434 434

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nitur infirmi suscitandi descriptio, et nitur infirmi suscitandi descriptio, et infirmitatis ejus facta ad Christum enun- infirmitatis ejus facta ad Christum enun- tiatio in secunda, ex infirmitate sumpta, tiatio in secunda, ex infirmitate sumpta, apostolorum et discipulorum instructio, apostolorum et discipulorum instructio, ibi, y. 7 « Deinde post hæc dixit disci- ibi, y. 7 « Deinde post hæc dixit disci- pulis suis Eamus in Judæam iterum. » pulis suis Eamus in Judæam iterum. » In tertia, ponuntur ea quæ faciunt ad In tertia, ponuntur ea quæ faciunt ad istius miraculi impetrationem, ibi, y. 18 : istius miraculi impetrationem, ibi, y. 18 : «Erat autem Bethania juxta Jerosoly- «Erat autem Bethania juxta Jerosoly- mam, etc. » In quarta autem, tanguntur mam, etc. » In quarta autem, tanguntur ea quæ faciunt ad miraculi perfectionem, ea quæ faciunt ad miraculi perfectionem, ibi, y. 39 « Ait Jesus: Tollite lapi- ibi, y. 39 « Ait Jesus: Tollite lapi- dem. » dem. »

Prima harum partium dividitur in Prima harum partium dividitur in duas, scilicet, in infirmantis descriptio- duas, scilicet, in infirmantis descriptio- nem, et infirmitatis denuntiationem, ibi, nem, et infirmitatis denuntiationem, ibi, y. 3 « Miserunt ergo, etc. » y. 3 « Miserunt ergo, etc. »

Describitur infirmus a nomine, ab in- Describitur infirmus a nomine, ab in- firmitatis qualitate, a patria, a parentela, firmitatis qualitate, a patria, a parentela, a cognatorum devotione. a cognatorum devotione.

Dicit ergo: Dicit ergo:

attritum et consumptum facilius esset attritum et consumptum facilius esset suscitare. Eccli. x, 11: Languor pro- suscitare. Eccli. x, 11: Languor pro- lixior gravat medicum. III Regum, lixior gravat medicum. III Regum, XVII, 17 Erat languor fortissimus, ila XVII, 17 Erat languor fortissimus, ila ut non remaneret in eo halitus. ut non remaneret in eo halitus.

« Lazarus. » « Lazarus. »

Descriptio est a nominė, cujus si- Descriptio est a nominė, cujus si- gnificatio ab effectu non est vacua : gnificatio ab effectu non est vacua : quia Lazarus adjutus a Deo interpreta- quia Lazarus adjutus a Deo interpreta- tur. Psal. ix, 10 et 11: Adjutor in oppor- tur. Psal. ix, 10 et 11: Adjutor in oppor- tunitatibus, in tribulatione. Et sperent tunitatibus, in tribulatione. Et sperent in te qui noverunt nomen tuum. Item, in te qui noverunt nomen tuum. Item, Psal. XCIII, 17: Nisi quia Dominus ad- Psal. XCIII, 17: Nisi quia Dominus ad- juvit me, paulo minus habitasset in in- juvit me, paulo minus habitasset in in- ferno anima mea. ferno anima mea.

« A Bethania. »> « A Bethania. »>

Describitur a patria, in qua dignitas Describitur a patria, in qua dignitas sua cognoscitur. Legitur enim castellum sua cognoscitur. Legitur enim castellum

« Erat autem quidam languens, etc.» hoc et vicum quemdam in Jerusalem, ad « Erat autem quidam languens, etc.» hoc et vicum quemdam in Jerusalem, ad

«Erat autem, » dum Dominus juxta «Erat autem, » dum Dominus juxta Jordanem maneret, absens a Lazaro: cu- Jordanem maneret, absens a Lazaro: cu- jus absentia multis est causa infirmitatis: jus absentia multis est causa infirmitatis: sicut absentia medici multis in corpore sicut absentia medici multis in corpore est causa periculi. Psal. xv, 1, secundum est causa periculi. Psal. xv, 1, secundum translationem Hieronymi : « Serva me, translationem Hieronymi : « Serva me, Domine, quoniam speravi in te quo- Domine, quoniam speravi in te quo- niam bene mihi non est sine te ¹. » Deu- niam bene mihi non est sine te ¹. » Deu- ter. iv, 4 Vos qui adhæretis Domino ter. iv, 4 Vos qui adhæretis Domino Deo vestro, vivitis universi. Deo vestro, vivitis universi.

cum cum

« Quidam, » specialis familiaritatis « Quidam, » specialis familiaritatis Domino. Joan. XII, 2: Lazarus Domino. Joan. XII, 2: Lazarus unus erat ex discumbentibus cum eo, unus erat ex discumbentibus cum eo, scilicet cum Domino. scilicet cum Domino.

« Languens. » « Languens. »

Qualitas notatur infirmitatis. Languor Qualitas notatur infirmitatis. Languor enim longus angor est: quia et angustia enim longus angor est: quia et angustia angit, et diuturnitate corpus atterit, et angit, et diuturnitate corpus atterit, et vires consumit et hoc dicitur ad magni- vires consumit et hoc dicitur ad magni- tudinem miraculi notandam : quia non tudinem miraculi notandam : quia non

1 Vulgata habet, Psal. xv, 1 et 2: Conserva 1 Vulgata habet, Psal. xv, 1 et 2: Conserva me, Domine, quoniam speravi in te. Diri Do- me, Domine, quoniam speravi in te. Diri Do-

eum et sorores pertinuisse jure hæredi- eum et sorores pertinuisse jure hæredi- tario, et ideo de castello illo fuisse dici- tario, et ideo de castello illo fuisse dici- tur sicut nobiles more vulgari de castris tur sicut nobiles more vulgari de castris suis nati esse dicuntur. Aliter autem de suis nati esse dicuntur. Aliter autem de castello, et non de villa vel rure dicitur castello, et non de villa vel rure dicitur esse ut civilis ad virtutem, et non rusti- esse ut civilis ad virtutem, et non rusti- cus esse credatur. Unde et nomen castelli cus esse credatur. Unde et nomen castelli Bethania vocabatur, hoc est, domus Bethania vocabatur, hoc est, domus obedientiæ quia legibus ibi et urbanita- obedientiæ quia legibus ibi et urbanita- tibus respublica fuit obedienter ordinata. tibus respublica fuit obedienter ordinata. Et ideo dicitur « a Bethania. » Proverb. Et ideo dicitur « a Bethania. » Proverb. XXI, 28 Vir obediens loquetur victorias. XXI, 28 Vir obediens loquetur victorias. I Regum, xv, 22 Melior est obedientia I Regum, xv, 22 Melior est obedientia quam victimæ, et auscultare magis quam quam victimæ, et auscultare magis quam offerre adipem arietum. Ex loco enim offerre adipem arietum. Ex loco enim honorem habuit propter obedientiam honorem habuit propter obedientiam præceptorum legis, et virtutis civilitatem. præceptorum legis, et virtutis civilitatem. Psal. LXXXVI, 3: Gloriosa dicta sunt de Psal. LXXXVI, 3: Gloriosa dicta sunt de te, civitas Dei. te, civitas Dei.

« De castello Mariæ et Martha. « De castello Mariæ et Martha.

« De castello Mariæ et Marthæ, » quia « De castello Mariæ et Marthæ, » quia

mino Deus meus es tu, etc. mino Deus meus es tu, etc.

IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-1, 2. IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-1, 2.

in veritate in divisione paternæ hæredita- in veritate in divisione paternæ hæredita- tis, Martha castellum hoc in sortem hære- tis, Martha castellum hoc in sortem hære- ditatis acceperat : Lazarus autem hæredi- ditatis acceperat : Lazarus autem hæredi- tatem paternam in Jerusalem acceperat : tatem paternam in Jerusalem acceperat : Maria autem Magdalum tenebat castel- Maria autem Magdalum tenebat castel- lum. Sed tamen propter dilectionem soro- lum. Sed tamen propter dilectionem soro- ris et hospitalitatis gratiam, tres simul cum ris et hospitalitatis gratiam, tres simul cum Martha manebant: quia ipsa prudentior Martha manebant: quia ipsa prudentior fuit ad dispensandum. Et ideo etiam in fuit ad dispensandum. Et ideo etiam in receptione Domini, sola aliquando Mar- receptione Domini, sola aliquando Mar- tha nominatur. Luc. x, 38 et 39: Intravit tha nominatur. Luc. x, 38 et 39: Intravit Jesus in quoddam castellum: et mulier Jesus in quoddam castellum: et mulier quædam, Martha nomine, excepit illum quædam, Martha nomine, excepit illum in domum suam. Et huic erat soror no- in domum suam. Et huic erat soror no- mine Maria. Joan. XII, 1 et seq. : Jesus mine Maria. Joan. XII, 1 et seq. : Jesus ergo, ante sex dies Paschæ, venit Betha- ergo, ante sex dies Paschæ, venit Betha- niam, ubi Lazarus fuerat mortuus, quem niam, ubi Lazarus fuerat mortuus, quem suscitavit Jesus. Fecerunt autem ei cœnam suscitavit Jesus. Fecerunt autem ei cœnam ibi: et Martha ministrabat, Lazarus vero ibi: et Martha ministrabat, Lazarus vero unus erat ex discumbentibus cum eo. unus erat ex discumbentibus cum eo. Maria ergo accepit libram unguenti, etc. Maria ergo accepit libram unguenti, etc. Quod autem dicitur, quod Martha mini- Quod autem dicitur, quod Martha mini- strabat, non tam intelligitur de diligentia strabat, non tam intelligitur de diligentia obsequii quam de sumptuum administra- obsequii quam de sumptuum administra-

tione. tione.

