162 162

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

bus piis pro signo prædixit: Ecce Virgo bus piis pro signo prædixit: Ecce Virgo concipiet et pariet filium: et vocabitur concipiet et pariet filium: et vocabitur nomen ejus Emmanuel. Jerem. xxxi, nomen ejus Emmanuel. Jerem. xxxi, 22 Creavit Dominus novum super ter- 22 Creavit Dominus novum super ter- ram Fomina circumdabit virum. Foe- ram Fomina circumdabit virum. Foe- mina, inquam, non mulier viro subacta, mina, inquam, non mulier viro subacta, quia hoc novum non esset. Ezechiel. quia hoc novum non esset. Ezechiel. xliv, 2 : Porta hæc clausa erit, non ape- xliv, 2 : Porta hæc clausa erit, non ape- rietur... quia Dominus Deus Israel in- rietur... quia Dominus Deus Israel in- gressus est per eam. gressus est per eam.

De secundo dicitur, Baruch, 111, 38: De secundo dicitur, Baruch, 111, 38: Post hæc in terris visus est, et cum ho- Post hæc in terris visus est, et cum ho- minibus conversatus est. Isa. x, 23, se- minibus conversatus est. Isa. x, 23, se- cundum Septuaginta: « Verbum abbre- cundum Septuaginta: « Verbum abbre- viatum faciet Dominus super terram ¹: » viatum faciet Dominus super terram ¹: » Verbum dico æternum, per quod facta Verbum dico æternum, per quod facta sunt omnia, abbreviatum in creatione sunt omnia, abbreviatum in creatione carnis, et temporalis nativitatis. Et hæc carnis, et temporalis nativitatis. Et hæc consummatio abbreviata inundabit justi- consummatio abbreviata inundabit justi- tiam, qua omnis homo justificatur. tiam, qua omnis homo justificatur.

De tertio dicitur, Joan. 1, 27, quod De tertio dicitur, Joan. 1, 27, quod Baptista non est dignus solvere corri- Baptista non est dignus solvere corri- giam calceamenti, quo venit ad nos cal- giam calceamenti, quo venit ad nos cal- ceata divinitas. In qua corrigia colligan- ceata divinitas. In qua corrigia colligan- tur ultima primis, quia humana divinis, tur ultima primis, quia humana divinis, nova antiquis, quia anima corpori: tem- nova antiquis, quia anima corpori: tem- poralia æternis, quia creatura Creatori. poralia æternis, quia creatura Creatori. Jerem. XIII, 11 Agglutinavi mihi om- Jerem. XIII, 11 Agglutinavi mihi om- nem domum Isruel. nem domum Isruel.

In matre divinum cernimus miracu- In matre divinum cernimus miracu- lum in nato ad nos contractum im- lum in nato ad nos contractum im- mensum Deum: in modo charitatis in- mensum Deum: in modo charitatis in- dissolubile vinculum. Funiculus enim dissolubile vinculum. Funiculus enim triplex difficile rumpitur 2, in quo no- triplex difficile rumpitur 2, in quo no- vum antiquo, et novum æterno, el anti- vum antiquo, et novum æterno, el anti- quum æterno colligatum est. Anima quum æterno colligatum est. Anima enim corpori, et anima Deo, et corpus enim corpori, et anima Deo, et corpus Deo sociatum est triplici unionis funi- Deo sociatum est triplici unionis funi- culo. culo.

Vere igitur « beatus venter, » in quo Vere igitur « beatus venter, » in quo hæc perfecta sunt. Sic enim completa hæc perfecta sunt. Sic enim completa sunt omnia quæ dicta sunt per Angelum sunt omnia quæ dicta sunt per Angelum de Virgine Maria. de Virgine Maria.

Quintum hujus beatitudinis est puritas Quintum hujus beatitudinis est puritas

1 Vulgata habet, Isa. x, 28: Consummationem 1 Vulgata habet, Isa. x, 28: Consummationem el abbreviationem Dominus Deus exercituum faciet el abbreviationem Dominus Deus exercituum faciet in medio omnis terræ. Et supra, ŷ. 22: Con- in medio omnis terræ. Et supra, ŷ. 22: Con- summatio abbreviata inundabit justitiam. summatio abbreviata inundabit justitiam.

mirabilis et singularis, fœcunditatem mirabilis et singularis, fœcunditatem virgineam nutriens. Et hoc est in san- virgineam nutriens. Et hoc est in san- guine, unde natus concipitur, formatur, guine, unde natus concipitur, formatur, et alitur. Sanguis enim in quo fit con- et alitur. Sanguis enim in quo fit con- ceptio, a Spiritu sancto purificatur. San- ceptio, a Spiritu sancto purificatur. San- guis in quo figura membrorum Filii Dei guis in quo figura membrorum Filii Dei figuratur a sapientia Dei, ipsi puritati figuratur a sapientia Dei, ipsi puritati Filii assimilatur. Sanguis autem (unde Filii assimilatur. Sanguis autem (unde formatus intra uterum alitur) ab ipsa formatus intra uterum alitur) ab ipsa anima deitati unita Filio Dei incorpora- anima deitati unita Filio Dei incorpora- tur. Et sic omnia necessario primæ pu- tur. Et sic omnia necessario primæ pu- ritati assimilantur. Non enim Spiritus ritati assimilantur. Non enim Spiritus Filium, a quo ipse procedit, sanguini Filium, a quo ipse procedit, sanguini per conceptum imprimeret, nisi ad puri- per conceptum imprimeret, nisi ad puri- tatem divinam purificaret. Nec Verbum tatem divinam purificaret. Nec Verbum sapientia Dei et virtus membra sua for- sapientia Dei et virtus membra sua for- maret, nisi in æque puro ei in quo con- maret, nisi in æque puro ei in quo con- ceptum erat. Nec sibi incorporaret ali- ceptum erat. Nec sibi incorporaret ali- quid, nisi ad eumdem munditiæ modum quid, nisi ad eumdem munditiæ modum purificatum esset. Hoc autem significa- purificatum esset. Hoc autem significa- tum est, Exod. xxv, 10 et seq., ubi et tum est, Exod. xxv, 10 et seq., ubi et arca testamenti, et urna continens arca testamenti, et urna continens manna fieri præcipiuntur ex auro puris- manna fieri præcipiuntur ex auro puris- simo. Ideo etiam dicitur agnus sine ma- simo. Ideo etiam dicitur agnus sine ma- cula. Arca enim uterus est Virginis: cula. Arca enim uterus est Virginis: urna autem corpus Salvatoris: manna urna autem corpus Salvatoris: manna vero dulcedo divinitatis. Et hæc est pu- vero dulcedo divinitatis. Et hæc est pu- ritas in qua concipitur, organizatur, et ritas in qua concipitur, organizatur, et alitur filius Dei in beatissimo ventre. Et alitur filius Dei in beatissimo ventre. Et ideo flores ejus sunt fructus honoris et ideo flores ejus sunt fructus honoris et honestatis. honestatis.

Sextum hujus beatitudinis est privile- Sextum hujus beatitudinis est privile- gium, hujus foecunditatis dignitatem gium, hujus foecunditatis dignitatem adaugens. adaugens.

Sunt autem quatuor hujus fœcundita- Sunt autem quatuor hujus fœcundita- tis privilegia. Primum in natura, secun- tis privilegia. Primum in natura, secun- dum inter fœminarum gaudia, tertium dum inter fœminarum gaudia, tertium inter hominum consortia, quartum ultra inter hominum consortia, quartum ultra Angelorum agmina. Nam natura in ipsa Angelorum agmina. Nam natura in ipsa supra morem refloruit, præ mulieribus supra morem refloruit, præ mulieribus benedictionem omnium fœminarum ac- benedictionem omnium fœminarum ac- quisivit, supra homines gratiam invenit, quisivit, supra homines gratiam invenit, ultra vertices angelicos gloria et honore ultra vertices angelicos gloria et honore coronala refulsit. coronala refulsit.

2 Eccle. IV, 12. 2 Eccle. IV, 12.

3 Cf. Exod. XII. 5. 3 Cf. Exod. XII. 5.

4 Eccli. xxiv, 23: Flores mei fructus honoris 4 Eccli. xxiv, 23: Flores mei fructus honoris et honestatis. et honestatis.

IN EVANG. LUCÆ, XI-27. IN EVANG. LUCÆ, XI-27.

De primo dicitur, Cantic. 11, 2: Sicut De primo dicitur, Cantic. 11, 2: Sicut lilium inter spinas, sic amica mea in- lilium inter spinas, sic amica mea in- ter filias. Nulla enim natura floruit nisi ter filias. Nulla enim natura floruit nisi concupiscentiæ spinis compuncta: sed concupiscentiæ spinis compuncta: sed sola Virginis natura floruit castitatis sola Virginis natura floruit castitatis flore, spinarum concupiscentiæ et pec- flore, spinarum concupiscentiæ et pec- cati nescia. Sic enim vinea nostra flo- cati nescia. Sic enim vinea nostra flo- ruit, Cantic. 11, 13, quod vulpes parvulæ, ruit, Cantic. 11, 13, quod vulpes parvulæ, hoc est, peccati motus, captæ per refræ- hoc est, peccati motus, captæ per refræ- nationem, nihil penitus in ea demolitæ nationem, nihil penitus in ea demolitæ

sunt. sunt.

Inter mulieres etiam florem habens Inter mulieres etiam florem habens virginei pudoris, gaudium adepta est virginei pudoris, gaudium adepta est matris optimam partem eligens, quæ matris optimam partem eligens, quæ non auferetur ab ea 1. Unde, Cantic. IV, non auferetur ab ea 1. Unde, Cantic. IV, 12, dicitur: Hortus conclusus, fons si- 12, dicitur: Hortus conclusus, fons si- qualus. Hortus enim est in quo oritur qualus. Hortus enim est in quo oritur os et sic est mater. Conclusus autem os et sic est mater. Conclusus autem qui non foditur neque seminatur: et sic qui non foditur neque seminatur: et sic st Virgo. Fons etiam a fundendo dictus st Virgo. Fons etiam a fundendo dictus st, in quantum est mater filium profun- st, in quantum est mater filium profun- dens. Signatus autem est fons, qui a dens. Signatus autem est fons, qui a nullo haustus est: et sic est Virgo inta- nullo haustus est: et sic est Virgo inta- eta et illibata. eta et illibata.

