102 102

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

phano quod omnes intuebantur vultum phano quod omnes intuebantur vultum ejus, tamquam vultum Angeli stantis ejus, tamquam vultum Angeli stantis inter illos. Ab hac imagine degenerant, inter illos. Ab hac imagine degenerant, qui defectu formatæ fidei filii diffidentia qui defectu formatæ fidei filii diffidentia secundum Apostolum efficiuntur : et de- secundum Apostolum efficiuntur : et de- fectu rerum sperandarum turpibus tra- fectu rerum sperandarum turpibus tra- dunt seipsos: et defectu charitatis divi- dunt seipsos: et defectu charitatis divi- næ scatent scatebra libidinum carna- næ scatent scatebra libidinum carna- lium quos plangit Jeremias, Thren. iv, lium quos plangit Jeremias, Thren. iv, 2, dicens: Filii Sion inclyti, et amicti 2, dicens: Filii Sion inclyti, et amicti auro primo, quomodo reputati sunt in auro primo, quomodo reputati sunt in vasa testea, opus manuum figuli? Filii vasa testea, opus manuum figuli? Filii enim Sion sunt filii speculationis æter- enim Sion sunt filii speculationis æter- næ inclyti per imaginem divinam: ami- næ inclyti per imaginem divinam: ami- ci autro primo per fidem, spem, et cha- ci autro primo per fidem, spem, et cha- ritatem, quæ conferunt eis splendorem ritatem, quæ conferunt eis splendorem serenitatis, et hilaritatis, et gratæ pul- serenitatis, et hilaritatis, et gratæ pul- chritudinis. Sed per peccatum computati chritudinis. Sed per peccatum computati sunt in vasa testea ad turpem usum de- sunt in vasa testea ad turpem usum de- putata quando nihil nisi terrenum re- putata quando nihil nisi terrenum re- manet in eis. Opus autem manuum manet in eis. Opus autem manuum figuli summi amittere non possunt: et figuli summi amittere non possunt: et hoc turpe et indecorum retinent. hoc turpe et indecorum retinent.

Imago autem similitudinis est, quæ Imago autem similitudinis est, quæ est in assimilatione memoriæ, intelli- est in assimilatione memoriæ, intelli- gentiæ, et voluntatis. Et hoc, quantum gentiæ, et voluntatis. Et hoc, quantum nunc ad propositum sufficit, est, ut nunc ad propositum sufficit, est, ut forma Patris continuo sit in memoria, et forma Patris continuo sit in memoria, et splendeat in intelligentia, et fortissimo splendeat in intelligentia, et fortissimo desiderio affectata sit in voluntate. Et desiderio affectata sit in voluntate. Et hoc forte est diligere Dominum Deum hoc forte est diligere Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex omni mente tua: ut nihil tua, et ex omni mente tua: ut nihil oblivionis a facie Patris interrumpat me- oblivionis a facie Patris interrumpat me- moriam, nihil erroris vel obnubilationis moriam, nihil erroris vel obnubilationis phantasticæ seducat intelligentiam, nihil phantasticæ seducat intelligentiam, nihil concupiscentiæ illiciat voluntatem, et ab concupiscentiæ illiciat voluntatem, et ab affectu rectæ similitudinis Patris avertat. affectu rectæ similitudinis Patris avertat. Sic filii sunt de quibus dicitur, I Canon. Sic filii sunt de quibus dicitur, I Canon. Joannis, I, 2: Nunc filii Dei sumus: Joannis, I, 2: Nunc filii Dei sumus: et nondum apparuit quid erimus. Scimus et nondum apparuit quid erimus. Scimus quoniam cum apparuerit, hoc scilicet quoniam cum apparuerit, hoc scilicet quod erimus, ex divina paternitates, si- quod erimus, ex divina paternitates, si- miles ei erimus, quoniam videbimus miles ei erimus, quoniam videbimus eum sicuti est. In nobis autem sic eum eum sicuti est. In nobis autem sic eum

1 Ad Ephes. v, 6: Venit ira Dei in filios diffi- 1 Ad Ephes. v, 6: Venit ira Dei in filios diffi- dentiæ. dentiæ.

2 Cf. Deuter. VI, 5; Matth. XXII, 37; Marc. 2 Cf. Deuter. VI, 5; Matth. XXII, 37; Marc.

videbimus. Isti dignissimam in se vident videbimus. Isti dignissimam in se vident Patris cœlestis similitudinem et ideo Patris cœlestis similitudinem et ideo verissime vocant eum Patrem. Psal. verissime vocant eum Patrem. Psal. LXXXVIII, 27 et 28: Ipse invocabit me: LXXXVIII, 27 et 28: Ipse invocabit me: Pater meus es tu, Deus meus, et susce- Pater meus es tu, Deus meus, et susce- ptor salutis meæ. Et ego primogenitum ptor salutis meæ. Et ego primogenitum ponam illum: quia primus est inter spi- ponam illum: quia primus est inter spi- ritualiter genitos, qui sic præfert imagi- ritualiter genitos, qui sic præfert imagi- nem Patris. nem Patris.

Adhuc autem, sicut diximus, ex Glossa Adhuc autem, sicut diximus, ex Glossa super Genesim ad Litteram colligitur, super Genesim ad Litteram colligitur, quod imago est etiam in similitudine quod imago est etiam in similitudine potestatis, et similitudine originis. In potestatis, et similitudine originis. In similitudine quidem potestatis: ut sicut similitudine quidem potestatis: ut sicut Deus præest omnibus ad nihil ignobili- Deus præest omnibus ad nihil ignobili- ter inclinatus, ita homo præsit sibi sub- ter inclinatus, ita homo præsit sibi sub- jectis, ad nihil inclinatus sibi subjecto- jectis, ad nihil inclinatus sibi subjecto- rum. Dictum est autem ut præsit pisci- rum. Dictum est autem ut præsit pisci- bus maris, et volatibus cæli, et reptilibus, bus maris, et volatibus cæli, et reptilibus, et bestiis terræ ³, ad nihil horum igno- et bestiis terræ ³, ad nihil horum igno- biliter inclinatus. Et hoc ostendit recta et biliter inclinatus. Et hoc ostendit recta et erecta statura hominis: quia, sicut dicit erecta statura hominis: quia, sicut dicit Poeta Ovidius, Poeta Ovidius,

Os homini sublime dedit, cœlumque tueri Os homini sublime dedit, cœlumque tueri Jussit et erectos ad sidera tollere vultus 4. Jussit et erectos ad sidera tollere vultus 4.

Et hoc fit per hoc quod Dominus est Et hoc fit per hoc quod Dominus est homo omnium, non scabellariter ad ali- homo omnium, non scabellariter ad ali- quod inferiorum per amorem vel imita- quod inferiorum per amorem vel imita- tionem inclinatus. Psal. viii, 6 et seq.: tionem inclinatus. Psal. viii, 6 et seq.: Gloria et honore coronasti eum: et con- Gloria et honore coronasti eum: et con- stituisti super opera manuum tuarum. stituisti super opera manuum tuarum. Omnia subjecisti sub pedibus ejus. Et ille Omnia subjecisti sub pedibus ejus. Et ille talis non degenerans a gloria Patris, me- talis non degenerans a gloria Patris, me- rito vocat et invocat Patrem gloriæ, Pa- rito vocat et invocat Patrem gloriæ, Pa- trem. Isa. xxII, 23 et 24: Erit in solium trem. Isa. xxII, 23 et 24: Erit in solium gloriæ domui patris ejus et suspendent gloriæ domui patris ejus et suspendent super eum omnem gloriam domus pa- super eum omnem gloriam domus pa- tris ejus. Sic Patrem nominare non pot- tris ejus. Sic Patrem nominare non pot- est inglorius homo, quem Pater glorio- est inglorius homo, quem Pater glorio- sus erubescit vocare filium: qui vilia sus erubescit vocare filium: qui vilia eligens, et cum infimis quærit habere eligens, et cum infimis quærit habere conversationem, contra naturalem suam conversationem, contra naturalem suam et propriam dignitatem: sicut, Ezechiel. et propriam dignitatem: sicut, Ezechiel.

XII, 30; Luc. x, 27. XII, 30; Luc. x, 27.

3 Cf. Genes. 1, 28. 3 Cf. Genes. 1, 28.

: :

4 OVIDIUS, Lib. I Metamorphoseon. 4 OVIDIUS, Lib. I Metamorphoseon.

IN EVANG. LUCÆ, XI-2. IN EVANG. LUCÆ, XI-2.

AVI, 3 et 4, de quadam dicitur: Radix tua AVI, 3 et 4, de quadam dicitur: Radix tua el generatio tua de terra Chanaan: pa- el generatio tua de terra Chanaan: pa- ter tuus Amorrhæus, et mater tua Ce- ter tuus Amorrhæus, et mater tua Ce- thaa. Et quando nata es, in die ortus thaa. Et quando nata es, in die ortus tui non est præcisus umbilicus tuus. Cha- tui non est præcisus umbilicus tuus. Cha- maan, transmutatio interpretatur: quia maan, transmutatio interpretatur: quia ili gloriæ commutant generationem ili gloriæ commutant generationem *uam in nativitatem ignominiæ, et ibi *uam in nativitatem ignominiæ, et ibi figunt radices. Amorrhæus autem ama- figunt radices. Amorrhæus autem ama- ricans interpretatur, et significat Diabo- ricans interpretatur, et significat Diabo- lum, qui in peccati persuasione configu- lum, qui in peccati persuasione configu- rat eos sibi per Cethæam matrem, quæ rat eos sibi per Cethæam matrem, quæ interpretatur insaniens: et significat con- interpretatur insaniens: et significat con- cupiscentiam, in cujus vulva concipiun- cupiscentiam, in cujus vulva concipiun- tur illi ignominiosi filii, significati per tur illi ignominiosi filii, significati per Ichabod, qui interpretatur inglorius: Ichabod, qui interpretatur inglorius: quia natus est quando translata est gloria quia natus est quando translata est gloria Domini de Israel 1. Domini de Israel 1.

