IN EVANG. LUCÆ, I-5. IN EVANG. LUCÆ, I-5.

11 11

est siderum errantium, sicut dicitur in bulo exhibuit. Levit. vi, 12: Ignis in est siderum errantium, sicut dicitur in bulo exhibuit. Levit. vi, 12: Ignis in Canonica Judæ 1. Canonica Judæ 1.

<< Regis. »> << Regis. »>

: :

Verius dixisset tyranni, sed vulgariter Verius dixisset tyranni, sed vulgariter loquitur quia vulgus eos qui tyrannice loquitur quia vulgus eos qui tyrannice regnant, etiam reges vocat: cum tamen regnant, etiam reges vocat: cum tamen secundum Aristotelem, et Boetium, et secundum Aristotelem, et Boetium, et Tullium, et Dionysium, Rex sit, qui om- Tullium, et Dionysium, Rex sit, qui om- nia statuit ad utilitatem populi: tyrannus nia statuit ad utilitatem populi: tyrannus qui ad utilitatem sui statuit, et po- qui ad utilitatem sui statuit, et po- puli nocumenta. Isa. xix, 4: Tradam puli nocumenta. Isa. xix, 4: Tradam Ægyptum in manu dominorum crude- Ægyptum in manu dominorum crude- lium, etc. Osee, XIII, 11: Dabo tibi re- lium, etc. Osee, XIII, 11: Dabo tibi re- gem in furore meo. gem in furore meo.

« Judææ, »> « Judææ, »>

Ut sciat translatum esse regnum Ju- Ut sciat translatum esse regnum Ju- dæorum. Et hoc permisit Deus propter dæorum. Et hoc permisit Deus propter peccata populi. Job, xxxiv, 30: Regnare peccata populi. Job, xxxiv, 30: Regnare facit hominem hypocritam propter pec- facit hominem hypocritam propter pec- cata populi. cata populi.

Descripto tempore patris, describit cla- Descripto tempore patris, describit cla- ritatem ab officii dignitate, cum dicit : ritatem ab officii dignitate, cum dicit :

« Sacerdos. » « Sacerdos. »

Officii enim dignitatem dicit sacerdo- Officii enim dignitatem dicit sacerdo- tium. tium.

Singularitatem autem et specialitatem Singularitatem autem et specialitatem in illo notat cum dicit: in illo notat cum dicit:

« Quidam, » « Quidam, »

Ut de communi sacerdotum numero Ut de communi sacerdotum numero sit exceptus. Sacerdotium autem officium sit exceptus. Sacerdotium autem officium est summi ordinis, et per consequens est summi ordinis, et per consequens etiam summæ dignitatis. Eccli. L, 1: etiam summæ dignitatis. Eccli. L, 1: Ecce sacerdos magnus. Sapient. xvını, Ecce sacerdos magnus. Sapient. xvını, 24: In veste enim poderis, quam habe- 24: In veste enim poderis, quam habe- bat, totus erat orbis terrarum, etc. bat, totus erat orbis terrarum, etc.

« Quidam, » non qui ignem concupi- « Quidam, » non qui ignem concupi- scentiæ obtulit, sicut duo filii Aaron 2: scentiæ obtulit, sicut duo filii Aaron 2: sed qui ignem divinum in cordis thuri- sed qui ignem divinum in cordis thuri-

1 Epist. Judæ, 7. 13. 1 Epist. Judæ, 7. 13. Levit. x, 1 et seq. Levit. x, 1 et seq.

altari semper ardebit. altari semper ardebit.

« Zacharias nomine. » « Zacharias nomine. »

Et hoc congrue, quia memor Domini Et hoc congrue, quia memor Domini sui semper fuit, et memor sponsionis sui semper fuit, et memor sponsionis quam accipiens sacerdotium emisit: et quam accipiens sacerdotium emisit: et ideo dicitur Episcopo consecrato, quod ideo dicitur Episcopo consecrato, quod memor sit sponsionis suæ, quam fecit in memor sit sponsionis suæ, quam fecit in die, quando adeptus est dignitatem. die, quando adeptus est dignitatem. Thren. III, 20: Memoria memor ero, etc. Thren. III, 20: Memoria memor ero, etc. E contra est de malis, qui nec Dei, nec E contra est de malis, qui nec Dei, nec sponsionis suæ, nec officii sui umquam sponsionis suæ, nec officii sui umquam recordantur. I Reg. 11, 12 et 13: Filii recordantur. I Reg. 11, 12 et 13: Filii Heli, filii Belial, nescientes Dominum, Heli, filii Belial, nescientes Dominum, neque officium sacerdotum, etc. Jerem. neque officium sacerdotum, etc. Jerem. II, 5 Ambulaverunt post vanitatem, etc. II, 5 Ambulaverunt post vanitatem, etc. Jerem. 11, 26: Confusi sunt domus Israel, Jerem. 11, 26: Confusi sunt domus Israel, ipsi, etc. ipsi, etc.

Sacerdos autem præcipue debet qua- Sacerdos autem præcipue debet qua- tuor memorari, scilicet, throni ejus cui tuor memorari, scilicet, throni ejus cui præsidet, ut in omni judicio meminerit præsidet, ut in omni judicio meminerit cujus judicium exercet, et dicat: De vultu cujus judicium exercet, et dicat: De vultu tuo judicium meum prodeat 3. Judicii tuo judicium meum prodeat 3. Judicii quo judicatus est Dominus, et judicandus quo judicatus est Dominus, et judicandus est prælatus. Luc. xxII, 31: Si in viridi est prælatus. Luc. xxII, 31: Si in viridi ligno hæc faciunt, in arido quid fiet? ligno hæc faciunt, in arido quid fiet? Sapient. vi, 6: Judicium durissimum his Sapient. vi, 6: Judicium durissimum his qui præsunt fiet. Verbi judicis qui judi- qui præsunt fiet. Verbi judicis qui judi- caturus est, qui dixit, Luc. xx11, 25 et 26: caturus est, qui dixit, Luc. xx11, 25 et 26: Reges gentium dominantur eorum, Vos Reges gentium dominantur eorum, Vos autem non sic, etc., sed qui major est, autem non sic, etc., sed qui major est, etc. Et dispensationis quam ipse princeps etc. Et dispensationis quam ipse princeps injunxit. Matth. xxiv, 45: Quis, putas, injunxit. Matth. xxiv, 45: Quis, putas, est fidelis servus, scilicet dispensator, et est fidelis servus, scilicet dispensator, et prudens, etc. Primi debet meminisse, prudens, etc. Primi debet meminisse, ut sit justus, et rectus, et æquus: secundi, ut sit justus, et rectus, et æquus: secundi, ut sit in sublimitate timoratus: tertii, ut ut sit in sublimitate timoratus: tertii, ut servet humilitatem: quarti, ut in com servet humilitatem: quarti, ut in com misso non deserat fidelitatem. misso non deserat fidelitatem. Sequitur: Sequitur:

« De vice Abia. » « De vice Abia. »

Indeclinabile, tamquam diceret; «De Indeclinabile, tamquam diceret; «De

3 Psal. XVI, 2. 3 Psal. XVI, 2.

12 12

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

vice Abiæ. » Et in hoc describit patrem vice Abiæ. » Et in hoc describit patrem Joannis a sui ordinis, et gradus sublimi- Joannis a sui ordinis, et gradus sublimi- tate. Hoc autem ut intelligatur, oportet tate. Hoc autem ut intelligatur, oportet revolvere historiam I Paralip. xxiv, 3 et revolvere historiam I Paralip. xxiv, 3 et seq., ubi legitur quod David volens am- seq., ubi legitur quod David volens am- pliare cultum divinum, loco Eleazar et pliare cultum divinum, loco Eleazar et Ithamar constituit ut essent viginti qua- Ithamar constituit ut essent viginti qua- tuor summi sacerdotes. Sedecim sumpsit tuor summi sacerdotes. Sedecim sumpsit de filiis Eleazar, et octo de filiis Ithamar: de filiis Eleazar, et octo de filiis Ithamar: et constituit ut unusquisque in vice suæ et constituit ut unusquisque in vice suæ septimanæ ministraret. Prævidens autem septimanæ ministraret. Prævidens autem quod una septimana in sacrificiorum ritu quod una septimana in sacrificiorum ritu utilior esset quam alia, et sic æmulatio utilior esset quam alia, et sic æmulatio inter sacerdotes posset oriri de ministe- inter sacerdotes posset oriri de ministe- rio, posuit sortes inter eos, quis qua rio, posuit sortes inter eos, quis qua septimana ministraret. Cum autem esset septimana ministraret. Cum autem esset propheta, et omnia talia Spiritu sancto propheta, et omnia talia Spiritu sancto inspiratus ordinaret, non est credendum inspiratus ordinaret, non est credendum quod alia fuerit sors nisi exploratio divi- quod alia fuerit sors nisi exploratio divi- næ voluntatis. In hac ergo sorte quidam næ voluntatis. In hac ergo sorte quidam de filiis Eleazar, nomine Abia, octava de filiis Eleazar, nomine Abia, octava sorte vel septimana ministrabat: de cujus sorte vel septimana ministrabat: de cujus posteritate natus Zacharias de vice fuit posteritate natus Zacharias de vice fuit Abiæ, octava sorte ministrans. Et hoc Abiæ, octava sorte ministrans. Et hoc congruit mysterio: quia octava propter congruit mysterio: quia octava propter resurrectionem Novo Testamento con- resurrectionem Novo Testamento con- gruit sicut septima congruit Veteri Te- gruit sicut septima congruit Veteri Te- stamento propter septenarii observan- stamento propter septenarii observan- tiam. Unde, Eccle. x1, 2: Da partem se- tiam. Unde, Eccle. x1, 2: Da partem se- ptem necnon et octo: quia utrumque Te- ptem necnon et octo: quia utrumque Te- stamentum mystice referendum est ad stamentum mystice referendum est ad obsequium Dei Vetus, ut figura: No- obsequium Dei Vetus, ut figura: No- vum autem, ut veritas implens figuram. vum autem, ut veritas implens figuram. Hoc est ergo secundum litteram quod Hoc est ergo secundum litteram quod dicit: «De vice Abia. » dicit: «De vice Abia. »

