344 344

1 1

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

mentaliter fieri : ut vera fractio et partitio sit ibi, quæ fit non in substan- mentaliter fieri : ut vera fractio et partitio sit ibi, quæ fit non in substan- tia corporis, sed in sacramento, id est, in specie. Ne autem mireris vel tia corporis, sed in sacramento, id est, in specie. Ne autem mireris vel insultes si accidentia videantur frangi, cum ibi sint sine subjecto, licet insultes si accidentia videantur frangi, cum ibi sint sine subjecto, licet quidam asserant ea fundari in aere. Est ibi vera fractio et partitio, quæ quidam asserant ea fundari in aere. Est ibi vera fractio et partitio, quæ fit in pane, id est, in forma panis. Unde Apostolus ait: Panis quem fran- fit in pane, id est, in forma panis. Unde Apostolus ait: Panis quem fran- gimus quia forma panis ibi frangitur, et in partes dividitur. Christus gimus quia forma panis ibi frangitur, et in partes dividitur. Christus vero integer manet, et totus est in singulis. Unde Augustinus 2: Quando vero integer manet, et totus est in singulis. Unde Augustinus 2: Quando Christus manducatur, vita manducatur. Sed quis audeat manducare Do- Christus manducatur, vita manducatur. Sed quis audeat manducare Do- minum suum? et tamen veritas invitans nos ad manducandum ait: minum suum? et tamen veritas invitans nos ad manducandum ait: Qui manducat me, et ipse vivet propter me ³. Nec occiditur Christus ut Qui manducat me, et ipse vivet propter me ³. Nec occiditur Christus ut manducetur, sed mortuos vivificat: quando manducatur, reficit, non manducetur, sed mortuos vivificat: quando manducatur, reficit, non deficit vivit manducatus, quia surrexit occisus: nec quando manduca- deficit vivit manducatus, quia surrexit occisus: nec quando manduca- mus, partes de illo facimus: et quidem in sacramento sic fit. Item", mus, partes de illo facimus: et quidem in sacramento sic fit. Item", Norunt fideles quomodo manducent carnem Christi: unusquisque acci- Norunt fideles quomodo manducent carnem Christi: unusquisque acci- pit partem suam. Unde et ipsa gratia partes vocantur. Per partes man- pit partem suam. Unde et ipsa gratia partes vocantur. Per partes man- ducatur, et manet integer totus: per partes manducatur in sacramento, ducatur, et manet integer totus: per partes manducatur in sacramento, et manet integer totus in coelo, manet integer totus in corde tuo. Ideo et manet integer totus in coelo, manet integer totus in corde tuo. Ideo ista dicuntur sacramenta, quia in eis aliud videtur, et aliud intelligitur: ista dicuntur sacramenta, quia in eis aliud videtur, et aliud intelligitur: videtur panis et calix, quod et oculi renuntiant : quod autem fides in- videtur panis et calix, quod et oculi renuntiant : quod autem fides in- struenda postulat, panis est corpus Christi, calix est sanguis. Ex his struenda postulat, panis est corpus Christi, calix est sanguis. Ex his datur intelligi, quod fractio et partes quæ ibi videntur fieri, in sa- datur intelligi, quod fractio et partes quæ ibi videntur fieri, in sa- cramento fiunt, id est, in specie visibili. Ideoque illa Berengarii verba cramento fiunt, id est, in specie visibili. Ideoque illa Berengarii verba ita distinguenda sunt, ut sensualiter non modo in sacramento, sed in ita distinguenda sunt, ut sensualiter non modo in sacramento, sed in veritate dicatur corpus Christi tractari manibus sacerdotum: frangi veritate dicatur corpus Christi tractari manibus sacerdotum: frangi vero et atteri dentibus, vere quidem, sed in sacramento tantum. Vera vero et atteri dentibus, vere quidem, sed in sacramento tantum. Vera ergo est ibi attritio et partitio : sed in singulis partibus totus est ergo est ibi attritio et partitio : sed in singulis partibus totus est Christus. Unde Hieronymus: Singuli accipiunt Christum Dominum, et Christus. Unde Hieronymus: Singuli accipiunt Christum Dominum, et in singulis portionibus totus est nec per singulos minuitur, sed in- in singulis portionibus totus est nec per singulos minuitur, sed in- tegrum se præbet singulis . Item, Hilarius: Ubi pars est corporis, ibi tegrum se præbet singulis . Item, Hilarius: Ubi pars est corporis, ibi

est et totum. est et totum.

1 I ad Corinth, x, 16. 1 I ad Corinth, x, 16.

2 S. AUGUSTINUS, In sermone de verbis Evangel. 2 S. AUGUSTINUS, In sermone de verbis Evangel.

3 Joan. VI, 58. 3 Joan. VI, 58.

4 Cf. de consec. dist. II (Nota edit. Lugd.) 4 Cf. de consec. dist. II (Nota edit. Lugd.)

6 Edit. J. Alleaume, singulas, scilicet portiones. 6 Edit. J. Alleaume, singulas, scilicet portiones.

6 S. HIERONYMUS, In sermone quodam. Et habetur de consec. dist. II, cap. Singuli accipiunt (Nota 6 S. HIERONYMUS, In sermone quodam. Et habetur de consec. dist. II, cap. Singuli accipiunt (Nota edit. Lugd.) edit. Lugd.)

Solutio. Solutio. Ad 1. Ad 1.

IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 8 ET 9. IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 8 ET 9.

ARTICULUS VIII. ARTICULUS VIII.

An opinio illorum sit vera qui dicunt, An opinio illorum sit vera qui dicunt, quod in sacramento nulla fractio vel quod in sacramento nulla fractio vel partitio sit, quæ non sit in substantia partitio sit, quæ non sit in substantia ac in sacramento? ac in sacramento?

Deinde quæritur de opinione quarta Deinde quæritur de opinione quarta quæ dicit, quod est ibi vera fractio et quæ dicit, quod est ibi vera fractio et partitio quæ fit non in substantia, sed in partitio quæ fit non in substantia, sed in

sacramento. sacramento.

Videtur enim hoc esse falsum: quia Videtur enim hoc esse falsum: quia 1. Si aliquod unum convenit pluribus, 1. Si aliquod unum convenit pluribus, ita quod est in aliis ab uno quod est ita quod est in aliis ab uno quod est causa ejus in omnibus, non existente causa ejus in omnibus, non existente illo, non erit illud in aliquo aliorum: sed illo, non erit illud in aliquo aliorum: sed fractio non est in accidentibus, nisi cau- fractio non est in accidentibus, nisi cau- setur a substantia fracta: ergo substan- setur a substantia fracta: ergo substan- tia fracta non existente, non erit fractio tia fracta non existente, non erit fractio in aliquo accidentium. PROBATIO majo- in aliquo accidentium. PROBATIO majo- ris est: quia cum ignis sit causa calidi ris est: quia cum ignis sit causa calidi in omnibus, nullo existente igne, nullum in omnibus, nullo existente igne, nullum erit calidum et si primum movens est erit calidum et si primum movens est causa motus in omnibus, non existente causa motus in omnibus, non existente primo, non movebit nec movebitur ali- primo, non movebit nec movebitur ali- quod aliorum moventium. PROBATIO quod aliorum moventium. PROBATIO secundæ innuitur in Littera, scilicet secundæ innuitur in Littera, scilicet quod fractio per prius conveniat substan- quod fractio per prius conveniat substan-

tiæ. tiæ.

2. Item, Omnis forma quantum est de 2. Item, Omnis forma quantum est de se, unit et continet id cujus est forma: se, unit et continet id cujus est forma: si igitur fiat pluralitas secundum esse, si igitur fiat pluralitas secundum esse, hoc erit a materia: ergo oportet, quod hoc erit a materia: ergo oportet, quod aliqua secundum esse sint ibi diversa et aliqua secundum esse sint ibi diversa et multiplicata: ergo in pluribus partibus multiplicata: ergo in pluribus partibus erit fracta materia. erit fracta materia.

SOLUTIO. Dicendum ad primum, quod SOLUTIO. Dicendum ad primum, quod licet aliqui dicant, quod divisio et fractio licet aliqui dicant, quod divisio et fractio etiam per prius conveniunt substantiæ, etiam per prius conveniunt substantiæ, et per posterius quanto ego tamen hoc, et per posterius quanto ego tamen hoc, quia non intelligo, non dico: quia dicit quia non intelligo, non dico: quia dicit Philosophus, quod si uhum tantum est Philosophus, quod si uhum tantum est quod est substantia, ipsum est indivisi- quod est substantia, ipsum est indivisi- bile et ideo quia fractionis et divisionis bile et ideo quia fractionis et divisionis

345 345

non est prima causa materia vel substan- non est prima causa materia vel substan- tia, sed potius quantitas: ideo proce- tia, sed potius quantitas: ideo proce- dere non videtur prima ratio. dere non videtur prima ratio.

AD ID autem quod ex Littera videtur AD ID autem quod ex Littera videtur innui probatio hujus, videtur dicendum, innui probatio hujus, videtur dicendum, quod hoc innuit in Littera: non quia quod hoc innuit in Littera: non quia primo fractio conveniat substantiæ, sed primo fractio conveniat substantiæ, sed quia accidentia non est accipere nisi in quia accidentia non est accipere nisi in substantia et quia non convenit eis substantia et quia non convenit eis fractio nisi secundum esse acceptis, ideo fractio nisi secundum esse acceptis, ideo innuit in Littera, quod nihil secundum innuit in Littera, quod nihil secundum naturam frangatur, nisi in substantia: naturam frangatur, nisi in substantia: tamen in veritate si quis proprie dicere tamen in veritate si quis proprie dicere vellet quid est quod frangitur, diceret vellet quid est quod frangitur, diceret quod substantia quanta per se: sed quia quod substantia quanta per se: sed quia accidens in sacramento habet esse præter accidens in sacramento habet esse præter substantiam, ideo per se convenit ei substantiam, ideo per se convenit ei frangi sine substantia. frangi sine substantia.

