72 72

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

« Et ipse intravit in quoddam ca- « Et ipse intravit in quoddam ca- stellum. » stellum. »

« Et ipse, » sicut discipulis præcepe- « Et ipse, » sicut discipulis præcepe- rat, ut inquirerent quis esset dignus in rat, ut inquirerent quis esset dignus in civitate 1. civitate 1.

Et sic tale inveniens hospitium, « in- Et sic tale inveniens hospitium, « in- travit in quoddam castellum. » Ad lit- travit in quoddam castellum. » Ad lit- teram, in Bethaniam et hoc est pla- teram, in Bethaniam et hoc est pla-

num. num.

: :

Allegorice autem hic notantur tria: Allegorice autem hic notantur tria: introitus mirabilis, dignitas receptaculi introitus mirabilis, dignitas receptaculi singularis, et munitio invincibilis. Introi- singularis, et munitio invincibilis. Introi- tus mirabilis in uterum beatæ Virginis tus mirabilis in uterum beatæ Virginis dignitas singularis in beatitudine ma- dignitas singularis in beatitudine ma- tris Virginis munitio invincibilis in tris Virginis munitio invincibilis in virtute tantæ sanctificationis. Introi- virtute tantæ sanctificationis. Introi- tus est porta clausa. Ezechiel. XLIV, tus est porta clausa. Ezechiel. XLIV, 2: Porta hæc clausa erit, non aperie- 2: Porta hæc clausa erit, non aperie- tur. quoniam Dominus Deus Israel tur. quoniam Dominus Deus Israel ingressus est per eam. Hæc est porta ingressus est per eam. Hæc est porta orientalis, per quam ingressus est ille, orientalis, per quam ingressus est ille, cui nomen Oriens, Zachar. vi, 12, quia cui nomen Oriens, Zachar. vi, 12, quia subter ipsum semper orietur lumen in- subter ipsum semper orietur lumen in- deficiens. Sic intravit, quando sicut dici- deficiens. Sic intravit, quando sicut dici- tur, Luc. 1, 78: Visitavit nos oriens ex tur, Luc. 1, 78: Visitavit nos oriens ex alto. alto.

<< In quoddam. << In quoddam.

» »

in cœlis etiam mirabili lumine totam cœ- in cœlis etiam mirabili lumine totam cœ- lestem curiam sua luce venustavit. lestem curiam sua luce venustavit.

De primo, Luc. 1, 34 : Quomodo fiet De primo, Luc. 1, 34 : Quomodo fiet istud, quoniam virum non cognosco ? istud, quoniam virum non cognosco ? hoc est, non cognituram propono. Hæc hoc est, non cognituram propono. Hæc est arca Dei visa in templo Dei 2, intus est arca Dei visa in templo Dei 2, intus fulgens auro cordis munditiæ, extra cir- fulgens auro cordis munditiæ, extra cir- cumtecta corporis virginei fulgore ³. cumtecta corporis virginei fulgore ³.

De secundo, Luc. xv, 8: Quæ mulier De secundo, Luc. xv, 8: Quæ mulier habens drachmas decem, si perdiderit habens drachmas decem, si perdiderit unam, nonne accendit lucernam, et ever- unam, nonne accendit lucernam, et ever- rit domum, et quærit diligenter donec rit domum, et quærit diligenter donec inveniat? Mulier hæc est beata Virgo, inveniat? Mulier hæc est beata Virgo, habens in se omnem imaginem, novem habens in se omnem imaginem, novem beatitudinibus Angelorum, et una beati- beatitudinibus Angelorum, et una beati- tudine hominis insignitam. Perdita est tudine hominis insignitam. Perdita est una culpa parentum. Ipsa autem accensa una culpa parentum. Ipsa autem accensa lucerna flammæ deitatis in testa humani- lucerna flammæ deitatis in testa humani- tatis, evertit totam domum, suprema in- tatis, evertit totam domum, suprema in- fimis in utero suo sociando, nova vete- fimis in utero suo sociando, nova vete- ribus commiscendo, æterna temporalibus ribus commiscendo, æterna temporalibus ingerendo, incorruptibilia mortalibus ingerendo, incorruptibilia mortalibus uniendo, pretiosa vilibus imponendo : et uniendo, pretiosa vilibus imponendo : et sic quæsivit diligenter, donec drachmam sic quæsivit diligenter, donec drachmam perditam invenit, et regnum cœlorum perditam invenit, et regnum cœlorum reintegravit. reintegravit.

De tertio dicitur, Apocal. XII, 1 : Et De tertio dicitur, Apocal. XII, 1 : Et signum magnum apparuit in cælo:mulier signum magnum apparuit in cælo:mulier amicta sole, et luna sub pedibus ejus, et amicta sole, et luna sub pedibus ejus, et in capite ejus corona stellarum duodecim. in capite ejus corona stellarum duodecim.

Ecce dignitas singularis in terra et in Quia fulgor divinus splendet in ea in mi- Ecce dignitas singularis in terra et in Quia fulgor divinus splendet in ea in mi- cœlo. cœlo.

In terra, in omnibus generationibus In terra, in omnibus generationibus quibus Redemptorem protulit. Luc. 1, 48: quibus Redemptorem protulit. Luc. 1, 48: Ecce enim ex hoc beatam me dicent om- Ecce enim ex hoc beatam me dicent om- nes generationes, scilicet inter omnes nes generationes, scilicet inter omnes mulieres, quibus primam dignitatem per mulieres, quibus primam dignitatem per Hevam amissam reddidit. Luc. 1, 42: Hevam amissam reddidit. Luc. 1, 42: Benedicta tu inter mulieres. Inter vir- Benedicta tu inter mulieres. Inter vir- gines, quarum sterilitatis opprobrium gines, quarum sterilitatis opprobrium abstulit. Proverb. xxxi, 29: Multæ filiæ abstulit. Proverb. xxxi, 29: Multæ filiæ congregaverunt divitias, tu supergressa congregaverunt divitias, tu supergressa es universas. es universas.

In coelis autem quia cœlibatum prima In coelis autem quia cœlibatum prima Deo devovit quia regno coelorum inte- Deo devovit quia regno coelorum inte- gritatem reddidit: et quia ut illuminatrix gritatem reddidit: et quia ut illuminatrix

Cf. Matth. x, 11. Cf. Matth. x, 11. 2 Cf. Apocal. xi, 19. 2 Cf. Apocal. xi, 19.

raculis. Quidquid gratiæ in luna signifi- raculis. Quidquid gratiæ in luna signifi- catur in Ecclesia, procumbit ejus meritis. catur in Ecclesia, procumbit ejus meritis. Quidquid lucis fulget in cœlo in beatis, Quidquid lucis fulget in cœlo in beatis, refertur in eam : eo quod mater est refertur in eam : eo quod mater est Redemptoris aperientis januam regni Redemptoris aperientis januam regni cœlestis. cœlestis.

« Castellum. >> « Castellum. >>

In castello autem notatur munitio suæ In castello autem notatur munitio suæ sanctitatis et virtutis. Quæ quidem in sanctitatis et virtutis. Quæ quidem in sex consistit situ scilicet altitudinis, sex consistit situ scilicet altitudinis, fossatorum depressione, murorum cir- fossatorum depressione, murorum cir- cumdatione, turrium altitudine, expen- cumdatione, turrium altitudine, expen-

3 Cf. Exod. XXV, 11. 3 Cf. Exod. XXV, 11.

IN EVANG. LUCÆ, X-38. IN EVANG. LUCÆ, X-38.

sarum abundante præparatione, militum sarum abundante præparatione, militum instructione. instructione.

Situs ejus est in monte sancto, ad Situs ejus est in monte sancto, ad quem nulla machina pertingit inimici. quem nulla machina pertingit inimici. Isa. II, Isa. II, 2: : Erit in novissimis diebus præ- 2: : Erit in novissimis diebus præ- paratus mons Domini in vertice mon- paratus mons Domini in vertice mon- tium et elevabitur super colles, scilicet tium et elevabitur super colles, scilicet dignitatum angelicarum et, pro gratia dignitatum angelicarum et, pro gratia impetranda, fluent ad eum omnes gentes. impetranda, fluent ad eum omnes gentes. Est enim hic mons eminentia suæ san- Est enim hic mons eminentia suæ san- ctitatis. Jerem. xxxi, 23: Benedicat tibi ctitatis. Jerem. xxxi, 23: Benedicat tibi Dominus, pulchritudo justitiæ, mons Dominus, pulchritudo justitiæ, mons sanctus. Psal. LXVII, 16 et 17: Mons sanctus. Psal. LXVII, 16 et 17: Mons Dei, mons pinguedine consolationis di- Dei, mons pinguedine consolationis di- vinæ pinguis,... mons in quo beneplaci- vinæ pinguis,... mons in quo beneplaci- tum est Deo habitare in eo: etenim Domi- tum est Deo habitare in eo: etenim Domi- nus, per gratiam et gloriam, habitabit in nus, per gratiam et gloriam, habitabit in ca usque in finem, qui non habet finem. ca usque in finem, qui non habet finem. Matth. v, 14 Non potest civitas abscon- Matth. v, 14 Non potest civitas abscon- di supra montem posita. Hæc est enim di supra montem posita. Hæc est enim civitas in qua omnis civilitas cœlestis ha- civitas in qua omnis civilitas cœlestis ha- bitavit. Psal. XXIII, 3: Quis ascendet in bitavit. Psal. XXIII, 3: Quis ascendet in montem Domini ? Nulla quidem creatu- montem Domini ? Nulla quidem creatu- ra per æqualitatem. Omnis tamen san- ra per æqualitatem. Omnis tamen san- ctus exaltatur in ea per suffragii subven- ctus exaltatur in ea per suffragii subven- tionem. tionem.

Profunditas fossati, abyssus est humi- Profunditas fossati, abyssus est humi- litatis ejus. Eccli. 1, 2: Profundum litatis ejus. Eccli. 1, 2: Profundum abyssi quis dimensus est ? Nullus peni- abyssi quis dimensus est ? Nullus peni- tus, nisi qui de altissimo respexit humi- tus, nisi qui de altissimo respexit humi- litatem ancillæ suæ 1, et de altis in eam litatem ancillæ suæ 1, et de altis in eam descendit. II Reg. v, 9 Edificavit Da- descendit. II Reg. v, 9 Edificavit Da- vid per gyrum a Mello et intrinsecus. Mel- vid per gyrum a Mello et intrinsecus. Mel- lo enim erat vallis profundissima quasi lo enim erat vallis profundissima quasi vorago, in qua summus David per gyrum vorago, in qua summus David per gyrum vallem circumducens ædificavit. Quia hu- vallem circumducens ædificavit. Quia hu- militas undique muniens, custos est bo- militas undique muniens, custos est bo- norum, omnibus exterius occurrens: ita norum, omnibus exterius occurrens: ita ut nihil in exterioribus fastuosum inve- ut nihil in exterioribus fastuosum inve- niatur. niatur.

