584 584

: :

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

enim virtutis non est operari paulatim, enim virtutis non est operari paulatim, et cum tempore, sed confestim et in mo- et cum tempore, sed confestim et in mo- mento. Et hoc probat Aristoteles tali ra- mento. Et hoc probat Aristoteles tali ra- tione Quia si virtus aliquanta finita tione Quia si virtus aliquanta finita operatur aliquid in aliquanto tempore, operatur aliquid in aliquanto tempore, dupla illius operatur hoc in dimidio di- dupla illius operatur hoc in dimidio di- midii temporis et sic de aliis duplis midii temporis et sic de aliis duplis virtutibus. Ergo infinita virtus quæ virtutibus. Ergo infinita virtus quæ non habet proportionem ad illam, ope- non habet proportionem ad illam, ope- rabitur hoc in instanti. Et hoc est rabitur hoc in instanti. Et hoc est confestim et in momento. Et hoc est confestim et in momento. Et hoc est quod dicitur, quod sibi velle et dicere quod dicitur, quod sibi velle et dicere facere est, Matth. v, 8: Tantum dic facere est, Matth. v, 8: Tantum dic verbo, et sanabitur puer meus. Sapient. verbo, et sanabitur puer meus. Sapient. XII, 18 Subest enim tibi, cum volueris, XII, 18 Subest enim tibi, cum volueris, posse. Esther, xIII, 9: Non est qui possit posse. Esther, xIII, 9: Non est qui possit tuæ resistere voluntati, si decreveris sal- tuæ resistere voluntati, si decreveris sal- vare Israel. vare Israel.

« Stetit fluxus sanguinis ejus. » « Stetit fluxus sanguinis ejus. »

Ecce terminatio infirmitatis. Fluxus Ecce terminatio infirmitatis. Fluxus enim sanguinis non nisi ex una trium enim sanguinis non nisi ex una trium causarum provenire potuit. Aut enim causarum provenire potuit. Aut enim provenit ex quantitate sanguinis, aut ex, provenit ex quantitate sanguinis, aut ex, corruptione, aut ex defectu virtutis re- corruptione, aut ex defectu virtutis re- tentive. Et quocumque modo causabatur tentive. Et quocumque modo causabatur infirmitas, per imperium Domini stetit infirmitas, per imperium Domini stetit sanguis. Et hoc optime significatum est, sanguis. Et hoc optime significatum est, Exod. IV, 25 et 26: Tulit Sephora acu- Exod. IV, 25 et 26: Tulit Sephora acu- tissimam petram, et circumcidit præpu- tissimam petram, et circumcidit præpu- tium filii sui. Et sequitur: Sponsus san- tium filii sui. Et sequitur: Sponsus san- guinum tu mihi es. Et dimisit eum, etc. guinum tu mihi es. Et dimisit eum, etc. Sephora enim interpretatur, adhæsio Sephora enim interpretatur, adhæsio placuit, et significat hanc mulierem, placuit, et significat hanc mulierem, cujus adhæsio Christo placuit. Petra au- cujus adhæsio Christo placuit. Petra au- tem acutissima Christus est, acutissime a tem acutissima Christus est, acutissime a nobis et profunde abscidens omnem ma- nobis et profunde abscidens omnem ma- culam corruptionis. Caro præputii, signi- culam corruptionis. Caro præputii, signi- ficat superfluum fluxum sanguinis cor- ficat superfluum fluxum sanguinis cor- rupti ex defectu perditæ virtutis manan- rupti ex defectu perditæ virtutis manan- tem in omnem concupiscentiæ fœditatem, tem in omnem concupiscentiæ fœditatem, quæ per Christum abscisa et circumcisa quæ per Christum abscisa et circumcisa est. Et ideo stetit sanguis, hoc est concu- est. Et ideo stetit sanguis, hoc est concu- piscentiæ ebullitio. Psal. L, 16: Libera piscentiæ ebullitio. Psal. L, 16: Libera me de sanguinibus, Deus, Deus salutis me de sanguinibus, Deus, Deus salutis meæ et exsultabit lingua mea justi- meæ et exsultabit lingua mea justi- tiam tuam. Ezechiel. xv1, 6: Dixi tibi tiam tuam. Ezechiel. xv1, 6: Dixi tibi

cum esses in sanguine tuo: Vive. Stat cum esses in sanguine tuo: Vive. Stat enim fluxus sanguinis quando terminatur enim fluxus sanguinis quando terminatur fluxus concupiscentiæ ex sanguinis fer- fluxus concupiscentiæ ex sanguinis fer- vore proveniens. Et ideo miraculum vore proveniens. Et ideo miraculum quod semel in ista Dominus muliere quod semel in ista Dominus muliere perfecit carnaliter, quotidie spiritualiter perfecit carnaliter, quotidie spiritualiter adimplet in fidelibus quos a fervore libe- adimplet in fidelibus quos a fervore libe- rat concupiscentiæ. rat concupiscentiæ.

In his autem duobus tertium intelligi- In his autem duobus tertium intelligi- tur quod est restitutio integræ sanitatis, tur quod est restitutio integræ sanitatis, per multitudinem exuberantis sanguinis per multitudinem exuberantis sanguinis diminutam, per corruptionem humoris diminutam, per corruptionem humoris sublatam, per alterationem ferventis san- sublatam, per alterationem ferventis san- guinis ad temperiem reductam, per vir- guinis ad temperiem reductam, per vir- tutem perditam per peccatum restituam. tutem perditam per peccatum restituam. Hæc enim quatuor exiguntur ad restitu- Hæc enim quatuor exiguntur ad restitu- tionem integræ sanitatis. Joan. vn, 23: tionem integræ sanitatis. Joan. vn, 23: Totum hominem sanum feci in sabbato. Totum hominem sanum feci in sabbato. Diminuitur autem sanguis superfluus foe- Diminuitur autem sanguis superfluus foe- de manans, per abstinentiam. Corruptio de manans, per abstinentiam. Corruptio sanguinis tollitur per continentiam. Fer- sanguinis tollitur per continentiam. Fer- vor frænatur per pœnitentiam. Virtus vor frænatur per pœnitentiam. Virtus restituitur per gratiam. Ad primum mo- restituitur per gratiam. Ad primum mo- net Dominus, Joel, 1, 14: Sanctificate net Dominus, Joel, 1, 14: Sanctificate jejunium. Et iterum, Joel, 11, 12: Con- jejunium. Et iterum, Joel, 11, 12: Con- vertimini ad me in toto corde vestro, in vertimini ad me in toto corde vestro, in jejunio, et in fletu, et in planctu. Ad se- jejunio, et in fletu, et in planctu. Ad se- cundum, Luc. x1, 35: Sint lumbi vestri cundum, Luc. x1, 35: Sint lumbi vestri præcincti, et lucernæ ardentes in mani- præcincti, et lucernæ ardentes in mani- bus vestris. Ad tertium, Matth. IV, 17: bus vestris. Ad tertium, Matth. IV, 17: Pænitentiam agite: appropinquavit enim Pænitentiam agite: appropinquavit enim regnum cœlorum. Ad quartum, Joan. 1, regnum cœlorum. Ad quartum, Joan. 1, 16: De plenitudine ejus nos omnes ac- 16: De plenitudine ejus nos omnes ac- cepimus, et gratiam pro gratia. cepimus, et gratiam pro gratia.

Si autem quæritur, Quomodo hæc Si autem quæritur, Quomodo hæc mulier cognovit ad se rediisse beneficium mulier cognovit ad se rediisse beneficium sanitatis? sanitatis?

Dicendum, quod cognovit hoc confor- Dicendum, quod cognovit hoc confor- tatione virtutis, et consolidatione corpo- tatione virtutis, et consolidatione corpo- ris, et exsiccatione humoris, quæ in mo- ris, et exsiccatione humoris, quæ in mo- mento in tantum invaluerunt in ea, ac si mento in tantum invaluerunt in ea, ac si contraria horum numquam per infirmi- contraria horum numquam per infirmi- tatem in ipsa sensisset. Jerem. XVII, 14: tatem in ipsa sensisset. Jerem. XVII, 14: Sana me, Domine, et sanabor: salvum Sana me, Domine, et sanabor: salvum me fac, et salvus ero: quoniam laus mea me fac, et salvus ero: quoniam laus mea tu es. Psal. CXLVI, 3: Qui sanat contri- tu es. Psal. CXLVI, 3: Qui sanat contri- tos corde, et alligat contritiones eorum. tos corde, et alligat contritiones eorum.

IN EVANG. LUCÆ, VIII-43. IN EVANG. LUCÆ, VIII-43.

585 585

45 45

« Et ait Jesus: Qui est qui me te- « Et ait Jesus: Qui est qui me te- tigit ? » tigit ? »

Hic incipit hujus miraculi diffamatio, Hic incipit hujus miraculi diffamatio, ad laudem et gloriam facientis, et ad ad laudem et gloriam facientis, et ad confortationem fidei Archisynagogi, sus- confortationem fidei Archisynagogi, sus- citationem filiæ a Domino flagitantis. citationem filiæ a Domino flagitantis. Quia videns sanatam mulierem ex tactu Quia videns sanatam mulierem ex tactu fimbriæ, confortatus est ad hoc quod cre- fimbriæ, confortatus est ad hoc quod cre- didit futuram suscitationem filiæ, didit futuram suscitationem filiæ, seipsum dignaretur eam tangere. seipsum dignaretur eam tangere.

per per

Dicit autem hic quatuor quæ pertinent Dicit autem hic quatuor quæ pertinent ad famam tanti miraculi, quorum pri- ad famam tanti miraculi, quorum pri- mum est dispensatoria ordinata ad illumi- mum est dispensatoria ordinata ad illumi- nationem adstantium interrogatio. Se- nationem adstantium interrogatio. Se- cundum autem est illuminationem desi- cundum autem est illuminationem desi- derantium Petri et aliorum responsio. derantium Petri et aliorum responsio. Tertium autem est obscura quædam de Tertium autem est obscura quædam de virtute tacti Domini eruditio. Quartum virtute tacti Domini eruditio. Quartum autem est veritatis plena reseratio. autem est veritatis plena reseratio. De primo horum dicit: De primo horum dicit:

« Et ait Jesus, » « Et ait Jesus, »

Non ignorans, sed dispensatorie ad Non ignorans, sed dispensatorie ad illuminationem excitans: « Quis est ? » illuminationem excitans: « Quis est ? » Duo dicit personæ enim notat dignita- Duo dicit personæ enim notat dignita- tem, et facti magnitudinem. tem, et facti magnitudinem.

