18 18

19 19

222 222

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

faciam, quia non habeo quo congre- faciam, quia non habeo quo congre- gem fructus meos? gem fructus meos?

Et dixit Hoc faciam : Destruam Et dixit Hoc faciam : Destruam horrea mea, et majora faciam et il- horrea mea, et majora faciam et il-

<< Hominis, »> << Hominis, »>

Humum sapientis, qui vere de humo Humum sapientis, qui vere de humo terræ factus fuit, nihil se esse cogitans terræ factus fuit, nihil se esse cogitans nisi humum. I ad Corinth. xv, 48 : nisi humum. I ad Corinth. xv, 48 :

luc congregabo omnia quæ nata sunt Qualis terrenus, tales et terreni. Joan. luc congregabo omnia quæ nata sunt Qualis terrenus, tales et terreni. Joan. mihi, et bona mea. mihi, et bona mea.

Et dicam animæ meæ : Anima, ha- Et dicam animæ meæ : Anima, ha- bes multa bona posita in annos pluri- bes multa bona posita in annos pluri- mos: requiesce, comede, bibe, epu- mos: requiesce, comede, bibe, epu-

lare. » lare. »

In hac autem similitudine exemplari In hac autem similitudine exemplari ponit duo similitudinem, et juxta simi- ponit duo similitudinem, et juxta simi- litudinem sumptam admonitionem. litudinem sumptam admonitionem.

: :

In similitudine duo facit abundan- In similitudine duo facit abundan- tiam inutilem divitiarum exprimit, et ad tiam inutilem divitiarum exprimit, et ad vitam inutilitatem divitiarum ostendit. vitam inutilitatem divitiarum ostendit.

In ostensione abundantiæ facit qua- In ostensione abundantiæ facit qua- tuor ponit enim divitiarum abundan- tuor ponit enim divitiarum abundan- tiam secundo, ex hoc ostendit in divite tiam secundo, ex hoc ostendit in divite multiplicatam angustiam tertio, ponit multiplicatam angustiam tertio, ponit consilium iniquitatis : et quarto, fru- consilium iniquitatis : et quarto, fru-

ctum voracitatis. ctum voracitatis.

In primo horum duo sunt primo In primo horum duo sunt primo enim præmittit Evangelista doctrinam enim præmittit Evangelista doctrinam istam esse exemplarem et similitudina- istam esse exemplarem et similitudina- riam, et secundo ponit doctrinam. riam, et secundo ponit doctrinam.

De primo dicit : « Dixit autem simi- De primo dicit : « Dixit autem simi- litudinem. » litudinem. »

Utrum autem ita facta sit in re sicut Utrum autem ita facta sit in re sicut dicitur, quærunt quidam. Et dicendum, dicitur, quærunt quidam. Et dicendum, quod in veritate sic factum est sicut di- quod in veritate sic factum est sicut di- citur et puto quod tunc hoc famosum citur et puto quod tunc hoc famosum et notum fuit apud Judæos, et ideo in et notum fuit apud Judæos, et ideo in exemplum propositum. Proverb. 1, 6: exemplum propositum. Proverb. 1, 6: Animadvertet parabolam et interpreta- Animadvertet parabolam et interpreta- tionem, verba sapientum, et ænigmata tionem, verba sapientum, et ænigmata eorum. Psal. LXXVII, 2: Aperiam in pa- eorum. Psal. LXXVII, 2: Aperiam in pa- rabolis os meum, loquar propositiones rabolis os meum, loquar propositiones ab initio. Proverb. xxi, 11: Mulctato ab initio. Proverb. xxi, 11: Mulctato pestilente sapientior erit parvulus. pestilente sapientior erit parvulus.

« Ad illos, » hoc est, ad utilitatem « Ad illos, » hoc est, ad utilitatem illorum. Ptolomæus Philosophus : « Qui illorum. Ptolomæus Philosophus : « Qui « ad alium non corrigitur, alii corrigen- « ad alium non corrigitur, alii corrigen- « tur ad ipsum. »> « tur ad ipsum. »>

Et ideo ponitur hic in eorum exem- Et ideo ponitur hic in eorum exem- plum. plum.

III, 31 Qui est de terra, de terra est, et III, 31 Qui est de terra, de terra est, et de terra loquitur. Job, IV, 19 et 20: de terra loquitur. Job, IV, 19 et 20: Qui terrenum habent fundamentum, Qui terrenum habent fundamentum, consumentur velut a tinea. Et quia nul- consumentur velut a tinea. Et quia nul- lus intelligit, in æternum peribunt. lus intelligit, in æternum peribunt.

<< Cujusdam. » << Cujusdam. »

Qui nominatione dignus non erat: Qui nominatione dignus non erat: quia qui in terra nominari voluit, etiam quia qui in terra nominari voluit, etiam in terra scribitur. Jerem. XVII, 13: Re- in terra scribitur. Jerem. XVII, 13: Re- cedentes a te in terra scribentur. Psal. cedentes a te in terra scribentur. Psal. XLVII, 12 Vocaverunt nomina sua in XLVII, 12 Vocaverunt nomina sua in terris suis. Et ideo dicit Deus: Non ero terris suis. Et ideo dicit Deus: Non ero memor nominum eorum per labia mea. memor nominum eorum per labia mea. Ecce natura terrenus et actu, innomi- Ecce natura terrenus et actu, innomi- nabilis erat. nabilis erat.

<< Divitis, »> << Divitis, »>

Scilicet fortuna. IV Reg. v, 1: Erat vir Scilicet fortuna. IV Reg. v, 1: Erat vir dives et fortis, sed leprosus. Psal. LXI, dives et fortis, sed leprosus. Psal. LXI, 11 Divitiæ si affluant, nolite cor ap- 11 Divitiæ si affluant, nolite cor ap- ponere. Sapient. v, 8: Quid nobis pro- ponere. Sapient. v, 8: Quid nobis pro- fuit superbia? aut divitiarum jactantia fuit superbia? aut divitiarum jactantia quid contulit nobis ? quid contulit nobis ?

« Uberes fructus. » « Uberes fructus. »

Uberes, quia exuberabant. Psal. CXLIII, Uberes, quia exuberabant. Psal. CXLIII, 13 Promptuaria eorum plena, eructan- 13 Promptuaria eorum plena, eructan- tia ex hoc in illud. Uberes autem dicun- tia ex hoc in illud. Uberes autem dicun- tur, quia successivis et redivivis fructi- tur, quia successivis et redivivis fructi- reditus reditus bus ultra sufficientiam omnem, bus ultra sufficientiam omnem, perpetuos exhibebant. Et hoc quidem perpetuos exhibebant. Et hoc quidem terra non sibi facit, sed usibus colen- terra non sibi facit, sed usibus colen- tium eam. Homo autem terrenus contra tium eam. Homo autem terrenus contra terræ intentionem, ista sibi soli vindi- terræ intentionem, ista sibi soli vindi- cat. Psal. LXXXIV, 13: Terra nostra da- cat. Psal. LXXXIV, 13: Terra nostra da- bit fructum suum. Psal. cv1, 37: Semi- bit fructum suum. Psal. cv1, 37: Semi- naverunt agros, et plantaverunt vineas, naverunt agros, et plantaverunt vineas, et fecerunt fructum nativitatis. et fecerunt fructum nativitatis.

IN EVANG. LUCÆ, XII-16, 17, 18, 19. IN EVANG. LUCÆ, XII-16, 17, 18, 19.

« Fructus » autem dicitur a fruor, . « Fructus » autem dicitur a fruor, . eris. Quia iste sicut pecus totam animam eris. Quia iste sicut pecus totam animam effudit ut his frueretur: et non adhibuit effudit ut his frueretur: et non adhibuit ea ad usum virtutis et meritorum, ut re- ea ad usum virtutis et meritorum, ut re- ferret ex his vitam æternam. Psal. iv, ferret ex his vitam æternam. Psal. iv,

8 : A fructu frumenti, vini, et olei sui, 8 : A fructu frumenti, vini, et olei sui, multiplicati sunt. multiplicati sunt.

<< Ager. » << Ager. »

Ab agendo dicitur, quia actione in ip- Ab agendo dicitur, quia actione in ip- sum facta, semper redivivos producit sum facta, semper redivivos producit fructus. Et ideo sollicitudinem a Domi- fructus. Et ideo sollicitudinem a Domi- no ager tollit, quia semper sufficit: et no ager tollit, quia semper sufficit: et liberalitatem docet, quia semper reddit liberalitatem docet, quia semper reddit beneficia. Sed homo irrationabilior in- beneficia. Sed homo irrationabilior in- sensibili elemento, hoc non recogitat sensibili elemento, hoc non recogitat quod terra liberalitate sua docet eum. quod terra liberalitate sua docet eum. Job, XII, 7 : Interroga jumenta, et doce- Job, XII, 7 : Interroga jumenta, et doce- bunt te et volatilia cæli, et indicabunt bunt te et volatilia cæli, et indicabunt tibi. tibi.

<< Attulit, » << Attulit, »

Hoc est, ad usum vitæ obtulit. Genes. Hoc est, ad usum vitæ obtulit. Genes. 1, 28 : Replete terram et subjicite eam. 1, 28 : Replete terram et subjicite eam. Ilic autem repleri a terra voluit, et sub- Ilic autem repleri a terra voluit, et sub- jici terræ quæsivit. Deuter. xxx111, 28, jici terræ quæsivit. Deuter. xxx111, 28, de carnali populo dicitur: Oculus Jacob de carnali populo dicitur: Oculus Jacob in terra frumenti et vini. in terra frumenti et vini.

« Et cogitabat, etc. » « Et cogitabat, etc. »

Ecce angustia suborta de divitiis, ut Ecce angustia suborta de divitiis, ut veræ spinæ dicantur'. veræ spinæ dicantur'.

