698 698

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tur eum. » Matth. xxv1, 58: Ut videret Matth. xx, 15: An oculus tuus nequam tur eum. » Matth. xxv1, 58: Ut videret Matth. xx, 15: An oculus tuus nequam finem ad quem res deveniret. finem ad quem res deveniret. est, quia ego bonus sum ? est, quia ego bonus sum ?

« A longe, » quia jam per dissimili- « A longe, » quia jam per dissimili- tudinem ex timore, a Domino incepit tudinem ex timore, a Domino incepit elongari in mente. Psal. LXXXVII, 9: elongari in mente. Psal. LXXXVII, 9: Longe fecisti notos meos a me... Tradi- Longe fecisti notos meos a me... Tradi- tus sum, et non egrediebar. Psal. xxxvii, tus sum, et non egrediebar. Psal. xxxvii, 12 et 13: Qui juxta me erant, de longe 12 et 13: Qui juxta me erant, de longe steterunt: et vim faciebant qui quære- steterunt: et vim faciebant qui quære- bant animam meam. bant animam meam.

« Accenso autem igne, etc. » « Accenso autem igne, etc. »

Hic tangitur deprehensio Petri. Hic tangitur deprehensio Petri. Et dicit tria, scilicet, Petri ad lumen Et dicit tria, scilicet, Petri ad lumen ignis accessum: ancillæ intuitionem in ignis accessum: ancillæ intuitionem in Petrum: et ancillæ deprehensionem, Petrum: et ancillæ deprehensionem, quod ipse Christi esset discipulus. quod ipse Christi esset discipulus.

Dicit igitur « Accenso autem igne, » Dicit igitur « Accenso autem igne, » quia frigus erat in nocte, « in medio quia frigus erat in nocte, « in medio atrii» pontificis, hoc est, in curia sua atrii» pontificis, hoc est, in curia sua sub dio, ad quem ministri accederent sub dio, ad quem ministri accederent qui captivaverant Dominum: cum ipse qui captivaverant Dominum: cum ipse Jesus a sacerdotibus et magistratibus in- Jesus a sacerdotibus et magistratibus in- tus haberetur. tus haberetur.

« Et circumsedentibus illis » ministris « Et circumsedentibus illis » ministris ad calefaciendum se, « erat Petrus in ad calefaciendum se, « erat Petrus in medio eorum. » Marc. XIV, 5: Sedebat medio eorum. » Marc. XIV, 5: Sedebat cum ministris ad ignem, et calefaciebat cum ministris ad ignem, et calefaciebat se. Introductus enim erat per discipulum se. Introductus enim erat per discipulum qui erat notus pontifici, sicut dicitur, qui erat notus pontifici, sicut dicitur, Joan. xvin, 16. Plus autem jam incepit Joan. xvin, 16. Plus autem jam incepit algere, destitutus igne charitatis, quam algere, destitutus igne charitatis, quam algore extra frigere aeris. algore extra frigere aeris.

« Quem cum vidisset, » « Quem cum vidisset, »

« ancilla « ancilla

Hoc est, visu discrevisset, Hoc est, visu discrevisset, quædam, » quæ sicut dicitur, Joan. XVIII, quædam, » quæ sicut dicitur, Joan. XVIII, 17, erat ostiaria pontificis, quæ nequam 17, erat ostiaria pontificis, quæ nequam et cupida fuit, sicut ostiarii curiæ regum et cupida fuit, sicut ostiarii curiæ regum et pontificum, « sedentem ad lumen » et pontificum, « sedentem ad lumen » ignis ad quem accesserat, « et eum fuis- ignis ad quem accesserat, « et eum fuis- set intuita » diligenter, ut bene discerne- set intuita » diligenter, ut bene discerne- ret eum ab aliis. Eccli. xxx1, 14 et 15: ret eum ab aliis. Eccli. xxx1, 14 et 15: Memento quoniam malus est oculus ne- Memento quoniam malus est oculus ne- quam. Nequius oculo quid creatum est ? quam. Nequius oculo quid creatum est ?

1 Cf. Act. 11, 12 et seq. 1 Cf. Act. 11, 12 et seq.

<< Dixit Et hic cum illo erat. » << Dixit Et hic cum illo erat. »

Ecce accusatio contra Petrum quod Ecce accusatio contra Petrum quod fuisset cum Jesu. Quæ accusatio omni lau- fuisset cum Jesu. Quæ accusatio omni lau- de est dignissima, sed apud profanos op- de est dignissima, sed apud profanos op- probrium reputatur cum Jesu et cum bo- probrium reputatur cum Jesu et cum bo- nis esse. Unde conqueritur Ecclesia viro nis esse. Unde conqueritur Ecclesia viro suo viduata, II Reg. xiv, 7: Quærunt suo viduata, II Reg. xiv, 7: Quærunt exstinguere scintillam meam quæ relicta exstinguere scintillam meam quæ relicta est, ut non supersit viro meo nomen, et est, ut non supersit viro meo nomen, et reliquiæ super terram. Psal. cxxxvi, 7: reliquiæ super terram. Psal. cxxxvi, 7: Qui dicunt: Exinanite, exinanite usque Qui dicunt: Exinanite, exinanite usque ad fundamentum in ea. ad fundamentum in ea.

« At ille negavit » « At ille negavit »

Eum Christum, « dicens, » ex timore Eum Christum, « dicens, » ex timore subito: « Mulier, non novi illum. » Job, subito: « Mulier, non novi illum. » Job, XXI, 14 Scientiam viarum tuarum no- XXI, 14 Scientiam viarum tuarum no- lumus. Hæc autem vox, Non novi illum, lumus. Hæc autem vox, Non novi illum, longe est ab illa qua dixit, Matth. xxvi, longe est ab illa qua dixit, Matth. xxvi, 35 Etiamsi oportuerit me mori tecum, 35 Etiamsi oportuerit me mori tecum, non te negabo. non te negabo.

Quidam autem hic sophismata fabri- Quidam autem hic sophismata fabri- care volunt, dicentes, quod Christum care volunt, dicentes, quod Christum æterna generatione a Patre scivit esse æterna generatione a Patre scivit esse genitum, quam nemo perfecte cogno- genitum, quam nemo perfecte cogno- vit: et de hac dixisse Petrum, Non vit: et de hac dixisse Petrum, Non novi illum, hoc est, notitiam illius se- novi illum, hoc est, notitiam illius se- cundum æternam generationem non ha- cundum æternam generationem non ha- beo. Sed hoc frustra dicitur in excusa- beo. Sed hoc frustra dicitur in excusa- tionem Petri: quia et ipse fletu suo, et tionem Petri: quia et ipse fletu suo, et Dominus prædictione sua declarant, quod Dominus prædictione sua declarant, quod directe negavit Christum, quem postea directe negavit Christum, quem postea coram omnibus confessus est 1. Ex ti- coram omnibus confessus est 1. Ex ti- more autem accidit illi, quia non adhuc more autem accidit illi, quia non adhuc erat confirmatus per spiritum charitatis, erat confirmatus per spiritum charitatis, de qua dicitur, I Joan. iv, 18: Perfecta de qua dicitur, I Joan. iv, 18: Perfecta charitas foras mittit timorem. Psal. xi, charitas foras mittit timorem. Psal. xi, 5: Trepidaverunt timore, ubi non erat 5: Trepidaverunt timore, ubi non erat timor. Propter quod dicitur, Deuter. xx, timor. Propter quod dicitur, Deuter. xx, 8, quod qui formidolosus, revertatur in 8, quod qui formidolosus, revertatur in domum suam, ne pavere faciat corda domum suam, ne pavere faciat corda fratrum suorum. Petrus enim ignarus fratrum suorum. Petrus enim ignarus suæ debilitatis, non debuit processisse suæ debilitatis, non debuit processisse

IN EVANG. LUCÆ, XXII-58, 59, 60, 61, 62. IN EVANG. LUCÆ, XXII-58, 59, 60, 61, 62.

ad certamen persecutionis cum Domino, ad certamen persecutionis cum Domino, nisi prius indutus fuisset virtute ex alto. nisi prius indutus fuisset virtute ex alto. Quia in curia regis Herodis quærentis Quia in curia regis Herodis quærentis parvulum Jesum ad occidendum, et Magi parvulum Jesum ad occidendum, et Magi perdiderunt stellam³. Et ipse Petrus ne- perdiderunt stellam³. Et ipse Petrus ne- gavit Dominum in curia Pontificis te- gavit Dominum in curia Pontificis te- nentis Dominum ad crucifigendum. nentis Dominum ad crucifigendum.

« Et post pusillum, » « Et post pusillum, »

Jam ducto Jesu de domo Annæ in Jam ducto Jesu de domo Annæ in domum Caiphæ, quia erat pontifex an- domum Caiphæ, quia erat pontifex an- ni illius, « alius videns eum, » hoc est, ni illius, « alius videns eum, » hoc est, considerans Petrum, « dixit. » Zachar. considerans Petrum, « dixit. » Zachar. v, 6: Hic est oculus eorum in universa v, 6: Hic est oculus eorum in universa terra. Eccli. xx, 14: Oculi illius septem- terra. Eccli. xx, 14: Oculi illius septem- plices sunt. plices sunt.

«Et tu de illis es? » hoc est, de disci- «Et tu de illis es? » hoc est, de disci- pulis ejus. Joan. XVIII, 17: Numquid et pulis ejus. Joan. XVIII, 17: Numquid et tu ex discipulis es hominis istius? tu ex discipulis es hominis istius?