Personæ enim notat dignitatem cum Personæ enim notat dignitatem cum dicit: « Quis est, » hoc est, quantæ digni- dicit: « Quis est, » hoc est, quantæ digni- tatis. Simile, Luc. VII, 49: Quis est hic, tatis. Simile, Luc. VII, 49: Quis est hic, qui etiam peccata dimittit? Psal. xx, qui etiam peccata dimittit? Psal. xx, 8 et 10 Quis est iste rex gloriæ ? Luc. 8 et 10 Quis est iste rex gloriæ ? Luc. xv, 8 Quæ mulier habens drachmas xv, 8 Quæ mulier habens drachmas decem, etc. Nec ignorat sexum, quærens decem, etc. Nec ignorat sexum, quærens per dictionem per dictionem masculini generis, sed masculini generis, sed sciens fœminam esse, quæ jam mente sciens fœminam esse, quæ jam mente virum induerat, ponit interrogationem virum induerat, ponit interrogationem per masculinum. II Machab. vII, 20 et per masculinum. II Machab. vII, 20 et 21 Supra modum mater mirabilis, et 21 Supra modum mater mirabilis, et bonorum memoria digna,... quæ fœmi- bonorum memoria digna,... quæ fœmi- neæ cogitationi masculinum animum neæ cogitationi masculinum animum inserens, etc.. inserens, etc..

« Qui me tetigit. « Qui me tetigit.

>> >>

Ecce supponit virtus actum, qui est Ecce supponit virtus actum, qui est tactus. Tangitur enim Deus formata, tactus. Tangitur enim Deus formata, viva, et devota fide. Formata per dilectio- viva, et devota fide. Formata per dilectio-

nem, viva per sperandarum rerum in nem, viva per sperandarum rerum in corde vigorem, devota per desiderii fer- corde vigorem, devota per desiderii fer- vorem. De formata dicitur, ad Galat. v, vorem. De formata dicitur, ad Galat. v, 6: Fides quæ per charitatem operatur. 6: Fides quæ per charitatem operatur. Vivit autem fides, quia secundum actum Vivit autem fides, quia secundum actum et experimentum in nobis, certitudine et experimentum in nobis, certitudine quadam fundat res sperandas. Ad Hebr. quadam fundat res sperandas. Ad Hebr. XI, 1 Fides est sperandarum substantia XI, 1 Fides est sperandarum substantia rerum, argumentum non apparentium. rerum, argumentum non apparentium. Fervens autem fides est, quæ non sinit Fervens autem fides est, quæ non sinit cor in seipso quiescere, quin tendat in id cor in seipso quiescere, quin tendat in id quod credit: et hæc est quæ vocatur non quod credit: et hæc est quæ vocatur non ficta. I ad Timoth. 1, 5: Charitas'est de ficta. I ad Timoth. 1, 5: Charitas'est de corde puro, et conscientia bona, et fide corde puro, et conscientia bona, et fide non ficta. non ficta.

« Negantibus autem omnibus, dixit « Negantibus autem omnibus, dixit Petrus, et qui cum illo erant. » Petrus, et qui cum illo erant. »

Ecce illuminationem de quæstione Do- Ecce illuminationem de quæstione Do- mini desiderantium responsio. mini desiderantium responsio.

Et tanguntur tria, quorum primum est Et tanguntur tria, quorum primum est eorum qui virtutem verborum Domini eorum qui virtutem verborum Domini ignoraverunt, negatio. Secundum autem ignoraverunt, negatio. Secundum autem Petri, qui princeps Apostolorum erat, et Petri, qui princeps Apostolorum erat, et aliorum qui cum illo erant, ad illumina- aliorum qui cum illo erant, ad illumina- tionem Dominum inclinans responsio. tionem Dominum inclinans responsio. Tertium autem de quæstione a Domino Tertium autem de quæstione a Domino facta admiratio. facta admiratio.

Primum notatur in hoc quod dicitur : Primum notatur in hoc quod dicitur : « Negantibus autem omnibus. » Non « Negantibus autem omnibus. » Non enim negat sermonem Domini nisi qui enim negat sermonem Domini nisi qui virtutem ejus ignorat. Qui autem virtu- virtutem ejus ignorat. Qui autem virtu- tem verborum Domini cognoscit, non tem verborum Domini cognoscit, non negat: sed aut assentit, si intelligit: aut negat: sed aut assentit, si intelligit: aut si non intelligit, illuminationem exspectat si non intelligit, illuminationem exspectat et requirit. De negantibus autem dicit et requirit. De negantibus autem dicit Job, xxxi, 28 Quæ est iniquitas maxi- Job, xxxi, 28 Quæ est iniquitas maxi- ma, et negatio contra Deum altissimum. ma, et negatio contra Deum altissimum. Ad Tit. 1, 2: Non mentitur Deus. Numer. Ad Tit. 1, 2: Non mentitur Deus. Numer. XXIII, 19 Non est Deus quasi homo ut XXIII, 19 Non est Deus quasi homo ut mentiatur. Ad Roman. II, 4: Est Deus mentiatur. Ad Roman. II, 4: Est Deus vexax omnis autem homo mendax. vexax omnis autem homo mendax.

« «

Negantibus autem omnibus » sermo- Negantibus autem omnibus » sermo- nem Domini, « dixit Petrus, » Aposto- nem Domini, « dixit Petrus, » Aposto- lorum princeps, et vertex in solidissima lorum princeps, et vertex in solidissima petra veritatis fundatus. Matth. xvi, 17 : petra veritatis fundatus. Matth. xvi, 17 : Beatus es, Simon Bar Jona, quia caro et Beatus es, Simon Bar Jona, quia caro et

586 586

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

sanguis non revelavit tibi, sed Pater sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus qui in cælis est. meus qui in cælis est.

« Et qui cum illo erant, » in consensu « Et qui cum illo erant, » in consensu studii ad veritatis inquisitionem. Psal. studii ad veritatis inquisitionem. Psal. CIV, 4 Quærite faciem ejus semper. CIV, 4 Quærite faciem ejus semper. Qui non fuerunt rebelles lumini. Qui non fuerunt rebelles lumini.

« Præceptor, turbæ te comprimunt « Præceptor, turbæ te comprimunt et affligunt, et dicis: Quis me tetigit? » et affligunt, et dicis: Quis me tetigit? »

In hac admiratione continentur tria. In hac admiratione continentur tria. Primum quidem præceptoriæ excellentiæ Primum quidem præceptoriæ excellentiæ professio. Secundum, ejus quæ in effectu professio. Secundum, ejus quæ in effectu apparuit veritatis, ostensio Tertium au- apparuit veritatis, ostensio Tertium au- tem, de quæstione a Domino facta admi- tem, de quæstione a Domino facta admi- ratio. ratio.

Dicit enim «Præceptor, » quia suum Dicit enim «Præceptor, » quia suum erat omnis divinæ illuminationis dare erat omnis divinæ illuminationis dare præcepta. Præceptor enim est omnis ma- præcepta. Præceptor enim est omnis ma- gisterii habens perfectionem. Luc. v, 5: gisterii habens perfectionem. Luc. v, 5: Præceptor, per totam noctem laborantes, Præceptor, per totam noctem laborantes, nihil cepimus. In verbo autem tuo laxa- nihil cepimus. In verbo autem tuo laxa- bo rete. Quasi dicat: Quamvis humanæ bo rete. Quasi dicat: Quamvis humanæ rationi videatur inutile, scio quod ver- rationi videatur inutile, scio quod ver- bum tuum fultum est omni veritate, nec bum tuum fultum est omni veritate, nec potest esse irritum et inane quod loqueris. potest esse irritum et inane quod loqueris. Proverb. vin, 8: Justi sunt omnes ser- Proverb. vin, 8: Justi sunt omnes ser- mones mei, et non est in eis pravum quid mones mei, et non est in eis pravum quid neque perversum. Matth. xxiv, 35, et Luc. neque perversum. Matth. xxiv, 35, et Luc. XXI, 33 Verba mea non transibunt. XXI, 33 Verba mea non transibunt.