Murorum autem circumdatio est me- Murorum autem circumdatio est me- ritorum virtutum in conversatione per ritorum virtutum in conversatione per charitatis glutinum, quasi quorumdam charitatis glutinum, quasi quorumdam solidorum lapidum quadratorum elevata solidorum lapidum quadratorum elevata ædificatio. Isa. xxvI, 1: Urbs fortitudi- ædificatio. Isa. xxvI, 1: Urbs fortitudi- nis nostræ Sion : Salvator ponetur in ea nis nostræ Sion : Salvator ponetur in ea et antemurale. Murus quidem et antemurale. Murus quidem

murus murus

1 Luc. 1, 48. 1 Luc. 1, 48.

73 73

ex implentibus præcepta meritoque vir- ex implentibus præcepta meritoque vir- tutum antemurale autem ex superero- tutum antemurale autem ex superero- gatis operibus consiliorum. Et sic et mu- gatis operibus consiliorum. Et sic et mu- rum habet et antemurale ex lapidibus rum habet et antemurale ex lapidibus pretiosis virtutum. Isa. LIV, 11 et 12: pretiosis virtutum. Isa. LIV, 11 et 12: Ecce ego sternam per ordinem lapides Ecce ego sternam per ordinem lapides tuos, et fundabo te in sapphiris, et po- tuos, et fundabo te in sapphiris, et po- nam jaspidem propugnacula tua, et nam jaspidem propugnacula tua, et portas tuas in lapides sculptos, et omnes portas tuas in lapides sculptos, et omnes terminos tuos in lapides desiderabiles. terminos tuos in lapides desiderabiles. Lapis significat operum soliditatem. Sap- Lapis significat operum soliditatem. Sap- phirus in lapidibus significat in soliditate phirus in lapidibus significat in soliditate operum cœlestem intentionem. Jaspis in operum cœlestem intentionem. Jaspis in operibus significat fidei virorem, per operibus significat fidei virorem, per quam fuit Filii Dei ingressus ad eam. Et quam fuit Filii Dei ingressus ad eam. Et expugnabatur Diabolus in propugnaculis expugnabatur Diabolus in propugnaculis fidei istius sic virentis in corde ejus. Por- fidei istius sic virentis in corde ejus. Por- tæ sculptæ significant ingressus, quos tæ sculptæ significant ingressus, quos habemus ad eam per imitationem virtu- habemus ad eam per imitationem virtu- tum ejus. Sculptura significat imagines tum ejus. Sculptura significat imagines patrum, quas per imitationem in se patrum, quas per imitationem in se ostendit sicut David in humilitate, Salo- ostendit sicut David in humilitate, Salo- monem in sapientia, Josiam in religione, monem in sapientia, Josiam in religione, Moysen in mansuetudine et sic de aliis. Moysen in mansuetudine et sic de aliis. Termini autem castri quos extendit, to- Termini autem castri quos extendit, to- tum montem altitudinis cœlestis occu- tum montem altitudinis cœlestis occu- pando, sunt expressæ claritates angeli- pando, sunt expressæ claritates angeli- cæ, quas præfert in conversatione et cæ, quas præfert in conversatione et omnes illi termini lapides solidati propo- omnes illi termini lapides solidati propo- siti et sunt desiderabiles honestatis pul- siti et sunt desiderabiles honestatis pul- chritudine et dulcedine. chritudine et dulcedine.

: :

Turres sunt elevationes contemplatio- Turres sunt elevationes contemplatio- nis ejus, quibus super omnes virtutes nis ejus, quibus super omnes virtutes Angelorum elevatur in contuitu veritatis. Angelorum elevatur in contuitu veritatis. Cantic. IV, 4 Turris David... ædificata Cantic. IV, 4 Turris David... ædificata est cum propugnaculis mille clypei est cum propugnaculis mille clypei pendent ex ea, omnis armatura fortium. pendent ex ea, omnis armatura fortium. David adspectu desiderabilis est Filius David adspectu desiderabilis est Filius Dei contemplandus. I Petr. 1, 12: In Dei contemplandus. I Petr. 1, 12: In quem quem

desiderant Angeli prospicere. desiderant Angeli prospicere. Turris hujus contemplatio divina in ocu- Turris hujus contemplatio divina in ocu- lis beatæ Virginis. Mille clypei pendentes lis beatæ Virginis. Mille clypei pendentes ex ea sunt infinitæ veritates in ea con- ex ea sunt infinitæ veritates in ea con- templative resplendentes, et omnes sig- templative resplendentes, et omnes sig- num Regis altissimi semper in aliqua ima- num Regis altissimi semper in aliqua ima- gine prætendentes. In ea etiam pendet gine prætendentes. In ea etiam pendet omnis fortium armatura : quia in ea vi- omnis fortium armatura : quia in ea vi-

74 74

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

detur qualiter quilibet militum ejus ar- detur qualiter quilibet militum ejus ar- matur contra hostes et quibus virtutum matur contra hostes et quibus virtutum præsidiis muniri potest: et ideo dicitur, præsidiis muniri potest: et ideo dicitur, Cantic. vi, 4 Nasus tuus sicut turris Cantic. vi, 4 Nasus tuus sicut turris Libani, quæ respicit contra Damascum. Libani, quæ respicit contra Damascum. Nasus vim significat discretionis in con- Nasus vim significat discretionis in con- templatione, qua suavitatis divinæ perci- templatione, qua suavitatis divinæ perci- pitur fragrantia. Hæc est elevata et fortis pitur fragrantia. Hæc est elevata et fortis sicut turris Libani per candidationem lu- sicut turris Libani per candidationem lu- cis fugantis nebulas phantasiarum: et cis fugantis nebulas phantasiarum: et respicit contra Damascum, firmans se in respicit contra Damascum, firmans se in parte illa quæ sanguini conjungitur: quia parte illa quæ sanguini conjungitur: quia Damascus potus sanguinis interpretatur. Damascus potus sanguinis interpretatur. Firmat autem, ut non accipiat aliquid in Firmat autem, ut non accipiat aliquid in carne et sanguine, sed a Patre luminum carne et sanguine, sed a Patre luminum apud quem non est transmutatio, nec vi- apud quem non est transmutatio, nec vi- cissitudinis obumbratio 1. Matth. xvi, 17: cissitudinis obumbratio 1. Matth. xvi, 17: Beatus es, Simon Barjona, quia caro et Beatus es, Simon Barjona, quia caro et sanguis non revelavit tibi, sed Pater sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus qui in cælis est. meus qui in cælis est.

Sic ergo castellum istud turritum. Sic ergo castellum istud turritum. Quintum est expensarum abundans Quintum est expensarum abundans præparatio, ne fame vel defectu alicujus præparatio, ne fame vel defectu alicujus necessariorum umquam capi possit. Ibi necessariorum umquam capi possit. Ibi enim est panis vitæ qui de cœlo descen- enim est panis vitæ qui de cœlo descen- dit, ibi est adeps frumenti satiantis, ibi dit, ibi est adeps frumenti satiantis, ibi sal sapientiæ, ibi fons aquæ salientis in sal sapientiæ, ibi fons aquæ salientis in vitam æternam, ibi carnes agni immacu- vitam æternam, ibi carnes agni immacu- lati, ibi vestis decoris et honestatis, ibi lati, ibi vestis decoris et honestatis, ibi ignis charitatis, ibi hortus conclusus vo- ignis charitatis, ibi hortus conclusus vo- luptatis, ibi aura flatus sancti Spiritus, luptatis, ibi aura flatus sancti Spiritus, ibi nullius boni defectus. ibi nullius boni defectus.

De primo dicitur, Joan, vi, 51: Ego De primo dicitur, Joan, vi, 51: Ego sum panis vivus, qui de cœlo descendi. sum panis vivus, qui de cœlo descendi. Hæc est enim princeps Sara, quæ hunc Hæc est enim princeps Sara, quæ hunc panem ex tribus satis farinæ sub cineri- panem ex tribus satis farinæ sub cineri- bus nostræ mortalitatis decoxit 2. bus nostræ mortalitatis decoxit 2.

De secundo, in Psalmo CXLVII, 14: De secundo, in Psalmo CXLVII, 14: Adipe frumenti satiat te, hoc est, pin- Adipe frumenti satiat te, hoc est, pin- guedine verbi quia, Matth. iv, 4: Non guedine verbi quia, Matth. iv, 4: Non in solo pane vivit homo, sed in omni ver- in solo pane vivit homo, sed in omni ver- bo quod procedit de ore Dei. Genes. bo quod procedit de ore Dei. Genes. XLIX, 20 Aser, pinguis panis ejus, et XLIX, 20 Aser, pinguis panis ejus, et præbebit delicias regibus. præbebit delicias regibus.

De sale, Matth. v, 13: Vos estis sal De sale, Matth. v, 13: Vos estis sal terræ. Levit. 11, 13: In omni oblatione terræ. Levit. 11, 13: In omni oblatione tua offeres sal. Mater autem sapientiæ tua offeres sal. Mater autem sapientiæ

1 Jacob. 1, 17. 1 Jacob. 1, 17.

sale carere non potest: nec potest eva- sale carere non potest: nec potest eva- nescere sal ejus, vel infatuari. nescere sal ejus, vel infatuari.

Aqua etiam non deest: quia ipsa est Aqua etiam non deest: quia ipsa est fons indeficientis aquæ per plenitudinem fons indeficientis aquæ per plenitudinem gratiæ ipsius: a qua peccator accipit ab- gratiæ ipsius: a qua peccator accipit ab- solutionem veniæ, justus autem purita- solutionem veniæ, justus autem purita- tem gratiæ, tentatus refrigerium tempe- tem gratiæ, tentatus refrigerium tempe- ramenti, devotus haustum dulcem sa- ramenti, devotus haustum dulcem sa- pientiæ consolationis consolantis. Esther, pientiæ consolationis consolantis. Esther, x, 6 Parvus fons, qui crevit in flu- x, 6 Parvus fons, qui crevit in flu- vium..., et in aquas plurimas redundavit. vium..., et in aquas plurimas redundavit. Psal. XLV, 5: Fluminis impetus lætificat Psal. XLV, 5: Fluminis impetus lætificat civitatem Dei: sanctificavit, hoc est, civitatem Dei: sanctificavit, hoc est, confortavit tabernaculum suum Altissi- confortavit tabernaculum suum Altissi-

mus. mus.