Præ hominibus autem omnibus acce- Præ hominibus autem omnibus acce- pit gratiam, quæ omnibus invenit repa- pit gratiam, quæ omnibus invenit repa- rationis viam. Per ipsam enim accessum rationis viam. Per ipsam enim accessum habemus ad Filium, per Filium autem habemus ad Filium, per Filium autem

Patrem. Unde sicut Rebecca Jacob Patrem. Unde sicut Rebecca Jacob filium introduxit ad patrem 2, sic ista filium introduxit ad patrem 2, sic ista que multum accepit, Filio Jacob nostro que multum accepit, Filio Jacob nostro luctatori pelliculas hoedorum, hoc est, luctatori pelliculas hoedorum, hoc est, similitudinem carnis peccati circumpo- similitudinem carnis peccati circumpo- mens, nos ad Patris reducit benedictio- mens, nos ad Patris reducit benedictio- nem. In hoc privilegiata, quod nobis nem. In hoc privilegiata, quod nobis hanc viam hæreditandæ benedictionis hanc viam hæreditandæ benedictionis invenit per Filium. invenit per Filium.

Haec etiam præ Angelis coronata re- Haec etiam præ Angelis coronata re- fulsit in patria. Psal. v, 2: Quoniam fulsit in patria. Psal. v, 2: Quoniam elevata est magnificentia tua, super elevata est magnificentia tua, super carlos, Deus. carlos, Deus.

Haec igitur hujus beatæ sunt privile- Haec igitur hujus beatæ sunt privile- gia. Super hujus dignitatem castitatis gia. Super hujus dignitatem castitatis exclamat. Sapient. IV, 1 et 2: 0 quam exclamat. Sapient. IV, 1 et 2: 0 quam pulchra est casta generatio, cum clari- pulchra est casta generatio, cum clari- tale! immortalis est enim memoria tale! immortalis est enim memoria

Luc. x, 42: Maria optimam partem elegit, Luc. x, 42: Maria optimam partem elegit, qua non auferetur ab ea. qua non auferetur ab ea.

163 163

illius, quoniam et apud Deum nota est, illius, quoniam et apud Deum nota est, et apud homines. Cum præsens est imi- et apud homines. Cum præsens est imi- tantur illam, et desiderant eam cum se tantur illam, et desiderant eam cum se eduxerit et in perpetuum coronata eduxerit et in perpetuum coronata triumphat, incoinquinatorum certami- triumphat, incoinquinatorum certami- num præmium vincens. num præmium vincens.

Septimum hujus beatitudinis est, quia Septimum hujus beatitudinis est, quia est exemplum generationis æternæ, et est exemplum generationis æternæ, et figura generationis spiritualis futuræ. figura generationis spiritualis futuræ. Æternæ quidem est quoddam signum et Æternæ quidem est quoddam signum et doctrina: futuræ autem speculum et dis- doctrina: futuræ autem speculum et dis- ciplina. ciplina.

In æterna enim unicus nascitur de In æterna enim unicus nascitur de unico Patre cum omni integritate sub- unico Patre cum omni integritate sub- stantiæ in similitudinem Patris et ima- stantiæ in similitudinem Patris et ima- ginem. In ista autem unicus ex unica ginem. In ista autem unicus ex unica matre cum substantiæ integritate, in matre cum substantiæ integritate, in similitudinem et imaginem matris. Et similitudinem et imaginem matris. Et sicut dicit Gregorius « Per incarnati sicut dicit Gregorius « Per incarnati « Verbi mysterium nova mentis nostræ « Verbi mysterium nova mentis nostræ « oculis lux tuæ claritatis infulsit: ut « oculis lux tuæ claritatis infulsit: ut << dum visibiliter Deum agnoscimus, per << dum visibiliter Deum agnoscimus, per << hunc in invisibilium amorem rapia- << hunc in invisibilium amorem rapia- « mur. » Sic enim, ut dicitur, Sapient. « mur. » Sic enim, ut dicitur, Sapient. VII, 26 Candor est enim lucis æternæ, VII, 26 Candor est enim lucis æternæ, et speculum sine macula Dei majestatis, et speculum sine macula Dei majestatis, et imago bonitatis illius. et imago bonitatis illius.

Sic etiam figura generationis spiritua- Sic etiam figura generationis spiritua- lis, in qua castis visceribus concipit Ec- lis, in qua castis visceribus concipit Ec- clesia et castis affectibus format et alit clesia et castis affectibus format et alit Verbum Christum in novo partu. Ad Verbum Christum in novo partu. Ad Galat. iv, 19: Filioli mei, quos iterum Galat. iv, 19: Filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur Christus in vo- parturio, donec formetur Christus in vo- bis. Sic, Apocal. XII, 1 et seq., est mu- bis. Sic, Apocal. XII, 1 et seq., est mu- lier amicta, sole, coronata stellis, et luna lier amicta, sole, coronata stellis, et luna sub pedibus ejus prona: in cœlo partu- sub pedibus ejus prona: in cœlo partu- rit et parit continuo filium unicum, rit et parit continuo filium unicum, quem in omnibus format ad thronum quem in omnibus format ad thronum Dei rapiendum. Dei rapiendum.

Sic ergo « beatus venter » est, qui te, Sic ergo « beatus venter » est, qui te, Christe, portavit. Christe, portavit.

Et hæ præter innumerabiles sunt par- Et hæ præter innumerabiles sunt par- tes beatitudinis ipsius. tes beatitudinis ipsius.

Est autem beatus « venter » qui hujus Est autem beatus « venter » qui hujus beatitudinis est materia. Venter (in- beatitudinis est materia. Venter (in-

2 Cf. Genes. xxvII, 5 et seq. 2 Cf. Genes. xxvII, 5 et seq.

164 164

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

: :

quam) locus, quo Verbum concipitur: quam) locus, quo Verbum concipitur: pagina, in qua secundum carnis susce- pagina, in qua secundum carnis susce- ptionem inscribitur: mensura, cui Ver- ptionem inscribitur: mensura, cui Ver- bum breviandum commensuratur bum breviandum commensuratur forma, ad quam summi Patris imago forma, ad quam summi Patris imago figuratur: urna, in quam manna cœleste figuratur: urna, in quam manna cœleste colligitur: theca, in quam thesaurus de- colligitur: theca, in quam thesaurus de- siderabilis, reconditur: thalamus, in quo siderabilis, reconditur: thalamus, in quo Dei et hominis connubium dignissime Dei et hominis connubium dignissime celebratur aula regia, in qua Regi celebratur aula regia, in qua Regi summo discubitus præparatur: vestibu- summo discubitus præparatur: vestibu- lum, in quo coeli Dominus nostris indu- lum, in quo coeli Dominus nostris indu- viis induitur; hortus conclusus, ex quo viis induitur; hortus conclusus, ex quo aromata divinum spirantia odorem exo- aromata divinum spirantia odorem exo- riuntur terra, quæ ad germinandum riuntur terra, quæ ad germinandum Salvatorem aperitur: locus, quo purpura Salvatorem aperitur: locus, quo purpura summi Regis principis tota contingitur summi Regis principis tota contingitur

et rubricatur. et rubricatur.

Et quidem de loco conceptionis dicitur, Et quidem de loco conceptionis dicitur, Luc. 1, 31 Ecce concipies in utero, et Luc. 1, 31 Ecce concipies in utero, et paries filium. Concipies, inquam, in te paries filium. Concipies, inquam, in te simul claudes Verbum divinum, tam simul claudes Verbum divinum, tam sanctum divinum conceptum operans: sanctum divinum conceptum operans: et sanguinem tuum a te manu Spiritus et sanguinem tuum a te manu Spiritus sancti separatum, in conceptum forman- sancti separatum, in conceptum forman- dum. Ut vere conceptus sit duorum dum. Ut vere conceptus sit duorum captus unius formantis, et alterius ab captus unius formantis, et alterius ab illo ad se formati. Sic enim operata est illo ad se formati. Sic enim operata est salutem nostram in medio terræ, hoc salutem nostram in medio terræ, hoc est, uteri virginalis summa Sapientia. est, uteri virginalis summa Sapientia. Cantic. VII, 1 Juncturæ femorum tuo- Cantic. VII, 1 Juncturæ femorum tuo- rum sicut monilia. Monilia, inquam, a rum sicut monilia. Monilia, inquam, a muniendo dicuntur : eo quod munita muniendo dicuntur : eo quod munita sint illa fœmina, quæ locus conceptus sint illa fœmina, quæ locus conceptus sunt Filii Dei, et perpetuæ addicta virgi- sunt Filii Dei, et perpetuæ addicta virgi- nitati. Iste enim est rubus igne Dei ple- nitati. Iste enim est rubus igne Dei ple- nus, et per libidinem incombustus 1. nus, et per libidinem incombustus 1. Propter quod omnis fidelis dicit cum Propter quod omnis fidelis dicit cum Moyse Vadam, et videbo visionem Moyse Vadam, et videbo visionem hanc magnam, quare ardeat, et non hanc magnam, quare ardeat, et non comburatur rubus. Vadam, inquam, comburatur rubus. Vadam, inquam, passibus devotionis appropinquando. passibus devotionis appropinquando. Videbo fidei et admirationis oculis, ma- Videbo fidei et admirationis oculis, ma- gnam ingenti dignitate visionem istam : gnam ingenti dignitate visionem istam : quare rubus virens virginitatis virore quare rubus virens virginitatis virore ardeat, divino plenus in loco conceptio- ardeat, divino plenus in loco conceptio- nis igne et non comburatur aliqua ca- nis igne et non comburatur aliqua ca-