« Petrus vero ait, » iterum timore « Petrus vero ait, » iterum timore perterritus: sicut et, Genes. XVIII, 15: perterritus: sicut et, Genes. XVIII, 15: Negavit Sara dicens: Non risi, timore Negavit Sara dicens: Non risi, timore perterrita. Ad Hebr. 11, 15: Timore perterrita. Ad Hebr. 11, 15: Timore mortis per totam vitam obnoxii erant mortis per totam vitam obnoxii erant servituti. servituti.

« O homo, non sum. » Ideo dixit ei « O homo, non sum. » Ideo dixit ei Dominus, Joan. XIII, 36: Quo ego vado, Dominus, Joan. XIII, 36: Quo ego vado, non potes me modo sequi, sequeris au- non potes me modo sequi, sequeris au- tem postea. tem postea.

« Et intervallo facto quasi horæ « Et intervallo facto quasi horæ unius, » unius, »

In eodem atrio Caiphæ, « alius qui- In eodem atrio Caiphæ, « alius qui- dam » nequam de ministris pontificis. dam » nequam de ministris pontificis. Proverb. xxix, 12: Princeps qui libenter Proverb. xxix, 12: Princeps qui libenter audit verba mendacii, omnes ministros audit verba mendacii, omnes ministros habet impios. habet impios.

« Affirmabat » juramento, vel alia « Affirmabat » juramento, vel alia confirmatione, « dicens. » Scivit enim confirmatione, « dicens. » Scivit enim hoc placere pontifici: et ideo erat adula- hoc placere pontifici: et ideo erat adula- tor potentum, et persecutor bonorum. tor potentum, et persecutor bonorum. Isti sunt de quibus dicitur, Ezechiel. xin, Isti sunt de quibus dicitur, Ezechiel. xin, 18 Væ qui consuunt pulvillos sub omni 18 Væ qui consuunt pulvillos sub omni cubito manus, qui vitam principum blan- cubito manus, qui vitam principum blan- ditiis palpant, et vitam pauperum blas- ditiis palpant, et vitam pauperum blas-

1 Cf. Matth. 11, 7. 1 Cf. Matth. 11, 7.

699 699

phemantes accusant. Matth. x1, 8: Ecce phemantes accusant. Matth. x1, 8: Ecce qui mollibus vestiuntur, in domo regum qui mollibus vestiuntur, in domo regum sunt. Ista enim mollia adulatorie prin- sunt. Ista enim mollia adulatorie prin- cipibus ostendunt, dum mala facta eorum cipibus ostendunt, dum mala facta eorum laudant, et bonos persequuntur. laudant, et bonos persequuntur.

« Vere. » Ecce affirmatio. « Et hic « Vere. » Ecce affirmatio. « Et hic cum illo » Jesu a erat. » Et signum po- cum illo » Jesu a erat. » Et signum po- nit quia discipuli Domini plerique Gali- nit quia discipuli Domini plerique Gali- læi fuerunt, et Galilæi vocabantur. Act. læi fuerunt, et Galilæi vocabantur. Act. 11, 7 Nonne ecce omnes isti qui loquun- 11, 7 Nonne ecce omnes isti qui loquun- tur, Galilæi sunt? tur, Galilæi sunt?

« Nam et Galilæus est. » Et si Gali- « Nam et Galilæus est. » Et si Gali- læus, transmigrans de vitiis ad virtutes læus, transmigrans de vitiis ad virtutes esset, non esset accusabile. Et si cum esset, non esset accusabile. Et si cum Domino transmigrasset, esset laudabile. Domino transmigrasset, esset laudabile. Act. I, 11 Viri Galilæi, quid statis Act. I, 11 Viri Galilæi, quid statis adspicientes in cœlum ? adspicientes in cœlum ?

« Et ait Petrus Homo, nescio quid « Et ait Petrus Homo, nescio quid dicis. » dicis. »

Matth. xxvi, 74: Tunc coepit detestari Matth. xxvi, 74: Tunc coepit detestari et jurare quia non novisset hominem. et jurare quia non novisset hominem. Et hoc est quod dicit : « Nescio quid di- Et hoc est quod dicit : « Nescio quid di- cis, » hoc est, nescio eum de quo dicis. cis, » hoc est, nescio eum de quo dicis. Attende, quod tres Evangelistæ, Mat- Attende, quod tres Evangelistæ, Mat- thæus, Marcus, et Lucas, videntur velle thæus, Marcus, et Lucas, videntur velle quod omnes tres negationes in curia Cai- quod omnes tres negationes in curia Cai- phæ factæ sint solus autem Joannes phæ factæ sint solus autem Joannes expresse vult quod prima facta sit in cu- expresse vult quod prima facta sit in cu- ria Annæ. Et hoc creditur ordinem hi- ria Annæ. Et hoc creditur ordinem hi- storiæ dicere, et illum exponendo litteram storiæ dicere, et illum exponendo litteram sumus prosecuti. Et quod de prima ne- sumus prosecuti. Et quod de prima ne- gatione alii tres dicunt Evangelistæ, gatione alii tres dicunt Evangelistæ, creditur esse dictum per recapitulatio- creditur esse dictum per recapitulatio-

nem. nem.

« Et continuo adhuc illo loquente, » « Et continuo adhuc illo loquente, »

Negando, « cantavit gallus » hoc est, Negando, « cantavit gallus » hoc est, percantavit, hoc est, gallicinium exple- percantavit, hoc est, gallicinium exple- vit sicut in ante habitis expositum est. vit sicut in ante habitis expositum est. Petrus igitur negando, multum linguam Petrus igitur negando, multum linguam suæ assertionis mutavit. Proverb. xvII, suæ assertionis mutavit. Proverb. xvII, 20: Qui vertit linguam, incidet in ma- 20: Qui vertit linguam, incidet in ma- lum. Proverb. VIII, 13: Os bilingue de- lum. Proverb. VIII, 13: Os bilingue de- testor. Judicum, 1x, 38: Ubi est nunc os testor. Judicum, 1x, 38: Ubi est nunc os

700 700

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tuum quo loquebaris : Quis est Abime- tuum quo loquebaris : Quis est Abime- lech ut serviamus ei? lech ut serviamus ei?

Casum autem istum Petri permisit dis- Casum autem istum Petri permisit dis- pensatorie Dominus, ut ex seipso aliis pensatorie Dominus, ut ex seipso aliis sciret compati. Eccli. xxxı, 18: Intellige sciret compati. Eccli. xxxı, 18: Intellige quæ sunt proximi tui ex te ipso. Ad quæ sunt proximi tui ex te ipso. Ad Galat. vi, 1 Si præoccupatus fuerit Galat. vi, 1 Si præoccupatus fuerit homo in aliquo delicto, vos qui spiri- homo in aliquo delicto, vos qui spiri- tuales estis, hujusmodi instruite in spi- tuales estis, hujusmodi instruite in spi- ritu lenitatis: considerans te ipsum,ne et ritu lenitatis: considerans te ipsum,ne et tu tenteris. Ideo ignorans peccat Pau- tu tenteris. Ideo ignorans peccat Pau- lus, I ad Timoth. 1, 13: Ignorans feci in lus, I ad Timoth. 1, 13: Ignorans feci in incredulitate mea: ut ignorantiis scirem incredulitate mea: ut ignorantiis scirem condescendere subditorum. Ex infirmi- condescendere subditorum. Ex infirmi- tate peccat Petrus ut infirmis compatia- tate peccat Petrus ut infirmis compatia- tur. Ex industria autem et perseverante tur. Ex industria autem et perseverante malitia Judas: et ideo suspensus crepuit malitia Judas: et ideo suspensus crepuit medius. Job, xxxiv, 27: Quasi de in- medius. Job, xxxiv, 27: Quasi de in- dustria recesserunt ab eo. dustria recesserunt ab eo.

Quod autem ad galli vocem redit Pe- Quod autem ad galli vocem redit Pe- trus, mystice designat quia ad vocem trus, mystice designat quia ad vocem Prædicatoris peccator revertitur: propter Prædicatoris peccator revertitur: propter galli sex proprietates, quarum prima galli sex proprietates, quarum prima est, quia percutit se ante cantum, quod est, quia percutit se ante cantum, quod corporis significat castigationem. 1 ad corporis significat castigationem. 1 ad Corinth. ix, 27: Castigo corpus meum et Corinth. ix, 27: Castigo corpus meum et in servitutem redigo, ne forte cum aliis in servitutem redigo, ne forte cum aliis prædicaverim, ipse reprobus efficiar. prædicaverim, ipse reprobus efficiar.

Secundo, intelligentiam habet distin- Secundo, intelligentiam habet distin- ctionis horarum. Marc. x1, 35: Sero, an ctionis horarum. Marc. x1, 35: Sero, an media nocte, an galli cantu, an mane. media nocte, an galli cantu, an mane. In omnibus enim illis horis præcipue In omnibus enim illis horis præcipue cantant galli sero, in prima hora noctis cantant galli sero, in prima hora noctis propter juvenes: media nocte, propter propter juvenes: media nocte, propter homines in virili ætate existentes: galli homines in virili ætate existentes: galli cantu, propter senes: mane autem, quando cantu, propter senes: mane autem, quando jam alia lux oritur, propter eos qui ulti- jam alia lux oritur, propter eos qui ulti- mo senio sunt confecti. Job, XXXVIII, mo senio sunt confecti. Job, XXXVIII, 36: Quis dedit gallo intelligentiam ? 36: Quis dedit gallo intelligentiam ?

