26 26

27 27

522 522

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

gnificat in peccatoribus desideriorum lon- gnificat in peccatoribus desideriorum lon- gitudinem ad vitam quam sibi promit- gitudinem ad vitam quam sibi promit- tunt sicut dives, Luc. x11, 19, dixit: Ha- tunt sicut dives, Luc. x11, 19, dixit: Ha- bes multa bona posita in annos plurimos. bes multa bona posita in annos plurimos. Isa. Lxv, 20 Peccator centum annorum Isa. Lxv, 20 Peccator centum annorum maledictus erit. maledictus erit.

Semiplena autem munditia, significat Semiplena autem munditia, significat quod etsi peccator dives, aliqua bona quod etsi peccator dives, aliqua bona facit exterius, interius tamen conscien- facit exterius, interius tamen conscien- tiam non emundat, et exteriora fiunt per tiam non emundat, et exteriora fiunt per hypocrisim. Matth. xxш11, 28: Sic et vos hypocrisim. Matth. xxш11, 28: Sic et vos aforis quidem paretis hominibus justi : aforis quidem paretis hominibus justi : intus autem pleni estis hypocrisi et ini- intus autem pleni estis hypocrisi et ini- quitate. quitate.

Quod autem pes mollis est, significat Quod autem pes mollis est, significat affectus molles cuilibet delectabili ce- affectus molles cuilibet delectabili ce- dentes. Hic pes terram amplectitur per dentes. Hic pes terram amplectitur per dilectionem terrenorum. Psal. XLVIII, 12: dilectionem terrenorum. Psal. XLVIII, 12: Vocaverunt nomina sua in terris suis. Vocaverunt nomina sua in terris suis. Jerem. XVII, 13: Recedentes a te, in terra Jerem. XVII, 13: Recedentes a te, in terra scribentur. scribentur.

Sic ergo dicit, quod « facilius est ca- Sic ergo dicit, quod « facilius est ca- melum, » id est talem peccatorem depo- melum, » id est talem peccatorem depo- sito onere peccatorum, « per foramen sito onere peccatorum, « per foramen acus » Christi passionum transire, «quam acus » Christi passionum transire, «quam divitem intrare in regnum Dei. » divitem intrare in regnum Dei. »

« Et dixerunt qui audiebant: Et quis « Et dixerunt qui audiebant: Et quis potest salvus fieri ? potest salvus fieri ?

Ait illis : Quæ impossibilia sunt Ait illis : Quæ impossibilia sunt apud homines, possibilia sunt apud apud homines, possibilia sunt apud

Deum. » Deum. »

« Et dixerunt qui audiebant, » scilicet « Et dixerunt qui audiebant, » scilicet discipuli, et alii quidam admiratione stu- discipuli, et alii quidam admiratione stu- pefacti. Joan. v1, 61 : Durus est hic ser- pefacti. Joan. v1, 61 : Durus est hic ser- mo, et quis potest eum audire ? Ad Hebr. mo, et quis potest eum audire ? Ad Hebr. XII, 21 Terribile erat quod videbatur. XII, 21 Terribile erat quod videbatur.

« Et quis potest salvus fieri? »> « Et quis potest salvus fieri? »>

Ecce perversus sensus audientium. Ecce perversus sensus audientium. Et habet duo quæstionem et solutio- Et habet duo quæstionem et solutio-

nem. nem.

Quæstio est quæ dicta est. Videbant. Quæstio est quæ dicta est. Videbant. enim multos habere divitias: omnes au- enim multos habere divitias: omnes au- tem fere amare divitias. Et ideo rarita- tem fere amare divitias. Et ideo rarita-

tem salvandorum considerantes, dicunt: tem salvandorum considerantes, dicunt: « Quis potest salvus fieri? » Quasi di- « Quis potest salvus fieri? » Quasi di- cant Rarus est ille. Augustinus: << Cum cant Rarus est ille. Augustinus: << Cum « plures sint pauperes quam divites, non « plures sint pauperes quam divites, non « hoc dixissent Apostoli, nisi in numero « hoc dixissent Apostoli, nisi in numero << divitum intellexissent omnes qui divi- << divitum intellexissent omnes qui divi- «tias adipisci vellent. » Matth. xx, 16: «tias adipisci vellent. » Matth. xx, 16: Multi sunt vocati, pauci vero electi. Multi sunt vocati, pauci vero electi.

« Et ait illis, » « Et ait illis, »

Satisfaciendo quæstioni inductæ, ne in Satisfaciendo quæstioni inductæ, ne in dubio relinquantur quærentes. Eccli. dubio relinquantur quærentes. Eccli. XXIV, 45 Illuminabo omnes sperantes in XXIV, 45 Illuminabo omnes sperantes in Domino. Joan. 1, 9 : Erat lux vera, quæ Domino. Joan. 1, 9 : Erat lux vera, quæ

illuminat omnem hominem venientem in illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. hunc mundum.

« Quæ impossibilia, etc. » « Quæ impossibilia, etc. »

Duo dicit primo, solutionem : et quia Duo dicit primo, solutionem : et quia Petrus ex solutione recepit spem, ideo ex Petrus ex solutione recepit spem, ideo ex dicto Petri ostendit apostolicæ perfectio- dicto Petri ostendit apostolicæ perfectio- nis remunerationem. nis remunerationem.

: :

Dicit igitur «Quæ impossibilia sunt Dicit igitur «Quæ impossibilia sunt apud homines, » qui corda convertere apud homines, » qui corda convertere non possunt, « possibilia sunt apud non possunt, « possibilia sunt apud Deum, » qui corda potest convertere. Deum, » qui corda potest convertere. Genes. xvin, 14: Numquid Deo quid- Genes. xvin, 14: Numquid Deo quid- quam est difficile ? Luc. 1, 37: Non erit quam est difficile ? Luc. 1, 37: Non erit impossibile apud Deum omne verbum. impossibile apud Deum omne verbum. Deus enim potest superbum humilem fa- Deus enim potest superbum humilem fa- cere et amatorem divitiarum potest fa- cere et amatorem divitiarum potest fa- cere spiritu pauperem, et tunc intrabit in cere spiritu pauperem, et tunc intrabit in regnum coelorum. Et ideo non est despe- regnum coelorum. Et ideo non est despe- randum quia Deus sæpe talia facit: sicut randum quia Deus sæpe talia facit: sicut patet in Zachæo et multis aliis. patet in Zachæo et multis aliis.

« Ait autem Petrus: Ecce nos dimi- « Ait autem Petrus: Ecce nos dimi- simus omnia, et secuti sumus te. » simus omnia, et secuti sumus te. »

Hic proponitur via perfectionis aposto- Hic proponitur via perfectionis aposto- licæ. licæ.

Et habet duo propositionem Petri, et Et habet duo propositionem Petri, et remunerationem a sermone Domini. remunerationem a sermone Domini.

Petrus quidem sic dicit : « Ecce nos, » Petrus quidem sic dicit : « Ecce nos, » Apostoli ex corde, « dimisimus omnia, » Apostoli ex corde, « dimisimus omnia, » quæ concupiscere poteramus, vel habere quæ concupiscere poteramus, vel habere

28 28

IN EVANG. LUCÆ, XVIII-28, 29, 30. IN EVANG. LUCÆ, XVIII-28, 29, 30.

Matth. xix, 27 Ecce nos reliquimus om- Matth. xix, 27 Ecce nos reliquimus om- nia, et secuti sumus te, quid ergo erit nia, et secuti sumus te, quid ergo erit nobis ? Obi dicit Hieronymus : « Grandis nobis ? Obi dicit Hieronymus : « Grandis ■ fiducia Petrus piscator erat, victum ■ fiducia Petrus piscator erat, victum << manu et arte quærebat, et tamen con- << manu et arte quærebat, et tamen con- « fidenter dicit: Reliquimus omnia. » Et « fidenter dicit: Reliquimus omnia. » Et solvit quia tot et tanta a sequentibus solvit quia tot et tanta a sequentibus relicta sunt, quot et quanta a non se- relicta sunt, quot et quanta a non se- quentibus concupisci potuerunt. II ad Co- quentibus concupisci potuerunt. II ad Co- rinth. vi, 10 Tamquam nihil habentes, rinth. vi, 10 Tamquam nihil habentes, et omnia possidentes. Omnia enim relin- et omnia possidentes. Omnia enim relin- quit, qui de amore omnium nihil retinet, quit, qui de amore omnium nihil retinet, dicens cum Psalmista, Psal. LXXII, 25: dicens cum Psalmista, Psal. LXXII, 25: Quid enim mihi est in cœlo, et a te quid Quid enim mihi est in cœlo, et a te quid volui super terram? Hieronymus : volui super terram? Hieronymus : « Quia autem non sufficit dimittere « Quia autem non sufficit dimittere « omnia, et contemnere: hoc enim et « omnia, et contemnere: hoc enim et « Socrates fecit philosophus, et multi « Socrates fecit philosophus, et multi « alii,... jungit quod perfectum est : » « alii,... jungit quod perfectum est : »

: :

« Et secuti sumus te. » « Et secuti sumus te. »

Qui enim omnia propter Deum relin- Qui enim omnia propter Deum relin- quit, nihil computat se reliquisse respe- quit, nihil computat se reliquisse respe- ctu ejus quod invenit. Cantic. vi, 7: Si ctu ejus quod invenit. Cantic. vi, 7: Si dederit homo omnem substantiam domus dederit homo omnem substantiam domus suæ pro dilectione, quasi nihil despiciet suæ pro dilectione, quasi nihil despiciet eam. Quia tot et tanta invenit in eo quem eam. Quia tot et tanta invenit in eo quem sequitur, quod alia omnia pro nihilo sequitur, quod alia omnia pro nihilo computabit. Unde, Eccli. xx111, 38: Glo- computabit. Unde, Eccli. xx111, 38: Glo- ria magna est sequi Dominum: longitu- ria magna est sequi Dominum: longitu- do enim dierum assumetur ab eo. do enim dierum assumetur ab eo.

