41 41

42 42

43 43

674 674

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

neratio incredula et perversa, quousque multa patientia vasa iræ, apta in interi- neratio incredula et perversa, quousque multa patientia vasa iræ, apta in interi- ero vobiscum 1. ero vobiscum 1.

Quarta causa est indignitas infirmi, Quarta causa est indignitas infirmi, qui locum in se, culpa sua, dedit diabolo. qui locum in se, culpa sua, dedit diabolo. Contra quod dicit Apostolus, ad Ephes. Contra quod dicit Apostolus, ad Ephes. 1v, 27 Nolite locum dare diabolo. 1v, 27 Nolite locum dare diabolo.

Quinta causa est: quia licet Dominus Quinta causa est: quia licet Dominus posset curare sine usu clavis Ecclesiasti- posset curare sine usu clavis Ecclesiasti- cæ, tamen Apostoli et alii ministri Eccle- cæ, tamen Apostoli et alii ministri Eccle- siæ hoc non poterant. Et quia Apostoli siæ hoc non poterant. Et quia Apostoli non recte utebantur clave, ideo istum non recte utebantur clave, ideo istum dæmoniacum sanare non potuerunt: de- dæmoniacum sanare non potuerunt: de- bebant enim opera satisfactionis adhi- bebant enim opera satisfactionis adhi- buisse. Et ideo, Matth. xvi, 20, dicitur buisse. Et ideo, Matth. xvi, 20, dicitur eis, quod hoc genus dæmoniorum non eis, quod hoc genus dæmoniorum non ejicitur nisi in oratione et jejunio. Et di- ejicitur nisi in oratione et jejunio. Et di- cit ibi Hieronymus in Glossa, quod « non cit ibi Hieronymus in Glossa, quod « non « sanat oculum, quod sanat calca- « sanat oculum, quod sanat calca- « neum. » Et ideo indebite utens clave, « neum. » Et ideo indebite utens clave, non absolvit, sed in errorem inducit. non absolvit, sed in errorem inducit.

« Respondens autem Jesus, dixit : « Respondens autem Jesus, dixit : generatio infidelis, et perversa, us- generatio infidelis, et perversa, us- quequo ero apud vos, et patiar vos? quequo ero apud vos, et patiar vos? Adhuc huc filium tuum. Adhuc huc filium tuum.

Et cum accederet, elisit illum dæ- Et cum accederet, elisit illum dæ- monium, et dissipavit. monium, et dissipavit.

Et increpavit Jesus spiritum im- Et increpavit Jesus spiritum im- mundum, et sanavit puerum, et red- mundum, et sanavit puerum, et red- didit illum patri ejus. » didit illum patri ejus. »

Hic agitur de miraculi perfectione. Hic agitur de miraculi perfectione. Habet autem quatuor paragraphos, in Habet autem quatuor paragraphos, in quorum primo ponitur infidelitatis incre- quorum primo ponitur infidelitatis incre- patio, et exprobatio: in secundo, præce- patio, et exprobatio: in secundo, præce- pta a Domino filii oblatio: in tertio, dæ- pta a Domino filii oblatio: in tertio, dæ- monis coram Domino infestatio: et in monis coram Domino infestatio: et in quarto, dæmonis ejectio, et pueri sana- quarto, dæmonis ejectio, et pueri sana-

tio. tio.

Dicit ergo, non impatientia et tædio Dicit ergo, non impatientia et tædio victus, sed objurgans infidelitatem : victus, sed objurgans infidelitatem :

« O generatio ! » « O generatio ! »

Unde, ad Roman. ix, 22: Sustinuit in Unde, ad Roman. ix, 22: Sustinuit in

1 Matth. xvii, 16. 1 Matth. xvii, 16.

tum. tum.

Quod autem dicit : « O generatio, » Quod autem dicit : « O generatio, » ideo dicit, quia vexabatur ut Moyses in- ideo dicit, quia vexabatur ut Moyses in- credulitate eorum. Psal. cv, 32 et 33: credulitate eorum. Psal. cv, 32 et 33: Vexatus est Moyses propter eos: quia Vexatus est Moyses propter eos: quia exacerbaverunt spiritum ejus. Osee, x, exacerbaverunt spiritum ejus. Osee, x, 10 Corripientur propter duas iniquita- 10 Corripientur propter duas iniquita-

tes suas. tes suas.

Dicit autem generatio « infidelis, w Dicit autem generatio « infidelis, w propter defectum fidei. Psal. LXXVII, 8: propter defectum fidei. Psal. LXXVII, 8: Generatio quæ non direxit cor suum: Generatio quæ non direxit cor suum: et non est creditus cum Deo spiritus et non est creditus cum Deo spiritus ejus. ejus.

« Et perversa, » propter morum per- « Et perversa, » propter morum per- versitatem. Deuter. xxxII, 5 et 6: Gene- versitatem. Deuter. xxxII, 5 et 6: Gene- ratio prava atque perversa? hæccine red- ratio prava atque perversa? hæccine red- dis Domino, popule stulte et insipiens? dis Domino, popule stulte et insipiens?

« Usquequo ero apud vos? » « Usquequo ero apud vos? »

Ad correptionem vestram, et non re- Ad correptionem vestram, et non re- cipitis disciplinam. Psal. xiv, 10 et 11: cipitis disciplinam. Psal. xiv, 10 et 11: Quadraginta annis offensus fui genera- Quadraginta annis offensus fui genera- tioni illi, et dixi: Semper hi errant cor- tioni illi, et dixi: Semper hi errant cor- de. Et isti non cognoverunt vias meas. de. Et isti non cognoverunt vias meas.

« Et patiar vos, » hoc est, æquanimi- « Et patiar vos, » hoc est, æquanimi- ter duritiam vestram sustinebo. Isa. XLII, ter duritiam vestram sustinebo. Isa. XLII, 14 Tacui semper, silui, patiens fui. 14 Tacui semper, silui, patiens fui. Ibidem, Isa. Lvn, 11: Non cogitasti in Ibidem, Isa. Lvn, 11: Non cogitasti in corde tuo? quia ego tacens et quasi non corde tuo? quia ego tacens et quasi non videns, et mei oblita es. videns, et mei oblita es.

« Adduc huc filium tuum. » « Adduc huc filium tuum. »

Ecce præcepta a Domino sibi facta Ecce præcepta a Domino sibi facta oblatio. Matth. 1V, 24 Obtulerunt ei oblatio. Matth. 1V, 24 Obtulerunt ei omnes male habentes. Hæc autem obla- omnes male habentes. Hæc autem obla- tio non ideo facta est, quod Dominus tio non ideo facta est, quod Dominus non posset ita curare absentem sicut non posset ita curare absentem sicut præsentem sed ut turba videns eum ve- præsentem sed ut turba videns eum ve- xari in præsentia Domini, magis credat xari in præsentia Domini, magis credat quod Christus non in Beelzebub, sed in quod Christus non in Beelzebub, sed in contraria virtute ejicit dæmonia. contraria virtute ejicit dæmonia.

IN EVANG. LUCÆ, IX-42, 43, 44, 45. IN EVANG. LUCÆ, IX-42, 43, 44, 45.

« Et cum accederet. » « Et cum accederet. »

Ecce vexatio dæmonis in præsentia Ecce vexatio dæmonis in præsentia Salvatoris. Salvatoris.

« Elisit illum, »in terram ad modum « Elisit illum, »in terram ad modum epileptici, «et dissipavit eum, » ut ma- epileptici, «et dissipavit eum, » ut ma- gis pateret miraculum. Apocal. xi, 12: gis pateret miraculum. Apocal. xi, 12: Descendit diabolus ad vos habens iram Descendit diabolus ad vos habens iram magnam, sciens quod modicum tempus magnam, sciens quod modicum tempus habet. Et propter hanc impatientiam dæ- habet. Et propter hanc impatientiam dæ- monis et incredulitatem eorum, qui tot monis et incredulitatem eorum, qui tot signa ab eo fieri viderunt, qui tot erudi- signa ab eo fieri viderunt, qui tot erudi- tionibus fuerunt eruditi, qui tot testimo- tionibus fuerunt eruditi, qui tot testimo- niis Joannis et aliorum fuerunt edocti de niis Joannis et aliorum fuerunt edocti de ipso, qui tot beneficiis præventi, dixit: ipso, qui tot beneficiis præventi, dixit: « O generatio infidelis, etc. » « O generatio infidelis, etc. »

Ideo etiam non simpliciter imperavit Ideo etiam non simpliciter imperavit Dæmoni, sed Dæmoni, sed

675 675

Non enim sufficit malum tollere, nisi Non enim sufficit malum tollere, nisi bonum sanitatis integrum revocetur. Act. bonum sanitatis integrum revocetur. Act. III, 16 Nomen Jesu, et fides, quæ per III, 16 Nomen Jesu, et fides, quæ per eum est, dedit integram sanitatem istam eum est, dedit integram sanitatem istam in conspectu omnium vestrum. Joan. v, in conspectu omnium vestrum. Joan. v, 14: Ecce sanus factus es: jam noli pec- 14: Ecce sanus factus es: jam noli pec- care, ne deterius tibi aliquid contingat. care, ne deterius tibi aliquid contingat.