Tertia proprietas est, quia gallus, sicut Tertia proprietas est, quia gallus, sicut dicitur, Proverb. xxx, 31, bene graditur dicitur, Proverb. xxx, 31, bene graditur in hoc quod succinctos habet lumbos. in hoc quod succinctos habet lumbos. Luc. x11, 35: Sint lumbi vestri præcincti, Luc. x11, 35: Sint lumbi vestri præcincti, hoc est, carnis luxuria per continentiam hoc est, carnis luxuria per continentiam restricta. restricta.

Quarta proprietas est, quia gallus in- Quarta proprietas est, quia gallus in- ventorum granorum est communicativus ventorum granorum est communicativus

1 Act. I, 18. 1 Act. I, 18.

cum infirmis sui generis, hoc est, cum cum infirmis sui generis, hoc est, cum gallinis. Et hoc competit Prædicatori ut gallinis. Et hoc competit Prædicatori ut sua communicet. Act. iv, 32 et 35: sua communicet. Act. iv, 32 et 35: Erant illis omnia communia ... divi- Erant illis omnia communia ... divi- debatur autem singulis, prout cuique debatur autem singulis, prout cuique opus erat. opus erat.

Quinta proprietas est, in capite ardens Quinta proprietas est, in capite ardens cristà rubicundissimo colore: quod signifi- cristà rubicundissimo colore: quod signifi- cat decorem fidei per dilectionem operantis cat decorem fidei per dilectionem operantis in mente. Sic enim dicitur, Cantic. v, 10: in mente. Sic enim dicitur, Cantic. v, 10: Candidus est in veritate fidei, et rubi- Candidus est in veritate fidei, et rubi- cundus calore charitatis et ardore. cundus calore charitatis et ardore.

Sexta proprietas est, quod pugnax Sexta proprietas est, quod pugnax animal est: unde et natura sibi calcar animal est: unde et natura sibi calcar acutum dedit quo pugnat. Et hoc signi- acutum dedit quo pugnat. Et hoc signi- ficat audaciam pro gallinis, hoc est, con- ficat audaciam pro gallinis, hoc est, con- gregatione commissorum, se exponendi. gregatione commissorum, se exponendi. Il ad Corinth. x11, 15: Ego libentissime Il ad Corinth. x11, 15: Ego libentissime impendam et superimpendar ipse pro impendam et superimpendar ipse pro animabus vestris. animabus vestris.

Istæ sunt veræ et bonæ proprietates Istæ sunt veræ et bonæ proprietates galli. Quidam autem multas ponunt galli. Quidam autem multas ponunt galli proprietates falsas, de quibus non galli proprietates falsas, de quibus non curamus quia non indiget Deus nostro curamus quia non indiget Deus nostro mendacio, ut pro illo loquamur dolos. mendacio, ut pro illo loquamur dolos.

« Et conversus Dominus. >> « Et conversus Dominus. >>

Attende quod sicut dicit Augustinus in Attende quod sicut dicit Augustinus in libro de Concordia Evangelistarum: libro de Concordia Evangelistarum: « Si congregantur ea quæ in Evangeli- « Si congregantur ea quæ in Evangeli- «stis scripta sunt, invenietur quod Do- «stis scripta sunt, invenietur quod Do- « minus non corporali oculo, sed oculo « minus non corporali oculo, sed oculo << misericordiæ divinitatis suæ Petrum << misericordiæ divinitatis suæ Petrum « respexit. » Fuit enim Petrus in exte- « respexit. » Fuit enim Petrus in exte- riori atrio cum eis qui se calefaciebant riori atrio cum eis qui se calefaciebant sub dio. Dominus autem in interiori do- sub dio. Dominus autem in interiori do- mus, ubi quæstiones ei fiebant, ut accu- mus, ubi quæstiones ei fiebant, ut accu- satio contra ipsum inveniretur. Dicitur satio contra ipsum inveniretur. Dicitur autem, Marc. xIy, 66: Cum esset Petrus autem, Marc. xIy, 66: Cum esset Petrus in atrio deorsum: ex quo intelligitur per in atrio deorsum: ex quo intelligitur per oppositum, quod Dominus erat in inte- oppositum, quod Dominus erat in inte- riori domus sursum : ex superiori au- riori domus sursum : ex superiori au- tem et interiori non poterat corporaliter tem et interiori non poterat corporaliter respicere Petrum, qui erat in exteriori et respicere Petrum, qui erat in exteriori et inferiori deorsum. inferiori deorsum.

Cum igitur dicitur: « Et conversus Do- Cum igitur dicitur: « Et conversus Do-

IN EVANG. LUCÆ, XXII-61, 62, 63, 64, 65. IN EVANG. LUCÆ, XXII-61, 62, 63, 64, 65.

minus », intelligitur Dominus ad miseri- minus », intelligitur Dominus ad miseri- cordiam Petri versus, ne amplius caderet cordiam Petri versus, ne amplius caderet Petrum præservando. Psal. cxxv, 1: In Petrum præservando. Psal. cxxv, 1: In convertendo Dominus captivitatem Sion, convertendo Dominus captivitatem Sion, facti sumus sicut consolati. facti sumus sicut consolati.

« Respexit Petrum. » « Respexit Petrum. »

Oculo miserationis cor ejus convertit. Oculo miserationis cor ejus convertit. Psal. XII, 4: Respice, et exaudi me, Do- Psal. XII, 4: Respice, et exaudi me, Do- mine Deus meus. Sapient. IV, 15: Gra- mine Deus meus. Sapient. IV, 15: Gra- tia Dei et misericordia est in sanctos tia Dei et misericordia est in sanctos ejus, et respectus in electos illius. Hoc ejus, et respectus in electos illius. Hoc etiam dicit Leo papa: «Trepidationem etiam dicit Leo papa: «Trepidationem « discipuli foris positi divino vidit intui- « discipuli foris positi divino vidit intui- « tu, et paventis animum mox ut respe- « tu, et paventis animum mox ut respe- << xit, erexit, et in fletum pœnitudinis in- << xit, erexit, et in fletum pœnitudinis in- << citavit ». << citavit ».

Et hoc est quod sequitur : Et hoc est quod sequitur :

« Et recordatus est Petrus. >> « Et recordatus est Petrus. >>

Isa. XLVI, 8 Redite, prævaricatores, Isa. XLVI, 8 Redite, prævaricatores, ad cor. ad cor.

« Verbi Domini sicut dixerat, » præ- « Verbi Domini sicut dixerat, » præ- dicendo negationem istam, « quia prius dicendo negationem istam, « quia prius quam gallus cantet, » hoc est, gallici- quam gallus cantet, » hoc est, gallici- nium expleat, «< ter me negabis. » Ut si nium expleat, «< ter me negabis. » Ut si quis negaret corde, et si quis ore, et si quis negaret corde, et si quis ore, et si quis opere negaret, Petrus compati sci- quis opere negaret, Petrus compati sci- ret, et usque septuagies septies remit- ret, et usque septuagies septies remit-

teret. teret.

« Et egressus foras, » « Et egressus foras, »

Extra consortium malorum, qui sibi Extra consortium malorum, qui sibi causa negationis exstiterant, ut liberas causa negationis exstiterant, ut liberas habenas lacrymis dimitteret. Genes. habenas lacrymis dimitteret. Genes. XIX, 17 Non stes in omni circa regione. XIX, 17 Non stes in omni circa regione. Numer. xvi, 26: Recedite a tabernaculis Numer. xvi, 26: Recedite a tabernaculis hominum impiorum. hominum impiorum.

« Petrus flevit amare. » « Petrus flevit amare. »

20: 20:

Ruth, 1, 20 Vocate me Mara, id est Ruth, 1, 20 Vocate me Mara, id est amaram: quia amaritudine valde reple- amaram: quia amaritudine valde reple- vit me Omnipotens. Thren. 1, vit me Omnipotens. Thren. 1, Vide, Domine, quoniam amaritudine Vide, Domine, quoniam amaritudine plena sum. Tamen egressio Petri foras plena sum. Tamen egressio Petri foras

701 701

ostensionem peccati per confessionem ostensionem peccati per confessionem significat. Proverb. XXVIII, 13: Qui abs- significat. Proverb. XXVIII, 13: Qui abs- condit selera sua, non dirigetur: qui condit selera sua, non dirigetur: qui autem confessus fuerit et reliquerit ea, autem confessus fuerit et reliquerit ea, misericordiam consequetur. misericordiam consequetur.

« Et viri qui tenebant illum, illude- « Et viri qui tenebant illum, illude- bant ei, cædentes. bant ei, cædentes.

Et velaverunt eum, et percutiebant Et velaverunt eum, et percutiebant faciem ejus et interrogabant eum, di- faciem ejus et interrogabant eum, di- centes: Prophetiza, quis est qui te centes: Prophetiza, quis est qui te percussit? percussit?

63 63

64 64

Et alia multa blasphemantes dice- 65 Et alia multa blasphemantes dice- 65 bant in eum. » bant in eum. »

Ista est ultima pars capituli. Ista est ultima pars capituli.

Et habet duas partes: in quarum pri- Et habet duas partes: in quarum pri- ma agitur de illusione Domini: in se- ma agitur de illusione Domini: in se- cunda autem, de accusationis inquisi- cunda autem, de accusationis inquisi- tione. tione.

In prima harum tria dicuntur. Primo In prima harum tria dicuntur. Primo enim ponit quod illudebant ei in com- enim ponit quod illudebant ei in com- muni: deinde, ponit tres modos illusio- muni: deinde, ponit tres modos illusio- num in speciali tertio, innuit quod num in speciali tertio, innuit quod multos alios modos blasphemiæ intule- multos alios modos blasphemiæ intule-

runt. runt.

