IN EVANG. LUCÆ, XII-33, 34. IN EVANG. LUCÆ, XII-33, 34.

237 237

deficientem in cœlis, quo fur non ap- conciditur, maxima exit lætitia in cen- deficientem in cœlis, quo fur non ap- conciditur, maxima exit lætitia in cen-

propiat, neque tinea corrumpit. propiat, neque tinea corrumpit.

Ubi enim thesaurus vester est, ibi et Ubi enim thesaurus vester est, ibi et cor vestrum erit. » cor vestrum erit. »

Reiteratio est persuasionis. Quia enim Reiteratio est persuasionis. Quia enim primi Prædicatores ad infidelos mitte- primi Prædicatores ad infidelos mitte- bantur, oportebat esse stabiles et nihil bantur, oportebat esse stabiles et nihil possidere quia aliter retracti fuissent a possidere quia aliter retracti fuissent a prædicationis officio. prædicationis officio.

Et hoc est quod dicit : « Vendite quæ Et hoc est quod dicit : « Vendite quæ possidetis, » ut nudi nudam possitis sequi possidetis, » ut nudi nudam possitis sequi veritatem. Matth. xix, 27: Ecce nos re- veritatem. Matth. xix, 27: Ecce nos re- liquimus omnia, et secuti sumus te. liquimus omnia, et secuti sumus te. Matth. xix, 21: Si vis perfectus esse, Matth. xix, 21: Si vis perfectus esse, rade, vende quæ habes, et da pauperibus. rade, vende quæ habes, et da pauperibus. Hieronymus ad Paulinum : » Si habes Hieronymus ad Paulinum : » Si habes « in potestate tua rem tuam, vende: si « in potestate tua rem tuam, vende: si « non habes, projice. Credenti totus mun- « non habes, projice. Credenti totus mun- « dus divitiarum est: infidelis autem « dus divitiarum est: infidelis autem a etiam obolo indiget. » Hoc enim primis a etiam obolo indiget. » Hoc enim primis expediebat Ecclesiæ fundatoribus, quibus expediebat Ecclesiæ fundatoribus, quibus dictum est, Matth. v, 40, quod tollenti dictum est, Matth. v, 40, quod tollenti tunicam, etiam pallium dimittendum est. tunicam, etiam pallium dimittendum est.

« Et date eleemosynam, » « Et date eleemosynam, »

Scilicet pretium quod venditis posses- Scilicet pretium quod venditis posses- sionibus accipitis. Act. IV, 34 et 35 : sionibus accipitis. Act. IV, 34 et 35 : Quotquot possessores agrorum aut domo- Quotquot possessores agrorum aut domo- rum erant vendentes, afferebant pretia rum erant vendentes, afferebant pretia corum quæ vendebant, et ponebant ante corum quæ vendebant, et ponebant ante pedes Apostolorum. Dividebatur autem pedes Apostolorum. Dividebatur autem singulis prout cuique opus erat. Luc. XIX, singulis prout cuique opus erat. Luc. XIX, 8 Ecce dimidium bonorum meorum, 8 Ecce dimidium bonorum meorum, Domine, do pauperibus et si quid ali- Domine, do pauperibus et si quid ali- quem defraudavi, reddo quadruplum. quem defraudavi, reddo quadruplum. Daniel. Iv, 24 Consilium meum placeat Daniel. Iv, 24 Consilium meum placeat tibi et peccata tua eleemosynis redime, tibi et peccata tua eleemosynis redime, "I iniquitates tuas misericordiis paupe- "I iniquitates tuas misericordiis paupe-

rum. rum.

: :

« Facite vobis sacculos, >> « Facite vobis sacculos, >>

18: 18:

loc est, reservatoria. Eccli. XVII, loc est, reservatoria. Eccli. XVII, Eleemosyna viri quasi signaculum cum Eleemosyna viri quasi signaculum cum ipso, et gratiam hominis quasi pupillam ipso, et gratiam hominis quasi pupillam conservabit. Hic est sacculus qui, quando conservabit. Hic est sacculus qui, quando

tupla mercede. Psal. xxix, 12: Conci- tupla mercede. Psal. xxix, 12: Conci- disti saccum meum, et circumdedisti me disti saccum meum, et circumdedisti me lætitia. lætitia.

« Qui non veterascunt, » quia sicut dici- « Qui non veterascunt, » quia sicut dici- tur, ad Hebr. VIII, 13: Quod antiquatur, tur, ad Hebr. VIII, 13: Quod antiquatur, et senescit, prope interitum est. Eleemo- et senescit, prope interitum est. Eleemo- syna autem numquam veterascet, sed syna autem numquam veterascet, sed omnia innovat in æternum. omnia innovat in æternum.

« Thesaurum. » Matth. vi, 20: The- « Thesaurum. » Matth. vi, 20: The- saurizate vobis thesauros in cœlo, ubi saurizate vobis thesauros in cœlo, ubi neque ærugo, neque tinea demolitur, et neque ærugo, neque tinea demolitur, et ubi fures non effodiunt, nec furantur. ubi fures non effodiunt, nec furantur. Deuter. xxxIII, 19: Inundationem maris Deuter. xxxIII, 19: Inundationem maris quasi lac sugent, et thesauros abscon- quasi lac sugent, et thesauros abscon- ditos arenarum. Tob. XII, 8 et 9: Bona ditos arenarum. Tob. XII, 8 et 9: Bona est oratio cum jejunio et eleemosyna, est oratio cum jejunio et eleemosyna, magis quam thesauros auri recondere : magis quam thesauros auri recondere : quoniam eleemosyna a morte liberat. quoniam eleemosyna a morte liberat. Genes. XLIII, 23: Deus patris vestri de- Genes. XLIII, 23: Deus patris vestri de- dit vobis thesauros in saccis vestris. dit vobis thesauros in saccis vestris.

« Indeficientem, » quia neque deficit « Indeficientem, » quia neque deficit umquam. Psal. cx1, 9: Dispersit, dedit umquam. Psal. cx1, 9: Dispersit, dedit pauperibus: justitia ejus manet in sæ- pauperibus: justitia ejus manet in sæ- culum sæculi. culum sæculi.

« In cœlis, » in domo æternitatis. « In cœlis, » in domo æternitatis. Job, 1, 15 Qui possident aurum, et Job, 1, 15 Qui possident aurum, et replent domos suas argento. Et, Isa. XLV, replent domos suas argento. Et, Isa. XLV, 3 Dabo tibi thesauros absconditos. 3 Dabo tibi thesauros absconditos. Isti sunt autem thesauri splendoris et Isti sunt autem thesauri splendoris et divitiarum Dei. Matth. xxiv, divitiarum Dei. Matth. xxiv, 47: Super 47: Super omnia bona sua constituet eum. Hoc est omnia bona sua constituet eum. Hoc est quod dicitur, I Petr. 1, 4: In hæredi- quod dicitur, I Petr. 1, 4: In hæredi- tatem incorruptibilem, et incontamina- tatem incorruptibilem, et incontamina- tam, et immarcescibilem, conservatam tam, et immarcescibilem, conservatam in cœlis. in cœlis.

« Quo fur non appropiat. » « Quo fur non appropiat. »

Fur a furno dictus (quod significat Fur a furno dictus (quod significat nigrum) est diabolus occulte insidians. nigrum) est diabolus occulte insidians. Abdiæ, y. 5: Si fures introissent ad te, si Abdiæ, y. 5: Si fures introissent ad te, si latrones per noctem, quomodo conti- latrones per noctem, quomodo conti- cuisses? Joan. x, 1 Qui non intrat cuisses? Joan. x, 1 Qui non intrat per ostium in ovile ovium, sed ascendit per ostium in ovile ovium, sed ascendit aliunde, ille fur est et latro. Genes. xxxi, aliunde, ille fur est et latro. Genes. xxxi, 39 Quidquid furto peribat, a me exi- 39 Quidquid furto peribat, a me exi- gebas. Ibi autem in tuto est, quia fur gebas. Ibi autem in tuto est, quia fur illuc non appropiat. illuc non appropiat.

238 238

« «

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Neque tinea corrumpit. Neque tinea corrumpit.

»> »>

Tinea quæ de vestimento nascitur, si- Tinea quæ de vestimento nascitur, si- gnificat concupiscentiæ peccatum quod gnificat concupiscentiæ peccatum quod de carne oritur. Et illud in cœlis, cor- de carne oritur. Et illud in cœlis, cor- pore glorificato, non erit. E contra de pore glorificato, non erit. E contra de malis dicitur, Isa. xiv, 11 Subter te malis dicitur, Isa. xiv, 11 Subter te sternetur tinea, et operimentum tuum sternetur tinea, et operimentum tuum erunt vermes. Jacob, v, 2 et 3. Vesti- erunt vermes. Jacob, v, 2 et 3. Vesti- menta vestra a tineis comesta sunt. Au- menta vestra a tineis comesta sunt. Au- rum et argentum vestrum æruginavit, rum et argentum vestrum æruginavit, et ærugo et ærugo eorum in testimonium erit eorum in testimonium erit vobis, et manducabit carnes vestras sicut vobis, et manducabit carnes vestras sicut ignis. Sed non sic in regno coelorum ubi ignis. Sed non sic in regno coelorum ubi omnia sunt in tuto. II ad Timoth. 1, 12: omnia sunt in tuto. II ad Timoth. 1, 12: Scio cui credidi, et certus sum quia po- Scio cui credidi, et certus sum quia po- tens est depositum meum servare in illum tens est depositum meum servare in illum diem. diem.

« Ubi enim thesaurus vester est. » « Ubi enim thesaurus vester est. »

Quasi dicat Ideo dico ista reponenda Quasi dicat Ideo dico ista reponenda esse in coelis: quia si ea quæ diligitis in esse in coelis: quia si ea quæ diligitis in coelo sunt, consequens est ut etiam cor coelo sunt, consequens est ut etiam cor sit in cœlis. sit in cœlis.

Et hoc est : « Ubi thesaurus vester Et hoc est : « Ubi thesaurus vester est, hoc est, divitiæ meritorum ve- est, hoc est, divitiæ meritorum ve- strorum. II ad Corinth. iv, 7: Habemus strorum. II ad Corinth. iv, 7: Habemus thesaurum istum in vasis fictilibus, ut thesaurum istum in vasis fictilibus, ut sublimitas sit virtutis Dei, et non ex sublimitas sit virtutis Dei, et non ex nobis. Idem continetur, Matth. v, 21. nobis. Idem continetur, Matth. v, 21.