1 Cf. Exod. 111, 2 et 3. 1 Cf. Exod. 111, 2 et 3.

stitatis consumptione. Genes. xxvi, 16: stitatis consumptione. Genes. xxvi, 16: Vere Dominus est in loco isto: et ego Vere Dominus est in loco isto: et ego nesciebam, Exod. 111, 5: Solve calcea- nesciebam, Exod. 111, 5: Solve calcea- mentum de pedibus tuis: locus enim, mentum de pedibus tuis: locus enim, in quo stas, terra sancta est. Calcea- in quo stas, terra sancta est. Calcea- mento enim pecorinæ pellis soluto de mento enim pecorinæ pellis soluto de pedibus intellectus et affectus, nudo spi- pedibus intellectus et affectus, nudo spi- ritu potest accedere vir spiritualis. Quia ritu potest accedere vir spiritualis. Quia sicut dicitur, I ad Corinth. 11, 14: Ani- sicut dicitur, I ad Corinth. 11, 14: Ani- malis homo non percipit ea quæ sunt malis homo non percipit ea quæ sunt Spiritus Dei. Sed spiritualis homo judi- Spiritus Dei. Sed spiritualis homo judi- cat omnia. Et sic accedit ad locum in cat omnia. Et sic accedit ad locum in quo stat homo qui per peccatum cecide- quo stat homo qui per peccatum cecide- rat: in quo terra sancta est, quæ stat in rat: in quo terra sancta est, quæ stat in æternum. Eccle. 1, 4: Generatio præter- æternum. Eccle. 1, 4: Generatio præter- it, et generatio advenit: terra autem it, et generatio advenit: terra autem in æternum stat. Hæc (inquam) terra quæ in æternum stat. Hæc (inquam) terra quæ fundat generationem prætereuntium mo- fundat generationem prætereuntium mo- rientium et mundat generationem ad- rientium et mundat generationem ad- venientium nascentium. Locus enim venientium nascentium. Locus enim iste, ut dicit translatio Septuaginta. iste, ut dicit translatio Septuaginta. Genes. XXVII, 17, a Deo factus est Genes. XXVII, 17, a Deo factus est inestimabile sacramentum, irreprehensi- inestimabile sacramentum, irreprehensi- bilis est. Psal. LXVIII, 6: Deus in loco bilis est. Psal. LXVIII, 6: Deus in loco sancto suo. Locus enim, ut dicit Philo- sancto suo. Locus enim, ut dicit Philo- sophus, generationis est principium, sophus, generationis est principium, quemadmodum et pater. Et ideo uterus, quemadmodum et pater. Et ideo uterus, locus dicitur conceptionis Verbi divini. locus dicitur conceptionis Verbi divini. Verbo enim concepit Verbum Virgo, Verbo enim concepit Verbum Virgo, virile ignorans consortium. Isa. Lv, 11: virile ignorans consortium. Isa. Lv, 11: Verbum meum quod egredietur de ore Verbum meum quod egredietur de ore meo, non revertetur ad me vacuum: sed meo, non revertetur ad me vacuum: sed faciet quæcumque volui, et prosperabi- faciet quæcumque volui, et prosperabi- tur in his, ad quæ misi illud. Isa. ix, 8 : tur in his, ad quæ misi illud. Isa. ix, 8 : Verbum misit Dominus in Jacob. Per Verbum misit Dominus in Jacob. Per Angelum quidem ad aurem ad cor au- Angelum quidem ad aurem ad cor au- tem per Verbi divinam intentionem: et tem per Verbi divinam intentionem: et in uterum. per carnis susceptionem. Sed, in uterum. per carnis susceptionem. Sed, heu cecidit in Israel per Judæorum ex- heu cecidit in Israel per Judæorum ex- cæcationem. cæcationem.

Sic ergo venter beatus, locus est Sic ergo venter beatus, locus est conceptionis Verbi Dei. conceptionis Verbi Dei.

Pagina est etiam in qua verbum Dei Pagina est etiam in qua verbum Dei scribitur secundum carnis susceptionem. scribitur secundum carnis susceptionem. Sic enim verbum bonum quod cor sum- Sic enim verbum bonum quod cor sum- mi Patris eructavit, calamo linguæ scri- mi Patris eructavit, calamo linguæ scri- bæ qui Spiritus sanctus est, paginæ nostræ bæ qui Spiritus sanctus est, paginæ nostræ

('() ('()

IN EVANG. LUCÆ, XI-27. IN EVANG. LUCÆ, XI-27.

susceptionis est inscriptum 1. Isa. VIII, 1: susceptionis est inscriptum 1. Isa. VIII, 1: Sume tibi librum grandem, et scribe in Sume tibi librum grandem, et scribe in stylo hominis. Verbum summi Patris stylo hominis. Verbum summi Patris stad Spiritum sanctum. Liber autem stad Spiritum sanctum. Liber autem dicitur pagina, candore castitatis deal- dicitur pagina, candore castitatis deal- bata, disciplina honestatis rasa, æquali- bata, disciplina honestatis rasa, æquali- tate et convenientia morum adæquata, tate et convenientia morum adæquata,

ni virtute præparata. Grandis autem ni virtute præparata. Grandis autem dicitur a sacramentorum captu et conti- dicitur a sacramentorum captu et conti- mentia. Talem ergo paginam sume per mentia. Talem ergo paginam sume per idei consensum: et scribe, hoc est, in- idei consensum: et scribe, hoc est, in- scribe in eo stylo hominis, hoc est, natu- scribe in eo stylo hominis, hoc est, natu- ram hominis per incarnationem. Joan. 1, ram hominis per incarnationem. Joan. 1, 1 Verbum caro factum est, et habita- 1 Verbum caro factum est, et habita- rit in nobis. Et vidimus gloriam ejus, rit in nobis. Et vidimus gloriam ejus, gloriam quasi Unigeniti a Patre. Isti gloriam quasi Unigeniti a Patre. Isti sunt articuli scribentis in pariete ad sunt articuli scribentis in pariete ad dissipationem regni Babylonis, hoc est, dissipationem regni Babylonis, hoc est, diaboli quod est regnum confusionis 2. diaboli quod est regnum confusionis 2. Paries enim est uterus Virginis, in quo Paries enim est uterus Virginis, in quo Heribitur: Mane, Thecel, Phares, hoc est, Heribitur: Mane, Thecel, Phares, hoc est, numeratum, appensum, divisum : nu- numeratum, appensum, divisum : nu- meratum numero plenitudinis tempo- meratum numero plenitudinis tempo- rum appensum pondere Christi merito- rum appensum pondere Christi merito- rum rum

divisum potestate redemptionis, divisum potestate redemptionis, in solutione pretii facta pro nobis: quia in solutione pretii facta pro nobis: quia wie divisum est a diabolo regnum istud. wie divisum est a diabolo regnum istud. Sic ergo uterus est pagina, cui Ver- Sic ergo uterus est pagina, cui Ver- bum istud inscribitur. bum istud inscribitur.

Est etiam mensura, cui Verbum bre- Est etiam mensura, cui Verbum bre- viandum commensuratur. Cum enim, viandum commensuratur. Cum enim, sicut dicitur, Isa. x, 23, Verbum abbre- sicut dicitur, Isa. x, 23, Verbum abbre- viatum Dominus facturus esset supra viatum Dominus facturus esset supra terram, prius invenit uterum Virginis, terram, prius invenit uterum Virginis, ad cujus brevitatem Verbum breviaret. ad cujus brevitatem Verbum breviaret. Brevitas autem ista non tam molis est Brevitas autem ista non tam molis est attendenda brevitate, quam sensu hu- attendenda brevitate, quam sensu hu- militatis, qua parva in oculis suis fuit militatis, qua parva in oculis suis fuit Virgo beata. Unde, Cantic. VIII, 8: Virgo beata. Unde, Cantic. VIII, 8: Soror nostra parva, et ubera non habet, Soror nostra parva, et ubera non habet, hoc est, se habere non reputat ubera hoc est, se habere non reputat ubera doctrinæ et exhortationis, quibus fundat doctrinæ et exhortationis, quibus fundat lac scientiæ per doctrinam, et lac conso- lac scientiæ per doctrinam, et lac conso- lationis per exhortationem: quibus Chri- lationis per exhortationem: quibus Chri- tu alat formatum in cordibus fide- tu alat formatum in cordibus fide-

• Psal. XLIV, 2: Eructavit cor meum verbum • Psal. XLIV, 2: Eructavit cor meum verbum bonum... Lingua mea calamus scribæ velociter bonum... Lingua mea calamus scribæ velociter cribentis. cribentis.

165 165

lium. Et ideo parvulam se reputat ad lium. Et ideo parvulam se reputat ad concipiendum. Sed ad hanc parvitatem concipiendum. Sed ad hanc parvitatem commensuratur humilitate Verbum de commensuratur humilitate Verbum de quo dicitur, Isa. IX, 6: Parvulus enim quo dicitur, Isa. IX, 6: Parvulus enim natus est nobis, et Filius datus est nobis. natus est nobis, et Filius datus est nobis. I Reg. xv, 17: Cum esses parvulus in I Reg. xv, 17: Cum esses parvulus in oculis tuis, caput in tribubus Israel oculis tuis, caput in tribubus Israel factus es. Sic enim breviatum verbum factus es. Sic enim breviatum verbum dicit de se, Matth. x1, 29: Discite a me, dicit de se, Matth. x1, 29: Discite a me, quia mitis sum et humilis corde. Sic quia mitis sum et humilis corde. Sic etiam jam prædicans et salutem homi- etiam jam prædicans et salutem homi- num procurans, intravit ad eum qui num procurans, intravit ad eum qui decurtata fastus altitudine statura pu- decurtata fastus altitudine statura pu- sillus erat 3. Sic dicitur, Eccli. XI, 3: sillus erat 3. Sic dicitur, Eccli. XI, 3: Brevis in volatilibus est apis : et initium Brevis in volatilibus est apis : et initium dulcoris habet fructus illius. Apis enim dulcoris habet fructus illius. Apis enim nostra beata Virgo in omnibus volatilibus nostra beata Virgo in omnibus volatilibus coeli limpidæ contemplationis oculo cœ- coeli limpidæ contemplationis oculo cœ- lum pervolantibus, brevissima fuit men- lum pervolantibus, brevissima fuit men- sura suæ humilitatis. Et ideo principium sura suæ humilitatis. Et ideo principium et causam omnis dulcedinis Christum et causam omnis dulcedinis Christum sine commixtione viri fructificavit. Ad sine commixtione viri fructificavit. Ad hanc enim mensuram se contraxit Verbi hanc enim mensuram se contraxit Verbi immensitas. Et hoc significavit Virgo immensitas. Et hoc significavit Virgo quando dixit, Luc. 1, 48: Respexit hu- quando dixit, Luc. 1, 48: Respexit hu- militatem ancillæ suæ. militatem ancillæ suæ.