Neque nomen cadit a significatione: Neque nomen cadit a significatione: Abia enim interpretatur pater Dominus: Abia enim interpretatur pater Dominus: et significat quod iste sacerdos hæredi- et significat quod iste sacerdos hæredi- tario jure omnibus illis se exhibuit pa- tario jure omnibus illis se exhibuit pa- trem, quorum erat dominus. Pater enim trem, quorum erat dominus. Pater enim erat affectu et humilitate, Dominus au- erat affectu et humilitate, Dominus au- tem severitate et honore. II Machab. tem severitate et honore. II Machab. XIV, 37: Qui pro affectu pater Judæo- XIV, 37: Qui pro affectu pater Judæo- rum appellabatur. Isa. XXII, 21; Pote- rum appellabatur. Isa. XXII, 21; Pote- statem tuam dabo in manu ejus: et erit statem tuam dabo in manu ejus: et erit quasi pater habitantibus Jerusalem. Job, quasi pater habitantibus Jerusalem. Job, XXIX, 25: Cum sederem quasi rex, cir- XXIX, 25: Cum sederem quasi rex, cir-

1 I Paralip. III, 10: Octava, scilicet sors, Abia. 1 I Paralip. III, 10: Octava, scilicet sors, Abia.

cumstante exercitu, eram tamen mæren- cumstante exercitu, eram tamen mæren- tium consolator. Unde etiam Moyses tium consolator. Unde etiam Moyses primo pro populo supplicavit ut pater, primo pro populo supplicavit ut pater, deinde protervos judicavit ut Dominus 2. deinde protervos judicavit ut Dominus 2. Augustinus de Prælato: «Disciplinam li- Augustinus de Prælato: «Disciplinam li- « bens habeat, metuendus imponat. Et « bens habeat, metuendus imponat. Et «< quamvis utrumque sit necessarium, ta- «< quamvis utrumque sit necessarium, ta- « men plus a vobis amari appetat quam. « men plus a vobis amari appetat quam. « timeri semper cogitans se pro vobis « timeri semper cogitans se pro vobis « redditurum esse rationem. » Joan. XIII, « redditurum esse rationem. » Joan. XIII, 13 et 14 Vos vocatis me Magister, et 13 et 14 Vos vocatis me Magister, et Domine et bene dicitis, sum etenim. Si Domine et bene dicitis, sum etenim. Si ergo ego lavi pedes vestros, Dominus et ergo ego lavi pedes vestros, Dominus et Magister, et vos debetis alter alterius la- Magister, et vos debetis alter alterius la- vare pedes. I Petr. v, 3: Non ut domi- vare pedes. I Petr. v, 3: Non ut domi- nantes in cleris, sed forma facti gregis nantes in cleris, sed forma facti gregis ex animo. ex animo. Sequitur: Sequitur:

« Et uxor illius. » « Et uxor illius. »

Commendatio est a matre. Commendatio est a matre. Commendat autem matrem a conjun- Commendat autem matrem a conjun- ctione, a genere, et a nomine. ctione, a genere, et a nomine.

A conjunctione quidem cum dicit: A conjunctione quidem cum dicit: « Uxor illius. » Libera est. Sacerdotis. « Uxor illius. » Libera est. Sacerdotis. non erat uxor nisi libera: alioquin an- non erat uxor nisi libera: alioquin an- cilla existens, in concubinam et non in cilla existens, in concubinam et non in uxorem esset assumpta. Genes. xxi, 10: uxorem esset assumpta. Genes. xxi, 10: Non erit hæres filius ancillæ cum filio Non erit hæres filius ancillæ cum filio meo. Non etiam dicitur una de duabus, meo. Non etiam dicitur una de duabus, ut notetur amor castitatis in patre, sicut ut notetur amor castitatis in patre, sicut et in Isaac, qui una uxore fuit contentus. et in Isaac, qui una uxore fuit contentus. Et maluisset forte nullam habere, si hoc Et maluisset forte nullam habere, si hoc tempore fuisset opportunum. Tunc enim tempore fuisset opportunum. Tunc enim cum propagatione seminis, fuit etiam cum propagatione seminis, fuit etiam propagatio religionis, quando adhuc non propagatio religionis, quando adhuc non erat tempus revelatæ gratiæ: quando filii erat tempus revelatæ gratiæ: quando filii spirituales per verbum prædicationis in spirituales per verbum prædicationis in matre Ecclesia procreantur. De qua ait, matre Ecclesia procreantur. De qua ait, Jacob. 1, 18: Voluntarie genuit nos ver- Jacob. 1, 18: Voluntarie genuit nos ver- bo veritatis, ut simus initium aliquod bo veritatis, ut simus initium aliquod creaturæ ejus. creaturæ ejus.

« De filiabus Aaron. » « De filiabus Aaron. »

Commendatio est a genere. Filiæ enim Commendatio est a genere. Filiæ enim

2 Exod. xxi, per decursum. 2 Exod. xxi, per decursum.

IN EVANG. LUCÆ, I-5,6. IN EVANG. LUCÆ, I-5,6.

Aaron arctiori custodia custodiebantur : Aaron arctiori custodia custodiebantur : quía sacerdotibus pollutæ non jungeban- quía sacerdotibus pollutæ non jungeban- tur, neque repudiatæ. Et dicitur filia tur, neque repudiatæ. Et dicitur filia Aaron non tam carnis scilicet quam reli- Aaron non tam carnis scilicet quam reli- gionis imitatione, et nominis interpreta- gionis imitatione, et nominis interpreta- tione. De religione Aaron dicitur, Sapient. tione. De religione Aaron dicitur, Sapient. XVIII, 21 et 23: Properans homo sine que- XVIII, 21 et 23: Properans homo sine que- rela deprecari pro populis, proferens rela deprecari pro populis, proferens servitutis suæ scutum, orationem et per servitutis suæ scutum, orationem et per incensum deprecationem allegans, resti- incensum deprecationem allegans, resti- tit iræ, et finem imposuit necessitati... tit iræ, et finem imposuit necessitati... divisit illam quæ ad vivos ducebat viam. divisit illam quæ ad vivos ducebat viam. Sic et ista filia Aaron sine querela vixit, Sic et ista filia Aaron sine querela vixit, multas orationes fundens pro redem- multas orationes fundens pro redem- ptione Israelis, et sic restitit iræ Dei: et ptione Israelis, et sic restitit iræ Dei: et seipsam incendens in devotione, iterum seipsam incendens in devotione, iterum restitit iræ Dei: et invenit viam vitæ, an- restitit iræ Dei: et invenit viam vitæ, an- nuntiato liberatoris præcursore. Aaron nuntiato liberatoris præcursore. Aaron enim montanus interpretatur, quod emi- enim montanus interpretatur, quod emi- nentiam significat justitiæ. Jerem. XXXI, nentiam significat justitiæ. Jerem. XXXI, 23: Benedicat tibi Dominus, pulchritu- 23: Benedicat tibi Dominus, pulchritu- do justitiæ, mons sanctus. do justitiæ, mons sanctus.

Sequitur. descriptio a nomine: Sequitur. descriptio a nomine:

« Et nomen ejus Elisabeth. » « Et nomen ejus Elisabeth. »

Nomen dicitur quasi notamen, in quo Nomen dicitur quasi notamen, in quo Pythagoras ponit vitam et mortem: for- Pythagoras ponit vitam et mortem: for- tunium et infortunium. Unde etiam ex- tunium et infortunium. Unde etiam ex- stat rota Pythagoræ super nomen. Nota- stat rota Pythagoræ super nomen. Nota- men ergo hoc beatam fecit de se quod men ergo hoc beatam fecit de se quod sit Elisabeth, hoc est, Dei mei saturitas: sit Elisabeth, hoc est, Dei mei saturitas: vel Deus meus cognovit. Quorum pri- vel Deus meus cognovit. Quorum pri- mum est in virtute quæ satiat, secundum mum est in virtute quæ satiat, secundum in cognitione veritatis quæ illuminat. De in cognitione veritatis quæ illuminat. De gratia quidem virtutis dicitur, Isa. iv, 1: gratia quidem virtutis dicitur, Isa. iv, 1: Apprehendent septem mulieres virum Apprehendent septem mulieres virum unum in die illa, dicentes: Panem no- unum in die illa, dicentes: Panem no- strum comedemus. Septem mulieres sunt strum comedemus. Septem mulieres sunt mulier ista decorata septem virtutibus. mulier ista decorata septem virtutibus. Panem suum comedere, est proprias dul- Panem suum comedere, est proprias dul- cedines cor confortantes exhibere. Pro- cedines cor confortantes exhibere. Pro- verb. xi, 25 Justus comedit, et replet verb. xi, 25 Justus comedit, et replet animam suam venter autem impiorum animam suam venter autem impiorum insaturabilis, supple, est, quia sæcularia insaturabilis, supple, est, quia sæcularia non satiant unde, Aggæi, 1, 6: Come- non satiant unde, Aggæi, 1, 6: Come- distis, et non estis satiati. De cognitione. distis, et non estis satiati. De cognitione. veritatis dicitur, Joan. xvi, 17: Sancti- veritatis dicitur, Joan. xvi, 17: Sancti- fica eos in veritate. Sermo tuus veritas fica eos in veritate. Sermo tuus veritas