Ista etiam est de cujus expensis carnes Ista etiam est de cujus expensis carnes agni recentes, semper et in omnibus ad agni recentes, semper et in omnibus ad quietationem desiderii convenientes ac- quietationem desiderii convenientes ac- ceptæ sunt. Unde, Numer. x1, 18: San- ceptæ sunt. Unde, Numer. x1, 18: San- ctificamini cras comedetis carnes. Et ctificamini cras comedetis carnes. Et ibidem Det vobis Dominus carnes, et ibidem Det vobis Dominus carnes, et comedatis. comedatis.

De hujus etiam agni vellere castellum De hujus etiam agni vellere castellum hoc in vestitu decoris non deficit. Hæc hoc in vestitu decoris non deficit. Hæc est enim de qua dicitur, Proverb.xxx1, 13: est enim de qua dicitur, Proverb.xxx1, 13: Quæsivit lanam et linum, et operata est Quæsivit lanam et linum, et operata est consilio manuum suarum. Lanam enim consilio manuum suarum. Lanam enim conversationis in exterulas contexuit : conversationis in exterulas contexuit : linum autem innocentiæ nevit ad interu- linum autem innocentiæ nevit ad interu- las. Et ideo, Proverb, xxx1, 21, dicitur, las. Et ideo, Proverb, xxx1, 21, dicitur, quod non timebit domui suæ a frigoribus quod non timebit domui suæ a frigoribus nivis omnes enim domestici ejus vestiti nivis omnes enim domestici ejus vestiti sunt duplicibus. sunt duplicibus.

In isto etiam castello ignis æterni lu- In isto etiam castello ignis æterni lu- minis numquam exstinguitur. Luc. XII, minis numquam exstinguitur. Luc. XII, 49: Ignem veni mittere in terram : et 49: Ignem veni mittere in terram : et quid volo nisi ut accendatur ? Proverb. quid volo nisi ut accendatur ? Proverb. XXXI, 18 Non exstinguetnr in nocte lu- XXXI, 18 Non exstinguetnr in nocte lu- cerna ejus. Et quomodo lucerna exstin- cerna ejus. Et quomodo lucerna exstin- gueretur, quæ juxta nomen suum illumi- gueretur, quæ juxta nomen suum illumi- natrix est et interpretatur. natrix est et interpretatur.

Ibi etiam est hortus, in quo omnis boni Ibi etiam est hortus, in quo omnis boni oritur fructus, et arbores fructus medi- oritur fructus, et arbores fructus medi- cinales, fructus per singulos menses pri- cinales, fructus per singulos menses pri- mitiva offerentes, veteribus semper nova mitiva offerentes, veteribus semper nova cumulantes. Et primum quidem (sicut cumulantes. Et primum quidem (sicut hic dictum est) Ezechiel. XLVII, 12, con- hic dictum est) Ezechiel. XLVII, 12, con-

2 Cf. Genes. XVIII, 6. 2 Cf. Genes. XVIII, 6.

IN EVANG. LUCÆ, X-38. IN EVANG. LUCÆ, X-38.

tinetur. Secundum autem, Cantic. vi, 13: tinetur. Secundum autem, Cantic. vi, 13: Omnia poma, nova et vetera, dilecte mi, Omnia poma, nova et vetera, dilecte mi, servavi tibi. Et ne desint herbæ saluta- servavi tibi. Et ne desint herbæ saluta- res et aromata, dicitur, Cantic. iv, 12: res et aromata, dicitur, Cantic. iv, 12: Hortus conclusus, fons signatus. Hortus conclusus, fons signatus.

Ibi flat aura suavissima sancti Spiritus. Ibi flat aura suavissima sancti Spiritus. Cantic. v, 16 Surge Aquilo, et veni, Cantic. v, 16 Surge Aquilo, et veni, Auster, perfla hortum meum, et fluent Auster, perfla hortum meum, et fluent aromata illius. Ad hanc auram deambu- aromata illius. Ad hanc auram deambu- lavit Dominus post meridiem, jam re- lavit Dominus post meridiem, jam re- misso calore fervoris, declinante sole per misso calore fervoris, declinante sole per peccatum parentum primorum : quan- peccatum parentum primorum : quan- do de redemptione primæ prævaricatio- do de redemptione primæ prævaricatio- nis cogitavit. nis cogitavit.

Et ut breviter dicatur, in hoc castello Et ut breviter dicatur, in hoc castello nullius boni est defectus. Psal. cxx1, 7: nullius boni est defectus. Psal. cxx1, 7: Fiat pax in virtute tua, et abundantia in Fiat pax in virtute tua, et abundantia in turribus tuis. Psal. xxxv, 9: Inebria- turribus tuis. Psal. xxxv, 9: Inebria- buntur ab ubertate domus tuæ, et tor- buntur ab ubertate domus tuæ, et tor- rente voluptatis tuæ potabis eos. Domus rente voluptatis tuæ potabis eos. Domus enim Dei, Virgo est beata, et incastella- enim Dei, Virgo est beata, et incastella- tum præsidium contra timores inimico- tum præsidium contra timores inimico- rum abundantia domus, plenitudo est rum abundantia domus, plenitudo est charismatum, qua plena gratia omnibus charismatum, qua plena gratia omnibus abundanter usque ad ebrietatem refundit. abundanter usque ad ebrietatem refundit. Torrens inde erumpens impetu magno, Torrens inde erumpens impetu magno, pietatis ejus fluxus est, charitate cogente pietatis ejus fluxus est, charitate cogente impetuosus et rapidus, omnium ad se impetuosus et rapidus, omnium ad se rapiens devotionem. Firmissimum ergo rapiens devotionem. Firmissimum ergo est hoc castellum quantum ad indeficien- est hoc castellum quantum ad indeficien- tem abundantiam expensarum. tem abundantiam expensarum.

Nec deest instructio militum defen- Nec deest instructio militum defen- dentium, quæ in se per illuminationes, dentium, quæ in se per illuminationes, quas largitur semper, habet omnia agmi- quas largitur semper, habet omnia agmi- na Angelorum. Cantic. v1, 3: Terribilis na Angelorum. Cantic. v1, 3: Terribilis ul castrorum acies ordinata. Genes. ul castrorum acies ordinata. Genes. XXXII, 2 Castra Dei sunt hæc. Et ideo XXXII, 2 Castra Dei sunt hæc. Et ideo non timeat aliquis virtutem aliquam ini- non timeat aliquis virtutem aliquam ini- mici quia, IV Reg. vi, 16, dicitur, quod mici quia, IV Reg. vi, 16, dicitur, quod plus nobiscum sunt quam cum illis. plus nobiscum sunt quam cum illis. Daniel. vi, 10 : Millia millium mini- Daniel. vi, 10 : Millia millium mini- strabant ei, id est huic castello, et decies strabant ei, id est huic castello, et decies millies centena millia assistebant ei : millies centena millia assistebant ei : sicut Filio suo, qui est rex et hæres hu- sicut Filio suo, qui est rex et hæres hu- jus castelli. Et ideo quicumque confugit jus castelli. Et ideo quicumque confugit in hujus castri defensionem, fiet in eo in hujus castri defensionem, fiet in eo quod dicit Psalmus xc, 7 et 8, quod quod dicit Psalmus xc, 7 et 8, quod

1 Cf. Genes. III, 8. 1 Cf. Genes. III, 8.

75 75

cadent a latere tuo mille, et decem mil- cadent a latere tuo mille, et decem mil- lia a dextris tuis ad te autem non ap- lia a dextris tuis ad te autem non ap- propinquabit. Verumtamen hæc præsi- propinquabit. Verumtamen hæc præsi- dia oculis tuis spiritualibus considerabis, dia oculis tuis spiritualibus considerabis, et retributionem peccatorum videbis. et retributionem peccatorum videbis. Hæc est enim unica mulier, quæ, sicut Hæc est enim unica mulier, quæ, sicut habetur, Judith, xiv, 16: Una mulier habetur, Judith, xiv, 16: Una mulier Hebræa fecit confusionem in domo regis Hebræa fecit confusionem in domo regis Nabuchodonosor. Genes. II, 15: Ipsa Nabuchodonosor. Genes. II, 15: Ipsa conteret caput tuum. Habacuc, 1, 13: conteret caput tuum. Habacuc, 1, 13: Percussisti caput de domo impii. Et ca- Percussisti caput de domo impii. Et ca- pite percusso, omnia sceptra ducum ejus pite percusso, omnia sceptra ducum ejus confusa sunt. Quamvis autem tantorum confusa sunt. Quamvis autem tantorum præsidiorum sit castrum fortissimum, præsidiorum sit castrum fortissimum, tamen diminutivo nomine, castellum, tamen diminutivo nomine, castellum, propter ejus nimiam humilitatem, no- propter ejus nimiam humilitatem, no- minatur. Et ideo omnem fiduciam in hu- minatur. Et ideo omnem fiduciam in hu- militate ponens defensionis, dixit: Re- militate ponens defensionis, dixit: Re- spexit humilitatem ancillæ suæ 2. Ille spexit humilitatem ancillæ suæ 2. Ille enim superbus et superborum rex (de enim superbus et superborum rex (de quo, Job, XL, 25, dicitur, quod omne quo, Job, XL, 25, dicitur, quod omne sublime videt, ipse est rex super universos sublime videt, ipse est rex super universos filios superbiæ) non nisi humilitatis filios superbiæ) non nisi humilitatis præsidio poterat expugnari. Luc. 1, 52: præsidio poterat expugnari. Luc. 1, 52: Deposuit potentes de sede, et exaltavit Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles. Eccli. x, 17: Sedes ducum su- humiles. Eccli. x, 17: Sedes ducum su- perborum destruxit Deus. perborum destruxit Deus.

Sic ergo « intravit Jesus in quoddam Sic ergo « intravit Jesus in quoddam castellum, » introitu mirabili, dignitate castellum, » introitu mirabili, dignitate singulari, et munitione invincibili præ- singulari, et munitione invincibili præ- paratum. paratum.