« Secuti sumus, » inquam, non tan- « Secuti sumus, » inquam, non tan- tum gressu corporis, sed etiam affectu tum gressu corporis, sed etiam affectu cordis, et imitatione operis et assimila- cordis, et imitatione operis et assimila- tione virtutis. tione virtutis.

De gressu quidem corporis jucundum De gressu quidem corporis jucundum fuit sequi tantum ducem. Joan. võ, 12: fuit sequi tantum ducem. Joan. võ, 12: Qui sequitur me,non ambulat in tenebris, Qui sequitur me,non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitæ. Affectu autem sed habebit lumen vitæ. Affectu autem cordis dulce est sequi præcedentis odo- cordis dulce est sequi præcedentis odo- rem. Cantic. 1, 3: Trahe me post te, cur- rem. Cantic. 1, 3: Trahe me post te, cur- remus in odorem unguentorum tuorum. remus in odorem unguentorum tuorum. Imitatione operis optimum est sequi tan- Imitatione operis optimum est sequi tan- tum informatorem. Joan. XIII, 15: Exem- tum informatorem. Joan. XIII, 15: Exem- plum enim dedi vobis: ut quemadmodum plum enim dedi vobis: ut quemadmodum ego feci vobis, ita et vos faciatis. De as- ego feci vobis, ita et vos faciatis. De as- similatione autem virtutis, honestissimum similatione autem virtutis, honestissimum est sequi tantum Doctorem. Jerem. xvII, est sequi tantum Doctorem. Jerem. xvII,

523 523

16: Ego non sum turbatus te pastorem 16: Ego non sum turbatus te pastorem sequens, et diem hominis non desideravi. sequens, et diem hominis non desideravi. Sic ergo « secuti sumus te, » crucem tuam Sic ergo « secuti sumus te, » crucem tuam portando, et gloriam crucis assequendo. portando, et gloriam crucis assequendo. Luc. xiv, 27, et ix, 23 : Si quis vult post Luc. xiv, 27, et ix, 23 : Si quis vult post me venire, abneget semetipsum, et tollat me venire, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me et his con- crucem suam, et sequatur me et his con- sequetur gloriam. Luc. xxiv, 26: Nonne sequetur gloriam. Luc. xxiv, 26: Nonne hæc oportuit pati Christum, et ita intrare hæc oportuit pati Christum, et ita intrare in gloriam suam ? in gloriam suam ?

Sic ergo « dimisimus omnia, et secuti Sic ergo « dimisimus omnia, et secuti sumus te. » Nec redire disponimur re- sumus te. » Nec redire disponimur re- trorsum. Ad Hebr. x1, 15 et 16: Si qui- trorsum. Ad Hebr. x1, 15 et 16: Si qui- dem ipsius meminissent de qua exierunt, dem ipsius meminissent de qua exierunt, habebant utique tempus revertendi: nunc habebant utique tempus revertendi: nunc autem meliorem appetunt, id est cœle- autem meliorem appetunt, id est cœle- stem. Ideo non confunditur Deus vocari stem. Ideo non confunditur Deus vocari Deus eoruт. Deus eoruт.

« «

Qui dixit eis: Amen dico vobis, 29 Qui dixit eis: Amen dico vobis, 29 nemo est qui reliquit domum, aut nemo est qui reliquit domum, aut parentes, aut fratres, aut uxorem, aut parentes, aut fratres, aut uxorem, aut filios, propter regnum Dei, filios, propter regnum Dei,

Et non recipiat multo plura in hoc Et non recipiat multo plura in hoc tempore, et in sæculo venturo vitam tempore, et in sæculo venturo vitam

æternam. » æternam. »

Quia Petrus quærebat pro omnibus, Quia Petrus quærebat pro omnibus, ideo Christus respondet omnibus, dicens : ideo Christus respondet omnibus, dicens : « Amen dico vobis. » Marc. XIII, 37 : Quod « Amen dico vobis. » Marc. XIII, 37 : Quod vobis dico, omnibus dico. vobis dico, omnibus dico.

« Nemo est, etc. » « Nemo est, etc. »

Quatuor hic dicit: in quorum primo Quatuor hic dicit: in quorum primo ostendit, quod personam non accipit : in ostendit, quod personam non accipit : in secundo, meritum relictionis ponit: in secundo, meritum relictionis ponit: in tertio autem, præmium præsentis tem- tertio autem, præmium præsentis tem- poris subjicit: in quarto autem, adjungit poris subjicit: in quarto autem, adjungit præmium æternitatis. præmium æternitatis.

De primo dicit: « Nemo est, » sine De primo dicit: « Nemo est, » sine personarum distinctione. Jacob. 11, 1: personarum distinctione. Jacob. 11, 1: Nolite in personarum acceptione habere Nolite in personarum acceptione habere fidem Domini nostri Jesu Christi gloriæ. fidem Domini nostri Jesu Christi gloriæ. Sapient. vi, 8 Pusillum et magnum Sapient. vi, 8 Pusillum et magnum ipse fecit, et æqualiter illi est cura de ipse fecit, et æqualiter illi est cura de omnibus. omnibus.

30 30

524 524

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

« Qui reliquit domum. » « Qui reliquit domum. »

Differentias ostendit relinquendorum Differentias ostendit relinquendorum carnali affectu dilectorum. Et ponit sex carnali affectu dilectorum. Et ponit sex differentias, quorum primum est commu- differentias, quorum primum est commu- ne quia domus est et continens et con- ne quia domus est et continens et con- tentum. Hæc est domus habitationis, et tentum. Hæc est domus habitationis, et familiæ habitantis, et divitiarum familiam familiæ habitantis, et divitiarum familiam sustentantium. Jerem. x11, 7: Reliqui sustentantium. Jerem. x11, 7: Reliqui domum meam, domum meam, dimisi hæreditatem meam, dimisi hæreditatem meam, dedi dilectam animam meam in manu dedi dilectam animam meam in manu inimicorum ejus. inimicorum ejus.

Deinde tangit ea quæ ad domum ordi- Deinde tangit ea quæ ad domum ordi- nantur, sicut familia. Principales autem nantur, sicut familia. Principales autem in domo sunt « parentes. » Parentes enim in domo sunt « parentes. » Parentes enim sunt a quibus descendimus. sunt a quibus descendimus.

« Aut parentes, » qui discordant, no- « Aut parentes, » qui discordant, no- biscum Christum sequi nolentes, et illi biscum Christum sequi nolentes, et illi sunt relinquendi. Psal. xxvi, 10: Quo- sunt relinquendi. Psal. xxvi, 10: Quo- niam pater meus et mater mea derelique- niam pater meus et mater mea derelique- runt me: Dominus autem assumpsit me. runt me: Dominus autem assumpsit me. Ezechiel. xvi, 45: Mater vestra Cethæa, Ezechiel. xvi, 45: Mater vestra Cethæa, et pater vester Amorrhæus. et pater vester Amorrhæus.

« Aut fratres, » secundarii in domo ab « Aut fratres, » secundarii in domo ab eodem trunco nobiscum descendentes, eodem trunco nobiscum descendentes, qui quidem socii sunt erroris, sed Chri- qui quidem socii sunt erroris, sed Chri- stum sequi nolunt nobiscum. Matth. x, stum sequi nolunt nobiscum. Matth. x, 37 Qui amat patrem aut matrem plus- 37 Qui amat patrem aut matrem plus- quam me, non est me dignus. Isti sunt quam me, non est me dignus. Isti sunt de quibus dicitur, Cantic. 1, 5: Filii ma- de quibus dicitur, Cantic. 1, 5: Filii ma- tris meæ pugnaverunt contra me. tris meæ pugnaverunt contra me.

« Aut uxorem, » volentem cohabitare « Aut uxorem, » volentem cohabitare nisi in contumeliam Creatoris. I ad Co- nisi in contumeliam Creatoris. I ad Co- rinth. vi, 15 Si infidelis, scilicet uxor, rinth. vi, 15 Si infidelis, scilicet uxor, discedit, discedat. Non enim servituti discedit, discedat. Non enim servituti subjectus est frater, aut soror in hujus- subjectus est frater, aut soror in hujus- modi. modi.

« Aut filios,» quos genuit, in infidelita- « Aut filios,» quos genuit, in infidelita- te remanere volentes. Psal. xvII, 46 : Fi- te remanere volentes. Psal. xvII, 46 : Fi- lii alieni mentiti sunt mihi, filii alieni lii alieni mentiti sunt mihi, filii alieni inveterati sunt, et claudicaverunt a semi- inveterati sunt, et claudicaverunt a semi- tis suis. Sic Rabsaces filius Isaiæ recessit tis suis. Sic Rabsaces filius Isaiæ recessit a patre et Jasub ejusdem Isaiæ filius a patre et Jasub ejusdem Isaiæ filius cum Domino remansit. Isa. vii, 3: Egre- cum Domino remansit. Isa. vii, 3: Egre- dere in occursum Achaz, tu et qui dere- dere in occursum Achaz, tu et qui dere- lictus est Jasub, filius tuus. lictus est Jasub, filius tuus.

