33 33

31 31

35 35

494 494

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nostro. Isa. v, 1 Cantabo dilecto meo nostro. Isa. v, 1 Cantabo dilecto meo canticum patruelis mei vineæ suæ. canticum patruelis mei vineæ suæ.

« Et non saltastis, » hoc est, concentu « Et non saltastis, » hoc est, concentu et motu cordis et corporis ad cantus no- et motu cordis et corporis ad cantus no- stros non concordastis: sed discoli a no- stros non concordastis: sed discoli a no- bis fuistis. Saltus enim hic vocatur tri- bis fuistis. Saltus enim hic vocatur tri- pudium. Tripudium autem secundum pudium. Tripudium autem secundum Pythagoram vocatur ludus, quo artificia- Pythagoram vocatur ludus, quo artificia- liter decenti motu corporis et membro- liter decenti motu corporis et membro- rum, modulatio musicorum repræsenta- rum, modulatio musicorum repræsenta- tur. Unde Augustinus dicit, quod << intel- tur. Unde Augustinus dicit, quod << intel- ligitur de saltu cordium potius quam hi- ligitur de saltu cordium potius quam hi- strionicis motibus corporum. » II Reg. IV, strionicis motibus corporum. » II Reg. IV, 14 et 22, David saltabat ante arcam cum 14 et 22, David saltabat ante arcam cum deferretur, cantans in musicis, et dicens: deferretur, cantans in musicis, et dicens: Et ludam, et vilior fiam plus quam fa- Et ludam, et vilior fiam plus quam fa- ctus sum, scilicet ante Dominum qui elegit ctus sum, scilicet ante Dominum qui elegit

me. me.

« Lamentavimus vobis, » hoc est, can- « Lamentavimus vobis, » hoc est, can- tica lamentorum cecinimus, ut vos ad tica lamentorum cecinimus, ut vos ad compassionem miserorum et tristitiam compassionem miserorum et tristitiam poenitentium provocaremus. Thren. 1, 2 : poenitentium provocaremus. Thren. 1, 2 : Plorans ploravit in nocte, et lacrymæ Plorans ploravit in nocte, et lacrymæ ejus in maxillis ejus. Et ad litteram ejus in maxillis ejus. Et ad litteram Threni, hoc est, lamentationes canticum Threni, hoc est, lamentationes canticum lugubre fuerunt. lugubre fuerunt.

« Et non plorastis, » per consonantiam « Et non plorastis, » per consonantiam ut fleretis cum flentibus. Et sic semper ut fleretis cum flentibus. Et sic semper vos discoli estis: et ideo, Væ vobis. Sed vos discoli estis: et ideo, Væ vobis. Sed potius de tristitiis aliorum vobis gaudium potius de tristitiis aliorum vobis gaudium fecistis. Abdiæ, y. 10: Propter iniquita- fecistis. Abdiæ, y. 10: Propter iniquita- tem in fratrem tuum Jacob, operiet te tem in fratrem tuum Jacob, operiet te confusio, et peribis in æternum. confusio, et peribis in æternum.

<< Venit enim Joannes Baptista, ne- << Venit enim Joannes Baptista, ne- que manducans panem, neque bibens que manducans panem, neque bibens vinum, et dicitis: Dæmonium habet. vinum, et dicitis: Dæmonium habet.

Venit Filius hominis manducans, Venit Filius hominis manducans, et bibens, et dicitis: Ecce homo devo- et bibens, et dicitis: Ecce homo devo- rator, et bibens vinum, amicus publi- rator, et bibens vinum, amicus publi- canorum et peccatorum. canorum et peccatorum.

Et justificata est sapientia ab omni- Et justificata est sapientia ab omni- bus filiis suis. » bus filiis suis. »

Hic explanat assimilationem. Hic explanat assimilationem.

« Venit Joannes. » Non sequitur ordi- « Venit Joannes. » Non sequitur ordi- nem enumerationis ludorum, sed ordi- nem enumerationis ludorum, sed ordi-

nem temporis. « Venit enim Joannes » nem temporis. « Venit enim Joannes » Baptista, cujus tota vita et vox lamen- Baptista, cujus tota vita et vox lamen- tum fuit et terror: dicens, Luc. 111, 9: tum fuit et terror: dicens, Luc. 111, 9: Jam securis ad radicem arborum posita Jam securis ad radicem arborum posita

est. est.

« «

Neque manducans panem, » deside- Neque manducans panem, » deside- rabilem et delectabilem. Daniel. x, 3: rabilem et delectabilem. Daniel. x, 3: Panem desiderabilem поп comedi... Panem desiderabilem поп comedi... trium hebdomadarum diebus. Matth. III, trium hebdomadarum diebus. Matth. III, 4 Esca ejus erat locustæ, et mel silve- 4 Esca ejus erat locustæ, et mel silve-

stre. stre.

« Neque bibens vinum » in jucunditate. « Neque bibens vinum » in jucunditate. Luc. 1, 15 Vinum et siceram non bibet. Luc. 1, 15 Vinum et siceram non bibet. Et hoc fecit in signum lamentationis. Et hoc fecit in signum lamentationis. « Et dicitis, » discoli vocibus lamenti « Et dicitis, » discoli vocibus lamenti Joannis quod ore et opere deprompsit : Joannis quod ore et opere deprompsit : « Dæmonium habet. » Hoc tamen ex- « Dæmonium habet. » Hoc tamen ex- presse non leguntur dixisse, sed per cir- presse non leguntur dixisse, sed per cir- cumlocutionem. Joan. 1, 25: Quid ergo cumlocutionem. Joan. 1, 25: Quid ergo baptizas, si tu non es Christus, neque baptizas, si tu non es Christus, neque Elias, neque Propheta ? Quasi dicant : Elias, neque Propheta ? Quasi dicant : Si tu non es Christus qui est fons gra- Si tu non es Christus qui est fons gra- tiæ, neque Elias qui est figura gratiæ et tiæ, neque Elias qui est figura gratiæ et Christi, neque Propheta qui est præco Christi, neque Propheta qui est præco gratiæ: ut quid ergo de purificatione te gratiæ: ut quid ergo de purificatione te intromittis, nullam in te habens virtutem intromittis, nullam in te habens virtutem purificationis? Et hoc dicebant in con- purificationis? Et hoc dicebant in con- spectu populi Domini, volentes populum spectu populi Domini, volentes populum provocare contra Joannem, ut fatuus et provocare contra Joannem, ut fatuus et insanus reputaretur. Et sic per æquipol- insanus reputaretur. Et sic per æquipol- lens dicebant, quod Joannes dæmonium lens dicebant, quod Joannes dæmonium

haberet. haberet.

« Venit Filius hominis, » « Venit Filius hominis, »

Hoc est, Christus filius Virginis, Hoc est, Christus filius Virginis, a manducans, et bibens, » societati homi- a manducans, et bibens, » societati homi- num morem exhibens in comedendo et num morem exhibens in comedendo et bibendo. I ad Corinth. ix, 22: Omnibus bibendo. I ad Corinth. ix, 22: Omnibus omnia factus sum, ut omnes facerem omnia factus sum, ut omnes facerem salvos. salvos.

« Et dicitis » contra, irridentes: « Ecce « Et dicitis » contra, irridentes: « Ecce homo devorator. » Aviditatem sonat qui homo devorator. » Aviditatem sonat qui pro ventre insanit. « Et bibens vinum. » pro ventre insanit. « Et bibens vinum. » Amos, vi, 6 Bibentes vinum in phialis. Amos, vi, 6 Bibentes vinum in phialis. Et parum ante, . 4: Comeditis agnum Et parum ante, . 4: Comeditis agnum de grege, et vitulos de medio armenti. de grege, et vitulos de medio armenti.

Hæc autem quidam inducunt in suæ Hæc autem quidam inducunt in suæ excusationem edacitatis: volentes assi- excusationem edacitatis: volentes assi-

IN EVANG. LUCA, VII-34, 35, 36. IN EVANG. LUCA, VII-34, 35, 36.

gnare pro religione quia comedant et gnare pro religione quia comedant et bibant quæ sunt apud illos '. Et quotidie bibant quæ sunt apud illos '. Et quotidie comedunt pinguia ad magnas buccas, et comedunt pinguia ad magnas buccas, et bibunt mulsum ad magnum ventrem. Et bibunt mulsum ad magnum ventrem. Et in hoc ex sorditie habitus volunt esse re- in hoc ex sorditie habitus volunt esse re- ligiosi, de quibus dicitur, ad Philip. III, ligiosi, de quibus dicitur, ad Philip. III, 18 et 19: Multi ambulaut, quos sæpe 18 et 19: Multi ambulaut, quos sæpe dicebam vobis, nunc autem et flens dico, dicebam vobis, nunc autem et flens dico, inimicos crucis Christi: quorum finis in- inimicos crucis Christi: quorum finis in- teritus, quorum Deus venter est : et gloria teritus, quorum Deus venter est : et gloria in confusione ipsorum, qui terrena sa- in confusione ipsorum, qui terrena sa- piunt. Ad Roman. XVI, 18: Hujuscemodi piunt. Ad Roman. XVI, 18: Hujuscemodi Christo Domino nostro non serviunt, sed Christo Domino nostro non serviunt, sed suo ventri et per dulces sermones et be- suo ventri et per dulces sermones et be- nedictiones seducunt corda innocentium. nedictiones seducunt corda innocentium. Christus autem et Apostoli non sic : sed Christus autem et Apostoli non sic : sed adeo esurientes incedebant, quod opor- adeo esurientes incedebant, quod opor- tuit spicas confricare 2. Adeo raro hoc tuit spicas confricare 2. Adeo raro hoc factum est, quod non invenitur ultra tres factum est, quod non invenitur ultra tres vices factum nobis autem est quotidia- vices factum nobis autem est quotidia- num. Et si aliquando non fit, vitupera- num. Et si aliquando non fit, vitupera- mus hospitem. Excusamus etiam, quod mus hospitem. Excusamus etiam, quod hoc facimus ut simus grati hominibus, hoc facimus ut simus grati hominibus, voluptatem nostram sub pallio tali pro- voluptatem nostram sub pallio tali pro- curantes. Ad Titum, 1, 12: Cretenses curantes. Ad Titum, 1, 12: Cretenses semper mendaces, malæ bestiæ, ventres semper mendaces, malæ bestiæ, ventres pigri. Christus autem hoc non fecit. Eccle. pigri. Christus autem hoc non fecit. Eccle. x, 17 Beata terra cujus rex nobilis est, x, 17 Beata terra cujus rex nobilis est, et cujus principes vescuntur in tempore et cujus principes vescuntur in tempore suo ad reficiendum, et non ad luxuriam. suo ad reficiendum, et non ad luxuriam.