« Et reddidit illum patri ejus. : « Et reddidit illum patri ejus. :

: :

» »

Tertium est de benignitate Domini: Tertium est de benignitate Domini: quia eum quem curaverat et a tyrannide quia eum quem curaverat et a tyrannide diaboli eripuerat, sibi in servum potuit diaboli eripuerat, sibi in servum potuit retinere sed innata sibi benignitate, pa- retinere sed innata sibi benignitate, pa- terno amori compatiens, imitatus facta terno amori compatiens, imitatus facta Prophetarum, « reddidit illum patri Prophetarum, « reddidit illum patri suo. » Sic Elias puerum quem suscitave- suo. » Sic Elias puerum quem suscitave- rat, matri reddidit '. Sic Eliseus puerum rat, matri reddidit '. Sic Eliseus puerum quem vivere fecerat matri reddidit quem vivere fecerat matri reddidit

« Increpavit Jesus spiritum immun- Maxime quia et Pater credidit, clamans « Increpavit Jesus spiritum immun- Maxime quia et Pater credidit, clamans

dum. » dum. »

Verba autem comminationis, et incre- Verba autem comminationis, et incre- pationis ponit, Marc. 1x, 24, dicens : pationis ponit, Marc. 1x, 24, dicens : Surde et mute spiritus, ego præcipio Surde et mute spiritus, ego præcipio tibi, exi ab eo, et amplius ne introeas tibi, exi ab eo, et amplius ne introeas in eum. Dicit etiam Marcus, 1x, 20, (per in eum. Dicit etiam Marcus, 1x, 20, (per quod confirmantur omnia quæ dicta quod confirmantur omnia quæ dicta sunt) quod quæsivit: Quantum tempo- sunt) quod quæsivit: Quantum tempo- ris est ex quo ei hoc accidit? Et dixit ris est ex quo ei hoc accidit? Et dixit pater Ab infantia. Et hoc totum mani- pater Ab infantia. Et hoc totum mani- festari voluit ad miraculi commendatio- festari voluit ad miraculi commendatio- nem, et ad ostendendam contrarietatem nem, et ad ostendendam contrarietatem sui ad dæmonem: ut postea confunde- sui ad dæmonem: ut postea confunde- rentur dicturi, quod in Beelzebub dæ- rentur dicturi, quod in Beelzebub dæ- monia ejiceret: et ut virtus sua vincens monia ejiceret: et ut virtus sua vincens dæmones ostenderetur, et per conse- dæmones ostenderetur, et per conse- quens regnum quod prædicavit, regnum quens regnum quod prædicavit, regnum Dei esse crederetur. Luc. XI, 20: Si in Dei esse crederetur. Luc. XI, 20: Si in digito Dei ejicio dæmonia, profecto per- digito Dei ejicio dæmonia, profecto per- venit in vos regnum Dei. venit in vos regnum Dei.

« Et sanavit puerum. » « Et sanavit puerum. »

Secundum est in quo est miraculi per- Secundum est in quo est miraculi per- fectio, et restitutio integræ sanitatis. fectio, et restitutio integræ sanitatis.

* Cf. III Reg. XVII, 23. * Cf. III Reg. XVII, 23. 2 Cf. IV Reg. 1v, 36. 2 Cf. IV Reg. 1v, 36.

et dicens (cum dæmonium discerperet et dicens (cum dæmonium discerperet filium, et Jesus diceret : Si potes cre- filium, et Jesus diceret : Si potes cre- dere, omnia possibilia sunt credenti): dere, omnia possibilia sunt credenti): Credo, Domine, adjuva incredulitatem Credo, Domine, adjuva incredulitatem meam 3. In argumentum ergo confor- meam 3. In argumentum ergo confor- tandæ fidei patris, filium dedit patri : ex tandæ fidei patris, filium dedit patri : ex cujus vita sanitate continuo in fide con- cujus vita sanitate continuo in fide con-

firmaretur. firmaretur.

« Stupebant autem omnes in ma- « Stupebant autem omnes in ma- gnitudine Dei omnibusque miranti- gnitudine Dei omnibusque miranti- bus in omnibus quæ faciebat, dixit ad bus in omnibus quæ faciebat, dixit ad discipulos suos: Ponite vos in cordi- discipulos suos: Ponite vos in cordi- bus vestris sermones istos: Filius bus vestris sermones istos: Filius enim hominis futurum est ut tradatur enim hominis futurum est ut tradatur in manus hominum. in manus hominum.

At illi ignorabant verbum istud, et At illi ignorabant verbum istud, et erat velatum ante eos ut non senti- erat velatum ante eos ut non senti- rent illud et timebant eum interro- rent illud et timebant eum interro- gare de hoc verbo. »> gare de hoc verbo. »>

Hic ponuntur ea quæ faciunt ad mi- Hic ponuntur ea quæ faciunt ad mi- raculi commendationem. Et sunt duo: raculi commendationem. Et sunt duo:

a Marc. ix, 21 et 23. a Marc. ix, 21 et 23.

44 44

45 45

676 676

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

stupor communis, et memoria specialis stupor communis, et memoria specialis in cordibus discipulorum. in cordibus discipulorum.

« «

In stupore communi dicitur, quod In stupore communi dicitur, quod stupebant omnes » de turba. Jerem. v, stupebant omnes » de turba. Jerem. v, 30 Stupor et mirabilia facta sunt in 30 Stupor et mirabilia facta sunt in terra. Est autem stupor systoles cordis terra. Est autem stupor systoles cordis propter admirationis altitudinem. propter admirationis altitudinem.

« In magnitudine Dei, » quæ appa- « In magnitudine Dei, » quæ appa- ruit in virtutibus divinis in talibus mani- ruit in virtutibus divinis in talibus mani- festis prodigiis. Act. vI, 8: Faciebat festis prodigiis. Act. vI, 8: Faciebat prodigia et signa magna in populo. Act. prodigia et signa magna in populo. Act. x, 38 Pertransiit benefaciendo, et sa- x, 38 Pertransiit benefaciendo, et sa- nando omnes oppressos a diabolo. nando omnes oppressos a diabolo.

« Omnibusque mirantibus in omni- « Omnibusque mirantibus in omni- bus quæ faciebat. » bus quæ faciebat. »

Secundum est, in quo specialiter tan- Secundum est, in quo specialiter tan- git instructionem Apostolorum. git instructionem Apostolorum.

Et tangit duo quod videlicet factum Et tangit duo quod videlicet factum memoriæ commendetur, et causam qua- memoriæ commendetur, et causam qua- re debet memoriæ commendari. re debet memoriæ commendari.

De primo dicit: « Omnibusque mi- De primo dicit: « Omnibusque mi- rantibus, » in communi, quorum quidam rantibus, » in communi, quorum quidam ex curiositate videbant mirabilia qui- ex curiositate videbant mirabilia qui- dam autem ex invidia videntes tabesce- dam autem ex invidia videntes tabesce- bant et ideo non ædificabantur. Et hac bant et ideo non ædificabantur. Et hac de causa etiam non curat quod factum de causa etiam non curat quod factum tam memorabile in memoria eorum com- tam memorabile in memoria eorum com- mendetur. mendetur.

Et ideo istis mirantibus nihil dicit il- Et ideo istis mirantibus nihil dicit il- lis sed in omnibus quæ faciebat » lis sed in omnibus quæ faciebat » mirabilibus, « dixit ad discipulos suos. » mirabilibus, « dixit ad discipulos suos. » Memoriam enim fecit mirabilium suo- Memoriam enim fecit mirabilium suo- rum, misericors et miserator Dominus, rum, misericors et miserator Dominus, sicut dicit Psalmista, Psal. cx, 4. Dixit sicut dicit Psalmista, Psal. cx, 4. Dixit ergo ad eos de quibus dicit, Psal. CXLIV, ergo ad eos de quibus dicit, Psal. CXLIV, 7 Memoriam abundantiæ suavitatis 7 Memoriam abundantiæ suavitatis tuæ eructabunt, et justitia tua exsulta- tuæ eructabunt, et justitia tua exsulta- bunt. bunt.

« Ponite vos, ⟫ « Ponite vos, ⟫

Specialiter quibus jam virtus magnifi- Specialiter quibus jam virtus magnifi- centiæ meæ in corpore mortali innotuit : centiæ meæ in corpore mortali innotuit : « vos », inquam, qui permansistis me- « vos », inquam, qui permansistis me- cum in tentationibus meis ¹. « Vos, » in- cum in tentationibus meis ¹. « Vos, » in-

1 Luc. XXII, 28. 1 Luc. XXII, 28.

quam, qui prædicaturi estis virtutem quam, qui prædicaturi estis virtutem passionis meæ, et eritis testes operum passionis meæ, et eritis testes operum meorum. Psal. CXLIV, 4 : Generatio et meorum. Psal. CXLIV, 4 : Generatio et generatio laudabit opera tua: et poten- generatio laudabit opera tua: et poten- tiam tuam pronuntiabunt. tiam tuam pronuntiabunt.

« In cordibus vestris, » hoc est, in ar- « In cordibus vestris, » hoc est, in ar- mario memoriæ, et ædificamini ad fidei mario memoriæ, et ædificamini ad fidei confirmationem quia vos estis de qui- confirmationem quia vos estis de qui- bus dicit Psalmista, Psal. CXLIV, 5 : Ma- bus dicit Psalmista, Psal. CXLIV, 5 : Ma- gnificentiam gloriæ sanctitatis tuæ lo- gnificentiam gloriæ sanctitatis tuæ lo- quentur, et mirabilia tua narrabunt. quentur, et mirabilia tua narrabunt. Et subjungit causam : Et subjungit causam :

« Filius enim hominis. » « Filius enim hominis. »

Tangit hoc secundum quod subjicitur Tangit hoc secundum quod subjicitur Passioni. Hoc enim habet a filio homi- Passioni. Hoc enim habet a filio homi- nis, et non a Filio Dei secundum quod nis, et non a Filio Dei secundum quod Filius Dei. Ergo « Filius hominis futu- Filius Dei. Ergo « Filius hominis futu- rum est, » in ordinatione divina. Ad Ro- rum est, » in ordinatione divina. Ad Ro- man. vII, 32 Etiam proprio Filio suo man. vII, 32 Etiam proprio Filio suo non pepercit Deus, sed pro nobis om- non pepercit Deus, sed pro nobis om- nibus tradidit illum. nibus tradidit illum.