« Aut agros, » qui ad ejusdem domus « Aut agros, » qui ad ejusdem domus

ordinantur sustentationem. Qui agri si- ordinantur sustentationem. Qui agri si- gnificant terrenorum bonorum occupatio- gnificant terrenorum bonorum occupatio- nem, et impediunt ne Christum sequa- nem, et impediunt ne Christum sequa- mur. Genes. III, 17 et 18: Maledicta mur. Genes. III, 17 et 18: Maledicta terra in opere tuo in laboribus comedes terra in opere tuo in laboribus comedes ex ea cunctis diebus vitæ tuæ. Spinas et ex ea cunctis diebus vitæ tuæ. Spinas et tribulos germinabit tibi. Proverb. xxiv, tribulos germinabit tibi. Proverb. xxiv, 30 et 31 Per agrum hominis pigri trans- 30 et 31 Per agrum hominis pigri trans- ivi, et per vineam viri stulti: et ecce ivi, et per vineam viri stulti: et ecce totum repleverant urticæ, et operuerant totum repleverant urticæ, et operuerant superficiem ejus spinæ. Urtica enim con- superficiem ejus spinæ. Urtica enim con- cupiscentiæ et spinæ sollicitudinis crescit cupiscentiæ et spinæ sollicitudinis crescit in agro laboris terrenorum hominis pigri, in agro laboris terrenorum hominis pigri, qui Christum non sequitur. qui Christum non sequitur.

« Propter regnum Dei »> « Propter regnum Dei »>

Consequendum: quia aliter relinquen- Consequendum: quia aliter relinquen- do non esset bona intentio. Matth. v, do non esset bona intentio. Matth. v, 10 Adveniat regnum tuum. Hoc etiam 10 Adveniat regnum tuum. Hoc etiam mater filiorum Zebedæi petivit filiis suis, mater filiorum Zebedæi petivit filiis suis, qui et ipsam et patrem et omnia relique- qui et ipsam et patrem et omnia relique- rant, et secuti sunt Christum. Matth. xx, rant, et secuti sunt Christum. Matth. xx, 21: Dic ut sedeant hi duo filii mei, unus 21: Dic ut sedeant hi duo filii mei, unus ad dexteram tuam, et unus ad sinistram ad dexteram tuam, et unus ad sinistram in regno tuo. in regno tuo.

« Et non recipiat. » « Et non recipiat. »

Ecce merces hujus temporis. « Multo Ecce merces hujus temporis. « Multo plura in hoc tempore, » quia pro paren- plura in hoc tempore, » quia pro paren- tibus Deum patrem, pro filiis carnis filios tibus Deum patrem, pro filiis carnis filios gratiæ, pro carnalibus spiritualia, pro gratiæ, pro carnalibus spiritualia, pro hominibus Angelos. hominibus Angelos.

De primo dicit, Genes. xv, 1: Noli De primo dicit, Genes. xv, 1: Noli timere, Abram, ego protector tuus sum, timere, Abram, ego protector tuus sum, et merces tua magna nimis. Psal. xxvi, et merces tua magna nimis. Psal. xxvi, 10 Pater meus et mater mea derelique- 10 Pater meus et mater mea derelique- runt me: Dominus autem assumpsit me. runt me: Dominus autem assumpsit me. II Reg. VI, 14: Ego ero ei in patrem, II Reg. VI, 14: Ego ero ei in patrem, et ipse erit mihi in filium. et ipse erit mihi in filium.

: :

De secundo, ad Galat. iv, 19: Filioli De secundo, ad Galat. iv, 19: Filioli mei, quos iterum parturio. mei, quos iterum parturio.

De tertio dicit, Genes. xxvi, 12: Sevit De tertio dicit, Genes. xxvi, 12: Sevit Isaac in terra illa, et invenit in ipso an- Isaac in terra illa, et invenit in ipso an- no centuplum. no centuplum.

De quarto dicitur, IV Reg. vi, 16: No- De quarto dicitur, IV Reg. vi, 16: No-

1 Hæc verba, aut agros, non sunt in Evange- lio Lucæ, sed in Evangelio Marci, x, 29. 1 Hæc verba, aut agros, non sunt in Evange- lio Lucæ, sed in Evangelio Marci, x, 29.

31 31

IN EVANG. LUCÆ, XVIII-30, 31. IN EVANG. LUCÆ, XVIII-30, 31.

li timere plures enim nobiscum sunt li timere plures enim nobiscum sunt quam cum illis. Deuter. XXXII, 8: Con- quam cum illis. Deuter. XXXII, 8: Con- stituit terminos populorum juxta nume- stituit terminos populorum juxta nume- rum filiorum Israel. rum filiorum Israel.

Sic ergo recipit multo in infinitum Sic ergo recipit multo in infinitum meliora in hoc tempore, meliora in hoc tempore,

« Et in sæculo venturo vitam æter- « Et in sæculo venturo vitam æter- nam.) nam.)

Joan. x, 28 Ego vitam æternam do Joan. x, 28 Ego vitam æternam do eis. Joan. 1, 16: Ut omnis qui credit in eis. Joan. 1, 16: Ut omnis qui credit in eum non pereat, sed habeat vitam æter- eum non pereat, sed habeat vitam æter-

nam nam

De hac autem vita sæpe dictum est in De hac autem vita sæpe dictum est in antehabitis. antehabitis.

« «

Assumpsit autem Jesus duodecim, Assumpsit autem Jesus duodecim, et ait illis Ecce ascendimus Jeroso- et ait illis Ecce ascendimus Jeroso- lymam, et consummabuntur omnia lymam, et consummabuntur omnia quæ scripta sunt per Prophetas de fi- quæ scripta sunt per Prophetas de fi-

lio hominis. >> lio hominis. >>

Cum omnis perfectio trahat virtutem Cum omnis perfectio trahat virtutem a passione Christi, per quam omnes ele- a passione Christi, per quam omnes ele- cti perveniunt ad regnum, ideo hic an- cti perveniunt ad regnum, ideo hic an- nectit de revelatione passionis. nectit de revelatione passionis.

Et tangit duas historias, quarum pri- Et tangit duas historias, quarum pri- ma est de revelatione ipsius passionis : ma est de revelatione ipsius passionis : secunda autem de illuminatione cæci, secunda autem de illuminatione cæci, quæ est proprius passionis effectus. quæ est proprius passionis effectus.

Dicit autem tria circa primum: in quo- Dicit autem tria circa primum: in quo- rum primo ostendit, quod hæc revelatio rum primo ostendit, quod hæc revelatio secretariis suis facta fuit: in secundo, secretariis suis facta fuit: in secundo, ipsam revelationem seriatim ponit: in ipsam revelationem seriatim ponit: in tertio autem, quod impediente carnali tertio autem, quod impediente carnali affectu, nullus eorum hanc revelationem affectu, nullus eorum hanc revelationem intellexit. intellexit.

De primo dicit: « Assumpsit Jesus, » De primo dicit: « Assumpsit Jesus, » hoc est, ad se sumpsit ut amicos et fami- hoc est, ad se sumpsit ut amicos et fami- liares quos maxime contra periculum liares quos maxime contra periculum incredulitatis præmunire voluit: ut dum incredulitatis præmunire voluit: ut dum eum morientem cernerent, de resurre- eum morientem cernerent, de resurre- ctione ejus, qui ista prædicere potuit, ctione ejus, qui ista prædicere potuit, non dubitarent. non dubitarent.

1 Cf. Numer. XXI, 9. 1 Cf. Numer. XXI, 9.

525 525

« Duodecim, et ait illis. » Joan. xv, « Duodecim, et ait illis. » Joan. xv, 15 Vos dixi amicos: quia omnia quæ- 15 Vos dixi amicos: quia omnia quæ- cumque audivi a Patre meo, nota feci cumque audivi a Patre meo, nota feci vobis. Genes. XVIII, 17 et 19: Num ce- vobis. Genes. XVIII, 17 et 19: Num ce- lare potero Abraham quæ gesturus lare potero Abraham quæ gesturus sum ?... Scio enim quod præcepturus sit sum ?... Scio enim quod præcepturus sit filiis suis, et domui suæ post se, ut custo- filiis suis, et domui suæ post se, ut custo- diant viam Domini. Psal. LXXXIV, 9: Au- diant viam Domini. Psal. LXXXIV, 9: Au- diam quid loquatur in me Dominus Deus. diam quid loquatur in me Dominus Deus.

« Ecce ascendimus. » « Ecce ascendimus. »

Tangit autem tristem revelationem Tangit autem tristem revelationem passionis primo et deinde lætam reve- passionis primo et deinde lætam reve- lationem resurrectionis. lationem resurrectionis.

De passione autem dicit locum, tem- De passione autem dicit locum, tem- pus, et Scripturæ præordinationem, et pus, et Scripturæ præordinationem, et modum. modum.

De tempore dicit : « Ecce. » Quasi De tempore dicit : « Ecce. » Quasi dicat In evidenti est, jam in præsenti dicat In evidenti est, jam in præsenti colligunt concilium, dant consilium quo- colligunt concilium, dant consilium quo- modo me tradant. Joan. x1, 47: Colle- modo me tradant. Joan. x1, 47: Colle-

gerunt ergo pontifices et pharisæi conci- gerunt ergo pontifices et pharisæi conci- lium, et dicebant: Quid facimus, quia lium, et dicebant: Quid facimus, quia hic homo multa signa facit, etc. Facit hic homo multa signa facit, etc. Facit autem hoc Dominus, dans nobis exem- autem hoc Dominus, dans nobis exem- plum, ne conversionem nostram differa- plum, ne conversionem nostram differa- mus, sed statim incipiamus. Eccli. v, 8: mus, sed statim incipiamus. Eccli. v, 8: Non tardes converti ad Dominum, et ne Non tardes converti ad Dominum, et ne differas de die in diem. Et ideo statim differas de die in diem. Et ideo statim in juventute est faciendum. Eccli. in juventute est faciendum. Eccli. XXXIX, 6 Sapiens cor suum tradet ad XXXIX, 6 Sapiens cor suum tradet ad vigilandum diluculo ad Dominum qui vigilandum diluculo ad Dominum qui fecit illum. fecit illum.