Dicit autem duo angustiam interio- Dicit autem duo angustiam interio- rem, et sollicitudinem. rem, et sollicitudinem.

Angustiam exprimit per signum, di- Angustiam exprimit per signum, di-

cens. cens.

« Et cogitabat intra se, » cogitare « Et cogitabat intra se, » cogitare enim est coagitare, quando mens ex an- enim est coagitare, quando mens ex an- gustia fluctuat ignorans quid agat. Job, gustia fluctuat ignorans quid agat. Job, xx, 22 Cum satiatus fuerit, arctabitur, xx, 22 Cum satiatus fuerit, arctabitur, estuabit, et omnis dolor irruet super estuabit, et omnis dolor irruet super cum. Daniel. x111, 22: Angustiæ sunt cum. Daniel. x111, 22: Angustiæ sunt mihi undique, et quid eligam ignoro. mihi undique, et quid eligam ignoro.

1 Cf. Matth. XIII, 22. 1 Cf. Matth. XIII, 22.

« Dicens: Quid faciam ? » « Dicens: Quid faciam ? »

223 223

Ecce sollicitudo. Vox enim miseri et Ecce sollicitudo. Vox enim miseri et in summa egestate et sollicitudine positi in summa egestate et sollicitudine positi est Quid faciam ? Luc. xvi, 3: Quid est Quid faciam ? Luc. xvi, 3: Quid faciam, quia dominus meus aufert a me faciam, quia dominus meus aufert a me villicationem? Job, VII, 20: Quid fa- villicationem? Job, VII, 20: Quid fa- ciam tibi, o custos hominum? ciam tibi, o custos hominum?

« Quia non habeo. » « Quia non habeo. »

Sufficientia receptacula, « quo congre- Sufficientia receptacula, « quo congre- gem fructus meos. » Non cogitavit iste gem fructus meos. » Non cogitavit iste terram dare fructus nisi sibi : et ideo de terram dare fructus nisi sibi : et ideo de pauperum ventribus non cogitavit : de pauperum ventribus non cogitavit : de quibus si cogitasset, sufficientia invenis- quibus si cogitasset, sufficientia invenis- set receptacula. Isa. xx, 18: Et erunt set receptacula. Isa. xx, 18: Et erunt negotiationes ejus et mercedes ejus san- negotiationes ejus et mercedes ejus san- ctificatæ Domino: non condentur neque ctificatæ Domino: non condentur neque reponentur, quia his qui habitaverint reponentur, quia his qui habitaverint coram Domino erit negotiatio ejus, ut coram Domino erit negotiatio ejus, ut manducant in saturitatem, et vestiantur manducant in saturitatem, et vestiantur usque ad vetustatem. Hoc autem non usque ad vetustatem. Hoc autem non cogitabat iste. Et ideo est de illis de cogitabat iste. Et ideo est de illis de quibus dicitur, Jacob. v, 1 et seq. : quibus dicitur, Jacob. v, 1 et seq. : Agite nunc, divites, plorate ululantes in Agite nunc, divites, plorate ululantes in miseriis vestris, quæ advenient vobis. miseriis vestris, quæ advenient vobis. Divitiæ vestræ putrefactæ sunt, et vesti- Divitiæ vestræ putrefactæ sunt, et vesti- menta vestra a tineis comesta sunt. Au- menta vestra a tineis comesta sunt. Au- rum, et argentum vestrum æruginavit, rum, et argentum vestrum æruginavit, et ærugo eorum in testimonium vobis et ærugo eorum in testimonium vobis erit, et manducabit carnes vestras sicut erit, et manducabit carnes vestras sicut ignis. Thesaurizastis vobis iram in no- ignis. Thesaurizastis vobis iram in no- vissimis diebus. vissimis diebus.

<< Et dixit. » << Et dixit. »

Ecce consilium iniquitatis ab avaritia Ecce consilium iniquitatis ab avaritia inventum. » inventum. »

« Hoc faciam, » quod ab iniquitate « Hoc faciam, » quod ab iniquitate docente inveni. Job, xv, 5: Docuit ini- docente inveni. Job, xv, 5: Docuit ini- quitas tua os tuum, et imitaris linguam quitas tua os tuum, et imitaris linguam blasphemantium. Jerem. 1x, 5: Ut ini- blasphemantium. Jerem. 1x, 5: Ut ini- que agerent laboraverunt. que agerent laboraverunt.

224 224

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

« Destruam horrea mea. » « Destruam horrea mea. »

Glossa Hæc est ex sollicitudine isti- Glossa Hæc est ex sollicitudine isti- us deliberatio. Horrea parva vel magua us deliberatio. Horrea parva vel magua proportionatorum receptaculorum ad proportionatorum receptaculorum ad divitias ducunt capacitatem : et ideo divitias ducunt capacitatem : et ideo sufficientia fuerunt. Tob. v, 25: Suffi- sufficientia fuerunt. Tob. v, 25: Suffi- ciebat nobis paupertas nostra, ut divitias ciebat nobis paupertas nostra, ut divitias computaremus. Iste autem qui non po- computaremus. Iste autem qui non po- suit finem divitiarum, non quanto ma- suit finem divitiarum, non quanto ma- jora horrea sufficiant dicit: sed majora jora horrea sufficiant dicit: sed majora et majora usque in infinitum facere in- et majora usque in infinitum facere in- tendit. Proverb. xxx, 16: Ignis num- tendit. Proverb. xxx, 16: Ignis num- quam dicit: Sufficit. Iste est infernus quam dicit: Sufficit. Iste est infernus qui omnes absorbet, et numquam reple- qui omnes absorbet, et numquam reple- tur. Isa. v, 14: Dilatavit infernus ani- tur. Isa. v, 14: Dilatavit infernus ani- mam suam absque ullo termino. mam suam absque ullo termino. Et hoc est quod addit : Et hoc est quod addit :

« Et majora horum faciam. » « Et majora horum faciam. »

Et non dicit quanto majora. Eccli. Et non dicit quanto majora. Eccli. XIV, 9 Insatiabilis oculus cupidi. Isa. XIV, 9 Insatiabilis oculus cupidi. Isa. v, 8 : Væ qui conjungitis domum ad v, 8 : Væ qui conjungitis domum ad domum, et agrum agro copulatis usque domum, et agrum agro copulatis usque ad terminum loci: numquid habitabitis ad terminum loci: numquid habitabitis vos soli in medio terræ ? Eccle. v, 9: vos soli in medio terræ ? Eccle. v, 9: Avarus non implebitur pecunia. Avarus non implebitur pecunia.

« Et illuc congregabo, » « Et illuc congregabo, »

Ut simul congesta [potius putrefiant Ut simul congesta [potius putrefiant quam pauperibus erogentur. quam pauperibus erogentur.

« Omnia quæ nata sunt mihi. » Stul- « Omnia quæ nata sunt mihi. » Stul- tus est quia si nata sunt, iterum rena- tus est quia si nata sunt, iterum rena- scentur, et ideo congregare non oportuit scentur, et ideo congregare non oportuit ei. Eccle. v, 12 et 13: Est et alia infir- ei. Eccle. v, 12 et 13: Est et alia infir- mitas pessima quam vidi sub sole divi- mitas pessima quam vidi sub sole divi- tiæ congregatæ in malum domini sui. tiæ congregatæ in malum domini sui. Pereunt enim in afflictione pessima. Pereunt enim in afflictione pessima.

« Et bona mea. » « Et bona mea. »

Et hoc verum dixisti : quia hæc sola Et hoc verum dixisti : quia hæc sola bona sunt quæ a Domino recipies. Luc. bona sunt quæ a Domino recipies. Luc. XVI, 25 Recepisti bona in vita tua, et XVI, 25 Recepisti bona in vita tua, et Lazarus similiter mala: nunc autem Lazarus similiter mala: nunc autem hic consolatur, tu vero cruciaris. Job, hic consolatur, tu vero cruciaris. Job, XXI, 13 Ducunt in bonis dies suos, et XXI, 13 Ducunt in bonis dies suos, et

in puncto ad inferna descendunt. Bona in puncto ad inferna descendunt. Bona ergo tua congrega, quoniam vera bona ergo tua congrega, quoniam vera bona nulla prorsus habebis. Congrega autem nulla prorsus habebis. Congrega autem in malum tuum. Genes. xxv, 6: Filiis in malum tuum. Genes. xxv, 6: Filiis concubinarum largitus est munera. concubinarum largitus est munera.

« Et dicam animæ meæ. » « Et dicam animæ meæ. »

Ecce ingluvies voracitatis gastrimar- Ecce ingluvies voracitatis gastrimar- giæ, hoc est, ventris insaniæ. giæ, hoc est, ventris insaniæ.

Notantur autem hic tria: brutalitas Notantur autem hic tria: brutalitas ejus qui dixit, sufficientia abundantiæ in ejus qui dixit, sufficientia abundantiæ in omne futurum, et resolutio carnalitatis. omne futurum, et resolutio carnalitatis.

Brutalitas notatur in hoc quod dicit : Brutalitas notatur in hoc quod dicit : « Dicam animæ meæ. » Putabat enim « Dicam animæ meæ. » Putabat enim iste animam corporalibus indigere, quia iste animam corporalibus indigere, quia in brutum conversus erat cum potius in brutum conversus erat cum potius anima gratiis, virtutibus, et scientiis anima gratiis, virtutibus, et scientiis esset nutrienda. Daniel. iv, 13: Cor esset nutrienda. Daniel. iv, 13: Cor ejus ab humano commutetur, et cor fe- ejus ab humano commutetur, et cor fe- ræ detur ei. Psal. XLVIII, 21: Homo cum ræ detur ei. Psal. XLVIII, 21: Homo cum in honore esset non intellexit, compara- in honore esset non intellexit, compara- tus est jumentis insipientibus, et similis tus est jumentis insipientibus, et similis factus est illis. Matth. vi, 25 : Anima factus est illis. Matth. vi, 25 : Anima plus est quam esca. Non enim animæ, plus est quam esca. Non enim animæ, sed ventri esca debetur. I ad Corinth. sed ventri esca debetur. I ad Corinth. VI, 13 Esca ventri, et venter escis : VI, 13 Esca ventri, et venter escis : Deus autem et hunc, et has destruet. Deus autem et hunc, et has destruet.