« Ut tradatur » a Deo Patre, a Juda, « Ut tradatur » a Deo Patre, a Juda, et a seipso, « in manus, » hoc est, pote- et a seipso, « in manus, » hoc est, pote- statem, « hominum, » et exponant eum statem, « hominum, » et exponant eum tormentis, et morti, et confusioni. Et tormentis, et morti, et confusioni. Et ibi apparebit infirmitas, in qua necesse ibi apparebit infirmitas, in qua necesse est fidei vestræ, quod memores sitis vir- est fidei vestræ, quod memores sitis vir- tutis deitatis in signis. Eccli. x1, 27 : In tutis deitatis in signis. Eccli. x1, 27 : In die malorum ne immemor sis bonorum. die malorum ne immemor sis bonorum. Thren. 111, 20: Memoria memor ero, et Thren. 111, 20: Memoria memor ero, et tabescet in me anima mea. Psal. cxxxvi, tabescet in me anima mea. Psal. cxxxvi, 6 Adhæreat lingua mea faucibus meis, 6 Adhæreat lingua mea faucibus meis, si non meminero tui. si non meminero tui.

« At illi ignorabant verbum is- « At illi ignorabant verbum is- tud. » tud. »

Hoc est consequens ad præcedentia. Hoc est consequens ad præcedentia. Tantum enim abhorrebant separationem Tantum enim abhorrebant separationem a Christo, quod voluntas fecit eis incre- a Christo, quod voluntas fecit eis incre- dibilia quæcumque dicebantur de Passio- dibilia quæcumque dicebantur de Passio- ne ipsius. Unde Glossa: «Hæc ignorantia ne ipsius. Unde Glossa: «Hæc ignorantia non tam de tarditate, quam de amore non tam de tarditate, quam de amore nascitur quia adhuc carnales et myste- nascitur quia adhuc carnales et myste- rii crucis ignari, quem Deum credide- rii crucis ignari, quem Deum credide-

46 46

IN EVANG. LUCÆ, IX-45, 46. IN EVANG. LUCÆ, IX-45, 46.

runt, moriturum credere nequeunt. Sed runt, moriturum credere nequeunt. Sed sicut per figuras loquentem audire sole- sicut per figuras loquentem audire sole- bant, sic etiam quod de sua traditione bant, sic etiam quod de sua traditione loquebatur, figuraliter, aliud significare loquebatur, figuraliter, aliud significare putabant. » putabant. »

Et hoc est « At illi ignorabant ver- Et hoc est « At illi ignorabant ver- bum istud.» Matth. xv, 16: Adhuc et bum istud.» Matth. xv, 16: Adhuc et vos sine intellectu estis? vos sine intellectu estis?

« Et erat velatum ante eos, » non ve- « Et erat velatum ante eos, » non ve- lamine verbi, quia verbum in simplici lamine verbi, quia verbum in simplici intelligentia veritatis dictum fuit: sed intelligentia veritatis dictum fuit: sed vélamine cordis carnaliter Christum di- vélamine cordis carnaliter Christum di- ligentis et ideo nihil de Passione sua ligentis et ideo nihil de Passione sua recipere valentis. II ad Corinth. 111, 15 recipere valentis. II ad Corinth. 111, 15 et 16 Velamen positum est super cor et 16 Velamen positum est super cor eorum. Cum autem conversus fuerit ad eorum. Cum autem conversus fuerit ad Dominum, auferetur velamen. Dominum, auferetur velamen.

« Ut non sentirent illud, » quantum- « Ut non sentirent illud, » quantum- cumque expresse diceretur: quia non cumque expresse diceretur: quia non adhuc nisi carnaliter noverunt. Ad Phi- adhuc nisi carnaliter noverunt. Ad Phi- lip. 1, 5 Hoc sentite in vobis quod et in lip. 1, 5 Hoc sentite in vobis quod et in Christo Jesu. Dicitur autem quod non Christo Jesu. Dicitur autem quod non senserunt, quia per affectum profunda- senserunt, quia per affectum profunda- tum non experiebantur. tum non experiebantur.

« Et » propter reverentiam, « time- « Et » propter reverentiam, « time- bant eum interrogare de hoc verbo, » quia bant eum interrogare de hoc verbo, » quia aliquando exprobraverat dure quod sine aliquando exprobraverat dure quod sine intellectu essent. Præcipue autem time- intellectu essent. Præcipue autem time- bant modo, quando exclamaverat : 0 bant modo, quando exclamaverat : 0 generatio infidelis et perversa, usquequo generatio infidelis et perversa, usquequo ero apud vos 1, signa faciens, erudiens ero apud vos 1, signa faciens, erudiens verbo, informans exemplo, curans bene- verbo, informans exemplo, curans bene- ficio, portans beneficio, alliciens tempo- ficio, portans beneficio, alliciens tempo- rali subsidio? Timebant enim, quod ipsi rali subsidio? Timebant enim, quod ipsi maxime talia quotidie recipientes inter maxime talia quotidie recipientes inter alios plus arguerentur: cum tamen pu- alios plus arguerentur: cum tamen pu- tarent ipsum figurative fuisse locutum. tarent ipsum figurative fuisse locutum. Et ideo interrogare non audebant de illo Et ideo interrogare non audebant de illo Passionis suæ tempore. Passionis suæ tempore.

« Intravit autem cogitatio in eos, « Intravit autem cogitatio in eos, quis eorum major esset. » quis eorum major esset. »

Hic incipit determinatio potestatis ec- Hic incipit determinatio potestatis ec- clesiasticæ secundum gradum, in quo clesiasticæ secundum gradum, in quo ponitur is qui accipit potestatem. Sic ponitur is qui accipit potestatem. Sic

1 Luc. 1x, 41. 1 Luc. 1x, 41.

677 677

enim abuti potestate, est inflari potesta- enim abuti potestate, est inflari potesta- te et bene uti potestate, est humilem se te et bene uti potestate, est humilem se exhibere ad obsequium et utilitatem exhibere ad obsequium et utilitatem subditorum. subditorum.

Tanguntur autem hic duo, scilicet, Tanguntur autem hic duo, scilicet, principium perversitatis ex ambitione, et principium perversitatis ex ambitione, et remedium ambitionis ex humilitatis sim- remedium ambitionis ex humilitatis sim- plicitate. plicitate.

De primo autem dicit quatuor: tenta- De primo autem dicit quatuor: tenta- tionem, tentationis acceptationem, ac- tionem, tentationis acceptationem, ac- ceptatæ tentationis collationem, et col- ceptatæ tentationis collationem, et col- latæ in corde tentationis ambitionem. latæ in corde tentationis ambitionem. Tentationem autem dicit: Tentationem autem dicit:

<< Intravit, » << Intravit, »

Significans quod diabolus eam non Significans quod diabolus eam non immisit: sed occasione verborum et fa- immisit: sed occasione verborum et fa- ctorum Christi intravit. Dederat enim ctorum Christi intravit. Dederat enim claves regni coelorum Petro: et ex hoc claves regni coelorum Petro: et ex hoc major inter alios videbatur. Adduxerat major inter alios videbatur. Adduxerat tres in montem, et ad alia familiaria eos- tres in montem, et ad alia familiaria eos- dem tres admisit et ex hoc iterum illi dem tres admisit et ex hoc iterum illi tres majores esse videbantur. Duodecim tres majores esse videbantur. Duodecim autem æqualis nominis et æqualis digni- autem æqualis nominis et æqualis digni- tatis elegerat 2 : et ex hoc videbantur tatis elegerat 2 : et ex hoc videbantur æquales. Et ex his dubiis, intravit in cor- æquales. Et ex his dubiis, intravit in cor- da eorum ista disputatio de majoritate da eorum ista disputatio de majoritate prælationis. Contra quod dicit, Tob. iv, prælationis. Contra quod dicit, Tob. iv, 14 Superbiam numquam in tuo sensu, 14 Superbiam numquam in tuo sensu, aut in tuo verbo dominari permittas : aut in tuo verbo dominari permittas : in ipsa enim initium sumpsit omnis per- in ipsa enim initium sumpsit omnis per- ditio. Psal. xxxv, 12 et 13 : Non veniat ditio. Psal. xxxv, 12 et 13 : Non veniat mihi pes superbiæ, et manus peccatorum mihi pes superbiæ, et manus peccatorum non moveat me. Ibi ceciderunt qui ope- non moveat me. Ibi ceciderunt qui ope- rantur iniquitatem. rantur iniquitatem.

Hæc igitur tentatio sic intravit potius, Hæc igitur tentatio sic intravit potius, quam a diabolo immitteretur. Aliquan- quam a diabolo immitteretur. Aliquan- do enim intrat in corruptam et imperfe- do enim intrat in corruptam et imperfe- ctam mentem tentatio aliquando autem ctam mentem tentatio aliquando autem a diabolo immittitur: et aliquando a dia- a diabolo immittitur: et aliquando a dia- bolo monstratur, ut ad cor ostensa sub- bolo monstratur, ut ad cor ostensa sub- intret aliquando etiam a bono aliquo intret aliquando etiam a bono aliquo perverse accepto, ad cor intrat per seip- perverse accepto, ad cor intrat per seip-

sam. sam.

A diabolo immittitur non sic quod a A diabolo immittitur non sic quod a diabolo creetur, et sic creata imponatur. diabolo creetur, et sic creata imponatur.

2 Cf. Matth. x, 1 et seq.; Luc. vi, 13 et seq. 2 Cf. Matth. x, 1 et seq.; Luc. vi, 13 et seq.

678 678

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Sed quia facta in sensibilibus, a diabolo Sed quia facta in sensibilibus, a diabolo ad cor dirigitur, et incenditur. Psal. ad cor dirigitur, et incenditur. Psal. LXXVII, 49 Immissiones per angelos LXXVII, 49 Immissiones per angelos malos. Joan. XIII, 2: Cum diabolus mi- malos. Joan. XIII, 2: Cum diabolus mi- sisset jam in cor ut traderet eum Judas sisset jam in cor ut traderet eum Judas Simonis Iscariotæ. Simonis Iscariotæ.