Sic ergo mensura fuit Verbi bre- Sic ergo mensura fuit Verbi bre- viandi. viandi.

Fuit etiam forma, ad quam æterni Fuit etiam forma, ad quam æterni Patris imago formatur. Est enim Filius Patris imago formatur. Est enim Filius imago Dei invisibilis. Unde, Sapient. imago Dei invisibilis. Unde, Sapient. VII, 26, dicitur, quod est speculum sine VII, 26, dicitur, quod est speculum sine macula Dei majestatis, et imago boni- macula Dei majestatis, et imago boni- tatis illius. Hæc igitur imago figuranda tatis illius. Hæc igitur imago figuranda in formam hominis, formaculum acce- in formam hominis, formaculum acce- pit uterum Virginis: sicut sigillum mun- pit uterum Virginis: sicut sigillum mun- dissimum in cera imprimitur mundissi- dissimum in cera imprimitur mundissi- ma. Eccli. xvi, 1 et 2: Secundum ima- ma. Eccli. xvi, 1 et 2: Secundum ima- ginem suam fecit illum..., et secundum ginem suam fecit illum..., et secundum se vestivit illum virtute. Quod licet de se vestivit illum virtute. Quod licet de omnibus dicatur hominibus, tamen ma- omnibus dicatur hominibus, tamen ma- xime intelligitur de Salvatore. Figura au- xime intelligitur de Salvatore. Figura au- tem et forma in qua hæc imago formata tem et forma in qua hæc imago formata est, uterus Virginis est. Et sic factus est est, uterus Virginis est. Et sic factus est speciosus forma præ filiis hominum*. speciosus forma præ filiis hominum*.

2 Cf. Daniel. v, 25. 2 Cf. Daniel. v, 25. 3 Cf. Luc. xxx, 3. 3 Cf. Luc. xxx, 3. 4 Psal. XLIV, 3. 4 Psal. XLIV, 3.

166 166

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

horrea, omnem nostrum supplentia de- horrea, omnem nostrum supplentia de- fectum. Torcularia vinum refundentia fectum. Torcularia vinum refundentia divinæ jucunditatis. Diversis enim pro- divinæ jucunditatis. Diversis enim pro- prietatibus uterus Virginis et urna est, prietatibus uterus Virginis et urna est, horreum, et torcular, omnibus mini- horreum, et torcular, omnibus mini- strans esculentum et poculentum divi- strans esculentum et poculentum divi-

num. num.

Cantic. 1, 15 Ecce tu pulcher es, di- bunt. Hæc enim sunt nostræ sufficientiæ Cantic. 1, 15 Ecce tu pulcher es, di- bunt. Hæc enim sunt nostræ sufficientiæ lecte mi, et decorus. Lectulus noster lecte mi, et decorus. Lectulus noster floridus. Pulchritudune enim florum floridus. Pulchritudune enim florum lectuli uteri virginis figuratus est natus lectuli uteri virginis figuratus est natus pulcher et decorus secundum homi- pulcher et decorus secundum homi- nem sed retinet pulchritudinem Patris nem sed retinet pulchritudinem Patris secundum Deum. Sic enim imago Patris secundum Deum. Sic enim imago Patris facta est ad imaginem matris, et figura facta est ad imaginem matris, et figura substantiæ Patris' configurata est imagini substantiæ Patris' configurata est imagini matris. Et nos quidem (sicut dicit Apo- matris. Et nos quidem (sicut dicit Apo- stolus 2) prius portavimus imaginem stolus 2) prius portavimus imaginem terreni, et deinde imaginem coelestis : terreni, et deinde imaginem coelestis : Christus autem Redemptor noster ab Christus autem Redemptor noster ab æterno habuit imaginem cœlestis et æterno habuit imaginem cœlestis et posterius accepit imaginem terreni in posterius accepit imaginem terreni in utero Virginis, parentibus terrenis con- utero Virginis, parentibus terrenis con- figuratus ut sic educeret a terrena ima- figuratus ut sic educeret a terrena ima- gine ad cœlestem ipsius configuratio- gine ad cœlestem ipsius configuratio- nem. Et hoc est quod dicitur, ad Roman. nem. Et hoc est quod dicitur, ad Roman. VIII, 19 et 30 Quos præscivit, et præ- VIII, 19 et 30 Quos præscivit, et præ- destinavit conformes fieri imaginis Filii destinavit conformes fieri imaginis Filii sui... hos et vocavit. Sic ipse Dei Filius sui... hos et vocavit. Sic ipse Dei Filius quasi unus ex nobis factus est. Ad quasi unus ex nobis factus est. Ad Philip. 11, 7 : Formam servi accipiens, Philip. 11, 7 : Formam servi accipiens, in similitudinem hominum factus, et in similitudinem hominum factus, et habitu inventus ut homo. Sic, Sapient. habitu inventus ut homo. Sic, Sapient. VII, 1, dicitur: In ventre matris figura- VII, 1, dicitur: In ventre matris figura- tus sum caro. In forma uteri formam tus sum caro. In forma uteri formam accipiens humanæ figurationis. accipiens humanæ figurationis.

Hæc est urna, in quam manna cœleste Hæc est urna, in quam manna cœleste colligitur. Urna, inquam, aurea splen- colligitur. Urna, inquam, aurea splen- dore gratiæ, capax coelestis panis : in dore gratiæ, capax coelestis panis : in quam grana sanguinis, et sata puræ quam grana sanguinis, et sata puræ similaginis sunt collecta, ad divini Sa- similaginis sunt collecta, ad divini Sa- cramenti confectionem. Sic enim præ- cramenti confectionem. Sic enim præ- cipitur in urna servari manna ³. Sic, cipitur in urna servari manna ³. Sic, ad Hebr. ix, 4, dicitur, quod in arca est ad Hebr. ix, 4, dicitur, quod in arca est urna aurea habens manna, hoc est, in urna aurea habens manna, hoc est, in corpore Virginis est uterus continens corpore Virginis est uterus continens dulcedinem cælestis panis: ut exinde dulcedinem cælestis panis: ut exinde prompte proferatur esurientibus. Psal. prompte proferatur esurientibus. Psal. CXLIII, 13 Promptuaria eorum plena, CXLIII, 13 Promptuaria eorum plena, eructantia ex hoc in illud. Proverb. eructantia ex hoc in illud. Proverb. 111, 10 : Implebuntur horrea tua saturi 111, 10 : Implebuntur horrea tua saturi tate, et vino torcularia tua redunda- tate, et vino torcularia tua redunda-

1 Cf. ad Hebr. 1, 3. 1 Cf. ad Hebr. 1, 3.

2 I ad Corinth. xv, 47: Sicut portavimus ima- 2 I ad Corinth. xv, 47: Sicut portavimus ima- ginem terreni, portemus et imaginem cœlestis. ginem terreni, portemus et imaginem cœlestis.

Hæc est theca thesauri pretiosissimi, Hæc est theca thesauri pretiosissimi, qui absconditus est in Filio Dei. Ad qui absconditus est in Filio Dei. Ad Coloss. 11, 3 : In quo sunt omnes the- Coloss. 11, 3 : In quo sunt omnes the- sauri sapientiæ et scientiæ, scilicet Dei, sauri sapientiæ et scientiæ, scilicet Dei, absconditi. Super quo admiratur Ba- absconditi. Super quo admiratur Ba- ruch, III, 15, et dicit : Quis invenit ruch, III, 15, et dicit : Quis invenit locum ejus? et quis intravit in the- locum ejus? et quis intravit in the- sauros ejus? Proverb. xxi, 20: Thesau- sauros ejus? Proverb. xxi, 20: Thesau- rus desiderabilis, et oleum in habitaculo rus desiderabilis, et oleum in habitaculo justi. Hic autem non in corde tantum justi. Hic autem non in corde tantum requievit, sed etiam in theca uteri vir- requievit, sed etiam in theca uteri vir- ginalis. Et ideo, Proverb. xxx1, 29 : ginalis. Et ideo, Proverb. xxx1, 29 : Multæ filiæ congregaverunt divitias : Multæ filiæ congregaverunt divitias : tu supergressa es universas. Isa. XLV, 3 : tu supergressa es universas. Isa. XLV, 3 : Dabo tibi thesauros absconditos, et Dabo tibi thesauros absconditos, et arcana secretorum: ut scias quia ego arcana secretorum: ut scias quia ego Dominus. Si enim secundum dictum Dominus. Si enim secundum dictum Domini, Matth. XII, 33, et Luc. vi, 45: Domini, Matth. XII, 33, et Luc. vi, 45: Bonus homo de bono thesauro cordis Bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bonum potest adverti quan- sui profert bonum potest adverti quan- tum thesaurum bonum in se habuerit, tum thesaurum bonum in se habuerit, quæ tantum bonum protulit toti mundo. quæ tantum bonum protulit toti mundo. Si enim regnum coelorum simile est Si enim regnum coelorum simile est homini patrifamilias qui profert de homini patrifamilias qui profert de thesauro suo nova et vetera', quare thesauro suo nova et vetera', quare non esset simile multo magis matrifa- non esset simile multo magis matrifa- milias, quæ de thesauro suo protulit milias, quæ de thesauro suo protulit tam nova quam vetera: et æterna et tam nova quam vetera: et æterna et humana et divina pretium universitatis humana et divina pretium universitatis et Angelis et hominibus thesaurum tam et Angelis et hominibus thesaurum tam pretiosum ? pretiosum ?

Hic uterus est thalamus, in quo con- Hic uterus est thalamus, in quo con- nubium divinæ et humanæ naturæ di- nubium divinæ et humanæ naturæ di- gnissime celebratur: de quo cantat vir- gnissime celebratur: de quo cantat vir- go Ecclesia, Cantic. VIII, 2: Dilecte mi, go Ecclesia, Cantic. VIII, 2: Dilecte mi, apprehendam te, et ducam in domum apprehendam te, et ducam in domum matris meæ, et in cubiculum genitricis matris meæ, et in cubiculum genitricis

3 Cf. Exod. XVI, 32 et 33. 3 Cf. Exod. XVI, 32 et 33.

* Matth. XIII, 52. * Matth. XIII, 52.