« Sororum ejus, » quæ speciali gratia « Sororum ejus, » quæ speciali gratia conjunctæ erant Domino. Maria enim conjunctæ erant Domino. Maria enim sequens in via, ministrabat ei de faculta- sequens in via, ministrabat ei de faculta- tibus suis cum Joanna et Susanna: sicut tibus suis cum Joanna et Susanna: sicut legitur, Luc. vii, 2 et seq., et xx, 55. legitur, Luc. vii, 2 et seq., et xx, 55. Martha autem ministrabat ei de via ve- Martha autem ministrabat ei de via ve- nienti in domo Lazarus autem erat de nienti in domo Lazarus autem erat de amicis cum eo discumbentibus. amicis cum eo discumbentibus.

Adhuc autem, ut dicit Ambrosius, Adhuc autem, ut dicit Ambrosius, Dominus Lazarum a mortuis suscitavit : Dominus Lazarum a mortuis suscitavit : in Martha sanguinis fluxum restrinxit 1 : in Martha sanguinis fluxum restrinxit 1 : de Maria autem septem dæmonia expu- de Maria autem septem dæmonia expu- lit 2. Et sic specialis amicitia erat inter lit 2. Et sic specialis amicitia erat inter illos et ad Dominum. illos et ad Dominum.

Ad hæc autem spiritualiter Lazarus a Ad hæc autem spiritualiter Lazarus a Deo adjutus, poenitentiæ signat vitam. Deo adjutus, poenitentiæ signat vitam. Isa. XLIX, 8 In die salutis auxiliatus Isa. XLIX, 8 In die salutis auxiliatus sum tui. Il ad Corinth. vi, 2: In die sa- sum tui. Il ad Corinth. vi, 2: In die sa- lutis adjuvi te, hoc est, in die pœniten- lutis adjuvi te, hoc est, in die pœniten- tiæ, quando tibi sol verus illuxit. Martha tiæ, quando tibi sol verus illuxit. Martha autem provocans interpretatur, quæ si- autem provocans interpretatur, quæ si-

1 Cf. Matth. 1x, 20 el seq. 1 Cf. Matth. 1x, 20 el seq.

2 Cf. Luc. v, 37 et seq., el VIII, 2; Marc. 2 Cf. Luc. v, 37 et seq., el VIII, 2; Marc.

435 435

gnat vitam activam: in qua tam virtutis gnat vitam activam: in qua tam virtutis delectatione in spe mercedis quam exem- delectatione in spe mercedis quam exem- pli boni ostensione, semper homo ad pli boni ostensione, semper homo ad meliora provocatur. II ad Corinth. ix, 2: meliora provocatur. II ad Corinth. ix, 2: Vestra æmulatio provocavit plurimos. Vestra æmulatio provocavit plurimos. Ad Hebr. x, 25: Non deserentes col- Ad Hebr. x, 25: Non deserentes col- lectionem nostram, sicut consuetudinis lectionem nostram, sicut consuetudinis est quibusdam, sed consolantes, et tanto est quibusdam, sed consolantes, et tanto magis quanto magis videritis appropin- magis quanto magis videritis appropin- quantem diem. Maria autem interpreta- quantem diem. Maria autem interpreta- tur illuminatrix, et signat vitam con- tur illuminatrix, et signat vitam con- templativam qua homo illuminatur. templativam qua homo illuminatur. Apocal. x11, 11: Mulier amicta sole, et Apocal. x11, 11: Mulier amicta sole, et luna sub pedibus ejus. Quia luminare luna sub pedibus ejus. Quia luminare noctis hujus vitæ (quod splendorem noctis hujus vitæ (quod splendorem hujus mundi significat) projicit sub pe- hujus mundi significat) projicit sub pe- dibus sororis ejus. Hæc enim tria sunt dibus sororis ejus. Hæc enim tria sunt quæ Dominus libenter visitat: pœniten- quæ Dominus libenter visitat: pœniten- tes, activos, et contemplativos: pœni- tes, activos, et contemplativos: pœni- tentes in gratia compunctionis, activos tentes in gratia compunctionis, activos in profectu virtutis, et contemplativos in profectu virtutis, et contemplativos in puritate veritatis. Eccle. iv, 12 : Funi- in puritate veritatis. Eccle. iv, 12 : Funi- culus triplex difficile rúmpitur. culus triplex difficile rúmpitur.

« Maria autem erat, quæ unxit Do- « Maria autem erat, quæ unxit Do- minum unguento, et extersit pedes minum unguento, et extersit pedes ejus capillis suis: cujus frater Lazarus ejus capillis suis: cujus frater Lazarus infirmabatur. » infirmabatur. »

Describitur hic a devotione cognato- Describitur hic a devotione cognato- rum et inducitur illud memorabile fa- rum et inducitur illud memorabile fa- ctum quod fecit Maria. ctum quod fecit Maria.

Exponitur istud dupliciter, scilicet, pri- Exponitur istud dupliciter, scilicet, pri- mo quod Evangelista dicit his quibus scri- mo quod Evangelista dicit his quibus scri- bit Evangelium per anticipationem: quasi bit Evangelium per anticipationem: quasi ne ignorent quæ sit ista Maria, quod ipsa ne ignorent quæ sit ista Maria, quod ipsa erat, quæ in cœna unxit Dominum un- erat, quæ in cœna unxit Dominum un- guento, ante sex dies Paschæ : quod tam guento, ante sex dies Paschæ : quod tam pretiosum erat quod multo æstimabatur pretiosum erat quod multo æstimabatur pretium ejus. Joan. xi, 3 : Et domus pretium ejus. Joan. xi, 3 : Et domus impleta est ex odore unguenti. Et hæc impleta est ex odore unguenti. Et hæc videtur esse intentio Chrysostomi, qui videtur esse intentio Chrysostomi, qui dicit, quod non fuit illa peccatrix quæ dicit, quod non fuit illa peccatrix quæ erat in civitate famosa in peccatis, quæ erat in civitate famosa in peccatis, quæ unxit pedes Jesu 3 : sed alia et honesta unxit pedes Jesu 3 : sed alia et honesta

XVI, XVI,

9. 9.

3 Cf. Luc. v, 37 et seq. 3 Cf. Luc. v, 37 et seq.

436 436

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

de qua videntur dicere Origentes et Chry- de qua videntur dicere Origentes et Chry- sostomus et Ambrosius, quod honesta sostomus et Ambrosius, quod honesta fuerit semper et virgo, et merito castitatis fuerit semper et virgo, et merito castitatis Domino familiaris. Alii autem sicut Au- Domino familiaris. Alii autem sicut Au- gustinus, Gregorius et Beda dicunt, quod gustinus, Gregorius et Beda dicunt, quod non est exponendum per anticipationem, non est exponendum per anticipationem, sed quod Evangelista describit eam per sed quod Evangelista describit eam per hoc quod fuit pœnitens * : maxime pro- hoc quod fuit pœnitens * : maxime pro- pter hoc quod dicitur, Luc. vii, 2, quod pter hoc quod dicitur, Luc. vii, 2, quod de Maria, quæ vocatur Magdalene, de de Maria, quæ vocatur Magdalene, de qua septem dæmonia exierant. Super qua septem dæmonia exierant. Super quod dicit Gregorius : « Septem dæmo- quod dicit Gregorius : « Septem dæmo- nia Maria habuit, quæ universis vitiis nia Maria habuit, quæ universis vitiis plena fuit. Sed ecce quia turpitudinis suæ plena fuit. Sed ecce quia turpitudinis suæ maculas adspexit, lavanda ad fontem maculas adspexit, lavanda ad fontem misericordiæ cucurrit. » Quod autem isti misericordiæ cucurrit. » Quod autem isti peccatrici Dominus familiaris fuit, dicunt peccatrici Dominus familiaris fuit, dicunt quod ut spem poenitentibus ingereret, quod ut spem poenitentibus ingereret, hoc fecit quod merito poenitentiæ ad gra- hoc fecit quod merito poenitentiæ ad gra- tiam familiaritatis divinæ peccator redire tiam familiaritatis divinæ peccator redire possit. Et hanc sententiam tota tenet possit. Et hanc sententiam tota tenet occidentalis Ecclesia. Nec est magnum si occidentalis Ecclesia. Nec est magnum si de nominibus et qualitatibus personarum de nominibus et qualitatibus personarum diversa sentiunt Doctores. diversa sentiunt Doctores.

Hoc est ergo quod dicit secundum Hoc est ergo quod dicit secundum utrumque sensum : « Quæ unxit un- utrumque sensum : « Quæ unxit un- guento » poenitentiæ Dominum 2. Vel, guento » poenitentiæ Dominum 2. Vel, unguento devotionis 3. De istis unguen- unguento devotionis 3. De istis unguen- tis vide quæ notata sunt, Luc. VII, 38. tis vide quæ notata sunt, Luc. VII, 38.

« Et extersit pedes ejus, » lacrymis « Et extersit pedes ejus, » lacrymis rigatos, « capillis suis. » Hoc maxime rigatos, « capillis suis. » Hoc maxime concordat cum eis qui dicunt eam pec- concordat cum eis qui dicunt eam pec- catricem fuisse, quia hoc non legitur catricem fuisse, quia hoc non legitur nisi in Evangelio Lucæ, vi, 37. Et hæc nisi in Evangelio Lucæ, vi, 37. Et hæc ibidem exposita sunt. ibidem exposita sunt.