« Amicus publicanorum et peccato- « Amicus publicanorum et peccato- rum. » Non in quantum hujusmodi sunt, rum. » Non in quantum hujusmodi sunt, sed in quantum per familiaritatem tra- sed in quantum per familiaritatem tra- huntur ad pœnitentiam. Matth. 1x, 12: huntur ad pœnitentiam. Matth. 1x, 12: Non est opus valentibus medicus, sed Non est opus valentibus medicus, sed male habentibus. male habentibus.

Sic ergo terminata est pars de repre- Sic ergo terminata est pars de repre- hensione eorum qui Joannis testimonium hensione eorum qui Joannis testimonium non receperunt. non receperunt.

« Et justificata est sapientia, etc. » « Et justificata est sapientia, etc. »

495 495

usque ad finem fortiter, et disponit om- usque ad finem fortiter, et disponit om- nia suaviter. Sapientia quæ Joannem nia suaviter. Sapientia quæ Joannem misit, quæ peccatoribus benigne utitur ut misit, quæ peccatoribus benigne utitur ut convertantur, de qua clamat Apostolus, convertantur, de qua clamat Apostolus, ad Roman. x1, 33: O altitudo divitiarum ad Roman. x1, 33: O altitudo divitiarum sapientiæ et scientiæ Dei ! quam in- sapientiæ et scientiæ Dei ! quam in- comprehensibilia sunt judicia ejus, et comprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viæ ejus ! investigabiles viæ ejus !

« Justificata est, » hoc est, justa et « Justificata est, » hoc est, justa et æqua esse probata est, « ab omnibus fi- æqua esse probata est, « ab omnibus fi- liis suis, » qui forma sapientiæ in filios liis suis, » qui forma sapientiæ in filios sapientiæ formati sunt: de quibus dicitur, sapientiæ formati sunt: de quibus dicitur, Joan. 1, Joan. 1, 12 Dedit eis potestatem filios 12 Dedit eis potestatem filios Dei fieri. Eccli. 1v, 12: Sapientia filiis Dei fieri. Eccli. 1v, 12: Sapientia filiis suis vitam inspirat, et suscipit inqui- suis vitam inspirat, et suscipit inqui- rentes se, et præibit in via justitiæ. Et rentes se, et præibit in via justitiæ. Et ideo cum publicani et peccatores exqui- ideo cum publicani et peccatores exqui- rant eam, rant eam, illos suscipit, et præit ut sa- illos suscipit, et præit ut sa- pientes efficiat. pientes efficiat.

Sic ergo terminatur pars de termina- Sic ergo terminatur pars de termina- tione ejus qui promissus est in lege, et tione ejus qui promissus est in lege, et qui habet ordinare gradus Ecclesiæ. qui habet ordinare gradus Ecclesiæ.

« Rogabat autem illum quidam de « Rogabat autem illum quidam de Pharisæis ut manducaret cum illo. Pharisæis ut manducaret cum illo. Et ingressus domum Pharisæi, discu- Et ingressus domum Pharisæi, discu- buit. » buit. »

Hic incipit pars illa quæ est de osten- Hic incipit pars illa quæ est de osten- sione potestatis in spiritualibus, ut perfe- sione potestatis in spiritualibus, ut perfe- cte probetur esse caput charismatum om- cte probetur esse caput charismatum om- nium quæ fluunt in omnem universitatem nium quæ fluunt in omnem universitatem membrorum. membrorum.

Hæc autem historia in tres dividitur Hæc autem historia in tres dividitur partes: in quarum prima peccatricis ad partes: in quarum prima peccatricis ad accedendum ad Christum ostenditur op- accedendum ad Christum ostenditur op- portunitas. In secunda, notatur ejusdem portunitas. In secunda, notatur ejusdem accessus. Et in tertia, de hoc murmuran- accessus. Et in tertia, de hoc murmuran- tis repressio. tis repressio.

In primo autem tria sunt, scilicet, mo- In primo autem tria sunt, scilicet, mo-

Ecce commendatio paucorum qui Joan- dus invitationis, dignitas hospitis invitan- Ecce commendatio paucorum qui Joan- dus invitationis, dignitas hospitis invitan- nis testimonium receperunt. nis testimonium receperunt.

Dicit ergo «Et sapientia, » quæ om- Dicit ergo «Et sapientia, » quæ om- nia sapienter et cum moderamine dispo- nia sapienter et cum moderamine dispo- nit. Sapient. VIII, 1: Attingit ergo a fine nit. Sapient. VIII, 1: Attingit ergo a fine

1 Luc. x, 7. 1 Luc. x, 7.

tis, et abundantia et commodum exhibi- tis, et abundantia et commodum exhibi- tionis. tionis.

Modus autem invitationis est quod Modus autem invitationis est quod « Rogabat illum. » Sunt enim peregrini, « Rogabat illum. » Sunt enim peregrini,

2 Cf. Luc. VI, 1. 2 Cf. Luc. VI, 1.

36 36

496 496

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

maxime Dei verbum annuntiantes, vo- maxime Dei verbum annuntiantes, vo- candi, adducendi, rogandi, attrahendi, et candi, adducendi, rogandi, attrahendi, et cogendi. cogendi.

Vocandi, Luc. XIV, 16 et 17 Vocavit Vocandi, Luc. XIV, 16 et 17 Vocavit multos et misit servum suum hora cœnæ multos et misit servum suum hora cœnæ dicere invitatis ut venirent. dicere invitatis ut venirent.

Adducendi, Genes. XLII, 16: Introduc Adducendi, Genes. XLII, 16: Introduc viros domum,... quoniam mecum sunt viros domum,... quoniam mecum sunt comesturi meridie. comesturi meridie.

Adducendi, Tob. 11, 2: Vade, et adduc Adducendi, Tob. 11, 2: Vade, et adduc aliquos de tribu nostra, timentes Deum, aliquos de tribu nostra, timentes Deum, ut epulentur nobiscum. ut epulentur nobiscum.

De tractu autem per adjurationes et De tractu autem per adjurationes et violentas preces, Genes. XVIII, 3 et seq. : violentas preces, Genes. XVIII, 3 et seq. : Domine, si inveni gratiam in oculis tuis, Domine, si inveni gratiam in oculis tuis, ne transeas servum tuum: sed afferam ne transeas servum tuum: sed afferam pauxillum aquæ, et lavate pedes vestros, pauxillum aquæ, et lavate pedes vestros, et requiescite sub arbore: ponamque buc- et requiescite sub arbore: ponamque buc- cellam panis, et confortate cor vestrum: cellam panis, et confortate cor vestrum: postea transibitis. Talia enim verba tra- postea transibitis. Talia enim verba tra- hentia dicenda sunt peregrinis, ut sciatur hentia dicenda sunt peregrinis, ut sciatur quod ex corde procedat invitatio. quod ex corde procedat invitatio.

29: 29:

Sunt etiam cogendi, Luc. xxiv, Sunt etiam cogendi, Luc. xxiv, Coegerunt illum, dicentes: Mane nobis- Coegerunt illum, dicentes: Mane nobis- cum, quoniam advesperascit. Hoc autem cum, quoniam advesperascit. Hoc autem ideo faciendum est quia hospitalitas est ideo faciendum est quia hospitalitas est una de operibus misericordiæ. Et Deus una de operibus misericordiæ. Et Deus ostendit illam acceptare per hoc quod ostendit illam acceptare per hoc quod illi qui sæpe receperunt peregrinos, tan- illi qui sæpe receperunt peregrinos, tan- dem receperunt Angelos in specie pere- dem receperunt Angelos in specie pere- grinorum. Ad Hebr. x, 2: Hospitali- grinorum. Ad Hebr. x, 2: Hospitali- tatem nolite oblivisci: per hanc enim la- tatem nolite oblivisci: per hanc enim la- tuerunt quidam, Angelis hospitio recep- tuerunt quidam, Angelis hospitio recep-

tis. tis.

« Quidam de Pharisæis. >> « Quidam de Pharisæis. >>

Ecce dignitas invitantis. Particulari Ecce dignitas invitantis. Particulari enim signo segregatur iste ab aliis. Pha- enim signo segregatur iste ab aliis. Pha- risæi nomine commendatur a specie reli- risæi nomine commendatur a specie reli- gionis. Luc. xxII, 51: Hic non consen- gionis. Luc. xxII, 51: Hic non consen- serat consilio et actibus eorum: sicut nec serat consilio et actibus eorum: sicut nec Nicodemus, nec Gamaliel, et alii quam- Nicodemus, nec Gamaliel, et alii quam- plures Pharisæi. De religione autem di- plures Pharisæi. De religione autem di- citur, Act. xxvI, 5: Secundum certissi- citur, Act. xxvI, 5: Secundum certissi- mam sectam nostræ religionis, vixi Pha- mam sectam nostræ religionis, vixi Pha- risæus. risæus.

« Ut manducaret. » « Ut manducaret. »

Ecce tangitur hic præparationis exhibi- Ecce tangitur hic præparationis exhibi- tio in tribus in reparante intrinsecus in tio in tribus in reparante intrinsecus in cibo, in defendente ab impugnatione cibo, in defendente ab impugnatione aeris extrinsecus in receptione domus, in aeris extrinsecus in receptione domus, in commodo præparato lassato ex itinere in commodo præparato lassato ex itinere in stramento molli commodius in discubitu. stramento molli commodius in discubitu.

