26 26

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

berator populi a captivitate Babylonica, berator populi a captivitate Babylonica, et in hoc Salvatoris figura exstitit. Josias et in hoc Salvatoris figura exstitit. Josias autem, quia et religione et opere præ- autem, quia et religione et opere præ- ostendit Salvatorem. Agag autem, quia fuit ostendit Salvatorem. Agag autem, quia fuit causa translationis regni Saul: quod si- causa translationis regni Saul: quod si- gnificabat regni veteris translationem in gnificabat regni veteris translationem in regnum Christi. In Novo autem Testa- regnum Christi. In Novo autem Testa- mento non prænominantur, nisi Joannes mento non prænominantur, nisi Joannes et Jesus ut hic. et Jesus ut hic.

De sanctificatione autem dicitur hic. De sanctificatione autem dicitur hic. Infra, in eodem, . 15: Spiritu sancto Infra, in eodem, . 15: Spiritu sancto replebitur adhuc ex utero matris. Et, replebitur adhuc ex utero matris. Et, Jerem. 1, 5 Priusquam te formarem in Jerem. 1, 5 Priusquam te formarem in utero, novi te et antequam exires de utero, novi te et antequam exires de vulva, sanctificavi te. vulva, sanctificavi te.

: :

De motu autem ejus in utero in occur- De motu autem ejus in utero in occur- sum Salvatoris, Infra, in eodem, y. 44: sum Salvatoris, Infra, in eodem, y. 44: Ut facta est vox salutationis tuæ in au- Ut facta est vox salutationis tuæ in au- ribus meis, exsultavit in gaudio infans ribus meis, exsultavit in gaudio infans in utero meo. in utero meo.

Septem autem præeminentiæ sunt, Septem autem præeminentiæ sunt, quod est plusquam propheta, major ho- quod est plusquam propheta, major ho- mine, cultor eremi, sanitas patris, do- mine, cultor eremi, sanitas patris, do- num matris, stupor universi, terminus num matris, stupor universi, terminus prophetarum et legis. Quod sit plusquam prophetarum et legis. Quod sit plusquam propheta, Matthæi, x1, 9: Quid existis propheta, Matthæi, x1, 9: Quid existis videre? prophetam ? Etiam dico vobis, videre? prophetam ? Etiam dico vobis, et plus quam prophetam. De secundo, et plus quam prophetam. De secundo, Ibidem, . 11 Non surrexit inter natos Ibidem, . 11 Non surrexit inter natos mulierum major Joanne Baptista Au- mulierum major Joanne Baptista Au- gustinus contra Felicianum : « Si nullus gustinus contra Felicianum : « Si nullus « major inter natos mulierum, nullus « major inter natos mulierum, nullus « major hominum. Ergo nullus major « major hominum. Ergo nullus major « sub Deo excepta beata Virgine, ad « sub Deo excepta beata Virgine, ad « quam nihil creatum est comparabile. » « quam nihil creatum est comparabile. » Et hoc est contra quosdam, qui suos Et hoc est contra quosdam, qui suos Sanctos omnibus aliis præferunt. De Sanctos omnibus aliis præferunt. De Anachoretæ vita infra dicitur, quod erat Anachoretæ vita infra dicitur, quod erat in desertis usque in diem ostensionis suæ in desertis usque in diem ostensionis suæ ad Israel. Et ideo cibo parcissimus, et ad Israel. Et ideo cibo parcissimus, et vestimento asperrimus erat. Unde, Marc. vestimento asperrimus erat. Unde, Marc. 1, 6 Et erat Joannes vestitus pilis ca- 1, 6 Et erat Joannes vestitus pilis ca- meli, et zona pellicea circa lumbos ejus, meli, et zona pellicea circa lumbos ejus, et locustas et mel silvestre edebat 1. Hæc et locustas et mel silvestre edebat 1. Hæc enim sunt habitus, et victus eremitarum. enim sunt habitus, et victus eremitarum. Quod sit sanitas patris, infra in eodem, Quod sit sanitas patris, infra in eodem, . 64 Apertum est autem illico os ejus, . 64 Apertum est autem illico os ejus,

1 Cf. Matth. 11, 5. 1 Cf. Matth. 11, 5.

et lingua ejus. Et quod sit gaudium et lingua ejus. Et quod sit gaudium matris, patet, Isa. LIV, 1: Lauda, steri- matris, patet, Isa. LIV, 1: Lauda, steri- lis, quæ non paris: decanta laudem, et lis, quæ non paris: decanta laudem, et hinni, quæ non pariebas. Quia videlicet hinni, quæ non pariebas. Quia videlicet supra potestatem naturæ datus est tibi supra potestatem naturæ datus est tibi filius gratiæ. Unde de ea dicitur, Ruth, filius gratiæ. Unde de ea dicitur, Ruth, IV, 14 et 15 Benedictus Dominus, qui IV, 14 et 15 Benedictus Dominus, qui non est passus ut deficeret successor fa. non est passus ut deficeret successor fa. miliæ tuæ, et vocaretur nomen ejus in Is- miliæ tuæ, et vocaretur nomen ejus in Is- rael et habeas qui consoletur animam rael et habeas qui consoletur animam tuam. Quod autem sit stupor universi, tuam. Quod autem sit stupor universi, infra, in eodem, y. 66: Posuerunt omnes infra, in eodem, y. 66: Posuerunt omnes qui audierant in corde suo, dicentes : qui audierant in corde suo, dicentes : Quis, putas, puer iste erit ? Quis, putas, puer iste erit ?

Tres autem sunt aureolæ ipsius: Vir- Tres autem sunt aureolæ ipsius: Vir- ginitatis, Doctoris, et Martyris. Unde, ginitatis, Doctoris, et Martyris. Unde, Hieronymus in hymno : Hieronymus in hymno :

Serta ter denis alios coronant Serta ter denis alios coronant Aucta crementis, duplicata quosdam : Aucta crementis, duplicata quosdam : Trina te fructu cumulata centum Trina te fructu cumulata centum Nexibus ornant 2. Nexibus ornant 2.

Isa. LXII, 3 Eris corona gloriæ in ma- Isa. LXII, 3 Eris corona gloriæ in ma- nu Domini, et diadema regni in manu nu Domini, et diadema regni in manu Dei tui. Dei tui.

In tot igitur et talibus numeratus est In tot igitur et talibus numeratus est Joannes. Joannes.

« Et erit gaudium tibi et exsultatio, « Et erit gaudium tibi et exsultatio, et multi in nativitate ejus gaude- et multi in nativitate ejus gaude- bunt. » bunt. »

Ecce præconium annuntiati. Ecce præconium annuntiati.

Et dicuntur hic quatuor: qualis vide- Et dicuntur hic quatuor: qualis vide- licet erit ad homines, qualis ad Deum, licet erit ad homines, qualis ad Deum, et qualis in fructu, et qualis in officio. et qualis in fructu, et qualis in officio.

Duo autem dicuntur hic de qualitate Duo autem dicuntur hic de qualitate ejus ad homines qualis videlicet erit ejus ad homines qualis videlicet erit ad parentes, et qualis ad omnes. ad parentes, et qualis ad omnes.

De primo dicitur «Et; » hic filius De primo dicitur «Et; » hic filius « erit gaudium, » hoc est, materia et « erit gaudium, » hoc est, materia et causa gaudii, « tibi. » « Gaudium, ut causa gaudii, « tibi. » « Gaudium, ut dicit Augustinus, est diffusio animi in dicit Augustinus, est diffusio animi in conceptione boni. » Isaiæ, Lx, 5: Vide- conceptione boni. » Isaiæ, Lx, 5: Vide- bis, et afflues, mirabitur et dilatabitur bis, et afflues, mirabitur et dilatabitur

2 Ad Laudes festi S. Joannis Baptistæ. 2 Ad Laudes festi S. Joannis Baptistæ.

14 14

IN EVANG. LUCÆ, I-14, 15. IN EVANG. LUCÆ, I-14, 15.

cor tuum. Jerem. XIII, 11: Ut essent cor tuum. Jerem. XIII, 11: Ut essent mihi in nomen, et in laudem, et in glo- mihi in nomen, et in laudem, et in glo- riam. Hic enim non tam carnalis quam riam. Hic enim non tam carnalis quam spiritualis est filius. In quo etiam omnis spiritualis est filius. In quo etiam omnis gratiæ filius significatur: qui nascitur gratiæ filius significatur: qui nascitur quando renascitur et revivificatur in gra- quando renascitur et revivificatur in gra- tia. Proverb. xx, 24: Exsultat gaudio tia. Proverb. xx, 24: Exsultat gaudio pater justi qui sapientem genuit, sci- pater justi qui sapientem genuit, sci- licet filium, lætabitur in eo. Luc. xv, licet filium, lætabitur in eo. Luc. xv, 32 Epulari et gaudere oportebat, quia 32 Epulari et gaudere oportebat, quia frater tuus hic mortuus erat, et revixit: frater tuus hic mortuus erat, et revixit: perierat, et inventus est. perierat, et inventus est.

« Et exsultatio. » « Et exsultatio. »

« Exsultatio, ut dicit Cassiodorus, est « Exsultatio, ut dicit Cassiodorus, est redundantia gaudii cordis in corpore, redundantia gaudii cordis in corpore, quæ in protensione spiritus et sanguinis quæ in protensione spiritus et sanguinis demonstratur. » Isa. LXI, 10: Gaudens demonstratur. » Isa. LXI, 10: Gaudens gaudebo in Domino, et exsultabit ani- gaudebo in Domino, et exsultabit ani- ma mea in Deo meo. Psal. LXXXIII, 3: ma mea in Deo meo. Psal. LXXXIII, 3: Cor meum et caro mea exsultaverunt in Cor meum et caro mea exsultaverunt in

Deum vivum. Deum vivum.