« Cujus frater Lazarus infirmaba- « Cujus frater Lazarus infirmaba- tur. » tur. »

Hæc omnia propter sequentia dicun- Hæc omnia propter sequentia dicun- tur, ut sciatur quod rationem habuit tur, ut sciatur quod rationem habuit Dominus faciendi pro illis. Unde etiam Dominus faciendi pro illis. Unde etiam in fratre sorores infirmari insinuantur. in fratre sorores infirmari insinuantur. Il ad Corinth. x1, 29: Quis infirmatur, Il ad Corinth. x1, 29: Quis infirmatur, et ego non infirmor? quis scandaliza- et ego non infirmor? quis scandaliza- tur, et ego non uror? De Domino tur, et ego non uror? De Domino

1 Cf. Luc. VII, 37 et seq. 1 Cf. Luc. VII, 37 et seq. Cf. Luc. vII, 36. Cf. Luc. vII, 36.

autem fiducialiter senserunt quod secum autem fiducialiter senserunt quod secum portaret infirmitates earum: sicut dici- portaret infirmitates earum: sicut dici- tur, Isa. L, 4: Vere languores nostros tur, Isa. L, 4: Vere languores nostros ipse tulit, et dolores nostros ipse por- ipse tulit, et dolores nostros ipse por- tavit. tavit.

« Miserunt ergo sorores ejus ad « Miserunt ergo sorores ejus ad eum, dicentes: Domine, ecce quem eum, dicentes: Domine, ecce quem amas infirmatur. » amas infirmatur. »

Hic tangitur infirmitatis denuntiatio. Hic tangitur infirmitatis denuntiatio. Et dicuntur duo, scilicet, sororum ad Et dicuntur duo, scilicet, sororum ad Dominum consolatorem de fratre infir- Dominum consolatorem de fratre infir- mante facta denuntiatio, et responsio- mante facta denuntiatio, et responsio- nis Domini ad sorores consolatio, ibi, nis Domini ad sorores consolatio, ibi, . 4 : « Audiens autem Jesus, etc. » . 4 : « Audiens autem Jesus, etc. »

In prima harum sex notantur, scili- In prima harum sex notantur, scili- cet, quod non per se venientes per cet, quod non per se venientes per nuntium Domino de fratre nuntiave- nuntium Domino de fratre nuntiave- runt, quod ex sororio affectu ad infir- runt, quod ex sororio affectu ad infir- mum hoc fecerunt, quod ad eum a mum hoc fecerunt, quod ad eum a quo consolationem sperabant miserunt, quo consolationem sperabant miserunt, quod mittentes potentiam sanandi in eo quod mittentes potentiam sanandi in eo professæ fuerunt, quod amorem quem professæ fuerunt, quod amorem quem ad infirmum habuit allegaverunt, quod ad infirmum habuit allegaverunt, quod infirmantem denuntiaverunt. infirmantem denuntiaverunt.

Dicit ergo: « Miserunt ergo, » non Dicit ergo: « Miserunt ergo, » non per seipsas venientes: ut et sexum re- per seipsas venientes: ut et sexum re- cognosceret, quem per terras discurrere cognosceret, quem per terras discurrere non decebat quia vagari putatur qui non decebat quia vagari putatur qui discurrit. Proverb. VII, 10 et 11: Mu- discurrit. Proverb. VII, 10 et 11: Mu- lier garrula et vaga, quietis impatiens, lier garrula et vaga, quietis impatiens, nec valens in domo consistere pedibus nec valens in domo consistere pedibus suis. Unde, Genes. xxxiv, 1 et seq., suis. Unde, Genes. xxxiv, 1 et seq., Dina quæ egressa est de domo patris Dina quæ egressa est de domo patris Jacob patriarchæ, ut consideraret mu- Jacob patriarchæ, ut consideraret mu- lieres regionis illius, oppressa est ab lieres regionis illius, oppressa est ab Hemor, filio Sichem. Et ideo etiam Hemor, filio Sichem. Et ideo etiam miserunt ut Domino reverentiam face- miserunt ut Domino reverentiam face- rent, et inquietudinem et gravamen non rent, et inquietudinem et gravamen non procurarent si per seipsas venirent : procurarent si per seipsas venirent : quia Dominus de hospitiis eorum fuisset quia Dominus de hospitiis eorum fuisset gravatus. Act. 1x, 38: Miserunt duos gravatus. Act. 1x, 38: Miserunt duos viros ad eum, scilicet Petrum, rogantes : viros ad eum, scilicet Petrum, rogantes : Ne pigriteris venire usque ad nos. Ne pigriteris venire usque ad nos.

3 Cf. Joan. XII, 3. 3 Cf. Joan. XII, 3.

IN EVANG. JOANNIS, CAP XI-3, 4. IN EVANG. JOANNIS, CAP XI-3, 4.

Sed objicitur contra hoc, quod supra, Sed objicitur contra hoc, quod supra, 1v, 46 et seq., regulus increpatur, quia 1v, 46 et seq., regulus increpatur, quia non credidit quod absens curare pos- non credidit quod absens curare pos- set, sed oporteret eum ad infirmum de- set, sed oporteret eum ad infirmum de- scendere. scendere.

Ad hoc dicendum, quod isti non roga- Ad hoc dicendum, quod isti non roga- verunt ut veniret, sed tantum ut infir- verunt ut veniret, sed tantum ut infir- mitas sibi innotesceret humano modo, mitas sibi innotesceret humano modo, ut sanaret si vellet. ut sanaret si vellet.

Sed adhuc objicitur, quia si Deum Sed adhuc objicitur, quia si Deum credebant, sciverunt quod absens hoc credebant, sciverunt quod absens hoc sciret sine nuntio. sciret sine nuntio.

Ad hoc dicit Chrysostomus, quod non Ad hoc dicit Chrysostomus, quod non adhuc plenam fidem habebant de deitate adhuc plenam fidem habebant de deitate ipsius, sicut nec Apostoli. Vel dicen- ipsius, sicut nec Apostoli. Vel dicen- dum, quod humano modo extrinsecus dum, quod humano modo extrinsecus hoc agebant ut citius ad misericordiam hoc agebant ut citius ad misericordiam flecteretur. flecteretur.

Sic ergo miserunt « sorores ejus, » Sic ergo miserunt « sorores ejus, » quibus hoc ex sororio affectu compete- quibus hoc ex sororio affectu compete- bat. Isa LVII, 7: Carnem tuam ne de- bat. Isa LVII, 7: Carnem tuam ne de- spexeris, ad eum quem consolatorem et spexeris, ad eum quem consolatorem et salvatorem elegerant. Habacuc, 111, 18: salvatorem elegerant. Habacuc, 111, 18: Ego autem in Domino gaudebo: et Ego autem in Domino gaudebo: et exsultabo in Deo Jesu meo. exsultabo in Deo Jesu meo.

« Domine, etc. >> « Domine, etc. >>

Professio est potestatis sanandi si Professio est potestatis sanandi si vult. Sapient. XII, 18: Subest tibi, cum vult. Sapient. XII, 18: Subest tibi, cum volueris, posse. Unde Augustinus : volueris, posse. Unde Augustinus : « Posse habes arbitrii tui sic utrum sa- « Posse habes arbitrii tui sic utrum sa- nare velis. » Et ideo etiam non rogant, nare velis. » Et ideo etiam non rogant, sed innotescunt tantum, sibi quod uti- sed innotescunt tantum, sibi quod uti- lius videtur relinquentes. Ad Roman. lius videtur relinquentes. Ad Roman. VIII, 26 Quid oremus, sicut oportet, VIII, 26 Quid oremus, sicut oportet, nescimus: sed ipse Spiritus postulat pro nescimus: sed ipse Spiritus postulat pro nobis, hoc est, docet nos postulare. nobis, hoc est, docet nos postulare.

Et hoc est : « Ecce. » Quasi dice- Et hoc est : « Ecce. » Quasi dice- rent: In evidenti est, non fingit infir- rent: In evidenti est, non fingit infir-

mitatem. mitatem.

« Ecce quem amas, » nec amares nisi « Ecce quem amas, » nec amares nisi dignus esset amore. Proverb. vin, 17: dignus esset amore. Proverb. vin, 17: Ego diligentes me diligo, et qui mane Ego diligentes me diligo, et qui mane vigilant ad me, invenient me. Alia vigilant ad me, invenient me. Alia etiam ratione, quia non tantum te amat : etiam ratione, quia non tantum te amat : quia hoc non satis dignum est ut ex hoc quia hoc non satis dignum est ut ex hoc

Eadem est littera in Vulgata. Eadem est littera in Vulgata.

437 437

tuam dilectionem mereatur, sed quia tuam dilectionem mereatur, sed quia opus tuum et creatura tua est, cujus tu opus tuum et creatura tua est, cujus tu es factor, dilector, et reparator. Sapient. es factor, dilector, et reparator. Sapient. x1, 25 Diligis omnia quæ sunt, et ni- x1, 25 Diligis omnia quæ sunt, et ni- hil odisti eorum quæ fecisti: nec enim hil odisti eorum quæ fecisti: nec enim odiens aliquid constituisti, aut fecisti. odiens aliquid constituisti, aut fecisti.

Hic ergo talis « infirmatur. » Psal. Hic ergo talis « infirmatur. » Psal. VI, 3 Miserere mei, Domine, quoniam VI, 3 Miserere mei, Domine, quoniam infirmus sum sana me, elc. Infirmitas infirmus sum sana me, elc. Infirmitas enim amici ad misericordiam flectit. enim amici ad misericordiam flectit. Psal. xc, 15 Cum ipso sum in tribu- Psal. xc, 15 Cum ipso sum in tribu-

latione. latione.