Sequitur : Sequitur :

« Et mulier quædam, Martha nomi- « Et mulier quædam, Martha nomi- ne, excepit illum in domum suam. » ne, excepit illum in domum suam. »

Hic agitur de domus istius familia. Hic agitur de domus istius familia.

Et primo tangitur de familia actuosa Et primo tangitur de familia actuosa per omnis virtutis perfectionem : secun- per omnis virtutis perfectionem : secun- do, de familia suspensa ad mirabilium do, de familia suspensa ad mirabilium coelestium pulchritudinem, per plenæ coelestium pulchritudinem, per plenæ lucis illustrationem et contemplatio- lucis illustrationem et contemplatio-

nem. nem.

In primo horum sex continentur, sci- In primo horum sex continentur, sci- licet, naturalis mollities pietatis, specia- licet, naturalis mollities pietatis, specia- lis præeminentia virtutis, provocatio lis præeminentia virtutis, provocatio exemplaris, hospitalitas hilaris, receptio exemplaris, hospitalitas hilaris, receptio

2 Luc. 1, 48, 2 Luc. 1, 48,

76 76

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

salutis, et domus propriæ præparatio est, ut etiam tactus ejus non sentiatur. salutis, et domus propriæ præparatio est, ut etiam tactus ejus non sentiatur. commoditatis. commoditatis.

Primum horum notatur in hoc quod Primum horum notatur in hoc quod dicit « Mulier, » quæ non tam a sexu dicit « Mulier, » quæ non tam a sexu quam a sexus optima proprietate mulier quam a sexus optima proprietate mulier vocatur quia mulierum est frangi mol- vocatur quia mulierum est frangi mol- litie pietatis, et ad nihil durum cor exhi- litie pietatis, et ad nihil durum cor exhi- bere. bere.

Secundum autem notatur per hoc Secundum autem notatur per hoc quod dicit «Quædam, » quod in ge- quod dicit «Quædam, » quod in ge- neralitate mulierum particulat, et ideo neralitate mulierum particulat, et ideo specialitatem notat virtutis. specialitatem notat virtutis.

Tertium notatur per hoc quod dicit : Tertium notatur per hoc quod dicit : « Martha nomine, » quia Martha provo- « Martha nomine, » quia Martha provo- cans vel irritans interpretatur: quia cans vel irritans interpretatur: quia æmulatio sua ad virtutes plurimos pro- æmulatio sua ad virtutes plurimos pro- vocat : quia heroica sua virtute provocat vocat : quia heroica sua virtute provocat ad sui æmulationem. Unde Syriaco ser- ad sui æmulationem. Unde Syriaco ser- mone Martha domina interpretatur. mone Martha domina interpretatur.

Quartum, quod est hospitalitas hila- Quartum, quod est hospitalitas hila- ris, notatur in hoc quod dicit : « Exce- ris, notatur in hoc quod dicit : « Exce- pit. » Exceptio enim est (prout superius pit. » Exceptio enim est (prout superius nos dixisse meminimus) quando omni- nos dixisse meminimus) quando omni- bus interioribus cum gaudio ad exterius bus interioribus cum gaudio ad exterius occurrentibus, fit alicujus dilecti suscep- occurrentibus, fit alicujus dilecti suscep-

tio. tio.

Quintum notatur in hoc quod dicit : Quintum notatur in hoc quod dicit : « Illum, » hoc est Jesum Salvatorem, « Illum, » hoc est Jesum Salvatorem, in quo est receptio salutis. in quo est receptio salutis.

Sextum notatur in hoc quod dicit : Sextum notatur in hoc quod dicit : « In domum suam. » In quo notatur ex « In domum suam. » In quo notatur ex proprio præparatio commoditatis ad proprio præparatio commoditatis ad commodum recepti hospitis facta. commodum recepti hospitis facta.

Quæ omnia magis spiritualiter impleta Quæ omnia magis spiritualiter impleta sunt in beata Virgine, quam sint exte- sunt in beata Virgine, quam sint exte- rius litteraliter exhibita per diligentiam rius litteraliter exhibita per diligentiam

Martha. Martha.

Hæc enim non fractura sexus vel pu- Hæc enim non fractura sexus vel pu- doris, sed proprietate pietatis singularis doris, sed proprietate pietatis singularis Herum vel Heroem summum emollivit Herum vel Heroem summum emollivit et flexit a duritia qua adversabatur no- et flexit a duritia qua adversabatur no- bis, quando piis lacrymis et devotione bis, quando piis lacrymis et devotione flexum molli carne induit et sic ad pie- flexum molli carne induit et sic ad pie- tatem emollivit, ut nulli penitus resiste- tatem emollivit, ut nulli penitus resiste- ret, sed omnia quasi mollis sustineret. ret, sed omnia quasi mollis sustineret. II Reg. xx, 8: Ipse est quasi tenerri- II Reg. xx, 8: Ipse est quasi tenerri- mus ligni vermiculus: qui adeo mollis mus ligni vermiculus: qui adeo mollis

1 Matth. x1, 29. 1 Matth. x1, 29.

Et hanc mollitiem corpore molli (quod Et hanc mollitiem corpore molli (quod humanum est) prætendens mansuetu- humanum est) prætendens mansuetu- dine operis, cordis, et verborum exhi- dine operis, cordis, et verborum exhi- buit, quando dixit: Discite a me quia buit, quando dixit: Discite a me quia mitis sum et humilis corde¹. Quod au- mitis sum et humilis corde¹. Quod au- tem mulieris fuerit hæc mollities atten- tem mulieris fuerit hæc mollities atten- de quod cum a matre provocaretur ad de quod cum a matre provocaretur ad facienda miracula, dixit: Quid mihi et facienda miracula, dixit: Quid mihi et tibi est, mulier? nondum venit hora tibi est, mulier? nondum venit hora mea quando scilicet me ex te emolli- mea quando scilicet me ex te emolli- tum exhibeam. Veniet tempus quando tum exhibeam. Veniet tempus quando mansuetudine emollitus, nihil fortitudi- mansuetudine emollitus, nihil fortitudi- nis, nihil duritiei ostendam, et tunc nis, nihil duritiei ostendam, et tunc filium mulieris me probabo. Isa. LIII, 7: filium mulieris me probabo. Isa. LIII, 7: Sicut ovis ad occisionem ducetur et Sicut ovis ad occisionem ducetur et

quasi agnus coram tondente se obmute- quasi agnus coram tondente se obmute- scet, et non aperiet os suum. Jerem. XI, scet, et non aperiet os suum. Jerem. XI, 19 Ego quasi agnus mansuetus qui 19 Ego quasi agnus mansuetus qui portatur ad victimam : et non cognovi portatur ad victimam : et non cognovi quia cogitaverunt super me consilia, quia cogitaverunt super me consilia, dicentes: Mittamus lignum in panem dicentes: Mittamus lignum in panem ejus, et eradamus eum de terra viven- ejus, et eradamus eum de terra viven- tium. Tunc enim cum sic ad modum tium. Tunc enim cum sic ad modum ista non cognoscentis se habuit, recte et ista non cognoscentis se habuit, recte et proprie emollitus fuit: quia molle diffi- proprie emollitus fuit: quia molle diffi- nitur, quod non resistit tangenti. Sic nitur, quod non resistit tangenti. Sic ergo nobis illum antiquitus durissimum, ergo nobis illum antiquitus durissimum, quem nullus tangere ausus fuit, molli- quem nullus tangere ausus fuit, molli- tum et emollitum exhibuit. Antiquitus tum et emollitum exhibuit. Antiquitus enim dictum est, ad Hebr. x11, 20 et 21: enim dictum est, ad Hebr. x11, 20 et 21: Et si bestia tetigerit montem (in quo Et si bestia tetigerit montem (in quo Deus habitavit) lapidabitur. Et ita ter- Deus habitavit) lapidabitur. Et ita ter- ribile erat quod videbatur (quod primus ribile erat quod videbatur (quod primus inter omnes qui majoris audaciæ esse de- inter omnes qui majoris audaciæ esse de- buit) Moyses dixit: Exterritus sum et buit) Moyses dixit: Exterritus sum et tremebundus. Quid ergo alii facerent non tremebundus. Quid ergo alii facerent non tam familiares, et non tam audaces? tam familiares, et non tam audaces? Exod. xx, 19: Loquere (inquiunt) tu, Exod. xx, 19: Loquere (inquiunt) tu, nobis, et audiemus: non loquatur nobis nobis, et audiemus: non loquatur nobis Dominus, ne forte moriamur. Nunc au- Dominus, ne forte moriamur. Nunc au- tem sic mollis factus est, ut ab omnibus tem sic mollis factus est, ut ab omnibus tractetur ad libitum, et nulli penitus re- tractetur ad libitum, et nulli penitus re- sistat tangenti. sistat tangenti.

Hæc, « Quædam » est in generalitate Hæc, « Quædam » est in generalitate mulierum exceptæ et specialis virtutis mulierum exceptæ et specialis virtutis ad omnem activæ vitæ profectum : de ad omnem activæ vitæ profectum : de

2 Joan. II, 4. 2 Joan. II, 4.

IN EVANG. LUCÆ, X-38. IN EVANG. LUCÆ, X-38.

qua dicitur, Ruth, 111, 11 Scit omnis qua dicitur, Ruth, 111, 11 Scit omnis populus... mulierem te populus... mulierem te esse virtutis. esse virtutis. Proverb. xxxi, 17: Accinxit fortitudine Proverb. xxxi, 17: Accinxit fortitudine lumbos suos, ne defluant per aliquam li- lumbos suos, ne defluant per aliquam li- bidinem et roboravit brachium suum, bidinem et roboravit brachium suum, ad omnem virtutis operationem. Et ideo, ad omnem virtutis operationem. Et ideo, Proverb. xxxi, 31, dicitur de ea: Date Proverb. xxxi, 31, dicitur de ea: Date ei de fructu manuum suarum, qui dul- ei de fructu manuum suarum, qui dul- cissimum virtutis habet gustum et lau- cissimum virtutis habet gustum et lau- dent cam in portis opera ejus, quæ dent cam in portis opera ejus, quæ omni laude digna ad portas omnium omni laude digna ad portas omnium sensuum se manifestavit. sensuum se manifestavit.