« Anima, habes multa bona. » « Anima, habes multa bona. »

Ecce abundantia sufficiens in omne Ecce abundantia sufficiens in omne futurum. Et hoc est quod dicit : « Posita futurum. Et hoc est quod dicit : « Posita in annos plnrimos. » Ambrosius in in annos plnrimos. » Ambrosius in Glossa: «Non sunt hominum bona, Glossa: «Non sunt hominum bona, quæ secum auferre non possunt. Sola quæ secum auferre non possunt. Sola misericordia comes est defunctorum. misericordia comes est defunctorum. Apocal. xiv, 13: Opera illorum sequun- Apocal. xiv, 13: Opera illorum sequun- tur illos.» Hic autem credebat omne tur illos.» Hic autem credebat omne bonum esse in abundantia temporalium. bonum esse in abundantia temporalium. Non credidit iste quod dicitur in Psalmo Non credidit iste quod dicitur in Psalmo XXXIII, 11 Inquirentes autem Domi- XXXIII, 11 Inquirentes autem Domi- num non minuentur omni bono. Sed num non minuentur omni bono. Sed hoc est quod dicitur. I ad Corinth. 11, hoc est quod dicitur. I ad Corinth. 11, 14 Animalis homo non percipit ea quæ 14 Animalis homo non percipit ea quæ sunt Spiritus Dei: stultitia enim est illi, sunt Spiritus Dei: stultitia enim est illi, et non potest intelligere, quia spirituali- et non potest intelligere, quia spirituali-

ter examinatur. ter examinatur.

<< Requiesce. » << Requiesce. »

IN EVANG. LUCÆ, XII-19, 20. IN EVANG. LUCÆ, XII-19, 20.

Ecce resolutio cum, sicut dicitur, Ecce resolutio cum, sicut dicitur, Job, v, 7 Homo nascitur ad laborem, Job, v, 7 Homo nascitur ad laborem, quiescere resolutus cogitavit. Contra quiescere resolutus cogitavit. Contra quod dicitur, Proverb. VI, 3 et 4 : Dis- quod dicitur, Proverb. VI, 3 et 4 : Dis- curre, festina...,ne dederis somnum ocu- curre, festina...,ne dederis somnum ocu- lis tuis. Psal. cxxx1, 4 et 5: Si dedero lis tuis. Psal. cxxx1, 4 et 5: Si dedero somnum oculis meis, et palpebris meis somnum oculis meis, et palpebris meis dormitationem, et requiem temporibus dormitationem, et requiem temporibus meis, donec inveniam locum Domino. meis, donec inveniam locum Domino.

« Comede, et bibe. » « Comede, et bibe. »

Deliciis carnalibus indulge. Ad Phi- Deliciis carnalibus indulge. Ad Phi- lip. I, 19 Quorum Deus venter est, lip. I, 19 Quorum Deus venter est, et gloria in confusione ipsorum qui ter- et gloria in confusione ipsorum qui ter- rena sapiunt. Sapient. 11, 7: Vino pre- rena sapiunt. Sapient. 11, 7: Vino pre- tioso et unguentis nos impleamus, et non tioso et unguentis nos impleamus, et non prartereat nos flos temporis. prartereat nos flos temporis.

« «

Epulare. » Epulare. »

loc sonat in delicias et abundantiam. loc sonat in delicias et abundantiam.

Luc. XVI, 19 Epulabatur quotidie Luc. XVI, 19 Epulabatur quotidie splendide. Magnus enim apparatus est splendide. Magnus enim apparatus est ¡n epulis. II Petr.11, 13: Voluptatem exi- ¡n epulis. II Petr.11, 13: Voluptatem exi- stimantes diei delicias, coinquinationes, stimantes diei delicias, coinquinationes, el maculæ deliciis affluentes, in convi- el maculæ deliciis affluentes, in convi- viis suis, etc. viis suis, etc.

« Dixit autem illi Deus: Stulte, hac « Dixit autem illi Deus: Stulte, hac nocte animam tuam repetunt a te : nocte animam tuam repetunt a te : quæ autem parasti, cujus erunt? »> quæ autem parasti, cujus erunt? »>

Ecce exitus miserabilis incerti divitia- Ecce exitus miserabilis incerti divitia- rum et deliciarum. rum et deliciarum.

Et hoc est quod dicit : « Deus dixit Et hoc est quod dicit : « Deus dixit illi. » De quo dicit Job, xiv, 5: Consti- illi. » De quo dicit Job, xiv, 5: Consti- muisti terminos ejus, qui præteriri non muisti terminos ejus, qui præteriri non poterunt. poterunt.

« Stulte. >> « Stulte. >>

Stultus est superbus, qui de contin- Stultus est superbus, qui de contin- gentibus futuris nihil providet. Sicut et gentibus futuris nihil providet. Sicut et insipiens est, qui suiipsius nescit quan- insipiens est, qui suiipsius nescit quan- titatem vel qui ignorat seipsum. Et titatem vel qui ignorat seipsum. Et ideo nisi stultus esset, de incerto futuo ideo nisi stultus esset, de incerto futuo

XXIIL XXIIL

225 225

statu suo consideraret et ordinaret: et statu suo consideraret et ordinaret: et certum præponeret incerto. Certum enim certum præponeret incerto. Certum enim est nos morituros, sed incerta est hora est nos morituros, sed incerta est hora mortis, et locus, et modus. Et ideo sa- mortis, et locus, et modus. Et ideo sa- piens hæc omnia præordinat, et semper piens hæc omnia præordinat, et semper eum mors paratum inveniet. Stultus au- eum mors paratum inveniet. Stultus au- tem est, qui nihil horum facit. tem est, qui nihil horum facit.

Stultus enim a stolido dictus est, qui Stultus enim a stolido dictus est, qui nihil sentit nisi præsens. Contra quod di- nihil sentit nisi præsens. Contra quod di- citur, II ad Corinth. iv, 18 : Non contem- citur, II ad Corinth. iv, 18 : Non contem- plantibus nobis quæ videntur, sed quæ plantibus nobis quæ videntur, sed quæ non videntur. Job, v, 3: Ego vidi stul- non videntur. Job, v, 3: Ego vidi stul- tum firma radice, et maledixi pulchri- tum firma radice, et maledixi pulchri- tudini ejus statim. Deuter. xxXII, 28 et tudini ejus statim. Deuter. xxXII, 28 et 29 Gens absque consilio est, et sine 29 Gens absque consilio est, et sine prudentia. Utinam saperent, et intelli- prudentia. Utinam saperent, et intelli- gerent, ac novissima providerent. Sicut gerent, ac novissima providerent. Sicut enim dicit Glossa, « Iste gratias agere Deo enim dicit Glossa, « Iste gratias agere Deo debebat, quia non circuibat per ostia: debebat, quia non circuibat per ostia: et stultus putabat esse securus in omne et stultus putabat esse securus in omne futurum. » Deuter. xxx1, 6: Hæccine futurum. » Deuter. xxx1, 6: Hæccine reddis Domino, popule stulte et insi- reddis Domino, popule stulte et insi- piens? piens?

«Hac n «Hac n

» »

Hoc est, hora tenebrosa et improvisa. Hoc est, hora tenebrosa et improvisa. "Matth.xxv,6 : Media nocte clamor factus "Matth.xxv,6 : Media nocte clamor factus est. Matth. xxiv, 44: Qua nescitis hora est. Matth. xxiv, 44: Qua nescitis hora Filius hominis venturus est. I ad Thes- Filius hominis venturus est. I ad Thes- sal. v, 3 Cum dixerint pax et securitas, sal. v, 3 Cum dixerint pax et securitas, tunc repentinus eis superveniet interitus. tunc repentinus eis superveniet interitus.

« Animam tuam, » « Animam tuam, »

Quam putabas a bruto non differre, Quam putabas a bruto non differre, quia est immortalis anima. Psal. xxxviii, quia est immortalis anima. Psal. xxxviii, 7: Verumtamen in imagine pertransit 7: Verumtamen in imagine pertransit homo. homo.

« Repetent a te, » « Repetent a te, »

Scilicet tortores, ministri justitiæ divi- Scilicet tortores, ministri justitiæ divi- næ sive exactores, ut dicit Glossa: quia næ sive exactores, ut dicit Glossa: quia exigunt quæcumque donata sunt ad ratio- exigunt quæcumque donata sunt ad ratio- nem reddendam, et quæcumque fecit ho- nem reddendam, et quæcumque fecit ho- mo ad poenam luendam. Job, xx, 18: Luet mo ad poenam luendam. Job, xx, 18: Luet quæ fecit omnia, nec tamen consumetur: quæ fecit omnia, nec tamen consumetur:

15 15

21 21

226 226

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

juxta multitudinem adinventionum sua- juxta multitudinem adinventionum sua- rum, sic et sustinebit. rum, sic et sustinebit.