« Audiens autem Jesus dixit eis: « Audiens autem Jesus dixit eis: Infirmitas hæc non est ad mortem, Infirmitas hæc non est ad mortem, sed pro gloria Dei, ut glorificetur sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam. » Filius Dei per eam. »

«< Audiens autem Jesus, » quia hu- «< Audiens autem Jesus, » quia hu- mano modo audire voluit quod semper mano modo audire voluit quod semper per deitatem scivit, « dixit eis, » ad con- per deitatem scivit, « dixit eis, » ad con- solationem earum per nuntium man- solationem earum per nuntium man- dando : « Infirmitas hæc, etc. » dando : « Infirmitas hæc, etc. »

Quatuor dicit ad consolationem soro- Quatuor dicit ad consolationem soro- rum, et infirmi, scilicet, quod liberan- rum, et infirmi, scilicet, quod liberan- dus sit ab infirmitate, et quod gloria dus sit ab infirmitate, et quod gloria Filii Dei reveletur ex liberatione, et Filii Dei reveletur ex liberatione, et quod hujus meritum constituatur in quod hujus meritum constituatur in dilectione, et quod tardat venire pro dilectione, et quod tardat venire pro miraculi glorificatione. miraculi glorificatione.

Dicit ergo «Infirmitas hæc. » Ac si Dicit ergo «Infirmitas hæc. » Ac si dicat Multis de causis, et multis gene- dicat Multis de causis, et multis gene- ribus differunt infirmitates. ribus differunt infirmitates.

Est enim infirmitas quæ est in genere Est enim infirmitas quæ est in genere honestatis, et hæc est appetenda et est honestatis, et hæc est appetenda et est quadruplex, scilicet, humilitatis, de qua, quadruplex, scilicet, humilitatis, de qua, Proverb. xxx, 25: Formicæ, populus Proverb. xxx, 25: Formicæ, populus infirmus, qui præparat in messe cibum infirmus, qui præparat in messe cibum sibi, hoc est, hoc tempore quamdiu sibi, hoc est, hoc tempore quamdiu licet mereri. I ad Corinth. 1, 27: Infirma licet mereri. I ad Corinth. 1, 27: Infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia. mundi elegit Deus, ut confundat fortia. Est infirmitas pœnitentiæ. Eccli. xxxı, 2 : Est infirmitas pœnitentiæ. Eccli. xxxı, 2 : Infirmitas gravis sobriam facit animam. Infirmitas gravis sobriam facit animam. Psal. CXLVI, 3, secundum litteram Aqui- Psal. CXLVI, 3, secundum litteram Aqui- læ Qui sanat contritos corde, et alli- læ Qui sanat contritos corde, et alli- gat contritiones eorum '. Est infirmitas gat contritiones eorum '. Est infirmitas

438 438

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

patientiæ. II ad Corinth. x, 9: Virtus patientiæ. II ad Corinth. x, 9: Virtus in infirmitate perficitur. Quia dicitur, in infirmitate perficitur. Quia dicitur, Jacobi, 1, 4 Patientia opus perfectum Jacobi, 1, 4 Patientia opus perfectum habet. I ad Corinth. xu, 9: Libenter habet. I ad Corinth. xu, 9: Libenter gloriabor in infirmitatibus meis, ut gloriabor in infirmitatibus meis, ut inhabitet in me virtus Christi. Est etiam inhabitet in me virtus Christi. Est etiam infirmitas compassionis. II ad Corinth. infirmitas compassionis. II ad Corinth. x1, 29 Quis infirmatur, et ego non in- x1, 29 Quis infirmatur, et ego non in- firmor? I ad Corinth. ix, 22: Factus firmor? I ad Corinth. ix, 22: Factus sum infirmis infirmus, ut infirmos lucri- sum infirmis infirmus, ut infirmos lucri- facerem. facerem.

Adhuc autem, est infirmitas perversi- Adhuc autem, est infirmitas perversi- tatis culpæ detestanda : et hæc iterum tatis culpæ detestanda : et hæc iterum est quadruplex, scilicet, cupiditatis. Eccle. est quadruplex, scilicet, cupiditatis. Eccle. v, 12 et 13: Est et alia infirmitas pessima v, 12 et 13: Est et alia infirmitas pessima quam vidi sub sole: divitiæ conservatæ quam vidi sub sole: divitiæ conservatæ in malum domini sui. Pereunt enim in in malum domini sui. Pereunt enim in afflictione pessima. Est iterum carnalis afflictione pessima. Est iterum carnalis voluptatis. Isa. XXIV, 7: Luxit vinde- voluptatis. Isa. XXIV, 7: Luxit vinde- mia, infirmata est vitis, ingemuerunt mia, infirmata est vitis, ingemuerunt omnes qui lætabantur corde. Tertia est omnes qui lætabantur corde. Tertia est elationis. Isa. XXIV, 4 et 5: Luxit, et elationis. Isa. XXIV, 4 et 5: Luxit, et defluxit terra, et infirmata est ... et defluxit terra, et infirmata est ... et terra infecta est ab habitatoribus suis. terra infecta est ab habitatoribus suis. Est quarto infirmitas obstinationis. Est quarto infirmitas obstinationis. Deuter. VII, 15: Auferet Dominus a Deuter. VII, 15: Auferet Dominus a te omnem languorem: et infirmitates te omnem languorem: et infirmitates Ægypti pessimas, quas novisti, non Ægypti pessimas, quas novisti, non inferet tibi. Pessima autem infirmitas inferet tibi. Pessima autem infirmitas sæculi est obstinatio in malis. sæculi est obstinatio in malis.

Adhuc autem, est infirmitas sequelæ Adhuc autem, est infirmitas sequelæ peccati, quæ infirmat hominem ad vi- peccati, quæ infirmat hominem ad vi- tanda mala et hæc iterum est quadru- tanda mala et hæc iterum est quadru- plex, scilicet, ad resistendum malo plex, scilicet, ad resistendum malo culpæ. Thren. 1, 14: Infirmata est vir- culpæ. Thren. 1, 14: Infirmata est vir- tus mea dedit me Dominus in manu tus mea dedit me Dominus in manu de qua non potero surgere. Isa. XL, 30 : de qua non potero surgere. Isa. XL, 30 : Juvenes in infirmitate cadent. Secundo, Juvenes in infirmitate cadent. Secundo, ad sustinendum malum pœnæ. I ad ad sustinendum malum pœnæ. I ad Thessal. v, 14 Consolamini, pusil- Thessal. v, 14 Consolamini, pusil- lanimes, suscipite infirmos. Ezechiel. lanimes, suscipite infirmos. Ezechiel. XXXIV, 4 Quod infirmum fuit non XXXIV, 4 Quod infirmum fuit non consolidastis. Quia tales consolandi et consolidastis. Quia tales consolandi et juvandi sunt. Tertio, est infirmitas ad juvandi sunt. Tertio, est infirmitas ad bene agendum. Unde, Eccli. xXXI, 27: bene agendum. Unde, Eccli. xXXI, 27: In omnibus operibus tuis esto velox, In omnibus operibus tuis esto velox, et omnis infirmitas non occurret tibi. et omnis infirmitas non occurret tibi. Ad Roman. xiv, 1: Infirmum autem in Ad Roman. xiv, 1: Infirmum autem in fide assumite. Est quarto ad perseve- fide assumite. Est quarto ad perseve-

randum in bono. I Regum, II, 5 : Quæ randum in bono. I Regum, II, 5 : Quæ multos habebat filios infirmata est. multos habebat filios infirmata est. Omnes autem hæ infirmitates sunt per Omnes autem hæ infirmitates sunt per Deum relevandæ. Ad Roman. vii, 26: Deum relevandæ. Ad Roman. vii, 26: Similiter et Spiritus adjuvat infirmita- Similiter et Spiritus adjuvat infirmita-

tem nostram. tem nostram.

Est autem infirmitas alia, scilicet, pas- Est autem infirmitas alia, scilicet, pas- sibilitatis pœnæ, et est supportanda : et sibilitatis pœnæ, et est supportanda : et est quadruplex. Est enim pœnæ contra- est quadruplex. Est enim pœnæ contra- ctæ propter primam prævaricationem. ctæ propter primam prævaricationem. Psal. CII, 3 Qui propitiatur omnibus Psal. CII, 3 Qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis, qui sanat omnes in- iniquitatibus tuis, qui sanat omnes in- firmitatés tuas. Ad Roman. xiv, 2 : Qui firmitatés tuas. Ad Roman. xiv, 2 : Qui infirmus est, olus manducet, hoc est, infirmus est, olus manducet, hoc est, quem infirmitas fomitis deprimit, non quem infirmitas fomitis deprimit, non incentiva libidini procuret, sed ad mo- incentiva libidini procuret, sed ad mo- dum oleris infrigidativa. Est iterum dum oleris infrigidativa. Est iterum infirmitas assumpta ad nostram repara- infirmitas assumpta ad nostram repara- tionem. Isa. LIII, 3: Vidimus eum,... tionem. Isa. LIII, 3: Vidimus eum,... novissimum virorum, virum dolorum, et novissimum virorum, virum dolorum, et scientem infirmitatem. Tertio, est infir- scientem infirmitatem. Tertio, est infir- mitas inflicta ad purgationem. Psal. mitas inflicta ad purgationem. Psal. XV, 4 Multiplicatæ sunt infirmitates XV, 4 Multiplicatæ sunt infirmitates eorum, postea acceleraverunt. Et quarto, eorum, postea acceleraverunt. Et quarto, infirmitas immissa ad gloriæ Dei mani- infirmitas immissa ad gloriæ Dei mani- festationem sicut hic, et Joan. 1x, 3: festationem sicut hic, et Joan. 1x, 3: Neque hic peccavit, neque parentes ejus : Neque hic peccavit, neque parentes ejus : sed ut manifestentur opera Dei in illo. sed ut manifestentur opera Dei in illo.

Propter hæc ergo dicit : « Infirmitas Propter hæc ergo dicit : « Infirmitas hæc. » Aliæ enim multis fiunt et multis hæc. » Aliæ enim multis fiunt et multis de causis. de causis.