In similitudine autem originis, homo In similitudine autem originis, homo præfert similitudinem summi Patris: quia præfert similitudinem summi Patris: quia sicut ex Deo sunt omnia, ita ex uno ho- sicut ex Deo sunt omnia, ita ex uno ho- mine tota prodiit humana natura: et sic mine tota prodiit humana natura: et sic Adam vere est ad imaginem Dei. Spiri- Adam vere est ad imaginem Dei. Spiri- tualiter autem loquendo non omnis ori- tualiter autem loquendo non omnis ori- go est commendabilis: sed origo divina go est commendabilis: sed origo divina aqua bona cuncta procedunt, et etiam aqua bona cuncta procedunt, et etiam ea quæ mala videntur, et in ipso bona ea quæ mala videntur, et in ipso bona sunt. Et secundum hoc in quo omnia, sunt. Et secundum hoc in quo omnia, quaecumque in ipso sunt, vita sunt et quaecumque in ipso sunt, vita sunt et lux et sic procedunt ab ipso. Illa est lux et sic procedunt ab ipso. Illa est divina origo et imago Dei. Talis autem divina origo et imago Dei. Talis autem homo a cujus intellectu non procedit homo a cujus intellectu non procedit nisi lux, et a corde suo vita, est imago nisi lux, et a corde suo vita, est imago Dei et talis homo est de quo dicitur, Dei et talis homo est de quo dicitur, Matth. XII, 35: Bonus homo de bono Matth. XII, 35: Bonus homo de bono thesauro, scilicet cordis sui, profert bona. thesauro, scilicet cordis sui, profert bona. Et, Matth. x, 52: Profert de thesauro Et, Matth. x, 52: Profert de thesauro suo nova et vetera. Iste enim est imago suo nova et vetera. Iste enim est imago Verbi Filii Dei, quem sicut thesaurum Verbi Filii Dei, quem sicut thesaurum omnium bonorum de se genuit Deus. Sic omnium bonorum de se genuit Deus. Sic dicitur Pater, Matth. x1, 25, et Luc. x, dicitur Pater, Matth. x1, 25, et Luc. x, 21: Confiteor tibi, Pater, Domine cœli 21: Confiteor tibi, Pater, Domine cœli et terræ, quia abscondisti hæc a sapien- et terræ, quia abscondisti hæc a sapien- tibus et prudentibus, et revelasti ea par- tibus et prudentibus, et revelasti ea par- vulis. Parvuli enim in quibus est the- vulis. Parvuli enim in quibus est the- Maurus sapientiæ et gratiæ, et a quibus Maurus sapientiæ et gratiæ, et a quibus talia procedunt, filii Dei sunt, quia talia procedunt, filii Dei sunt, quia

• Cf. I Reg. IV, 21. • Cf. I Reg. IV, 21.

103 103

talia procedunt ab ipso. Jacob. 1, 17 et talia procedunt ab ipso. Jacob. 1, 17 et 18: Omne datum optimum et omne do- 18: Omne datum optimum et omne do- num perfectum desursum est, descendens num perfectum desursum est, descendens a Patre luminum, apud quem non est a Patre luminum, apud quem non est transmutatio, nec vicissitudinis obum- transmutatio, nec vicissitudinis obum- bratio. Voluntarie enim genuit nos verbo bratio. Voluntarie enim genuit nos verbo veritatis, ut simus initium aliquod crea- veritatis, ut simus initium aliquod crea- turæ ejus. A tali autem filiatione dege- turæ ejus. A tali autem filiatione dege- nerant, a quibus non procedunt nisi mala nerant, a quibus non procedunt nisi mala et corruptiones: de quibus dicitur, Joan. et corruptiones: de quibus dicitur, Joan. VIII, 44: Vos ex patre diabolo estis, et VIII, 44: Vos ex patre diabolo estis, et desideria patris vestri vultis facere. desideria patris vestri vultis facere.

Sic igitur Pater est, qui sui aliquid Sic igitur Pater est, qui sui aliquid habet in nobis. Per virtutem creatricem, habet in nobis. Per virtutem creatricem, Pater est creatione: per spiritum autem Pater est creatione: per spiritum autem est Pater adoptione: per imaginem au- est Pater adoptione: per imaginem au- tem Pater assimilatione. tem Pater assimilatione.

Hic Pater omne ad nos ostendit jus et Hic Pater omne ad nos ostendit jus et bonitatem patris. Erudit enim, corrigit, bonitatem patris. Erudit enim, corrigit, recipit, et thesauros confert hæreditatis. recipit, et thesauros confert hæreditatis. Erudit, ut ejus recipiamus disciplinæ san- Erudit, ut ejus recipiamus disciplinæ san- ctitatem (alias, sanitatem): corrigit per ctitatem (alias, sanitatem): corrigit per verbera, ne bona ipsius amittamus per verbera, ne bona ipsius amittamus per indisciplinæ errorem: suscipit misericor- indisciplinæ errorem: suscipit misericor- diter revertentes, ut trahat ad fructum diter revertentes, ut trahat ad fructum vitæ meliorem: thesauros congerit et vitæ meliorem: thesauros congerit et largitur, ne inopia faciat filium deterio- largitur, ne inopia faciat filium deterio-

rem. rem.

De primo dicitur, ad Hebr. x11, 9 et De primo dicitur, ad Hebr. x11, 9 et 10: Patres quidem carnis nostræ erudi- 10: Patres quidem carnis nostræ erudi- tores habuimus, et reverebamur eos: non tores habuimus, et reverebamur eos: non multo magis obtemperabimus Patri spi- multo magis obtemperabimus Patri spi- rituum, et vivemus? Et illi quidem in rituum, et vivemus? Et illi quidem in tempore paucorum, secundum suam vo- tempore paucorum, secundum suam vo- luntatem erudiebant nos: hic autem ad luntatem erudiebant nos: hic autem ad id quod utile est in recipiendo sanctifi- id quod utile est in recipiendo sanctifi- cationem ejus. cationem ejus.

De secundo, Proverb. III, 12, et ad De secundo, Proverb. III, 12, et ad Hebr. x, 7 et 8: Quis filius, quem non Hebr. x, 7 et 8: Quis filius, quem non corripit pater? Quod si extra discipli- corripit pater? Quod si extra discipli- nam estis, cujus participes facti sunt nam estis, cujus participes facti sunt omnes, ergo adulteri et non filii estis. omnes, ergo adulteri et non filii estis.

De tertio, in Psalmo cu, 13 et 14: De tertio, in Psalmo cu, 13 et 14: Quomodo miseretur pater filiorum, mi- Quomodo miseretur pater filiorum, mi- sertus est Dominus timentibus se, quo- sertus est Dominus timentibus se, quo- niam ipse cognovit figmentum nostrum. niam ipse cognovit figmentum nostrum. Exemplum, Luc. xv, 20-24, ubi pater Exemplum, Luc. xv, 20-24, ubi pater

10% 10%

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

longe adhuc agentem recepit revertentem longe adhuc agentem recepit revertentem ad se filium, dicens: Cito proferte sto- ad se filium, dicens: Cito proferte sto- lam primam, et induite illum, et date lam primam, et induite illum, et date annulum in manum ejus, et calceamenta annulum in manum ejus, et calceamenta in pedes ejus, et adducite vitulum sagi- in pedes ejus, et adducite vitulum sagi- natum..., quia salvum illum recepi. natum..., quia salvum illum recepi.

De quarto dicitur, II ad Corinth. XII, De quarto dicitur, II ad Corinth. XII, 14: Non debent filii parentibus thesau- 14: Non debent filii parentibus thesau- rizare, sed parentes filiis. Isa. XLV, 5: rizare, sed parentes filiis. Isa. XLV, 5: Dabo tibi thesauros absconditos et ar- Dabo tibi thesauros absconditos et ar- cana secretorum, ut scias quia ego Do- cana secretorum, ut scias quia ego Do- minus qui voco nomen tuum. Thesauri minus qui voco nomen tuum. Thesauri autem isti sunt divitiæ gratiæ, et gloriæ. autem isti sunt divitiæ gratiæ, et gloriæ. Et arcana secretorum sunt abscondita Et arcana secretorum sunt abscondita mysteriorum, quæ suis filiis Deus sem- mysteriorum, quæ suis filiis Deus sem- per revelat. per revelat.

Sic ergo vocamus eum Patrem. Sic ergo vocamus eum Patrem.

Est autem Pater ad filium nomen ho- Est autem Pater ad filium nomen ho- noris, et reverentiæ, et plenæ fiduciæ noris, et reverentiæ, et plenæ fiduciæ impetrandi quidquid petimus. impetrandi quidquid petimus.

Quod enim nomen sit honoris summi, Quod enim nomen sit honoris summi, patet, Malach. 1, 6: Si Pater ego sum, patet, Malach. 1, 6: Si Pater ego sum, ubi est honor meus? Exod. xx, 12: Ho- ubi est honor meus? Exod. xx, 12: Ho- nora patrem tuum et matrem tuam, ut nora patrem tuum et matrem tuam, ut sis longævus super terram. sis longævus super terram.

Quod autem sit nomen summæ reve- Quod autem sit nomen summæ reve- rentiæ et obedientiæ, patet, ad Hebr. rentiæ et obedientiæ, patet, ad Hebr. XII, 7 Patres carnis nostræ eruditores XII, 7 Patres carnis nostræ eruditores habuimus, et reverebamur eos. Et quia habuimus, et reverebamur eos. Et quia maxime revereri et obedire debemus Pa- maxime revereri et obedire debemus Pa- tri cœlesti, et nulli contra eum: ideo di tri cœlesti, et nulli contra eum: ideo di citur, Matth. XXIII, 9: Patrem nolite vo- citur, Matth. XXIII, 9: Patrem nolite vo- care vobis super terram: unus est enim care vobis super terram: unus est enim Pater vester, qui in cælis est. Matth. Pater vester, qui in cælis est. Matth. v1, 9: Pater noster, qui es in cœlis. v1, 9: Pater noster, qui es in cœlis.