AD ALIUD dicendum, quod forma de se AD ALIUD dicendum, quod forma de se unit id cujus est forma: sed divisio con- unit id cujus est forma: sed divisio con- venit ei per accidens, id est, secundum venit ei per accidens, id est, secundum suum esse: hoc autem esse est duplex: suum esse: hoc autem esse est duplex: secundum naturam in materia, et secun- secundum naturam in materia, et secun- dum usum sacramenti per se, ut sæpius dum usum sacramenti per se, ut sæpius dictum est supra. dictum est supra.

ARTICULUS IX. ARTICULUS IX.

An potest dici, quod accidentia post con- An potest dici, quod accidentia post con- secrationem maneant in aere? secrationem maneant in aere?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, circa initium: « Licet quidam asse- D, circa initium: « Licet quidam asse- rant ea fundari in aere. » rant ea fundari in aere. »

Videtur hæc opinio esse concedenda : Videtur hæc opinio esse concedenda : quia quia

1. Dum aliquid sit consonum fidei, 1. Dum aliquid sit consonum fidei, quanto magis appropinquat rationi, tanto quanto magis appropinquat rationi, tanto magis est concedendum: sed magis ap- magis est concedendum: sed magis ap- propinquat rationi ea esse in aere, quam propinquat rationi ea esse in aere, quam sine subjecto: ergo magis est conceden- sine subjecto: ergo magis est conceden- dum. dum.

2. Item, Non excluditur per hoc veri- 2. Item, Non excluditur per hoc veri- tas sacramenti: quia totum corpus Chri- tas sacramenti: quia totum corpus Chri- sti ibi in qualibet parte continetur: ergo sti ibi in qualibet parte continetur: ergo hoc aliquis potest opinari. hoc aliquis potest opinari.

Ad 2. Ad 2.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

346 346

SED CONTRA : SED CONTRA :

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

1. Aer est elementum humidum, spi- 1. Aer est elementum humidum, spi- rituale, interminatum: ergo quod fun- rituale, interminatum: ergo quod fun- datur in eo fluit, et non tenet in eo figu- datur in eo fluit, et non tenet in eo figu- ras: ergo formæ si fundatur in aere, ras: ergo formæ si fundatur in aere, figuras nullas retinent et hoc est falsum figuras nullas retinent et hoc est falsum ad sensum ergo non fundantur in aere. ad sensum ergo non fundantur in aere. 2. Item, Dicit Philosophus, quod ac- 2. Item, Dicit Philosophus, quod ac- cidentia conferunt ad cognitionem ejus cidentia conferunt ad cognitionem ejus quod quid est, hoc est, substantiæ : ergo quod quid est, hoc est, substantiæ : ergo accidens ducit in cognitionem subjecti: accidens ducit in cognitionem subjecti: ergo formæ illæ ducerent in cognitionem ergo formæ illæ ducerent in cognitionem aeris, si essent in aere fundatæ: sed si- aeris, si essent in aere fundatæ: sed si- mul et semel unum eodem modo se ha- mul et semel unum eodem modo se ha- bens non ducit in cognitionem diverso- bens non ducit in cognitionem diverso- rum ergo accidentia illa non ducerent rum ergo accidentia illa non ducerent in cognitionem corporis Christi: ergo in cognitionem corporis Christi: ergo frustra essent in sacramento, quod est in- frustra essent in sacramento, quod est in- conveniens ergo non fundantur in aere. conveniens ergo non fundantur in aere.

Est enim gravis quæstio, Qualiter cor- Est enim gravis quæstio, Qualiter cor- pus Christi totum sub tantilla forma con- pus Christi totum sub tantilla forma con- tineatur? tineatur?

Videtur enim, quod hoc sit impossi- Videtur enim, quod hoc sit impossi- bile: bile:

1. Dicit enim Philosophus, quod lo- 1. Dicit enim Philosophus, quod lo- cus et locatum sunt æqualia secundum cus et locatum sunt æqualia secundum quantitatem sed locatum est corpus quantitatem sed locatum est corpus Christi, locans autem species quæ ap- Christi, locans autem species quæ ap- paret ergo sunt æqualia per quantita- paret ergo sunt æqualia per quantita- tem, quod falsum est, cum corpus Christi tem, quod falsum est, cum corpus Christi est tricubitum forte vel parum minus, est tricubitum forte vel parum minus, locans autem vix habet latitudinem di- locans autem vix habet latitudinem di- giti unius. giti unius.

2. Item, Euclides in libro II Geome- 2. Item, Euclides in libro II Geome- triæ dicit, quod corpus est quod longitu- triæ dicit, quod corpus est quod longitu- dinem, latitudinem, et profunditatem dinem, latitudinem, et profunditatem habet ergo quod continet ipsum, ne- habet ergo quod continet ipsum, ne- cesse est quod contineat ipsum secundum cesse est quod contineat ipsum secundum longitudinem, latitudinem, et profundita- longitudinem, latitudinem, et profundita- tem sed non est intelligibile, qualiter tem sed non est intelligibile, qualiter

SOLUTIO. Dicendum, quod non fun- SOLUTIO. Dicendum, quod non fun- dantur in aere, ut patet duabus ultimis majus contineatur a minori secundum dantur in aere, ut patet duabus ultimis majus contineatur a minori secundum rationibus. rationibus.

AD PRIMUM autem dicendum, quod AD PRIMUM autem dicendum, quod neutrum multum vicinum est rationi, neutrum multum vicinum est rationi, scilicet quod sint ibi accidentia sine sub- scilicet quod sint ibi accidentia sine sub- jecto, vel quod fundentur in aere: sed jecto, vel quod fundentur in aere: sed tamen quia hoc magis est secundum tamen quia hoc magis est secundum congruentiam sacramenti, quod sint sine congruentiam sacramenti, quod sint sine subjecto, ideo hoc conceditur, et alterum subjecto, ideo hoc conceditur, et alterum

non. non.

AD ALIUD dicendum, quod veritas sa- AD ALIUD dicendum, quod veritas sa- cramenti per hoc non excluderetur: et cramenti per hoc non excluderetur: et ideo non reputantur hæretici qui học di- ideo non reputantur hæretici qui học di- cebant: sed congruentia sacramenti, et cebant: sed congruentia sacramenti, et eorum quæ sunt in sacramento, per hoc eorum quæ sunt in sacramento, per hoc excluderetur: et ideo non conceditur. excluderetur: et ideo non conceditur.

ARTICULUS X. ARTICULUS X.

Quomodo totum corpus Christi sub tan- Quomodo totum corpus Christi sub tan- tilla forma contineatur in sacramento? tilla forma contineatur in sacramento?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, post initium: « Christus vero integer D, post initium: « Christus vero integer manet, et totus est in singulis. » manet, et totus est in singulis. »

omnem dimensionem, cum forma illa omnem dimensionem, cum forma illa minor sit in omni dimensione, quam ve- minor sit in omni dimensione, quam ve- rum corpus Christi quod pependit in rum corpus Christi quod pependit in cruce ergo videtur, quod non possit cruce ergo videtur, quod non possit illud continere. illud continere.

3. Item, Particulæ corporis et loci, ut 3. Item, Particulæ corporis et loci, ut dicit Philosophus ad unum communem dicit Philosophus ad unum communem terminum copulantur: ergo ubicumque terminum copulantur: ergo ubicumque est accipere particulas corporis, ad eas- est accipere particulas corporis, ad eas- dem necesse est particulas corporis loci dem necesse est particulas corporis loci copulari, et e converso: sed secundum copulari, et e converso: sed secundum duos et amplius cubitos est accipere par- duos et amplius cubitos est accipere par- ticulas corporis Domini, quod pependit ticulas corporis Domini, quod pependit in cruce: ergo in tantum extendentur in cruce: ergo in tantum extendentur particulæ loci: ergo et formæ continen- particulæ loci: ergo et formæ continen- tes, quod videmus esse falsum, quia vix tes, quod videmus esse falsum, quia vix excedit forma quantitatem unguis. excedit forma quantitatem unguis.

4. Item, Sacramentum, ut dixerunt 4. Item, Sacramentum, ut dixerunt antiqui, continet res suas ut vasa medi- antiqui, continet res suas ut vasa medi- cinalia medicinas: sed vas amplioris est cinalia medicinas: sed vas amplioris est extensionis, quam res ipsa quæ est in extensionis, quam res ipsa quæ est in vase ergo et forma sacramentalis am- vase ergo et forma sacramentalis am- plioris extensionis est, quam corpus plioris extensionis est, quam corpus Christi et hoc videmus esse falsum: Christi et hoc videmus esse falsum: ergo species sacramentalis non continet ergo species sacramentalis non continet totum Christum. totum Christum.

