IN EVANG. LUCÆ, XI-17, 18, 19, 20. IN EVANG. LUCÆ, XI-17, 18, 19, 20.

Macrificia. Elias etiam ignem dejecit de Macrificia. Elias etiam ignem dejecit de clo bis, qui combussit duos quinqua- clo bis, qui combussit duos quinqua- genarios principes cum quinquaginta genarios principes cum quinquaginta suis qui erant cum eo 2. Similiter autem suis qui erant cum eo 2. Similiter autem rationes sacerdotum Jonatha inchoante, rationes sacerdotum Jonatha inchoante, cateris autem respondentibus, descendit cateris autem respondentibus, descendit ignis super sacrificia ³. ignis super sacrificia ³.

Ita igitur tentantes, « signum de cœlo Ita igitur tentantes, « signum de cœlo quærebant ab eo, » tamquam non et illa quærebant ab eo, » tamquam non et illa calumniari possent, dicentes ex variis calumniari possent, dicentes ex variis meris passionibus ea accidisse. Calumnia- meris passionibus ea accidisse. Calumnia- tor enim veritatis non cogitat quid dicat, tor enim veritatis non cogitat quid dicat, dummodo contradicens veritati calum- dummodo contradicens veritati calum- niam imponat. Joan. vi, 30 et 31: Quod niam imponat. Joan. vi, 30 et 31: Quod In facis signum, ut videamus, et creda- In facis signum, ut videamus, et creda- mus tibi? Quid operaris ? Patres nostri mus tibi? Quid operaris ? Patres nostri manducaverunt manna in deserto. Manna manducaverunt manna in deserto. Manna autem etiam de cœlo descendit. autem etiam de cœlo descendit.

" "

147 147

Homo videt ea quæ parent, Dominus au- Homo videt ea quæ parent, Dominus au- tem intuetur cor. I Paralip. xxvIII, 9: tem intuetur cor. I Paralip. xxvIII, 9: Omnia corda scrutatur Dominus, et Omnia corda scrutatur Dominus, et universas mentium cogitationes intelli- universas mentium cogitationes intelli- git. Psal. xcш, 11 : Dominus scit cogi- git. Psal. xcш, 11 : Dominus scit cogi- tationes hominum quoniam vanæ sunt. tationes hominum quoniam vanæ sunt. Isa. 1, 16: Auferte malum cogitationum Isa. 1, 16: Auferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis. vestrarum ab oculis meis.

« Dixit eis. » Ex hoc patet quod in « Dixit eis. » Ex hoc patet quod in cordibus suis ista dixerunt, Psal. LII, 1: cordibus suis ista dixerunt, Psal. LII, 1: Dixit insipiens in corde suo: Non est Dixit insipiens in corde suo: Non est Deus. Deus.

Dixit autem ipsis respondendo: Dixit autem ipsis respondendo:

« Omne regnum in seipsum divi- « Omne regnum in seipsum divi- sum desolabitur, et domus supra do- sum desolabitur, et domus supra do- mum cadet. mum cadet.

Si autem et Satanas in seipsum di- Si autem et Satanas in seipsum di-

Ipse autem ut vidit cogitationes visus est, quomodo stabit regnum Ipse autem ut vidit cogitationes visus est, quomodo stabit regnum corum, dixit eis. » corum, dixit eis. »

ic incipit calumniantium confutatio ic incipit calumniantium confutatio et virtutis divinæ demonstratio. et virtutis divinæ demonstratio.

Facit autem duo. Primo enim Evan- Facit autem duo. Primo enim Evan- gelista ostendit Christo virtutem divinam gelista ostendit Christo virtutem divinam messe, per quam est omnisciens. Deinde, messe, per quam est omnisciens. Deinde, inducit rationes mendacium confutantes, inducit rationes mendacium confutantes, et veritatem demonstrantes. et veritatem demonstrantes.

Primum horum dicit : « Ipse autem, » Primum horum dicit : « Ipse autem, » Jesus. Ad Coloss. 11, 3: In quo sunt om- Jesus. Ad Coloss. 11, 3: In quo sunt om- nes thesauri sapientiæ et scientiæ abs- nes thesauri sapientiæ et scientiæ abs- conditi. conditi.

4 4

« Ipse » ergo, qui est in sinu Patris * : « Ipse » ergo, qui est in sinu Patris * : qui omnia secreta Patris scrutatus est et qui omnia secreta Patris scrutatus est et novit, Matth. x1, 27: Nemo Patrem novit novit, Matth. x1, 27: Nemo Patrem novit misi Filius 5. misi Filius 5.

Ergo unigenitus Dei cui nihil est abs- Ergo unigenitus Dei cui nihil est abs- conditum, « ut vidit cogitationes eo- conditum, « ut vidit cogitationes eo- rum, » quas solus novit Deus. Jerem. rum, » quas solus novit Deus. Jerem. ww, 9 Pravum est cor omnium, et in- ww, 9 Pravum est cor omnium, et in- wrutabile, quis cognoscet illud ? Nemo wrutabile, quis cognoscet illud ? Nemo misi solus Deus. Psal. vII, 10: Scrutans misi solus Deus. Psal. vII, 10: Scrutans orila et renes Deus. I Reg. xv1, 7: orila et renes Deus. I Reg. xv1, 7:

: :

(f. III Reg. XVIII, 38. (f. III Reg. XVIII, 38. Cf. IV Reg. 1, 10 et 12. Cf. IV Reg. 1, 10 et 12. f. II Machab. 1, 22 et 23. f. II Machab. 1, 22 et 23.

ejus? quia dicitis in Beelzebub me ejus? quia dicitis in Beelzebub me ejicere dæmonia. ejicere dæmonia.

Si autem ego in Beelzebub ejicio Si autem ego in Beelzebub ejicio dæmonia, filii vestri in quo ejiciunt ? dæmonia, filii vestri in quo ejiciunt ? Ideo ipsi judices vestri erunt. Ideo ipsi judices vestri erunt.

Porro si in digito Dei ejicio dæmo- Porro si in digito Dei ejicio dæmo- nia, profecto pervenit in vos regnum nia, profecto pervenit in vos regnum Dei. » Dei. »

Hic ponit rationes mendacium et blas- Hic ponit rationes mendacium et blas- phemiam confutantes, et veritatem de- phemiam confutantes, et veritatem de-

monstrantes. monstrantes.

Ponit autem primo rationes dedu- Ponit autem primo rationes dedu- centes ad impossibile, eo quod contra centes ad impossibile, eo quod contra adversarios veritatis disputat, procedens adversarios veritatis disputat, procedens ex falsis datis ab ipsis. In tali enim dis- ex falsis datis ab ipsis. In tali enim dis- putatione ratio ad impossibile prior est, putatione ratio ad impossibile prior est, quam ratio veritatis ostensiva. Secundo quam ratio veritatis ostensiva. Secundo autem ponit rationes ostensivas. autem ponit rationes ostensivas.

Disputando autem ad impossibile, pro- Disputando autem ad impossibile, pro- cedit super quadam divisione secundunt cedit super quadam divisione secundunt expositionem Glossæ,sic: Aut ejicio dæ- expositionem Glossæ,sic: Aut ejicio dæ- monia in Beelzebub aut in demonstra- monia in Beelzebub aut in demonstra-

4 Joan. 1, 18. 4 Joan. 1, 18.

5 Cf. Luc. x, 22. 5 Cf. Luc. x, 22.

18 18

19 19

20 20

148 148

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tione divinis piritus et virtutis. Si quidem tione divinis piritus et virtutis. Si quidem ejicio in Beelzebub sequitur inconve- ejicio in Beelzebub sequitur inconve- niens, quod regnum ejus desolabitur, et niens, quod regnum ejus desolabitur, et quod filii vestri in eodem ejiciunt dæmo- quod filii vestri in eodem ejiciunt dæmo- nia ergo non ejicio in Beelzebub. Igitur nia ergo non ejicio in Beelzebub. Igitur altera pars divisionis est vera, quod eji- altera pars divisionis est vera, quod eji- cio in demonstratione virtutis Dei et Spi- cio in demonstratione virtutis Dei et Spi- ritus sancti. Et tunc sequitur, quod non ritus sancti. Et tunc sequitur, quod non regnum Beelzebub quod destruo, sed regnum Beelzebub quod destruo, sed regnum Dei quod construo, « pervenit in regnum Dei quod construo, « pervenit in vos. » Et hoc est quod arguere intendit. vos. » Et hoc est quod arguere intendit.

Duas autem rationes inducit, quibus Duas autem rationes inducit, quibus ad inconveniens primam partem divisio- ad inconveniens primam partem divisio- nis deducit. nis deducit.

In prima ratione universaliter propo- In prima ratione universaliter propo- nit causam destructionis omnis regni : et nit causam destructionis omnis regni : et est propositio civilis. Secundo, assumit est propositio civilis. Secundo, assumit causam desolationis regni Satanæ. Tertio, causam desolationis regni Satanæ. Tertio, conclusionem propositi innuit temperans conclusionem propositi innuit temperans conclusionem, in hoc quod per modum conclusionem, in hoc quod per modum interrogationis eam inducit, et non per interrogationis eam inducit, et non per modum illationis, cum tamen adversa- modum illationis, cum tamen adversa- rius obligatus sit ex contextione syllogi- rius obligatus sit ex contextione syllogi- stica præmissa. stica præmissa.