Hac ergo de causa in evidenti ponit : Hac ergo de causa in evidenti ponit : « Ascendimus, » quia passionem suam « Ascendimus, » quia passionem suam ascensionem esse reputavit: quia in ascensionem esse reputavit: quia in virtute redemptionis, et vincendi mor- virtute redemptionis, et vincendi mor- tem et diabolum, in ea exaltatus fuit. tem et diabolum, in ea exaltatus fuit. Unde, Psal. xx, 14: Exaltare, Domine, Unde, Psal. xx, 14: Exaltare, Domine, in virtute tua cantabimus et psallemus in virtute tua cantabimus et psallemus virtutes tuas. Et ideo etiam tale genus virtutes tuas. Et ideo etiam tale genus mortis elegit. Job, VII, 15 Elegit sus- mortis elegit. Job, VII, 15 Elegit sus- pendium anima mea, et mortem ossa pendium anima mea, et mortem ossa mea. Joan. 1, 14: Sicut Moyses exal- mea. Joan. 1, 14: Sicut Moyses exal- tavit serpentem in deserto, ita exaltari tavit serpentem in deserto, ita exaltari oportet Filium hominis ¹. Joan. xII, 52: oportet Filium hominis ¹. Joan. xII, 52:

526 526

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Ego si exaltatus fuero a terra, omnia tra- Ego si exaltatus fuero a terra, omnia tra- ham ad meipsum. In hoc autem docuit, ham ad meipsum. In hoc autem docuit, quod et nos in passionibus nostris ascen- quod et nos in passionibus nostris ascen- dere sciamus. Psal. LXXXIII, 6 et 7 : dere sciamus. Psal. LXXXIII, 6 et 7 : Ascensiones in corde suo disposuit, in Ascensiones in corde suo disposuit, in valle lacrymarum, etc. Hinc est quod valle lacrymarum, etc. Hinc est quod II ad Corinth. XII, 2, post multas pas- II ad Corinth. XII, 2, post multas pas- siones, Paulus in tertium cœlum, et in siones, Paulus in tertium cœlum, et in paradisum raptus ascendit. paradisum raptus ascendit.

«< «<

Jerosolymam. » Jerosolymam. »

LXXV, LXXV,

9 : 9 :

Ecce locus passionis, ubi in loco pas- Ecce locus passionis, ubi in loco pas- sionis visio æternæ pacis patefacta fuit. sionis visio æternæ pacis patefacta fuit. Pacem enim nobis sua passione fecit. Pacem enim nobis sua passione fecit. Isa. LIII, 5 Disciplina pacis nostræ super Isa. LIII, 5 Disciplina pacis nostræ super eum, et livore ejus sanati sumus. Psal. eum, et livore ejus sanati sumus. Psal. 3: Factus est in pace locus ejus. 3: Factus est in pace locus ejus. Ideo ibi in pace obdormivit. Psal. iv, Ideo ibi in pace obdormivit. Psal. iv, In pace in idipsum dormiam et requie- In pace in idipsum dormiam et requie- scam. Sic etiam nos per patientiam pas- scam. Sic etiam nos per patientiam pas- sionum docet pacem accipere secundum sionum docet pacem accipere secundum conscientiam, et eam quæ est ad Deum conscientiam, et eam quæ est ad Deum reconciliationem. Joan. xiv, 27: Pacem reconciliationem. Joan. xiv, 27: Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis. relinquo vobis, pacem meam do vobis. Non quomodo mundus dat, ego do vobis. Non quomodo mundus dat, ego do vobis. Sic, Luc. II, 14, pax nuntiatur homini- Sic, Luc. II, 14, pax nuntiatur homini- bus bonæ voluntatis. bus bonæ voluntatis.

Sic ergo determinat instans tempus, et Sic ergo determinat instans tempus, et locum passionis. locum passionis.

debemus. Summa autem brevissima est debemus. Summa autem brevissima est charitas patientis Domini. Psal. cxvIII, 96: charitas patientis Domini. Psal. cxvIII, 96: Omnis consummationis vidi finem, latum Omnis consummationis vidi finem, latum mandatum tuum nimis. Joan. xv, 13: mandatum tuum nimis. Joan. xv, 13: Majorem hac dilectionem nemo habet, ut Majorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suam ponat quis pro amicis animam suam ponat quis pro amicis suis. In charitatis consummatione clamat, suis. In charitatis consummatione clamat, Cantic. VIII, 6: Pone me ut signaculum Cantic. VIII, 6: Pone me ut signaculum super cor tuum, ut signaculum super bra- super cor tuum, ut signaculum super bra- chium tuum quia fortis est ut mors chium tuum quia fortis est ut mors dilectio. dilectio.

« Omnia. >> « Omnia. >>

Ecce Ecce

consummatorum generalitas. consummatorum generalitas. Mich.v1, 3: Quid enim facere tibi debui, Mich.v1, 3: Quid enim facere tibi debui, et non feci? Isa. v, 4 : Quid est quod de- et non feci? Isa. v, 4 : Quid est quod de- bui ultra facere vineæ meæ, et non feci ? bui ultra facere vineæ meæ, et non feci ? Omnia ergo consummata sunt. Nostra Omnia ergo consummata sunt. Nostra autem non sunt consummata. Job, 1x, 3: autem non sunt consummata. Job, 1x, 3: Si voluerit contendere cum eo, non pot- Si voluerit contendere cum eo, non pot- erit ei respondere unum pro mille. erit ei respondere unum pro mille. Dicamus ergo Dicamus ergo cum Psalmista, Psal. cum Psalmista, Psal. CXXXVIII, 16 Imperfectum meum vide- CXXXVIII, 16 Imperfectum meum vide- runt oculi tui. Tamen, ne nihil respon- runt oculi tui. Tamen, ne nihil respon- deamus sicut piger, qui in nuptiis obmu- deamus sicut piger, qui in nuptiis obmu- tuit, dicamus cum David, Psal. cxv, 12 tuit, dicamus cum David, Psal. cxv, 12 et 13 Quid retribuam Domino pro om- et 13 Quid retribuam Domino pro om- nibus quæ retribuit mihi? Calicem salu- nibus quæ retribuit mihi? Calicem salu- tatis accipiam, et nomen Domini invocabo, tatis accipiam, et nomen Domini invocabo,

Tangit autem passionis per Scripturas communicando passionibus Christi. Sicut Tangit autem passionis per Scripturas communicando passionibus Christi. Sicut præordinationem, dicens : præordinationem, dicens :

« Et consummabuntur. » « Et consummabuntur. »

Et dicit quatuor, modum impletionis, Et dicit quatuor, modum impletionis, generalitatem impletorum, modum præ- generalitatem impletorum, modum præ- nuntiationis, et materiam. nuntiationis, et materiam.

De modo impletionis dicit : « Consum- De modo impletionis dicit : « Consum- mabuntur, hoc est, ad summum per- mabuntur, hoc est, ad summum per- fectionis implebuntur: quia plus in om- fectionis implebuntur: quia plus in om- nibus implevit quam dictum fuit. Joan. nibus implevit quam dictum fuit. Joan. XIX, 30 Consummatum est. Isa. x, 23: XIX, 30 Consummatum est. Isa. x, 23: Consummationem et abbreviationem Do- Consummationem et abbreviationem Do- minus Deus exercituum faciet in medio minus Deus exercituum faciet in medio omnis terræ. Ostendit autem quod et nos omnis terræ. Ostendit autem quod et nos ad summum ea quæ facimus reducere ad summum ea quæ facimus reducere

* Cf. Matth. XXII, 12. * Cf. Matth. XXII, 12.

enim ipse dicit filiis Zebedæi, Matth. enim ipse dicit filiis Zebedæi, Matth. xx, 23 Calicem quidem meum bibetis, xx, 23 Calicem quidem meum bibetis,

etc. etc.

« Quæ scripta sunt per prophe- « Quæ scripta sunt per prophe- tas. » tas. »

Patriarchæ facto, Prophetæ autem Patriarchæ facto, Prophetæ autem verbo sacramenta Christi prophetave- verbo sacramenta Christi prophetave- runt. I Petr. 1, 10: De qua salute exqui- runt. I Petr. 1, 10: De qua salute exqui- sierunt atque scrutati sunt Prophetæ. sierunt atque scrutati sunt Prophetæ. II Petr. 1, 21: Non enim voluntate hu- II Petr. 1, 21: Non enim voluntate hu- mana allata est aliquando prophetia, mana allata est aliquando prophetia, sed Spiritu sancto inspirati, locuti sunt sed Spiritu sancto inspirati, locuti sunt sancti Dei homines. Et etiam quidam sancti Dei homines. Et etiam quidam sacramenta compleri desiderans dicit, sacramenta compleri desiderans dicit,

32 32

33 33

IN EVANG. LUCÆ, XVIII-31, 32, 33. IN EVANG. LUCÆ, XVIII-31, 32, 33.

Eccli. xxxvi, 18: Da mercedem, Domine, Eccli. xxxvi, 18: Da mercedem, Domine, sustinentibus te, ut prophetæ tui fideles sustinentibus te, ut prophetæ tui fideles inveniantur. Luc. xxiv, 44: Necesse est inveniantur. Luc. xxiv, 44: Necesse est impleri omnia quæ scripta sunt in lege impleri omnia quæ scripta sunt in lege Moysi, et Prophetis, et Psalmis de me. Moysi, et Prophetis, et Psalmis de me. Per hoc autem et nos docet, quod omnia Per hoc autem et nos docet, quod omnia nostra secundum Scripturas dirigamus. nostra secundum Scripturas dirigamus. Ad Roman. xv, 4: Quæcumque scripta Ad Roman. xv, 4: Quæcumque scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt ut per patientiam et consolationem sunt ut per patientiam et consolationem Scipturarum spem habeamus. Scipturarum spem habeamus.