Haec est « Martha nomine, » quia sua Haec est « Martha nomine, » quia sua mulatione multos choros virginum ad mulatione multos choros virginum ad carlibem vitam provocavit. II ad Corinth. carlibem vitam provocavit. II ad Corinth. 18, 2: Vestra æmulatio provocavit plu- 18, 2: Vestra æmulatio provocavit plu- rimos. I ad Corinth. xI, 2: Æmulor rimos. I ad Corinth. xI, 2: Æmulor enim vos Dei æmulatione. Despondi enim vos Dei æmulatione. Despondi rnim vos uni viro virginem castam ex- rnim vos uni viro virginem castam ex- hibere Christo. Quæ enim umquam sic hibere Christo. Quæ enim umquam sic ad heroicam sive dominalem et cœlestem ad heroicam sive dominalem et cœlestem vitam sic omnium corda irritans provo- vitam sic omnium corda irritans provo- cavit, ut hæc nostra Martha : non cavit, ut hæc nostra Martha : non a nomine,» sed nominis interpretatio- a nomine,» sed nominis interpretatio- me. ad Corinth. VII, 35: Ad id quod me. ad Corinth. VII, 35: Ad id quod honestum est provocem, scilicet, votum honestum est provocem, scilicet, votum virginitatis et quod facultatem præbeut virginitatis et quod facultatem præbeut sine impedimento Dominum obsecrandi. sine impedimento Dominum obsecrandi.

་་ ་་

Excepit » ergo hæc hilarius in ute- Excepit » ergo hæc hilarius in ute- ro, et gremio, et domo Dominum quam ro, et gremio, et domo Dominum quam Martha, dicens Angelo cum hilariter ex- Martha, dicens Angelo cum hilariter ex- ciperet Dominum: Ecce ancilla Domini, ciperet Dominum: Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum, hoc fiat mihi secundum verbum tuum, hoc est, ut Dominus sit mecum quia hoc est, ut Dominus sit mecum quia hoc secundum fuit in verbis angelicis. Hoc secundum fuit in verbis angelicis. Hoc significatum est, Isa. xLv, 8, ubi dici- significatum est, Isa. xLv, 8, ubi dici- tur Aperiatur terra, et germinet Sal- tur Aperiatur terra, et germinet Sal- ratorem. Aliter enim terra nostra, quæ ratorem. Aliter enim terra nostra, quæ dedit salutis fructum, aperta non est, dedit salutis fructum, aperta non est, nisi quod omnia interiora ejus occur- nisi quod omnia interiora ejus occur- rentia in consensum verbi angelici, pe- rentia in consensum verbi angelici, pe- regrinum in terra Dominum in gaudio regrinum in terra Dominum in gaudio susceperunt et tunc cantans, dixit : susceperunt et tunc cantans, dixit : Benedic, anima mea, Domino, et omnia Benedic, anima mea, Domino, et omnia qua intra me sunt nomini sancto ejus 2. qua intra me sunt nomini sancto ejus 2. « Illum, » salutis auctorem, qui in « Illum, » salutis auctorem, qui in

1 Luc. 1, 38. 1 Luc. 1, 38. • Psal. CI, 1. • Psal. CI, 1.

77 77

ipso matris hospitio salutem nostram ipso matris hospitio salutem nostram est operatus. Luc. xix, 9: Hodie salus est operatus. Luc. xix, 9: Hodie salus domui huic facta est: eo quod et ipse, domui huic facta est: eo quod et ipse, per redemptionem, filius factus sit Abra- per redemptionem, filius factus sit Abra- hæ. Matth. 1, 21: Ipse enim salvum fa- hæ. Matth. 1, 21: Ipse enim salvum fa- ciet populum suum a peccatis eorum. ciet populum suum a peccatis eorum.

« In domum suam. » Hic innuitur « In domum suam. » Hic innuitur præparatio commoditatis ad susceptum præparatio commoditatis ad susceptum in domo hospitem pertinentis. Ad hanc in domo hospitem pertinentis. Ad hanc autem commoditatem duo sunt necessa- autem commoditatem duo sunt necessa- ria, quorum unum est de commoditate ria, quorum unum est de commoditate domus et alterum de commoditate re- domus et alterum de commoditate re- cepti in domo hospitis. cepti in domo hospitis.

Ad commoditatem domus pertinent Ad commoditatem domus pertinent coenaculum, et lectus, mensa, sella, et coenaculum, et lectus, mensa, sella, et candelabrum : quæ præ omnibus domi- candelabrum : quæ præ omnibus domi- bus in utero sunt beatæ Virginis. Et bus in utero sunt beatæ Virginis. Et hoc significatum est, IV Reg. IV, 8 et hoc significatum est, IV Reg. IV, 8 et seq., ubi dicitur, quod mulier magna seq., ubi dicitur, quod mulier magna recepit Eliseum Prophetam : et cum fre- recepit Eliseum Prophetam : et cum fre- quenter transiret per eam, fecit ei cœ- quenter transiret per eam, fecit ei cœ- naculum parvum, et posuit in eo lectum, naculum parvum, et posuit in eo lectum, et mensam, et sellam, et candelabrum : et mensam, et sellam, et candelabrum : ut veniens requiesceret ibi et reficeretur. ut veniens requiesceret ibi et reficeretur. Hæc mulier magna dignitate, beata Vir- Hæc mulier magna dignitate, beata Vir- go est. Eliseus Propheta potens in opere go est. Eliseus Propheta potens in opere et sermone, Dominus Prophetarum Chri- et sermone, Dominus Prophetarum Chri- stus est. Mulier ergo hæc magna ad re- stus est. Mulier ergo hæc magna ad re- cipiendum istum in utero Prophetam cipiendum istum in utero Prophetam cœnaculum fecit: apothecam videlicet cœnaculum fecit: apothecam videlicet sancti corporis sui, in qua omnium cibus sancti corporis sui, in qua omnium cibus inveniretur Sanctorum repositus. Psal. inveniretur Sanctorum repositus. Psal. CXLIII, 13 Promptuaria eorum, id est, CXLIII, 13 Promptuaria eorum, id est, Virginis, plena, eructantia ex hoc in Virginis, plena, eructantia ex hoc in illud. Genes. VI, 21, collegit Noe, sci- illud. Genes. VI, 21, collegit Noe, sci- licet Beata Virgo, ex omnibus quæ esu licet Beata Virgo, ex omnibus quæ esu spirituali mandi possunt, ut sint tam spirituali mandi possunt, ut sint tam sibi quam aliis in cibum et reposuit in sibi quam aliis in cibum et reposuit in hac arca apud se. Hoc autem cœnacu- hac arca apud se. Hoc autem cœnacu- lum licet omnium contineat gratiarum lum licet omnium contineat gratiarum et virtutum abundantiam et verbi Dei, et virtutum abundantiam et verbi Dei, tamen parvulum est per humilitatem, et tamen parvulum est per humilitatem, et intrare per ostium ejus non potest nisi intrare per ostium ejus non potest nisi humilis. Et si humiles sunt esurientes, humilis. Et si humiles sunt esurientes, implet homines et eos qui se divites implet homines et eos qui se divites reputant, dimittit inanes ³. In hoc ponit reputant, dimittit inanes ³. In hoc ponit

8 Luc. 1, 53: Esurientes implevit bonis, et di- 8 Luc. 1, 53: Esurientes implevit bonis, et di- vites dimisit inanes. vites dimisit inanes.

78 78

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

lectum quietis, in secreta mentis dile- lectum quietis, in secreta mentis dile- ctione et charitatis amplexu. Ponit men- ctione et charitatis amplexu. Ponit men- sam in refectione meditationis divini sam in refectione meditationis divini verbi, et operum Dei, et magnalium ip- verbi, et operum Dei, et magnalium ip- sius. Ponit sellam in quieta sapientiæ sius. Ponit sellam in quieta sapientiæ sessione ut quiete sapientia docens au- sessione ut quiete sapientia docens au- diatur in corde. Ponit candelabrum in diatur in corde. Ponit candelabrum in intellectus sui illuminatione. Sternit le- intellectus sui illuminatione. Sternit le- tulum floribus et odoribus virtutum. tulum floribus et odoribus virtutum. Cantic. 1, 15 Lectulus noster floridus. Cantic. 1, 15 Lectulus noster floridus. Mundat domum in expurgatione pecca- Mundat domum in expurgatione pecca- torum. Psal. xxv, 8 : Domine, dilexi torum. Psal. xxv, 8 : Domine, dilexi decorem domus tuæ, et locum habitatio- decorem domus tuæ, et locum habitatio- nis gloriæ tuæ. Ornat cœnaculum et nis gloriæ tuæ. Ornat cœnaculum et mensam munditia conscientiæ. Eccli. mensam munditia conscientiæ. Eccli. XXIX, 33 Orna mensam et quæ in XXIX, 33 Orna mensam et quæ in manu habes, ciba cæteros. manu habes, ciba cæteros.

Hæc est igitur præparatio domus. Hæc est igitur præparatio domus. Ea autem quæ in domo sunt ad recep- Ea autem quæ in domo sunt ad recep- ti hospitis commodum præparanda, Ge- ti hospitis commodum præparanda, Ge- nes. xvII, 4 et seq., describuntur, ubi nes. xvII, 4 et seq., describuntur, ubi dixit Abraham Afferam pauxillum dixit Abraham Afferam pauxillum аqих, et lavate pedes vestros, et re- аqих, et lavate pedes vestros, et re- quiescite sub arbore. Ponamque buccel- quiescite sub arbore. Ponamque buccel- lam panis, etc. Paravit tamen de tribus lam panis, etc. Paravit tamen de tribus satis similæ subcinericios panes, et vi- satis similæ subcinericios panes, et vi- tulum tenerrimum et optimum. Quæ tulum tenerrimum et optimum. Quæ omnia in domo ista parata sunt. Pau- omnia in domo ista parata sunt. Pau- xillum aquæ fuit in gratia sancti Spiri- xillum aquæ fuit in gratia sancti Spiri- tus sanguinem purificante: ex qua facti tus sanguinem purificante: ex qua facti (alias, loti) sunt pedes humanitatis Chri- (alias, loti) sunt pedes humanitatis Chri- sti, quibus terram nostram calcavit. sti, quibus terram nostram calcavit. Umbra requiei sub arbore fuit umbra Umbra requiei sub arbore fuit umbra refrigerii in virore Mariæ : quæ sicut refrigerii in virore Mariæ : quæ sicut rubus virens virginitate, ignem divinum rubus virens virginitate, ignem divinum per fœcunditatem tenuit, et florem pu- per fœcunditatem tenuit, et florem pu- dicitiæ inconsumptum servavit. Buccella dicitiæ inconsumptum servavit. Buccella ad cellam buccæ pertinens panis Dei ad cellam buccæ pertinens panis Dei fuit, qui de se dixit: Ego sum panis fuit, qui de se dixit: Ego sum panis vivus qui de cœlo descendi '. Hic sub vivus qui de cœlo descendi '. Hic sub cineribus humanæ mortalitatis manu sa- cineribus humanæ mortalitatis manu sa- pientiæ formatus, decoctus est igne cha- pientiæ formatus, decoctus est igne cha- ritatis de tribus purissimis satis similæ ritatis de tribus purissimis satis similæ compositus, scilicet, corpore, et anima, compositus, scilicet, corpore, et anima, et deitate, et omnibus in Eucharistiam et deitate, et omnibus in Eucharistiam præparatus. Vitulus autem sacrificium præparatus. Vitulus autem sacrificium pro peccato, est ipse homo natus ex ea pro peccato, est ipse homo natus ex ea

1 Joan. vi, 51. 1 Joan. vi, 51.

secundum humanitatem oblatus: tener- secundum humanitatem oblatus: tener- rimus propter devotionis et gratiæ ad- rimus propter devotionis et gratiæ ad- ipem optimus propter sanguinis sui ipem optimus propter sanguinis sui pretiositatem. I Petr. 1, 18 et 19: Non pretiositatem. I Petr. 1, 18 et 19: Non corruptibilibus auro vel argento re- corruptibilibus auro vel argento re- dempti estis de vana vestra conversatio- dempti estis de vana vestra conversatio- ne paternæ traditionis, sed pretioso san- ne paternæ traditionis, sed pretioso san- guine quasi agni immaculati Christi. guine quasi agni immaculati Christi.

