104 104

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

modoprout est principium motus et sta- modoprout est principium motus et sta- tus per se et non per accidens, hoc mo- tus per se et non per accidens, hoc mo- do iterum accepit eam : quia prout est do iterum accepit eam : quia prout est principium nuturalium motuum et ope- principium nuturalium motuum et ope- rationum. rationum.

Si quarto modo accipiatur, dicit Boe- Si quarto modo accipiatur, dicit Boe- tius, quod tam Catholici quam Nestorius tius, quod tam Catholici quam Nestorius in Christo duas dicunt esse naturas. in Christo duas dicunt esse naturas.

Sed male et contra intentionem acci- Sed male et contra intentionem acci- pitur differentia pro universali et specifi- pitur differentia pro universali et specifi- ca in communi: sed debet accipi pro ca in communi: sed debet accipi pro differentia in isto particulari, et tunc de- differentia in isto particulari, et tunc de- bet distingui quoniam sicut est in ge- bet distingui quoniam sicut est in ge- neratione quod quoddam generatur per neratione quod quoddam generatur per se, quoddam per consequens, et per se, quoddam per consequens, et per consequens consequitur ex generatione, consequens consequitur ex generatione, sicut hic ab hoc generatur per se: sed sicut hic ab hoc generatur per se: sed quia hic suppositum est hominis, conse- quia hic suppositum est hominis, conse- quitur ex generatione hujus quod hoc quitur ex generatione hujus quod hoc sit homo, et ulterius quod hic habeat sit homo, et ulterius quod hic habeat humanitatem, et quod sit animal disci- humanitatem, et quod sit animal disci- plinæ perceptibile, et hujusmodi. Ita dico plinæ perceptibile, et hujusmodi. Ita dico de assumptione, quod assumptum proprie de assumptione, quod assumptum proprie et per se est natura humana materialiter et per se est natura humana materialiter accepta, id est, in partibus quæ sunt accepta, id est, in partibus quæ sunt materiales ad formam totius, hoc est, ad materiales ad formam totius, hoc est, ad esse hominis in ipso. Sed quia illud as- esse hominis in ipso. Sed quia illud as- sumptum assumendo unitur, consequi- sumptum assumendo unitur, consequi- tur assumptionem sicut consequens quod tur assumptionem sicut consequens quod sit specifica differentia in isto assumpto, sit specifica differentia in isto assumpto, id est, per assumptionem habita, et hoc id est, per assumptionem habita, et hoc modo potest concedi quod natura illo modo potest concedi quod natura illo modo non tantum est in Christo, sed modo non tantum est in Christo, sed etiam assumpta sicut ego dico non tan- etiam assumpta sicut ego dico non tan- tum hunc, sed etiam hominem generari, tum hunc, sed etiam hominem generari, cum hic generatur: eo quod se habet cum hic generatur: eo quod se habet sicut necessarium consequens ad gene- sicut necessarium consequens ad gene- rationem hujus, et est in hoc. rationem hujus, et est in hoc.

AD HOC quod quæritur de divisione AD HOC quod quæritur de divisione Philosophi, dicendum quod licet materia Philosophi, dicendum quod licet materia sit natura, et forma sit natura: neutra sit natura, et forma sit natura: neutra tamen illarum est tota natura hominis. tamen illarum est tota natura hominis. Nec potest dici, quod corpus quod est Nec potest dici, quod corpus quod est materia hominis, et natura humana : materia hominis, et natura humana : nec etiam potest dici, Anima quæ est nec etiam potest dici, Anima quæ est forma corporis, et natura humana : quia forma corporis, et natura humana : quia cum dicitur, natura humana, intelligi- cum dicitur, natura humana, intelligi- tur tota et ideo corpus et anima sicut tur tota et ideo corpus et anima sicut Magister supra dixit, intelligitur per na- Magister supra dixit, intelligitur per na-

turam humanam: et ideo ambæ signifi- turam humanam: et ideo ambæ signifi- cationes conjunguntur in intellectu natu- cationes conjunguntur in intellectu natu- ræ humanæ quam assumpsit Christus, humanæ quam assumpsit Christus, quod probatur sic: Christus vero homo quod probatur sic: Christus vero homo est in natura quam assumpsit: sed non est in natura quam assumpsit: sed non est verus homo tantum in corpore, vel est verus homo tantum in corpore, vel tantum in anima: igitur per intelle- tantum in anima: igitur per intelle- ctum naturæ humanæ comprehenditur ctum naturæ humanæ comprehenditur utrumque. utrumque.

AD HOC quod quæritur de natura et AD HOC quod quæritur de natura et naturali, dicendum quod secundum na- naturali, dicendum quod secundum na- turam dicitur multis modis, et similiter turam dicitur multis modis, et similiter naturale. naturale.

Dicitur enim secundum naturam esse, Dicitur enim secundum naturam esse, quod convenit secundum aliquod princi- quod convenit secundum aliquod princi- piorum naturæ, et quod convenit per piorum naturæ, et quod convenit per potentiam naturalem et sic secundum potentiam naturalem et sic secundum naturam hominis est rationalem esse, et naturam hominis est rationalem esse, et secundum naturam hominis est intelli- secundum naturam hominis est intelli- gere. Et dicitur etiam secundum natu- gere. Et dicitur etiam secundum natu- ram esse, quod secundum viam quæ est in ram esse, quod secundum viam quæ est in naturam, est, sicut est per generationem naturam, est, sicut est per generationem vel secundum generationem. Et omnia vel secundum generationem. Et omnia hæc assumpsit Christus, quæ sic sunt se- hæc assumpsit Christus, quæ sic sunt se- cundum naturam, hoc modo quo dixi- cundum naturam, hoc modo quo dixi- mus supra, quod assumere large sump- mus supra, quod assumere large sump- tum dicitur de assumpto et de eo quod tum dicitur de assumpto et de eo quod assequitur assumptum in quantum est in assequitur assumptum in quantum est in natura humana. natura humana.

Naturale autem dicitur, vel a natura Naturale autem dicitur, vel a natura prima, vel a natura corrupta. Et si dica- prima, vel a natura corrupta. Et si dica- tur naturale a natura prima, id est, se- tur naturale a natura prima, id est, se- cundum primam institutionem, tunc cundum primam institutionem, tunc omnia assumpsit naturalia: quia im- omnia assumpsit naturalia: quia im- mortalitas non fuit de naturalibus, sed mortalitas non fuit de naturalibus, sed de gratuitis, ut dicit Augustinus. Si au- de gratuitis, ut dicit Augustinus. Si au- tem dicatur naturale a natura corrupta, tem dicatur naturale a natura corrupta, tunc non assumpsit omnia nobis natura- tunc non assumpsit omnia nobis natura- lia quia naturale est nobis, quod nasci- lia quia naturale est nobis, quod nasci- mur filii iræ et hoc ipse non assumpsit, mur filii iræ et hoc ipse non assumpsit, sed tantum assumpsit poenam ex culpa sed tantum assumpsit poenam ex culpa consequentem, licet non fuerit in ipso ex consequentem, licet non fuerit in ipso ex culpa consequens : quæ tamen non fuis- culpa consequens : quæ tamen non fuis- set nec in ipso nec in alio, nisi culpa set nec in ipso nec in alio, nisi culpa præcessisset. Hoc modo dicitur poenalitas præcessisset. Hoc modo dicitur poenalitas nobis naturalis ab ipso assumpta, et non nobis naturalis ab ipso assumpta, et non

contracta. contracta.

Ad qua Ad qua

Ad quæst.2. Ad quæst.2.

IN III SENTENT. DIST. V, E, ART. 6 ET 7. IN III SENTENT. DIST. V, E, ART. 6 ET 7.

2. AD ID quod ulterius quæritur, Utrum 2. AD ID quod ulterius quæritur, Utrum assumpsit essentiam nostram ? assumpsit essentiam nostram ?

Dicendum, quod essentia potest sumi Dicendum, quod essentia potest sumi ab eo quod est in natura nostra, vel na- ab eo quod est in natura nostra, vel na- tura nostra et sic sumendo naturam tura nostra et sic sumendo naturam nostram, sumpsit essentiam. Si autem nostram, sumpsit essentiam. Si autem sumatur essentia pro eo a quo formaliter sumatur essentia pro eo a quo formaliter est esse hominis in quantum homo: tunc est esse hominis in quantum homo: tunc dicendum videtur, quod essentia est con- dicendum videtur, quod essentia est con- sequens assumptionem sicut et homo, et sequens assumptionem sicut et homo, et non dicetur assumpta sicut præexistens non dicetur assumpta sicut præexistens ante assumptionem, sed sicut consequens ante assumptionem, sed sicut consequens assumptum, ut diximus prius. assumptum, ut diximus prius.

Adquæst.3. 3. AD ID quod quæritur de humanitate, Adquæst.3. 3. AD ID quod quæritur de humanitate, dicendum quo! Magister dixit supra ', dicendum quo! Magister dixit supra ', quod nomine humanitatis accipitur cor- quod nomine humanitatis accipitur cor- pus et anima, et bene conceditur, quod pus et anima, et bene conceditur, quod hæc humanitas est assumpta principali- hæc humanitas est assumpta principali- ter et primo. Si autem nomine humani- ter et primo. Si autem nomine humani- tatis intelligitur forma hominis in quan- tatis intelligitur forma hominis in quan- tum homo est, non erit assumpta nisi eo tum homo est, non erit assumpta nisi eo modo quo totum dicitur assumptum, modo quo totum dicitur assumptum, quod habetur in assumpto. Quia enim quod habetur in assumpto. Quia enim assumendo corpus et animam univit, con- assumendo corpus et animam univit, con- sequitur ut id quod assumptum est per sequitur ut id quod assumptum est per consequens sit homo, et homo habens consequens sit homo, et homo habens est humanitatem, consequitur humanitas est humanitatem, consequitur humanitas in assumpto et aliter non video esse in assumpto et aliter non video esse concedendum. concedendum.

Solutio. Solutio.

ARTICULUS VI. ARTICULUS VI.

Utrum tota Trinitas sit operata suscep- Utrum tota Trinitas sit operata suscep- tionem humanæ naturæ ? tionem humanæ naturæ ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, A, § 2 « Cum tota Trinitas operata ibi, A, § 2 « Cum tota Trinitas operata sit formationem suscepti hominis, etc. » sit formationem suscepti hominis, etc. » Hoc infra negabit magister. Hoc infra negabit magister.

SOLUTIO. Dicendum secundum com- SOLUTIO. Dicendum secundum com- muniter glossantes hujus verbi, suscepti muniter glossantes hujus verbi, suscepti

Cf. Supra, Dist. II, cap. A. Cf. Supra, Dist. II, cap. A.

105 105

hominis, id est, humanæ naturæ. Vel hominis, id est, humanæ naturæ. Vel potest dici secundum prædicta, quod li- potest dici secundum prædicta, quod li- cet homo non susceptus sit, tamen id cet homo non susceptus sit, tamen id quod suscipitur, consequitur esse homi- quod suscipitur, consequitur esse homi- nis eo quod suscipiendo unit corpus et nis eo quod suscipiendo unit corpus et animam et format et perficit: et ita licet animam et format et perficit: et ita licet non primo, tamen consequenter homo non primo, tamen consequenter homo per susceptionem habetur a Filio Dei, et per susceptionem habetur a Filio Dei, et ipse est ille homo, eo quod unio facta ipse est ille homo, eo quod unio facta est in hypostasi. est in hypostasi.

ARTICULUS VII. ARTICULUS VII.