Proponens autem universaliter in om- Proponens autem universaliter in om- nis regni coruptione, dicit : nis regni coruptione, dicit :

<< Omne regnum in seipsum, << Omne regnum in seipsum,

» »

Hoc est, contra seipsum « divisum, de- Hoc est, contra seipsum « divisum, de- solabitur. » Regnum enim, ut sæpius solabitur. » Regnum enim, ut sæpius diximus, est ordinata et completa pote- diximus, est ordinata et completa pote- stas ad unum in essentialibus, et potesta- stas ad unum in essentialibus, et potesta- tivis, et operationibus perfecta. Cujus tivis, et operationibus perfecta. Cujus corruptio divisio est ordinatorum ad corruptio divisio est ordinatorum ad unum quod contra se invicem, et unum quod contra se invicem, et contra eum ad quem ordinantur divi- contra eum ad quem ordinantur divi- duntur. Corruptione autem facta in par- duntur. Corruptione autem facta in par- tibus ordinatis ad unum, necesse est tibus ordinatis ad unum, necesse est quod desoletur totum. Unde, Isa. 1, 5, quod desoletur totum. Unde, Isa. 1, 5,

cum cum

diceretur: Tumultuabitur puer diceretur: Tumultuabitur puer contra senem, et ignobilis contra nobi- contra senem, et ignobilis contra nobi- lem. In quo notatur illius regni in seip- lem. In quo notatur illius regni in seip- sum divisio. Post pauca subjungitur, sum divisio. Post pauca subjungitur, y. 8 Ruit Jerusalem, et Judas concidit: y. 8 Ruit Jerusalem, et Judas concidit: quia lingua eorum, et adinventiones eo- quia lingua eorum, et adinventiones eo- rum contra Dominum. Finem etiam rum contra Dominum. Finem etiam mundi et casum declarans Dominus per mundi et casum declarans Dominus per signa præcedentia, Matth. xxiv, 7, et signa præcedentia, Matth. xxiv, 7, et

Luc. xxi, 10, dicit: Surget gens contra Luc. xxi, 10, dicit: Surget gens contra gentem, et regnum adversus regnum. gentem, et regnum adversus regnum. Et per divisionem vult ostendere regni Et per divisionem vult ostendere regni ruinam et casum. II Paralip. xx, 23: ruinam et casum. II Paralip. xx, 23: Filii in semetipsos versi, mutuis conci- Filii in semetipsos versi, mutuis conci- dere vulneribus. Matth. XII, 25: Omne dere vulneribus. Matth. XII, 25: Omne regnum divisum contra se, desolabitur: regnum divisum contra se, desolabitur: et omnis civitas, vel domus divisa contra et omnis civitas, vel domus divisa contra se, non stabit. se, non stabit.

« Et domus supra domum cadet. » « Et domus supra domum cadet. »

Signum est desolationis. Domus au- Signum est desolationis. Domus au- tem dicitur familia. Sicut domus Jacob, tem dicitur familia. Sicut domus Jacob, et domus Levi, et domus Aaron, familiæ et domus Levi, et domus Aaron, familiæ tales et parentelæ ruunt et tunc regni tales et parentelæ ruunt et tunc regni est desolatio. Isa. XXIV, 4 et 5: Defluxit est desolatio. Isa. XXIV, 4 et 5: Defluxit orbis, infirmata est altitudo virorum orbis, infirmata est altitudo virorum terræ. Et terra infecta est ab habitatori- terræ. Et terra infecta est ab habitatori- bus suis. Altitudo virorum dicitur hic, bus suis. Altitudo virorum dicitur hic, altorum sanguine progenies. Et quando altorum sanguine progenies. Et quando illæ in se dividuntur, tunc cadit domus illæ in se dividuntur, tunc cadit domus supra domum. Isa. xxi, 9: Scissuras ci- supra domum. Isa. xxi, 9: Scissuras ci- vitatis David videbitis, quia multiplica- vitatis David videbitis, quia multiplica-

tæ sunt. tæ sunt.

« Si autem et Satanas, etc. » « Si autem et Satanas, etc. »

Assumptio in regno Satanæ, qui ad- Assumptio in regno Satanæ, qui ad- versarius interpretatur: quia omni bono versarius interpretatur: quia omni bono et omni bonæ ordinationi adversatur, et et omni bonæ ordinationi adversatur, et maxime ordinationi factæ per Christum. maxime ordinationi factæ per Christum. Matth. IV, Matth. IV, 10, 7. Vade, Satana : Scrip- 10, 7. Vade, Satana : Scrip- tum est enim : Non tentabis Dominum tum est enim : Non tentabis Dominum Deum tuum. Deum tuum.

« In seipsum, » hoc est, contra seip- « In seipsum, » hoc est, contra seip- sum « divisus est, » in multitudine po- sum « divisus est, » in multitudine po- testatum et ministrorum regni sui, sicut testatum et ministrorum regni sui, sicut vos dicitis. Quamvis enim mali semper vos dicitis. Quamvis enim mali semper divisi sint, et nihil habeant veræ unionis: divisi sint, et nihil habeant veræ unionis: sicut, Judicum, xv, 4 et 5, dicitur, quod sicut, Judicum, xv, 4 et 5, dicitur, quod vulpes Samsonis capita habebant divisa, vulpes Samsonis capita habebant divisa, et caudas colligatas: tamen in intentione et caudas colligatas: tamen in intentione nocendi conveniunt : et nisi ad illam nocendi conveniunt : et nisi ad illam ordinent actus suos, ad perfectionem no- ordinent actus suos, ad perfectionem no- cumenti non proficiunt. Quando autem cumenti non proficiunt. Quando autem concordant in unum, tunc ad perfectio- concordant in unum, tunc ad perfectio- nem mali intenti proficiunt. II ad Timoth. nem mali intenti proficiunt. II ad Timoth. III, 13: Mali homines..., proficient in III, 13: Mali homines..., proficient in

IN EVANG. LUCÆ, X1-18, 19, 20. IN EVANG. LUCÆ, X1-18, 19, 20.

pejus, errantes, et in errorem mittentes. pejus, errantes, et in errorem mittentes. Propter quod dicit Philosophus, quod Propter quod dicit Philosophus, quod bonum et finis cujuslibet regni est sicut bonum et finis cujuslibet regni est sicut induce exercitus, in quo sibi quilibet induce exercitus, in quo sibi quilibet secundum suum officium ad victoriam secundum suum officium ad victoriam cooperatur et quando ad multa tendunt cooperatur et quando ad multa tendunt in seipsos divisi, tunc destruitur victoria. in seipsos divisi, tunc destruitur victoria. Proverb. xxvIII, 2: Propter peccata ter- Proverb. xxvIII, 2: Propter peccata ter-

multi principes ejus, hoc est, ad multi principes ejus, hoc est, ad multa tendentes. Et cum destruendum multa tendentes. Et cum destruendum esset regnum Alexandri Macedonis, di- esset regnum Alexandri Macedonis, di- visio fuit causa destructionis. I Machab. visio fuit causa destructionis. I Machab.

" "

, 7 et seq. Divisit Alexander pueris , 7 et seq. Divisit Alexander pueris suis nobilibus regnum suum, cum adhuc suis nobilibus regnum suum, cum adhuc riveret... Et obtinuerunt pueri ejus re- riveret... Et obtinuerunt pueri ejus re- qnum, unusquisque in loco suo: et im- qnum, unusquisque in loco suo: et im- posuerunt omnes sibi diademata post posuerunt omnes sibi diademata post mortem ejus, et filii eorum post eos an- mortem ejus, et filii eorum post eos an- mis multis, et multiplicata sunt mala mis multis, et multiplicata sunt mala in terra. Osee, x, 2: Divisum est cor in terra. Osee, x, 2: Divisum est cor coum, nunc interibunt. coum, nunc interibunt.

# #

« Si autem Satanas in seipsum divi- « Si autem Satanas in seipsum divi- us est, » cum divisio, sicut probatum us est, » cum divisio, sicut probatum st, sit tota et sola causa desolationis, st, sit tota et sola causa desolationis, quomodo stabit, » hoc est, stare pote- quomodo stabit, » hoc est, stare pote- rit, regnum ipsius? » Temperat con- rit, regnum ipsius? » Temperat con- clusionem in modum quæstionis : ne clusionem in modum quæstionis : ne aperte concludens, nimis videantur con- aperte concludens, nimis videantur con- fusi adversarii veritatis. I ad Corinth. IV, fusi adversarii veritatis. I ad Corinth. IV, 11 Non ut confundam vos, hæc scribo, 11 Non ut confundam vos, hæc scribo, se ut filios meos charissimos moneo. se ut filios meos charissimos moneo. Unde per quæstionem excitat ut ipsi in Unde per quæstionem excitat ut ipsi in sensum redeant veritatis. Ac si dicat il- sensum redeant veritatis. Ac si dicat il- lud Isaiæ, XLV1, 8: Redite, prævaricato- lud Isaiæ, XLV1, 8: Redite, prævaricato- rs, ad cor. rs, ad cor.

« Quia dicitis. » « Quia dicitis. »

Confirmatio est assumptæ propositio- Confirmatio est assumptæ propositio- mis, assertive pronuntiando : « Quia di- mis, assertive pronuntiando : « Quia di- tis in Beelzebub, » hoc est, in virtute tis in Beelzebub, » hoc est, in virtute et potestate Beelzebub, « Me ejicere dæ- et potestate Beelzebub, « Me ejicere dæ- monia. » Ex quo dicto sequitur Satanam monia. » Ex quo dicto sequitur Satanam in seipsum divisum esse. in seipsum divisum esse.