13 13

est. De ista dicitur, Sapient. vIII, 2: Hanc est. De ista dicitur, Sapient. vIII, 2: Hanc amavi et exquisivi a juventute mea, amavi et exquisivi a juventute mea, quæsivi sponsam mihi eam assumere, quæsivi sponsam mihi eam assumere, et amator factus sum formæ illius. et amator factus sum formæ illius. Pulcherrima forma virtutis et veritatis: Pulcherrima forma virtutis et veritatis: virtutis in affectu, veritatis in intelle- virtutis in affectu, veritatis in intelle- etu. Cantic. 1, 9: Pulchræ sunt genæ etu. Cantic. 1, 9: Pulchræ sunt genæ tuæ sicut turturis, hoc est, pudora- tuæ sicut turturis, hoc est, pudora- tæ virtutis, et castæ veritatis, quæ est tæ virtutis, et castæ veritatis, quæ est theologia: quæ casta stat intra limites theologia: quæ casta stat intra limites fidei, nec luxuriatur per phantasias : sic- fidei, nec luxuriatur per phantasias : sic- ut scenicæ meretriculæ aliarum scientia- ut scenicæ meretriculæ aliarum scientia- rum. Hæc mulier est de qua dicitur, Ju- rum. Hæc mulier est de qua dicitur, Ju- dith, xv, 10: Tu gloria Jerusalem, tu dith, xv, 10: Tu gloria Jerusalem, tu lætitia Israel, tu honorificentia populi lætitia Israel, tu honorificentia populi nostri. Hæc pro certo est, quæ competit nostri. Hæc pro certo est, quæ competit tali sacerdoti, dicente Domino, Genes. II, tali sacerdoti, dicente Domino, Genes. II, 18: Faciamus ei adjutorium simile sibi. 18: Faciamus ei adjutorium simile sibi. Proverb. v, 19: Cerva charissima, et Proverb. v, 19: Cerva charissima, et gratissimus hinnulus: ubera ejus in- gratissimus hinnulus: ubera ejus in- ebrient te in omni tempore, in amore ebrient te in omni tempore, in amore ejus delectare jugiter. ejus delectare jugiter.

« «

Erant autem justi ambo ante Erant autem justi ambo ante Deum, incedentes in omnibus man- Deum, incedentes in omnibus man- datis et justificationibus Domini sine datis et justificationibus Domini sine querela. » querela. »

Ecce descriptio, quales sint merito et Ecce descriptio, quales sint merito et vitæ sanctitate. Ambrosius : « Plena lau- vitæ sanctitate. Ambrosius : « Plena lau- « datio quæ et genus in moribus, mores « datio quæ et genus in moribus, mores « in æquitate, officium in sacerdotio, fa- « in æquitate, officium in sacerdotio, fa- « ctum in mandatis, judicium in justi- « ctum in mandatis, judicium in justi- « ficatione comprehendit. »> « ficatione comprehendit. »>

Summatim autem perstringendo, com- Summatim autem perstringendo, com- mendatur in merito justitiæ et simplici- mendatur in merito justitiæ et simplici- tate innocentiæ. tate innocentiæ.

In merito quidem justitiæ a tribus : a In merito quidem justitiæ a tribus : a merito justitiæ, a rectitudine, et a pro- merito justitiæ, a rectitudine, et a pro-

fectu. fectu.

A merito quidem justitiæ : quia A merito quidem justitiæ : quia « erant ambo,» sacerdos et uxor, «ju- « erant ambo,» sacerdos et uxor, «ju- sti, » non generali justitia tantum (quæ sti, » non generali justitia tantum (quæ est legum congruentia) ut in omnibus est legum congruentia) ut in omnibus legibus divinis et humanis congruant, et legibus divinis et humanis congruant, et nec legi prohibitum umquam commit- nec legi prohibitum umquam commit- tant. Quia, ut dicit Tullius : « Lex est tant. Quia, ut dicit Tullius : « Lex est

14 14

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

jus scriptum, adsciscens honestum, pro- jus scriptum, adsciscens honestum, pro- hibensque contrarium. » II Machab. iv, hibensque contrarium. » II Machab. iv, 17: In leges divinas impie agere, impu- 17: In leges divinas impie agere, impu- ne non cedit. Proverb. vi, 23: Manda- ne non cedit. Proverb. vi, 23: Manda- tum lucerna est, et lex lux, et via vitæ tum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ. Hæc autem justitia increpatio disciplinæ. Hæc autem justitia non completur, nisi per omnem virtu- non completur, nisi per omnem virtu- tem, et omnem legis observationem : tem, et omnem legis observationem : quia dicitur, Jacob. 11, 10: Quicumque quia dicitur, Jacob. 11, 10: Quicumque totam legem servaverit, offendat autem totam legem servaverit, offendat autem in uno, factus est omnium reus. in uno, factus est omnium reus.

Est autem alia justitia specialiter in Est autem alia justitia specialiter in duobus, commutandis et distribuendis. duobus, commutandis et distribuendis. Commutandis quidem, ut omne quod Commutandis quidem, ut omne quod commutatur aliqua commutatione, pro- commutatur aliqua commutatione, pro- ximo vendendo vel emendo, justo ven- ximo vendendo vel emendo, justo ven- datur pretio sine fraude. Sicut præcepit datur pretio sine fraude. Sicut præcepit Dominus, Levit. XIX, 36: Justus mo- Dominus, Levit. XIX, 36: Justus mo- dius, æquusque sextarius. Mich. vi, 10: dius, æquusque sextarius. Mich. vi, 10: Adhuc ignis in domo impii thesauri ini- Adhuc ignis in domo impii thesauri ini- quitatis, et mensura minor iræ plena. In quitatis, et mensura minor iræ plena. In distribuendis autem, ut unicuique distri- distribuendis autem, ut unicuique distri- buat propria ejus dignitate: regi quod buat propria ejus dignitate: regi quod suum est, et cuilibet superiori: et pari suum est, et cuilibet superiori: et pari quod suum est, et similiter inferiori. Ad quod suum est, et similiter inferiori. Ad Roman. XIII, 7: Reddite omnibus debi- Roman. XIII, 7: Reddite omnibus debi- ta cui tributum, tributum : cui vecti- ta cui tributum, tributum : cui vecti- gal, vectigal. Ibidem, y. 8: Nemini quid- gal, vectigal. Ibidem, y. 8: Nemini quid- quam debeatis, nisi ut invicem diligatis. quam debeatis, nisi ut invicem diligatis. Sic ergo ambo erant justi. Sic ergo ambo erant justi.

Et subjungit de modo justitiæ, dicens: Et subjungit de modo justitiæ, dicens:

« Ante Deum, » « Ante Deum, »

Ut intensam, occultam, et sinceram Ut intensam, occultam, et sinceram denotet justitiam. Intensam quidem : denotet justitiam. Intensam quidem : quia valde intense justum est, quod ante quia valde intense justum est, quod ante Deum justum reputatur, cum dicatur, Deum justum reputatur, cum dicatur, Job, iv, 18, quod etiam in Angelis suis Job, iv, 18, quod etiam in Angelis suis reperit pravitatem. Isa. LXIV, 6 : Facti reperit pravitatem. Isa. LXIV, 6 : Facti sumus ut immundus omnes nos, et quasi sumus ut immundus omnes nos, et quasi pannus menstruatæ universæ justitiæ pannus menstruatæ universæ justitiæ nostræ. Occulta autem, quia quod ante nostræ. Occulta autem, quia quod ante Deum est, occultum est aliis. I Reg. xvi, Deum est, occultum est aliis. I Reg. xvi, 7 Homo videt ea quæ parent, Dominus 7 Homo videt ea quæ parent, Dominus autem intuetur cor. Matth. vi, 4: Sit autem intuetur cor. Matth. vi, 4: Sit eleemosyna tua in abscondito: et Pater eleemosyna tua in abscondito: et Pater tuus, qui videt in abscondito, reddet tibi. tuus, qui videt in abscondito, reddet tibi. Sincera autem, quia quod ante Deum Sincera autem, quia quod ante Deum

est, humana laude non est coinquinatum, est, humana laude non est coinquinatum, vel permixtum. Proverb. xvi, 2 : Omnes vel permixtum. Proverb. xvi, 2 : Omnes viæ hominis patent occulis ejus : spiri- viæ hominis patent occulis ejus : spiri- tuum ponderator est Dominus. tuum ponderator est Dominus.

« Incedentes. >> « Incedentes. >>

Ecce commendatio a profectu. Ecce commendatio a profectu.

Dicit autem tria profectum, profe- Dicit autem tria profectum, profe- ctus generalitatem in operibus virtutum, ctus generalitatem in operibus virtutum, et profectus ejusdem generalitatem in ju- et profectus ejusdem generalitatem in ju- stificationibus. stificationibus.