Per formam Dei quid intelligitur ? Per formam Dei quid intelligitur ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit Deinde quæritur de hoc quod dicit Augustinus, ibi, A, § 2 : « Cum, inquit, Augustinus, ibi, A, § 2 : « Cum, inquit, de Christo audis quia forma Dei erat, de Christo audis quia forma Dei erat,

etc. » etc. »

Formam enim vocat tam naturam Formam enim vocat tam naturam humanam quam naturam divinam. Et humanam quam naturam divinam. Et quæritur ratio hujus. quæritur ratio hujus.

1. Dicit enim Boetius in libro de Tri- 1. Dicit enim Boetius in libro de Tri- nitate: «< Forma quæ sine materia est, nitate: «< Forma quæ sine materia est, non poterit esse subjectum, nec vere non poterit esse subjectum, nec vere inesse materiæ: neque enim esset forma, inesse materiæ: neque enim esset forma, sed imago. Ex his enim formis quæ præ- sed imago. Ex his enim formis quæ præ- ter materiam sunt, istæ formæ venerunt ter materiam sunt, istæ formæ venerunt quæ sunt in materia, et corpus afficiunt: quæ sunt in materia, et corpus afficiunt: nam cæteras quæ in corporibus sunt, nam cæteras quæ in corporibus sunt, abutimur, formas vocantes dum imagines abutimur, formas vocantes dum imagines sunt assimilantur enim formis his quæ sunt assimilantur enim formis his quæ non sunt in materia constitutæ. » Ex non sunt in materia constitutæ. » Ex hoc accipitur, quod divina natura quæ hoc accipitur, quod divina natura quæ non est in materia, nec est subjectum non est in materia, nec est subjectum alicujus, potest dici forma: humana au- alicujus, potest dici forma: humana au- tem natura non nisi abusive. tem natura non nisi abusive.

2. Præterea, Humana natura dicitur 2. Præterea, Humana natura dicitur in hoc libro a Magistro corpus et anima: in hoc libro a Magistro corpus et anima: corpus autem et anima nec forma est in corpus autem et anima nec forma est in materia, nec extra materiam : ergo vi- materia, nec extra materiam : ergo vi- detur, quod non debeat dici forma. detur, quod non debeat dici forma.

Solutio. Solutio.

106 106

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

SOLUTIO. Quidam dixerunt, quod hu- SOLUTIO. Quidam dixerunt, quod hu- mana natura in Christo dicitur forma, mana natura in Christo dicitur forma, quasi foris manens. Sed quidquid sit de quasi foris manens. Sed quidquid sit de hoc, hoc modo non potest dici divi- hoc, hoc modo non potest dici divi- na natura forma. Unde cum Augustinus na natura forma. Unde cum Augustinus videatur utrobique uno modo accipere videatur utrobique uno modo accipere nomen formæ, Dicendum, quod actus nomen formæ, Dicendum, quod actus formæ multi sunt, sed principalis est fa- formæ multi sunt, sed principalis est fa- cere esse illius formæ proprium. Unde cere esse illius formæ proprium. Unde cum Christus verissime habeat esse Dei, cum Christus verissime habeat esse Dei, dicitur in forma Dei manere et cum ve- dicitur in forma Dei manere et cum ve- rissime habeat esse hominis, dicitur ma- rissime habeat esse hominis, dicitur ma- nere in forma hominis. nere in forma hominis.

AD ID autem quod de Boetio objicitur, AD ID autem quod de Boetio objicitur, dicendum quod ipse loquitur ibi de for- dicendum quod ipse loquitur ibi de for- mis, secundum quod descendunt a da- mis, secundum quod descendunt a da- toribus formarum qui sunt intelligentiæ toribus formarum qui sunt intelligentiæ secundum Philosophos, et præcipue ab secundum Philosophos, et præcipue ab intelligentia prima. Unde formæ illæ intelligentia prima. Unde formæ illæ theologice loquendo sunt ideæ, quarum theologice loquendo sunt ideæ, quarum imagines sunt formæ quæ sunt in mate- imagines sunt formæ quæ sunt in mate- ria. Humana autem natura in Christo ria. Humana autem natura in Christo non sic dicitur forma, sed ab actu formæ, non sic dicitur forma, sed ab actu formæ, qui est dare esse verum secundum natu- qui est dare esse verum secundum natu- ram et hoc esse utraque natura dedit ram et hoc esse utraque natura dedit in Christo: unde vere dicimus, quod ipse in Christo: unde vere dicimus, quod ipse est homo, et quod ipse est Deus. est homo, et quod ipse est Deus.

ARTICULUS VIII. ARTICULUS VIII.

Quare dicit, Solum Verbum carnem Tri- Quare dicit, Solum Verbum carnem Tri- nitas fecit? nitas fecit?

Deinde quæritur de hoc quod dicit Deinde quæritur de hoc quod dicit Augustinus, ibi, A, § 2, sub finem: Augustinus, ibi, A, § 2, sub finem: «Per hoc quod solum Verbum carnem «Per hoc quod solum Verbum carnem Trinitas fecit. Trinitas fecit.

» »

Caro enim dicit partem hominis, vel Caro enim dicit partem hominis, vel etiam partem partis : cum igitur ille ho- etiam partem partis : cum igitur ille ho- mo non sit caro sua, nec cum Verbo pot- mo non sit caro sua, nec cum Verbo pot- est dici vere caro sua. est dici vere caro sua.

Si autem dicitur, quod pars pro toto Si autem dicitur, quod pars pro toto ponitur tunc quæro, Quare ibi potius ponitur tunc quæro, Quare ibi potius

Joan. 1, 14 Et verbum caro factum est. Joan. 1, 14 Et verbum caro factum est.

ponitur caro pro toto, quam anima, vel ponitur caro pro toto, quam anima, vel aliud ? aliud ?

SOLUTIO. Dicendum, quod pars poni- Sol SOLUTIO. Dicendum, quod pars poni- Sol tur pro toto sed hanc partem duabus tur pro toto sed hanc partem duabus de causis specialiter posuit, quarum una de causis specialiter posuit, quarum una est, ut excluderet errorem. Dixerunt est, ut excluderet errorem. Dixerunt enim quidam hæretici Deum non unibi- enim quidam hæretici Deum non unibi- lem carni propter passibilitatem carnis. lem carni propter passibilitatem carnis. Ideo ut Evangelista 1 ostenderet hoc esse Ideo ut Evangelista 1 ostenderet hoc esse erroneum, non posuit partem nobilio- erroneum, non posuit partem nobilio- rem, sed defectibiliorem. Alia ratio est, rem, sed defectibiliorem. Alia ratio est, ut sciremus eum defectus pœnarum no- ut sciremus eum defectus pœnarum no- strarum quæ ipsum decent assumpsisse : strarum quæ ipsum decent assumpsisse : quia maximus defectus noster quoad quia maximus defectus noster quoad mortalitatem, et poenam, et dolorem, in mortalitatem, et poenam, et dolorem, in

carne est. carne est.

ARTICULUS IX. ARTICULUS IX.

Quæ sit veritas humanæ naturæ ? Quæ sit veritas humanæ naturæ ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, A, § 2, circa finem : « In quo sic ibi, A, § 2, circa finem : « In quo sic veritas incommutabilis manet divinæ veritas incommutabilis manet divinæ humanæque, etc. » humanæque, etc. »

Potest enim esse dubium, quæ sit ve- Potest enim esse dubium, quæ sit ve- ritas illa. ritas illa.

SOLUTIO. Dicendum ad hoc breviter, SOLUTIO. Dicendum ad hoc breviter, quod veritas humanæ naturæ est de qua quod veritas humanæ naturæ est de qua vere potest dici, Hæc est natura hominis, vere potest dici, Hæc est natura hominis, vel pars essentialis naturæ : et similiter vel pars essentialis naturæ : et similiter veritas naturæ divinæ de qua potest dici, veritas naturæ divinæ de qua potest dici, quod hæc est natura divina. Unde patet, quod hæc est natura divina. Unde patet, quod peccatum non est de veritate hu- quod peccatum non est de veritate hu- manæ naturæ. Quoniam hoc nec natura manæ naturæ. Quoniam hoc nec natura est, nec pars naturæ, sed præter natu- est, nec pars naturæ, sed præter natu- ram et contra naturam et corrumpens ram et contra naturam et corrumpens bonum naturæ, quod est modus species bonum naturæ, quod est modus species et ordo: et ideo hoc non assumpsit et ordo: et ideo hoc non assumpsit Christus. Similiter poenalitas non est de Christus. Similiter poenalitas non est de veritate humanæ naturæ: quia sine illa veritate humanæ naturæ: quia sine illa

Soluti Soluti

IN III SENTENT. DIST. V, B. IN III SENTENT. DIST. V, B.

vera est humana natura, sicut fuit in vera est humana natura, sicut fuit in primo statu, et sicut erit in gloria: et primo statu, et sicut erit in gloria: et ideo pœna est assumpta cum natura de ideo pœna est assumpta cum natura de statu secundo, non primo, tamquam ali- statu secundo, non primo, tamquam ali- quid conjunctum naturæ : et hoc fuit quid conjunctum naturæ : et hoc fuit

107 107

conveniens propter modum redemptio- conveniens propter modum redemptio- nis. Non est tamen pœna contra verita- nis. Non est tamen pœna contra verita- tem sicut peccatum: quia causatur ex tem sicut peccatum: quia causatur ex naturali quod est commixtio contrario- naturali quod est commixtio contrario- rum pugnantium et dissolubilium. rum pugnantium et dissolubilium.

B. Quid de hoc tenendum sit ? B. Quid de hoc tenendum sit ?

Nos autem omnis mendacii et contradictionis notam a sacris paginis se- Nos autem omnis mendacii et contradictionis notam a sacris paginis se- cludere cupientes, Orthodoxis Patribus atque Catholicis Doctoribus nulla cludere cupientes, Orthodoxis Patribus atque Catholicis Doctoribus nulla pravæ intelligentiæ suspicione notatis, consentimus dicentes, et personam pravæ intelligentiæ suspicione notatis, consentimus dicentes, et personam Filii assumpsisse naturam humanam, et naturam divinam humanæ naturæ Filii assumpsisse naturam humanam, et naturam divinam humanæ naturæ in Filio unitam, eamque sibi unisse vel assumpsisse. Unde et vere incar- in Filio unitam, eamque sibi unisse vel assumpsisse. Unde et vere incar- nata dicitur. Quod dicitur solus Filius formam servi accepisse, per hoc nata dicitur. Quod dicitur solus Filius formam servi accepisse, per hoc non excluditur divina natura ab acceptione servilis formæ : sed aliæ duæ non excluditur divina natura ab acceptione servilis formæ : sed aliæ duæ personæ, Pater scilicet, et Spiritus sanctus. Item et illud aliud, scilicet id personæ, Pater scilicet, et Spiritus sanctus. Item et illud aliud, scilicet id quod est proprium Filii, non quod commune est Trinitati, hominem acce- quod est proprium Filii, non quod commune est Trinitati, hominem acce- pit, sic oportet intelligi, id est, proprie in hypostasi Filii, non in tribus pit, sic oportet intelligi, id est, proprie in hypostasi Filii, non in tribus communiter personis, divina natura humanam naturam sibi univit. Qui communiter personis, divina natura humanam naturam sibi univit. Qui sensus ex verbis Joannis Damasceni confirmatur, qui totam divinam na- sensus ex verbis Joannis Damasceni confirmatur, qui totam divinam na- turam in unam hypostasim incarnatam esse evidenter asserit, dicens : In turam in unam hypostasim incarnatam esse evidenter asserit, dicens : In humanatione Dei Verbi aimus omnem et perfectam naturam deitatis in una humanatione Dei Verbi aimus omnem et perfectam naturam deitatis in una ejus hypostaseon incarnatam esse, id est, unitam humanæ naturæ, et non ejus hypostaseon incarnatam esse, id est, unitam humanæ naturæ, et non partem parti. Omni enim humanæ naturæ aimus esse unitam omnem dei- partem parti. Omni enim humanæ naturæ aimus esse unitam omnem dei- tatis naturam vel substantiam . Item, Eadem est natura in singula hypo- tatis naturam vel substantiam . Item, Eadem est natura in singula hypo- staseon, id est, personarum: et quando dicimus naturam Verbi incarnatam staseon, id est, personarum: et quando dicimus naturam Verbi incarnatam esse, secundum beatos, scilicet secundum Athanasium et Cyrillum, deita- esse, secundum beatos, scilicet secundum Athanasium et Cyrillum, deita- tem dicimus esse unitam carni, et unam naturam Dei Verbi incarnatam tem dicimus esse unitam carni, et unam naturam Dei Verbi incarnatam confitemur. Verbum autem et quod commune est substantiæ possidet, et confitemur. Verbum autem et quod commune est substantiæ possidet, et quod proprietatis est habens hypostaseos, id est, personæ Ex his mani- quod proprietatis est habens hypostaseos, id est, personæ Ex his mani- feste ostenditur, quod natura divina incarnata est. Unde et eadem vere di- feste ostenditur, quod natura divina incarnata est. Unde et eadem vere di- citur suscepisse humanam naturam. citur suscepisse humanam naturam.