« Et multi, etc. » « Et multi, etc. »

27 27

15 15

«Erit enim magnus coram Domino, «Erit enim magnus coram Domino, et vinum et siceram non bibet. » et vinum et siceram non bibet. »

Hic tangit qualis futurus erat in vita, Hic tangit qualis futurus erat in vita, et ad Deum. et ad Deum.

Et tangit tria qualis sit futurus quan- Et tangit tria qualis sit futurus quan- titate virtutis: qualis austeritate victus. titate virtutis: qualis austeritate victus. et conversationis: et qualis in mente, et conversationis: et qualis in mente, et in miraculis. et in miraculis.

quantita- quantita-

De primo autem dicit duo De primo autem dicit duo tem scilicet virtutis, et sinceritatem veri- tem scilicet virtutis, et sinceritatem veri- tatis. tatis.

De primo dicit : « Erit enim ma- De primo dicit : « Erit enim ma- gnus, » non quantitate molis, sed quan- gnus, » non quantitate molis, sed quan- titate virtutis quæ triplex est: magni- titate virtutis quæ triplex est: magni- tudo scilicet virtutis ad operationem : tudo scilicet virtutis ad operationem : magnitudo honoris ad virtutis magnitudo honoris ad virtutis gruam remunerationem: et magnitudo gruam remunerationem: et magnitudo opinionis et laudis ad omnium intuen- opinionis et laudis ad omnium intuen- tium ædificationem. tium ædificationem.

con- con-

Magnitudo autem virtutis patet per Magnitudo autem virtutis patet per singulas virtutes. Prudentia magnus fuit, singulas virtutes. Prudentia magnus fuit, qui omnes docuit. Temperantia magnus qui omnes docuit. Temperantia magnus fuit, qui non solum a deliciis, sed etiam fuit, qui non solum a deliciis, sed etiam a necessariis temperavit. Justitia ma- a necessariis temperavit. Justitia ma- gnus, qui unicuique quod suum erat gnus, qui unicuique quod suum erat attribuit bonis et malis et militibus et attribuit bonis et malis et militibus et aliis. Fortitudine magnus, qui insaniam aliis. Fortitudine magnus, qui insaniam

Ecce qualis est ad omnes quantum est regis et reginæ sustinuit. Vel, virtute ma- Ecce qualis est ad omnes quantum est regis et reginæ sustinuit. Vel, virtute ma- in se ad multos autem in effectu. in se ad multos autem in effectu.

Et hoc est quod dicit : « Et multi in Et hoc est quod dicit : « Et multi in nativitate ejus gaudebunt, » hoc est, nativitate ejus gaudebunt, » hoc est, de nativitate: quia omnes illi quos con- de nativitate: quia omnes illi quos con- vertet ad Dominum Deum patrem ipso- vertet ad Dominum Deum patrem ipso- rum. Ad Philip. iv, 4: Gaudete in Do- rum. Ad Philip. iv, 4: Gaudete in Do- mino semper iterum dico gaudete. Pro- mino semper iterum dico gaudete. Pro- verb. XXVIII, verb. XXVIII, 12: In exsultatione justo- 12: In exsultatione justo- rum multa gloria est: regnantibus im- rum multa gloria est: regnantibus im- piis ruinæ hominum. Proverb. xxix, 2 : piis ruinæ hominum. Proverb. xxix, 2 : In multiplicatione justorum lætabitur In multiplicatione justorum lætabitur vulgus. Joan. xvi, 21 : Jam non meminit vulgus. Joan. xvi, 21 : Jam non meminit pressuræ propter gaudium: quia natus pressuræ propter gaudium: quia natus est homo in mundum tam rationalis et est homo in mundum tam rationalis et tam divinus. Judith, xv, 10: Tu gloria tam divinus. Judith, xv, 10: Tu gloria Jerusalem, tu lætitia Israel, tu honori- Jerusalem, tu lætitia Israel, tu honori- ficentia populi nostri. ficentia populi nostri.

gnus est, qui eam quæ magna virtus gnus est, qui eam quæ magna virtus proprie vocatur, præ aliis habuit. Hæc proprie vocatur, præ aliis habuit. Hæc autem est quæ magnanimitas vocatur: autem est quæ magnanimitas vocatur: quam sic diffiniunt Philosophi: quod quam sic diffiniunt Philosophi: quod « est amplitudo quædam animi dignita- « est amplitudo quædam animi dignita- « tem suam recognoscentis : » et non re- « tem suam recognoscentis : » et non re- putare sibi satis magnum, quod minus putare sibi satis magnum, quod minus est ipso. Sicut fecit Joannes omnia con- est ipso. Sicut fecit Joannes omnia con- temnens, et ad Deum et ad coelestia se temnens, et ad Deum et ad coelestia se extendens. Ad Philip. II, 7 et 8: Quæ mi- extendens. Ad Philip. II, 7 et 8: Quæ mi- hi fuerunt lucra, hæc arbitratus sum pro- hi fuerunt lucra, hæc arbitratus sum pro- pter Christum detrimenta. Verumtamen pter Christum detrimenta. Verumtamen existimo omnia detrimentum esse pro- existimo omnia detrimentum esse pro- pter eminentem scientiam Jesu Christi pter eminentem scientiam Jesu Christi Domini mei, propter quem omnia detri- Domini mei, propter quem omnia detri- mentum feci, et arbitror ut stercora, ut mentum feci, et arbitror ut stercora, ut Christum lurcifaciam. Seneca ad Lu. Christum lurcifaciam. Seneca ad Lu. cilium : « Magnus est, cui magno exi- cilium : « Magnus est, cui magno exi- stenti nihil est magnum. » Aristoteles stenti nihil est magnum. » Aristoteles in libro IV Ethicorum: « Magnanimus in libro IV Ethicorum: « Magnanimus

28. 28.

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

est, qui seipsum dignificat dignis di- est, qui seipsum dignificat dignis di- gnus existens. » Bernardus in libro II gnus existens. » Bernardus in libro II de Consideratione : < Magnus est enim, de Consideratione : < Magnus est enim, « cui dignitas sæculi si arrisit, non ir- « cui dignitas sæculi si arrisit, non ir- << riserit: neque minor est illo qui in- << riserit: neque minor est illo qui in- «cidens in adversa, non excidit vel «cidens in adversa, non excidit vel « parum a sapientia. » Job, 1, 3: Erat « parum a sapientia. » Job, 1, 3: Erat vir ille magnus inter omnes Orientales, vir ille magnus inter omnes Orientales, hoc est, in quibus est ortus sol justitiæ. hoc est, in quibus est ortus sol justitiæ. Et ideo dicit Ambrosius, quod « erat ma- Et ideo dicit Ambrosius, quod « erat ma- « gnus, non virtute corporali, sed ani- « gnus, non virtute corporali, sed ani- « mi magnitudine. » « mi magnitudine. »

Huic magnitudini tria sunt opposita. Huic magnitudini tria sunt opposita. Quorum unum est, scire quidem pro- Quorum unum est, scire quidem pro- priam dignitatem, et non audere se di- priam dignitatem, et non audere se di- gnificare sibi dignis : et ista est pusilla- gnificare sibi dignis : et ista est pusilla- nimitas. Aliud autem est nescire pro- nimitas. Aliud autem est nescire pro- priam dignitatem, et ideo se non di- priam dignitatem, et ideo se non di- gnificare dignis: et hic vocatur insi- gnificare dignis: et hic vocatur insi- piens. Tertium est nullo dignum esse, piens. Tertium est nullo dignum esse, et tamen dignificare se magnis: et hic et tamen dignificare se magnis: et hic vocatur arrogans et ambitiosus. Nihil vocatur arrogans et ambitiosus. Nihil horum passus est Joannes: quia ut di- horum passus est Joannes: quia ut di- gnus existens, se Israeli ostendit, et te- gnus existens, se Israeli ostendit, et te- stimonium perhibuit, et baptizavit Chri- stimonium perhibuit, et baptizavit Chri- stum, et multa fecit magna, et suiipsius stum, et multa fecit magna, et suiipsius quantitatem cognovit et, ut dicit Gre- quantitatem cognovit et, ut dicit Gre- gorius, « elegit magis solide subsistere gorius, « elegit magis solide subsistere « in se, quam humana opinione et fama « in se, quam humana opinione et fama «< inaniter elevari supra se. » Dicit enim «< inaniter elevari supra se. » Dicit enim Ptolomæus, quod « insipiens est, qui Ptolomæus, quod « insipiens est, qui suiipsius ignorat quantitatem. » Et Ari- suiipsius ignorat quantitatem. » Et Ari- stoteles dicit, quod « insipiens est qui stoteles dicit, quod « insipiens est qui nescit seipsum. » Cantic. 1, 7: Si igno- nescit seipsum. » Cantic. 1, 7: Si igno- ras te, o pulcherrima inter mulieres, ras te, o pulcherrima inter mulieres, egredere. Arrogans etiam non fuit, qui egredere. Arrogans etiam non fuit, qui sibi etiam discipulis æmulantibus non sibi etiam discipulis æmulantibus non usurpavit Christi dominium. Joan. 111, usurpavit Christi dominium. Joan. 111, 28: Ipsi vos mihi testimonium perhibe- 28: Ipsi vos mihi testimonium perhibe- tis quod dixerim: Non sum ego Christus. tis quod dixerim: Non sum ego Christus. Sed seipsum sibi dignis dignificavit, pa- Sed seipsum sibi dignis dignificavit, pa- ranymphum se vocans, dicens, Ibidem, ranymphum se vocans, dicens, Ibidem, *. 29 Qui habet sponsam, sponsus est: *. 29 Qui habet sponsam, sponsus est: amicus autem sponsi, qui stat, et audit amicus autem sponsi, qui stat, et audit eum,gaudio gaudet propter vocem sponsi. eum,gaudio gaudet propter vocem sponsi.

