Solutio. Solutio.

328 328

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ralem ergo necessario ponit aliquid ralem ergo necessario ponit aliquid fuisse prius respectu illius temporalis : fuisse prius respectu illius temporalis : ergo ratione illius causabitur necessitas, ergo ratione illius causabitur necessitas, sicut et in præterito dicto vel facto, et sicut et in præterito dicto vel facto, et multo amplius. multo amplius.

Præterea, Sit, quod sequatur neces- Præterea, Sit, quod sequatur neces- sitas salutis a præsenti: ut cum dicitur, sitas salutis a præsenti: ut cum dicitur, Iste prædestinatur, cum hac impossibile Iste prædestinatur, cum hac impossibile est verificari istam, Iste præscitur, vel iste est verificari istam, Iste præscitur, vel iste non salvabitur: quia cum dicitur, Iste non salvabitur: quia cum dicitur, Iste prædestinatur, hoc est idem quod salvan- prædestinatur, hoc est idem quod salvan- dus prævidetur, et salus sibi præparatur, dus prævidetur, et salus sibi præparatur, et in finali gratia morietur, et gratia sibi et in finali gratia morietur, et gratia sibi data bene utetur cum quibus omnibus data bene utetur cum quibus omnibus impossibile est verificari suas contradi- impossibile est verificari suas contradi- ctorias: ergo videtur, quod nulla istarum ctorias: ergo videtur, quod nulla istarum solutionum sit conveniens. solutionum sit conveniens.

SOLUTIO. Sine præjudicio dicendum, SOLUTIO. Sine præjudicio dicendum, quod hic exclamandum est cum Apostolo, quod hic exclamandum est cum Apostolo, ad Roman. x1, 33: O altitudo divitia- ad Roman. x1, 33: O altitudo divitia- rum sapientiæ, et scientiæ Der ! quam rum sapientiæ, et scientiæ Der ! quam incomprehensibilia sunt judicia ejus, et incomprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viæ ejus! Dicimus tamen investigabiles viæ ejus! Dicimus tamen asserendo duo, scilicet nullum cogi ad asserendo duo, scilicet nullum cogi ad peccandum, vel ad faciendum bonum, et peccandum, vel ad faciendum bonum, et Deum in sua scientia non posse falli : et Deum in sua scientia non posse falli : et ideo redeundum est ad priorem solutio- ideo redeundum est ad priorem solutio- nem, et dicendum, quod major est du- nem, et dicendum, quod major est du- plex, scilicet quod potest esse composita, plex, scilicet quod potest esse composita, vel divisa sive de re, vel de dicto, sci- vel divisa sive de re, vel de dicto, sci- licet, omnem prædestinatum necesse est licet, omnem prædestinatum necesse est salvari et si in sensu compositionis as- salvari et si in sensu compositionis as- sumitur minor sic, aliquis est præde- sumitur minor sic, aliquis est præde- stinatus, vel iste est prædestinatus, non stinatus, vel iste est prædestinatus, non valebit illatio, nisi cum reduplicatione valebit illatio, nisi cum reduplicatione sic ergo iste in quantum prædestina- sic ergo iste in quantum prædestina- tus, salvabitur de necessitate: quoniam tus, salvabitur de necessitate: quoniam si aliquod prædicatum per se convenit si aliquod prædicatum per se convenit medio sicut salus prædestinato, et assu- medio sicut salus prædestinato, et assu- mitur sub medio, non sequitur conclusio mitur sub medio, non sequitur conclusio per se, nisi cum reduplicatione formæ per se, nisi cum reduplicatione formæ

medii circa ipsum sicut, Omne album medii circa ipsum sicut, Omne album necessario disgregat visum: equus est necessario disgregat visum: equus est albus non sequitur: ergo necessario albus non sequitur: ergo necessario disgregat visum, nisi in quantum albus disgregat visum, nisi in quantum albus reduplicatur. et hoc modo non infert reduplicatur. et hoc modo non infert prædicta argumentatio: unde patet, quod prædicta argumentatio: unde patet, quod procedit in sensu divisionis. procedit in sensu divisionis.

AD HOC autem quod quæritur de ista, AD HOC autem quod quæritur de ista, Iste est prædestinatus, utrum sit de inesse Iste est prædestinatus, utrum sit de inesse simpliciter, vel de inesse ut nunc? Vide- simpliciter, vel de inesse ut nunc? Vide- tur mihi esse dicendum, quod si est tur mihi esse dicendum, quod si est prædestinatus, hoc est, si hoc ponitur, prædestinatus, hoc est, si hoc ponitur, tunc est de inesse simpliciter: sed tamen tunc est de inesse simpliciter: sed tamen non sequitur, quod necessario salvabi- non sequitur, quod necessario salvabi- tur et hujus causa supra determinata tur et hujus causa supra determinata

est est

a a

quia licet prædestinatio sit ordo quia licet prædestinatio sit ordo necessarius ad salutem, non tamen necessarius ad salutem, non tamen subjecto tollit potentiam contrarii ordi- subjecto tollit potentiam contrarii ordi- nis quæ radicatur in flexibilitate liberi nis quæ radicatur in flexibilitate liberi arbitrii sed hoc non faciunt aliæ formæ arbitrii sed hoc non faciunt aliæ formæ positæ circa subjectum, ut supra dictum positæ circa subjectum, ut supra dictum

est. est.

Notandum tamen, quod quidam Ma- Notandum tamen, quod quidam Ma- gistri dicunt supra improbatas solutio- gistri dicunt supra improbatas solutio- nes, quod si possunt defendi, faciliores nes, quod si possunt defendi, faciliores sunt quam ista solutio. sunt quam ista solutio.

Alu etiam dicunt, quod scientia Dei Alu etiam dicunt, quod scientia Dei eodem modo se habet ad plura scita et eodem modo se habet ad plura scita et ad pauciora, et ad diversa et opposita : ad pauciora, et ad diversa et opposita : et ideo dicunt, quod scientia Dei eodem et ideo dicunt, quod scientia Dei eodem modo invariabilis permanet, si prævisus modo invariabilis permanet, si prævisus salvari non salvatur, sicut si salvatur : salvari non salvatur, sicut si salvatur : et si plures salvantur quam prævisi sunt et si plures salvantur quam prævisi sunt salvari, et si tot, et si pauciores : et hanc salvari, et si tot, et si pauciores : et hanc solutionem non possum intelligere, eo solutionem non possum intelligere, eo quod præscientia et prædestinatio non quod præscientia et prædestinatio non dicunt scientiam ex parte scientis tan- dicunt scientiam ex parte scientis tan- tum, sed connotant respectum ad hunc et tum, sed connotant respectum ad hunc et ad illum determinatum in numero. Ta- ad illum determinatum in numero. Ta- men quilibet potest eligere sibi opinio- men quilibet potest eligere sibi opinio- nem ex his quæ sibi magis placent. nem ex his quæ sibi magis placent.

IN I SENTENT. DIST. XL, D. IN I SENTENT. DIST. XL, D.

329 329

D. Quid sit reprobatio Dei, et in quibus consideretur, et quis sit prædestinationis D. Quid sit reprobatio Dei, et in quibus consideretur, et quis sit prædestinationis effectus ? effectus ?

Cumque prædestinatio sit gratiæ præparatio, id est, divina electio qua Cumque prædestinatio sit gratiæ præparatio, id est, divina electio qua elegit quos voluit ante mundi constitutionem, ut ait Apostolus': reproba- elegit quos voluit ante mundi constitutionem, ut ait Apostolus': reproba- tis e converso intelligenda est præscientia iniquitatis quorumdam, et præ- tis e converso intelligenda est præscientia iniquitatis quorumdam, et præ- paratio damnationis eorumdem. Sicut enim prædestinationis effectus illa paratio damnationis eorumdem. Sicut enim prædestinationis effectus illa gratia est, qua in præsenti justificamur, atque ad recte vivendum, et in gratia est, qua in præsenti justificamur, atque ad recte vivendum, et in bono perseverandum adjuvamur, et illa qua in futuro beatificamur: ita bono perseverandum adjuvamur, et illa qua in futuro beatificamur: ita reprobatio Dei, qua ab æterno non eligendo quosdam reprobavit, secun- reprobatio Dei, qua ab æterno non eligendo quosdam reprobavit, secun- dum duo consideratur: quorum alterum præscit et non præparat, id est, dum duo consideratur: quorum alterum præscit et non præparat, id est, iniquitatem alterum præscit et præparat, scilicet æternam pœnam. Unde iniquitatem alterum præscit et præparat, scilicet æternam pœnam. Unde Augustinus ad Prosperum et Hilarium: Hæc, inquit, regula inconcusse Augustinus ad Prosperum et Hilarium: Hæc, inquit, regula inconcusse tenenda est, peccatores in peccatis præscitos esse, non præparatos, pœnam tenenda est, peccatores in peccatis præscitos esse, non præparatos, pœnam autem esse præparatam. Præparavit enim Deus (ut ait Augustinus in libro autem esse præparatam. Præparavit enim Deus (ut ait Augustinus in libro de Bono perseverantiæ ³) in præscientia sua, quibus voluit bona sua : et de Bono perseverantiæ ³) in præscientia sua, quibus voluit bona sua : et quibuscumque donat, procul dubio se donaturum esse præscivit. Præpa- quibuscumque donat, procul dubio se donaturum esse præscivit. Præpa- ravit etiam Deus (ut ait Fulgentius ³) malis ignem æternum: illis utique ravit etiam Deus (ut ait Fulgentius ³) malis ignem æternum: illis utique quos juste præparavit ad luenda supplicia, nec tamen præparavit ad fa- quos juste præparavit ad luenda supplicia, nec tamen præparavit ad fa- cienda peccata. Præparavit enim Deus quod divina æquitas redderet, non cienda peccata. Præparavit enim Deus quod divina æquitas redderet, non quod humana iniquitas admitteret. Non enim sicut præparavit Sanctos quod humana iniquitas admitteret. Non enim sicut præparavit Sanctos ad justitiam percipiendam, sic præparavit iniquos ad justitiama mittendam: ad justitiam percipiendam, sic præparavit iniquos ad justitiama mittendam: quia pravitatis præparator numquam fuit. quia pravitatis præparator numquam fuit.