2 2

Edit. J. Alleaume, in unam hypostaseon. Edit. J. Alleaume, in unam hypostaseon.

2 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. III de Fide orthodoxa, cap. 6. 2 S. JOANNES DAMASCENUS, Lib. III de Fide orthodoxa, cap. 6.

3 3

IDEM, Ibidem. IDEM, Ibidem.

108 108

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ARTICULUS X. ARTICULUS X.

An assumptum necessario fuit natura, An assumptum necessario fuit natura, vel persona ? vel persona ?

« Nos autem omnis mendacii et con- « Nos autem omnis mendacii et con- tradictionis notam, etc. » tradictionis notam, etc. »

Hic incidit quæstio de assumpto hoc, Hic incidit quæstio de assumpto hoc, Utrum hoc necessario fuerit natura, vel Utrum hoc necessario fuerit natura, vel persona? Et si natura, Utrum aliquo persona? Et si natura, Utrum aliquo modo assumptus est homo, et sic hic modo assumptus est homo, et sic hic homo sit assumptus vel non? et, Quod homo sit assumptus vel non? et, Quod inconveniens sequitur si dicatur, Persona inconveniens sequitur si dicatur, Persona est assumpta ? est assumpta ?

AD PRIMUM Sic proceditur : AD PRIMUM Sic proceditur :

Videtur enim, quod natura non sit as- Videtur enim, quod natura non sit as- sumpta : sumpta :

ergo ergo

1. Nihil enim assumitur nisi quod est 1. Nihil enim assumitur nisi quod est ante assumptionem : natura autem Chri- ante assumptionem : natura autem Chri- sti non fuit ante assumptionem sti non fuit ante assumptionem non est assumpta. PRIMA patet per se. non est assumpta. PRIMA patet per se. SECUNDA probatur ex hoc, quod Spiritus SECUNDA probatur ex hoc, quod Spiritus sanctus separando naturam et faciendo sanctus separando naturam et faciendo formavit et animavit et univit eam Filio, formavit et animavit et univit eam Filio, ut prius habitum est: ergo numquam ut prius habitum est: ergo numquam fuit natura ante assumptionem. fuit natura ante assumptionem.

: :

2. Item, Assumptio fit ad uniendum 2. Item, Assumptio fit ad uniendum sibi natura autem nec unita fuit Filio, sibi natura autem nec unita fuit Filio, nec naturæ divinæ : ergo non fuit as- nec naturæ divinæ : ergo non fuit as- sumpta. PRIMA patet ex scriptis in Lit- sumpta. PRIMA patet ex scriptis in Lit- tera quia assumptione Christus factus tera quia assumptione Christus factus est unus et ideo sæpe assumptio in est unus et ideo sæpe assumptio in translatione ponitur loco unionis. SE- translatione ponitur loco unionis. SE- CUNDA autem probatur per hoc quod CUNDA autem probatur per hoc quod omne unitum est unum ei cui unitum omne unitum est unum ei cui unitum est humana autem natura nec est filius est humana autem natura nec est filius hominis, nec Filius Dei nec divina na- hominis, nec Filius Dei nec divina na- tura ergo nulla unio est in ipsa. Cum tura ergo nulla unio est in ipsa. Cum igitur assumptio sit propter unionem, igitur assumptio sit propter unionem, natura non videtur assumpta. natura non videtur assumpta.

3. Item, Quæcumque ejusdem sepa- 3. Item, Quæcumque ejusdem sepa- rationis semper manent, uno tempore rationis semper manent, uno tempore non sunt magis unita quam alio: natura non sunt magis unita quam alio: natura

divina et humana ejusdem separationis divina et humana ejusdem separationis semper manent : ergo uno tempore non semper manent : ergo uno tempore non sunt magis unita quam alio. PROBATIO sunt magis unita quam alio. PROBATIO mediæ: quia PRIMA per se patet. Quia ab mediæ: quia PRIMA per se patet. Quia ab initio divina natura numquam fuit hu- initio divina natura numquam fuit hu- mana, nec divina persona fuit humana mana, nec divina persona fuit humana natura, nec modo etiam sicut nec tunc : natura, nec modo etiam sicut nec tunc : ergo constat, quod semper est eadem se- ergo constat, quod semper est eadem se- paratio inter illa: ergo numquam assu- paratio inter illa: ergo numquam assu- mitur vel unitur nec naturæ divinæ nec mitur vel unitur nec naturæ divinæ nec personæ divinæ natura humana. personæ divinæ natura humana.

4. Item, Omne unitum alteri vel as- 4. Item, Omne unitum alteri vel as- sumptum in unionem, acquirit proprie- sumptum in unionem, acquirit proprie- tates illius cui unitur et a quo assumi- tates illius cui unitur et a quo assumi- tur humana natura numquam acquirit tur humana natura numquam acquirit aliquam proprietatem naturæ divinæ nec aliquam proprietatem naturæ divinæ nec personæ divinæ : ergo neutri umquam personæ divinæ : ergo neutri umquam unitur, et a neutro umquam assumitur. unitur, et a neutro umquam assumitur. PROBATIO mediæ: PRIMA enim constat. PROBATIO mediæ: PRIMA enim constat. Proprietates enim naturæ divinæ et di- Proprietates enim naturæ divinæ et di- vinæ personæ sunt increatum, immor- vinæ personæ sunt increatum, immor- tale, impassibile, et hujusmodi: et ha- tale, impassibile, et hujusmodi: et ha- rum nulla participatur a natura hu- rum nulla participatur a natura hu-

mana. mana.

SI HOC concedatur, contra hoc plu- Sed SI HOC concedatur, contra hoc plu- Sed rimæ sunt auctoritates quas adducit rimæ sunt auctoritates quas adducit Littera. Littera.

1. Prima autem ratio est in contrarium 1. Prima autem ratio est in contrarium sic Quod nec assumptione nec unione sic Quod nec assumptione nec unione est in Filio Dei, nullo modo est in ipso : est in Filio Dei, nullo modo est in ipso : igitur si una humana natura nec unione igitur si una humana natura nec unione nec assumptione est in Filio Dei: ergo nec assumptione est in Filio Dei: ergo nullo modo est in ipso : sed est in ipso : nullo modo est in ipso : sed est in ipso : ergo id quod est, ratione consequentis, ergo id quod est, ratione consequentis, unione vel assumptione erit in eo: non unione vel assumptione erit in eo: non autem unione proprie, ut patet ex prius autem unione proprie, ut patet ex prius disputatis in principio istius distinctio- disputatis in principio istius distinctio- nis ergo assumptione erit in ipso : ergo nis ergo assumptione erit in ipso : ergo humana natura est assumpta. humana natura est assumpta.

2. Item, Assumptum est ad se sump- 2. Item, Assumptum est ad se sump- tum constat autem, quod humana na- tum constat autem, quod humana na- tura est ad personam sumpta, quia est in tura est ad personam sumpta, quia est in persona ergo humana natura est as- persona ergo humana natura est as- sumpta. sumpta.

Et quia hoc omnes dicunt, sufficiunt Et quia hoc omnes dicunt, sufficiunt rationes adductæ. rationes adductæ.

SOLUTIO. Dicendum, quod humana na- SOLUTIO. Dicendum, quod humana na- tura est assumptum proprie et per se, et tura est assumptum proprie et per se, et

So So

IN III SENTENT. DIST. V, B, ART. 11. IN III SENTENT. DIST. V, B, ART. 11.

109 109

1 at 2. 1 at 2.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

etiam unita aliquo modo: sed assumpta etiam unita aliquo modo: sed assumpta est primo et per se, unita autem in hy- est primo et per se, unita autem in hy- postasi sua ad hypostasim divinam. postasi sua ad hypostasim divinam.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod hu- AD PRIMUM ergo dicendum, quod hu- manam naturam in potentia naturali manam naturam in potentia naturali concedimus fuisse etiam antequam a concedimus fuisse etiam antequam a Christo assumeretur: sed Christi natura Christo assumeretur: sed Christi natura non fuit antequam erat assumpta a Ver- non fuit antequam erat assumpta a Ver- bo. Nec valet hoc argumentum, Non bo. Nec valet hoc argumentum, Non fuit antequam assumeretur : ergo non fuit antequam assumeretur : ergo non potuit assumi: quia licet assumendo fe- potuit assumi: quia licet assumendo fe- cerit, tamen assumptio non privat natu- cerit, tamen assumptio non privat natu- ram factam : sicut si ego vestem ad me ram factam : sicut si ego vestem ad me trahendo facerem, nihilominus factam trahendo facerem, nihilominus factam attraherem per hoc enim quod utrum- attraherem per hoc enim quod utrum- que est cum alio, scilicet facere et assu- que est cum alio, scilicet facere et assu- mere, unum non destruitur ab alio. mere, unum non destruitur ab alio.

Per hoc patet etiam solutio ad secun- Per hoc patet etiam solutio ad secun- dum. dum.

AD ALIUD dicendum, quod hæc est AD ALIUD dicendum, quod hæc est falsa, quod humana natura cum Deo vel falsa, quod humana natura cum Deo vel Filio Dei semper sit ejusdem separatio- Filio Dei semper sit ejusdem separatio- nis: quia licet numquam fuerit unum in nis: quia licet numquam fuerit unum in se cum ipsa hypostasi vel natura, tamen se cum ipsa hypostasi vel natura, tamen postquam assumpta est, consecrata postquam assumpta est, consecrata conjuncta fuit novo modo Filio Dei, et conjuncta fuit novo modo Filio Dei, et naturæ divinæ in persona una : et hæc naturæ divinæ in persona una : et hæc est conjunctio quæ potest esse in assum- est conjunctio quæ potest esse in assum- ptione naturæ. ptione naturæ.

et et

AD ALIUD dicendum, quod verum est AD ALIUD dicendum, quod verum est quod divina natura non communicat quod divina natura non communicat proprietates suas humanæ naturæ in se : proprietates suas humanæ naturæ in se : sed hoc non sufficit ad hoc quod non sit sed hoc non sufficit ad hoc quod non sit ibi assumptio: sufficit enim assumptioni, ibi assumptio: sufficit enim assumptioni, ut hypostasis humanæ naturæ participet ut hypostasis humanæ naturæ participet proprietates Filii Dei et naturæ divinæ, proprietates Filii Dei et naturæ divinæ, et e converso hypostasis divina accipiat et e converso hypostasis divina accipiat proprietates hypostasis humanæ, sicut proprietates hypostasis humanæ, sicut ante dictum est. ante dictum est.