De profectu dicit : « Incedentes, » hoc De profectu dicit : « Incedentes, » hoc est, de virtute in virtutem proficientes. est, de virtute in virtutem proficientes. Psal. LXXXIII, 8: Ibunt de virtute in vir- Psal. LXXXIII, 8: Ibunt de virtute in vir- tutem. II ad Corinth. III, 18: A clarita- tutem. II ad Corinth. III, 18: A clarita- te in claritatem, tamquam a Domini te in claritatem, tamquam a Domini Spiritu. Isa. LX, 3: Ambulabunt gentes Spiritu. Isa. LX, 3: Ambulabunt gentes in lumine tuo. Ezechiel. I, 12, unum- in lumine tuo. Ezechiel. I, 12, unum- quodque animalium ante faciem suam quodque animalium ante faciem suam erat, et gradiebatur, hoc est, ad semper erat, et gradiebatur, hoc est, ad semper ingrediendum. Seneca: « Ibi desinis ingrediendum. Seneca: « Ibi desinis esse bonus, ubi desinis velle fieri me- esse bonus, ubi desinis velle fieri me- lior. » Bernardus : « Stare in via Dei, lior. » Bernardus : « Stare in via Dei, « retrocedere est. » « retrocedere est. »

Et subjungit profectus generalitatem Et subjungit profectus generalitatem in moribus: in moribus:

« In omnibus mandatis. >> « In omnibus mandatis. >>

Mandatum et præceptum idem est in Mandatum et præceptum idem est in substantia, differunt tamen in ratione: substantia, differunt tamen in ratione: quia mandatum dicitur secundum quod quia mandatum dicitur secundum quod mandat, sive nuntiat voluntatem divi- mandat, sive nuntiat voluntatem divi- nam præceptum autem secundum quod nam præceptum autem secundum quod est regula morum, ut ars est collectio est regula morum, ut ars est collectio præceptorum ad eumdem finem tenden- præceptorum ad eumdem finem tenden- tium. Psal. CXVIII, 32: Viam mandato- tium. Psal. CXVIII, 32: Viam mandato- rum tuorum cucurri, cum dilatasti cor rum tuorum cucurri, cum dilatasti cor meum. Ibidem, y. 1 : Beati immaculati meum. Ibidem, y. 1 : Beati immaculati in via, etc. Psal. xv1, 5: Perfice gres- in via, etc. Psal. xv1, 5: Perfice gres- sus meos in semitis tuis, ut non movean- sus meos in semitis tuis, ut non movean- tur, etc. tur, etc.

« Et justificationibus Domini. » « Et justificationibus Domini. »

Justificationes, judicia. Aristoteles enim Justificationes, judicia. Aristoteles enim in libro quinto Ethicorum ostendit, quod in libro quinto Ethicorum ostendit, quod justificatio non est justitia : sed justifica- justificatio non est justitia : sed justifica-

IN EVANG. LUCÆ, I-6, 7. IN EVANG. LUCÆ, I-6, 7.

tio est exhibitio justitiæ de re, de qua pot- tio est exhibitio justitiæ de re, de qua pot- est esse quætio: de qua confugitur ad est esse quætio: de qua confugitur ad judicem sicut ad justum animatum. judicem sicut ad justum animatum. Eccli. xvin, 19: Ante judicium para Eccli. xvin, 19: Ante judicium para justitiam tibi. justitiam tibi.

Fit autem justificatio duobus modis, Fit autem justificatio duobus modis, active, et passive passive quidem, active, et passive passive quidem, quando aliquis per judicium reducitur quando aliquis per judicium reducitur ad justitiam non renitens justitiæ. Acti- ad justitiam non renitens justitiæ. Acti- ve autem duobus modis, scilicet, per ve autem duobus modis, scilicet, per judicem et quando aliquis per se ipsum judicem et quando aliquis per se ipsum sine judicio reddit alicui quod suum est. sine judicio reddit alicui quod suum est. Deuter. I, 16 et 17 Quod justum est Deuter. I, 16 et 17 Quod justum est judicate sive civis sit ille, sive peregri- judicate sive civis sit ille, sive peregri- nus. Nulla erit distantia personarum .... nus. Nulla erit distantia personarum .... quia Dei judicium est. Job, xxII, 6 et 7: quia Dei judicium est. Job, xxII, 6 et 7: Nolo multa fortitudine contendat me- Nolo multa fortitudine contendat me- сит :... .. сит :... .. proponat æquitatem contra me. proponat æquitatem contra me.

<< Sine querela. << Sine querela.

» »

Ecce innocentia. Quia sicut in præha- Ecce innocentia. Quia sicut in præha- bitis fuerunt simplices et recti, ita in isto bitis fuerunt simplices et recti, ita in isto recesserunt a malo. Psal. xxiv, 21: In- recesserunt a malo. Psal. xxiv, 21: In- nocentes et recti adhæserunt mihi. Ju- nocentes et recti adhæserunt mihi. Ju- dith, vш, 8: Non erat qui loqueretur dith, vш, 8: Non erat qui loqueretur de illa verbum malum. Sic enim accu- de illa verbum malum. Sic enim accu- sator non habet locum. Apocal. x11, 10: sator non habet locum. Apocal. x11, 10: Projectus est accusator fratrum nostro- Projectus est accusator fratrum nostro- rum, qui accusabat illos ante conspe- rum, qui accusabat illos ante conspe- ctum Dei nostri, die ac nocte. I Petr. 11, ctum Dei nostri, die ac nocte. I Petr. 11, 15 Ut benefacientes obmutescere fa- 15 Ut benefacientes obmutescere fa- ciatis imprudentium hominum ignoran- ciatis imprudentium hominum ignoran- tiam. Sic enim justus evadit querelam tiam. Sic enim justus evadit querelam omnem in judicio. Psal. cx1, 5 et 6: omnem in judicio. Psal. cx1, 5 et 6: Disponet sermones suos in judicio: quia Disponet sermones suos in judicio: quia in æternum non commovebitur. in æternum non commovebitur.

« Et non erat illis filius. >> « Et non erat illis filius. >>

Ecce quales sunt in generandi potesta- Ecce quales sunt in generandi potesta- te. Quod describitur ad magnitudinem te. Quod describitur ad magnitudinem miraculi. miraculi.

1 Pro Sara, cf. Genes. XVI, 10. Pro Rebec- 1 Pro Sara, cf. Genes. XVI, 10. Pro Rebec- ca, Genes. xxv, 21. Pro Rachel, Genes. xxx, ca, Genes. xxv, 21. Pro Rachel, Genes. xxx,

15 15

Dicit autem hic duo carentiam vide- Dicit autem hic duo carentiam vide- licet prolis, et causam. licet prolis, et causam.

Carentia prolis describitur cum dicit: Carentia prolis describitur cum dicit: « Et non erat illis filius,» cum tamen « Et non erat illis filius,» cum tamen bonum prolis sit omni modo bonum ma- bonum prolis sit omni modo bonum ma- trimonii. Omni autem modo dico: quia trimonii. Omni autem modo dico: quia matrimonium aliquando est in officium matrimonium aliquando est in officium civile, et aliquando in sacramentum. In civile, et aliquando in sacramentum. In officium quidem, secundum quod a Deo officium quidem, secundum quod a Deo institutum legibus contrahentium ordi- institutum legibus contrahentium ordi- natur, ne terra depopuletur. Et sic patet natur, ne terra depopuletur. Et sic patet quod est propter prolem. In sacramen- quod est propter prolem. In sacramen- tum autem duobus modis, scilicet, se- tum autem duobus modis, scilicet, se- cundum quod est medicina in remedium, cundum quod est medicina in remedium, ut concupiscentia prona in ruinam, ho- ut concupiscentia prona in ruinam, ho- nestate excipiatur nuptiarum, ut dicit nestate excipiatur nuptiarum, ut dicit Augustinus in libro de Nuptiis et concu- Augustinus in libro de Nuptiis et concu- piscentia. In sacramentum autem, quod piscentia. In sacramentum autem, quod est sacræ rei signum, scilicet conjun- est sacræ rei signum, scilicet conjun- ctionis quæ est inter animam sanctam ctionis quæ est inter animam sanctam et Deum. Et sic istis duobus modis ha- et Deum. Et sic istis duobus modis ha- bet tria bona, fidem, prolem, et sacra- bet tria bona, fidem, prolem, et sacra- mentum. mentum.

Et cum ita commendati sint parentes, Et cum ita commendati sint parentes, videbantur tamen maledictioni subjacere, videbantur tamen maledictioni subjacere, quia non erat eis filius. » Exod. xxiii, quia non erat eis filius. » Exod. xxiii, 26: Non erit infœcunda, nec sterilis in 26: Non erit infœcunda, nec sterilis in terra tua. Deuter. VII, 14: Non erit terra tua. Deuter. VII, 14: Non erit apud te sterilis utriusque sexus. apud te sterilis utriusque sexus.

Dicit autem « Filius, » et non filia, Dicit autem « Filius, » et non filia, quia principalis sexus qui exspectabatur, quia principalis sexus qui exspectabatur,

erat filius. Filia enim ex commixtione erat filius. Filia enim ex commixtione viri et mulieris matri juvare non poterat, viri et mulieris matri juvare non poterat, quia corrupta fuit. Similiter poteris ad- quia corrupta fuit. Similiter poteris ad- vertere, quod omnes fere mulieres ma- vertere, quod omnes fere mulieres ma- gnos viros generantes, quasi dono Dei gnos viros generantes, quasi dono Dei acceperunt fœcunditatem : sicut Sara, acceperunt fœcunditatem : sicut Sara, et Rebecca, et Rachel, Anna mater Sa- et Rebecca, et Rachel, Anna mater Sa- muelis, uxor Manue patris Samsonis'. muelis, uxor Manue patris Samsonis'. Hoc autem fit, ut donum Dei ostendatur Hoc autem fit, ut donum Dei ostendatur in prole quæ sicut supra facultatem na- in prole quæ sicut supra facultatem na- turæ datur, ita etiam in gratia super.com- turæ datur, ita etiam in gratia super.com- munem legem exaltatur. Isti enim signi- munem legem exaltatur. Isti enim signi- ficantur potius esse filii promissionis ficantur potius esse filii promissionis quam humani seminis, licet in eis sit quam humani seminis, licet in eis sit utrumque. utrumque.

: :

22. Pro Anna, 1 Reg. 1, 19 et 20. Pro uxore 22. Pro Anna, 1 Reg. 1, 19 et 20. Pro uxore Manue, Judicum, xm, "3. Manue, Judicum, xm, "3.