Quod vero summæ fiduciæ sit hoc no- Quod vero summæ fiduciæ sit hoc no- men ad impetrandum omne quod peti- men ad impetrandum omne quod peti- mus, dicit expresse Chrysostomus super mus, dicit expresse Chrysostomus super Matthæum, in Originali. Unde, Luc. Matthæum, in Originali. Unde, Luc. xv, 18 et 19 Surgam, et ibo ad patrem xv, 18 et 19 Surgam, et ibo ad patrem meum, et dicam ei: Pater, peccavi in meum, et dicam ei: Pater, peccavi in cælum et coram te: jam non sum dignus cælum et coram te: jam non sum dignus vocari filius tuus: fac me sicut unum de vocari filius tuus: fac me sicut unum de mercenariis tuis. Et statim impetravit mercenariis tuis. Et statim impetravit supra id quod petiit. Joan. x1, 41 et 42: supra id quod petiit. Joan. x1, 41 et 42: Pater, gratias ago tibi quoniam audisti Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me. Ego autem sciebam quia semper me. Ego autem sciebam quia semper me audis. Hoc enim non est tantum de me audis. Hoc enim non est tantum de Filio naturali verum, sed etiam de filiis Filio naturali verum, sed etiam de filiis

adoptionis, quos semper audit Pater: et adoptionis, quos semper audit Pater: et ideo sibi eos in paternitate conjungit, ideo sibi eos in paternitate conjungit, dicens, Joan, xx, 17 : Dic fratribus meis: dicens, Joan, xx, 17 : Dic fratribus meis: Ascendo ad Patrem meum, et Patrem Ascendo ad Patrem meum, et Patrem vestrum. vestrum.

Sic igitur est Pater, omne ostendens Sic igitur est Pater, omne ostendens ad nos naturale jus Patris, et paternum ad nos naturale jus Patris, et paternum affectum, et fiduciam ipso nomine fa- affectum, et fiduciam ipso nomine fa- ciens impetrandi quidquid petierimus : ciens impetrandi quidquid petierimus : unde, Joan. XVI, 23, dicit: Amen, amen unde, Joan. XVI, 23, dicit: Amen, amen dico vobis, si quid petieritis Patrem in dico vobis, si quid petieritis Patrem in nomine meo, dabit vobis. nomine meo, dabit vobis.

« Sanctificetur nomen tuum. » « Sanctificetur nomen tuum. »

Hic post Hic post captationem benevolentiæ captationem benevolentiæ ejus a quo petendum est, ponit omnium ejus a quo petendum est, ponit omnium quæ petenda sunt sufficientiam in quin- quæ petenda sunt sufficientiam in quin- que petitionibus, omnia quæ huic et fu- que petitionibus, omnia quæ huic et fu- turæ vitæ necessaria sunt comprehen- turæ vitæ necessaria sunt comprehen- dens. Quarum tres sunt de adeptione dens. Quarum tres sunt de adeptione boni, et duæ de amotione mali. boni, et duæ de amotione mali.

Tres autem quæ sunt de adeptione boni Tres autem quæ sunt de adeptione boni dividuntur sic quod duæ sunt de ade- dividuntur sic quod duæ sunt de ade- ptione boni spiritualis, et una de ade- ptione boni spiritualis, et una de ade- ptione boni corporalis. ptione boni corporalis.

Inter eas autem quæ sunt de adeptione Inter eas autem quæ sunt de adeptione boni spiritualis, una est de adeptione boni spiritualis, una est de adeptione boni divini, quod invocatum est super boni divini, quod invocatum est super nos et alia est de adeptione boni me- nos et alia est de adeptione boni me- ritorii, quod conducit ad bonum divi- ritorii, quod conducit ad bonum divi-

num. num.

Et ex hoc patet divisio petitionum Et ex hoc patet divisio petitionum istarum, et ordo: quia bonum est ante istarum, et ordo: quia bonum est ante malum sicut habitus est ante privatio- malum sicut habitus est ante privatio- nem. Et inter bona, spirituale bonum est nem. Et inter bona, spirituale bonum est ante temporale, quia dignius est illo. Et ante temporale, quia dignius est illo. Et inter spiritualia bona, divinum bonum inter spiritualia bona, divinum bonum est ante meritorium bonum, quod con- est ante meritorium bonum, quod con- ducit ad ipsum: sicut finis est ante id ducit ad ipsum: sicut finis est ante id quod est id finem. quod est id finem.

Prima ergo petitio (quæ divini et no- Prima ergo petitio (quæ divini et no- bilioris boni est) est quod dicit: « San- bilioris boni est) est quod dicit: « San- ctificetur nomen tuum. » ctificetur nomen tuum. »

Dicit autem tria: petitionem scilicet Dicit autem tria: petitionem scilicet sanctificationis et cujus petit sanctifica- sanctificationis et cujus petit sanctifica- tionem, quia nominis et cujus nominis, tionem, quia nominis et cujus nominis, quia tui, hoc est, divini nominis in bo- quia tui, hoc est, divini nominis in bo- nis. nis.

: :

IN EVANG. LUCÆ, XI-2. IN EVANG. LUCÆ, XI-2.

Cum autem sanctificari idem șit quod Cum autem sanctificari idem șit quod purificari, et emundari, et confirmari : purificari, et emundari, et confirmari : sanctificatur nomen divinum in nobis sex sanctificatur nomen divinum in nobis sex modis. Emundatur enim per immun- modis. Emundatur enim per immun- dantium et inquinantium abjectionem : dantium et inquinantium abjectionem : depuratur autem per impurorum separa- depuratur autem per impurorum separa- tionem et manifestatur per obscuran- tionem et manifestatur per obscuran- tium ipsum illuminationem: clarificatur tium ipsum illuminationem: clarificatur per venustantium appositionem: confir- per venustantium appositionem: confir- matur autem per inscriptionem, et for- matur autem per inscriptionem, et for- tissimam cordis impressionem. Et sic tissimam cordis impressionem. Et sic oramus: « Sanctificetur nomen tuum.» oramus: « Sanctificetur nomen tuum.»

De emundatione nominis divini dici De emundatione nominis divini dici tur, Ezechiel. xXXVI, 2: Sanctificabo no- tur, Ezechiel. xXXVI, 2: Sanctificabo no- men meum magnum, quod pollutum est men meum magnum, quod pollutum est inter Gentes. Sanctificat autem Deus inter Gentes. Sanctificat autem Deus Pater nomen suum in nobis, quando Pater nomen suum in nobis, quando immundas cogitationes et sermones et immundas cogitationes et sermones et actus abstergit a nobis per gratiam et actus abstergit a nobis per gratiam et poenitentiam ut nihil in nobis appareat poenitentiam ut nihil in nobis appareat nisi id quod nominamur a tanto Patre. nisi id quod nominamur a tanto Patre. Amos, 11, 7 Filius ac pater ejus ierunt Amos, 11, 7 Filius ac pater ejus ierunt ad puellam, ut violarent nomen sanctum ad puellam, ut violarent nomen sanctum meum. Immunditiis enim stupri et alio- meum. Immunditiis enim stupri et alio- rum carnalium peccatorum, sanctitas rum carnalium peccatorum, sanctitas sive munditia Patris Dei in nobis inge- sive munditia Patris Dei in nobis inge- nita polluitur et violatur. nita polluitur et violatur.

Et iterum sanctificatur, quando nomen Et iterum sanctificatur, quando nomen Patris sancti in nobis emundatur, et mun- Patris sancti in nobis emundatur, et mun- dum custoditur. Ezechiel. XLIII, 7: Non dum custoditur. Ezechiel. XLIII, 7: Non polluent ultra domus Israel nomen san- polluent ultra domus Israel nomen san- clum meum, ipsi et reges eorum, in for- clum meum, ipsi et reges eorum, in for- nicationibus suis. Ideo enim dicit, Levit. nicationibus suis. Ideo enim dicit, Levit. xıx, 2: Sancti estote, quia ego sanctus xıx, 2: Sancti estote, quia ego sanctus sum. Ut sanctitas Patris innata nobis sum. Ut sanctitas Patris innata nobis custodiatur et si polluta est, iterum custodiatur et si polluta est, iterum emundetur ad normam munditiæ divinæ. emundetur ad normam munditiæ divinæ. Ideo etiam improperat Dominus quibus- Ideo etiam improperat Dominus quibus- dam, Isa. Lii, 5: Jugiter tota die nomen dam, Isa. Lii, 5: Jugiter tota die nomen meum blasphematur, scilicet inter Gen- meum blasphematur, scilicet inter Gen- tes. Nomen enim mundi et sancti Patris tes. Nomen enim mundi et sancti Patris blasphemare facit immundus filius, se- blasphemare facit immundus filius, se- quens carnis immunditias: sicut fecit quens carnis immunditias: sicut fecit filius prodigus, qui omnem substantiam filius prodigus, qui omnem substantiam Muam consumpsit, vivendo luxuriose cum Muam consumpsit, vivendo luxuriose cum meretricibus. Talia enim peccata im- meretricibus. Talia enim peccata im- munditiarum, carnalium præcipue, con- munditiarum, carnalium præcipue, con-

Cf. Luc. xv, 13. Cf. Luc. xv, 13.