« De filio hominis. » « De filio hominis. »

Ecce materia Scripturarum, Verbum Ecce materia Scripturarum, Verbum incarnatum cum suis membris, et suis incarnatum cum suis membris, et suis sacramentis. Hoc enim omnis Scriptura sacramentis. Hoc enim omnis Scriptura loquitur. Act. x, 43: Huic omnes pro- loquitur. Act. x, 43: Huic omnes pro- phetæ testimonium perhibent remissio- phetæ testimonium perhibent remissio- nem peccatorum accipere per nomen ejus. nem peccatorum accipere per nomen ejus. Filius etiam hominis quamvis passionem Filius etiam hominis quamvis passionem in seipso consummavit, tamen in mem- in seipso consummavit, tamen in mem- bris pro uniuscujusque membri propor- bris pro uniuscujusque membri propor- tione, adhuc consummandam reliquit. Un- tione, adhuc consummandam reliquit. Un- de, II ad Timoth. II, 12 : Omnes qui pie de, II ad Timoth. II, 12 : Omnes qui pie volunt vivere in Christo Jesu, persecutio- volunt vivere in Christo Jesu, persecutio- nem patientur. Cum ipso ergo et nos se- nem patientur. Cum ipso ergo et nos se- cundum Scripturam patiamur. Apocal. cundum Scripturam patiamur. Apocal. v, 12: Dignus est agnus, qui occisus est, v, 12: Dignus est agnus, qui occisus est, scilicet ab origine mundi, ut et nos in scilicet ab origine mundi, ut et nos in nobis Scripturas impleamus, et simus de nobis Scripturas impleamus, et simus de membris ejus patientibus. Psal. CI, 4: membris ejus patientibus. Psal. CI, 4: Ossa mea sicut in frixorio confrixa Ossa mea sicut in frixorio confrixa sunt, hoc est, fortiora membra mecum, sunt, hoc est, fortiora membra mecum, et pro me sustinentia. et pro me sustinentia.

<< Tradetur enim Gentibus, et illude- << Tradetur enim Gentibus, et illude- tur, et flagellabitur, et conspuetur: tur, et flagellabitur, et conspuetur: Et postquam flagellaverint, occident Et postquam flagellaverint, occident eum, et die tertia resurget. » eum, et die tertia resurget. »

Tangit hic quinque genera passionis : Tangit hic quinque genera passionis : et post illa gloriam resurrectionis. et post illa gloriam resurrectionis.

Genera autem passionis sunt tradi- Genera autem passionis sunt tradi-

1 Vulgata habet, Psal. cı, 4: Ossa mea sicut 1 Vulgata habet, Psal. cı, 4: Ossa mea sicut

$27 $27

tionis, illusionis, flagellationis, conspui- tionis, illusionis, flagellationis, conspui- tionis, et occisionis. tionis, et occisionis.

De primo quidem dicit : « Tradetur De primo quidem dicit : « Tradetur enim Gentibus, » hoc est, potestati Gen- enim Gentibus, » hoc est, potestati Gen- tilium, cujus præses fuit Pontius Pilatus. tilium, cujus præses fuit Pontius Pilatus. Tradetur autem a Patre quidem Deo Tradetur autem a Patre quidem Deo dispensative pro nostra salute. Ad dispensative pro nostra salute. Ad Roman. VIII, 32: Qui etiam proprio Roman. VIII, 32: Qui etiam proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum. Tradetur etiam omnibus tradidit illum. Tradetur etiam a seipso oblative quia se voluntati Pa- a seipso oblative quia se voluntati Pa- tris obtulit pro nostra redemptione. tris obtulit pro nostra redemptione. Isa. LIII, 12 Pro eo quod tradidit in Isa. LIII, 12 Pro eo quod tradidit in mortem animam suam, et cum sceleratis mortem animam suam, et cum sceleratis reputatus est ipse peccata multorum reputatus est ipse peccata multorum tulit, et pro transgressoribus rogavit, ut tulit, et pro transgressoribus rogavit, ut non perirent. Tradidit gens Judæorum non perirent. Tradidit gens Judæorum consilio, et sanguinis pretio, et accusa- consilio, et sanguinis pretio, et accusa- tione. Joan. xv111, 35: Gens tua et pon- tione. Joan. xv111, 35: Gens tua et pon- tifices tradiderunt te mihi quid fecisti? tifices tradiderunt te mihi quid fecisti? Tradidit Judas perfidiæ proditione. Joan. Tradidit Judas perfidiæ proditione. Joan. XII, 2: Coena facta, cum diabolus jam XII, 2: Coena facta, cum diabolus jam misisset in cor ut traderet eum Judas misisset in cor ut traderet eum Judas Simonis Iscariotæ. Simonis Iscariotæ.

Ab omnibus ergo tradetur « Genti- Ab omnibus ergo tradetur « Genti- bus, » hoc est, gentili potestati, quæ bus, » hoc est, gentili potestati, quæ tunc in Judæa dominabatur. Adhuc tunc in Judæa dominabatur. Adhuc autem Verbum Dei traditur, quando autem Verbum Dei traditur, quando crudelibus et immundis in se, et in suis crudelibus et immundis in se, et in suis membris exhibetur. Et hoc fit, quando membris exhibetur. Et hoc fit, quando cura pastoralis gentiliter viventibus por- cura pastoralis gentiliter viventibus por- rigitur. Matth. v, 6: Nolite dare san- rigitur. Matth. v, 6: Nolite dare san- ctum canibus, neque mittatis margaritas ctum canibus, neque mittatis margaritas vestras ante porcos. Hoc conqueritur vestras ante porcos. Hoc conqueritur Psalmista, Psal. LXXVIII, 1: Deus, vene- Psalmista, Psal. LXXVIII, 1: Deus, vene- runt gentes in hæreditatem tuam, pollue- runt gentes in hæreditatem tuam, pollue- runt templum sanctum tuum. runt templum sanctum tuum.

« Et illudetur. >> « Et illudetur. >>

Thren. 11, 14: Factus sum in derisum Thren. 11, 14: Factus sum in derisum omni populo meo, canticum eorum tota omni populo meo, canticum eorum tota die. Hoc dicit adhuc fieri Chrysostomus, die. Hoc dicit adhuc fieri Chrysostomus, quando Christus verbum veritatis tradi- quando Christus verbum veritatis tradi- tur in manus falsorum sacerdotum, qui tur in manus falsorum sacerdotum, qui projiciunt ipsum post dorsum suum, et projiciunt ipsum post dorsum suum, et derident. Psal. LXVIII, 13: Adversum me derident. Psal. LXVIII, 13: Adversum me

cremium aruerunt. cremium aruerunt.

528 528

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

loquebantur qui sedebant in porta, et in loquebantur qui sedebant in porta, et in me psallebant qui bibebant vinum. me psallebant qui bibebant vinum. Thren. 111, 63: Vide, Domine, ego sum Thren. 111, 63: Vide, Domine, ego sum psalmus eorum. psalmus eorum.

« Et flagellabitur. >> « Et flagellabitur. >>

Isa. L, 6 Corpus meum dedi percu- Isa. L, 6 Corpus meum dedi percu- tientibus, et genas meas vellentibus. Hoc tientibus, et genas meas vellentibus. Hoc autem usque hodie fit, quia flagellati autem usque hodie fit, quia flagellati Apostoli dixerunt: Quoniam per multas Apostoli dixerunt: Quoniam per multas tribulationes oportet nos intrare in re- tribulationes oportet nos intrare in re- gnum Dei. Et ad minus a flagello lin- gnum Dei. Et ad minus a flagello lin- guæ nullus amicorum Dei eripitur. Job, guæ nullus amicorum Dei eripitur. Job, v, 21 A flagello linguæ absconderis. v, 21 A flagello linguæ absconderis. II ad Corinth. xi, 24: A Judæis quinquies II ad Corinth. xi, 24: A Judæis quinquies quadragenas una minus accepi. quadragenas una minus accepi.

« Et conspuetur, » « Et conspuetur, »

Ut non solum puniant, sed etiam Ut non solum puniant, sed etiam turpent Dominum majestatis, qui specio- turpent Dominum majestatis, qui specio- sus erat præ filiis hominum. Isa. L, 6 : sus erat præ filiis hominum. Isa. L, 6 : Faciem meam non averti ab increpanti- Faciem meam non averti ab increpanti- bus et conspuentibus in me. Hoc etiam bus et conspuentibus in me. Hoc etiam fit membris, quando fluxa verba quasi fit membris, quando fluxa verba quasi fluentes salivas in membra Dei, mali fluentes salivas in membra Dei, mali emittunt ex ore. Job, xxx, 10: Faciem emittunt ex ore. Job, xxx, 10: Faciem meam conspuere non verentur. Ibi Gre- meam conspuere non verentur. Ibi Gre- gorius in Glossa: « Faciem conspuere, gorius in Glossa: « Faciem conspuere, « est justos etiam in præsentia confutare, « est justos etiam in præsentia confutare, « et in eorum contumelias verba fluxa « et in eorum contumelias verba fluxa « quasi fluentes salivas emittere. » « quasi fluentes salivas emittere. »

« Et postquam flagellaverint, » « Et postquam flagellaverint, »

Livorem verberibus infligentes. Isa. Livorem verberibus infligentes. Isa. Livore ejus sanati sumus. Livore ejus sanati sumus.