16 16

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

« Eo quod esset Elisabeth sterilis, « Eo quod esset Elisabeth sterilis, et ambo processissent in diebus suis » et ambo processissent in diebus suis »

Ecce causa. Et dicit duo, scilicet cau- Ecce causa. Et dicit duo, scilicet cau- sam in matre, naturalem sterilitatem : et sam in matre, naturalem sterilitatem : et causam in utroque, antiquitatem : « Eo causam in utroque, antiquitatem : « Eo quod ambo processissent in diebus suis. » quod ambo processissent in diebus suis. » Dicit ergo: « Eo quod esset Elisa- Dicit ergo: « Eo quod esset Elisa- beth sterilis, » hoc est, conclusam habe- beth sterilis, » hoc est, conclusam habe- ret vulvam ad concipiendum ex concupi- ret vulvam ad concipiendum ex concupi- scentia,quam aperuit promissionis gratia. scentia,quam aperuit promissionis gratia. Sapient. III, 13: Felix est sterilis, et Sapient. III, 13: Felix est sterilis, et incoinquinata, quæ nescivit thorum in incoinquinata, quæ nescivit thorum in delicto, habebit fructum in respectione delicto, habebit fructum in respectione animarum sanctarum. Et notatur hic, animarum sanctarum. Et notatur hic, quod Zacharias et Elisabeth desperantes quod Zacharias et Elisabeth desperantes de prole, voluptati operam non dabant: de prole, voluptati operam non dabant: cui, ut dicit Augustinus, etiam in juven- cui, ut dicit Augustinus, etiam in juven- tute operam dare verecundum est. Ge- tute operam dare verecundum est. Ge- nes. xvIII, 12: Postquam consenui, et do- nes. xvIII, 12: Postquam consenui, et do- minus meus vetulus est, voluptati ope- minus meus vetulus est, voluptati ope- ram dabo? I Reg. 1, 15: Dominus con- ram dabo? I Reg. 1, 15: Dominus con- cluserat vulvam Annæ. cluserat vulvam Annæ.

« Et ambo processissent in diebus « Et ambo processissent in diebus suis. » suis. »

Dies bonorum sunt claritates in gra- Dies bonorum sunt claritates in gra- tia quibus diebus pleni sunt sancti. tia quibus diebus pleni sunt sancti. Sicut dicitur de Jacob, Genes. XLIX, 32, Sicut dicitur de Jacob, Genes. XLIX, 32, quod mortuus est Jacob plenus dierum. quod mortuus est Jacob plenus dierum. Proverb. IV, 18: Justorum semita quasi Proverb. IV, 18: Justorum semita quasi lux splendens procedit, et crescit usque lux splendens procedit, et crescit usque ad perfectam diem. Processus autem die- ad perfectam diem. Processus autem die- rum inducit frigiditatem, et siccitatem quæ rum inducit frigiditatem, et siccitatem quæ sunt duæ causæ infœcunditatis: sic, Isa. sunt duæ causæ infœcunditatis: sic, Isa. LI, 1 et 2, dicitur de Abraham et Sara: LI, 1 et 2, dicitur de Abraham et Sara: Attendite ad petram unde excisi estis, Attendite ad petram unde excisi estis, et ad cavernam laci, de qua præcisi es- et ad cavernam laci, de qua præcisi es- tis. Attendite ad Abraham patrem ve- tis. Attendite ad Abraham patrem ve- strum, et ad Saram quæ peperit vos. strum, et ad Saram quæ peperit vos. Hoc autem fecit, ut tota fœcunditas detur Hoc autem fecit, ut tota fœcunditas detur fidei, et non naturæ. Ad Roman. iv, 19 fidei, et non naturæ. Ad Roman. iv, 19 et 18 et 18

Non consideravit corpus suum Non consideravit corpus suum jam emortuum, cum jam fere centum jam emortuum, cum jam fere centum essel annorum, et emortuam vulvam Sa- essel annorum, et emortuam vulvam Sa- ræ sed contra spem in spem credidit. ræ sed contra spem in spem credidit. Contra spem naturæ, in spem gratiæ, ut Contra spem naturæ, in spem gratiæ, ut dicit Augustinus, ut fieret pater. dicit Augustinus, ut fieret pater.

« Factum est autem, cum sacerdo- « Factum est autem, cum sacerdo- tio fungeretur Zacharias in ordine tio fungeretur Zacharias in ordine vicis suæ ante Deum, vicis suæ ante Deum,

Secundum consuetudinem sacerdo- Secundum consuetudinem sacerdo-

tii, forte exiit ut incensum poneret, tii, forte exiit ut incensum poneret, ingressus in templum Domini: ingressus in templum Domini:

Et omnis multitudo populi erat Et omnis multitudo populi erat orans foris hora incensi. » orans foris hora incensi. »

Hic incipit ponere locum et tempus et Hic incipit ponere locum et tempus et opportunitatem annuntiationis. opportunitatem annuntiationis. Ponit autem hic tria: opportunitatem Ponit autem hic tria: opportunitatem videlicet ex opere officii, cui deditus fue- videlicet ex opere officii, cui deditus fue- rat opportunitatem ex tempore: et op- rat opportunitatem ex tempore: et op- portunitatem ex loco. portunitatem ex loco.

De primo dicit : Factum est au- De primo dicit : Factum est au- tem. » Quasi diceret : Quia tales erant tem. » Quasi diceret : Quia tales erant parentes qui hoc merebantur ex con- parentes qui hoc merebantur ex con- gruo, licet non ex condigno, « factum gruo, licet non ex condigno, « factum est, » hoc est, ex divina dispensatione, est, » hoc est, ex divina dispensatione, « factum est, » opportunitate nacta ex « factum est, » opportunitate nacta ex opere magis congruo tantæ annuntiatio- opere magis congruo tantæ annuntiatio- ni, « cum » ipse « Zacharias, » memor ni, « cum » ipse « Zacharias, » memor Domini in opere officii, « sacerdotio, » Domini in opere officii, « sacerdotio, » hoc est, actu sacerdotali summo « fun- hoc est, actu sacerdotali summo « fun- geretur. » Et hoc fuit decimo die Sep- geretur. » Et hoc fuit decimo die Sep- tembris, cum deprecaretur pro populi tembris, cum deprecaretur pro populi redemptione. Tunc enim de domo sua redemptione. Tunc enim de domo sua exierat, et in exhedris juxta templum exierat, et in exhedris juxta templum habitabat in domo castitatis : quia in habitabat in domo castitatis : quia in ministerio sacrificii non licebat sacer- ministerio sacrificii non licebat sacer- dotibus vacare amplexibus et ideo ex- dotibus vacare amplexibus et ideo ex- hedræ, hoc est, exteriores ædes factæ sunt hedræ, hoc est, exteriores ædes factæ sunt juxta templum, in quibus, tempore sui juxta templum, in quibus, tempore sui ministerii habitarent. Sicut præceperat ministerii habitarent. Sicut præceperat Moyses, Exod. xix, 22: Sacerdotes qui Moyses, Exod. xix, 22: Sacerdotes qui accedunt ad Dominum, sanctificentur, accedunt ad Dominum, sanctificentur, scilicet cum deberent occurrere Domino. scilicet cum deberent occurrere Domino. Et, ibidem, . 15: Estote parati in diem Et, ibidem, . 15: Estote parati in diem tertium, et ne appropinquetis uxoribus tertium, et ne appropinquetis uxoribus vestris. Joel, 11, 16: Egrediatur sponsus vestris. Joel, 11, 16: Egrediatur sponsus de cubili suo, et sponsa de thalamo suo. de cubili suo, et sponsa de thalamo suo. Ubi dicit Hieronymus, quod tempore Ubi dicit Hieronymus, quod tempore supplicationis vacandum est ab amplexi- supplicationis vacandum est ab amplexi- bus. Et Gregorius dicit, quod cum Pa- bus. Et Gregorius dicit, quod cum Pa- triarchæ et Prophetæ vacabant ample- triarchæ et Prophetæ vacabant ample- xibus, Spiritus Sanctus non tangebat xibus, Spiritus Sanctus non tangebat corda ipsorum. corda ipsorum.

10 10

IN EVANG. LUCE, I-8, 9, 10. IN EVANG. LUCE, I-8, 9, 10.

Ecce opportunitas ex opere. Ecce opportunitas ex opere.

Et sequitur, ponens opportunitatem ex Et sequitur, ponens opportunitatem ex tempore dicens : tempore dicens :