De primo dicit: « Et viri, » hoc est, De primo dicit: « Et viri, » hoc est, ministri sacerdotum,« qui, » sicut torto- ministri sacerdotum,« qui, » sicut torto- res, tenebant illum » ne elaberetur, res, tenebant illum » ne elaberetur, « illudebant ei. » Abdiæ, *. 7: Omnes « illudebant ei. » Abdiæ, *. 7: Omnes viri fæderis tui illuserunt tibi: invalue- viri fæderis tui illuserunt tibi: invalue- runt adversum te viri pacis tuæ. Pro- runt adversum te viri pacis tuæ. Pro- verb. 1, 32 Abominatio Domini est verb. 1, 32 Abominatio Domini est omnis illusor. Et post pauca, ibidem, omnis illusor. Et post pauca, ibidem, y. 34: Ipse deludet illusores, et mansue- y. 34: Ipse deludet illusores, et mansue- tis dabit gratiam. Isa. xxvi, 14 et 22: tis dabit gratiam. Isa. xxvi, 14 et 22: Audite verbum Domini, viri illusores, Audite verbum Domini, viri illusores, ne forte constringantur vincula vestra. ne forte constringantur vincula vestra. Illusores autem erant qui verba et actus Illusores autem erant qui verba et actus ejus deridendo perverterunt. ejus deridendo perverterunt.

« Cædentes. >> « Cædentes. >>

Tres modos ponit in speciali. Cæde- Tres modos ponit in speciali. Cæde- bant autem maxillaın et collum palmis. bant autem maxillaın et collum palmis. Job, xvi, 11: Exprobrantes percusserunt Job, xvi, 11: Exprobrantes percusserunt maxillam meam, satiati sunt pœnis maxillam meam, satiati sunt pœnis

700 700

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tuum quo loquebaris Quis est Abime- tuum quo loquebaris Quis est Abime- lech ut serviamus ei? lech ut serviamus ei?

Casum autem istum Petri permisit dis- Casum autem istum Petri permisit dis- pensatorie Dominus, ut ex seipso aliis pensatorie Dominus, ut ex seipso aliis sciret compati. Eccli. xxx1, 18: Intellige sciret compati. Eccli. xxx1, 18: Intellige quæ sunt proximi tui ex te ipso. Ad quæ sunt proximi tui ex te ipso. Ad Galat. vi, 1 Si præoccupatus fuerit Galat. vi, 1 Si præoccupatus fuerit homo in aliquo delicto, vos qui spiri- homo in aliquo delicto, vos qui spiri- tuales estis, hujusmodi instruite in spi- tuales estis, hujusmodi instruite in spi- ritu lenitatis: considerans te ipsum,ne et ritu lenitatis: considerans te ipsum,ne et tu tenteris. Ideo ignorans peccat Pau- tu tenteris. Ideo ignorans peccat Pau- lus, I ad Timoth. 1, 13: Ignorans feci in lus, I ad Timoth. 1, 13: Ignorans feci in incredulitate mea: ut ignorantiis scirem incredulitate mea: ut ignorantiis scirem condescendere subditorum. Ex infirmi- condescendere subditorum. Ex infirmi- tate peccat Petrus ut infirmis compatia- tate peccat Petrus ut infirmis compatia- tur. Ex industria autem et perseverante tur. Ex industria autem et perseverante malitia Judas: et ideo suspensus crepuit malitia Judas: et ideo suspensus crepuit medius 1. Job, xxxiv, 27: Quasi de in- medius 1. Job, xxxiv, 27: Quasi de in- dustria recesserunt ab eo. dustria recesserunt ab eo.

Quod autem ad galli vocem redit Pe- Quod autem ad galli vocem redit Pe- trus, mystice designat quia ad vocem trus, mystice designat quia ad vocem Prædicatoris peccator revertitur: propter Prædicatoris peccator revertitur: propter galli sex proprietates, quarum prima galli sex proprietates, quarum prima est, quia percutit se ante cantum, quod est, quia percutit se ante cantum, quod corporis significat castigationem. 1 ad corporis significat castigationem. 1 ad Corinth. ix, 27: Castigo corpus meum et Corinth. ix, 27: Castigo corpus meum et in servitutem redigo, ne forte cum aliis in servitutem redigo, ne forte cum aliis prædicaverim, ipse reprobus efficiar. prædicaverim, ipse reprobus efficiar.

Secundo, intelligentiam habet distin- Secundo, intelligentiam habet distin- ctionis horarum. Marc. x111, 35: Sero, an ctionis horarum. Marc. x111, 35: Sero, an media nocte, an galli cantu, an mane. media nocte, an galli cantu, an mane. In omnibus enim illis horis præcipue In omnibus enim illis horis præcipue cantant galli sero, in prima hora noctis cantant galli sero, in prima hora noctis propter juvenes: media nocte, propter propter juvenes: media nocte, propter homines in virili ætate existentes: galli homines in virili ætate existentes: galli cantu,propter senes: mane autem, quando cantu,propter senes: mane autem, quando jam alia lux oritur, propter eos qui ulti- jam alia lux oritur, propter eos qui ulti- mo senio sunt confecti. Job, XXXVIII, mo senio sunt confecti. Job, XXXVIII, 36: Quis dedit gallo intelligentiam ? 36: Quis dedit gallo intelligentiam ?

Tertia proprietas est, quia gallus, sicut Tertia proprietas est, quia gallus, sicut dicitur, Proverb. xxx, 31, bene graditur dicitur, Proverb. xxx, 31, bene graditur in hoc quod succinctos habet lumbos. in hoc quod succinctos habet lumbos. Luc. x11, 35: Sint lumbi vestri præcincti, Luc. x11, 35: Sint lumbi vestri præcincti, hoc est, carnis luxuria per continentiam hoc est, carnis luxuria per continentiam

restricta. restricta.

Quarta proprietas est, quia gallus in- Quarta proprietas est, quia gallus in- ventorum granorum est communicativus ventorum granorum est communicativus

1 Act. 1, 18. 1 Act. 1, 18.

cum infirmis sui generis, hoc est, cum cum infirmis sui generis, hoc est, cum gallinis. Et hoc competit Prædicatori ut gallinis. Et hoc competit Prædicatori ut sua communicet. Act. IV, 32 et 35: sua communicet. Act. IV, 32 et 35: Erant illis omnia communia ... divi- Erant illis omnia communia ... divi-

debatur autem singulis, prout cuique debatur autem singulis, prout cuique

opus erat. opus erat.

Quinta proprietas est, in capite ardens Quinta proprietas est, in capite ardens crista rubicundissimo colore: quod signifi- crista rubicundissimo colore: quod signifi- cat decorem fidei per dilectionem operantis cat decorem fidei per dilectionem operantis in mente. Sic enim dicitur, Cantic. v, 10: in mente. Sic enim dicitur, Cantic. v, 10: Candidus est in veritate fidei, et rubi- Candidus est in veritate fidei, et rubi- cundus calore charitatis et ardore. cundus calore charitatis et ardore.

Sexta proprietas est, quod pugnax Sexta proprietas est, quod pugnax animal est: unde et natura sibi calcar animal est: unde et natura sibi calcar acutum dedit quo pugnat. Et hoc signi- acutum dedit quo pugnat. Et hoc signi- ficat audaciam pro gallinis, hoc est, con- ficat audaciam pro gallinis, hoc est, con- gregatione commissorum, se exponendi. gregatione commissorum, se exponendi. Il ad Corinth. x11, 15: Ego libentissime Il ad Corinth. x11, 15: Ego libentissime impendam et superimpendar ipse pro impendam et superimpendar ipse pro animabus vestris. animabus vestris.

Istæ sunt veræ et bonæ proprietates Istæ sunt veræ et bonæ proprietates galli. Quidam autem multas ponunt galli. Quidam autem multas ponunt galli proprietates falsas, de quibus non galli proprietates falsas, de quibus non curamus quia non indiget Deus nostro curamus quia non indiget Deus nostro mendacio, ut pro illo loquamur dolos. mendacio, ut pro illo loquamur dolos.

« Et conversus Dominus. » « Et conversus Dominus. »

Attende quod sicut dicit Augustinus in Attende quod sicut dicit Augustinus in libro de Concordia Evangelistarum: libro de Concordia Evangelistarum: « Si congregantur ca quæ in Evangeli- « Si congregantur ca quæ in Evangeli- « stis scripta sunt, invenietur quod Do- « stis scripta sunt, invenietur quod Do- « minus non corporali oculo, sed oculo « minus non corporali oculo, sed oculo « misericordiæ divinitatis suæ Petrum « misericordiæ divinitatis suæ Petrum « respexit. » Fuit enim Petrus in exte- « respexit. » Fuit enim Petrus in exte- riori atrio cum eis qui se calefaciebant riori atrio cum eis qui se calefaciebant sub dio. Dominus autem in interiori do- sub dio. Dominus autem in interiori do- mus, ubi quæstiones ei fiebant, ut accu- mus, ubi quæstiones ei fiebant, ut accu- satio contra ipsum inveniretur. Dicitur satio contra ipsum inveniretur. Dicitur autem, Marc. xIy, 66: Cum esset Petrus autem, Marc. xIy, 66: Cum esset Petrus in atrio deorsum: ex quo intelligitur per in atrio deorsum: ex quo intelligitur per oppositum, quod Dominus erat in inte- oppositum, quod Dominus erat in inte- riori domus sursum : ex superiori au- riori domus sursum : ex superiori au- tem et interiori non poterat corporaliter tem et interiori non poterat corporaliter respicere Petrum, qui erat in exteriori et respicere Petrum, qui erat in exteriori et inferiori deorsum. inferiori deorsum.