5. Item, Tota die concluditur et sup- 5. Item, Tota die concluditur et sup-

IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 10. IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 10.

ponitur in demonstrativis, quod majus ponitur in demonstrativis, quod majus non æquatur minori: sed continens et non æquatur minori: sed continens et contentum si proprie sumantur, æquan- contentum si proprie sumantur, æquan- tur ergo sunt æqualia: sed forma con- tur ergo sunt æqualia: sed forma con- tinet, et corpus Christi continetur: ergo tinet, et corpus Christi continetur: ergo sunt æqualia. Inde sic: Species est digi- sunt æqualia. Inde sic: Species est digi- talis, et corpus Christi est bicubitale: talis, et corpus Christi est bicubitale: ergo digitale et bicubitale sunt æqualia: ergo digitale et bicubitale sunt æqualia: sed bicubitale est majus digitali: igitur sed bicubitale est majus digitali: igitur majus æquatur minori, quod etiam im- majus æquatur minori, quod etiam im- possibile est. possibile est.

6. Item, Si linea egrediatur de centro 6. Item, Si linea egrediatur de centro locati ad superficiem loci, et alia de cen- locati ad superficiem loci, et alia de cen- tro loci ad superficiem locati, illæ lineæ tro loci ad superficiem locati, illæ lineæ erunt æquales. PROBATIO hujus est: quia erunt æquales. PROBATIO hujus est: quia non differunt nisi per punctum : et hoc non differunt nisi per punctum : et hoc non addit longitudinem aliquam. Educa- non addit longitudinem aliquam. Educa- tur ergo linea de centro corporis Christi tur ergo linea de centro corporis Christi ad superficiem corporis Christi secundum ad superficiem corporis Christi secundum quamcumque dimensionem, et alia edu- quamcumque dimensionem, et alia edu- catur de centro speciei ad superficiem catur de centro speciei ad superficiem ejusdem illæ ergo erunt æquales, quod ejusdem illæ ergo erunt æquales, quod ad sensum est falsum. ad sensum est falsum.

7. Item, qualia sunt, ut dicitur in 7. Item, qualia sunt, ut dicitur in primo Euclidis, quæ sibi supposita se primo Euclidis, quæ sibi supposita se invicem non excedunt: sed corpus Chri- invicem non excedunt: sed corpus Chri- sti non excedit quantitatem speciei, nec sti non excedit quantitatem speciei, nec e converso: ergo sunt æqualia: sed cor- e converso: ergo sunt æqualia: sed cor- pus Christi pus Christi est septem pedum, esto est septem pedum, esto quod sit tantum : ergo quantitas illarum quod sit tantum : ergo quantitas illarum specierum est septem pedum, quod est specierum est septem pedum, quod est etiam contra sensum. etiam contra sensum.

8. Item, Sicut totum continens imple- 8. Item, Sicut totum continens imple- tur a contento, sic continens et conten- tur a contento, sic continens et conten- tum sunt ejusdem figuræ: sed tota forma tum sunt ejusdem figuræ: sed tota forma illa impletur a corpore Christi : ergo illa impletur a corpore Christi : ergo forma et corpus Christi sunt ejusdem forma et corpus Christi sunt ejusdem figuræ sed forma illa est rotunda: ergo figuræ sed forma illa est rotunda: ergo etiam corpus Christi est rotundum, quod etiam corpus Christi est rotundum, quod falsum est, cum habeat faciem, et manus, falsum est, cum habeat faciem, et manus, et pedes, positione differentes. et pedes, positione differentes.

9. Item, Cum aliquid per totam quan- 9. Item, Cum aliquid per totam quan- titatem et substantiam continetur in alio, titatem et substantiam continetur in alio, erit in determinata parte caput, et in erit in determinata parte caput, et in alia pedes: quæratur ergo, ubi in forma alia pedes: quæratur ergo, ubi in forma illa sit caput, et ubi pedes ? Si dicas, illa sit caput, et ubi pedes ? Si dicas, supra ergo si quis dividat infra non supra ergo si quis dividat infra non erunt sub illo nisi pedes, quod falsum erunt sub illo nisi pedes, quod falsum est. Si autem dicas, infra: tunc habebis est. Si autem dicas, infra: tunc habebis

347 347

caput reversatum: et hoc est ridiculum. caput reversatum: et hoc est ridiculum. 10. Si quis propter hoc velit dicere, 10. Si quis propter hoc velit dicere, quod corpus Christi non est in speciebus quod corpus Christi non est in speciebus illis, sicut locatum in loco, sed potius illis, sicut locatum in loco, sed potius sicut signatum in signo: videtur esse sicut signatum in signo: videtur esse hæresis Berengarii supra condemnata: hæresis Berengarii supra condemnata: ergo non est ita dicendum. ergo non est ita dicendum.

Præterea quæritur, Utrum signatum Præterea quæritur, Utrum signatum secundum veritatem totius quantitas con- secundum veritatem totius quantitas con- tinetur a signo, vel non continetur, sed tinetur a signo, vel non continetur, sed signatur tantum ? Si primo modo: tunc signatur tantum ? Si primo modo: tunc redibit eadem quæstio. Si secundo modo: redibit eadem quæstio. Si secundo modo: tunc incidit hæresis Berengarii, qui di- tunc incidit hæresis Berengarii, qui di- xit Christum non secundum veritatem, xit Christum non secundum veritatem, sed secundum signationem contineri in sed secundum signationem contineri in sacramento. sacramento.

Ad hoc quidam volunt dicere, quod Ad hoc quidam volunt dicere, quod corpus Christi gloriosum est modo in corpus Christi gloriosum est modo in loco non per modum corporis grossi, loco non per modum corporis grossi, sed per modum corporis spiritualis: et sed per modum corporis spiritualis: et ut melius intelligatur, ponunt simile in ut melius intelligatur, ponunt simile in corpore spirituali quod dicunt esse lu- corpore spirituali quod dicunt esse lu- cem, quæ situaliter quidem dilatatur per cem, quæ situaliter quidem dilatatur per mundum, et tamen tota posset esse in mundum, et tamen tota posset esse in uno puncto. Et hoc quidem dictum est uno puncto. Et hoc quidem dictum est eorum, quod ego si bene intelligo, sic eorum, quod ego si bene intelligo, sic intelligo esse dictum, quod corporis ha- intelligo esse dictum, quod corporis ha- bentis quantitatem dimensivam duplices bentis quantitatem dimensivam duplices sunt partes: ita quod quædam habeant sunt partes: ita quod quædam habeant partem juxta partem: et hoc exigit lo- partem juxta partem: et hoc exigit lo- cum sibi æqualem. Aliud est quod ha- cum sibi æqualem. Aliud est quod ha- bet se indifferenter ad hoc, quod habeat bet se indifferenter ad hoc, quod habeat partem juxta partem, et quod habeat partem juxta partem, et quod habeat partem sub parte: et ideo indifferenter partem sub parte: et ideo indifferenter potest esse in loco partis et totius, et in potest esse in loco partis et totius, et in loco indivisibili propter sui spiritualita- loco indivisibili propter sui spiritualita- tem. Et hoc quidem ego confinxi ad in- tem. Et hoc quidem ego confinxi ad in- telligendum dicta quorumdam moder- telligendum dicta quorumdam moder- norum quia constat, quod nulli anti- norum quia constat, quod nulli anti- quorum concordant. Potest igitur dici quorum concordant. Potest igitur dici secundum eos, quod corpus Christi ma- secundum eos, quod corpus Christi ma- ximæ simplicitatis est inter corpora: et ximæ simplicitatis est inter corpora: et ideo indifferenter se habet ad hoc quod ideo indifferenter se habet ad hoc quod habeat partem juxta partem, et partem habeat partem juxta partem, et partem sub parte, et ideo potest esse in loco sub parte, et ideo potest esse in loco minori sua statura, et etiam indivisibili. minori sua statura, et etiam indivisibili.

Sed quod hoc figmentum stare non Sed quod hoc figmentum stare non possit, sic probatur: quia figura est ter- possit, sic probatur: quia figura est ter- minatio quantitatis secundum quemdam minatio quantitatis secundum quemdam

Quæst. Quæst.

348 348

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

modum eminentiæ et depressionis in modum eminentiæ et depressionis in corporibus naturalibus: sicut alia est corporibus naturalibus: sicut alia est figura hominis, et alia asini: figura igi- figura hominis, et alia asini: figura igi- tur illa aut est terminatio quanti quod tur illa aut est terminatio quanti quod habet partem juxta partem, aut partem habet partem juxta partem, aut partem sub parte, aut quantum ad utrumque. sub parte, aut quantum ad utrumque. Si primo modo, habeo propositum: quia Si primo modo, habeo propositum: quia dicit Philosophus in prima philosophia, dicit Philosophus in prima philosophia, quod omne corpus naturale habet figu- quod omne corpus naturale habet figu- ram propriam, sine qua non est ipsum ram propriam, sine qua non est ipsum in specie sua et idem dicit Commenta- in specie sua et idem dicit Commenta- tor super II de Anima. Aut igitur Christi tor super II de Anima. Aut igitur Christi corpus retinet figuram suam unam, aut corpus retinet figuram suam unam, aut non. Si sic ergo sub speciebus habet non. Si sic ergo sub speciebus habet partem juxta partem, et tunc redit prima partem juxta partem, et tunc redit prima quæstio. Si non ergo Christus est ibi quæstio. Si non ergo Christus est ibi sine figura nasi, et oculorum, et oris, sine figura nasi, et oculorum, et oris, et non existente figura, non sunt etiam et non existente figura, non sunt etiam ipsa membra: ergo erit ibi sine mem- ipsa membra: ergo erit ibi sine mem- bris, sicut truncus, et neque sicut trun- bris, sicut truncus, et neque sicut trun- cus, quia etiam figura trunci destruitur cus, quia etiam figura trunci destruitur ibi. Si autem figura est terminatio quanti ibi. Si autem figura est terminatio quanti secundum quod habet partem sub parte. secundum quod habet partem sub parte. CONTRA: Habens partem sub parte, om- CONTRA: Habens partem sub parte, om- nes partes habet in una vel habere pot- nes partes habet in una vel habere pot- est, et tunc illa est indivisibilis per sen- est, et tunc illa est indivisibilis per sen- sus ergo idem videtur esse capax figuræ sus ergo idem videtur esse capax figuræ totius, et partis: figura autem nasi tendit totius, et partis: figura autem nasi tendit in conum et intus est triangularis: et in conum et intus est triangularis: et figura trunci est rotunda et circularis : figura trunci est rotunda et circularis : ergo in eodem indivisibili secundum ergo in eodem indivisibili secundum sensum erit circularis figura, et pyrami- sensum erit circularis figura, et pyrami- dalis intus triangularis: quod si intelli- dalis intus triangularis: quod si intelli- gibile est, mirum est. gibile est, mirum est.