Duo autem in primo notantur: præpa- Duo autem in primo notantur: præpa- ratio ciborum, et societas, in qua etiam ratio ciborum, et societas, in qua etiam subintelligitur solemnitas. subintelligitur solemnitas.

De primo dicit: « Ut manducaret, » De primo dicit: « Ut manducaret, » ad reparationem desperditi ex fame. ad reparationem desperditi ex fame. Cantic. v. 1 Comedite, amici, et bibite, Cantic. v. 1 Comedite, amici, et bibite, charissimi. Isa. XXIII, 18: Non condentur, charissimi. Isa. XXIII, 18: Non condentur, neque reponentur mercedes ejus : quia neque reponentur mercedes ejus : quia his qui habitaverint coram Domino his qui habitaverint coram Domino (Glossa, veris pauperibus) erit negotiatio (Glossa, veris pauperibus) erit negotiatio ejus, ut manducent in saturitatem, et ejus, ut manducent in saturitatem, et vestiantur usque ad vetustatem. vestiantur usque ad vetustatem.

In domo autem illa non est invitatus In domo autem illa non est invitatus tantum ad comedendum : sed adjungitur tantum ad comedendum : sed adjungitur societas, et intelligitur solemnitas hospi- societas, et intelligitur solemnitas hospi- talitatis per hoc quod dicit : « cum illo. » talitatis per hoc quod dicit : « cum illo. » Quidam autem ad ostia dant pauperibus Quidam autem ad ostia dant pauperibus vel mittunt, et benefaciunt. Quidam intra vel mittunt, et benefaciunt. Quidam intra domos recipiunt procurandos, et melius domos recipiunt procurandos, et melius faciunt. Quidam secum in societate et so- faciunt. Quidam secum in societate et so- lemnitate et gaudio comesturos, et opti- lemnitate et gaudio comesturos, et opti- me faciunt. De primo, Nehemiæ seu me faciunt. De primo, Nehemiæ seu II Esdræ, vIII, 10: Mittite partes his qui II Esdræ, vIII, 10: Mittite partes his qui non præparaverunt sibi. De secundo, Job, non præparaverunt sibi. De secundo, Job, XXXI, 32 Foris non mansit peregrinus, XXXI, 32 Foris non mansit peregrinus, ostium meum viatori patuit. De tertio, ostium meum viatori patuit. De tertio, Genes. XLIII, 16: Mecum sunt comesturi Genes. XLIII, 16: Mecum sunt comesturi meridie. Apocal. 11, 20: Ecce sto ad os- meridie. Apocal. 11, 20: Ecce sto ad os- tium, et pulso si quis audierit vocem tium, et pulso si quis audierit vocem meam, et apuruerit mihi januam, intra bo meam, et apuruerit mihi januam, intra bo ad illum, et conabo cum illo, et ipse ad illum, et conabo cum illo, et ipse mecum. Et hæc est magna gloria. Luc. mecum. Et hæc est magna gloria. Luc. xv, 32: Epulari et gaudere oportebat. xv, 32: Epulari et gaudere oportebat.

« Et ingressus domum Pharisæi. » « Et ingressus domum Pharisæi. »

Ecce secundum opus misericordiæ in Ecce secundum opus misericordiæ in receptione intra domum quæ defendit ab receptione intra domum quæ defendit ab imbribus, et caumatibus, et universali- imbribus, et caumatibus, et universali- ter impugnantibus ex aere extrinsecus. ter impugnantibus ex aere extrinsecus. Matth. xxv, 35: Hospes eram, et collegi- Matth. xxv, 35: Hospes eram, et collegi-

37 37

IN EVANG. LUCÆ, VII-36, 37. IN EVANG. LUCÆ, VII-36, 37.

stis me. Genes. XIX, 2: Obsecro, Domini, stis me. Genes. XIX, 2: Obsecro, Domini, declinate in domum pueri vestri, et ma- declinate in domum pueri vestri, et ma- nete ibi. nete ibi.

<< Discubuit. »> << Discubuit. »>

Ecce commoditatis (quæ lassis debetur Ecce commoditatis (quæ lassis debetur in mollium substratione) præparatio. Dis- in mollium substratione) præparatio. Dis- cubitus enim est sessio a femore inferius cubitus enim est sessio a femore inferius cum appodiatione spinæ dorsi et laterum cum appodiatione spinæ dorsi et laterum ad mollia reclinatoria. Fatigabatur enim ad mollia reclinatoria. Fatigabatur enim Dominus et discipuli ex itinere et ideo Dominus et discipuli ex itinere et ideo talia emolimenta eum recreabant. Luc. talia emolimenta eum recreabant. Luc. IX, 14 Facite illos, scilicet homines, IX, 14 Facite illos, scilicet homines, discumbere per convivia. discumbere per convivia.

Sic ergo Jesu posito in discubitu, na- Sic ergo Jesu posito in discubitu, na- cta mulier opportunitatem ut posset eum cta mulier opportunitatem ut posset eum comprehendere familiariter, quia pecca- comprehendere familiariter, quia pecca- trici non expediebat immittere se turbis, trici non expediebat immittere se turbis, mota fuit ad veniendum. Cantic. 1, 11: mota fuit ad veniendum. Cantic. 1, 11: Dum esset rex in accubitu suo, nardus Dum esset rex in accubitu suo, nardus mea dedit odorem suum. Nardus natura mea dedit odorem suum. Nardus natura significat humilitatem, et calore signifi- significat humilitatem, et calore signifi- cat charitatem et hæc ambo fragrabant cat charitatem et hæc ambo fragrabant bonum in naribus Domini. bonum in naribus Domini.

Et hoc est quod sequitur: Et hoc est quod sequitur:

497 497

hæc præcipue mulier fuit, quæ multos hæc præcipue mulier fuit, quæ multos emollivit, pelliciendo, hoc est, mollitie emollivit, pelliciendo, hoc est, mollitie pellis provocando ad libidem et illicien- pellis provocando ad libidem et illicien- do. Et in hoc se Domino præsentavit, do. Et in hoc se Domino præsentavit, Proverb. VII, 10: Præparata ad capien- Proverb. VII, 10: Præparata ad capien- das animas. II Petr. 11, 14: Oculos ha- das animas. II Petr. 11, 14: Oculos ha- bentes plenos adulterii, et incessabilis bentes plenos adulterii, et incessabilis delicti. Pellicientes animas instabiles. In delicti. Pellicientes animas instabiles. In tali enim nocumento vixerat, et in hoc tali enim nocumento vixerat, et in hoc se mulierem fuisse Domino demonstra- se mulierem fuisse Domino demonstra- bat. Et ideo, Eccle. VII, 27: Sagena cor bat. Et ideo, Eccle. VII, 27: Sagena cor ejus, vincula sunt manus illius. Talibus ejus, vincula sunt manus illius. Talibus enim multos enervaverat animos viriles. enim multos enervaverat animos viriles. Et ideo remissionem petens, se nomine Et ideo remissionem petens, se nomine mulieris Domino ostendit. mulieris Domino ostendit.

Secundum autem (quod est peccati sui Secundum autem (quod est peccati sui manifestatio) est in tribus in peccati manifestatio) est in tribus in peccati nocumento, in peccati actu, et in nocumento, in peccati actu, et in pec- pec- candi consuetudine et officio. candi consuetudine et officio. Peccati nocumentum importatur per Peccati nocumentum importatur per hoc quod dicit : hoc quod dicit :

« Quæ erat in civitate, » « Quæ erat in civitate, »

Corruptio et lenocinium multis exhi- Corruptio et lenocinium multis exhi- bitum et ideo multis nocuit. Osee, VII, bitum et ideo multis nocuit. Osee, VII, 4 Non quievit civitas a commistione 4 Non quievit civitas a commistione

« Et ecce mulier, quæ erat in civita- fermenti, donec fermentaretur totum. « Et ecce mulier, quæ erat in civita- fermenti, donec fermentaretur totum. te peccatrix. » te peccatrix. »

Tanguntur autem ibi duo. Primum Tanguntur autem ibi duo. Primum quidem est peccatricis apud Dominum quidem est peccatricis apud Dominum exhibitio. Secundum autem ejusdem mu- exhibitio. Secundum autem ejusdem mu- lieris pietatis operatio. lieris pietatis operatio.

Circa exhibitionem mulieris notantur Circa exhibitionem mulieris notantur quatuor, quorum tria in littera ponun- quatuor, quorum tria in littera ponun- tur, et quartum intelligitur. Primum est tur, et quartum intelligitur. Primum est mulieris hujus ad præsentiam Domini mulieris hujus ad præsentiam Domini exhibitio. Secundum sui peccati manife- exhibitio. Secundum sui peccati manife- statio. Tertium est divinæ cognitionis statio. Tertium est divinæ cognitionis illuminatio. Quartum autem, quod sub- illuminatio. Quartum autem, quod sub- intelligitur, est adventus ipsius ad Do- intelligitur, est adventus ipsius ad Do- minum devotio. minum devotio.