« Non est ad mortem, » secundum « Non est ad mortem, » secundum quod mors est omnimoda privatio vitæ : quod mors est omnimoda privatio vitæ : quia ad gloriam Dei vivet. Ad Galat. quia ad gloriam Dei vivet. Ad Galat. 11, 20 Vivo autem, jam non ego : 11, 20 Vivo autem, jam non ego : vivit vero in me Christus. Quod autem vivit vero in me Christus. Quod autem nunc vivo in carne, in fide vivo Filii nunc vivo in carne, in fide vivo Filii Dei, qui dilexit me, et tradidit semet- Dei, qui dilexit me, et tradidit semet- ipsum pro me. Isa. XL, 29: Qui dat ipsum pro me. Isa. XL, 29: Qui dat lasso virtutem, et his qui non sunt for- lasso virtutem, et his qui non sunt for- titudinem et robur multiplicat. titudinem et robur multiplicat.

Sed qualiter hæc dixit Dominus, cum Sed qualiter hæc dixit Dominus, cum infirmitatem mors sit secuta? infirmitatem mors sit secuta?

Adhuc autem, Qualiter non scanda- Adhuc autem, Qualiter non scanda- lizatæ fuerunt contra Christum sorores, lizatæ fuerunt contra Christum sorores, videntes quod contra verbum Christi videntes quod contra verbum Christi mortuus fuit infirmus ? mortuus fuit infirmus ?

Ad hæc et similia dicit Chrysostomus, Ad hæc et similia dicit Chrysostomus, quod cum dicit : « Non est ad mortem, » quod cum dicit : « Non est ad mortem, »

IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-5, 6, 7. IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-5, 6, 7.

intelligitur de vera morte quæ est pri- intelligitur de vera morte quæ est pri- vatio vitæ cum impotentia redeundi. vatio vitæ cum impotentia redeundi. Ab ista autem morte præordinatus fuit Ab ista autem morte præordinatus fuit reditus ad vitam, ad gloriam Dei mani- reditus ad vitam, ad gloriam Dei mani- festandam. festandam.

Ad aliud dicendum, quod fœminæ Ad aliud dicendum, quod fœminæ non scandalizabantur, quia sciverunt non scandalizabantur, quia sciverunt quod posset suscitare eum. Ad Hebr. quod posset suscitare eum. Ad Hebr. x1, 19 Arbitrans quia et a mortuis x1, 19 Arbitrans quia et a mortuis suscitare potens est Deus. Unde etiam suscitare potens est Deus. Unde etiam infra dicit Martha, . 22: Nunc scio infra dicit Martha, . 22: Nunc scio quia quæcumque poposceris a Deo, da- quia quæcumque poposceris a Deo, da- bit tibi Deus. bit tibi Deus.

Sic ergo dicit quod infirmitas hæc Sic ergo dicit quod infirmitas hæc non est ad mortem. non est ad mortem.

« Sed pro gloria Dei : » non quidem « Sed pro gloria Dei : » non quidem in seipso secundum deitatem, sed « ut in seipso secundum deitatem, sed « ut glorificetur Filius Dei per eam, » qui glorificetur Filius Dei per eam, » qui infirmus ex carne assumpta videtur. infirmus ex carne assumpta videtur. Tob. xi, 17 Benedico te, Domine, Deus Tob. xi, 17 Benedico te, Domine, Deus Israel, quia tu castigasti me, et tu sal- Israel, quia tu castigasti me, et tu sal- vasti me. Visa enim resuscitatione, erit vasti me. Visa enim resuscitatione, erit apud homines Filius Dei gloriosus, qui apud homines Filius Dei gloriosus, qui tam magnifica facit opera. I Regum, tam magnifica facit opera. I Regum, 11, 6: Dominus mortificat et vivificat, 11, 6: Dominus mortificat et vivificat, deducit ad inferos et reducit. deducit ad inferos et reducit.

« Diligebat autem Jesus Martham, « Diligebat autem Jesus Martham, et sororem ejus Mariam, et Laza- et sororem ejus Mariam, et Laza-

rum. rum.

Ut ergo audivit quia infirmabatur, Ut ergo audivit quia infirmabatur, tunc quidem mansit eodem loco duo- tunc quidem mansit eodem loco duo- bus diebus. » bus diebus. »

Tangitur hic dilectio, quæ maxime Tangitur hic dilectio, quæ maxime hoc miraculum promeruit. hoc miraculum promeruit.

Unde dicit: « Diligebat autem Je- Unde dicit: « Diligebat autem Je- sus, » propter specialem profectum fidei sus, » propter specialem profectum fidei in eis et devotionem, « Martham, » in eis et devotionem, « Martham, » actuosam, « et sororem ejus Mariam, » actuosam, « et sororem ejus Mariam, » contemplativam, « et Lazarum, » in contemplativam, « et Lazarum, » in figura pœnitentium. Sapient. VII, 28 : figura pœnitentium. Sapient. VII, 28 : Neminem diligit Deus, nisi eum qui Neminem diligit Deus, nisi eum qui cum sapientia inhabitat. Et, ibidem, cum sapientia inhabitat. Et, ibidem, . 27 Per nationes in aninas sanctas . 27 Per nationes in aninas sanctas se transfert, amicos Dei et prophetas se transfert, amicos Dei et prophetas constituit. Et hæc dilectio ad compassio- constituit. Et hæc dilectio ad compassio-

439 439

nem secundum humanam naturam eum nem secundum humanam naturam eum provocabat. II Regum, 1, 26 : Doleo provocabat. II Regum, 1, 26 : Doleo super te, frater mi Jonatha, decore ni- super te, frater mi Jonatha, decore ni- mis et amabilis super amorem mulie- mis et amabilis super amorem mulie- rum. Sicut mater unicum suum amat rum. Sicut mater unicum suum amat filium, ita ego te diligebam. filium, ita ego te diligebam.

« Ut ergo audivit quia infirmaba- « Ut ergo audivit quia infirmaba- tur, etc. » tur, etc. »

Hoc est quartum quod dispensative Hoc est quartum quod dispensative factum est, ut mors ejus certificaretur ; factum est, ut mors ejus certificaretur ; ne si brevi tempore fuisset mortuus, ne si brevi tempore fuisset mortuus, stupidus et non mortuus esse putaretur : stupidus et non mortuus esse putaretur : sicut in syncopi aliquando accidit, et sicut in syncopi aliquando accidit, et syncopizantes post spatium quadraginta syncopizantes post spatium quadraginta duarum horarum revertuntur. Et ideo, duarum horarum revertuntur. Et ideo, « tunc quidem mansit in eodem lo- « tunc quidem mansit in eodem lo- co, in quo comprehendit eum nuntius, co, in quo comprehendit eum nuntius, « duobus diebus, » postquam nuntius « duobus diebus, » postquam nuntius recessit ab eo, et in die tertia a recessu recessit ab eo, et in die tertia a recessu nuntii cepit iter ad ipsum. Exod. xix, nuntii cepit iter ad ipsum. Exod. xix, 10 et 11 Sanctifica illos hodie et cras, 10 et 11 Sanctifica illos hodie et cras, laventque vestimenta sua : et sint parati laventque vestimenta sua : et sint parati in diem tertium. Ista ergo fuit mansio- in diem tertium. Ista ergo fuit mansio- nis ratio, scilicet, quia hoc ad sancti- nis ratio, scilicet, quia hoc ad sancti- ficationem fidei ordinabatur. ficationem fidei ordinabatur.

Et sic terminata est prima pars de Et sic terminata est prima pars de infirmi descriptione et infirmitatis de- infirmi descriptione et infirmitatis de- nuntiatione. nuntiatione.

« Deinde post hæc dixit discipulis « Deinde post hæc dixit discipulis suis Eamus in Judæam iterum. suis Eamus in Judæam iterum.

Dicunt ei discipuli Rabbi, nunc Dicunt ei discipuli Rabbi, nunc quærebant te Judæi lapidare, et ite- quærebant te Judæi lapidare, et ite- rum vadis illuc ? rum vadis illuc ?

Respondit Jesus: Nonne duodecim Respondit Jesus: Nonne duodecim sunt horæ diei? Si quis ambulaverit sunt horæ diei? Si quis ambulaverit in die, non offendit, quia lucem hujus in die, non offendit, quia lucem hujus mundi videt. mundi videt.

Si autem ambulaverit in nocte, Si autem ambulaverit in nocte, offendit, quia lux non est in eo. offendit, quia lux non est in eo.

Hæc ait. »>> Hæc ait. »>>

Hæc est secunda pars, in qua in- Hæc est secunda pars, in qua in-

10 10

11 11

440 440

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

struuntur discipuli de istius infirmitatis struuntur discipuli de istius infirmitatis dispensativa immissione. dispensativa immissione.

Et habet duas partes: in quarum Et habet duas partes: in quarum prima discipulos instruit de itinere ad prima discipulos instruit de itinere ad infirmum: in secunda autem, instruuntur infirmum: in secunda autem, instruuntur de infirmitate, ibi . 11 « Post hæc de infirmitate, ibi . 11 « Post hæc dixit eis: Lazarus amicus noster dor- dixit eis: Lazarus amicus noster dor- mit. » mit. »

Prior autem harum dividitur in tres Prior autem harum dividitur in tres partes in quarum prima discipulis eun- partes in quarum prima discipulis eun- dum esse in Judæam proponitur : in dum esse in Judæam proponitur : in secunda, de hoc illuminatio a discipulis secunda, de hoc illuminatio a discipulis expetitur in tertia autem, de hoc plena expetitur in tertia autem, de hoc plena ratio aperitur. . ratio aperitur. .

Dicit ergo «Deinde post hæc, etc. » Dicit ergo «Deinde post hæc, etc. » « Deinde, » postquam duos dies post re- « Deinde, » postquam duos dies post re- cessum nuntii ibidem manserat, « dixit cessum nuntii ibidem manserat, « dixit discipulis, » quia de omnibus actibus discipulis, » quia de omnibus actibus Christi erant instruendi. Dicit enim Gre- Christi erant instruendi. Dicit enim Gre- gorius, quod omnis Christi actio nostra gorius, quod omnis Christi actio nostra est instructio. est instructio.