Sicut ergo prædestinatio Dei proprie est præscientia et præparatio be- Sicut ergo prædestinatio Dei proprie est præscientia et præparatio be- neficiorum Dei, quibus certissime liberantur quicumque liberantur: ita re- neficiorum Dei, quibus certissime liberantur quicumque liberantur: ita re- probatio Dei est præscientia malitiæ in quibusdam non finiendæ, et præ- probatio Dei est præscientia malitiæ in quibusdam non finiendæ, et præ- paratio pœnæ non terminandæ. Et sicut prædestinationis effectus est paratio pœnæ non terminandæ. Et sicut prædestinationis effectus est gratiæ appositio, ita reprobationis æternæ quodammodo effectus esse vi- gratiæ appositio, ita reprobationis æternæ quodammodo effectus esse vi- detur obduratio. Nec obdurat Deus (ut ait Augustinus ad Sixtum ") impar- detur obduratio. Nec obdurat Deus (ut ait Augustinus ad Sixtum ") impar- tiendo malitiam, sed non impartiendo gratiam, sicut nec digni sunt. Quibus tiendo malitiam, sed non impartiendo gratiam, sicut nec digni sunt. Quibus

1 Ad Ephes. 1, 4: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, etc. 1 Ad Ephes. 1, 4: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, etc.

2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Bono perseverantiæ, cap. 17. 2 S. AUGUSTINUS, Lib. de Bono perseverantiæ, cap. 17.

3 Et habetur in Glossa ordinaria ad cap. VII ad Romanos (Nota P. J). 3 Et habetur in Glossa ordinaria ad cap. VII ad Romanos (Nota P. J).

* S. AUGUSTINUS, ad Sixtum, Epist. 105. * S. AUGUSTINUS, ad Sixtum, Epist. 105.

330 330

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

enim non impartitur, nec digni sunt, nec merentur: potius ut non impar- enim non impartitur, nec digni sunt, nec merentur: potius ut non impar- tiatur, hoc digni sunt, hoc merentur. Unde Apostolus ait: Cujus vult mise- tiatur, hoc digni sunt, hoc merentur. Unde Apostolus ait: Cujus vult mise- retur Deus, et quem vult indurat': misericordiam appellans prædestina- retur Deus, et quem vult indurat': misericordiam appellans prædestina- tionem, et præcipue prædestinationis effectum, id est, gratiæ appositionem: tionem, et præcipue prædestinationis effectum, id est, gratiæ appositionem: obdurationem vero gratiæ privationem. Non enim (ut ait Augustinus ad obdurationem vero gratiæ privationem. Non enim (ut ait Augustinus ad Simplicianum) intelligendum est quod Deus ita induret, quasi quemquam Simplicianum) intelligendum est quod Deus ita induret, quasi quemquam peccare cogat: sed tamen quibusdam peccatoribus misericordiam justifi- peccare cogat: sed tamen quibusdam peccatoribus misericordiam justifi- cationis suæ non largitur, et ob hoc eos indurare dicitur, quia non eorum cationis suæ non largitur, et ob hoc eos indurare dicitur, quia non eorum miseretur, non quia impellit ut peccent. Eorum autem non miseretur, miseretur, non quia impellit ut peccent. Eorum autem non miseretur, quibus gratiam non esse præbendam æquitate occultissima, et ab humanis quibus gratiam non esse præbendam æquitate occultissima, et ab humanis sensibus remotissima judicat: quam non aperit, sed miratur Apostolus di- sensibus remotissima judicat: quam non aperit, sed miratur Apostolus di- cens: O altitudo divitiarum sapientiæ, et scientiæ Dei ³ ! cens: O altitudo divitiarum sapientiæ, et scientiæ Dei ³ !

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

« Cumque prædestinatio sit gratiæ « Cumque prædestinatio sit gratiæ præparatio, etc. » præparatio, etc. »

Hic incipit secunda pars hujus distin- Hic incipit secunda pars hujus distin- ctionis, in qua agit de reprobatione: et ctionis, in qua agit de reprobatione: et dividitur in duas partes. In prima tangit dividitur in duas partes. In prima tangit causam ejus. In secunda tangit effectus, causam ejus. In secunda tangit effectus, ibi, D, § 2: « Sicut ergo prædestinatio ibi, D, § 2: « Sicut ergo prædestinatio Dei proprie est præscientia, etc. » Dei proprie est præscientia, etc. »

Incidit autem dubium primo de hoc Incidit autem dubium primo de hoc quod dicit in principio, ibi, « Cumque quod dicit in principio, ibi, « Cumque prædestinatio sit gratiæ præparatio, prædestinatio sit gratiæ præparatio, est, divina electio, etc. » est, divina electio, etc. »

ARTICULUS XVII. ARTICULUS XVII.

An Deo conveniat eligere? An Deo conveniat eligere?

id id

Quæritur enim de electione, An Deo Quæritur enim de electione, An Deo conveniat eligere ? conveniat eligere ?

1 Ad Roman. 1x, 18. 1 Ad Roman. 1x, 18.

2 S. AUGUSTINUS, Lib. I ad Simplicianum. 2 S. AUGUSTINUS, Lib. I ad Simplicianum.

Et secundo, Quid sit electio ? Et secundo, Quid sit electio ?

Et tertio, Utrum electio secundum ra- Et tertio, Utrum electio secundum ra- tionem intelligentiæ sit ante prædestina- tionem intelligentiæ sit ante prædestina- tionem, vel post? tionem, vel post?

Quarto, Ad quid sit? Quarto, Ad quid sit? Quinto, Cujus sit ? Quinto, Cujus sit ?

CIRCA PRIMUM proceditur sic: CIRCA PRIMUM proceditur sic:

1. Dicit Damascenus, quod electio non 1. Dicit Damascenus, quod electio non cadit in Deum. quia natura divina non cadit in Deum. quia natura divina non est possibilis ad ignorantiam: ergo vi- est possibilis ad ignorantiam: ergo vi- detur, quod non conveniat eligere. detur, quod non conveniat eligere.

2. Item, Eligere, est duobus vel plu- 2. Item, Eligere, est duobus vel plu- ribus propositis, unum alteri præoptare : ribus propositis, unum alteri præoptare : ergo electio est dissimiliter se haben- ergo electio est dissimiliter se haben- tium voluntas autem Dei æterna simi- tium voluntas autem Dei æterna simi- liter se habet, qui sicut dicitur, I ad Ti- liter se habet, qui sicut dicitur, I ad Ti- moth. 11, 4 Omnes homines vult salvos moth. 11, 4 Omnes homines vult salvos fieri: ergo electio non convenit ei. fieri: ergo electio non convenit ei.

3. Item, Plus elongatur a natura cor- 3. Item, Plus elongatur a natura cor- rupta æternitas, quam aliquod tempo- rupta æternitas, quam aliquod tempo- rale sed status innocentiæ si perstitisset, rale sed status innocentiæ si perstitisset, fecisset omnes bonos: ergo non fuisset fecisset omnes bonos: ergo non fuisset electio ergo cum æternitas plus elonge- electio ergo cum æternitas plus elonge- tur, æternitati repugnat electio, ut vide- tur, æternitati repugnat electio, ut vide- tur. Quod autem statu innocentiæ per- tur. Quod autem statu innocentiæ per- severante non esset electio, videtur dice- severante non esset electio, videtur dice- re Augustinus dicens, quod si omnes es- re Augustinus dicens, quod si omnes es- sent boni vel mali, non esset electio. sent boni vel mali, non esset electio.

3 Ad Roman. XI, 33. 3 Ad Roman. XI, 33.

☐ contra. ☐ contra.

Bolutio. Bolutio. Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

IN I SENTENT. DIST. XL, D, ART. 18. IN I SENTENT. DIST. XL, D, ART. 18.

4. Item, Ibi nulla est distantia unius 4. Item, Ibi nulla est distantia unius ab alio, ubi omnes sunt creatrix essentia: ab alio, ubi omnes sunt creatrix essentia: ab æterno autem non fuerunt aliquid nısı ab æterno autem non fuerunt aliquid nısı in mente divina, in qua omnes sunt in mente divina, in qua omnes sunt creatrix essentia: ergo non fuit electio creatrix essentia: ergo non fuit electio ab æterno, quia omnis electio est dissi- ab æterno, quia omnis electio est dissi- militer se habentium. militer se habentium.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Ad Ephes. 1, 4: Elegit nos in ipso 1. Ad Ephes. 1, 4: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut essemus ante mundi constitutionem, ut essemus sancti et immaculati. Ergo videtur, quod sancti et immaculati. Ergo videtur, quod electio sit. electio sit.

2. Item, Joan. x1, 18: Non de om- 2. Item, Joan. x1, 18: Non de om- nibus vobis dico: ego scio quos elegerim. nibus vobis dico: ego scio quos elegerim.

Et multis alus locis. Et multis alus locis.

3. Item, Distinctio a massa perditio- 3. Item, Distinctio a massa perditio- nis non fit sine electione cum ergo nis non fit sine electione cum ergo nullum distinguat quem ab æterno dis- nullum distinguat quem ab æterno dis- tinguendum fore non prævidit, electio tinguendum fore non prævidit, electio convenit Deo ab æterno. convenit Deo ab æterno.

SOLUTIO. Dicitur electro multis modis. SOLUTIO. Dicitur electro multis modis. Dicitur enim electio actus rationis se- Dicitur enim electio actus rationis se- quens consilium et inquisitionem et de- quens consilium et inquisitionem et de- liberationem de faciendis, et hæc electio liberationem de faciendis, et hæc electio non convenit nisi naturæ quæ subjecta non convenit nisi naturæ quæ subjecta est ignorantiæ et hanc electionem re- est ignorantiæ et hanc electionem re- movet Damascenus a Deo. movet Damascenus a Deo.