De primo dicit: De primo dicit:

« Et ecce mulier. » « Et ecce mulier. »

I ad Corinth. v, 6: Modicum fermentum I ad Corinth. v, 6: Modicum fermentum totam massam corrumpit. Osee, VII, 4: totam massam corrumpit. Osee, VII, 4: Omnes adulterantes, quasi clibanus suc- Omnes adulterantes, quasi clibanus suc- census a coquente. Ista autem in civitate census a coquente. Ista autem in civitate fuit succendens clibanum sicut fomes fuit succendens clibanum sicut fomes ignis, et tria habuit succendentia: pul- ignis, et tria habuit succendentia: pul- chritudinem, ornatum (quia dives dici- chritudinem, ornatum (quia dives dici- tur fuisse), et generis nobilitatem (quia tur fuisse), et generis nobilitatem (quia legitur fuisse nobilis). Et ista tria signifi- legitur fuisse nobilis). Et ista tria signifi- cantur tribus quibus succendebatur for- cantur tribus quibus succendebatur for- nax Babylonis, Daniel. II, 46: Naphtha, nax Babylonis, Daniel. II, 46: Naphtha, et stuppa.... et malleolis. Naphtha enim et stuppa.... et malleolis. Naphtha enim est bitumen, ignis fomentum, et signifi- est bitumen, ignis fomentum, et signifi- cat pulchritudinem in qua convalescit cat pulchritudinem in qua convalescit ignis libidinis in fornace concupiscentiæ ignis libidinis in fornace concupiscentiæ carnalis. Stuppa autem ex multis colle- carnalis. Stuppa autem ex multis colle- cta, ornatus meretricii significat varie- cta, ornatus meretricii significat varie- tatem. Malleoli autem qui in fascibus tatem. Malleoli autem qui in fascibus sunt materia ignis ex sarmentis vitium, sunt materia ignis ex sarmentis vitium,

Mulier dicitur molliens herum. Et sic generis significant nobilitatem. Unde Mulier dicitur molliens herum. Et sic generis significant nobilitatem. Unde

XXII XXII

32 32

498 498

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

etiam viris nobilibus aptantur 1. Tale etiam viris nobilibus aptantur 1. Tale igitur nocumentum fuit vilis commercii igitur nocumentum fuit vilis commercii et contubernii hujus mulieris. Et hoc et contubernii hujus mulieris. Et hoc sese Domino præsentando accusans in se sese Domino præsentando accusans in se demonstravit. demonstravit.

« Peccatrix. >> « Peccatrix. >>

Actus autem peccati ostenditur per si- Actus autem peccati ostenditur per si- gnificatum nominis peccatricis. gnificatum nominis peccatricis.

Et consuetudo et officium importatur Et consuetudo et officium importatur per modum significandi. Peccatum au- per modum significandi. Peccatum au- tem mulieris proprium, ut dicit Chryso- tem mulieris proprium, ut dicit Chryso- stomus, est luxuria et fornicatio. II Ma- stomus, est luxuria et fornicatio. II Ma- chab. vi, 4 Templum luxuria et comes- chab. vi, 4 Templum luxuria et comes- sationibus gentium erat plenum, et scor- sationibus gentium erat plenum, et scor- tantium cum meretricibus. Templum, tantium cum meretricibus. Templum, hoc est, corpus quod templum esse de- hoc est, corpus quod templum esse de- bebat. Eccli. 1x, 9 et 10 : Propter spe- bebat. Eccli. 1x, 9 et 10 : Propter spe- ciem mulieris multi perierunt: et ex ciem mulieris multi perierunt: et ex hoc concupiscentia quasi ignis exarde- hoc concupiscentia quasi ignis exarde- scet. Omnis mulier quæ est fornicaria, scet. Omnis mulier quæ est fornicaria, quasi stercus in via, scilicet ab omnibus quasi stercus in via, scilicet ab omnibus prætereuntibus, conculcabitur. prætereuntibus, conculcabitur.

Consuetudo etiam importatur per mo- Consuetudo etiam importatur per mo- dum significandi: quia consueta erat dum significandi: quia consueta erat talibus. Proverb. VII, 10 et 11: Garrula talibus. Proverb. VII, 10 et 11: Garrula et vaga, quietis impatiens, nec valens in et vaga, quietis impatiens, nec valens in domo consistere pedibus suis. Ezechiel. domo consistere pedibus suis. Ezechiel. XXIII, 44: Ingrediebantur ad Oollam et XXIII, 44: Ingrediebantur ad Oollam et Oolibam, mulieres nefarias. Oolla inter- Oolibam, mulieres nefarias. Oolla inter- pretatur tabernaculi inhabitatio, Ooliba pretatur tabernaculi inhabitatio, Ooliba tabernaculi altitudo: quia tabernacu- tabernaculi altitudo: quia tabernacu- lum contubernii ejus inhabitabant mul- lum contubernii ejus inhabitabant mul- ti, et alto fastigio concupiscentiæ fixe- ti, et alto fastigio concupiscentiæ fixe- rat illud. Ezechiel. xvi, 31: Fabricasti rat illud. Ezechiel. xvi, 31: Fabricasti lupanar tuum in capite omnis viæ, et lupanar tuum in capite omnis viæ, et excelsum tuum fecisti in omni platea. excelsum tuum fecisti in omni platea. Hæc autem habuit istud illi peccato de- Hæc autem habuit istud illi peccato de- dita. Ezechiel. XVI, 25: Ad omne caput dita. Ezechiel. XVI, 25: Ad omne caput viæ ædificasti signum postitutionis tuæ, viæ ædificasti signum postitutionis tuæ, et abominabilem fecisti decorem tuum, et abominabilem fecisti decorem tuum, et divisisti pedes tuos omni transeunti, et divisisti pedes tuos omni transeunti, et multiplicasti fornicationes tuas. et multiplicasti fornicationes tuas.

Quæritur autem hic, Quare talis mu- Quæritur autem hic, Quare talis mu- lier in civitate permittebatur? Deuter. lier in civitate permittebatur? Deuter. 17: Non erit meretrix de filiabus 17: Non erit meretrix de filiabus

XXIII, XXIII,

1 Judicum, 1x, 13. 1 Judicum, 1x, 13.

Israel, nec scortator de filiis Israel. Et Israel, nec scortator de filiis Israel. Et dicendum ad hoc, quod (sicut dicit Ari- dicendum ad hoc, quod (sicut dicit Ari- stoteles in Politica) coitum difficile est stoteles in Politica) coitum difficile est puniri ab ordinatore civitatum propter puniri ab ordinatore civitatum propter nimiam ejus delectationem: quia pericu- nimiam ejus delectationem: quia pericu- lum esset sodomiæ vel mollitici. Et ideo lum esset sodomiæ vel mollitici. Et ideo talia lex quidem prohibet, sed in præ- talia lex quidem prohibet, sed in præ- senti non punit, sed tolerat, ne pejus senti non punit, sed tolerat, ne pejus fiat. Et ideo etiam in Deuteronomio pœ- fiat. Et ideo etiam in Deuteronomio pœ- na non adjungitur. Exemplum autem na non adjungitur. Exemplum autem hujus dat Augustinus, valde conveniens. hujus dat Augustinus, valde conveniens. Si quis enim palatium pulchrum ædifi- Si quis enim palatium pulchrum ædifi- cet, et in angulo ejus fœtorem cloaca cet, et in angulo ejus fœtorem cloaca sustinere nolit palatium totum fœtore sustinere nolit palatium totum fœtore implebit. Unde tolle cloacam de palatio, implebit. Unde tolle cloacam de palatio, et aula fœtore efficitur inhabitabilis. et aula fœtore efficitur inhabitabilis. Tolle meretricem de mundo, et sodomia Tolle meretricem de mundo, et sodomia totus efficietur reprobus. Sic ergo tolera- totus efficietur reprobus. Sic ergo tolera- batur, et hac de causa. Talis ergo fuit, batur, et hac de causa. Talis ergo fuit, ut dictum est, Ad Roman. v, 20: Ubi ut dictum est, Ad Roman. v, 20: Ubi abundavit delictum, superabundavit abundavit delictum, superabundavit gratia. gratia.

Et hoc est quod sequitur : Et hoc est quod sequitur :

« Ut cognovit quod accubuisset in « Ut cognovit quod accubuisset in domo Pharisæi, attulit alabastrum un- domo Pharisæi, attulit alabastrum un- guenti. » guenti. »

Hic enim ponitur divinæ cognitionis Hic enim ponitur divinæ cognitionis circa mulierem istam illuminatio. circa mulierem istam illuminatio.

Et tanguntur quatuor: illuminatio Et tanguntur quatuor: illuminatio sui, cognitio salutis Christi, accubitus sui, cognitio salutis Christi, accubitus exspectantis Domini, familiaritas conve- exspectantis Domini, familiaritas conve- nientis loci. nientis loci.

Illuminatio sui tangitur per hoc quod Illuminatio sui tangitur per hoc quod dicit « Ut, » hoc est, postquam « CO- dicit « Ut, » hoc est, postquam « CO- gnovit, » hoc est, divinæ illuminationis gnovit, » hoc est, divinæ illuminationis notitiam accepit. Psal. xvi1, 29: Deus notitiam accepit. Psal. xvi1, 29: Deus meus, illumina tenebras meas. Michææ, meus, illumina tenebras meas. Michææ, VII, 8: Cum sedero in tenebris, Dominus VII, 8: Cum sedero in tenebris, Dominus lux mea est. Hanc enim peccatricem lux mea est. Hanc enim peccatricem Christus primo luce sua irradiavit: quia Christus primo luce sua irradiavit: quia aliter ad ipsum non cucurrisset. Unde Gre- aliter ad ipsum non cucurrisset. Unde Gre- gorius: « Quia turpitudinis suæ maculas gorius: « Quia turpitudinis suæ maculas « adspexit, lavanda ad fontem misericor- « adspexit, lavanda ad fontem misericor- « diæ cucurrit. » Maculas autem suas « diæ cucurrit. » Maculas autem suas non adspiceret, nisi jam in lumine cog- non adspiceret, nisi jam in lumine cog-

IN EVANG. LUCÆ, VII-37. IN EVANG. LUCÆ, VII-37.

nitionis esset. Unde Dionysius dicit in nitionis esset. Unde Dionysius dicit in epistola ad Titum : « Primum donum epistola ad Titum : « Primum donum « quod datur homini ex respectu ad lu- « quod datur homini ex respectu ad lu- « men, cognitio sui est. » Jerem. XXXI, « men, cognitio sui est. » Jerem. XXXI, 19: Egi poenitentiam et postquam osten- 19: Egi poenitentiam et postquam osten- disti mihi, percussi femur meum. Pro- disti mihi, percussi femur meum. Pro- prietas enim hujus lucis est, quod turpia prietas enim hujus lucis est, quod turpia illustrat, et a turpibus non deturpatur. illustrat, et a turpibus non deturpatur. Joan. 1, Lux in tenebris lucet, et te- Joan. 1, Lux in tenebris lucet, et te- nebræ eam non comprehenderunt, nebræ eam non comprehenderunt,

Sic ergo luce divina respecta, « co- Sic ergo luce divina respecta, « co- gnovit, » hoc est, recognovit salutem in gnovit, » hoc est, recognovit salutem in salutis auctore. salutis auctore.