Item, Quædam partes hominis sunt Item, Quædam partes hominis sunt quæ de sua natura sunt concavæ, ut quæ de sua natura sunt concavæ, ut nasus, pectus, et hujusmodi: illæ igitur nasus, pectus, et hujusmodi: illæ igitur in illo indivisibili aut sunt manentes con- in illo indivisibili aut sunt manentes con- cavæ, aut compressæ sub parte una. Si cavæ, aut compressæ sub parte una. Si primo modo ergo pars erit juxta par- primo modo ergo pars erit juxta par- tem et in indivisibili, et non sub parte. tem et in indivisibili, et non sub parte. Si secundo modo: ergo corpus glorio- Si secundo modo: ergo corpus glorio- sum comprimitur, et destruitur ejus sum comprimitur, et destruitur ejus figura, et per consequens natura, ut prius figura, et per consequens natura, ut prius dictum est. Si tertio modo dicatur se dictum est. Si tertio modo dicatur se habere corpus gloriosum, idem sequi- habere corpus gloriosum, idem sequi- tur impossibile. tur impossibile.

Præterea, Quando dicitur pars esse Præterea, Quando dicitur pars esse sub parte aut intelligitur quod præpo- sub parte aut intelligitur quod præpo-

sitio sub notat situm et positionem unius sitio sub notat situm et positionem unius sub alia tantum, aut continentiam. Si sub alia tantum, aut continentiam. Si primo modo: ergo tantum crescit in primo modo: ergo tantum crescit in augmentum subtus propter partium quan- augmentum subtus propter partium quan- titativarum aggregationem, quantum di- titativarum aggregationem, quantum di- minuitur in latum, vel in longum et minuitur in latum, vel in longum et sic non valebit ad propositum: quia for- sic non valebit ad propositum: quia for- ma illa non continebit ipsum secundum ma illa non continebit ipsum secundum illum situm quem notat præpositio sub. illum situm quem notat præpositio sub. Si notet continentiam: ergo totum vel Si notet continentiam: ergo totum vel omnes partes possunt esse in una : quod omnes partes possunt esse in una : quod iterum mirum est si aliquis intelli- iterum mirum est si aliquis intelli- git. git.

Si forte dicas, quod esse partem sub Si forte dicas, quod esse partem sub parte notat partium indifferentiam quoad parte notat partium indifferentiam quoad locum, et non quoad aliud. CONTRA: locum, et non quoad aliud. CONTRA: Locus datur quanto in eo quod quantum Locus datur quanto in eo quod quantum est finibile sive terminale extra: ergo est finibile sive terminale extra: ergo quæcumque differentiam habent in tali quæcumque differentiam habent in tali quantitate, differunt secundum situm ne- quantitate, differunt secundum situm ne- cessario sic autem differunt totum et cessario sic autem differunt totum et pars ergo locus eorum habebit differen- pars ergo locus eorum habebit differen- tiam. tiam.

: :

Si forte dicas, quod hæc omnia vera Si forte dicas, quod hæc omnia vera sunt de corpore quod obstat alteri, et sunt de corpore quod obstat alteri, et hoc est grossum et materiale: tale autem hoc est grossum et materiale: tale autem non est corpus spirituale quod est sicut non est corpus spirituale quod est sicut lux. CONTRA: Istæ rationes non suppo- lux. CONTRA: Istæ rationes non suppo- nunt nisi corporis quantitatem : ergo nunt nisi corporis quantitatem : ergo indifferenter concludunt in quocumque indifferenter concludunt in quocumque corpore quantitatem habente. corpore quantitatem habente.

Item, Accipiamus aliquod corporum Item, Accipiamus aliquod corporum coelestium, cujus substantia sit quod sit coelestium, cujus substantia sit quod sit corpus rotundum, habens diametrum corpus rotundum, habens diametrum centum cubitorum: quæro, si hac ma- centum cubitorum: quæro, si hac ma- nente figura potest esse in loco indivisi- nente figura potest esse in loco indivisi- bili quoad sensum ? Si sic: ergo figura bili quoad sensum ? Si sic: ergo figura secundum esse accepta centum cubito- secundum esse accepta centum cubito- rum in diametro et trecentorum in cir- rum in diametro et trecentorum in cir- cumferentia, sine sui corruptione potest cumferentia, sine sui corruptione potest esse in eo quod est indivisibile secundum esse in eo quod est indivisibile secundum sensum et hoc est dicere, quod cœlum sensum et hoc est dicere, quod cœlum potest esse localiter in uno grano milii : potest esse localiter in uno grano milii : quod qui dicit, non oportet quod aliquid quod qui dicit, non oportet quod aliquid absurdum neget. Si secundo modo: tunc absurdum neget. Si secundo modo: tunc rationes prius habitæ tenent etiam in rationes prius habitæ tenent etiam in corporibus spiritualibus. corporibus spiritualibus.

Sed quia nobis de hac mirabili opi- Sed quia nobis de hac mirabili opi- nione restat grandis disputatio in fine nione restat grandis disputatio in fine

lutio. lutio.

IN IV SENTENT. DIST. XIII, D. ART. 10. IN IV SENTENT. DIST. XIII, D. ART. 10.

quæstionis de resurrectione 1, modo quæ quæstionis de resurrectione 1, modo quæ dicta sunt, sufficiant. dicta sunt, sufficiant.

SOLVENDO autem dicimus ad quæstio- SOLVENDO autem dicimus ad quæstio- nem, quod Christus tripliciter compara- nem, quod Christus tripliciter compara- tur ad res creatas. Comparatur enim ut tur ad res creatas. Comparatur enim ut Deus, et sic tripliciter est in rebus: uno Deus, et sic tripliciter est in rebus: uno modo qui convenit Patri et Spiritui san- modo qui convenit Patri et Spiritui san- cto, quo est in omnibus essentialiter, cto, quo est in omnibus essentialiter, præsentialiter et potentialiter. Alio modo præsentialiter et potentialiter. Alio modo idem convenit Patri et Spiritui sancto, idem convenit Patri et Spiritui sancto, quo est in sanctis per inhabitantem quo est in sanctis per inhabitantem gratiam. Tertio modo discreto a Patre gratiam. Tertio modo discreto a Patre et Spiritu sancto, quo est in natura hu- et Spiritu sancto, quo est in natura hu- mana per unionem. mana per unionem.

Secundo modo comparatur ad res alias Secundo modo comparatur ad res alias per assumptam carnem, secundum quod per assumptam carnem, secundum quod natus est de Virgine, et pependit in cruce: natus est de Virgine, et pependit in cruce: et sic est in loco per circumscriptionem. et sic est in loco per circumscriptionem.

Tertio modo, secundum quod ipse ple- Tertio modo, secundum quod ipse ple- nus gratia in deitate et humanitate exi- nus gratia in deitate et humanitate exi- stens, supermundana ratione est res sa- stens, supermundana ratione est res sa- cramentalis, et cibus spiritualis Ecclesiæ, cramentalis, et cibus spiritualis Ecclesiæ, et sic est in sacramento. Unde sicut pa- et sic est in sacramento. Unde sicut pa- nis non secundum partem et partem est nis non secundum partem et partem est in illa et alia ratione cibi, sed eadem in illa et alia ratione cibi, sed eadem ratio cibi est in toto et in qualibet ratio cibi est in toto et in qualibet parte cibi ita ipse, ut signatum re- parte cibi ita ipse, ut signatum re- spondeat signo, non est in una parte spondeat signo, non est in una parte aliter quam in alia, sed uno modo essen- aliter quam in alia, sed uno modo essen- tialiter in toto et si in partes dividatur, tialiter in toto et si in partes dividatur, erit in qualibet parte. Et similiter de erit in qualibet parte. Et similiter de vino in quo est una ratio significandi to- vino in quo est una ratio significandi to- tum in toto, et in qualibet parte: et ideo tum in toto, et in qualibet parte: et ideo licet dividatur vinum, erit totus qui fuit licet dividatur vinum, erit totus qui fuit sub tota specie vini, et totus sub qualibet sub tota specie vini, et totus sub qualibet parte et ideo nullæ rationes in hoc sa- parte et ideo nullæ rationes in hoc sa- cramento recipiendæ sunt, quæ non sunt cramento recipiendæ sunt, quæ non sunt secundum operationem sacramenti ad secundum operationem sacramenti ad esse, vel usum. Unde sicut supermun- esse, vel usum. Unde sicut supermun- dana ratione operatur virtus divina ad dana ratione operatur virtus divina ad esse sacramenti in transsubstantiatione esse sacramenti in transsubstantiatione et mensura accidentium sine subjecto: et mensura accidentium sine subjecto: ita etiam commetitur se toti et parti se- ita etiam commetitur se toti et parti se- cundum congruentiam signati ad sig- cundum congruentiam signati ad sig- num et ideo omnino nihil valent ra- num et ideo omnino nihil valent ra-

349 349

tiones quæ fuerunt de comparatione lo- tiones quæ fuerunt de comparatione lo- cati ad locum quia licet sit ibi Christus cati ad locum quia licet sit ibi Christus quantus in veritate quantitatis et sub- quantus in veritate quantitatis et sub- stantiæ, non tamen secundum leges loci stantiæ, non tamen secundum leges loci et locati, sed secundum leges signati in et locati, sed secundum leges signati in sacramento et signi continentis id quod sacramento et signi continentis id quod significat secundum proprietatem sacra- significat secundum proprietatem sacra- mentorum novæ legis, quam istud sacra- mentorum novæ legis, quam istud sacra- mentum plenissime habet inter omnia mentum plenissime habet inter omnia novæ legis sacramenta. novæ legis sacramenta.