A diabolo monstratur, Matth. 1v, 8 A diabolo monstratur, Matth. 1v, 8 et 9 Assumpsit eum diabolus in mon- et 9 Assumpsit eum diabolus in mon- tem excelsum valde : et ostendit ei om- tem excelsum valde : et ostendit ei om- nia regna mundi, et gloriam eorum, et nia regna mundi, et gloriam eorum, et dixit ei: Hæc omnia tibi dabo, si cadens dixit ei: Hæc omnia tibi dabo, si cadens adoraveris me ¹. adoraveris me ¹.

Per se autem a bono occasionata sub- Per se autem a bono occasionata sub- intrat sicut dicitur, Sapient. xiv, 11: intrat sicut dicitur, Sapient. xiv, 11: Creaturæ Dei in odium factæ sunt,... et Creaturæ Dei in odium factæ sunt,... et in muscipulam pedibus insipientium. in muscipulam pedibus insipientium. Et ideo dicit Job, xxx1, 1 : Pepigi fæ- Et ideo dicit Job, xxx1, 1 : Pepigi fæ- dus cum oculis meis, ut ne cogitarem qui- dus cum oculis meis, ut ne cogitarem qui- dem de virgine: cum tamen virgo quod- dem de virgine: cum tamen virgo quod- dam de bonis Dei existat. dam de bonis Dei existat.

Aliquando etiam tentatio tangit in- Aliquando etiam tentatio tangit in- trando aliquando etiam mentem abdu- trando aliquando etiam mentem abdu- cit. De tactu quidem dicitur, Sapient. cit. De tactu quidem dicitur, Sapient. XVIII, 20 Tetigit autem tunc et justos XVIII, 20 Tetigit autem tunc et justos tentatio mortis, et commotio in eremo tentatio mortis, et commotio in eremo facta est multitudinis, sed non diu per- facta est multitudinis, sed non diu per- mansit ira tua. De abductione autem mansit ira tua. De abductione autem mentis a regimine gratiæ et rationis di- mentis a regimine gratiæ et rationis di- citur, I ad Thessal. 111, 5: Ego amplius citur, I ad Thessal. 111, 5: Ego amplius non sustinens, misi ad cognoscendam non sustinens, misi ad cognoscendam fidem vestram ne forte tentaverit vos is fidem vestram ne forte tentaverit vos is qui tentat, et inanis fiat labor noster. qui tentat, et inanis fiat labor noster.

Intravit ergo in cor Apostolorum hæc Intravit ergo in cor Apostolorum hæc tentatio ad mentis tactum, et non ad tentatio ad mentis tactum, et non ad mentis subversionem. Et hoc est quod mentis subversionem. Et hoc est quod dicit «Intravit autem. » dicit «Intravit autem. »

Sequitur: Sequitur:

<< In eos. » << In eos. »

Et per hoc notatur tentationis illius Et per hoc notatur tentationis illius quædam ignorata acceptatio: non enim quædam ignorata acceptatio: non enim hoc malum esse sciebant. Et ideo usque hoc malum esse sciebant. Et ideo usque ad discussionem et interrogationem hanc ad discussionem et interrogationem hanc tentationem acceptaverunt: quia aliter tentationem acceptaverunt: quia aliter in eos non intrasset, si eamdem usque in eos non intrasset, si eamdem usque ad tactum mentis non acceptassent. Sic ad tactum mentis non acceptassent. Sic

1 Cf. Luc. IV, 5 et seq. 1 Cf. Luc. IV, 5 et seq.

enim tentatio intrat in hominem, et non enim tentatio intrat in hominem, et non homo intrat per consensum in tentatio- homo intrat per consensum in tentatio- nem. Matth. vi, 13: Ne nos inducas in nem. Matth. vi, 13: Ne nos inducas in tentationem. Matth. xxvi, 41: Vigilate et tentationem. Matth. xxvi, 41: Vigilate et orate ut non intretis in tentationem. Unde orate ut non intretis in tentationem. Unde si tentatio intrat in nos, consolatio est : si tentatio intrat in nos, consolatio est : hoc enim humanum est, I ad Corinth. x, hoc enim humanum est, I ad Corinth. x, 13 Tentatio vos non apprehendat nisi 13 Tentatio vos non apprehendat nisi humana. Si autem nos intramus in ten- humana. Si autem nos intramus in ten- tationem, periculum est: quia tunc ab- tationem, periculum est: quia tunc ab- ducti sequimur tentationem. Proverb. ducti sequimur tentationem. Proverb. VII, 21 et 22 Irretivit eum multis ser- VII, 21 et 22 Irretivit eum multis ser- monibus, et blanditiis labiorum protra- monibus, et blanditiis labiorum protra- xit illum. Statim eam sequitur quasi xit illum. Statim eam sequitur quasi bos ductus ad victimam, et quasi agnus bos ductus ad victimam, et quasi agnus lasciviens, et ignorans quod ad vincula lasciviens, et ignorans quod ad vincula stultus trahatur. stultus trahatur.

<< Cogitatio. << Cogitatio.

» »

Ecce tentationis acceptæ collatio. Cogi- Ecce tentationis acceptæ collatio. Cogi- tatio enim dicitur quasi coagitatio. Cogita- tatio enim dicitur quasi coagitatio. Cogita- tio igitur fit in collatione concepti, quan- tio igitur fit in collatione concepti, quan- do per coagitationem ponderatur ab ani- do per coagitationem ponderatur ab ani- ma quid, vel quantum, vel quale sit quod ma quid, vel quantum, vel quale sit quod ab anima conceptum est: et usque ad hoc ab anima conceptum est: et usque ad hoc tentati sunt de prælatione. Eccli. xxmi, tentati sunt de prælatione. Eccli. xxmi, 1 Domine, pater et dominator vitæ 1 Domine, pater et dominator vitæ meæ, ne derelinquas me in consilio meæ, ne derelinquas me in consilio eorum, nec sinas me cadere in illis. eorum, nec sinas me cadere in illis. Ulterius non sunt tentati Apostoli. Qui Ulterius non sunt tentati Apostoli. Qui enim ulterius in tentatione procedunt, enim ulterius in tentatione procedunt, illiciuntur delectatione et delectatio tra- illiciuntur delectatione et delectatio tra- hit ad consensum : consensus autem hit ad consensum : consensus autem quærit qualiter perficiatur in opere: et quærit qualiter perficiatur in opere: et opus quærit consuetudinem, consuetudo opus quærit consuetudinem, consuetudo defensionem, et defensio contemptum. defensionem, et defensio contemptum. Et sic dicitur, Jacob. 1, 14 et 15: Unus- Et sic dicitur, Jacob. 1, 14 et 15: Unus- quisque tentatur a concupiscentia sua quisque tentatur a concupiscentia sua abstractus, et illectus. Deinde concupi- abstractus, et illectus. Deinde concupi- scentia cum conceperit, parit peccatum : scentia cum conceperit, parit peccatum : peccatum vero cum consummatum fuerit, peccatum vero cum consummatum fuerit, generat mortem. Sed nec ad delectatio- generat mortem. Sed nec ad delectatio- nem, nec ad consensum, nec ad opus nem, nec ad consensum, nec ad opus tentati sunt Apostoli. tentati sunt Apostoli.

Quæ autem fuerit hujus cogitationis Quæ autem fuerit hujus cogitationis materia subjungit: materia subjungit:

47 47

IN EVANG. LUCÆ, IX-46, 47. IN EVANG. LUCÆ, IX-46, 47.

« uis eorum major esset? »> « uis eorum major esset? »>

Cujus quædam causæ jam habitæ sunt, Cujus quædam causæ jam habitæ sunt, quas inducit Glossa. Et quædam etiam quas inducit Glossa. Et quædam etiam causa esse potuit, quia Petrum sibi in causa esse potuit, quia Petrum sibi in solutione didrachmatis coæquavit¹,quam- solutione didrachmatis coæquavit¹,quam- vis ibidem Christus omnes Apostolos vis ibidem Christus omnes Apostolos tamquam filios summi regis liberos esse tamquam filios summi regis liberos esse probaverit. Dicimus tamen quæstionem probaverit. Dicimus tamen quæstionem istam et ante tributi solutionem, et post istam et ante tributi solutionem, et post tributi solutionem esse factam *. tributi solutionem esse factam *.

« Intravit autem cogitatio in eos, quis « Intravit autem cogitatio in eos, quis eorum major esset, » vel videretur.Hæc eorum major esset, » vel videretur.Hæc autem cogitatio de prælatione, non de autem cogitatio de prælatione, non de ambitione temporalis dignitatis orta est : ambitione temporalis dignitatis orta est : quia nihil de illa viderant in Domino, quia nihil de illa viderant in Domino, vel audierant sed potius viderant eum vel audierant sed potius viderant eum fugisse, quando a turbis quærebatur ut fugisse, quando a turbis quærebatur ut raperetur ad regnum ³. Joan. XVIII, 36 : raperetur ad regnum ³. Joan. XVIII, 36 : Regnum meum non est de hoc mundo. Regnum meum non est de hoc mundo. Sed potius de majoritate in regno cœlo- Sed potius de majoritate in regno cœlo- rum et gratia et potestate contendebant: rum et gratia et potestate contendebant: unde, Matth. xvi, 1, ubi eadem historia unde, Matth. xvi, 1, ubi eadem historia perfectius ponitur, dicitur, quod accesse- perfectius ponitur, dicitur, quod accesse- runt discipuli ad Jesum, dicentes : Quis, runt discipuli ad Jesum, dicentes : Quis, putas, major est in regno cœlorum? Sed putas, major est in regno cœlorum? Sed nec de illa disputandum est: sed potius nec de illa disputandum est: sed potius de humilitate cogitandum, quam exem- de humilitate cogitandum, quam exem- plo suo docet Dominus, quæ nostræ mi- plo suo docet Dominus, quæ nostræ mi- seriæ sanandæ competens est antidotum, seriæ sanandæ competens est antidotum, quæ etiam veram apud Deum efficit ma- quæ etiam veram apud Deum efficit ma- joritatem et gloriam. De primo, Matth. joritatem et gloriam. De primo, Matth. x1, 29 Discite a me quia mitis sum et x1, 29 Discite a me quia mitis sum et humilis corde. De secundo, Jacob. IV, humilis corde. De secundo, Jacob. IV, 6, et I Petr. v, 5: Humilibus dat gra- 6, et I Petr. v, 5: Humilibus dat gra- tiam. De tertio, Luc. xiv, 10 Recumbe tiam. De tertio, Luc. xiv, 10 Recumbe in novissimo loco: ut cum venerit qui te in novissimo loco: ut cum venerit qui te invitavit, dicat tibi : Amice, ascende invitavit, dicat tibi : Amice, ascende superius. Job, XXII, 29: Qui humi- superius. Job, XXII, 29: Qui humi- liatus fuerit, erit in gloria. Nec videba- liatus fuerit, erit in gloria. Nec videba- tur malum de hoc cogitare. tur malum de hoc cogitare.