« Ibi et cor vestrum erit. >> « Ibi et cor vestrum erit. >>

Quia ubicumque homo longos et mul- Quia ubicumque homo longos et mul- tos reposuit labores, ibi etiam est cor tos reposuit labores, ibi etiam est cor ejus. Coelum autem est locus divitiarum ejus. Coelum autem est locus divitiarum et deliciarum. Isa. LX, 6: Omnes de Saba et deliciarum. Isa. LX, 6: Omnes de Saba venient, aurum et thus deferentes, et venient, aurum et thus deferentes, et laudem Domino annuntiantes. Unde, laudem Domino annuntiantes. Unde, Tob. x, 22, dicitur, quod omnes plateæ Tob. x, 22, dicitur, quod omnes plateæ Jerusalem ex lapide candido et mundo Jerusalem ex lapide candido et mundo sternentur, et per vicos ejus Alleluia sternentur, et per vicos ejus Alleluia cantabitur. Hinc est quod, Apocal. xxi, cantabitur. Hinc est quod, Apocal. xxi, 18 et seq., dicitur: Ex lapidibus pre- 18 et seq., dicitur: Ex lapidibus pre- tiosis fiunt portæ, et muri ejus. Tot tiosis fiunt portæ, et muri ejus. Tot enim divitias illuc congerunt Sancti, enim divitias illuc congerunt Sancti, quod omnia sunt aurum fulgoris divini, quod omnia sunt aurum fulgoris divini, et lapides pretiosi virtutum. et lapides pretiosi virtutum.

<< Sint lumbi vestri præcincti. << Sint lumbi vestri præcincti.

>> >>

Ista est secunda pars hujus doctrinæ, in Ista est secunda pars hujus doctrinæ, in qua præmonet ministros esse cautos de qua præmonet ministros esse cautos de adventu Domini, qui venit ad audien- adventu Domini, qui venit ad audien- dam rationem obsequii injuncti et doni dam rationem obsequii injuncti et doni commissi. commissi.

Dividitur autem in partes duas : in Dividitur autem in partes duas : in quarum prima monet nos de adventu quarum prima monet nos de adventu sive reditu suo esse sollicitos in se- sive reditu suo esse sollicitos in se- cunda, arguit eos qui signa reditus ejus cunda, arguit eos qui signa reditus ejus non cognoscunt, et advertunt. non cognoscunt, et advertunt.

: :

Adhuc, In prima duæ sunt partes: in Adhuc, In prima duæ sunt partes: in quarum prima dicit nos debere ad re- quarum prima dicit nos debere ad re- ditum esse sollicitos et suspensos. Quia ditum esse sollicitos et suspensos. Quia autem aliquis posset quærere, quid in- autem aliquis posset quærere, quid in- terim donec veniat sit agendum : ideo terim donec veniat sit agendum : ideo in secunda ostendit quid suæ sit inten- in secunda ostendit quid suæ sit inten- tionis quod fiat: quod scilicet ignis tionis quod fiat: quod scilicet ignis accendatur, baptisma perficiatur, et bel- accendatur, baptisma perficiatur, et bel- lum inter domesticos concitetur. lum inter domesticos concitetur.

Adhuc, In priori harum partium duo Adhuc, In priori harum partium duo sunt. Vult enim esse suspensos nos ad sunt. Vult enim esse suspensos nos ad reditum. Et hoc persuadet. Quia hoc reditum. Et hoc persuadet. Quia hoc vero facit sub similitudine quadam, ideo vero facit sub similitudine quadam, ideo in secunda, inducitur quæstio Petri de in secunda, inducitur quæstio Petri de similitudine illa, et responsio Domini similitudine illa, et responsio Domini ad quæstionem Petri. ad quæstionem Petri.

In prima harum duo facit: in quo- In prima harum duo facit: in quo- rum primo docet qualiter solliciti simus rum primo docet qualiter solliciti simus de adventu judicis in secundo, per ra- de adventu judicis in secundo, per ra- tiones probat hoc idem. tiones probat hoc idem.

Adhuc, In priori horum sunt duo: in Adhuc, In priori horum sunt duo: in quorum primo dicit modum sollicito- quorum primo dicit modum sollicito- rum et in secundo, determinat circa rum et in secundo, determinat circa quid maxime sit sollicitandum. quid maxime sit sollicitandum.

Primum horum consistit in tribus, Primum horum consistit in tribus, scilicet, in vitiorum carnalium cohibi- scilicet, in vitiorum carnalium cohibi- tione et restrictione, in bonorum meri- tione et restrictione, in bonorum meri- torum perfectione, et in sollicitudinis de torum perfectione, et in sollicitudinis de adventu exspectato attentione. adventu exspectato attentione.

Dicit igitur de primo: « Sint lumbi Dicit igitur de primo: « Sint lumbi vestri præcincti. » vestri præcincti. »

Quatuor autem in hoc ipso notantur : Quatuor autem in hoc ipso notantur : præceptum auctoritatis, radix et princi- præceptum auctoritatis, radix et princi- pium concupiscentiæ carnalis, subjectio pium concupiscentiæ carnalis, subjectio ejusdem sub facultate nostræ potestatis, ejusdem sub facultate nostræ potestatis, et modus restrictionis. et modus restrictionis.

Primum notatur cum dicit: Primum notatur cum dicit:

35 35

<< Sint. >> << Sint. >>

IN EVANG. LUCÆ, XII-35. IN EVANG. LUCÆ, XII-35.

239 239

Hoc est, sensualitate carnis prævalente Hoc est, sensualitate carnis prævalente adversus rationem spiritus, omnia fiunt adversus rationem spiritus, omnia fiunt perversa. Numer. xxII, 32: Perversa est perversa. Numer. xxII, 32: Perversa est via tua, mihique contraria. via tua, mihique contraria.

Hoc enim est imperium auctoritatis, Hoc enim est imperium auctoritatis, cui debetur obedientia promptæ devo- cui debetur obedientia promptæ devo- tionis. Exod. xxiv, 7: Omnia quæ tionis. Exod. xxiv, 7: Omnia quæ lo- lo- rutus est Dominus, faciemus, et erimus tutis studiis contrarietur, dicitur, Sa- rutus est Dominus, faciemus, et erimus tutis studiis contrarietur, dicitur, Sa-

obedientes. obedientes.

Sunt autem quinque causæ quibus Sunt autem quinque causæ quibus Dominus restringi præcipit carnales ille- Dominus restringi præcipit carnales ille- cebras, quarum prima est, quia in se cebras, quarum prima est, quia in se sunt immundæ : secunda, quia spiritui sunt immundæ : secunda, quia spiritui sunt contrariæ tertia, quia proveniunt sunt contrariæ tertia, quia proveniunt ab humanæ naturæ perversitate: quarta, ab humanæ naturæ perversitate: quarta, quia sapientiæ bonorum studiorum vo- quia sapientiæ bonorum studiorum vo- luptates sunt impeditivæ : quinta autem, luptates sunt impeditivæ : quinta autem, quia in seipsis sunt malæ, Deo et regno quia in seipsis sunt malæ, Deo et regno ejus contrariæ. ejus contrariæ.

De immunditia illecebrarum carna- De immunditia illecebrarum carna- lium dicitur, Eccli. IX, 10 Omnis mu- lium dicitur, Eccli. IX, 10 Omnis mu- lier quæ est fornicaria, quasi stercus in lier quæ est fornicaria, quasi stercus in via conculcabitur, scilicet ab omnibus via conculcabitur, scilicet ab omnibus prætereuntibus. Stercus autem valde est prætereuntibus. Stercus autem valde est immundum. Idcirco, Ezechiel. XXIII, 3 et immundum. Idcirco, Ezechiel. XXIII, 3 et 4 Oolla et Ooliba dicuntur mulieres 4 Oolla et Ooliba dicuntur mulieres nefariæ. Oolla enim tabernaculum in- nefariæ. Oolla enim tabernaculum in- terpretatur. Ooliba vero interpretatur terpretatur. Ooliba vero interpretatur tabernaculum meum: quia in concu- tabernaculum meum: quia in concu- piscentia carnali, tabernaculum est eo- piscentia carnali, tabernaculum est eo- rum qui contubernia diligunt carnalium rum qui contubernia diligunt carnalium libidinum. libidinum.

De contrarietate autem carnalis con- De contrarietate autem carnalis con- cupiscentiæ ad spiritum dicitur, ad Ga- cupiscentiæ ad spiritum dicitur, ad Ga- lat. v, 17 Caro concupiscit adversus lat. v, 17 Caro concupiscit adversus spiritum, spiritus autem adversus car- spiritum, spiritus autem adversus car- nem hæc enim sibi adversantur, ut non nem hæc enim sibi adversantur, ut non quæcumque vultis, illa faciatis. Ideo, quæcumque vultis, illa faciatis. Ideo, Genes. xvi, 1, Agar quæ significat car- Genes. xvi, 1, Agar quæ significat car- nem, et Sara spiritum. Ad Galat. iv, 29 : nem, et Sara spiritum. Ad Galat. iv, 29 : Is qui secundum carnem natus fuerat, Is qui secundum carnem natus fuerat, persequebatur eum qui secundum spi- persequebatur eum qui secundum spi- ritum ritum

ita et nunc. ita et nunc.

Hæc etiam proveniunt a naturæ per- Hæc etiam proveniunt a naturæ per- versitate. In ordinata enim natura ratio versitate. In ordinata enim natura ratio imperat, et caro obedit: in perversa au- imperat, et caro obedit: in perversa au- tem natura caro imperat, et ratio obedit. tem natura caro imperat, et ratio obedit. Et tunc fiunt omnia, quæ sunt concu- Et tunc fiunt omnia, quæ sunt concu- piscentiæ carnalis. Habacuc, 1, 4: Quia piscentiæ carnalis. Habacuc, 1, 4: Quia impius prævalet adversus justum, pro- impius prævalet adversus justum, pro- pterea egreditur judicium perversum. pterea egreditur judicium perversum.

