulli talium conjungitur, et ideo numquam talium conjungitur, et ideo numquam potest reviviscere. potest reviviscere.

AD PRIMUM autem objectum dicendum, AD PRIMUM autem objectum dicendum, quod non est ex defectu boni sequentis, quod non est ex defectu boni sequentis, quod non vivificatur, sed potius ex de- quod non vivificatur, sed potius ex de- fectu præcedentis, quod non est vivifica- fectu præcedentis, quod non est vivifica- bile quia impossibile est ad vitam, ut di- bile quia impossibile est ad vitam, ut di- ctum est. ctum est.

AD ALIUD dicendum, quod non est si- AD ALIUD dicendum, quod non est si- mile quod pro simili inducitur: quia mile quod pro simili inducitur: quia baptismus imprimit characterem, ra- baptismus imprimit characterem, ra- tione cujus manet in hominibus: sed tione cujus manet in hominibus: sed pœnitentia nihil talium imprimit. pœnitentia nihil talium imprimit.

Præterea, Baptizatus immediate virtu- Præterea, Baptizatus immediate virtu- tem operandi accipit a passione Christi : tem operandi accipit a passione Christi : sed opera pœnitentiæ partim sunt a no- sed opera pœnitentiæ partim sunt a no- bis, et præcipue illa quæ sunt in attritione bis, et præcipue illa quæ sunt in attritione ante contritionem: de quibus Magister ante contritionem: de quibus Magister hic loquitur. hic loquitur.

517 517

est fortasse tolerabilius ei futurum judi- est fortasse tolerabilius ei futurum judi- cium, etc. » cium, etc. »

Videtur hoc esse falsum : Videtur hoc esse falsum :

1. In igne enim inferni tantum quisque 1. In igne enim inferni tantum quisque ardet quantum se combustibilem fecit ardet quantum se combustibilem fecit per peccatum, ut dicit Gregorius: sed per peccatum, ut dicit Gregorius: sed illa bona peccatum non diminuunt : ergo illa bona peccatum non diminuunt : ergo tantum comburitur cum illis bonis, tantum comburitur cum illis bonis, quantum sine illis. quantum sine illis.

Si dicas, quod illa peccata diminuunt. Si dicas, quod illa peccata diminuunt. CONTRA: Quidquid est natum aliquid di- CONTRA: Quidquid est natum aliquid di- minuere, habet contrarietatem ad illud : minuere, habet contrarietatem ad illud : hæc bona sic diminuunt peccatum : ergo hæc bona sic diminuunt peccatum : ergo habent contrarietatem ad peccatum, quod habent contrarietatem ad peccatum, quod falsum est, cum secum salvetur in eodem falsum est, cum secum salvetur in eodem subjecto. subjecto.

2. Item, Quidquid diminuit aliquid, 2. Item, Quidquid diminuit aliquid, intensum destruet illud, si ipsum est fini- intensum destruet illud, si ipsum est fini- tum ergo si hæc bona diminuunt pec- tum ergo si hæc bona diminuunt pec- catum, multiplicata destruent ipsum, catum, multiplicata destruent ipsum, quod falsum est et hæreticum: ergo et quod falsum est et hæreticum: ergo et hoc falsum, quod diminuunt incendium hoc falsum, quod diminuunt incendium inferni. inferni.

SOLUTIO. Dicendum, quod non dimi- SOLUTIO. Dicendum, quod non dimi- nuunt directe, sed indirecte: sicut dici- nuunt directe, sed indirecte: sicut dici- tur diminuere ignem, qui prohibet ligna tur diminuere ignem, qui prohibet ligna imponi : bona enim de genere bonorum imponi : bona enim de genere bonorum assuefaciunt ad bonum, et per consequens assuefaciunt ad bonum, et per consequens elongant a mali consuetudine et appeti- elongant a mali consuetudine et appeti- tu, et ita diminuunt peccatum, quod non tu, et ita diminuunt peccatum, quod non fieret si illa bona non essent et ita di- fieret si illa bona non essent et ita di- minuendo causam incendii, diminuunt minuendo causam incendii, diminuunt incendium. incendium.