« Turbæ te comprimunt. » « Turbæ te comprimunt. »

32: 32:

Ecce veritatis quæ est in effectu appa- Ecce veritatis quæ est in effectu appa- ret ostensio. Turbæ autem sunt multi- ret ostensio. Turbæ autem sunt multi- tudo turbata, confusa: et tamen Domi- tudo turbata, confusa: et tamen Domi- num sequens. Multitudo quidem ad unum num sequens. Multitudo quidem ad unum non reducta, eo quod unus non univit non reducta, eo quod unus non univit eam spiritus: sicut dicitur, Act. 1v, eam spiritus: sicut dicitur, Act. 1v, Multitudinis credentium erat cor unum, Multitudinis credentium erat cor unum, et anima una. Turbata autem fuit affe- et anima una. Turbata autem fuit affe- ctus turbatione, quia non simplici corde ctus turbatione, quia non simplici corde quærebat Dominum. Contra quod dicitur, quærebat Dominum. Contra quod dicitur, Sapient. 1, 1: Sentite de Domino in bo- Sapient. 1, 1: Sentite de Domino in bo- nitate, et in simplicitate cordis quærite nitate, et in simplicitate cordis quærite illum. Confusa autem fuit in ordinatione, illum. Confusa autem fuit in ordinatione, quia modo confitebatur, modo negabat : quia modo confitebatur, modo negabat :

1 Joan. 1, 9. 1 Joan. 1, 9.

modo honorabat, modo lapidare volebat. modo honorabat, modo lapidare volebat. Joan. vi, 12: Quidam dicebant: Quia Joan. vi, 12: Quidam dicebant: Quia bonus est. Alii autem dicebant: Non, sed bonus est. Alii autem dicebant: Non, sed seducit turbas. Sequebatur autem Domi- seducit turbas. Sequebatur autem Domi- num pro corporis et non animæ utilitate. num pro corporis et non animæ utilitate. Joan. vi, 26 Quæritis me, non quia vi- Joan. vi, 26 Quæritis me, non quia vi- distis signa, sed quia manducastis ex pa- distis signa, sed quia manducastis ex pa- nibus. Et ideo etiam hæc turba non tan- nibus. Et ideo etiam hæc turba non tan- git Dominum ad virtutis emissionem, git Dominum ad virtutis emissionem, sed ad compressionem, et afflictionem. sed ad compressionem, et afflictionem. Psal. xxxvII, Psal. xxxvII, 9 Afflictus sum et humi- 9 Afflictus sum et humi- liatus sum nimis rugiebam a gemitu liatus sum nimis rugiebam a gemitu cordis mei. Malach. 101, 8: Si affiget cordis mei. Malach. 101, 8: Si affiget homo Deum, quia vos configitis me? Et homo Deum, quia vos configitis me? Et ideo dicit suis, Joan. xvi, 33: Hæc locu- ideo dicit suis, Joan. xvi, 33: Hæc locu- tus sum vobis, ut in me pacem habeatis. tus sum vobis, ut in me pacem habeatis. In mundo pressuram habebitis: sed con- In mundo pressuram habebitis: sed con- fidite, ego vici mundum. Turba ergo talis fidite, ego vici mundum. Turba ergo talis comprimit Jesum, et affligit. Et ideo in comprimit Jesum, et affligit. Et ideo in eam nihil suæ virtutis emittit. eam nihil suæ virtutis emittit.

« Et dicis, » qui non nisi vera dicis. « Et dicis, » qui non nisi vera dicis. Deuter. xxx11, 4 et 5: Deus fidelis, et Deuter. xxx11, 4 et 5: Deus fidelis, et absque ulla iniquitate, justus et rectus. absque ulla iniquitate, justus et rectus. Peccaverunt ei, et non filii ejus in sordi- Peccaverunt ei, et non filii ejus in sordi- bus. bus.

« Quis me tetigit? » « Quis me tetigit? »

Quod dictum quidem omnes miramur, Quod dictum quidem omnes miramur, et quærimus a te, scire desiderantes cau- et quærimus a te, scire desiderantes cau- sam dicti tui. Vidit enim Petrus tangi sam dicti tui. Vidit enim Petrus tangi Dominum et comprimi extrinsecus: qui Dominum et comprimi extrinsecus: qui tactus similis est tactui mathematico, qui tactus similis est tactui mathematico, qui tangendo conjungitur quidem in ultimis, tangendo conjungitur quidem in ultimis, sed non facit aliquam naturalis virtutis sed non facit aliquam naturalis virtutis immutationem. Naturalis autem tactus immutationem. Naturalis autem tactus est, quando quod tangit et tangitur, im- est, quando quod tangit et tangitur, im- mutant se invicem secundum suas virtu- mutant se invicem secundum suas virtu- tes et qualitates. Et admirabatur de quo tes et qualitates. Et admirabatur de quo horum tactuum Dominus loqueretur. horum tactuum Dominus loqueretur.

Et lux vera (quæ illuminat omnem Et lux vera (quæ illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum 1, hominem venientem in hunc mundum 1, quæ semper adest quærentibus verita- quæ semper adest quærentibus verita- tem) dixit quod sequitur : tem) dixit quod sequitur :

46 46

47 47

IN EVANG. LUCÆ, VIII-46, 47. IN EVANG. LUCÆ, VIII-46, 47.

587 587

« Et dixit Jesus: Tetigit me aliquis: ad omnium fidelium et infidelium erudi- « Et dixit Jesus: Tetigit me aliquis: ad omnium fidelium et infidelium erudi- nam ego novi virtutem de me exiisse. »> tionem. nam ego novi virtutem de me exiisse. »> tionem.

« Et dixit Jesus, » subobscure, osten- « Et dixit Jesus, » subobscure, osten- dens suæ quæstionis rationem et illumi- dens suæ quæstionis rationem et illumi- nationem. nationem.

Dicit autem duo. Confirmat enim pri- Dicit autem duo. Confirmat enim pri- mo iterando quod dixerat : « Tetigit me mo iterando quod dixerat : « Tetigit me aliquis, » non tactu turbarum compri- aliquis, » non tactu turbarum compri- mente et affligente, per quem nulla de mente et affligente, per quem nulla de me elicitur virtus, sed tactu devotionis me elicitur virtus, sed tactu devotionis et fidei. Cantic. v, 4: Venter meus in- et fidei. Cantic. v, 4: Venter meus in- tremuit ad tactum ejus. Venter enim est tremuit ad tactum ejus. Venter enim est quo continentur virtutes divinæ. Luc. quo continentur virtutes divinæ. Luc. VI, 19: Virtus de illo exibat, et sanabat VI, 19: Virtus de illo exibat, et sanabat

omnes. omnes.

Et attende, quod tacta fimbria tactum Et attende, quod tacta fimbria tactum se dicit: quia ad litteram fumus et va- se dicit: quia ad litteram fumus et va- por a corpore Salvatoris resolutus, quod por a corpore Salvatoris resolutus, quod divinitati unitum est, fimbriæ adhæsit, divinitati unitum est, fimbriæ adhæsit, et virtus ejus fideles salvavit. et virtus ejus fideles salvavit.

Et hoc est quod sequitur: Et hoc est quod sequitur:

« Nam ego novi virtutem de me « Nam ego novi virtutem de me exiisse. » exiisse. »

Luc. v, 17 Virtus Domini erat ad Luc. v, 17 Virtus Domini erat ad sanandum eos. Act. x, 38: Pertransiit sanandum eos. Act. x, 38: Pertransiit benefaciendo, et sanando omnes oppres- benefaciendo, et sanando omnes oppres- sos a diabolo, quoniam Deus erat cum sos a diabolo, quoniam Deus erat cum illo. Cognovit autem hoc Dominus per illo. Cognovit autem hoc Dominus per sui effectus experimentum qui tamen sui effectus experimentum qui tamen omnia præcognovit per deitatis suæ sa- omnia præcognovit per deitatis suæ sa- pientiam et præfinitionem. pientiam et præfinitionem.

« Videns autem mulier quia non la- « Videns autem mulier quia non la- tuit, tremens venit, et procidit ante tuit, tremens venit, et procidit ante pedes ejus, et ob quam causam tetige- pedes ejus, et ob quam causam tetige- rit eum, indicavit coram omni populo, rit eum, indicavit coram omni populo, et quemadmodum confestim sanata et quemadmodum confestim sanata

sit. » sit. »

Hic incipit veritatis plena reseratio. Hic incipit veritatis plena reseratio. Et continet duo ex parte mulieris Et continet duo ex parte mulieris scilicet veritatis confessionem, ex parte scilicet veritatis confessionem, ex parte autem Domini facti miraculi confirma- autem Domini facti miraculi confirma- tionem, et causæ miraculi revelationem tionem, et causæ miraculi revelationem

Circa primum notantur tria, scilicet, Circa primum notantur tria, scilicet, causa mulierem ad confessionem veritatis causa mulierem ad confessionem veritatis inducens, modus humilitatem confitentis inducens, modus humilitatem confitentis prætendens, et ipsa confessio veritatem prætendens, et ipsa confessio veritatem explanans. explanans.

Causa autem quæ mulierem ad confi- Causa autem quæ mulierem ad confi- tendum induxit, tangitur in hoc quod di- tendum induxit, tangitur in hoc quod di- cit cit

Videns autem mulier, » visu fidei Videns autem mulier, » visu fidei et munditiæ cordis, quibus duobus oculis et munditiæ cordis, quibus duobus oculis potentia videtur deitatis in Christo mi- potentia videtur deitatis in Christo mi- racula faciente. Psal. CXVIII, 18: Revela racula faciente. Psal. CXVIII, 18: Revela oculos meos, et considerabo mirabilia de oculos meos, et considerabo mirabilia de lege tua. Luc. x, 23: Beati oculi qui vi- lege tua. Luc. x, 23: Beati oculi qui vi- dent quæ vos videtis. dent quæ vos videtis.

His ergo oculis vidit « quia non la- His ergo oculis vidit « quia non la- tuit, scilicet eum quem nihil latere po- tuit, scilicet eum quem nihil latere po- tuit. Ad Hebr. IV, 13: Omnia nuda et tuit. Ad Hebr. IV, 13: Omnia nuda et aperta sunt oculis ejus, ad quem nobis aperta sunt oculis ejus, ad quem nobis sermo. Eccli. xx, 28: Oculi Domini sermo. Eccli. xx, 28: Oculi Domini multo plus lucidiores sunt super so- multo plus lucidiores sunt super so- lem,... intuentes in absconditas partes. lem,... intuentes in absconditas partes.

« Videns » ergo quia visa est ab eo « Videns » ergo quia visa est ab eo quem nihil latuit: quamvis dissimularet quem nihil latuit: quamvis dissimularet ut convenientius instrueret adstantes, et ut convenientius instrueret adstantes, et ad fidem induceret aliena confessione vir- ad fidem induceret aliena confessione vir- tutis, tutis,

« Tremens venit, etc. » « Tremens venit, etc. »

Ecce modus plenam et perfectam præ- Ecce modus plenam et perfectam præ- tendens humilitatem. tendens humilitatem.

Et tangit quatuor: tremorem verecun- Et tangit quatuor: tremorem verecun- dantis, accessum amantis, procasum dantis, accessum amantis, procasum adorantis et humilitatem se sibi per om- adorantis et humilitatem se sibi per om- nia subjicientis. nia subjicientis.

