lutio. lutio.

d 1. d 1.

Ad 2 Ad 2

IN III SENTENT. DIST. II, A, ART. 6. IN III SENTENT. DIST. II, A, ART. 6.

3. Item, In serie patrum aut fuit simi- 3. Item, In serie patrum aut fuit simi- litudo partium, aut dissimilitudo. Si pri- litudo partium, aut dissimilitudo. Si pri- mo modo, habeo propositum: quia cum mo modo, habeo propositum: quia cum in serie eorum descenderit Christus, sub- in serie eorum descenderit Christus, sub- stantia corporis Christi non fuit imper- stantia corporis Christi non fuit imper- mixta substantiæ corporum aliorum. Si mixta substantiæ corporum aliorum. Si autem fuit dissimilitudo in partibus, dis- autem fuit dissimilitudo in partibus, dis- similis substantiæ dissimilis est actus similis substantiæ dissimilis est actus transfusionis, et dissimile est receptacu- transfusionis, et dissimile est receptacu- lum in quo servatur et custoditur: sed lum in quo servatur et custoditur: sed hujusmodi actum diversum transfusionis, hujusmodi actum diversum transfusionis, et dissimile receptaculum impossibile est et dissimile receptaculum impossibile est invenire, etiam fingere volentibus: ergo invenire, etiam fingere volentibus: ergo substantia corporis Christi a substantia substantia corporis Christi a substantia corporis aliorum non fuit distincta. corporis aliorum non fuit distincta.

4. Præterea, Secundum hoc Christus 4. Præterea, Secundum hoc Christus non descendisset nisi ab Adam, et a non descendisset nisi ab Adam, et a nullo aliorum, si hæc substantia servata nullo aliorum, si hæc substantia servata distincta fuit in aliis tantum : quod est distincta fuit in aliis tantum : quod est contra Psalmum dicentem: « Ego hodie contra Psalmum dicentem: « Ego hodie genui te¹. Quod una Glossa exponit etiam genui te¹. Quod una Glossa exponit etiam de nativitate temporali. de nativitate temporali.

SOLUTIO. Dicendum, quod substantia SOLUTIO. Dicendum, quod substantia corporis Christi non distincta transfusa corporis Christi non distincta transfusa est usque ad substantiam corporis glorio- est usque ad substantiam corporis glorio- sæ Virginis quod etiam ideo in utero sæ Virginis quod etiam ideo in utero sanctificatum est, et postea a Spiritu sanctificatum est, et postea a Spiritu sancto purgatum ut vitium propagatio- sancto purgatum ut vitium propagatio- nis omnino ab ipso deleretur, quod nis omnino ab ipso deleretur, quod Christus sibi sociare dignatus est. Christus sibi sociare dignatus est.

29 29

AD ALIUD dicendum, quod Christo de- AD ALIUD dicendum, quod Christo de- betur major puritas quæ sub Deo intelli- betur major puritas quæ sub Deo intelli- gi possit, ita quod salvetur finis redem- gi possit, ita quod salvetur finis redem- ptionis quæ facta est per ipsum. Impu- ptionis quæ facta est per ipsum. Impu- ritatem autem nullam facit, si de materia ritatem autem nullam facit, si de materia in origine vitiata Christus puram mate- in origine vitiata Christus puram mate- riam sui corporis accepit. Ex hoc enim riam sui corporis accepit. Ex hoc enim Christus numquam peccato subjacuit : Christus numquam peccato subjacuit : licet cæteri cum quibus convenit in ma- licet cæteri cum quibus convenit in ma- teria, peccato subjacuerint. teria, peccato subjacuerint.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod me- AD PRIMUM ergo dicendum, quod me- dicina fuit corpus assumptum ut assump- dicina fuit corpus assumptum ut assump- tum, et hoc non in qualitate medicinæ, tum, et hoc non in qualitate medicinæ, sed secundum originalem materiam tan- sed secundum originalem materiam tan- tum fuit in pluribus et hoc sufficiebat. tum fuit in pluribus et hoc sufficiebat. AD ALIUD dicendum, quod nihil inqui- AD ALIUD dicendum, quod nihil inqui- natum cucurrit in sapientiam umquam: natum cucurrit in sapientiam umquam: sed materia propaginis non habebat re- sed materia propaginis non habebat re- lationem ad Christum nisi secundum lationem ad Christum nisi secundum materiam, et non secundum corruptio- materiam, et non secundum corruptio- nem ab ipsa purgandam per sanctifica- nem ab ipsa purgandam per sanctifica- tionem in utero, et adventum Spiritus tionem in utero, et adventum Spiritus sancti et ideo etiam incurrere non po sancti et ideo etiam incurrere non po tuit sed tantum usque ad matrem cur tuit sed tantum usque ad matrem cur rebat sed incurrere in Christum non rebat sed incurrere in Christum non potuit. potuit.

i i

Psal. 11, Psal. 11,

7. 7.

AD ALIUD dicendum, quod Augustinus AD ALIUD dicendum, quod Augustinus accipit materiam quæ est in lumbis non accipit materiam quæ est in lumbis non absolute, sed cum comparatione ad eos absolute, sed cum comparatione ad eos quorum est materia: et sic recipit con- quorum est materia: et sic recipit con- jungibilitatem cum libidine necessario jungibilitatem cum libidine necessario in quibusdam, et in quibusdam est im- in quibusdam, et in quibusdam est im- possibilis ad talem conjunctionem. Mate- possibilis ad talem conjunctionem. Mate- ria enim ut relata ad Christum non pot- ria enim ut relata ad Christum non pot- est subjacere legi concupiscentiæ, ut re- est subjacere legi concupiscentiæ, ut re- lata ad Levi non potest non subjacere. lata ad Levi non potest non subjacere. Si autem absolute consideratur materia Si autem absolute consideratur materia lumborum, tota subjacet legi concupi- lumborum, tota subjacet legi concupi- scentiæ et hoc modo loquitur Augusti- scentiæ et hoc modo loquitur Augusti- nus, sicut infra patebit, cum de decima- nus, sicut infra patebit, cum de decima- tione Christi quæretur. tione Christi quæretur.

AD ALIUD dicendum, quod primus ho- AD ALIUD dicendum, quod primus ho- mo materialiter fuit totus corruptus: mo materialiter fuit totus corruptus: unde medicina non fuit in ipso nisi se- unde medicina non fuit in ipso nisi se- cundum potentiam tantum, scilicet quod cundum potentiam tantum, scilicet quod in assumptione poterat purificari: et ideo in assumptione poterat purificari: et ideo illa objectio fundatur super frivolum. illa objectio fundatur super frivolum. Quod autem dicit, quod si totum corru- Quod autem dicit, quod si totum corru- plum fuit, tunc fuit impossibile ad cu- plum fuit, tunc fuit impossibile ad cu- rationem, dicendum, quod hoc etiam rationem, dicendum, quod hoc etiam falsum est quia non fuit ita corruptum, falsum est quia non fuit ita corruptum, quin corruptio separabilis esset ab ipso, quin corruptio separabilis esset ab ipso, non sicut in dæmone a quo corruptio non sicut in dæmone a quo corruptio separari non potest. separari non potest.

Ad 3. Ad 3.

Ad 4 Ad 4

Ad 5. Ad 5.

Sed contra. Sed contra.

30 30

39 39

D ALB. MAG. ORD. PRED. D ALB. MAG. ORD. PRED.

ARTICULUS VII. ARTICULUS VII.

SOLUTIO. Dicendum, quod Christus Solut SOLUTIO. Dicendum, quod Christus Solut sumpsit corpus cum pœnalitatibus suis. sumpsit corpus cum pœnalitatibus suis. Et de hoc infra proprius erit tractatus, Et de hoc infra proprius erit tractatus, ubi determinabitur quas poenas Christus ubi determinabitur quas poenas Christus assumpsit, et quid de quolibet statu ac- assumpsit, et quid de quolibet statu ac- cepit. cepit.

AD PRIMUM ergo dicendum, quod tri- AD PRIMUM ergo dicendum, quod tri-

An Christus assumpsit tale corpus quale pliciter pœna est in corpore, scilicet An Christus assumpsit tale corpus quale pliciter pœna est in corpore, scilicet

plantavit? plantavit?

Deinde quæritur, Quale assumpsit cor- Deinde quæritur, Quale assumpsit cor- pus ? pus ?

Et videtur quod tale quale plantavit: Et videtur quod tale quale plantavit: 1. Plantavit autem in immortalitate 1. Plantavit autem in immortalitate quadam ergo tale (ut videtur) assum- quadam ergo tale (ut videtur) assum- psit. psit.

2. Præterea, Christi incarnatio ad 2. Præterea, Christi incarnatio ad hunc finem erat, ut quod in Adam per- hunc finem erat, ut quod in Adam per- didimus, recuperaret nobis: ergo in illo didimus, recuperaret nobis: ergo in illo statu corpus nostrum assumere debuit. statu corpus nostrum assumere debuit.

3. Præterea, Effectus non videtur esse 3. Præterea, Effectus non videtur esse sine causa. quia Philosophus videtur sine causa. quia Philosophus videtur dicere, quod cessante causa cessat effe- dicere, quod cessante causa cessat effe- ctus sed pœna effectus culpæ est : cum ctus sed pœna effectus culpæ est : cum ergo Christus fuerit immunis a culpa, ergo Christus fuerit immunis a culpa, videtur etiam immunis debuisse fuisse a videtur etiam immunis debuisse fuisse a poena et ita non subjectum pœnali- poena et ita non subjectum pœnali- tatibus assumpsit. tatibus assumpsit.