DICENDUM ergo ad primum, quod sup- DICENDUM ergo ad primum, quod sup- ponitur falsum objiciendo: quia forma ponitur falsum objiciendo: quia forma illa non habet se ad corpus Christi sicut illa non habet se ad corpus Christi sicut locus ad locatum, sed potius sicut sig- locus ad locatum, sed potius sicut sig- num continens ad signatum secundum num continens ad signatum secundum veritatem contentum, non quidem secun- veritatem contentum, non quidem secun- dum leges loci, sed secundum leges si- dum leges loci, sed secundum leges si- gni et ideo etiamsi frangatur, in quali- gni et ideo etiamsi frangatur, in quali- bet parte totum erit, quod non esset si bet parte totum erit, quod non esset si esset in eo sicut in loco. esset in eo sicut in loco.

AD ALIUD dicendum, quod corpus Chri- AD ALIUD dicendum, quod corpus Chri- sti habet omnes tres dimensiones cum sti habet omnes tres dimensiones cum figura propria, et sine aliqua contra- figura propria, et sine aliqua contra- ctione, et ideo verissime corpus est: sed ctione, et ideo verissime corpus est: sed non comparatur ad formam illam sicut non comparatur ad formam illam sicut ad locum vel æquale cui commensuratur, ad locum vel æquale cui commensuratur, sed potius, ut dictum est, ut signatum ad sed potius, ut dictum est, ut signatum ad signum. signum.

AD ALIUD dicendum, ut dictum est, AD ALIUD dicendum, ut dictum est, quod non habent se sicut locus et loca- quod non habent se sicut locus et loca- tum ad invicem. tum ad invicem.

AD ALIUD dicendum, quod non in- AD ALIUD dicendum, quod non in- tellexerunt antiqui, quod sacramenta tellexerunt antiqui, quod sacramenta essent quædam vasa in quantum locus essent quædam vasa in quantum locus est vas, sed in quantum vas habet se est vas, sed in quantum vas habet se quodammodo ad actum medicinæ et me- quodammodo ad actum medicinæ et me- dici dicimus enim, quod medicus sanat, dici dicimus enim, quod medicus sanat, et medicina et clyster et embutum : sed et medicina et clyster et embutum : sed medicus effective, et medicina sicut vir- medicus effective, et medicina sicut vir- tus conjuncta naturæ, et clyster est sicut tus conjuncta naturæ, et clyster est sicut instrumentum ponens medicinam in lo- instrumentum ponens medicinam in lo- cum debitum : et ita se habent in cura- cum debitum : et ita se habent in cura- tione animæ Deus, et gratia, et sacra- tione animæ Deus, et gratia, et sacra- mentum unde nihil valet objectio in- mentum unde nihil valet objectio in- ducta. ducta.

AD ALIUD dicendum, quod minus non AD ALIUD dicendum, quod minus non

1 Cf. Infra, IV Sententiarum, Dist. XLIV, editionis. 1 Cf. Infra, IV Sententiarum, Dist. XLIV, editionis. Art. 1, 2, 3 et 4. Tom. XXX hujusce novæ Art. 1, 2, 3 et 4. Tom. XXX hujusce novæ

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Ad 5. Ad 5.

Ad 6. Ad 6.

Ad 7. Ad 7.

350 350

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

æquatur majori : hoc enim demonstratum æquatur majori : hoc enim demonstratum est: sed non est hic comparatio quanti est: sed non est hic comparatio quanti ad quantum secundum legem et princi- ad quantum secundum legem et princi- pium quantitatis, sed potius secundum pium quantitatis, sed potius secundum rationem cibi comparatur ad conjun- rationem cibi comparatur ad conjun- ctum et quia illa ratio una est in toto et ctum et quia illa ratio una est in toto et in parte, ideo una ratione comparatur ad in parte, ideo una ratione comparatur ad totum et partem, ut dictum est. totum et partem, ut dictum est.

AD ALIUD dicendum, quod secundum AD ALIUD dicendum, quod secundum rationem sacramenti nulla potest egredi rationem sacramenti nulla potest egredi linea de centro formæ rotundæ quæ in linea de centro formæ rotundæ quæ in altari apparet, nec figurabile est centrum altari apparet, nec figurabile est centrum ejus: quia sic jam attenderetur secun- ejus: quia sic jam attenderetur secun- dum principia et leges quantitatis, et jam dum principia et leges quantitatis, et jam diximus, quod sic non est ibi commen- diximus, quod sic non est ibi commen- suratio corporis Christi ad sacramentum : suratio corporis Christi ad sacramentum : et ideo illa objectio nihil valet. et ideo illa objectio nihil valet.

AD ALIUD dicendum, quod æqualitas AD ALIUD dicendum, quod æqualitas duplex est, scilicet secundum quantita- duplex est, scilicet secundum quantita- tem molis, et secundum quantitatem vir- tem molis, et secundum quantitatem vir- tutis secundum quantitatem molis non tutis secundum quantitatem molis non attenditur æqualitas inter signum et si- attenditur æqualitas inter signum et si- gnatum, sed secundum quantitatem vir- gnatum, sed secundum quantitatem vir- tutis tutis

ut scilicet cum ibi illud continea- ut scilicet cum ibi illud continea- tur signatum, quod illud continet et si- tur signatum, quod illud continet et si- gnum, et est hoc in toto et parte æquali- gnum, et est hoc in toto et parte æquali- ter, ratione supra dicta, qua diximus, ter, ratione supra dicta, qua diximus, quod una est ratio cibi in toto et in parte. quod una est ratio cibi in toto et in parte. Ad 8 et 9. AD ALIUD dicendum, quod non sequi- Ad 8 et 9. AD ALIUD dicendum, quod non sequi- tur, si totum continens impleatur a con- tur, si totum continens impleatur a con- tento, quod sit ejusdem figuræ, nisi con- tento, quod sit ejusdem figuræ, nisi con- tentum sit in continente sicut locatum in tentum sit in continente sicut locatum in loco hoc autem non est hic, ut sæpius loco hoc autem non est hic, ut sæpius dictum est. dictum est.

Ad 10. Ad 10.

Eodem modo respondeo ad sequens : Eodem modo respondeo ad sequens : quia hoc non est verum nisi de illis quæ quia hoc non est verum nisi de illis quæ ita sunt in aliis, quod pars una est in ita sunt in aliis, quod pars una est in parte una continentis, et alia in alia: in parte una continentis, et alia in alia: in sacramento Eucharistiæ non sic est: sed sacramento Eucharistiæ non sic est: sed una est comparatio contenti ad totum et una est comparatio contenti ad totum et ad partem propter unam rationem signi- ad partem propter unam rationem signi- ficandi cibum spiritualem in toto et in ficandi cibum spiritualem in toto et in parte. parte.

AD ID quod objicitur contra rationem AD ID quod objicitur contra rationem inductam, dicendum quod si quis diceret inductam, dicendum quod si quis diceret corpus Christi non secundum veritatem corpus Christi non secundum veritatem

1 Cf. Infra, in hoc eodem libro IV Sententia- 1 Cf. Infra, in hoc eodem libro IV Sententia- Dist. XLIV, Art. 1, 2, 3 et 4. Tom. XXX Dist. XLIV, Art. 1, 2, 3 et 4. Tom. XXX

rum, rum,

substantiæ et quantitatis esse in sacra- substantiæ et quantitatis esse in sacra- mento, sed tantum sicut signatum re- mento, sed tantum sicut signatum re- motum per substantiam a signo, ille motum per substantiam a signo, ille esset de hæresi Berengarii: sed nos non esset de hæresi Berengarii: sed nos non sic dicimus, sed potius dicimus ipsum sic dicimus, sed potius dicimus ipsum signatum esse in signo substantialiter in signatum esse in signo substantialiter in tota sua quantitate: et ideo nihil com- tota sua quantitate: et ideo nihil com- mune cum hæresi, Domino concedente, mune cum hæresi, Domino concedente, habebimus. habebimus.