Quod autem bonis sapientiæ et vir- Quod autem bonis sapientiæ et vir-

pient. 1, 4 In malevolam animam non pient. 1, 4 In malevolam animam non introibit sapientia, nec habitabit in cor- introibit sapientia, nec habitabit in cor- pore subdito peccatis. Et ideo dicit pore subdito peccatis. Et ideo dicit Aristoteles in III Ethicorum, quod hoc Aristoteles in III Ethicorum, quod hoc quod sapientes plebis passi sunt ad He- quod sapientes plebis passi sunt ad He- lenam, hoc oportet nos pati ad delecta- lenam, hoc oportet nos pati ad delecta- tionem libidinis. Ut scilicet studentes tionem libidinis. Ut scilicet studentes virtuti dicamus: Fuge, fuge. Sicut sa- virtuti dicamus: Fuge, fuge. Sicut sa- pientes plebis dixerunt fugiendam He- pientes plebis dixerunt fugiendam He- lenam, ne sua pulchritudine caperentur. lenam, ne sua pulchritudine caperentur. Ideo Propheta dicit, Psal. cxvIII, 37: Ideo Propheta dicit, Psal. cxvIII, 37: Averte oculos meos ne videant vanita- Averte oculos meos ne videant vanita-

tem. Job, xxvIII, 13 Sapientia non in- tem. Job, xxvIII, 13 Sapientia non in- venitur in terra suaviter viventium, venitur in terra suaviter viventium, hoc est, in delectabilibus carnis con- hoc est, in delectabilibus carnis con- servantium. servantium.

Quod autem in seipsis sint malæ, ct Quod autem in seipsis sint malæ, ct Deo et regno ejus contrariæ, dicitur, Deo et regno ejus contrariæ, dicitur, I ad Corinth. xv, 50: Caro et sanguis I ad Corinth. xv, 50: Caro et sanguis regnum Dei possidere non possunt, ne- regnum Dei possidere non possunt, ne- que corruptio incorruptelam possidebit. que corruptio incorruptelam possidebit. Joan. 1, 13 Non ex sanguinibus, ne- Joan. 1, 13 Non ex sanguinibus, ne- que ex voluntate carnis, neque ex vo- que ex voluntate carnis, neque ex vo- luntate viri, sed ex Deo nati sunt. luntate viri, sed ex Deo nati sunt.

His ergo de causis fit præceptum de His ergo de causis fit præceptum de voluptate carnis abdicanda. voluptate carnis abdicanda. Hoc est ergo quod dicit : Hoc est ergo quod dicit :

<< Sint lumbi. » << Sint lumbi. »

Lumbi sunt instrumenta et loca car- Lumbi sunt instrumenta et loca car- nalium passionum et concupiscentia- nalium passionum et concupiscentia- rum, infernus respectu luminum cœle- rum, infernus respectu luminum cœle- stium, receptacula venereorum, juncturæ stium, receptacula venereorum, juncturæ superiorum et inferiorum, vasa illusio- superiorum et inferiorum, vasa illusio- num, loca corruptionum et infectionum num, loca corruptionum et infectionum serpentinarum. serpentinarum.

Quod autem sint instrumenta et loca Quod autem sint instrumenta et loca passionum et concupiscentiarum patet, passionum et concupiscentiarum patet, Job, XL, 11, ubi de diabolo in membris Job, XL, 11, ubi de diabolo in membris ejus Dominus ad beatum Job loquitur, ejus Dominus ad beatum Job loquitur, dicens: Fortitudo ejus, hoc est, diaboli, dicens: Fortitudo ejus, hoc est, diaboli, in lumbis ejus et virtus illius in um- in lumbis ejus et virtus illius in um-

240 240

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

bilico ventris ejus. Ostendit enim per bilico ventris ejus. Ostendit enim per hoc quod virtus concupiscentiarum per hoc quod virtus concupiscentiarum per quas diabolus decipit homines, in viris quas diabolus decipit homines, in viris quidem sit in lumbis, in fœminis autem quidem sit in lumbis, in fœminis autem in umbilico in quibus membris con- in umbilico in quibus membris con- cupiscentia principaliter dominatur. cupiscentia principaliter dominatur.

Quod autem infernus sint respectu lu- Quod autem infernus sint respectu lu- minum cœlestium, dicit expresse Plato, minum cœlestium, dicit expresse Plato, qui dicit in lumbis quasi inferno concu- qui dicit in lumbis quasi inferno concu- piscentiam esse demersam : et ideo tantæ piscentiam esse demersam : et ideo tantæ esse perversitatis, quod corrigi non pot esse perversitatis, quod corrigi non pot est quia procul a lumine rationis et est quia procul a lumine rationis et mentis relegata. Et ideo significatur, mentis relegata. Et ideo significatur, Proverb. vi, 10 et seq. 1, per mulierem Proverb. vi, 10 et seq. 1, per mulierem vagam, garrulam, quietis impatientem, vagam, garrulam, quietis impatientem, quæ non valet in domo consistere pedi- quæ non valet in domo consistere pedi- bus suis nunc foris, nunc in plateis. bus suis nunc foris, nunc in plateis. Quia tot humoribus diffluit, tot calori- Quia tot humoribus diffluit, tot calori- bus exagitatur, tot fumis excæcatur, tot bus exagitatur, tot fumis excæcatur, tot incitationibus impellitur, tot stimulis li- incitationibus impellitur, tot stimulis li- bidinum urgetur, quod nihil constantiæ, bidinum urgetur, quod nihil constantiæ, nihil modestiæ, nihil serenitatis, nihil nihil modestiæ, nihil serenitatis, nihil castitatis in se prævalet exhibere. Hæc castitatis in se prævalet exhibere. Hæc est mulier stulta quæ Job alloquitur, est mulier stulta quæ Job alloquitur, stultum reputans quidquid ille de Deo stultum reputans quidquid ille de Deo sentit sapienter, Job, 11, 10: Quasi una sentit sapienter, Job, 11, 10: Quasi una de stultis mulieribus locuta es. Hic est de stultis mulieribus locuta es. Hic est infernus de quo dicitur, Proverb. xxx, 15 infernus de quo dicitur, Proverb. xxx, 15 et 16 Tria sunt insaturabilia, et quar- et 16 Tria sunt insaturabilia, et quar- tum quod numquam dicit: Sufficit. In- tum quod numquam dicit: Sufficit. In- fernus, et os vulvæ, et terra quæ non fernus, et os vulvæ, et terra quæ non satiatur aqua: ignis vero numquam di- satiatur aqua: ignis vero numquam di- cit Sufficit. Infernus quidem propter cit Sufficit. Infernus quidem propter concupiscentiæ profunditatem. Os au- concupiscentiæ profunditatem. Os au- tem vulvæ quod a volvendo dicitur tem vulvæ quod a volvendo dicitur propter insatiabilem libidinem. Terra propter insatiabilem libidinem. Terra autem propter terrenæ concupiscentiæ autem propter terrenæ concupiscentiæ tenebrositatem. Ignis autem propter tenebrositatem. Ignis autem propter æstum libidinum. Quia, sicut dicit æstum libidinum. Quia, sicut dicit Hieronymus : «Non Ætnæi montes, Hieronymus : «Non Ætnæi montes, « non Vulcanei ignes ita æstuant ut « non Vulcanei ignes ita æstuant ut « juveniles medullæ vino et dapibus in- « juveniles medullæ vino et dapibus in- «flammatæ. » Proverb. xx11, 14: Fovea «flammatæ. » Proverb. xx11, 14: Fovea profunda, os alienæ : cui iratus est profunda, os alienæ : cui iratus est Dominus, incidet in eam. Os alienæ di- Dominus, incidet in eam. Os alienæ di-

1 Proverb. VII, 10 et seq.: Et ecce occurrit mihi 1 Proverb. VII, 10 et seq.: Et ecce occurrit mihi mulier ornatu meretricio, præparata ad capien- mulier ornatu meretricio, præparata ad capien- das animas garrula et vaga, quietis impatiens, das animas garrula et vaga, quietis impatiens, nec valens in domo_consistere pedibus suis nunc nec valens in domo_consistere pedibus suis nunc

citur os concupiscentiæ sive vulvæ. Et citur os concupiscentiæ sive vulvæ. Et est profundum, quia in inferno sepul- est profundum, quia in inferno sepul- tum. Ideo Plato dicit rationem esse extra tum. Ideo Plato dicit rationem esse extra omnia, concupiscentiis non immersam : omnia, concupiscentiis non immersam : irascentiam autem in media regione: irascentiam autem in media regione: concupiscentiam autem in infimo se- concupiscentiam autem in infimo se- pultam. pultam.

Lumbi etiam sunt receptacula vene- Lumbi etiam sunt receptacula vene- reorum, quoniam ibi totum est regnum reorum, quoniam ibi totum est regnum Veneris. Unde, Eccli. XLVII, 21 et 22, Veneris. Unde, Eccli. XLVII, 21 et 22, improperatur Salomoni: Inclinasti fe- improperatur Salomoni: Inclinasti fe- mora tua mulieribus, potestatem habui- mora tua mulieribus, potestatem habui- sti in corpore tuo, dedisti maculam in sti in corpore tuo, dedisti maculam in gloria tua, profanasti semen tuum. Fe- gloria tua, profanasti semen tuum. Fe- mur enim et lumbus idem est: nisi quod mur enim et lumbus idem est: nisi quod unum dicitur ad latus, alterum autem unum dicitur ad latus, alterum autem ad dorsum: et unum ad extra, et alte- ad dorsum: et unum ad extra, et alte- rum ad intus. Hæc igitur inclinare mu- rum ad intus. Hæc igitur inclinare mu- lieribus, est ista venereis exhibere. Po- lieribus, est ista venereis exhibere. Po- testatem autem in corpore habere cum testatem autem in corpore habere cum enervatione mentis, est Veneris sequi enervatione mentis, est Veneris sequi concupiscentias. Quia sicut Homerus in concupiscentias. Quia sicut Homerus in versu græco dicit : « Veneris corrigia versu græco dicit : « Veneris corrigia stringens in concupiscentia, furatur men- stringens in concupiscentia, furatur men- tem valde sapientum. » Hæc sunt un- tem valde sapientum. » Hæc sunt un- guenta meretricia in quibus mortuus est guenta meretricia in quibus mortuus est Asa 2. Asa 2.