Alia est electio ponens tantum discre- Alia est electio ponens tantum discre- tionem in electis, et non inquisitionem tionem in electis, et non inquisitionem et dubium in eligente : quæ electio est et dubium in eligente : quæ electio est separatio ejus quod scitur bonum esse separatio ejus quod scitur bonum esse vel futurum esse, ab alio quod scitur vel futurum esse, ab alio quod scitur esse malum vel futurum malum et hæc esse malum vel futurum malum et hæc est electio æterna non temporalis quæ est electio æterna non temporalis quæ convenit Deo et per hoc patet solutio convenit Deo et per hoc patet solutio ad primum. ad primum.

: :

AD ALIUD dicendum, quod voluntas AD ALIUD dicendum, quod voluntas Dei antecedens nostrum opus similiter Dei antecedens nostrum opus similiter se habet et hæc voluntas non habet se habet et hæc voluntas non habet connotatum in nobis, nisi naturam ra- connotatum in nobis, nisi naturam ra- tionalem solam quam dedit nobis: et tionalem solam quam dedit nobis: et hæc in omnibus ordinatur ad vitam hæc in omnibus ordinatur ad vitam æternam et salutem. Sed est alia volun- æternam et salutem. Sed est alia volun- tas consequens quæ ponit respectum tas consequens quæ ponit respectum præscientiæ ad meritum futurum bonum, præscientiæ ad meritum futurum bonum, vel malum et illa est dissimiliter se ha- vel malum et illa est dissimiliter se ha- bentium, et illi convenit unum alteri bentium, et illi convenit unum alteri præoptare. præoptare.

331 331

AD ALIUD dicendum, quod æternum AD ALIUD dicendum, quod æternum in eo quod æternum, plus elongatur a in eo quod æternum, plus elongatur a statu corruptionis quam temporalis sta- statu corruptionis quam temporalis sta- tus innocentiæ: sed quoad prævisionem tus innocentiæ: sed quoad prævisionem peccati et meriti, magis certificatur de peccati et meriti, magis certificatur de differenter se habituris ad gratiam: et differenter se habituris ad gratiam: et ideo magis convenit ei eligere: electioni ideo magis convenit ei eligere: electioni enim neutrum conjungitur substantialı- enim neutrum conjungitur substantialı- ter, scilicet nec magis elongatum a statu ter, scilicet nec magis elongatum a statu corruptionis, nec minus elongatum: sed corruptionis, nec minus elongatum: sed tantum certificatio eorum quæ dissimili- tantum certificatio eorum quæ dissimili- ter se habituri erant ad gratiam. ter se habituri erant ad gratiam.

Nec hoc est verum quod si non fuis- Nec hoc est verum quod si non fuis- set peccatum, quod non fuisset electio : set peccatum, quod non fuisset electio : licet enim non fuisset electio boni a licet enim non fuisset electio boni a malo, fuisset tamen magis boni a mi- malo, fuisset tamen magis boni a mi- nus bono et hoc est quod dicit Augu- nus bono et hoc est quod dicit Augu- stinus « Si omnia essent æque bona, stinus « Si omnia essent æque bona, non ostenderetur in optimo divina pul- non ostenderetur in optimo divina pul- chritudo. >> chritudo. >>

: :

AD ALIUD dicendum, quod in notitia AD ALIUD dicendum, quod in notitia Dei non solum omnes, sed omnia etiam Dei non solum omnes, sed omnia etiam sunt similiter se habentia: sed notitia sunt similiter se habentia: sed notitia Dei non solum est de eis prout ibi sunt: Dei non solum est de eis prout ibi sunt: quia ut ibi sunt, non est unum melius quia ut ibi sunt, non est unum melius alio, sed omnia unum optimum: sed alio, sed omnia unum optimum: sed notitia est etiam de eis prout futura sunt, notitia est etiam de eis prout futura sunt, ut sæpius dictum est supra: et quoad hoc ut sæpius dictum est supra: et quoad hoc cadit inter ea electio. cadit inter ea electio.

ARTICULUS XVIII. ARTICULUS XVIII.

Quid est electio? Quid est electio?

Secundo quæritur, Quid sit electio ? Secundo quæritur, Quid sit electio ? 1. Dicit autem Damascenus, quod eli- 1. Dicit autem Damascenus, quod eli- gere est duobus vel pluribus propositis, gere est duobus vel pluribus propositis, hoc illis præoptare. Dicit autem Glossa, hoc illis præoptare. Dicit autem Glossa, ad Roman. VIII, 1 et seq., quod certus ad Roman. VIII, 1 et seq., quod certus est numerus electorum. Ergo videtur est numerus electorum. Ergo videtur electio dicere gratiam finalem. SED CON- electio dicere gratiam finalem. SED CON- TRA hoc videtur esse electio Judæ inter TRA hoc videtur esse electio Judæ inter duodecim sicut dicit Dominus, Nonne duodecim sicut dicit Dominus, Nonne

Ad 3. Ad 3.

Ad 4. Ad 4.

Solutio. Solutio. Ad 1 et 2. Ad 1 et 2.

332 332

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ego vos duodecim elegi? et ex vobis unus ego vos duodecim elegi? et ex vobis unus diabolus est 1 ? diabolus est 1 ?

2. Item, Ad Roman. viii, 30: Quos 2. Item, Ad Roman. viii, 30: Quos prædestinavit, hos et vocavit. Vocare prædestinavit, hos et vocavit. Vocare autem etiam dicit per clamorem interio- autem etiam dicit per clamorem interio- rem unius ab alio separationem: quæ rem unius ab alio separationem: quæ est ergo differentia vocationis, et electio- est ergo differentia vocationis, et electio- nis? nis?

3. Si vero tu dicas, quod vocatio est 3. Si vero tu dicas, quod vocatio est temporalis unde Glossa ibidem dicit, temporalis unde Glossa ibidem dicit, quod vocare est cognitionem de fide quod vocare est cognitionem de fide adjuvare. Tunc quæro, Quid sit illud ad- adjuvare. Tunc quæro, Quid sit illud ad- jutorium? Aut enim est gratia gratis jutorium? Aut enim est gratia gratis data, aut gratum faciens. Si gratis data: data, aut gratum faciens. Si gratis data: tunc illud multis datur, quod non potest tunc illud multis datur, quod non potest esse: quia sequitur, ibidem, ad Roman. esse: quia sequitur, ibidem, ad Roman. VIII, 30, quod quos vocavit, hos et justi- VIII, 30, quod quos vocavit, hos et justi- ficavit. Si autem est gratia gratum fa- ficavit. Si autem est gratia gratum fa- ciens hoc non videtur, quia illa jam ciens hoc non videtur, quia illa jam præcedit justificationem. Ergo videtur, præcedit justificationem. Ergo videtur, quod non possit esse nisi electio æterna. quod non possit esse nisi electio æterna. 4. Item, Inter gratiæ appositionem 4. Item, Inter gratiæ appositionem quæ justificat, et æternam prædestinatio- quæ justificat, et æternam prædestinatio- nem non videtur esse nisi electio unius nem non videtur esse nisi electio unius ab alio sive separatio, ut discernatur cui ab alio sive separatio, ut discernatur cui apponenda est gratia, ab alio cui non est apponenda est gratia, ab alio cui non est apponenda cum igitur vocatio præce- apponenda cum igitur vocatio præce- dat justificationem, videtur electio esse dat justificationem, videtur electio esse idem cum vocatione. idem cum vocatione.

: :

SOLUTIO. Potest dici, quod electio se- SOLUTIO. Potest dici, quod electio se- cundum rationem non est idem cum vo- cundum rationem non est idem cum vo- catione. Vocatio enim non dividitur a catione. Vocatio enim non dividitur a

Sanctis nisi tripliciter, scilicet vocatio Sanctis nisi tripliciter, scilicet vocatio non entis ad esse: et hæc est creationis, non entis ad esse: et hæc est creationis, secundum quod dicitur, ad Roman. IV, secundum quod dicitur, ad Roman. IV, 17 Qui vocat ea quæ non sunt, tam- 17 Qui vocat ea quæ non sunt, tam- quam ea quæ sunt. Et vocatio per gra- quam ea quæ sunt. Et vocatio per gra- tiam interiorem, secundum quod dicit tiam interiorem, secundum quod dicit Glossa, ad Roman. vi, 30, quod vocare Glossa, ad Roman. vi, 30, quod vocare est cognitionem de fide adjuvare. Et ter- est cognitionem de fide adjuvare. Et ter- tio vocare per prædicationem exterio- tio vocare per prædicationem exterio- rem, sicut dicitur, Matth. iv, 19: Voca- rem, sicut dicitur, Matth. iv, 19: Voca- vit eos, scilicet Petrum et Andream di- vit eos, scilicet Petrum et Andream di- cens: Venite post me, et faciam vos fieri cens: Venite post me, et faciam vos fieri piscatores hominum. Unde nullus modus piscatores hominum. Unde nullus modus vocationis competit æterno. Sed electio vocationis competit æterno. Sed electio