105 105

traria sunt sanctificationi et munditiæ, traria sunt sanctificationi et munditiæ, quæ innata est nobis a Patre, cujus san- quæ innata est nobis a Patre, cujus san- ctitate sancti esse debemus, qui tam ctitate sancti esse debemus, qui tam mundus est, ut dicitur, Sapient. vii, 25, mundus est, ut dicitur, Sapient. vii, 25, quod propter suam munditiam nihil in- quod propter suam munditiam nihil in- quinatum incurrit in illum. I ad Thessal. quinatum incurrit in illum. I ad Thessal. IV, 3 et seq. Hæc est enim voluntas Dei, IV, 3 et seq. Hæc est enim voluntas Dei, sanctificatio vestra: ut abstineatis vos a sanctificatio vestra: ut abstineatis vos a fornicatione, ut sciat unusquisque ve- fornicatione, ut sciat unusquisque ve- strum vas suum possidere in sanctifica- strum vas suum possidere in sanctifica- tione et honore, non in passione desiderii. tione et honore, non in passione desiderii. Sicut enim et ex patre carnali innascitur Sicut enim et ex patre carnali innascitur filio id quod naturale est patri carnali in filio id quod naturale est patri carnali in corpore, ita ex Patre spirituali innasci de- corpore, ita ex Patre spirituali innasci de- bet nobis munditia sive sanctitas Patris bet nobis munditia sive sanctitas Patris spiritualis, ut non tantum præferamus spiritualis, ut non tantum præferamus imaginem ipsius, sed etiam præferamus imaginem ipsius, sed etiam præferamus munditiam suæ sanctificationis, et deno- munditiam suæ sanctificationis, et deno- minemur ab ipsa. Ad Ephes. 1, 4: Ele- minemur ab ipsa. Ad Ephes. 1, 4: Ele- git nos in ipso ante mundi constitutio- git nos in ipso ante mundi constitutio- nem, ut essemus sancti et immaculati in nem, ut essemus sancti et immaculati in conspectu ejus. conspectu ejus.

Nomen etiam divinum si sanctum esse Nomen etiam divinum si sanctum esse debeat et sanctificari, purificandum est debeat et sanctificari, purificandum est ab his quæ sibi ad impuritatem permi- ab his quæ sibi ad impuritatem permi- scentur. Sic enim sanctum dicitur äytos, scentur. Sic enim sanctum dicitur äytos, quod est sine terra. Terrenorum enim quod est sine terra. Terrenorum enim admixtio et concupiscentia splendorem admixtio et concupiscentia splendorem offuscat nominis divini in nobis : et hoc offuscat nominis divini in nobis : et hoc est in conscientiæ depuratione a terreno- est in conscientiæ depuratione a terreno- rum appetitu. Ideo dicitur, III Reg. VI, rum appetitu. Ideo dicitur, III Reg. VI, 20, quod Salomon operuit et vestivit 20, quod Salomon operuit et vestivit oraculum ex auro purissimo. Et similiter oraculum ex auro purissimo. Et similiter Moyses texit arcam auro purissimo 2. Sic- Moyses texit arcam auro purissimo 2. Sic- ut aurum autem purissimum ab omni ut aurum autem purissimum ab omni fæce terrena purgatum est, ita conscien- fæce terrena purgatum est, ita conscien- tia nihil in se terrenum habens, pura tia nihil in se terrenum habens, pura est : et divinum nomen quod ex Patre est : et divinum nomen quod ex Patre cœlesti est, in ipsa purificatum dicitur. cœlesti est, in ipsa purificatum dicitur. Ideo, Sapient. 111,6, dicitur, quod Sanctos Ideo, Sapient. 111,6, dicitur, quod Sanctos probat Dominus. Dicitur enim sic: Tam- probat Dominus. Dicitur enim sic: Tam- quam aurum in fornace probavit illos : ut quam aurum in fornace probavit illos : ut ad purum decoquantur. Purum enim est ad purum decoquantur. Purum enim est in qualibet natura, quod alienæ naturæ, in qualibet natura, quod alienæ naturæ, non est admixtum. Ita semen divinum non est admixtum. Ita semen divinum quod ex Patre cœlesti in nobis est, pu- quod ex Patre cœlesti in nobis est, pu- rum est quando nihil habet admixtum rum est quando nihil habet admixtum

2 Cf. Exod. xxv, 11. 2 Cf. Exod. xxv, 11.

106 106

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

alienum. Ideo, II Paralip. 1v, 21, dicitur, alienum. Ideo, II Paralip. 1v, 21, dicitur, quod omnia quæ ad ritum templi facta quod omnia quæ ad ritum templi facta sunt, omnia ex auro purissimo et mun- sunt, omnia ex auro purissimo et mun- dissimo sunt facta: quia in his quæ ad dissimo sunt facta: quia in his quæ ad Deum pertinent nihil debet esse nisi pure Deum pertinent nihil debet esse nisi pure divinum. Et tunc est ayos, hoc est, san- divinum. Et tunc est ayos, hoc est, san- ctificatum vel depuratum. Psal. xvII, ctificatum vel depuratum. Psal. xvII, 21: 21: Secundum puritatem manuum mearum Secundum puritatem manuum mearum retribuet mihi. In quibus nihil debet retribuet mihi. In quibus nihil debet esse nisi purus divinus flos virtutis, nobis esse nisi purus divinus flos virtutis, nobis ex Deo innatus. Proverb. III, 14: Primi ex Deo innatus. Proverb. III, 14: Primi et purissimi fructus ejus. Quia primum, et purissimi fructus ejus. Quia primum, ideo nihil ante ipsum, et quia purissi- ideo nihil ante ipsum, et quia purissi- mum, ideo nihil habet admixtum. mum, ideo nihil habet admixtum.

Sic igitur sanctificatur nomen per Sic igitur sanctificatur nomen per alienæ naturæ depurationem. Et ideo alienæ naturæ depurationem. Et ideo dicitur, Osee, 1, 11: Ascendent de terra, dicitur, Osee, 1, 11: Ascendent de terra, quia magnus dies Jezrahel. Ascendit quia magnus dies Jezrahel. Ascendit enim de terra, qui se elevat de terrenita- enim de terra, qui se elevat de terrenita- te : et tunc est magnus dies Jezrȧhel, te : et tunc est magnus dies Jezrȧhel, quod semen Dei interpretatur : quia quod semen Dei interpretatur : quia tunc nihil in nobis apparet nisi semen tunc nihil in nobis apparet nisi semen divinum. divinum.

Sanctificatur etiam nomen Dei per ob- Sanctificatur etiam nomen Dei per ob- scurantium ipsum in nobis manifestatio- scurantium ipsum in nobis manifestatio- nem. Sæpe enim nomen Dei immundis nem. Sæpe enim nomen Dei immundis actibus non est inquinatum, nec pulveri actibus non est inquinatum, nec pulveri terrenorum admixtum : sed tamen adeo terrenorum admixtum : sed tamen adeo est obscurum quod non bene est mani- est obscurum quod non bene est mani- festum, nec bene agnoscitur in nobis cu- festum, nec bene agnoscitur in nobis cu- jus simus nominis. Oportet ergo in hoc jus simus nominis. Oportet ergo in hoc nomen Dei sanctificari, quod manifeste- nomen Dei sanctificari, quod manifeste- tur cujus simus nominis. Hoc autem co- tur cujus simus nominis. Hoc autem co- gnoscitur per divinorum manifestatio- gnoscitur per divinorum manifestatio- nem. Sicut et in naturis per naturam et nem. Sicut et in naturis per naturam et causam propriam rei formalem cogno- causam propriam rei formalem cogno- scitur nomen illius naturæ: sicut nomen scitur nomen illius naturæ: sicut nomen hominis, et nomen equi, et nomen asini, hominis, et nomen equi, et nomen asini, et hujusmodi ita etiam in divinis co- et hujusmodi ita etiam in divinis co- gnoscitur et manifestatur nomen Patris gnoscitur et manifestatur nomen Patris divini, ubi figura et proprietas ejus in divini, ubi figura et proprietas ejus in nato manifestatur. Sic enim dicit in nato manifestatur. Sic enim dicit in

Psalmo LXXXI, 6 Ego dixi: Dii estis, et Psalmo LXXXI, 6 Ego dixi: Dii estis, et filii Excelsi omnes. Generatio enim Dei filii Excelsi omnes. Generatio enim Dei in nobis manifestatur (qua dii dicimur) in nobis manifestatur (qua dii dicimur) si nihil in nobis appareat nisi divinum, si nihil in nobis appareat nisi divinum, et nobis a Patre coelesti ingenitum. Et et nobis a Patre coelesti ingenitum. Et hoc omnibus per exemplum exterius fit hoc omnibus per exemplum exterius fit manifestum. Joan. x, 35: Illos dixit manifestum. Joan. x, 35: Illos dixit

deos, ad quos sermo Dei factus est, hoc deos, ad quos sermo Dei factus est, hoc est, qui sermonem Dei (qui est verbum et est, qui sermonem Dei (qui est verbum et imago Dei) in opere compleverunt: quia imago Dei) in opere compleverunt: quia in illorum vultu apparet, quod nomen in illorum vultu apparet, quod nomen Dei in eis sanctificatum est. Unde et Ju- Dei in eis sanctificatum est. Unde et Ju- dæos Dominus convincens, Joan. x, 36, dæos Dominus convincens, Joan. x, 36, dixit Quem Pater sanctificavit, hoc est dixit Quem Pater sanctificavit, hoc est sanctum mundo præmonstravit, et sic sanctum mundo præmonstravit, et sic misit in mundum, vos dicitis: Quia blas- misit in mundum, vos dicitis: Quia blas- phemas, quia dixi: Filius Dei sum. phemas, quia dixi: Filius Dei sum.