Lumbi etiam sunt juncturæ inferiorum Lumbi etiam sunt juncturæ inferiorum et superiorum in ansis. Et ideo superio- et superiorum in ansis. Et ideo superio- ribus, in quibus vigent spiritualia, ca- ribus, in quibus vigent spiritualia, ca- vendum est ne ad infima per delectatio- vendum est ne ad infima per delectatio- nes deprimantur, et in imis ligata et nes deprimantur, et in imis ligata et inviscata permaneant. Sicut corde con- inviscata permaneant. Sicut corde con- queritur Manasses in Oratione, ad me- queritur Manasses in Oratione, ad me- dium Incurvatus sum multo vinculo dium Incurvatus sum multo vinculo ferreo,... et non est respiratio mihi. ferreo,... et non est respiratio mihi. Sicut enim ferro domante omnia ligatus Sicut enim ferro domante omnia ligatus est, quem ligat gravitas voluptatis lum- est, quem ligat gravitas voluptatis lum- borum. Erectio enim tota superiorum borum. Erectio enim tota superiorum consistit in lumbis, et his ligatis totum consistit in lumbis, et his ligatis totum corpus deprimitur. Iste spiritus infirmi- corpus deprimitur. Iste spiritus infirmi- tatis qui incurvavit mulierem annis de- tatis qui incurvavit mulierem annis de- cem et octo, quam a vinculo illo solvit cem et octo, quam a vinculo illo solvit Dominus. Ideo dicitur, ad Coloss. III, Dominus. Ideo dicitur, ad Coloss. III, 1 et 2 Si consurrexistis cum Christo, 1 et 2 Si consurrexistis cum Christo,

foris, nunc in plateis, nunc juxta angulos insi- foris, nunc in plateis, nunc juxta angulos insi- dians. dians.

2 Cf. II Paralip. XVI, 10 et seq. 2 Cf. II Paralip. XVI, 10 et seq. 3 Cf. Luc. XIII, 11 et seq. 3 Cf. Luc. XIII, 11 et seq.

IN EVANG. LUCE, XII-35. IN EVANG. LUCE, XII-35.

quæ sursum sunt quærite, ubi Christus quæ sursum sunt quærite, ubi Christus est in dextera Dei sedens: quæ sursum est in dextera Dei sedens: quæ sursum sunt sapite, non quæ super terram. sunt sapite, non quæ super terram.

Hæc sunt vasa illusionum diabolica- Hæc sunt vasa illusionum diabolica- run. Psal. xxXVII, 8: Quoniam lumbi run. Psal. xxXVII, 8: Quoniam lumbi mei impleti sunt illusionibus, et non est mei impleti sunt illusionibus, et non est sanitas in carne mea. In lumbis enim sanitas in carne mea. In lumbis enim congregata materia delectationis, statim congregata materia delectationis, statim illudit diabolus: in vigilia per cogitatio- illudit diabolus: in vigilia per cogitatio- nes et concupiscentias, et in somnis per nes et concupiscentias, et in somnis per multas phantasias. Unde etiam lasciviens multas phantasias. Unde etiam lasciviens uxor Putipharis, eunuchi Pharaonis, di- uxor Putipharis, eunuchi Pharaonis, di- xit En introduxit virum Hebræum, ut xit En introduxit virum Hebræum, ut illuderet nobis. Eccli. xxxIV, 6: Sicut illuderet nobis. Eccli. xxxIV, 6: Sicut parturientis, cor tuum phantasias pa- parturientis, cor tuum phantasias pa- titur. Parturiens dicitur hic prægnans : titur. Parturiens dicitur hic prægnans : quia mulier prægnans (eo quod semen quia mulier prægnans (eo quod semen conceptum in intimis tangit nervos in conceptum in intimis tangit nervos in lumbis) plus alio tempore somniat co- lumbis) plus alio tempore somniat co- itum, et delectatur in illusionibus. Et ita itum, et delectatur in illusionibus. Et ita facit qui illusionis materiam in lumbis facit qui illusionis materiam in lumbis concipit, quia ille dat causam illusioni- concipit, quia ille dat causam illusioni- bus. bus.

Lumbi etiam sunt loca corruptionum Lumbi etiam sunt loca corruptionum et infectionum serpentinarum. Venenum et infectionum serpentinarum. Venenum enim primi serpentis nusquam ita pro- enim primi serpentis nusquam ita pro- funde corrupit et infecit corpus hominis funde corrupit et infecit corpus hominis sicut in lumbis. Et ideo ibi locus veneni sicut in lumbis. Et ideo ibi locus veneni est suæ infectionis: et exinde fumat in est suæ infectionis: et exinde fumat in totum corpus. Et hoc significatum est, totum corpus. Et hoc significatum est, Numer. v, 27, ubi dicitur quod aquæ in Numer. v, 27, ubi dicitur quod aquæ in quas maledicta congesta sunt, putrescere quas maledicta congesta sunt, putrescere fecerunt femur mulieris adulteræ. Hac fecerunt femur mulieris adulteræ. Hac putredine corrupti erant de quibus dici- putredine corrupti erant de quibus dici- tur, Daniel. xIII, 56: Semen Chanaan, tur, Daniel. xIII, 56: Semen Chanaan, et non Juda, species decepit te, et con- et non Juda, species decepit te, et con- cupiscentia subvertit cor tuum. Concupi- cupiscentia subvertit cor tuum. Concupi- scentia enim lumborum tanta est, quod scentia enim lumborum tanta est, quod etiam cor ad se corrumpit et trahit. Et etiam cor ad se corrumpit et trahit. Et hoc est quod dicitur, Osee, Iv, 19: Liga- hoc est quod dicitur, Osee, Iv, 19: Liga- vit eum spiritus in alis suis. Quod Glossa, vit eum spiritus in alis suis. Quod Glossa, ibidem, de spiritu fornicationis exponit: ibidem, de spiritu fornicationis exponit: qui alis, involantis in cor concupiscen- qui alis, involantis in cor concupiscen- tie infectæ et corruptæ multos ligat et tie infectæ et corruptæ multos ligat et inficit. inficit.

Sunt autem secundum dicta Patrum Sunt autem secundum dicta Patrum lumbi quidem mentis, et lumbi corpo- lumbi quidem mentis, et lumbi corpo-

1 Genes. xxxix, 14. 1 Genes. xxxix, 14.

XXIII XXIII

241 241

ris. Lumbi quidem corporis sunt de qui- ris. Lumbi quidem corporis sunt de qui- bus dictum est. Lumbi autem mentis bus dictum est. Lumbi autem mentis sunt duo vis scilicet concipiendi dele- sunt duo vis scilicet concipiendi dele- ctationem per cogitationem illicitam, et ctationem per cogitationem illicitam, et vis delectandi in eadem per voluntatem, vis delectandi in eadem per voluntatem, sive effectum illecebrosum. Et de his sive effectum illecebrosum. Et de his lumbis dicitur, I Petr. 1, 13: Propter lumbis dicitur, I Petr. 1, 13: Propter quod succincti lumbos mentis vestræ, quod succincti lumbos mentis vestræ, sobrii perfecte sperate in eam, quæ of- sobrii perfecte sperate in eam, quæ of- fertur vobis, gratiam. Unde etiam Joan- fertur vobis, gratiam. Unde etiam Joan- nes, Apocal. 1, 13, vidit præcinctum ad nes, Apocal. 1, 13, vidit præcinctum ad mammillas zona aurea, ut lumbos mentis mammillas zona aurea, ut lumbos mentis restringeret, et ut esset mundus in spi- restringeret, et ut esset mundus in spi- ritu et in corpore. Sicut dicitur, I ad Co- ritu et in corpore. Sicut dicitur, I ad Co- rinth. v, 34 Mulier innupta, et virgo rinth. v, 34 Mulier innupta, et virgo cogitat quæ Domini sunt, ut sit sancta cogitat quæ Domini sunt, ut sit sancta corpore et spiritu. corpore et spiritu.

Isti ergo sunt lumbi Isti ergo sunt lumbi

<< Vestri. » << Vestri. »

Nostri dicuntur hi lumbi: non quia Nostri dicuntur hi lumbi: non quia partes sunt corporis, sed quia passio partes sunt corporis, sed quia passio lumborum in nostra est potestate: sicut lumborum in nostra est potestate: sicut dicitur, Genes. IV, 7: Sub te erit appetitus dicitur, Genes. IV, 7: Sub te erit appetitus ejus, hoc est, peccati. Peccati enim ap- ejus, hoc est, peccati. Peccati enim ap- petitus sub nobis est, quando facultas petitus sub nobis est, quando facultas ejus est in nostra potestate. Et hoc si- ejus est in nostra potestate. Et hoc si- gnificatum est, Genes. xv1, 9, ubi dictum gnificatum est, Genes. xv1, 9, ubi dictum est Agar (quæ carnis petulantiam signi- est Agar (quæ carnis petulantiam signi- ficat) Revertere ad dominam tuam, et ficat) Revertere ad dominam tuam, et humiliare sub manu illius, hoc est, ad humiliare sub manu illius, hoc est, ad dominium rationis, in cujus dominio dominium rationis, in cujus dominio petulantia est carnis. Sic ergo nostri petulantia est carnis. Sic ergo nostri sunt lumbi. sunt lumbi.

Si autem sic nostri dicantur, objicitur Si autem sic nostri dicantur, objicitur id quod Aristoteles disputat in libro VII id quod Aristoteles disputat in libro VII Ethicorum, ubi determinat Philosophus, Ethicorum, ubi determinat Philosophus, quod tales operationes tractæ passioni- quod tales operationes tractæ passioni- bus concupiscentiæ, non omnino sunt in bus concupiscentiæ, non omnino sunt in nostra potestate, sed sunt mixtæ: partim nostra potestate, sed sunt mixtæ: partim tractæ per concupiscentias, et partim tractæ per concupiscentias, et partim voluntariæ. Sic videtur quod non bene voluntariæ. Sic videtur quod non bene dicitur: Lumbi vestri. dicitur: Lumbi vestri.