<< At Jesus videns cogitationes cordis << At Jesus videns cogitationes cordis illorum, apprehendit puerum, et sta- illorum, apprehendit puerum, et sta- tuit illum secus se. » tuit illum secus se. »

1 Cf. Matth. XXII, 26. 1 Cf. Matth. XXII, 26.

2 Cf. Luc. xx11,24, et hic. 2 Cf. Luc. xx11,24, et hic.

679 679

Hic incipit hujus tentationis reme- Hic incipit hujus tentationis reme-

dium. dium.

Et continet tria: exempli ostensio- Et continet tria: exempli ostensio- nem, exempli informationem, et infor- nem, exempli informationem, et infor- mationis rationem. mationis rationem.

De primo dicit duo: morbi cognitio- De primo dicit duo: morbi cognitio- nem, et medicinæ sapientissimam præ- nem, et medicinæ sapientissimam præ- parationem per exempli ostensionem. parationem per exempli ostensionem. Dicit ergo: Dicit ergo: « At, » scilicet econtra, « At, » scilicet econtra, quia contraria est medicina morbo, « Je- quia contraria est medicina morbo, « Je- sus, » Salvator radicis omnium morbo- sus, » Salvator radicis omnium morbo- rum. Eccli. x, 12: Brevem languorem rum. Eccli. x, 12: Brevem languorem præcidit medicus. Morbus enim statim præcidit medicus. Morbus enim statim in principio præcidendus est antequam in principio præcidendus est antequam invalescat. invalescat.

Principiis obsta, sero medicina paratur, Principiis obsta, sero medicina paratur, Cum mala per longas invaluere moras. Cum mala per longas invaluere moras.

Genes. 111, 15: Ipsa conteret caput Genes. 111, 15: Ipsa conteret caput tuum. tuum.

« Videns cogitationes cordis illorum, » « Videns cogitationes cordis illorum, » hoc est, causas et concomitantias cogita- hoc est, causas et concomitantias cogita- tionum. I Reg. XVI, 7: Homo videt ea tionum. I Reg. XVI, 7: Homo videt ea quæ parent, Dominus autem intuetur quæ parent, Dominus autem intuetur cor. Causæ autem cogitationum fuerunt cor. Causæ autem cogitationum fuerunt quas diximus. quas diximus.

Concomitantiæ autem et sequelæ fre- Concomitantiæ autem et sequelæ fre- quenter sunt delectationes potestatis, et quenter sunt delectationes potestatis, et ambitio honoris. Quamvis enim qui ambitio honoris. Quamvis enim qui episcopatum desiderat, bonum opus de- episcopatum desiderat, bonum opus de- sideret, quod bonum opus de substantia sideret, quod bonum opus de substantia est prælationis tamen in gradu præla- est prælationis tamen in gradu præla- tionis frequenter subrepit delectatio po- tionis frequenter subrepit delectatio po- testatis et in reverentia subjectionis a testatis et in reverentia subjectionis a subditis Prælato exhibita, tentat elatio et subditis Prælato exhibita, tentat elatio et ambitio dignitatis. Et hoc est quod dici- ambitio dignitatis. Et hoc est quod dici- tur, Eccli. x1, 5: Multi tyranni sederunt tur, Eccli. x1, 5: Multi tyranni sederunt in throno, et insuspicabilis portavit dia- in throno, et insuspicabilis portavit dia- dema. Quia licet in bono opere, sicut dici- dema. Quia licet in bono opere, sicut dici- tur, Isa. xxxII, 8: Princeps ea quæ digna tur, Isa. xxxII, 8: Princeps ea quæ digna sunt principe cogitabit: ideo ut dicitur, sunt principe cogitabit: ideo ut dicitur, ibidem, y. 5: Non vocabitur ultra qui in- ibidem, y. 5: Non vocabitur ultra qui in- sipiens est, princeps, neque fraudulentus sipiens est, princeps, neque fraudulentus appellabitur major: major tamen (prop- appellabitur major: major tamen (prop- ter potestatis delectationem et ambitio- ter potestatis delectationem et ambitio-

3 Cf. Joan. vi, 15. 3 Cf. Joan. vi, 15.

I ad Timoth. III, 1. I ad Timoth. III, 1.

680 680

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nem gloriæ) dignitatis opere bono (quod nem gloriæ) dignitatis opere bono (quod prælationi substantiale est) neglecto : prælationi substantiale est) neglecto : indignus qui tyrannus (hoc est, oppres- indignus qui tyrannus (hoc est, oppres- sor) est, sedet in throno Episcopali se sor) est, sedet in throno Episcopali se intrudens, timore Dei postposito : et intrudens, timore Dei postposito : et insuspicabilis, de quo numquam aliqua insuspicabilis, de quo numquam aliqua suspicio promotionis esse deberet, por- suspicio promotionis esse deberet, por- tat diadema, dignis et bonis exclusis tat diadema, dignis et bonis exclusis propter astutias vulpinas ambitiosorum, propter astutias vulpinas ambitiosorum, et pretia divitum, et impressiones poten- et pretia divitum, et impressiones poten-

tum. tum.

Has igitur causas, et concomitantias, Has igitur causas, et concomitantias, et sequelas cogitationum istarum videns et sequelas cogitationum istarum videns benignissimus et sapientissimus Jesus, benignissimus et sapientissimus Jesus,

« Apprehendit puerum, et statuit « Apprehendit puerum, et statuit

eum secus se. » eum secus se. »

Et per exemplum pueri morbo occur- Et per exemplum pueri morbo occur- rit. Et est error iste Apostolorum saluta- rit. Et est error iste Apostolorum saluta- ris Ecclesiæ, si Prælati nostri temporis ris Ecclesiæ, si Prælati nostri temporis advertere dignarentur. Quis enim crede- advertere dignarentur. Quis enim crede- ret umquam aliquid mali latere in cogi- ret umquam aliquid mali latere in cogi- tatu majoritatis in regno coelorum, nisi tatu majoritatis in regno coelorum, nisi hoc Dominus per seipsum ostendere di- hoc Dominus per seipsum ostendere di- gnaretur? gnaretur?

Occurrens autem huic morbo, dicit Occurrens autem huic morbo, dicit quatuor valde notabilia modum scilicet, quatuor valde notabilia modum scilicet, exemplum, exempli firmamentum, et exemplum, exempli firmamentum, et confirmati exempli prototypum. confirmati exempli prototypum. Modum dicit : Modum dicit :

<< Apprehendit. » << Apprehendit. »

Apprehensio autem sonat acceptionem Apprehensio autem sonat acceptionem cum impetu factam : quia cum impetu cum impetu factam : quia cum impetu huic morbo ambitionis occurrendum do- huic morbo ambitionis occurrendum do- cuit. Dicit enim Dominus, Genes. 1, 26, cuit. Dicit enim Dominus, Genes. 1, 26, humanæ naturæ dignitatem ostendens : humanæ naturæ dignitatem ostendens : Faciamus hominem ad imaginem et Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram : et præsit pisci- similitudinem nostram : et præsit pisci- bus maris, et volatilibus cœli, et bestiis, bus maris, et volatilibus cœli, et bestiis, universæque terræ. Quasi dicat: In hoc universæque terræ. Quasi dicat: In hoc sit imago potestatis et dignitatis nostræ sit imago potestatis et dignitatis nostræ in eo, ut sicut nos tres personæ præsu- in eo, ut sicut nos tres personæ præsu- mus omnibus, et tamen inter nos æqua- mus omnibus, et tamen inter nos æqua-

1 Tob. VI, 4. 1 Tob. VI, 4.

2 Ad Galat. 1v, 1: Quanto tempore hæres par- 2 Ad Galat. 1v, 1: Quanto tempore hæres par-

les sumus, ita ipse homo præsit irratio- les sumus, ita ipse homo præsit irratio- nabilibus, sed in genere suo servet æqua- nabilibus, sed in genere suo servet æqua- litatem. Et ideo dicit Gregorius, quod litatem. Et ideo dicit Gregorius, quod « contra naturam superbire, est homi- « contra naturam superbire, est homi- << nem hominibus velle præesse. » Et << nem hominibus velle præesse. » Et hoc est a divina distare imagine. Eccli. hoc est a divina distare imagine. Eccli. x, 22 Non est creata hominibus super- x, 22 Non est creata hominibus super- bia, neque iracundia nationi mulierum. bia, neque iracundia nationi mulierum. Tumorem ergo elationis reprimendo (in Tumorem ergo elationis reprimendo (in quo occasionem sumpsit omnis perditio quo occasionem sumpsit omnis perditio et naturalis subversio) cum impetu ap- et naturalis subversio) cum impetu ap- prehendit Jesus puerum. prehendit Jesus puerum.