« Quæ autem parasti, » « Quæ autem parasti, »

In longum futurum, « cujus erunt ? » In longum futurum, « cujus erunt ? » Quasi dicat Ad te de cætero non perti- Quasi dicat Ad te de cætero non perti- nebunt, neque scis ad cujus manus de- nebunt, neque scis ad cujus manus de- volventur. Psal. xxxvi, 35 et 36: Vidi volventur. Psal. xxxvi, 35 et 36: Vidi impium superexaltatum, et elevatum sic- impium superexaltatum, et elevatum sic- ut cedros Libani et transivi, et ecce non ut cedros Libani et transivi, et ecce non erat quæsivi eum, et non est inventus erat quæsivi eum, et non est inventus locus ejus. Job, xx, 6 et 7: Si caput locus ejus. Job, xx, 6 et 7: Si caput ejus nubes tetigerit, quasi sterquilinium ejus nubes tetigerit, quasi sterquilinium in fine perdetur. Eccli. v, 10: Noli an- in fine perdetur. Eccli. v, 10: Noli an- xius esse in divitiis injustis: non enim xius esse in divitiis injustis: non enim proderunt in die obductionis et vindictæ. proderunt in die obductionis et vindictæ. Eccle. v, 15 et 16: Quid prodest ei quod Eccle. v, 15 et 16: Quid prodest ei quod

laboravit in ventum ? Cunctis diebus vi- laboravit in ventum ? Cunctis diebus vi- tæ suæ comedit in tenebris, et in curis tæ suæ comedit in tenebris, et in curis multis, et in ærumna, atque tristitia. multis, et in ærumna, atque tristitia. Job, xxvII, 8: Quæ est spes hypocritæ, si Job, xxvII, 8: Quæ est spes hypocritæ, si avare rapiat, et non liberet Deus ani- avare rapiat, et non liberet Deus ani- mam ejus ? Et post modicum, yy. 16 et mam ejus ? Et post modicum, yy. 16 et 17: Si comportaverit quasi terram ar- 17: Si comportaverit quasi terram ar- gentum, et sicut lutum præparaverit gentum, et sicut lutum præparaverit vestimenta præparabit quidem, sed vestimenta præparabit quidem, sed justus vestietur illis, et argentum inno- justus vestietur illis, et argentum inno- cens dividet. Quia ille dum viveret, nec cens dividet. Quia ille dum viveret, nec justum voluit vestire, nec cum innocen- justum voluit vestire, nec cum innocen- tibus argentum dividere. tibus argentum dividere.

« Sic est qui sibi thesaurizat, et non « Sic est qui sibi thesaurizat, et non est in Deum dives. » est in Deum dives. »

Hic incipit doctrina juxta similitudi- Hic incipit doctrina juxta similitudi- nem istam introducta. nem istam introducta.

Dicitur autem sibi thesaurizans, qui ad Dicitur autem sibi thesaurizans, qui ad præsens hoc vitæ istius, thesauros suos præsens hoc vitæ istius, thesauros suos et lucra congregat, et per eleemosynam et lucra congregat, et per eleemosynam in coelo non reponit. Baruch, m, 18 et in coelo non reponit. Baruch, m, 18 et 19 Qui argentum thesaurizant, et au- 19 Qui argentum thesaurizant, et au- rum, in quo confidunt homines, et non rum, in quo confidunt homines, et non est finis acquisitionis eorum. Qui argen- est finis acquisitionis eorum. Qui argen- tum fabricant, et solliciti sunt, nec est tum fabricant, et solliciti sunt, nec est

1 Cf. Luc. xvi, 24 et 23. 1 Cf. Luc. xvi, 24 et 23.

inventio operum illorum. Exterminati inventio operum illorum. Exterminati sunt, et ad inferos descenderunt. Luc. sunt, et ad inferos descenderunt. Luc. XII, 22 Mortuus est autem et dives, et XII, 22 Mortuus est autem et dives, et sepultus est inferno. sepultus est inferno.

« Et non est in Deum dives. >> « Et non est in Deum dives. >>

Quia si divitias in pios usus erogaret, Quia si divitias in pios usus erogaret, in Deum dives esset. II ad Timoth. 1, 12: in Deum dives esset. II ad Timoth. 1, 12: Scio cui credidi, et certus sum quia po- Scio cui credidi, et certus sum quia po- tens est depositum meum servare in illum tens est depositum meum servare in illum diem. Tunc enim aliæ divitiæ non prod- diem. Tunc enim aliæ divitiæ non prod- erunt. Psal. CXI, 9: Dispersit, dedit erunt. Psal. CXI, 9: Dispersit, dedit pauperibus justitia ejus manet in sæ- pauperibus justitia ejus manet in sæ-

culum sæculi. Si autem non est in culum sæculi. Si autem non est in Deum dives, tunc fiet hoc quod dicitur, Deum dives, tunc fiet hoc quod dicitur, Job, xx, 15: Divitias quas devoravit evo- Job, xx, 15: Divitias quas devoravit evo- met, et de ventre illius extrahet eas Deus. met, et de ventre illius extrahet eas Deus.

Ad tantam enim egestatem in inferno Ad tantam enim egestatem in inferno devenit dives epulo, quod guttam par- devenit dives epulo, quod guttam par- vam aquæ petiit, et non obtinuit ¹. vam aquæ petiit, et non obtinuit ¹.

« «

Dixitque ad discipulos suos: Ideo Dixitque ad discipulos suos: Ideo dico vobis: nolite solliciti esse animæ dico vobis: nolite solliciti esse animæ vestræ quid manducetis, neque corpo- vestræ quid manducetis, neque corpo- ri quid induamini. » ri quid induamini. »

Hæc est doctrina juxta similitudinem Hæc est doctrina juxta similitudinem inductam accepta, de mundano timore inductam accepta, de mundano timore et sollicitudine dimittendis. et sollicitudine dimittendis.

Dicit autem duo in quorum primo Dicit autem duo in quorum primo sollicitudinem removet: in secundo au- sollicitudinem removet: in secundo au- tem ostendit quid sollicite est requiren- tem ostendit quid sollicite est requiren- dum, quia regnum Dei. dum, quia regnum Dei.

In primo horum sunt quinque para- In primo horum sunt quinque para- graphi in quorum primo dicit pro tem- graphi in quorum primo dicit pro tem- poralibus non esse sollicitandum : quia poralibus non esse sollicitandum : quia ea ad quæ ista referuntur, hoc est, cor- ea ad quæ ista referuntur, hoc est, cor- pus et anima, majora sunt his : et ideo pus et anima, majora sunt his : et ideo pro eis non sunt periculo committenda. pro eis non sunt periculo committenda. In secundo autem dicit hoc idem a con- In secundo autem dicit hoc idem a con- sideratione providentiæ divinæ, quæ pro- sideratione providentiæ divinæ, quæ pro- videt corvis, et vilibus animalibus: cum videt corvis, et vilibus animalibus: cum major sit ei cura de Sanctis. In tertio, major sit ei cura de Sanctis. In tertio, suadet hoc idem ab inutilitate sollicitu- suadet hoc idem ab inutilitate sollicitu- dinis quia nihil potest adjicere ad vi- dinis quia nihil potest adjicere ad vi- tam super id quod Deus disposuit. In tam super id quod Deus disposuit. In

2 2

IN EVANG. LUCÆ, XII-22. IN EVANG. LUCÆ, XII-22.

quarto, hoc idem suadet a consideratione quarto, hoc idem suadet a consideratione pulchrorum florum agri, quos Deus pulchrorum florum agri, quos Deus vestit cum minor sit ei cura de talibus vestit cum minor sit ei cura de talibus quam de Sanctis. In quinto, suadet hoc quam de Sanctis. In quinto, suadet hoc idem quia talis sollicitudo infidelium idem quia talis sollicitudo infidelium

st, spem æternæ vitæ non habentium, st, spem æternæ vitæ non habentium, a quibus debemus esse distincti: cum a quibus debemus esse distincti: cum Pater noster coelestis de talibus sit solli- Pater noster coelestis de talibus sit solli- citus pro nobis. citus pro nobis.

In primo horum tria dicit: præmittit In primo horum tria dicit: præmittit enim quorum proprie est hæc doctrina, enim quorum proprie est hæc doctrina, quia discipulorum: secundo, exprimit quia discipulorum: secundo, exprimit modum et speciem interdictæ sollicitu- modum et speciem interdictæ sollicitu- dinis et tertio, dicit rationem inhibi- dinis et tertio, dicit rationem inhibi- tionis. tionis.

Dicit ergo: Dicit ergo:

« Dixitque, » ex similitudine inducta, « Dixitque, » ex similitudine inducta, « ad discipulos suos, » qui præcipue in ser- « ad discipulos suos, » qui præcipue in ser- monibus suis et exemplis manere debe- monibus suis et exemplis manere debe- bant. Joan. VIII, 31 et 32: Si vos manse- bant. Joan. VIII, 31 et 32: Si vos manse- ritis in sermone meo, vere discipuli mei ritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis, et cognoscetis veritatem. Hi sunt eritis, et cognoscetis veritatem. Hi sunt quibus tanta cura debuit esse verbi Dei, quibus tanta cura debuit esse verbi Dei, ut temporalium obliviscerentur. Ad ut temporalium obliviscerentur. Ad Philip. 1, 7Quæ mihi fuerunt lucra, Philip. 1, 7Quæ mihi fuerunt lucra, hare arbitratus sum propter Christum hare arbitratus sum propter Christum detrimenta. Et, ibidem. yy. 13 et 14: detrimenta. Et, ibidem. yy. 13 et 14: Quæ retro sunt obliviscens, ad ea quæ Quæ retro sunt obliviscens, ad ea quæ sunt priora, extendens meipsum, ad des- sunt priora, extendens meipsum, ad des- tinatum persequor, ad bravium, etc. tinatum persequor, ad bravium, etc.

His ergo talibus quibus tanta cura et His ergo talibus quibus tanta cura et instantia incumbebat prædicationis, quod instantia incumbebat prædicationis, quod sollicitudine temporalium revocari non sollicitudine temporalium revocari non debuerunt, dicit : « Ideo dico vobis, » debuerunt, dicit : « Ideo dico vobis, » quos in officio prædicationis constituo. quos in officio prædicationis constituo. Joan. xv, 16: Non vos me elegistis, sed Joan. xv, 16: Non vos me elegistis, sed ryo elegi vos, et posui vos ut eatis, et ryo elegi vos, et posui vos ut eatis, et fructum afferatis, et fructus vester ma- fructum afferatis, et fructus vester ma-

neat. neat.