IN EVANG. LUCÆ, XI-27. IN EVANG. LUCÆ, XI-27.

in in

me. Apprehensus est filius per unio- me. Apprehensus est filius per unio- domum domum nem carnis, introductus nem carnis, introductus matris per introitum conceptus virgina- matris per introitum conceptus virgina- 11* : quia Virgo figura est matris Eccle- 11* : quia Virgo figura est matris Eccle- , in qua concipimur. In cubile autem , in qua concipimur. In cubile autem genitricis introductus est, quæ nos ut genitricis introductus est, quæ nos ut nitrix gratiæ et misericordiæ genuit : nitrix gratiæ et misericordiæ genuit : quando etiam nostram pœnalitatem in quando etiam nostram pœnalitatem in utero Virginis sibi conjungere est di- utero Virginis sibi conjungere est di- guatus. Hoc cubiculum est thalamus, guatus. Hoc cubiculum est thalamus, 111 quem Isaac Rebeccam introduxit. 111 quem Isaac Rebeccam introduxit. 1 in tantum dilexit eam, ut dolorem 1 in tantum dilexit eam, ut dolorem qui ex morte matris ejus acciderat, qui ex morte matris ejus acciderat, temperaret. Isaac enim noster, Filius temperaret. Isaac enim noster, Filius Dei est. Rebecca de Gentibus nata, na- Dei est. Rebecca de Gentibus nata, na- tura est nostra. Thalamus, uterus virgi- tura est nostra. Thalamus, uterus virgi- malis. malis.

Ilic uterus est lectulus Salomonis, Ilic uterus est lectulus Salomonis, quem sexaginta fortes ambiunt,... om- quem sexaginta fortes ambiunt,... om- nes tenentes gladios, et ad bella doctis- nes tenentes gladios, et ad bella doctis- simi. Decem videlicet illuminationes, simi. Decem videlicet illuminationes, decem speciales virtutes, decem præce- decem speciales virtutes, decem præce- pta, decem privilegia, decem gratiæ pta, decem privilegia, decem gratiæ Mingulares, et decem fulgores gloriam Mingulares, et decem fulgores gloriam celestem exprimentes. celestem exprimentes.

Decem quidem illuminationes sunt Decem quidem illuminationes sunt lluminatio ex creaturis accepta: illumi- lluminatio ex creaturis accepta: illumi- natio per lectionem Scripturæ collecta : natio per lectionem Scripturæ collecta : lluminatio studio rationis inventa: illu- lluminatio studio rationis inventa: illu- minatio contemplationis oculo percepta: minatio contemplationis oculo percepta: illuminatio familiaribus apparitionibus illuminatio familiaribus apparitionibus Angelorum cordi Virginis invecta: illu- Angelorum cordi Virginis invecta: illu- minatio crebris Dei revelationibus cla- minatio crebris Dei revelationibus cla-

illuminatio per haustum divinæ illuminatio per haustum divinæ dulcedinis, et gustum et experimentum dulcedinis, et gustum et experimentum certissimum infusa quando gustavit, certissimum infusa quando gustavit, et ridit quia bona est negotiatio ejus 3. et ridit quia bona est negotiatio ejus 3. Psal. XXXIII, 9: Gustate, et videte Psal. XXXIII, 9: Gustate, et videte quomiam suavis est Dominus. Illumina- quomiam suavis est Dominus. Illumina- ti per salutationem et doctrinam Ga- ti per salutationem et doctrinam Ga- brielis infusa : illuminatio specialiter brielis infusa : illuminatio specialiter super adventu Spiritus sancti et virtutis super adventu Spiritus sancti et virtutis Altissimi supersplendide donata : et Altissimi supersplendide donata : et tandem illuminatio per inhabitationem tandem illuminatio per inhabitationem totius divinitatis in eam corporaliter totius divinitatis in eam corporaliter superimpleta, ut vere amicta sit sole et superimpleta, ut vere amicta sit sole et

1 Genes. xxiv, 67. 1 Genes. xxiv, 67.

* Cantic. 111, 7 et 8. * Cantic. 111, 7 et 8.

167 167

luna sub pedibus ejus, et juxta nomen luna sub pedibus ejus, et juxta nomen suum illuminatrix appelletur. suum illuminatrix appelletur.

Decem autem virtutes sunt fides, spes, Decem autem virtutes sunt fides, spes, charitas et quatuor quæ cardinales charitas et quatuor quæ cardinales vocantur prudentia, justitia, fortitudo, vocantur prudentia, justitia, fortitudo,

et temperantia et his adjunctæ specia- et temperantia et his adjunctæ specia- les humilitas, et pudicitia virginalis : les humilitas, et pudicitia virginalis : et ea quam habuit sapientiam in divinis, et ea quam habuit sapientiam in divinis, ut merito dicatur de ea illud Ruth, II, ut merito dicatur de ea illud Ruth, II, 11 Seit omnis populus..., mulierem 11 Seit omnis populus..., mulierem

te esse virtutis. te esse virtutis.

Decem autem præcepta sunt, quod Decem autem præcepta sunt, quod sibi non est nisi unus Deus cui intendit : sibi non est nisi unus Deus cui intendit : nec nomen in vanum habuit, quod nec nomen in vanum habuit, quod semper invocavit : et quod quietem semper invocavit : et quod quietem sabbati cordis numquam interrupit, sed sabbati cordis numquam interrupit, sed continuo festo Deo celebravit, sanctifi- continuo festo Deo celebravit, sanctifi- cavit : quod parenti summo semper cavit : quod parenti summo semper honorem exhibuit quod nullum verbo honorem exhibuit quod nullum verbo vel exemplo occidit, quæ omnes vivifi- vel exemplo occidit, quæ omnes vivifi- cavit quod super verum animæ spon- cavit quod super verum animæ spon- sum adulterinam dilectionem non ad- sum adulterinam dilectionem non ad- misit quod nulli nocuit aliquid, quæ misit quod nulli nocuit aliquid, quæ larga misericordiæ manu sua omnibus larga misericordiæ manu sua omnibus indigentibus porrexit: quæ veritate sic indigentibus porrexit: quæ veritate sic linguam dicavit, quod omnibus dolis linguam dicavit, quod omnibus dolis relegatis, diffusam gratiam in labiis relegatis, diffusam gratiam in labiis protulit quod nullius bona concupivit : protulit quod nullius bona concupivit : quæ charitate perfecta quod suum erat quæ charitate perfecta quod suum erat non quæsivit. Juxta Apostolum, I ad non quæsivit. Juxta Apostolum, I ad Corinth. x, 33, non quærens quod sibi Corinth. x, 33, non quærens quod sibi utile erat, sed quod multis, ut salvi utile erat, sed quod multis, ut salvi fierent. Ad Philip. II, 7 et 8, quæ sibi fierent. Ad Philip. II, 7 et 8, quæ sibi erant lucra, hæc arbitrata est ut ster- erant lucra, hæc arbitrata est ut ster- cora, ut Christum lucrificaret. Quod lu- cora, ut Christum lucrificaret. Quod lu- xum carnis non concupivit quæ dicere xum carnis non concupivit quæ dicere potest ut Sara, Tob. III, 16 et 17, quod potest ut Sara, Tob. III, 16 et 17, quod numquam cum ludentibus se miscuit, et numquam cum ludentibus se miscuit, et mundam se servavit ab omni concupi- mundam se servavit ab omni concupi-

scentia. scentia.

Decem autem privilegia Virginis sunt Decem autem privilegia Virginis sunt virginitatis fœcunditas : Matris illibata virginitatis fœcunditas : Matris illibata virginitas: conceptus sine concupiscen- virginitas: conceptus sine concupiscen- tia tia

gravidatio sine gravitate: partu- gravidatio sine gravitate: partu- ritio sine dolore nascentis novi æter- ritio sine dolore nascentis novi æter- nitas generationis ad divinam æterni- nitas generationis ad divinam æterni-

3 Proverb. xxxi, 18. 3 Proverb. xxxi, 18.

168 168

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tatem assimilata proprietas. Ejusdem tatem assimilata proprietas. Ejusdem Filii cum Deo Patre communitas : qui Filii cum Deo Patre communitas : qui sicut ex Deo Patre secundum deitatem, sicut ex Deo Patre secundum deitatem, sic ex ipsa procedit secundum humani- sic ex ipsa procedit secundum humani- tatem. Inter mulieres hæreditata benc- tatem. Inter mulieres hæreditata benc- dictio, et vitæ suæ sine macula sanctitas. dictio, et vitæ suæ sine macula sanctitas. Hæc enim sola habuit: ita quod neque Hæc enim sola habuit: ita quod neque in terris nec in cœlo primam similem in terris nec in cœlo primam similem visa est, nec habere sequentem. visa est, nec habere sequentem.

Decem autem gratiæ singulares qui- Decem autem gratiæ singulares qui- bus Deo et homini et Angelo grata fa- bus Deo et homini et Angelo grata fa- eta est, sunt gratia pudoris, gratia eta est, sunt gratia pudoris, gratia puritatis, gratia solitudinis qua mundi puritatis, gratia solitudinis qua mundi fugit consortia, gratia orationis, gratia fugit consortia, gratia orationis, gratia quietis cordis. Et his quidem Deo et quietis cordis. Et his quidem Deo et Angelo grata fuit. Homini autem gratia Angelo grata fuit. Homini autem gratia misericordiæ qua miseris compatitur : misericordiæ qua miseris compatitur : gratia benignitatis, qua miser ab ea gratia benignitatis, qua miser ab ea benigne suscipitur: gratia auxiliationis, benigne suscipitur: gratia auxiliationis, qua misero in necessitate subvenitur : qua misero in necessitate subvenitur : gratia consolationis, qua desolatos con- gratia consolationis, qua desolatos con- solatur gratia reconciliationis, qua mi- solatur gratia reconciliationis, qua mi- seri et desperati sæpe per eam Filio seri et desperati sæpe per eam Filio reconciliantur. reconciliantur.

Decem autem fulgores gloriæ sunt, Decem autem fulgores gloriæ sunt, quibus super omnem gloriam coeli præ- quibus super omnem gloriam coeli præ- fulget fulgor quidem decoris, fulgor fulget fulgor quidem decoris, fulgor virtutis sive potestatis, et fulgor opera- virtutis sive potestatis, et fulgor opera- tionis. tionis.