Attende autem, quod regnum diaboli Attende autem, quod regnum diaboli non proprie regnum vocatur: quia re- non proprie regnum vocatur: quia re- gnum est in ordine boni regiminis ad gnum est in ordine boni regiminis ad utilitatem populi qui regitur ordinatum. utilitatem populi qui regitur ordinatum. Quod non est regnum dæmonum, quod Quod non est regnum dæmonum, quod

149 149

potius ordinatum est ad nocumentum. potius ordinatum est ad nocumentum. Et hoc est corruptio regni quæ proprie Et hoc est corruptio regni quæ proprie vocatur tyrannis et rex sic principans vocatur tyrannis et rex sic principans vocatur tyrannus. Sed propter similitu- vocatur tyrannus. Sed propter similitu- dinem obediendi ad unum, et sub uno, dinem obediendi ad unum, et sub uno, vocatur regnum. Isa. XIX, 4: Tradam vocatur regnum. Isa. XIX, 4: Tradam Ægyptum in manu dominorum crude- Ægyptum in manu dominorum crude- lium et rex fortis dominabitur eorum. lium et rex fortis dominabitur eorum. Hoc regnum est Chaldæorum (qui fero- Hoc regnum est Chaldæorum (qui fero- ces interpretantur) quod venit dissipare ces interpretantur) quod venit dissipare optimus Rex noster Christus. Isa. XLVII, optimus Rex noster Christus. Isa. XLVII,

1 1

Non est solium filiæ Chaldæorum. Non est solium filiæ Chaldæorum. Et infra, ibidem, y. 5: Sede tacens, et Et infra, ibidem, y. 5: Sede tacens, et intra in tenebras, filia Chaldæorum : quia intra in tenebras, filia Chaldæorum : quia non vocaberis ultra domina regnorum. non vocaberis ultra domina regnorum. Et quod sic virtute regni summi cœle- Et quod sic virtute regni summi cœle- stis (quod construit Christus) destruatur stis (quod construit Christus) destruatur regnum diaboli, intendit hic probare. regnum diaboli, intendit hic probare. Luc. 1, 32 et 33: Regnabit in domo Ja- Luc. 1, 32 et 33: Regnabit in domo Ja- cob in æternum et regni ejus non erit cob in æternum et regni ejus non erit finis. finis.

« Si autem ego in Beelzebub ejicio « Si autem ego in Beelzebub ejicio dæmonia. » dæmonia. »

Secunda ratio est deducens ad incon- Secunda ratio est deducens ad incon- veniens, et fundatur super hoc, quod est veniens, et fundatur super hoc, quod est ecclesiasticum et sacramentale princi- ecclesiasticum et sacramentale princi- pium, quo utuntur et Necromantici, et pium, quo utuntur et Necromantici, et Ecclesiastici quia unius invocationis Ecclesiastici quia unius invocationis una est operatio. Filii autem eorum vel una est operatio. Filii autem eorum vel fuerunt Apostoli, qui (sicut supra, x, 5 fuerunt Apostoli, qui (sicut supra, x, 5 et seq., legitur) missi expellebant dæmo- et seq., legitur) missi expellebant dæmo- nes vel alii discipuli, qui reversi ad nes vel alii discipuli, qui reversi ad Christum, Luc. x, 17, dixerunt : Domine, Christum, Luc. x, 17, dixerunt : Domine, etiam dæmonia subjiciuntur nobis in etiam dæmonia subjiciuntur nobis in nomine tuo vel fuerunt etiam illi, qui nomine tuo vel fuerunt etiam illi, qui Christum non sequentes tamen in nomi- Christum non sequentes tamen in nomi- ne Christi etiam dæmones ejiciebant, Luc. ne Christi etiam dæmones ejiciebant, Luc. 1x, 49 et 50 Vidimus quemdam in no- 1x, 49 et 50 Vidimus quemdam in no- mine tuo ejicientem dæmonia, et prohi- mine tuo ejicientem dæmonia, et prohi- buimus eum, quia non sequitur nobis- buimus eum, quia non sequitur nobis- cum. Et respondit Christus quod non cum. Et respondit Christus quod non prohiberetur. Act. xix, 13: Adjuro vos prohiberetur. Act. xix, 13: Adjuro vos per Jesum quem Paulus prædicat. Vel, per Jesum quem Paulus prædicat. Vel, sicut dicit quædam Glossa, fuerunt Exor- sicut dicit quædam Glossa, fuerunt Exor- cistæ, qui videntes infirmos jam esse cistæ, qui videntes infirmos jam esse exorcismos Salomonis, adjurare cœpe- exorcismos Salomonis, adjurare cœpe- runt in nomine Christi. Isti ergo sunt runt in nomine Christi. Isti ergo sunt

150 150

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

filii Pharisæorum instructi ab eis, et na- filii Pharisæorum instructi ab eis, et na- ti, et noti, et approbati. Si ergo illi non ti, et noti, et approbati. Si ergo illi non in Beelzebub, sed in virtute divina eji- in Beelzebub, sed in virtute divina eji- ciunt et cum unius invocationis eadem ciunt et cum unius invocationis eadem sit operatio ego in præsentia imperans sit operatio ego in præsentia imperans dæmonibus, ex eadem virtute ejicio. dæmonibus, ex eadem virtute ejicio.

Et hoc est « Si autem ego, » cujus Et hoc est « Si autem ego, » cujus nomen ab aliis invocatur, « in Beelzebub nomen ab aliis invocatur, « in Beelzebub ejicio dæmonia, » non nomen meum, sed ejicio dæmonia, » non nomen meum, sed Beelzebub nomen ab aliis esset invocan- Beelzebub nomen ab aliis esset invocan- dum, «filii vestri, » de quibus dictum dum, «filii vestri, » de quibus dictum est, « in quo ejiciunt? » Iterum tempe- est, « in quo ejiciunt? » Iterum tempe- rat illationem conclusionis in quæstio- rat illationem conclusionis in quæstio- nem ut ad rationem redeant, et consi- nem ut ad rationem redeant, et consi- derent rationis veritatem. Job, vi, 29 et derent rationis veritatem. Job, vi, 29 et 30 Loquentes id quod justum est, judi- 30 Loquentes id quod justum est, judi- cate et non invenietis in lingua mea cate et non invenietis in lingua mea iniquitatem. II ad Corinth. vi, 15 et 16: iniquitatem. II ad Corinth. vi, 15 et 16: Quæ conventio Christi ad Belial?... et Quæ conventio Christi ad Belial?... et qui consensus templo Dei cum idolis? qui consensus templo Dei cum idolis?

« Ideo ipsi judices vestri erunt. » « Ideo ipsi judices vestri erunt. »

Exaggeratio est. Quasi diceret: Quia Exaggeratio est. Quasi diceret: Quia « ipsi » nomen meum invocant dæmones « ipsi » nomen meum invocant dæmones ejiciendo, «ideo, » comparative loquen- ejiciendo, «ideo, » comparative loquen- do, judices vestri erunt. » Ad Roman. do, judices vestri erunt. » Ad Roman. II, 27 Judicabit id quod ex natura est II, 27 Judicabit id quod ex natura est præputium, legem consummans, te, qui præputium, legem consummans, te, qui per litteram et circumcisionem prævari- per litteram et circumcisionem prævari- cator legis es. Isa. XLII, 10: Vos testes cator legis es. Isa. XLII, 10: Vos testes mei, dicit Dominus. mei, dicit Dominus.

Si autem de Apostolis et discipulis in- Si autem de Apostolis et discipulis in- telligitur, tunc est concordia. Matth. XIX, telligitur, tunc est concordia. Matth. XIX, 28: Sedebitis et vos super sedes duodecim, 28: Sedebitis et vos super sedes duodecim, judicantes duodecim tribus Israel. Psal. judicantes duodecim tribus Israel. Psal. CXLIX, 9: Ut faciant in eis judicium con- CXLIX, 9: Ut faciant in eis judicium con- scriptum, gloria hæc est omnibus Sanctis scriptum, gloria hæc est omnibus Sanctis ejus. Glossa quædam arguit ex hac con- ejus. Glossa quædam arguit ex hac con- textione, dicens : « Si omne regnum di- textione, dicens : « Si omne regnum di- visum desolatur, ergo regnum Patris et visum desolatur, ergo regnum Patris et Filii et Spiritus Sancti, quod nulla con- Filii et Spiritus Sancti, quod nulla con- tradictione, nullo impulsu desolatum est, tradictione, nullo impulsu desolatum est, non est divisum : et ideo est æternum. non est divisum : et ideo est æternum. Daniel. 11, 44 Suscitabit Deus cœli re- Daniel. 11, 44 Suscitabit Deus cœli re- gnum, quod in æternum non dissipabi- gnum, quod in æternum non dissipabi- tur. Daniel. vi, 14: Potestas ejus, pote- tur. Daniel. vi, 14: Potestas ejus, pote- stas æterna,quæ non auferetur: et regnum stas æterna,quæ non auferetur: et regnum ejus quod non corrumpetur. ejus quod non corrumpetur.

« Porro si in digito Dei, etc. » « Porro si in digito Dei, etc. »

Acceptio est alterius partis divisionis : Acceptio est alterius partis divisionis : quia jam destructa est prima. quia jam destructa est prima.

Et hoc est « Porro, » hoc est, sed Et hoc est « Porro, » hoc est, sed adversando prædictis quæ ad inconve- adversando prædictis quæ ad inconve- niens deducta sunt, « si in digito Dei, » niens deducta sunt, « si in digito Dei, » hoc est, in demonstratione virtutis Dei et hoc est, in demonstratione virtutis Dei et divini spiritus, « ejicio dæmonia, » divi- divini spiritus, « ejicio dæmonia, » divi- no spiritui et virtuti contraria. Luc. VIII, no spiritui et virtuti contraria. Luc. VIII, 46 Ego novi virtutem de me exiisse. 46 Ego novi virtutem de me exiisse. Exod. vi, 19: Digitus Dei est hic, hoc Exod. vi, 19: Digitus Dei est hic, hoc est, Spiritus et virtutis Dei demonstratio. est, Spiritus et virtutis Dei demonstratio. Matth. XII, 28 Si autem ego in Spiritu Matth. XII, 28 Si autem ego in Spiritu Dei ejicio dæmonia, igitur pervenit in Dei ejicio dæmonia, igitur pervenit in vos regnum Dei. vos regnum Dei.