« Nolite solliciti esse, » « Nolite solliciti esse, »

Ne propter sollicitudinem ab exsecu- Ne propter sollicitudinem ab exsecu- tione officii vobis injuncti retrahamini. tione officii vobis injuncti retrahamini. Sciendum quod est multiplex sollici- Sciendum quod est multiplex sollici- tudo. Quædam enim est improba cura tudo. Quædam enim est improba cura providentiæ acquirendi vel conservandi providentiæ acquirendi vel conservandi

227 227

bona temporalia sive in corpore, sive in bona temporalia sive in corpore, sive in his quæ pertinent ad corpus. Et hæc vo- his quæ pertinent ad corpus. Et hæc vo- catur a Sanctis sollicitudo suffocans: catur a Sanctis sollicitudo suffocans: quia stringit vel exstinguit vitalem spiri- quia stringit vel exstinguit vitalem spiri- tum Dei, ne spiret ad Deum in cognitione tum Dei, ne spiret ad Deum in cognitione et amore, et ne moveatur obediendo ut et amore, et ne moveatur obediendo ut peragatur injunctum officium sicut spi- peragatur injunctum officium sicut spi- ritus suffocatus. Et de hoc dicitur, ritus suffocatus. Et de hoc dicitur, Matth. x, 22, quod a curis et sollicitu- Matth. x, 22, quod a curis et sollicitu- dinibus suffocatur Dei verbum, et non dinibus suffocatur Dei verbum, et non refert fructum. Et hæc discipulis inter- refert fructum. Et hæc discipulis inter- dicitur: quia impedit verbi prædicandi dicitur: quia impedit verbi prædicandi officicium. Est enim mala talis sollici- officicium. Est enim mala talis sollici- tudo. tudo.

Et quamvis sit multiplex ista sollicitu- Et quamvis sit multiplex ista sollicitu- do, sicut omne peccatum in multitudine do, sicut omne peccatum in multitudine consistit, tamen in quinque modis fre- consistit, tamen in quinque modis fre- quentius invenitur. Retrahit enim a bono, quentius invenitur. Retrahit enim a bono, et retinet in malo sollicitudo peccandi : et retinet in malo sollicitudo peccandi : maxime in venereis, quæ ligant et suffo- maxime in venereis, quæ ligant et suffo- cant mentem. Daniel. XIII, 11 et 12: cant mentem. Daniel. XIII, 11 et 12: Volentes concumbere cum Susanna, ob- Volentes concumbere cum Susanna, ob- servabant quotidie sollicitius videre eam.. servabant quotidie sollicitius videre eam.. Secundus modus est angustia improba Secundus modus est angustia improba occupationis circa amicos sæculares. occupationis circa amicos sæculares. Sapient. xiv, 17 : Imaginem regis quem Sapient. xiv, 17 : Imaginem regis quem honorare volebant, fecerunt, ut illum qui honorare volebant, fecerunt, ut illum qui aberat, tamquam præsentem colerent sua aberat, tamquam præsentem colerent sua sollicitudine. Per modum enim idolola- sollicitudine. Per modum enim idolola- triæ colit amicos qui eos Deo et divinis triæ colit amicos qui eos Deo et divinis præponit. Tertius modus est improba et præponit. Tertius modus est improba et inquieta cura divitias conservandi : sicut inquieta cura divitias conservandi : sicut dicitur, Matth. XIII, 22: Sollicitudo sæ- dicitur, Matth. XIII, 22: Sollicitudo sæ- culi istius, et fallacia divitiarum suffo- culi istius, et fallacia divitiarum suffo- cat verbum, et sine fructu efficitur. cat verbum, et sine fructu efficitur. Quartus modus est improba cura et labor Quartus modus est improba cura et labor divitias acquirendi. Eccle. 11, 26 : Pec- divitias acquirendi. Eccle. 11, 26 : Pec- catori autem dedit Deus afflictionem et catori autem dedit Deus afflictionem et curam superfluam, ut addat, et congre- curam superfluam, ut addat, et congre- get, et tradat ei qui placuit Deo : sed et get, et tradat ei qui placuit Deo : sed et hoc vanitas est et cassa sollicitudo men- hoc vanitas est et cassa sollicitudo men- tis. Quintus modus est improba cura cu- tis. Quintus modus est improba cura cu- riositatum impedientia officium vel riositatum impedientia officium vel præceptum verbi injunctum. Eccle. II, præceptum verbi injunctum. Eccle. II, 21 Cum alius laboret in sapientia, et 21 Cum alius laboret in sapientia, et doctrina, et sollicitudine, homini otioso doctrina, et sollicitudine, homini otioso quæsita dimittit. Et hoc ergo vanitas et quæsita dimittit. Et hoc ergo vanitas et magnum malum. magnum malum.

Ista sollicitudines malæ sunt et inter- Ista sollicitudines malæ sunt et inter-

228 228

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

dictæ quia istæ sunt improbæ curæ dictæ quia istæ sunt improbæ curæ suffocantes vitalem verbi Dei spiritum. suffocantes vitalem verbi Dei spiritum.

Est autem alia sollicitudo non impro- Est autem alia sollicitudo non impro- ba, sed ordinata cura necessariorum ad ba, sed ordinata cura necessariorum ad vitam. Et hæc est tolerabilis et indulta: vitam. Et hæc est tolerabilis et indulta: quia sine ista non subsistit præsens vita, quia sine ista non subsistit præsens vita, quæ solatiis indiget necessariorum. Et quæ solatiis indiget necessariorum. Et hæc etiam habet, ut in pluribus, quinque hæc etiam habet, ut in pluribus, quinque modos. Est enim aliquando cura neces- modos. Est enim aliquando cura neces- sariæ dispensationis secundum ministe- sariæ dispensationis secundum ministe- rium domus. Luc. x, 41 et 42: Martha, rium domus. Luc. x, 41 et 42: Martha, Martha, sollicita es, et turbaris erga Martha, sollicita es, et turbaris erga plurima porro unum est necessarium. plurima porro unum est necessarium. Secundus modus est cura moderata, or- Secundus modus est cura moderata, or- dinata, de salute conjunctorum sanguine dinata, de salute conjunctorum sanguine vel amicitia. Tob. x, 1: Cum moras fa- vel amicitia. Tob. x, 1: Cum moras fa- ceret Tobias causa nuptiarum, sollicitus ceret Tobias causa nuptiarum, sollicitus erat pater ejus, dicens : Putas quare erat pater ejus, dicens : Putas quare moratur filius meus ? Tertius modus est moratur filius meus ? Tertius modus est cura moderata cautelæ ab hominibus cura moderata cautelæ ab hominibus ignotis. Tob. v, 18 Ne sollicitum te ignotis. Tob. v, 18 Ne sollicitum te reddam, scilicet de filio tuo, ego sum reddam, scilicet de filio tuo, ego sum Ananias, Azariæ magni filius. Quartus Ananias, Azariæ magni filius. Quartus modus est cura moderata exigentiæ vin- modus est cura moderata exigentiæ vin- culi matrimonialis. I ad Corinth. VII, 33: culi matrimonialis. I ad Corinth. VII, 33: Qui cum uxore est, sollicitus est quæ Qui cum uxore est, sollicitus est quæ sunt mundi, quomodo placeat uxori. sunt mundi, quomodo placeat uxori. Quintus modus est cura rationabilis rei Quintus modus est cura rationabilis rei familiaris ad usum vitæ concessæ. I familiaris ad usum vitæ concessæ. I Reg. 1x, 20 De asinis quas nudiuster- Reg. 1x, 20 De asinis quas nudiuster- tius perdidisti, ne sollicitus sis, quia in- tius perdidisti, ne sollicitus sis, quia in-

ventæ sunt. ventæ sunt.

Ista quintuplex sollicitudo indulta est. Ista quintuplex sollicitudo indulta est. Sed non sic quod per eam impediri de- Sed non sic quod per eam impediri de- beat officium verbi injunctum quinimo beat officium verbi injunctum quinimo si injuncto præponuntur officio, improbe si injuncto præponuntur officio, improbe efficiuntur. efficiuntur.

Est autem adhuc miserabilis sollicitu- Est autem adhuc miserabilis sollicitu- do, sine qua hæc ærumnis plena vita esse do, sine qua hæc ærumnis plena vita esse non potest. Et hæc quamvis infinitos non potest. Et hæc quamvis infinitos habeat modos, tamen tres modos fre- habeat modos, tamen tres modos fre- quentius habet. Primus modus est cura quentius habet. Primus modus est cura nimia laboris instantis. Eccle. 11, 18 et nimia laboris instantis. Eccle. 11, 18 et 19 Detestatus sum omnem industriam 19 Detestatus sum omnem industriam meam, qua sub sole studiosissime labo- meam, qua sub sole studiosissime labo- ravi, habiturus hæredem post me, quem ravi, habiturus hæredem post me, quem ignoro utrum sapiens an stultus futurus ignoro utrum sapiens an stultus futurus sit, et dominabitur in laboribus meis, sit, et dominabitur in laboribus meis, quibus desudavi et sollicitus fui : et est quibus desudavi et sollicitus fui : et est

quidquam tam vanum? Secundus mo- quidquam tam vanum? Secundus mo- dus est passionis ultra vires affligentis. dus est passionis ultra vires affligentis. I Machab. VI, 10 et 11: Recessit somnus I Machab. VI, 10 et 11: Recessit somnus ab oculis meis, et concidi, et corrui corde ab oculis meis, et concidi, et corrui corde præ sollicitudine, et dixi in corde meo: præ sollicitudine, et dixi in corde meo: in quantam tribulationem deveni, et in in quantam tribulationem deveni, et in quos fluctus tristitiæ. Tertius modus est quos fluctus tristitiæ. Tertius modus est cura multa diffidentiæ de malis insidian- cura multa diffidentiæ de malis insidian- tibus nobis. Jerem. xxxvII, 19: Dixit tibus nobis. Jerem. xxxvII, 19: Dixit rex Sedecias ad Jeremiam Sollicitus rex Sedecias ad Jeremiam Sollicitus sum propter Judæos qui transfugerunt sum propter Judæos qui transfugerunt ad Chaldæos ne forte tradar in manus ad Chaldæos ne forte tradar in manus eorum et illudant mihi. eorum et illudant mihi.