Cum igitur dicitur: « Et conversus Do- Cum igitur dicitur: « Et conversus Do-

IN EVANG. LUCÆ, XXII-61, 62, 63, 64, 65. IN EVANG. LUCÆ, XXII-61, 62, 63, 64, 65.

minus », intelligitur Dominus ad miseri- minus », intelligitur Dominus ad miseri- cordiam Petri versus, ne amplius caderet cordiam Petri versus, ne amplius caderet Petrum præservando. Psal. cxxv, 1: In Petrum præservando. Psal. cxxv, 1: In convertendo Dominus captivitatem Sion, convertendo Dominus captivitatem Sion, facti sumus sicut consolati. facti sumus sicut consolati.

« Respexit Petrum. » « Respexit Petrum. »

Oculo miserationis cor ejus convertit. Oculo miserationis cor ejus convertit. Psal. XII, 4: Respice, et exaudi me, Do- Psal. XII, 4: Respice, et exaudi me, Do- mine Deus meus. Sapient. IV, 15: Gra- mine Deus meus. Sapient. IV, 15: Gra- tia Dei et misericordia est in sanctos tia Dei et misericordia est in sanctos ejus, et respectus in electos illius. Hoc ejus, et respectus in electos illius. Hoc etiam dicit Leo papa: « Trepidationem etiam dicit Leo papa: « Trepidationem « discipuli foris positi divino vidit intui- « discipuli foris positi divino vidit intui- « tu, et paventis animum mox ut respe- « tu, et paventis animum mox ut respe- «xit, erexit, et in fletum pœnitudinis in- «xit, erexit, et in fletum pœnitudinis in- << citavit ». << citavit ».

Et hoc est quod sequitur : Et hoc est quod sequitur :

« Et recordatus est Petrus. » « Et recordatus est Petrus. »

Isa. XLVI, 8 Redite, prævaricatores, Isa. XLVI, 8 Redite, prævaricatores, ad cor. ad cor.

« Verbi Domini sicut dixerat, » præ- « Verbi Domini sicut dixerat, » præ- dicendo negationem istam, « quia prius dicendo negationem istam, « quia prius quam gallus cantet, » hoc est, gallici- quam gallus cantet, » hoc est, gallici- nium expleat, « ter me negabis. » Ut si nium expleat, « ter me negabis. » Ut si quis negaret corde, et si quis ore, et si quis negaret corde, et si quis ore, et si quis opere negaret, Petrus compati sci- quis opere negaret, Petrus compati sci- ret, et usque septuagies septies remit- ret, et usque septuagies septies remit- teret. teret.

« Et egressus foras, » « Et egressus foras, »

Extra consortium malorum, qui sibi Extra consortium malorum, qui sibi causa negationis exstiterant, ut liberas causa negationis exstiterant, ut liberas habenas lacrymis dimitteret. Genes. habenas lacrymis dimitteret. Genes. XIX, 17 Non stes in omni circa regione. XIX, 17 Non stes in omni circa regione. Numer. xvi, 26: Recedite a tabernaculis Numer. xvi, 26: Recedite a tabernaculis hominum impiorum. hominum impiorum.

« Petrus flevit amare. » « Petrus flevit amare. »

Ruth, 1, 20 Vocate me Mara, id est Ruth, 1, 20 Vocate me Mara, id est amaram: quia amaritudine valde reple- amaram: quia amaritudine valde reple- vit me Omnipotens. Thren. 1, vit me Omnipotens. Thren. 1, 20: 20: Vide, Domine, quoniam amaritudine Vide, Domine, quoniam amaritudine plena sum. Tamen egressio Petri foras plena sum. Tamen egressio Petri foras

701 701

ostensionem peccati per confessionem ostensionem peccati per confessionem significat. Proverb. xxvш, 13: Qui abs- significat. Proverb. xxvш, 13: Qui abs- condit selera sua, non dirigetur: qui condit selera sua, non dirigetur: qui autem confessus fuerit et reliquerit ea, autem confessus fuerit et reliquerit ea, misericordiam consequetur. misericordiam consequetur.

« Et viri qui tenebant illum, illude- « Et viri qui tenebant illum, illude- bant ei, cædentes. bant ei, cædentes.

: :

Et velaverunt eum, et percutiebant Et velaverunt eum, et percutiebant faciem ejus et interrogabant eum, di- faciem ejus et interrogabant eum, di- centes: Prophetiza, quis est qui te centes: Prophetiza, quis est qui te percussit? percussit?

Et alia multa blasphemantes dice- Et alia multa blasphemantes dice- bant in eum. » bant in eum. »

Ista est ultima pars capituli. Ista est ultima pars capituli.

Et habet duas partes: in quarum pri- Et habet duas partes: in quarum pri- ma agitur de illusione Domini: in se- ma agitur de illusione Domini: in se- cunda autem, de accusationis inquisi- cunda autem, de accusationis inquisi- tione. tione.

In prima harum tria dicuntur. Primo In prima harum tria dicuntur. Primo enim ponit quod illudebant ei in com- enim ponit quod illudebant ei in com- muni deinde, ponit tres modos illusio- muni deinde, ponit tres modos illusio- num in speciali tertio, innuit quod num in speciali tertio, innuit quod multos alios modos blasphemiæ intule- multos alios modos blasphemiæ intule-

runt. runt.

: :

De primo dicit: « Et viri, » hoc est, De primo dicit: « Et viri, » hoc est, ministri sacerdotum, « qui, » sicut torto- ministri sacerdotum, « qui, » sicut torto- res, tenebant illum » ne elaberetur, res, tenebant illum » ne elaberetur, « illudebant ei. » Abdiæ, y. 7: Omnes « illudebant ei. » Abdiæ, y. 7: Omnes viri fœderis tui illuserunt tibi: invalue- viri fœderis tui illuserunt tibi: invalue- runt adversum te viri pacis tuæ. Pro- runt adversum te viri pacis tuæ. Pro- verb. 1, 32 Abominatio Domini est verb. 1, 32 Abominatio Domini est omnis illusor. Et post pauca, ibidem, omnis illusor. Et post pauca, ibidem, y. 34 Ipse deludet illusores, et mansue- y. 34 Ipse deludet illusores, et mansue- tis dabit gratiam. Isa. xxvi, 14 et 22: tis dabit gratiam. Isa. xxvi, 14 et 22: Audite verbum Domini, viri illusores, Audite verbum Domini, viri illusores, ne forte constringantur vincula vestra. ne forte constringantur vincula vestra. Illusores autem erant qui verba et actus Illusores autem erant qui verba et actus ejus deridendo perverterunt. ejus deridendo perverterunt.

« Cædentes. >> « Cædentes. >>

Tres modos ponit in speciali. Cæde- Tres modos ponit in speciali. Cæde- bant autem maxillam et collum palmis. bant autem maxillam et collum palmis. Job, xvI, 11: Exprobrantes percusserunt Job, xvI, 11: Exprobrantes percusserunt maxillam meam, satiati sunt pœnis maxillam meam, satiati sunt pœnis

63 63

64 64

700 700

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tuum quo loquebaris : Quis est Abime- tuum quo loquebaris : Quis est Abime- lech ut serviamus ei? lech ut serviamus ei?

Casum autem istum Petri permisit dis- Casum autem istum Petri permisit dis- pensatorie Dominus, ut ex seipso aliis pensatorie Dominus, ut ex seipso aliis sciret compati. Eccli. xxx1, 18: Intellige sciret compati. Eccli. xxx1, 18: Intellige quæ sunt proximi tui ex te ipso. Ad quæ sunt proximi tui ex te ipso. Ad Galat. vi, 1 Si præoccupatus fuerit Galat. vi, 1 Si præoccupatus fuerit homo in aliquo delicto, vos qui spiri- homo in aliquo delicto, vos qui spiri- tuales estis, hujusmodi instruite in spi- tuales estis, hujusmodi instruite in spi- ritu lenitatis: considerans te ipsum,ne et ritu lenitatis: considerans te ipsum,ne et tu tenteris. Ideo ignorans peccat Pau- tu tenteris. Ideo ignorans peccat Pau- lus, I ad Timoth. 1, 13: Ignorans feci in lus, I ad Timoth. 1, 13: Ignorans feci in incredulitate mea: ut ignorantiis scirem incredulitate mea: ut ignorantiis scirem condescendere subditorum. Ex infirmi- condescendere subditorum. Ex infirmi-

tate peccat Petrus ut infirmis compatia- tate peccat Petrus ut infirmis compatia- tur. Ex industria autem et perseverante tur. Ex industria autem et perseverante malitia Judas: et ideo suspensus crepuit malitia Judas: et ideo suspensus crepuit medius. Job, xxxiv, 27: Quasi de in- medius. Job, xxxiv, 27: Quasi de in- dustria recesserunt ab eo. dustria recesserunt ab eo.

Quod autem ad galli vocem redit Pe- Quod autem ad galli vocem redit Pe- trus, mystice designat quia ad vocem trus, mystice designat quia ad vocem Prædicatoris peccator revertitur: propter Prædicatoris peccator revertitur: propter galli sex proprietates, quarum prima galli sex proprietates, quarum prima est, quia percutit se ante cantum, quod est, quia percutit se ante cantum, quod corporis significat castigationem. 1 ad corporis significat castigationem. 1 ad Corinth. ix, 27: Castigo corpus meum et Corinth. ix, 27: Castigo corpus meum et in servitutem redigo, ne forte cum aliis in servitutem redigo, ne forte cum aliis prædicaverim, ipse reprobus efficiar. prædicaverim, ipse reprobus efficiar.