AD EA autem quæ objecta sunt, patet AD EA autem quæ objecta sunt, patet solutio: quia procedunt ac si directe di- solutio: quia procedunt ac si directe di- minuerent et hoc non dicimus. minuerent et hoc non dicimus.

Solutio. Solutio.

ARTICULUS XXXII. ARTICULUS XXXII.

An bona opera facta extra charitatem An bona opera facta extra charitatem diminuant incendium inferni ? diminuant incendium inferni ?

Deinde quæritur de hoc quod dicitur, Deinde quæritur de hoc quod dicitur, ibi, D, ante finem: « Sed æstimandum ibi, D, ante finem: « Sed æstimandum

Deinde quæritur de hoc quod dicitur, Deinde quæritur de hoc quod dicitur, ibi, E, circa medium : « Cum mala com- ibi, E, circa medium : « Cum mala com- mittimus, sine causa ad memoriam trans- mittimus, sine causa ad memoriam trans- acta bona revocamus, etc. » acta bona revocamus, etc. »

Ex omnibus enim præhabitis disputa- Ex omnibus enim præhabitis disputa- tionibus videtur hoc esse falsum : quia tionibus videtur hoc esse falsum : quia sive sint extra charitatem facta, sive in sive sint extra charitatem facta, sive in charitate, ostensum est, quod multum charitate, ostensum est, quod multum valent ergo non sine causa ad memo- valent ergo non sine causa ad memo- riam revocantur. riam revocantur.

Solutio. Solutio.

518 518

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

SOLUTIO. Dicendum, quod non intendit hoc quod ex eis speretur vita æterna, si SOLUTIO. Dicendum, quod non intendit hoc quod ex eis speretur vita æterna, si simpliciter dicere sine causa, sed quoad simpliciter dicere sine causa, sed quoad

continuat in peccatis. continuat in peccatis.

F. Auctoritates alias inducit contra eos qui dicunt de uno peccato pœnitentiam agi, F. Auctoritates alias inducit contra eos qui dicunt de uno peccato pœnitentiam agi,

altero tacito. altero tacito.