Isti modi sollicitudinum sunt huic vitæ Isti modi sollicitudinum sunt huic vitæ annexi: sed non propter eos est dimit- annexi: sed non propter eos est dimit- tendum aliquid quod sit de obedientia tendum aliquid quod sit de obedientia vel veritate vitæ. Quia hic esset timor vel veritate vitæ. Quia hic esset timor mundanus vel humanus, quem Dominus mundanus vel humanus, quem Dominus præcipit deponere. præcipit deponere.

Alia quædam est optima sollicitudo Alia quædam est optima sollicitudo spiritum vitalem nec stringens, nec suffo- spiritum vitalem nec stringens, nec suffo- cans, sed dilatans, et auras sancti Spiritus cans, sed dilatans, et auras sancti Spiritus ingerens. Et hæc est quæ est in præcepto. ingerens. Et hæc est quæ est in præcepto. Et hæc etiam est multiplex tamen ut Et hæc etiam est multiplex tamen ut frequentius est quatuor modis. Est enim frequentius est quatuor modis. Est enim sollicitudo providendi subditis, quæ in- sollicitudo providendi subditis, quæ in- cumbit Prælatis. Ad Roman. XII, 8: Qui cumbit Prælatis. Ad Roman. XII, 8: Qui præest in sollicitudine. II ad Corinth. xi, præest in sollicitudine. II ad Corinth. xi, 28: Mea quotidiana sollicitudo omnium 28: Mea quotidiana sollicitudo omnium Ecclesiarum. Secundus modus est solli- Ecclesiarum. Secundus modus est solli- citudo obediendi. Et hæc incumbit sub- citudo obediendi. Et hæc incumbit sub- ditis. Josue, XXIII, 6 Estote solliciti ut ditis. Josue, XXIII, 6 Estote solliciti ut custodiatis cuncta quæ scripta sunt in custodiatis cuncta quæ scripta sunt in volumine legis Moysi. Tertius modus volumine legis Moysi. Tertius modus sollicitudinis est sollicitudo retinendi sollicitudinis est sollicitudo retinendi pacem cum omnibus quantum in nobis pacem cum omnibus quantum in nobis est. Ad Ephes. iv, 3: Solliciti servare est. Ad Ephes. iv, 3: Solliciti servare unitatem Spiritus in vinculo paci. Ad unitatem Spiritus in vinculo paci. Ad Roman. XII, 18: Si fieri potest, quod ex Roman. XII, 18: Si fieri potest, quod ex vobis est, cum omnibus hominibus pacem vobis est, cum omnibus hominibus pacem habentes. Quartus modus est sollicitudo habentes. Quartus modus est sollicitudo sive cura et fervor proficiendi continuis sive cura et fervor proficiendi continuis incrementis ad meliora. Et hoc est duplici- incrementis ad meliora. Et hoc est duplici- ter per declinationem scilicet a malo, et ter per declinationem scilicet a malo, et per inclinantia ad bonum. De primo di- per inclinantia ad bonum. De primo di- citur, Deuter. IV, 15 et 16: Custodite citur, Deuter. IV, 15 et 16: Custodite sollicite animas vestras. Non vidistis ali- sollicite animas vestras. Non vidistis ali- quam similitudinem in die qua locutus quam similitudinem in die qua locutus est vobis Dominus in Horeb de medio est vobis Dominus in Horeb de medio

IN EVANG. LUCÆ, XII-22, 23. IN EVANG. LUCÆ, XII-22, 23.

ignis,ne forte decepti faciatis vobis scul- ignis,ne forte decepti faciatis vobis scul- plam similitudinem. Sollicitudo autem plam similitudinem. Sollicitudo autem que est profectus ad bonum, illa est du- que est profectus ad bonum, illa est du- plex secundum ordinem ad verum in plex secundum ordinem ad verum in intellectu, et secundum ordinem ad bo- intellectu, et secundum ordinem ad bo- num in affectu. De primo dicitur, Deu- num in affectu. De primo dicitur, Deu- ter. v, 9 Custodi teipsum et animam ter. v, 9 Custodi teipsum et animam tuam sollicite. 'Ne obliviscaris verbo- tuam sollicite. 'Ne obliviscaris verbo- rum quæ viderunt oculi tui, et ne exci- rum quæ viderunt oculi tui, et ne exci- dant de corde tuo cunctis diebus vitæ dant de corde tuo cunctis diebus vitæ tur. De secundo modo dicitur, ad Ro- tur. De secundo modo dicitur, ad Ro- man. xn, 11 Sollicitudine non pigri. man. xn, 11 Sollicitudine non pigri. Spiritu ferventes: Domino servientes. Spiritu ferventes: Domino servientes. De utroque modo simul dicitur, Michææ, De utroque modo simul dicitur, Michææ, VI, 8 Indicabo tibi, o homo, quid sit VI, 8 Indicabo tibi, o homo, quid sit bonum, et quid Dominus requirat a te: bonum, et quid Dominus requirat a te: Utique facere justitiam, et diligere mi- Utique facere justitiam, et diligere mi- sericordiam, et sollicitum ambulare cum sericordiam, et sollicitum ambulare cum Deo tuo. Deo tuo.

Ex hoc patet quæ, et qualiter, et prop- Ex hoc patet quæ, et qualiter, et prop- ter quæ sollicitudo præcipiatur, quæ hu- ter quæ sollicitudo præcipiatur, quæ hu- manæ infirmitati indulgeatur, quæ dis- manæ infirmitati indulgeatur, quæ dis- pensationi familiæ concedatur, et quæ pensationi familiæ concedatur, et quæ interdicatur. interdicatur.

Et hoc est quod dicit : « Nolite solli- Et hoc est quod dicit : « Nolite solli- cili esse. cili esse.

Et determinat partes sollicitudinis, di- Et determinat partes sollicitudinis, di-

cens: cens:

« Animæ vestræ quid manducetis. »> « Animæ vestræ quid manducetis. »>

Anima autem hic dicitur animalis vita Anima autem hic dicitur animalis vita quæ cibis est sustentanda. Et dicitur ani- quæ cibis est sustentanda. Et dicitur ani- ma ab animalitate: quia hæc animalis ma ab animalitate: quia hæc animalis vita talibus indiget solatiis. Et propter vita talibus indiget solatiis. Et propter illam nutriendam aut sustentandam non illam nutriendam aut sustentandam non debet homo retrahi ab officio prædicatio- debet homo retrahi ab officio prædicatio- nis injuncto, maxime cum tanta est ne- nis injuncto, maxime cum tanta est ne- cessitas sicut fuit cum primum incepit cessitas sicut fuit cum primum incepit Ecclesia. Taliter enim solliciti sunt de Ecclesia. Taliter enim solliciti sunt de quibus dicitur, ad Roman. xvi, 18 : Hu- quibus dicitur, ad Roman. xvi, 18 : Hu- juscemodi Christo Domino nostro non juscemodi Christo Domino nostro non serviunt, sed suo ventri, et per dulces ser- serviunt, sed suo ventri, et per dulces ser- mones et benedictiones seducunt corda mones et benedictiones seducunt corda innocentium. Ad Philip. I, 19: Multi innocentium. Ad Philip. I, 19: Multi ambulant quos sæpe dicebam vobis ini- ambulant quos sæpe dicebam vobis ini- micos crucis Christi: quorum finis inte- micos crucis Christi: quorum finis inte- ritus, quorum Deus venter est, et gloria ritus, quorum Deus venter est, et gloria in confusione ipsorum qui terrena sa- in confusione ipsorum qui terrena sa-

229 229

piunt. Et hoc est quod dixit supra, non piunt. Et hoc est quod dixit supra, non esse portandam peram in via. esse portandam peram in via.

Dicit autem : « Quid manducetis, » Dicit autem : « Quid manducetis, » nihil tangens de poculento. Quia potus nihil tangens de poculento. Quia potus non desideratur nisi propter cibum : eo non desideratur nisi propter cibum : eo quod potus est cibi vehiculum. Et ideo quod potus est cibi vehiculum. Et ideo in esca intelligitur potus. in esca intelligitur potus.

<< Neque corpori vestro. » << Neque corpori vestro. »

Secunda pars est illius sollicitudinis : Secunda pars est illius sollicitudinis : quia indumentum debetur corpori ad fo- quia indumentum debetur corpori ad fo- vendum calorem naturalem ab impu- vendum calorem naturalem ab impu- gnantibus extrinsecus. Et de his duobus gnantibus extrinsecus. Et de his duobus dicitur, I ad Timoth. VI, 8: Habentes dicitur, I ad Timoth. VI, 8: Habentes alimenta et quibus tegamur, his conten- alimenta et quibus tegamur, his conten- ti simus. ti simus.

Et hoc est quod dicit : Et hoc est quod dicit :

« Quid induamini. » « Quid induamini. »

De his duobus piger volens fugere obe- De his duobus piger volens fugere obe- dientiam prædicationis, sollicitus est.Isa. dientiam prædicationis, sollicitus est.Isa. III, 7 In domo mea non est panis, neque III, 7 In domo mea non est panis, neque vestimentum : nolite constituere me prin- vestimentum : nolite constituere me prin- cipem populi. Et præmisit quod non est cipem populi. Et præmisit quod non est medicus. Quasi dicat: Non sum medicus medicus. Quasi dicat: Non sum medicus animarum, nec volo subire jugum obe- animarum, nec volo subire jugum obe- dientiæ prædicandi : sed volo esse solli- dientiæ prædicandi : sed volo esse solli- citus qualiter abundet panis in domo, et citus qualiter abundet panis in domo, et vestimentum ad tegumentum et ornatum vestimentum ad tegumentum et ornatum corporis. corporis.