Et hoc est quod dicit : « Quod Jesus. » Et hoc est quod dicit : « Quod Jesus. » Scivit quod dixerat Habacuc, III, 18: Scivit quod dixerat Habacuc, III, 18: Ego autem in Domino gaudebo, et ex- Ego autem in Domino gaudebo, et ex- sultabo in Deo Jesu meo. Ex hoc enim sultabo in Deo Jesu meo. Ex hoc enim jam concepit spem salutis, dicens cum jam concepit spem salutis, dicens cum Manasse, in Oratione sua, ad finem: Manasse, in Oratione sua, ad finem: Indignum salvabis me secundum ma- Indignum salvabis me secundum ma- gnam misericordiam tum. Scivit pro- gnam misericordiam tum. Scivit pro- missum Domini de muliere nefaria, missum Domini de muliere nefaria, Ezechiel. xvi, 6: Dixi tibi cum esses in Ezechiel. xvi, 6: Dixi tibi cum esses in sanguine tuo Vive, hoc est, cum esses sanguine tuo Vive, hoc est, cum esses in immunditia sanguinis fornicationum in immunditia sanguinis fornicationum tuarum. Hac igitur spe concepta ex no- tuarum. Hac igitur spe concepta ex no- titia nominis Salvatoris, amplius tracta titia nominis Salvatoris, amplius tracta fuit. fuit.

Cognovit etiam « quod accubuisset, » Cognovit etiam « quod accubuisset, » quæ in via propter infamiam, nec sequi quæ in via propter infamiam, nec sequi potuisset, nec decuisset. Moram autem potuisset, nec decuisset. Moram autem facientem invenire præsumpsit, et acce- facientem invenire præsumpsit, et acce- dere. Et idcirco, Cantic. 1, 6, in persona dere. Et idcirco, Cantic. 1, 6, in persona sua Salomon dicit: Indica mihi, quem sua Salomon dicit: Indica mihi, quem diligit anima mea, ubi pascas, ubi cubes diligit anima mea, ubi pascas, ubi cubes in meridie, ne vagari incipiam. Ad litte- in meridie, ne vagari incipiam. Ad litte- ram enim ibi ad pastum suorum plus ram enim ibi ad pastum suorum plus quam suiipsius accubuerat in meridie: quam suiipsius accubuerat in meridie: quia in meridie secundum naturam et quia in meridie secundum naturam et usum temperatorum hominum tempus est usum temperatorum hominum tempus est refectionis sicut probatum est in nostris refectionis sicut probatum est in nostris Glossis super Matthæum. Unde etiam Glossis super Matthæum. Unde etiam Petrus in Actibus, 11, 13, excusat disci- Petrus in Actibus, 11, 13, excusat disci- pulos ab ebrietate: quia nondum venit pulos ab ebrietate: quia nondum venit hora edendi, cum tuuc esset hora diei hora edendi, cum tuuc esset hora diei tertia. Cantic. 1, 11: Dum esset rex in tertia. Cantic. 1, 11: Dum esset rex in accubitu suo, nardus mea dedit odorem accubitu suo, nardus mea dedit odorem

1 Cf. etiam, Marc. 11, 13 et vi, 39. 1 Cf. etiam, Marc. 11, 13 et vi, 39.

499 499

suum. Ad litteram enim de spica nardi suum. Ad litteram enim de spica nardi unguenta odorifera facere consuevit, unguenta odorifera facere consuevit, quibus Domino cum accumberet obse- quibus Domino cum accumberet obse- quium unctionis impendit. Joan. XII, 3 : quium unctionis impendit. Joan. XII, 3 : Unguentum nardi pistici, hoc est, fidelis Unguentum nardi pistici, hoc est, fidelis et purissimi. In accubitu enim, lassæ ex et purissimi. In accubitu enim, lassæ ex iniquitate animæ Christum comprehen- iniquitate animæ Christum comprehen- dere possunt quæ exsultantem ad cur- dere possunt quæ exsultantem ad cur- rendam viam suam comprehendere non rendam viam suam comprehendere non possunt. possunt.

Accubitus autem est moraliter æqua- Accubitus autem est moraliter æqua- nimis et dulcis exspectatio peccatorum nimis et dulcis exspectatio peccatorum ad pœnitentiam. Ad Roman. 11, 4 : Igno- ad pœnitentiam. Ad Roman. 11, 4 : Igno- ras quoniam benignitas Dei ad pœniten- ras quoniam benignitas Dei ad pœniten- tiam te adducit ? Isa. xxx, 18: Exspe- tiam te adducit ? Isa. xxx, 18: Exspe- ctat Dominus ut misereatur vestri et ctat Dominus ut misereatur vestri et

ideo exaltabitur parcens vobis: quia ideo exaltabitur parcens vobis: quia Deus judicii Dominus. Hoc enim judi- Deus judicii Dominus. Hoc enim judi- cium omnino jucundum est, quod judi- cium omnino jucundum est, quod judi- cavit in domo exspectare meretricem ad cavit in domo exspectare meretricem ad pœnitentiam, magis quam pasci corpo- pœnitentiam, magis quam pasci corpo- raliter a Pharisæo. Et ideo exaltata est raliter a Pharisæo. Et ideo exaltata est misericordia ejus: quia tantæ peccatrici misericordia ejus: quia tantæ peccatrici pepercit misericors et miserator et justus pepercit misericors et miserator et justus Dominus. Dominus.

Cognovit etiam quod « in domo Pha- Cognovit etiam quod « in domo Pha- risæi,» scilicet Simonis, ubi erat acces risæi,» scilicet Simonis, ubi erat acces sus familiarior et quietior et major op- sus familiarior et quietior et major op- portunitas obsequendi, quam in via pu- portunitas obsequendi, quam in via pu- blica, in qua frequentantium impediebat blica, in qua frequentantium impediebat multitudo. Luc. XIX, 9: Salus domui multitudo. Luc. XIX, 9: Salus domui huic facta est, eo quod et ipse filius sit huic facta est, eo quod et ipse filius sit Abrahæ. Domus tamen hæc spiritualiter Abrahæ. Domus tamen hæc spiritualiter significat conscientiam. Psal. XCII, 5: significat conscientiam. Psal. XCII, 5: Domum tuam decet sanctitudo, Domine. Domum tuam decet sanctitudo, Domine. Et ideo peccatum in ipsa domo punien- Et ideo peccatum in ipsa domo punien- dum. Vagam enim, et quietis impatien- dum. Vagam enim, et quietis impatien- tem, et in plateis se exhibentem, ad cu- tem, et in plateis se exhibentem, ad cu- stodiam domus coerceri conveniebat: ut stodiam domus coerceri conveniebat: ut secreta domus custodiret, quæ multis in secreta domus custodiret, quæ multis in plateis fuerat causa ruinæ. Unde de forti plateis fuerat causa ruinæ. Unde de forti muliere legitur, Proverb. xxxi, 27 : Con- muliere legitur, Proverb. xxxi, 27 : Con- sideravit semitas domus suæ, et panem sideravit semitas domus suæ, et panem otiosa non comedit. otiosa non comedit.

Quædam Glossæ allegorice exponentes Quædam Glossæ allegorice exponentes dicunt, quod domus Simonis est Syna- dicunt, quod domus Simonis est Syna- goga vel sacra Scriptura. Peccatrix au- goga vel sacra Scriptura. Peccatrix au-

500 500

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tem Gentilitas quæ fornicata est cum tem Gentilitas quæ fornicata est cum idolis. Sed hoc facile est prosequi. Et idolis. Sed hoc facile est prosequi. Et ideo nos litterali simul et morali inten- ideo nos litterali simul et morali inten- dimus expositioni. Id autem quod supra dimus expositioni. Id autem quod supra est, intelligi ex his dicimus, quod omni- est, intelligi ex his dicimus, quod omni- bus prædictis tracta venit ad Dominum. bus prædictis tracta venit ad Dominum. Et (sicut dicit Gregorius) non jussa ve- Et (sicut dicit Gregorius) non jussa ve- nit tracta tamen vinculis charitatis nit tracta tamen vinculis charitatis Christi, et odore gratiæ ipsius, et spe Christi, et odore gratiæ ipsius, et spe salutis. Et ideo funiculus quo trahebatur, salutis. Et ideo funiculus quo trahebatur, quasi tribus restibus complexus fuit: quasi tribus restibus complexus fuit: cognitione fidei, spe salutis, et amore cognitione fidei, spe salutis, et amore eam ex bonitate sua exspectantis. Eccle. eam ex bonitate sua exspectantis. Eccle. IV, 12 Funiculus triplex difficile rum- IV, 12 Funiculus triplex difficile rum- pitur. Dum cognitio illuminat ad verita- pitur. Dum cognitio illuminat ad verita- tem, spes trahit ad veniam, charitas au- tem, spes trahit ad veniam, charitas au- tem ad misericordis Dei accendit amo- tem ad misericordis Dei accendit amo- rem. Osee, XI, 4: In funiculis Adam rem. Osee, XI, 4: In funiculis Adam traham eos, in vinculis charitatis. Sic traham eos, in vinculis charitatis. Sic enim Adam tractus est et omnes alii enim Adam tractus est et omnes alii peccatores. Odor igitur talis misericor- peccatores. Odor igitur talis misericor- diæ exhibitæ omnibus peccatoribus, et diæ exhibitæ omnibus peccatoribus, et nulli denegatæ traxit eam. Cantic. 1, 3: nulli denegatæ traxit eam. Cantic. 1, 3: Trahe me post te curremus in odorem Trahe me post te curremus in odorem unguentorum tuorum. unguentorum tuorum.

Sic ergo tracta venit. Sic ergo tracta venit.

Officium autem devotionis statim ex- Officium autem devotionis statim ex- hibuit. hibuit.