Satis arbitror illis esse responsum, qui asserunt de uno crimine pœni- Satis arbitror illis esse responsum, qui asserunt de uno crimine pœni- tentiam agi, et veniam præstari, alio in delectatione retento, vel per con- tentiam agi, et veniam præstari, alio in delectatione retento, vel per con- fessionem non exposito, qui non modo præmissis auctoritatibus confutan- fessionem non exposito, qui non modo præmissis auctoritatibus confutan- tur, sed etiam subditis. Ait enim Augustinus : Sunt plures quos poenitet tur, sed etiam subditis. Ait enim Augustinus : Sunt plures quos poenitet peccasse, sed tamen omnino reservantes sibi quædam in quibus delecten- peccasse, sed tamen omnino reservantes sibi quædam in quibus delecten- tur, non animadvertentes Dominum simul mutum et surdum a dæmonio tur, non animadvertentes Dominum simul mutum et surdum a dæmonio liberasse per hoc docet nos numquam nisi de omnibus sanari. Si enim liberasse per hoc docet nos numquam nisi de omnibus sanari. Si enim vellet peccata ex parte reservari, habentem septem dæmonia perficere vellet peccata ex parte reservari, habentem septem dæmonia perficere potuit, sex expulsis expulit autem septem³, ut omnia crimina simul eji- potuit, sex expulsis expulit autem septem³, ut omnia crimina simul eji- cienda doceret. Legionem vero dæmonum ab alio ejiciens", nullum reli- cienda doceret. Legionem vero dæmonum ab alio ejiciens", nullum reli- quit de omnibus, qui liberatum possideret: ostendens quod etsi peccata quit de omnibus, qui liberatum possideret: ostendens quod etsi peccata sint mille, oportet de his omnibus poenitere. Numquam enim aliquem sa- sint mille, oportet de his omnibus poenitere. Numquam enim aliquem sa- navit Dominus, quem non omnino liberavit. Totum enim hominem sana- navit Dominus, quem non omnino liberavit. Totum enim hominem sana- vit in sabbato 5 : quia et corpus ab omni infirmitate, et animam ab omni vit in sabbato 5 : quia et corpus ab omni infirmitate, et animam ab omni contagione liberavit : indicans pœnitentem oportere simul dolere de omni contagione liberavit : indicans pœnitentem oportere simul dolere de omni crimine. Scio enim Dominum inimicum omni criminoso. Quomodo crimine. Scio enim Dominum inimicum omni criminoso. Quomodo ergo qui crimen reservat, de alio recipiet veniam ? Sine amore Dei ergo qui crimen reservat, de alio recipiet veniam ? Sine amore Dei consequeretur veniam, sine quo nemo umquam invenit gratiam. Ho- consequeretur veniam, sine quo nemo umquam invenit gratiam. Ho- stis enim Dei est dum offendit perseveranter. Quædam enim impietas stis enim Dei est dum offendit perseveranter. Quædam enim impietas infidelitatis est, ab illo qui justus et justitia est, dimidiam sperare veniam. infidelitatis est, ab illo qui justus et justitia est, dimidiam sperare veniam. Jam enim sine vera pœnitentia inveniret gratiam. Poenitentia enim vera Jam enim sine vera pœnitentia inveniret gratiam. Poenitentia enim vera ad baptismi puritatem conatur ducere. Recte enim pœnitens quidquid sordis ad baptismi puritatem conatur ducere. Recte enim pœnitens quidquid sordis post purificationem baptismi contraxit, oportet ut absolvat saltem lacry- post purificationem baptismi contraxit, oportet ut absolvat saltem lacry- mis mentis sed satis durus est, cujus mentis dolorem oculi non declarant. mis mentis sed satis durus est, cujus mentis dolorem oculi non declarant.

: :

1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 9. 1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Vera et falsa pœnitentia, cap. 9.

2 Marc. VII, 31 et seq. 2 Marc. VII, 31 et seq.

3 Joan. xvi, 9. 3 Joan. xvi, 9.

4 Luc. VIII, 27 et seq. ; Marc. v, 2 et seq. 4 Luc. VIII, 27 et seq. ; Marc. v, 2 et seq.

5 Luc. XIV, 3 et seq. 5 Luc. XIV, 3 et seq.

6 Edit. J. Alleaume, abluat, et videtur melius.. 6 Edit. J. Alleaume, abluat, et videtur melius..

: :

IN IV SENTENT. DIST. XV, F, ART. 33. IN IV SENTENT. DIST. XV, F, ART. 33.

519 519

Sed sciat se culpabiliter durum, qui deflet damna temporis, vel mortem Sed sciat se culpabiliter durum, qui deflet damna temporis, vel mortem amici, et dolorem peccati non ostendit in lacrymis. Quem ergo pœnitet, amici, et dolorem peccati non ostendit in lacrymis. Quem ergo pœnitet, omnino poeniteat. Idem ', Poenitentes, si vere estis pœnitentes, et non estis omnino poeniteat. Idem ', Poenitentes, si vere estis pœnitentes, et non estis irridentes, mutate vitam, reconciliamini Deo. Pœnitentiam agis, genua irridentes, mutate vitam, reconciliamini Deo. Pœnitentiam agis, genua figis, et rides subsannas Dei patientiam. Si pœnitentiam agis, pœnitet te : figis, et rides subsannas Dei patientiam. Si pœnitentiam agis, pœnitet te : si non pœnitet te, non es pœnitens. Si ergo pœnitet, cur facis quæ male fe- si non pœnitet te, non es pœnitens. Si ergo pœnitet, cur facis quæ male fe- cisti ? Si fecisse pœnitet, noli facere: si adhuc facis, certe non es pœnitens. cisti ? Si fecisse pœnitet, noli facere: si adhuc facis, certe non es pœnitens. Item, Innocentius secundus: Admonemus fratres nostros, ne falsis pœni- Item, Innocentius secundus: Admonemus fratres nostros, ne falsis pœni- tentiis laicorum animas decipi, et in infernum pertrahi patiantur. Falsam tentiis laicorum animas decipi, et in infernum pertrahi patiantur. Falsam autem pœnitentiam esse constat, cum spretis pluribus, de uno solo pœni- autem pœnitentiam esse constat, cum spretis pluribus, de uno solo pœni- tentia agitur vel cum sic agitur de uno, ut non discedatur ab alio. tentia agitur vel cum sic agitur de uno, ut non discedatur ab alio.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