1 Matth. xi, 11. 1 Matth. xi, 11.

* Matth. II, 4 lpse Joannes habebat vestimen- * Matth. II, 4 lpse Joannes habebat vestimen- tum de pilis camelorum, et zonam pelliceam circa tum de pilis camelorum, et zonam pelliceam circa

Magnus etiam fuit honore, qui, sicut Magnus etiam fuit honore, qui, sicut dicit Philosophus, est præmium virtutis. dicit Philosophus, est præmium virtutis. Est enim honor exhibitio reverentiæ in Est enim honor exhibitio reverentiæ in signum virtutis, sive testimonium virtu- signum virtutis, sive testimonium virtu- tis. Psal. VIII, 6 et 7: Gloria et honore tis. Psal. VIII, 6 et 7: Gloria et honore coronasti eum, Domine et constituisti coronasti eum, Domine et constituisti eum super opera manuum tuarum. Et eum super opera manuum tuarum. Et hoc factum est cum ore Salvatoris dictum hoc factum est cum ore Salvatoris dictum est: quod non surrexit inter natos mu- est: quod non surrexit inter natos mu- lierum major Joanne Baptista'. Magnis- lierum major Joanne Baptista'. Magnis- simus enim fuit opinione, ut a multis simus enim fuit opinione, ut a multis Christus reputaretur, Joan. 1, 19 : Quan- Christus reputaretur, Joan. 1, 19 : Quan- do miserunt Judæi ab Jerosolymis sa- do miserunt Judæi ab Jerosolymis sa- cerdotes et levitas ad eum, ut interroga- cerdotes et levitas ad eum, ut interroga- verent eum: Tu quis es? Sic ergo erat verent eum: Tu quis es? Sic ergo erat magnus sincera et vera magnitudine vir- magnus sincera et vera magnitudine vir- tutis, quæ est quando sic est tutis, quæ est quando sic est

« Coram Domino. »> « Coram Domino. »>

II ad Corinth. x, 18: Non enim qui II ad Corinth. x, 18: Non enim qui seipsum commendat, ille probatus est, seipsum commendat, ille probatus est, sed quem Deus commendat. Proverb. sed quem Deus commendat. Proverb. XVI, 2: Spiritum ponderator est Domi- XVI, 2: Spiritum ponderator est Domi- nus. Sunt enim, sicut dicit Psalmus LXI,. nus. Sunt enim, sicut dicit Psalmus LXI,. 10: Mendaces filii hominum in stateris: 10: Mendaces filii hominum in stateris: ut decipiant ipsi de vanitate, scilicet ut decipiant ipsi de vanitate, scilicet laudis, in idipsum. Multi enim mul- laudis, in idipsum. Multi enim mul- to carius se vendunt in statera dolosa, to carius se vendunt in statera dolosa, quam veræ virtutis pondere valeant. Et quam veræ virtutis pondere valeant. Et ideo dicit « coram Domino » quem nihil ideo dicit « coram Domino » quem nihil latet, II ad Corinth. iv, 2: In manifesta- latet, II ad Corinth. iv, 2: In manifesta- tione veritatis commendantes nosmetipsos tione veritatis commendantes nosmetipsos ad omnem conscientiam hominum coram ad omnem conscientiam hominum coram Deo. Veritas enim et sinceritas semper Deo. Veritas enim et sinceritas semper vincunt falsam et dubiam hominum opi- vincunt falsam et dubiam hominum opi- nionem quia dicitur in apocryphis, III nionem quia dicitur in apocryphis, III Esdræ, 11, 12: Super omnia vincit veritas. Esdræ, 11, 12: Super omnia vincit veritas.

« Vinum et siceram non bibet. ». « Vinum et siceram non bibet. ».

Ecce qualis erat in se in vitæ auste- Ecce qualis erat in se in vitæ auste- ritate. Et hic quidem non ponitur nisi ritate. Et hic quidem non ponitur nisi parcimonia in potu. Matth. III, 4, autem, parcimonia in potu. Matth. III, 4, autem, de victu et vestitu 2. de victu et vestitu 2.

lumbos suos esca autem ejus erat locustæ et mel lumbos suos esca autem ejus erat locustæ et mel silvestre. silvestre.

: :

IN EVANG. LUCÆ, I-15. IN EVANG. LUCÆ, I-15.

Dicit ergo quod non bibet «< vinum. » Dicit ergo quod non bibet «< vinum. » Vinum enim immoderate sumptum in- Vinum enim immoderate sumptum in- ebriat moderate autem sumptum, sicut ebriat moderate autem sumptum, sicut dicit Philosophus, bonæ spei facit homi- dicit Philosophus, bonæ spei facit homi- nes, et de se præsumentes: quia dissolvit nes, et de se præsumentes: quia dissolvit sanguinem, et subtiliat spiritum, et ideo sanguinem, et subtiliat spiritum, et ideo resolvit in vana gaudia et præsumptio- resolvit in vana gaudia et præsumptio- nem. Et ideo iste Joannes in gravitate nem. Et ideo iste Joannes in gravitate sapientiæ volens consistere, vinum neque sapientiæ volens consistere, vinum neque moderate neque immoderate bibit. Ad moderate neque immoderate bibit. Ad Ephes. v, 18 Nolite inebriari vino in Ephes. v, 18 Nolite inebriari vino in quo est luxuria. Jerem. xxxv, 6: Non quo est luxuria. Jerem. xxxv, 6: Non bibemus vinum, quia Jonaḍab, filius Re- bibemus vinum, quia Jonaḍab, filius Re- chab, pater noster præcepit nobis, dicens: chab, pater noster præcepit nobis, dicens: Non bibetis vinum vos, et filii vestri us- Non bibetis vinum vos, et filii vestri us- que in sempiternum. Proverb. xxx1, 4: que in sempiternum. Proverb. xxx1, 4: Noli regibus, o Lamuel, noli regibus Noli regibus, o Lamuel, noli regibus dare vinum. Ideo etiam licet filii beati dare vinum. Ideo etiam licet filii beati Job non legantur immoderate usi fuisse Job non legantur immoderate usi fuisse vino, tamen quia inanes lætitias generat, vino, tamen quia inanes lætitias generat, legitur, Job, 1, 18 et 19: Filiis tuis et legitur, Job, 1, 18 et 19: Filiis tuis et filiabus vescentibus et bibentibus vinum filiabus vescentibus et bibentibus vinum in domo fratris sui primogeniti, repente in domo fratris sui primogeniti, repente ventus vehemeus irruit a regione deserti, ventus vehemeus irruit a regione deserti, et concussit quatuor angulos domus, quæ et concussit quatuor angulos domus, quæ corruens oppressit liberos tuos, et mortui corruens oppressit liberos tuos, et mortui

sunt. sunt.

« Et siceram, etc. » Sicera interpre- « Et siceram, etc. » Sicera interpre- tatur ebrietas et significat omne quod tatur ebrietas et significat omne quod inebriare potest. Bria autem mensura inebriare potest. Bria autem mensura græce et brians, antis, est mensura aut græce et brians, antis, est mensura aut scyphus capacitati hominis proportiona- scyphus capacitati hominis proportiona- tus capacitatem autem dico, quæ est ad tus capacitatem autem dico, quæ est ad sanitatem et bonam habitudinem mem- sanitatem et bonam habitudinem mem- brorum interiorum et exteriorum, et so- brorum interiorum et exteriorum, et so- brietatem sensuum ordinata proportio : brietatem sensuum ordinata proportio : extra quam mensuram neque qualitate extra quam mensuram neque qualitate potus, neque quantitate excessit Joannes, potus, neque quantitate excessit Joannes, potum aquæ etiam in mensura bibens. potum aquæ etiam in mensura bibens. Proverb. xxxi, 5: Nullum secretum est Proverb. xxxi, 5: Nullum secretum est ubi regnat ebrietas. I Reg. 1, 14: Us- ubi regnat ebrietas. I Reg. 1, 14: Us- quequo ebria eris? digere paulisper vi- quequo ebria eris? digere paulisper vi- num quo mades. Proverb. xx, 29 et num quo mades. Proverb. xx, 29 et 30 Cui væ? cujus patri væ ? cui rixæ ? 30 Cui væ? cujus patri væ ? cui rixæ ? cui fovea? cui sine causa vulnera ? cui cui fovea? cui sine causa vulnera ? cui suffossio oculorum? Nonne his qui com- suffossio oculorum? Nonne his qui com- morantur in vino, et student calicibus morantur in vino, et student calicibus

1 Cf. Numeror. xxiv, 1 et seq. 1 Cf. Numeror. xxiv, 1 et seq.

29 29

epotandis? Isa. v, 11: Væ qui consurgitis epotandis? Isa. v, 11: Væ qui consurgitis mane ad ebrietatem sectandam, et potan- mane ad ebrietatem sectandam, et potan- dum usque ad vesperam, ut vino æstue- dum usque ad vesperam, ut vino æstue- tis! Eccli. xix, 2: Vinum et mulieres tis! Eccli. xix, 2: Vinum et mulieres apostatare faciunt sapientes. Matth. III, apostatare faciunt sapientes. Matth. III, 4, dicitur quod esca ejus erat mel silve- 4, dicitur quod esca ejus erat mel silve- stre et locustæ, et vestimentum ejus de stre et locustæ, et vestimentum ejus de pilis camelorum. Innocens enim initio pilis camelorum. Innocens enim initio vitæ hominis innocentis se conformavit. vitæ hominis innocentis se conformavit. Eccli. xxix, 28: Initium vitæ hominis Eccli. xxix, 28: Initium vitæ hominis aqua et panis. I ad Timoth. vi, 8 : Ha- aqua et panis. I ad Timoth. vi, 8 : Ha- bentes alimenta et quibus tegamur, his bentes alimenta et quibus tegamur, his contenti sumus. contenti sumus.