« Profecto, » hoc est, certe. Et est ad- « Profecto, » hoc est, certe. Et est ad- verbium in virtute conjunctionis illativæ, verbium in virtute conjunctionis illativæ, sive rationalis. sive rationalis.

« Pervenit in vos, » in sensus et corda, « Pervenit in vos, » in sensus et corda, « regnum Dei, » quod destruit regnum « regnum Dei, » quod destruit regnum diaboli. Dicitur autem regnum Dei, po- diaboli. Dicitur autem regnum Dei, po- testas regni Dei vincens contrariam ty- testas regni Dei vincens contrariam ty- rannidem diaboli. Luc. XVII, 21: Regnum rannidem diaboli. Luc. XVII, 21: Regnum Dei intra vos est. Matth. vi, 10: Adve- Dei intra vos est. Matth. vi, 10: Adve- niat regnum tuum. Joan. xvIII, 36: Re- niat regnum tuum. Joan. xvIII, 36: Re- gnum meum non est de hoc mundo. Unde gnum meum non est de hoc mundo. Unde Glossa dicit, quod « ideo quia in Christo Glossa dicit, quod « ideo quia in Christo spem non gerunt, sed in principe dæmo- spem non gerunt, sed in principe dæmo- niorum ejici dæmones opinantur, eos re- niorum ejici dæmones opinantur, eos re- gni negat esse perpetui. » gni negat esse perpetui. »

« Cum fortis armatus custodit « Cum fortis armatus custodit atrium suum, in pace sunt ea quæ atrium suum, in pace sunt ea quæ possidet. possidet.

Si autem fortior eo superveniens vi- Si autem fortior eo superveniens vi- cerit eum, universa arma ejus auferet, cerit eum, universa arma ejus auferet, in quibus confidebat, et spolia ejus in quibus confidebat, et spolia ejus distribuet. distribuet.

Qui non est mecum, contra me est : Qui non est mecum, contra me est : et qui non colligit mecum, disper- et qui non colligit mecum, disper- git. » git. »

Hic adducit ad propositum rationes Hic adducit ad propositum rationes ostensivas, quæ omnes a civilibus sumun- ostensivas, quæ omnes a civilibus sumun-

tur. tur.

IN EVANG. LUCÆ, XI-21, 22, 23. IN EVANG. LUCÆ, XI-21, 22, 23.

Et sunt tres quæ per ordines inducun- Et sunt tres quæ per ordines inducun- tur: quarum prima sumitur a præsidio tur: quarum prima sumitur a præsidio fortis, ea quæ in ditione sua sunt custo- fortis, ea quæ in ditione sua sunt custo- dientis. dientis.

Habet autem partes duas unam qui- Habet autem partes duas unam qui- dem a possessione quieta, qua sua pos- dem a possessione quieta, qua sua pos- sidet fortis, non ejectus de possessione sidet fortis, non ejectus de possessione ab alio se fortiori. ab alio se fortiori.

Dicit ergo « Cum fortis, » quilibet in Dicit ergo « Cum fortis, » quilibet in rivilibus, « armatus, » armis præsidia rivilibus, « armatus, » armis præsidia *ua munientibus: sicut sunt amici, mi- *ua munientibus: sicut sunt amici, mi- nistri, et loricæ, et clypei, et castra, et nistri, et loricæ, et clypei, et castra, et hujusmodi, custodit, » per fortitudi- hujusmodi, custodit, » per fortitudi- nem suam, « atrium suum, » hoc est, nem suam, « atrium suum, » hoc est, ea quæ sunt in ditione sua, « in pace, » ea quæ sunt in ditione sua, « in pace, » hoc est, pacifica possessione, « sunt om- hoc est, pacifica possessione, « sunt om- nia ca quæ possidet, » sive juste, sive nia ca quæ possidet, » sive juste, sive injuste possideat. injuste possideat.

Sic diabolus, « fortis, » de quo dicitur Sic diabolus, « fortis, » de quo dicitur Job, XLI, 24: Non est super terram po- Job, XLI, 24: Non est super terram po- testas quæ comparetur ei, qui factus est testas quæ comparetur ei, qui factus est ut millum timeret. Habacuc, 1, 12: In ut millum timeret. Habacuc, 1, 12: In judicium posuisti eum et fortem ut cor- judicium posuisti eum et fortem ut cor- riperes, fundasti eum. riperes, fundasti eum.

« Armatus, » sententiis et maledictio- « Armatus, » sententiis et maledictio- nibus Dei et peccatis hominum, et mul- nibus Dei et peccatis hominum, et mul- titudinibus dæmonum. I Reg. XVII, 5: titudinibus dæmonum. I Reg. XVII, 5: Lorica squamata induebatur. Ad Roman. Lorica squamata induebatur. Ad Roman. vi, 19 Sicut exhibuistis membra vestra vi, 19 Sicut exhibuistis membra vestra servire immunditiæ et iniquitati, etc. servire immunditiæ et iniquitati, etc.

« Custodit atrium suum, » hoc est, « Custodit atrium suum, » hoc est, mundum, quem habet in ditione sua. mundum, quem habet in ditione sua. 1 Joan. v, 19 Mundus totus in maligno 1 Joan. v, 19 Mundus totus in maligno positus est. Unde, Matth. x11, 29, dicitur positus est. Unde, Matth. x11, 29, dicitur domus sua. Job, 1x, 24: Terra data est domus sua. Job, 1x, 24: Terra data est in manus impii, vultum judicum ejus in manus impii, vultum judicum ejus operit. operit.

« In pace. » Non interiori securitate « In pace. » Non interiori securitate conscientiæ: quia, Isa. XLVIII, 22: Non conscientiæ: quia, Isa. XLVIII, 22: Non

pax impiis, dicit Dominus. Sed quia pax impiis, dicit Dominus. Sed quia exterius non impulsabatur ab aliquo. Isa. exterius non impulsabatur ab aliquo. Isa. \\\VIII, 17: Ecce in pace amaritudo mea \\\VIII, 17: Ecce in pace amaritudo mea amarissima. Isa. x, 14: Universam ter- amarissima. Isa. x, 14: Universam ter- ram ego congregavi, et non fuit qui mo- ram ego congregavi, et non fuit qui mo- veret pennam, et aperiret os, et ganniret. veret pennam, et aperiret os, et ganniret. "Sunt omnia quæ possidet. » Haba- "Sunt omnia quæ possidet. » Haba- Į, 15 Totum in hamo sublevabit, Į, 15 Totum in hamo sublevabit, trarit illud in sagena sua, et congrega- trarit illud in sagena sua, et congrega- ril in rete suum. ril in rete suum.

CHC, CHC,

151 151

« Si autem fortior illo superve- « Si autem fortior illo superve- niens, etc. »> niens, etc. »>

Secunda pars est rationis ejusdem. Secunda pars est rationis ejusdem. Christus autem dicitur fortior in jure, Christus autem dicitur fortior in jure, et fortior in robore et armis. Job, 1x, et fortior in robore et armis. Job, 1x, 19: Si fortitudo quæritur, robustis- 19: Si fortitudo quæritur, robustis- simus est. Et, Exod. xv, 11: Quis simus est. Et, Exod. xv, 11: Quis similis tui in fortibus, Domine? quis similis tui in fortibus, Domine? quis similis tui, magnificus in sanctitate? similis tui, magnificus in sanctitate? Hic supervenit forti, quia superior eo Hic supervenit forti, quia superior eo exstitit. Jerem. XLVI, 12: Fortis impe- exstitit. Jerem. XLVI, 12: Fortis impe- git in fortem, et ambo pariter concide- git in fortem, et ambo pariter concide- runt Christus per mortem corporis in runt Christus per mortem corporis in sepulcrum, et diabolus a potestate de- sepulcrum, et diabolus a potestate de- jectus in infernum. Isa. XLIX, 24: Num- jectus in infernum. Isa. XLIX, 24: Num- quid tolletur a forti præda? aut quod quid tolletur a forti præda? aut quod captum fuerit a robusto, salvum esse captum fuerit a robusto, salvum esse poterit? Equidem, et captivitas a forti poterit? Equidem, et captivitas a forti tolletur : et quod ablatum est a robusto, tolletur : et quod ablatum est a robusto, salvabitur. salvabitur.

Et hoc est quod dicit : Et hoc est quod dicit :

« Vicerit eum, » « Vicerit eum, »

Scilicet fortem. Apocal. vi, 2: Data Scilicet fortem. Apocal. vi, 2: Data est ei corona, et exivit vincens ut vince- est ei corona, et exivit vincens ut vince- ret. Apocal. xx, 1 et 2: Vidi Angelum ret. Apocal. xx, 1 et 2: Vidi Angelum descendentem de cælo, habentem clavem descendentem de cælo, habentem clavem abyssi, et catenam magnam in manu sua. abyssi, et catenam magnam in manu sua. Et apprehendit draconem, serpentem an- Et apprehendit draconem, serpentem an- tiquum..., et ligavit eum per annos tiquum..., et ligavit eum per annos mille. mille.