De primo dicit : « Tremens, » vere- De primo dicit : « Tremens, » vere- cundia eam quasi dissolvente: quia se cundia eam quasi dissolvente: quia se tanti miraculi operatione reputavit in- tanti miraculi operatione reputavit in- dignam, et incongruum sibi esse quod dignam, et incongruum sibi esse quod gratissimo conspectui Christi præsenta- gratissimo conspectui Christi præsenta-

retur. Psal. 11, 11: Servite Domino in retur. Psal. 11, 11: Servite Domino in timore, el exsultate ei cum tremore. Job, timore, el exsultate ei cum tremore. Job, IV, 14 et 15: Pavor tenuit me, et tre- IV, 14 et 15: Pavor tenuit me, et tre- mor, et omnia ossa mea perterrita sunt: mor, et omnia ossa mea perterrita sunt: et cum spiritus me præsente transiret, et cum spiritus me præsente transiret, inhorruerunt pili carnis meæ. inhorruerunt pili carnis meæ.

« Venit: » charitate Deo appropin- « Venit: » charitate Deo appropin-

588 588

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

quans. Jacob. IV, 8: Appropinquate Deo, quans. Jacob. IV, 8: Appropinquate Deo, et appropinquabit vobis. et appropinquabit vobis.

« Procidit, » adorando. Matth. IV, 10, « Procidit, » adorando. Matth. IV, 10, et Deuter. vi, 13: Dominum Deum tuum et Deuter. vi, 13: Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli servies. Psal. XLIV, adorabis, et illi soli servies. Psal. XLIV, 12 Ipse est Dominus Deus tuus, et ado- 12 Ipse est Dominus Deus tuus, et ado- rabunt eum. rabunt eum.

« Ante pedes ejus, » se humiliter sibi « Ante pedes ejus, » se humiliter sibi subjiciendo. Psal. xxxvI, 7: Subditus subjiciendo. Psal. xxxvI, 7: Subditus esto Domino, et ora eum. Psal. cxxxi, 7: esto Domino, et ora eum. Psal. cxxxi, 7: Adorabimus in loco ubi steterunt pedes Adorabimus in loco ubi steterunt pedes ejus. Simile quid peragens illi peccatrici ejus. Simile quid peragens illi peccatrici quæ erat in civitate 1. Non enim despe- quæ erat in civitate 1. Non enim despe- ctabilem reputavit locum, ubi illa conse- ctabilem reputavit locum, ubi illa conse- cuta est veniam, ubi gratias agit, ubi mi- cuta est veniam, ubi gratias agit, ubi mi- sericordiam invenit per effectum salutis. sericordiam invenit per effectum salutis.

« Et ob quam causam, etc. » « Et ob quam causam, etc. »

Ecce confessio veritatis duplex. Con- Ecce confessio veritatis duplex. Con- fitetur enim opus, et confitetur effectum fitetur enim opus, et confitetur effectum operis. Opus enim quod fecit in intentio- operis. Opus enim quod fecit in intentio- ne sua, causabatur ex sperato effectu ne sua, causabatur ex sperato effectu salutis licet secundum rem e converso salutis licet secundum rem e converso per tactum meritorie causaretur effectus per tactum meritorie causaretur effectus salutis. salutis.

causam, causam,

Et hoc est quod dicit : « Et ob quam Et hoc est quod dicit : « Et ob quam » quæ non in re, sed suæ in- » quæ non in re, sed suæ in- tentionis causa fuit, « tetigerit cum, » tentionis causa fuit, « tetigerit cum, » sciens scriptum esse, Cantic. 1, 2: sciens scriptum esse, Cantic. 1, 2: Oleum effusum nomen tuum. Et ideo Oleum effusum nomen tuum. Et ideo tangit ut oleum misericordiæ eliciat. tangit ut oleum misericordiæ eliciat.

«Coram omni populo, » ut famosius «Coram omni populo, » ut famosius sit miraculum, « indicavit. » Opera au- sit miraculum, « indicavit. » Opera au- tem Dei revelare et confiteri honorificum tem Dei revelare et confiteri honorificum est 2. Isa. XII, 5: Annuntiate hoc in est 2. Isa. XII, 5: Annuntiate hoc in universa terra. universa terra.

« Et quemadmodum confestim sa- « Et quemadmodum confestim sa- nata sit. » nata sit. »

: :

Ecce confessio salutis. Isa. LIII, 4 Ecce confessio salutis. Isa. LIII, 4 Vere languores nostros ipse tulit, et do- Vere languores nostros ipse tulit, et do- lores nostros ipse portavit. Unde Glos- lores nostros ipse portavit. Unde Glos- sa: «De Jesu erit virtus, quæ propitia- sa: «De Jesu erit virtus, quæ propitia- tur omnibus iniquitatibus nostris, et sa- tur omnibus iniquitatibus nostris, et sa- nat omnes infirmitates nostras. » nat omnes infirmitates nostras. »

1 Cf. Luc. VII, 37. 1 Cf. Luc. VII, 37.

« At ipse dixit ei: Filia, fides tua « At ipse dixit ei: Filia, fides tua salvam te fecit: vade in pace. » salvam te fecit: vade in pace. »

Ecce operatæ salutis confirmatio. Ecce operatæ salutis confirmatio. Et tanguntur tria: benigna salvatæ Et tanguntur tria: benigna salvatæ allocutio, efficaciæ fidei protestatio, allocutio, efficaciæ fidei protestatio, pacifica mulieris sanatæ dimissio. pacifica mulieris sanatæ dimissio.

Primum notatur cum dicit : « Filia, » Primum notatur cum dicit : « Filia, » quæ jam patrem requiris et similitudi- quæ jam patrem requiris et similitudi- nem prætendis. Ruth, III, 10: Benedi- nem prætendis. Ruth, III, 10: Benedi- cta es a Domino, filia, et priorem mise- cta es a Domino, filia, et priorem mise- ricordiam posteriore superasti. I Joan. ricordiam posteriore superasti. I Joan. III, 2 Nunc filii Dei sumus : et non- III, 2 Nunc filii Dei sumus : et non- dum apparuit quid erimus. Scimus dum apparuit quid erimus. Scimus quoniam cum apparuerit, similes ei eri- quoniam cum apparuerit, similes ei eri-

mus. mus.

« Fides tua salvam te fecit. » « Fides tua salvam te fecit. »

Causa meritoria non ex condigno, sed Causa meritoria non ex condigno, sed ex congruo. Luc. VII, 50: Fides tua te ex congruo. Luc. VII, 50: Fides tua te salvam fecit. Hæc autem est fides forma- salvam fecit. Hæc autem est fides forma- ta, quæ cor purificat. Et hoc quod po- ta, quæ cor purificat. Et hoc quod po- stulavit, Christum præstare posse non stulavit, Christum præstare posse non dubitat. Act. xv, 9: Fide purificans dubitat. Act. xv, 9: Fide purificans corda eorum. Jacob. 1, 6: Postulet in corda eorum. Jacob. 1, 6: Postulet in fide nihil hæsitans. fide nihil hæsitans.

« Vade in pace » « Vade in pace »

Tibi per sanitatis operationem restitu- Tibi per sanitatis operationem restitu- ta. Isa. Ly, 2: Veniat pax, requiescat ta. Isa. Ly, 2: Veniat pax, requiescat in cubili suo qui ambulavit in directione in cubili suo qui ambulavit in directione sua. Hæc est pax in qua non bellat op- sua. Hæc est pax in qua non bellat op- pugnans infirmitas, sed sanitatem con- pugnans infirmitas, sed sanitatem con- firmat, et consolatur cordis tranquilli- firmat, et consolatur cordis tranquilli- tas. Ad Philip. IV, 7 Pax Dei quæ tas. Ad Philip. IV, 7 Pax Dei quæ exsuperat omnem sensum, custodiat cor- exsuperat omnem sensum, custodiat cor- da vestra et intelligentias vestras. Hæc da vestra et intelligentias vestras. Hæc responsio et dimissio confundit turbam responsio et dimissio confundit turbam comprimentem, erudit coetum Apostoli- comprimentem, erudit coetum Apostoli- cum quærentem, consolatur infirmum ad cum quærentem, consolatur infirmum ad Christum accedentem, et confutat hære- Christum accedentem, et confutat hære- ticum de divinitate Christi mentientem, ticum de divinitate Christi mentientem, et confortat Jairum majus a Domino et confortat Jairum majus a Domino miraculum expetentem. Sicut enim dicit miraculum expetentem. Sicut enim dicit Gregorius, ex « perceptione præsentium Gregorius, ex « perceptione præsentium

2 Tob. XII, 7. 2 Tob. XII, 7.

48 48

49 49

IN EVANG. LUCÆ, VIII-49. IN EVANG. LUCÆ, VIII-49.

«< munerum, firma fit exspectatio futuro. «< munerum, firma fit exspectatio futuro.

<< rum. » << rum. »

589 589

cta sint posita 2. Et Apostolus, I ad cta sint posita 2. Et Apostolus, I ad Corinth. xv, 54-58, postquam ostendit Corinth. xv, 54-58, postquam ostendit

Et in hoc terminatur miraculum de quod omnia subjecta sunt ei, infert quod Et in hoc terminatur miraculum de quod omnia subjecta sunt ei, infert quod sanatione mulieris hæmorrhoissæ. sanatione mulieris hæmorrhoissæ.

« Adhuc illo loquente, venit quidam « Adhuc illo loquente, venit quidam ad principem synagogæ, dicens ei : ad principem synagogæ, dicens ei : Quia mortua est filia tua, noli vexare Quia mortua est filia tua, noli vexare illum. » illum. »

Ut vitæ et mortis ostendatur habere Ut vitæ et mortis ostendatur habere imperium verbum a discipulis prædican- imperium verbum a discipulis prædican- dum, ad hoc inducitur ista historia. In dum, ad hoc inducitur ista historia. In hac enim potestate verbi, perficiuntur hac enim potestate verbi, perficiuntur Episcopi in hac ultima parte istius capi- Episcopi in hac ultima parte istius capi- tuli. tuli.