« Satis arbitror, etc. » « Satis arbitror, etc. »

Hic incipit pars illa in qua solutionem Hic incipit pars illa in qua solutionem confirmat per accidens. Et duo facit hic: confirmat per accidens. Et duo facit hic: inducit scilicet auctoritates suas expres- inducit scilicet auctoritates suas expres- sas, et repetit quæ sit vera poenitentia, sas, et repetit quæ sit vera poenitentia, ibi, G, « Ex præmissis perspicua, etc: » ibi, G, « Ex præmissis perspicua, etc: »

ARTICULUS XXXIII. ARTICULUS XXXIII.

An Deus potest sanare de uno peccato et An Deus potest sanare de uno peccato et non de alio? non de alio?

Incidit autem quæstio de hoc quod Incidit autem quæstio de hoc quod dicit, ibi, F, post initium : « Per hoc dicit, ibi, F, post initium : « Per hoc docet nos numquam nisi de omnibus sa- docet nos numquam nisi de omnibus sa- nari, etc. » nari, etc. »

Quæritur enim, An Deus possit sanare Quæritur enim, An Deus possit sanare de uno, et non de alio? de uno, et non de alio?

Videtur autem, quod sic: quia Videtur autem, quod sic: quia

1. Deo nihil est impossibile: ergo nec 1. Deo nihil est impossibile: ergo nec illud. illud.

1 S. AUGUSTINUS, Lib de Vera et falsa pœni- 1 S. AUGUSTINUS, Lib de Vera et falsa pœni- tentia, cap. 10. tentia, cap. 10.

Item, Medicus corporalis potest sa- Item, Medicus corporalis potest sa- nare de uno morbo, altero relicto: ergo nare de uno morbo, altero relicto: ergo multo magis Deus, qui potentior est me- multo magis Deus, qui potentior est me- dico corporali. dico corporali.

2. Item, Sanatio corporalis signum est. 2. Item, Sanatio corporalis signum est. sanationis spiritualis in miraculis Do- sanationis spiritualis in miraculis Do- mini, ut patet in Littera: sed in Marco mini, ut patet in Littera: sed in Marco legitur, quod cæcus quidam secundum legitur, quod cæcus quidam secundum quid visum recepit, qui scilicet vidit ho- quid visum recepit, qui scilicet vidit ho- mines velut arbores ambulantes 2: ergo mines velut arbores ambulantes 2: ergo pro parte tempore illo secundum quid pro parte tempore illo secundum quid etiam et non simpliciter sanatus fuit in etiam et non simpliciter sanatus fuit in mente ergo non tantum hoc Deus pot- mente ergo non tantum hoc Deus pot- est facere in corpore, sed etiam in est facere in corpore, sed etiam in

mente. mente.

3. Item, Sicut in opere creationis se- 3. Item, Sicut in opere creationis se- cundum opinionem plurimorum, scilicet cundum opinionem plurimorum, scilicet Gregorii, Joannis Chrysostomi, et alio-i Gregorii, Joannis Chrysostomi, et alio-i rum, Deus primo produxit materiam se- rum, Deus primo produxit materiam se- cundum suam substantiam, et postea di- cundum suam substantiam, et postea di- stinxit eam et ornavit : ergo videtur, stinxit eam et ornavit : ergo videtur, quod similiter possit facere in operibus quod similiter possit facere in operibus recreationis, ut scilicet secundum ali- recreationis, ut scilicet secundum ali- quid faciat, et secundum aliquid infe- quid faciat, et secundum aliquid infe- ctum relinquat. ctum relinquat.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Quidquid Deus secundum suam bo- 1. Quidquid Deus secundum suam bo- nitatem potest facere, potest ab eo aliquis nitatem potest facere, potest ab eo aliquis sperare sed dimidiam veniam nemo ab sperare sed dimidiam veniam nemo ab eo sperare debet, ut dicitur in Littera: eo sperare debet, ut dicitur in Littera:

2 Marc. VIII, 24. 2 Marc. VIII, 24.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

520 520

ergo dimidiam veniam, ergo dimidiam veniam, posse facere. posse facere.

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

non videtur non videtur

2. Item, Detur quod possit inde sic, 2. Item, Detur quod possit inde sic, Si curat, per aliquod bonum curat, quod Si curat, per aliquod bonum curat, quod conjungit vitæ, et fugat mortem : sed conjungit vitæ, et fugat mortem : sed cum omnibus talibus bonis datur Spiri- cum omnibus talibus bonis datur Spiri- tus sanctus ergo cum tali bono datur tus sanctus ergo cum tali bono datur Spiritus sanctus sed omnes tales inha- Spiritus sanctus sed omnes tales inha- bitat Spiritus sanctus, quibus talia bona bitat Spiritus sanctus, quibus talia bona impartitur ergo Spiritus sanctus inha- impartitur ergo Spiritus sanctus inha- bitat talem sed iterum propter pecca- bitat talem sed iterum propter pecca- tum est inhabitatio dæmonum : ergo tum est inhabitatio dæmonum : ergo idem homo est inhabitatio dæmonum, et idem homo est inhabitatio dæmonum, et Spiritus sancti per gratiam, quod est ab. Spiritus sancti per gratiam, quod est ab. surdum, et contra Apostolum dicentem : surdum, et contra Apostolum dicentem : Quæ conventio Christi ad Belial? Et, Quæ conventio Christi ad Belial? Et, Quis consensus templo Dei cum ido- Quis consensus templo Dei cum ido- list? list?

SOLUTIO. Dicendum, quod Deus hoc SOLUTIO. Dicendum, quod Deus hoc non potest quia impotentia esset, et non potest quia impotentia esset, et non potentia sicut medicina quæ curat non potentia sicut medicina quæ curat morbum dimidium, impotentia est. morbum dimidium, impotentia est.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod nihil AD PRIMUM ergo dicendum, quod nihil eorum quæ sunt potentiæ et nobilitatis, eorum quæ sunt potentiæ et nobilitatis, est Deo impossibile: sed non potest in- est Deo impossibile: sed non potest in- firma, sicut currere, comedere, mentiri, firma, sicut currere, comedere, mentiri, imperfectus esse, et cætera hujusmodi. imperfectus esse, et cætera hujusmodi.

AD ALIUD dicendum, quod ille totus AD ALIUD dicendum, quod ille totus sanatus fuit intus et extra: sed habitus sanatus fuit intus et extra: sed habitus visus non coadunatus, significabat fidem visus non coadunatus, significabat fidem interius nondum confirmatam ex radi- interius nondum confirmatam ex radi- catione in subjecto et determinatione ar- catione in subjecto et determinatione ar- ticulorum. ticulorum.

AD ALIUD dicendum, quod secus est AD ALIUD dicendum, quod secus est in operibus creationis: quia in illis im- in operibus creationis: quia in illis im- perfectum non est imperfectum ex mali- perfectum non est imperfectum ex mali- tia sibi contraria sed in recreatione ni- tia sibi contraria sed in recreatione ni- hil imperfectum est nisi ex malitia Deo hil imperfectum est nisi ex malitia Deo contraria, et bono gratiæ suæ. contraria, et bono gratiæ suæ.

1 II ad Corinth. VJ, 1 et 16. 1 II ad Corinth. VJ, 1 et 16.

ARTICULUS XXXIV. ARTICULUS XXXIV.