« Occident eum, » mulctæ mortis « Occident eum, » mulctæ mortis turpitudinem crucis sociantes. Isa. LIII, 8: turpitudinem crucis sociantes. Isa. LIII, 8: Abscissus est de terra viventium. Daniel. Abscissus est de terra viventium. Daniel. 1x, 26 Occidetur Christus, et non erit 1x, 26 Occidetur Christus, et non erit ejus populus qui eum negaturus est. Sic ejus populus qui eum negaturus est. Sic autem et in membris occiditur, cum per autem et in membris occiditur, cum per malum exemplum in cordibus fidelium malum exemplum in cordibus fidelium

1 Act. XIV, 21. 1 Act. XIV, 21.

• Psal. xxix, 6. • Psal. xxix, 6.

interficitur. Malach. II, 8: Si affiget interficitur. Malach. II, 8: Si affiget Deum homo, quia vos configitis me. Deum homo, quia vos configitis me. Sic ergo revelata est passio. Sic ergo revelata est passio.

Post tot autem tristia, læta supponit Post tot autem tristia, læta supponit de revelatione resurrectionis. Ad vespe- de revelatione resurrectionis. Ad vespe- rum enim demorabitur fletus, et ad ma- rum enim demorabitur fletus, et ad ma- tutinum lætitia 2. Et hoc est: tutinum lætitia 2. Et hoc est:

« Et tertia die resurget. » « Et tertia die resurget. »

Osee, vi, 3 Vivificabit nos post duos Osee, vi, 3 Vivificabit nos post duos dies, in die tertia suscitabit nos. Quare au- dies, in die tertia suscitabit nos. Quare au- tem die tertia, jam superius capitulo 1x, tem die tertia, jam superius capitulo 1x, . 22, dictum est. Per suam enim sim- . 22, dictum est. Per suam enim sim- plam, plenam luce mortem, duas nostras plam, plenam luce mortem, duas nostras mortes absorbuit: et ideo uno die et dua- mortes absorbuit: et ideo uno die et dua- bus noctibus in sepulcro fuit. Et ideo ter- bus noctibus in sepulcro fuit. Et ideo ter- tia die resurgere conveniens fuit. Hoc est tia die resurgere conveniens fuit. Hoc est igitur signum Jonæ Prophetæ, quod ge- igitur signum Jonæ Prophetæ, quod ge- nerationi datur incredulæ, ut per hoc ad nerationi datur incredulæ, ut per hoc ad pœnitentiam revocetur. Matth. x11, 39 et pœnitentiam revocetur. Matth. x11, 39 et 40: Signum non dabitur ei, nisi signum 40: Signum non dabitur ei, nisi signum Jonæ prophetæ. Sicut enim fuit Jonas in Jonæ prophetæ. Sicut enim fuit Jonas in ventre ceti tribus diebus et tribus nocti- ventre ceti tribus diebus et tribus nocti- bus, sic erit Filius hominis in corde bus, sic erit Filius hominis in corde terræ tribus diebus et tribus noctibus ³. terræ tribus diebus et tribus noctibus ³.

« Et ipsi nihil horum intellexerunt, « Et ipsi nihil horum intellexerunt, et erat verbum istud absconditum ab et erat verbum istud absconditum ab eis, et non intelligebant quæ diceban- eis, et non intelligebant quæ diceban- tur. » tur. »

Hic tangit revelationis istius a discipu- Hic tangit revelationis istius a discipu- lis suis occultationem. lis suis occultationem.

Tangit autem triplicem modum et Tangit autem triplicem modum et causam occultationis. Una quidem fuit causam occultationis. Una quidem fuit contrarietas voluntatis ad ea quæ dice- contrarietas voluntatis ad ea quæ dice- bantur. Unde et Petrus dixit, Matth. bantur. Unde et Petrus dixit, Matth. XVI, 22: Absit a te, Domine, non erit tibi XVI, 22: Absit a te, Domine, non erit tibi hoc. Et ideo dicit : « Ipsi nihil horum hoc. Et ideo dicit : « Ipsi nihil horum intellexerunt. » Adhuc autem et carna- intellexerunt. » Adhuc autem et carna- les erant, et sacramenta Dei ignorave- les erant, et sacramenta Dei ignorave- runt. Et ideo dixit eis, Luc. xxiv, runt. Et ideo dixit eis, Luc. xxiv, 25: 25: O stulti et tardi corde ad credendum in O stulti et tardi corde ad credendum in

8 Cf. Matth. XVI, 4. 8 Cf. Matth. XVI, 4.

34 34

15 15

IN EVANG. LUCÆ, XVIII-34, 35. IN EVANG. LUCÆ, XVIII-34, 35.

omnibus quæ locuti sunt prophetæ ! Tunc omnibus quæ locuti sunt prophetæ ! Tunc aperuit eis sensum, ut intelligerent aperuit eis sensum, ut intelligerent Scripturas, quas ante passionem et resur- Scripturas, quas ante passionem et resur- rectionem non intellexerunt. rectionem non intellexerunt.

Et ideo dicit hic: Et ideo dicit hic:

« Et erat verbum istud absconditum « Et erat verbum istud absconditum ab eis. » ab eis. »

Tertia vero causa fuit, quia Dominus Tertia vero causa fuit, quia Dominus parabolice multa dixit eis : et putabant parabolice multa dixit eis : et putabant eum etiam istud in parabolis loqui, et eum etiam istud in parabolis loqui, et per similitudines debere intelligi. Luc. per similitudines debere intelligi. Luc. XII, 41 Domine, ad nos dicis hanc pa- XII, 41 Domine, ad nos dicis hanc pa- rabolam, an et ad omnes ? Joan. rabolam, an et ad omnes ? Joan. XVI, 17 et 18 Quid est hoc quod dicit XVI, 17 et 18 Quid est hoc quod dicit nobis Modicum et non videbitis me : nobis Modicum et non videbitis me : et iterum modicum et videbitis me: et : et iterum modicum et videbitis me: et : Quia vado ad Patrem ?... Nescimus Quia vado ad Patrem ?... Nescimus quid loquitur. quid loquitur.

529 529

quavit. Dicit autem Hieronymus, quod quavit. Dicit autem Hieronymus, quod in Jericho latrones habitaverunt insi- in Jericho latrones habitaverunt insi- diantes, ut eos qui de Jerusalem per diantes, ut eos qui de Jerusalem per desertum transibant interficerent. Domi-. desertum transibant interficerent. Domi-. nus autem ideo Jericho venit, ut se illis nus autem ideo Jericho venit, ut se illis ad curam præsentaret. ad curam præsentaret.

Secundum mysterium autem est, quia Secundum mysterium autem est, quia Jericho interpretatur luna, vel defectus : Jericho interpretatur luna, vel defectus : et significat defectus passibilis nostræ na- et significat defectus passibilis nostræ na- turæ, quibus cum Dominus assumendo turæ, quibus cum Dominus assumendo appropinquasset, statim illuminatum est appropinquasset, statim illuminatum est genus humanum. Eccli. XLIII, 7: Luna... genus humanum. Eccli. XLIII, 7: Luna... luminare quod minuitur in consumma- luminare quod minuitur in consumma- tione. Diminutio enim Domini, causa tione. Diminutio enim Domini, causa est nostræ consummationis. Et ideo est nostræ consummationis. Et ideo ibidem, y. 7, dicitur: A luna signum ibidem, y. 7, dicitur: A luna signum diei festi. Festiva enim solemnitas a de- diei festi. Festiva enim solemnitas a de- fectibus incepit Salvatoris. Quia enim fectibus incepit Salvatoris. Quia enim primus Adam, ut stultus ad mutabilita- primus Adam, ut stultus ad mutabilita- tem ab immutabilitate accessit, de quo tem ab immutabilitate accessit, de quo

Et ideo tertio adjungit: « Et non in- dicitur, Eccli. xxvi, 12: Sapiens in sa- Et ideo tertio adjungit: « Et non in- dicitur, Eccli. xxvi, 12: Sapiens in sa- telligebant quæ dicebantur. » telligebant quæ dicebantur. »

pientia manet sicut sol: nam stultus pientia manet sicut sol: nam stultus sicut luna mutatur: ideo secundus Adam sicut luna mutatur: ideo secundus Adam qui est sol, sicut dicitur, Malach. IV, 2: qui est sol, sicut dicitur, Malach. IV, 2:

« Factum est autem, cum appropin- Orietur vobis timentibus nomen meum « Factum est autem, cum appropin- Orietur vobis timentibus nomen meum quaret Jericho. » quaret Jericho. »

Hic ultimo ponitur effectus passionis, Hic ultimo ponitur effectus passionis, qui est illuminatio. qui est illuminatio.

Tanguntur autem hic sex locus con- Tanguntur autem hic sex locus con- veniens, opportunitas infirmi cæci, in- veniens, opportunitas infirmi cæci, in- stantia clamantis, status Domini miseren- stantia clamantis, status Domini miseren- tis, perfectio miraculi, et utilitas ex mi- tis, perfectio miraculi, et utilitas ex mi- raculo causata. raculo causata.

De primo autem horum duo dicit : De primo autem horum duo dicit : dispositionem sapientiæ ordinantis om- dispositionem sapientiæ ordinantis om- nia Christi opera, et de hac dicit : « Fa- nia Christi opera, et de hac dicit : « Fa- ctum est autem. » Omnia enim sapienter ctum est autem. » Omnia enim sapienter ordinavit. Ad Roman. x1, 36: Quoniam ordinavit. Ad Roman. x1, 36: Quoniam ex ipso, et per ipsum, et in ipso sunt ex ipso, et per ipsum, et in ipso sunt omnia ipsi gloria in sæcula. Amen. omnia ipsi gloria in sæcula. Amen.