Sed ad hoc dicendum, quod Aristote- Sed ad hoc dicendum, quod Aristote- les ibi loquitur de proprietate inconti- les ibi loquitur de proprietate inconti- nentis in quantum incontinens est. nentis in quantum incontinens est.

16 16

242 242

nam, nam,

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Incontinens autem est qui rationem qui Incontinens autem est qui rationem qui dem in faciendis et eligendis habet sa- dem in faciendis et eligendis habet sa- sed concupiscentiam habet passio- sed concupiscentiam habet passio- nibus attractam. Et in quantum est in nibus attractam. Et in quantum est in tali statu ille incontinens, non habet tali statu ille incontinens, non habet actiones et electiones suæ rationis libe- actiones et electiones suæ rationis libe- ras omnino, quia immersus est concu- ras omnino, quia immersus est concu- piscentiæ passionibus. Non tamen habet piscentiæ passionibus. Non tamen habet coactas, sed potius coactione habet libe- coactas, sed potius coactione habet libe- ras, quamvis non habeat eas liberas ab ras, quamvis non habeat eas liberas ab infectione. infectione.

Et hoc est quod dicit: « Lumbi vestri, » Et hoc est quod dicit: « Lumbi vestri, » quia in nostra sunt potestate quantum ad quia in nostra sunt potestate quantum ad coactionem. coactionem.

Possumus igitur dicere, quod lumbi Possumus igitur dicere, quod lumbi nostri sunt quadrupliciter. Nostri enim nostri sunt quadrupliciter. Nostri enim sunt secundum statum hominis damnati sunt secundum statum hominis damnati per libertatem a coactione. Nostri sunt per libertatem a coactione. Nostri sunt secundum statum hominis incipientis per secundum statum hominis incipientis per restrictionem a mala actione. Nostri restrictionem a mala actione. Nostri sunt secundum statum hominis in virtute sunt secundum statum hominis in virtute proficientis per libertatem a vitii infe- proficientis per libertatem a vitii infe- ctione. Nostri sunt secundum statum ctione. Nostri sunt secundum statum virtutis perfectæ per libertatem a ten- virtutis perfectæ per libertatem a ten- tatione. Et ideo talibus ut discipulis tatione. Et ideo talibus ut discipulis specialiter dicit : « Sint lumbi vestri specialiter dicit : « Sint lumbi vestri præcincti. » præcincti. »

Status enim hominis damnati est, quia Status enim hominis damnati est, quia passione camali sine gratia mens trahi- passione camali sine gratia mens trahi- tur et vincitur, sed non cogitur: de quo tur et vincitur, sed non cogitur: de quo dicitur, ad Roman. VII, 18: Scio quia dicitur, ad Roman. VII, 18: Scio quia non habitat in me, hoc est in carne mea, non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum. Nam velle adjacet mihi, perfi- bonum. Nam velle adjacet mihi, perfi- cere autem bonum non invenio. Istud si- cere autem bonum non invenio. Istud si- gnificatum est, Judicum. xvi, 19 et seq., gnificatum est, Judicum. xvi, 19 et seq., ubi Dalila (quæ fomitem lumborum si- ubi Dalila (quæ fomitem lumborum si- gnificat) raso capite Samsonis, ligavit gnificat) raso capite Samsonis, ligavit eum restibus et tradidit in manus Phi- eum restibus et tradidit in manus Phi- listinorum. Caput enim hominis mens listinorum. Caput enim hominis mens est. Septem crines hujus capitis sunt est. Septem crines hujus capitis sunt septem mentis illuminationes ad bonum: septem mentis illuminationes ad bonum: quæ sunt sapientia quæ est cognitio di- quæ sunt sapientia quæ est cognitio di- vinorum, intellectus qui est acceptio ve- vinorum, intellectus qui est acceptio ve- rorum, consilium quod est directio du- rorum, consilium quod est directio du- biorum, scientia quæ est lumen conver- biorum, scientia quæ est lumen conver- sationum humanarum, prudentia quæ sationum humanarum, prudentia quæ est habitus perfectus eligendorum ad vi- est habitus perfectus eligendorum ad vi- tam pertinentium, fides quæ est cognitio tam pertinentium, fides quæ est cognitio cum assensu credendorum, et revelatio cum assensu credendorum, et revelatio

Spiritus quæ est acceptio secretorum. Spiritus quæ est acceptio secretorum. His enim rasis a mente per illecebram His enim rasis a mente per illecebram concupiscentiæ, Samson (sol fortis) est concupiscentiæ, Samson (sol fortis) est in manibus Philistinorum: in quorum in manibus Philistinorum: in quorum manus se sponte tradidit, quando Dalilæ manus se sponte tradidit, quando Dalilæ gremio se immersit. Ideo dicit Aposto- gremio se immersit. Ideo dicit Aposto- lus, I ad Corinth. v1, 18: Fugite forni- lus, I ad Corinth. v1, 18: Fugite forni- cationem. Omne peccatum, quodcumque cationem. Omne peccatum, quodcumque fecerit homo, extra corpus est: qui autem fecerit homo, extra corpus est: qui autem fornicatur, in corpus suum peccat. Quia fornicatur, in corpus suum peccat. Quia vulnus concupiscentiæ inflictum corpori, vulnus concupiscentiæ inflictum corpori, sauciam facit animæ rationem. sauciam facit animæ rationem.

Status autem hominis incipientis se- Status autem hominis incipientis se- cundum concupiscentiam lumborum ex- cundum concupiscentiam lumborum ex- primitur, Eccli. xxx, 20 et 21: Mercedes primitur, Eccli. xxx, 20 et 21: Mercedes iniquitatis, videns oculis et ingemiscens, iniquitatis, videns oculis et ingemiscens, sicut spado complectens virginem, et sicut spado complectens virginem, et suspirans. Spado enim qui seipsum ca- suspirans. Spado enim qui seipsum ca- stravit ab actu concupiscentiæ, adhuc in stravit ab actu concupiscentiæ, adhuc in voluntatis concupiscentia secum portat voluntatis concupiscentia secum portat mercedes iniquitatis in delectabilibus mercedes iniquitatis in delectabilibus concupitis: et ideo complectitur virgi- concupitis: et ideo complectitur virgi- nem ut materiam libidinis in concupi- nem ut materiam libidinis in concupi- scentia, et ingemiscit in eam, sed non scentia, et ingemiscit in eam, sed non eam cognoscit. Iste est spado de quo di- eam cognoscit. Iste est spado de quo di- citur, Sapient. III, 14: Spado qui non citur, Sapient. III, 14: Spado qui non operatus est per manus suas iniquitatem. operatus est per manus suas iniquitatem. Quamvis enim in concupiscentia sit, ta- Quamvis enim in concupiscentia sit, ta- men iste talis ab actu continet. Et in hoc men iste talis ab actu continet. Et in hoc ostendit lumbos se habere in potestate. ostendit lumbos se habere in potestate.

Status proficientium est secundum li- Status proficientium est secundum li- bertatem a vitio inficiente, in quo virtus bertatem a vitio inficiente, in quo virtus jam convalescit et proficit ad vitii ex- jam convalescit et proficit ad vitii ex- purgationem. Sed remanent adhuc fumi purgationem. Sed remanent adhuc fumi quidam evaporantium concupiscentia- quidam evaporantium concupiscentia- rum. Et hic est status hominis qui lo- rum. Et hic est status hominis qui lo- quitur in Psalmo cxxXVIII, 16: Imper- quitur in Psalmo cxxXVIII, 16: Imper- fectum meum viderunt oculi tui: et in fectum meum viderunt oculi tui: et in libro tuo omnes scribentur, supple, qui libro tuo omnes scribentur, supple, qui faciunt id quod possunt. Iste est de quo faciunt id quod possunt. Iste est de quo dicitur in Sapientia, vII, 21: Ut scivi dicitur in Sapientia, vII, 21: Ut scivi quoniam aliter non possem esse conti- quoniam aliter non possem esse conti- nens, nisi Deus det: et hoc ipsum erat nens, nisi Deus det: et hoc ipsum erat sapientiæ, scire cujus esset hoc donum: sapientiæ, scire cujus esset hoc donum: adii Dominum, et deprecatus sum illum, adii Dominum, et deprecatus sum illum, et dixi ex totis præcordiis meis, etc. et dixi ex totis præcordiis meis, etc.

Status autem quartus est perfectorum, Status autem quartus est perfectorum, qui liberi sunt a tentatione, et adepti qui liberi sunt a tentatione, et adepti sunt libertatem gratiæ, qui lumbos car- sunt libertatem gratiæ, qui lumbos car-

IN EVANG. LUCÆ, XII-35. IN EVANG. LUCÆ, XII-35.

nis penitus habent in potestate: de qui- nis penitus habent in potestate: de qui- bus dicit Psalmista, Psal. LXXXIII, 3: bus dicit Psalmista, Psal. LXXXIII, 3: Cor meum et caro mea exsultaverunt Cor meum et caro mea exsultaverunt in Deum vivum. Psal. LXII, 2: Sitivit in in Deum vivum. Psal. LXII, 2: Sitivit in le anima mea, quam multipliciter tibi le anima mea, quam multipliciter tibi caro mea. Sic ergo lumbi sunt nostri caro mea. Sic ergo lumbi sunt nostri plus et minus in nostra existentes pote- plus et minus in nostra existentes pote-

state. state.

243 243

plinæ severitas carni adhibeatur. Hoc plinæ severitas carni adhibeatur. Hoc præcepit Angelus Petro, Act. x11, 8, di- præcepit Angelus Petro, Act. x11, 8, di- cens: Præcingere, et calcea te caligas cens: Præcingere, et calcea te caligas tuas. Præcingitur enim quis ne luxus tuas. Præcingitur enim quis ne luxus defluat vestimentorum. Et calceatur ca- defluat vestimentorum. Et calceatur ca- ligis qui mortem cogitando a deliciis ligis qui mortem cogitando a deliciis restringit affectum. Isa. XXXII, 11 et restringit affectum. Isa. XXXII, 11 et 12: Accingite lumbos vestros. Super 12: Accingite lumbos vestros. Super

Et hoc est quod dicit: a Sint lumbi ubera plangite. In uberibus enim ti- Et hoc est quod dicit: a Sint lumbi ubera plangite. In uberibus enim ti- vestri. » vestri. »

« Præcincti. »> « Præcincti. »>

Et tangitur hic quartum quod est Et tangitur hic quartum quod est modus restrictionis. Restrictionis autem modus restrictionis. Restrictionis autem modus est sex modis. Fortitudine enim modus est sex modis. Fortitudine enim præcinguntur contra emollitionem, ju- præcinguntur contra emollitionem, ju- stitiæ disciplina contra luxum, medita- stitiæ disciplina contra luxum, medita- tione divina contra motum surgentem, tione divina contra motum surgentem, castigatione carnis contra mali radicem, castigatione carnis contra mali radicem, continentia contra passionem vim men- continentia contra passionem vim men- tis enervantem, virilitate animi contra tis enervantem, virilitate animi contra oblectamentorum tentationem. oblectamentorum tentationem.