« In ordine vicis suæ, >> « In ordine vicis suæ, >>

Hoc est, vicis Abiæ: quæ octava oc- Hoc est, vicis Abiæ: quæ octava oc- currit in ordine ministerii, quam instituit currit in ordine ministerii, quam instituit David'. Et illo anno accidit ut veniret David'. Et illo anno accidit ut veniret in Septembri suum ministerium, decimo in Septembri suum ministerium, decimo die mensis. In mense autem Septembris die mensis. In mense autem Septembris tria erant festa. Festum autem Neome- tria erant festa. Festum autem Neome- niæ, hoc est, novæ lunæ : quando clan- niæ, hoc est, novæ lunæ : quando clan- gebatur cornibus arietum, in principio gebatur cornibus arietum, in principio mensis celebrabatur: sicut dicit Psalmus mensis celebrabatur: sicut dicit Psalmus LXXX, 4: Buccinate in Neomenia, hoc LXXX, 4: Buccinate in Neomenia, hoc est, in principio mensis, tuba, in insigni est, in principio mensis, tuba, in insigni die solemnitatis vestræ. Decimo autem die solemnitatis vestræ. Decimo autem die ejusdem mensis fuit festum trino- die ejusdem mensis fuit festum trino- mium. Dicebatur enim festum afflictio- mium. Dicebatur enim festum afflictio- nis, festum expiationis, et festum propi- nis, festum expiationis, et festum propi- tiationis. Festum quidem afflictionis : tiationis. Festum quidem afflictionis : quia illo die quilibet affligere tenebatur quia illo die quilibet affligere tenebatur seipsum, jejunando a mane usque ad seipsum, jejunando a mane usque ad crepusculum. Levit. xxın, 29: Omnis crepusculum. Levit. xxın, 29: Omnis anima, quæ afflicta non fuerit die hac, anima, quæ afflicta non fuerit die hac, peribit de populis. Dicebatur festum ex- peribit de populis. Dicebatur festum ex- piationis quia illo die cum sanguine piationis quia illo die cum sanguine vitulæ rufæ et hirci, circumposito ligno vitulæ rufæ et hirci, circumposito ligno cedrino et hyssopo, summus pontifex cedrino et hyssopo, summus pontifex intrabat in Sancta sanctorum, habens in intrabat in Sancta sanctorum, habens in una manu sanguinem in vase quodam, una manu sanguinem in vase quodam, et in alia manu thuribulum cum igne, et et in alia manu thuribulum cum igne, et pulverem thymiamatis et numquam pulverem thymiamatis et numquam plus illo anno intrabat nisi illo die. Et plus illo anno intrabat nisi illo die. Et fumo quidem fecit nebulam, in qua in- fumo quidem fecit nebulam, in qua in- visibiliter habitaret Dominus, ne forte visibiliter habitaret Dominus, ne forte morerentur qui indigni visione ejus vi- morerentur qui indigni visione ejus vi- derent eum. III Reg. vi, 12: Dominus derent eum. III Reg. vi, 12: Dominus dixit ut habitaret in nebula. Eccli. XLIII, dixit ut habitaret in nebula. Eccli. XLIII, 24 Medicina omnium in festinatione 24 Medicina omnium in festinatione nebulæ. Cum sanguine autem expiabat nebulæ. Cum sanguine autem expiabat templum, et vasa, et populum asper- templum, et vasa, et populum asper- gens septies contra velum, dicens: Hic gens septies contra velum, dicens: Hic est sanguis testamenti, quod mandavit est sanguis testamenti, quod mandavit

1 Cf. I Paralip. 11, 10. 1 Cf. I Paralip. 11, 10.

2 Cf. super hoc festum expiationis, Levit. 2 Cf. super hoc festum expiationis, Levit. XVI, per totum, et XXIII, 26 et seq.; Numer. XVI, per totum, et XXIII, 26 et seq.; Numer.

XXII XXII

17 17

ad vos Deus. Hæc ergo dicebatur dies ad vos Deus. Hæc ergo dicebatur dies expiationis. Dicebatur etiam dies propi- expiationis. Dicebatur etiam dies propi- tiationis quia tunc in ingressu summi tiationis quia tunc in ingressu summi sacerdotis intra velum, scilicet, Sancta sacerdotis intra velum, scilicet, Sancta sanctorum, gloria Domini aliquando ap- sanctorum, gloria Domini aliquando ap- paruit super propitiatorium inter duas paruit super propitiatorium inter duas alas Cherubin et propitiabatur populo. alas Cherubin et propitiabatur populo. Solus ergo summus pontifex semel in Solus ergo summus pontifex semel in anno, intrabat in Sancta sanctorum cum anno, intrabat in Sancta sanctorum cum

sanguine*. sanguine*.

Et hæc ordinatio illo anno contigit Et hæc ordinatio illo anno contigit Zachariæ, secundum sortem administra- Zachariæ, secundum sortem administra- tionis, quam ordinavit David. Et ideo tionis, quam ordinavit David. Et ideo patet, quod vel ipse fuit summus sacer- patet, quod vel ipse fuit summus sacer- dos inter illos viginti quatuor: vel unus- dos inter illos viginti quatuor: vel unus- quisque fuit summus in administratione quisque fuit summus in administratione vicis suæ. Et cum de utroque sint opi- vicis suæ. Et cum de utroque sint opi- nantes, puto quod prior opinio est ve- nantes, puto quod prior opinio est ve- rior. rior.

« Ante Deum, » « Ante Deum, »

Cui soli placere per hoc desiderabat. Cui soli placere per hoc desiderabat. Ad Galat. 1, 10: Si adhuc hominibus Ad Galat. 1, 10: Si adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem. placerem, Christi servus non essem. Psal. LII, 6: Qui hominibus placent, Psal. LII, 6: Qui hominibus placent, hoc est, placere quærunt, confusi sunt, hoc est, placere quærunt, confusi sunt, quoniam Dominus sprevit eos. In hoc quoniam Dominus sprevit eos. In hoc autem ostendit se filium Abrahæ, de quo autem ostendit se filium Abrahæ, de quo dicitur, ad Roman. IV, 17: Patrem mul- dicitur, ad Roman. IV, 17: Patrem mul- tarum gentium posui te ante Deum, cui tarum gentium posui te ante Deum, cui credidisti: qui vivificat mortuos, et vo- credidisti: qui vivificat mortuos, et vo- cat ca quæ non sunt, tamquam ea quæ cat ca quæ non sunt, tamquam ea quæ sunt. Sic et iste emortuus, et emortuus sunt. Sic et iste emortuus, et emortuus uterus uxoris vivificati sunt: propter hoc uterus uxoris vivificati sunt: propter hoc quod omnia fecit ante Deum, et non ante quod omnia fecit ante Deum, et non ante homines. homines.

Sequitur de loci opportunitate, cum Sequitur de loci opportunitate, cum dicit: dicit:

« Secundum consuetudinem sacer- « Secundum consuetudinem sacer- dotii, » dotii, »

In quo alter successit alteri in mini- In quo alter successit alteri in mini- strando per viginti quatuor vices. Quam ta- strando per viginti quatuor vices. Quam ta-

XXIX, 7. XXIX, 7.

3 Ad Hebr. 1x, 20. Cf. etiam Exod. xxiv, 8. 3 Ad Hebr. 1x, 20. Cf. etiam Exod. xxiv, 8. 4 Levit. xvi, 17. 4 Levit. xvi, 17.

2 2

18 18

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

men consuetudinem per ambitionem mu- men consuetudinem per ambitionem mu- taverunt tempore passionis Domini An- taverunt tempore passionis Domini An- nas et Caiphas, usurpantes sibi summum nas et Caiphas, usurpantes sibi summum sacerdotium aliis viginti duobus exclusis: sacerdotium aliis viginti duobus exclusis: ut uno anno regnaret Annas, et alio Cai- ut uno anno regnaret Annas, et alio Cai- phas. Sic innuitur, Joan. XVIII, 13. Et phas. Sic innuitur, Joan. XVIII, 13. Et arguuntur de præsumptione, quod muta- arguuntur de præsumptione, quod muta- re præsumpserunt quod David Spiritu re præsumpserunt quod David Spiritu sancto inspiratus ordinaverat. Jsa. xxiv, sancto inspiratus ordinaverat. Jsa. xxiv, 5: Transgressi sunt leges, mutaverunt 5: Transgressi sunt leges, mutaverunt jus, dissipaverunt fœdus sempiternum. jus, dissipaverunt fœdus sempiternum. Sequitur: Sequitur:

« Sorte exiit. » « Sorte exiit. »

Non sorte, quæ tunc temperaretur, sed Non sorte, quæ tunc temperaretur, sed quæ missa fuerat tempore David, et per- quæ missa fuerat tempore David, et per- mansit ad tempora Annæ et Caiphæ. mansit ad tempora Annæ et Caiphæ. Psal. xxx, 16: In manibus tuis sortes Psal. xxx, 16: In manibus tuis sortes meæ. Proverb. XVI, 33: Sortes mittuntur meæ. Proverb. XVI, 33: Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur. in sinum, sed a Domino temperantur.

« Ut incensum poneret. » « Ut incensum poneret. »

Quod dupliciter exponitur: « Ut in- Quod dupliciter exponitur: « Ut in- censum poneret » intra Sancta sanctorum censum poneret » intra Sancta sanctorum in thuribulo, quod ferebat in manu. Vel, in thuribulo, quod ferebat in manu. Vel, « Ut incensum poneret, » egressus de « Ut incensum poneret, » egressus de Sanctis sanctorum, ut poneret incensum Sanctis sanctorum, ut poneret incensum in altari incensorum, sive thymiamatis. in altari incensorum, sive thymiamatis. Et hoc altare secundum Josephum, et om- Et hoc altare secundum Josephum, et om- nes Sanctos præter Augustinum, erat in nes Sanctos præter Augustinum, erat in sanctis ante velum ad quod intrabat sa- sanctis ante velum ad quod intrabat sa- cerdos xatá mane, et xxvá vespere po- cerdos xatá mane, et xxvá vespere po- nens incensum quando offerebat juge sa- nens incensum quando offerebat juge sa- crificium in holocaustum: agnum unum crificium in holocaustum: agnum unum in mane, et agnum unum in vespere, in mane, et agnum unum in vespere, quolibet die, sicut dicitur, Exod. xxix, quolibet die, sicut dicitur, Exod. xxix,

38 et 39. 38 et 39.

: :

« Ingressus in templum Domini: » « Ingressus in templum Domini: »

Vel intra Sancta sanctorum cum thuri- Vel intra Sancta sanctorum cum thuri- bulo: vel intra sancta cum incenso. Eccli. bulo: vel intra sancta cum incenso. Eccli. XLV, 19 et 20: Fungi sacerdotio, et ha- XLV, 19 et 20: Fungi sacerdotio, et ha- bere laudem, et glorificare populum in bere laudem, et glorificare populum in

nomine ejus... Offerre sacrificium Deo, nomine ejus... Offerre sacrificium Deo, incensum, et bonum odorem. Genes, VIII, incensum, et bonum odorem. Genes, VIII, 21 Odoràtus est Dominus odorem sua- 21 Odoràtus est Dominus odorem sua- vitatis, et benedixit eis. vitatis, et benedixit eis.