« Eum, « Eum, Jerem. vi, 23 Jerem. vi, 23 serebitur. serebitur.

scilicet fortem diabolum. scilicet fortem diabolum. Crudelis est, et non mi- Crudelis est, et non mi-

« Universa arma ejus auferet. » « Universa arma ejus auferet. »

Hæc dicuntur vasa, Matth. XII, 29, quia Hæc dicuntur vasa, Matth. XII, 29, quia continent iram Dei. Et sunt arma impu- continent iram Dei. Et sunt arma impu- gnationis diaboli, quibus expugnat alios. gnationis diaboli, quibus expugnat alios. Hoc significatum est, I Reg. xvu, 50, ubi Hoc significatum est, I Reg. xvu, 50, ubi David tulit arma Goliath Gethæi, et in David tulit arma Goliath Gethæi, et in gladio suo amputavit caput ejus. Et, gladio suo amputavit caput ejus. Et, I Machab. 11, 12: Accepit spolia eorum, I Machab. 11, 12: Accepit spolia eorum, et gladium Apollonii abstulit Judas, et et gladium Apollonii abstulit Judas, et erat pugnans in eo omnibus diebus. erat pugnans in eo omnibus diebus. Unde Christus dicitur prædator armo- Unde Christus dicitur prædator armo-

152 152

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

rum, Isa. vII, 3 et 4: Voca nomen ejus, rum, Isa. vII, 3 et 4: Voca nomen ejus, Accelera spolia detrahere, festina præ- Accelera spolia detrahere, festina præ- dari quia antequam sciat puer vocare dari quia antequam sciat puer vocare patrem suum et matrem suam, auferetur patrem suum et matrem suam, auferetur fortitudo Damasci. Ad Ephes. IV, 8 : fortitudo Damasci. Ad Ephes. IV, 8 : Captivam duxit captivitatem, dedit do- Captivam duxit captivitatem, dedit do- na hominibus. na hominibus.

<< In quibus confidebat. » << In quibus confidebat. »

Sicut confidebat in Saulo et litteratura Sicut confidebat in Saulo et litteratura sua diabolus quem abstulit Christus, sua diabolus quem abstulit Christus, Act. 1x, 15, dicens: Vas electionis est Act. 1x, 15, dicens: Vas electionis est mihi iste, ut portet nomen meum coram mihi iste, ut portet nomen meum coram gentibus, et regibus, et filiis Israel. Sic, gentibus, et regibus, et filiis Israel. Sic, Exod. XII, 35 et 36, filii Israel spoliave- Exod. XII, 35 et 36, filii Israel spoliave- runt Ægyptum. runt Ægyptum.

Et hoc est quod sequitur: Et hoc est quod sequitur:

« Et spolia ejus, » « Et spolia ejus, »

Hoc est ablata ab eo, « distribuet : » Hoc est ablata ab eo, « distribuet : » diversis dabit pro utilitate Ecclesiæ. Isa. diversis dabit pro utilitate Ecclesiæ. Isa. IX, 3 Lætabuntur coram te, sicut qui IX, 3 Lætabuntur coram te, sicut qui

lætantur in messe : sicut exsultant victo- lætantur in messe : sicut exsultant victo- res capta præda, quando dividunt spolia. res capta præda, quando dividunt spolia. Proverb. xxxi, 15 De nocte surrexit, Proverb. xxxi, 15 De nocte surrexit, deditque prædam domesticis suis, et ci- deditque prædam domesticis suis, et ci- baria ancillis suis. 1 Joan. 111, 8 : In hoc baria ancillis suis. 1 Joan. 111, 8 : In hoc apparuit Filius Dei, ut dissolvat opera apparuit Filius Dei, ut dissolvat opera

diaboli. diaboli.

Hæc est ergo ratio prima : quia qui- Hæc est ergo ratio prima : quia qui- cumque diripuerit vasa diaboli, fortior cumque diripuerit vasa diaboli, fortior illo est, et contrarius illi. Ego autem sic illo est, et contrarius illi. Ego autem sic diripio ergo fortior illo sum et contra- diripio ergo fortior illo sum et contra- rius illi ergo propria virtute ex me rius illi ergo propria virtute ex me emanante ejicio illum. emanante ejicio illum.

« Qui non est mecum, contra me « Qui non est mecum, contra me est. » est. »

Secunda ratio. Quia immediata sunt Secunda ratio. Quia immediata sunt vel esse cum Deo, vel esse contra Deum. vel esse cum Deo, vel esse contra Deum. Et ideo cum diabolus et membra ejus Et ideo cum diabolus et membra ejus non sunt mecum facientes et operantes, non sunt mecum facientes et operantes, sequitur quod contra me sint. Et sic vir- sequitur quod contra me sint. Et sic vir- tule potentiori divina et contraria sibi tule potentiori divina et contraria sibi

1 Cf. Luc. IV, 34. 1 Cf. Luc. IV, 34.

ejicio eum. Quod autem non sit mecum, ejicio eum. Quod autem non sit mecum, patet: quia præsentiam meam non susti- patet: quia præsentiam meam non susti- net, sed est ibi tormentum. Matth. vir, net, sed est ibi tormentum. Matth. vir, 29: Quid nobis et tibi, Jesu, Fili Dei? 29: Quid nobis et tibi, Jesu, Fili Dei? Venisti huc ante tempus torquere nos¹? Venisti huc ante tempus torquere nos¹?

« Contra me est. » « Contra me est. »

Psal. LXXIII, 23 Superbia eorum qui Psal. LXXIII, 23 Superbia eorum qui te oderunt ascendit semper. Job, xv, te oderunt ascendit semper. Job, xv, 13: 13: Quid tumet contra Deum spiritus tuus? Quid tumet contra Deum spiritus tuus? Numer. xx11, 32: Perversa est via tua, Numer. xx11, 32: Perversa est via tua, mihique contraria. mihique contraria.

« Et qui non colligit mecum, di- « Et qui non colligit mecum, di- spergit. » spergit. »

Tertia ratio est sumpta a proprietate Tertia ratio est sumpta a proprietate operum quia Christi est colligere, dæ- operum quia Christi est colligere, dæ- monis autem dispergere : et sic regnum monis autem dispergere : et sic regnum Dei cum dæmonum regno nullam habet Dei cum dæmonum regno nullam habet communicationem. Colligit enim Chri- communicationem. Colligit enim Chri- stus, et Sancti colligunt secum. Colligit stus, et Sancti colligunt secum. Colligit autem Christus primo passiones in for- autem Christus primo passiones in for- mam virtutis: actiones ad normam recti- mam virtutis: actiones ad normam recti- tudinis electiones ad prudentiam ratio- tudinis electiones ad prudentiam ratio- nis animales vires et motus ad mensuram nis animales vires et motus ad mensuram bene constitutæ mentis: diversas, et dis- bene constitutæ mentis: diversas, et dis- currentes, et vagas cogitationes ad con- currentes, et vagas cogitationes ad con- templationem intellectus divini simplicis: templationem intellectus divini simplicis: multitudinem totam operum in unum multitudinem totam operum in unum simplicis intentionis : multitudinem cre- simplicis intentionis : multitudinem cre-

dentium in unanimitatem cordis multi- dentium in unanimitatem cordis multi- tudinem credentium in unanimitatem cor- tudinem credentium in unanimitatem cor- dis: multitudinem ovium in omnibus na- dis: multitudinem ovium in omnibus na- tionibus ad unitatem unius ovilis, et curæ tionibus ad unitatem unius ovilis, et curæ pastoralis. Et sic semper Christus colli- pastoralis. Et sic semper Christus colli- gendo est et congregando. Unde Augusti- gendo est et congregando. Unde Augusti- nus in libro X Confessionum: << In omni- nus in libro X Confessionum: << In omni- « bus quæ mente percurro, non invenio « bus quæ mente percurro, non invenio << locum tutum animæ meæ præter te, in << locum tutum animæ meæ præter te, in « quo colliguntur sparsa mea. » « quo colliguntur sparsa mea. »

De his collectionibus dicit Psalmus De his collectionibus dicit Psalmus XLIX, 5 Congregate illi Sanctos ejus. XLIX, 5 Congregate illi Sanctos ejus. Genes. XLIX, 2: Congregamini et audite, Genes. XLIX, 2: Congregamini et audite, filii Jacob, audite Israel patrem vestrum. filii Jacob, audite Israel patrem vestrum. Ezechiel. xxxvi, 24: Congregabo vos de Ezechiel. xxxvi, 24: Congregabo vos de

IN EVANG. LUCE, XI-23, 24. IN EVANG. LUCE, XI-23, 24.

universis terris, scilicet de terris in quibus universis terris, scilicet de terris in quibus dispersi estis. Psal. cv, 47: Salvos nos fac, dispersi estis. Psal. cv, 47: Salvos nos fac, Domine, et congrega nos de nationibus, ut Domine, et congrega nos de nationibus, ut confiteamur nomini sancto tuo. Act. IV, confiteamur nomini sancto tuo. Act. IV, 2 Multitudinis credentium erat cor 2 Multitudinis credentium erat cor unum et anima una. Matth. XXIII, 37: unum et anima una. Matth. XXIII, 37: Quoties volui congregare filios tuos, Quoties volui congregare filios tuos, quemadmodum gallina congregat pullos quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas, et noluisti ? Joan. x, 16: suos sub alas, et noluisti ? Joan. x, 16: Firt unum ovile, et unus pastor. Joan. Firt unum ovile, et unus pastor. Joan. A1, 51 et 52 Jesus moriturus erat pro A1, 51 et 52 Jesus moriturus erat pro gente, et non tantum pro gente, sed ut gente, et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret filios Dei, qui erant dispersi, congregaret

in unum. in unum.

<< Dispergit. << Dispergit.