De restrictione fortitudinis contra De restrictione fortitudinis contra emollitionem dicitur, Proverb. xxxi, 17: emollitionem dicitur, Proverb. xxxi, 17: Accinxit fortitudine lumbos suos, et ro- Accinxit fortitudine lumbos suos, et ro- boravit brachium suum. Fortitudine boravit brachium suum. Fortitudine restrinxit emollitionem delectationis ne restrinxit emollitionem delectationis ne difflueret, fortiter se in virtute tenens, et difflueret, fortiter se in virtute tenens, et confortata roboravit brachium ad opera confortata roboravit brachium ad opera meritorum. Sic dicitur, Exod. x1, 11, meritorum. Sic dicitur, Exod. x1, 11, comedentibus carnes agni, quod renes comedentibus carnes agni, quod renes accingant. Renes autem et lumbi idem accingant. Renes autem et lumbi idem sunt, sicut ante diximus, hoc est, locus sunt, sicut ante diximus, hoc est, locus delectationis: nisi quod renes ad intra delectationis: nisi quod renes ad intra dicuntur posterius, et lumbi in eodem dicuntur posterius, et lumbi in eodem situ dicuntur respectu exterioris partis, situ dicuntur respectu exterioris partis, femur autem ad latus. Omnia enim hæc femur autem ad latus. Omnia enim hæc eamdem nominant partem corporis. E eamdem nominant partem corporis. E contra de non accinctis fortitudine dici- contra de non accinctis fortitudine dici- tur, Psal. LXXII, 21 et 22: Renes mei tur, Psal. LXXII, 21 et 22: Renes mei commutati sunt: et ego ad nihilum re- commutati sunt: et ego ad nihilum re- dactus sum, et nescivi. dactus sum, et nescivi.

De præcinctione per justitiæ discipli- De præcinctione per justitiæ discipli- nam contra luxum carnalem dicitur, nam contra luxum carnalem dicitur, Isa. x1, 5: Erit justitia cingulum lum- Isa. x1, 5: Erit justitia cingulum lum- borum ejus, et fides cinctorium renum borum ejus, et fides cinctorium renum rjus, hoc est, justitiæ disciplina. Non rjus, hoc est, justitiæ disciplina. Non enim restringitur luxus sæculi nisi disci- enim restringitur luxus sæculi nisi disci-

tillatio est libidinis ad lumbos collimi- tillatio est libidinis ad lumbos collimi- nata: et ideo lumbi accingendi sunt nata: et ideo lumbi accingendi sunt justitiæ disciplina, ne libido lumborum justitiæ disciplina, ne libido lumborum ad ubera pertingens, lactetur fomento ad ubera pertingens, lactetur fomento malarum cogitationum. malarum cogitationum.

De præcinctione meditationis contra De præcinctione meditationis contra motum surgentem dicitur, Apocal. 1, 13: motum surgentem dicitur, Apocal. 1, 13: Præcinctum ad mamillas zona aurea. Præcinctum ad mamillas zona aurea. Zona enim aurea, restrictorium medita- Zona enim aurea, restrictorium medita- tionis Scripturarum ad mamillas cor- tionis Scripturarum ad mamillas cor- dium. Unde Petrus ad Clementem in dium. Unde Petrus ad Clementem in Itinerario Clementis: « Incessanter de- Itinerario Clementis: « Incessanter de- bet quisque quæ Dei sunt cogitare et bet quisque quæ Dei sunt cogitare et loqui. Quia si in his bonis mens occu- loqui. Quia si in his bonis mens occu- pata fuerit, diabolus non invenit locum pata fuerit, diabolus non invenit locum ad mentem. » Hieronymus: « Ama stu- ad mentem. » Hieronymus: « Ama stu- dia litterarum, et carnis vitia non ama- dia litterarum, et carnis vitia non ama- bis. » bis. »

Castigatione autem carnis fit restrictio Castigatione autem carnis fit restrictio contra mali radicem et fomitem. Judith, contra mali radicem et fomitem. Judith, VIII, 6: Ilabens super lumbos suos cili- VIII, 6: Ilabens super lumbos suos cili- cium, jejunabat omnibus diebus vitæ cium, jejunabat omnibus diebus vitæ suæ, præter sabbata, et neomenias, et suæ, præter sabbata, et neomenias, et festa domus Israel. Cilicium enim est festa domus Israel. Cilicium enim est castigatio lumborum. I ad Corinth. 1x, castigatio lumborum. I ad Corinth. 1x, 27: Castigo corpus meum, et in servitu- 27: Castigo corpus meum, et in servitu- tem redigo: ne forte cum aliis prædica- tem redigo: ne forte cum aliis prædica- verim, ipse reprobus efficiar. Jerem. verim, ipse reprobus efficiar. Jerem. XXXI, 19 Percussi femur meum: con- XXXI, 19 Percussi femur meum: con- fusus sum, et erubui, quoniam sustinui fusus sum, et erubui, quoniam sustinui opprobrium adolescentiæ meæ. opprobrium adolescentiæ meæ.

De continentia contra passionem vim De continentia contra passionem vim mentis enervantem dicit Gregorius: mentis enervantem dicit Gregorius: «Lumbos præcingimus cum carnis luxu- «Lumbos præcingimus cum carnis luxu- riam per continentiam coarctamus. » riam per continentiam coarctamus. » Continentia enim est tenentia infra me- Continentia enim est tenentia infra me- tas mentis, ne vis mentis per passionem tas mentis, ne vis mentis per passionem

et et

violentiam passionis enervetur, et violentiam passionis enervetur, et homo extra metas mentis extrudatur. homo extra metas mentis extrudatur. Eccli. xv, 1 et 2: Qui continens est ju- Eccli. xv, 1 et 2: Qui continens est ju-

244 244

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

stitiæ, apprehendet illam, et obviabit illi stitiæ, apprehendet illam, et obviabit illi quasi mater honorificata. Job, xn, 18: quasi mater honorificata. Job, xn, 18: Balteum regum dissolvit, et præcingit Balteum regum dissolvit, et præcingit fune renes eorum. Soluta enim lascivia fune renes eorum. Soluta enim lascivia vanitatis, fune renes præcingit: quando vanitatis, fune renes præcingit: quando continentia motus restringit illicitos, et continentia motus restringit illicitos, et frænat passiones. frænat passiones.

De virilitate contra oblectamentorum De virilitate contra oblectamentorum tentationem dicitur, Job, xXXVIII, 3: tentationem dicitur, Job, xXXVIII, 3: Accinge sicut vir lumbos tuos: interro- Accinge sicut vir lumbos tuos: interro- gabo te, et responde mihi. Non enim gabo te, et responde mihi. Non enim Deo respondere poterit qui oblectamenta Deo respondere poterit qui oblectamenta tentationum et vanitatum non restringit. tentationum et vanitatum non restringit. Jerem. 1, 17: Tu ergo accinge lumbos Jerem. 1, 17: Tu ergo accinge lumbos tuos, et surge, et loquere ad eos omnia tuos, et surge, et loquere ad eos omnia quæ ego præcipio tibi. Oportet enim vi- quæ ego præcipio tibi. Oportet enim vi- riliter oblectamenta mundi restringere, riliter oblectamenta mundi restringere, et surgere per erectionem intentionis, et et surgere per erectionem intentionis, et tunc loqui de divinis. tunc loqui de divinis.

Est autem notandum, quod idem est Est autem notandum, quod idem est præcingi, et accingi, et succingi secun- præcingi, et accingi, et succingi secun- dum rationes diversas. Omnia enim hæc dum rationes diversas. Omnia enim hæc virtutis significant actum, et vitiorum virtutis significant actum, et vitiorum restrictionem. Sed quia virtus est ad restrictionem. Sed quia virtus est ad ambulandum, et proficiendum, ideo ea ambulandum, et proficiendum, ideo ea præcingimur. Et hoc est ministrare præcingimur. Et hoc est ministrare Deo et proximo. Et quia armat contra Deo et proximo. Et quia armat contra diabolum, ideo accingimur. Et quia am- diabolum, ideo accingimur. Et quia am- putat defluentiam fluxus concupiscentiæ, putat defluentiam fluxus concupiscentiæ, ideo succingimur virtute. Cum tamen in ideo succingimur virtute. Cum tamen in substantia idem sit. Unde Dominus præ- substantia idem sit. Unde Dominus præ- cinget se, et transiens ministrabit illis 1. cinget se, et transiens ministrabit illis 1. Et Petrus succinxit se, et misit se in Et Petrus succinxit se, et misit se in mare. Et Paulus præcipit: Accingamur mare. Et Paulus præcipit: Accingamur armis virtutum contra diabolum ³. armis virtutum contra diabolum ³. Sequitur: Sequitur:

<< Et lucernæ ardentes in manibus << Et lucernæ ardentes in manibus vestris. » vestris. »

Hic secundo determinat de bonorum Hic secundo determinat de bonorum operum perfectione ad quæ præcipue operum perfectione ad quæ præcipue Prælati tenentur. Prælati tenentur.