1 Joan. vi, 71. 1 Joan. vi, 71.

non est nisi tripliciter accepta a Sanctis, non est nisi tripliciter accepta a Sanctis, scilicet pro æterna prævisione separatio- scilicet pro æterna prævisione separatio- nis, et pro separatione quæ fit per appo- nis, et pro separatione quæ fit per appo- sitionem gratiæ in præsenti sive sit fina- sitionem gratiæ in præsenti sive sit fina- lis, sive non: et per electionem ad prin- lis, sive non: et per electionem ad prin- cipatum sive apostolatum vel dignita- cipatum sive apostolatum vel dignita- tem. De prima, ad Ephes. 1, 4: Elegit tem. De prima, ad Ephes. 1, 4: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem. nos in ipso ante mundi constitutionem. De secunda, Joan. xv, 16: Non vos me De secunda, Joan. xv, 16: Non vos me elegistis: sed ego elegi vos, et posui vos elegistis: sed ego elegi vos, et posui vos ut eatis, et fructum afferatis, etc. De ut eatis, et fructum afferatis, etc. De tertia, Joan. VI, 71: Nonne ego vos duo- tertia, Joan. VI, 71: Nonne ego vos duo- decim elegi, ex vobis unus diabolus est ? decim elegi, ex vobis unus diabolus est ? Et patebit, quod unum istorum dividen- Et patebit, quod unum istorum dividen- tium est æternum. Potest igitur dici, tium est æternum. Potest igitur dici, quod electio non respicit nisi gratiam quod electio non respicit nisi gratiam finalem separantem secundum proposi- finalem separantem secundum proposi- tum eligentis, et non nostrum: vocatio tum eligentis, et non nostrum: vocatio autem est ad exitum, ut scilicet nos autem est ad exitum, ut scilicet nos exeamus de massa perditionis, et sic re- exeamus de massa perditionis, et sic re- spicit gratiam interiorem cum motu no- spicit gratiam interiorem cum motu no- stræ rationis discernentis fidem et gra- stræ rationis discernentis fidem et gra- tiam et sic in duobus differt, scilicet et tiam et sic in duobus differt, scilicet et in hoc quod temporalis est, et in hoc in hoc quod temporalis est, et in hoc quod conjunctum habet sìbi motum ra- quod conjunctum habet sìbi motum ra- tionis, quia non vocatur proprie nisi id tionis, quia non vocatur proprie nisi id quod utitur ratione: in tertio autem con- quod utitur ratione: in tertio autem con- venit, scilicet quod ponit gratiam fina- venit, scilicet quod ponit gratiam fina- lem, sicut et electio quando accipitur lem, sicut et electio quando accipitur proprie. Posset etiam dici, quod diffe- proprie. Posset etiam dici, quod diffe- runt non in objecto, sed in ratione ob- Ad 3 et 4. runt non in objecto, sed in ratione ob- Ad 3 et 4. jecti: quoniam electio generaliter sumpta jecti: quoniam electio generaliter sumpta est boni finalis: vocatio autem est ejus est boni finalis: vocatio autem est ejus quod ratione utitur ad bonum finale. quod ratione utitur ad bonum finale.

: :

Et per hoc patet solutio ad duo prima. Et per hoc patet solutio ad duo prima.

AD ALIUD dicendum, quod adjutorium AD ALIUD dicendum, quod adjutorium illud intelligitur de adjutorio gratiæ illud intelligitur de adjutorio gratiæ gratum facientis: et est gratia infor- gratum facientis: et est gratia infor- mans liberum arbitrium ut citius con- mans liberum arbitrium ut citius con- sentiat motui fidei, et non præcedit ju- sentiat motui fidei, et non præcedit ju- stificationem tempore, sed natura, sicut stificationem tempore, sed natura, sicut etiam motus fidei: et sic patet qualiter etiam motus fidei: et sic patet qualiter est inter electionem æternam, et justifi- est inter electionem æternam, et justifi- cationem quam præcedit non tempore, cationem quam præcedit non tempore, sed natura. sed natura.

Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum.

Solutio. Solutio.

IN I SENTENT. DIST. XL, D, ART. 19 ET 20. IN I SENTENT. DIST. XL, D, ART. 19 ET 20.

ARTICULUS XIX. ARTICULUS XIX.

Utrum electio secundum rationem in- Utrum electio secundum rationem in- telligentiæ sit ante prædestinationem, telligentiæ sit ante prædestinationem, vel post? vel post?

Tertio quæritur, Utrum electio secun- Tertio quæritur, Utrum electio secun- dum rationem intelligentiæ sit ante præ- dum rationem intelligentiæ sit ante præ- destinationem, vel post? destinationem, vel post?

Videtur autem, quod ante : quia Videtur autem, quod ante : quia

1. Non eligitur in regnum, nisi sepa- 1. Non eligitur in regnum, nisi sepa- ratus a massa perditionis : ergo præde- ratus a massa perditionis : ergo præde- stinatio præsupponit factam electionem. stinatio præsupponit factam electionem. SED CONTRA Dilectio secundum rationem SED CONTRA Dilectio secundum rationem videtur sequi prædestinationem. PROBA- videtur sequi prædestinationem. PROBA- TIO TIO

Dilectio est boni: bonus autem non Dilectio est boni: bonus autem non est nisi per gratiam et gratia est ex est nisi per gratiam et gratia est ex prædestinatione: ergo et dilectio: dile- prædestinatione: ergo et dilectio: dile- ctionem autem sequitur electio, quia non ctionem autem sequitur electio, quia non eligit nisi quos diligit : ergo electio etiam eligit nisi quos diligit : ergo electio etiam sequitur prædestinationem: quod enim sequitur prædestinationem: quod enim est prius priore, prius est etiam poste- est prius priore, prius est etiam poste-

riore. riore.

2. Item, Ad Ephes. 1, 4 et 5: Elegit 2. Item, Ad Ephes. 1, 4 et 5: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, nos in ipso ante mundi constitutionem, ...qui prædestinavit nos in adoptionem ...qui prædestinavit nos in adoptionem filiorum per Jesum Christum in ipsum, filiorum per Jesum Christum in ipsum, secundum propositum voluntatis suæ: secundum propositum voluntatis suæ: ergo propositum voluntatis, ratio est ergo propositum voluntatis, ratio est electionis ergo est prius ipsa secundum electionis ergo est prius ipsa secundum rationem intelligentiæ: propositum au- rationem intelligentiæ: propositum au- tem voluntatis est prædestinatio: ergo tem voluntatis est prædestinatio: ergo prædestinatio est prior electione, ut vi- prædestinatio est prior electione, ut vi- detur. detur.

SOLUTIO. Dicendum mihi videtur, quod SOLUTIO. Dicendum mihi videtur, quod electio absolute sumpta præcedit præ- electio absolute sumpta præcedit præ- destinationem, ut dicit prima ratio, et destinationem, ut dicit prima ratio, et dilectio simpliciter dicta præcedit utrum- dilectio simpliciter dicta præcedit utrum- que et hoc sic patet: Dilectio declinat que et hoc sic patet: Dilectio declinat ad separandum unum ab alio, et ad dılı- ad separandum unum ab alio, et ad dılı- gendum in finem salutis: ergo præcedit gendum in finem salutis: ergo præcedit

1 Vulgata habet, vocante. 1 Vulgata habet, vocante.

333 333

dilectio electionem, et electio prædesti- dilectio electionem, et electio prædesti- nationem ex parte diligentis et eligentis nationem ex parte diligentis et eligentis et prædestinantis. Similiter dilectio est et prædestinantis. Similiter dilectio est boni electio autem finaliter boni: præ- boni electio autem finaliter boni: præ- destinatio autem boni finaliter, et in destinatio autem boni finaliter, et in finem salutis directi: et sic patet quali- finem salutis directi: et sic patet quali- ter objectum unius addit super objectum ter objectum unius addit super objectum alterius: et sic iterum dilectio prior et alterius: et sic iterum dilectio prior et simplicior est electione, et electio præ- simplicior est electione, et electio præ- destinatione. destinatione.

AD ID quod in contrarium objicitur, AD ID quod in contrarium objicitur, dicendum quod illa dilectio de qua ob- dicendum quod illa dilectio de qua ob- Jicit, est dilectio ex præsenti justitia, non Jicit, est dilectio ex præsenti justitia, non dilectio æterna. dilectio æterna.

AD ALIUD dicendum, quod Apostolus AD ALIUD dicendum, quod Apostolus non intendit, quod prædestinatio sit non intendit, quod prædestinatio sit ratio electionis in se, sed potius e con- ratio electionis in se, sed potius e con- verso sed vult dicere, quod sit ratio verso sed vult dicere, quod sit ratio electionis ex parte effectus qui est appo- electionis ex parte effectus qui est appo- sitio gratiæ, quia illius non est causa sitio gratiæ, quia illius non est causa nisi propositum Dei. Unde, ad Roman. Ix, nisi propositum Dei. Unde, ad Roman. Ix, 11 et 12, dicit e contra: Ut secundum 11 et 12, dicit e contra: Ut secundum electionem propositum Dei maneret, non electionem propositum Dei maneret, non ex operibus, sed ex voluntate' dictum ex operibus, sed ex voluntate' dictum est ei Quia major serviet minori: ubi est ei Quia major serviet minori: ubi expresse innuitur, quod electio propo- expresse innuitur, quod electio propo- siti sive prædestinationis est ratio. siti sive prædestinationis est ratio.

ARTICULUS XX. ARTICULUS XX.

Ad quid est electio ? Ad quid est electio ?

Quarto quæritur, Ad quid sit electio ? Quarto quæritur, Ad quid sit electio ? Videtur autem, quod ad manifestan- Videtur autem, quod ad manifestan- dam rationem divinæ bonitatis: quia dam rationem divinæ bonitatis: quia ita dicit Augustinus in libro de Civitate ita dicit Augustinus in libro de Civitate Deu: «Bene dispensavit Deus, ut non Deu: «Bene dispensavit Deus, ut non omnes damnaret, nec omnes liberaret: omnes damnaret, nec omnes liberaret: si enim omnes liberarentur, lateret quid si enim omnes liberarentur, lateret quid per justitiam deberetur: si omnes dam- per justitiam deberetur: si omnes dam- narentur, lateret quid gratia largiretur. narentur, lateret quid gratia largiretur. Ergo videtur, quod optima dispensatio Ergo videtur, quod optima dispensatio bonitatis Dei manifestetur per electionem. bonitatis Dei manifestetur per electionem.

» »

Ad 1 Ad 1

Ad 2. Ad 2.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad object. Ad object.