Nomen istud multi obnubilant adeo, Nomen istud multi obnubilant adeo, quod nescitur utrum ex Deo vel ex mun- quod nescitur utrum ex Deo vel ex mun- do sint. Unde, I Joan. 11, 3: Omnis qui do sint. Unde, I Joan. 11, 3: Omnis qui habet hanc spem in eo, scilicet quod sit habet hanc spem in eo, scilicet quod sit filius Dei, sanctificat se, sicut et ille san- filius Dei, sanctificat se, sicut et ille san- ctus est. Talis autem est qui omnia a se ctus est. Talis autem est qui omnia a se abjicit opera tenebrarum et dubietatis : abjicit opera tenebrarum et dubietatis : ut in luce diei possit manifestari. Sic ut in luce diei possit manifestari. Sic enim dicitur, Joan. xvII, 16: Manifesta- enim dicitur, Joan. xvII, 16: Manifesta- vi nomen tuum hominibus, quos dedisti vi nomen tuum hominibus, quos dedisti mihi, hoc est, nomen tuum cordibus eo- mihi, hoc est, nomen tuum cordibus eo- rum impressum ad manifestum eduxi : rum impressum ad manifestum eduxi : ut omnes clare videant quia sunt filii Dei. ut omnes clare videant quia sunt filii Dei. Sicut dicitur, ad Roman. XIII, 12 et 13: Sicut dicitur, ad Roman. XIII, 12 et 13: Abjiciamus opere tenebrarum, et indua- Abjiciamus opere tenebrarum, et indua- mur arma lucis. Sicut in die honeste am- mur arma lucis. Sicut in die honeste am- bulemus, hoc est, in lumine divino. Ad bulemus, hoc est, in lumine divino. Ad Ephes. v, 8: Ut filii lucis ambulate. Ephes. v, 8: Ut filii lucis ambulate. Qui enim non in manifesto, sed in late- Qui enim non in manifesto, sed in late- bris ambulant, non ambulant in verita- bris ambulant, non ambulant in verita- te. Et ideo divinum nomen in eis oc- te. Et ideo divinum nomen in eis oc- cultatur, et non sanctificatur, sed obtene- cultatur, et non sanctificatur, sed obtene- bratur. bratur.

Sic sanctificatur nomen, quando cele- Sic sanctificatur nomen, quando cele- bre et grande efficitur per ejusdem no- bre et grande efficitur per ejusdem no- minis in divinis actibus publicam mani- minis in divinis actibus publicam mani- festationem. II Reg. vn, 9: Feci tibi no- festationem. II Reg. vn, 9: Feci tibi no- men grande juxta nomen magnorum qui men grande juxta nomen magnorum qui sunt in terra. Ruth, Iv, 11: Habeat ce- sunt in terra. Ruth, Iv, 11: Habeat ce- lebre nomen in Bethlehem, hoc est, inter lebre nomen in Bethlehem, hoc est, inter eos qui Deo fructificant. Hoc enim modo eos qui Deo fructificant. Hoc enim modo id quod sanctificatur, celebratur. Quia, id quod sanctificatur, celebratur. Quia, sicut dicit Philosophus, sanctitas est vir- sicut dicit Philosophus, sanctitas est vir- tus quæ scire facit quæ ad Deum justa tus quæ scire facit quæ ad Deum justa sunt. Et ideo quando aliquis se illa scire sunt. Et ideo quando aliquis se illa scire per effectum ostendit, tunc nomen Dei, per effectum ostendit, tunc nomen Dei, quod super eum invocatum est, sanctifi- quod super eum invocatum est, sanctifi- cat. Jerem. XIV, 9: Nomen tuum invo- cat. Jerem. XIV, 9: Nomen tuum invo- catum est super nos, Domine Deus exer- catum est super nos, Domine Deus exer-

IN EVANG. LUCÆ, XI-2. IN EVANG. LUCÆ, XI-2.

cituum. Ubicumque enim divinum no- cituum. Ubicumque enim divinum no- men manifestum est in actibus, ibi ab men manifestum est in actibus, ibi ab omnibus invocatur. omnibus invocatur.

107 107

legitur et in fronte, et in femore, et in legitur et in fronte, et in femore, et in vestimento. Nomen sanctificatur in fron- vestimento. Nomen sanctificatur in fron- te per publicam operis confessionem : in te per publicam operis confessionem : in Sic ergo sanctificatur ad celebrandum, femore per sinceram in nomine Domini Sic ergo sanctificatur ad celebrandum, femore per sinceram in nomine Domini quando manifestatur. quando manifestatur.

Sanctificatur etiam, quando clarifica- Sanctificatur etiam, quando clarifica- tur ut effulgeat et splendeat in gloria, tur ut effulgeat et splendeat in gloria, quod latet in humilitate. Et sic sanctifi- quod latet in humilitate. Et sic sanctifi- catur in Sanctis, quando mirificatur : catur in Sanctis, quando mirificatur : quando scilicet mirabilis Deus in Sanctis quando scilicet mirabilis Deus in Sanctis suis et videtur, et prædicatur. Psal. iv, 4 : suis et videtur, et prædicatur. Psal. iv, 4 : Scitote quoniam mirificavit Dominus Scitote quoniam mirificavit Dominus Sanctum suum. Joan. XII, 28: Pater, Sanctum suum. Joan. XII, 28: Pater, clarifica nomen tuum, scilicet homini- clarifica nomen tuum, scilicet homini- bus, hoc est, clarum in gloria nominis bus, hoc est, clarum in gloria nominis splendere facito. Judicum, xin, 18: Cur splendere facito. Judicum, xin, 18: Cur quæris nomen meum quod est mirabile ? quæris nomen meum quod est mirabile ? Sic enim mirabilis est Deus in sanctis Sic enim mirabilis est Deus in sanctis suis et in sanctitate sua Sanctos, qui suis et in sanctitate sua Sanctos, qui nomen invocant, facit sanctificatos: et nomen invocant, facit sanctificatos: et per sanctitatem talem nominis, etiam per sanctitatem talem nominis, etiam quidam eorum catalogo Sanctorum ad- quidam eorum catalogo Sanctorum ad- scribuntur. Psal. LXIV, 5 et 6: Sanctum est scribuntur. Psal. LXIV, 5 et 6: Sanctum est templum tuum, mirabile in æquitate. templum tuum, mirabile in æquitate. Quamvis autem non omnes Sancti fa- Quamvis autem non omnes Sancti fa- ciant ea quæ vocamus miracula, tamen ciant ea quæ vocamus miracula, tamen hoc miraculum fit in omnibus, quod pu- hoc miraculum fit in omnibus, quod pu- silli et pauperes Diabolum vincunt, præ- silli et pauperes Diabolum vincunt, præ- sentibus non attendentes ad æterna su- sentibus non attendentes ad æterna su- spirant, in carnis incendiis existentes cœ- spirant, in carnis incendiis existentes cœ- libem vitam ducunt. Et quod omnibus libem vitam ducunt. Et quod omnibus est mirabilius, simplices et illitterati se- est mirabilius, simplices et illitterati se- creta norunt divinorum consiliorum: et creta norunt divinorum consiliorum: et hoc est quod petit Psalmista, Psal. Lxxxv, hoc est quod petit Psalmista, Psal. Lxxxv, 17: Fac mecum signum in bonum : ut 17: Fac mecum signum in bonum : ut rideant qui oderunt me, et confundan- rideant qui oderunt me, et confundan- tur: quoniam tu, Domine, adjuvisti me, tur: quoniam tu, Domine, adjuvisti me, "I consolatus es me. "I consolatus es me.

Sic ergo sanctificatur nomen, quando Sic ergo sanctificatur nomen, quando clarificatur in mirabilibus gloriosis. clarificatur in mirabilibus gloriosis.

Est autem sanctificatio idem quod con- Est autem sanctificatio idem quod con- firmatio. Et hoc fit dupliciter sicut dixi- firmatio. Et hoc fit dupliciter sicut dixi- mus: per inscriptionem, ne deleatur : et mus: per inscriptionem, ne deleatur : et per impressionem in mentis memoriam, per impressionem in mentis memoriam, no aliqua oblivione recedat a corde. Fit no aliqua oblivione recedat a corde. Fit autem inscriptio per litteram, et elemen- autem inscriptio per litteram, et elemen- ta quædam, et signa spiritualia: quibus ta quædam, et signa spiritualia: quibus

1 Psal. LXVII, 36. 1 Psal. LXVII, 36.

delectationem: in veste per honestæ con- delectationem: in veste per honestæ con- versationis virtutem. Unde, Apocal. 111, versationis virtutem. Unde, Apocal. 111, 12: Scribam super eum nomen Dei mei, 12: Scribam super eum nomen Dei mei, et nomen civitatis Dei mei novæ Jerusa- et nomen civitatis Dei mei novæ Jerusa- lem, quæ descendit de cœlo a Deo meo, lem, quæ descendit de cœlo a Deo meo, et nomen meum novum. Nomen enim Dei et nomen meum novum. Nomen enim Dei in nobis describitur, quando spiritu Dei in nobis describitur, quando spiritu Dei in nobis similitudo Dei publice confite- in nobis similitudo Dei publice confite- tur. Nomen autem coelestis civitatis in tur. Nomen autem coelestis civitatis in nobis scribitur, quando omnia nostra ad nobis scribitur, quando omnia nostra ad exemplum Sanctorum Angelorum perfi- exemplum Sanctorum Angelorum perfi- ciuntur ita quod in nobis legi potest ciuntur ita quod in nobis legi potest omnium similitudo coelestium. Nomen omnium similitudo coelestium. Nomen autem Filii novum nobis inscribitur, autem Filii novum nobis inscribitur, quando nova opera privilegiata Filii in quando nova opera privilegiata Filii in meritis nostris figurantur: sicut cœliba- meritis nostris figurantur: sicut cœliba- tus in corpore, doctrina verbi in officii tus in corpore, doctrina verbi in officii perfectione, et martyrii constantia in pe- perfectione, et martyrii constantia in pe- riculorum mortis perpessione: et quia riculorum mortis perpessione: et quia scriptura hæc indelebilis est, ideo nomen scriptura hæc indelebilis est, ideo nomen sic inscriptum, est sanctificatum. Hæc sic inscriptum, est sanctificatum. Hæc enim scriptura sancta est Spiritu sancto enim scriptura sancta est Spiritu sancto exarata, Ezechiel. x1, 4: Signa thau su- exarata, Ezechiel. x1, 4: Signa thau su- per frontes virorum gementium et dolen- per frontes virorum gementium et dolen- tium. Habacuc, II, 2: Scribe visum, et tium. Habacuc, II, 2: Scribe visum, et explana super tabulas, ut percurrat qui · explana super tabulas, ut percurrat qui · legerit eum. legerit eum.

Sic ergo inscriptum nomen, est san- Sic ergo inscriptum nomen, est san- ctificatum et sic a Christo scripti et si- ctificatum et sic a Christo scripti et si- gnati sumus, et sanctificati. gnati sumus, et sanctificati.