Secundo, intelligentiam habet distin- Secundo, intelligentiam habet distin- ctionis horarum. Marc. x, 35: Sero, an ctionis horarum. Marc. x, 35: Sero, an media nocte, an galli cantu, an mane. media nocte, an galli cantu, an mane. In omnibus enim illis horis præcipue In omnibus enim illis horis præcipue cantant galli sero, in prima hora noctis cantant galli sero, in prima hora noctis propter juvenes: media nocte, propter propter juvenes: media nocte, propter homines in virili ætate existentes: galli homines in virili ætate existentes: galli cantu,propter senes: mane autem, quando cantu,propter senes: mane autem, quando jam alia lux oritur, propter eos qui ulti- jam alia lux oritur, propter eos qui ulti- mo senio sunt confecti. Job, XXXVIII, mo senio sunt confecti. Job, XXXVIII, 36: Quis dedit gallo intelligentiam ? 36: Quis dedit gallo intelligentiam ?

Tertia proprietas est, quia gallus, sicut Tertia proprietas est, quia gallus, sicut dicitur, Proverb. xxx, 31, bene graditur dicitur, Proverb. xxx, 31, bene graditur in hoc quod succinctos habet lumbos. in hoc quod succinctos habet lumbos. Luc. x11, 35: Sint lumbi vestri præcincti, Luc. x11, 35: Sint lumbi vestri præcincti, hoc est, carnis luxuria per continentiam hoc est, carnis luxuria per continentiam restricta. restricta.

Quarta proprietas est, quia gallus in- Quarta proprietas est, quia gallus in- ventorum granorum est communicativus ventorum granorum est communicativus

1 Act. 1, 18. 1 Act. 1, 18.

cum infirmis sui generis, hoc est, cum cum infirmis sui generis, hoc est, cum gallinis. Et hoc competit Prædicatori ut gallinis. Et hoc competit Prædicatori ut sua communicet. Act. IV, 32 et 35: sua communicet. Act. IV, 32 et 35: Erant illis omnia communia ... divi- Erant illis omnia communia ... divi- debatur autem singulis, prout cuiqur debatur autem singulis, prout cuiqur opus erat. opus erat.

Quinta proprietas est, in capite ardens Quinta proprietas est, in capite ardens crista rubicundissimo colore: quod signifi- crista rubicundissimo colore: quod signifi- cat decorem fidei per dilectionem operantis cat decorem fidei per dilectionem operantis in mente. Sic enim dicitur, Cantic. v, 10: in mente. Sic enim dicitur, Cantic. v, 10: Candidus est in veritate fidei, et rubi- Candidus est in veritate fidei, et rubi- cundus calore charitatis et ardore. cundus calore charitatis et ardore.

Sexta proprietas est, quod pugnax Sexta proprietas est, quod pugnax animal est unde et natura sibi calcar animal est unde et natura sibi calcar

acutum dedit quo pugnat. Et hoc signi- acutum dedit quo pugnat. Et hoc signi- ficat audaciam pro gallinis, hoc est, con- ficat audaciam pro gallinis, hoc est, con- gregatione commissorum, se exponendi. gregatione commissorum, se exponendi. Il ad Corinth. x11, 15: Ego libentissime Il ad Corinth. x11, 15: Ego libentissime impendam et superimpendar ipse pro impendam et superimpendar ipse pro animabus vestris. animabus vestris.

Istæ sunt veræ et bonæ proprietates Istæ sunt veræ et bonæ proprietates galli. Quidam autem multas ponunt galli. Quidam autem multas ponunt galli proprietates falsas, de quibus non galli proprietates falsas, de quibus non curamus quia non indiget Deus nostro curamus quia non indiget Deus nostro mendacio, ut pro illo loquamur dolos. mendacio, ut pro illo loquamur dolos.

« Et conversus Dominus. >> « Et conversus Dominus. >>

Attende quod sicut dicit Augustinus in Attende quod sicut dicit Augustinus in libro de Concordia Evangelistarum : libro de Concordia Evangelistarum : « Si congregantur ca quæ in Evangeli- « Si congregantur ca quæ in Evangeli- « stis scripta sunt, invenietur quod Do- « stis scripta sunt, invenietur quod Do- «< minus non corporali oculo, sed oculo «< minus non corporali oculo, sed oculo « misericordiæ divinitatis suæ Petrum « misericordiæ divinitatis suæ Petrum « respexit. » Fuit enim Petrus in exte- « respexit. » Fuit enim Petrus in exte- riori atrio cum eis qui se calefaciebant riori atrio cum eis qui se calefaciebant sub dio. Dominus autem in interiori do- sub dio. Dominus autem in interiori do- mus, ubi quæstiones ei fiebant, ut accu- mus, ubi quæstiones ei fiebant, ut accu- satio contra ipsum inveniretur. Dicitur satio contra ipsum inveniretur. Dicitur autem, Marc. xIy, 66: Cum esset Petrus autem, Marc. xIy, 66: Cum esset Petrus in atrio deorsum: ex quo intelligitur per in atrio deorsum: ex quo intelligitur per oppositum, quod Dominus erat in inte- oppositum, quod Dominus erat in inte- riori domus sursum ex superiori au- riori domus sursum ex superiori au- tem et interiori non poterat corporaliter tem et interiori non poterat corporaliter respicere Petrum, qui erat in exteriori et respicere Petrum, qui erat in exteriori et inferiori deorsum. inferiori deorsum.

Cum igitur dicitur: « Et conversus Do- Cum igitur dicitur: « Et conversus Do-

IN EVANG. LUCÆ, XXII-61, 62, 63, 64, 65. IN EVANG. LUCÆ, XXII-61, 62, 63, 64, 65.

minus », minus », intelligitur Dominus ad miseri- intelligitur Dominus ad miseri- cordiam Petri versus, ne amplius caderet cordiam Petri versus, ne amplius caderet Petrum præservando. Psal. cxxv, 1: In Petrum præservando. Psal. cxxv, 1: In convertendo Dominus captivitatem Sion, convertendo Dominus captivitatem Sion, facti sumus sicut consolati. facti sumus sicut consolati.

« Respexit Petrum. » « Respexit Petrum. »

Oculo miserationis cor ejus convertit. Oculo miserationis cor ejus convertit. Do- Do- Psal. XII, 4: Respice, et exaudi me, Psal. XII, 4: Respice, et exaudi me, mine Deus meus. Sapient. iv, 15: Gra- mine Deus meus. Sapient. iv, 15: Gra- tia Dei et misericordia est in sanctos tia Dei et misericordia est in sanctos ejus, et respectus in electos illius. Hoc ejus, et respectus in electos illius. Hoc etiam dicit Leo papa: « Trepidationem etiam dicit Leo papa: « Trepidationem « discipuli foris positi divino vidit intui- « discipuli foris positi divino vidit intui- << tu, et paventis animum mox ut respe- << tu, et paventis animum mox ut respe- << xit, erexit, et in fletum pœnitudinis in- << xit, erexit, et in fletum pœnitudinis in- << citavit ». << citavit ».

Et hoc est quod sequitur: Et hoc est quod sequitur:

« Et recordatus est Petrus. » « Et recordatus est Petrus. »

Isa. XLVI, 8 Redite, prævaricatores, Isa. XLVI, 8 Redite, prævaricatores, ad cor. ad cor.

« Verbi Domini sicut dixerat, » præ- « Verbi Domini sicut dixerat, » præ- dicendo negationem istam, « quia prius dicendo negationem istam, « quia prius quam gallus cantet, » hoc est, gallici- quam gallus cantet, » hoc est, gallici- nium expleat, « ter me negabis. >> Ut si nium expleat, « ter me negabis. >> Ut si quis negaret corde, et si quis ore, et si quis negaret corde, et si quis ore, et si quis opere negaret, Petrus compati sci- quis opere negaret, Petrus compati sci- ret, et usque septuagies septies remit- ret, et usque septuagies septies remit-

teret. teret.

« Et egressus foras, » « Et egressus foras, »

Extra consortium malorum, qui sibi Extra consortium malorum, qui sibi causa negationis exstiterant, ut liberas causa negationis exstiterant, ut liberas habenas lacrymis dimitteret. Genes. habenas lacrymis dimitteret. Genes. XIX, 17 Non stes in omni circa regione. XIX, 17 Non stes in omni circa regione. Numer. xvi, 26: Recedite a tabernaculis Numer. xvi, 26: Recedite a tabernaculis hominum impiorum. hominum impiorum.

« Petrus flevit amare. » « Petrus flevit amare. »

Ruth, 1, 20 Vocate me Mara, id est Ruth, 1, 20 Vocate me Mara, id est amaram: quia amaritudine valde reple- amaram: quia amaritudine valde reple- 20: 20: vit me Omnipotens. Thren. 1, vit me Omnipotens. Thren. 1, Vide, Domine, quoniam amaritudine Vide, Domine, quoniam amaritudine plena sum. Tamen egressio Petri foras plena sum. Tamen egressio Petri foras

701 701

ostensionem peccati per confessionem ostensionem peccati per confessionem significat. Proverb. xxvIII, 13: Qui abs- significat. Proverb. xxvIII, 13: Qui abs- condit selera sua, non dirigetur: qui condit selera sua, non dirigetur: qui autem confessus fuerit et reliquerit ea, autem confessus fuerit et reliquerit ea, misericordiam consequetur. misericordiam consequetur.