Hoc autem officium exhibitura duo Hoc autem officium exhibitura duo fecit. Primo enim se idonee (ne inde- fecit. Primo enim se idonee (ne inde- center rejiceretur) præparavit. Deinde center rejiceretur) præparavit. Deinde officiosa omnem obsequi devotionem im- officiosa omnem obsequi devotionem im- pendit. pendit.

Præparavit autem se in quinque. Im- Præparavit autem se in quinque. Im- pensas enim obsequii pretiosas et oppor- pensas enim obsequii pretiosas et oppor- tunas secum attulit. Per rectitudinem tunas secum attulit. Per rectitudinem erecta et parata stetit. Ex verecundia re- erecta et parata stetit. Ex verecundia re- tro se retraxit, et se ad sequendum Do- tro se retraxit, et se ad sequendum Do- minum aptavit. Quantum licuit, se Do- minum aptavit. Quantum licuit, se Do- mino conjunxit. Locum sibi congruum mino conjunxit. Locum sibi congruum quæsivit. quæsivit.

Primum horum notatur in hoc quod Primum horum notatur in hoc quod

dicit: dicit:

« Attulit alabastrum unguenti. »> « Attulit alabastrum unguenti. »>

In In quo tria notantur sapientia fe- quo tria notantur sapientia fe- rentis, vas liquoris, et usus unctionis. rentis, vas liquoris, et usus unctionis. Sapientia enim ferentis mulieris in Sapientia enim ferentis mulieris in

hoc notatur, quod cum esset indigna, hoc notatur, quod cum esset indigna, vacuis manibus non apparebat in con- vacuis manibus non apparebat in con- spectu Domini: attendens quod scriptum spectu Domini: attendens quod scriptum est, Exod. XXIII, 15: Non apparebis in est, Exod. XXIII, 15: Non apparebis in conspectu meo vacuus. Et cum esset vul- conspectu meo vacuus. Et cum esset vul- neribus plena, impensas attulit unctio- neribus plena, impensas attulit unctio- nis. Et cum esset foetida, aromata tulit nis. Et cum esset foetida, aromata tulit quæ fætorem restringerent. Cogitavit quæ fætorem restringerent. Cogitavit enim secum illud Michææ, vi, 6: Quid enim secum illud Michææ, vi, 6: Quid dignum offeram Domino ? Psal. xxvIII, dignum offeram Domino ? Psal. xxvIII, 1 Afferte Domino, filii Dei. Psal. L, 1 Afferte Domino, filii Dei. Psal. L, 19 Sacrificium Deo spiritus contribu- 19 Sacrificium Deo spiritus contribu- latus cor contritum et humiliatum, latus cor contritum et humiliatum, Deus, non despicies. Deus, non despicies.

Attulit autem alabastrum. Ad litteram Attulit autem alabastrum. Ad litteram alabastrum hic vocatur vas alabastri- alabastrum hic vocatur vas alabastri- num, hoc est, de alabastrino marmore num, hoc est, de alabastrino marmore factum. Est autem firmum et perspicuum. factum. Est autem firmum et perspicuum. Et quia pretiosa unguenta spirando eva- Et quia pretiosa unguenta spirando eva- nescunt, ideo frigiditate illius marmo- nescunt, ideo frigiditate illius marmo- ris restringuntur et conservantur: sicut ris restringuntur et conservantur: sicut ab auctoribus medicinæ camphora præ- ab auctoribus medicinæ camphora præ- cipitur in psillio vel semine lini conser- cipitur in psillio vel semine lini conser- vari propter eamdem causam. Significat vari propter eamdem causam. Significat autem cor jam illuminatum, propter per- autem cor jam illuminatum, propter per- spicuitatem, et luminis divini suscepti- spicuitatem, et luminis divini suscepti- bile et solidum, propter lapidis natu- bile et solidum, propter lapidis natu- ram, et infrigidatum ab æstu libidinis, ram, et infrigidatum ab æstu libidinis, et conservationem Spiritus sancti unctio- et conservationem Spiritus sancti unctio- nis. nis.

De illuminatione autem et susceptione De illuminatione autem et susceptione luminis cordis dicitur, II ad Corinth. iv, luminis cordis dicitur, II ad Corinth. iv, 6 Deus qui dixit de tenebris lumen 6 Deus qui dixit de tenebris lumen splendescere, ipse illuxit in cordibus splendescere, ipse illuxit in cordibus nostris ad illuminationem scientiæ cla- nostris ad illuminationem scientiæ cla- ritatis Dei. ritatis Dei.

De soliditate autem dicitur, Exod. De soliditate autem dicitur, Exod. XXXIV, 1, quod scripsit legem in lapidi- XXXIV, 1, quod scripsit legem in lapidi- bus, hoc est, in cordibus solidissimis, et bus, hoc est, in cordibus solidissimis, et tenaci memoria legem tenentibus. tenaci memoria legem tenentibus.

De frigiditate autem quæ est castitas, De frigiditate autem quæ est castitas, dicitur, Cantic. II, 2 : Sicut lilium inter dicitur, Cantic. II, 2 : Sicut lilium inter spinas, sic amica mea inter filias. Quia spinas, sic amica mea inter filias. Quia lilium candore castitatem prætendit, lilium candore castitatem prætendit, spina vero puncturam tentationibus li- spina vero puncturam tentationibus li- bidinum. Tale igitur est cor. Unde, Can- bidinum. Tale igitur est cor. Unde, Can- tic. VII, 2 Venter tuus sicut acervus tic. VII, 2 Venter tuus sicut acervus tritici, vallatus liliis. Acervus enim tri- tritici, vallatus liliis. Acervus enim tri- tici est acervus sacri eloquii. Vallatio tici est acervus sacri eloquii. Vallatio

38 38

IN EVANG. LUCÆ, VII-37, 38. IN EVANG. LUCÆ, VII-37, 38.

501 501

autem liliorum est undique defendens batur pedes ejus, et unguento unge- autem liliorum est undique defendens batur pedes ejus, et unguento unge- castitatis munitio. castitatis munitio. bat. » bat. »

Unguenti autem usus est lenitio, im- Unguenti autem usus est lenitio, im- pinguatio, et odoris diffusio. Lenit enim, pinguatio, et odoris diffusio. Lenit enim, impinguat, et odores diffundit. Signifi- impinguat, et odores diffundit. Signifi- cat autem compunctionem quæ lenit do- cat autem compunctionem quæ lenit do- lorem peccatorum. lorem peccatorum.

De lenitione, Eccli. xxxvIII, 7 : Un- De lenitione, Eccli. xxxvIII, 7 : Un- guentarius faciet pigmenta suavitatis, et guentarius faciet pigmenta suavitatis, et unctiones conficiet sanitatis. unctiones conficiet sanitatis.

: :

De impinguatione devotionis, Psal. De impinguatione devotionis, Psal. LXII, 6 Sicut adipe et pinguedine re- LXII, 6 Sicut adipe et pinguedine re- pleatur anima mea. Lenit ergo vulne- pleatur anima mea. Lenit ergo vulne- rum dolorem in conscientia, et impin- rum dolorem in conscientia, et impin- guat sancta devotione. Eccli. xxxvIII, guat sancta devotione. Eccli. xxxvIII, 11 Impingua oblationem, et da locum 11 Impingua oblationem, et da locum medico. medico.

De odoris autem, hoc est, de virtutum De odoris autem, hoc est, de virtutum fragrantia, ex quibus unguentum illud fragrantia, ex quibus unguentum illud conficitur, dicitur, Job, XLI, 22: Fer- conficitur, dicitur, Job, XLI, 22: Fer- vescere faciet quasi ollam profundum vescere faciet quasi ollam profundum mare, et ponet quasi cum unguenta bul- mare, et ponet quasi cum unguenta bul- liunt. Profundum maris est profundi liunt. Profundum maris est profundi cordis amaritudines. Hoc fervet in ca- cordis amaritudines. Hoc fervet in ca- lore doloris et devotionis et charitatis, lore doloris et devotionis et charitatis, et spirat odorem virtutum : sicut quan- et spirat odorem virtutum : sicut quan- do bulliunt unguenta, spirantia diversa do bulliunt unguenta, spirantia diversa virtutum odoramenta. Cantic. IV, 10: virtutum odoramenta. Cantic. IV, 10: Odor unguentorum tuorum super omnia Odor unguentorum tuorum super omnia

aromata. aromata.

Dicunt autem quidam, quod hæc mu- Dicunt autem quidam, quod hæc mu- lier unguentum illud sibi ob decorem lier unguentum illud sibi ob decorem paraverat. Et hoc non est probabile : paraverat. Et hoc non est probabile : quia unguenta mulierum talium sunt, quia unguenta mulierum talium sunt, aut ad restrictionem fœtoris, maxime in aut ad restrictionem fœtoris, maxime in inguine, aut sub mammillis: aut sunt inguine, aut sub mammillis: aut sunt ad incitamenta libidinis, quæ duo non ad incitamenta libidinis, quæ duo non fuissent competentia. Sed probabile est, fuissent competentia. Sed probabile est, quod hoc Domino fecit fieri ad lassitu- quod hoc Domino fecit fieri ad lassitu- dinis abstersionem. Et ideo etiam unxit dinis abstersionem. Et ideo etiam unxit sibi pedes qui in via fuerant lassati. sibi pedes qui in via fuerant lassati. Sequitur: Sequitur:

« Et stans retro secus pedes ejus, « Et stans retro secus pedes ejus, lacrymis coepit rigare pedes ejus, et lacrymis coepit rigare pedes ejus, et capillis capitis sui tergebat, et oscula- capillis capitis sui tergebat, et oscula-

1 Genes. XVIII, 10. 1 Genes. XVIII, 10.

Ista est secunda præparatio ipsius: in Ista est secunda præparatio ipsius: in quo notatur, quod per rectitudinem quo notatur, quod per rectitudinem erecta et parata stetit. erecta et parata stetit.