« Et Spiritu sancto replebitur adhuc « Et Spiritu sancto replebitur adhuc ex utero matris suæ. » ex utero matris suæ. »

Tangit hic qualis futurus sit in mente Tangit hic qualis futurus sit in mente et miraculis. Quod enim dicit replendum et miraculis. Quod enim dicit replendum Spiritu sancto, » dicit sanctitatem men- Spiritu sancto, » dicit sanctitatem men- tis. Quod autem dicit, « ex utero ma- tis. Quod autem dicit, « ex utero ma- tris, » est miraculi specialis. tris, » est miraculi specialis.

« «

Circa primum horum tangit duo, scili- Circa primum horum tangit duo, scili- cet, quo plenus erit: et modum plenitu- cet, quo plenus erit: et modum plenitu- dinis. Quo plenus erit, quia « Spiritu dinis. Quo plenus erit, quia « Spiritu sancto. » Modum autem innuit cum di- sancto. » Modum autem innuit cum di- cit, « replebitur. » cit, « replebitur. »

Attende quod quidam sunt pleni Spi- Attende quod quidam sunt pleni Spi- ritu, qui de sanctitate Spiritus nihil ha- ritu, qui de sanctitate Spiritus nihil ha- bent sicut qui accipiunt inspirationem bent sicut qui accipiunt inspirationem ad intellectus illuminationem, et non ad ad intellectus illuminationem, et non ad virtutis operationem: sicut fecit Balaam'. virtutis operationem: sicut fecit Balaam'. Job, xxx, 8: Ut video, Spiritus est in Job, xxx, 8: Ut video, Spiritus est in hominibus, et inspiratio Omnipotentis hominibus, et inspiratio Omnipotentis dat intelligentiam. dat intelligentiam.

Iste autem accepit Spiritum ad verita- Iste autem accepit Spiritum ad verita- tis cognitionem, ad sanctitatem, ad-vir- tis cognitionem, ad sanctitatem, ad-vir- tutis operationem propter quod dicitur tutis operationem propter quod dicitur Spiritus virtutis, et Spiritus veritatis. Spiritus virtutis, et Spiritus veritatis. Joan. xvi, 13 Cum venerit ille Spiritus Joan. xvi, 13 Cum venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos omnem veritatem. veritatis, docebit vos omnem veritatem. De spiritu virtutis, Act. 1, 8: Accipietis De spiritu virtutis, Act. 1, 8: Accipietis virtutem supervenientis Spiritus sancti virtutem supervenientis Spiritus sancti in vos. Sic ergo accepit Spiritum san- in vos. Sic ergo accepit Spiritum san-

ctum. ctum.

De modo autem acceptionis dicit : De modo autem acceptionis dicit : « Replebitur. » Repletio, ut dicunt Ga- « Replebitur. » Repletio, ut dicunt Ga-

30 30

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

est, a peccato mundari: » quod ad mi- est, a peccato mundari: » quod ad mi- nus innuit eum veniale habuisse. Sed nus innuit eum veniale habuisse. Sed Augustinus dicit, quod « cum de peccatis Augustinus dicit, quod « cum de peccatis agitur, nullam de gloriosa Virgine vult agitur, nullam de gloriosa Virgine vult fieri mentionem. »> Exod. xxv, 11: fieri mentionem. »> Exod. xxv, 11:

lenus et Avicenna, sonat plenitudinem lenus et Avicenna, sonat plenitudinem prementem et ideo in repletis visus he- prementem et ideo in repletis visus he- bescit, nausea excitatur, et appetitus he- bescit, nausea excitatur, et appetitus he- bescit. Plenitudo istá premit pectus, et bescit. Plenitudo istá premit pectus, et est quasi plenitudo exuberans: sicut in est quasi plenitudo exuberans: sicut in Joanne, ubi plenitudo exuberans redun-Deaurabis aream auro mundissimo intus Joanne, ubi plenitudo exuberans redun-Deaurabis aream auro mundissimo intus dabat in alios. Act. II, 4: Repleti sunt dabat in alios. Act. II, 4: Repleti sunt omnes Spiritu sancto, et cœperunt loqui omnes Spiritu sancto, et cœperunt loqui variis linguis, prout Spiritus sanctus da- variis linguis, prout Spiritus sanctus da- bat eloqui illis. Psal. LXXXIX, 14: Reple- bat eloqui illis. Psal. LXXXIX, 14: Reple- ti suimus mane misericordia tua, et exsul- ti suimus mane misericordia tua, et exsul- tavimus, et delectati sumus. tavimus, et delectati sumus. Sequitur de miraculo: Sequitur de miraculo:

« Adhuc ex utero matris suæ. » « Adhuc ex utero matris suæ. »

Hoc privilegium paucissimis est con- Hoc privilegium paucissimis est con- cessum, quod Spiritu sancto (non in cessum, quod Spiritu sancto (non in quantum est Spiritus tantum, sed etiam quantum est Spiritus tantum, sed etiam in quantum est sanctus) ex utero matris in quantum est sanctus) ex utero matris egressus est repletus: quia in hoc in egressus est repletus: quia in hoc in utero est sanctificatus, sicut superius di- utero est sanctificatus, sicut superius di- ximus quia Spiritus sanctus non habi- ximus quia Spiritus sanctus non habi- taret in corpore subdito peccato origina- taret in corpore subdito peccato origina- li, neque etiam intraret in animam non li, neque etiam intraret in animam non sanctificatam. Sapient. 1, 4: In malevo- sanctificatam. Sapient. 1, 4: In malevo- lam animam non intrabit, nec habitabit lam animam non intrabit, nec habitabit in corpore subdito peccatis. Sanctificatus in corpore subdito peccatis. Sanctificatus igitur est in utero, sicut dicitur, Jerem. 1, igitur est in utero, sicut dicitur, Jerem. 1, 5: Priusquam te formarem in utero, no- 5: Priusquam te formarem in utero, no- vi te et antequam exires de vulva, san- vi te et antequam exires de vulva, san- ctificavi te, et Prophetam in gentibus ctificavi te, et Prophetam in gentibus dedi te. Quod paucissimis concessum est, dedi te. Quod paucissimis concessum est, quia non nisi tribus: Jeremiæ quidem, et quia non nisi tribus: Jeremiæ quidem, et Joanni, et beatæ Virgini. Jeremiæ qui- Joanni, et beatæ Virgini. Jeremiæ qui- dem et Joanni ad deletionem peccati ori- dem et Joanni ad deletionem peccati ori- ginalis et debilitatem fomitis, ut non ginalis et debilitatem fomitis, ut non moveat ad mortale, sed ad veniale pote- moveat ad mortale, sed ad veniale pote- rat movere. Beatæ autem Virgini ut nec rat movere. Beatæ autem Virgini ut nec ad mortale neque veniale movere possit. ad mortale neque veniale movere possit. Et hoc innuitur de Jeremia quidem, Et hoc innuitur de Jeremia quidem, quod veniale habuit, ubi dixit: Ecce ne- quod veniale habuit, ubi dixit: Ecce ne- scio loqui, quia puer ego sum'. Quod scio loqui, quia puer ego sum'. Quod intelligitur esse factum ex impedimento intelligitur esse factum ex impedimento peccati. De Joanne autem, quia dixit: peccati. De Joanne autem, quia dixit: Ego a te debeo baptizari 2: Glossa, « hoc Ego a te debeo baptizari 2: Glossa, « hoc

1 Jerem. 1, 6. 1 Jerem. 1, 6.

2 Matth. III, 14. 2 Matth. III, 14.

et foris. Beata Virgo de dignissima gra- et foris. Beata Virgo de dignissima gra- tia erat mundissima in corpore extra, et tia erat mundissima in corpore extra, et in anima intus. Omnes autem alii Sancti in anima intus. Omnes autem alii Sancti si convenirent, et dicerent quia pecca- si convenirent, et dicerent quia pecca- tum non habemus, seipsos seducerent, tum non habemus, seipsos seducerent, et in eis veritas non esset 3. Hoc est ergo et in eis veritas non esset 3. Hoc est ergo miraculum Dei speciale. miraculum Dei speciale.

Sequitur qualis futurus est iste in Sequitur qualis futurus est iste in fructu et de hoc dicit : fructu et de hoc dicit :

« Et multos filiorum Israel conver- « Et multos filiorum Israel conver- tet ad Dominum Deum ipsorum. tet ad Dominum Deum ipsorum.

>>> >>>

« Multos » dicit, non omnes: quia, « Multos » dicit, non omnes: quia, Matth. xx, 16 Multi sunt vocati, pauci Matth. xx, 16 Multi sunt vocati, pauci vero electi. Matth. VIII, 11: Multi ab vero electi. Matth. VIII, 11: Multi ab Oriente et Occidente venient, et recum- Oriente et Occidente venient, et recum- bent cum Abraham et Isaac et Jacob in bent cum Abraham et Isaac et Jacob in regno cælorum. Isa. Lx, 5 : Quando con- regno cælorum. Isa. Lx, 5 : Quando con- versa fuerit ad te multitudo maris, for- versa fuerit ad te multitudo maris, for- titudo gentium venerit tibi. titudo gentium venerit tibi.