« Cum appropinquaret Jericho. »> « Cum appropinquaret Jericho. »>

Secundum est de loco, in quo Domi- Secundum est de loco, in quo Domi- nus miraculum fecit: quia in via, cum nus miraculum fecit: quia in via, cum ad civitatem Jerichuntinam appropin- ad civitatem Jerichuntinam appropin-

1 Cf. Josue, VI, 26. 1 Cf. Josue, VI, 26.

XXIII XXIII

Sol justitiæ, et sanitas in pennis ejus : Sol justitiæ, et sanitas in pennis ejus : lunæ, hoc est, defectui appropinquavit, lunæ, hoc est, defectui appropinquavit, ut lunæ defectum in solis plenitudinem ut lunæ defectum in solis plenitudinem reduceret et sic totam Ecclesiam sole reduceret et sic totam Ecclesiam sole vestiret. Apocal. xn, 1: Mulier amicta vestiret. Apocal. xn, 1: Mulier amicta sole, et luna sub pedibus ejus. Et ideo sole, et luna sub pedibus ejus. Et ideo sicut sol lumen in lunam infundit, ut sicut sol lumen in lunam infundit, ut luminosa fiat quæ in se tenebrosa est: luminosa fiat quæ in se tenebrosa est: ita Dominus lumen tunc sparsit, et cæcos ita Dominus lumen tunc sparsit, et cæcos tres illuminavit unum in ingressu, de tres illuminavit unum in ingressu, de quo agitur hic et duos in egressu, de quo agitur hic et duos in egressu, de quibus agitur, Matth. xx, 29 et 30, et quibus agitur, Matth. xx, 29 et 30, et Marc. x, 46. Marc. x, 46.

Sic igitur dicitur: « Cum appropin- Sic igitur dicitur: « Cum appropin- quaret Jericho. » Est autem civitas Jeri- quaret Jericho. » Est autem civitas Jeri- cho, quam Jordane transmisso filii Israel cho, quam Jordane transmisso filii Israel subverterunt, quam et ipse Josue sub subverterunt, quam et ipse Josue sub anathemate posuit, ne rursus ædifica- anathemate posuit, ne rursus ædifica- rent quia semper civitas latronum fuit: rent quia semper civitas latronum fuit: pro qua alia postea exstructa est, sicut pro qua alia postea exstructa est, sicut legitur, III Reg. xvi, 34. Et hanc Deus legitur, III Reg. xvi, 34. Et hanc Deus sua præsentia sanare volens, omnes vi sua præsentia sanare volens, omnes vi

34 34

530 530

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

sitavit probans impleri quod dicitur in sitavit probans impleri quod dicitur in Psalmo xvi, 4: Propter verba -labio- Psalmo xvi, 4: Propter verba -labio- rum tuorum ego custodivi vias latro- rum tuorum ego custodivi vias latro- nis. Ilanc autem etiam postea Romani nis. Ilanc autem etiam postea Romani propter multa homicidia, quæ ab eis in propter multa homicidia, quæ ab eis in deserto juxta Jericho sito procuraban▪ deserto juxta Jericho sito procuraban▪ tur, subverterunt : pro qua tertia ædifi- tur, subverterunt : pro qua tertia ædifi- cala est, quæ usque hodie permanet ex cala est, quæ usque hodie permanet ex Ju'nis duarum : quæ ruinæ adhuc in ma- Ju'nis duarum : quæ ruinæ adhuc in ma- gna parte permanentes duarum præce- gna parte permanentes duarum præce- dentium eversionem ostendunt. dentium eversionem ostendunt.

Hoc ergo est quod dicit: « Cum ap- Hoc ergo est quod dicit: « Cum ap- propinquaret Jericho. » propinquaret Jericho. »

« Cæcus quidam. » « Cæcus quidam. »

divina non habent. Psal. cxu1, 5, et cxxxiv, divina non habent. Psal. cxu1, 5, et cxxxiv, 16 Oculos habent, et non videbunt. Et 16 Oculos habent, et non videbunt. Et ideo dicit, Psal. cxxxiv, 17: Neque enim ideo dicit, Psal. cxxxiv, 17: Neque enim est spiritus in ore ipsorum. Isa. XLIII, 8: est spiritus in ore ipsorum. Isa. XLIII, 8: Educ foras populum cæcum, -et oculos Educ foras populum cæcum, -et oculos habentem: surdum, et aures ei sunt. habentem: surdum, et aures ei sunt.

Ili autem qui habent oculos glac'ali- Ili autem qui habent oculos glac'ali- ter ad modum lapidis corruptos, signi- ter ad modum lapidis corruptos, signi- ficant duros corde, qui præ duritia sui, ficant duros corde, qui præ duritia sui, divina ct conferentia videre non possunt. divina ct conferentia videre non possunt. Isa. vi, 10 Excæca cor populi hujus, et Isa. vi, 10 Excæca cor populi hujus, et aures ejus aggrava, et oculos ejus clau- aures ejus aggrava, et oculos ejus clau- de ne forte videat oculis suis, et auribus de ne forte videat oculis suis, et auribus suis audiat, et corde suo intelligat, et suis audiat, et corde suo intelligat, et convertatur, et sanem eum. convertatur, et sanem eum.

Tertio modo cæcus habet ante oculos Tertio modo cæcus habet ante oculos

Ecce cæci ad curandum opportuna in- pellem, et significat eos qui pelle carnalis Ecce cæci ad curandum opportuna in- pellem, et significat eos qui pelle carnalis ventio. ventio.

Circa hoc autem dicit quatuor, scilicet Circa hoc autem dicit quatuor, scilicet cæci miseriam, cæci in via præsentiam, cæci miseriam, cæci in via præsentiam, cæci paupertatem mendicam, cæci in in- cæci paupertatem mendicam, cæci in in- terrogando solertiam. terrogando solertiam.

De primo dicit : « Cæcus quidam, » De primo dicit : « Cæcus quidam, » nomine carens, quia de pauperum no- nomine carens, quia de pauperum no- mine non curatur, sed miseria patens mine non curatur, sed miseria patens fuit, quia cæcus erat. fuit, quia cæcus erat.

. .

Cæcitas autem contingit quinque mo- Cæcitas autem contingit quinque mo- dis uno quidem, quando oculo manen- dis uno quidem, quando oculo manen- te, subtrahitur visus et iste vocatur te, subtrahitur visus et iste vocatur proprie cæcus. Secundo vero quando perit proprie cæcus. Secundo vero quando perit oculi corpus, et convertitur quasi in hya- oculi corpus, et convertitur quasi in hya- cinthi colorem, et confunditur humor, et cinthi colorem, et confunditur humor, et congelatur in corpus oculi. Tertio autem congelatur in corpus oculi. Tertio autem modo, quando ungula, vel pelle tegitur modo, quando ungula, vel pelle tegitur oculus. Quarto autem modo, quando oculus. Quarto autem modo, quando aliquo projecto in oculum, sicut pulvere, aliquo projecto in oculum, sicut pulvere, vel humore defluente, inficitur oculus vel humore defluente, inficitur oculus ad suæ substantiæ corruptionem. Quinto ad suæ substantiæ corruptionem. Quinto autem modo, quando totus extrahitur autem modo, quando totus extrahitur oculus et iste proprie vocatur orbus, oculus et iste proprie vocatur orbus, quasi orbatus. quasi orbatus.

Hi autem modi maxime fiunt in cæci- Hi autem modi maxime fiunt in cæci- tate spirituali. tate spirituali.

Isti enim qui oculos habent et non Isti enim qui oculos habent et non vident propter spiritus visivi defectum, vident propter spiritus visivi defectum, sunt qui sapientia sæculari vel lit terali sunt qui sapientia sæculari vel lit terali pollent, et spiritum ad videndum lumina pollent, et spiritum ad videndum lumina

1 Vulgata habet vias duras. 1 Vulgata habet vias duras.

affectus vel incredulitatis habent oculos affectus vel incredulitatis habent oculos cordis velatos: quia lumen gratiæ et ve- cordis velatos: quia lumen gratiæ et ve- ritatis videre non possunt. II ad Corinth. ritatis videre non possunt. II ad Corinth. 1, 15 Usque in hodiernum diem, cum 1, 15 Usque in hodiernum diem, cum legitur Moyses, velamen positum est su- legitur Moyses, velamen positum est su- per cor eorum. Esther, VII, 8: Necdum per cor eorum. Esther, VII, 8: Necdum verbum de ore regis exierat, et statim verbum de ore regis exierat, et statim operuerunt faciem ejus, et suspende- operuerunt faciem ejus, et suspende- runt Aman, qui interpretatur iniquus. runt Aman, qui interpretatur iniquus. Hoc impedimentum petit a se removeri Hoc impedimentum petit a se removeri Psalmista, Psal. cxvi, 18, cum dicit: Psalmista, Psal. cxvi, 18, cum dicit: Revela oculos meos, et considerabo mi- Revela oculos meos, et considerabo mi- rabilia de lege tua. Ad hoc etiam venit rabilia de lege tua. Ad hoc etiam venit Dominus in mundum. Isa. XLIX, 9: Ut Dominus in mundum. Isa. XLIX, 9: Ut diceres his qui vincti sunt: Exite : et diceres his qui vincti sunt: Exite : et his qui in tenebris: Revelamini. Luc. 11, his qui in tenebris: Revelamini. Luc. 11, 32: Lumen ad revelationem Gentium, 32: Lumen ad revelationem Gentium, et gloriam plebis tuæ Israel. et gloriam plebis tuæ Israel.