Fulgor quidem decoris in quatuor : Fulgor quidem decoris in quatuor : fulget enim divino sole amicta super fulget enim divino sole amicta super omnium Angelorum claritatem : fulget omnium Angelorum claritatem : fulget ardore affectus cum Seraphim ardens in ardore affectus cum Seraphim ardens in Deum lata fulget lumine intellectus Deum lata fulget lumine intellectus super Cherubim ex veritate illustrata : super Cherubim ex veritate illustrata : fulget super Thronos cordis quiete, di- fulget super Thronos cordis quiete, di- vino adventu, sibi insidente Deo re- vino adventu, sibi insidente Deo re- pleta. pleta.

Potestatis autem fulgor et gloria est Potestatis autem fulgor et gloria est in tribus in hoc videlicet, quod domi- in tribus in hoc videlicet, quod domi- natus ejus super coelestes Dominationes natus ejus super coelestes Dominationes altis intendens, numquam scabellaribus altis intendens, numquam scabellaribus et conculcandis inferioribus per deside- et conculcandis inferioribus per deside- rium appropinquat virtus ejus super rium appropinquat virtus ejus super celestes Virtutes, nullius legibus coar- celestes Virtutes, nullius legibus coar- ctata superat omnia potestas ejus super ctata superat omnia potestas ejus super coeli Potestates, non tyrannide premens, coeli Potestates, non tyrannide premens, sed rationibus æquissimis legum omne sed rationibus æquissimis legum omne iniquum premit et superat. iniquum premit et superat.

Operatio etiam fulget super Principes Operatio etiam fulget super Principes quidem, quia non nisi justa et æqua quidem, quia non nisi justa et æqua et honesta facienda deliberat et decernit. et honesta facienda deliberat et decernit. Super Archangelos autem, quia omnia Super Archangelos autem, quia omnia per consilium divinum perficit. Super per consilium divinum perficit. Super Angelos vero, quia omnia operanda in Angelos vero, quia omnia operanda in Deum reducens, Dei gloriam semper Deum reducens, Dei gloriam semper intendit. Ut vere, Cantic. vi, 9, dicere- intendit. Ut vere, Cantic. vi, 9, dicere- tur, quia progreditur quasi aurora con- tur, quia progreditur quasi aurora con- surgens, in opere pulchra ut luna, surgens, in opere pulchra ut luna, in virtutis suæ potestate electa ut sol, in virtutis suæ potestate electa ut sol, in suæ claritatis decore. in suæ claritatis decore.

Hæc est aula regia, in qua Regi summo Hæc est aula regia, in qua Regi summo discubitus præparatur. Aula, inquam, in discubitus præparatur. Aula, inquam, in qua Princeps totius Israel sedit cum prin- qua Princeps totius Israel sedit cum prin- cipibus populi sui, et Regem se exhibuit. cipibus populi sui, et Regem se exhibuit. Ezechiel. XLIV, 3: Princeps ipse sedebit Ezechiel. XLIV, 3: Princeps ipse sedebit in ea, ut comedat panem coram Domino: in ea, ut comedat panem coram Domino: refectione gratiæ, qua gratificavit homi- refectione gratiæ, qua gratificavit homi- nem saturatus. Joan. IV, 34: Meus cibus nem saturatus. Joan. IV, 34: Meus cibus est ut faciam voluntatem ejus qui misit est ut faciam voluntatem ejus qui misit me, scilicet Patris, ut perficiam opus ejus. me, scilicet Patris, ut perficiam opus ejus. Iste est Joseph sedens in hac aula et com- Iste est Joseph sedens in hac aula et com- edens cum fratribus suis. Genes. XLV, edens cum fratribus suis. Genes. XLV, 16 Auditum est, et celebri sermone vul- 16 Auditum est, et celebri sermone vul- gatum in aula regis: Venerunt fratres gatum in aula regis: Venerunt fratres Joseph. Fratres enim veri Joseph hic pri- Joseph. Fratres enim veri Joseph hic pri- mo per naturæ conjunctionem ad Joseph mo per naturæ conjunctionem ad Joseph Dei Filium venerunt. Hæc est aula in qua, Dei Filium venerunt. Hæc est aula in qua, IV Reg. VII, 9 et seq., nuntiatum est IV Reg. VII, 9 et seq., nuntiatum est illud bonum nuntium, quod inimicus illud bonum nuntium, quod inimicus populi Dei, oppressor antiquus, potentia populi Dei, oppressor antiquus, potentia Dei fugatus sit, et liberatus Dei populus Dei fugatus sit, et liberatus Dei populus ab obsidione ipsius. ab obsidione ipsius.

Hoc est vestibulum in quo cœli Do- Hoc est vestibulum in quo cœli Do- minus nostris induitur induviis. Ezechiel. minus nostris induitur induviis. Ezechiel. XLIV, 3: Per viam portæ vestibuli in- XLIV, 3: Per viam portæ vestibuli in- gredietur, et per viam ejus egredietur. gredietur, et per viam ejus egredietur. Quia nostris indutus ingreditur, et in eis Quia nostris indutus ingreditur, et in eis ad nos egreditur ex utero virginali. Hoc ad nos egreditur ex utero virginali. Hoc est vestibulum quod, Ezechiel. XL, 8 et 9, est vestibulum quod, Ezechiel. XL, 8 et 9, juxta portam templi præcipitur præpa- juxta portam templi præcipitur præpa- rari. Beata enim Virgo porta templi ec- rari. Beata enim Virgo porta templi ec- clesiastici est speciosa, juxta quam vesti- clesiastici est speciosa, juxta quam vesti- bulum est uteri, in quo summus Rex bulum est uteri, in quo summus Rex et Sacerdos sacris est indutus: in qui- et Sacerdos sacris est indutus: in qui- bus pro nobis immolaturus ad Deum bus pro nobis immolaturus ad Deum accedat. Hoc est vestibulum, inter accedat. Hoc est vestibulum, inter quod et altare plorant Sacerdotes et Le- quod et altare plorant Sacerdotes et Le-

IN EVANG. LUCE, XI-27. IN EVANG. LUCE, XI-27.

vitae, ad clementiam Dominum incli- vitae, ad clementiam Dominum incli- nantes. Quia inter insignia pietatis uteri nantes. Quia inter insignia pietatis uteri virginalis, et crucis (in qua Dominus im- virginalis, et crucis (in qua Dominus im- molatus fuit) supplicantes, gratiam in- molatus fuit) supplicantes, gratiam in- veniunt divinæ miserationis. veniunt divinæ miserationis.

lic uterus est hortus conclusus, ex lic uterus est hortus conclusus, ex quo aromata divinum spirantia odorem quo aromata divinum spirantia odorem exoriuntur. Cantic. IV, 13: Emissiones exoriuntur. Cantic. IV, 13: Emissiones Tuæ paradisus. Quem enim odorem para- Tuæ paradisus. Quem enim odorem para- disi hic paradisus non emittit ? Vas enim disi hic paradisus non emittit ? Vas enim odorem contentum spirat. Hæc autem odorem contentum spirat. Hæc autem et habitaculum est virtutis Altissimi, in et habitaculum est virtutis Altissimi, in qua se expressit umbra ipsius, et opera- qua se expressit umbra ipsius, et opera- torium Spiritus sancti. Vas continens torium Spiritus sancti. Vas continens corporaliter plenitudinem deitatis in Filio corporaliter plenitudinem deitatis in Filio Dei. Miraculum Angelorum. Hortus Dei. Miraculum Angelorum. Hortus omnium aromatum virtutis. Ut merito omnium aromatum virtutis. Ut merito dicatur, Cantic. IV, 12: Hortus conclu- dicatur, Cantic. IV, 12: Hortus conclu- sus. Et, Cantic. VIII, 13: Quæ habitant in sus. Et, Cantic. VIII, 13: Quæ habitant in hortis, amici auscultant. Sic enim vidi- hortis, amici auscultant. Sic enim vidi- mus eam plenam charitate et dilectione mus eam plenam charitate et dilectione in cubilibus et in hortis aromatum, ut in cubilibus et in hortis aromatum, ut merito dicatur paradisus divinarum de- merito dicatur paradisus divinarum de- liciarum. Hic est hortus quem plantavit liciarum. Hic est hortus quem plantavit Dominus in Eden, hoc est, in deli- Dominus in Eden, hoc est, in deli- ciis. Hic est hortus arboribus virtu- ciis. Hic est hortus arboribus virtu- tum consitus, in quem ingressus est tum consitus, in quem ingressus est rex Assuerus³, hoc est, beatus noster rex Assuerus³, hoc est, beatus noster Deus. Deus.

Hæc est terra quæ ad germinandum Hæc est terra quæ ad germinandum Salvatorem Spiritu sancto irroratur. Isa. Salvatorem Spiritu sancto irroratur. Isa. XLV, 8: Rorate, coeli, desuper, et nubes XLV, 8: Rorate, coeli, desuper, et nubes pluant justum aperiatur terra, et ger- pluant justum aperiatur terra, et ger- minet Salvatorem. Psal. LXXXIV, 13: minet Salvatorem. Psal. LXXXIV, 13: Dominus dabit benignitatem, et terra Dominus dabit benignitatem, et terra nostra dabit fructum suum. Fructum, nostra dabit fructum suum. Fructum, inquam, quo Angeli et homines perfruun- inquam, quo Angeli et homines perfruun- tur. Hæc est terra in qua agricola Spiri- tur. Hæc est terra in qua agricola Spiri- tus sanctus exspectat fructum pretiosum: tus sanctus exspectat fructum pretiosum: patienter ferens, donec accipiat tempo- patienter ferens, donec accipiat tempo- runeum et serotinum *. Temporaneum runeum et serotinum *. Temporaneum in conceptu, serotinum in crucis redemp- in conceptu, serotinum in crucis redemp- tione. Psal. xxi, 1: Domini est terra et tione. Psal. xxi, 1: Domini est terra et plenitudo ejus. Terra, inquam, cui be- plenitudo ejus. Terra, inquam, cui be- nedixit Dominus. Terra quæ juxta Apo- nedixit Dominus. Terra quæ juxta Apo-

1 Cf. Joel, 11, 17. 1 Cf. Joel, 11, 17. Cf. Genes. 11, 8. Cf. Genes. 11, 8. 3 Cf. Esther, VII, 7. 3 Cf. Esther, VII, 7.

169 169

stolum, ad Hebræos, VI, 7, accepit bene- stolum, ad Hebræos, VI, 7, accepit bene- dictionem a Deo. dictionem a Deo.