Fungitur autem sacerdotio, qui scit et Fungitur autem sacerdotio, qui scit et exhibet officium sacerdotum ad Deum, et exhibet officium sacerdotum ad Deum, et ad populum. Quod fit in oratione fusa ad ad populum. Quod fit in oratione fusa ad Deum, in sacrificii salutaris oblatione, et Deum, in sacrificii salutaris oblatione, et peccatorum discretione: quod fit in con- peccatorum discretione: quod fit in con- fessione populi, et de legis eruditione, et in fessione populi, et de legis eruditione, et in rerum templi fideli custoditione. De pri- rerum templi fideli custoditione. De pri- mo horum, II Machab. 1, 23: Orationem mo horum, II Machab. 1, 23: Orationem faciebant omnes sacerdotes, dum con- faciebant omnes sacerdotes, dum con- summaretur sacrificium. De primo et se. summaretur sacrificium. De primo et se. cundo simul, Sapient. xviii, 21 : Per in- cundo simul, Sapient. xviii, 21 : Per in- censum deprecationem allegans, restitit censum deprecationem allegans, restitit iræ, et finem imposuit necessitati. De iræ, et finem imposuit necessitati. De tertio, Levit. xiv, 2 et seq., præcipitur tertio, Levit. xiv, 2 et seq., præcipitur ut omnis leprosus ducatur ad sacerdotem, ut omnis leprosus ducatur ad sacerdotem, ut fiat judicium de lepra, et utrum sit ut fiat judicium de lepra, et utrum sit mundatus an non. De quarto, Aggæi, 11, mundatus an non. De quarto, Aggæi, 11, 12: Interroga sacerdotes legem. Malach. 12: Interroga sacerdotes legem. Malach. 11, 7 Labia sacerdotis custodient scien- 11, 7 Labia sacerdotis custodient scien- tiam, et legem requirent ex ore ejus. Et, tiam, et legem requirent ex ore ejus. Et, ibidem,.6: Lex veritatis fuit in ore ejus, ibidem,.6: Lex veritatis fuit in ore ejus, et iniquitas non est inventa in labiis ejus : et iniquitas non est inventa in labiis ejus : in pace, et in æquitate ambulavit me- in pace, et in æquitate ambulavit me- cum, et multos avertit ab iniquitate. De cum, et multos avertit ab iniquitate. De quinto, Levit. per totum. 1 ad Corinth. quinto, Levit. per totum. 1 ad Corinth.

IV, IV,

: :

1 et 2 Sic nos existimet homo ut 1 et 2 Sic nos existimet homo ut ministros Christi, et dispensatores myste- ministros Christi, et dispensatores myste- riorum Dei. Hic jam quæritur inter dis- riorum Dei. Hic jam quæritur inter dis- pensatores, ut fidelis qui inveniatur. pensatores, ut fidelis qui inveniatur. Matth. xxv, 21: Euge, serve bone et fide- Matth. xxv, 21: Euge, serve bone et fide- lis, quia super pauca fuisti fidelis, super lis, quia super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam. Hæc sunt quinque multa te constituam. Hæc sunt quinque talenta de quibus dicitur, Matth. xxv, 20: talenta de quibus dicitur, Matth. xxv, 20: Domine, quinque talenta tradidisti mihi, Domine, quinque talenta tradidisti mihi, ecce alia quinque superlucratus sum. ecce alia quinque superlucratus sum. Sic bonus sacerdos ingreditur in templum Sic bonus sacerdos ingreditur in templum Domini. Domini.

Templum autem dicitur a templor, Templum autem dicitur a templor, templaris, quod non est in usu nisi in templaris, quod non est in usu nisi in composito, contemplor, aris: quia ibi composito, contemplor, aris: quia ibi apparitiones et contemplationes Domini apparitiones et contemplationes Domini manifestantur. Unde et alio nomine fa- manifestantur. Unde et alio nomine fa-

1 Joan. xvIII, 13: Et adduxerunt illum, scilicet phæ, qui erat pontifex anni illius. 1 Joan. xvIII, 13: Et adduxerunt illum, scilicet phæ, qui erat pontifex anni illius. Jesum, ad Annam primum: erat enim socer Cai- Jesum, ad Annam primum: erat enim socer Cai-

IN EVANG. LUCÆ, I-9, 10. IN EVANG. LUCÆ, I-9, 10.

num, sive apparitio nominatur: et ideo num, sive apparitio nominatur: et ideo cum reverentia est intrandum. Psal. XLI, cum reverentia est intrandum. Psal. XLI, 5: Transibo in locum tabernaculi admi- 5: Transibo in locum tabernaculi admi- rabilis, usque ad domum Dei. Et arguun- rabilis, usque ad domum Dei. Et arguun- tur qui non cum reverentia intrant, Amos, tur qui non cum reverentia intrant, Amos, vi, 1 Væ qui opulenti estis in Sion, et vi, 1 Væ qui opulenti estis in Sion, et confiditis in monte Samariæ, optimates confiditis in monte Samariæ, optimates capita populorum, ingredientes pompa- capita populorum, ingredientes pompa- tice domum Israel. Genes, XXVIII, 16 et tice domum Israel. Genes, XXVIII, 16 et 17: Cumque evigilasset Jacob de somno, 17: Cumque evigilasset Jacob de somno, ait Vere Dominus est in loco isto, et ait Vere Dominus est in loco isto, et ego nesciebam. Pavensque, Quam terribi- ego nesciebam. Pavensque, Quam terribi- lis est, inquit, locus iste! non est hic lis est, inquit, locus iste! non est hic aliud nisi domus Dei, et porta cœli. aliud nisi domus Dei, et porta cœli.

Nota etiam quod incensum incendi- Nota etiam quod incensum incendi- tur, ponitur, dirigitur, et elevatur. In- tur, ponitur, dirigitur, et elevatur. In- cenditur per charitatis devotionem, po- cenditur per charitatis devotionem, po- nitur per operis virtutem, dirigitur per nitur per operis virtutem, dirigitur per rectam intentionem, elevatur per intel- rectam intentionem, elevatur per intel- lectus contemplationem. De primo, Luc. lectus contemplationem. De primo, Luc. XII, 49 Ignem veni mittere in terram: XII, 49 Ignem veni mittere in terram: et quid volo nisi ut accendatur? De se- et quid volo nisi ut accendatur? De se- cundo, Thren. III, 41: Levemus corda cundo, Thren. III, 41: Levemus corda nostra cum manibus ad Dominum in nostra cum manibus ad Dominum in coelos. Apocal. VIII, 4: Ascendit fumus coelos. Apocal. VIII, 4: Ascendit fumus incensorum de orationibus sanctorum incensorum de orationibus sanctorum de manu Angeli, hoc est, de bona opera- de manu Angeli, hoc est, de bona opera- tione, quæ per manum designatur, coram tione, quæ per manum designatur, coram Deo. De tertio, Psal. cxL, 2: Dirigatur Deo. De tertio, Psal. cxL, 2: Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu oratio mea sicut incensum in conspectu tuo. De quarto, Cantic. 101, 6: Quæ est tuo. De quarto, Cantic. 101, 6: Quæ est ista quæ ascendit sicut virgula fumi ex ista quæ ascendit sicut virgula fumi ex aromatibus myrrhæ et thuris ? aromatibus myrrhæ et thuris ?

Quod autem orabat sacerdos intus, Quod autem orabat sacerdos intus, consono corde deprecabatur populus fo- consono corde deprecabatur populus fo- ris. ris.

Et hoc est quod sequitur: Et hoc est quod sequitur:

«Et omnis multitudo, etc. >> «Et omnis multitudo, etc. >>

Præceptum fuit legis, Exod. xx111, 17, Præceptum fuit legis, Exod. xx111, 17, quod tribus vicibus omnis homo appareret quod tribus vicibus omnis homo appareret in Jerusalem in conspectu Domini: in Pa- in Jerusalem in conspectu Domini: in Pa- scha videlicet, et Pentecoste, et Scenope- scha videlicet, et Pentecoste, et Scenope-

1 Ezechiel. XLIV, 2 et 3: Et dixit Dominus ad 1 Ezechiel. XLIV, 2 et 3: Et dixit Dominus ad me: Porta hæc, scilicet quæ respiciebat ad me: Porta hæc, scilicet quæ respiciebat ad orientem, clausa erit: non aperietur, et vir non orientem, clausa erit: non aperietur, et vir non transibit per eam, quoniam Dominus Deus Israel transibit per eam, quoniam Dominus Deus Israel

19 19

gia. In Septembri autem erat Scenope- gia. In Septembri autem erat Scenope- gia quando in umbraculis et tabernacu- gia quando in umbraculis et tabernacu- lis habitabant in memoriam egressionis lis habitabant in memoriam egressionis de Ægypto. Ex enim idem est quod de Ægypto. Ex enim idem est quod umbra, sive umbraculum. In Septembri umbra, sive umbraculum. In Septembri autem erant tria festa, Neomeniæ, ex- autem erant tria festa, Neomeniæ, ex- piationis, et propitiationis: ut diximus. piationis, et propitiationis: ut diximus. Et in fine festum Tabernaculorum, sive Et in fine festum Tabernaculorum, sive Scenopegiæ. Scenopegiæ.

Ad hoc ergo festum celebrandum om- Ad hoc ergo festum celebrandum om- nis multitudo omnium civitatum fuit in nis multitudo omnium civitatum fuit in

Jerusalem. Jerusalem.