« Filiorum Israel. » « Filiorum Israel. »

Hoc est ideo, quia gentilibus non præ- Hoc est ideo, quia gentilibus non præ- dicabat: quia adhuc non erat via pate- dicabat: quia adhuc non erat via pate- facta ad gentes. Matth. x, 5: In viam facta ad gentes. Matth. x, 5: In viam gentium ne abieritis, et in civitates Sa- gentium ne abieritis, et in civitates Sa- maritanorum ne intraveritis. Et quia maritanorum ne intraveritis. Et quia Christus gentibus non prædicavit, ideo Christus gentibus non prædicavit, ideo Joannes (qui fuit præcursor ejus) ad gen- Joannes (qui fuit præcursor ejus) ad gen- tes se non convertit. Significatur autem tes se non convertit. Significatur autem mystice per hoc, quod Joannes eos qui mystice per hoc, quod Joannes eos qui Deum habent præ oculis convertit: et de Deum habent præ oculis convertit: et de indevotis non curavit per effectum, licet indevotis non curavit per effectum, licet curavit per affectum charitatis. Et devoti curavit per affectum charitatis. Et devoti significantur per filios Israel. Genes. significantur per filios Israel. Genes. XXXII, 30: Vidi Deum facie ad faciem, XXXII, 30: Vidi Deum facie ad faciem, et salva facta est anima mea. Et, ibidem, et salva facta est anima mea. Et, ibidem,

3 Cf. I Joan. 1, 8. 3 Cf. I Joan. 1, 8.

16 16

IN EVANG. LUCÆ, I-16,17. IN EVANG. LUCÆ, I-16,17.

. 28 Nequaquam Jacob appellabitur . 28 Nequaquam Jacob appellabitur nomen suum, sed Israel. Matth. vII, 6 : nomen suum, sed Israel. Matth. vII, 6 : Nolite dare sanctum canibus, neque mit- Nolite dare sanctum canibus, neque mit- tatis margaritas vestras ante porcos. tatis margaritas vestras ante porcos.

3:1 3:1

minus nomen illi, hoc est, nomen admi- minus nomen illi, hoc est, nomen admi- rabile quia in alto positum. Hoc autem rabile quia in alto positum. Hoc autem nomen, Deus, dicit providentiam et cu- nomen, Deus, dicit providentiam et cu- ram sicut dicit Damascenus, quia cun- ram sicut dicit Damascenus, quia cun- cta circuit quæ feruntur providentia sua. cta circuit quæ feruntur providentia sua.

« Convertet ad Dominum Deum ip- Eccli. xxIII, 28, dicit: Oculi Domini « Convertet ad Dominum Deum ip- Eccli. xxIII, 28, dicit: Oculi Domini

sorum. » sorum. »

Conversio est ordinata dispositio ani- Conversio est ordinata dispositio ani- mæ et corporis, et omnium virium quæ mæ et corporis, et omnium virium quæ sunt in anima et corpore: sicut perver- sunt in anima et corpore: sicut perver- sio est inordinata dispositio omnium eo- sio est inordinata dispositio omnium eo- rum quæ dicta sunt. Conversio autem rum quæ dicta sunt. Conversio autem est dispositio qua ordinatur corpus ad est dispositio qua ordinatur corpus ad animam ; et in anima sensus ad imagina- animam ; et in anima sensus ad imagina- tionem, imaginatio ad rationem, ratio tionem, imaginatio ad rationem, ratio ad intellectum, intellectus ad illumina- ad intellectum, intellectus ad illumina- tionem divinam. Joel, 11, 13: Converti- tionem divinam. Joel, 11, 13: Converti- mini ad Dominum Deum vestrum, quia mini ad Dominum Deum vestrum, quia benignus et misericors est. Isa. LV, 7: benignus et misericors est. Isa. LV, 7: Derelinquat impius viam suam, et vir Derelinquat impius viam suam, et vir iniquus cogitationes suas, et revertatur iniquus cogitationes suas, et revertatur ad Dominum, et miserebitur ejus et ad ad Dominum, et miserebitur ejus et ad Deum nostrum, quoniam multus est ad Deum nostrum, quoniam multus est ad ignoscendum. Et e contra de malis dici- ignoscendum. Et e contra de malis dici- tur, Isa. 1, 4 Dereliquerunt Dominum, tur, Isa. 1, 4 Dereliquerunt Dominum, blasphemaverunt sanctum Israel, abalie- blasphemaverunt sanctum Israel, abalie- nati sunt retrorsum. Joannes autem recte nati sunt retrorsum. Joannes autem recte docens et opere probans, convertit eos docens et opere probans, convertit eos ad rectam dispositionem. Jerem. xv, 19: ad rectam dispositionem. Jerem. xv, 19: Convertentur ipsi ad te, et tu non con- Convertentur ipsi ad te, et tu non con- verteris ad eos. verteris ad eos.

Ad quem autem convertentur, dicit: Ad quem autem convertentur, dicit: « Ad Dominum Deum. » Dionysius vult « Ad Dominum Deum. » Dionysius vult quod Dominus sit nomen potestatis, et quod Dominus sit nomen potestatis, et Deus nomen providentiæ. Dominus au- Deus nomen providentiæ. Dominus au- tem dicit potestatem cum dominio, học tem dicit potestatem cum dominio, học est, superpositione: quæ « nititur bonis est, superpositione: quæ « nititur bonis et pulchris se sublevantibus, et stat vigore et pulchris se sublevantibus, et stat vigore non nutante (et sunt verba ipsa Dionysii non nutante (et sunt verba ipsa Dionysii in libro de Divinis nominibus) et bono- in libro de Divinis nominibus) et bono- rum omnimoda possessio vera, et non rum omnimoda possessio vera, et non cadere valens fortitudo. » Ad hunc ergo cadere valens fortitudo. » Ad hunc ergo Dominum convertit: quia ille potest sal- Dominum convertit: quia ille potest sal- vare, in altitudine quidem existens: et vare, in altitudine quidem existens: et habens pulchra et bona quibus salvet, et habens pulchra et bona quibus salvet, et quos salvet virtute non nutante conser- quos salvet virtute non nutante conser- vans. Exod. v1, 3: Nomen meum Ado- vans. Exod. v1, 3: Nomen meum Ado- nai non indicavi eis. Psal. LXVII, 5: Do- nai non indicavi eis. Psal. LXVII, 5: Do-

multo plus lucidiores sunt super solem, multo plus lucidiores sunt super solem, circumspicientes omnes vias hominum. circumspicientes omnes vias hominum. Psal. XXXI, 8: In via hac qua gradieris, Psal. XXXI, 8: In via hac qua gradieris, firmabo super te oculos meos. Dominus firmabo super te oculos meos. Dominus autem premit potestate, et elevat bonita- autem premit potestate, et elevat bonita- te Deus autem est quem latere nihil te Deus autem est quem latere nihil potest, et curam habet de omnibus sua potest, et curam habet de omnibus sua charitate. Sapient. XI, 25 Diligis omnia charitate. Sapient. XI, 25 Diligis omnia quæ sunt, et nihil odisti eorum quæ fe- quæ sunt, et nihil odisti eorum quæ fe- cisti. Hic autem qui potestate Dominus cisti. Hic autem qui potestate Dominus est, et providentia Deus est est, et providentia Deus est

«< Ipsorum, «< Ipsorum,

» »

Est per cultum et obsequium. Ad Hebr. Est per cultum et obsequium. Ad Hebr. x1, 16 Non confunditur Deus vocari x1, 16 Non confunditur Deus vocari Deus eorum. Et debet construi Deus pos- Deus eorum. Et debet construi Deus pos- sessive, quia qui colit Deum et diligit, sessive, quia qui colit Deum et diligit, possidet eum ad votum. Exod. 111, 15: possidet eum ad votum. Exod. 111, 15: Hæc dices filiis Israel: Dominus Deus Hæc dices filiis Israel: Dominus Deus patrum vestrorum, Deus Abraham, Deus patrum vestrorum, Deus Abraham, Deus Isaac, et Deus Jacob misit me ad vos: Isaac, et Deus Jacob misit me ad vos: hoc nomen mihi est in æternum. II Ma- hoc nomen mihi est in æternum. II Ma- chab. 1, 2 Benefaciat vobis Deus, et me- chab. 1, 2 Benefaciat vobis Deus, et me- minerit testamenti sui, quod locutus est minerit testamenti sui, quod locutus est ad Abraham, et Isaac, et Jacob servorum ad Abraham, et Isaac, et Jacob servorum suorum fidelium. Glossa: « Arguit hic suorum fidelium. Glossa: « Arguit hic argumentationem necessariam. Dicit argumentationem necessariam. Dicit enim scriptura, quod Joannes «< convertet enim scriptura, quod Joannes «< convertet multos filiorum Israel ad Dominum multos filiorum Israel ad Dominum Deum ipsorum : » convertit autem ad Deum ipsorum : » convertit autem ad Christum ergo Christus est Dominus Christum ergo Christus est Dominus Deus ipsorum. » Deus ipsorum. »

« Et ipse præcedet ante illum in spi « Et ipse præcedet ante illum in spi ritu et virtute Eliæ. » ritu et virtute Eliæ. »

Ecce præcursoris officium. Ecce præcursoris officium. Dicit autem quatuor: præcursorem vi- Dicit autem quatuor: præcursorem vi- delicet, et quem præcedet, et quo spiritu delicet, et quem præcedet, et quo spiritu et virtute, et quo fine. et virtute, et quo fine.