4. Item, Nihil nisi quod in nostra na- 4. Item, Nihil nisi quod in nostra na- tura plantavit, assumpsit: sed pœnam tura plantavit, assumpsit: sed pœnam in nostra natura non plantavit: ergo pœ- in nostra natura non plantavit: ergo pœ- nam non assumpsit. PRIMA scripta est in nam non assumpsit. PRIMA scripta est in Littera. SECUNDA scribitur, Sapient. 1, Littera. SECUNDA scribitur, Sapient. 1, 13, 16 Deus mortem non fecit. Impii 13, 16 Deus mortem non fecit. Impii autem manibus et verbis accersierunt autem manibus et verbis accersierunt illam. illam.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Christus venit redimere: sed redem- 1. Christus venit redimere: sed redem- ptio congrue fieri non potuit nisi per ptio congrue fieri non potuit nisi per satisfactionem: satisfacere autem non satisfactionem: satisfacere autem non potuit qui poenam pati non potuit: er- potuit qui poenam pati non potuit: er- go poenas nostras assumere debuit. go poenas nostras assumere debuit.

2. Item, Ad Hebr. 11, 14: Quia pueri 2. Item, Ad Hebr. 11, 14: Quia pueri communicaverunt carni el sanguini, et communicaverunt carni el sanguini, et ipse similiter participavit eisdem, ut per ipse similiter participavit eisdem, ut per mortem destrueret eum qui habebai mor- mortem destrueret eum qui habebai mor- tis imperium. tis imperium.

quantum ad meritum, et inducta est a quantum ad meritum, et inducta est a peccato, et non plantata a Deo : et quan- peccato, et non plantata a Deo : et quan- tum ad justitiam vindicantem, et sic a tum ad justitiam vindicantem, et sic a Deo justo judice est inflicta et quantum Deo justo judice est inflicta et quantum ad principia contraria repugnantia sibi ad principia contraria repugnantia sibi invicem, et inducentia dissolutionem, et invicem, et inducentia dissolutionem, et sic plantata est a Deo in hoc ipso quod sic plantata est a Deo in hoc ipso quod corpus ex contrariis fecit: quod enim corpus ex contrariis fecit: quod enim ante peccatum non pugnaverint contra- ante peccatum non pugnaverint contra- ria, gratiæ debetur, non naturæ, gratiæ ria, gratiæ debetur, non naturæ, gratiæ (inquam) quæ est gratia innocentiæ, ut (inquam) quæ est gratia innocentiæ, ut determinatur in libro Il Sententiarum, determinatur in libro Il Sententiarum, de statu Adæ ante peccatum. de statu Adæ ante peccatum.

Adi Adi

AD ALIUD dicendum, sicut dicit Augu- Ad: AD ALIUD dicendum, sicut dicit Augu- Ad: stinus super Genesim, quod eamdem in stinus super Genesim, quod eamdem in specie immortalitatem quam in Adam specie immortalitatem quam in Adam amisimus, non recuperamus in Christo : amisimus, non recuperamus in Christo : sed illam ad quam Adam transferendus sed illam ad quam Adam transferendus erat si stetisset: et etiamsi eamdem recu- erat si stetisset: et etiamsi eamdem recu- peraremus, non tamen Christus eamdem peraremus, non tamen Christus eamdem assumere debuit quoniam per meritum assumere debuit quoniam per meritum Christi recuperamus quod perdidimus : Christi recuperamus quod perdidimus : meritum autem hoc est in positione ani- meritum autem hoc est in positione ani- mæ pro amicis: et ideo mortalem esse mæ pro amicis: et ideo mortalem esse oportuit. oportuit.

AD ALIUD dicendum, quod sine dubio AD ALIUD dicendum, quod sine dubio pœna est effectus culpæ : sed non opor- pœna est effectus culpæ : sed non opor- tet quod culpa sit in eodem subjecto in tet quod culpa sit in eodem subjecto in quo est poena, sed sufficit ut originaliter quo est poena, sed sufficit ut originaliter sit in eadem natura. Dico autem origi- sit in eadem natura. Dico autem origi- naliter, ut scilicet in illo præcesserat in naliter, ut scilicet in illo præcesserat in quo secundum originem tota natura fuit. quo secundum originem tota natura fuit. AD ULTIMUM patet solutio per ante di- AD ULTIMUM patet solutio per ante di-

cla. cla.

Ad³ Ad³

Ad' Ad'

IN III SENTENT. DIST. II, A, ART. 8. IN III SENTENT. DIST. II, A, ART. 8.

ARTICULUS VIII. ARTICULUS VIII.

Qualiter corpus assumpsit Verbum Dei Qualiter corpus assumpsit Verbum Dei quod in nostra natura plantavit, id quod in nostra natura plantavit, id est, an in viro perfecto, vel semine? est, an in viro perfecto, vel semine?

Tertio quæritur, Qualiter assumpsit ? Tertio quæritur, Qualiter assumpsit ? Et videtur dicere Jeremias, quod to- Et videtur dicere Jeremias, quod to- tum virum perfectum in lineamentis cor- tum virum perfectum in lineamentis cor- poris, et perfectionem animæ secundum poris, et perfectionem animæ secundum sapientiam et gratiam : quia, ut dicit, sapientiam et gratiam : quia, ut dicit, novum faciet Dominus super terram : novum faciet Dominus super terram : Femina circumdabit virum 1. Et hoc Femina circumdabit virum 1. Et hoc tenet fides. tenet fides.

SED HOC videtur esse contrarium sacræ SED HOC videtur esse contrarium sacræ Scripturæ, Scripturæ,

1. Ad Hebr. II, 16: Nusquam enim 1. Ad Hebr. II, 16: Nusquam enim Angelos apprehendit, sed semen Abra- Angelos apprehendit, sed semen Abra- hæ apprehendit ergo videtur in semine hæ apprehendit ergo videtur in semine accepisse, et non in lineamentis perfe- accepisse, et non in lineamentis perfe-

ctis. ctis.

: :

2. Præterea, Ad hoc videntur sequi 2. Præterea, Ad hoc videntur sequi duæ hæreses quæ aliquando dictæ sunt, duæ hæreses quæ aliquando dictæ sunt, scilicet, quod Christus non crevit in ute- scilicet, quod Christus non crevit in ute- ro matris si enim in instanti conce- ro matris si enim in instanti conce- ptionis habuit lineamenta et organa pro- ptionis habuit lineamenta et organa pro- pter quæ habenda crescunt alii parvuli, pter quæ habenda crescunt alii parvuli, videtur ipse non crevisse. Alia hæresis videtur ipse non crevisse. Alia hæresis est, quod Christus non fuit in utero ita est, quod Christus non fuit in utero ita diu sicut alius parvulus: quia in aliis diu sicut alius parvulus: quia in aliis quadraginta dies, ut dicit Augustinus, quadraginta dies, ut dicit Augustinus, formationi lineamentorum debentur: formationi lineamentorum debentur: illud autem in uno momento in Christo illud autem in uno momento in Christo fuit perfectum ergo videtur, quod in fuit perfectum ergo videtur, quod in

1 Jerem. xxxi, 22. Creavit Dominus novum su- 1 Jerem. xxxi, 22. Creavit Dominus novum su- per terram Femina circumdabit virum. per terram Femina circumdabit virum.

2 Sapient. VII, 1 et 2: In ventre matris figura- 2 Sapient. VII, 1 et 2: In ventre matris figura-

31 31

quadraginta diebus citius exicrit ex ute- quadraginta diebus citius exicrit ex ute- ro quam alius parvulus, quod est contra ro quam alius parvulus, quod est contra librum Sapientiæ, ubi dicitur novem librum Sapientiæ, ubi dicitur novem mensium tempore fuisse in utero sicut mensium tempore fuisse in utero sicut alius 2. alius 2.

SOLUTIO. Dicendum ad hoc, quod sicut SOLUTIO. Dicendum ad hoc, quod sicut fides dicit, Christus accipiendo corpus in fides dicit, Christus accipiendo corpus in lineamenta formavit, et formando acce- lineamenta formavit, et formando acce- pit et univit simul tempore: sicut in ul- pit et univit simul tempore: sicut in ul- tima parte istius distinctionis determina- tima parte istius distinctionis determina- bitur. bitur.

AD ID quod contra objicitur, dicen- AD ID quod contra objicitur, dicen- dum quod semen ponitur pro natura hu- dum quod semen ponitur pro natura hu- mana redimenda: semen enim Abrahæ mana redimenda: semen enim Abrahæ sunt fili Abrahæ. Sed ponitur semen sunt fili Abrahæ. Sed ponitur semen Abrahæ, ut intelligatur ad Abrahæ be- Abrahæ, ut intelligatur ad Abrahæ be- nedictionem pertinere. nedictionem pertinere.

AD RATIONEM primæ hæresis dicen- AD RATIONEM primæ hæresis dicen- dum, quod non valet: quia Christus li- dum, quod non valet: quia Christus li- cet lineamentatum corpus accepit, tamen cet lineamentatum corpus accepit, tamen lineamenta in ea quantitate non fuerunt lineamenta in ea quantitate non fuerunt in quam crescunt lineamenta aliorum in quam crescunt lineamenta aliorum parvulorum, quando nascuntur ex utero. parvulorum, quando nascuntur ex utero. Unde quod in aliis parvulis debetur ad Unde quod in aliis parvulis debetur ad duo, hoc in Christo fuit ad unum. Tem- duo, hoc in Christo fuit ad unum. Tem- pus enim imprægnationis in aliis est ad pus enim imprægnationis in aliis est ad formationem lineamentorum, et ad in- formationem lineamentorum, et ad in- crementum eorum debitum in Christo crementum eorum debitum in Christo autem fuit tantum ad incrementum debi- autem fuit tantum ad incrementum debi- tum. tum.