334 334

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

SED CONTRA Quia tunc aliquid com- SED CONTRA Quia tunc aliquid com- modum videtur creatura rationalis acci- modum videtur creatura rationalis acci- pere ex lapsu. pere ex lapsu.

: :

SOLUTIO. Ad hujusmodi quæstiones SOLUTIO. Ad hujusmodi quæstiones non est difficile respondere, nec utile diu non est difficile respondere, nec utile diu disputare. Quia electio propter multa disputare. Quia electio propter multa potest fieri fit tamen meo judicio ad potest fieri fit tamen meo judicio ad Justitiæ ostensionem quæ aperitur in Justitiæ ostensionem quæ aperitur in usu liberi arbitrii sequente, quando ele- usu liberi arbitrii sequente, quando ele- ctus sponte gratiæ adhæret, et non ele- ctus sponte gratiæ adhæret, et non ele- ctus sponte a gratia avertitur. ctus sponte a gratia avertitur.

AD AUCTORITATEM Augustini dicendum, AD AUCTORITATEM Augustini dicendum, quod Augustinus potius ostendit opti- quod Augustinus potius ostendit opti- mum modum sapientiæ ordinantis, quam mum modum sapientiæ ordinantis, quam bonitatem, licet utrumque ibi appareat. bonitatem, licet utrumque ibi appareat. AD ALIUD dicendum, quod ex lapsu AD ALIUD dicendum, quod ex lapsu personæ non acquiritur commodum, sed personæ non acquiritur commodum, sed per accidens, in quantum per gratiam per accidens, in quantum per gratiam lapsus ordinatur in bonum: sicut dicit lapsus ordinatur in bonum: sicut dicit Glossa, ad Roman. vIII, 28, super illud, Glossa, ad Roman. vIII, 28, super illud, Scimus quoniam diligentibus Deum om- Scimus quoniam diligentibus Deum om- nia cooperantur in bonum, iis qui secun- nia cooperantur in bonum, iis qui secun- dum propositum vocati sunt sancti : dicit dum propositum vocati sunt sancti : dicit Glossa, Etiam lapsis. Glossa, Etiam lapsis.

tionem est ante prædestinationem : ergo tionem est ante prædestinationem : ergo necessitas consequentiæ quæ est ex præ- necessitas consequentiæ quæ est ex præ- destinatione, non infert necessitatem ele- destinatione, non infert necessitatem ele- ctionis et ita videtur esse aliquorum ctionis et ita videtur esse aliquorum non finaliter bonorum. non finaliter bonorum.

SED CONTRA Electio ponit gratiam fi- Sed cont SED CONTRA Electio ponit gratiam fi- Sed cont nalem ergo non potest esse nisi finaliter nalem ergo non potest esse nisi finaliter bonorum. bonorum.

: :

SOLUTIO. Dicendum, quod electio po- Solutio SOLUTIO. Dicendum, quod electio po- Solutio nit gratiam finalem. nit gratiam finalem.

SED AD id quod primo objicitur, dicen- SED AD id quod primo objicitur, dicen- dum quod licet gratia nobis omnibus dum quod licet gratia nobis omnibus adsit æqualiter, nos tamen non habemus adsit æqualiter, nos tamen non habemus nos ad ipsam æqualiter, et respectus gra- nos ad ipsam æqualiter, et respectus gra- tiæ ad nos non est unus, sicut supra di- tiæ ad nos non est unus, sicut supra di- ctum est. ctum est.

AD ALIUD dicendum, quod electio se- AD ALIUD dicendum, quod electio se- cundum rationem intelligentiæ sequitur cundum rationem intelligentiæ sequitur præscientiam in genere acceptam : quia præscientiam in genere acceptam : quia aliter nesciret quos vel ad quid eligeret: aliter nesciret quos vel ad quid eligeret: sed verum est, quod præcedit prædesti- sed verum est, quod præcedit prædesti- nationem et ex illa accipit necessita- nationem et ex illa accipit necessita- tem conditionis, ut supra sæpius dispu- tem conditionis, ut supra sæpius dispu-

tatum est. tatum est.

Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

ARTICULUS XXI. ARTICULUS XXI.

Cujus est electio ? Cujus est electio ?

Quinto et ultimo quæritur, Cujus sit Quinto et ultimo quæritur, Cujus sit electio? electio?

Videtur autem omnium : quia Videtur autem omnium : quia 1. Gratia Dei nulli deest, dummodo 1. Gratia Dei nulli deest, dummodo velit eam ergo omnes eligit. velit eam ergo omnes eligit.

2. Item, Saul electus erat, et Judas 2. Item, Saul electus erat, et Judas electus. Et si tu dicas, quod illa erat electus. Et si tu dicas, quod illa erat electio præsentis justitiæ. CONTRA: Po- electio præsentis justitiæ. CONTRA: Po- namus, quod in gratia mortui fuerint: namus, quod in gratia mortui fuerint: ergo illi habebunt jam gratiam finalem : ergo illi habebunt jam gratiam finalem : ergo vere electi sunt. Si autem dicas, ergo vere electi sunt. Si autem dicas, quod præscientia ponit in eis pecca- quod præscientia ponit in eis pecca- tum finale futurum, et hoc non potest tum finale futurum, et hoc non potest stare cum gratia finali. CONTRA: Jam stare cum gratia finali. CONTRA: Jam habitum est, quod electio secundum ra- habitum est, quod electio secundum ra-

ARTICULUS XXII. ARTICULUS XXII.

An prædestinatio sit causa appositionis An prædestinatio sit causa appositionis gratiæ? et, An causa necessaria, con- gratiæ? et, An causa necessaria, con- tingens, communis, vel propria ? tingens, communis, vel propria ?

Deinde quæritur de hoc quod dicit in Deinde quæritur de hoc quod dicit in hoc capitulo, D, § 2 : « Prædestinationis hoc capitulo, D, § 2 : « Prædestinationis effectus est gratiæ appositio, etc » effectus est gratiæ appositio, etc »

1. Si enim prædestinatio est causa ap- 1. Si enim prædestinatio est causa ap- positionis gratiæ aut erit necessaria cau- positionis gratiæ aut erit necessaria cau- sa, aut contingens, aut communis, aut sa, aut contingens, aut communis, aut propria, sive sit necessaria sive contin- propria, sive sit necessaria sive contin- gens? Videtur quod sit necessaria et gens? Videtur quod sit necessaria et propria: sed posita tali causa semper propria: sed posita tali causa semper ponitur effectus cum igitur prædesti- ponitur effectus cum igitur prædesti- natio sit ab æterno, appositio gratiæ natio sit ab æterno, appositio gratiæ etiam erit ab æterno, quod falsum est : etiam erit ab æterno, quod falsum est : ergo non est necessaria et propria. ergo non est necessaria et propria.

IN I SENTENT. DIST. XL, D, ART. 22. IN I SENTENT. DIST. XL, D, ART. 22.

Si autem dicas, quod est necessaria Si autem dicas, quod est necessaria communis ergo per aliquid additum communis ergo per aliquid additum potest fieri propria aut ergo illud est potest fieri propria aut ergo illud est temporale, aut æternum. Si tempo- temporale, aut æternum. Si tempo- ale ergo illud erit creatum a præ- ale ergo illud erit creatum a præ- destinatione et præparatum : et quæro destinatione et præparatum : et quæro de illo, utrum prædestinatio illius fuerit de illo, utrum prædestinatio illius fuerit causa necessaria et propria, vel non? causa necessaria et propria, vel non? Si non tunc oportuit iterum aliquid ad- Si non tunc oportuit iterum aliquid ad- di et iterum quæro de illo, et hoc ibit di et iterum quæro de illo, et hoc ibit in infinitum ergo illud temporale pri- in infinitum ergo illud temporale pri- mum habebit prædestinationem causam mum habebit prædestinationem causam necessariam et propriam. Cum igitur necessariam et propriam. Cum igitur illud intercidat inter prædestinationem et illud intercidat inter prædestinationem et appositionem gratiæ, videtur quod ap- appositionem gratiæ, videtur quod ap- positio gratiæ sit quando illud additur positio gratiæ sit quando illud additur prædestinationi illud autem ab æterno prædestinationi illud autem ab æterno additur, quia illius prædestinatio est cau- additur, quia illius prædestinatio est cau- sa necessaria et propria: ergo appositio sa necessaria et propria: ergo appositio gratiæ est ab æterno. gratiæ est ab æterno.

Item, secundum hoc sequitur, quod Item, secundum hoc sequitur, quod temporale esset ab æterno, quod non pot- temporale esset ab æterno, quod non pot- est esse ergo illud additum non est tem- est esse ergo illud additum non est tem- porale. Si autem est æternum: sed æter- porale. Si autem est æternum: sed æter- num additum æterno, non facit nisi æter- num additum æterno, non facit nisi æter- num ergo ab æterno prædestinatio est num ergo ab æterno prædestinatio est causa gratiæ necessaria: ergo appositio causa gratiæ necessaria: ergo appositio gratiæ est ab æterno, quod falsum est. gratiæ est ab æterno, quod falsum est.

Si vero dicatur, quod est causa contin- Si vero dicatur, quod est causa contin- gens, sive sit propria, sive communis, gens, sive sit propria, sive communis, sequentur duo inconvenientia, scilicet sequentur duo inconvenientia, scilicet quod aliquid contingens sit in Deo, et quod aliquid contingens sit in Deo, et quod nulla necessitate nec consequentiæ quod nulla necessitate nec consequentiæ nec consequentis causabitur gratia a præ- nec consequentis causabitur gratia a præ- destinatione et hoc falsum est. destinatione et hoc falsum est.

2. Item, Si causa est, non erit causa 2. Item, Si causa est, non erit causa nisi voluntaria voluntas autem omnis nisi voluntaria voluntas autem omnis ad opposita se habet: ergo videtur, quod ad opposita se habet: ergo videtur, quod non magis sit causa appositionis gratiæ, non magis sit causa appositionis gratiæ, quam non appositionis. quam non appositionis.