De præcursore dicit : « Et ipse præce- De præcursore dicit : « Et ipse præce-

132 132

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

det, » scilicet puer præcedet in annuntia- det, » scilicet puer præcedet in annuntia- tione, nativitate, baptismo, prædicatione, tione, nativitate, baptismo, prædicatione, morte. Infra, in eodem, y. 76: Præibis morte. Infra, in eodem, y. 76: Præibis enim ante faciem Domini parare vias enim ante faciem Domini parare vias ejus. Isa. XL, 3: Parate viam Domini: ejus. Isa. XL, 3: Parate viam Domini: rectas facite in solitudine semitas Dei rectas facite in solitudine semitas Dei nostri. Isa. LXII, 10: Transite, transite nostri. Isa. LXII, 10: Transite, transite per portas, præparate viam populo, pla- per portas, præparate viam populo, pla- num facite iter, eligite lapides, hoc est, num facite iter, eligite lapides, hoc est, offendicula. Per annuntiationem autem offendicula. Per annuntiationem autem paravit viam fidei in conceptu virginali: paravit viam fidei in conceptu virginali: unde dicit infra, in eodem, yy. 36 et 37: unde dicit infra, in eodem, yy. 36 et 37: Et ecce Elisabeth, cognata tua, et ipsa Et ecce Elisabeth, cognata tua, et ipsa concepit filium in senectute sua: et hic concepit filium in senectute sua: et hic mensis sextus est illi quæ vocatur steri- mensis sextus est illi quæ vocatur steri- lis: quia non erit impossibile apud Deum lis: quia non erit impossibile apud Deum omne verbum. Et ideo tu crede te virtute omne verbum. Et ideo tu crede te virtute Altissimi concepturam. Nascendo autem Altissimi concepturam. Nascendo autem paravit viam nascenti. Et hoc ostendit in paravit viam nascenti. Et hoc ostendit in gaudio occurrens etiam ei intra matris gaudio occurrens etiam ei intra matris viscera. Baptizans autem paravit viam viscera. Baptizans autem paravit viam baptizando. Unde, Matth. III, 11: Ego baptizando. Unde, Matth. III, 11: Ego quidem baptizo vos in aqua in pœniten- quidem baptizo vos in aqua in pœniten- tiam: qui autem post me venturus est tiam: qui autem post me venturus est fortior me est, cujus non sum dignus fortior me est, cujus non sum dignus calceamenta portare : ipse vos baptizabit calceamenta portare : ipse vos baptizabit in Spiritu sancto et igni '. Et, Act. 1, 5: in Spiritu sancto et igni '. Et, Act. 1, 5: Joannes quidem baptizavit aqua, vos au- Joannes quidem baptizavit aqua, vos au- tem baptizabimini Spiritu sancto non tem baptizabimini Spiritu sancto non post multos hos dies. Et, Act. xix, 4: post multos hos dies. Et, Act. xix, 4: Dixit autem Paulus: Joannes baptizavit Dixit autem Paulus: Joannes baptizavit baptismo pœnitentiæ populum, dicens in baptismo pœnitentiæ populum, dicens in eum qui venturus esset post ipsum ut cre- eum qui venturus esset post ipsum ut cre- derent. Et sic ut crederent, præivit præ- derent. Et sic ut crederent, præivit præ- dicando prædicantem. Joan. 1, 29: Ecce dicando prædicantem. Joan. 1, 29: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccatum mun- Agnus Dei, ecce qui tollit peccatum mun- di. Moriens autem præivit ad inferos de- di. Moriens autem præivit ad inferos de- scendentem. Matth. x1, 3: Tu es qui scendentem. Matth. x1, 3: Tu es qui venturus es, an alium exspectamus? Sic venturus es, an alium exspectamus? Sic ergo « præcedet ante illum » quia dignum ergo « præcedet ante illum » quia dignum fuit ut ante tanti adventum præcederet fuit ut ante tanti adventum præcederet vox præconis. Joan. 1, 23: Ego vox cla- vox præconis. Joan. 1, 23: Ego vox cla- mantis in deserto. Multi enim Prophetæ mantis in deserto. Multi enim Prophetæ clamaverunt et ideo ut desiderio eorum clamaverunt et ideo ut desiderio eorum satisfaciat, et ne imparatis tantus rex satisfaciat, et ne imparatis tantus rex superveniat, iste præcedet. Amos, IV, superveniat, iste præcedet. Amos, IV, Præparare in occursum Dei tui Israel. Præparare in occursum Dei tui Israel.

1 Cf. Luc. III, 46. 1 Cf. Luc. III, 46.

12: 12:

<< In spiritu et virtute Eliæ. » << In spiritu et virtute Eliæ. »

Ecce qua virtute præcedet, et quo spi- Ecce qua virtute præcedet, et quo spi- ritu. Dicit autem Glossa, quod præcedet ritu. Dicit autem Glossa, quod præcedet in Spiritu sancto: sicut dicitur, Judicum, in Spiritu sancto: sicut dicitur, Judicum, VI, 34 Spiritus Domini induit Gedeon, VI, 34 Spiritus Domini induit Gedeon, hoc est, utebatur eo sicut indumento, hoc est, utebatur eo sicut indumento, quod continet indutum, et figuram acci- quod continet indutum, et figuram acci- pit induti, et ad operationes induti et non pit induti, et ad operationes induti et non ad alia se extendit. Et in his tribus in- ad alia se extendit. Et in his tribus in- duit Joannem Spiritus Domini: quia re- duit Joannem Spiritus Domini: quia re- plevit eum, et ad se per communionem plevit eum, et ad se per communionem configuravit, et omnia opera sua per configuravit, et omnia opera sua per eum exercuit. eum exercuit.

Replevit autem eum plenitudine su- Replevit autem eum plenitudine su- pereffluentiæ. Luc. vi, 38: Mensuram pereffluentiæ. Luc. vi, 38: Mensuram bonam, et confertam, et coagitatam, et bonam, et confertam, et coagitatam, et supereffluentem dabunt in sinum ve- supereffluentem dabunt in sinum ve- strum. Et ideo ex effluxu ejus fluxit in strum. Et ideo ex effluxu ejus fluxit in alios, sicut per canalem: unde dicit Ec-. alios, sicut per canalem: unde dicit Ec-. clesia de Joanne et aliis vasis gratiæ, clesia de Joanne et aliis vasis gratiæ, Jerem. IV, 12: Spiritus plenus ex his ve- Jerem. IV, 12: Spiritus plenus ex his ve- niet mihi. Configuravit autem eum sibi, niet mihi. Configuravit autem eum sibi, hoc est, aptavit: sicut dicitur, Act. 1x, hoc est, aptavit: sicut dicitur, Act. 1x, 15, de Paulo: Vas electionis est mihi 15, de Paulo: Vas electionis est mihi iste. Quia etiam liquor figuram vasis ac- iste. Quia etiam liquor figuram vasis ac- cipit. Operabatur etiam per eum, I ad cipit. Operabatur etiam per eum, I ad Corinth. x1, 11: Hæc omnia operatur Corinth. x1, 11: Hæc omnia operatur unus atque idem Spiritus, dividens sin- unus atque idem Spiritus, dividens sin- gulis prout vult. Propter quod etiam di- gulis prout vult. Propter quod etiam di- citur, Sapient. VII, 22: Spiritus unicus, citur, Sapient. VII, 22: Spiritus unicus, multiplex. Unicus in se, multiplex au- multiplex. Unicus in se, multiplex au- tem in operatione. tem in operatione.

<< Virtute. » << Virtute. »

Glossa dicit, « signorum. » Sed hoc Glossa dicit, « signorum. » Sed hoc videtur frivolum: quia, Joan. x, 41, di- videtur frivolum: quia, Joan. x, 41, di- citur: Joannes quidem signum fecit nul- citur: Joannes quidem signum fecit nul- lum. Ad hoc autem dicendum, quod in lum. Ad hoc autem dicendum, quod in opere Joannes nullum signum ostendit : opere Joannes nullum signum ostendit : quia si signa fecisset, jam non ad Chri- quia si signa fecisset, jam non ad Chri- stum, sed ad seipsum populum conver- stum, sed ad seipsum populum conver- tisset ignorantem. Secus autem fuit de tisset ignorantem. Secus autem fuit de Apostolis, qui postquam Christus cogni- Apostolis, qui postquam Christus cogni- tus erat, signa in nomine ejus fecerunt. tus erat, signa in nomine ejus fecerunt. Sed Joanne prædicante, Christus non Sed Joanne prædicante, Christus non

IN EVANG. LUCE, I-17. IN EVANG. LUCE, I-17.