Dividitur autem historia hæc in qua- Dividitur autem historia hæc in qua- tuor particulas: in quarum prima con- tuor particulas: in quarum prima con- tinetur id quod ostendit miraculi istius tinetur id quod ostendit miraculi istius magnitudinem in secunda, continetur magnitudinem in secunda, continetur id quod facit ad gratiæ istius in alios id quod facit ad gratiæ istius in alios propagationem: in tertia, id quod facit ad propagationem: in tertia, id quod facit ad morentium consolationem, et irriden- morentium consolationem, et irriden- tium confutationem: in quarta 'vero, id tium confutationem: in quarta 'vero, id quod facit ad miraculi perfectionem et quod facit ad miraculi perfectionem et admirationem. admirationem.

In prima harum duo sunt paragraphi. In prima harum duo sunt paragraphi. Primo enim nuntiatur mors cum diffi- Primo enim nuntiatur mors cum diffi- dentia suscitationis. Consequenter con- dentia suscitationis. Consequenter con- fortatur ad fidem cum certa promissione fortatur ad fidem cum certa promissione salutis. salutis.

Quatuor autem tanguntur in paragra- Quatuor autem tanguntur in paragra- pho primo. Notat enim primo continua- pho primo. Notat enim primo continua- tionem hujus historiæ, in qua omnes tionem hujus historiæ, in qua omnes tres Evangelistæ conveniunt, quod im- tres Evangelistæ conveniunt, quod im- mediate continuatur ad præcedentem ‘. mediate continuatur ad præcedentem ‘. Quia, sicut diximus, præcedens factum Quia, sicut diximus, præcedens factum inducitur in argumentum fidei ad istud: inducitur in argumentum fidei ad istud: sicut et Judæi admirantes dicunt, Joan. sicut et Judæi admirantes dicunt, Joan. XI, 37 Non poterat hic qui aperuit XI, 37 Non poterat hic qui aperuit oculos cæci nati, facere ut hic non mo- oculos cæci nati, facere ut hic non mo- reretur. Consequens enim est ut si vitæ reretur. Consequens enim est ut si vitæ habet potestatem, quod et mortis habeat habet potestatem, quod et mortis habeat potestatem, et quod in ditione sua cun- potestatem, et quod in ditione sua cun-

1 Cf. Marc. v, 35-43; Matth. 1x, 18-25; et hic, 1 Cf. Marc. v, 35-43; Matth. 1x, 18-25; et hic, Luc. VIII, 49-56. Luc. VIII, 49-56.

novissime etiam inimica destruetur mors. novissime etiam inimica destruetur mors. Et sic procedit hic Christus, sui verbi Et sic procedit hic Christus, sui verbi ostendens potestatem. ostendens potestatem.

Et hoc est quod dicit: Et hoc est quod dicit:

« Adhuc illo loquente. » « Adhuc illo loquente. »

Et simile est in contrario, cum Domi- Et simile est in contrario, cum Domi- nus probare vellet beatum Job, quod nus probare vellet beatum Job, quod dicitur. Sed et illo adhuc loquente, venit dicitur. Sed et illo adhuc loquente, venit alius, etc. 3. Ut sicut ibi tristia tristibus alius, etc. 3. Ut sicut ibi tristia tristibus succedebant, ita hic virtus virtutis esset succedebant, ita hic virtus virtutis esset argumentum, et augeretur fides creden- argumentum, et augeretur fides creden- tium. tium.

Secundo, tangit fidem nuntii venientis, Secundo, tangit fidem nuntii venientis, cum dicit: cum dicit:

<< Venit quidam. << Venit quidam.

>> >>

Quasi dicat Non quilibet dubitatæ Quasi dicat Non quilibet dubitatæ fidei, sed exceptæ actionis. « Quidam, » fidei, sed exceptæ actionis. « Quidam, » cui credi oportebat, « venit ad princi- cui credi oportebat, « venit ad princi- pem synagogæ, » ad quem parvus vel pem synagogæ, » ad quem parvus vel

dubitatæ fidei nuntius non mitteretur. dubitatæ fidei nuntius non mitteretur. III Reg. xiv, 6: Ego missus sum ad te III Reg. xiv, 6: Ego missus sum ad te durus nuntius. Isa. XXI, 6: Vade, et durus nuntius. Isa. XXI, 6: Vade, et pone speculatorem : et quodcumque pone speculatorem : et quodcumque viderit, annuntiet. Dispensatoria autem viderit, annuntiet. Dispensatoria autem est hæc nuntiatio ad magnitudinem fa- est hæc nuntiatio ad magnitudinem fa- ciens miraculi. ciens miraculi.

Tertio, tangit nuntium quod affert : Tertio, tangit nuntium quod affert :

« Dicens ei Quia mortua est filia « Dicens ei Quia mortua est filia tua. » tua. »

Dixit autem cum diffidentia spei salu- Dixit autem cum diffidentia spei salu- tis, æstimans diminutam virtutem esse tis, æstimans diminutam virtutem esse Domini, quæ qualitates vitæ mutare Domini, quæ qualitates vitæ mutare posset, et non haberet mortis potesta- posset, et non haberet mortis potesta- tem. Mors autem privatio est vitæ, tem. Mors autem privatio est vitæ, corruptio principiorum naturæ, exspira- corruptio principiorum naturæ, exspira- tio spiritus vehentis virtutes vitales in tio spiritus vehentis virtutes vitales in corpore, destructio organicorum instru- corpore, destructio organicorum instru-

2 Esther, XIII, 9. Cf. Sapient. XVI, 13. 2 Esther, XIII, 9. Cf. Sapient. XVI, 13.

3 Job. 1, 17. Cf. etiam yy. 16 et 18. 3 Job. 1, 17. Cf. etiam yy. 16 et 18.

590 590

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

a a

mentorum animæ. Et ideo secundum mentorum animæ. Et ideo secundum naturam impossibilis est regressus naturam impossibilis est regressus morte ad vitam. Sapient. 11, 1: Non est morte ad vitam. Sapient. 11, 1: Non est qui agnitus sit reversus ab inferis. Thren. qui agnitus sit reversus ab inferis. Thren. 111, 53 Lapsa est in lacum vita mea, et 111, 53 Lapsa est in lacum vita mea, et posuerunt lapidem super me. Talis igi- posuerunt lapidem super me. Talis igi- tur est mors puellæ. tur est mors puellæ.

Ut autem dolor crucians ostendatur in Ut autem dolor crucians ostendatur in patre, dicitur « Filia tua, » quæ pi- patre, dicitur « Filia tua, » quæ pi- gnus est naturæ, unicum solatium vitæ gnus est naturæ, unicum solatium vitæ tuæ, antequam fructum ex ea receperis. tuæ, antequam fructum ex ea receperis. Luc. 11, 35 Tuam ipsius animam per- Luc. 11, 35 Tuam ipsius animam per- transibit gladius, ut revelentur ex mul- transibit gladius, ut revelentur ex mul- tis cordibus cogitationes. II Reg. xviii, tis cordibus cogitationes. II Reg. xviii, 33 Quis mihi tribuat ut ego moriar 33 Quis mihi tribuat ut ego moriar pro te? pro te?

Quartum est in paragrapho isto argu- Quartum est in paragrapho isto argu- mentum diffidentiæ salutis, cum dicit mentum diffidentiæ salutis, cum dicit nuntius: nuntius:

« Noli vexare illum. » « Noli vexare illum. »

: :

Et est ista diffidentia pietati admixta : Et est ista diffidentia pietati admixta : ne Jesus qui in multis procurans salutem ne Jesus qui in multis procurans salutem nostram laboraverat, ulterius in cassum nostram laboraverat, ulterius in cassum vexaretur. Exod. XVIII, 18: Stulto labore vexaretur. Exod. XVIII, 18: Stulto labore consumeris. Marc. v, 35: Filia tua mor- consumeris. Marc. v, 35: Filia tua mor- tua est : quid ultra vexas Magistrum? tua est : quid ultra vexas Magistrum? Quasi dicat Consolationem accipe quam Quasi dicat Consolationem accipe quam poteris quia filia tua non redibit ad vi- poteris quia filia tua non redibit ad vi- tam. Sic, II Reg. XII, 22 et 23, David tam. Sic, II Reg. XII, 22 et 23, David mortuo filio consolatus est, dicens : mortuo filio consolatus est, dicens : Propter infantem, dum adhuc viveret, Propter infantem, dum adhuc viveret, jejunavi, et flevi: dicebam enim : Quis jejunavi, et flevi: dicebam enim : Quis scit si forte donet eum mihi Dominus, scit si forte donet eum mihi Dominus, et vivat infans? Nunc autem quia mor- et vivat infans? Nunc autem quia mor- tuus est, quare jejunem? Nunquid pot- tuus est, quare jejunem? Nunquid pot- ero revocare eum amplius? Ego vadam ero revocare eum amplius? Ego vadam magis ad eum: ille vero non revertetur magis ad eum: ille vero non revertetur ad me. Et hæc est causa quod nuntius a ad me. Et hæc est causa quod nuntius a Domino non increpatur : quia factis Domino non increpatur : quia factis Patriarchæ et Prophetæ se conformavit, Patriarchæ et Prophetæ se conformavit, sed tantummodo confortavit patrem. sed tantummodo confortavit patrem. Et hoc est quod sequitur : Et hoc est quod sequitur :

respondit patri puellæ : Noli timere, respondit patri puellæ : Noli timere, crede tantum, et salva erit. » crede tantum, et salva erit. »

Dicit autem duo: consolationem, et Dicit autem duo: consolationem, et confortationem ad fidem et secundo, confortationem ad fidem et secundo, consolationis et confortationis adhibet consolationis et confortationis adhibet

causam. causam.