3. Item, Si causa est aut est causa 3. Item, Si causa est aut est causa materialis, aut formalis, aut efficiens, materialis, aut formalis, aut efficiens, aut finalis. Constat, quod non materialis : aut finalis. Constat, quod non materialis : quia materia in Deo non est. Si autem quia materia in Deo non est. Si autem dicatur efficiens. CONTRA: Prædestinatio dicatur efficiens. CONTRA: Prædestinatio non est sine præscientia: præscientia au- non est sine præscientia: præscientia au- tem est secundum ideales formas: ergo re- tem est secundum ideales formas: ergo re-

1 Cf. III Sententiarum, Dist. XVIII. 1 Cf. III Sententiarum, Dist. XVIII.

335 335

duci habet ad formalem. SED CONTRA:Vo- duci habet ad formalem. SED CONTRA:Vo- luntas Dei volitorum est causa efficiens : luntas Dei volitorum est causa efficiens : prædestinatio autem Dei est secundum prædestinatio autem Dei est secundum voluntatem: ergo est causa efficiens. voluntatem: ergo est causa efficiens.

SOLUTIO. Dico, quod est causa neces- SOLUTIO. Dico, quod est causa neces- saria et propria: sed hæc duplex est, saria et propria: sed hæc duplex est, scilicet quæ exigit aliquid in altero ut scilicet quæ exigit aliquid in altero ut dispositionem et quæ nihil exigit, eo dispositionem et quæ nihil exigit, eo quod dispositiones supponantur in ma- quod dispositiones supponantur in ma- teria. sicut ignis propria et necessaria teria. sicut ignis propria et necessaria causa est ignitionis : non tamen sequitur causa est ignitionis : non tamen sequitur ignitio in glacie, quia contraria dis- ignitio in glacie, quia contraria dis- positio est in materia. non tamen dice- positio est in materia. non tamen dice- remus quod hoc ideo esset, quod ignis remus quod hoc ideo esset, quod ignis esset causa contingens vel non propria esset causa contingens vel non propria ignitionis: quia causa contingens est ignitionis: quia causa contingens est cui aliquid deest de necessariis ad cau- cui aliquid deest de necessariis ad cau- salitatem aut cui aliquid deest ad pro- salitatem aut cui aliquid deest ad pro- portionem ad effectum. Ita dici pot- portionem ad effectum. Ita dici pot- est Deum esse causam necessariam vel est Deum esse causam necessariam vel prædestinationem, non necessitate coa- prædestinationem, non necessitate coa- ctionis, sed necessitate indeficientiæ quo- ctionis, sed necessitate indeficientiæ quo- ad se, et hoc secundum habitum quia ad se, et hoc secundum habitum quia secundum actum non semper est causa- secundum actum non semper est causa- tum et dispositio necessaria in creatura tum et dispositio necessaria in creatura rationali ad receptionem gratiæ, quæ est rationali ad receptionem gratiæ, quæ est effectus prædestinationis. Et per hoc pa- effectus prædestinationis. Et per hoc pa- tet solutio ad primum. tet solutio ad primum.

AD ALIUD dicendum, quod est causa AD ALIUD dicendum, quod est causa voluntaria, sed determinata ad volitum : voluntaria, sed determinata ad volitum : hoc enim non tollit libertatem a volun- hoc enim non tollit libertatem a volun- tate. Unde voluntas indisposita est oppo- tate. Unde voluntas indisposita est oppo- sitorum, sed disposita per conceptionem sitorum, sed disposita per conceptionem et determinationem voliti, est ad unum, et determinationem voliti, est ad unum, et potest averti ab illo. Sed non sic est et potest averti ab illo. Sed non sic est in Deo quia sua voluntas non mutatur in Deo quia sua voluntas non mutatur a volito in volitum contrarium, eo quod a volito in volitum contrarium, eo quod hoc est imperfectionis et defectus, sicut hoc est imperfectionis et defectus, sicut in III Sententiarum determinatum est 1. in III Sententiarum determinatum est 1.

AD ALIUD dicendum, quod potest redu- AD ALIUD dicendum, quod potest redu- ci in tres causas, scilicet efficientem quo- ci in tres causas, scilicet efficientem quo- ad voluntatem, et formalem exempla- ad voluntatem, et formalem exempla- rem quoad præscientiam, et finalem quo- rem quoad præscientiam, et finalem quo- ad dispositionem voluntatis quia est şua ad dispositionem voluntatis quia est şua voluntas propter quam apponit gratiam. voluntas propter quam apponit gratiam. Et per hoc patet solutio ad totum. Et per hoc patet solutio ad totum.

Solutio. Solutio. Ad 1. Ad 1.

Ad 2. Ad 2.

Ad 3. Ad 3.

336 336

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ARTICULUS XXIII. ARTICULUS XXIII.

Utrum obduratio sit effectus reprobatio- Utrum obduratio sit effectus reprobatio- nus æternæ ? et, An Deus sit causa re- nus æternæ ? et, An Deus sit causa re- probationis? probationis?

Deinde quæritur de sequenti verbo Deinde quæritur de sequenti verbo ubi dicitur: «Reprobationis æternæ quo- ubi dicitur: «Reprobationis æternæ quo- dammodo effectus videtur esse obdura- dammodo effectus videtur esse obdura- tio. » tio. »

Hoc enim non videtur: omnis enim Hoc enim non videtur: omnis enim effectus habet aliquid causalitatis a cau- effectus habet aliquid causalitatis a cau- sa ergo jam Deus aliqua causa esset sa ergo jam Deus aliqua causa esset peccati et hoc impium reputo. Si au- peccati et hoc impium reputo. Si au- tem tu dicas, ut videtur in Littera di- tem tu dicas, ut videtur in Littera di- cere, quod Deus est causa non impar- cere, quod Deus est causa non impar- tiendo gratiam : hoc nihil videtur esse : tiendo gratiam : hoc nihil videtur esse : quia Anselmus dicit, quod non est causa quia Anselmus dicit, quod non est causa quare iste non habet gratiam, quia Deus quare iste non habet gratiam, quia Deus eam non vult dare, quia omnibus gra- eam non vult dare, quia omnibus gra- tiam porrigit sed potius quia ille non tiam porrigit sed potius quia ille non vult accipere ergo non est causa non vult accipere ergo non est causa non impartiendo, cum ipse omnibus impartia- impartiendo, cum ipse omnibus impartia- tur quantum est de se. tur quantum est de se.

Si forte dicas, quod Deus est causa Si forte dicas, quod Deus est causa sicut absentia nautæ causa est periclita- sicut absentia nautæ causa est periclita- tionis navis, præsentia autem salutis : hoc tionis navis, præsentia autem salutis : hoc iterum nihil est: quia dicit Augustinus, iterum nihil est: quia dicit Augustinus,

1 Cf. Exod. 1x, 12; x, 20; x1, 10, XIV, 8, et 1 Cf. Exod. 1x, 12; x, 20; x1, 10, XIV, 8, et

quod Deus omnibus præsens est: sicut quod Deus omnibus præsens est: sicut lux etiam cum cæcis est, licet cæci non lux etiam cum cæcis est, licet cæci non sint cum lumine: si autem nauta quantum sint cum lumine: si autem nauta quantum est de se semper esset præsens navi, non est de se semper esset præsens navi, non diceretur umquam esse causa periclita- diceretur umquam esse causa periclita- tionis navis, sed semper salutis, et peri- tionis navis, sed semper salutis, et peri- chitatio navis causaretur ab alio semper. chitatio navis causaretur ab alio semper.

Si autem tu dicas, quod est causa ob- Si autem tu dicas, quod est causa ob- durationis, sicut natura est causa quietis, durationis, sicut natura est causa quietis, scilicet non movendo: hoc adhuc absur- scilicet non movendo: hoc adhuc absur- dius est quia natura est causa quietis per dius est quia natura est causa quietis per et motus propter quietem, ut probatur et motus propter quietem, ut probatur in V Physicorum : ergo patet, quod hoc in V Physicorum : ergo patet, quod hoc hæreticum esset attribuere Deo. hæreticum esset attribuere Deo.

se, se,

SOLUTIO. Dicendum, quod nullo modo, SOLUTIO. Dicendum, quod nullo modo, nec per se nec per accidens, est causa nec per se nec per accidens, est causa obdurationis sicut necessario probatum obdurationis sicut necessario probatum est, ut mihi videtur. est, ut mihi videtur.

: :

Ad dictum autem Augustini quod est Ad dictum autem Augustini quod est in Littera, dicendum quod est de per- in Littera, dicendum quod est de per- missione glossandum, id est, permittit missione glossandum, id est, permittit obdurari, ex eo quod nolunt accipere obdurari, ex eo quod nolunt accipere gratiam eis semper paratam: ordinat gratiam eis semper paratam: ordinat tamen obdurationem in multa bona, ne tamen obdurationem in multa bona, ne omnino indecora sit et quoad hoc dici- omnino indecora sit et quoad hoc dici- tur, Induravit Dominus cor Pharaonis, tur, Induravit Dominus cor Pharaonis, etc. 1, ita quod non notetur causalitas etc. 1, ita quod non notetur causalitas ad obdurationem, sed permissio: causa- ad obdurationem, sed permissio: causa- litas autem retorqueatur ad ordinatio- litas autem retorqueatur ad ordinatio- nem obdurationis in bona quæ eliciun- nem obdurationis in bona quæ eliciun- tur ex obduratione a Deo, nolente etiam tur ex obduratione a Deo, nolente etiam obdurato. obdurato.

pluries alibi. pluries alibi.

Solutio. Solutio.

IN I SENTENT. DIST. XLI, A. IN I SENTENT. DIST. XLI, A.

337 337

DISTINCTIO XLI. DISTINCTIO XLI.