<< Et viri qui tenebant illum, illude- << Et viri qui tenebant illum, illude- bant ei, cædentes. bant ei, cædentes.

Et velaverunt eum, et percutiebant Et velaverunt eum, et percutiebant faciem ejus et interrogabant eum, di- faciem ejus et interrogabant eum, di- centes: Prophetiza, quis est qui te centes: Prophetiza, quis est qui te percussit? percussit?

Et alia multa blasphemantes dice- Et alia multa blasphemantes dice- bant in eum. » bant in eum. »

Ista est ultima pars capituli. Ista est ultima pars capituli.

Et habet duas partes: in quarum pri- Et habet duas partes: in quarum pri- ma agitur de illusione Domini: in se- ma agitur de illusione Domini: in se- cunda autem, de accusationis inquisi- cunda autem, de accusationis inquisi- tione. tione.

In prima harum tria dicuntur. Primo In prima harum tria dicuntur. Primo enim ponit quod illudebant ei in com- enim ponit quod illudebant ei in com- muni deinde, ponit tres modos illusio- muni deinde, ponit tres modos illusio- num in speciali tertio, innuit quod num in speciali tertio, innuit quod multos alios modos blasphemiæ intule- multos alios modos blasphemiæ intule-

runt. runt.

De primo dicit: « Et viri, » hoc est, De primo dicit: « Et viri, » hoc est, ministri sacerdotum, « qui, » sicut torto- ministri sacerdotum, « qui, » sicut torto- res, tenebant illum » ne elaberetur, res, tenebant illum » ne elaberetur, « illudebant ei. » Abdiæ, y. 7: Omnes « illudebant ei. » Abdiæ, y. 7: Omnes viri fæderis tui illuserunt tibi: invalue- viri fæderis tui illuserunt tibi: invalue- runt adversum te viri pacis tuæ. Pro- runt adversum te viri pacis tuæ. Pro- verb. 1, 32: Abominatio Domini est verb. 1, 32: Abominatio Domini est omnis illusor. Et post pauca, ibidem, omnis illusor. Et post pauca, ibidem,

. 34 Ipse deludet illusores, et mansue- . 34 Ipse deludet illusores, et mansue- tis dabit gratiam. Isa. xxvIII, 14 et 22: tis dabit gratiam. Isa. xxvIII, 14 et 22: Audite verbum Domini, viri illusores, Audite verbum Domini, viri illusores, ne forte constringantur vincula vestra. ne forte constringantur vincula vestra. Illusores autem erant qui verba et actus Illusores autem erant qui verba et actus ejus deridendo perverterunt. ejus deridendo perverterunt.

« Cædentes. >> « Cædentes. >>

Tres modos ponit in speciali. Cæde- Tres modos ponit in speciali. Cæde- bant autem maxillam et collum palmis. bant autem maxillam et collum palmis. Job, XVI, 11: Exprobrantes percusserunt Job, XVI, 11: Exprobrantes percusserunt maxillam meam, satiati sunt pænis maxillam meam, satiati sunt pænis

63 63

64 64

65 65

702 702

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

meis. Thren. 11, 30: Dabit percutienti meis. Thren. 11, 30: Dabit percutienti se maxillam, saturabitur opprobriis. se maxillam, saturabitur opprobriis.

» Et velaverunt eum, » » Et velaverunt eum, »

Hoc est, oculos suos. Et hoc quidem Hoc est, oculos suos. Et hoc quidem erat inconveniens valde velari speciosum erat inconveniens valde velari speciosum præ filiis hominum, in quem desiderant præ filiis hominum, in quem desiderant Angeli prospicere, ut dicitur, I Petr. 1, Angeli prospicere, ut dicitur, I Petr. 1, 12. Cujus faciem Moyses desiderat videre, 12. Cujus faciem Moyses desiderat videre, Exod.xxxIII, 13: Si inveni gratiam in cons- Exod.xxxIII, 13: Si inveni gratiam in cons- pectu tuo, ostende mihi faciem tuam 1. pectu tuo, ostende mihi faciem tuam 1. Quem sponsa desiderat intueri, Cantic. Quem sponsa desiderat intueri, Cantic. 11, 14: Ostende mihi faciem tuam. Cujus 11, 14: Ostende mihi faciem tuam. Cujus facies salvat intuentes, Genes. xXXII, 30: facies salvat intuentes, Genes. xXXII, 30: Vidi Deum facie ad faciem, et salva facta Vidi Deum facie ad faciem, et salva facta est anima mea. Cujus vultum universa est anima mea. Cujus vultum universa desiderat terra. II Paral. ix, 23, universa desiderat terra. II Paral. ix, 23, universa terra desiderabat videre vultum Salomo- terra desiderabat videre vultum Salomo- nis. Hæc ergo facies revelanda erat, et nis. Hæc ergo facies revelanda erat, et non abscondenda. non abscondenda.

Velat autem faciem Domini qui abs- Velat autem faciem Domini qui abs- condit veritatem. Isa. xxix, 15: Væ qui condit veritatem. Isa. xxix, 15: Væ qui profundi estis corde, ut a Domino abs- profundi estis corde, ut a Domino abs- condatis consilium. condatis consilium.

« Et percutiebant faciem ejus. » « Et percutiebant faciem ejus. »

Tertium est: quia velatum percusse- Tertium est: quia velatum percusse- runt in faciem. Isa. L, 6: Corpus meum runt in faciem. Isa. L, 6: Corpus meum dedi percutientibus, et genas meas vellen- dedi percutientibus, et genas meas vellen- tibus faciem meam non averti ab in- tibus faciem meam non averti ab in- crepantibus et conspuentibus in me. Ibi crepantibus et conspuentibus in me. Ibi habent Septuaginta sic: « Dorsum meum habent Septuaginta sic: « Dorsum meum « posui ad flagella, et genas meas ad ala- « posui ad flagella, et genas meas ad ala- « pas, faciem meam non averti a con- « pas, faciem meam non averti a con- « versione sputorum. » Mich. v, 1: In « versione sputorum. » Mich. v, 1: In virga percutient maxillam judicis Is- virga percutient maxillam judicis Is- rael. rael.

« Et interrogabant eum, dicentes, » « Et interrogabant eum, dicentes, »

Dic ergo: Dic ergo:

« Quis est qui te percussit? » « Quis est qui te percussit? »

Proverb. xv, 26: Non est bonum Proverb. xv, 26: Non est bonum damnum inferre justo, nec percutere damnum inferre justo, nec percutere principem qui recta judicat. Job, x11, 4 principem qui recta judicat. Job, x11, 4 et 5: Deridetur justi simplicitas. Lam- et 5: Deridetur justi simplicitas. Lam- pas contempta apud cogitationes divi- pas contempta apud cogitationes divi- tum, parata ad tempus statutum. Quam- tum, parata ad tempus statutum. Quam- vis enim modo veletur, non diu postea vis enim modo veletur, non diu postea latebit, quando implebitur quod dicitur, latebit, quando implebitur quod dicitur, Isa. LXII, 1 Egrediatur ut splendor ju- Isa. LXII, 1 Egrediatur ut splendor ju- stus ejus, et Salvator ejus ut lampas accen- stus ejus, et Salvator ejus ut lampas accen- datur. Hæc autem omnia Dominus ma- datur. Hæc autem omnia Dominus ma- jestatis sustinuit, ut nobis formam daret jestatis sustinuit, ut nobis formam daret humilitatis et patientiæ, et nos suæ cha- humilitatis et patientiæ, et nos suæ cha- ritati obligaret.. Ad Hebr. x1, 3 et 4: ritati obligaret.. Ad Hebr. x1, 3 et 4: Recogitate eum qui talem sustinuit a Recogitate eum qui talem sustinuit a peccatoribus adversus semetipsum con- peccatoribus adversus semetipsum con- tradictionem, ut ne fatigemini animis tradictionem, ut ne fatigemini animis vestris deficientes. Nondum enim usque vestris deficientes. Nondum enim usque ad sanguinem restitistis, adversus pecca- ad sanguinem restitistis, adversus pecca- tum repugnantes. Ad Philip. 11, 5: Hoc tum repugnantes. Ad Philip. 11, 5: Hoc sentite in vobis quod et in Christo Jesu. sentite in vobis quod et in Christo Jesu.

« Et alia multa blasphemantes, » « Et alia multa blasphemantes, »

Hoc est, falso imponentes, « dicebant Hoc est, falso imponentes, « dicebant in eum, » hoc est, contra eum. Et hoc in eum, » hoc est, contra eum. Et hoc est quod in communi supponit Evange- est quod in communi supponit Evange- lista, quia per singula narrare longum lista, quia per singula narrare longum esset. Isa. 1, 4: Væ genti peccatrici, po- esset. Isa. 1, 4: Væ genti peccatrici, po- pulo gravi iniquitate, semini nequam, pulo gravi iniquitate, semini nequam, filiis sceleratis! Dereliquerunt Dominum, filiis sceleratis! Dereliquerunt Dominum, blasphemaverunt sanctum Israel, ab- blasphemaverunt sanctum Israel, ab- alienati sunt retrorsum. Hoc prævidens alienati sunt retrorsum. Hoc prævidens in spiritu Isaias, LVII, 3 et 4, contra Israe- in spiritu Isaias, LVII, 3 et 4, contra Israe- litas sic dicit: Vos autem accedite huc, litas sic dicit: Vos autem accedite huc, filii auguratricis, semen adulteri, et for- filii auguratricis, semen adulteri, et for- nicariæ. Super quem lusistis? Super nicariæ. Super quem lusistis? Super

Illudendo. Matth. xx, 19: Tradent quem dilatastis os, et ejecistis linguam? Illudendo. Matth. xx, 19: Tradent quem dilatastis os, et ejecistis linguam?

eum Gentibus ad illudendum. eum Gentibus ad illudendum.