>> >>

Omni contrario modo collecta dispergit Omni contrario modo collecta dispergit diabolus, qui divisionis est pater et origo. diabolus, qui divisionis est pater et origo. Dispergit enim in varietatem passionum Dispergit enim in varietatem passionum desideria peccantium. Dispergit in cor- desideria peccantium. Dispergit in cor- ruptionem actionum multitudinem inju- ruptionem actionum multitudinem inju- storum operum. Dispergit voluntatem in storum operum. Dispergit voluntatem in diversitatem eligibilium. Dispergit men- diversitatem eligibilium. Dispergit men- tis mensuram per diversitatem animalium tis mensuram per diversitatem animalium motuum. Dispergit intellectum in evaga- motuum. Dispergit intellectum in evaga- tiones cogitationum inutilium. Dispergit tiones cogitationum inutilium. Dispergit intentionem per diversitatem finium in- intentionem per diversitatem finium in- tentorum. Dispergit credentes in contra- tentorum. Dispergit credentes in contra- rietatem discordiarum: unitatem Eccle- rietatem discordiarum: unitatem Eccle- siarum in diversitates errorum. Joan. x, siarum in diversitates errorum. Joan. x, 1 Lupus rapit, et dispergit oves. 1 Lupus rapit, et dispergit oves. Exod. v, 14 Dispersus est populus ad Exod. v, 14 Dispersus est populus ad rolligendas paleas. Sic, Genes. XI, 9, rolligendas paleas. Sic, Genes. XI, 9, divisum est labium loquelæ cordium in divisum est labium loquelæ cordium in turri Babel, hoc est, confusionis. Psal. turri Babel, hoc est, confusionis. Psal. VI, 12 Disperge illos in virtute tua, VI, 12 Disperge illos in virtute tua, t depone eos, protector meus, Domine, t depone eos, protector meus, Domine, hoc est, permitte ut dispergantur. hoc est, permitte ut dispergantur.

« Cum immundus spiritus exierit de « Cum immundus spiritus exierit de homine, ambulat per loca inaquosa, homine, ambulat per loca inaquosa, quærens requiem: et non inveniens quærens requiem: et non inveniens

dicit Revertar in domum meam un- dicit Revertar in domum meam un- de exivi. » de exivi. »

153 153

Hic exaggerat peccatum istius blas- Hic exaggerat peccatum istius blas- phemiæ in Spiritum sanctum. phemiæ in Spiritum sanctum.

: :

Dicit autem quatuor, quorum primum Dicit autem quatuor, quorum primum est emundatio Synagogæ a spiritus im- est emundatio Synagogæ a spiritus im- munditia secundum autem, perambula- munditia secundum autem, perambula- tio spiritus immundi, quærentis locum tio spiritus immundi, quærentis locum habitationis quietæ tertium est reversio habitationis quietæ tertium est reversio ad Synagogam: quartum est profectus ad Synagogam: quartum est profectus malitiæ post reversionem. Intendit au- malitiæ post reversionem. Intendit au- tem quod ante legem datam et circumci- tem quod ante legem datam et circumci- sionem patrum, immundus spiritus fuit sionem patrum, immundus spiritus fuit in populo Pharisæorum, qui pér legem in populo Pharisæorum, qui pér legem et circumcisionem, per devotionem cul- et circumcisionem, per devotionem cul- tus divini et fidem patrum exivit ab eis. tus divini et fidem patrum exivit ab eis. Quo recedente, otio vacantes, et scopis Quo recedente, otio vacantes, et scopis exteriorum traditionum se ornantes, se- exteriorum traditionum se ornantes, se- ctam invenerunt Pharisæorum. In qua ctam invenerunt Pharisæorum. In qua secta vacantes in justitia simulata hypo- secta vacantes in justitia simulata hypo- critarum, spiritus immundus reversus critarum, spiritus immundus reversus invenit eos et ideo ingressus in eos con- invenit eos et ideo ingressus in eos con- vertit vel potius pervertit in spiritum vertit vel potius pervertit in spiritum blasphemiæ et hypocrisis. Et ideo facta blasphemiæ et hypocrisis. Et ideo facta sunt novissima eorum pejora prioribus. sunt novissima eorum pejora prioribus. Et hoc est quod intendit. Sed generaliter Et hoc est quod intendit. Sed generaliter loquitur, temperans sermonem gratia loquitur, temperans sermonem gratia disciplinæ et ne minis provocet eos. disciplinæ et ne minis provocet eos. Dicit ergo: Dicit ergo:

« Cum immundus spiritus, « Cum immundus spiritus,

» »

Non per naturam, sed per effectum. Non per naturam, sed per effectum. Matth. x, 1 Dedit illis potestatem spi- Matth. x, 1 Dedit illis potestatem spi-

rituum immundorum. rituum immundorum.

« Exierit ab homine » quolibet, vel a « Exierit ab homine » quolibet, vel a Synagoga, vel Pharisæis. Luc. iv, 41: Synagoga, vel Pharisæis. Luc. iv, 41:

Exibant autem dæmonia a multis. Luc. Exibant autem dæmonia a multis. Luc. VIII, 2 Maria, quæ vocatur Magdelene, VIII, 2 Maria, quæ vocatur Magdelene, de qua septem dæmonia exierant. de qua septem dæmonia exierant. Ecce exitus immundi spiritus. Ecce exitus immundi spiritus.

« Ambulat. » « Ambulat. »

Ecce discursus. Ambulat enim compo- Ecce discursus. Ambulat enim compo- nitur ab an, quod est circum, et bulo, nitur ab an, quod est circum, et bulo, quod in simplici non est in usu sed in quod in simplici non est in usu sed in composito, et est idem quod vado. Job, composito, et est idem quod vado. Job, 1, 7 Circuivi terram, et perambulavi 1, 7 Circuivi terram, et perambulavi eam. I Petr. v, 8 et 9: Adversarius ve- eam. I Petr. v, 8 et 9: Adversarius ve- ster diabolus...circuit, quærens quem de- ster diabolus...circuit, quærens quem de-

154 154

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

voret cui resistite fortes in fide. Psal. voret cui resistite fortes in fide. Psal. XI, 9 In circuitu impii ambulant. Im- XI, 9 In circuitu impii ambulant. Im- mundorum enim spirituum est ambulare mundorum enim spirituum est ambulare in circuitu quia semper declinant ab in circuitu quia semper declinant ab itinere recto. Longissime enim distat a itinere recto. Longissime enim distat a recto circuitus. Curvum enim non circum- recto circuitus. Curvum enim non circum- ductum in aliqua parte distat, et in ali- ductum in aliqua parte distat, et in ali- qua parte appropinquat. Sed circumdu- qua parte appropinquat. Sed circumdu- ctum undique maxime distat ita quod ctum undique maxime distat ita quod rectum non tangit nisi in puncto, et sta- rectum non tangit nisi in puncto, et sta- tim recedit. Psal. xxxv, 5: Adstitit om- tim recedit. Psal. xxxv, 5: Adstitit om- ni viæ non bonæ, malitiam autem non ni viæ non bonæ, malitiam autem non odivit. odivit.

<< Per loca >> << Per loca >>

Fundata quia inter proprietates, tres Fundata quia inter proprietates, tres sunt quæ magis competunt loco: scili- sunt quæ magis competunt loco: scili- cet immobilem esse motu, locati conti- cet immobilem esse motu, locati conti- nentem esse, et quod ad ipsum sit motus. nentem esse, et quod ad ipsum sit motus. Ista sunt corda quæ quærit diabolus, quæ Ista sunt corda quæ quærit diabolus, quæ immobilia sint a malitia, quæ intra se immobilia sint a malitia, quæ intra se circumdando contineant diabolum et de- circumdando contineant diabolum et de- tineant etiam recedentem, et ad quæ sic- tineant etiam recedentem, et ad quæ sic- ut ad locum sibi convenientem movea- ut ad locum sibi convenientem movea- tur. tur.

De primo dicitur, Apocal. 11, 13: Ha- De primo dicitur, Apocal. 11, 13: Ha- bitas ubi sedes est Satanæ. De secundo, bitas ubi sedes est Satanæ. De secundo, Thren. 1, 7 Circumædificavit adver- Thren. 1, 7 Circumædificavit adver- sum me, ut non egrediar. De tertio, Job, sum me, ut non egrediar. De tertio, Job, xx, 25 Vadent et venient super eum xx, 25 Vadent et venient super eum horribiles. Sic locus in malo accipitur. horribiles. Sic locus in malo accipitur.

Et similiter locus dicitur cor immobile Et similiter locus dicitur cor immobile a bono virtutis. Genes. xxviii, 16: Vere a bono virtutis. Genes. xxviii, 16: Vere Dominus est in loco isto. Josue, v, 76: Dominus est in loco isto. Josue, v, 76: Locus in quo stas, sanctus est, hoc est, Locus in quo stas, sanctus est, hoc est, firmus, circumdans est. Psal. LXVII, 6 et firmus, circumdans est. Psal. LXVII, 6 et 7 Deus in loco sancto suo. Deus, qui 7 Deus in loco sancto suo. Deus, qui inhabitare facit unius moris in domo. inhabitare facit unius moris in domo.

Ad istum etiam locum conversio Dei Ad istum etiam locum conversio Dei est. Cantic. VII, 10: Ego dilecto meo, et est. Cantic. VII, 10: Ego dilecto meo, et ad me conversio ejus. Ideo dicitur, Eccle. ad me conversio ejus. Ideo dicitur, Eccle. x, Si spiritus potestatem habentis x, Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te, locum tuum ne di- ascenderit super te, locum tuum ne di- miseris quia spiritus malignus semper miseris quia spiritus malignus semper corda Sanctorum explorat. corda Sanctorum explorat.