Utrum prædestinatio et reprobatio sint ex meritis nostris ? Utrum prædestinatio et reprobatio sint ex meritis nostris ?

A. Utrum aliquod sit meritum obdurationis et misericordiæ ? A. Utrum aliquod sit meritum obdurationis et misericordiæ ?

2 2

Si autem quærimus meritum obdurationis et misericordiæ, obdurationis Si autem quærimus meritum obdurationis et misericordiæ, obdurationis meritum invenimus, misericordiæ autem meritum non invenimus: quia meritum invenimus, misericordiæ autem meritum non invenimus: quia nullum est misericordiæ meritum, ne gratia evacuetur si non gratis done- nullum est misericordiæ meritum, ne gratia evacuetur si non gratis done- tur, sed meritis redditur. Miseretur itaque secundum gratiam, quæ gratis tur, sed meritis redditur. Miseretur itaque secundum gratiam, quæ gratis datur obdurat autem secundum judicium, quod meritis redditur. Unde datur obdurat autem secundum judicium, quod meritis redditur. Unde datur intelligi, ut sicut reprobatio Dei est nolle misereri, ita obduratio Dei datur intelligi, ut sicut reprobatio Dei est nolle misereri, ita obduratio Dei sit non misereri: ut non ab illo irrogetur aliquid quo fit' homo deterior, sit non misereri: ut non ab illo irrogetur aliquid quo fit' homo deterior, sed tantum quo fit melior non erogetur. Ex his aperte ostenditur quid sed tantum quo fit melior non erogetur. Ex his aperte ostenditur quid misericordiam, quid obdurationem intellexerit Apostolus 3: et quia miseri- misericordiam, quid obdurationem intellexerit Apostolus 3: et quia miseri- cordia nullum advocat (alias, admittit) meritum : obduratio vero non est si- cordia nullum advocat (alias, admittit) meritum : obduratio vero non est si- ne merito et misericordiæ verbo. Hic accipitur prædestinatio, et præcipue ne merito et misericordiæ verbo. Hic accipitur prædestinatio, et præcipue prædestinationis effectus: obdurationis vero non ipsa Dei æterna reproba- prædestinationis effectus: obdurationis vero non ipsa Dei æterna reproba- tio, quia ejus nullum est meritum, sed gratiæ privatio sive subtractio, quæ tio, quia ejus nullum est meritum, sed gratiæ privatio sive subtractio, quæ quodammodo est reprobationis effectus. Accipitur tamen aliquando repro- quodammodo est reprobationis effectus. Accipitur tamen aliquando repro- batio pro obduratione, sicut et prædestinatio pro suo effectu, qui est gratia batio pro obduratione, sicut et prædestinatio pro suo effectu, qui est gratia apposita. Gratia enim quæ apponitur, effectus est prædestinationis. Cum apposita. Gratia enim quæ apponitur, effectus est prædestinationis. Cum ergo gratiæ quæ apponitur homini ad justificationem, nulla sint merita, ergo gratiæ quæ apponitur homini ad justificationem, nulla sint merita, multo minus et ipsius prædestinationis, qua* ab æterno elegit Deus quos vo- multo minus et ipsius prædestinationis, qua* ab æterno elegit Deus quos vo- luit, aliqua possunt existere merita. Ita nec reprobationis, qua ab æterno luit, aliqua possunt existere merita. Ita nec reprobationis, qua ab æterno quosdam præscivit futuros malos et damnandos, sicut elegit Jacob et repro- quosdam præscivit futuros malos et damnandos, sicut elegit Jacob et repro-

1 Edit. J. Alleaume, sit. 1 Edit. J. Alleaume, sit.

2 Item, Idem. 2 Item, Idem.

3 Ad Romam. ix, 18: Cujus vult miseretur, scilicet Deus, et quem vult indurat. 3 Ad Romam. ix, 18: Cujus vult miseretur, scilicet Deus, et quem vult indurat. Edit J. Alleaume, quæ. Edit J. Alleaume, quæ.

XXVI XXVI

22 22

338 338

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

bavit Esau quod non fuit pro meritis eorum quæ tunc habebant, quia bavit Esau quod non fuit pro meritis eorum quæ tunc habebant, quia nulla habebant, quoniam nec ipsi existebant: nec propter futura merita nulla habebant, quoniam nec ipsi existebant: nec propter futura merita quæ prævideret, vel illum elegit, vel illum reprobavit. quæ prævideret, vel illum elegit, vel illum reprobavit.

B. Opinio quorumdam in qua fuit aliquando Augustinus, sed postea retractavit B. Opinio quorumdam in qua fuit aliquando Augustinus, sed postea retractavit

2 2

Opinati sunt tamen quidam Deum ideo elegisse Jacob, quia talem futu- Opinati sunt tamen quidam Deum ideo elegisse Jacob, quia talem futu- rum præscivit qui in eum crederet, et ei serviret: quod aliquando Augu- rum præscivit qui in eum crederet, et ei serviret: quod aliquando Augu- stinus se sensisse dicit in libro Retractationum, ubi aperte ostendit, quod stinus se sensisse dicit in libro Retractationum, ubi aperte ostendit, quod si propter futura merita electus esset, jam non ex gratia esset electio. Non si propter futura merita electus esset, jam non ex gratia esset electio. Non ergo ideo electus est a Deo, quia talis futurus erat, sed ex tali electione ergo ideo electus est a Deo, quia talis futurus erat, sed ex tali electione talis est factus: ita dicens, Disputans ego ³ quid elegerit Deus in nondum talis est factus: ita dicens, Disputans ego ³ quid elegerit Deus in nondum nato, cui dixit serviturum esse majorem, et quid in eodem majore simili- nato, cui dixit serviturum esse majorem, et quid in eodem majore simili- ter nondum nato reprobaverit: ad hoc perduxi ratiocinationem, ut dice- ter nondum nato reprobaverit: ad hoc perduxi ratiocinationem, ut dice- rem Non ergo elegit Deus opera cujusquam in præscientia, quæ ipse da- rem Non ergo elegit Deus opera cujusquam in præscientia, quæ ipse da- turus est, sed fidem elegit in præscientia: et quem sibi crediturum esse turus est, sed fidem elegit in præscientia: et quem sibi crediturum esse præscivit, ipsum elegit cui Spiritum sanctum daret, ut bona operando, præscivit, ipsum elegit cui Spiritum sanctum daret, ut bona operando, etiam æternam vitam consequeretur. Ecce hic aperte dicit non propter etiam æternam vitam consequeretur. Ecce hic aperte dicit non propter opera eum elegisse, sed propter fidem qua eum prævidit crediturum. Sed opera eum elegisse, sed propter fidem qua eum prævidit crediturum. Sed quia et in fide meritum est, sicuti et in operibus, hoc retractavit dicens: quia et in fide meritum est, sicuti et in operibus, hoc retractavit dicens: Nondum diligentius quæsiveram, nec adhuc inveneram qualis sit electio Nondum diligentius quæsiveram, nec adhuc inveneram qualis sit electio gratiæ, de qua dicit Apostolus: Reliquiæ per electionem gratiæ salvæ gratiæ, de qua dicit Apostolus: Reliquiæ per electionem gratiæ salvæ fient*: : quæ utique non ex³ gratia, si ex meritis procedit: ut jam quod da- fient*: : quæ utique non ex³ gratia, si ex meritis procedit: ut jam quod da- tur non secundum gratiam, sed secundum debitum reddatur potius meri- tur non secundum gratiam, sed secundum debitum reddatur potius meri- tis quam donetur: perinde quod continue dixi: Dicit enim idem Apostolus, tis quam donetur: perinde quod continue dixi: Dicit enim idem Apostolus, Idem Deus qui operatur omnia in omnibus ‘. Nusquam autem dictum est, Idem Deus qui operatur omnia in omnibus ‘. Nusquam autem dictum est, Deus credit omnia in omnibus. Ac deinde subjunxi : Quod ergo credimus, Deus credit omnia in omnibus. Ac deinde subjunxi : Quod ergo credimus, nostrum est: quod vero bonum operamur, illius est qui credentibus dat nostrum est: quod vero bonum operamur, illius est qui credentibus dat Spiritum sanctum: sed hoc profecto non dicerem, si scirem etiam ipsam Spiritum sanctum: sed hoc profecto non dicerem, si scirem etiam ipsam fidem inter Dei munera reperiri, quæ dantur in eodem Spiritu. Utrumque fidem inter Dei munera reperiri, quæ dantur in eodem Spiritu. Utrumque

1 Malach. 1, 2 et 3 Dilexi Jacob, Esau autem odio habui, etc 1 Malach. 1, 2 et 3 Dilexi Jacob, Esau autem odio habui, etc

2 S. AUGUSTINUS, Lib I Retractationum, cap 23. 2 S. AUGUSTINUS, Lib I Retractationum, cap 23.

3 Edit J. Alleaume, ergo. 3 Edit J. Alleaume, ergo.

4 Ad Roman 1x, 27. Cf. etiam Isa. x, 22. 4 Ad Roman 1x, 27. Cf. etiam Isa. x, 22.

5 Edit J. Alleaume, est. 5 Edit J. Alleaume, est.

6 I ad Corinth. x11, 6. 6 I ad Corinth. x11, 6.

IN I SENTENT. DIST. XLI, B, ART. 1. IN I SENTENT. DIST. XLI, B, ART. 1.