« Eamus iterum in Judæam. » « Eamus iterum in Judæam. »

Sicut enim prius ivimus in Judæam Sicut enim prius ivimus in Judæam ad erudiendum per verbum, ita iterato ad erudiendum per verbum, ita iterato eamus et ad sanctificandum et signum eamus et ad sanctificandum et signum vitæ ostendendum. Psal. cx111, 2: Fucta vitæ ostendendum. Psal. cx111, 2: Fucta est Judæa sanctificatio ejus, Israël pote- est Judæa sanctificatio ejus, Israël pote- stas ejus. II Paralip. xx, 17: O Juda et stas ejus. II Paralip. xx, 17: O Juda et Jerusalem, nolite timere, neque pavea- Jerusalem, nolite timere, neque pavea- tis cras egrediemini contra eos, et Do- tis cras egrediemini contra eos, et Do- minus erit vobiscum. Tunc enim in pro- minus erit vobiscum. Tunc enim in pro- cessione cum palmis, cum turbis quæ cessione cum palmis, cum turbis quæ egressæ fuerant in occursum sibi, intra- egressæ fuerant in occursum sibi, intra- vit de Bethania, ad quam nunc ire dis- vit de Bethania, ad quam nunc ire dis- posuit. posuit.

<< Dicunt ei discipuli Rabbi, etc. » . << Dicunt ei discipuli Rabbi, etc. » .

« Dicunt ei discipuli, » illuminatio- « Dicunt ei discipuli, » illuminatio- nem expetentes : « Rabbi, » qui es ma- nem expetentes : « Rabbi, » qui es ma- gister docens nos de omnibus, « nunc, » gister docens nos de omnibus, « nunc, » hoc est, jampridem. Et significat nunc hoc est, jampridem. Et significat nunc propinquum in præterito. propinquum in præterito.

« Quærebant, » secundum suæ mali- « Quærebant, » secundum suæ mali- tiæ intentionem, « te Judæi. » Apocal. tiæ intentionem, « te Judæi. » Apocal.

1 Cf. Matth. 1, 21. 1 Cf. Matth. 1, 21.

11, 9 Qui se dicunt Judæos esse, et non 11, 9 Qui se dicunt Judæos esse, et non sunt, sed sunt synagoga Satanæ. sunt, sed sunt synagoga Satanæ.

« Lapidare, » hoc est, ad lapidan- « Lapidare, » hoc est, ad lapidan- dum. Joan. x, 31: Sustulerunt ergo la- dum. Joan. x, 31: Sustulerunt ergo la- pides Judæi, ut lapidarent eum. pides Judæi, ut lapidarent eum.

«Et iterum vadis illuc? » Non contra- «Et iterum vadis illuc? » Non contra- dicunt, sed inquirunt ut illuminationem dicunt, sed inquirunt ut illuminationem accipiant. Psal. Civ, 4: Quærite Domi- accipiant. Psal. Civ, 4: Quærite Domi- num, et confirmamini: quærite faciem num, et confirmamini: quærite faciem ejus semper. Quæritur enim facies Do- ejus semper. Quæritur enim facies Do- mini, quando quæritur veritas in dictis mini, quando quæritur veritas in dictis et factis. et factis.

« Respondit Jesus: Nonne duode- « Respondit Jesus: Nonne duode- cim sunt horæ diei? »> cim sunt horæ diei? »>

« Respondit Jesus, » desiderantibus « Respondit Jesus, » desiderantibus discipulis lumen doctrinæ impendens: discipulis lumen doctrinæ impendens: « Nonne duodecim sunt horæ diei? » « Nonne duodecim sunt horæ diei? » Quasi diceret Sic sunt. Quia, sicut di- Quasi diceret Sic sunt. Quia, sicut di- ximus in ante habitis, sex signa emer- ximus in ante habitis, sex signa emer- gunt in die inter occasum et ortum, et gunt in die inter occasum et ortum, et quodlibet habet gradus triginta, qui sunt quodlibet habet gradus triginta, qui sunt sexies duodecim. Quindecim autem sexies duodecim. Quindecim autem gradus ascendendo, horam faciunt. Et gradus ascendendo, horam faciunt. Et sic duodecim horæ diei artificialis fiunt. sic duodecim horæ diei artificialis fiunt.

Hæ autem horæ etiam in die spirituali Hæ autem horæ etiam in die spirituali quo Sol justitiæ diem perficit, erunt inter quo Sol justitiæ diem perficit, erunt inter ortum suum et occasum suum: de quo ortum suum et occasum suum: de quo dicitur in Psalmo CXII, 3: A solis ortu dicitur in Psalmo CXII, 3: A solis ortu usque ad occasum laudabile nomen Do- usque ad occasum laudabile nomen Do- mini. mini.

Prima hora, naturæ sanctificatio in Prima hora, naturæ sanctificatio in assumpta natura. assumpta natura.

Secunda hora, mundi illustratio in na- Secunda hora, mundi illustratio in na- tivitate ex utero Virginis: de quibus tivitate ex utero Virginis: de quibus duabus dicitur in Psalmo xvIII, 6: In duabus dicitur in Psalmo xvIII, 6: In sole posuit tabernaculum suum, in assu- sole posuit tabernaculum suum, in assu- mendo plenam lumine naturam : et ipse mendo plenam lumine naturam : et ipse tamquam sponsus procedens de thalamo tamquam sponsus procedens de thalamo suo, in nativitate de Virginis utero. suo, in nativitate de Virginis utero.

Tertia fuit, concupiscentiæ repressio Tertia fuit, concupiscentiæ repressio in circumcisione : et ideo tunc vocatus in circumcisione : et ideo tunc vocatus est Jesus, quia salvum fecit jam in signo est Jesus, quia salvum fecit jam in signo populum suum a peccatis eorum ¹, quæ populum suum a peccatis eorum ¹, quæ ex fomitis concupiscentia contracta sunt. ex fomitis concupiscentia contracta sunt.

Quarta fuit, sui pro nobis oblatio, per Quarta fuit, sui pro nobis oblatio, per

IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-9, 10. IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-9, 10.

quam in sancta sumus introducti in quam in sancta sumus introducti in Ipapanti Domini. Malach. 111, 1: Statim Ipapanti Domini. Malach. 111, 1: Statim veniet ad templum sanctum suum Domi- veniet ad templum sanctum suum Domi- nator quem voș quæritis. Psal. XLVII, 10 nator quem voș quæritis. Psal. XLVII, 10 et 11 Suscepimus, Deus, misericor- et 11 Suscepimus, Deus, misericor- diam tuam in medio templi tui. Secun- diam tuam in medio templi tui. Secun- dum nomen tuum, etc. dum nomen tuum, etc.

Quinta fuit, coelestis illuminatio fidei, Quinta fuit, coelestis illuminatio fidei, in nos transfusa, et nos ducens ad ipsum in nos transfusa, et nos ducens ad ipsum in stella quæ duxit Magos in ejus radiosa in stella quæ duxit Magos in ejus radiosa illuminatione. Matth. 11, 2: Vidimus illuminatione. Matth. 11, 2: Vidimus stellam ejus in Oriente, et venimus, sci- stellam ejus in Oriente, et venimus, sci- licet cum muneribus, adorare eum. licet cum muneribus, adorare eum.

Sexta fuit in ablutione peccatorum per Sexta fuit in ablutione peccatorum per baptismum, quando aquas sanctificavit baptismum, quando aquas sanctificavit nobis. Joan. 1, 33 : Super quem videris nobis. Joan. 1, 33 : Super quem videris Spiritum descendentem et manentem su- Spiritum descendentem et manentem su- per eum, hic est qui baptizat. per eum, hic est qui baptizat.

Septima hora est victoria super tenta- Septima hora est victoria super tenta- torem in jejunio et tentatione. Ad Hebr. torem in jejunio et tentatione. Ad Hebr. IV, 16 Adeamus ergo cum fiducia ad IV, 16 Adeamus ergo cum fiducia ad thronum gratiæ ejus. Et ibidem supra, thronum gratiæ ejus. Et ibidem supra, . 15 Non enim habemus Pontificem . 15 Non enim habemus Pontificem qui non possit compati infirmitatibus qui non possit compati infirmitatibus nostris tentatum autem per omnia pro nostris tentatum autem per omnia pro similitudine, absque peccato. similitudine, absque peccato.

Octava hora est Verbum erudiens et Octava hora est Verbum erudiens et illuminans. Psal. CXVIII, 130: Declara- illuminans. Psal. CXVIII, 130: Declara- tio sermonum tuorum illuminat. tio sermonum tuorum illuminat.

Nona est factum exempli et miraculi Nona est factum exempli et miraculi fidem confirmans. Matth. v, 16: Sic fidem confirmans. Matth. v, 16: Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona, etc. Proverb. videant opera vestra bona, etc. Proverb. IV, 18 Justorum semita quasi lux IV, 18 Justorum semita quasi lux splendens procedit, et crescit usque ad splendens procedit, et crescit usque ad perfectam diem. perfectam diem.

Decima est hora Passionis ad vespe- Decima est hora Passionis ad vespe- rum declinans. Psal. xxix, 6: Ad ve- rum declinans. Psal. xxix, 6: Ad ve- sperum demorabitur fletus. sperum demorabitur fletus.

Undecima est hora mortis, quando ob- Undecima est hora mortis, quando ob- tenebrari mundus incepit, nisi quod tunc tenebrari mundus incepit, nisi quod tunc divinitas fortissime coruscavit. Matth. divinitas fortissime coruscavit. Matth. XXIV, 27 Sicut exit fulgur ab oriente et XXIV, 27 Sicut exit fulgur ab oriente et paret usque in occidentem, ita erit et paret usque in occidentem, ita erit et adventus Filii hominis. adventus Filii hominis.