: :

Sanctificatur etiam et confirmatur per Sanctificatur etiam et confirmatur per memoriæ impressionem: ut nulla obli- memoriæ impressionem: ut nulla obli- vione hoc nomen umquam deleatur. vione hoc nomen umquam deleatur. Psal. cxxxvi, 6 Adhæreat lingua mea Psal. cxxxvi, 6 Adhæreat lingua mea faucibus meis, si non meminero tui. Sic- faucibus meis, si non meminero tui. Sic- ut dicit, Isa. xxvI, 8: Nomen tuum et ut dicit, Isa. xxvI, 8: Nomen tuum et memoriale tuum in desiderio animæ, memoriale tuum in desiderio animæ, non enim esset in desiderio animæ, nisi non enim esset in desiderio animæ, nisi semper in memoria esset dulce. Unde semper in memoria esset dulce. Unde legitur de Cypriano 2 martyre, quod no- legitur de Cypriano 2 martyre, quod no- men Domini aureis litteris scriptum ha- men Domini aureis litteris scriptum ha- buit in corde. Quia sanctificatum, hoc buit in corde. Quia sanctificatum, hoc est, per memoriæ impressionem sic fuit est, per memoriæ impressionem sic fuit

2 Aliter, Ignatio (Nota edit. Lugd.) 2 Aliter, Ignatio (Nota edit. Lugd.)

108 108

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

confirmatum, quod seipsum in corde confirmatum, quod seipsum in corde etiam corporaliter sigillavit. Et hoc est etiam corporaliter sigillavit. Et hoc est quod clamans desiderat Dominus in quod clamans desiderat Dominus in Canticis, VIII, 6: Pone me ut signaculum Canticis, VIII, 6: Pone me ut signaculum super cor tuum, hoc est, sicut sigillum super cor tuum, hoc est, sicut sigillum in profundum pertingens, in quo imago in profundum pertingens, in quo imago mea in te semper resultet. Sic sanctifica- mea in te semper resultet. Sic sanctifica- tum sumitur, Eccli. xxiv, 16, ubi dicit tum sumitur, Eccli. xxiv, 16, ubi dicit sapientia In plenitudine Sanctorum sapientia In plenitudine Sanctorum detentio mea, hoc est, ubi plena est con- detentio mea, hoc est, ubi plena est con- firmatio per impressionem. firmatio per impressionem.

Primam harum sanctificationum ope- Primam harum sanctificationum ope- ratur munditia cordis et animæ, I ad ratur munditia cordis et animæ, I ad Corinth. vII, 34: Et mulier innupta, et Corinth. vII, 34: Et mulier innupta, et virgo cogitat quæ Domini sunt, ut sit virgo cogitat quæ Domini sunt, ut sit sancta corpore et spiritu. Secundam san- sancta corpore et spiritu. Secundam san- ctitatem operatur spiritualitas, segregans ctitatem operatur spiritualitas, segregans cor a terrenorum pulvere interius fœ- cor a terrenorum pulvere interius fœ- dante, Isa. L1, 11 Recedite, recedite, dante, Isa. L1, 11 Recedite, recedite, exite inde, pollutum nolite tangere: exite inde, pollutum nolite tangere: exite de medio ejus : mundamini, qui exite de medio ejus : mundamini, qui fertis vasa Domini. Tertiam sanctificatio- fertis vasa Domini. Tertiam sanctificatio- nem illuminatio facit spiritualis, ut divini nem illuminatio facit spiritualis, ut divini nominis decor appareat: sicut dicitur, nominis decor appareat: sicut dicitur, I ad Corinth. 111, 17 Templum Dei san- I ad Corinth. 111, 17 Templum Dei san- ctum est, quod estis vos. Et hoc fit per ctum est, quod estis vos. Et hoc fit per elongantiam obscurantium spiritualium elongantiam obscurantium spiritualium peccatorum sicut est superbia, et ira, et peccatorum sicut est superbia, et ira, et invidia, et acedia. Hæc enim obscurant invidia, et acedia. Hæc enim obscurant sanctitatem Dei. Luc. 1, 75: In sanctita- sanctitatem Dei. Luc. 1, 75: In sanctita- te et justitia coram ipso, omnibus diebus te et justitia coram ipso, omnibus diebus nostris. Quartam sanctitatem (quæ fit per nostris. Quartam sanctitatem (quæ fit per clarificationem) operatur in nobis divinus clarificationem) operatur in nobis divinus splendor intus ingrediens, et extra in splendor intus ingrediens, et extra in operibus splendens. Psal. cix, 3: In operibus splendens. Psal. cix, 3: In splendoribus sanctorum, ex utero ante splendoribus sanctorum, ex utero ante luciferum genui te. luciferum genui te.

: :

Primæ tres sanctitates significantur in Primæ tres sanctitates significantur in Sanctis et quarta significatur per san- Sanctis et quarta significatur per san- cta sanctorum. Quinta sanctitas est con- cta sanctorum. Quinta sanctitas est con- firmationis sanctitas, quæ fit scriptura firmationis sanctitas, quæ fit scriptura authentica sicut leges et jura sanciun- authentica sicut leges et jura sanciun- tur. Et hoc fit, quando leges divinæ in tur. Et hoc fit, quando leges divinæ in nobis per doctrinam spiritus intus scri- nobis per doctrinam spiritus intus scri- buntur in corde. Ad Hebr. x, 16: Dabo buntur in corde. Ad Hebr. x, 16: Dabo leges meas in cordibus eorum, et in men- leges meas in cordibus eorum, et in men-

1 Cf. Exod. XXVI, 34. 1 Cf. Exod. XXVI, 34.

2 Cf. Jerem. XXXI, 33. 2 Cf. Jerem. XXXI, 33.

tibus eorum superscribam eas 2. Sic di- tibus eorum superscribam eas 2. Sic di- citur sanctum, ad Roman. VII, 12: Lex citur sanctum, ad Roman. VII, 12: Lex quidem sancta, et mandatum sanctum, quidem sancta, et mandatum sanctum, et justum, et bonum. Sexta sanctitas et justum, et bonum. Sexta sanctitas (quæ est confirmatio memoriæ) fit per (quæ est confirmatio memoriæ) fit per dilectionem quia illa facit nomen Dei dilectionem quia illa facit nomen Dei profundari in memoria, Jerem. LI, 50: profundari in memoria, Jerem. LI, 50: Recordamini procul Domini, et Jerusa- Recordamini procul Domini, et Jerusa- lem ascendat super cor vestrum. lem ascendat super cor vestrum.

Sic ergo dicimus, « sanctificetur » Sic ergo dicimus, « sanctificetur »

<< Nomen, » << Nomen, »

Quod a notamine dicitur: quia notam Quod a notamine dicitur: quia notam sui facit in animam, sicut character qui- sui facit in animam, sicut character qui- dam consignans hominem Deo. Sicut dam consignans hominem Deo. Sicut enim patris carnalis virtus notam facit enim patris carnalis virtus notam facit in nato, per quam facit characterem pa- in nato, per quam facit characterem pa- tris et ideo imprimit ei nomen naturæ tris et ideo imprimit ei nomen naturæ patris, ut dicatur et sit homo: ita nati- patris, ut dicatur et sit homo: ita nati- vitas divina characterem facit virtutis di- vitas divina characterem facit virtutis di- vinæ, per quam natus dicitur filius Dei, vinæ, per quam natus dicitur filius Dei, et participative dicitur Deus. Exod. vII, et participative dicitur Deus. Exod. vII, 1: Constitui te deum Pharaonis. I ad 1: Constitui te deum Pharaonis. I ad Corinth. vII, 5: Sunt dii multi, et do- Corinth. vII, 5: Sunt dii multi, et do- mini multi, sive in cælo, sive in terra. Hoc mini multi, sive in cælo, sive in terra. Hoc enim nomen verissimum est, quod peti- enim nomen verissimum est, quod peti- mus sanctificari. Hoc enim est quod dicit mus sanctificari. Hoc enim est quod dicit Joannes in 1 Canon. 111, 2: Nunc filii Joannes in 1 Canon. 111, 2: Nunc filii Dei sumns, supple, participando divini- Dei sumns, supple, participando divini- tatem, et nondum apparuit quid erimus: tatem, et nondum apparuit quid erimus: quia nondum nomen est sanctificatum quia nondum nomen est sanctificatum per depurationem et confirmationem. per depurationem et confirmationem. Scimus quoniam cum, scilicet in sancti- Scimus quoniam cum, scilicet in sancti- ficatione perfecta, apparuerit nomen il- ficatione perfecta, apparuerit nomen il- lud cum re nominis, similes ei erimus, lud cum re nominis, similes ei erimus, id est, participatione deitatis, et non id est, participatione deitatis, et non æqualitate: quoniam tunc in nobis vide- æqualitate: quoniam tunc in nobis vide- bimus eum sicuti est in suæ perfectione bimus eum sicuti est in suæ perfectione participatæ deitatis. Hoc est igitur nomen participatæ deitatis. Hoc est igitur nomen quod est super omne nomen³, quod pe- quod est super omne nomen³, quod pe- timus sanctificari: quia sanctificatione timus sanctificari: quia sanctificatione sua perfecta nos perfecti sumus, hic se- sua perfecta nos perfecti sumus, hic se- cundum gratiam, et in futuro secundum cundum gratiam, et in futuro secundum gloriam. gloriam.

Hoc autem nomen, quamvis sit multi- Hoc autem nomen, quamvis sit multi-

3 Ad Philip. 11, 9. 3 Ad Philip. 11, 9.

IN EVANG. LUCÆ, XI-2. IN EVANG. LUCÆ, XI-2.

appareat fœditatis, ne derelinquat te. appareat fœditatis, ne derelinquat te.