Et hoc est quod dicit : « Et omnis Et hoc est quod dicit : « Et omnis multitudo populi. » In aliis enim tem- multitudo populi. » In aliis enim tem- poribus, tempore jugis sacrificii intrabat poribus, tempore jugis sacrificii intrabat sacerdos singulis diebus mane et vespere sacerdos singulis diebus mane et vespere in sancta, ponens incensum. Sed tunc non in sancta, ponens incensum. Sed tunc non tenebatur convenire omnis multitudo po- tenebatur convenire omnis multitudo po- puli. Sed in isto festo, tota aderat multi- puli. Sed in isto festo, tota aderat multi- tudo. Psal. cxx1, 4: Illuc enim ascende- tudo. Psal. cxx1, 4: Illuc enim ascende- runt tribus, tribus Domini, testimonium runt tribus, tribus Domini, testimonium Israel, ad confitendum nomini Domini. Israel, ad confitendum nomini Domini. Joel, 11, 16: Congregate populum, san- Joel, 11, 16: Congregate populum, san- ctificate ecclesiam, coadunate senes, con- ctificate ecclesiam, coadunate senes, con- gregate parvulos, et sugentes ubera. Di- gregate parvulos, et sugentes ubera. Di- cit enim Hieronymus, quod « multorum cit enim Hieronymus, quod « multorum preces impossibile est non exaudiri. »> preces impossibile est non exaudiri. »>

«Erat orans foris » «Erat orans foris »

In atrio, quia non licebat eis intrare In atrio, quia non licebat eis intrare templum. Foris autem fuerunt laici qui- templum. Foris autem fuerunt laici qui- dem in atrio interiori: inferiores autem dem in atrio interiori: inferiores autem sacerdotes in atrio mundorum: et pœni- sacerdotes in atrio mundorum: et pœni- tentes et immundi, in atrio exteriori et im- tentes et immundi, in atrio exteriori et im- mundorum et princeps in porta orien- mundorum et princeps in porta orien- tali. Ezechiel. XLIV, 2 et 3, porta orien- tali. Ezechiel. XLIV, 2 et 3, porta orien- talis erit clausa principi '. talis erit clausa principi '.

« Hora incensi >> « Hora incensi >>

Illius solemnis quando in die propi- Illius solemnis quando in die propi- tiationis intravit summus pontifex (alias, tiationis intravit summus pontifex (alias, sacerdos) in Sancta sanctorum. Hoc est. sacerdos) in Sancta sanctorum. Hoc est.

ingressus est per eam: eritque clausa principi. ingressus est per eam: eritque clausa principi. Princeps ipse sedebit in ea, ut comedat panem Princeps ipse sedebit in ea, ut comedat panem coram Domino, etc. coram Domino, etc.

11 11

20 20

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

significatum, Sapient. XVIII, 24, ubi di- significatum, Sapient. XVIII, 24, ubi di- citur de veste summi sacerdotis: quod citur de veste summi sacerdotis: quod in veste poderis, quam habebat, totus in veste poderis, quam habebat, totus erat orbis terrarum, hoc est, in affectu erat orbis terrarum, hoc est, in affectu orationis ejus tota orbis multitudo. Apo- orationis ejus tota orbis multitudo. Apo- cal. XXI, 3 Ecce tabernaculum Dei cum cal. XXI, 3 Ecce tabernaculum Dei cum hominibus, et habitabit cum eis: et ipsi hominibus, et habitabit cum eis: et ipsi populus ejus erunt, et ipse Deus cum eis populus ejus erunt, et ipse Deus cum eis erit eorum Deus. Apocal. VII, 9: Vidi erit eorum Deus. Apocal. VII, 9: Vidi turbam magnam quam dinumerare ne- turbam magnam quam dinumerare ne- mo poterat ex omnibus gentibus, et tri- mo poterat ex omnibus gentibus, et tri- bubus, et populis, et linguis, stantes an- bubus, et populis, et linguis, stantes an- te thronum. Omnium enim interesse te thronum. Omnium enim interesse intererat, ubi agebatur de communi om- intererat, ubi agebatur de communi om- nium Salvatore. Bonus enim sacerdos nium Salvatore. Bonus enim sacerdos verbo et exemplo omnes attrahit in de- verbo et exemplo omnes attrahit in de- votionem. Ecce sacerdos magnus qui in votionem. Ecce sacerdos magnus qui in diebus suis placuit Deo, et inventus est diebus suis placuit Deo, et inventus est justus 1. justus 1.

« Apparuit autem illi Angelus Domi- « Apparuit autem illi Angelus Domi- ni, stans a dextris altaris incensi. » ni, stans a dextris altaris incensi. »

Hic ponitur annuntiatio. Et dicuntur Hic ponitur annuntiatio. Et dicuntur in ea quatuor: in quorum primo descri- in ea quatuor: in quorum primo descri- bitur persona annuntiantis Angeli: se- bitur persona annuntiantis Angeli: se- cundo, turbatio occasionata sacerdotis cundo, turbatio occasionata sacerdotis Domini tertio, confortatio turbati Domini tertio, confortatio turbati quarto, ipsa nuntiatio seriatim exprimi- quarto, ipsa nuntiatio seriatim exprimi-

tur. tur.

Describitur autem persona annuntian- Describitur autem persona annuntian- tis Angeli per sex per modum (vide- tis Angeli per sex per modum (vide- licet) suæ manifestationis: per officium licet) suæ manifestationis: per officium suæ legationis per auctoritatem se mit- suæ legationis per auctoritatem se mit- tentis per situm suæ positionis : per dif- tentis per situm suæ positionis : per dif- ferentiam situationis: per ministerium ferentiam situationis: per ministerium ejus juxta quod stetit altaris. ejus juxta quod stetit altaris.

Modus autem suæ manifestationis est Modus autem suæ manifestationis est quod apparuit. Apparere enim, est subi- quod apparuit. Apparere enim, est subi- to manifestum fieri eum, in cujus pote- to manifestum fieri eum, in cujus pote- state est videri quando vult, et non vide- state est videri quando vult, et non vide- ri quando non vult, et sicut non vult. Et ri quando non vult, et sicut non vult. Et hoc dicit Glossa. Angelus enim diffinitive hoc dicit Glossa. Angelus enim diffinitive est in loco et cum est in uno loco, non est in loco et cum est in uno loco, non est in alio et cum est in cœlo, non est est in alio et cum est in cœlo, non est in terra et cum est in medio, non est in terra et cum est in medio, non est

1 Cf. Eccli. XLIX, 16 et 17. 1 Cf. Eccli. XLIX, 16 et 17.

in extremis. Quod autem visibilis stat, ut in extremis. Quod autem visibilis stat, ut dicit Glossa, est in potestate sua: hoc dicit Glossa, est in potestate sua: hoc autem est, ut dicit Augustinus, per as- autem est, ut dicit Augustinus, per as- sumpti corporis figuram et speciem. sumpti corporis figuram et speciem.

Utrum autem illud corpus sit aereum, Utrum autem illud corpus sit aereum, vel alterius naturæ: quamvis sit majoris vel alterius naturæ: quamvis sit majoris egens inquisitionis, tamen sine præjudi- egens inquisitionis, tamen sine præjudi- cio majoris sententiæ dico quod est spe- cio majoris sententiæ dico quod est spe- cies corporis intentionalis, sicut sunt cies corporis intentionalis, sicut sunt species visibiles quando sensibus obji- species visibiles quando sensibus obji- ciuntur. Talis enim species magis com- ciuntur. Talis enim species magis com- petit naturæ spirituali: et talis habet ter- petit naturæ spirituali: et talis habet ter- minos figurarum, quas non contineret minos figurarum, quas non contineret aer, si de aere corpus assumeret. In tali aer, si de aere corpus assumeret. In tali ergo specie corporis apparens, visibilis ergo specie corporis apparens, visibilis factus est sacerdoti. Talis etiam species factus est sacerdoti. Talis etiam species directa ad unum, et non ad alium, facit directa ad unum, et non ad alium, facit eum visibilem uni et non alii. eum visibilem uni et non alii. Hoc ergo est quod dicit : Hoc ergo est quod dicit :

<< Apparuit, » << Apparuit, »

Quantum ad modum manifestationis. Quantum ad modum manifestationis. Psal. LXXIX, 2 et 3 Qui sedes super Psal. LXXIX, 2 et 3 Qui sedes super Cherubim, manifestare coram Ephraim, Cherubim, manifestare coram Ephraim, Benjamin, et Manasse. Psal. LXXXVIII, Benjamin, et Manasse. Psal. LXXXVIII, 20 Locutus es in visione sanctis tuis. 20 Locutus es in visione sanctis tuis.

«< Angelus. » «< Angelus. »

Descriptio est a legatione. Angelus Descriptio est a legatione. Angelus idem est quod legatus, vel nuntius, Ad idem est quod legatus, vel nuntius, Ad Hebr. 1, 14: Nonne omnes sunt admini-. Hebr. 1, 14: Nonne omnes sunt admini-. stratorii spiritus, in ministerium missi, stratorii spiritus, in ministerium missi, propter eos qui hæreditatem capient sa- propter eos qui hæreditatem capient sa- lutis? Psal. c, 4: Qui facis Angelos lutis? Psal. c, 4: Qui facis Angelos suos spiritus. Et quia lex deitatis est per suos spiritus. Et quia lex deitatis est per prima media, et per media ultima redu- prima media, et per media ultima redu- cere, ut dicit Dionysius, ideo omnes An- cere, ut dicit Dionysius, ideo omnes An- geli dicuntur: quia per primos Angelos geli dicuntur: quia per primos Angelos medii, et per medios ultimi reducuntur medii, et per medios ultimi reducuntur in illuminationes divinas. Nos autem qui in illuminationes divinas. Nos autem qui per animam et intellectum sumus illu- per animam et intellectum sumus illu- minationum (quæ sunt a primo) ultima minationum (quæ sunt a primo) ultima relatione perceptivi, reducimur in illu- relatione perceptivi, reducimur in illu- minationes divinas Dei per Angelos. Ad minationes divinas Dei per Angelos. Ad Hebr. 1, 1 Multifariam, multisque Hebr. 1, 1 Multifariam, multisque