Sic ergo recepit eum in domum Sic ergo recepit eum in domum « suam, » non alienam. Hanc enim do- « suam, » non alienam. Hanc enim do- mum ipsa cum hospite suo Filio Dei ha- mum ipsa cum hospite suo Filio Dei ha- buit. In qua nullus communicavit alie- buit. In qua nullus communicavit alie- nus, nec dæmon, nec homo: nec ali- nus, nec dæmon, nec homo: nec ali- quis umquam nisi iste hospes jus vel quis umquam nisi iste hospes jus vel opus habuit secum in ea. Psal. c, 7: opus habuit secum in ea. Psal. c, 7: Non habitabit in medio domus meæ qui Non habitabit in medio domus meæ qui facit superbiam qui loquitur iniqua facit superbiam qui loquitur iniqua non direxit in conspectu oculorum meo- non direxit in conspectu oculorum meo-

rum. rum.

« Et huic erat soror nomine Ma- 39 « Et huic erat soror nomine Ma- 39 ria. » ria. »

Ecce residuum familiæ hujus domus. Ecce residuum familiæ hujus domus. Quæ Maria licet secundum historiam sit Quæ Maria licet secundum historiam sit Magdalena, de qua dæmonia septem Do- Magdalena, de qua dæmonia septem Do- minus ejecerat sicut et Martham a pro- minus ejecerat sicut et Martham a pro- fluvio sanguinis curaverat, et Lazaruın fluvio sanguinis curaverat, et Lazaruın fratrem harum sororum postea quatri- fratrem harum sororum postea quatri- duanum a monumento suscitaturus erat: duanum a monumento suscitaturus erat: et ideo fiducialiter ad domum illam de- et ideo fiducialiter ad domum illam de- clinabat. Tamen spiritualiter hæc melius clinabat. Tamen spiritualiter hæc melius in familia domus beatæ Virginis inve- in familia domus beatæ Virginis inve- niuntur. Hæc enim Maria, sicut diximus, niuntur. Hæc enim Maria, sicut diximus, fastigium et suspensionem significat di- fastigium et suspensionem significat di- vinæ contemplationis : quod plenissime vinæ contemplationis : quod plenissime secundum intellectuales virtutes fit in secundum intellectuales virtutes fit in corde beatæ Virginis. corde beatæ Virginis.

Tanguntur autem hic duo primum Tanguntur autem hic duo primum est beata inter activam et contemplati- est beata inter activam et contemplati- vam sororitas: secundum autem in no- vam sororitas: secundum autem in no- mine sororis altissima divinæ lucis con- mine sororis altissima divinæ lucis con- templanda veritas, et veritatis puritas. templanda veritas, et veritatis puritas.

Primum notatur in hoc quod dicit: Primum notatur in hoc quod dicit: « Et huic,» scilicet activæ, « erat so- « Et huic,» scilicet activæ, « erat so- ror» ex eodem enim Patre bonitatis et ror» ex eodem enim Patre bonitatis et

IN EVANG. LUCÆ, X-39. IN EVANG. LUCÆ, X-39.

veritatis formatæ sunt. Joan. VIII, 41: veritatis formatæ sunt. Joan. VIII, 41: Unum Patrem habemus Deum. Et ex Unum Patrem habemus Deum. Et ex utero unius matris processerunt: quæ utero unius matris processerunt: quæ est sapientia per saporem bonitatis for- est sapientia per saporem bonitatis for- mans activam, et per claritatem veritatis mans activam, et per claritatem veritatis producens alteram. Hæc enim duo im- producens alteram. Hæc enim duo im- portat nomen sapientiæ per saporem portat nomen sapientiæ per saporem unum, et per sapere alterum. Sapientia unum, et per sapere alterum. Sapientia enim sapidum sapere importat. Una igi- enim sapidum sapere importat. Una igi- tur sororum istarum ordinatrix est pas- tur sororum istarum ordinatrix est pas- sionum et operum : et ideo activa lati- sionum et operum : et ideo activa lati- ne, græce autem practica vocatur. Al- ne, græce autem practica vocatur. Al- tera autem illuminativa intellectuum, tera autem illuminativa intellectuum, et accensiva affectuum in Deum, et de- et accensiva affectuum in Deum, et de- lectativa in solis abstractis divinis et lectativa in solis abstractis divinis et ideo latine contemplativa, græce autem ideo latine contemplativa, græce autem theorica. Una regitur prudentia, quæ est theorica. Una regitur prudentia, quæ est activa quia prudentia est cum ratione activa quia prudentia est cum ratione activus habitus, ut dicit Philosophus. activus habitus, ut dicit Philosophus. Altera regitur sapientia, scilicet contem- Altera regitur sapientia, scilicet contem- plativa quia sapientia est contemplatio plativa quia sapientia est contemplatio altissimorum divinorum: quæ non prop- altissimorum divinorum: quæ non prop- ter aliud, sed propter seipsa scire et ter aliud, sed propter seipsa scire et cognoscere desideramus. Proverb. VII, cognoscere desideramus. Proverb. VII, 3 et 4 Liga eam in digitis tuis; scribe 3 et 4 Liga eam in digitis tuis; scribe illam in tabulis cordis tui. Dic sapien- illam in tabulis cordis tui. Dic sapien- tiæ, soror mea es : et prudentiam voca tiæ, soror mea es : et prudentiam voca amicam tuam. Activa enim propter dili- amicam tuam. Activa enim propter dili- gentiam operis digitis est inscribenda. gentiam operis digitis est inscribenda. Sapientia autem propter contemplatio- Sapientia autem propter contemplatio- nem inscribenda est tabulis cordis in in- nem inscribenda est tabulis cordis in in- tellectum. tellectum.

læ duæ domum beatæ Virginis, in læ duæ domum beatæ Virginis, in qua primo peregrinantem Dominum sus- qua primo peregrinantem Dominum sus- ceperunt, totam præparaverunt. Activa ceperunt, totam præparaverunt. Activa quidem in exterioridus flore omnis virtu- quidem in exterioridus flore omnis virtu- tis et honestatis. Eccli. xxiv, 23: Flores tis et honestatis. Eccli. xxiv, 23: Flores mei fructus honoris et honestatis. Altera mei fructus honoris et honestatis. Altera ornans thalamum interius per pulchritu- ornans thalamum interius per pulchritu- dinem æterni splendoris. Cantic. iv, 7: dinem æterni splendoris. Cantic. iv, 7: Tota pulchra es, et macula non est in Tota pulchra es, et macula non est in 1. Cantic. 1, 16 Tigna domorum no- 1. Cantic. 1, 16 Tigna domorum no- strarum cedrina: laquearia nostra cy- strarum cedrina: laquearia nostra cy- pressima. Cedrina quidem tigna fulcien- pressima. Cedrina quidem tigna fulcien- tia thalamum, imputribilia æternæ veri- tia thalamum, imputribilia æternæ veri- tatis principia. Laquearia autem sibi tatis principia. Laquearia autem sibi propter ornatum implexa. Cypressina propter ornatum implexa. Cypressina aterni viroris sunt fidei lumina (quæ ar- aterni viroris sunt fidei lumina (quæ ar- ticulos nominamus) et aliæ spiritus reve- ticulos nominamus) et aliæ spiritus reve-

79 79

lationes. Activæ vitæ in operibus beatæ lationes. Activæ vitæ in operibus beatæ Virginis est iste sermo Ecclesiastici, Virginis est iste sermo Ecclesiastici, XXIV, 25 In me omnis spes vitæ et vir- XXIV, 25 In me omnis spes vitæ et vir- tutis. Omnis enim spes vitæ est, in qua tutis. Omnis enim spes vitæ est, in qua omnis ordo est vivendi quia et virgo et omnis ordo est vivendi quia et virgo et mater est, soluta uxor, et vidua, voto mater est, soluta uxor, et vidua, voto serviens et libera. Ecce omnis spes vitæ, serviens et libera. Ecce omnis spes vitæ, et omnis spes virtutis secundum quem- et omnis spes virtutis secundum quem- libet statum omnis enim status exem- libet statum omnis enim status exem- plum habet in ea. plum habet in ea.