Dicit autem tria per metaphoram : Dicit autem tria per metaphoram :

1 Cf. Luc. XII, 37. 1 Cf. Luc. XII, 37.

2 Cf. Joan, XXII, 5. 2 Cf. Joan, XXII, 5.

3 Ad Ephes. VI, 11: Induite vos armaturam 3 Ad Ephes. VI, 11: Induite vos armaturam Dei, ut possitis stare adversus insidias diaboli. Et Dei, ut possitis stare adversus insidias diaboli. Et

quorum primum est illuminationis, se- quorum primum est illuminationis, se- cundum quod est incensionis, tertium cundum quod est incensionis, tertium autem quod est perfectæ operationis: et autem quod est perfectæ operationis: et hæc tria sumuntur penes tria quæ sunt hæc tria sumuntur penes tria quæ sunt de officio Hierarcharum, ut dicit Dio- de officio Hierarcharum, ut dicit Dio- nysius. Hierarchæ autem sunt potesta- nysius. Hierarchæ autem sunt potesta- tem sacram per actiones et officia admi- tem sacram per actiones et officia admi- nistrantes, sicut Episcopi et Prælati. nistrantes, sicut Episcopi et Prælati. Horum enim est lucere ad ignorantes, Horum enim est lucere ad ignorantes, et errantes, et ad eos qui in tenebris et errantes, et ad eos qui in tenebris conversantur per doctrinam quidem ad conversantur per doctrinam quidem ad ignorantes, per correctiones autem et ignorantes, per correctiones autem et consilium et disputationem ad errantes, consilium et disputationem ad errantes, et per lumen virtutis et gratiæ ad eos et per lumen virtutis et gratiæ ad eos qui in peccatorum tenebris conversantur. qui in peccatorum tenebris conversantur.

De primo horum, ad Ephes. III, 8 et De primo horum, ad Ephes. III, 8 et 9: Mihi omnium sanctorum minimo 9: Mihi omnium sanctorum minimo data est gratia hæc, in Gentibus evan- data est gratia hæc, in Gentibus evan- gelizare investigabiles divitias Christi, gelizare investigabiles divitias Christi, et illuminare omnes, quæ sit dispensatio et illuminare omnes, quæ sit dispensatio sacramenti absconditi a sæculis in Deo. sacramenti absconditi a sæculis in Deo.

De secundo dicitur, ad Roman. 11, 19 De secundo dicitur, ad Roman. 11, 19 et 20 Confidis teipsum esse ducem et 20 Confidis teipsum esse ducem cæcorum,... eruditorem insipientium, cæcorum,... eruditorem insipientium, magistrum infantium. Ad Titum, 1, 9 : magistrum infantium. Ad Titum, 1, 9 : Amplectantem eum qui secundum doctri- Amplectantem eum qui secundum doctri- nam est, fidelem sermonem: ut potens nam est, fidelem sermonem: ut potens sit exhortari in doctrina sana, et eos sit exhortari in doctrina sana, et eos qui contradicunt arguere. qui contradicunt arguere.

De tertio dicitur, Luc. 1, 79: Illumi- De tertio dicitur, Luc. 1, 79: Illumi- nare his qui in tenebris et in umbra nare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent, ad dirigendos pedes no- mortis sedent, ad dirigendos pedes no- stros in viam pacis. Joan. vIII, 12: Ego stros in viam pacis. Joan. vIII, 12: Ego sum lux mundi. Qui sequitur me non sum lux mundi. Qui sequitur me non ambulat in tenebris, sed habebit lumen ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitæ. vitæ.

Primum notatur per hoc quod dicit: Primum notatur per hoc quod dicit: « Lucernæ. » Secundum per ardorem, « Lucernæ. » Secundum per ardorem, cum dicit: « Ardentes. » Tertium autem cum dicit: « Ardentes. » Tertium autem per hoc quod dicit lucernas debere esse per hoc quod dicit lucernas debere esse in manibus cum dicit : « In manibus in manibus cum dicit : « In manibus vestris. » Per hoc enim significat operis vestris. » Per hoc enim significat operis perfectionem. perfectionem.

infra, y. 13 Propterea accipite armaturam Dei, infra, y. 13 Propterea accipite armaturam Dei, ut possitis resistere in die malo, et in omnibus ut possitis resistere in die malo, et in omnibus perfecti stare. perfecti stare.

« Et lucernæ. » « Et lucernæ. »

IN EVANG. LUCÆ, XII-35. IN EVANG. LUCÆ, XII-35.

Est autem lucerna prædicationis, lu- Est autem lucerna prædicationis, lu- cerna directæ intentionis, et lucerna ho- cerna directæ intentionis, et lucerna ho- nestæ conversationis. nestæ conversationis.

De lucerna prædicationis, Psal. cxvIII, De lucerna prædicationis, Psal. cxvIII, 103 Lucerna pedibus meis verbum 103 Lucerna pedibus meis verbum tuum, et lumen semitis meis. In hac lu- tuum, et lumen semitis meis. In hac lu- cerna vitrum est claritas vocis in elo- cerna vitrum est claritas vocis in elo- quentia quæ nulla infamia sit obscurata: quentia quæ nulla infamia sit obscurata: sicut Joannes fuit vox, Joan. 1, 23: Ego sicut Joannes fuit vox, Joan. 1, 23: Ego vox clamantis in deserto. Lumen autem vox clamantis in deserto. Lumen autem est verbum. Lychnus cui lumen adhæ- est verbum. Lychnus cui lumen adhæ- ret, est intellectus sapientia verbi inflam- ret, est intellectus sapientia verbi inflam- matus. Et de vitro quidem dicitur, Job, matus. Et de vitro quidem dicitur, Job, XXVIII, 17: Non adæquabitur ei aurum, XXVIII, 17: Non adæquabitur ei aurum, vel vitrum. Vitrum enim pervium est, et vel vitrum. Vitrum enim pervium est, et lumen non abscondit, sed traducit ad illu- lumen non abscondit, sed traducit ad illu- minationem ambulantium. Job, xxix, 3: minationem ambulantium. Job, xxix, 3: Splendebat lucerna ejus super caput Splendebat lucerna ejus super caput meum, et ad lumen ejus ambulabam in meum, et ad lumen ejus ambulabam in tenebris. De lumine autem verbi dicitur, tenebris. De lumine autem verbi dicitur, Psal. CXVIII, 130: Declaratio sermonum Psal. CXVIII, 130: Declaratio sermonum tuorum illuminat, et intellectum dat tuorum illuminat, et intellectum dat parvulis. De intellectu cui quasi lychno parvulis. De intellectu cui quasi lychno adhæret lumen dicitur, Proverb. xxxi, adhæret lumen dicitur, Proverb. xxxi, 18: Non exstinguetur in nocte lucerna 18: Non exstinguetur in nocte lucerna ejus. Quia intellectus talis spargens lu- ejus. Quia intellectus talis spargens lu- men in nocte adversitatis et dubiorum men in nocte adversitatis et dubiorum non exstinguitur, sed semper sibi adhæ- non exstinguitur, sed semper sibi adhæ- rens spargit lumen. rens spargit lumen.

Oleum autem quod est hujus luminis Oleum autem quod est hujus luminis fomentum, est oleum pietatis et lique- fomentum, est oleum pietatis et lique- scentis ad Deum, et ad proximum beni- scentis ad Deum, et ad proximum beni- gnitas affectus. Eccle. 1x, 8 Oleum de gnitas affectus. Eccle. 1x, 8 Oleum de capite tuo non deficiat. Proverb. xxi, capite tuo non deficiat. Proverb. xxi, 20 20

Thesaurus desiderabilis, et oleum Thesaurus desiderabilis, et oleum in habitaculo justi. Sic lucerna Docto- in habitaculo justi. Sic lucerna Docto- ris in verbo prædicationis est parata. ris in verbo prædicationis est parata. Psal. cxxxi, 17: Paravi lucernam Chri- Psal. cxxxi, 17: Paravi lucernam Chri- sto meo, hoc est, a me uncto in officium sto meo, hoc est, a me uncto in officium Prælationis et prædicationis. Sic imple- Prælationis et prædicationis. Sic imple- tur quod, Isa. LXII, 1, dicitur: Egre- tur quod, Isa. LXII, 1, dicitur: Egre- diatur ut splendor justus ejus, et sal- diatur ut splendor justus ejus, et sal- vator ejus ut lampas accendatur. Iste vator ejus ut lampas accendatur. Iste enim vere justus est congruens officio, enim vere justus est congruens officio,

1 Cf. in tom. præcedenti, Luc. VIII, 16; et 1 Cf. in tom. præcedenti, Luc. VIII, 16; et supra, XI, 36. supra, XI, 36.

245 245

et vere Salvator, a perditione salvans et vere Salvator, a perditione salvans sibi commissos. sibi commissos.

De lucerna autem bonæ et directæ De lucerna autem bonæ et directæ intentionis dicitur, Luc. XI, 34: Lucer- intentionis dicitur, Luc. XI, 34: Lucer- na corporis tui est oculus tuus. Idem na corporis tui est oculus tuus. Idem dicitur, Matth. v, 22. Et ibi dicit Glos- dicitur, Matth. v, 22. Et ibi dicit Glos- sa, quod oculus est intentio dirigens sa, quod oculus est intentio dirigens operationem. Sophon. I, 12: Scrutabor operationem. Sophon. I, 12: Scrutabor Jerusalem in lucernis. Quia secundum Jerusalem in lucernis. Quia secundum intentiones operibus conjunctas, singuli intentiones operibus conjunctas, singuli judicabuntur. Et de hac lucerna jam in judicabuntur. Et de hac lucerna jam in antehabitis dictum est 1. Hæc autem lu- antehabitis dictum est 1. Hæc autem lu- cerna necessaria est Prædicatori et Præ- cerna necessaria est Prædicatori et Præ- latout non intentione potestatis, vel latout non intentione potestatis, vel laudis, vel honoris, vel lucri, vel com- laudis, vel honoris, vel lucri, vel com- modi alicujus, candelabrum Ecclesiasti- modi alicujus, candelabrum Ecclesiasti- cæ potestatis accendat: sed potius pu- cæ potestatis accendat: sed potius pu- rum lumen in intentione exhibeat. Sic rum lumen in intentione exhibeat. Sic enim lucernæ ardentes sunt in conspe- enim lucernæ ardentes sunt in conspe- ctu Domini sicut dicitur, Exod. xxv, ctu Domini sicut dicitur, Exod. xxv, 37. Per contrarium hujus Heli malus 37. Per contrarium hujus Heli malus sacerdos non poterat videre affectu car- sacerdos non poterat videre affectu car- nali obumbratus lucernam Dei ante- nali obumbratus lucernam Dei ante- quam exstingueretur 2. Exstinguitur quam exstingueretur 2. Exstinguitur enim intentio ad Deum, quando affe- enim intentio ad Deum, quando affe- ctus totus dirigitur ad carnalem affe- ctus totus dirigitur ad carnalem affe-

ctum. ctum.