Consolatio est cum dicit : « Noli ti- Consolatio est cum dicit : « Noli ti- mere, » timore diffidentiæ. Hic enim ti- mere, » timore diffidentiæ. Hic enim ti- mor auferendo spem, occidit salutis mor auferendo spem, occidit salutis fidem. Et ideo præcipitat in desperatio- fidem. Et ideo præcipitat in desperatio- nem. Sapient. XVII, 10: Cum sit timida nem. Sapient. XVII, 10: Cum sit timida nequitia, dat testimonium condemnatio- nequitia, dat testimonium condemnatio- nis semper enim præsumit sæva per- nis semper enim præsumit sæva per- turbata conscientia. Et, ibidem, y. 12: turbata conscientia. Et, ibidem, y. 12: Dum ab intus minor exspectatio est, Dum ab intus minor exspectatio est, majorem computat inscientiam ejus cau- majorem computat inscientiam ejus cau- sæ, de qua tormentum præstat. sæ, de qua tormentum præstat.

Tali ergo timore « noli timere. » Tali ergo timore « noli timere. » II Paralip. xx, 17: Nolite timere, nec II Paralip. xx, 17: Nolite timere, nec paveatis cras egrediemini contra eos, et paveatis cras egrediemini contra eos, et Dominus erit vobiscum. Dominus erit vobiscum.

Et hoc est quod sequitur. Sed « crede Et hoc est quod sequitur. Sed « crede tantum, » fide confortata. Genes. xvi, tantum, » fide confortata. Genes. xvi, 14: Numquid Deo quidquam est diffi- 14: Numquid Deo quidquam est diffi- cile? Luc. 1, 37: Non erit impossibile cile? Luc. 1, 37: Non erit impossibile apud Deum omne verbum. Fides enim apud Deum omne verbum. Fides enim omnipotentiæ Dei innititur : et ideo omnipotentiæ Dei innititur : et ideo omnia possibilia sunt credenti 3. Genes. omnia possibilia sunt credenti 3. Genes. xv, 6 Credidit Abraham Deo, et repu- xv, 6 Credidit Abraham Deo, et repu- tatum est illi ad justitiam. Ostende tatum est illi ad justitiam. Ostende ergo te esse tanti Patriarchæ filium, et ergo te esse tanti Patriarchæ filium, et crede. Joan. XIV, 1 Creditis in Deum, crede. Joan. XIV, 1 Creditis in Deum, et in me credite. Ego sum virtus Dei, et in me credite. Ego sum virtus Dei, quæ omnia portat et mutat pro volunta- quæ omnia portat et mutat pro volunta-

tis arbitrio. tis arbitrio.

« Et salva erit, » « Et salva erit, »

Non solum ab ægritudine, sed etiam a Non solum ab ægritudine, sed etiam a morte. I Reg. II, 6: Dominus mortifi- morte. I Reg. II, 6: Dominus mortifi- cat et vivificat, deducit ad inferos et cat et vivificat, deducit ad inferos et reducit. Job, v, 18: Ipse vulnerat, et reducit. Job, v, 18: Ipse vulnerat, et medetur percutit, et manus ejus sana- medetur percutit, et manus ejus sana- bunt. Virtus hæc quidem in homine non bunt. Virtus hæc quidem in homine non est, sed ego sum Deus. Unde hanc rex est, sed ego sum Deus. Unde hanc rex

« Jesus autem audito hoc verbo, Israel sibi non inesse professus est, di- « Jesus autem audito hoc verbo, Israel sibi non inesse professus est, di-

50 50

1 Marc. ix, 22. 1 Marc. ix, 22.

51 51

: :

IN EVANG. LUCÆ. VIII-50, 51. IN EVANG. LUCÆ. VIII-50, 51.

cens, IV Reg. v, 7: Numquid Deus ego cens, IV Reg. v, 7: Numquid Deus ego sum ut occidere possim, et vivificare. sum ut occidere possim, et vivificare. Deus autem vivificat. Ad Roman. IV, 17: Deus autem vivificat. Ad Roman. IV, 17: Deus qui vivificat mortuos, et vocat ea Deus qui vivificat mortuos, et vocat ea quæ non sunt tamquam ea quæ sunt. quæ non sunt tamquam ea quæ sunt. Advertendum autem hic quam oppor- Advertendum autem hic quam oppor- tuna, et quam cauta fuit ista responsio. tuna, et quam cauta fuit ista responsio. Opportuna, quia tempore illo facta : cum Opportuna, quia tempore illo facta : cum tristia nuntiarentur. Et hoc notat Evan- tristia nuntiarentur. Et hoc notat Evan- gelista cum dicit : « Jesus autem audito gelista cum dicit : « Jesus autem audito hoc verbo » tristis nuntii. Fecit enim hoc verbo » tristis nuntii. Fecit enim juxta consilium Sapientis, Proverb. juxta consilium Sapientis, Proverb. XXXI, 6 et 7 Date siceram mærentibus, XXXI, 6 et 7 Date siceram mærentibus, et vinum his qui amaro sunt animo. et vinum his qui amaro sunt animo. Bibant, et obliviscantur egestatis suæ, Bibant, et obliviscantur egestatis suæ, et doloris sui non recordentur amplius. et doloris sui non recordentur amplius. Sicera enim et vinum gaudium excitant. Sicera enim et vinum gaudium excitant. Et significant divinas in tempore tri- Et significant divinas in tempore tri- stitiæ consolationes. Clavum enim clavo stitiæ consolationes. Clavum enim clavo truditur clavum verbi tristitiæ, clavo truditur clavum verbi tristitiæ, clavo verbi consolationis. Eccle. XII, 11: verbi consolationis. Eccle. XII, 11: Verba sapientium sicut stimuli, et quasi Verba sapientium sicut stimuli, et quasi clavi in altum defixi. Cauta vero fuit. clavi in altum defixi. Cauta vero fuit. Non enim altercatus est cum nuntio, sed Non enim altercatus est cum nuntio, sed convertit se ad patrem, qui pro affectu convertit se ad patrem, qui pro affectu paterno libens verba de salute filiæ rece- paterno libens verba de salute filiæ rece- pit, alloquens eum de salute speranda pit, alloquens eum de salute speranda filiæ. Isa. XL, 2: Loquimini ad cor Je- filiæ. Isa. XL, 2: Loquimini ad cor Je- rusalem, et advocate eam. Sic ergo con- rusalem, et advocate eam. Sic ergo con- solatus est patrem, et confortavit ad solatus est patrem, et confortavit ad fidem. fidem.

: :

Sequitur: Sequitur:

« Et cum venisset domum, non per- « Et cum venisset domum, non per- misit intrare secum quemquam, nisi misit intrare secum quemquam, nisi Petrum, et Jacobum, et Joannem, et Petrum, et Jacobum, et Joannem, et patrem et matrem puellæ. patrem et matrem puellæ.

>> >>

Hic agitur de gratiæ istius in alios pro- Hic agitur de gratiæ istius in alios pro- pagatione. pagatione.

Tangit autem hic duo, quam benigne Tangit autem hic duo, quam benigne scilicet defuncto nihil abhorrens appro- scilicet defuncto nihil abhorrens appro- pinquavit, et quos gratiæ illi sociavit ut pinquavit, et quos gratiæ illi sociavit ut in eos fortius propagaretur. in eos fortius propagaretur.

591 591

domum. » Ecce quod nihil abhorrens domum. » Ecce quod nihil abhorrens defuncto appropinquavit. Scivit quod sic- defuncto appropinquavit. Scivit quod sic- ut in contactu leprosi, ita nec in conta- ut in contactu leprosi, ita nec in conta- ctu mortui contaminaretur. Unde, Luc. ctu mortui contaminaretur. Unde, Luc. VII, 14 Accessit, et tetigit loculum, VII, 14 Accessit, et tetigit loculum, scilicet defuncti. Oportuit enim quod scilicet defuncti. Oportuit enim quod medicus nostrarum infirmitatum nobis medicus nostrarum infirmitatum nobis appropinquaret, et intra domum mise- appropinquaret, et intra domum mise- riæ nostræ conversaretur: ut nos undi- riæ nostræ conversaretur: ut nos undi- que tangens, et nostra sua faciens, mor- que tangens, et nostra sua faciens, mor- tem nostram fugaret. Unde, Luc. x, 34 : tem nostram fugaret. Unde, Luc. x, 34 : Approprians alligavit vulnera ejus, Approprians alligavit vulnera ejus, scilicet saucii, et a latronibus vulnerati. scilicet saucii, et a latronibus vulnerati. Hoc est quod petivit Rebecca, Genes. Hoc est quod petivit Rebecca, Genes. XXIV, 31 Ingredere, benedicte Domini: XXIV, 31 Ingredere, benedicte Domini: cur foris stas? Hoc quod secundum cur foris stas? Hoc quod secundum veram translationem dicitur, Joan. 1, veram translationem dicitur, Joan. 1, 14: 14: Verbum caro factum est, et habitavit in Verbum caro factum est, et habitavit in nobis. Sic enim pervenit ad nos in do- nobis. Sic enim pervenit ad nos in do- mum, non jam stans post parietem mise- mum, non jam stans post parietem mise- riarum nostrarum : et respiciens deita- riarum nostrarum : et respiciens deita- tis oculo per fenestras occultorum no- tis oculo per fenestras occultorum no- strorum, et respiciens per cancellos strorum, et respiciens per cancellos manifestorum nostrorum: sed in ipsam manifestorum nostrorum: sed in ipsam nostrorum humanorum defectuum in- nostrorum humanorum defectuum in- trans domum. Baruch, HI, 38: In terris trans domum. Baruch, HI, 38: In terris visus est, et cum hominibus conversatus visus est, et cum hominibus conversatus

est. est.

Sic ergo cum pervenisset ad domum, Sic ergo cum pervenisset ad domum, hoc est, ad hujus mortuæ puellæ hospi- hoc est, ad hujus mortuæ puellæ hospi- tium in domum Archisynagogi, hoc est, tium in domum Archisynagogi, hoc est, Moysi, de judaismo corpus assumens in Moysi, de judaismo corpus assumens in quo jacebat defunctus, quem lex susci- quo jacebat defunctus, quem lex susci- tare non potuit, tare non potuit,

« Non permisit, etc. » « Non permisit, etc. »

Ecce tangit in quot, et quos gratia ista Ecce tangit in quot, et quos gratia ista fuit propaganda. fuit propaganda.