Per hoc etiam patet solutio ad ratio- Per hoc etiam patet solutio ad ratio- nem alterius hæresis: quia licet statim nem alterius hæresis: quia licet statim lineamenta membrorum Christi corpus lineamenta membrorum Christi corpus habuerit, non tamen in quantitate ha- habuerit, non tamen in quantitate ha- buit in qua fuerunt post quadraginta buit in qua fuerunt post quadraginta dies et ideo dies cum aliis habuit in dies et ideo dies cum aliis habuit in utero ad incrementum debitum acquiren- utero ad incrementum debitum acquiren- dum. dum.

tus sum caro, decem mensuum tempore coagula- tus sum caro, decem mensuum tempore coagula- tus sum in sanguine, etc. tus sum in sanguine, etc.

Solutio Solutio

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

32 32

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

B. De unione Verbi et carnis mediante anima. B. De unione Verbi et carnis mediante anima.

Assumpsit ergo Dei Filius carnem et animam, sed carnem mediante ani- Assumpsit ergo Dei Filius carnem et animam, sed carnem mediante ani- ma. Unitum est carni per medium intellectum Verbum Dei. Tantæ enim ma. Unitum est carni per medium intellectum Verbum Dei. Tantæ enim subtilitatis atque simplicitatis est divina essentia, ut corpori de limo terræ subtilitatis atque simplicitatis est divina essentia, ut corpori de limo terræ formato uniri non congruerit, nisi mediante rationali essentia'. formato uniri non congruerit, nisi mediante rationali essentia'.

Illa autem unio inexplicabilis est adeo, ut etiam Joannes ab utero san- Illa autem unio inexplicabilis est adeo, ut etiam Joannes ab utero san- ctificatus, se non esse dignum fateatur solvere corrigiam calceamenti Jesu 2 : ctificatus, se non esse dignum fateatur solvere corrigiam calceamenti Jesu 2 : quia illius unionis modum investigare, aliisque explicare non erat suffi- quia illius unionis modum investigare, aliisque explicare non erat suffi-

ciens. ciens.

Non sunt ergo audiendi, qui non verum hominem Filium Dei susce- Non sunt ergo audiendi, qui non verum hominem Filium Dei susce- pisse dicunt, neque natum de fœmina, sed falsam carnem et imaginem pisse dicunt, neque natum de fœmina, sed falsam carnem et imaginem corporis simulatam ostendisse videntibus. In quem errorem prorumpunt: corporis simulatam ostendisse videntibus. In quem errorem prorumpunt: quia timent quod fieri non possit, scilicet ne humana carne veritas et sub- quia timent quod fieri non possit, scilicet ne humana carne veritas et sub- stantia Dei inquinetur et tamen prædicant istum visibilem solem radios stantia Dei inquinetur et tamen prædicant istum visibilem solem radios suos per omnes fæces et sordes corporum spargere, et eos mundos et sin- suos per omnes fæces et sordes corporum spargere, et eos mundos et sin- ceros servare. Si ergo visibilia munda visibilibus immundis contingi pos- ceros servare. Si ergo visibilia munda visibilibus immundis contingi pos- sunt et non coinquinari, quanto magis incommutabilis et invisibilis veritas sunt et non coinquinari, quanto magis incommutabilis et invisibilis veritas per spiritum animam, et per animam corpus suscipiens, totum hominem per spiritum animam, et per animam corpus suscipiens, totum hominem sine sui commutatione assumpsit, et ab omnibus infirmitatibus liberavit 3. sine sui commutatione assumpsit, et ab omnibus infirmitatibus liberavit 3. Ecce hic dicit Dei sapientiam per spiritum assumpsisse animam, et per ani- Ecce hic dicit Dei sapientiam per spiritum assumpsisse animam, et per ani- mam corpus. Spiritus enim, scilicet pars animæ superior 4, et majori simi- mam corpus. Spiritus enim, scilicet pars animæ superior 4, et majori simi- litudine Deo propinquat quam anima, scilicet ipsa eadem secundum infe- litudine Deo propinquat quam anima, scilicet ipsa eadem secundum infe- riorem partem, et anima magis quam corpus: et ideo non incongrue ani- riorem partem, et anima magis quam corpus: et ideo non incongrue ani- ma dicitur assumpta per spiritum, et corpus per animam. ma dicitur assumpta per spiritum, et corpus per animam.

1 Cf. JOAN DAMASCENUM, Lib. III de Fide orthodoxa, cap 6. 1 Cf. JOAN DAMASCENUM, Lib. III de Fide orthodoxa, cap 6.

2 Joan. 1, 27 Cujus, scilicet Christi, ego non sum dignus ut solvam ejus corrigiam calceamenti. 2 Joan. 1, 27 Cujus, scilicet Christi, ego non sum dignus ut solvam ejus corrigiam calceamenti.

3 Cf. S. AUGUSTINUM, Lib. de Agon. Christian. cap. 18. 3 Cf. S. AUGUSTINUM, Lib. de Agon. Christian. cap. 18.

4 Edit. Joan. Alleaume habet: Spiritus sanctus pars animæ superior, etc. 4 Edit. Joan. Alleaume habet: Spiritus sanctus pars animæ superior, etc.

IN III SENTENT. DIST. II, B, ART. 9. IN III SENTENT. DIST. II, B, ART. 9.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

Deinde tractanda est secunda pars is- Deinde tractanda est secunda pars is- ius distinctionis quæ incipit, ibi, B, ius distinctionis quæ incipit, ibi, B, ‹ Assumpsit ergo Dei Filius, etc. » ‹ Assumpsit ergo Dei Filius, etc. »

In qua Magister facit tria. Primo enim In qua Magister facit tria. Primo enim ostendit medium congruentiæ et rationis, ostendit medium congruentiæ et rationis, per quod deitas unita est carni. Secun- per quod deitas unita est carni. Secun- do, ostendit modum istius unionis esse do, ostendit modum istius unionis esse inexplicabilem, ibi, B, § 2 : « Illa au- inexplicabilem, ibi, B, § 2 : « Illa au- tem unio inexplicabilis est, etc. » Tertio, tem unio inexplicabilis est, etc. » Tertio, excludit errorem Manichæi dicentis Chri- excludit errorem Manichæi dicentis Chri- stum corpus phantasticum et non verum stum corpus phantasticum et non verum accepississe, ibi, B, § 3 : « Non sunt er- accepississe, ibi, B, § 3 : « Non sunt er- go audiendi, etc. » go audiendi, etc. »

ARTICULUS IX. ARTICULUS IX.

An in unione ad carnem indiguit An in unione ad carnem indiguit medio ? medio ?

CIRCA PRIMUM autem horum sunt duo CIRCA PRIMUM autem horum sunt duo dubia quorum primum est, utrum dei- dubia quorum primum est, utrum dei- tas in unione ad carnem indiguerit me- tas in unione ad carnem indiguerit me- dio ? dio ?

Secundum est, quale sit illud me- Secundum est, quale sit illud me-

dium ? dium ?

CIRCA PRIMUM Sic objicitur : CIRCA PRIMUM Sic objicitur :

1. Extrema multum distantia non uni- 1. Extrema multum distantia non uni- untur nisi per medium aliquod : multum untur nisi per medium aliquod : multum autem distant corporeum corruptibile autem distant corporeum corruptibile creatum, et incorporeum incorruptibile creatum, et incorporeum incorruptibile increatum: ergo non nisi aliquo medio increatum: ergo non nisi aliquo medio uniuntur talia autem sunt corpus et uniuntur talia autem sunt corpus et deitas ergo videtur, quod talis conjun- deitas ergo videtur, quod talis conjun- ctio indigeat medio. ctio indigeat medio.

2. Item, Minus distant creatum cor- 2. Item, Minus distant creatum cor-

1 Joan, 1, 14. 1 Joan, 1, 14.

. .

33 33

ruptibile corporeum, et creatum incor- ruptibile corporeum, et creatum incor- ruptibile et incorporeum, quam deitas ruptibile et incorporeum, quam deitas et corpus et corpus et tamen illa duo uniuntur et tamen illa duo uniuntur per medium, scilicet per spiritum corpo- per medium, scilicet per spiritum corpo- reum qui movetur in corpore ad modum reum qui movetur in corpore ad modum luminarium in mundo: ergo videtur, luminarium in mundo: ergo videtur, quod multo magis deitas et caro debeant quod multo magis deitas et caro debeant habere medium. habere medium. SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Quidquid aliquid per se facere po- 1. Quidquid aliquid per se facere po- terit sine medio, si utitur medio illo, in terit sine medio, si utitur medio illo, in illo medium erit superfluum: sed deitas illo medium erit superfluum: sed deitas se sine medio potest unire carni: ergo se sine medio potest unire carni: ergo medium erit superfluum. medium erit superfluum.

2. Præterea, Videtur, quod non ha- 2. Præterea, Videtur, quod non ha- buerit animam Christus. Ad vitam enim buerit animam Christus. Ad vitam enim non requiritur nisi quod est causa vitæ, non requiritur nisi quod est causa vitæ, et quod est vitam suscipiens: deitas au- et quod est vitam suscipiens: deitas au- tem præcipue est causa omnis vitæ, cor- tem præcipue est causa omnis vitæ, cor- pus autem suscipiens: ergo superfluam pus autem suscipiens: ergo superfluam habuit animam. habuit animam.

3. Præterea, Hoc videtur dicere Evan- 3. Præterea, Hoc videtur dicere Evan- gelium cum dicit: Verbum caro factum gelium cum dicit: Verbum caro factum est. Non dicit aliquid de anima. est. Non dicit aliquid de anima.

4. Præterea, Unio redimens suffecit in 4. Præterea, Unio redimens suffecit in origine peccati : sed origo peccati in origine peccati : sed origo peccati in carne est : ergo videtur, quod suffecit carne est : ergo videtur, quod suffecit unio deitatis ad carnem. unio deitatis ad carnem.