« Stans » enim paratus est obsequi : « Stans » enim paratus est obsequi : et significat, quod qui obsequi debeat et significat, quod qui obsequi debeat Domino, rectitudini debet se coaptare. Domino, rectitudini debet se coaptare. Eccli. II, 1 Accedens ad servitutem Eccli. II, 1 Accedens ad servitutem Dei, sta in justitia et timore, et præpa. Dei, sta in justitia et timore, et præpa. ra animam tuam ad tentationem. Eze- ra animam tuam ad tentationem. Eze- chiel. 11, 1: Fili hominis, sta super pe- chiel. 11, 1: Fili hominis, sta super pe- des tuos. III Reg. xvII, 1: Vivit Domi- des tuos. III Reg. xvII, 1: Vivit Domi- nus Deus Israel, in cujus conspectu sto. nus Deus Israel, in cujus conspectu sto. Sequitur: Sequitur:

<< Retro. » << Retro. »

Et in hoc duo notantur: unum, quod Et in hoc duo notantur: unum, quod ex verecundia se retrorsum retraxit : ex verecundia se retrorsum retraxit : aliud autem, quod se directe post Domi- aliud autem, quod se directe post Domi- num in via ad sequendum eum aptavit. num in via ad sequendum eum aptavit.

De primo dicit, Jerem. xxxi, 19: Con- De primo dicit, Jerem. xxxi, 19: Con- fusus sum, et erubui, quoniam sustinui fusus sum, et erubui, quoniam sustinui opprobrium adolescentiæ meæ. Oppro- opprobrium adolescentiæ meæ. Oppro- brium adolescentiæ maxime sunt pecca- brium adolescentiæ maxime sunt pecca- ta libidinis. Eccli. xxvi, 19: Gratia su- ta libidinis. Eccli. xxvi, 19: Gratia su- per gratiam mulier sancta et pudorata. per gratiam mulier sancta et pudorata. Et illa trahit semper retrorsum. Unde Et illa trahit semper retrorsum. Unde etiam venientibus Angelis ad Abraham, etiam venientibus Angelis ad Abraham, sancta mulier Sara retraxit se post osti- sancta mulier Sara retraxit se post osti- um tabernaculi '. um tabernaculi '.

Adaptavit etiam se ad sequendum in Adaptavit etiam se ad sequendum in via Domini. Unde cum Petrus præire via Domini. Unde cum Petrus præire niteretur, non sapiens quæ Dei sunt, di- niteretur, non sapiens quæ Dei sunt, di- xit ei Dominus Vade retro, Satana 2. xit ei Dominus Vade retro, Satana 2. Quasi diceret Retro te retrahas, ad se- Quasi diceret Retro te retrahas, ad se- quendum ea quæ meæ sunt voluntatis. quendum ea quæ meæ sunt voluntatis. Eccli. xx, 38: Gloria magna est sequi Eccli. xx, 38: Gloria magna est sequi Dominum. Econtra, Isa. LIX, 13: Aversi Dominum. Econtra, Isa. LIX, 13: Aversi sumus ne iremus post tergum Dei nostri. sumus ne iremus post tergum Dei nostri. Sequitur: Sequitur:

<< Secus. » << Secus. »

Notat in hoc quod ipsi Domino, vere- Notat in hoc quod ipsi Domino, vere-

2 Matth. XVI, 23. 2 Matth. XVI, 23.

502 502

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

cunde quantum potuit, se conjunxit et cunde quantum potuit, se conjunxit et appropinquavit. Psal. xxx, 6: Acce- appropinquavit. Psal. xxx, 6: Acce- dite ad eum, et illuminamini. Scivit dite ad eum, et illuminamini. Scivit enim quod etiam tactus fimbriæ ipsius enim quod etiam tactus fimbriæ ipsius sanaret. Et ideo tactu pedum Christi sanaret. Et ideo tactu pedum Christi virtutem dæmonis expellere a se niteba- virtutem dæmonis expellere a se niteba- tur sciens illud Apostoli, II ad Corinth. tur sciens illud Apostoli, II ad Corinth. V1, 15 Quæ conventio Christi ad Be- V1, 15 Quæ conventio Christi ad Be- lial? Et ideo quantum valuit, accessit lial? Et ideo quantum valuit, accessit non minus affectu per consensum, quam non minus affectu per consensum, quam corpore per tactum. Genes. xxvII, 21: corpore per tactum. Genes. xxvII, 21: Accede huc, ut tangam te, fili mi, Accede huc, ut tangam te, fili mi,

Locum autem competentem sibi ele- Locum autem competentem sibi ele- git, qui est humilitatis et supplicationis, git, qui est humilitatis et supplicationis, hoc est, hoc est,

<< Pedes ejus. » << Pedes ejus. »

Iste enim locus non est despectabilis: Iste enim locus non est despectabilis: quia et ibi exit diabolus, et indoctus sa- quia et ibi exit diabolus, et indoctus sa- lutari imbuitur disciplina, et supplex lutari imbuitur disciplina, et supplex adorando invenit suffragia. adorando invenit suffragia.

De primo horum trium dicitur, Ha- De primo horum trium dicitur, Ha- bacuc, 111, 5 Egredietur diabolus ante bacuc, 111, 5 Egredietur diabolus ante pedes ejus. pedes ejus.

De secundo, Deuter. xxxIII, 3: Qui De secundo, Deuter. xxxIII, 3: Qui appropinquant pedibus ejus, accipient appropinquant pedibus ejus, accipient

de doctrina illius. de doctrina illius.

De tertio autem in Psalmo cXXXI, 7: De tertio autem in Psalmo cXXXI, 7: Adorabimus in loco ubi steterunt pedes Adorabimus in loco ubi steterunt pedes ejus. ejus.

Pedes autem Domini quibus omnia Pedes autem Domini quibus omnia opera sua, et maxime corda hominum opera sua, et maxime corda hominum perambulat, duo sunt: misericordia sci- perambulat, duo sunt: misericordia sci- licet, pes mollis : et veritas sive justi- licet, pes mollis : et veritas sive justi- tia, pes durus et gravis. Psal. xxiv, 10: tia, pes durus et gravis. Psal. xxiv, 10: Universæ viæ Domini, misericordia et Universæ viæ Domini, misericordia et veritas, requirentibus testamentum ejus veritas, requirentibus testamentum ejus et testimonia ejus. et testimonia ejus.

Pes autem, ut dicunt Physici, ex Pes autem, ut dicunt Physici, ex quinque componitur ordinibus ossium. quinque componitur ordinibus ossium. Sed in pectine pedis isti ordines habent Sed in pectine pedis isti ordines habent juncturas strictas, et in digitis habent juncturas strictas, et in digitis habent juncturas laxas. Misericordiæ pes quin- juncturas laxas. Misericordiæ pes quin- que habet compositionis suæ ordines, que habet compositionis suæ ordines, quia est misericordia dulciter peccatorem quia est misericordia dulciter peccatorem suscipiens, est misericordia multum de- suscipiens, est misericordia multum de-

1 Cf. Matth. 1x, 21, et Luc. VIII, 44. 1 Cf. Matth. 1x, 21, et Luc. VIII, 44.

biti relaxans, est misericordia ad pœni- biti relaxans, est misericordia ad pœni- tentiam exspectans, est misericordia in tentiam exspectans, est misericordia in satisfaciendo adjuvans, et est misericor- satisfaciendo adjuvans, et est misericor- dia tandem in toto a peccato liberans: dia tandem in toto a peccato liberans: et iste est pes unus tota devotione com- et iste est pes unus tota devotione com- plectendus. plectendus.

De suscipiente quidem misericordia De suscipiente quidem misericordia habetur, Luc. xv, 20, ubi pater in am- habetur, Luc. xv, 20, ubi pater in am- plexibus et osculis filium peccatorem plexibus et osculis filium peccatorem suscepit post multa dispendia vitæ luxu- suscepit post multa dispendia vitæ luxu-

riosæ. riosæ.

De misericordia autem relaxante mag- De misericordia autem relaxante mag- nam partem debitorum, Job, x1, 6: In- nam partem debitorum, Job, x1, 6: In- telligeres quod multo minora exigaris telligeres quod multo minora exigaris ab eo, quam meretur iniquitas tua. ab eo, quam meretur iniquitas tua.

De misericordia ad pœnitentiam ex- De misericordia ad pœnitentiam ex- spectante, Isa. XLII, 14: Tacui semper, spectante, Isa. XLII, 14: Tacui semper, silui, patiens fui. Isa. xxx, 18: Exspe- silui, patiens fui. Isa. xxx, 18: Exspe- ctat Dominus ut misereatur vestri. ctat Dominus ut misereatur vestri.

De misericordia adjuvante, Psal. Ix, De misericordia adjuvante, Psal. Ix, 10: Adjutor in opportunitatibus, in tri- 10: Adjutor in opportunitatibus, in tri- bulatione. bulatione.

liberante, liberante,

De misericordia in toto De misericordia in toto Matth. xvIII, 27: Misertus autem domi- Matth. xvIII, 27: Misertus autem domi- nus servi illius, dimisit eum, et debitum nus servi illius, dimisit eum, et debitum dimisit ei. Et, Luc. vII, 42: Non haben- dimisit ei. Et, Luc. vII, 42: Non haben- tibus illis unde redderent, donavit utris- tibus illis unde redderent, donavit utris- que. que.

: :

Similiter autem pes justitiæ habet Similiter autem pes justitiæ habet quasi ossium ordines quinque ex quibus quasi ossium ordines quinque ex quibus componitur, quorum unus est justitiæ componitur, quorum unus est justitiæ inflexibilis rigor secundus autem, com- inflexibilis rigor secundus autem, com- minationum timor tertius autem, quia minationum timor tertius autem, quia non tantum commissorum, sed etiam non tantum commissorum, sed etiam usurarum est implacabilis exactor : quar- usurarum est implacabilis exactor : quar- tus autem, sententiarum inevitabilis et tus autem, sententiarum inevitabilis et incontradicibilis ipse judex est tentor: incontradicibilis ipse judex est tentor: quintus autem, quia in potestate justi- quintus autem, quia in potestate justi- tiæ durissimus est inimicoum dominator tiæ durissimus est inimicoum dominator et conculcator. et conculcator.