« Anima plus est quam esca, et cor- « Anima plus est quam esca, et cor- pus plus quam vestimentum. » pus plus quam vestimentum. »

Hic elicit rationem. Quia enim anima Hic elicit rationem. Quia enim anima plus est quam esca, patet quod esca quæ- plus est quam esca, patet quod esca quæ- ritur propter animam : et eadem ratione ritur propter animam : et eadem ratione corpus plus est quam vestimentum. Cor- corpus plus est quam vestimentum. Cor- pus autem et anima sunt ad Deo obe- pus autem et anima sunt ad Deo obe- diendum. Indignius autem propter di- diendum. Indignius autem propter di- gnius est semper postponendum. Ergo si gnius est semper postponendum. Ergo si sollicitudo cibi et vestimenti retrahant ab sollicitudo cibi et vestimenti retrahant ab obedientia Dei, sollicitudo talis est abji- obedientia Dei, sollicitudo talis est abji- cienda. Eccle. XII, 13: Deum time, et cienda. Eccle. XII, 13: Deum time, et mandata ejus observa: hoc est enim om- mandata ejus observa: hoc est enim om- nis homo. Et hoc est quod dicit in tali nis homo. Et hoc est quod dicit in tali

24 24

25 25

26 26

230 230

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

casu Psalmista, Psal. LIV, 23: Jacta su- casu Psalmista, Psal. LIV, 23: Jacta su- per Dominum curam tuam, et ipse te per Dominum curam tuam, et ipse te enutriet. enutriet.

: :

Et hoc est quod dicit : « Et corpus, » Et hoc est quod dicit : « Et corpus, » quod ad obediendum Deo ordinatur, quod ad obediendum Deo ordinatur, « plus » est « plus » est « quam vestimentum. » « quam vestimentum. » I Petr. v, 7 Omnem sollicitudinem ve- I Petr. v, 7 Omnem sollicitudinem ve- stram projicientes in eum, quoniam ipsi stram projicientes in eum, quoniam ipsi cura est de vobis. Psal. xxxix, 18: Ego cura est de vobis. Psal. xxxix, 18: Ego autem mendicus sum et pauper: Dominus autem mendicus sum et pauper: Dominus sollicitus est mei. sollicitus est mei.

« Considerate corvos, quia non se- « Considerate corvos, quia non se- minant, neque metunt, quibus non minant, neque metunt, quibus non est cellarium, neque horreum : et est cellarium, neque horreum : et Deus pascit illos. Quanto magis vos Deus pascit illos. Quanto magis vos pluris estis illis ! pluris estis illis !

Quis autem vestrum cogitando pot- Quis autem vestrum cogitando pot- est adjicere ad staturam suam cubi- est adjicere ad staturam suam cubi- tum unum? tum unum?

Si ergo neque quod minimum est Si ergo neque quod minimum est potestis, quid de cæteris solliciti potestis, quid de cæteris solliciti

estis ? » estis ? »

Per nigredinem quidem significat Præ- Per nigredinem quidem significat Præ- dicatorum humiliationem exteriorem. dicatorum humiliationem exteriorem. Cantic. 1, 4 Nigra sum, sed formosa. Ni- Cantic. 1, 4 Nigra sum, sed formosa. Ni- gra quidem tribulationis humiliatione,for- gra quidem tribulationis humiliatione,for- mosa autem virtutis nitore. Cantic. v, 11: mosa autem virtutis nitore. Cantic. v, 11: Comæ ejus sicut elatæ palmarum, nigræ Comæ ejus sicut elatæ palmarum, nigræ quasi corvus. Comæ capitis, Apostoli et quasi corvus. Comæ capitis, Apostoli et discipuli Christo adhærentes. Sicut elatæ discipuli Christo adhærentes. Sicut elatæ palmarum, late et fructuose et victoriose palmarum, late et fructuose et victoriose prædicantes ramum. Nigræ persecutio- prædicantes ramum. Nigræ persecutio- nis humiliatione. Quasi corvus crocitatio- nis humiliatione. Quasi corvus crocitatio- ne sermonis. Et hæc est convenientia ne sermonis. Et hæc est convenientia prima Prædicatoris ad corvum. prima Prædicatoris ad corvum.

In secundo autem (quod est quia ma- In secundo autem (quod est quia ma- gnæ est voracitatis) convenit in propo- gnæ est voracitatis) convenit in propo- sito quia cum multis indigeat, pauca sito quia cum multis indigeat, pauca vel nulla sollicitudine providet in futu- vel nulla sollicitudine providet in futu- rum. Dei ergo ministri non multis indi- rum. Dei ergo ministri non multis indi- gentes sollicitudinem deponant. De hac gentes sollicitudinem deponant. De hac voracitate dicitur, Genes. VII, 7, quod voracitate dicitur, Genes. VII, 7, quod corvus emissus de arca requievit in ca- corvus emissus de arca requievit in ca- davere. davere.

Magnæ autem est gloriæ. Propter Magnæ autem est gloriæ. Propter quod dicit Esopus quod cum in multis quod dicit Esopus quod cum in multis gloriari posset, quod scilicet Apollini erat gloriari posset, quod scilicet Apollini erat consecratus, quod unguibus fortis, quod consecratus, quod unguibus fortis, quod alis extensus ne in gloria vocis deficere alis extensus ne in gloria vocis deficere

Ecce secunda consideratio persuadens videretur, os ingens ad cantandum ape- Ecce secunda consideratio persuadens videretur, os ingens ad cantandum ape- non esse sollicitandum. non esse sollicitandum.

Ponit autem primo similitudinis con- Ponit autem primo similitudinis con- siderationem, et secundo elicit persuasio- siderationem, et secundo elicit persuasio-

nis rationem. nis rationem.

In primo inducit duo avem scilicet In primo inducit duo avem scilicet considerandam, et quid in ea consideran- considerandam, et quid in ea consideran- dum sit. dum sit.

De ave dicit: De ave dicit:

« Considerate corvos. » « Considerate corvos. »

Corvus quidem nitentis nigredinis, et Corvus quidem nitentis nigredinis, et magnæ voracitatis, et (sicut dicunt fa- magnæ voracitatis, et (sicut dicunt fa- bulæ) magnæ gloriositatis et cum ad bulæ) magnæ gloriositatis et cum ad omnia hæc sollicitudo exigatur, sua voce omnia hæc sollicitudo exigatur, sua voce omnia differt in crastinum, et omnia sua omnia differt in crastinum, et omnia sua procrastinat, et omnia quibus indiget procrastinat, et omnia quibus indiget Deo committit, et a Deo expostulat: et Deo committit, et a Deo expostulat: et tamen cum hoc de sibi necessario aliis tamen cum hoc de sibi necessario aliis communicat, in torrentibus residet, dam- communicat, in torrentibus residet, dam- natos lacerat, etc. natos lacerat, etc.

ruit, et offam carnis amisit. Hujus signum ruit, et offam carnis amisit. Hujus signum est quod dicit Virgilius, quod serena di- est quod dicit Virgilius, quod serena di- ligit, ita quod etiam in tempestate ad ligit, ita quod etiam in tempestate ad proprium nidum et pullos non revertitur: proprium nidum et pullos non revertitur: quia gloriæ pulchritudinis suæ est nimis quia gloriæ pulchritudinis suæ est nimis curiosus. Et hoc significat in Prædicatore curiosus. Et hoc significat in Prædicatore quod pulchritudinem famæ et virtutis quod pulchritudinem famæ et virtutis custodiat studiose. Eccli. XLIV, 6: Ho- custodiat studiose. Eccli. XLIV, 6: Ho- mines divites in virtute, pulchritudinis, mines divites in virtute, pulchritudinis, sive prædicationis, studium habentes. sive prædicationis, studium habentes.

Quod autem sua voce omnia differt in Quod autem sua voce omnia differt in crastinum, significat quod hoc præsens crastinum, significat quod hoc præsens omne despicit et non attendit : sicut et omne despicit et non attendit : sicut et Prædicator facere debet, respiciens ad Prædicator facere debet, respiciens ad crastinum vitæ futuræ. Sophon. 11, 14: crastinum vitæ futuræ. Sophon. 11, 14: Vox cantantis in fenestra, corvus in su- Vox cantantis in fenestra, corvus in su- perliminari. perliminari.

Quod autem a Deo postulat corvus et Quod autem a Deo postulat corvus et Deo committat omnia, Prædicatori præ- Deo committat omnia, Prædicatori præ- cipue convenit per devotionem et respe- cipue convenit per devotionem et respe- ctum quem debet habere ad Deum et fi- ctum quem debet habere ad Deum et fi-

IN EVANG. LUCÆ, XII-24, 25, 26. IN EVANG. LUCÆ, XII-24, 25, 26.

duciam. Job, xXXVIII, 41: Quis præparat duciam. Job, xXXVIII, 41: Quis præparat corvó escam suam, quando pulli ejus corvó escam suam, quando pulli ejus clamant ad Deum, vagantes eo quod non clamant ad Deum, vagantes eo quod non habeant cibos ? Psal. CXLVI, 9: Qui dat habeant cibos ? Psal. CXLVI, 9: Qui dat jumentis escam ipsorum, et pullis cor- jumentis escam ipsorum, et pullis cor- vorum invocantibus eum. vorum invocantibus eum.