Hic uterus est coccus, quo purpura Hic uterus est coccus, quo purpura summi Regis tota contingitur, in tantum summi Regis tota contingitur, in tantum quod etiam Angeli rubricatam istam pur- quod etiam Angeli rubricatam istam pur- puram mirantur, Isa. LXIII, 2, dicentes: puram mirantur, Isa. LXIII, 2, dicentes: Quare rubrum est indumentum tuum, et Quare rubrum est indumentum tuum, et vestimentum tuum sicut calcantium in vestimentum tuum sicut calcantium in torculari? Hæc est purpura tincta in torculari? Hæc est purpura tincta in canalibus venarum mundissimi sangui- canalibus venarum mundissimi sangui- nis beatæ Virginis: quæ coccus est mun- nis beatæ Virginis: quæ coccus est mun- dissimus, in se gerens ruborem purifi- dissimus, in se gerens ruborem purifi- catum Spiritu sancto, et concipiens catum Spiritu sancto, et concipiens margaritam pretiosam Filium Dei. Unde, margaritam pretiosam Filium Dei. Unde, Exod. xxvII, 6, præcipitur in vestibus Exod. xxvII, 6, præcipitur in vestibus summi Pontificis color esse de cocco summi Pontificis color esse de cocco bis tincto. Quia sicut in serico vel lana bis tincto. Quia sicut in serico vel lana unus color fundatur in alio, ita est in di- unus color fundatur in alio, ita est in di- vinis purpureus color sanguinis: pri- vinis purpureus color sanguinis: pri- mum fundatur in perfecta munditia car- mum fundatur in perfecta munditia car- nis, et consequenter in Spiritus sancti nis, et consequenter in Spiritus sancti purificatione. Cantic. vII, 5: Comæ ca- purificatione. Cantic. vII, 5: Comæ ca- pitis tui sicut purpura regis vincta ca- pitis tui sicut purpura regis vincta ca- nalibus. Coma est Apostolicus cœtus et nalibus. Coma est Apostolicus cœtus et totius Ecclesiæ rubricatus sanguine Chri- totius Ecclesiæ rubricatus sanguine Chri- sti dependens a capite rubricato, quod sti dependens a capite rubricato, quod est Christus. Et ideo clamat sponsa in est Christus. Et ideo clamat sponsa in Canticis, v, 10: Dilectus meus candidus Canticis, v, 10: Dilectus meus candidus et rubicundus electus ex millibus. Est et rubicundus electus ex millibus. Est enim, ut dicitur, Sapient. VII, 26, candor enim, ut dicitur, Sapient. VII, 26, candor lucis æternæ. Rubricatus purpureo san- lucis æternæ. Rubricatus purpureo san- guine Virginis, quo Verbum æternum guine Virginis, quo Verbum æternum caro factum est, et habitavit in nobis ". caro factum est, et habitavit in nobis ". Sic ergo est « beatus venter » Sic ergo est « beatus venter »

« Qui te portavit, » « Qui te portavit, »

O Christe. Portavit autem Virgo mater O Christe. Portavit autem Virgo mater infantem. Portavit et Simeon senex, infantem. Portavit et Simeon senex, quando eum suscepit in ulnas. Portavit et quando eum suscepit in ulnas. Portavit et crux morientem. Et (sicut dicunt aliqui) crux morientem. Et (sicut dicunt aliqui) portavit et diabolus supra pinnaculum portavit et diabolus supra pinnaculum templi. Portavit et Joseph ab Arimathæa templi. Portavit et Joseph ab Arimathæa de cruce in sepulcrum. Portaverunt multi de cruce in sepulcrum. Portaverunt multi utriusque sexus parvulum Jesum, qui utriusque sexus parvulum Jesum, qui

4 Jacob. v. 7. 4 Jacob. v. 7.

5 Joan. 1, 4. 5 Joan. 1, 4.

170 170

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nutricum et gerularum fungebantur offi- nutricum et gerularum fungebantur offi- cio. Sed Virgo mater portavit conceptum, cio. Sed Virgo mater portavit conceptum, de suo sanguine formatum et vegetan- de suo sanguine formatum et vegetan- dum, nutriendum et augendum in utero. dum, nutriendum et augendum in utero. Simeon justus et senex præsentandum et Simeon justus et senex præsentandum et offerendum in templo et sistendum Do- offerendum in templo et sistendum Do- mino. Crux cruciandum et sacrificandum mino. Crux cruciandum et sacrificandum pro populo. Diabolus et membra ejus pro populo. Diabolus et membra ejus tentandum pro virtutis exercitio. Joseph tentandum pro virtutis exercitio. Joseph ab Arimathæa pro sepulturæ officio. ab Arimathæa pro sepulturæ officio. Alii autem vice nutricum et gerularum Alii autem vice nutricum et gerularum ad obsequendum infirmo parvulo. ad obsequendum infirmo parvulo.

In omnibus autem his portationum di- In omnibus autem his portationum di- versitatibus sola Virgo portatum suo in- versitatibus sola Virgo portatum suo in- fudit sanguine et sola crux infusa est fudit sanguine et sola crux infusa est sanguine Crucifixi, sicut dicit Ambro- sanguine Crucifixi, sicut dicit Ambro- sius: sius:

Quem sacer cruor perunxit Quem sacer cruor perunxit Fusus Agni corpore. Fusus Agni corpore.

Propter quod et sola Virgo portans, Propter quod et sola Virgo portans, et sola crux pro sanctitate communicati et sola crux pro sanctitate communicati sanguinis Christi venerantur: Virgo scili- sanguinis Christi venerantur: Virgo scili- cet, sanguine Filium Dei infundens, et cet, sanguine Filium Dei infundens, et crux infusa Christi sanguine. Alii autem crux infusa Christi sanguine. Alii autem portantes vel vituperantur pro malitia portantes vel vituperantur pro malitia voluntatis, vel laudantur pro obsequio voluntatis, vel laudantur pro obsequio pietatis. pietatis.

Portavit ergo Virgo Christum sicut Portavit ergo Virgo Christum sicut arbor fructum, succum ministrans ad arbor fructum, succum ministrans ad fructus formationem, gemmata in fru- fructus formationem, gemmata in fru- ctus conceptionem, florens in fructus ctus conceptionem, florens in fructus promissionem, frondens in fructus defen- promissionem, frondens in fructus defen- sionem, ramos extendens in fructus por- sionem, ramos extendens in fructus por- tationem, soli de coelo se exhibens in tationem, soli de coelo se exhibens in fructus formationem et maturationem. fructus formationem et maturationem. Sic enim unaquæque arbor de fructu suo Sic enim unaquæque arbor de fructu suo cognoscitur 1. cognoscitur 1.

Virgo enim beata arbor est virens vir- Virgo enim beata arbor est virens vir- tute plantata secus decursus aquarum, tute plantata secus decursus aquarum, hoc est, rivos uberrimos donorum Spiri- hoc est, rivos uberrimos donorum Spiri- tus sancti, consolationum, et gratiarum. tus sancti, consolationum, et gratiarum. Jerem. xvit, 8: Erit quasi lignum quod Jerem. xvit, 8: Erit quasi lignum quod transplantatur super aquas, quod ad transplantatur super aquas, quod ad humorem mittit radices suas: et non ti- humorem mittit radices suas: et non ti-

1 Matth. XII, 33: Ex fructu arbor agnoscitur. 1 Matth. XII, 33: Ex fructu arbor agnoscitur. 2 Luc 1, 34. 2 Luc 1, 34.

mebit cum venerit æstus. Et erit folium mebit cum venerit æstus. Et erit folium ejus viride, et in tempore siccitatis non ejus viride, et in tempore siccitatis non erit sollicitum, nec aliquando desinet fa- erit sollicitum, nec aliquando desinet fa- cere fructum. cere fructum.

Portat autem fructum dependentem a Portat autem fructum dependentem a sanctis visceribus Virginis. Unde cantat sanctis visceribus Virginis. Unde cantat Ecclesia, quod « beata est mater, cujus Ecclesia, quod « beata est mater, cujus « viscera meruerunt portare Christum « viscera meruerunt portare Christum « Dominum. » Et pendenti a visceribus, « Dominum. » Et pendenti a visceribus, sacro sancti sanguinis sui (ad formatio- sacro sancti sanguinis sui (ad formatio- nem et nutrimentum et augmentum) sub- nem et nutrimentum et augmentum) sub- ministravit succum. Psal. 1, 3: Erit ministravit succum. Psal. 1, 3: Erit tamquam lignum quod plantatum est tamquam lignum quod plantatum est secus decursus aquarum, quod fructum secus decursus aquarum, quod fructum suum dabit in tempore suo. suum dabit in tempore suo.

Hæc fuit geminata conceptione, stans Hæc fuit geminata conceptione, stans onerata nobili onere, utero tumente, et onerata nobili onere, utero tumente, et pomis mamillarum modico tumore pro- pomis mamillarum modico tumore pro- rumpentibus, et jam per modum gem- rumpentibus, et jam per modum gem- narum conceptum demonstrantibus pie- narum conceptum demonstrantibus pie- tatis humorem. In cujus figura, Numer. tatis humorem. In cujus figura, Numer. XVII, 8, dicitur: Turgentibus quasi gem- XVII, 8, dicitur: Turgentibus quasi gem- mis eruperant flores, qui, quasi foliis di- mis eruperant flores, qui, quasi foliis di- latatis, in amygdalas deformati sunt. latatis, in amygdalas deformati sunt. Flores enim sunt sacri fructus, promissio- Flores enim sunt sacri fructus, promissio- nes in quibusdam divinorum florum ar- nes in quibusdam divinorum florum ar- gumentis: in angelica salutatione, sancti gumentis: in angelica salutatione, sancti Spiritus superventione, virtutis Altissimi Spiritus superventione, virtutis Altissimi obumbratione in quibus salus nostra obumbratione in quibus salus nostra floruit, quando prope fuit salus nostra. floruit, quando prope fuit salus nostra. Ezechiel. xxxvI, 8: Vos, montes Israel, Ezechiel. xxxvI, 8: Vos, montes Israel, ramos vestros germinetis, et fructum ve- ramos vestros germinetis, et fructum ve- strum afferatis populo meo Israel. strum afferatis populo meo Israel.