AD ALIUD dicendum, quod quædam Ade AD ALIUD dicendum, quod quædam Ade sunt in loco secundum veritatem sub- sunt in loco secundum veritatem sub- stantiæ et quantitatis, et secundum leges stantiæ et quantitatis, et secundum leges loci et locati: quædam autem sunt in loco loci et locati: quædam autem sunt in loco secundum veritatem substantiæ et non secundum veritatem substantiæ et non quantitatis, nec secundum legem loci: quantitatis, nec secundum legem loci: et quædam quasi medio modo sunt in et quædam quasi medio modo sunt in aliquo, non ut in loco, per veritatem aliquo, non ut in loco, per veritatem substantiæ et quantitatis, et non secun- substantiæ et quantitatis, et non secun- dum leges loci, sed secundum legem dum leges loci, sed secundum legem illius in quo sunt vel esse dicuntur. Pri- illius in quo sunt vel esse dicuntur. Pri- mo modo sunt in loco ea quæ circum- mo modo sunt in loco ea quæ circum- scribuntur in loco. Secundo modo sunt in scribuntur in loco. Secundo modo sunt in loco ea quæ diffiniuntur in loco, ut spi- loco ea quæ diffiniuntur in loco, ut spi- ritus creati.Tertio modo corpus Christi est ritus creati.Tertio modo corpus Christi est in sacramento, non secundum legem in sacramento, non secundum legem loci, sed secundum legem signi signantis loci, sed secundum legem signi signantis cibum spiritualem æqualiter in toto et in cibum spiritualem æqualiter in toto et in parte et ideo patet solutio illius obje- parte et ideo patet solutio illius obje- ctionis. ctionis.

AD ALIUD quod objicitur de opinione AD ALIUD quod objicitur de opinione inducta, sine præjudicio respondeat qui inducta, sine præjudicio respondeat qui voluerit quia ego numquam potui in- voluerit quia ego numquam potui in- telligere, quod lux esset corpus, vel telligere, quod lux esset corpus, vel quod corpus haberet partem sub parte, quod corpus haberet partem sub parte, vel quod duo corpora possent esse in vel quod duo corpora possent esse in eodem loco. Et ideo quod non intelligo, eodem loco. Et ideo quod non intelligo, defendere non præsumo: sed nostra defendere non præsumo: sed nostra opinio est quæ dicta est: et infra, in opinio est quæ dicta est: et infra, in quæstione de resurrectione, apparebit quæstione de resurrectione, apparebit quid sentiam de corporibus gloriosis 2. quid sentiam de corporibus gloriosis 2.

hujusce novæ editionis. hujusce novæ editionis.

IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 11. IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 11.

ARTICULUS XI. ARTICULUS XI.

An quisque fidelium communicans acci- An quisque fidelium communicans acci- piat totum Christum vel partem piat totum Christum vel partem

suam? et, An totus Christus est in suam? et, An totus Christus est in qualibet parte hostiæ ? qualibet parte hostiæ ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, circa medium: « Norunt fideles ibi, D, circa medium: « Norunt fideles quomodo manducent carnem Christi: quomodo manducent carnem Christi: unusquisque accipit partem suam. » unusquisque accipit partem suam. »

SED CONTRA: Unusquisque accipit to- SED CONTRA: Unusquisque accipit to- tum Christum : non ergo unusquisque tum Christum : non ergo unusquisque accipit partem suam. accipit partem suam.

Si forte dicas, quod pars refertur ad Si forte dicas, quod pars refertur ad divisionem hostiæ continentis, et non ad divisionem hostiæ continentis, et non ad Christum contentum, videtur falsum: Christum contentum, videtur falsum: quæro enim, Unde hoc quod totus Chri- quæro enim, Unde hoc quod totus Chri- stus sit sub qualibet parte? stus sit sub qualibet parte?

1. Quæcumque enim sic se habent ad 1. Quæcumque enim sic se habent ad invicem, quod unum secundum esse non invicem, quod unum secundum esse non dependet ad alterum, multiplicato uno, dependet ad alterum, multiplicato uno, alterum non est de necessitate sub qua- alterum non est de necessitate sub qua- libet partium per multitudinem accepta- libet partium per multitudinem accepta- rum sic autem se habent ad invicem rum sic autem se habent ad invicem corpus Christi et figura illa quæ hostia corpus Christi et figura illa quæ hostia appellatur ergo multiplicatis partibus appellatur ergo multiplicatis partibus hostiæ, non necessario erit Christus sub hostiæ, non necessario erit Christus sub qualibet illarum. qualibet illarum.

2. Item, In naturis videmus formas 2. Item, In naturis videmus formas multiplices quædam enim sic sunt in multiplices quædam enim sic sunt in materia, quod materia divisa dividitur materia, quod materia divisa dividitur forma, ut lapidis forma et aliorum homo- forma, ut lapidis forma et aliorum homo- geniorum quædam etiam sunt ita in ma- geniorum quædam etiam sunt ita in ma- teria, quod divisa materia, non necessario teria, quod divisa materia, non necessario forma manet in qualibet parte, ut anima forma manet in qualibet parte, ut anima sensibilis in corpore multæ diversitatis in sensibilis in corpore multæ diversitatis in compositione partium, ut in leone, vel compositione partium, ut in leone, vel asino: quædam autem sic, quod nec ali- asino: quædam autem sic, quod nec ali- cujus corporis est proprius actus, cum cujus corporis est proprius actus, cum ipsa per operationem non sit affixa, sed ipsa per operationem non sit affixa, sed potius operatio sua est pura et a materia potius operatio sua est pura et a materia denudata, et similiter essentia, sicut ani- denudata, et similiter essentia, sicut ani- ma rationalis secundum intellectum et ma rationalis secundum intellectum et illa, ut dicunt Philosophi, nec est corpus, illa, ut dicunt Philosophi, nec est corpus, nec est virtus in corpore: et corpore di- nec est virtus in corpore: et corpore di-

351 351

viso non manet in singulis, nec multi- viso non manet in singulis, nec multi- plicatur in illis: sed ad similitudinem plicatur in illis: sed ad similitudinem hujus videtur se habere corpus Christi ad hujus videtur se habere corpus Christi ad species sacramentales : ergo videtur, species sacramentales : ergo videtur, quod illis divisis, non sub singulis debeat quod illis divisis, non sub singulis debeat esse totus Christus. esse totus Christus.

PRÆTEREA quæratur, Unde contingit PRÆTEREA quæratur, Unde contingit hoc, quod sub qualibet parte sit totus hoc, quod sub qualibet parte sit totus Christus quando frangitur hostia? Christus quando frangitur hostia?

Videtur enim, quod non debeat con- Videtur enim, quod non debeat con- tingere: Christus enim non habetur in tingere: Christus enim non habetur in hostia nisi virtute consecrationis unius : hostia nisi virtute consecrationis unius : virtute ergo consecrationis unius habe- virtute ergo consecrationis unius habe- bitur semel Christus, et virtute duarum bitur semel Christus, et virtute duarum bis, et sic deinceps : sed in omnibus par- bis, et sic deinceps : sed in omnibus par- tibus hostiæ non est nisi una consecra- tibus hostiæ non est nisi una consecra- tio ergo non debet haberi nisi sub toto, tio ergo non debet haberi nisi sub toto, et non sub hac parte hic, et sub illa ibi. et non sub hac parte hic, et sub illa ibi.

Si forte hoc aliquis adstruere velit per Si forte hoc aliquis adstruere velit per exempla, et ponat exemplum in speculo exempla, et ponat exemplum in speculo in quo integre resultat forma una, et in quo integre resultat forma una, et fracto resultant plures formæ : videtur, fracto resultant plures formæ : videtur, quod hoc nihil sit: quia in uno speculo quod hoc nihil sit: quia in uno speculo convexo vel plano resultat forma una convexo vel plano resultat forma una propter reflexionem quæ sit ad unum: propter reflexionem quæ sit ad unum: sed in pluribus fractis non potest fieri sed in pluribus fractis non potest fieri reflexio ad unum: quia dividitur radius reflexio ad unum: quia dividitur radius in termino vitri, et sic revertitur ad cen- in termino vitri, et sic revertitur ad cen- trum continui: hoc autem non est in trum continui: hoc autem non est in hostia, unde nulla videtur esse similitudo. hostia, unde nulla videtur esse similitudo.

Item, Quidam ponunt simile in anima Item, Quidam ponunt simile in anima sensuali quorumdam animalium haben- sensuali quorumdam animalium haben- tium corpora rugosa aut annulosa et tium corpora rugosa aut annulosa et æqualia in compositione et complexione æqualia in compositione et complexione per totum vel fere æqualia, quibus divi- per totum vel fere æqualia, quibus divi- sis manet anima sensibilis per sensum et sis manet anima sensibilis per sensum et motum in omnibus partibus truncatis: motum in omnibus partibus truncatis: et hoc iterum non videtur habere simili- et hoc iterum non videtur habere simili- tudinem quia ibi non est una numero tudinem quia ibi non est una numero anima in utraque parte truncata, sed duæ anima in utraque parte truncata, sed duæ factæ per divisionem ab una, quæ pro- factæ per divisionem ab una, quæ pro- pter similitudinem complexionis sit duæ : pter similitudinem complexionis sit duæ : hic autem unus numero Christus manet hic autem unus numero Christus manet in singulis partibus hostiæ: unde nihil in singulis partibus hostiæ: unde nihil simile videtur. simile videtur.

Si forte dicas, quod nihil prohibet Si forte dicas, quod nihil prohibet unum numero esse in diversis locis. unum numero esse in diversis locis. Unde dicit Augustinus, quod anima est in Unde dicit Augustinus, quod anima est in

Quæst. Quæst.

Solutio. Solutio.