Isto modo locutionis usus est Evange- Isto modo locutionis usus est Evange- lista Matthæus, XIV, 31, cum Petrus lista Matthæus, XIV, 31, cum Petrus esset in periculo, dicens: Extendens ma- esset in periculo, dicens: Extendens ma- num apprehendit Petrum, et ait illi: num apprehendit Petrum, et ait illi: Modicæ fidei, quare dubitasti? Isto Modicæ fidei, quare dubitasti? Isto etiam modo locutionis usus est Raphael etiam modo locutionis usus est Raphael Angelus ad Tobiam cum jam esset a Angelus ad Tobiam cum jam esset a pisce devorandus, dicens: Apprehende pisce devorandus, dicens: Apprehende branchiam ejus, et trahe eum ad te ¹. branchiam ejus, et trahe eum ad te ¹. Hoc igitur modo non utens tardis rerum Hoc igitur modo non utens tardis rerum moliminibus (quæ nescit Spiritus sancti moliminibus (quæ nescit Spiritus sancti gratia) Jesus, Salvator et adjutor in gratia) Jesus, Salvator et adjutor in opportunitatibus in tribulatione, appre- opportunitatibus in tribulatione, appre-

hendit hendit

<< Puerum. » << Puerum. »

Ecce exemplum per omnia ea quæ sunt Ecce exemplum per omnia ea quæ sunt propria pueri. Hæc autem sunt simplici- propria pueri. Hæc autem sunt simplici- tas, humilitas, innocentia, castitas men- tas, humilitas, innocentia, castitas men- tis et corporis, remissionis facilitas, so- tis et corporis, remissionis facilitas, so- cietatis suæ æqualitas, sociorum charitas, cietatis suæ æqualitas, sociorum charitas, eorum quæ habet largitas, omnibus allu- eorum quæ habet largitas, omnibus allu- dens benignitas, et ea quam apud omnes dens benignitas, et ea quam apud omnes intuentes habet libens gratia, teneritudi- intuentes habet libens gratia, teneritudi- nis suæ pulchritudo : et quia nihil turpe nis suæ pulchritudo : et quia nihil turpe commisit, de nullo habere coram aliquo commisit, de nullo habere coram aliquo verecundiam. Quibus Aristoteles addit verecundiam. Quibus Aristoteles addit in I Physicorum, quod omnes viros vo- in I Physicorum, quod omnes viros vo- cant patres, et omnes fœminas matres. cant patres, et omnes fœminas matres. His addit Apostolus a servo non differre, His addit Apostolus a servo non differre, etiamsi sit dominus omnium 2. etiamsi sit dominus omnium 2.

Hæc quatuordecim sunt puero attri- Hæc quatuordecim sunt puero attri-

vulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus vulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus omnium. omnium.

IN EVANG. LUCÆ, IX-47. IN EVANG. LUCÆ, IX-47.

buta quia etiam pueritia usque ad buta quia etiam pueritia usque ad quartumdecimum annum extenditur. quartumdecimum annum extenditur.

Et de simplicitate quidem dicitur, I ad Et de simplicitate quidem dicitur, I ad Corinth. xi, 11: Cum essem parvulus, Corinth. xi, 11: Cum essem parvulus, loquebar ut parvulus, sapiebam ut par- loquebar ut parvulus, sapiebam ut par- vulus, cogitabam ut parvulus. I ad Co- vulus, cogitabam ut parvulus. I ad Co- rinth. xiv, 20 Malitia parvuli estote, rinth. xiv, 20 Malitia parvuli estote, sensibus autem perfecti estote. I Petr. sensibus autem perfecti estote. I Petr. II, 2 Sicut modo geniti infantes, ratio- II, 2 Sicut modo geniti infantes, ratio- nabile, sine dolo lac concupiscite, ut in nabile, sine dolo lac concupiscite, ut in eo crescatis in salutem. Deus enim diligit eo crescatis in salutem. Deus enim diligit simplicitatem in Prælato, et odit dolum. simplicitatem in Prælato, et odit dolum. II Paralip. xxix, 17: Scio, Deus meus, II Paralip. xxix, 17: Scio, Deus meus, quod probes corda, et simplicitatem di- quod probes corda, et simplicitatem di- ligas. ligas.

De humilitate dicitur, I Reg. xv, 17: De humilitate dicitur, I Reg. xv, 17: Cum parvulus esses in oculis tuis, caput Cum parvulus esses in oculis tuis, caput in tribubus Israel factus es. Isa. 1x, 6 : in tribubus Israel factus es. Isa. 1x, 6 : Parvulus natus est nobis, et filius datus Parvulus natus est nobis, et filius datus est nobis. Eccli. III, 20: Quanto magnus est nobis. Eccli. III, 20: Quanto magnus es, humilia te in omnibus. es, humilia te in omnibus.

De innocentia dicitur in Psalmo xxiv, De innocentia dicitur in Psalmo xxiv, 21 Innocentes et recti adhæserunt mihi. 21 Innocentes et recti adhæserunt mihi. Innocentia autem puerilis est nulli no- Innocentia autem puerilis est nulli no- cere, et nocumenta illata non conqueri, cere, et nocumenta illata non conqueri, vel expetere. Homo enim inferens nocu- vel expetere. Homo enim inferens nocu- menta, non Prælatus, sed tyrannus vo- menta, non Prælatus, sed tyrannus vo- catur. Reservans autem illata nocumenta catur. Reservans autem illata nocumenta (ut cum venerint ad cumulum, tandem (ut cum venerint ad cumulum, tandem conterat inferentem) vocatur dolosus et conterat inferentem) vocatur dolosus et fraudulentus. Puer autem et nihil infert fraudulentus. Puer autem et nihil infert nocumentorum, et illata non reservat ad nocumentorum, et illata non reservat ad vindictam. Et hæc innocentia vocatur vindictam. Et hæc innocentia vocatur mititas et mansuetudinis lenitas. Numer. mititas et mansuetudinis lenitas. Numer. XII, 3: Erat Moyses vir mitissimus su- XII, 3: Erat Moyses vir mitissimus su- per omnes homines qui morabantur in per omnes homines qui morabantur in terra. Matth. x1, 29: Discite a me quia terra. Matth. x1, 29: Discite a me quia mitis sum et humilis corde. Beatus Ber- mitis sum et humilis corde. Beatus Ber- nardus bonus Abbas (in pueri innocentia nardus bonus Abbas (in pueri innocentia subjectos dirigens) in fine vitæ dixit qui- subjectos dirigens) in fine vitæ dixit qui- busdam sibi magis familiaribus : « Num- busdam sibi magis familiaribus : « Num- « quam plus sensui meo, quam alterius « quam plus sensui meo, quam alterius « credidi, læsus a lædente vindictam non « credidi, læsus a lædente vindictam non « expetii, nulli umquam scandalum feci : « expetii, nulli umquam scandalum feci : « si quando incidit, prout potui, sedare « si quando incidit, prout potui, sedare << studui. >> << studui. >>

De castitate mentis et corporis adver- De castitate mentis et corporis adver- tendum, quod puerorum ante septen- tendum, quod puerorum ante septen- nium est motus libidinis non sentire. nium est motus libidinis non sentire.

681 681

Tob. II, 16 Numquam concupivi vi- Tob. II, 16 Numquam concupivi vi- rum, et mundam servavi animam meam rum, et mundam servavi animam meam ab omni concupiscentia. Hoc signatum ab omni concupiscentia. Hoc signatum est, Daniel. II, 94, ubi dicitur, quod in est, Daniel. II, 94, ubi dicitur, quod in trium puerorum sarabalis odor ignis non trium puerorum sarabalis odor ignis non est inventus. Sarabala enim loca prote- est inventus. Sarabala enim loca prote- gunt libidinum, et significant mentis et gunt libidinum, et significant mentis et corporis castitatem. Odorem autem ignis corporis castitatem. Odorem autem ignis non esse in eis, est nullum sentire mo- non esse in eis, est nullum sentire mo- tum libidinis in periculum castitatis. tum libidinis in periculum castitatis.

De remissionis facilitate dicitur, ad De remissionis facilitate dicitur, ad Coloss. III, 13 Supportantes invicem, Coloss. III, 13 Supportantes invicem, et donantes vobismetipsis si quis adver- et donantes vobismetipsis si quis adver- sus aliquem habet querelam sicut et sus aliquem habet querelam sicut et Dominus donavit vobis, ita et vos. Dominus donavit vobis, ita et vos. Ad Roman. XII, 19: Non vosmetipsos Ad Roman. XII, 19: Non vosmetipsos defendentes, charissimi, sed date locum defendentes, charissimi, sed date locum iræ. Scriptum est enim : Mihi vindicta, iræ. Scriptum est enim : Mihi vindicta, ego retribuam, dicit Dominus. ego retribuam, dicit Dominus.

De societatis æqualitate, Malach. 11, De societatis æqualitate, Malach. 11, 10 Numquid non pater unus omnium 10 Numquid non pater unus omnium nostrum ? numquid non Deus unus crea- nostrum ? numquid non Deus unus crea- vit nos? Quare ergo despicit unusquis- vit nos? Quare ergo despicit unusquis- que nostrum fratrem suum, violans que nostrum fratrem suum, violans pactum patrum nostrorum? Matth. xxii, pactum patrum nostrorum? Matth. xxii, 8: Omnes vos fratres estis. 8: Omnes vos fratres estis.