notus innotescere debuit: et ideo Joan- notus innotescere debuit: et ideo Joan- nem minui, Christum autem crescere nem minui, Christum autem crescere oportebat:ideo Joannes diminutionem oportebat:ideo Joannes diminutionem suam ostendit nullum signum faciendo, suam ostendit nullum signum faciendo, Christus autem magnitudinem accepit Christus autem magnitudinem accepit per signa. Tamen, ut dicit Chrysostomus, per signa. Tamen, ut dicit Chrysostomus, «Tota vita Joannis stupor fuit et mira- «Tota vita Joannis stupor fuit et mira- «< culum, tam in nativitatis ejus miraculis «< culum, tam in nativitatis ejus miraculis « quam in vitæ ejus virtutibus, quæ su- « quam in vitæ ejus virtutibus, quæ su- « pra hominem fuerunt. » Sed quod ipse « pra hominem fuerunt. » Sed quod ipse non fecit signum prædicando, causa est non fecit signum prædicando, causa est quæ dicta fuit. Et quoad hoc qui minor quæ dicta fuit. Et quoad hoc qui minor fuit in regno Christi, major fuit illo: fuit in regno Christi, major fuit illo: quia omnes illi parvi et magni miracula quia omnes illi parvi et magni miracula multa fecerunt, ut in omnibus verifica- multa fecerunt, ut in omnibus verifica- retur sermo Joannis: Illum oportet cre- retur sermo Joannis: Illum oportet cre- scere, me autem minui 1. Et hæc expo- scere, me autem minui 1. Et hæc expo- sitio notanda est: quia illa sola omnibus sitio notanda est: quia illa sola omnibus aliis est verior, et litteralior. Tamen pos- aliis est verior, et litteralior. Tamen pos- semus dicere etiam, quod præcessit in semus dicere etiam, quod præcessit in Spiritu sancto tamquam in auctore sa- Spiritu sancto tamquam in auctore sa- pientiæ et sanctitatis: et præcessit in pientiæ et sanctitatis: et præcessit in virtute, tamquam in perfectione ad ope- virtute, tamquam in perfectione ad ope- ra meritorum. Sapient. VIII, 7 : Sobrie- ra meritorum. Sapient. VIII, 7 : Sobrie- tatem et prudentiam docet, et justitiam, tatem et prudentiam docet, et justitiam, et virtutem, quibus utilius nihil est in. et virtutem, quibus utilius nihil est in. vita hominibus. Optime et secure præ- vita hominibus. Optime et secure præ- cessit Spiritum hominis ducentem et cessit Spiritum hominis ducentem et virtutem confortantem. Fidelis præco ex virtutem confortantem. Fidelis præco ex Spiritu idoneus autem ex virtute. Isa. Spiritu idoneus autem ex virtute. Isa. LXII, 14 Spiritus Domini ductor ejus LXII, 14 Spiritus Domini ductor ejus fuit. Psal. CXLII, 10 Spiritus tuus bo- fuit. Psal. CXLII, 10 Spiritus tuus bo-

nus deducet me in terram rectam. De nus deducet me in terram rectam. De virtutis idoneitate, Eccli. XLIV, 6: Ho- virtutis idoneitate, Eccli. XLIV, 6: Ho- mines divites in virtute, pulchritudinis mines divites in virtute, pulchritudinis studium habentes. studium habentes. Sequitur: Sequitur:

<< Eliæ. >> << Eliæ. >>

Glossa: «< Sicut Elias præco fuit judi- Glossa: «< Sicut Elias præco fuit judi- cis, sic Joannes præco Redemptoris ³. » cis, sic Joannes præco Redemptoris ³. » Ambo in deserto. De Elia, III Re- Ambo in deserto. De Elia, III Re- gum, xix, 4. De Joanne, Matth. I, gum, xix, 4. De Joanne, Matth. I, et Marc. III, 4. Ambo victu parci. De et Marc. III, 4. Ambo victu parci. De

* Joan. ш, 30. * Joan. ш, 30.

2 III Reg. XVII, 2 III Reg. XVII,

1. 1.

3 Marc. 1, 4 et seq. 3 Marc. 1, 4 et seq.

XXII XXII

1, 1,

33 33

Elia, III Reg. XVII, 6. De Joanne, Matth. Elia, III Reg. XVII, 6. De Joanne, Matth. 111, 4. Vestitu inculti, etiam in eisdem 111, 4. Vestitu inculti, etiam in eisdem locis quia uterque habuit vestimentum locis quia uterque habuit vestimentum de pilis camelorum, et zona pellicea cir- de pilis camelorum, et zona pellicea cir- ca lumbos utriusque. De Elia, IV Reg. ca lumbos utriusque. De Elia, IV Reg. I, 8 Vir pilosus, et zona pellicea accin- I, 8 Vir pilosus, et zona pellicea accin- ctus renibus. De Joanne, Matth. 11, 4. ctus renibus. De Joanne, Matth. 11, 4. Ambo regum insaniam et reginarum tu- Ambo regum insaniam et reginarum tu- lerunt, Elias, III Reg. xix, 2, ubi Achab lerunt, Elias, III Reg. xix, 2, ubi Achab et Jezabel persequuntur Eliam, et quæ- et Jezabel persequuntur Eliam, et quæ- runt eum occidere. De Joanne, Matth. runt eum occidere. De Joanne, Matth. xiv, 3-12, ubi Herodes propter Herodia- xiv, 3-12, ubi Herodes propter Herodia- dem incarcerat Joannem, et truncat ca- dem incarcerat Joannem, et truncat ca- pite. Ille, scilicet Elias, Jordanem cœlum pite. Ille, scilicet Elias, Jordanem cœlum petiturus divisit : hic, scilicet Joannes, petiturus divisit : hic, scilicet Joannes, ad lavacrum salutare, hoc est, baptis- ad lavacrum salutare, hoc est, baptis- mum Christi, quo coelum aperitur, mul- mum Christi, quo coelum aperitur, mul- tos suo baptismate convertit 5. Hic, Joan- tos suo baptismate convertit 5. Hic, Joan- nes scilicet, cum Domino conversatur in nes scilicet, cum Domino conversatur in terris, inducens ad credendum in Chri- terris, inducens ad credendum in Chri- stum. Ille, scilicet Elias, cum Domino stum. Ille, scilicet Elias, cum Domino manifestatur in gloria, Matth. XVII, 2, ubi manifestatur in gloria, Matth. XVII, 2, ubi transfiguratus est Dominus. Unde de eo transfiguratus est Dominus. Unde de eo dicit, ibidem, . 12: Elias jam venit, dicit, ibidem, . 12: Elias jam venit, et non cognoverunt eum, sed fecerunt in et non cognoverunt eum, sed fecerunt in eo quæcumque voluerunt. Matth. xi, 14: eo quæcumque voluerunt. Matth. xi, 14: Si vultis recipere, ipse est Elias qui ven- Si vultis recipere, ipse est Elias qui ven- turus est: quia sicut Elias secundum ad- turus est: quia sicut Elias secundum ad- ventum, ita Joannes primum præcessit. ventum, ita Joannes primum præcessit. Et ideo sicut dicit Gregorius, « quamvis Et ideo sicut dicit Gregorius, « quamvis « non sit Elias in personali discretione, « non sit Elias in personali discretione, « tamen est Elias in spiritu et virtute. « tamen est Elias in spiritu et virtute. Eccli. xLvi, 1: Surrexit Elias prophe- Eccli. xLvi, 1: Surrexit Elias prophe- ta quasi ignis, et verbum ipsius quasi ta quasi ignis, et verbum ipsius quasi facula ardebat. Joan. v, 35: Ille erat facula ardebat. Joan. v, 35: Ille erat lucerna ardens et lucens. lucerna ardens et lucens.

Ecce officium Joannis. Ecce officium Joannis. Sequitur: Sequitur:

« Ut convertat corda patrum in « Ut convertat corda patrum in filios, et incredulos ad prudentiam ju- filios, et incredulos ad prudentiam ju- storum, parare Domino plebem per- storum, parare Domino plebem per-

fectam. » fectam. »

* IV Reg. II, 8. * IV Reg. II, 8.

5 Cf. Joan. 1, 28; Matth. III, 5 et 6; Luc. III, 5 Cf. Joan. 1, 28; Matth. III, 5 et 6; Luc. III, 12-14. 12-14.

3 3

34 34

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Ecce finis tanti officii, et tanti officia- Ecce finis tanti officii, et tanti officia- lis Ut convertat. » lis Ut convertat. »

Et dicit tria quæ habuit in intentione : Et dicit tria quæ habuit in intentione : quorum primum est conformare filios pa- quorum primum est conformare filios pa- tribus in intellectu fidei: secundum, re- tribus in intellectu fidei: secundum, re- ducere incredulos ad veritatem revelatæ ducere incredulos ad veritatem revelatæ fidei tertium est, quod vere finis est, fidei tertium est, quod vere finis est, parare viam Christo per veritatem acce- parare viam Christo per veritatem acce- ptæ fidei. ptæ fidei.

De primo dicit : « Ut convertat. » Jam De primo dicit : « Ut convertat. » Jam dictum est quod conversio debita et na- dictum est quod conversio debita et na- turalis est dispositio corporis et animæ, turalis est dispositio corporis et animæ, et eorum quæ sunt in utroque. Debitus et eorum quæ sunt in utroque. Debitus autem ordo est, quod corda patrum tam- autem ordo est, quod corda patrum tam- quam radicalia sugentia succum et vigo- quam radicalia sugentia succum et vigo- rem fidei de revelationibus divinis, con- rem fidei de revelationibus divinis, con- vertantur ad stipitem et ad ramos. Quia vertantur ad stipitem et ad ramos. Quia sicut non rami radicem portant, sed ra- sicut non rami radicem portant, sed ra- dix eos et sic fiunt rami socii radicis dix eos et sic fiunt rami socii radicis olivæ et pinguedinis 1. Sic etiam egredi- olivæ et pinguedinis 1. Sic etiam egredi- tur virga de radice Jesse, et flos de radi- tur virga de radice Jesse, et flos de radi- ce ejus ascendit, super quem Spiritus ce ejus ascendit, super quem Spiritus Domini requievit. Jesse enim interpre- Domini requievit. Jesse enim interpre- tatur incendium : et significat ardorem tatur incendium : et significat ardorem desiderii patrum suspirantium Christi in desiderii patrum suspirantium Christi in carne præsentiam. Virga autem est pro- carne præsentiam. Virga autem est pro- pagatio filiorum: flos autem filius Virgi- pagatio filiorum: flos autem filius Virgi- nis, super quem in se et in suis Spiritus nis, super quem in se et in suis Spiritus requiescit. Sic enim dicit Apostolus, ad requiescit. Sic enim dicit Apostolus, ad Roman. x1, 28, quod Synagoga dilectis- Roman. x1, 28, quod Synagoga dilectis- sima fuit propter patres. sima fuit propter patres.