ARTICULUS XI. ARTICULUS XI.

An homo, vel hic homo, vel aliquis homo, An homo, vel hic homo, vel aliquis homo, sit assumptus ? sit assumptus ?

Secundo quæritur, Utrum homo, vel Secundo quæritur, Utrum homo, vel hic homo, vel aliquis homo, sit assump- hic homo, vel aliquis homo, sit assump-

tus ? tus ?

Videtur autem, quod hic homo sit Videtur autem, quod hic homo sit assumptus. assumptus.

1. Hæc enim conceditur, quod Christus 1. Hæc enim conceditur, quod Christus assumpsit corpus et animam: aut ergo assumpsit corpus et animam: aut ergo assumpsit ea unita, aut non unita. Si non assumpsit ea unita, aut non unita. Si non unita ergo erunt ibi duæ assumptiones, unita ergo erunt ibi duæ assumptiones, una corporis, altera animæ. una corporis, altera animæ.

2. Præterea, Hoc supra scriptum in 2. Præterea, Hoc supra scriptum in Littera jacet, quod hæc assumpsit unita: Littera jacet, quod hæc assumpsit unita: modus autem unionis naturæ est sicut modus autem unionis naturæ est sicut potentia et actus: ergo faciunt unum potentia et actus: ergo faciunt unum completum in genere hominum : nihil completum in genere hominum : nihil autem est completum in genere homi- autem est completum in genere homi- num, nisi hoc aliquid, et hic homo: num, nisi hoc aliquid, et hic homo: ergo assumpsit Filius Dei hunc hominem ergo assumpsit Filius Dei hunc hominem vel hominem aliquem. vel hominem aliquem.

3. Præterea, Quare non conceditur 3. Præterea, Quare non conceditur hæc, Assumpsit hunc hominem ? Si hæc, Assumpsit hunc hominem ? Si propter hoc quod oporteret hominem propter hoc quod oporteret hominem hunc præexstitisse ante assumptionem, hunc præexstitisse ante assumptionem, quod non est verum : ergo etiam non quod non est verum : ergo etiam non debet concedi, quod assumpsit naturam debet concedi, quod assumpsit naturam humanam quia natura humana quæ humanam quia natura humana quæ assumpta est a Verbo, non præexstitit assumpta est a Verbo, non præexstitit ante assumptionem. Sed ista conceditur. ante assumptionem. Sed ista conceditur. Ergo et illa debet concedi. Ergo et illa debet concedi.

4. Item, Omnium conjungibilium per 4. Item, Omnium conjungibilium per naturam conjunctio constituit aliquod naturam conjunctio constituit aliquod unum sed corpus et anima conjungibilia unum sed corpus et anima conjungibilia sunt ergo conjunctio istorum constituet sunt ergo conjunctio istorum constituet aliquod unum quod est ex utroque : aliquod unum quod est ex utroque : Christus autem assumpsit ea conjuncta : Christus autem assumpsit ea conjuncta : ergo conjunctio istorum constituerat jam ergo conjunctio istorum constituerat jam aliquod unum ante assumptionem per aliquod unum ante assumptionem per

* Cf. Supra, Dist. II. * Cf. Supra, Dist. II.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

110 110

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

intellectum. Quæratur ergo, Quid sit intellectum. Quæratur ergo, Quid sit illud unum ex corpore et anima consti- illud unum ex corpore et anima consti- tutum ? et non potest inveniri nisi hic tutum ? et non potest inveniri nisi hic homo ergo assumpsit hunc hominem, homo ergo assumpsit hunc hominem, ut videtur. ut videtur.

SI AUTEM hoc conceditur, contrarium SI AUTEM hoc conceditur, contrarium multis Sanctorum auctoritatibus proba- multis Sanctorum auctoritatibus proba- tur in Littera: et dicit etiam Magister, tur in Littera: et dicit etiam Magister, quod indubitabiliter constat, quod per- quod indubitabiliter constat, quod per- sona non est assumpta : cum igitur hic sona non est assumpta : cum igitur hic homo non est nisi persona, hic homo non homo non est nisi persona, hic homo non erit assumptus. erit assumptus.

SOLUTIO. Dicendum, quod Filius Dei SOLUTIO. Dicendum, quod Filius Dei nec assumpsit hominem, nec hunc ho- nec assumpsit hominem, nec hunc ho- minem, sicut dicit Magister. Jesus autem minem, sicut dicit Magister. Jesus autem numquam fuit hic homo nisi postquam numquam fuit hic homo nisi postquam assumpsit humanam naturam quæ est in assumpsit humanam naturam quæ est in ipso. Unde numquam fuit hic homo, ipso. Unde numquam fuit hic homo, nec erit, nec est propria singularitate ho- nec erit, nec est propria singularitate ho- minis quinimo in singularitatem non minis quinimo in singularitatem non hominis, sed in personam divinam as- hominis, sed in personam divinam as- sumptio est terminata. sumptio est terminata.

non conceditur, jam dicta est: quia sci- non conceditur, jam dicta est: quia sci- licet unio corporis et animæ non facit licet unio corporis et animæ non facit unum divisum ab alio antequam assume- unum divisum ab alio antequam assume- retur vel in ipsa assumptione in quo ter- retur vel in ipsa assumptione in quo ter- minetur assumptio: sed assumptio bene minetur assumptio: sed assumptio bene facit unam naturam salvatam ut huma- facit unam naturam salvatam ut huma- nam quia proprietates suas non amisit nam quia proprietates suas non amisit natura ex assumptione, sicut amittit illud natura ex assumptione, sicut amittit illud unum quod constituitur ex corpore et unum quod constituitur ex corpore et anima. anima.

AD ALIUD dicendum, quod hoc verum Ad AD ALIUD dicendum, quod hoc verum Ad est in conjungibilibus tantum per natu- est in conjungibilibus tantum per natu- ram sed in Christo conjunctio animæ ram sed in Christo conjunctio animæ et corporis a conjungente non fuit sola: et corporis a conjungente non fuit sola: imo cum hoc fuit ibi unio alia in aliud, imo cum hoc fuit ibi unio alia in aliud, in qua complebatur unio assumentis et in qua complebatur unio assumentis et assumpti: et hoc est unum personæ in assumpti: et hoc est unum personæ in cujus singularitatem assumptio facta est : cujus singularitatem assumptio facta est : nec aliquod unum umquam præexstite- nec aliquod unum umquam præexstite- rat, nec in ipsa assumptione fuit, nec rat, nec in ipsa assumptione fuit, nec post ex corpore et anima secundum quod post ex corpore et anima secundum quod unum dicitur singulare divisum ab alio unum dicitur singulare divisum ab alio et in se indivisum : et ideo hæc simpli- et in se indivisum : et ideo hæc simpli- citer est falsa, quod Filius Dei assumpse- citer est falsa, quod Filius Dei assumpse- rit unum, vel aliquem hominem, vel rit unum, vel aliquem hominem, vel hunc eadem enim est ratio hominis, hunc eadem enim est ratio hominis, et unius hominis: unde si non assumpsit et unius hominis: unde si non assumpsit unum hominem, etiam non assumpsit unum hominem, etiam non assumpsit

Ad I et 2. UNDE dicendum ad primum, quod hæc Ad I et 2. UNDE dicendum ad primum, quod hæc conceditur, Christus assumpsit corpus et conceditur, Christus assumpsit corpus et animam unita, sub hoc modo quod as- animam unita, sub hoc modo quod as- sumendo fecit corpus et univit, non quod sumendo fecit corpus et univit, non quod ante assumptionem fuerint, vel unita ante assumptionem fuerint, vel unita fuerint sed hæc unio non fecit singulare hominem. : fuerint sed hæc unio non fecit singulare hominem. : hominis ut hominis. Cum enim unum di- hominis ut hominis. Cum enim unum di- catur indivisum in se, et divisum ab catur indivisum in se, et divisum ab aliis et hæc assumptio non prius con- aliis et hæc assumptio non prius con- junxerit corpus et animam in unum ali- junxerit corpus et animam in unum ali- quod naturæ hominis, quod univerit quod naturæ hominis, quod univerit naturæ divinæ et personæ divinæ in per- naturæ divinæ et personæ divinæ in per- sonalitatem divinam, patet quod num- sonalitatem divinam, patet quod num- quam fecit unum ex corpore et anima, ut quam fecit unum ex corpore et anima, ut unum naturæ humanæ in quantum hu- unum naturæ humanæ in quantum hu- jusmodi imo fecit simul conjunctionem jusmodi imo fecit simul conjunctionem et unum personæ divinæ. Unde cum et unum personæ divinæ. Unde cum unum ex corpore et anima faciat hunc unum ex corpore et anima faciat hunc hominem in quantum hic homo, patet hominem in quantum hic homo, patet quod tale unum numquam fuit assump- quod tale unum numquam fuit assump- tum in Christo : ergo non assumpsit tum in Christo : ergo non assumpsit hunc hominem. hunc hominem.

Et hæc solutio est notabilis: quia sol- Et hæc solutio est notabilis: quia sol- vit omnia fere quæ quæri possunt de hac vit omnia fere quæ quæri possunt de hac materia ex parte assumpti. materia ex parte assumpti.

Ad 3 AD ALIUD dicendum, quod causa quare Ad 3 AD ALIUD dicendum, quod causa quare

ARTICULUS XII. ARTICULUS XII.

Quale inconveniens sequeretur, quod Quale inconveniens sequeretur, quod Christus assumpsisset personam ? Christus assumpsisset personam ?

Tertio quæritur, Quod inconveniens Tertio quæritur, Quod inconveniens sequatur, quod Christus assumpsisset sequatur, quod Christus assumpsisset personam ? personam ?

Videtur, quod nullum : quia Videtur, quod nullum : quia

1. Statim in conjunctione humanæ per- 1. Statim in conjunctione humanæ per- sonæ ad divinam destrueretur persona- sonæ ad divinam destrueretur persona- litas humana, et ita non erunt duæ per- litas humana, et ita non erunt duæ per- sonæ, sed una: sicut etiam dicebant qui- sonæ, sed una: sicut etiam dicebant qui- dam antiqui, quod persona non assump- dam antiqui, quod persona non assump- sit personam, sed consumpsit eam. sit personam, sed consumpsit eam.

Si Si

d contra. d contra.

IN III SENTENT. DIST. V, B, ART. 12. IN III SENTENT. DIST. V, B, ART. 12.

ergo sic est, non oportet hoc inconveniens ergo sic est, non oportet hoc inconveniens tenere, quod sequatur duas esse per- tenere, quod sequatur duas esse per-

sonas. sonas.

2. Præterea, « Persona est rationalis 2. Præterea, « Persona est rationalis naturæ individua substantia, » ut dicit naturæ individua substantia, » ut dicit Boetius sed Christus homo, in quan- Boetius sed Christus homo, in quan- tum homo, est rationalis naturæ indivi- tum homo, est rationalis naturæ indivi- dua substantia: ergo Christus homo, in dua substantia: ergo Christus homo, in quantum homo, est persona. Similiter est quantum homo, est persona. Similiter est persona divina : ergo aut persona consu- persona divina : ergo aut persona consu- mit personam, aut sunt duæ personæ. mit personam, aut sunt duæ personæ.