<< Inaquosa, » << Inaquosa, »

Hoc est, a vitiis et humore concupi- Hoc est, a vitiis et humore concupi- scentiæ arida. Psal. CXLII, 6: Anima scentiæ arida. Psal. CXLII, 6: Anima mea sicut terra sine aqua tibi. Sicca mea sicut terra sine aqua tibi. Sicca enim loca, alta, bene perflabilia, et plana, enim loca, alta, bene perflabilia, et plana, sana sunt secundum naturam. Sicca a sana sunt secundum naturam. Sicca a concupiscentiæ humore: alta contempla- concupiscentiæ humore: alta contempla- tionis supensione: plana virtutis æqua- tionis supensione: plana virtutis æqua- litate et justitiæ æquitate: et bene per- litate et justitiæ æquitate: et bene per- flabilia Spiritus sancti inspiratione et con- flabilia Spiritus sancti inspiratione et con- solatione. solatione.

Primum significatur, Exod. xiv, 21 et Primum significatur, Exod. xiv, 21 et seq., ubi Dominus filios Israel sicco ve- seq., ubi Dominus filios Israel sicco ve- stigio eduxit per Mare rubrum, Ægyptios stigio eduxit per Mare rubrum, Ægyptios autem demersit in mare. Secundum autem autem demersit in mare. Secundum autem est quod dicitur, Isa. LVII, 14: Sustol- est quod dicitur, Isa. LVII, 14: Sustol- lam te super altitudinem terræ, et ciba- lam te super altitudinem terræ, et ciba- bo te hæreditate Jacob, patris tui. De ter- bo te hæreditate Jacob, patris tui. De ter- tio, Isa. XLIX, 9: In omnibus planis tio, Isa. XLIX, 9: In omnibus planis erunt pascua eorum. De quarto, Cantic. erunt pascua eorum. De quarto, Cantic. IV, 16 Surge, Aquilo, et veni, Auster, IV, 16 Surge, Aquilo, et veni, Auster, perfla hortum meum, et fluent aromata perfla hortum meum, et fluent aromata illius. illius.

Talia igitur loca explorans perambu- Talia igitur loca explorans perambu- lat, lat,

« Quærens, » « Quærens, »

Scilicet per tentationem. I Petr. v, 8. Scilicet per tentationem. I Petr. v, 8. Quærens quem devoret. Quærens quem devoret.

« Requiem » mansionem per peccati « Requiem » mansionem per peccati consensum, et obstinationem: sicut, Ge- consensum, et obstinationem: sicut, Ge- nes. VIII, 7, corvus requievit in cadave- nes. VIII, 7, corvus requievit in cadave- re. Apocal. xvII, 2: Facta est habitatio re. Apocal. xvII, 2: Facta est habitatio dæmoniorum, et custodia omnis spiritus dæmoniorum, et custodia omnis spiritus immundi. immundi.

« Et non inveniens >> « Et non inveniens >>

In sanctis talem requiem, « dicit. » In sanctis talem requiem, « dicit. » Et tangitur hic reversio immundi spi- Et tangitur hic reversio immundi spi- ritus ad Synagogam, et ad quemlibet ritus ad Synagogam, et ad quemlibet exterioribus et non interioribus studen- exterioribus et non interioribus studen- tem. Non enim ille qui sub umbra dor- tem. Non enim ille qui sub umbra dor- mit, in secreto calami, et in locis hu- mit, in secreto calami, et in locis hu- mentibus, invenit requiem in Sanctis, mentibus, invenit requiem in Sanctis,

1 Job, XL, 16. 1 Job, XL, 16.

IN EVANG. LUCÆ, XI-24, 25, 26. IN EVANG. LUCÆ, XI-24, 25, 26.

intus et extra ex humore concupiscentiæ intus et extra ex humore concupiscentiæ siccis, in luce et non in umbra ambulan- siccis, in luce et non in umbra ambulan- tibus, et solidum veritatis et non vacuum tibus, et solidum veritatis et non vacuum arundinis ad auras sibilantis prosequen- arundinis ad auras sibilantis prosequen- tibus, qui dicunt Domino: In terra de- tibus, qui dicunt Domino: In terra de- serta, et invia, et inaquosa, sic in sancto serta, et invia, et inaquosa, sic in sancto apparui tibi, ut viderem virtutem tuam apparui tibi, ut viderem virtutem tuam et gloriam tuam ¹. et gloriam tuam ¹.

Unde cum in mentibus fidelium omnia Unde cum in mentibus fidelium omnia sua tentamenta cessare perpendit, dicit : sua tentamenta cessare perpendit, dicit :

<< Revertar, » << Revertar, »

Reversione nequitiæ iniquitatis. II Petr. Reversione nequitiæ iniquitatis. II Petr. 11, 22 Canis reversus ad suum vomitum, 11, 22 Canis reversus ad suum vomitum, et, Sus lota in volutabro luti. Isa. XXXVII, et, Sus lota in volutabro luti. Isa. XXXVII, 34 In via qua venit, per eam reverte- 34 In via qua venit, per eam reverte- tur, et civitatem hanc non ingredietur. tur, et civitatem hanc non ingredietur.

«In domum » habitationis meæ, quam «In domum » habitationis meæ, quam iniquis construxi actibus. Job, xviii, 15: iniquis construxi actibus. Job, xviii, 15: Ilabitent in tabernaculo illius socii ejus, Ilabitent in tabernaculo illius socii ejus, qui non est. Jerem. LI, 37: Erit... habi- qui non est. Jerem. LI, 37: Erit... habi- talio draconum. Apocal. xvii, 2: Facta talio draconum. Apocal. xvii, 2: Facta

est habitatio dæmoniorum. est habitatio dæmoniorum.

« Meam, » quam sibi quieta possessio- « Meam, » quam sibi quieta possessio- ne acquisivit. Hæc est domus impii de ne acquisivit. Hæc est domus impii de qua dicitur, Habacuc, 111, 13: Percussisti qua dicitur, Habacuc, 111, 13: Percussisti raput de domo impii. raput de domo impii.

« Unde exivi, » compulsus per justifi- « Unde exivi, » compulsus per justifi- cationem. Deuter. xxx, 27: Ejiciel a cationem. Deuter. xxx, 27: Ejiciel a facie tua inimicum, dicetque : Conterere. facie tua inimicum, dicetque : Conterere. Luc. xi, 14 Erat Jesus ejiciens dæmo- Luc. xi, 14 Erat Jesus ejiciens dæmo- nium, et illud erat mutum. Luc. IV, nium, et illud erat mutum. Luc. IV, Exibant dæmonia a multis. Exibant dæmonia a multis.

41: 41:

« Et cum venerit, invenit eam sco- « Et cum venerit, invenit eam sco- pis mundatam, et ornatam. pis mundatam, et ornatam.

Tunc vadit, et assumit septem alios Tunc vadit, et assumit septem alios spiritus secum, nequiores se, et ingres- spiritus secum, nequiores se, et ingres- si habitant ibi. Et fiunt novissima si habitant ibi. Et fiunt novissima hominis illius pejora prioribus. » hominis illius pejora prioribus. »

Hic tangit qualem invenit domum, quæ Hic tangit qualem invenit domum, quæ non interioris, sed exteriori studet justi- non interioris, sed exteriori studet justi- tive. tive.

155 155

Dicit ergo « Cum venerit, » per im- Dicit ergo « Cum venerit, » per im- munditiæ persuasionem. Venit autem cum munditiæ persuasionem. Venit autem cum accedit. Matth. IV, 3: Accedens tentator, accedit. Matth. IV, 3: Accedens tentator, dixit. Sic, Genes. III, 1, serpens accessit dixit. Sic, Genes. III, 1, serpens accessit ad Hevam. ad Hevam.

« Invenit, » quia locum tentandi dedit. « Invenit, » quia locum tentandi dedit. Jerem. 11, 24 Omnes qui quærunt eam, Jerem. 11, 24 Omnes qui quærunt eam, non deficient, in menstruis suis invenient non deficient, in menstruis suis invenient eam. Contra quod dicitur, ad Ephes. v, eam. Contra quod dicitur, ad Ephes. v, 27 Nolite locum dare diabolo. 27 Nolite locum dare diabolo.

« Scopis mundatam, et ornatam. » « Scopis mundatam, et ornatam. » Scopa non purgat nisi exterius in super- Scopa non purgat nisi exterius in super- ficie, et significat Pharisæos et hypocri- ficie, et significat Pharisæos et hypocri- tas exteriori studentes pulchritudini. tas exteriori studentes pulchritudini. Unde, Matth. xxIII, 27, assimilantur se- Unde, Matth. xxIII, 27, assimilantur se- pulcris dealbatis, quæ a foris parent pulcris dealbatis, quæ a foris parent hominibus speciosa, intus vero plena sunt hominibus speciosa, intus vero plena sunt ossibus mortuorum et omni spurcitia. Et, ossibus mortuorum et omni spurcitia. Et, ibidem, . 25, dicuntur mundare quod ibidem, . 25, dicuntur mundare quod exterius est calicis et catini, et interiora exterius est calicis et catini, et interiora spurca et immunda relinquentes. Isa. spurca et immunda relinquentes. Isa. xiv, 23: Scopabo eam in scopa terens xiv, 23: Scopabo eam in scopa terens (hanc exteriorem malitiam neglecta inte- (hanc exteriorem malitiam neglecta inte- riori). Dicit Apostolus, ad Roman. x, 3: riori). Dicit Apostolus, ad Roman. x, 3: Ignorantes justitiam Dei, et suam quæ- Ignorantes justitiam Dei, et suam quæ- rentes statuere, justitiæ Dei non sunt rentes statuere, justitiæ Dei non sunt subjecti. subjecti.