109 109

De quarto dicitur, Proverb. x1, 14: De quarto dicitur, Proverb. x1, 14: Ubi non est gubernator, populus corruet. Ubi non est gubernator, populus corruet. Isa. XLVIII, Isa. XLVIII, 17: Ego Dominus Deus tuus, 17: Ego Dominus Deus tuus, docens te utilia, gubernans te in via qua docens te utilia, gubernans te in via qua ambulas. ambulas.

plex, tamen quintuplex est secundum et sint castra tua sancta, et nihil in eis plex, tamen quintuplex est secundum et sint castra tua sancta, et nihil in eis relationem suæ deitatis ad nos, secundum relationem suæ deitatis ad nos, secundum quam nos deificat. Unum autem est quam nos deificat. Unum autem est Deus, quod est nomen naturæ divinæ. Deus, quod est nomen naturæ divinæ. Alterum autem est, Qui est, quod est Alterum autem est, Qui est, quod est nomen æternitatis divinæ. Tertium autem nomen æternitatis divinæ. Tertium autem est, Dominus, quod est nomen divinæ est, Dominus, quod est nomen divinæ potestatis. Quartum autem, Jesus, quod potestatis. Quartum autem, Jesus, quod dicit Deum humanatum. Quintum, Chri- dicit Deum humanatum. Quintum, Chri- stus, quod dicit hominem deificatum : stus, quod dicit hominem deificatum : sicut dicut Damascenus. sicut dicut Damascenus.

Primum scilicet nomen, Deus, quatuor Primum scilicet nomen, Deus, quatuor operatur in nobis: naturæ scilicet divinæ operatur in nobis: naturæ scilicet divinæ similitudinem per adoptionem, intelle- similitudinem per adoptionem, intelle- ctus illuminationem per divinam limpi- ctus illuminationem per divinam limpi- dam visionem, interiorem et exteriorem dam visionem, interiorem et exteriorem circuitionem per provisivam ejus virtu- circuitionem per provisivam ejus virtu- tem, et nostri curam per suam perfectam tem, et nostri curam per suam perfectam providentiam. Et per primum vocatur providentiam. Et per primum vocatur Pater, per secundum autem illuminator, Pater, per secundum autem illuminator, per tertium vocatur custos, per quartum per tertium vocatur custos, per quartum autem gubernator. Per primum format, autem gubernator. Per primum format, per secundum autem oculos illuminat, per secundum autem oculos illuminat, per tertium impedimenta removet, per per tertium impedimenta removet, per quartum autem dirigit in dubiis. quartum autem dirigit in dubiis.

De primo dicitur, Isa. LXIV, : Pater De primo dicitur, Isa. LXIV, : Pater noster es tu, nos vero lutum et fictor noster es tu, nos vero lutum et fictor noster tu, et opera manuum tuarum om- noster tu, et opera manuum tuarum om- nes nos. Eccli. XVII, 1 et 2: Secundum nes nos. Eccli. XVII, 1 et 2: Secundum imaginem suam facit hominem :... et se- imaginem suam facit hominem :... et se- cundum se vestivit illum virtute. Et sic cundum se vestivit illum virtute. Et sic dicitur, Jerem. xiv, 9: Nomen tuum in- dicitur, Jerem. xiv, 9: Nomen tuum in- vocatum est super nos. vocatum est super nos.

: :

De secundo, dicit Psalmus XVII, 29: De secundo, dicit Psalmus XVII, 29: Tu illuminas lucernam meam, Domine Tu illuminas lucernam meam, Domine Deus meus, illumina tenebras meas. Psal. Deus meus, illumina tenebras meas. Psal. XXXI, 8 In via hac qua gradieris, fir- XXXI, 8 In via hac qua gradieris, fir- mabo super te oculos meos. Joan. 1, 9 : mabo super te oculos meos. Joan. 1, 9 : Illuminat omnem hominem venientem in Illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Sic etiam cæcutiens Si- hunc mundum. Sic etiam cæcutiens Si- mcon illuminatus clamavit, Luc. 11, 32: mcon illuminatus clamavit, Luc. 11, 32: Lumen ad revelationem gentium, et glo- Lumen ad revelationem gentium, et glo- riam plebis tuæ Israel. riam plebis tuæ Israel.

De tertio dicitur in Psalmo cxx, 4 : De tertio dicitur in Psalmo cxx, 4 : Ecce non dormitabit neque dormiet, qui Ecce non dormitabit neque dormiet, qui custodit Israel. Semper enim castra no- custodit Israel. Semper enim castra no- stra circuit. Deuter. xxiv, 14: Dominus stra circuit. Deuter. xxiv, 14: Dominus Deus tuus ambulat in medio castrorum, Deus tuus ambulat in medio castrorum, nt eruat te, et tradat tibi inimicos tuos : nt eruat te, et tradat tibi inimicos tuos :

Hæc enim quatuor sunt in hoc nomine, Hæc enim quatuor sunt in hoc nomine, Deus. Imponitur enim hoc nomen natu- Deus. Imponitur enim hoc nomen natu- ræ divinæ quæ fœcunda est: et ideo ute- ræ divinæ quæ fœcunda est: et ideo ute- rus quidem semper gignens dicitur in rus quidem semper gignens dicitur in Psalmo cix, 3: Ex utero ante luciferum Psalmo cix, 3: Ex utero ante luciferum genui te. Job, xxxvi11, 29, 28 : De cujus genui te. Job, xxxvi11, 29, 28 : De cujus utero egressa est glacies? et quis stillas utero egressa est glacies? et quis stillas roris genuit ? Pater autem est istius crea- roris genuit ? Pater autem est istius crea- ti, quod ad suam producit similitudinem ti, quod ad suam producit similitudinem ut dicit Augustinus. Damascenus autem ut dicit Augustinus. Damascenus autem dicit, quod εó Græce sonat visionem, dicit, quod εó Græce sonat visionem, quia ewpew-w, est videre. Et sonat circui- quia ewpew-w, est videre. Et sonat circui- tionem, quia ά, circumire: quia cir- tionem, quia ά, circumire: quia cir- cuit omnia quæ sua fruuntur providentia. cuit omnia quæ sua fruuntur providentia. Et etiam sonat ardere, propter curam Et etiam sonat ardere, propter curam quam habet suorum: sicut etiam in an- quam habet suorum: sicut etiam in an- tehabitis dictum est. Deuter. iv, 24: Do- tehabitis dictum est. Deuter. iv, 24: Do- minus Deus tuus ignis consumens est. minus Deus tuus ignis consumens est.

Est autem proprium nomen substantiæ Est autem proprium nomen substantiæ divinæ, qui est, quod a tribus perficitur : divinæ, qui est, quod a tribus perficitur : veritate scilicet entitatis, identitate, sta- veritate scilicet entitatis, identitate, sta- bilitate. Veritate scilicet, quia vere est : bilitate. Veritate scilicet, quia vere est : in comparatione cujus ea quæ ab alio vel in comparatione cujus ea quæ ab alio vel per aliud sunt, non sunt, sicut dicit Au- per aliud sunt, non sunt, sicut dicit Au- gustinus. Identitate, quia unum et idem gustinus. Identitate, quia unum et idem est quod simplex est: in comparatione est quod simplex est: in comparatione cujus non sunt quæ ex diversis et diversa cujus non sunt quæ ex diversis et diversa sunt. Stabilitate, quia in se stabile, nihil sunt. Stabilitate, quia in se stabile, nihil exspectans in futurum, et nihil abjiciens exspectans in futurum, et nihil abjiciens in præteritum in comparatione cujus in præteritum in comparatione cujus non sunt quæ numquam in eodem statu non sunt quæ numquam in eodem statu permanent. permanent.

De primo dicitur, Deuter. xxxII, 4 : De primo dicitur, Deuter. xxxII, 4 : Deus fidelis, et absque ulla iniquitate, Deus fidelis, et absque ulla iniquitate, justus, et rectus. Glossa: « Fidelis, hoc justus, et rectus. Glossa: « Fidelis, hoc est, verus absque defectu, justam et rectam est, verus absque defectu, justam et rectam habens entitatem et substantiam, non habens entitatem et substantiam, non deflexam ad privationem vel ad non ens. deflexam ad privationem vel ad non ens. De simplicitate sive identitate dicitur De simplicitate sive identitate dicitur in Psalmo CI, 28, et ad Hebr. 1, 12 : Tu in Psalmo CI, 28, et ad Hebr. 1, 12 : Tu autem idem ipse es, et anni tui non de- autem idem ipse es, et anni tui non de-

110 110

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

ficient. Hic enim, ut dicit Boetius, idem ficient. Hic enim, ut dicit Boetius, idem vere et simplex est, in quo nullus nume- vere et simplex est, in quo nullus nume- rus, quod nulli nititur. Quod autem rus, quod nulli nititur. Quod autem quibusdam vel cuidam nititur ut sit, non quibusdam vel cuidam nititur ut sit, non vere simplex est. vere simplex est.

VI, VI,

De immutabilitate dicitur, I ad Timoth. De immutabilitate dicitur, I ad Timoth. 16 Qui solus habet immortalitatem, 16 Qui solus habet immortalitatem, et lucem habitat inaccessibilem. Et in et lucem habitat inaccessibilem. Et in Glossa ibidem dicit Augustinus, quod Glossa ibidem dicit Augustinus, quod « vera immortalitas est vera est immu- « vera immortalitas est vera est immu- «<tabilitas quoniam in his quæ mutan- «<tabilitas quoniam in his quæ mutan- «tur, ipsa sua mutatio nonnulla mors «tur, ipsa sua mutatio nonnulla mors « est. » Numer. xxIII, 19: Non est Deus « est. » Numer. xxIII, 19: Non est Deus quasi homo ut mentiatur, nec ut filius quasi homo ut mentiatur, nec ut filius

hominis ut mutetur. hominis ut mutetur.