5. Item, Christus venitre dimere propa- 5. Item, Christus venitre dimere propa- ginem sed tantum secundum carnem ginem sed tantum secundum carnem propagamur: ergo secundum carnem propagamur: ergo secundum carnem tantum est unio, et non secundum spi- tantum est unio, et non secundum spi- ritum : quia animas omnes Deus de no- ritum : quia animas omnes Deus de no-

vo creat. vo creat.

CONTRA: CONTRA:

1. Totum totus assumpsit me, ut toti 1. Totum totus assumpsit me, ut toti mihi salutem gratificaret: sed præcipua mihi salutem gratificaret: sed præcipua pars nostri est anima: ergo illam prin- pars nostri est anima: ergo illam prin- cipaliter assumpsit. cipaliter assumpsit.

2. Item, Præcipua mors erat in anima: 2. Item, Præcipua mors erat in anima: ergo cum mortem destruere venerit, præ- ergo cum mortem destruere venerit, præ- cipue assumere animam debuit. cipue assumere animam debuit.

SOLUTIO. Dicendum, quod Christus as- SOLUTIO. Dicendum, quod Christus as- sumpsit animam, et corpus, et omnes sumpsit animam, et corpus, et omnes partes utriusque. partes utriusque.

Sed contra. Sed contra.

Contra. Contra.

Sclutio. Sclutio.

AD ID quod quæritur de medio, dicen- Ad object. 1. AD ID quod quæritur de medio, dicen- Ad object. 1.

XXVIII XXVIII

3 3

Adobject 2. Adobject 2.

Ad object. 3. Ad object. 3.

Ad object Ad object

4 et 5. 4 et 5.

34 34

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

dum quod ibi medium aliquo modo est dum quod ibi medium aliquo modo est unum ad alterum, sicut dicunt Sancti. unum ad alterum, sicut dicunt Sancti.

AD ID autem quod contra objicitur, AD ID autem quod contra objicitur, dicendum quod deitas ex parte sui non dicendum quod deitas ex parte sui non indiget medio sed congruebat medium indiget medio sed congruebat medium ex parte carnis, et hoc medium quale sit ex parte carnis, et hoc medium quale sit in sequenti articulo quæstionis determi- in sequenti articulo quæstionis determi- nabitur. nabitur.

AD ID quod objicitur, quod Christus AD ID quod objicitur, quod Christus non habuit animam, dicendum quod li- non habuit animam, dicendum quod li- cet deitas sit per se causa vitæ, tamen cet deitas sit per se causa vitæ, tamen non est causa vitæ, ut actus corporis non est causa vitæ, ut actus corporis physici quia sic esset forma corpori physici quia sic esset forma corpori unita, et faciens compositionem: quod unita, et faciens compositionem: quod absurdum est. Et talis causa vitæ exigi- absurdum est. Et talis causa vitæ exigi- tur in vita naturali: unde non esset ve- tur in vita naturali: unde non esset ve- rus homo si corpus tantum assumpsisset, rus homo si corpus tantum assumpsisset, nec vita sua esset ut a forma et causa nec vita sua esset ut a forma et causa naturali sed potius esset per effectum naturali sed potius esset per effectum miraculi, et non valeret nobis, eo quod miraculi, et non valeret nobis, eo quod ille talis non haberet convenientiam no- ille talis non haberet convenientiam no- biscum in natura speciei, et ideo debi- biscum in natura speciei, et ideo debi- tum nostrum solvere non potuisset. tum nostrum solvere non potuisset.

Ad ALIUD dicendum, quod caro in Ad ALIUD dicendum, quod caro in Evangelio ponitur pro toto homine: sed Evangelio ponitur pro toto homine: sed nominatur defectibilior pars, ideo ut os- nominatur defectibilior pars, ideo ut os- tendatur Christum nullam partem no- tendatur Christum nullam partem no- stræ naturæ despexisse, et infirmiora stræ naturæ despexisse, et infirmiora nostra accepisse. nostra accepisse.

AD ALIUD dicendum, quod licet pecca- AD ALIUD dicendum, quod licet pecca- tum in posteris sit in origine in corpore, tum in posteris sit in origine in corpore, tamen primo tantum est ab anima, et tamen primo tantum est ab anima, et etiam in posteris inficit animam. etiam in posteris inficit animam.

Item, In posteris non redimet tantum Item, In posteris non redimet tantum ab originali, sed etiam ab actuali: quia ab originali, sed etiam ab actuali: quia nostra poenitentia nihil valeret, si sua nostra poenitentia nihil valeret, si sua satisfactio non occideret peccatum ante satisfactio non occideret peccatum ante actuale, quod ut a causa prima ab anı- actuale, quod ut a causa prima ab anı-

ma est. ma est.

Quod non medium rei probatur hoc Quod non medium rei probatur hoc modo: modo:

Medio rei sublato aufertur conjunctio Medio rei sublato aufertur conjunctio quæ illo medio tenebatur: sed in triduo quæ illo medio tenebatur: sed in triduo anima non fuit conjuncta corpori: ergo anima non fuit conjuncta corpori: ergo si fuit medium rei, deitas tunc non debuit si fuit medium rei, deitas tunc non debuit esse conjuncta corpori, quod falsum est: esse conjuncta corpori, quod falsum est: quia deitas fuit unita carni in sepulcro, quia deitas fuit unita carni in sepulcro, et animæ in inferno. et animæ in inferno.

Si propter hoc dicatur ut fere omnes Si propter hoc dicatur ut fere omnes dicunt, quod est medium congruentiæ dicunt, quod est medium congruentiæ

tantum. tantum.

CONTRA: CONTRA:

1. Medio congruentiæ non posito in 1. Medio congruentiæ non posito in esse, adhuc extrema unibilia sunt: sed esse, adhuc extrema unibilia sunt: sed non posita anima, extrema non sunt non posita anima, extrema non sunt unibilia ad finem redemptionis : ergo unibilia ad finem redemptionis : ergo anima non est tantum medium congruen- anima non est tantum medium congruen- tiæ. PRIMA patet per se: Quia congruens tiæ. PRIMA patet per se: Quia congruens est decens quidem et conveniens, sed non est decens quidem et conveniens, sed non necessarium. SECUNDA probatur per sup- necessarium. SECUNDA probatur per sup- positionem sic: Ponamus Christum as- positionem sic: Ponamus Christum as- sumpsisse corpus sine anima, tunc sumpsisse corpus sine anima, tunc Christus non esset verus homo, et non Christus non esset verus homo, et non posset solvere debitum. posset solvere debitum.

2. Præterea, Corpus sine anima inas- 2. Præterea, Corpus sine anima inas- sumptibile est, sicut creatura quæ tan- sumptibile est, sicut creatura quæ tan- tum habet vestigium. tum habet vestigium.

ULTERIUS quæritur de hoc quod dicitur Ques ULTERIUS quæritur de hoc quod dicitur Ques animam per spiritum assumpsisse: ani- animam per spiritum assumpsisse: ani- ma enim et spiritus, id est, inferior et ma enim et spiritus, id est, inferior et superior pars in anima, sunt una sub- superior pars in anima, sunt una sub- stantia, ut dicit Augustinus: ergo unum stantia, ut dicit Augustinus: ergo unum per aliud non est assumptibile a Deo. per aliud non est assumptibile a Deo.

SOLUTIO. Dicendum ad primum quod solutio SOLUTIO. Dicendum ad primum quod solutio anima habet aliquid de medio rei. In anima habet aliquid de medio rei. In tenendo enim extrema habet rationem tenendo enim extrema habet rationem medii congruentiæ : sed in causando medii congruentiæ : sed in causando unibilitatem in altero extremorum, scili- unibilitatem in altero extremorum, scili- cet in carne, ut probat objectio, sic ha- cet in carne, ut probat objectio, sic ha- bet rationem medii rei et hoc extrahi- bet rationem medii rei et hoc extrahi- tur a Littera, ubi dicit, quod corpori de tur a Littera, ubi dicit, quod corpori de limo terræ formato non conguit deitatem limo terræ formato non conguit deitatem uniri et hoc verum est, nisi secundum uniri et hoc verum est, nisi secundum quod corpus participet animam. Et sic quod corpus participet animam. Et sic Secundo quæritur, Quale medium sit, patet, solutio ad primum quæsitum. Secundo quæritur, Quale medium sit, patet, solutio ad primum quæsitum. utrum rei, vel congruentiæ ? utrum rei, vel congruentiæ ?

ARTICULUS X. ARTICULUS X.

An sit medium rei vel congruentiæ ? An sit medium rei vel congruentiæ ?

A1 A1

quæst. quæst.

IN III SENTENT. DIST. II, B, ART. 11. IN III SENTENT. DIST. II, B, ART. 11.

AD ILLUD quod ulterius quæritur, di- AD ILLUD quod ulterius quæritur, di- cendum, quod anima, ut dicit Philoso- cendum, quod anima, ut dicit Philoso- phus, dicitur ab animando, et animat phus, dicitur ab animando, et animat per vires affixas organis, et illæ sunt ve- per vires affixas organis, et illæ sunt ve- getabilis potentiæ et sensibilis, et illæ getabilis potentiæ et sensibilis, et illæ potentiæ nisi conjungantur rationali, de potentiæ nisi conjungantur rationali, de se unibiles, scilicet deitati, non sunt : et se unibiles, scilicet deitati, non sunt : et ideo quantum ad hoc quod rationalis fa- ideo quantum ad hoc quod rationalis fa- cit eas unibiles, efficitur eis medium rei, cit eas unibiles, efficitur eis medium rei, sed in tenendo est medium congruentiæ: sed in tenendo est medium congruentiæ: quia posito per impossibile quod ratio- quia posito per impossibile quod ratio- nalis separetur a sensibili, non propter nalis separetur a sensibili, non propter hoc oporteret separari deitatem ab ea- hoc oporteret separari deitatem ab ea- dem, sicut quando separata fuit anima a dem, sicut quando separata fuit anima a corpore, non propter hoc deitas separa- corpore, non propter hoc deitas separa- batur ab eodem. batur ab eodem.