De primo, II ad Timoth. II, 13: Si De primo, II ad Timoth. II, 13: Si non credimus, ille fidelis permanet: ne- non credimus, ille fidelis permanet: ne- gare seipsum non potest. Proverb. vi, gare seipsum non potest. Proverb. vi, 35: Non acquiescet cujusquam preci- 35: Non acquiescet cujusquam preci- bus, nec suscipiet pro redemptione dona bus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima. plurima.

De secundo, Ad Hebr. x11, 21: Et ita De secundo, Ad Hebr. x11, 21: Et ita

IN EVANG. LUCÆ, VII-38. IN EVANG. LUCÆ, VII-38.

terribile erat quod videbatur. Moyses di- terribile erat quod videbatur. Moyses di- xit Exterritus sum et tremebundus. xit Exterritus sum et tremebundus. Exod. xx, 18: Perterriti ac pavore con- Exod. xx, 18: Perterriti ac pavore con- cussi, steterunt procul. Job, xXVI, 14 : cussi, steterunt procul. Job, xXVI, 14 : Cum vix parvam stillam sermonis ejus Cum vix parvam stillam sermonis ejus audierimus, quis poterit tonitruum ma- audierimus, quis poterit tonitruum ma- gnitudinis illius intueri? gnitudinis illius intueri?

De tertio, Matth. xxv, 26 et 27: Ser- De tertio, Matth. xxv, 26 et 27: Ser- ve male et piger, sciebas quia meto ubi ve male et piger, sciebas quia meto ubi non semino, et congrego ubi non sparsi: non semino, et congrego ubi non sparsi: oportuit ergo te committere pecuniam oportuit ergo te committere pecuniam meam nummulariis, et veniens ego re- meam nummulariis, et veniens ego re- cepissem utique quod meum est cum cepissem utique quod meum est cum

usura. usura.

De quarto, Matth. xxv, 41: Discedite De quarto, Matth. xxv, 41: Discedite a me, maledicti, in ignem æternum. Et a me, maledicti, in ignem æternum. Et stat sententia et obtinet vim, quia sequi- stat sententia et obtinet vim, quia sequi- tur Et ibunt in ignem æternum. Nec tur Et ibunt in ignem æternum. Nec est quem non terreat illa sententia. Psal. est quem non terreat illa sententia. Psal. xc, 3: Ipse liberavit me de laqueo ve- xc, 3: Ipse liberavit me de laqueo ve- nantium, et a verbo aspero. Hoc est ver- nantium, et a verbo aspero. Hoc est ver- bum asperum quod est condemnatio in bum asperum quod est condemnatio in ignem æternum. « Laqueus autem, ut ignem æternum. « Laqueus autem, ut dicit beatus Bernardus, est pondus cate- dicit beatus Bernardus, est pondus cate- << narum stringentium, stridentium, uren- << narum stringentium, stridentium, uren- « tium, et in morte tenentium. >> « tium, et in morte tenentium. >>

De quinto autem, in quo super colla De quinto autem, in quo super colla inimicorum extolletur, sicut Dominus inimicorum extolletur, sicut Dominus dicit, Isa. LXIII, 3: Calcavi eos in furore dicit, Isa. LXIII, 3: Calcavi eos in furore meo, et conculcavi eos in ira mea. Isa. meo, et conculcavi eos in ira mea. Isa. 11, 11 Exaltabitur Dominus solus in 11, 11 Exaltabitur Dominus solus in die illa quia tunc implebitur quod di- die illa quia tunc implebitur quod di- cit Psalmus Cix, 1 Ponam inimicos cit Psalmus Cix, 1 Ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. tuos scabellum pedum tuorum.

Isti sunt pedes Domini: de quibus, Isti sunt pedes Domini: de quibus, Zachar. xiv, 4, dicitur: Stabunt pedes Zachar. xiv, 4, dicitur: Stabunt pedes ejus in die illa super montem olivarum, ejus in die illa super montem olivarum, hoc est, misericordiæ et miserationum : hoc est, misericordiæ et miserationum : quia, sicut dicitur, Jacob. 11, 13: Super- quia, sicut dicitur, Jacob. 11, 13: Super- exaltat misericordia judicium. exaltat misericordia judicium.

Hos pedes Domini tota devotione Hos pedes Domini tota devotione peccatrix ista complexa est: pedem mi- peccatrix ista complexa est: pedem mi- sericordiæ quærens per spem veniæ, pe- sericordiæ quærens per spem veniæ, pe- dem autem veritatis sive justitiæ per ti- dem autem veritatis sive justitiæ per ti- morem qui est initium sapientiæ. Timor morem qui est initium sapientiæ. Timor quidem, ut dicitur, Eccli. 1, 27 et 28, quidem, ut dicitur, Eccli. 1, 27 et 28, expellit peccatum : nam qui sine timore expellit peccatum : nam qui sine timore est, non poterit justificari. Hic etiam est, non poterit justificari. Hic etiam excludit timorem qui contrarius est ve- excludit timorem qui contrarius est ve-

503 503

ritati. Ad Roman. x1, 20: Noli altum ritati. Ad Roman. x1, 20: Noli altum sapere, sed time. sapere, sed time.

Dicit etiam Glossa, quod pedes Domi- Dicit etiam Glossa, quod pedes Domi- ni sunt pauperes. Et pedes etiam Domini ni sunt pauperes. Et pedes etiam Domini portantes, sunt verbi Dei prædicatores. portantes, sunt verbi Dei prædicatores. Pedes etiam Domini in cor portantes, Pedes etiam Domini in cor portantes, sunt intellectus et affectus primæ Dei sunt intellectus et affectus primæ Dei susceptiones. Duo enim pedes quibus susceptiones. Duo enim pedes quibus anima occurrit Deo, sunt intellectus et anima occurrit Deo, sunt intellectus et affectus. Pedes autem quos Deus ponit affectus. Pedes autem quos Deus ponit in animam, sunt illuminatio veritatis, et in animam, sunt illuminatio veritatis, et charitas bonitatis et dulcedinis ipsius. charitas bonitatis et dulcedinis ipsius. Quando enim Dominus dicit, Matth. xxv, Quando enim Dominus dicit, Matth. xxv, 40 Quamdiu fecistis uni ex his fratri- 40 Quamdiu fecistis uni ex his fratri- bus meis minimis, mihi fecistis: tunc bus meis minimis, mihi fecistis: tunc pedes Sanctorum suos reputat. pedes Sanctorum suos reputat.

Lavantur autem pedes pauperum, Lavantur autem pedes pauperum, quando necessitates eorum consolantur quando necessitates eorum consolantur per eleemosynas. I ad Timoth. v, 10: per eleemosynas. I ad Timoth. v, 10: Si Sanctorum pedes lavit, si tribulatio- Si Sanctorum pedes lavit, si tribulatio- nem patientibus subministravit. Genes. nem patientibus subministravit. Genes. XVIII, et 5 Lavete pedes vestros, et XVIII, et 5 Lavete pedes vestros, et requiescite sub arbore: ponamque buc- requiescite sub arbore: ponamque buc- cellam panis. cellam panis.

De pedibus autem prædicantium, Isa. De pedibus autem prædicantium, Isa. LII, 7 Quam pulchri super montes pe- LII, 7 Quam pulchri super montes pe- des annuntiantis et prædicantis pacem : des annuntiantis et prædicantis pacem : annuntiantis bonum! Istud autem leve annuntiantis bonum! Istud autem leve est prosequi in littera: et ideo ad pri- est prosequi in littera: et ideo ad pri- mam recurrendum est expositionem. mam recurrendum est expositionem.

Jam enim habitum est totum hoc quo Jam enim habitum est totum hoc quo se hæc peccatrix ad obsequendum Do- se hæc peccatrix ad obsequendum Do- mino præparavit. mino præparavit.

Obsequium autem quod impendit, Obsequium autem quod impendit, consistit in quatuor, scilicet, in pedum consistit in quatuor, scilicet, in pedum rigatione, in rigatorum pedum mundis- rigatione, in rigatorum pedum mundis- sima tersione, in tersorum pedum deos- sima tersione, in tersorum pedum deos- culatione, et in osculatorum et lassorum culatione, et in osculatorum et lassorum pedum suavissima unctione. pedum suavissima unctione.

De primo horum dicit: De primo horum dicit:

« Lacrymis cœpit rigare pedes « Lacrymis cœpit rigare pedes ejus. » ejus. »

Et in hoc rursum notantur quatuor. Et in hoc rursum notantur quatuor. Primum est abundans lacrymarum effu- Primum est abundans lacrymarum effu- sio. Secundum, impigra lotionis obse- sio. Secundum, impigra lotionis obse- cutio, Tertium, pedum Domini ad spiri- cutio, Tertium, pedum Domini ad spiri-

504 504

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tualium germinum fœcunditatem effusio. tualium germinum fœcunditatem effusio. Quartum est extremorum Domini quæ Quartum est extremorum Domini quæ magis indigebant, prudens et humilis magis indigebant, prudens et humilis procuratio. procuratio.

De primo notandum, quod oportuit De primo notandum, quod oportuit quod multum abunde lacrymas funderet, quod multum abunde lacrymas funderet, quæ ambos pedes non solum infundere, quæ ambos pedes non solum infundere, sed et lavare et lotos rigare cupiebat. sed et lavare et lotos rigare cupiebat. Jerem. ix, 1 Quis dabit capiti méo Jerem. ix, 1 Quis dabit capiti méo aquam, et oculis meis fontem lacryma- aquam, et oculis meis fontem lacryma- rum, et plorabo die ac nocte? Psal. rum, et plorabo die ac nocte? Psal. CXVIII, 136 Exitus aquarum deduxe- CXVIII, 136 Exitus aquarum deduxe- runt oculi mei. runt oculi mei.

Unde ista flevit abundanter, et fudit Unde ista flevit abundanter, et fudit lacrymas, proprietatem omnium lacryma- lacrymas, proprietatem omnium lacryma- rum habentes. Lacryma enim est clara rum habentes. Lacryma enim est clara sive pura, est salsa, est calida, est humida. sive pura, est salsa, est calida, est humida.