Notantur autem duo: quorumdam ex- Notantur autem duo: quorumdam ex- clusio propter malum meritum, et quo- clusio propter malum meritum, et quo- rumdam advocatio propter suum bene- rumdam advocatio propter suum bene- placitum. placitum.

Exclusio malorum tangitur ex modo Exclusio malorum tangitur ex modo negationis, cum dicitur: « Non permisit negationis, cum dicitur: « Non permisit intrare secum. » Quod attendens Apo- intrare secum. » Quod attendens Apo- De primo dicit : « Et cum venisset ad stolus, ad Hebr. iv, 11, dicit: Festine- De primo dicit : « Et cum venisset ad stolus, ad Hebr. iv, 11, dicit: Festine-

1 Cf. Cantic. II, 9. 1 Cf. Cantic. II, 9.

592 592

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

mus ingredi in illam requiem: ut ne in mus ingredi in illam requiem: ut ne in idipsum quis incidat incredulitatis idipsum quis incidat incredulitatis exemplum. Requies autem illa est in exemplum. Requies autem illa est in qua quiescitur ab infestatione mortis. qua quiescitur ab infestatione mortis. Ad Roman. x1, 7 Electio consecuta Ad Roman. x1, 7 Electio consecuta est cæteri vero excæcati sunt. Unde hic est cæteri vero excæcati sunt. Unde hic irridentes et tumultuantes exclusi sunt: irridentes et tumultuantes exclusi sunt: sicut patet, Matth. 1x, 25, et Marc. v, sicut patet, Matth. 1x, 25, et Marc. v, 40. Tumultuantes sunt confusionem et 40. Tumultuantes sunt confusionem et tumultum sæculi sequentes. Isa. 11, 5: tumultum sæculi sequentes. Isa. 11, 5: Tumultuabitur puer contra senem, et Tumultuabitur puer contra senem, et ignobilis contra nobilem. Irridentes au- ignobilis contra nobilem. Irridentes au- tem sunt spiritualia nescientes, et car- tem sunt spiritualia nescientes, et car- nalia sola reputantes. Matth. nalia sola reputantes. Matth. VII, 6: VII, 6: Nolite dare sanctum canibus: neque Nolite dare sanctum canibus: neque mittatis margaritas vestras ante porcos. mittatis margaritas vestras ante porcos. Hos igitur exclusit, et hac de causa. Hos igitur exclusit, et hac de causa.

« Nisi Petrum, et Jacobum, et Joan- « Nisi Petrum, et Jacobum, et Joan- nem, » nem, »

De suis, et patrem et matrem puel- De suis, et patrem et matrem puel- læ, qui erant ex parte defuncti cui læ, qui erant ex parte defuncti cui præstandum erat beneficium, admisit. præstandum erat beneficium, admisit.

Ad defunctum enim suscitandum ex Ad defunctum enim suscitandum ex parte Dei duplex requiritur operatio : parte Dei duplex requiritur operatio : Dei scilicet, et ministrorum. Ministro- Dei scilicet, et ministrorum. Ministro- rum autem triplex: potestatis perfectæ rum autem triplex: potestatis perfectæ in sacramentorum collatione, et veritatis in sacramentorum collatione, et veritatis divinæ in fidei cognitione, et gratiæ gra- divinæ in fidei cognitione, et gratiæ gra- tuitæ in virtutis operatione. Primum ho- tuitæ in virtutis operatione. Primum ho- rum significatur per Petrum, cui ligandi rum significatur per Petrum, cui ligandi et solvendi plena collata est potestas, et solvendi plena collata est potestas, Matth. xvi, 19: Tibi dabo claves regni Matth. xvi, 19: Tibi dabo claves regni cælorum. Secundum significatur per cælorum. Secundum significatur per Joannem, qui radio irreverberato veri- Joannem, qui radio irreverberato veri- tatem perspexit, de qua dicitur, Joan. tatem perspexit, de qua dicitur, Joan. VII, 32 Cognoscetis veritatem, et veri- VII, 32 Cognoscetis veritatem, et veri- tas liberabit vos. Et, Joan. xvi, 17: tas liberabit vos. Et, Joan. xvi, 17: Sanctifica eos in veritate. Sermo tuus Sanctifica eos in veritate. Sermo tuus veritas est. Tertium significatur in Jaco- veritas est. Tertium significatur in Jaco- bo, qui luctator interpretatur, et primus bo, qui luctator interpretatur, et primus luctam virtutis inter Apostolos pro Chri- luctam virtutis inter Apostolos pro Chri- sto perfecit, in quo virtus in lucta non sto perfecit, in quo virtus in lucta non occubuit, Act. XII, 2: Occidit autem Ja- occubuit, Act. XII, 2: Occidit autem Ja- cobum, fratrem Joannis, gladio. Et hæc cobum, fratrem Joannis, gladio. Et hæc est causa quod de Apostolicis ministris est causa quod de Apostolicis ministris

1 Cf. Sapient. XVIII, 21. 1 Cf. Sapient. XVIII, 21.

hos et non alios sumpsit: sciens sufficere hos et non alios sumpsit: sciens sufficere ad mortis propulsationem cum divina ad mortis propulsationem cum divina operatione clavium potestatem, veritatis operatione clavium potestatem, veritatis agnitionem, et virtutis et gratiæ ope- agnitionem, et virtutis et gratiæ ope-

rationem. rationem.

Ex parte autem puellæ assumit « et Ex parte autem puellæ assumit « et patrem, » qui Prælatum significat, pa- patrem, » qui Prælatum significat, pa- terno affectu subditum diligentem, et terno affectu subditum diligentem, et acerbo luctu de morte filiæ lugentem, acerbo luctu de morte filiæ lugentem, « et matrem, » lacero pectore pro filia « et matrem, » lacero pectore pro filia deprecantem, quæ Ecclesiæ significat deprecantem, quæ Ecclesiæ significat suffragium. suffragium.

Hæc enim quinque, nisi defunctus Hæc enim quinque, nisi defunctus obicem ponat, et in morte remanere con- obicem ponat, et in morte remanere con- tendat, cum operatione divina sufficiunt tendat, cum operatione divina sufficiunt ad mortui suscitationem. Postulatio pa- ad mortui suscitationem. Postulatio pa- tris significatur, Joan. Iv, 49, ubi pater tris significatur, Joan. Iv, 49, ubi pater dicit Domine, descende prius quam mo- dicit Domine, descende prius quam mo- riatur filius meus. Hoc verbum semper riatur filius meus. Hoc verbum semper esse debet in ore Prælati orantis pro esse debet in ore Prælati orantis pro subditis. Suffragium matris significatur, subditis. Suffragium matris significatur, Luc. VII, Luc. VII, 12 Hæc vidua erat: et turba 12 Hæc vidua erat: et turba civitatis multa cum illa. Ecclesiæ enim civitatis multa cum illa. Ecclesiæ enim suffragia multos impetrant suscitari. Hinc suffragia multos impetrant suscitari. Hinc est quod Aaron Prælatus pro populo ro- est quod Aaron Prælatus pro populo ro- gans, invenisse legitur quæ ad vitam est gans, invenisse legitur quæ ad vitam est via . Similiter mater pueri impetrasse via . Similiter mater pueri impetrasse legitur suscitationem filii . Testes etiam legitur suscitationem filii . Testes etiam idonei sunt divinæ operationis in sacra- idonei sunt divinæ operationis in sacra- mentis, minister perfectæ potestatis, do- mentis, minister perfectæ potestatis, do- ctor limpidæ veritatis, et operator gra- ctor limpidæ veritatis, et operator gra- tiosæ virtutis: per quos excluditur schis- tiosæ virtutis: per quos excluditur schis- maticus potestatem Ecclesiasticam scin- maticus potestatem Ecclesiasticam scin- dens, hæreticus veritati fidei contradi- dens, hæreticus veritati fidei contradi- cens, profanus et immundus virtuti se cens, profanus et immundus virtuti se opponens. opponens.

His igitur de causis hos assumpsit. His igitur de causis hos assumpsit. Sequitur: Sequitur:

« Flebant autem omnes, et plange- « Flebant autem omnes, et plange- bant illam. At ille dixit: Nolite flere : bant illam. At ille dixit: Nolite flere : non est mortua puella, sed dormit. non est mortua puella, sed dormit. Et deridebant eum, scientes quod Et deridebant eum, scientes quod mortua esset. » mortua esset. »

2 IV Reg. IV, 27. 2 IV Reg. IV, 27.

53 53

IN EVANG. LUCÆ, VIII-52, 53. IN EVANG. LUCÆ, VIII-52, 53.

Hic ponuntur ea quæ faciunt ad mœ- Hic ponuntur ea quæ faciunt ad mœ- rentium consolationem, et irridentium rentium consolationem, et irridentium confutationem. confutationem.

Dicuntur ergo hic duo. Primo quidem Dicuntur ergo hic duo. Primo quidem morentium consolatio. Secundo, irri- morentium consolatio. Secundo, irri- dentium confutatio. dentium confutatio.

In primo horum tria dicuntur. Primo In primo horum tria dicuntur. Primo enim morentium luctus exprimitur. Se- enim morentium luctus exprimitur. Se- cundo, consolatio lugentibus adhibetur. cundo, consolatio lugentibus adhibetur. Tertio, ratio consolationis subjungitur. Tertio, ratio consolationis subjungitur.

De primo dicit : « Flebant autem, » De primo dicit : « Flebant autem, » lacrymis, " omnes, » propter affectum lacrymis, " omnes, » propter affectum patris, qui in mansuetudine omnibus patris, qui in mansuetudine omnibus profuit, et præfuit : et ideo patris tanti profuit, et præfuit : et ideo patris tanti dolorem quilibet tamquam proprium de- dolorem quilibet tamquam proprium de- flevit. flevit.