ARTICULUS XI. ARTICULUS XI.

Quomodo se habeat unio Dei sive divi- Quomodo se habeat unio Dei sive divi- næ essentiæ ad alias uniones in Chri- næ essentiæ ad alias uniones in Chri- sti incarnatione ? sti incarnatione ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit, Deinde quæritur de hoc quod dicit, ibi, B, § 2 : « Illa autem unio inexplica- ibi, B, § 2 : « Illa autem unio inexplica- bilis, etc. » bilis, etc. »

Et quæruntur tria, scilicet de modo Et quæruntur tria, scilicet de modo unionis ad naturalem unionem animæ unionis ad naturalem unionem animæ cum corpore. cum corpore.

Secundo quæritur, cujusmodi unum Secundo quæritur, cujusmodi unum sit istud unum? sit istud unum?

Tertio, utrum illa unio excludat ratio- Tertio, utrum illa unio excludat ratio- nem Manichæi, vel non? nem Manichæi, vel non?

CIRCA PRIMUM proceditur sic: CIRCA PRIMUM proceditur sic:

1. Dicimus communiter, quod Deus 1. Dicimus communiter, quod Deus est unitus carni : quæratur ergo, quid est unitus carni : quæratur ergo, quid significat ly unitus? Et videtur quod di- significat ly unitus? Et videtur quod di- vinam essentiam connotando effectum in vinam essentiam connotando effectum in creatura, per hanc regulam: Omne di- creatura, per hanc regulam: Omne di- ctum de Deo ex tempore ex compara- ctum de Deo ex tempore ex compara- tione ad creaturam, significat essentiam tione ad creaturam, significat essentiam divinam connotando effectum in crea- divinam connotando effectum in crea- tura tale est cum dicimus, est unitus tura tale est cum dicimus, est unitus

35 35

carni vel homini: ergo videtur essen- carni vel homini: ergo videtur essen- tiam divinam significare. tiam divinam significare.

SED CONTRA Per hor ly unitus non SED CONTRA Per hor ly unitus non haberet se ad Deum, nisi sicut ad cau- haberet se ad Deum, nisi sicut ad cau- sam ergo sicut cum dico, Deus est sam ergo sicut cum dico, Deus est creator, sufficienter exponitur, cum dici- creator, sufficienter exponitur, cum dici- tur, hoc est, Deus a quo est hæc creatu- tur, hoc est, Deus a quo est hæc creatu- ra ita sufficienter exponitur, Deus est ra ita sufficienter exponitur, Deus est unitus carni, id est, Deus est a quo est unitus carni, id est, Deus est a quo est hæc unio vel caro, quod falsum est, cum hæc unio vel caro, quod falsum est, cum hæc unio secundum Augustinum, Deum hæc unio secundum Augustinum, Deum faciat hominem, et hominem Deum : faciat hominem, et hominem Deum : ergo oportet, quod dicat aliquid plus. Et ergo oportet, quod dicat aliquid plus. Et quæro de illo plus, utrum ponatur circa quæro de illo plus, utrum ponatur circa essentiam divinam vel non? Si non : essentiam divinam vel non? Si non : íunc non facit unio illa Deum hominem, íunc non facit unio illa Deum hominem, quod falsum est: quia nihil facit circa quod falsum est: quia nihil facit circa hoc circa quod non ponitur. Si autem hoc circa quod non ponitur. Si autem ponitur circa Deum aut ab æterno est ponitur circa Deum aut ab æterno est circa Deum ergo ab æterno fecit eum circa Deum ergo ab æterno fecit eum hominem, cum ille sit ejus effectus, ut hominem, cum ille sit ejus effectus, ut dicit Augustinus. Si ex tempore: ergo dicit Augustinus. Si ex tempore: ergo aliquid cœpit esse circa Deum, quod non aliquid cœpit esse circa Deum, quod non ab æterno fuit circa ipsum, et sic varia- ab æterno fuit circa ipsum, et sic varia- bilis est, ut videtur, quod absit. bilis est, ut videtur, quod absit.

2. Si forte dicatur, ut quidam dicunt, 2. Si forte dicatur, ut quidam dicunt, quod illa unio secundum rem ponitur quod illa unio secundum rem ponitur circa hominis naturam, et secundum in- circa hominis naturam, et secundum in- tellectum ponitur circa Deum : sicut cum tellectum ponitur circa Deum : sicut cum dicitur creator, dependentia quæ est dicitur creator, dependentia quæ est causa respectus, realiter ponitur circa causa respectus, realiter ponitur circa creaturam sed quia respectus creaturæ creaturam sed quia respectus creaturæ non potest intelligi nisi correlativum ejus non potest intelligi nisi correlativum ejus intelligatur, ideo ratio nostra ponit re- intelligatur, ideo ratio nostra ponit re- spectum circa creatorem, qui tamen non spectum circa creatorem, qui tamen non est secundum rem. Si, inquam, sic dica- est secundum rem. Si, inquam, sic dica- tur. CONTRA Aliter est relativum pater, tur. CONTRA Aliter est relativum pater, et aliter filius quia pater est causa filii : et aliter filius quia pater est causa filii : similis autem similitudinem ponit in similis autem similitudinem ponit in utroque similium, et non dicit unum ma- utroque similium, et non dicit unum ma- gis dependentiam ad alterum quam reli- gis dependentiam ad alterum quam reli- quum. Similiter relationem dicit unio, quum. Similiter relationem dicit unio, quæ non significatur magis esse in altero quæ non significatur magis esse in altero unitorum quam in reliquo : unde non est unitorum quam in reliquo : unde non est simile de unione et creatore. simile de unione et creatore.

3. Præterea, Cum istius unionis sit 3. Præterea, Cum istius unionis sit facere unum, circa quod non ponitur se- facere unum, circa quod non ponitur se- cundum rem, circa hoc non erit ejus cundum rem, circa hoc non erit ejus effectus si ergo circa Deum realiter effectus si ergo circa Deum realiter

Quæst. Quæst.

Solutio Solutio

Ad 1. Ad 1.

36 36

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

non ponitur, non erit in Deo ejus effe. non ponitur, non erit in Deo ejus effe. ctus, et ita realiter hæc non esset vera, ctus, et ita realiter hæc non esset vera, Deus est homo, quod falsum est. Deus est homo, quod falsum est.

ULTERIUS quæritur, Si hæc unio sit ULTERIUS quæritur, Si hæc unio sit creator vel creatura? Si creator, tunc vi- creator vel creatura? Si creator, tunc vi- detur quod ab æterno fuerit: si creatura, detur quod ab æterno fuerit: si creatura, tunc quæritur, secundum quid fuit in ope- tunc quæritur, secundum quid fuit in ope- ribus sex dierum. Si dicatur, quod in ra- ribus sex dierum. Si dicatur, quod in ra- tione causali vel substantiali, tunc con- tione causali vel substantiali, tunc con- junctio adhuc videtur esse naturalis, quod junctio adhuc videtur esse naturalis, quod falsum est. falsum est.

SOLUTIO. Sine præjudicio dicendum, SOLUTIO. Sine præjudicio dicendum, quod aliud est cum dicitur, unio, et aliud quod aliud est cum dicitur, unio, et aliud est unitus: sicut aliud est creatio, et aliud est unitus: sicut aliud est creatio, et aliud creator creatio enim dicit relationem creator creatio enim dicit relationem prout est media inter creatorem et crea- prout est media inter creatorem et crea- turam, quæ secundum rem tenet se in turam, quæ secundum rem tenet se in creatura, et ideo non significat divinam creatura, et ideo non significat divinam essentiam, non est divina essentia. Simi- essentiam, non est divina essentia. Simi- liter unio dicit relationem quæ media est liter unio dicit relationem quæ media est habitudo inter Deum et hominem, et non habitudo inter Deum et hominem, et non est divina essentia, sed secundum rem est divina essentia, sed secundum rem radicatur in hominis natura. Si autem radicatur in hominis natura. Si autem dico, Deus est unitus, significat ly uni- dico, Deus est unitus, significat ly uni- tus habitudinem Dei et divinæ essentiæ tus habitudinem Dei et divinæ essentiæ in persona Filii ad hominis naturam, in persona Filii ad hominis naturam, quæ est ex consequenti secundum ratio- quæ est ex consequenti secundum ratio- nem in Deo, et non ut primo, quod sic nem in Deo, et non ut primo, quod sic patet. Unio quæ est relatio, est habitu- patet. Unio quæ est relatio, est habitu- do media inter Deum et hominem: ergo do media inter Deum et hominem: ergo causatur ab aliqua mutatione vel immu- causatur ab aliqua mutatione vel immu- tatione non autem hic mutatur nisi na- tatione non autem hic mutatur nisi na- tura hominis quæ assumitur : ergo causa tura hominis quæ assumitur : ergo causa relationis quæ est mutatio, non inveni- relationis quæ est mutatio, non inveni- tur nisi ex parte naturæ hominis, et ideo tur nisi ex parte naturæ hominis, et ideo relatio illa radicatur in natura hominis: relatio illa radicatur in natura hominis: sed quia homo cum Deo unum esse non sed quia homo cum Deo unum esse non potest, nisi per consequens Deus unum potest, nisi per consequens Deus unum sit cum homine, ideo e converso unio sit cum homine, ideo e converso unio attingit secundum rationem hoc modo attingit secundum rationem hoc modo Deum, licet ipse secundum rem non mu- Deum, licet ipse secundum rem non mu- telur, sed uno modo se habeat: et hoc telur, sed uno modo se habeat: et hoc fit ideo, quia aliquid mutatur ad ipsum fit ideo, quia aliquid mutatur ad ipsum hoc modo mutationis qui est unio. hoc modo mutationis qui est unio.