3. Præterea, Ponamus, quod Christus 3. Præterea, Ponamus, quod Christus deponat humanitatem nostram : id quod deponat humanitatem nostram : id quod deponet, erit conjunctum ex anima ratio- deponet, erit conjunctum ex anima ratio- nali et ex corpore: ergo erit homo: et nali et ex corpore: ergo erit homo: et erit etiam hic homo: ergo erit substantia erit etiam hic homo: ergo erit substantia rationalis naturæ individua: ergo erit rationalis naturæ individua: ergo erit persona. persona.

Quæratur ergo, Quid ei contulit illam Quæratur ergo, Quid ei contulit illam personalitatem quam Deus non habuit ? personalitatem quam Deus non habuit ? Videtur, quod nihil quia nihil accidit Videtur, quod nihil quia nihil accidit circa ipsum nisi divisio: divisio autem circa ipsum nisi divisio: divisio autem nihil dedit ei, sed potius abstulit: ergo nihil dedit ei, sed potius abstulit: ergo ex quo nihil fecit in eo personalitatem, ex quo nihil fecit in eo personalitatem, videtur, quod habuit eam, et sic Christus videtur, quod habuit eam, et sic Christus videtur assumpsisse personalitatem ho- videtur assumpsisse personalitatem ho- minis et personam. minis et personam.

4. Item, Ponamus ulterius, quod re- 4. Item, Ponamus ulterius, quod re- sumat depositum hominem, aut ipsa re- sumat depositum hominem, aut ipsa re- sumptio destruit in eo aliquid dignitatis, sumptio destruit in eo aliquid dignitatis, aut non. Si destruit, tunc videtur, quod aut non. Si destruit, tunc videtur, quod unio deitatis ad hominem secundum ali- unio deitatis ad hominem secundum ali- quid dignitatis nocet, quod absurdum quid dignitatis nocet, quod absurdum est. Si non destruit, tunc videtur, quod est. Si non destruit, tunc videtur, quod post sit persona sicut ante et sic erit post sit persona sicut ante et sic erit duæ personæ ergo non est inconveniens duæ personæ ergo non est inconveniens Filium Dei assumere personam. Filium Dei assumere personam. CONTRA: CONTRA:

1. Quæcumque duo sunt, in eo quod 1. Quæcumque duo sunt, in eo quod duo sunt, non sunt unum. PROBATIO. duo sunt, non sunt unum. PROBATIO. Damascenus dicit, quod differentia est Damascenus dicit, quod differentia est causa numeri : ergo cum eo in quo dif- causa numeri : ergo cum eo in quo dif- ferunt aliqua, non conveniunt. Patet er- ferunt aliqua, non conveniunt. Patet er- go, quod quæcumque duo sunt in co go, quod quæcumque duo sunt in co quod duo sunt, non conveniunt, nec quod duo sunt, non conveniunt, nec uniuntur. Detur ergo, quod Christus sit uniuntur. Detur ergo, quod Christus sit duæ personæ ergo non unitur persona duæ personæ ergo non unitur persona personæ, nec etiam unita est natura na- personæ, nec etiam unita est natura na- turæ, quia naturæ manent distinctæ, ut turæ, quia naturæ manent distinctæ, ut

111 111

prius est habitum : ergo nulla unio est prius est habitum : ergo nulla unio est in Christo, quod falsum est: ergo in in Christo, quod falsum est: ergo in Christo non sunt duæ personæ, sed una. Christo non sunt duæ personæ, sed una.

2. Item, Supra habitum est, quod for- 2. Item, Supra habitum est, quod for- mando et conjungendo univit sibi : ergo mando et conjungendo univit sibi : ergo numquam corpus et anima habuerunt numquam corpus et anima habuerunt vel habere poterant propriam singulari- vel habere poterant propriam singulari- tatem. Et propria singularitas facit per- tatem. Et propria singularitas facit per- sonam in rationali natura: ergo num- sonam in rationali natura: ergo num- quam assumpsit personam, nec habuit, quam assumpsit personam, nec habuit, nec habebit. nec habebit.

SOLUTIO. Dicendum, quod in veritate SOLUTIO. Dicendum, quod in veritate multa absurda sequerentur, si Christus multa absurda sequerentur, si Christus assumpsisset personam, scilicet quod assumpsisset personam, scilicet quod singularitate propria aliquando fuisset singularitate propria aliquando fuisset distincta, et aliquid dignitatis humanæ distincta, et aliquid dignitatis humanæ

sua sua

assumptione comsumpsisset, vel assumptione comsumpsisset, vel quod nulla unio in Christo esset: et ideo quod nulla unio in Christo esset: et ideo negata est ab omnibus, eo quod hoc erat negata est ab omnibus, eo quod hoc erat error Eutychetis. Nestorius enim et Eu- error Eutychetis. Nestorius enim et Eu- tyches invenerunt duos errores circa in- tyches invenerunt duos errores circa in- carnationem. Unus enim videns, quod carnationem. Unus enim videns, quod semper ad numerum naturarum sequitur semper ad numerum naturarum sequitur numerus personarum, et videns Christum numerus personarum, et videns Christum esse unam personam tantum, dixit Chri- esse unam personam tantum, dixit Chri- stum etiam esse unius naturæ: et iste stum etiam esse unius naturæ: et iste fuit Nestorius. Alius autem considerans fuit Nestorius. Alius autem considerans in Christo esse duas naturas, et idem in Christo esse duas naturas, et idem supponens cum ipso, dixit etiam ibi esse supponens cum ipso, dixit etiam ibi esse duas personas. Et utriusque error prove- duas personas. Et utriusque error prove- nit ex hoc quod nesciebant distinguere nit ex hoc quod nesciebant distinguere inter personam et naturam: distinctio inter personam et naturam: distinctio autem inferius patebit. autem inferius patebit.

DICENDUM ergo ad primum, quod hæc DICENDUM ergo ad primum, quod hæc est absurditas magna, quod ponatur est absurditas magna, quod ponatur quod Christus aliquid destruat in nobis quod Christus aliquid destruat in nobis quod pertinet ad dignitatem. Similiter quod pertinet ad dignitatem. Similiter contra intellectum est, quod manente contra intellectum est, quod manente singulari tollatur singularitas ab ipso : singulari tollatur singularitas ab ipso : quia hoc non potest intelligi: et ideo non quia hoc non potest intelligi: et ideo non assumpsit personam. Et ideo dicimus, assumpsit personam. Et ideo dicimus, quod non est opinio, sed error, quod quod non est opinio, sed error, quod Christus assumpserit vel consumpserit Christus assumpserit vel consumpserit personam. Non enim consumitur nisi personam. Non enim consumitur nisi quod est jam autem probatum est, quod est jam autem probatum est, quod nusquam fuit ille homo propria quod nusquam fuit ille homo propria singularitate unus, nec erit. singularitate unus, nec erit.

AD ALIUD dicendum, quod Christus AD ALIUD dicendum, quod Christus

Solutio. Solutio.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

112 112

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

homo, in quantumhomo, non est sub- homo, in quantumhomo, non est sub- stantia individua rationalis naturæ : stantia individua rationalis naturæ : nec etiam Socrates in quantum homo, nec etiam Socrates in quantum homo, sed in quantum homo est animal ratio- sed in quantum homo est animal ratio- nale mortale sed in quantum hic homo nale mortale sed in quantum hic homo est ipse persona. Et Christus in quantum est ipse persona. Et Christus in quantum hic homo est persona: sed quod sit hic hic homo est persona: sed quod sit hic homo, habet a singularitate personæ di- homo, habet a singularitate personæ di- vinæ, in cujus singularitatem, ut in Lit- vinæ, in cujus singularitatem, ut in Lit- tera habetur, est assumptus. tera habetur, est assumptus.

AD ALIUD dicendum, quod si ponatur AD ALIUD dicendum, quod si ponatur illa positio, bene concedo, quod deposi- illa positio, bene concedo, quod deposi- tum erit hic homo, et persona. tum erit hic homo, et persona.

AD HOC autem quod quæritur, Quid AD HOC autem quod quæritur, Quid conferat ei personalitatem quam prius conferat ei personalitatem quam prius non habuit? Dicendum, quod singularitas non habuit? Dicendum, quod singularitas quam prius non habuit sive incommuni- quam prius non habuit sive incommuni- cabilitas, ut alii dicunt. cabilitas, ut alii dicunt.

Si autem quæritur iterum, Quid con- Si autem quæritur iterum, Quid con- fert ei illam singularitatem ? Dicendum, fert ei illam singularitatem ? Dicendum, quod divisio per accidens confert ei. Et quod divisio per accidens confert ei. Et si dicatur, quod divisio potius tollit quam si dicatur, quod divisio potius tollit quam aufert. Dicendum, quod per se aufert, et aufert. Dicendum, quod per se aufert, et per accidens confert divisum esse unum, per accidens confert divisum esse unum, et ab alio divisum et hæc est singula- et ab alio divisum et hæc est singula- ritas. Et hujus exemplum est in anima- ritas. Et hujus exemplum est in anima- libus annulosi corporis, in quibus est si- libus annulosi corporis, in quibus est si- milis vel prope similis complexio par- milis vel prope similis complexio par- tium in toto corpore. In illis enim est tium in toto corpore. In illis enim est anima una sensibilis, ut dicit Philoso- anima una sensibilis, ut dicit Philoso- phus et si dividatur, erit anima in utra- phus et si dividatur, erit anima in utra- que partium per sensum et motum, et que partium per sensum et motum, et utraque pars habebit singularem ani- utraque pars habebit singularem ani- mam, et hoc partibus confert divisio per mam, et hoc partibus confert divisio per accidens, sicut aliquid per consequens accidens, sicut aliquid per consequens confert ex alio per aliud. Nec tamen in confert ex alio per aliud. Nec tamen in illo exemplo diffinio, utrum sint una, vel illo exemplo diffinio, utrum sint una, vel duæ, propter verbum Augustini: sed se- duæ, propter verbum Augustini: sed se- cundum intentionem Philosophi datum cundum intentionem Philosophi datum

est exemplum, qui hoc vult quod sint est exemplum, qui hoc vult quod sint duæ animæ. Et si non convalescit utraque duæ animæ. Et si non convalescit utraque pars, hoc dicit esse propter defectum or- pars, hoc dicit esse propter defectum or- ganorum necessariorum ad vitam, sicut ganorum necessariorum ad vitam, sicut organum quo capitur cibus, et quo dige- organum quo capitur cibus, et quo dige- ritur, et ex quo oritur spiritus, et hujus- ritur, et ex quo oritur spiritus, et hujus- modi. modi.

AD HOC autem quod ulterius ponit, AD HOC autem quod ulterius ponit, quod iterum resumat, non nisi uniendo quod iterum resumat, non nisi uniendo sibi, unde cum unio nihil destruit, etc. sibi, unde cum unio nihil destruit, etc. Dico, quod ille homo non erit assum- Dico, quod ille homo non erit assum- ptus, sed tamen virtute infinita posset ptus, sed tamen virtute infinita posset assumi, et tunc per accidens destrueretur assumi, et tunc per accidens destrueretur personalitas, sicut per accidens fiebat di- personalitas, sicut per accidens fiebat di-

visio. visio.

Et istæ positiones sunt vanæ et secun- Et istæ positiones sunt vanæ et secun- dum intellectum phantasticum tantum dum intellectum phantasticum tantum

ARTICULUS XIII. ARTICULUS XIII.