352 352

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

diversis locis, quia est in corde et in cere- diversis locis, quia est in corde et in cere- bro tota et in aliis partibus. Et forte ali- bro tota et in aliis partibus. Et forte ali- quis vellet dicere, quod sic est, et in aliis quis vellet dicere, quod sic est, et in aliis spiritualibus substantiis. Videtur, quod spiritualibus substantiis. Videtur, quod hoc nihil sit ad propositum : quia etiamsi hoc nihil sit ad propositum : quia etiamsi dicamus, quod sic sit in spiritualibus sub- dicamus, quod sic sit in spiritualibus sub- stantiis, quod tamen non est verum, non stantiis, quod tamen non est verum, non tamen propter hoc sequeretur, quod sic tamen propter hoc sequeretur, quod sic sit in sit in Christi vero quia hoc ve- Christi vero quia hoc ve- corpore corpore rissime corpus est, et non spiritus. rissime corpus est, et non spiritus. Præterea, De spiritualibus substantiis Præterea, De spiritualibus substantiis creatis, hoc est falsum: quia, ut dicit creatis, hoc est falsum: quia, ut dicit Damascenus, diffiniuntur in loco et ut Damascenus, diffiniuntur in loco et ut idem Damascenus dicit, diffiniri loco est idem Damascenus dicit, diffiniri loco est hic et non alibi esse cuicumque autem hic et non alibi esse cuicumque autem convenit esse in pluribus locis simul, huic convenit esse in pluribus locis simul, huic convenit hic et alibi esse: ergo non dif- convenit hic et alibi esse: ergo non dif- finitur in loco, quod negat Damascenus. finitur in loco, quod negat Damascenus.

: :

Si autem propter hoc aliquis dicat, Si autem propter hoc aliquis dicat, quod hoc convenit corpori divino secun- quod hoc convenit corpori divino secun- dum quod medium est inter Deum qui dum quod medium est inter Deum qui ubique est, et creaturam quæ in uno loco ubique est, et creaturam quæ in uno loco est, ut dictum est. Unde corpus creatum est, ut dictum est. Unde corpus creatum Deo unitum est in pluribus locis, ubi Deo unitum est in pluribus locis, ubi consecratur, et in quas partes hostia di- consecratur, et in quas partes hostia di- viditur videtur hoc esse falsum pro- viditur videtur hoc esse falsum pro- prietas enim medii semper comitatur me- prietas enim medii semper comitatur me- dium, quamdiu medium est: cum igi- dium, quamdiu medium est: cum igi- tur corpus Christi sit semper medium tur corpus Christi sit semper medium inter Deum increatum, et creaturam, si inter Deum increatum, et creaturam, si tamen medium est, semper erit in pluri- tamen medium est, semper erit in pluri- bus locis sive ergo consecretur in plu- bus locis sive ergo consecretur in plu- ribus locis sive non, et sive hostia divi- ribus locis sive non, et sive hostia divi- datur sive non, semper erit in pluribus datur sive non, semper erit in pluribus locis, quod falsum est et hæreticum : er- locis, quod falsum est et hæreticum : er- go ratio nulla quæ tamen fere ab omni- go ratio nulla quæ tamen fere ab omni- bus solet assignari. bus solet assignari.

: :

SOLUTIO. Sine præjudicio videtur mihi SOLUTIO. Sine præjudicio videtur mihi dicendum, quod causa quare totus Chri- dicendum, quod causa quare totus Chri- stus est sub qualibet parte, cum hostia di- stus est sub qualibet parte, cum hostia di- viditur, hæc est: quia ratio significandi viditur, hæc est: quia ratio significandi totum cibum spiritualem, æqualiter est totum cibum spiritualem, æqualiter est in toto corpore, et in parte et ideo cum in toto corpore, et in parte et ideo cum hostia est una, erit unum significans hostia est una, erit unum significans unum cibum spiritualem: et cum est unum cibum spiritualem: et cum est plura, erunt significantia omnia cibum plura, erunt significantia omnia cibum eumdem et ideo cum in hoc sacramento eumdem et ideo cum in hoc sacramento præcipue quod principale est inter sacra- præcipue quod principale est inter sacra-

menta novæ legis, continentia sequatur menta novæ legis, continentia sequatur rationem significandi, cum unum est si- rationem significandi, cum unum est si- gnificans, unum erit continens in se ci- gnificans, unum erit continens in se ci- bum signatum : et cum plura sunt si- bum signatum : et cum plura sunt si- gnantia, plura erunt continentia cibum gnantia, plura erunt continentia cibum eumdem totum et integrum : et hæc est eumdem totum et integrum : et hæc est causa, quare hostia divisa, in qualibet causa, quare hostia divisa, in qualibet parte sub qualibet manet totus Christus, parte sub qualibet manet totus Christus, cibus animæ spiritualis. cibus animæ spiritualis.

AD HOC ergo quod primo objicitur, di- AD HOC ergo quod primo objicitur, di- cendum, quod secundum esse dependent cendum, quod secundum esse dependent a se invicem forma et materia: et in ta- a se invicem forma et materia: et in ta- libus procedit objectio: sed secundum libus procedit objectio: sed secundum contineri dependent a se signum in sa- contineri dependent a se signum in sa- cramento et signatum prout accipitur cramento et signatum prout accipitur sacramentum novæ legis : et ideo multi- sacramentum novæ legis : et ideo multi- plicato signo, necesse est rem signatam plicato signo, necesse est rem signatam esse sub quolibet illorum. esse sub quolibet illorum.

AD AD ALIUD dicendum, quod objectio ALIUD dicendum, quod objectio illa procedit secundum granum formæ illa procedit secundum granum formæ magis et minus separatæ : sed in signo sa- magis et minus separatæ : sed in signo sa- cramentali non est sic: non enim dici- cramentali non est sic: non enim dici- mus, Christum esse in sacramento sicut mus, Christum esse in sacramento sicut animam in corpore, et sicut intellectum animam in corpore, et sicut intellectum in corpore licet quoad hoc quod in tota in corpore licet quoad hoc quod in tota forma est totus Christus, et in qualibet forma est totus Christus, et in qualibet parte totus, habeat similitudinem quam- parte totus, habeat similitudinem quam- dam cum esse animæ rationalis in corpo- dam cum esse animæ rationalis in corpo- re: quæ, secundum Augustinum, « in re: quæ, secundum Augustinum, « in toto est tota, et in qualibet parte tota. » toto est tota, et in qualibet parte tota. »

AD ALIUD dicendum, quod sicut jam Ad AD ALIUD dicendum, quod sicut jam Ad dictum est, virtute significationis talis, et dictum est, virtute significationis talis, et non virtute significationis simpliciter, non virtute significationis simpliciter, hoc contingit, scilicet quod sacramentum hoc contingit, scilicet quod sacramentum hoc illius causa est secundum esse quod si- hoc illius causa est secundum esse quod si- gnat, et continet illud: consecratio autem gnat, et continet illud: consecratio autem non est causa nisi remota, scilicet quod non est causa nisi remota, scilicet quod sit sub hostia, sive divisa sive indivisa. sit sub hostia, sive divisa sive indivisa.

AD ALIUD dicendum, quod significatio AD ALIUD dicendum, quod significatio in genere non est causa hujus : sed po- in genere non est causa hujus : sed po- tius significatios pecialis, et præcipue hu- tius significatios pecialis, et præcipue hu- jus sacramenti, quod antonomastice est jus sacramenti, quod antonomastice est sacramentum novæ legis, ut dictum est. sacramentum novæ legis, ut dictum est.

AD HOC quod dicitur de exemplis, di- AD HOC quod dicitur de exemplis, di- cendum quod illa exempla sunt in parte cendum quod illa exempla sunt in parte similia, et non in toto, sicut bene pro- similia, et non in toto, sicut bene pro- bant objectiones divina enim non ha- bant objectiones divina enim non ha- bent similia perfecta in rebus corporali- bent similia perfecta in rebus corporali-

Ad Ad

IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 12. IN IV SENTENT. DIST. XIII, D, ART. 12.

bus. Unde Hilarius: « Si qua nos exem- bus. Unde Hilarius: « Si qua nos exem- pla ad divina afferimus, nemo ea putet pla ad divina afferimus, nemo ea putet perfectionis formam in se continere : et perfectionis formam in se continere : et tamen bona sunt similia, co modo quo tamen bona sunt similia, co modo quo id quod est in parte, repræsentat id quod id quod est in parte, repræsentat id quod est in toto. » est in toto. »

AD ID quod objicitur de Augustino, AD ID quod objicitur de Augustino, dicendum quod dupliciter contingit ali- dicendum quod dupliciter contingit ali- quid esse in alio ut in loco, scilicet pro- quid esse in alio ut in loco, scilicet pro- prie, et improprie proprie ut circum- prie, et improprie proprie ut circum- scriptum vel diffinitum est in loco: et hoc scriptum vel diffinitum est in loco: et hoc simul non potest esse in pluribus locis: simul non potest esse in pluribus locis: improprie autem quod in alio est, sicut in improprie autem quod in alio est, sicut in materia quæ habet similitudinem cum materia quæ habet similitudinem cum loco secundum Isidorum propter capa- loco secundum Isidorum propter capa- citatem et sic intelligitur dictum Au- citatem et sic intelligitur dictum Au- gustini quia anima est in corpore sicut gustini quia anima est in corpore sicut in eo quod aliquam habet similitudinem in eo quod aliquam habet similitudinem cum loco quod tamen proprie est ma- cum loco quod tamen proprie est ma- teria sua et subjectum. Unde sicut nulla teria sua et subjectum. Unde sicut nulla pars materiæ est quæ non perficiatur a pars materiæ est quæ non perficiatur a forma, ita nulla pars corporis est in qua forma, ita nulla pars corporis est in qua essentialiter non sit anima: non tamen essentialiter non sit anima: non tamen proprie est in pluribus locis. proprie est in pluribus locis.