DICENDUM ergo ad primum, quod cum DICENDUM ergo ad primum, quod cum dicitur Deus unitus, intelligitur unio se- dicitur Deus unitus, intelligitur unio se- cundum rationem attingens ex conse- cundum rationem attingens ex conse-

quenti Deum : quia licet sit ab ipso, quia quenti Deum : quia licet sit ab ipso, quia Deus facit eam, non tamen significatur Deus facit eam, non tamen significatur ut ab ipso, et ideo bene concedo quod ut ab ipso, et ideo bene concedo quod non est simile de creatore et creatura. non est simile de creatore et creatura.

AD ALIUD dicendum, quod non ab AD ALIUD dicendum, quod non ab æterno fuit in Deo : quia unio creaturæ æterno fuit in Deo : quia unio creaturæ est et creatura, nec significatur ut reali- est et creatura, nec significatur ut reali- ter in ipso, quia circa eum non est cau- ter in ipso, quia circa eum non est cau- sa relationis illius quæ est mutatio, sed sa relationis illius quæ est mutatio, sed potius ut in ipso secundum rationem ex potius ut in ipso secundum rationem ex consequenti, ex eo quod aliud secundum consequenti, ex eo quod aliud secundum illain relationem se incepit habere ad illain relationem se incepit habere ad ipsum. ipsum.

AD ID quod objicitur, quod non facit AD ID quod objicitur, quod non facit unum nisi in eo circa quod ponitur se- unum nisi in eo circa quod ponitur se- cundum rem, dicendum quod non ideo cundum rem, dicendum quod non ideo facit unum quod æqualiter secundum facit unum quod æqualiter secundum rem ponatur in utroque unitorum, sed rem ponatur in utroque unitorum, sed potius ex consequenti respicit alterum potius ex consequenti respicit alterum unitorum, ut dictum est: quia scilicet unitorum, ut dictum est: quia scilicet homo unum cum Dei Filio esse non pot-- homo unum cum Dei Filio esse non pot-- est, nisi etiam non tantum intelligatur, est, nisi etiam non tantum intelligatur, sed etiam sit e converso, ita tamen quia sed etiam sit e converso, ita tamen quia illud causatur ex eo quod creatum sic se illud causatur ex eo quod creatum sic se habeat ad creatorem, non autem quod habeat ad creatorem, non autem quod creator se aliqualiter quantum est de se creator se aliqualiter quantum est de se habeat aliter quam habuit ab æterno, et habeat aliter quam habuit ab æterno, et quantum ad hunc modum unio ineffabi- quantum ad hunc modum unio ineffabi- lis et inintelligibilis est, ut dicit Joannes lis et inintelligibilis est, ut dicit Joannes Damascenus. Damascenus.

Ad Ad

A A

AD ILLUD quod ulterius quæritur, Se- Ad c AD ILLUD quod ulterius quæritur, Se- Ad c cundum quid fuit in operibus sex die- cundum quid fuit in operibus sex die- rum? Dicendum, quod secundum quod rum? Dicendum, quod secundum quod radicaliter fundatur in creatura, fuit ibi radicaliter fundatur in creatura, fuit ibi in ratione causali materiæ, quæ tamen in ratione causali materiæ, quæ tamen ratio causalis nihil aliud est quam ratio ratio causalis nihil aliud est quam ratio obedientiæ qua de creatura fieri potuit obedientiæ qua de creatura fieri potuit quod Creator per suam potentiam voluit, quod Creator per suam potentiam voluit, non quod per naturam vel Angelum pos- non quod per naturam vel Angelum pos- sit produci, et sic adhuc manet miracu- sit produci, et sic adhuc manet miracu- losa. losa.

IN III SENTENT. DIST. II, B, ART. 12. IN III SENTENT. DIST. II, B, ART. 12.

ARTICULUS XII. ARTICULUS XII.

37 37

ergo est minus unum. Sed Christus est ergo est minus unum. Sed Christus est unum unitate personæ : ergo ipse minus unum unitate personæ : ergo ipse minus habet de uno quam unum ex subjecto et habet de uno quam unum ex subjecto et accidente. accidente.

PRÆTEREA quæritur, Utrum magis Quæst. PRÆTEREA quæritur, Utrum magis Quæst.

Ad cujus unitatis similitudinem dicitur uniantur naturæ in persona Christi, vel Ad cujus unitatis similitudinem dicitur uniantur naturæ in persona Christi, vel

hæc unio sive unitas ? hæc unio sive unitas ?

Secundo quæritur, Cujusmodi unum Secundo quæritur, Cujusmodi unum sit istud unum? sit istud unum?

Videmus enim, quod ex materia et Videmus enim, quod ex materia et forma fit unum in natura, similiter ex forma fit unum in natura, similiter ex accidente et subjecto fit unum, similiter accidente et subjecto fit unum, similiter tres personæ in essentia una sunt unum : tres personæ in essentia una sunt unum : et quæritur, ad similitudinem cujus et quæritur, ad similitudinem cujus unitatis sit istud unum? unitatis sit istud unum?

1. Patet autem, quod non ad simili- 1. Patet autem, quod non ad simili- tudinem primæ unitatis: quia illa sunt tudinem primæ unitatis: quia illa sunt unum unitate formæ perficientis poten- unum unitate formæ perficientis poten- tiam Christus autem non sic est unum, tiam Christus autem non sic est unum, quia ipse est unum unitate personæ et quia ipse est unum unitate personæ et duas habet naturas. duas habet naturas.

Similiter non videtur esse unitas acci- Similiter non videtur esse unitas acci- dentis cum subjecto: quia neutra natu- dentis cum subjecto: quia neutra natu- rarum in Christo est alterius accidens. rarum in Christo est alterius accidens.

2. Item, Quanto magis distant unita, 2. Item, Quanto magis distant unita, tanto minus sunt unum quæ uniuntur, tanto minus sunt unum quæ uniuntur, quia dicit Philosophus quod habentium quia dicit Philosophus quod habentium symbolum, facilior est transmutatio ad symbolum, facilior est transmutatio ad invicem sed plus distant naturæ qua- invicem sed plus distant naturæ qua- rum alia est creata, alia increata, quam rum alia est creata, alia increata, quam illæ quarum una est accidens, alia sub- illæ quarum una est accidens, alia sub- stantia : ergo videtur, quod unio natura- stantia : ergo videtur, quod unio natura- rum in Christo habeat minus de uno, rum in Christo habeat minus de uno, quam unio subjecti et accidentis. quam unio subjecti et accidentis.

3. Item, Cum de multis dicatur unum, 3. Item, Cum de multis dicatur unum, ipsa una inter se ordinata sunt: unum ipsa una inter se ordinata sunt: unum enim ex materia et forma magis est enim ex materia et forma magis est unum quam unum ex subjecto et acci- unum quam unum ex subjecto et acci- dente, sicut dicimus individuum unum. dente, sicut dicimus individuum unum. Cum igitur persona addat etiam proprie- Cum igitur persona addat etiam proprie- tatem pertinentem ad dignitatem aut na- tatem pertinentem ad dignitatem aut na- turæ, sicut quodlibet individuum ratio- turæ, sicut quodlibet individuum ratio- nalis naturæ est persona, vel etiam di- nalis naturæ est persona, vel etiam di- gnitatem civilem, sicut dicimus prælatos gnitatem civilem, sicut dicimus prælatos personas, videtur unum personæ esse personas, videtur unum personæ esse post unum ex subjecto et accidente: post unum ex subjecto et accidente:

tres personæ in una natura divina? tres personæ in una natura divina?

Et videtur quod sic: quia tanta est Et videtur quod sic: quia tanta est unio in persona, quod Deum facit ho- unio in persona, quod Deum facit ho- minem, et hominem Deum et quid- minem, et hominem Deum et quid- quid convenit huic homini, convenit quid convenit huic homini, convenit Filio Dei, et e converso: hoc autem non Filio Dei, et e converso: hoc autem non est in divinis : non enim una persona fit est in divinis : non enim una persona fit alia propter unionem naturæ cum alia propter unionem naturæ cum nec quidquid convenit uni personæ, con- nec quidquid convenit uni personæ, con- venit et aliis necessario. venit et aliis necessario.

SED CONTRA: SED CONTRA:

els: els:

1. Dicit Bernardus in libro V de Con- 1. Dicit Bernardus in libro V de Con- sideratione, quod inter omnia una arcem sideratione, quod inter omnia una arcem tenet unitas Trinitatis. tenet unitas Trinitatis.

2. Præterea, Quanto aliquid simpli- 2. Præterea, Quanto aliquid simpli- cius est, tanto magis est unum: sed cius est, tanto magis est unum: sed simplicissimum esse tres personæ habent simplicissimum esse tres personæ habent in divina natura: ergo maxime sunt in divina natura: ergo maxime sunt unum in ipsa. unum in ipsa.