« Et plangebant illam, » « Et plangebant illam, »

Lugentes quod intempestive defun- Lugentes quod intempestive defun- cta sit adhuc vernans flore juventutis. cta sit adhuc vernans flore juventutis. Isa. xxxvIII, 12: Præcisa est velut a te. Isa. xxxvIII, 12: Præcisa est velut a te. xente vita mea, dum adhuc ordirer, suc- xente vita mea, dum adhuc ordirer, suc- cidit me cum adhuc vita multis diebus cidit me cum adhuc vita multis diebus videretur esse texenda. Eccli. XXII, 10: videretur esse texenda. Eccli. XXII, 10: Supra mortuum plora, defecit enim lux Supra mortuum plora, defecit enim lux ejus. ejus.

Fletus igitur pertinet ad lacrymarum Fletus igitur pertinet ad lacrymarum fusionem. Psal. cxvII, 136: Exitus fusionem. Psal. cxvII, 136: Exitus aquarum deduxerunt oculi mei. Jerem. aquarum deduxerunt oculi mei. Jerem. IX, 1 Quis dabit capiti meo aquam, et IX, 1 Quis dabit capiti meo aquam, et oculis meis fontem lacrymarum? et plo- oculis meis fontem lacrymarum? et plo- rabo die ac nocte ? Multum enim plo- rabo die ac nocte ? Multum enim plo- randum est, ut defunctus revocetur ad randum est, ut defunctus revocetur ad vitam. Planctus autem refertur ad lugu- vitam. Planctus autem refertur ad lugu- bre carmen. Unde, Matth. ix, 25, dici- bre carmen. Unde, Matth. ix, 25, dici- tur quod ejecit de domo tibicines. Con- tur quod ejecit de domo tibicines. Con- suetudo enim erat Judæis in exsequiis suetudo enim erat Judæis in exsequiis defunctorum et planctu, multas facere defunctorum et planctu, multas facere impensasita quod, sicut tradit Jose- impensasita quod, sicut tradit Jose- phus, multi propter expensas defuncto- phus, multi propter expensas defuncto- rum suorum depauperati sunt. Tibicines rum suorum depauperati sunt. Tibicines ergo carmen lugubre præcinuerunt, aliis ergo carmen lugubre præcinuerunt, aliis succinentibus idem carmen. Et hoc vo- succinentibus idem carmen. Et hoc vo- catur planctus defuncti. Jerem. ix, 17 et catur planctus defuncti. Jerem. ix, 17 et 18 18

Vocate lamentatrices, et veniant : Vocate lamentatrices, et veniant : et ad eas que sapientes sunt mittite, et et ad eas que sapientes sunt mittite, et properent festinent, et assumant super properent festinent, et assumant super nos lamentum. Jerem. vi 26: Luctum nos lamentum. Jerem. vi 26: Luctum

XXII XXII

593 593

unigeniti fac tibi planctum amarum. unigeniti fac tibi planctum amarum. Genes. L, 11 Planctus magnus est iste Genes. L, 11 Planctus magnus est iste Ægyptiis. Ægyptiis.

« At ille dixit. » « At ille dixit. »

Ecce plangentium consolatio. Ecce plangentium consolatio.

« Nolite flere, » inconsolabiliter flen- « Nolite flere, » inconsolabiliter flen- tes, tamquam de resurrectione spem non tes, tamquam de resurrectione spem non habentes. I ad Thessal. iv, 13: Nolumus habentes. I ad Thessal. iv, 13: Nolumus vos ignorare, fratres, de dormientibus, vos ignorare, fratres, de dormientibus, ut non contristemini sicut et cæteri qui ut non contristemini sicut et cæteri qui spem non habent. Jerem. xxxI, 16: Hæc spem non habent. Jerem. xxxI, 16: Hæc dicit Dominus Quiescat vox tua a plo- dicit Dominus Quiescat vox tua a plo- ratu, et oculi tui a lacrymis : quia est ratu, et oculi tui a lacrymis : quia est merces operi tuo, ait Dominus. merces operi tuo, ait Dominus.

Subjungit autem causam, dicens: Subjungit autem causam, dicens:

« Non est mortua puella, sed dor- « Non est mortua puella, sed dor- mit. » mit. »

Hujus autem litteræ est triplex expo- Hujus autem litteræ est triplex expo- sitio a Patribus tradita. sitio a Patribus tradita.

Una quidem, quia pater tantus filiam- Una quidem, quia pater tantus filiam- familias (quæ adhuc in cura patris erat) familias (quæ adhuc in cura patris erat) secundum legem Domini erudierat. Et secundum legem Domini erudierat. Et ideo mundo defuncta et in sinu Abrahæ ideo mundo defuncta et in sinu Abrahæ recepta, spe felici redemptionem com- recepta, spe felici redemptionem com- munem exspectans vivebat: et hæc ho- munem exspectans vivebat: et hæc ho- minibus mortua, Deo vivebat, et somno minibus mortua, Deo vivebat, et somno beatorum patrum quiescebat. Daniel. beatorum patrum quiescebat. Daniel. XIII, 3 Parentes illius, cum essent justi, XIII, 3 Parentes illius, cum essent justi, erudierunt filiam suam secundum le- erudierunt filiam suam secundum le- gem Moysi. De somno tali dicitur, Job, gem Moysi. De somno tali dicitur, Job, 11, 13 Nunc enim dormiens silerem, et 11, 13 Nunc enim dormiens silerem, et somno meo requiescerem. somno meo requiescerem.

Alia expositio est, quia defunctus sæ- Alia expositio est, quia defunctus sæ- culo, ut dicit Ambrosius, Deo vivit. Et culo, ut dicit Ambrosius, Deo vivit. Et qui hominibus qui suscitare non pos- qui hominibus qui suscitare non pos- sunt, mortuus est, Deo dormit qui susci- sunt, mortuus est, Deo dormit qui susci- tare potest. Joan. xi, 11: Lazarus ami- tare potest. Joan. xi, 11: Lazarus ami- cus noster dormit: sed vado ut a som- cus noster dormit: sed vado ut a som- no excitem eum. Ad Hebr. xi, 19: Et a no excitem eum. Ad Hebr. xi, 19: Et a mortuis suscitare potens est Deus. mortuis suscitare potens est Deus.

Tertia expositio, quia quidam moriun- Tertia expositio, quia quidam moriun- tur, finalem sententiam excipiendo, de tur, finalem sententiam excipiendo, de quibus dicitur in Psalmo CIн, 9: Ter- quibus dicitur in Psalmo CIн, 9: Ter- minum posuisti, quem non transgre- minum posuisti, quem non transgre- dientur. Job, xXIV, 5: Constituisti termi- dientur. Job, xXIV, 5: Constituisti termi-

38 38

594 594

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nos ejus, qui præteriri non poterunt. Et nos ejus, qui præteriri non poterunt. Et illi mortui esse dicuntur. Alii autem de- illi mortui esse dicuntur. Alii autem de- funguntur, non finalem sententiam acci- funguntur, non finalem sententiam acci- piendo, sed potius vita funguntur, ut mi- piendo, sed potius vita funguntur, ut mi- racula ad gloriam Dei fiant in ipsis : et racula ad gloriam Dei fiant in ipsis : et illorum mors temporalis casus est, sicut illorum mors temporalis casus est, sicut somnus temporalis clausio et casus est somnus temporalis clausio et casus est sensibilis vitæ. Joan. 1x, 3: Neque hic sensibilis vitæ. Joan. 1x, 3: Neque hic peccavit, neque parentes ejus, sed ut peccavit, neque parentes ejus, sed ut manifestentur opera Dei in illo. Et sic manifestentur opera Dei in illo. Et sic fuit mortua puella. Mors enim illi domi- fuit mortua puella. Mors enim illi domi- nari diu non potuit, cui fons vitæ appro- nari diu non potuit, cui fons vitæ appro- pinquavit. Et ista est probabilior exposi- pinquavit. Et ista est probabilior exposi- tio. Per hujusmodi enim signa, ut dicit tio. Per hujusmodi enim signa, ut dicit Chrysostomus, se esse Dominum proba- Chrysostomus, se esse Dominum proba- vit, et communem adstruxit resurrectio- vit, et communem adstruxit resurrectio-

nem. nem.

« Et deridebant eum, etc. » « Et deridebant eum, etc. »

Hic ponitur irridentium confutatio. Hic ponitur irridentium confutatio. Derisio autem hæc dispensatoria est : Derisio autem hæc dispensatoria est : quia licet riserint ex infidelitate potentiæ quia licet riserint ex infidelitate potentiæ a morte suscitare valentis, tamen opera- a morte suscitare valentis, tamen opera- tur ad manifestationem mortis, et per tur ad manifestationem mortis, et per consequens ad magnitudinem miraculi, consequens ad magnitudinem miraculi, et ad gloriam ejus qui vere mortuam et ad gloriam ejus qui vere mortuam puellam suscitare potuit. Peccabant ta- puellam suscitare potuit. Peccabant ta- men deridentes Dominum, cujus verbis men deridentes Dominum, cujus verbis simpliciter credere debuerant. Job, x11, simpliciter credere debuerant. Job, x11, 4 et 5 Deridetur justi simplicitas. 4 et 5 Deridetur justi simplicitas. Lampas contempta apud cogitationes di- Lampas contempta apud cogitationes di- vitum,parata ad tempus statutum. Luxit vitum,parata ad tempus statutum. Luxit enim in vita resurrectionis. Job, xxx, 1 enim in vita resurrectionis. Job, xxx, 1 et 2: Nunc derident me juniores tempore, et 2: Nunc derident me juniores tempore, quorum non dignabar patres ponere cum quorum non dignabar patres ponere cum canibus gregis mei,... et vita ipsa puta- canibus gregis mei,... et vita ipsa puta- bantur indigni. De pœna autem sic Do- bantur indigni. De pœna autem sic Do- minum deridentium, dicitur, Proverb. minum deridentium, dicitur, Proverb. xix,29: Parata sunt derisoribus judicia, xix,29: Parata sunt derisoribus judicia, et mallei percutientes stultorum corpori- et mallei percutientes stultorum corpori-