« Prophetiza, » quia propheta vocaris « Prophetiza, » quia propheta vocaris

a turbis, et occultorum conscius. a turbis, et occultorum conscius.

1 Cf. Genes. XLVII, 29. 1 Cf. Genes. XLVII, 29.

numquid non vos filii scelesti, et semen numquid non vos filii scelesti, et semen mendax? mendax?

36 36

B8 B8

69 69

70 70

71 71

IN EVANG. LUCÆ, XXII-66, 67, 68, 69, 70, 71. IN EVANG. LUCÆ, XXII-66, 67, 68, 69, 70, 71.

« Et ut factus est dies, convenerunt « Et ut factus est dies, convenerunt seniores plebis, et principes sacerdo- seniores plebis, et principes sacerdo- tum, et Scribæ, et duxerunt illum in tum, et Scribæ, et duxerunt illum in concilium suum, dicentes: Si tu es concilium suum, dicentes: Si tu es Christus, dic nobis. Christus, dic nobis.

: :

Et ait illis Si vobis dixero, non Et ait illis Si vobis dixero, non credetis mihi : credetis mihi :

Si autem et interrogavero, non re- Si autem et interrogavero, non re- spondebitis mihi, neque dimittetis. spondebitis mihi, neque dimittetis. Ex hoc autem erit Filius hominis Ex hoc autem erit Filius hominis sedens a dextris virtutis Dei. sedens a dextris virtutis Dei.

Dixerunt autem omnes: Tu ergo es Dixerunt autem omnes: Tu ergo es Filius Dei? Qui ait: Vos dicitis, quia Filius Dei? Qui ait: Vos dicitis, quia

ego sum. ego sum.

At illi dixerunt: Quid adhuc desi- At illi dixerunt: Quid adhuc desi- deramus testimonium ? ipsi enim au- deramus testimonium ? ipsi enim au- divimus de ore ejus. » divimus de ore ejus. »

He tangitur de inquisitione accusa- He tangitur de inquisitione accusa- tionis contra Christum. tionis contra Christum.

Dicit autem hic tria: inquirentium Dicit autem hic tria: inquirentium malignam inquisitionem, veritatis hu- malignam inquisitionem, veritatis hu- millimam confessionem, et ex hoc per- millimam confessionem, et ex hoc per- versam acceptam accusationem. versam acceptam accusationem.

In primo determinat tempus inquisi- In primo determinat tempus inquisi- tionis, consensum malignitatis, et dolum tionis, consensum malignitatis, et dolum totius eorum in unum conflatæ pote- totius eorum in unum conflatæ pote- statis. statis.

Dicit igitur: « Et ut factus est dies, » Dicit igitur: « Et ut factus est dies, » quia nocte afflixerant eum verberibus et quia nocte afflixerant eum verberibus et sputis et illusionibus. Psal. xxxvII, 8 et sputis et illusionibus. Psal. xxxvII, 8 et 13: Lumbi mei impleti sunt illusionibus: 13: Lumbi mei impleti sunt illusionibus: vim faciebant qui quærebant animam vim faciebant qui quærebant animam meam. Dies autem est, hoc est, non meam. Dies autem est, hoc est, non illustratione luminis, sed potius turbine illustratione luminis, sed potius turbine caliginis et tempestatis sacerdotum obvo- caliginis et tempestatis sacerdotum obvo- luta. Job, xxiv, 14: Mane primo con- luta. Job, xxiv, 14: Mane primo con- surgit homicida, interficit egenum et surgit homicida, interficit egenum et pauperem. Job, xvi, 12: Noctem ver- pauperem. Job, xvi, 12: Noctem ver- terunt in diem: et rursum post tenebras terunt in diem: et rursum post tenebras spero lucem. spero lucem.

a Convenerunt. » a Convenerunt. »

Ecce malitiæ consensus. Psal. 11, 2: Ecce malitiæ consensus. Psal. 11, 2:

703 703

Principes convenerunt in unum adversus Principes convenerunt in unum adversus Dominum, et adversus Christum ejus. Dominum, et adversus Christum ejus.

« Seniores plebis. >> « Seniores plebis. >>

Præfecti erant tribuum. Vel etiam, qui Præfecti erant tribuum. Vel etiam, qui quasi senatores inter eos plebibus præ- quasi senatores inter eos plebibus præ-

erant. erant.

« Et principes sacerdotum, » ut quasi « Et principes sacerdotum, » ut quasi de sacris divinis videretur procedere de sacris divinis videretur procedere judicium eorum: « et Scribæ, » ut sen- judicium eorum: « et Scribæ, » ut sen- tentia quasi de lege procederet, et ex tentia quasi de lege procederet, et ex his erat conflata iniqua potestas eorum, his erat conflata iniqua potestas eorum, et sic melius posset palliari coram po- et sic melius posset palliari coram po- pulo, et justior coram Pilato videretur. pulo, et justior coram Pilato videretur. Psal. xx1, 17 Concilium malignantium Psal. xx1, 17 Concilium malignantium obsedit me. Eccli. XVI, 7: In synagoga obsedit me. Eccli. XVI, 7: In synagoga peccantium exardebit ignis. peccantium exardebit ignis.

Isti ergo tales « duxerunt illum » Isti ergo tales « duxerunt illum » examinandum « in concilium suum, » in examinandum « in concilium suum, » in quo Deus nihil facere habuit. Genes. quo Deus nihil facere habuit. Genes. XLIX, 6 In consilium eorum non veniat XLIX, 6 In consilium eorum non veniat anima mea, et in coetu illorum non sit anima mea, et in coetu illorum non sit gloria mea. Isa. 1, 13 Iniqui sunt gloria mea. Isa. 1, 13 Iniqui sunt

cœtus vestri. cœtus vestri.

« Dicentes: Si tu es Christus, dic « Dicentes: Si tu es Christus, dic nobis. » nobis. »

Ecce dolosa examinatio: et adhuc Ecce dolosa examinatio: et adhuc adhibitum est concilium, quod confessio adhibitum est concilium, quod confessio quam de se faceret sibi præjudicaret. quam de se faceret sibi præjudicaret. Joan. x, 24 Si tu es Christus, dic nobis Joan. x, 24 Si tu es Christus, dic nobis

palam. Accusabant enim Christum de palam. Accusabant enim Christum de duobus, scilicet, de blasphemia, et de duobus, scilicet, de blasphemia, et de calumnia. De blasphemia quidem, quia calumnia. De blasphemia quidem, quia se diceret Filium Dei, cum homo esset. se diceret Filium Dei, cum homo esset. Joan. x, 33 Nos de bono opere non lapi- Joan. x, 33 Nos de bono opere non lapi- damus te, sed de blasphemia: et quia damus te, sed de blasphemia: et quia tu, homo cum sis, facis teipsum Deum. tu, homo cum sis, facis teipsum Deum. De calumnia autem, quia dixit se esse De calumnia autem, quia dixit se esse Christum et per consequens regem Christum et per consequens regem super Judæos. Sed cum Pilatus non mo- super Judæos. Sed cum Pilatus non mo- veretur ad primum, quasi hoc frivolum veretur ad primum, quasi hoc frivolum reputaret, ideo insistunt quærentes de reputaret, ideo insistunt quærentes de secundo quia per hoc Cæsari videretur secundo quia per hoc Cæsari videretur contradicere, et regnum de potestate contradicere, et regnum de potestate Cæsaris avertere et sic Pilatum propter Cæsaris avertere et sic Pilatum propter hoc contra eum moveri putabant. Et hac hoc contra eum moveri putabant. Et hac

704 704

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

usi calliditate, dicunt : « Si tu es Chri- usi calliditate, dicunt : « Si tu es Chri- stus, dic nobis » hoc ore proprio tuo, ut stus, dic nobis » hoc ore proprio tuo, ut os tuum te condemnet. Luc. XIX, 22: os tuum te condemnet. Luc. XIX, 22: De ore tuo te judico. Job, xv, 6: Con- De ore tuo te judico. Job, xv, 6: Con- demnabit te os tuum, et non ego: et demnabit te os tuum, et non ego: et labia tua respondebunt tibi. Matth. x11, labia tua respondebunt tibi. Matth. x11, 37 Ex verbis tuis justificaberis, et ex 37 Ex verbis tuis justificaberis, et ex verbis tuis condemnaberis. verbis tuis condemnaberis.

« Et ait illis, etc. » « Et ait illis, etc. »

Ecce simplicissima et in nullo sibi Ecce simplicissima et in nullo sibi præjudicans confessio veritatis. præjudicans confessio veritatis.

Et continet quatuor: redargutionem Et continet quatuor: redargutionem incredulitatis, et contra veritatis con- incredulitatis, et contra veritatis con- fessionem obdurationem cordis, et obsti- fessionem obdurationem cordis, et obsti- nationem animi ad crudelitatem suæ in- nationem animi ad crudelitatem suæ in- terfectionis, et talem confessionem, quæ terfectionis, et talem confessionem, quæ omnino liberat eum, simplicis veritatis. omnino liberat eum, simplicis veritatis.