Contemplativa dicit in ea, quod præ- Contemplativa dicit in ea, quod præ- cedit parum, Eccli. xxiv, 25: In me om- cedit parum, Eccli. xxiv, 25: In me om- nis gratia viæ et veritatis. Viæ quidem nis gratia viæ et veritatis. Viæ quidem quibus venitur ad visionem veritatis quibus venitur ad visionem veritatis autem qua inhæretur veritati perceptæ. autem qua inhæretur veritati perceptæ. Viæ illæ sunt, per vestigium ascendere, Viæ illæ sunt, per vestigium ascendere, per speculum considerare, per ænigmata per speculum considerare, per ænigmata percipere, per revelationem videre, in percipere, per revelationem videre, in lumine ire, in meditatione quærere, in lumine ire, in meditatione quærere, in raptu sequi, et pertingere in ultima in- raptu sequi, et pertingere in ultima in- tellectus ascensione. Istæ sunt viæ de tellectus ascensione. Istæ sunt viæ de quibus dicitur, Proverb. III, 17: Viæ quibus dicitur, Proverb. III, 17: Viæ ejus viæ pulchræ et omnes semitæ ejus viæ pulchræ et omnes semitæ illius pacificæ. Et, Proverb. IV, 18: illius pacificæ. Et, Proverb. IV, 18: Justorum semita quasi lux splendens, Justorum semita quasi lux splendens, procedit et crescit usque ad perfectam procedit et crescit usque ad perfectam diem. Job, xXXVIII, 24 Indica mihi, diem. Job, xXXVIII, 24 Indica mihi, per quam viam spargitur lux, dividitur per quam viam spargitur lux, dividitur æstus super terram. Veritas autem est æstus super terram. Veritas autem est quæ manet et vincit, et invalescit : sicut quæ manet et vincit, et invalescit : sicut dicitur, III Esdr. 111, 12, et iv, 38. Et to- dicitur, III Esdr. 111, 12, et iv, 38. Et to- tam tenet mentem, et afficit, et obligat tam tenet mentem, et afficit, et obligat sibi. Sic dicit Filius gloriosæ Virginis, sibi. Sic dicit Filius gloriosæ Virginis, Joan. xiv, 6 Ego sum via, et veritas, Joan. xiv, 6 Ego sum via, et veritas, et vita via qua itur, veritas ad quam et vita via qua itur, veritas ad quam pervenitur, vita quæ influitur ad verita- pervenitur, vita quæ influitur ad verita- tem pervenienti. tem pervenienti.

Ecce quale ministerium in ancillis suis Ecce quale ministerium in ancillis suis habet domus ista. Istæ sunt ancillæ de habet domus ista. Istæ sunt ancillæ de quibus dicitur, Proverb. 1x, 3: Misit quibus dicitur, Proverb. 1x, 3: Misit ancillas suas ut vocarent ad arcem, et ancillas suas ut vocarent ad arcem, et ad moenia civitatis. Ad arcem quidem ad moenia civitatis. Ad arcem quidem contemplationis, et ad moenia virtutis et contemplationis, et ad moenia virtutis et civilitatis quia civilitas est secundum civilitatis quia civilitas est secundum usum et exercitium virtutis consuetudo usum et exercitium virtutis consuetudo convivendi cohabitantibus, ut dicit Sa- convivendi cohabitantibus, ut dicit Sa- piens. Obsequio istarum ancillarum sic piens. Obsequio istarum ancillarum sic circummoventium se in sedulitate obse- circummoventium se in sedulitate obse- quiorum et ipsa domina domus se vo- quiorum et ipsa domina domus se vo-

80 80

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

cat ancillam, dicens, Luc. 1, 38: Ecce cat ancillam, dicens, Luc. 1, 38: Ecce ancilla Domini. ancilla Domini.

Ecce qualis sororitatis convictio est Ecce qualis sororitatis convictio est inter istas in domo sancta beatæ Virgi- inter istas in domo sancta beatæ Virgi- nis. nis.

« Nomine Maria. » « Nomine Maria. »

In qua notatur felix et præsagum no- In qua notatur felix et præsagum no- men contemplativæ. Maria enim ama- men contemplativæ. Maria enim ama- rum mare, et illuminatrix interpretatur. rum mare, et illuminatrix interpretatur. Contemplativa enim amaritudine puncta Contemplativa enim amaritudine puncta recedit ab exteriorum administratione, recedit ab exteriorum administratione, et lumine affecta trahitur ad contempla- et lumine affecta trahitur ad contempla- tionem interiorem. Sic, Ruth, 1, 20, tionem interiorem. Sic, Ruth, 1, 20, Noemi binomia fuit, dicens: Ne vocetis Noemi binomia fuit, dicens: Ne vocetis me Noemi (id est, pulchram) sed vocate me Noemi (id est, pulchram) sed vocate me Mara (id est, amaram), quia amari- me Mara (id est, amaram), quia amari- tudine valde replevit me Omnipotens. tudine valde replevit me Omnipotens. Hoc est desiderium amplexivum Omni- Hoc est desiderium amplexivum Omni- potentis quod fecit omnia alia amara vi- potentis quod fecit omnia alia amara vi-

deri. deri.

Et hoc est quod dicit : « Nomine, » in Et hoc est quod dicit : « Nomine, » in quo sui nominis nota exprimitur: quia quo sui nominis nota exprimitur: quia amaricatur ad exteriora, totum in inte- amaricatur ad exteriora, totum in inte- rioribus habens desiderium et cordis rioribus habens desiderium et cordis oblectationem. Cantic. v, 8: Nuntiate oblectationem. Cantic. v, 8: Nuntiate dilecto meo, quia amore langueo. Vidit dilecto meo, quia amore langueo. Vidit enim ambulantes in lumine Dei, et adeo enim ambulantes in lumine Dei, et adeo affecta est, quod nihil sibi dulce est nisi affecta est, quod nihil sibi dulce est nisi esse cum illis. Psal. LXXXVII, 16 et 17: esse cum illis. Psal. LXXXVII, 16 et 17: Domine, in lumine vultus tui ambula- Domine, in lumine vultus tui ambula- bunt, et in nomine tuo exsultabunt tota bunt, et in nomine tuo exsultabunt tota die, et in justitia tua exaltabuntur. die, et in justitia tua exaltabuntur. Psal. XLIV, Psal. XLIV, 14 Omnis gloria ejus filiæ 14 Omnis gloria ejus filiæ regis ab intus. Nihil enim quærit foris regis ab intus. Nihil enim quærit foris laudis vel utilitatis, quæ intus habet laudis vel utilitatis, quæ intus habet fimbrias subtilium contemplationum, fimbrias subtilium contemplationum, quibus dependet ad dilectum. quibus dependet ad dilectum.

Hæc igitur nomine « Maria » vocatur Hæc igitur nomine « Maria » vocatur propter quatuor causas duas in amari- propter quatuor causas duas in amari- tudine, et duas in illuminatione. Ama- tudine, et duas in illuminatione. Ama- ricatur enim ad exteriora : quia sunt ricatur enim ad exteriora : quia sunt sollicitudine plena et quia administra- sollicitudine plena et quia administra- ri non possunt sine fœdante oculos pul- ri non possunt sine fœdante oculos pul-

vere. vere.

vissima illius amara quasi absynthium. vissima illius amara quasi absynthium. Novissima autem concupiscentiæ subje- Novissima autem concupiscentiæ subje- cta sunt hæc exteriora plena sollicitu- cta sunt hæc exteriora plena sollicitu- dine. dine.

Propter secundum etiam perfectissimis Propter secundum etiam perfectissimis Apostolis dicitur, quod extergant pulve- Apostolis dicitur, quod extergant pulve- rem de pedibus affectuum suorum ¹. Et, rem de pedibus affectuum suorum ¹. Et, Joan. XIII, 10 Qui lotus est, non indi- Joan. XIII, 10 Qui lotus est, non indi- get nisi ut pedes lavet. get nisi ut pedes lavet.

Duæ causæ in illuminatione sunt duo Duæ causæ in illuminatione sunt duo luminis beneficia quorum unum est, luminis beneficia quorum unum est, quod lumen venustat: alterum, quod lu· quod lumen venustat: alterum, quod lu· men dissolvens penetrat. De venusta- men dissolvens penetrat. De venusta- tione sive pulchrificatione dicitur, Apo- tione sive pulchrificatione dicitur, Apo- cal. XII, 1, quod mulier est amicta sole cal. XII, 1, quod mulier est amicta sole ad venustationem. De subintratione per ad venustationem. De subintratione per dissolutionem et cordis apertionem dici- dissolutionem et cordis apertionem dici- tur, II ad Corinth.1v,6: Deus qui dixit de tur, II ad Corinth.1v,6: Deus qui dixit de tenebris lumen splendescere, ipse illuxit tenebris lumen splendescere, ipse illuxit in cordibus nostris ad illuminationem in cordibus nostris ad illuminationem

scientiæ claritatis Dei, in facie Christi scientiæ claritatis Dei, in facie Christi Jesu. Sic ergo intus penetrata lumine Jesu. Sic ergo intus penetrata lumine et extra venustate, cum Moyse, Exod. et extra venustate, cum Moyse, Exod. xxxiv, 29, cornuta sive splendida facta xxxiv, 29, cornuta sive splendida facta est facies ejus, et cum ministris gloriæ est facies ejus, et cum ministris gloriæ luminis, II ad Corinth. 11, 18, revelata luminis, II ad Corinth. 11, 18, revelata facie gloriam Domini speculans, a clari- facie gloriam Domini speculans, a clari- tate in claritatem a Domini spiritu trans- tate in claritatem a Domini spiritu trans- formata in eamdem imaginem lucis formata in eamdem imaginem lucis ascendit ut vere illuminatrix sit, et no- ascendit ut vere illuminatrix sit, et no- minetur Maria. minetur Maria.

: :

« Huic ergo erat soror nomine Ma- « Huic ergo erat soror nomine Ma- ria. » ria. »

« Quæ etiam sedens secus pedes Do- « Quæ etiam sedens secus pedes Do- mini, audiebat verbum illius. » mini, audiebat verbum illius. »

Hic tanguntur harum sororum propria Hic tanguntur harum sororum propria officia. officia.

Et primo tangitur officium Mariæ, et Et primo tangitur officium Mariæ, et secundo officium Martha. secundo officium Martha.

In officio Mariæ duo sunt: quies, et In officio Mariæ duo sunt: quies, et verbi Dei auditus. verbi Dei auditus.

Quies autem adhuc duo habet: posi- Quies autem adhuc duo habet: posi- tionem quiescentis, et locum. tionem quiescentis, et locum.

Et positio quidem quiescentis est ses- Et positio quidem quiescentis est ses- De primo dicitur, Proverb, v, 4 No sio, quam notat cum dicit : « Sedens. » De primo dicitur, Proverb, v, 4 No sio, quam notat cum dicit : « Sedens. »

1 Cf. Matth. x, 14 et Luc. x, 11. 1 Cf. Matth. x, 14 et Luc. x, 11.

IN EVANG. LUCÆ, X-39. IN EVANG. LUCÆ, X-39.