De sociorum mutua inter pueros chari- De sociorum mutua inter pueros chari- tate, dicitur, ad Hebr. xII, 1: Charitas tate, dicitur, ad Hebr. xII, 1: Charitas fraternitatis maneat in vobis. Joan. XIII, fraternitatis maneat in vobis. Joan. XIII, 35: In hoc cognoscent omnes quia disci- 35: In hoc cognoscent omnes quia disci- puli mei estis, si dilectionem habueritis puli mei estis, si dilectionem habueritis

ad invicem. ad invicem.

De hoc quod eorum quæ habet largus De hoc quod eorum quæ habet largus est, dicitur, Tob. IV, 9: Si multum tibi est, dicitur, Tob. IV, 9: Si multum tibi fuerit, abundanter tribue si exiguum fuerit, abundanter tribue si exiguum tibi fuerit, etiam exiguum libenter im- tibi fuerit, etiam exiguum libenter im- pertiri stude. Jacob. 1, 3: Dat omnibus pertiri stude. Jacob. 1, 3: Dat omnibus affluenter, et non improperat. affluenter, et non improperat.

De omnibus alludente puerili benigni- De omnibus alludente puerili benigni- tate, dicitur, ad Coloss. 111, 12 Induite tate, dicitur, ad Coloss. 111, 12 Induite vos sicut electi Dei, sancti, et dilecti, vos sicut electi Dei, sancti, et dilecti, viscera misericordiæ, benignitatem, hu- viscera misericordiæ, benignitatem, hu- militatem. Ad Titum, 11, 4: Benignitas militatem. Ad Titum, 11, 4: Benignitas et humanitas apparuit Salvatoris nostri et humanitas apparuit Salvatoris nostri Dei. Ad Ephes. IV, 32: Estote invicem Dei. Ad Ephes. IV, 32: Estote invicem benigni, misericordes. benigni, misericordes.

De eo autem quod puer apud omnes De eo autem quod puer apud omnes se intuentes habet quamdam libentem se intuentes habet quamdam libentem et placentem gratiam, dicitur, ad Ro- et placentem gratiam, dicitur, ad Ro-

682 682

D. ALB. MAG, ORD. PRÆD. D. ALB. MAG, ORD. PRÆD.

man. v, 7 Pro bono forsitan quis au- man. v, 7 Pro bono forsitan quis au- deat mori. Et ibi dicit Glossa, quod ju- deat mori. Et ibi dicit Glossa, quod ju- stus a bono differt : quia justus est stus a bono differt : quia justus est opera habens justitiæ : bonus autem in- opera habens justitiæ : bonus autem in- nocentia puerili bonus est: et ille tam nocentia puerili bonus est: et ille tam gratus est, quod pro ea forsitan citius gratus est, quod pro ea forsitan citius aliquis moreretur, quam pro justo. Es- aliquis moreretur, quam pro justo. Es- ther, xv, 17 Valde mirabilis es, do- ther, xv, 17 Valde mirabilis es, do- mine, et facies tua plena est gratiarum. mine, et facies tua plena est gratiarum. Psal. XLIV, 3 Diffusa est gratia in labiis Psal. XLIV, 3 Diffusa est gratia in labiis tuis. Sic Beata Virgo plena gratia dice- tuis. Sic Beata Virgo plena gratia dice- batur, quia oculis omnium erat gra- batur, quia oculis omnium erat gra- tiosa. tiosa.

Teneritudinis autem puerilis pulchri- Teneritudinis autem puerilis pulchri- tudo pendet in Prælatis ex pulchritudine tudo pendet in Prælatis ex pulchritudine virtutis. Esther... erat formosa valde, et virtutis. Esther... erat formosa valde, et incredibili pulchritudine, omnium oculis incredibili pulchritudine, omnium oculis gratiosa et amabilis videbatur . Judith gratiosa et amabilis videbatur . Judith etiam Dominus contulit splendorem, etiam Dominus contulit splendorem, quoniam omnis ista compositio, non ex quoniam omnis ista compositio, non ex libidine, sed ex virtute pendebat ³. Hoc libidine, sed ex virtute pendebat ³. Hoc enim maxime Prælatis convenit, sicut enim maxime Prælatis convenit, sicut dicit Psalmista, Psal. XLIV, 5: Specie dicit Psalmista, Psal. XLIV, 5: Specie tua et pulchritudine tua intende, pro- tua et pulchritudine tua intende, pro- spere procede, et regna. spere procede, et regna.

Est etiam pueri de nullo habere vere- Est etiam pueri de nullo habere vere- cundiam, quia nihil turpe commisit. Et cundiam, quia nihil turpe commisit. Et in hoc primum innocentiæ statum pueri in hoc primum innocentiæ statum pueri repræsentant. Genes. 11, 25: Erat autem repræsentant. Genes. 11, 25: Erat autem uterque nudus. Adam scilicet, et uxor uterque nudus. Adam scilicet, et uxor ejus et non erubescebant. Isa. L, 7 : ejus et non erubescebant. Isa. L, 7 : Dominus Deus auxiliator meus, ideo Dominus Deus auxiliator meus, ideo non sum confusus. Psal. xiv, 2: Deus non sum confusus. Psal. xiv, 2: Deus meus, in te confido, non erubescam. meus, in te confido, non erubescam. Frustra enim alios corripit, qui in se ha- Frustra enim alios corripit, qui in se ha- bet quod verecund etur. bet quod verecund etur.

differre non debet. Ad Galat. IV, 1 : differre non debet. Ad Galat. IV, 1 : Quanto tempore hæres parvulus est, nihil Quanto tempore hæres parvulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus om- differt a servo, cum sit dominus om- nium. Augustinus : « Honore coram vobis nium. Augustinus : « Honore coram vobis « Prælatus sit vobis, timore coram Deo « Prælatus sit vobis, timore coram Deo « substratus sit pedibus vestris. » « substratus sit pedibus vestris. »

Sic ergo apprehendit Jesus puerum, Sic ergo apprehendit Jesus puerum, id est, Apostolorum et Prælatorum id est, Apostolorum et Prælatorum exemplum. exemplum.

Dicitur quod hic puer fuit Beatus Dicitur quod hic puer fuit Beatus Martialis Lemovicensium Apostolus, et Martialis Lemovicensium Apostolus, et primus Episcopus. primus Episcopus. Sequitur: Sequitur:

« Et statuit illum, » « Et statuit illum, »

Hoc est, firmiter collocavit, ut in æter- Hoc est, firmiter collocavit, ut in æter- num ab exempli ratione non moveretur: num ab exempli ratione non moveretur: ut ad ipsum se mensurans oninis ambi- ut ad ipsum se mensurans oninis ambi- tiosus confunderetur. Matth. xvIII, 2 et 3 : tiosus confunderetur. Matth. xvIII, 2 et 3 : Advocans Jesus parvulum, statuit eum Advocans Jesus parvulum, statuit eum in medio eorum, et dixit: Amen dico in medio eorum, et dixit: Amen dico vobis, nisi conversi fueritis et efficiamini vobis, nisi conversi fueritis et efficiamini sicut parvuli, non intrabitis in regnum sicut parvuli, non intrabitis in regnum

cœlorum. cœlorum.

Est autem attendendum, quod tria Est autem attendendum, quod tria exempla correctionis Dominus ambitio- exempla correctionis Dominus ambitio- sis adhibuit: virgam Aaron quantum sis adhibuit: virgam Aaron quantum ad introitum et vitæ rectitudinem; Luci- ad introitum et vitæ rectitudinem; Luci- ferum quantum ad pœnam transgredien- ferum quantum ad pœnam transgredien- tium: puerum autem quantum ad humili- tium: puerum autem quantum ad humili- tatem non alta sapientium, in gradu digni- tatem non alta sapientium, in gradu digni- tatis constitutorum. tatis constitutorum.

De virga dicitur, Numer. xvII, 10: De virga dicitur, Numer. xvII, 10: Refer virgam Aaron in tabernaculum Refer virgam Aaron in tabernaculum testimonii, ut servetur ibi in signum re- testimonii, ut servetur ibi in signum re- bellium filiorum Israel. Per flores enim bellium filiorum Israel. Per flores enim et frondes et fructum virgæ, Aaron in et frondes et fructum virgæ, Aaron in statum magnitudinis vocatus est. Ad statum magnitudinis vocatus est. Ad

Vocat etiam puer a principio omnes Vocat etiam puer a principio omnes viros patres, eo quod ad omnes pater- viros patres, eo quod ad omnes pater- num habet affectum. II Machab. xiv, num habet affectum. II Machab. xiv, 37 Razias, qui pro affectu pater Ju- Hebr. v, : 37 Razias, qui pro affectu pater Ju- Hebr. v, : dæorum appellabatur. Ad Hebr. XII, 9 : dæorum appellabatur. Ad Hebr. XII, 9 : Patres quidem carnis nostræ eruditores Patres quidem carnis nostræ eruditores habuimus, et reverebamur eos. habuimus, et reverebamur eos.

Ultima proprietas, quod cum sit Do- Ultima proprietas, quod cum sit Do- minus omnium, non differt a servo: ita minus omnium, non differt a servo: ita et Prælatus coram Deo a sibi subditis et Prælatus coram Deo a sibi subditis

1 Luɔ. 1, 28. 1 Luɔ. 1, 28.

2 Esther, 11, 15. 2 Esther, 11, 15.

4 Nec quisquam sumit sibi 4 Nec quisquam sumit sibi honorem, sed qui vocatur a Deo, tam- honorem, sed qui vocatur a Deo, tam- quam Aaron. Vocatus ergo, rectus sit quam Aaron. Vocatus ergo, rectus sit justitiæ et judicii rectitudine, florens sit justitiæ et judicii rectitudine, florens sit virtutis et conversationis pulchritudine, virtutis et conversationis pulchritudine, frondens eloquii venustate, fructificans frondens eloquii venustate, fructificans meritorum accumulatione et dignus meritorum accumulatione et dignus

3 Judith, x, 4. 3 Judith, x, 4.

IN EVANG. LUCÆ, IX-47, 48. IN EVANG. LUCÆ, IX-47, 48.

erit ut ad statum magnum vocetur, et erit ut ad statum magnum vocetur, et invitus trahatur. invitus trahatur.