In hoc autem quod de sibi necessario In hoc autem quod de sibi necessario aliis communicat, significat ministrorum aliis communicat, significat ministrorum Dei largitatem quibus dicitur, Tob. 1v, Dei largitatem quibus dicitur, Tob. 1v, : Si multum tibi fuerit, abundanter tri- : Si multum tibi fuerit, abundanter tri- bue si exiguum tibi fuerit, etiam exi- bue si exiguum tibi fuerit, etiam exi- guum libenter impertiri stude. Et hujus guum libenter impertiri stude. Et hujus signum est, quod corvi licet fortes sint, signum est, quod corvi licet fortes sint, alias aves a cibis non prohibent. III Reg. alias aves a cibis non prohibent. III Reg. XVII, 4 Corvis præcepi ut pascant te. XVII, 4 Corvis præcepi ut pascant te. Et ideo dicitur ibidem, quod corvi pa- Et ideo dicitur ibidem, quod corvi pa- verunt Eliam: ferentes ei carnes et pa- verunt Eliam: ferentes ei carnes et pa- nes mane, et carnes et panes vespere. nes mane, et carnes et panes vespere.

Quod autem in torrentibus residet, Quod autem in torrentibus residet, ideo est, quia torrens frequenter trahit ideo est, quia torrens frequenter trahit animalium cadavera. Et ita Prædicator animalium cadavera. Et ita Prædicator in torrente tribulationis residere debet : in torrente tribulationis residere debet : quia ibi invenit escam spiritualem. Homo quia ibi invenit escam spiritualem. Homo enim in tribulatione positus, sæpius cogi- enim in tribulatione positus, sæpius cogi- tat de conversione. Psal. cix, 7: De tor- tat de conversione. Psal. cix, 7: De tor- rente in via bibet, propterea exaltabit rente in via bibet, propterea exaltabit caput. caput.

Hic etiam corvus lacerat cadavera Hic etiam corvus lacerat cadavera damnatorum et hoc significat, quod damnatorum et hoc significat, quod Prædicator lacerat comminationibus et Prædicator lacerat comminationibus et terroribus eos qui sunt damnandi. Pro- terroribus eos qui sunt damnandi. Pro- verb. xxx, 17: Oculum qui subsannat verb. xxx, 17: Oculum qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris patrem, et qui despicit partum matris suæ, effodiant eum corvi de torrentibus, suæ, effodiant eum corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquila. Pater enim et comedant eum filii aquila. Pater enim Deus subsannatur, quando Pater cœle- Deus subsannatur, quando Pater cœle- stis per peccatum provocatur. Partus au- stis per peccatum provocatur. Partus au- tem matris Ecclesiæ provocatur, quando tem matris Ecclesiæ provocatur, quando proximo malum datur exemplum. Corvi proximo malum datur exemplum. Corvi autem sunt Prædicatores suffodientes per autem sunt Prædicatores suffodientes per incussionem timoris. Et filii aquilæ sunt incussionem timoris. Et filii aquilæ sunt filii Christi, qui tales verbo Prædicationis filii Christi, qui tales verbo Prædicationis sibi incorporant. Et quia sic lacerat ca- sibi incorporant. Et quia sic lacerat ca- davera corvus, ideo dicitur foetidi esse davera corvus, ideo dicitur foetidi esse anhelitus: quia auræ Prædicatoris hor- anhelitus: quia auræ Prædicatoris hor- ridæ sunt sæcularibus et carnalibus ho- ridæ sunt sæcularibus et carnalibus ho- minibus. Job, XIX, 17: Halitum meum minibus. Job, XIX, 17: Halitum meum exhorruit uxor mea. exhorruit uxor mea.

Dicitur etiam de corvo, quod oscu- Dicitur etiam de corvo, quod oscu-

a a

231 231

lando coeat, quod semen per os emittat lando coeat, quod semen per os emittat et ova, quod si ova sua coquantur, quod et ova, quod si ova sua coquantur, quod lapidem inveniat quem inter ova ponat lapidem inveniat quem inter ova ponat et ova in pristinum statum reducat. Sed et ova in pristinum statum reducat. Sed experimento didici hæc esse falsa et experimento didici hæc esse falsa et ideo de talibus non curo. ideo de talibus non curo.

Istæ ergo sunt causæ quare inter aves Istæ ergo sunt causæ quare inter aves accipit a corvis similitudinem. Ab avi- accipit a corvis similitudinem. Ab avi- bus autem et non a natatilibus, vel gres- bus autem et non a natatilibus, vel gres- sibilibus, vel reptilibus sumit similitudi- sibilibus, vel reptilibus sumit similitudi- nem: quia avium cibus longe lateque nem: quia avium cibus longe lateque dispersus est: propter quod etiam natu- dispersus est: propter quod etiam natu- ra dedit eis pennas ad volandum ut cito ra dedit eis pennas ad volandum ut cito pergant ad omnem locum cibi sui. Et in pergant ad omnem locum cibi sui. Et in pennis illis conveniunt cum Sanctis, qui pennis illis conveniunt cum Sanctis, qui pennati pennis virtutum, volant late ad pennati pennis virtutum, volant late ad cibum divinæ consolationis colligendum. cibum divinæ consolationis colligendum. Psal. LIV, 7 Quis dabit mihi pennas sic- Psal. LIV, 7 Quis dabit mihi pennas sic- ut columbæ ? Isa. LX, 8: Qui sunt isti ut columbæ ? Isa. LX, 8: Qui sunt isti qui ut nubes volant, et quasi columbæ qui ut nubes volant, et quasi columbæ ad fenestras suas ? Alia autem animalia ad fenestras suas ? Alia autem animalia de prope colligunt cibum : et tamen alia de prope colligunt cibum : et tamen alia animalia magis sollicita sunt quam vola- animalia magis sollicita sunt quam vola- tilia. Quia gressibilia congregant et rep- tilia. Quia gressibilia congregant et rep- tilia: natatilia autem frigida sunt et diu tilia: natatilia autem frigida sunt et diu abstinentia, et ideo congregatione non abstinentia, et ideo congregatione non indigent. Volatilia autem respectu sui indigent. Volatilia autem respectu sui corporis et multi cibi sunt, et nullius corporis et multi cibi sunt, et nullius sollicitudinis: et ideo sumit exemplum ab sollicitudinis: et ideo sumit exemplum ab illis. Unde, Matth. vi, 26, dicitur: Re- illis. Unde, Matth. vi, 26, dicitur: Re- spicite volatilia cœli. spicite volatilia cœli.

Tangit autem partes sollicitudinis du- Tangit autem partes sollicitudinis du- pliciter: in laborando, et in reservando. pliciter: in laborando, et in reservando. In laborando quidem dupliciter: se- In laborando quidem dupliciter: se- minando, et metendo. minando, et metendo.

Seminatio enim labor est ad nativitatis Seminatio enim labor est ad nativitatis fructum excolendum: messio autem est fructum excolendum: messio autem est ad eumdem fructum colligendum. ad eumdem fructum colligendum. Dicit ergo: Dicit ergo:

« Quia non seminant, » « Quia non seminant, »

Ad multiplicandum nativitatis fructum Ad multiplicandum nativitatis fructum qui sæpe fallit. Aggæi, 1, 6: Seminastis qui sæpe fallit. Aggæi, 1, 6: Seminastis multum, et intulistis parum. Habacuc, 111, multum, et intulistis parum. Habacuc, 111, 17 Mentietur opus olivæ et arva non 17 Mentietur opus olivæ et arva non afferent cibum. De seminatione spirituali afferent cibum. De seminatione spirituali dicitur, II ad Corinth. 1x, 6: Qui semi- dicitur, II ad Corinth. 1x, 6: Qui semi-

232 232

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nat in benedictionibus, de benedictioni- nat in benedictionibus, de benedictioni- bus et metet, scilicet vitam æternam. Et bus et metet, scilicet vitam æternam. Et ideo seminatione carnali non est multum ideo seminatione carnali non est multum curandum. curandum.

« Neque metunt, » ad colligendum. « Neque metunt, » ad colligendum. Matth. vi, 26 Respicite volatilia cæli, Matth. vi, 26 Respicite volatilia cæli, quoniam non serunt, neque metunt, neque quoniam non serunt, neque metunt, neque congregant in horrea et Pater vester congregant in horrea et Pater vester coelestis pascit ea. coelestis pascit ea.

lum in deserto, et aquæ dulcissimæ ad lum in deserto, et aquæ dulcissimæ ad potandum, et vestimentum non est inve- potandum, et vestimentum non est inve- teratum, et calceamenta non sunt attri- teratum, et calceamenta non sunt attri- ta. Et non est minoris potentiæ vel ta. Et non est minoris potentiæ vel minoris scientiæ in providendo, vel mi- minoris scientiæ in providendo, vel mi- noris voluntatis ad ministros Novi noris voluntatis ad ministros Novi Testamenti quam ad Veteris Testamenti Testamenti quam ad Veteris Testamenti populum semper rebellem et incredulium. populum semper rebellem et incredulium. Isa. Lix, 1 Ecce non est abbreviata Isa. Lix, 1 Ecce non est abbreviata manus Domini, ut salvare nequeat:neque manus Domini, ut salvare nequeat:neque

« Quibus non est cellarium neque aggravata est auris ejus, ut non exaudiat. « Quibus non est cellarium neque aggravata est auris ejus, ut non exaudiat.

horreum. » horreum. »

Tangit partem sollicitudinis Tangit partem sollicitudinis quæ ad re- quæ ad re- servandum est. Esculentum et poculen- servandum est. Esculentum et poculen- tum præparatum usibus hominum reser- tum præparatum usibus hominum reser- vatur in cellariis, hoc est, in cellis a vatur in cellariis, hoc est, in cellis a celando dictis. Granum autem in aristis celando dictis. Granum autem in aristis non paratum, sed tantum messum re- non paratum, sed tantum messum re- servatur in horreis. servatur in horreis.