Locus autem est: « Secus pedes Do- Locus autem est: « Secus pedes Do- mini, » mini, »

In sessione autem positio est, qua su- In sessione autem positio est, qua su- periora libera eriguntur, fulta substratis periora libera eriguntur, fulta substratis inferioribus. Et hoc proprium est con- inferioribus. Et hoc proprium est con- templativis posteriora et inferiora sub- templativis posteriora et inferiora sub- sternere et superiora capitis et mentis sternere et superiora capitis et mentis erigere, et libera exhibere. Sic enim cor erigere, et libera exhibere. Sic enim cor recte quiescit, inferiora posteriora sub- recte quiescit, inferiora posteriora sub- Sternens, et altiora libera ad cœlum ex- Sternens, et altiora libera ad cœlum ex- tendens. Ad Philip. 111, 13: Quæ quidem tendens. Ad Philip. 111, 13: Quæ quidem retro sunt obliviscens, ad ea vero quæ retro sunt obliviscens, ad ea vero quæ sunt priora, extendens meipsum. Sic sunt priora, extendens meipsum. Sic vincula vanitatis collum (per quod tra- vincula vanitatis collum (per quod tra- huntur vitales spiritus) hoc est, rationem huntur vitales spiritus) hoc est, rationem deprimentia solvuntur, et residens cor deprimentia solvuntur, et residens cor imbuitur sapientia. Isa. Lit, 2: Excutere imbuitur sapientia. Isa. Lit, 2: Excutere de pulvere, consurge, sede, Jerusalem : de pulvere, consurge, sede, Jerusalem : solve vincula colli tui, captiva filia solve vincula colli tui, captiva filia Sion. De pulvere excutitur per abjectio- Sion. De pulvere excutitur per abjectio- nem terrenæ fœditatis. Consurgitur au- nem terrenæ fœditatis. Consurgitur au- tem per extensionem in cœlum contem- tem per extensionem in cœlum contem- plative intentionis. Sedetur per quie- plative intentionis. Sedetur per quie- tem cordis, quæ provenit ex subjectione tem cordis, quæ provenit ex subjectione corporis. Et filia Sion speculationis corporis. Et filia Sion speculationis eternæ vincula solvit per absolutionem eternæ vincula solvit per absolutionem exterioris obligationis: quæ vincula col- exterioris obligationis: quæ vincula col- lum, hoc est, rationem per quam spiri- lum, hoc est, rationem per quam spiri- tus vitalis trahitur, intercipiunt. Sic di- tus vitalis trahitur, intercipiunt. Sic di- cit Philosophus, quod « in sedendo et cit Philosophus, quod « in sedendo et quiescendo fit anima sciens et pru- quiescendo fit anima sciens et pru- a dens. » a dens. »

་་ ་་

lac sessione quis mortaliumumquam lac sessione quis mortaliumumquam sie sedit, sicut cor Mariæ matris sapien- sie sedit, sicut cor Mariæ matris sapien- tie Filii Dei? Cantic. v, 12: Oculi ejus tie Filii Dei? Cantic. v, 12: Oculi ejus sicut columbæ super rivulos aquarum, sicut columbæ super rivulos aquarum, que lacte sunt lotæ, et resident juxta que lacte sunt lotæ, et resident juxta fluenta plenissima. Oculi beatæ Virginis fluenta plenissima. Oculi beatæ Virginis sunt duo adspectus ejus per sapientiam: sunt duo adspectus ejus per sapientiam: per sapientiam experimentalem unus, et per sapientiam experimentalem unus, et per intellectum veritatis auditæ alius. per intellectum veritatis auditæ alius. Isti enim adspectus simplices sunt et in- Isti enim adspectus simplices sunt et in- nocentes et sine felle, sicut columbæ. nocentes et sine felle, sicut columbæ. Sedens autem quiescens super rivulos Sedens autem quiescens super rivulos aquarum, hoc est fluxuum consolationis aquarum, hoc est fluxuum consolationis Spiritus sancti in quibus sicut in aqua Spiritus sancti in quibus sicut in aqua clarissima refulget imago veritatis æter- clarissima refulget imago veritatis æter-

1 Luc. VII, 38 et seq. 1 Luc. VII, 38 et seq.

XXIII XXIII

81 81

næ, et sicut in aqua pervia penetrat lu- næ, et sicut in aqua pervia penetrat lu- men divinum usque in profundum. Hi men divinum usque in profundum. Hi adspectus sive oculi lacte candoris et adspectus sive oculi lacte candoris et dulcedinis (quod de uberibus sapientiæ dulcedinis (quod de uberibus sapientiæ manat) sunt loti ab omni inquinamento manat) sunt loti ab omni inquinamento carnis et spiritus et mellea delectatione carnis et spiritus et mellea delectatione affecti resident in toto quiescentes juxta affecti resident in toto quiescentes juxta fluenta plenissima de ipso fonte bonita- fluenta plenissima de ipso fonte bonita- tis et veritatis, ad modum torrentis ef- tis et veritatis, ad modum torrentis ef- fluentia. fluentia.

Locus autem quietis hujus « secus pe- Locus autem quietis hujus « secus pe- des Domini » est. Hunc enim locum des Domini » est. Hunc enim locum

Magdalena elegit, quia ibi a turpitudinis Magdalena elegit, quia ibi a turpitudinis suæ maculis purgata fuit¹. Ubi etiam suæ maculis purgata fuit¹. Ubi etiam mater Domini tamquam in schola quie- mater Domini tamquam in schola quie- vit. Ubi sapientia pedes fixit, per sapo- vit. Ubi sapientia pedes fixit, per sapo- rem summi boni imprimens vestigium rem summi boni imprimens vestigium unum, et per lumen Verbi divini infi- unum, et per lumen Verbi divini infi- gens vestigium alterum. Deuter. XXXIII, gens vestigium alterum. Deuter. XXXIII, 3 Qui appropinquant pedibus ejus, ac- 3 Qui appropinquant pedibus ejus, ac- cipient de doctrina illius. Psal. cxxxi, cipient de doctrina illius. Psal. cxxxi, 7 Adorabimus in loco ubi steterunt pe- 7 Adorabimus in loco ubi steterunt pe- des ejus. Joan. x1, 32: Maria ergo, des ejus. Joan. x1, 32: Maria ergo, cum venisset ubi erat Jesus, id est, per cum venisset ubi erat Jesus, id est, per dulcedinem delectantis bonitatis, et per dulcedinem delectantis bonitatis, et per visionem claræ veritatis videns eum, ce- visionem claræ veritatis videns eum, ce- cidit ad pedes ejus. cidit ad pedes ejus.

Ecce locus et situs istius apud Domi- Ecce locus et situs istius apud Domi- num in spiritus contemplatione. num in spiritus contemplatione. Opus autem ejus et officium describi- Opus autem ejus et officium describi- tur, cum dicitur: tur, cum dicitur:

« Audiebat verbum illius. >> « Audiebat verbum illius. >>

Tria tangit auditum patulum, ver- Tria tangit auditum patulum, ver- bum auditum, et verbi auditi fontem ir- bum auditum, et verbi auditi fontem ir- riguum. riguum.

Et nulli hæc ita competunt sicut bea- Et nulli hæc ita competunt sicut bea- tæ Virgini, quæ præ omnibus patulum tæ Virgini, quæ præ omnibus patulum auditum habuit ad audiendum quid dicat auditum habuit ad audiendum quid dicat Spiritus sanctus. Et ideo ornamentum Spiritus sanctus. Et ideo ornamentum aureum accipit, Cantic. 1, 10: Murenu- aureum accipit, Cantic. 1, 10: Murenu- las aureas faciemus tibi, vermiculatas las aureas faciemus tibi, vermiculatas argento. Ornamentum ipsum devotio- argento. Ornamentum ipsum devotio- nem significat aurium. Murenulæ quæ nem significat aurium. Murenulæ quæ manibus teneri non possunt, sed strictæ manibus teneri non possunt, sed strictæ elabuntur, significant susurra sapientiæ elabuntur, significant susurra sapientiæ

6 6

82 82

: :

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

quæ insensibiliter illabuntur. Aureæ au- quæ insensibiliter illabuntur. Aureæ au- tem sunt, quia splendore divini luminis tem sunt, quia splendore divini luminis refulgent. Vermiculi vero significant refulgent. Vermiculi vero significant subtiles motus veritatis in corde, qui ar- subtiles motus veritatis in corde, qui ar- gentati sunt per eloquium pulchritudinis, gentati sunt per eloquium pulchritudinis, quod splendet in verbis veritatis. Psal. quod splendet in verbis veritatis. Psal. x1, 7 Argentum igne examinatum, pro- x1, 7 Argentum igne examinatum, pro- batum terræ, purgatum septuplum.Hæc batum terræ, purgatum septuplum.Hæc est Rebecca quæ multum accepit a Do- est Rebecca quæ multum accepit a Do- mino in cujus aures servus summi Pa- mino in cujus aures servus summi Pa- triarchæ (sermo scilicet propheticus) triarchæ (sermo scilicet propheticus) suspendit inaures aureas, ut nullum au- suspendit inaures aureas, ut nullum au- dire delectaretur præter solum dilectum. dire delectaretur præter solum dilectum. Et ideo dicit, Cantic. v, 6: Anima mea Et ideo dicit, Cantic. v, 6: Anima mea liquefacta est, ut dilectus locutus est. liquefacta est, ut dilectus locutus est. Tota enim liquescit ad auditum ejus, ex- Tota enim liquescit ad auditum ejus, ex- perta quod mel et lac est sub lingua il- perta quod mel et lac est sub lingua il- lius. Et, in Psalmo XLIV, 3: Diffusa est lius. Et, in Psalmo XLIV, 3: Diffusa est gratia in labiis tuis. Et hæc memoria gratia in labiis tuis. Et hæc memoria semper aures ejus aperit ad audiendum semper aures ejus aperit ad audiendum in desiderio, et semper inclinat aures ad in desiderio, et semper inclinat aures ad ipsum auscultandum nec alium audire ipsum auscultandum nec alium audire delectatur. Psal. XLIV, 11 et 12: Audi, delectatur. Psal. XLIV, 11 et 12: Audi, filia, et vide, et inclina aurem tuam : filia, et vide, et inclina aurem tuam : ...et concupiscet rex decorem tuum. Et ...et concupiscet rex decorem tuum. Et ideo dicit, Cantic. 11, 14: Sonet vox tua ideo dicit, Cantic. 11, 14: Sonet vox tua in auribus meis: vox enim tua dulcis. in auribus meis: vox enim tua dulcis. In aure enim melos est, et in corde ju- In aure enim melos est, et in corde ju- bilus. bilus.