Lucifer autem datur per exemplum pœ- Lucifer autem datur per exemplum pœ- næ ambitiosorum. Ezechiel. xxvIII, næ ambitiosorum. Ezechiel. xxvIII, 16: 16: Ejeci te de monte Dei,... de medio lapi- Ejeci te de monte Dei,... de medio lapi- dum ignitorum. Et, ibidem, y. 17: In dum ignitorum. Et, ibidem, y. 17: In terram projeci te ante faciem regum terram projeci te ante faciem regum dedi te, etc. Isa. xiv, 12: Quomodo ce- dedi te, etc. Isa. xiv, 12: Quomodo ce- cidisti de cœlo, Lucifer, qui mane orie- cidisti de cœlo, Lucifer, qui mane orie- baris? corruisti in terram, qui vulnera- baris? corruisti in terram, qui vulnera- bas gentes? Lapides igniti vertices sunt bas gentes? Lapides igniti vertices sunt fulgorum Angelicorum, de quibus in te- fulgorum Angelicorum, de quibus in te- nebras interiores et exteriores Lucifer nebras interiores et exteriores Lucifer projectus est et ante faciem regum, projectus est et ante faciem regum, hoc est, ambitiosorum, regnare super hoc est, ambitiosorum, regnare super alios cupientium, et in sede Dei sedere alios cupientium, et in sede Dei sedere volentium, in exemplum est positus, ut volentium, in exemplum est positus, ut homo terrenus cogitet quantis tenebris homo terrenus cogitet quantis tenebris involvendus sit propter peccatum ambi- involvendus sit propter peccatum ambi- tionis si Lucifer qui mane oriebatur præ tionis si Lucifer qui mane oriebatur præ cæteris clarior, globos suæ lucis amittens, cæteris clarior, globos suæ lucis amittens, in tantum barathrum tenebrarum proje- in tantum barathrum tenebrarum proje- ctus est. Unde discipulis gloriantibus ctus est. Unde discipulis gloriantibus de potestate dixit Christus, Luc. x, 18: de potestate dixit Christus, Luc. x, 18: Videbam Satanam sicut fulgur de cœlo Videbam Satanam sicut fulgur de cœlo cadentem. cadentem.

: :

Puer in medio statutus, propter pote- Puer in medio statutus, propter pote- statis usum super subjectos: ut non ty- statis usum super subjectos: ut non ty- rannice, sed in mansuetudine : non rannice, sed in mansuetudine : non ad vindictam injuriæ, sed in lenitate : ad vindictam injuriæ, sed in lenitate : non in fastu gloriæ, sed in humilitate non in fastu gloriæ, sed in humilitate gubernet subjectos. De primo horum gubernet subjectos. De primo horum dicitur, Esther, XIII, 2: Volui nequaquam dicitur, Esther, XIII, 2: Volui nequaquam abuti potentiæ magnitudine, sed clemen- abuti potentiæ magnitudine, sed clemen- tia et lenitate gubernare subjectos. De tia et lenitate gubernare subjectos. De secundo, Levit. xix, 18: Non secundo, Levit. xix, 18: Non quæras quæras ultionem, nec memor eris injuriæ civium ultionem, nec memor eris injuriæ civium tuorum. Ad Galat. vi, 1 : Si præoccu- tuorum. Ad Galat. vi, 1 : Si præoccu- patus fuerit homo in aliquo delicto, vos patus fuerit homo in aliquo delicto, vos qui spirituales estis, hujusmodi instruite qui spirituales estis, hujusmodi instruite in spiritu lenitatis, considerans te ip- in spiritu lenitatis, considerans te ip- sum, ne et tu tenteris. De tertio, Proverb. sum, ne et tu tenteris. De tertio, Proverb. XXIX, 23: Superbum sequitur humilitas ; XXIX, 23: Superbum sequitur humilitas ; humilem spiritu suscipiet gloria. humilem spiritu suscipiet gloria.

« Secus se. » « Secus se. »

683 683

Ecce relatio exempli ad prototypum Ecce relatio exempli ad prototypum humilitatis, qui est Christus omnium hu- humilitatis, qui est Christus omnium hu- milium humilior, et primus typus, hoc milium humilior, et primus typus, hoc est, figura prima humilitatis. est, figura prima humilitatis.

« Secus se » ergo statuere parvulum, « Secus se » ergo statuere parvulum, hoc est, parvuli humilitatem quantum hoc est, parvuli humilitatem quantum fieri potest sibi conformare. Qui non fieri potest sibi conformare. Qui non tantum se humiliavit, sed etiam cum in tantum se humiliavit, sed etiam cum in forma Dei esset (qui omni præest visibili forma Dei esset (qui omni præest visibili et invisibili creaturæ) et non rapinam, sed et invisibili creaturæ) et non rapinam, sed per justitiam naturalem se Deo æqualem per justitiam naturalem se Deo æqualem arbitratur, tamen non tantum se humi- arbitratur, tamen non tantum se humi- liavit, sed etiam exinanivit 1. Pudeat er- liavit, sed etiam exinanivit 1. Pudeat er- go hominem, non solum Deo et Angelis go hominem, non solum Deo et Angelis inferiorem, sed etiam in humanis hone- inferiorem, sed etiam in humanis hone- statibus nullum, sed etiam bestiis per im- statibus nullum, sed etiam bestiis per im- mundos actus inferiorem, alta sapere, et mundos actus inferiorem, alta sapere, et non humilibus consentire. Ad Roman. non humilibus consentire. Ad Roman. XII, 16 Non alta sapientes, sed humili- XII, 16 Non alta sapientes, sed humili- bus consentientes. I Petr. v, 6: Humilia- bus consentientes. I Petr. v, 6: Humilia- mini sub potenti manu Dei, ut vos exal- mini sub potenti manu Dei, ut vos exal- tet in tempore visitationis. Humilis Chri- tet in tempore visitationis. Humilis Chri- stus clamat, Joan. x, 9: Ego sum os- stus clamat, Joan. x, 9: Ego sum os- tium. Per me si quis introierit, salvabitur. tium. Per me si quis introierit, salvabitur. Stans autem in alto superbus, quomodo Stans autem in alto superbus, quomodo sine impactione intrabit per ostium tantæ sine impactione intrabit per ostium tantæ humilitatis? humilitatis?

« Et ait illis : Quicumque susceperit « Et ait illis : Quicumque susceperit puerum istum in nomine meo, me re- puerum istum in nomine meo, me re- cipit: et quicumque me receperit, re- cipit: et quicumque me receperit, re- cipit eum qui me misit. Nam qui cipit eum qui me misit. Nam qui minor est inter vos omnes, hic major minor est inter vos omnes, hic major est. » est. »

Hic incipit informatio Apostolorum se- Hic incipit informatio Apostolorum se- cundum exemplum ostensum. cundum exemplum ostensum.

Est autem triplex informatio, quarum Est autem triplex informatio, quarum una est consequens ad alteram. Una est una est consequens ad alteram. Una est informatio pueri. Secunda, informatio informatio pueri. Secunda, informatio sui. Tertia, informatio Patris mittentis sui. Tertia, informatio Patris mittentis formam Christi in mundum. formam Christi in mundum.

Dicit igitur: «Quicumque.» Quia sine Dicit igitur: «Quicumque.» Quia sine personarum acceptione sunt dona Dei. personarum acceptione sunt dona Dei. Act. x, 34 In veritate comperi quia Act. x, 34 In veritate comperi quia

: :

48 48

1 Cf Ad Philip. 11, 6. 1 Cf Ad Philip. 11, 6.

684 684

: :

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

non est personarum acceptor Deus. Ja- non est personarum acceptor Deus. Ja- cob. II, 11 Nolite in personarum accep- cob. II, 11 Nolite in personarum accep- tione habere fidem Domini nostri Jesu tione habere fidem Domini nostri Jesu Christi gloriæ. Christi gloriæ.

« Susceperit puerum istum, » secun- « Susceperit puerum istum, » secun- dum formæ puerilis inductionem, ut dum formæ puerilis inductionem, ut mente puerum secundum proprietates mente puerum secundum proprietates superius inductas induat. Ad Ephes. IV, superius inductas induat. Ad Ephes. IV, 24 Induite novum hominem, qui secun- 24 Induite novum hominem, qui secun- dum Deum creatus est in justitia et san- dum Deum creatus est in justitia et san- ctitate veritatis. Novus autem homo est ctitate veritatis. Novus autem homo est puer quia dicit Philosophus, quod no- puer quia dicit Philosophus, quod no- vum est suo principio propinquum. Et vum est suo principio propinquum. Et sic est puer juxta suum principium in sic est puer juxta suum principium in omni bona proprietate. Ad Roman. xılı, omni bona proprietate. Ad Roman. xılı, 14 Induimini Dominum Jesum Chri- 14 Induimini Dominum Jesum Chri- stum. Sic ergo suscipitur puer, quando stum. Sic ergo suscipitur puer, quando suscipitur forma puerilis. Psal. VIII, 3 : suscipitur forma puerilis. Psal. VIII, 3 : Ex ore infantium et lactentium perfecisti Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem propter inimicos tuos, ut de- laudem propter inimicos tuos, ut de- struas inimicum et ultorem.Genes. XLIII, struas inimicum et ultorem.Genes. XLIII, 9 Ego suscipio puerum: de manu mea 9 Ego suscipio puerum: de manu mea require illum. Sic suscipiendo puerum, require illum. Sic suscipiendo puerum, fit homo conversus, et efficitur sicut par- fit homo conversus, et efficitur sicut par- vulus sicut dicitur, Matth. XVIII, 3. vulus sicut dicitur, Matth. XVIII, 3.