339 339

ergo nostrum est propter arbitrium voluntatis, et utrumque datum est ergo nostrum est propter arbitrium voluntatis, et utrumque datum est per spiritum fidei et charitatis. Et quod paulo post dixi: Nostrum enim per spiritum fidei et charitatis. Et quod paulo post dixi: Nostrum enim est credere et velle, illius autem dare credentibus et volentibus facultatem est credere et velle, illius autem dare credentibus et volentibus facultatem bene operandi per Spiritum sanctum, per quem charitas Dei diffunditur bene operandi per Spiritum sanctum, per quem charitas Dei diffunditur in cordibus nostris, verum est quidem, sed eadem regula est. Et utrumque in cordibus nostris, verum est quidem, sed eadem regula est. Et utrumque ipsius est, quia ipse præparat voluntatem: et utrumque nostrum, quia ipsius est, quia ipse præparat voluntatem: et utrumque nostrum, quia non fit nisi volentibus nobis: ergo et meritum fidei de misericordia Dei non fit nisi volentibus nobis: ergo et meritum fidei de misericordia Dei venit. Non ergo propter fidem vel aliqua merita elegit Deus aliquos ab venit. Non ergo propter fidem vel aliqua merita elegit Deus aliquos ab æterno, vel apposuit gratiam justificationis in tempore, sed gratuita bo- æterno, vel apposuit gratiam justificationis in tempore, sed gratuita bo- nitate sua elegit, ut boni essent. Unde Augustinus in libro de Prædestina- nitate sua elegit, ut boni essent. Unde Augustinus in libro de Prædestina- tione Sanctorum: Non quia futuros nos tales esse præscivit, ideo elegit, tione Sanctorum: Non quia futuros nos tales esse præscivit, ideo elegit, sed ut essemus tales per ipsam electionem gratiæ suæ, qua gratificavit nos sed ut essemus tales per ipsam electionem gratiæ suæ, qua gratificavit nos in dilecto Filio suo ¹. in dilecto Filio suo ¹.

DIVISIO TEXTUS. DIVISIO TEXTUS.

« Si autem quærimus meritum obdu- « Si autem quærimus meritum obdu- rationis et misericordiæ, etc. »> rationis et misericordiæ, etc. »>

In hac parte inquirit Magister, si præ- In hac parte inquirit Magister, si præ- destinatio habet causam aliquam. Et ha- destinatio habet causam aliquam. Et ha- bet quatuor partes: in quarum prima bet quatuor partes: in quarum prima ostendit, quod non habet causam in se : ostendit, quod non habet causam in se : sed obduratio habet causam ex parte ef- sed obduratio habet causam ex parte ef- fectus, sed prædestinatio nec in se nec fectus, sed prædestinatio nec in se nec ex parte effectus habet causam. In se- ex parte effectus habet causam. In se- cunda, ponit objectionem ad hoc, utrum cunda, ponit objectionem ad hoc, utrum præscientia meritorum possit esse causa præscientia meritorum possit esse causa prædestinationis, ibi, B, « Opinati sunt prædestinationis, ibi, B, « Opinati sunt tamen quidam, etc. » In tertia, ponit ob- tamen quidam, etc. » In tertia, ponit ob- jectionem contra determinata, et solvit, jectionem contra determinata, et solvit, ibi, C, «His tamen adversari videtur, ibi, C, «His tamen adversari videtur, etc. » In quarta et ultima ponit hæresim etc. » In quarta et ultima ponit hæresim quorumdam, quæ ortum habuit ratione quorumdam, quæ ortum habuit ratione inquisitionis hujus profunditatis, ibi, D, inquisitionis hujus profunditatis, ibi, D, « Multi vero de isto profundo quærentes « Multi vero de isto profundo quærentes reddere rationem, etc. » reddere rationem, etc. »

1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Prædestinatione 1 S. AUGUSTINUS, Lib. de Prædestinatione

ARTICULUS I. ARTICULUS I.

An prædestinatio possit juvari oratio- An prædestinatio possit juvari oratio- nibus Sanctorum? nibus Sanctorum?

Ad intelligentiam vero primæ partis Ad intelligentiam vero primæ partis oportet quærere tria: quorum primum oportet quærere tria: quorum primum est, Utrum prædestinatio possit juvari est, Utrum prædestinatio possit juvari orationibus Sanctorum ? orationibus Sanctorum ?

Secundum, Utrum prædestinatio cadat Secundum, Utrum prædestinatio cadat sub merito? sub merito?

Tertium, Utrum præscientia meritorum Tertium, Utrum præscientia meritorum est causa prædestinationis vel reproba- est causa prædestinationis vel reproba- tionis? tionis?

AD PRIMUM proceditur sic: AD PRIMUM proceditur sic:

• •

1. Genes. xxv, 21, dicitur: Depreca- 1. Genes. xxv, 21, dicitur: Depreca- tus est Isaac Dominum pro uxore sua, tus est Isaac Dominum pro uxore sua, eo quod esset sterilis qui exaudivit eum, eo quod esset sterilis qui exaudivit eum, et dedit conceptum Rebecca: cum tamen et dedit conceptum Rebecca: cum tamen prædestinatum esset, quod Isaac semen prædestinatum esset, quod Isaac semen habiturus erat per Rebeccam. habiturus erat per Rebeccam.

2. Item, Ibidem dicit Gregorius, quod 2. Item, Ibidem dicit Gregorius, quod prædestinatio juvatur orationibus San- prædestinatio juvatur orationibus San-

ctorum. ctorum.

3. Item, Augustinus monet, ut oretur 3. Item, Augustinus monet, ut oretur pro vocandis, quia sic prædestinatum sit, pro vocandis, quia sic prædestinatum sit,

Sanctorum, cap 18. Sanctorum, cap 18.

Sed contra. Sed contra.

Solutio. Solutio.

Ad 1, 2 et 3 Ad 1, 2 et 3

340 340

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ut non vocentur nisi per orationes San- ut non vocentur nisi per orationes San- ctorum. Similia multa a Sanctis inve- ctorum. Similia multa a Sanctis inve- niuntur. niuntur.

4. Item per exempla, Videmus Pau- 4. Item per exempla, Videmus Pau- lum conversum ad orationem Stephani, lum conversum ad orationem Stephani, et Centurionem (ut dicit Bernardus) ad et Centurionem (ut dicit Bernardus) ad orationen Domini: ergo gratiam pri- orationen Domini: ergo gratiam pri- mam potest aliquis alus mereri: sed mi- mam potest aliquis alus mereri: sed mi- nus est perseverare in gratia accepta, nus est perseverare in gratia accepta, quam accipere gratiam : ergo unus alii quam accipere gratiam : ergo unus alii potest mereri etiam gratiam finalem : potest mereri etiam gratiam finalem : habere autem gratiam finalem converti- habere autem gratiam finalem converti- tur cum esse prædestinatum: ergo pot- tur cum esse prædestinatum: ergo pot- est ei mereri prædestinationem. est ei mereri prædestinationem.

5. Item, Jacobi, v, 16: Orate pro in- 5. Item, Jacobi, v, 16: Orate pro in- vicem, ut salvemini: salvari autem et vicem, ut salvemini: salvari autem et esse prædestinatum se concomitantur : esse prædestinatum se concomitantur : ergo per orationem acquiritur prædesti- ergo per orationem acquiritur prædesti- natio. natio.

SED CONTRA: SED CONTRA:

1. Oratio fidelium temporalis est, præde- 1. Oratio fidelium temporalis est, præde- stinatio autem æterna sed æternum non stinatio autem æterna sed æternum non causatur a temporali: ergo prædestinatio causatur a temporali: ergo prædestinatio non causatur a temporali: ergo præde- non causatur a temporali: ergo præde- stinatio non causatur ab oratione San- stinatio non causatur ab oratione San- ctorum. ctorum.

2. Item, Nihil causatum ab alio essen- 2. Item, Nihil causatum ab alio essen- tialiter, æqualiter est ante illud quod est tialiter, æqualiter est ante illud quod est causa sua et post illud prædestinatio causa sua et post illud prædestinatio alicujus æqualiter est ante orationem alicujus æqualiter est ante orationem Sanctorum et post, quia est ab æterno: Sanctorum et post, quia est ab æterno: ergo non causatur prædestinatio ab ora- ergo non causatur prædestinatio ab ora- tione Sanctorum. tione Sanctorum.

SOLUTIO. Dicendum, quod prædestina- SOLUTIO. Dicendum, quod prædestina- tio potest dupliciter considerari, scilicet tio potest dupliciter considerari, scilicet propositi et præparationis et hoc est propositi et præparationis et hoc est prædestinationi essentiale. Et ex parte il- prædestinationi essentiale. Et ex parte il- la non potest juvari orationibus Sancto- la non potest juvari orationibus Sancto- rum. Potest etiam considerari ex parte rum. Potest etiam considerari ex parte effectus, qui est gratia in præsenti appo- effectus, qui est gratia in præsenti appo- sita et hæc potest juvarı orationibus sita et hæc potest juvarı orationibus Sanctorum et hoc modo procedunt ra- Sanctorum et hoc modo procedunt ra- tiones primo inductæ. tiones primo inductæ.

Ad 4 et 5. AD RATIONEM autem inductam, dicen- Ad 4 et 5. AD RATIONEM autem inductam, dicen- dum quod aliquis potest alu mereri pri- dum quod aliquis potest alu mereri pri- mam gratiam et perseverantiam in illa: mam gratiam et perseverantiam in illa: sed non sequitur ex hoc quod possit ei sed non sequitur ex hoc quod possit ei mereri prædestinationem. quia licet ha- mereri prædestinationem. quia licet ha-

bere gratiam finalem et esse prædestina- bere gratiam finalem et esse prædestina- tum convertantur secundum supposita, tum convertantur secundum supposita, non tamen idem significant, nec idem non tamen idem significant, nec idem sunt essentialiter, quia perseverare in sunt essentialiter, quia perseverare in gratia finaliter non dicit nisi temporale, gratia finaliter non dicit nisi temporale, sed prædestinatio dicit aliquid æternum, sed prædestinatio dicit aliquid æternum, scilicet propositum et præparationem scilicet propositum et præparationem gratiæ ab æterno, quod non cadit sub gratiæ ab æterno, quod non cadit sub merito et ideo ratio illa non procedit. Et merito et ideo ratio illa non procedit. Et per hoc patet etiam solutio ad sequens. per hoc patet etiam solutio ad sequens.