An ista sit concedenda, Divina natura An ista sit concedenda, Divina natura est incarnata ? est incarnata ?

Deinde, Quæritur de hoc quod dicitur, Deinde, Quæritur de hoc quod dicitur, ibi, B, circa medium : « Omni enim hu- ibi, B, circa medium : « Omni enim hu- manæ naturæ aimus esse unitam om- manæ naturæ aimus esse unitam om- nem deitatis naturam vel substantiam. » nem deitatis naturam vel substantiam. »

Quod enim simplex est, non videtur Quod enim simplex est, non videtur habere partes. Quid est ergo quod dicit, habere partes. Quid est ergo quod dicit, omnem deitatis naturam? omnem deitatis naturam?

SOLUTIO. Dicit, omnis, propter modos SOLUTIO. Dicit, omnis, propter modos significandi per attributa, ut sapientia, significandi per attributa, ut sapientia, potentia, et hujusmodi. potentia, et hujusmodi.

Ad 4 Ad 4

Solutio Solutio

C. An divina natura debeat dici caro facta ? C. An divina natura debeat dici caro facta ?

Sed quæritur, Utrum eadem divina natura debeat dici caro facta, sicut Sed quæritur, Utrum eadem divina natura debeat dici caro facta, sicut Verbum dicitur caro factum ? Si enim idem est incarnari quod est carnem Verbum dicitur caro factum ? Si enim idem est incarnari quod est carnem

IN III SENTENT. DIST. V, C, ART. 14. IN III SENTENT. DIST. V, C, ART. 14.

113 113 fieri, videri potest ita debere dici, quod sit caro facta, sicut dicitur incar- fieri, videri potest ita debere dici, quod sit caro facta, sicut dicitur incar- nata. Ad quod dicimus, quia si illud dictum in sacra Scriptura reperiretur, nata. Ad quod dicimus, quia si illud dictum in sacra Scriptura reperiretur, ex eadem intelligentia acciperetur, qua cum dicitur incarnata. Sed quia ex eadem intelligentia acciperetur, qua cum dicitur incarnata. Sed quia illud auctoritas subticuit, atque locutionis modus nimiam videretur facere illud auctoritas subticuit, atque locutionis modus nimiam videretur facere expressionem si natura divina diceretur caro facta, melius silere hoc puto expressionem si natura divina diceretur caro facta, melius silere hoc puto vel negare, quam temere asserere: ne si illud dicatur, convertibilitas na- vel negare, quam temere asserere: ne si illud dicatur, convertibilitas na- turæ in naturam significari putetur. Ex præmissis indubitabiliter constat, turæ in naturam significari putetur. Ex præmissis indubitabiliter constat, quod persona Verbi sive natura, hominis naturam, scilicet carnem et ani- quod persona Verbi sive natura, hominis naturam, scilicet carnem et ani- mam assumpsit, sed non personam hominis. Si autem natura divina natu- mam assumpsit, sed non personam hominis. Si autem natura divina natu- ram hominis accepit, quare non dicitur facta homo vel esse homo, sicut ram hominis accepit, quare non dicitur facta homo vel esse homo, sicut Verbum Dei? Ad quod dici potest, quod Dei Filius dicitur factus homo vel Verbum Dei? Ad quod dici potest, quod Dei Filius dicitur factus homo vel esse homo: non solum quia hominem assumpsit, sed quia ipsum in uni- esse homo: non solum quia hominem assumpsit, sed quia ipsum in uni- tatem et singularitatem sui et personæ accepit. Natura autem divina ho- tatem et singularitatem sui et personæ accepit. Natura autem divina ho- minem quidem accepit, id est, hominis formam sibi univit, sed non in sin- minem quidem accepit, id est, hominis formam sibi univit, sed non in sin- gularitatem et unitatem sui. Servata enim proprietate ac diversitate dua- gularitatem et unitatem sui. Servata enim proprietate ac diversitate dua- rum naturarum, personæ singularitas exstitit. Ideoque non sic dicitur di- rum naturarum, personæ singularitas exstitit. Ideoque non sic dicitur di- vina natura esse homo vel facta homo, sicut Dei Filius. Quidam tamen vina natura esse homo vel facta homo, sicut Dei Filius. Quidam tamen indifferenter utrumque concedunt. indifferenter utrumque concedunt.

ARTICULUS XIV. ARTICULUS XIV.

Utrum divina natura debeat dici caro Utrum divina natura debeat dici caro

facta? facta?

QUÆRITUR, Utrum eadem natura divina QUÆRITUR, Utrum eadem natura divina debeat dici caro facta? debeat dici caro facta?

Videtur autem quod sic: quia Videtur autem quod sic: quia

1. Fere ab omnibus modernis conce- 1. Fere ab omnibus modernis conce- ditur divina natura esse incarnata : quia ditur divina natura esse incarnata : quia sic assumpsit ut in carne ipsa esset: er- sic assumpsit ut in carne ipsa esset: er- go est incarnata. Et similiter etiam Fi- go est incarnata. Et similiter etiam Fi- lius Dei assumpsit carnem ut in carne lius Dei assumpsit carnem ut in carne esset ergo est incarnatus. esset ergo est incarnatus.

SED EX HOC ulterius sequitur, quod Fi- SED EX HOC ulterius sequitur, quod Fi- lius Dei sit caro factus, quia Verbum ca- lius Dei sit caro factus, quia Verbum ca- ro factum est¹ : ergo videtur similiter se- ro factum est¹ : ergo videtur similiter se-

* Joan. 1, 14. * Joan. 1, 14.

XXVIII XXVIII

qui debere ex altera parte, Natura divi- qui debere ex altera parte, Natura divi- na incarnata est : ergo est caro facta. na incarnata est : ergo est caro facta.

2. PRÆTEREA, Si hæc ab aliquibus ad- 2. PRÆTEREA, Si hæc ab aliquibus ad- mittatur, quare hæc similiter non admitti- mittatur, quare hæc similiter non admitti- tur, Divina natura est nata, passa, et tur, Divina natura est nata, passa, et mortua sicut Filius Dei est natus, pas- mortua sicut Filius Dei est natus, pas- sus, et mortuus ? sus, et mortuus ?

Videtur enim, quod sequitur. Divina Videtur enim, quod sequitur. Divina enim natura realiter et non per accidens enim natura realiter et non per accidens est Filius Dei: et Filius Dei non per ac- est Filius Dei: et Filius Dei non per ac- cidens, sed vere et realiter est natus, cidens, sed vere et realiter est natus, passus, et mortuus: ergo divina natura passus, et mortuus: ergo divina natura est nata, passa, et mortua, ut videtur : est nata, passa, et mortua, ut videtur : in processu enim nusquam videtur in- in processu enim nusquam videtur in- tercidere assumptio extranei sive acci- tercidere assumptio extranei sive acci- dentis in prædicamento. dentis in prædicamento.

SOLUTIO. Dico sine præjudicio, quod SOLUTIO. Dico sine præjudicio, quod puto hanc esse concedendam, Divina puto hanc esse concedendam, Divina natura est incarnata, eo quod hæc scri- natura est incarnata, eo quod hæc scri- pta est a Damasceno, et ponitur aucto- pta est a Damasceno, et ponitur aucto- ritas hic in Littera 2 ; habet enim duos ritas hic in Littera 2 ; habet enim duos

8 Cf. Supra in hac distinctione, Litt. B. 8 Cf. Supra in hac distinctione, Litt. B.

8 8

Solutio. Solutio.

114 114

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

sensus, et in altero est vera, et hoc sensus, et in altero est vera, et hoc sufficit ad veritatem propositionis. Incar- sufficit ad veritatem propositionis. Incar- natum enim non dicit aliud nisi assum- natum enim non dicit aliud nisi assum- ptionem carnis, in qua carne sit assu- ptionem carnis, in qua carne sit assu- mens, sive sibi in se assumat, sive su- mens, sive sibi in se assumat, sive su- mat sibi non per se, sed in sua hypo- mat sibi non per se, sed in sua hypo- stasi in qua plena et perfecta est natura : stasi in qua plena et perfecta est natura : et pro altera parte verificatur de natura: et pro altera parte verificatur de natura: quia sibi non in se, sed in hypostasi quia sibi non in se, sed in hypostasi univit carnem et assumpsit. univit carnem et assumpsit.

Sed hæc videtur mihi esse neganda, Sed hæc videtur mihi esse neganda, Divina natura est facta caro. Cum enim Divina natura est facta caro. Cum enim hæc non possit habere nisi duos sensus, hæc non possit habere nisi duos sensus, in utroque falsa est de natura et de per- in utroque falsa est de natura et de per- sona. Duo autem sensus sunt isti. Pri- sona. Duo autem sensus sunt isti. Pri- mus, ut notetur fieri cujus secundum in- mus, ut notetur fieri cujus secundum in- tellectum est facta, poni circa divina, ut tellectum est facta, poni circa divina, ut circa subjectum ejus et sic falsa est circa subjectum ejus et sic falsa est de natura et persona: sic enim nec di- de natura et persona: sic enim nec di- vina natura est caro facta, nec Filius vina natura est caro facta, nec Filius Dei est caro factus. Secundus sensus Dei est caro factus. Secundus sensus est, quod factus ponit suum fieri circa est, quod factus ponit suum fieri circa aliam naturam quæ est assumpta, ut sit aliam naturam quæ est assumpta, ut sit sensus, Divina natura est caro facta, id sensus, Divina natura est caro facta, id est, caro facta est divina natura, vel fa- est, caro facta est divina natura, vel fa- ctum est quod divina natura est caro: ctum est quod divina natura est caro: tunc falsum est de divina natura propter tunc falsum est de divina natura propter nimiam expressionem, ut dicit Magister, nimiam expressionem, ut dicit Magister, sed vera est de persona: Filius enim est sed vera est de persona: Filius enim est homo factus, et factum est quod Filius homo factus, et factum est quod Filius Dei est caro vel homo. Sunt vero qui Dei est caro vel homo. Sunt vero qui concedunt eam in sensu secundo: quia concedunt eam in sensu secundo: quia divina natura est homo qui factus est: divina natura est homo qui factus est: licet magis neganda sit propter expres- licet magis neganda sit propter expres- sionem et propter simplices qui accipe- sionem et propter simplices qui accipe-

rent illam in sensu illo, quod factio po. rent illam in sensu illo, quod factio po. natur circa ipsam. natur circa ipsam.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod non AD PRIMUM ergo dicendum, quod non est simile de Verbo et natura: quia Ver- est simile de Verbo et natura: quia Ver- bum sibi et in se univit naturam: natura bum sibi et in se univit naturam: natura autem sibi, non in se, sed in persona. Si autem sibi, non in se, sed in persona. Si autem objiciatur, quod natura idem est autem objiciatur, quod natura idem est quod persona, ridiculum est: cum hoc quod persona, ridiculum est: cum hoc sæpius solutum sit in primo libro Senten- sæpius solutum sit in primo libro Senten- tiarum, quod differunt plurimum in mo- tiarum, quod differunt plurimum in mo- do attribuendi, licet re idem sint. do attribuendi, licet re idem sint.

AD ALIUD dicendum, quod licet hæc a AD ALIUD dicendum, quod licet hæc a quibusdam concedatur, Divina natura quibusdam concedatur, Divina natura est caro facta, sub uno sensu : non ta- est caro facta, sub uno sensu : non ta- men conceditur, quod sit nata: quia men conceditur, quod sit nata: quia nativitas est proprietas hujus hominis nativitas est proprietas hujus hominis secundum naturam humanam, et simili- secundum naturam humanam, et simili- ter passus, et mortuus: unde cum natu- ter passus, et mortuus: unde cum natu- ræ discretæ et disparatæ sint, excluditur discretæ et disparatæ sint, excluditur divina natura ab hujusmodi prædica- divina natura ab hujusmodi prædica-

tis. tis.