« Tunc vadit. » « Tunc vadit. »

Hic tangit qualis revertitur. Hic tangit qualis revertitur.

Tangitur autem hic profectus malitiæ Tangitur autem hic profectus malitiæ in tribus in profectu, in habitatione, in in tribus in profectu, in habitatione, in comparatione ad statum præcedentem. comparatione ad statum præcedentem.

Profectus autem tangitur in tribus: in Profectus autem tangitur in tribus: in profectus processu, in quantitate, in ma- profectus processu, in quantitate, in ma- litiæ intensione. litiæ intensione.

De primo dicit: « Tunc vadit, » per De primo dicit: « Tunc vadit, » per incrementa malitiæ. II ad Timoth. 11, incrementa malitiæ. II ad Timoth. 11, 13: Mali homines et seductores proficient 13: Mali homines et seductores proficient in pejus, errantes, et in errorem mitten- in pejus, errantes, et in errorem mitten- tes. Matth. xxiv, 12: Quoniam abunda- tes. Matth. xxiv, 12: Quoniam abunda- vit iniquitas, refrigescet charitas multo- vit iniquitas, refrigescet charitas multo-

rum. rum.

tis. tis.

Sic ergo, «vadit,» passibus iniquita- Sic ergo, «vadit,» passibus iniquita-

1 Psal. LII, 3. 1 Psal. LII, 3.

156 156

<< Et assumit, » << Et assumit, »

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Quia vera iniquitas falsam et simula- Quia vera iniquitas falsam et simula- tam sumit virtutem, ut veniat in vesti- tam sumit virtutem, ut veniat in vesti- mentis ovium, et intrinsecus sit lupus mentis ovium, et intrinsecus sit lupus rapax. Istæ sunt adhortationes de quibus rapax. Istæ sunt adhortationes de quibus dicitur, Job, xxxIx, 25: Exhortationem dicitur, Job, xxxIx, 25: Exhortationem ducum, et ululatum exercitus. ducum, et ululatum exercitus.

<< Septem alios spiritus secum, » << Septem alios spiritus secum, »

Septem simulationibus capitalium vi- Septem simulationibus capitalium vi- tiorum prælatos. Sicut vera superbia su- tiorum prælatos. Sicut vera superbia su- mit secum falsam humilitatem: vera in- mit secum falsam humilitatem: vera in- vidia falsam fraternam charitatem, et fra- vidia falsam fraternam charitatem, et fra- ternam correptionem vera ira falsam ternam correptionem vera ira falsam mansuetudinem sub pallio zeli latentem: mansuetudinem sub pallio zeli latentem: vera acidia mundanorum gaudiorum pla- vera acidia mundanorum gaudiorum pla- centiam mentientem sub integumento centiam mentientem sub integumento debilitatis vera avaritia simulatam pro- debilitatis vera avaritia simulatam pro- videntiam vera gula apparentem neces- videntiam vera gula apparentem neces- sitatis indigentiam: vera libidinis im- sitatis indigentiam: vera libidinis im- munditia simulatam in exterioribus mu- munditia simulatam in exterioribus mu- liercularum consolationem. III Reg. XXII, liercularum consolationem. III Reg. XXII, 22 Ero spiritus mendax in ore omnium 22 Ero spiritus mendax in ore omnium prophetarum ejus. II ad Corinth. XI, 14: prophetarum ejus. II ad Corinth. XI, 14: Ipse Satanas transfigurat se in Angelum Ipse Satanas transfigurat se in Angelum lucis. Non est ergo mirum si ministri lucis. Non est ergo mirum si ministri ejus transfigurantur sicut ministri justi- ejus transfigurantur sicut ministri justi- tiæ. tiæ.

« Nequiores se, » « Nequiores se, »

Quia simulatio magis est efficax ad Quia simulatio magis est efficax ad decipiendum. III Reg. XXII, 22: Deci- decipiendum. III Reg. XXII, 22: Deci- pies, et prævalebis. Dicit enim Augusti- pies, et prævalebis. Dicit enim Augusti- nus, quod « simulata æquitas non est nus, quod « simulata æquitas non est « æquitas, sed duplex iniquitas. « æquitas, sed duplex iniquitas.

» »

« Et ingressi. » Luc. VIII, 30: Intra- « Et ingressi. » Luc. VIII, 30: Intra- verant dæmonia multa in eum. Ingredi- verant dæmonia multa in eum. Ingredi- tur autem diabolus per consensum. Joan. tur autem diabolus per consensum. Joan. XIII, 27 Post buccellam, introivit in XIII, 27 Post buccellam, introivit in eum Satanas. eum Satanas.

« Habitant ibi, » morando per consue- « Habitant ibi, » morando per consue- tudinem. Contra dicit Psalmus v, 6: tudinem. Contra dicit Psalmus v, 6: Neque habitabit juxta te malignus. Et Neque habitabit juxta te malignus. Et sic in Pharisæis habitabant spiritus im- sic in Pharisæis habitabant spiritus im- mundi, moventes eos ad blasphemiam mundi, moventes eos ad blasphemiam Spiritus sancti. Spiritus sancti.

« Et fiunt novissima hominis il- « Et fiunt novissima hominis il- lius, » lius, »

In spiritu blasphemiæ et impugnatione In spiritu blasphemiæ et impugnatione veritatis agnitæ (quæ Dei digito demon- veritatis agnitæ (quæ Dei digito demon- stratur) « pejora,» quantum ad aggrava- stratur) « pejora,» quantum ad aggrava- tionem peccati, « prioribus, » quando in tionem peccati, « prioribus, » quando in ignorantia Dei vixerunt. Quia tunc igno- ignorantia Dei vixerunt. Quia tunc igno- rantia excusabat eos, etsi non a toto, ta- rantia excusabat eos, etsi non a toto, ta- men a tanto. II Petr. II, 21: Melius erat men a tanto. II Petr. II, 21: Melius erat illis non cognoscere viam justitiæ, quam illis non cognoscere viam justitiæ, quam post agnitionem retrorsum converti ab eo, post agnitionem retrorsum converti ab eo, quod illis traditum est, sancto mandato. quod illis traditum est, sancto mandato. Matth. xxvII, 64: Erit novissimus error Matth. xxvII, 64: Erit novissimus error pejor priore. Jerem. vii, 26 : Pejus ope- pejor priore. Jerem. vii, 26 : Pejus ope- rati sunt quam patres eorum. rati sunt quam patres eorum.

« Factum est autem, cum hæc di- « Factum est autem, cum hæc di- ceret, extollens vocem quædam mulier ceret, extollens vocem quædam mulier de turba, dixit illi. >> de turba, dixit illi. >>

Hic tangit condemnationem istorum Hic tangit condemnationem istorum ex judicio comparationis. ex judicio comparationis.

Tangitur autem duplex condemnatio Tangitur autem duplex condemnatio comparationis una quidem mulierculæ comparationis una quidem mulierculæ benedicentis, ad blasphemantes Phari- benedicentis, ad blasphemantes Phari- sæos et Scribas: alia autem antiquorum sæos et Scribas: alia autem antiquorum minoribus credentium, ad Pharisæos ma- minoribus credentium, ad Pharisæos ma- jori non credentes. jori non credentes.

In prima harum duo dicuntur: scili.. In prima harum duo dicuntur: scili.. cet, descriptio benedicentis mulierculæ, cet, descriptio benedicentis mulierculæ, et ipsa benedictio. et ipsa benedictio.

Descriptio autem benedicentis est a Descriptio autem benedicentis est a quinque, scilicet, a temporis opportuni- quinque, scilicet, a temporis opportuni- tate, ab excellentia quam habuit in ser- tate, ab excellentia quam habuit in ser- mone, a singulari dignitate, a sexus fra- mone, a singulari dignitate, a sexus fra- gilitate, a plebeia et turbarum (quibus gilitate, a plebeia et turbarum (quibus impediri non potuit) strepitu et tumul- impediri non potuit) strepitu et tumul-

tuositate. tuositate.

Opportuno enim tempore fuit contra Opportuno enim tempore fuit contra blasphemantes auxiliata, scilicet, quan- blasphemantes auxiliata, scilicet, quan- do contra tumultum etiam obstrepen- do contra tumultum etiam obstrepen- tium vox clamoris sui fuit elevata. Inter tium vox clamoris sui fuit elevata. Inter mulieres etiam ad benedicendum Chri- mulieres etiam ad benedicendum Chri- stum singulariter fuit dignificata. Et cum stum singulariter fuit dignificata. Et cum esset fragilis sexus, terrore blaspheman- esset fragilis sexus, terrore blaspheman- tium non est exterrita. Et cum esset in tium non est exterrita. Et cum esset in

IN EVANG. LUCÆ, XI-27. IN EVANG. LUCÆ, XI-27.

medio plebis et turbarum humilis, con- medio plebis et turbarum humilis, con- stanter veritatem est confessa. stanter veritatem est confessa.

De primo ergo dicit Evangelista : De primo ergo dicit Evangelista : Factum est autem, » Domino excitan- Factum est autem, » Domino excitan- te spiritum mulieris debilis, cum undi- te spiritum mulieris debilis, cum undi- que perstreperent blasphemantes. Eccli. que perstreperent blasphemantes. Eccli. 1.1, 10 Circumdederunt me undique, et 1.1, 10 Circumdederunt me undique, et non erat qui adjuvaret. Psal. cxvi, 12: non erat qui adjuvaret. Psal. cxvi, 12: Circumdederunt me sicut apes, et exar- Circumdederunt me sicut apes, et exar- serunt sicut ignis in spinis : et in nomi- serunt sicut ignis in spinis : et in nomi- ne Domini quia ultus sum in eos. ne Domini quia ultus sum in eos.