Retorqueantur ergo « corda patrum, » Retorqueantur ergo « corda patrum, » secundum illuminationes a Deo receptas, secundum illuminationes a Deo receptas, « in filios, » ut intelligant et illi eum « in filios, » ut intelligant et illi eum qui patribus promissus est: et conversa qui patribus promissus est: et conversa sint « corda patrum in filios. » Ad Hebr. sint « corda patrum in filios. » Ad Hebr. XI, 2 In fide testimonium consecuti sunt XI, 2 In fide testimonium consecuti sunt senes, scilicet patres. Deuter. xxx11, 7: senes, scilicet patres. Deuter. xxx11, 7: Interroga patrem tuum, et annuntiabit Interroga patrem tuum, et annuntiabit tibi majores tuos, et dicent tibi. Sic tibi majores tuos, et dicent tibi. Sic Leviathan extrahitur hamo ³. Leviathan extrahitur hamo ³. Sequitur: Sequitur:

1 Ad Roman. XI, 17: Socius radicis et pingue- 1 Ad Roman. XI, 17: Socius radicis et pingue-

dinis olivæ factus es. dinis olivæ factus es.

2 Cf. Isa. xi, 1 et 2. 2 Cf. Isa. xi, 1 et 2.

« Et incredulos, »> « Et incredulos, »>

4 4

Supple, filios incredulos patribus con- Supple, filios incredulos patribus con- vertat, «ad prudentiam » justorum dis- vertat, «ad prudentiam » justorum dis- cipulorum Christi: sicut Andream qui cipulorum Christi: sicut Andream qui primo adhæserat Joanni, convertit ad primo adhæserat Joanni, convertit ad prudentiam discipulorum Christi * : et prudentiam discipulorum Christi * : et omnes discipulos Joannis qui primo omnes discipulos Joannis qui primo æmulabantur Joannem, convertit ad Chri- æmulabantur Joannem, convertit ad Chri- stum Joanne relicto 5. Quando enim non stum Joanne relicto 5. Quando enim non credebant fidei patrum, tunc indicabat credebant fidei patrum, tunc indicabat eis Christum, ut sic acciperent pruden- eis Christum, ut sic acciperent pruden- tiam. tiam.

« Justorum. » Ad Roman. x, 4: Finis « Justorum. » Ad Roman. x, 4: Finis legis Christus, ad justitiam omni cre- legis Christus, ad justitiam omni cre- denti. Ad Roman. IV, 2 et 3, Abraham: denti. Ad Roman. IV, 2 et 3, Abraham: ex fide justificatus est, et non ex operi- ex fide justificatus est, et non ex operi- bus legis. Qui enim incredulus est, infi- bus legis. Qui enim incredulus est, infi- deliter agit 6. Unde Glossa: « Prudentia deliter agit 6. Unde Glossa: « Prudentia justorum est, non de legis operibus ju- justorum est, non de legis operibus ju- stitiam præsumere, sed ex fide salutem. stitiam præsumere, sed ex fide salutem. quærere: ut quamvis in lege positi legis quærere: ut quamvis in lege positi legis jussa perficiant, gratia tamen Dei se sal- jussa perficiant, gratia tamen Dei se sal- vandos per Christum intelligant. » Haba- vandos per Christum intelligant. » Haba- cuc, 11, 4, et ad Hebr. x, 38, et ad Ro- cuc, 11, 4, et ad Hebr. x, 38, et ad Ro- man. 1, 17 Justus ex fide vivit. Malach. man. 1, 17 Justus ex fide vivit. Malach. 1v, 5 et 6: Ecce ego mittam vobis Eliam 1v, 5 et 6: Ecce ego mittam vobis Eliam Prophetam, antequam veniat dies Do- Prophetam, antequam veniat dies Do- mini magnus et horribilis. Et convertet. mini magnus et horribilis. Et convertet. cor patrum ad filios, et cor filiorum ad cor patrum ad filios, et cor filiorum ad patres eorum ne forte veniam, et percu-. patres eorum ne forte veniam, et percu-. tiam terram anathemate. tiam terram anathemate. Sequitur : Sequitur :

« Parare « Parare ctam. » ctam. »

Domino plebem perfe- Domino plebem perfe-

Finis est ultimus quoad intentionem Finis est ultimus quoad intentionem Joannis: quia totum factum ejus via fuit Joannis: quia totum factum ejus via fuit ad Christum, et quod nullus staret in. ad Christum, et quod nullus staret in. ipso sed ut ipse diminueretur, et Chri- ipso sed ut ipse diminueretur, et Chri-

stus cresceret. stus cresceret.

Et hoc est quod dicit : « Parare, » Et hoc est quod dicit : « Parare, » hoc est, per modum ministri præparare. hoc est, per modum ministri præparare.

4 Joan. 1, 40. 4 Joan. 1, 40.

5 Ibidem, 1, 37. 5 Ibidem, 1, 37.

6 Isa. XXI, 2. 6 Isa. XXI, 2.

3Job, XL, 20. 3Job, XL, 20.

18 18

IN EVANG. LUCA, 1-17, 18. IN EVANG. LUCA, 1-17, 18.

Unde prædicavit Christum, et baptizavit Unde prædicavit Christum, et baptizavit populum non ut gratiam in baptismo populum non ut gratiam in baptismo conferret, sed ut ad baptismum Christi conferret, sed ut ad baptismum Christi perduceret assuefaciendo. Sic omnis mi- perduceret assuefaciendo. Sic omnis mi- nister parat Domino suo. I ad Corinth. nister parat Domino suo. I ad Corinth. IV, 1 Sic nos existimet homo ut mini- IV, 1 Sic nos existimet homo ut mini- stros Christi, et dispensatores mysterio- stros Christi, et dispensatores mysterio- rum Dei. Minister enim formam Domini rum Dei. Minister enim formam Domini assumens, infidelis est in Dominum : assumens, infidelis est in Dominum : quia gloriam Domini sibi usurpat: cum quia gloriam Domini sibi usurpat: cum dicat, Isa. XLII, 8: Gloriam meam alteri dicat, Isa. XLII, 8: Gloriam meam alteri non dabo. Bernardus : « Fidelis profecto non dabo. Bernardus : « Fidelis profecto « minister eris, si de universa gloria Do- « minister eris, si de universa gloria Do- << mini tui, etsi transeunte per te, nihil << mini tui, etsi transeunte per te, nihil «< manibus tuis adhærere contingat. » «< manibus tuis adhærere contingat. »

Et ideo, «Domino, » non sibi parat, Et ideo, «Domino, » non sibi parat, «plebem perfectam. » Plebem autem di- «plebem perfectam. » Plebem autem di- cit propter plebeios et humiles, quos Do- cit propter plebeios et humiles, quos Do- minus elegit. I ad Corinth. 1, 26 et 27 : minus elegit. I ad Corinth. 1, 26 et 27 : Videte vocationem vestram, fratres : quia Videte vocationem vestram, fratres : quia non multi sapientes secundum carnem, non multi sapientes secundum carnem, non multi potentes, non multi nobiles: non multi potentes, non multi nobiles: sed quæ stulta sunt mundi elegit Deus. sed quæ stulta sunt mundi elegit Deus. Matth. x1, 25 Confiteor tibi, Pater, Do- Matth. x1, 25 Confiteor tibi, Pater, Do- mine cœli et terræ, quia abscondisti hæc mine cœli et terræ, quia abscondisti hæc a sapientibus et prudentibus, et revelasti a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Jacob. 1v, 6: Deus superbis ea parvulis. Jacob. 1v, 6: Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. resistit, humilibus autem dat gratiam. Luc. 1, 52 Deposuit potentes de sede, Luc. 1, 52 Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles.. et exaltavit humiles..

Hanc plebem humilem missus est pa- Hanc plebem humilem missus est pa- rare « perfectam, » unumquemque in rare « perfectam, » unumquemque in suo ordine. Perfectum enim est cui nihil suo ordine. Perfectum enim est cui nihil deest in suo ordine. Genes. v1, 9: Noe deest in suo ordine. Genes. v1, 9: Noe vir justus atque perfectus fuit in gene- vir justus atque perfectus fuit in gene- ratione sua, cum Deo ambulavit. Matth. ratione sua, cum Deo ambulavit. Matth. v, 48 v, 48

Estote perfecti, sicut et Pater Estote perfecti, sicut et Pater vester cœlestis perfectus est. vester cœlestis perfectus est. Sequitur: Sequitur:

« Et dixit Zacharias ad Angelum: « Et dixit Zacharias ad Angelum: Unde hoc sciam ? ego enim sum se- Unde hoc sciam ? ego enim sum se- nex, et uxor mea processit in diebus nex, et uxor mea processit in diebus suis. » suis. »

Ecce hic est petitio signi. Ecce hic est petitio signi.

Et hic dicuntur tria, quorum primum. Et hic dicuntur tria, quorum primum.

35 35

est signi expetitio: secundum, signi da- est signi expetitio: secundum, signi da- tio tertium, signi manifestatio. tio tertium, signi manifestatio.

In primo tria dicuntur, quorum unum In primo tria dicuntur, quorum unum est Zachariæ cum Angelo locutio: se- est Zachariæ cum Angelo locutio: se- cundum, signi expetitio: tertium autem, cundum, signi expetitio: tertium autem, ratio quare signum expetatur. ratio quare signum expetatur.

De primo dicit : « Et dixit Zacharias De primo dicit : « Et dixit Zacharias ad Angelum. » Dixit autem corporali ad Angelum. » Dixit autem corporali quidem voce quam tamen Angelus vo- quidem voce quam tamen Angelus vo- cis tantum accepit speciem. Et de his sa- cis tantum accepit speciem. Et de his sa- tis supra dictum est. tis supra dictum est.

« Unde hoc sciam ? » « Unde hoc sciam ? »