AD ID quod contra objicitur, dicendum AD ID quod contra objicitur, dicendum quod extraneum sumitur dupliciter, sci- quod extraneum sumitur dupliciter, sci- licet gratia personæ, et gratia naturæ quæ licet gratia personæ, et gratia naturæ quæ est in persona. Cum igitur dicitur, Natura est in persona. Cum igitur dicitur, Natura divina est Filius Dei, hic est prædicatum divina est Filius Dei, hic est prædicatum gratia rei naturæ et cum dicitur, Filius gratia rei naturæ et cum dicitur, Filius Dei est natus, hic prædicatum licet non Dei est natus, hic prædicatum licet non sit extraneum Filio ex parte personæ, sit extraneum Filio ex parte personæ, tamen est contrarium gratia naturæ in tamen est contrarium gratia naturæ in qua persona in priori propositione præ- qua persona in priori propositione præ- dicabatur de natura divina: et ideo in- dicabatur de natura divina: et ideo in- cidit accidens in processu illius argumen- cidit accidens in processu illius argumen-

tationis. tationis.

Ad 1 Ad 1

Ad 2 Ad 2

D. Quare non accepit personam hominis, cum hominem acceperit ? D. Quare non accepit personam hominis, cum hominem acceperit ?

Ideo vero non personam hominis assumpsit, quia caro illa et anima illa Ideo vero non personam hominis assumpsit, quia caro illa et anima illa non erant unita in unam personam, quam assumpserit: quia non ex illis 1 non erant unita in unam personam, quam assumpserit: quia non ex illis 1 constabat persona, quando illis unitum Verbum est. Nam invicem 2 sunt constabat persona, quando illis unitum Verbum est. Nam invicem 2 sunt

* Edit. J. Alleaume, illa. * Edit. J. Alleaume, illa.

2 In edit. J. Alleaume habetur, Nam sibi invicem. 2 In edit. J. Alleaume habetur, Nam sibi invicem.

IN III SENTENT. DIST. V, E. IN III SENTENT. DIST. V, E.

115 115

unita simul cum Verbo. Altera tamen unione invicem unita sunt illa duo, unita simul cum Verbo. Altera tamen unione invicem unita sunt illa duo, scilicet anima et caro: alia unione Verbo unita sunt. Quia alia est unio scilicet anima et caro: alia unione Verbo unita sunt. Quia alia est unio animæ illius ad carnem, et alia est unio Verbi ad animam illam et ad animæ illius ad carnem, et alia est unio Verbi ad animam illam et ad carnem. Non ergo accepit Verbum Dei personam hominis, sed naturam: carnem. Non ergo accepit Verbum Dei personam hominis, sed naturam: quia non erat ex carne illa et anima illa una composita persona quam Ver- quia non erat ex carne illa et anima illa una composita persona quam Ver- bum accepit, sed accipiendo univit, et uniendo accepit. bum accepit, sed accipiendo univit, et uniendo accepit.

lutio lutio

ARTICULUS XV. ARTICULUS XV.

Quare persona repugnat unibilitati ? Quare persona repugnat unibilitati ?

Deinde quæritur de hoc Deinde quæritur de hoc « Ideo vero non personam « Ideo vero non personam sumpsit, etc. » sumpsit, etc. »

quod dicit : quod dicit : hominis as- hominis as-

Ratio Magistri est eadem cum nostra Ratio Magistri est eadem cum nostra supra, quod numquam corpus et anima supra, quod numquam corpus et anima fecerunt unum singularitate propria. fecerunt unum singularitate propria.

Si quæritur, Quare persona repugnat Si quæritur, Quare persona repugnat sic unibilitati ? sic unibilitati ?

AD HOC dicendum, quod persona de AD HOC dicendum, quod persona de Intellectu suo ponit per se unum: po- Intellectu suo ponit per se unum: po-

nit etiam per se nit etiam per se

incommunicabilita- incommunicabilita-

tem ad alterum: quia non est alte- tem ad alterum: quia non est alte- rius in potentia, nec alterius ut prædi- rius in potentia, nec alterius ut prædi- catum, ut supra dictum est. Similiter catum, ut supra dictum est. Similiter ponit de se singularitatem. Et ista sunt ponit de se singularitatem. Et ista sunt tria, scilicet unitas, singularitas, et in- tria, scilicet unitas, singularitas, et in- communicabilitas. Et unitas est a mate- communicabilitas. Et unitas est a mate- ria quia idem est unum numero et ma- ria quia idem est unum numero et ma- teria, ut dicit Philosophus. Singularitas teria, ut dicit Philosophus. Singularitas autem est ab individuantibus. Incommu- autem est ab individuantibus. Incommu- nicabilitas autem a distinctione ultimo nicabilitas autem a distinctione ultimo complente et perficiente. Unde cum con- complente et perficiente. Unde cum con- junctum illud ex corpore et anima non junctum illud ex corpore et anima non sit unum nec fuerit unum per se, nec sit unum nec fuerit unum per se, nec distinctum per se, sed unitum alii in distinctum per se, sed unitum alii in singularitatem alterius et distinctionem singularitatem alterius et distinctionem personalem, patet quod persona assumi personalem, patet quod persona assumi non potuit, et quod intellectus persona non potuit, et quod intellectus persona ontrariatur assumptioni expresse. ontrariatur assumptioni expresse.

E. Contra hoc oppositio, qua probare quidam volunt personam accepisse E. Contra hoc oppositio, qua probare quidam volunt personam accepisse

personam. personam.

Hic a quibusdam opponitur, quod persona assumpsit personam. Persona Hic a quibusdam opponitur, quod persona assumpsit personam. Persona enim est substantia rationalis individuæ naturæ. Hoc autem est anima. Ergo enim est substantia rationalis individuæ naturæ. Hoc autem est anima. Ergo si animam assumpsit, et personam: quod ideo non sequitur, quia anima si animam assumpsit, et personam: quod ideo non sequitur, quia anima non est persona, quando alii rei unita est personaliter, sed quando per se non est persona, quando alii rei unita est personaliter, sed quando per se est: absoluta enim a corpore persona est, sicuti Angelus. Illa autem ani- est: absoluta enim a corpore persona est, sicuti Angelus. Illa autem ani- ma numquam fuit, quin esset alii rei conjuncta. Ideoque non ea assum- ma numquam fuit, quin esset alii rei conjuncta. Ideoque non ea assum- pta, persona est assumpta. Aliter quoque nituntur probare 'Verbum Dei pta, persona est assumpta. Aliter quoque nituntur probare 'Verbum Dei

116 116

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

assumpsisse personam, quia assumpsit aliquem hominem. Assumpsit enim ' assumpsisse personam, quia assumpsit aliquem hominem. Assumpsit enim ' Jesum Christum : ergo aliquem hominem. Quod autem hominem Jesum Jesum Christum : ergo aliquem hominem. Quod autem hominem Jesum Christum assumpserit, Augustinus in expositione symboli sub anathemate Christum assumpserit, Augustinus in expositione symboli sub anathemate tradit, dicens: Si quis dixerit atque crediderit hominem Jesum Christum a tradit, dicens: Si quis dixerit atque crediderit hominem Jesum Christum a Filio Dei assumptum non fuisse, anathema sit. Qui etiam in pluribus Scrip- Filio Dei assumptum non fuisse, anathema sit. Qui etiam in pluribus Scrip- turæ locis hujusmodi utitur locutionibus. Ille homo a Verbo Dei est as- turæ locis hujusmodi utitur locutionibus. Ille homo a Verbo Dei est as- sumptus. Ille homo factus est Christus. Et Propheta de homine Christo sumptus. Ille homo factus est Christus. Et Propheta de homine Christo loquens, Deo ait: Beatus quem elegisti et assumpsisti, etc. 2. Ex quibus loquens, Deo ait: Beatus quem elegisti et assumpsisti, etc. 2. Ex quibus consequi videtur, quod aliquis homo assumptus sit a Verbo, et ita persona consequi videtur, quod aliquis homo assumptus sit a Verbo, et ita persona a persona sit assumpta. Sed quia hoc nefas est dicere aut sentire, præmis- a persona sit assumpta. Sed quia hoc nefas est dicere aut sentire, præmis- sæ locutiones eisque similes secundum hanc intelligentiam sane accipi de- locutiones eisque similes secundum hanc intelligentiam sane accipi de- bent, ut homo Christus sive homo ille, sive quidam homo dicatur assump- bent, ut homo Christus sive homo ille, sive quidam homo dicatur assump- tus a Verbo sive unitus Verbo, non quia hominis persona sit assumpta vel tus a Verbo sive unitus Verbo, non quia hominis persona sit assumpta vel unita Verbo sed quia illa anima et caro illa assumpta sunt et unita Ver- unita Verbo sed quia illa anima et caro illa assumpta sunt et unita Ver- bo, in quibus subsistit persona Dei et hominis: ut ad hominis naturam bo, in quibus subsistit persona Dei et hominis: ut ad hominis naturam non ad personam respicias, cum assumptum vel unitum, vel quemdam non ad personam respicias, cum assumptum vel unitum, vel quemdam vel aliquem in hujusmodi locutionibus Scriptura commemorat. Quocirca vel aliquem in hujusmodi locutionibus Scriptura commemorat. Quocirca cum quæritur sine proposita auctoritate, an aliquis vel quidam sit assump- cum quæritur sine proposita auctoritate, an aliquis vel quidam sit assump- tus a Verbo vel unitus Verbo ? sine distinctione intelligentiæ non est hic tus a Verbo vel unitus Verbo ? sine distinctione intelligentiæ non est hic reddenda responsio, quoniam multiplex præmissa est quæstio: sed instan- reddenda responsio, quoniam multiplex præmissa est quæstio: sed instan- tiam quærentis ita determino: Si de hominis persona quæris, respondeo, tiam quærentis ita determino: Si de hominis persona quæris, respondeo, Non si de hominis natura, dico, Est. Non si de hominis natura, dico, Est.

: :

: :

ARTICULUS XVI. ARTICULUS XVI.

An anima absoluta a corpore perso- An anima absoluta a corpore perso- na sit ? na sit ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit : Deinde quæritur de hoc quod dicit : << Absoluta enim a corpore persona est, << Absoluta enim a corpore persona est, sicuti Angelus. » sicuti Angelus. »

Absolute enim anima adhuc secun- Absolute enim anima adhuc secun- dum suam diffinitivam substantiam est dum suam diffinitivam substantiam est endelechia corporis organici physici vi- endelechia corporis organici physici vi- tam habentis in potentia: ergo videtur tam habentis in potentia: ergo videtur

1 In edit. Joan. Alleaume additur hominem. 1 In edit. Joan. Alleaume additur hominem.

quod essentialis sit dependentia ei ad quod essentialis sit dependentia ei ad corpus igitur non potest esse incom- corpus igitur non potest esse incom- municabilis alteri incommunicabilitati: municabilis alteri incommunicabilitati: ergo anima non est persona : ergo anima non est persona : concedunt omnes. concedunt omnes.

et hoc et hoc

Si autem volumus sustinere Magi- Si autem volumus sustinere Magi- strum, tunc dicendum est, quod absoluta strum, tunc dicendum est, quod absoluta a corpore dicitur duobus modis, scilicet a corpore dicitur duobus modis, scilicet absoluta, id est, divisa a corpore: et sic absoluta, id est, divisa a corpore: et sic non est verum. Vel, absoluta a corpore, non est verum. Vel, absoluta a corpore, id est, ab ordine ad corpus et tunc lo- id est, ab ordine ad corpus et tunc lo- quitur Magister per hypothesim, scilicet quitur Magister per hypothesim, scilicet si ponatur absolvi a dependentia quam si ponatur absolvi a dependentia quam habet ad corpus: quia tunc erit intelli- habet ad corpus: quia tunc erit intelli- gentia quædam de natura simili Angelo- gentia quædam de natura simili Angelo-

rum. rum.