: :

Duodecima est hora sepulturæ. Eccli. Duodecima est hora sepulturæ. Eccli. xxiv, 45 : Penetrabo omnes inferiores xxiv, 45 : Penetrabo omnes inferiores partes terræ, et inspiciam omnes dor- partes terræ, et inspiciam omnes dor- mientes, et illuminabo omnes sperantes mientes, et illuminabo omnes sperantes

441 441

in Domino. Hujus diei aurora ante diem in Domino. Hujus diei aurora ante diem fuit annuntiatio facta ad Beatissimam fuit annuntiatio facta ad Beatissimam Virginem, Cantic. vi, 9 : Quæ est ista Virginem, Cantic. vi, 9 : Quæ est ista quæ progreditur quasi aurora consur- quæ progreditur quasi aurora consur- gens? gens?

Istæ ergo sunt duodecim horæ diei, in Istæ ergo sunt duodecim horæ diei, in quibus illuminamur, in quibus homo ad quibus illuminamur, in quibus homo ad opera illuminatur. Psal. cu, 22 et 23: opera illuminatur. Psal. cu, 22 et 23: Ortus est sol, et congregati sunt, et in cu- Ortus est sol, et congregati sunt, et in cu- bilibus suis collocabuntur : quia lucem bilibus suis collocabuntur : quia lucem mundi non sustinent bestiales. Exibit mundi non sustinent bestiales. Exibit homo ad opus suum, qui rationalis est : homo ad opus suum, qui rationalis est : et ad operationem suam usque ad vespe- et ad operationem suam usque ad vespe-

rum. rum.

« Si quis ambulat in die, » « Si quis ambulat in die, »

Hoc est, proficit in luce harum hora- Hoc est, proficit in luce harum hora- rum, intelligens quid, quando operan- rum, intelligens quid, quando operan- dum est vel agendum, « non offendit, » dum est vel agendum, « non offendit, » pedes ad offendiculum impingendo : pedes ad offendiculum impingendo : quia videt quo pedem ponat. Sapient. quia videt quo pedem ponat. Sapient. xvu, 19 Omnis enim orbis terrarum xvu, 19 Omnis enim orbis terrarum limpido illuminabatur lumine, et non limpido illuminabatur lumine, et non impeditis operibus continebatur. Exod. impeditis operibus continebatur. Exod. x, 23 Ubicumque habitabant filii Is- x, 23 Ubicumque habitabant filii Is- rael, lux erat. rael, lux erat.

Et hoc est quod sequitur : « Quia Et hoc est quod sequitur : « Quia lucem hujus mundi videt, » quæ eum lucem hujus mundi videt, » quæ eum dirigit. Corporalis quidem corporaliter, dirigit. Corporalis quidem corporaliter, et spiritualis spiritualiter. Proverb. iv, et spiritualis spiritualiter. Proverb. iv, 11 et 12 Ducam te per semitas æquita- 11 et 12 Ducam te per semitas æquita- tis quas cum ingressus fueris, non ar- tis quas cum ingressus fueris, non ar- ctabuntur gressus tui, et currens non ctabuntur gressus tui, et currens non habebis offendiculum. habebis offendiculum.

« Si autem ambulaverit in nocte, « Si autem ambulaverit in nocte, etc. » etc. »

« Si autem ambulaverit, » proficiendo « Si autem ambulaverit, » proficiendo in pejus. II ad Timoth. 11, 13: Mali ho- in pejus. II ad Timoth. 11, 13: Mali ho- mines, et seductores, proficient in pejus : mines, et seductores, proficient in pejus : errantes, et in errorem mittentes. errantes, et in errorem mittentes.

« In nocte, » quæ a nocendo dicitur. « In nocte, » quæ a nocendo dicitur. Jerem. XIII, 16 Date Domino Deo ve- Jerem. XIII, 16 Date Domino Deo ve- stro gloriam antequam contenebrescat, et stro gloriam antequam contenebrescat, et antequam offendant pedes vestri ad antequam offendant pedes vestri ad montes caliginosos: qui sunt offendicula montes caliginosos: qui sunt offendicula pecorum ex timore procedentes. Sa- pecorum ex timore procedentes. Sa-

12 12

13 13

442 442

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

pient. xvII, 20 Solis autem illis, scili- pient. xvII, 20 Solis autem illis, scili- cet impiis, superposita erat gravis nox, cet impiis, superposita erat gravis nox, imago tenebrarum quæ superventura imago tenebrarum quæ superventura illis erut. Psal. xxxiv, 6: Fiat via illo- illis erut. Psal. xxxiv, 6: Fiat via illo- rum tenebræ, et lubricum et Angelus rum tenebræ, et lubricum et Angelus Domini persequens eos. Proverb. 1v, 19 : Domini persequens eos. Proverb. 1v, 19 : Via impiorum tenebrosa : nesciunt ubi Via impiorum tenebrosa : nesciunt ubi corruant. I Joannis, 11, 9 : Qui odit fra- corruant. I Joannis, 11, 9 : Qui odit fra- trem suum in tenebris est, et in tenebris trem suum in tenebris est, et in tenebris ambulat, et nescit quo eat, etc. quia ille ambulat, et nescit quo eat, etc. quia ille lumen spirituale non videt. lumen spirituale non videt.

Et « offendit. » Sapient. XVII, 2 : Vin- Et « offendit. » Sapient. XVII, 2 : Vin- culis tenebrarum et longæ noctis compe- culis tenebrarum et longæ noctis compe- diti, etc. diti, etc.

« Quia lux in eo non est, » quæ illu- « Quia lux in eo non est, » quæ illu- minet gressus suos. Joan. III, 19: Dile- minet gressus suos. Joan. III, 19: Dile- xerunt homines magis tenebras quam xerunt homines magis tenebras quam lucem erant enim eorum mala opera. lucem erant enim eorum mala opera. Et sensus est Quia ego sum lux, et ideo Et sensus est Quia ego sum lux, et ideo video gressus meos: nec vos offenditis, video gressus meos: nec vos offenditis, mecum euntes et me sequentes. mecum euntes et me sequentes.

« Hæc ait. » « Hæc ait. »

« Hæc ait, » ad instructionem susci- « Hæc ait, » ad instructionem susci- piendo. piendo.

Dictum Domini est : « Lazarus amicus Dictum Domini est : « Lazarus amicus noster dormit. » Et quod dicit: « Laza- noster dormit. » Et quod dicit: « Laza- rus,» signat ipso nomine a Deo esse ad- rus,» signat ipso nomine a Deo esse ad- juvandum. Psal. LXXXV, 17: Fac mecum juvandum. Psal. LXXXV, 17: Fac mecum signum in bonum, ut videant qui ode- signum in bonum, ut videant qui ode- runt me, et confundantur, quoniam tu, runt me, et confundantur, quoniam tu, Domine, adjuvisti me, et consolatus es Domine, adjuvisti me, et consolatus es

me. me.

Ex hoc autem quod dicit : « Amicus, » Ex hoc autem quod dicit : « Amicus, » dicit adjuvandi voluntatem. Quoniam dicit adjuvandi voluntatem. Quoniam quia amicus, voluntas est ad hoc quod quia amicus, voluntas est ad hoc quod adjuvetur amicus: quia amicorum est adjuvetur amicus: quia amicorum est idem velle et idem nolle. Eccli. idem velle et idem nolle. Eccli. 15: 15: Amico fideli nulla est comparatio, et Amico fideli nulla est comparatio, et non est digna ponderatio auri et argenti non est digna ponderatio auri et argenti contra bonitatem fidei illius. contra bonitatem fidei illius.

VI, VI,

« Dormit, » quia quod naturæ est « Dormit, » quia quod naturæ est mors, hoc est Christo somnus: quia ita mors, hoc est Christo somnus: quia ita de facili sicut a somno suscitantur homi- de facili sicut a somno suscitantur homi- nes, ita de facili de morte per Christum nes, ita de facili de morte per Christum homines suscitantur. Unde, Matthæi, ix, homines suscitantur. Unde, Matthæi, ix, 24, quando de morte suscitare vellet 24, quando de morte suscitare vellet puellam, dixit Non est mortua puella, puellam, dixit Non est mortua puella, sed dormit. Est enim dormitio sive som- sed dormit. Est enim dormitio sive som- nus ligamentum sensuum in primo sen- nus ligamentum sensuum in primo sen- sitivo, a quo sensus et motus in omnia sitivo, a quo sensus et motus in omnia organa sensus et motus diffunditur. Et organa sensus et motus diffunditur. Et ideo dormitio, licet vitam ponat interio- ideo dormitio, licet vitam ponat interio- ribus, hæc non est vita nisi vegetabilis ribus, hæc non est vita nisi vegetabilis in quibusdam partibus suis, sicut in nu- in quibusdam partibus suis, sicut in nu- trire et augere. Sed tamen immobilitas trire et augere. Sed tamen immobilitas est vitæ sensibilis et motivæ de loco ad est vitæ sensibilis et motivæ de loco ad locum qui motus vocatur processivus. locum qui motus vocatur processivus. Et ideo similitudo est mortis, per hoc Et ideo similitudo est mortis, per hoc quod est stupor quidam: sicut mors et quod est stupor quidam: sicut mors et sicut epilepsia. Sicut autem ratio obe- sicut epilepsia. Sicut autem ratio obe- dientialis remanet in organis exterioribus dientialis remanet in organis exterioribus ad vitam, quæ fluit a primo sensitivo, ad vitam, quæ fluit a primo sensitivo, Hic instruit discipulos de infirmitate recipiendam in vigilia ita in corpore Hic instruit discipulos de infirmitate recipiendam in vigilia ita in corpore

« Et post hæc dixit eis: Lazarus « Et post hæc dixit eis: Lazarus amicus noster dormit: sed vado ut a amicus noster dormit: sed vado ut a somno excitem eum. somno excitem eum.