SOLUTIO. Dicendum, quod Christus est SOLUTIO. Dicendum, quod Christus est unum unitate personæ æternæ et ideo unum unitate personæ æternæ et ideo ipse magis est unum quam aliquod ipse magis est unum quam aliquod unum naturæ, et ideo nulli illorum uno- unum naturæ, et ideo nulli illorum uno- rum est similis sua unio: et hujus hæc rum est similis sua unio: et hujus hæc est ratio quia unum in natura est se- est ratio quia unum in natura est se- cundum ea quæ ordinant ad finem illius cundum ea quæ ordinant ad finem illius quod unitur et componitur: unde tot quod unitur et componitur: unde tot exiguntur ad unum hominem, quot exi- exiguntur ad unum hominem, quot exi- guntur ad perfectionem ejus secundum guntur ad perfectionem ejus secundum finem naturæ qui est ratiocinari: et ideo finem naturæ qui est ratiocinari: et ideo exiguntur esse, vivere, sentire, intelli- exiguntur esse, vivere, sentire, intelli- gere. Similiter illa exiguntur ad unum gere. Similiter illa exiguntur ad unum quod est Christus, quæ sufficiunt ad quod est Christus, quæ sufficiunt ad finem redemptionis ad illum autem (ut finem redemptionis ad illum autem (ut supra habitum est) exiguntur ut debeat, supra habitum est) exiguntur ut debeat, et sic exigitur ut homo sit exigitur et sic exigitur ut homo sit exigitur etiam ut possit, et quoad hoc exigitur ut etiam ut possit, et quoad hoc exigitur ut Deus perfectus sit et ideo Deus et ho- Deus perfectus sit et ideo Deus et ho- mo unus est Christus. mo unus est Christus.

: :

AD ALIUD dicendum, quod virtus unius AD ALIUD dicendum, quod virtus unius non accipitur secundum distantiam uni- non accipitur secundum distantiam uni-

Sed contra Sed contra

Solutio. Solutio. Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

38 38

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Ad 3. Ad 3.

Ad quest Ad quest Adobject. 1 Adobject. 1

Ad object.2. Ad object.2.

torum tantum, sed etiam secundum vir- torum tantum, sed etiam secundum vir- tutem unientis et ideo licet plus distent tutem unientis et ideo licet plus distent natura creata et increata, quam aliquæ natura creata et increata, quam aliquæ naturæ creatæ, tamen plus uniuntur naturæ creatæ, tamen plus uniuntur propter infinitam virtutem unientis. propter infinitam virtutem unientis.

AD ALIUD dicendum, quod verum est AD ALIUD dicendum, quod verum est quod unitas personæ minima est in illis quod unitas personæ minima est in illis in quibus fit unio in personali proprie- in quibus fit unio in personali proprie- tate consequente secundum naturam vel tate consequente secundum naturam vel tempus unitatem suppositi ex materia tempus unitatem suppositi ex materia et forma, et unitatem subjecti ex sub- et forma, et unitatem subjecti ex sub- jecto et accidente: sed hic non est ita, jecto et accidente: sed hic non est ita, imo fit unio in personam existentem, imo fit unio in personam existentem, quia in personam æternam : et ideo ista quia in personam æternam : et ideo ista major est aliis unionibus secundum na- major est aliis unionibus secundum na- turam existentibus. turam existentibus.

AD ULTIMUM dicendum, quod maxima AD ULTIMUM dicendum, quod maxima unio est trium personarum in una essen- unio est trium personarum in una essen- tia. Post hanc autem unio trium natura. tia. Post hanc autem unio trium natura. rum, scilicet corporis, et animæ, et dei- rum, scilicet corporis, et animæ, et dei- tatis in una persona : quia personæ sim- tatis in una persona : quia personæ sim- plicius esse habent in natura divina, sed plicius esse habent in natura divina, sed naturæ componuntur, et diversæ sub- naturæ componuntur, et diversæ sub- stantialiter manent in persona. stantialiter manent in persona.

AD ID autem quod contra objicitur, AD ID autem quod contra objicitur, dicendum quod hoc non impedit simpli- dicendum quod hoc non impedit simpli- citatem naturæ, quod ea quæ conve- citatem naturæ, quod ea quæ conve- niunt uni personæ non conveniunt alii: niunt uni personæ non conveniunt alii: quia hoc est propter oppositionem rela- quia hoc est propter oppositionem rela- tionis, et non propter naturæ divisio- tionis, et non propter naturæ divisio- nem. Sed in persona naturæ non ma- nem. Sed in persona naturæ non ma- nent tantum distinctæ : sed etiam sub- nent tantum distinctæ : sed etiam sub- stantialiter differentes. Sed unio in per- stantialiter differentes. Sed unio in per- sona iterum vincit alias naturales uniones sona iterum vincit alias naturales uniones creaturarum: quia in illis uniuntur di- creaturarum: quia in illis uniuntur di- versa in actum consequentem qui nul- versa in actum consequentem qui nul- lius est præcedentium, nec aliquid eo- lius est præcedentium, nec aliquid eo- rum sed quando uniuntur naturæ in rum sed quando uniuntur naturæ in persona Christi, unitur natura assumpta persona Christi, unitur natura assumpta in unientem, non in aliquod tertium in unientem, non in aliquod tertium consequens unionem eorum. consequens unionem eorum.

ARTICULUS XIII. ARTICULUS XIII.

Quale unitum est Christus, aut qua uni- Quale unitum est Christus, aut qua uni- tate Christus dicitur unum ? tate Christus dicitur unum ?

Deinde quæritur de hoc quod tertio Deinde quæritur de hoc quod tertio loco dicit, ibi, B, & 3 : « Non sunt ergo loco dicit, ibi, B, & 3 : « Non sunt ergo audiendi, etc. » audiendi, etc. »

Videtur enim, quod teneat ratio Ma- Videtur enim, quod teneat ratio Ma- nichæi : quia nichæi : quia

1. Si aliqua duo omnino idem sunt 1. Si aliqua duo omnino idem sunt in re, quidquid secundum rem convenit in re, quidquid secundum rem convenit uni, convenit et alii: sed Filius Dei se- uni, convenit et alii: sed Filius Dei se- cundum rem omnino idem est cum di- cundum rem omnino idem est cum di- vina natura, et e converso: ergo quid- vina natura, et e converso: ergo quid- quid secundum rem convenit Filio Dei, quid secundum rem convenit Filio Dei, convenit et naturæ divinæ : sed si car- convenit et naturæ divinæ : sed si car- nem veram assumpsit, convenit Filio nem veram assumpsit, convenit Filio Dei esse natum, passum, lassatum, esu- Dei esse natum, passum, lassatum, esu- rientem, et hujusmodi: ergo hoc conve- rientem, et hujusmodi: ergo hoc conve- nit naturæ divinæ ; et ita inquinatur nit naturæ divinæ ; et ita inquinatur humana carne, ut videtur. humana carne, ut videtur.

2. Præterea, Non videtur conveniens 2. Præterea, Non videtur conveniens exemplum quod ponit de radiis solis : exemplum quod ponit de radiis solis : quia illi non uniuntur fæcibus. quia illi non uniuntur fæcibus.

3. Præterea, Videmus quod etiam spi- 3. Præterea, Videmus quod etiam spi- ritualis substantia quæ simplicior est ritualis substantia quæ simplicior est quam radii solis, passibilitatem, vel quam radii solis, passibilitatem, vel compassibilitatem contrahat a corpore compassibilitatem contrahat a corpore cui unitur, ut anima rationalis: ergo cui unitur, ut anima rationalis: ergo videtur, quod similiter fiat in unione di- videtur, quod similiter fiat in unione di- vinæ naturæ et humanæ. vinæ naturæ et humanæ.

SOLUTIO. Dicendum ad primum, quod solutio SOLUTIO. Dicendum ad primum, quod solutio idem re sunt essentia divina et persona : idem re sunt essentia divina et persona : non tamen sunt idem in modo intelli- non tamen sunt idem in modo intelli- gendi et attribuendi. Non distingui enim gendi et attribuendi. Non distingui enim attribuitur essentiæ, distingui vero per- attribuitur essentiæ, distingui vero per- sonæ et personæ generare et generari, sonæ et personæ generare et generari, sed non essentiæ: et ideo quæ ad alte- sed non essentiæ: et ideo quæ ad alte- rum sunt, conveniunt personæ, et non rum sunt, conveniunt personæ, et non essentiæ sed nasci, pati, et hujusmodi, essentiæ sed nasci, pati, et hujusmodi, vim distinguentium habent, ut supra vim distinguentium habent, ut supra habitum est et ideo ista non conveniunt habitum est et ideo ista non conveniunt

IN III SENTENT. DIST. II, C. IN III SENTENT. DIST. II, C.

essentiæ divinæ et quantum ad Theo- essentiæ divinæ et quantum ad Theo- logum est mutatio prædicamenti, quia logum est mutatio prædicamenti, quia mutatur quis in quid. mutatur quis in quid.

Si forte dicatur, quod secundum hoc Si forte dicatur, quod secundum hoc etiam essentiæ divinæ non convenit in- etiam essentiæ divinæ non convenit in- carnari dicendum secundum supra carnari dicendum secundum supra dicta, quod non convenit ei primo, imo dicta, quod non convenit ei primo, imo personæ primo convenit, et essentiæ ut personæ primo convenit, et essentiæ ut est idem personæ. Sed non simile de est idem personæ. Sed non simile de incarnarı, et pati, et nasci, et hujusmo- incarnarı, et pati, et nasci, et hujusmo- di: quia incarnari non dicit nisi carni di: quia incarnari non dicit nisi carni sociari, quod est esse per se in alio, id sociari, quod est esse per se in alio, id est in eo quod alterum est in modo attri- est in eo quod alterum est in modo attri- buendi. Sed nasci, pati, et hujusmodi, buendi. Sed nasci, pati, et hujusmodi, dicunt actus vel passiones ex carne con- dicunt actus vel passiones ex carne con- sequentes et ideo immediate sunt per- sequentes et ideo immediate sunt per- sonæ gratia naturæ humanæ, et non sonæ gratia naturæ humanæ, et non per se. Cum autem naturæ maneant in per se. Cum autem naturæ maneant in Christo distinctæ, et etiam proprietates Christo distinctæ, et etiam proprietates earum, sequitur quod non conveniant earum, sequitur quod non conveniant hæc divinæ naturæ. Cujus probatio hæc hæc divinæ naturæ. Cujus probatio hæc est Cum essentiale prædicabile prædi- est Cum essentiale prædicabile prædi- catur de aliquo, eo ipso quod illud poni- catur de aliquo, eo ipso quod illud poni- tur de illo esse, oppositum illius prædi- tur de illo esse, oppositum illius prædi- cati removetur ab eodem subjecto : ut cati removetur ab eodem subjecto : ut cum dicitur, Homo est animal, possum cum dicitur, Homo est animal, possum eo ipso inferre: ergo nec est lapis, nec eo ipso inferre: ergo nec est lapis, nec lignum, nec hujusmodi. Ergo similiter lignum, nec hujusmodi. Ergo similiter cum dicitur, Christus natus, passus, ista cum dicitur, Christus natus, passus, ista sunt prædicata non per se Filio Dei con- sunt prædicata non per se Filio Dei con-