De hoc autem quod dicitur, quod ha- De hoc autem quod dicitur, quod ha- beat hoc corpus Christi, in quantum me- beat hoc corpus Christi, in quantum me- dium est inter pure creatum, et pure in- dium est inter pure creatum, et pure in- creatum, dicendum videtur quod falsum creatum, dicendum videtur quod falsum est sicut probant in contrarium facta est sicut probant in contrarium facta rationes. rationes.

An An

ARTICULUS XII. ARTICULUS XII.

vere dicatur, Christus per partes vere dicatur, Christus per partes manducatur in sacramento, et manet manducatur in sacramento, et manet integer totus in cœlo, manet integer integer totus in cœlo, manet integer totus in corde tuo ? totus in corde tuo ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, D, post medium : « Per partes man- ibi, D, post medium : « Per partes man- ducatur in sacramento, et manet integer ducatur in sacramento, et manet integer totus in cælo, manet integer totus in totus in cælo, manet integer totus in corde tuo. » corde tuo. »

Secundum hoc enim videtur esse in Secundum hoc enim videtur esse in pluribus locis simul et semel, quod vide- pluribus locis simul et semel, quod vide- tur stare non posse : tur stare non posse :

1. Nihil enim est cujus substantiæ ali- 1. Nihil enim est cujus substantiæ ali-

XXIX XXIX

353 353

quid inveniatur extra terminum sub- quid inveniatur extra terminum sub- stantiæ suæ: sed locus est terminus sub- stantiæ suæ: sed locus est terminus sub- stantiæ et entis: sicut enim tempus est stantiæ et entis: sicut enim tempus est mensura esse, ita locus entis sive ejus mensura esse, ita locus entis sive ejus quod est : sed in hoc loco est terminus quod est : sed in hoc loco est terminus Christi in quo est igitur nihil sui extra Christi in quo est igitur nihil sui extra illum locum invenitur, ut videtur. illum locum invenitur, ut videtur.

2. Item, Philosophus dicit « Quæ- 2. Item, Philosophus dicit « Quæ- cumque dividuntur loco, dividuntur etiam cumque dividuntur loco, dividuntur etiam subjecto » sed constat quod Christus a subjecto » sed constat quod Christus a se subjecto non disjungitur: ergo etiam se subjecto non disjungitur: ergo etiam loco non dividitur: ergo non est simul in loco non dividitur: ergo non est simul in pluribus locis: quia quæcumque in plu- pluribus locis: quia quæcumque in plu- ribus locis sunt, loco divisa sunt. ribus locis sunt, loco divisa sunt.

3. Item, Sit quod Christus in hoc alta- 3. Item, Sit quod Christus in hoc alta- ri sit in loco qui est palmi propter spe- ri sit in loco qui est palmi propter spe- ciem hostiæ quæ tanta est et non major, ciem hostiæ quæ tanta est et non major, et in alio altari sit ad unum cubitum, in et in alio altari sit ad unum cubitum, in coelo autem sit secundum propriam sta- coelo autem sit secundum propriam sta- turam corporis septem pedum. Inde pro- turam corporis septem pedum. Inde pro- cedo sic Quæcumque uni et eidem sunt cedo sic Quæcumque uni et eidem sunt æqualia, ipsa inter se sunt æqualia: sed æqualia, ipsa inter se sunt æqualia: sed hæc tria loca uni et eidem sunt æqualia, hæc tria loca uni et eidem sunt æqualia, quia uni et eidem corpori Christi: ergo quia uni et eidem corpori Christi: ergo hæc tria inter se sunt æqualia, quod ab- hæc tria inter se sunt æqualia, quod ab- surdum est ergo videtur, quod non sit surdum est ergo videtur, quod non sit verum quod primo supponebatur, scili- verum quod primo supponebatur, scili- cet quod sit in pluribus altaribus et in cet quod sit in pluribus altaribus et in cœlo. cœlo.

ITEM quæratur, Utrum Christus sit in ITEM quæratur, Utrum Christus sit in pluribus locis ? pluribus locis ?

Posset enim aliquis dicere, quod esse Posset enim aliquis dicere, quod esse in sacramento non est esse in loco, ut prius in sacramento non est esse in loco, ut prius dictum est, sed sacramentum est in plu- dictum est, sed sacramentum est in plu- ribus locis et ex hoc non sequitur, ribus locis et ex hoc non sequitur, quod Christus sit in pluribus locis. CON- quod Christus sit in pluribus locis. CON- TRA Quidquid est in omni loco in quo TRA Quidquid est in omni loco in quo consecratur, si loca suæ consecrationis consecratur, si loca suæ consecrationis sunt plura, ipsum erit in pluribus locis: sunt plura, ipsum erit in pluribus locis: sed corpus Christi est in omni loco in sed corpus Christi est in omni loco in quo consecratur, et loca suæ consecratio- quo consecratur, et loca suæ consecratio- nis sunt plura : ergo est in pluribus locis. nis sunt plura : ergo est in pluribus locis.

ULTERIUS quæritur hic,, Qualiter hæc ULTERIUS quæritur hic,, Qualiter hæc tria specialiter enumerentur in Littera, tria specialiter enumerentur in Littera, quod manducatur in sacramento, et quod manducatur in sacramento, et manet totus integer in mente, et totus in manet totus integer in mente, et totus in cœlo ? cœlo ?

23 23

Quæst. 1. Quæst. 1.

Quæst. 2. Quæst. 2.

Quæst. 3. Quæst. 3.

Solutio. Solutio. Ad 1. Ad 1.

354 354

D. ALB., MAG. ORD. PRÆD. D. ALB., MAG. ORD. PRÆD.

Aut enim corporaliter est in mente, Aut enim corporaliter est in mente, aut non. Si non tunc æquivoce dicitur aut non. Si non tunc æquivoce dicitur esse in mente, et in cœlo, et in sacra- esse in mente, et in cœlo, et in sacra- mento quia in sacramento est et in cœlo mento quia in sacramento est et in cœlo corporaliter, in mente autem spirituali- corporaliter, in mente autem spirituali- ter tantum ergo videtur, quod non de- ter tantum ergo videtur, quod non de- bet enumerari cum duobus aliis modis. bet enumerari cum duobus aliis modis. Si autem dicitur ens corporaliter in Si autem dicitur ens corporaliter in mente ergo aliquid præter Deum Tri- mente ergo aliquid præter Deum Tri- nitatem illabitur substantialiter menti : nitatem illabitur substantialiter menti : quod est contra Augustinum qui dicit, quod est contra Augustinum qui dicit, quod nihil illabitur substantialiter men- quod nihil illabitur substantialiter men- ti præter Deum Trinitatem. »> ti præter Deum Trinitatem. »>

ULTERIUS autem adhuc videtur, quod ULTERIUS autem adhuc videtur, quod corporaliter debeat illabi menti: quia corporaliter debeat illabi menti: quia dicitur, quod ille est cibus animæ. Sed dicitur, quod ille est cibus animæ. Sed constat, quod cibus illabitur illi quod constat, quod cibus illabitur illi quod cibat ergo corpus Christi illabitur ani- cibat ergo corpus Christi illabitur ani-

mæ. mæ.

Item, Augustinus, « Ut quid paras Item, Augustinus, « Ut quid paras dentem et ventrem ? crede, et mandu- dentem et ventrem ? crede, et mandu- casti » ergo videtur, quod non transit casti » ergo videtur, quod non transit in ventrem, sed in animam: ergo ani- in ventrem, sed in animam: ergo ani- mæ substantialiter illabitur. mæ substantialiter illabitur.

Sed quia de hoc multum supra ¹ in- Sed quia de hoc multum supra ¹ in- quisitum est, sufficiat hoc quod dictum quisitum est, sufficiat hoc quod dictum

est. est.

SOLUTIO. Dicendum ad primum, quod SOLUTIO. Dicendum ad primum, quod esse in loco dicitur duplicitur, scilicet esse in loco dicitur duplicitur, scilicet per se, et per accidens. Per se non cre- per se, et per accidens. Per se non cre- do, quod aliquid creatum in pluribus do, quod aliquid creatum in pluribus locis possit esse simul. Hoc tamen dico locis possit esse simul. Hoc tamen dico sine præjudicio sententiæ aliorum. Per sine præjudicio sententiæ aliorum. Per se autem in loco esse dico, quod loco cir- se autem in loco esse dico, quod loco cir- cumscribitur et hoc modo corpus Christi cumscribitur et hoc modo corpus Christi non est nisi in uno loco, hoc est, in cœlo non est nisi in uno loco, hoc est, in cœlo empyreo in potioribus bonis Patris collo- empyreo in potioribus bonis Patris collo- catum. Per accidens autem dicitur esse catum. Per accidens autem dicitur esse in loco, quod gratia alterius in quo ip- in loco, quod gratia alterius in quo ip- sum essentialiter est, est in loco: sicut sum essentialiter est, est in loco: sicut anima est in loco, et corpus Christi est anima est in loco, et corpus Christi est in loco in Ecclesia vel in altari, quia spe- in loco in Ecclesia vel in altari, quia spe- cies sacramenti in quo ipsum essentialiter cies sacramenti in quo ipsum essentialiter est, in loco est per se aliquod enim ac- est, in loco est per se aliquod enim ac- cidens nihil prohibet esse in loco per se, cidens nihil prohibet esse in loco per se,