Quartus modus cæcitatis accidit duo- Quartus modus cæcitatis accidit duo- bus modis. Aliquando fit a causa interio- bus modis. Aliquando fit a causa interio- ri ri

aliquando autem a causa exteriori. aliquando autem a causa exteriori. A causa interiori, quanda humor aliquis A causa interiori, quanda humor aliquis a corpore vaporat ad caput, et a capite a corpore vaporat ad caput, et a capite distillat in oculum et rubens, et sangui- distillat in oculum et rubens, et sangui- ne malo infectus efficitur oculus, et amit- ne malo infectus efficitur oculus, et amit- tit visum, et significat eos, quos peccata tit visum, et significat eos, quos peccata carnis et sanguinis excæcant in corde: ne carnis et sanguinis excæcant in corde: ne recta el vera considerare possint. Daniel. recta el vera considerare possint. Daniel. XII, 56 Semen Chanaan et non Juda, XII, 56 Semen Chanaan et non Juda, species decepit te, et concupiscentra sub- species decepit te, et concupiscentra sub-

IN EVANG. LUCÆ, XVIII-35. IN EVANG. LUCÆ, XVIII-35.

vertit cor tuum. Et ibidem, y. 9: Ever- vertit cor tuum. Et ibidem, y. 9: Ever- terunt sensum suum, et declinaverunt terunt sensum suum, et declinaverunt oculos suos ut non viderent cælum, ne- oculos suos ut non viderent cælum, ne- que recordarentur judiciorum justorum. que recordarentur judiciorum justorum. Alia autem causa est ab exteriori, quan- Alia autem causa est ab exteriori, quan- do aliquis pulvis in oculum cadens, ocu- do aliquis pulvis in oculum cadens, ocu- los destruit et significat eos, quibus los destruit et significat eos, quibus avaritia terrenorum oculos excæcat, ne avaritia terrenorum oculos excæcat, ne videant spiritualia. Psal. xvi, 11: Ocu- videant spiritualia. Psal. xvi, 11: Ocu- los suos statuerunt declinare in terram. los suos statuerunt declinare in terram. Hæc est cæcitas Tobiæ, qui per calida Hæc est cæcitas Tobiæ, qui per calida hirundinum stercora excæcatus est'. hirundinum stercora excæcatus est'. Hirundo avis est instabilis, et significat Hirundo avis est instabilis, et significat temporalium fugacitatem. Stercora au- temporalium fugacitatem. Stercora au- tem temporalium significant vilitatem. tem temporalium significant vilitatem. Ad Philip. II, 7 et 8: Quæ mihi fuerunt Ad Philip. II, 7 et 8: Quæ mihi fuerunt lucra, hæc arbitratus sum... ut stercora, lucra, hæc arbitratus sum... ut stercora, ut Christum lucrifaciam. Calor autem ut Christum lucrifaciam. Calor autem stercorum, calorem significat cupiditatis stercorum, calorem significat cupiditatis ad lucrandum et retinendum. ad lucrandum et retinendum.

Quintus modus, quando totus extrahi- Quintus modus, quando totus extrahi- tur, competit hæreticæ pravitati: quia tur, competit hæreticæ pravitati: quia illa totum extrahit mentis oculum, ne illa totum extrahit mentis oculum, ne aliquando cæcus orbus ad lumen valeat aliquando cæcus orbus ad lumen valeat redire. I Reg. xI, 2: In hoc feriam vo- redire. I Reg. xI, 2: In hoc feriam vo- biscum foedus, et eruam omnium ve- biscum foedus, et eruam omnium ve- strum oculos dexteros, hoc est, eos qui ea strum oculos dexteros, hoc est, eos qui ea quæ dextera Dei sunt, in quibus Chri- quæ dextera Dei sunt, in quibus Chri- stus sedet, possent corde videre. Zachar. stus sedet, possent corde videre. Zachar. XI, 17 Brachium ejus ariditate siccabi- XI, 17 Brachium ejus ariditate siccabi- tur, et oculus dexter tenebrescens obs- tur, et oculus dexter tenebrescens obs- curabitur. curabitur.

Isti cæci, vel excæcationis modi, dum Isti cæci, vel excæcationis modi, dum cæcitatis suæ modos et causas cogno- cæcitatis suæ modos et causas cogno- scunt, Domino se præsentant. scunt, Domino se præsentant.

Et hoc est quod sequitur : Et hoc est quod sequitur :

« Sedebat secus via m, mendicans, » « Sedebat secus via m, mendicans, »

Tria dicit primo, quod « sedebat : » Tria dicit primo, quod « sedebat : » in tenebris licet fuerit, tamen sedens et in tenebris licet fuerit, tamen sedens et a peccato quiescens non impingit: et a peccato quiescens non impingit: et significat eos, qui ulterius peccatis non significat eos, qui ulterius peccatis non indulgent, et in tristitia sunt suarum te- indulgent, et in tristitia sunt suarum te- nebrarum. Tob. v, 12: Quale gaudium nebrarum. Tob. v, 12: Quale gaudium mihi erit, qui in tenebris sedeo, et lumen mihi erit, qui in tenebris sedeo, et lumen coeli non video. Et ideo ab Angelo con- coeli non video. Et ideo ab Angelo con-

1 Cf Tobin, 1, 11. 1 Cf Tobin, 1, 11.

531 531

fortari meruit, ibidem, . 13: Forti fortari meruit, ibidem, . 13: Forti animo esto: in proximo est ut a Deo cu- animo esto: in proximo est ut a Deo cu- reris. Qui autem in tenebris vagantur, reris. Qui autem in tenebris vagantur, impingunt, et offendunt, ei cadunt. Joan. impingunt, et offendunt, ei cadunt. Joan. x1, 10 Si ambulaverit in nocte, offen- x1, 10 Si ambulaverit in nocte, offen- dit. dit.

Secundum autem, quod « secus viam, » Secundum autem, quod « secus viam, » non longe sedit: quia lumini et præce- non longe sedit: quia lumini et præce- ptis Dei appropinquavit. Quasi diceret ptis Dei appropinquavit. Quasi diceret illud Job, xxxvш, 24: Indica mihi per illud Job, xxxvш, 24: Indica mihi per quam viam spargitur lux, dividitur quam viam spargitur lux, dividitur æstus super terram. æstus super terram.

Sedit autem « secus viam, » juxta san- Sedit autem « secus viam, » juxta san- ctorum semitam. Non quidem in via, ctorum semitam. Non quidem in via, sed prope. Scivit enim quod ibi fulge- sed prope. Scivit enim quod ibi fulge- ret lux sanctitatis et exempli Sanctorum, ret lux sanctitatis et exempli Sanctorum, de quo si acciperet, illuminaretur. Pro- de quo si acciperet, illuminaretur. Pro- verb. iv, 18 Justorum semita quasi verb. iv, 18 Justorum semita quasi lux splendens, procedit et crescit usque lux splendens, procedit et crescit usque ad perfectam diem. Joan. VIII, 12: Qui ad perfectam diem. Joan. VIII, 12: Qui sequitur me, non ambulat in tenebris, sequitur me, non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitæ, dicit Dominus. sed habebit lumen vitæ, dicit Dominus. Aliqui autem cæci fugiunt, et elongant Aliqui autem cæci fugiunt, et elongant se a via lucis, et semita lucentium et se a via lucis, et semita lucentium et ideo numquam illuminantur. Job, xxiv, ideo numquam illuminantur. Job, xxiv, 13: Ipsi fuerunt rebelles lumini, nescie- 13: Ipsi fuerunt rebelles lumini, nescie- runt vias ejus, nec reversi sunt per se- runt vias ejus, nec reversi sunt per se- mitas ejus. mitas ejus.

« Mendicans. >> « Mendicans. >>

Ecce mendica paupertas illius. Compo- Ecce mendica paupertas illius. Compo- nitur autem mendicus, a manu, et dico, nitur autem mendicus, a manu, et dico, dicis, quasi manu dicens se pauperem, dicis, quasi manu dicens se pauperem, quia extendit manum ad accipiendum. quia extendit manum ad accipiendum. Et hoc proprie competit cæco : qui cum Et hoc proprie competit cæco : qui cum nescit ubi, et quando accipiat, semper nescit ubi, et quando accipiat, semper habet manum extentam ad accipiendum. habet manum extentam ad accipiendum. Hoc modo mendicus fuit Lazarus, qui Hoc modo mendicus fuit Lazarus, qui quærere non poterat, sed jacens, manum quærere non poterat, sed jacens, manum danti extendebat 2. Hic autem mendicus danti extendebat 2. Hic autem mendicus causas suæ paupertatis et cæcitatis do- causas suæ paupertatis et cæcitatis do- lens, manum quærens auxilium extende- lens, manum quærens auxilium extende- bat. I ad Timoth. 11, 8: Volo viros orare bat. I ad Timoth. 11, 8: Volo viros orare in omni loco, levantes puras manus sine in omni loco, levantes puras manus sine ira et disceptatione. De his dicitur, ira et disceptatione. De his dicitur, Mat'h. v, 3, secundum veram litteram : Mat'h. v, 3, secundum veram litteram :

2 Cf. Luc AVI, 20. 2 Cf. Luc AVI, 20.

36 36

37 37

532 532

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Beati mendici spiritu quoniam ipso- Beati mendici spiritu quoniam ipso- rum est regnum cœlorum 1. Qui autem rum est regnum cœlorum 1. Qui autem non mendicat sic, illuminationem non non mendicat sic, illuminationem non accipit quia palmas ad accipiendum non accipit quia palmas ad accipiendum non extendit. De forti muliere enim dicitur, extendit. De forti muliere enim dicitur, Proverb. xxxi, 20 : Manum suam aperuit Proverb. xxxi, 20 : Manum suam aperuit inopi, et palmas suas extendit ad paupe- inopi, et palmas suas extendit ad paupe- rem. Horum sic mendicantium defensor rem. Horum sic mendicantium defensor et illuminator est Dominus, et indigna- et illuminator est Dominus, et indigna- tur lædentibus eos. Psal. cvIII, 15, 16 et tur lædentibus eos. Psal. cvIII, 15, 16 et 17 Fiant contra Dominum semper, et 17 Fiant contra Dominum semper, et dispereat de terra memoria eorum : pro dispereat de terra memoria eorum : pro eo quod non est recordatus facere miseri- eo quod non est recordatus facere miseri- cordiam, et persecutus est hominem ino- cordiam, et persecutus est hominem ino- pem, et mendicum et compunctum corde pem, et mendicum et compunctum corde mortificare. mortificare.