39 39

venientia, sed potius gratia naturæ hu- venientia, sed potius gratia naturæ hu- manæ cum igitur natura humana op- manæ cum igitur natura humana op- positionem et distinctionem habeat in positionem et distinctionem habeat in Christo ad divinam, eo ipso quod conve- Christo ad divinam, eo ipso quod conve- niunt gratia humanæ, gratia divinæ non niunt gratia humanæ, gratia divinæ non conveniunt ergo nec divinæ. Et sic se- conveniunt ergo nec divinæ. Et sic se- quitur, Christus est passus : ergo divina quitur, Christus est passus : ergo divina natura non est passa. natura non est passa.

AD ID quod objicitur de exemplo, di- AD ID quod objicitur de exemplo, di- cendum quod exemplum conveniens est: cendum quod exemplum conveniens est: propter hoc enim quod cœlestium cor- propter hoc enim quod cœlestium cor- porum et inferiorum non est materia porum et inferiorum non est materia una, ideo unum non agit in aliud im- una, ideo unum non agit in aliud im- mutando secundum speciem : ergo multo mutando secundum speciem : ergo multo minus minus nulla est convenientia nulla est convenientia quorum quorum nec in materia nec in alio univoco, sicut nec in materia nec in alio univoco, sicut se habet natura divina ad omnia creata : se habet natura divina ad omnia creata : et sic non incurrit aliquid inquinatum in et sic non incurrit aliquid inquinatum in

eam. eam.

AD ID quod objicitur de anima ratio- AD ID quod objicitur de anima ratio- nali, dicendum quod secus est: quia li- nali, dicendum quod secus est: quia li- cet illa non habeat materiam ex qua cet illa non habeat materiam ex qua sit, tamen habet materiam in qua sit sit, tamen habet materiam in qua sit sicut motor et forma: et ideo unitur sicut motor et forma: et ideo unitur illi, et afficitur ex illa. Sic autem non illi, et afficitur ex illa. Sic autem non in materia est deitas: sed potius sociata in materia est deitas: sed potius sociata distincta manens ad perficiendam unio- distincta manens ad perficiendam unio- nem in persona, cui propter unionem nem in persona, cui propter unionem conveniunt ista, nasci, pati, etc. conveniunt ista, nasci, pati, etc.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

C. Quod Verbum simul assumpsit carnem, et animam : neque caro prius est C. Quod Verbum simul assumpsit carnem, et animam : neque caro prius est concepta quam assumpta. concepta quam assumpta.

Si autem quæritur, Utrum Verbum carnem simul et animam assumpse- Si autem quæritur, Utrum Verbum carnem simul et animam assumpse- rit, an prius animam quam carnem, vel carnem quam animam ; et utrum rit, an prius animam quam carnem, vel carnem quam animam ; et utrum caro illa prius fuerit in utero Virginis concepta, et postea assumpta ? caro illa prius fuerit in utero Virginis concepta, et postea assumpta ? Verissime et absque ulla ambiguitate dicitur, quia ex quo Deus hominem Verissime et absque ulla ambiguitate dicitur, quia ex quo Deus hominem assumpsit, totum assumpsit, simulque sibi univit animam et carnem : nec assumpsit, totum assumpsit, simulque sibi univit animam et carnem : nec caro prius fuit concepta, et postmodum assumpta, sed in conceptione as- caro prius fuit concepta, et postmodum assumpta, sed in conceptione as- sumpta, et in assumptione concepta. Unde Augustinus in libro de Fide ad sumpta, et in assumptione concepta. Unde Augustinus in libro de Fide ad Petrum Firmissime tene, et nullatenus dubites, non carnem Christi sine Petrum Firmissime tene, et nullatenus dubites, non carnem Christi sine

40 40

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

divinitate conceptam in utero Virginis priusquam susciperetur a Verbo : divinitate conceptam in utero Virginis priusquam susciperetur a Verbo : sed ipsum Verbum Deum suæ carnis acceptione conceptum, ipsamque sed ipsum Verbum Deum suæ carnis acceptione conceptum, ipsamque carnem Verbi incarnatione conceptam . Idem in libro de Trinitate: Non carnem Verbi incarnatione conceptam . Idem in libro de Trinitate: Non esset Dei hominumque mediator, nisi esset idem Deus, idem homo in esset Dei hominumque mediator, nisi esset idem Deus, idem homo in utroque unus et verus : quam servilem formam a solo Filio susceptam, tota utroque unus et verus : quam servilem formam a solo Filio susceptam, tota Trinitas (cujus una est voluntas et operatio) fecit. Non autem in utero Trinitas (cujus una est voluntas et operatio) fecit. Non autem in utero Virginis prius caro suscepta est, et postmodum divinitas venit in carnem : Virginis prius caro suscepta est, et postmodum divinitas venit in carnem : sed mox ut Verbum venit in uterum, servata veritate propriæ naturæ sed mox ut Verbum venit in uterum, servata veritate propriæ naturæ factum est caro et perfectus homo, id est, in veritate carnis et animæ natus factum est caro et perfectus homo, id est, in veritate carnis et animæ natus est. De hoc etiam Gregorius in Moralibus ait: Angelo nuntiante et est. De hoc etiam Gregorius in Moralibus ait: Angelo nuntiante et Spiritu adveniente, mox Verbum in utero, mox intra uterum Verbum Spiritu adveniente, mox Verbum in utero, mox intra uterum Verbum

caro 3. caro 3.

ARTICULUS XIV. ARTICULUS XIV.

An Christus simul sibi corpus formavit, An Christus simul sibi corpus formavit, consolidavit, et unwit? consolidavit, et unwit?

Deinde veniendum est ad tertiam par- Deinde veniendum est ad tertiam par- tem in qua Magister determinat, utrum tem in qua Magister determinat, utrum simul tempore assumpsit corpus et ani- simul tempore assumpsit corpus et ani- mam? et incipit, ibi, « Si autem quæritur, mam? et incipit, ibi, « Si autem quæritur, Utrum Verbum, etc. » Utrum Verbum, etc. »

In isto autem capitulo determinatur, In isto autem capitulo determinatur, quod simul Christus formavit et univit quod simul Christus formavit et univit sibi corpus et Littera per se patet. sibi corpus et Littera per se patet.

Sed dubium incidit de hoc quod dicit, Sed dubium incidit de hoc quod dicit, quod simul formavit et univit sibi cor- quod simul formavit et univit sibi cor- pus. pus.

Dicit enim Apostolus, quod per omnia Dicit enim Apostolus, quod per omnia debuit fratribus assimilari *: ergo videtur, debuit fratribus assimilari *: ergo videtur, quod in modo assumendi corpus, et ita quod in modo assumendi corpus, et ita prius debuit formare, et postea unire. prius debuit formare, et postea unire.

2. Item, Augustinus in libro IV de Tri- 2. Item, Augustinus in libro IV de Tri- nitate dicit Nec immerito in ædifica- nitate dicit Nec immerito in ædifica- tione Dominici corporis in cujus figura tione Dominici corporis in cujus figura

1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Fide ad Petrum, 1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Fide ad Petrum, сар. 18. сар. 18.

2 IDEM, Lib. I de Trinitate, cap. ult. 2 IDEM, Lib. I de Trinitate, cap. ult.

3 S. GREGORIUS, Lib. XVIII de Moralibus, 3 S. GREGORIUS, Lib. XVIII de Moralibus,

templum a Judæis destructum triduo se templum a Judæis destructum triduo se resuscitaturum esse dicebat, numerus ipse resuscitaturum esse dicebat, numerus ipse senarius pro anno positus esse intelligi- senarius pro anno positus esse intelligi- tur dixerunt enim, Quadraginta et sex tur dixerunt enim, Quadraginta et sex annis ædificatum est templum, et quadra- annis ædificatum est templum, et quadra- gies sexies seni fiunt ducenti septuaginta gies sexies seni fiunt ducenti septuaginta sex, qui numerus dierum complet novem sex, qui numerus dierum complet novem menses et sex dies: qui tamquam decem menses et sex dies: qui tamquam decem menses parientibus fœminis imputantur: menses parientibus fœminis imputantur: non quia omnes ad sextum diem post non quia omnes ad sextum diem post nonum mensem perveniunt, sed quia nonum mensem perveniunt, sed quia ipsa perfectio corporis Domini tot diebus ipsa perfectio corporis Domini tot diebus ad partum perducta comperitur, sicut a ad partum perducta comperitur, sicut a majoribus traditum suscipiens Ecclesiæ majoribus traditum suscipiens Ecclesiæ custodit auctoritas: octavo enim kalen- custodit auctoritas: octavo enim kalen- das Aprilis conceptus creditur, quo et das Aprilis conceptus creditur, quo et passus. Ergo videtur, quod tanta fuit passus. Ergo videtur, quod tanta fuit successio dierum in formatione corporis, successio dierum in formatione corporis, quod non totum factum est semel et quod non totum factum est semel et