Fronduit autem Virgo beata saluta- Fronduit autem Virgo beata saluta- rium verborum emissione: de modi in- rium verborum emissione: de modi in- quisitione, cum dixit: Quomodo fiet quisitione, cum dixit: Quomodo fiet istud? De sui consensus expressione, istud? De sui consensus expressione, cum adjunxit: Ecce ancilla Domini, cum adjunxit: Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum 3. De fiat mihi secundum verbum tuum 3. De pacis eulogio, cum Elisabeth salutavit. pacis eulogio, cum Elisabeth salutavit. De gratiarum actione, cum intulit: Ma- De gratiarum actione, cum intulit: Ma- gnificat anima mea·Dominum *. Ut vere gnificat anima mea·Dominum *. Ut vere dicatur de ea illud Osee, x, 1: Vitis dicatur de ea illud Osee, x, 1: Vitis frondosa Israel, fructus adæquatus est frondosa Israel, fructus adæquatus est ei. Hæc enim omnia folia fructum co- ei. Hæc enim omnia folia fructum co- operiunt et defendunt ne inarescat. Quia operiunt et defendunt ne inarescat. Quia

3 Ibidem, y. 38. 3 Ibidem, y. 38. 4 Ibidem, ŷ. 46. 4 Ibidem, ŷ. 46.

: :

IN EVANG. LUCÆ, XI-27. IN EVANG. LUCÆ, XI-27.

omnia aut sunt ad instructionem pru- omnia aut sunt ad instructionem pru- dentiae vel ad humilitatis et fidei ex- dentiae vel ad humilitatis et fidei ex- pressionem vel ad proximi benevolen- pressionem vel ad proximi benevolen- tiam vel ad gratiarum actionem et lau- tiam vel ad gratiarum actionem et lau- dem. Unde merito dicitur in Psalmo dem. Unde merito dicitur in Psalmo 1, 3: 1, 3: Folium ejus non defluet, et omnia quæ- Folium ejus non defluet, et omnia quæ- cumque faciet prosperabuntur. Et, Eze- cumque faciet prosperabuntur. Et, Eze- chiel. XLVI, 12: Folia ejus proficiunt chiel. XLVI, 12: Folia ejus proficiunt add medicinam. add medicinam.

Hæc ramos expandit ad omnes, dila- Hæc ramos expandit ad omnes, dila- tata latitudine charitatis, fructum suum tata latitudine charitatis, fructum suum porrigens omnibus. Eccli. xxiv, 22: Ra- porrigens omnibus. Eccli. xxiv, 22: Ra- mi mei honoris et gratiæ. Daniel. IV, 9, mi mei honoris et gratiæ. Daniel. IV, 9, volucres coeli requieverunt in ramis ejus, volucres coeli requieverunt in ramis ejus, hoc est, animæ Sanctorum pennatæ vir- hoc est, animæ Sanctorum pennatæ vir- tutibus in ramis beatæ Virginis quibus tutibus in ramis beatæ Virginis quibus fructum porrigit requiescunt. fructum porrigit requiescunt.

Sic ergo « Beatus venter qui te, » Sic ergo « Beatus venter qui te, » >ic, Christe, « portavit. » Et hanc qui- >ic, Christe, « portavit. » Et hanc qui- dem singulariter habuit beatitudinem. dem singulariter habuit beatitudinem.

In cruce autem portatus, de Virgine In cruce autem portatus, de Virgine cruorem acceptum refudit. Ut omnes cruorem acceptum refudit. Ut omnes cruci se exhibentes, et stigmata Crucifixi cruci se exhibentes, et stigmata Crucifixi in corpore suo portantes, eodem cruore in corpore suo portantes, eodem cruore sanctificentur. Propter quod dicitur, ad sanctificentur. Propter quod dicitur, ad Galat. vi, 14, in persona redemptorum : Galat. vi, 14, in persona redemptorum : Mihi absit gloriari nisi in cruce Domini Mihi absit gloriari nisi in cruce Domini nostri Jesu Christi, per quem mihi mun- nostri Jesu Christi, per quem mihi mun- dus crucifixus est, et ego mundo. Totum dus crucifixus est, et ego mundo. Totum enim de mundo triumphavit, quod cruci enim de mundo triumphavit, quod cruci est affixum. Mundus ergo per hoc quod est affixum. Mundus ergo per hoc quod do mundo est in nobis (quod, ut dicitur, do mundo est in nobis (quod, ut dicitur, | Canon. Joannis, 11, 16, concupiscentia | Canon. Joannis, 11, 16, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum, carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vitæ) cruci affixum est ut spi- et superbia vitæ) cruci affixum est ut spi- ritus et mortuum, vivens in cruce, Deo ritus et mortuum, vivens in cruce, Deo vivat dicente Apostolo, ad Galat. 11, 19: vivat dicente Apostolo, ad Galat. 11, 19: Ut Deo vivam, Christo confixus sum Ut Deo vivam, Christo confixus sum cruci. Ibi ergo cruore Christi infusi san- cruci. Ibi ergo cruore Christi infusi san- ctificati, Apocal. VII, 14: Laverunt stolas ctificati, Apocal. VII, 14: Laverunt stolas suas in sanguine Agni. Sic ergo in visce- suas in sanguine Agni. Sic ergo in visce- ribus portantes Christum humore pietatis ribus portantes Christum humore pietatis infundunt. Portantes autem in cruce, infundunt. Portantes autem in cruce, cruore Christi infunduntur et sanctifi- cruore Christi infunduntur et sanctifi- cantur. cantur.

Portantes autem Christum in debilibus Portantes autem Christum in debilibus membris ipsius Christi, Christo miseri- membris ipsius Christi, Christo miseri- cordiam impendunt. Matth. xxv, 40 : cordiam impendunt. Matth. xxv, 40 : Quamdiu fecistis uni ex meis minimis Quamdiu fecistis uni ex meis minimis

171 171

his fratribus, mihi fecistis. Ad Roman. his fratribus, mihi fecistis. Ad Roman. xv, 1: Debemus nos firmiores imbecilli- xv, 1: Debemus nos firmiores imbecilli- tates infirmorum sustinere, et non nobis tates infirmorum sustinere, et non nobis placere. placere.

Portantes autem Jesum crucifixum ad Portantes autem Jesum crucifixum ad sepulcrum, sunt qui Christum ad occul- sepulcrum, sunt qui Christum ad occul- tum divinæ quietis abscondunt. Ad Co- tum divinæ quietis abscondunt. Ad Co- loss. III, 3: Mortui estis, et vita vestra loss. III, 3: Mortui estis, et vita vestra est abscondita cum Christo in Deo. Psal. est abscondita cum Christo in Deo. Psal. XXX, XXX, 21 Abscondes eos in abscondito fa- 21 Abscondes eos in abscondito fa- cici tuæ a conturbatione hominum. Isa. cici tuæ a conturbatione hominum. Isa. X1, 10: Erit sepulcrum ejus gloriosum. X1, 10: Erit sepulcrum ejus gloriosum.

Portantes autem Christum ad illece- Portantes autem Christum ad illece- bras tentationum cum Satana merentur bras tentationum cum Satana merentur in barathrum præcipitationem. Matth. in barathrum præcipitationem. Matth. Iv, 7: Vade, Satana: non tentabis Do- Iv, 7: Vade, Satana: non tentabis Do- minum Deum tuum. Psal. xciv, 11: Qui- minum Deum tuum. Psal. xciv, 11: Qui- bus juravi in ira mea, si introibunt in re- bus juravi in ira mea, si introibunt in re- quiem meam. Hic enim juravit tentanti- quiem meam. Hic enim juravit tentanti- et portantibus ad delectabilia et portantibus ad delectabilia tentationum. Non sic autem portavit tentationum. Non sic autem portavit Virgo beata. Virgo beata.

bus eum, bus eum,

Et ideo, «Beatus venter qui te porta- Et ideo, «Beatus venter qui te porta- vit, » vit, »

ris. ris.

« Et ubera quæ suxisti. » « Et ubera quæ suxisti. »

Ecce secunda pars laudis hujus mulie- Ecce secunda pars laudis hujus mulie-

Laudat in matre membra quæ nutri- Laudat in matre membra quæ nutri- mentum ministraverunt. Ubera autem ab mentum ministraverunt. Ubera autem ab ubertate dicta sunt: co quod ubertim ubertate dicta sunt: co quod ubertim fundunt lac dulcedinis conceptæ. Ubera fundunt lac dulcedinis conceptæ. Ubera autem de coelo plena laudat: et ideo in- autem de coelo plena laudat: et ideo in- deficientem ministrantia ubertatem. Can- deficientem ministrantia ubertatem. Can- tic. VIII, 8: Soror nostra parva est, et tic. VIII, 8: Soror nostra parva est, et ubera non habet, fracta libidine: sed ha- ubera non habet, fracta libidine: sed ha- bet ubera de cœlo, rorem pietatis et dul- bet ubera de cœlo, rorem pietatis et dul- cedinis concipientia, et ubera profunden- cedinis concipientia, et ubera profunden- tia liquorem ad Christi nutrimentum mi- tia liquorem ad Christi nutrimentum mi- nistratum. Et quis crederet ubertatem nistratum. Et quis crederet ubertatem esse in Virginis ubere nisi de coelo minis- esse in Virginis ubere nisi de coelo minis- tratam? Genes. XXI, 7: Quis auditurum tratam? Genes. XXI, 7: Quis auditurum crederet Abraham quod Sara lactaret crederet Abraham quod Sara lactaret filium, quem peperit ei jam seni ? Sara, filium, quem peperit ei jam seni ? Sara, inquam, princeps Virgo Maria lactat inquam, princeps Virgo Maria lactat filium magno Patriarchæ patri multarum filium magno Patriarchæ patri multarum Gentium, quem peperit ei ad virtutem Gentium, quem peperit ei ad virtutem ejus demonstrandam jam seni in fine ejus demonstrandam jam seni in fine