An omnes quos Christus sanavit in cor- An omnes quos Christus sanavit in cor- pore, sanavit etiam et in anima? pore, sanavit etiam et in anima?

Deinde quæritur de hoc quod dicitur, Deinde quæritur de hoc quod dicitur, ibi, F, circa medium : « Numquam ali- ibi, F, circa medium : « Numquam ali- quem sanavit Dominus, quem non omni- quem sanavit Dominus, quem non omni- no liberavit. » no liberavit. »

1. Glossa super Joan. Ix, 1 et seq. 1. Glossa super Joan. Ix, 1 et seq. Quæritur, Quomodo sine fide istum illu- Quæritur, Quomodo sine fide istum illu- minavit Christus? Ergo videtur, quod minavit Christus? Ergo videtur, quod cæcum illum natum non in toto curavit, cæcum illum natum non in toto curavit, quia non nisi extra. quia non nisi extra.

2. Item, Alia Glossa ibidem super il- 2. Item, Alia Glossa ibidem super il- lud Quis es, Domine, ut credam, etc. lud Quis es, Domine, ut credam, etc. Jam Dominus lavat faciem inuncti, jam Jam Dominus lavat faciem inuncti, jam cordis oculos illuminat: ergo videtur, cordis oculos illuminat: ergo videtur, quod ante non fuit illuminatus : ergo quod ante non fuit illuminatus : ergo non tunc fuit illuminatus in corde, quan- non tunc fuit illuminatus in corde, quan- do fuit illuminatus in corpore. do fuit illuminatus in corpore.

SOLUTIO. Puto, quod universaliter ve- SOLUTIO. Puto, quod universaliter ve- rum est quod dicitur hic in Littera, rum est quod dicitur hic in Littera, quod scilicet Dominus omnes quos sa- quod scilicet Dominus omnes quos sa- navit in corpore, et anima sanos reddi- navit in corpore, et anima sanos reddi- dit. Tamen Glossa super Joannem aliter dit. Tamen Glossa super Joannem aliter solvit dicens, quod intelligitur de his qui solvit dicens, quod intelligitur de his qui propter peccatum infirmabantur : quia propter peccatum infirmabantur : quia in illis oportebat prius excludere cau- in illis oportebat prius excludere cau- sam, quam sanaretur morbus et ideo sam, quam sanaretur morbus et ideo remota causa, sanati sunt in anima : et remota causa, sanati sunt in anima : et remoto effectu, sanati sunt in corpore. remoto effectu, sanati sunt in corpore. Sed puto, quod illa Glossa marginalis Sed puto, quod illa Glossa marginalis est, aut Victorini cujusdam, cujus dicta est, aut Victorini cujusdam, cujus dicta non sunt magnæ auctoritatis. non sunt magnæ auctoritatis.

AD ID ergo quod primo objicitur, di- AD ID ergo quod primo objicitur, di- Ad! Ad! cendum quod ille cæcus illuminatus fuit cendum quod ille cæcus illuminatus fuit intra, et extra : sed recepit primo fidem intra, et extra : sed recepit primo fidem indistinctam et implicitam, quæ postea, indistinctam et implicitam, quæ postea, cognito Domino, distincta fuit. cognito Domino, distincta fuit.

AD ALIUD dicendum, quod illa Glossa Ad AD ALIUD dicendum, quod illa Glossa Ad

Quæst. Quæst.

Solutio. Solutio.

IN IV SENTENT. DIST. XV, F, ART. 35 ET 36. IN IV SENTENT. DIST. XV, F, ART. 35 ET 36.

sic intelligitur, inunctum illuminat, id sic intelligitur, inunctum illuminat, id est, lumen fidei suæ determinat, et di- est, lumen fidei suæ determinat, et di- stinctum facit, ut distincte cognoscat, et stinctum facit, ut distincte cognoscat, et credat ipsum in persona esse Filium credat ipsum in persona esse Filium Dei. Dei.

ARTICULUS XXXV. ARTICULUS XXXV.

Utrum a Deo possit dimidia sperari Utrum a Deo possit dimidia sperari venia? venia?