De lucerna autem honestæ conversa- De lucerna autem honestæ conversa- tionis dicitur, Matth. xxv, 7: Surrexerunt tionis dicitur, Matth. xxv, 7: Surrexerunt omnes virgines, scilicet sapientes, et or- omnes virgines, scilicet sapientes, et or- naverunt lampades suas. Lampas enim naverunt lampades suas. Lampas enim est lucerna. Ornatus autem ejus est or- est lucerna. Ornatus autem ejus est or- natus honestæ conversationis. natus honestæ conversationis.

« Ardentes. >> « Ardentes. >>

Hoc est, incensionis. Et hæc incensio Hoc est, incensionis. Et hæc incensio est per triplicem ignem. est per triplicem ignem.

Et primus est incendens ad Deum : et Et primus est incendens ad Deum : et hic est ignis charitatis. Luc. XII, 49: hic est ignis charitatis. Luc. XII, 49: Ignem veni mittere in terram, et quid Ignem veni mittere in terram, et quid volo nisi ut accendatur? Cantic. vш, volo nisi ut accendatur? Cantic. vш, 6: Lampades ejus lampades ignis atque 6: Lampades ejus lampades ignis atque flammarum. flammarum.

Secundus est ignis zeli animarum. Secundus est ignis zeli animarum. Eccli. ×ɩv, 1: Surrexit Elias pro- Eccli. ×ɩv, 1: Surrexit Elias pro-

2 Cf. 1 Reg. ni, 2 et 3. 2 Cf. 1 Reg. ni, 2 et 3.

246 246

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

pheta quasi ignis, et verbum ipsius pheta quasi ignis, et verbum ipsius quasi facula ardebat. Elias etiamı zela- quasi facula ardebat. Elias etiamı zela- tor. Unde dixit, III Reg. xix, 10: Zelo tor. Unde dixit, III Reg. xix, 10: Zelo zelatus sum pro Domino Deo exerci- zelatus sum pro Domino Deo exerci- tuum, quia dereliquerunt pactum tuum tuum, quia dereliquerunt pactum tuum filii Israel. filii Israel.

Tertius ignis est compassionis ad con- Tertius ignis est compassionis ad con- solationem proximorum. Thren. 1, 13: solationem proximorum. Thren. 1, 13: De excelso misit ignem in ossibus meis, De excelso misit ignem in ossibus meis, et erudivit me. Sic ignitus fuit qui dixit, et erudivit me. Sic ignitus fuit qui dixit, II ad Corinth. x1, 29 : Quis infirmatur, II ad Corinth. x1, 29 : Quis infirmatur, et ego non infirmor? quis scandaliza- et ego non infirmor? quis scandaliza- tur, et ego non uror? Uritur enim inte- tur, et ego non uror? Uritur enim inte- rius in compassione proximi, qui ad pro- rius in compassione proximi, qui ad pro- ximum habet ignem dilectionis. ximum habet ignem dilectionis.

Primus ignis est divinus. Secundus Primus ignis est divinus. Secundus amore virtutis, et odio vitii excitatur. amore virtutis, et odio vitii excitatur. Psal. xxxv, 4: Concaluit cor meum Psal. xxxv, 4: Concaluit cor meum intra me, et in meditatione mea exarde- intra me, et in meditatione mea exarde- scet ignis. Tertius autem ex sarmentis scet ignis. Tertius autem ex sarmentis proximi est collectus et hoc significa- proximi est collectus et hoc significa- tur, Isa. vi, 6 et 7, per ignem calculi, tur, Isa. vi, 6 et 7, per ignem calculi, quo ignita et purgata fuerunt labia Pro- quo ignita et purgata fuerunt labia Pro- phetæ. Calculi enim in sacrificio sunt phetæ. Calculi enim in sacrificio sunt tribulationes, et afflictiones, et desolatio- tribulationes, et afflictiones, et desolatio- nes proximorum. Sapient. III, 6, 5: nes proximorum. Sapient. III, 6, 5: Tamquam aurum in fornace probavit Tamquam aurum in fornace probavit illos,... et invenit illos dignos se. illos,... et invenit illos dignos se.

Isto triplici igne incensa debet esse Isto triplici igne incensa debet esse lucerna. Tunc verificatur de eo, Joan. lucerna. Tunc verificatur de eo, Joan. v, 35 Ille erat lucerna ardens, et lu- v, 35 Ille erat lucerna ardens, et lu- cens. Sic enim dicit Psalmus CXVIII, cens. Sic enim dicit Psalmus CXVIII, 140 Ignitum eloquium tuum vehemen- 140 Ignitum eloquium tuum vehemen- ter, et servus tuus dilexit illud. In hoc ter, et servus tuus dilexit illud. In hoc enim igne a summo coelo fuit egressio enim igne a summo coelo fuit egressio Filii Dei, nec fuit qui se absconderet a Filii Dei, nec fuit qui se absconderet a calore ejus 1. Sic dicitur, Deuter. Iv, calore ejus 1. Sic dicitur, Deuter. Iv, 24 Dominus Deus tuus ignis consu- 24 Dominus Deus tuus ignis consu- mens est. Sic etiam, Judicum, XIII, 20, mens est. Sic etiam, Judicum, XIII, 20, Angelus Domini (qui Prælatum et Præ- Angelus Domini (qui Prælatum et Præ- dicatorem significat) in flamma ignis dicatorem significat) in flamma ignis ascendit in cœlum. ascendit in cœlum.

Sic ergo « lucernæ sunt ardentes. » Sic ergo « lucernæ sunt ardentes. » Sequitur : Sequitur :

« In manibus vestris. >> « In manibus vestris. >>

1 Psal. xv, 7. 1 Psal. xv, 7.

2 Cf. Judicum, VII, 19 et seq. 2 Cf. Judicum, VII, 19 et seq.

Per quod signficatur perfectio bonæ Per quod signficatur perfectio bonæ operationis. Lucere enim tantum in operationis. Lucere enim tantum in scientia et verbo vanum est: lucere et scientia et verbo vanum est: lucere et ardere per zelum inordinatum, furioso ardere per zelum inordinatum, furioso aliquid simile: sed lucere, et ardere, et aliquid simile: sed lucere, et ardere, et perficere quod ostendit lumen, et ad perficere quod ostendit lumen, et ad quod incitat ardor, perfectissimum est. quod incitat ardor, perfectissimum est. Et in his tribus perficitur omnis sacræ Et in his tribus perficitur omnis sacræ potestatis administratio. Ut videlicet potestatis administratio. Ut videlicet igne malitiam in aliis consumat, Psal. igne malitiam in aliis consumat, Psal. XCVI, 3: Ignis ante ipsum præcedet, et XCVI, 3: Ignis ante ipsum præcedet, et inflammabit in circuitu inimicos ejus. inflammabit in circuitu inimicos ejus. Et per lumen verbi illuminationem in- Et per lumen verbi illuminationem in- fundat, Luc. II, 32: Lumen ad revela- fundat, Luc. II, 32: Lumen ad revela- tionem Gentium, et gloriam plebis tuæ tionem Gentium, et gloriam plebis tuæ Israel. Per tertium autem ad virtutis Israel. Per tertium autem ad virtutis perfectionem informet, ad Philip. 1, perfectionem informet, ad Philip. 1, 17 Imitatores mei estote, fratres, et 17 Imitatores mei estote, fratres, et observate eos qui ita ambulant, sicut observate eos qui ita ambulant, sicut habetis formam nostram. Joan. XIII, habetis formam nostram. Joan. XIII, 15: Exemplum dedi vobis, ut quemad- 15: Exemplum dedi vobis, ut quemad- modum ego feci vobis, ita et vos faciatis. modum ego feci vobis, ita et vos faciatis. Exod. xxv, 40: Inspice, et fac secundum Exod. xxv, 40: Inspice, et fac secundum exemplar quod tibi in monte monstra- exemplar quod tibi in monte monstra- tum est. Et hoc etiam dicitur, ad Hebr. tum est. Et hoc etiam dicitur, ad Hebr. VIII, 5. Sic enim sacer Hierarcha et Sa- VIII, 5. Sic enim sacer Hierarcha et Sa- cerdos purgat, illuminat, et perficit om- cerdos purgat, illuminat, et perficit om- nes sibi commissos: quemadmodum per nes sibi commissos: quemadmodum per Angelos Deus facit in cœlis. Angelos Deus facit in cœlis.

« In manibus » ergo, hoc est, in operi- « In manibus » ergo, hoc est, in operi- bus lucernæ sunt, quando omnia quæ bus lucernæ sunt, quando omnia quæ ostendit lucerna, per manus perficiuntur ostendit lucerna, per manus perficiuntur Sacerdotum et Clericorum. Ad Roman. Sacerdotum et Clericorum. Ad Roman. xv, 18 Non enim audeo aliquid loqui xv, 18 Non enim audeo aliquid loqui eorum quæ per me non efficit Christus. eorum quæ per me non efficit Christus. Sic viri Gedeonis manibus sinistris, hoc Sic viri Gedeonis manibus sinistris, hoc est, in adversitate tenuerunt lampades: est, in adversitate tenuerunt lampades: et dextris, hoc est, intentione æternorum, et dextris, hoc est, intentione æternorum, tubas, et confregerunt lagunculas corpo- tubas, et confregerunt lagunculas corpo- rum per carnis mortificationem, et fu- rum per carnis mortificationem, et fu- gaverunt castra Madian 2. Sic Dominus gaverunt castra Madian 2. Sic Dominus Jesus cœpit facere et docere 8. Sic im- Jesus cœpit facere et docere 8. Sic im- pletur quod præcipitur, Matth. v, 16: pletur quod præcipitur, Matth. v, 16: Luceat lux vestra coram hominibus, ut Luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona, et glorificent videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum qui in cœlis est. Patrem vestrum qui in cœlis est.