Dixerunt ergo discipuli ejus : Do- Dixerunt ergo discipuli ejus : Do- mine, si dormit, salvus erit. mine, si dormit, salvus erit.

Dixerat autem Jesus de morte ejus : Dixerat autem Jesus de morte ejus : illi autem putaverunt quia de dormi- illi autem putaverunt quia de dormi- tione somni diceret. » tione somni diceret. »

et morte Lazari. et morte Lazari.

Et habet duas partes. Primo enim in- Et habet duas partes. Primo enim in- struit eos de morte sub somni similitudi- struit eos de morte sub somni similitudi- ne. Secundo, accipit causam instructionis ne. Secundo, accipit causam instructionis aperte, ibi, . 14 « Tunc ergo Jesus aperte, ibi, . 14 « Tunc ergo Jesus dixit eis manifeste, etc. » dixit eis manifeste, etc. »

In prima harum tria continentur, sci- In prima harum tria continentur, sci- licet, dictum Domini, expetitio illumina- licet, dictum Domini, expetitio illumina- tionis de dicto, et interpretatio Evange▪ tionis de dicto, et interpretatio Evange▪ listæ. listæ.

toto remanet ratio obedientialis in mor- toto remanet ratio obedientialis in mor- tuo ad vitam, quæ a primo fonte vivit, tuo ad vitam, quæ a primo fonte vivit, recipiendam quando Deus imperaverit. recipiendam quando Deus imperaverit. Et ideo mors ipsa, dormitio est quantum Et ideo mors ipsa, dormitio est quantum ad auctorem primum vitæ. I Regum, 11, ad auctorem primum vitæ. I Regum, 11, 6: Dominus mortificat et vivificat, de- 6: Dominus mortificat et vivificat, de- ducit ad inferos et reducit. Sapient. xvi, ducit ad inferos et reducit. Sapient. xvi, 13: Tu es, Domine, qui vitæ et mortis 13: Tu es, Domine, qui vitæ et mortis habes potestatem. Isa. xxvi, 19: Exper- habes potestatem. Isa. xxvi, 19: Exper- giscimini, et laudate, qui habitatis in giscimini, et laudate, qui habitatis in

IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-12, 13, 14, 15. IN EVANG. JOANNIS, CAP. XI-12, 13, 14, 15.

443 443

pulvere, quia ros lucis ros tuus, et ter- pulvere, quia ros lucis ros tuus, et ter- ram gigantum detrahes in ruinam. ram gigantum detrahes in ruinam.

Et hoc est quod sequitur: « Vado ut a Et hoc est quod sequitur: « Vado ut a somno excitem eum. » Ac si dicat: Hæc somno excitem eum. » Ac si dicat: Hæc est mihi causa reditus: non ut vadam ad est mihi causa reditus: non ut vadam ad lapidantes sicut vos putatis. Et ideo con- lapidantes sicut vos putatis. Et ideo con- fidite, quia nec modo ad malignantes fidite, quia nec modo ad malignantes vado, quos vos timetis et tale facio vado, quos vos timetis et tale facio signum ex quo confunduntur et mali- signum ex quo confunduntur et mali- gnari non audebunt. Psal. Lxxxv, gnari non audebunt. Psal. Lxxxv, 17: 17: Fac mecum signum in bonum, ut videant Fac mecum signum in bonum, ut videant qui oderunt me, et confundantur. qui oderunt me, et confundantur.

<< Dixerunt ergo discipuli ejus, etc. » << Dixerunt ergo discipuli ejus, etc. »

Hæc est ergo expetitio illuminationis. Hæc est ergo expetitio illuminationis. « Domine. » Profitentur Dominum « Domine. » Profitentur Dominum qui curandi habet potestatem. Et alle- qui curandi habet potestatem. Et alle- gant signum curationis naturale: ut non gant signum curationis naturale: ut non sit opus ire, propterea ut Christus curet sit opus ire, propterea ut Christus curet ipsum quia vehementer timuerunt illuc ipsum quia vehementer timuerunt illuc

ire et venire. ire et venire.

Et hoc est « Si dormit, etc. » Non Et hoc est « Si dormit, etc. » Non multam angustiam patitur intus, quia multam angustiam patitur intus, quia materialis magna febris resolveret som- materialis magna febris resolveret som- num et induceret insomneitatem. Nunc num et induceret insomneitatem. Nunc autem somnus ligavit humidum nutri- autem somnus ligavit humidum nutri- mentale, et nutrit membra et sic con- mentale, et nutrit membra et sic con- fortata digestione humoris, et confortato fortata digestione humoris, et confortato corpore, sanatur infirmus. Et hoc modo corpore, sanatur infirmus. Et hoc modo istud discipuli inducunt. Ac si dicant : istud discipuli inducunt. Ac si dicant : Non est periculosa infirmitas, et signa Non est periculosa infirmitas, et signa jam apparent convalescentiæ : nec opor- jam apparent convalescentiæ : nec opor- tet quod eamus iterum istius infirmitatis tet quod eamus iterum istius infirmitatis occasione. Unde Dominus cum vellet a occasione. Unde Dominus cum vellet a labore recreari corpora discipulorum, labore recreari corpora discipulorum, dicit, Matth. xxvi, 45: Dormite jam, et dicit, Matth. xxvi, 45: Dormite jam, et requiescite. Psal. IV, 9: In pace in idip- requiescite. Psal. IV, 9: In pace in idip- sum dormiam, et requiescam. sum dormiam, et requiescam.

« Dixerat autem Jesus, etc. » « Dixerat autem Jesus, etc. »

«< Dixerat autem Jesus, » intendendo, «< Dixerat autem Jesus, » intendendo, « de morte ejus, » quem dormire dixerat. « de morte ejus, » quem dormire dixerat. Act. v, 60 Cum hoc dixisset, obdor- Act. v, 60 Cum hoc dixisset, obdor- mivit in Domino. Psal. cxxvI, 2: Cum mivit in Domino. Psal. cxxvI, 2: Cum dederit dilectis suis somnum. dederit dilectis suis somnum.

« Illi vero, » scilicet discipuli, « puta- « Illi vero, » scilicet discipuli, « puta- verunt,» adhuc carnales existentes, in- verunt,» adhuc carnales existentes, in-

tentionem Christi in verbis suis non con- tentionem Christi in verbis suis non con- siderantes, « quia de dormitione somni » siderantes, « quia de dormitione somni » naturalis « diceret. » Matth. XV, 16: naturalis « diceret. » Matth. XV, 16: Adhuc et vos sine intellectu estis. I ad Adhuc et vos sine intellectu estis. I ad Corinth. xi, 11: Cum essem parvulus, Corinth. xi, 11: Cum essem parvulus, loquebar ut parvulus, sapiebam ut par- loquebar ut parvulus, sapiebam ut par- vulus, cogitabam ut parvulus. vulus, cogitabam ut parvulus.

« Tunc ergo Jesus dixit eis mani- « Tunc ergo Jesus dixit eis mani- feste: Lazarus mortuus est : feste: Lazarus mortuus est :

Et gaudeo propter vos, ut credatis, Et gaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non eram ibi. Sed eamus ad quoniam non eram ibi. Sed eamus ad

eum. eum.

Dixit ergo Thomas, qui dicitur Di- Dixit ergo Thomas, qui dicitur Di- dymus, ad condiscipulos: Eamus et dymus, ad condiscipulos: Eamus et nos, et moriamur cum eo. nos, et moriamur cum eo.

Venit itaque Jesus, et invenit eum Venit itaque Jesus, et invenit eum quatuor dies jam in monumento ha- quatuor dies jam in monumento ha-

bentem. » bentem. »

« Tunc ergo Jesus dixit eis mani- « Tunc ergo Jesus dixit eis mani- feste, » hoc est, sine metaphora. feste, » hoc est, sine metaphora.

Et incipit hic instructionis de morte Et incipit hic instructionis de morte pars secunda, et dividitur in tria. Quia pars secunda, et dividitur in tria. Quia primo declarat mortuum, et quod ex hoc primo declarat mortuum, et quod ex hoc instruendi sunt discipuli ad veritatis in- instruendi sunt discipuli ad veritatis in- tellectum. Secundo dicit, quod nec ad- tellectum. Secundo dicit, quod nec ad- huc invenit promptos ad eundum. Tertio, huc invenit promptos ad eundum. Tertio, tangit qualem veniens invenit defun- tangit qualem veniens invenit defun-

ctum. ctum.

Dicit autem in primo duo, scilicet, Dicit autem in primo duo, scilicet, quod declarat Lazarum mortuum, et ex quod declarat Lazarum mortuum, et ex hoc instruendos discipulos ad intelligen- hoc instruendos discipulos ad intelligen-

dum. dum.

Dicit ergo « Lazarus mortuus est, » Dicit ergo « Lazarus mortuus est, » morte corporis, defunctus vita naturæ. morte corporis, defunctus vita naturæ. Psal. LXXXI, 7: Vos autem sicut homi- Psal. LXXXI, 7: Vos autem sicut homi- nes moriemini. II Regum, xiv, 14 : nes moriemini. II Regum, xiv, 14 : Omnes morimur, et quasi aquæ dilabi- Omnes morimur, et quasi aquæ dilabi- mur in terram. mur in terram.

« Et gaudeo propter vos, » « Et gaudeo propter vos, »

Hoc est, quamvis mortuo per compas- Hoc est, quamvis mortuo per compas- sionem condoleam, tamen propter ve- sionem condoleam, tamen propter ve- stram gaudeo ædificationem. Ad Philip. stram gaudeo ædificationem. Ad Philip.

14 14

15 15

16 16

17 17

444 444

: :