Hoc nomen etiam in nobis sanctifica- Hoc nomen etiam in nobis sanctifica- tur, quando veritatem ipsius participa- tur, quando veritatem ipsius participa- mus per veritatis perceptionem et falsita- mus per veritatis perceptionem et falsita- tis et vanitatis abjectionem: quando de- tis et vanitatis abjectionem: quando de- puramus simplicitatem Dei per intentionis puramus simplicitatem Dei per intentionis nostræ simplicitatem, ut simplici intentio- nostræ simplicitatem, ut simplici intentio- ne non ad aliud, sed ad ipsum tendamus: ne non ad aliud, sed ad ipsum tendamus: et quando immutabilitatem ipsius per et quando immutabilitatem ipsius per constantiam nostri propositi percipamus. constantiam nostri propositi percipamus.

De primo horum dicitur, Joan. VIII, 31 De primo horum dicitur, Joan. VIII, 31 et 32 Si vos manseritis in sermone meo, et 32 Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis et cognoscetis vere discipuli mei eritis et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos. Vani veritatem, et veritas liberabit vos. Vani autein non sunt in veritate: quia vanum autein non sunt in veritate: quia vanum est, quod finem ad quem dirigere videtur est, quod finem ad quem dirigere videtur non includit, Sapient. xin, 1: Vani sunt non includit, Sapient. xin, 1: Vani sunt omnes homines, in quibus non subest omnes homines, in quibus non subest scientia Dei. Quia ad veram entitatem scientia Dei. Quia ad veram entitatem non perveniunt, Psal. iv, 3: Ut quid non perveniunt, Psal. iv, 3: Ut quid diligitis vanitatem, et quæritis menda- diligitis vanitatem, et quæritis menda- cium ? Falsi autem sunt, qui cum aliquid cium ? Falsi autem sunt, qui cum aliquid prætendant, aliud interius habent, Matth. prætendant, aliud interius habent, Matth. VII, 15: Attendite a falsis Prophetis, VII, 15: Attendite a falsis Prophetis, qui veniunt ad vos in vestimentis ovium, qui veniunt ad vos in vestimentis ovium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. intrinsecus autem sunt lupi rapaces. Mendaces autem, qui hoc quod dicunt Mendaces autem, qui hoc quod dicunt vel promittunt in sacramentorum perce- vel promittunt in sacramentorum perce- ptione, vel voti emissione non persol- ptione, vel voti emissione non persol- vunt, Ad Roman. III, 4: Est autem Deus vunt, Ad Roman. III, 4: Est autem Deus verax omnis autem homo mendax. verax omnis autem homo mendax. Joan. VIII, 44: Cum loquitur mendacium, Joan. VIII, 44: Cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendax est et ex propriis loquitur, quia mendax est et pater ejus. pater ejus.

Abdicantes autem mendacium oris et Abdicantes autem mendacium oris et

operis, et separantes se ab omni falsitate, operis, et separantes se ab omni falsitate, et fugientes vanitatem, sanctificant in se et fugientes vanitatem, sanctificant in se veritatem, hoc est, puram Dei entitatem : veritatem, hoc est, puram Dei entitatem : sicut petit Dominus, Joan. xvII, 17: San- sicut petit Dominus, Joan. xvII, 17: San- ctificata eos in veritate sermo tuus ve- ctificata eos in veritate sermo tuus ve- ritas est. III Esdræ, iv, 36: Omnis terra ritas est. III Esdræ, iv, 36: Omnis terra veritatem invocat, cælum etiam ipsam veritatem invocat, cælum etiam ipsam benedicit, et omnia opera moventur et benedicit, et omnia opera moventur et tremunt eam, et non est cum ea quid- tremunt eam, et non est cum ea quid- quam iniquum. Et, ibidem, y. 38: Ve- quam iniquum. Et, ibidem, y. 38: Ve- ritas manet, et invalescit in æternum, et ritas manet, et invalescit in æternum, et vivit, et obtinet in sæcula sæculorum. vivit, et obtinet in sæcula sæculorum.

Vera autem identitas per simplicitatem Vera autem identitas per simplicitatem participatur a nobis, et sanctificatur per participatur a nobis, et sanctificatur per duplicitatis emendationem. Sapient 1, duplicitatis emendationem. Sapient 1, et 2: In simplicitate cordis quærite il- et 2: In simplicitate cordis quærite il- lum: quoniam invenitur ab his qui non lum: quoniam invenitur ab his qui non tentant illum, apparet autem eis qui fi- tentant illum, apparet autem eis qui fi- dem habent in illum. Hoc modo nomen dem habent in illum. Hoc modo nomen non sanctificat, qui vel est dubius de Deo, non sanctificat, qui vel est dubius de Deo, vel duplex. Dubius enim dicitur, quasi vel duplex. Dubius enim dicitur, quasi duvius, hoc est, qua via ambulet Dei ne- duvius, hoc est, qua via ambulet Dei ne- scius, Jacob. 1, 6: Qui hæsitat, similis est scius, Jacob. 1, 6: Qui hæsitat, similis est fluctui maris qui a vento movetur et cir- fluctui maris qui a vento movetur et cir- cumfertur. De duplici, Eccli. II, 14: Væ cumfertur. De duplici, Eccli. II, 14: Væ duplici corde, et labiis scelestis, et ma- duplici corde, et labiis scelestis, et ma- nibus malefacientibus, et peccatori ter- nibus malefacientibus, et peccatori ter- ram ingredienti duabus viis. Jacob. 1, ram ingredienti duabus viis. Jacob. 1, 8 Vir duplex animo inconstans est in 8 Vir duplex animo inconstans est in omnibus viis suis. Hi sunt non simplices, omnibus viis suis. Hi sunt non simplices, neque simplicitatem Dei in se sanctifi- neque simplicitatem Dei in se sanctifi- cantes. Sed sanctificantes sunt, qui ad cantes. Sed sanctificantes sunt, qui ad unum et idem simplex, simplici corde unum et idem simplex, simplici corde procedunt et contendunt. Psal. iv, procedunt et contendunt. Psal. iv, In pace in idipsum dormiam et requie- In pace in idipsum dormiam et requie- scam, hoc est, in pace cordis contendam scam, hoc est, in pace cordis contendam ad id quod est idipsum et in hoc dor- ad id quod est idipsum et in hoc dor- miam, quia ab omnibus aliis sensus et miam, quia ab omnibus aliis sensus et appetitus claudam : et in ipso, nihil præ- appetitus claudam : et in ipso, nihil præ- ter ipsum quærens, requiescam. Psal. ter ipsum quærens, requiescam. Psal. XXVI, 4: Unam petii a Domino, hanc XXVI, 4: Unam petii a Domino, hanc requiram. Matth. vi, 22, et Luc. XI, requiram. Matth. vi, 22, et Luc. XI, 34: Si oculus tuus fuerit simplex, totum 34: Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit. Psal. CXXI, 3: corpus tuum lucidum erit. Psal. CXXI, 3: Cujus participatio ejus in idipsum. I ad Cujus participatio ejus in idipsum. I ad Corinth. 1, 10 Idipsum dicatis omnes, Corinth. 1, 10 Idipsum dicatis omnes, et non sint in vobis schismata. et non sint in vobis schismata.

9 : 9 :

Immutabilitatem autem participamus Immutabilitatem autem participamus per constantiam propositi, sicut diximus, per constantiam propositi, sicut diximus,

IN EVANG. LUCÆ, XI-2. IN EVANG. LUCÆ, XI-2.

quod scilicet cor a vacillatione, et opus a quod scilicet cor a vacillatione, et opus a trepidatione purificetur. Tunc enim no- trepidatione purificetur. Tunc enim no- men illud sanctificatur, et manifestatur, men illud sanctificatur, et manifestatur, et clarificatur. I Reg. 1, 18: Vultus illius et clarificatur. I Reg. 1, 18: Vultus illius non sunt amplius in diversa mutati.Exod. non sunt amplius in diversa mutati.Exod. XIV, 13 et 14 Nolite timere: state: XIV, 13 et 14 Nolite timere: state: Dominus pugnabit pro vobis, scilicet Dominus pugnabit pro vobis, scilicet contra illos. II Paralip. xx, 17: Confi- contra illos. II Paralip. xx, 17: Confi- denter state, et videbitis auxilium Domi- denter state, et videbitis auxilium Domi- ni super vos. ni super vos.

Sic igitur nomen, qui est, sanctificatur Sic igitur nomen, qui est, sanctificatur in nobis. in nobis.

loc autem nomen, Dominus, nomen loc autem nomen, Dominus, nomen est potestatis, ut dicit Ambrosius. est potestatis, ut dicit Ambrosius.

Potestatis autem perfectio in tribus Potestatis autem perfectio in tribus consistit in gradus superpositione, in consistit in gradus superpositione, in instrumentaliter obsequentis ad potesta- instrumentaliter obsequentis ad potesta- tem perfecta possessione, in continendi tem perfecta possessione, in continendi potestatem fortitudine. Oportet enim eum, potestatem fortitudine. Oportet enim eum, qui participat potestatem divinam, poni in qui participat potestatem divinam, poni in alto super alios: ut alii non sint ejusdem alto super alios: ut alii non sint ejusdem potestatis. Et sic, Exod. vn, 2, Moyses potestatis. Et sic, Exod. vn, 2, Moyses dicitur deus Pharaonis, quantum ad al- dicitur deus Pharaonis, quantum ad al- titudinem potestatis divinæ. Oportet ut titudinem potestatis divinæ. Oportet ut abundanter habeat ea, quæ huic potestati abundanter habeat ea, quæ huic potestati deserviunt tamquam instrumenta ipsius, deserviunt tamquam instrumenta ipsius, et sine quibus non perficitur in actu: sic- et sine quibus non perficitur in actu: sic- ut sunt amici et amicorum copia, et ut sunt amici et amicorum copia, et divitiæ, et apparatus qui pertinet ad po- divitiæ, et apparatus qui pertinet ad po- testatem. Oportet etiam quod in ipso, qui testatem. Oportet etiam quod in ipso, qui utitur potestate, sit virtus continendi eos, utitur potestate, sit virtus continendi eos, super quos accipit potestatem contra ini- super quos accipit potestatem contra ini- micas fortitudines: quia aliter excutietur micas fortitudines: quia aliter excutietur potestas ejus. potestas ejus.