• Psal. LXIV, 5. Psal. LXIV, 5.

IN III SENTENT. DIST. VI, A. IN III SENTENT. DIST. VI, A.

117 117

DISTINCTIO VI. DISTINCTIO VI.

De modo uniendi divinam et humanam naturam secundum De modo uniendi divinam et humanam naturam secundum varias Doctorum opiniones. varias Doctorum opiniones.

A. De intelligentia harum locutionum, Deus factus est homo, Deus est homo: an A. De intelligentia harum locutionum, Deus factus est homo, Deus est homo: an his locutionibus dicatur Deus factus esse aliquid, vel esse aliquid, vel non esse his locutionibus dicatur Deus factus esse aliquid, vel esse aliquid, vel non esse aliquid ? aliquid ?

Ex præmissis autem emergit quæstio plurimum continens utilitatis, sed Ex præmissis autem emergit quæstio plurimum continens utilitatis, sed nimium difficultatis atque perplexitatis. Cum enim constet ex prædictis et nimium difficultatis atque perplexitatis. Cum enim constet ex prædictis et aliis pluribus testimoniis, omnesque Catholici unanimiter fateantur Deum aliis pluribus testimoniis, omnesque Catholici unanimiter fateantur Deum factum esse hominem, et Christum verum Deum esse et verum hominem: factum esse hominem, et Christum verum Deum esse et verum hominem: quæritur, an his locutionibus, Deus factus est homo, Filius Dei factus est quæritur, an his locutionibus, Deus factus est homo, Filius Dei factus est filius hominis, Deus est homo, et homo est Deus, dicatur Deus factus esse filius hominis, Deus est homo, et homo est Deus, dicatur Deus factus esse aliquid, vel esse aliquid, vel aliquid dicatur esse Deus : et an ita conveniat aliquid, vel esse aliquid, vel aliquid dicatur esse Deus : et an ita conveniat dici, Homo factus est Deus, et filius hominis factus est Filius Dei : sicut e dici, Homo factus est Deus, et filius hominis factus est Filius Dei : sicut e converso dicitur : et si ex his locutionibus non dicitur Deus factus esse ali- converso dicitur : et si ex his locutionibus non dicitur Deus factus esse ali- quid, vel esse aliquid, quæ sit intelligentia harum locutionum et simi- quid, vel esse aliquid, quæ sit intelligentia harum locutionum et simi- lium ? In hujus profunditatis reseratione, et scrupulosæ quæstionis exposi- lium ? In hujus profunditatis reseratione, et scrupulosæ quæstionis exposi- tione plurimum differre inveniuntur sapientes. tione plurimum differre inveniuntur sapientes.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

« Ex præmissis autem emergit quæ- « Ex præmissis autem emergit quæ- stio, etc. » stio, etc. »

Hic incipit pars illa in qua Magister in- Hic incipit pars illa in qua Magister in- cipit agere de consequentibus unionem. cipit agere de consequentibus unionem.

Sunt autem consequentia quæ conse- Sunt autem consequentia quæ conse- quuntur unionem, ut termini ipsius quuntur unionem, ut termini ipsius unionis, sicut Deum esse hominem, et e unionis, sicut Deum esse hominem, et e converso et hominem et Deum esse converso et hominem et Deum esse duo, vel unum: et unionem factam esse duo, vel unum: et unionem factam esse in natura, vel supposito, vel persona. Et in natura, vel supposito, vel persona. Et de his consequentibus agit Magister pri- de his consequentibus agit Magister pri-

mo. mo.

Sunt etiam consequentia non ut ter- Sunt etiam consequentia non ut ter- mini, sed ut proprietates sic uniti, sicut mini, sed ut proprietates sic uniti, sicut

118 118

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

est omniscientia, et esse caput Ecclesiæ, et est omniscientia, et esse caput Ecclesiæ, et esse timentem timore naturali, et de me- esse timentem timore naturali, et de me- rito, et hujusmodi, de quibus agit Magi- rito, et hujusmodi, de quibus agit Magi-

ster postea. ster postea.

Dividitur igitur in duas partes: in Dividitur igitur in duas partes: in quarum prima agit de consequentibus quarum prima agit de consequentibus unionem primo modo: et hæc continet unionem primo modo: et hæc continet duas distinctiones. In secunda, agit de duas distinctiones. In secunda, agit de consequentibus unionem secundo modo: consequentibus unionem secundo modo: et hæc incipit in distinctione VIII, ibi, et hæc incipit in distinctione VIII, ibi, A, « Post prædicta inquiri debet, etc. » A, « Post prædicta inquiri debet, etc. »

In prima harum sunt partes duæ : In prima harum sunt partes duæ : quarum prima continet quæstionem quarum prima continet quæstionem hanc, Utrum debeat concedi, Homo vel hanc, Utrum debeat concedi, Homo vel hic homo factus est Deus, sicut e conver- hic homo factus est Deus, sicut e conver- so conceditur ? et, Quid prædicetur, cum so conceditur ? et, Quid prædicetur, cum dicitur, Deus est homo, vel factus homo ? dicitur, Deus est homo, vel factus homo ? Et insuper in secunda parte continet Et insuper in secunda parte continet distinctionem trium opinionum in hac distinctionem trium opinionum in hac quæstione, ibi, B, « Alii enim dicunt in quæstione, ibi, B, « Alii enim dicunt in ipsa Verbi incarnatione, etc. »> ipsa Verbi incarnatione, etc. »>

Et hæc ulterius dividitur in tres opi- Et hæc ulterius dividitur in tres opi- niones distinctas, quas facile est in Litte- niones distinctas, quas facile est in Litte- ra distinguere. ra distinguere.

In secunda autem ponit Magister re- In secunda autem ponit Magister re- sponsiones harum opinionum ad quæstio- sponsiones harum opinionum ad quæstio- nem factam : et hæc incipit in distin- nem factam : et hæc incipit in distin- ctione VII, ibi, A, « Secundum primam ctione VII, ibi, A, « Secundum primam vero dicitur, etc. » vero dicitur, etc. »

ARTICULUS I. ARTICULUS I.

An ista sit concedenda, Filius Dei factus An ista sit concedenda, Filius Dei factus est homo? est homo?

Incidit autem dubium hic circa pri- Incidit autem dubium hic circa pri- mam partem primæ distinctionis circa mam partem primæ distinctionis circa propositionem illam quam Magister dicit propositionem illam quam Magister dicit ab omnibus concessam, scilicet Deus fa- ab omnibus concessam, scilicet Deus fa- ctus est homo, vel Filius Dei factus est ctus est homo, vel Filius Dei factus est homo, vel Deus est homo, vel Filius Dei homo, vel Deus est homo, vel Filius Dei est homo: quia in omnibus illis est ea- est homo: quia in omnibus illis est ea- dem ratio dubitationis. dem ratio dubitationis.

Videtur autem, quod hæc sit falsa, Videtur autem, quod hæc sit falsa, Deus factus est homo, vel Filius Dei fa- Deus factus est homo, vel Filius Dei fa-

ctus est homo: quam tamen Magister di- ctus est homo: quam tamen Magister di- cit ab omnibus concessam. cit ab omnibus concessam.

1. Omne enim factum terminus est 1. Omne enim factum terminus est alicujus fieri quod ponitur circa hoc alicujus fieri quod ponitur circa hoc quod factum est, vel circa aliquam par- quod factum est, vel circa aliquam par- tem naturæ ejus. Cum igitur dicitur, tem naturæ ejus. Cum igitur dicitur, Filius Dei factus est homo, factus dicit Filius Dei factus est homo, factus dicit terminum alicujus fieri quod virtute lo- terminum alicujus fieri quod virtute lo- cutionis ponitur circa Filium Dei vel cutionis ponitur circa Filium Dei vel Deum nullum autem fieri potest poni Deum nullum autem fieri potest poni circa Deum vel Filium Dei: ergo locutio circa Deum vel Filium Dei: ergo locutio est falsa. est falsa.

Si dicatur, quod non est inconveniens, Si dicatur, quod non est inconveniens, quod aliquid fieri notetur poni circa Fi- quod aliquid fieri notetur poni circa Fi- lium Dei. CONTRA: Omne quod fit, mu- lium Dei. CONTRA: Omne quod fit, mu- tatur et est imperfectum: Deus autem tatur et est imperfectum: Deus autem non mutatur, nec est imperfectus ad ali- non mutatur, nec est imperfectus ad ali- quid ergo non potest poni circa ipsum quid ergo non potest poni circa ipsum fieri. Item, Quod fit non est in perma- fieri. Item, Quod fit non est in perma- nentibus ergo si Filius Dei fit, ipse non nentibus ergo si Filius Dei fit, ipse non est, quod falsum est. est, quod falsum est.

2. Item, Cum dicitur, Ferrum factum 2. Item, Cum dicitur, Ferrum factum est cultellus, notatur ferrum fuisse sub- est cultellus, notatur ferrum fuisse sub- jectum fieri cultelli, sicut materia: ergo jectum fieri cultelli, sicut materia: ergo similiter cum dico, Filius Dei factus est similiter cum dico, Filius Dei factus est homo, notatur virtute locutionis Filius homo, notatur virtute locutionis Filius Dei subjici ipsi fieri, sicut materia: et Dei subjici ipsi fieri, sicut materia: et sic sequeretur, quod Filius Dei in homi- sic sequeretur, quod Filius Dei in homi- ne Christo esset materialis, et homo for- ne Christo esset materialis, et homo for- malis, quod absurdum est: ergo illa malis, quod absurdum est: ergo illa proposito est falsa. proposito est falsa.

3. Item, Omne factum est comple- 3. Item, Omne factum est comple- mentum ejus quod fit, et nullius alte- mentum ejus quod fit, et nullius alte- rius igitur si Filius Dei factus est homo, rius igitur si Filius Dei factus est homo, ly homo vocabitur virtute locutionis ly homo vocabitur virtute locutionis complementum respectu Filii Dei fien- complementum respectu Filii Dei fien- tis, quod falsum est: ergo illa proposito tis, quod falsum est: ergo illa proposito non est concedenda, ut videtur. non est concedenda, ut videtur.

ULTERIUS quæritur de hac, Deus est ho- ULTERIUS quæritur de hac, Deus est ho- mo, quam dicit ab omni opinione conces- mo, quam dicit ab omni opinione conces-

sam. sam.

Videtur enim esse falsa : Videtur enim esse falsa :

1. Nihil enim prædicatur univoce de 1. Nihil enim prædicatur univoce de Deo et creatura: sed cum dicitur, Pe- Deo et creatura: sed cum dicitur, Pe- trus est homo, Joannes est homo, præ- trus est homo, Joannes est homo, præ- dicatur homo univoce. Non debet ergo dicatur homo univoce. Non debet ergo hac ratione de Deo prædicari : ergo hæc hac ratione de Deo prædicari : ergo hæc est falsa, Deus est homo. est falsa, Deus est homo.

Quæst. Quæst.