IN EVANG. MARCI, XI-9, 10. IN EVANG. MARCI, XI-9, 10.

niens, multis antecedentibus eum præco- niens, multis antecedentibus eum præco- nibus prænuntiaretur. » nibus prænuntiaretur. »

« Et qui sequebantur, » Christi in « Et qui sequebantur, » Christi in carne adventum usque in finem sæculi. carne adventum usque in finem sæculi. Daniel. I, 41: Nunc sequimur te in Daniel. I, 41: Nunc sequimur te in toto corde, et timemus te, et quærimus toto corde, et timemus te, et quærimus faciem tuam. faciem tuam.

« Clamabant dicentes. » « Clamabant dicentes. »

Tangitur hic unitas laudis in tribus, sci- Tangitur hic unitas laudis in tribus, sci- licet in prædicatione venientis, et in præ- licet in prædicatione venientis, et in præ- dicatione potestatis, et in desiderio salu- dicatione potestatis, et in desiderio salu- tis. tis.

In primo dicuntur tria: intensio devo- In primo dicuntur tria: intensio devo- tionis, præconium venientis, confessio tionis, præconium venientis, confessio majestatis. majestatis.

De primo dicit « Clamabant, » quod De primo dicit « Clamabant, » quod intensionem significat devotionis. Isa. intensionem significat devotionis. Isa. V1, 4: Commota sunt superliminaria V1, 4: Commota sunt superliminaria cardinum a voce clamantis. Quia iste cardinum a voce clamantis. Quia iste clamor novæ gratiæ commotionem et clamor novæ gratiæ commotionem et finem significabat templi Synagogæ. finem significabat templi Synagogæ. Psal. xxvi, 6 Circuivi et immolavi in Psal. xxvi, 6 Circuivi et immolavi in tabernaculo ejus hostiam vociferationis: tabernaculo ejus hostiam vociferationis: cantabo et psalmum dicam Domino. cantabo et psalmum dicam Domino. «Dicentes,» in desiderio salutis : «Dicentes,» in desiderio salutis :

« Hosanna! » « Hosanna! »

Glossa «Hosanna verbum Hebræum, Glossa «Hosanna verbum Hebræum, et compositum ex integro et corrupto. et compositum ex integro et corrupto. Osi enim salva, vel salvifica: anna au- Osi enim salva, vel salvifica: anna au- tem interjectio est deprecantis. Denique tem interjectio est deprecantis. Denique in Psalmo cxvII, 25, ubi Septuaginta in- in Psalmo cxvII, 25, ubi Septuaginta in- terpretes transtulerunt: 0 Domine, sal- terpretes transtulerunt: 0 Domine, sal- vum me fac, ibi in Hebræo habetur vum me fac, ibi in Hebræo habetur Anna, Adonai, Hosanna. Quod noster Anna, Adonai, Hosanna. Quod noster Hieronymus ita transtulit: Obsecro, Do- Hieronymus ita transtulit: Obsecro, Do- mine, salva, obsecro. Idem ergo est osi, mine, salva, obsecro. Idem ergo est osi, Domine, per interjectionem obsecrantis, Domine, per interjectionem obsecrantis, quod obsecro, Domine, per ipsum ver- quod obsecro, Domine, per ipsum ver- bum obsecrationis'. » Hæc Glossa videtur bum obsecrationis'. » Hæc Glossa videtur esse magistralis et secundum hanc ex- esse magistralis et secundum hanc ex- positionem vox clamantium in desiderio positionem vox clamantium in desiderio salutis videtur alludere nomini Salvato- salutis videtur alludere nomini Salvato-

1 Vide quæ diximus super hoc verbum Ho- 1 Vide quæ diximus super hoc verbum Ho- sanna in nota super Matthæum, xx1, 9, päge 10 sanna in nota super Matthæum, xx1, 9, päge 10

627 627

ris: Jesum enim Salvatorem deprecantur ris: Jesum enim Salvatorem deprecantur ut salvificet, ne significatio nominis ab ut salvificet, ne significatio nominis ab effectu cadat Salvatoris. Orat. Manassæ effectu cadat Salvatoris. Orat. Manassæ sub finem: Indignum salvabis me secun- sub finem: Indignum salvabis me secun- dum magnam misericordiam tuam. Hæc dum magnam misericordiam tuam. Hæc autem salus facta est per Passionem ad autem salus facta est per Passionem ad quam ibat. Psal. XLIII, 8: Salvasti enim quam ibat. Psal. XLIII, 8: Salvasti enim nos de affligentibus nos, et odientes nos nos de affligentibus nos, et odientes nos confudisti. confudisti.

« Benedictus. » « Benedictus. »

Præconium est venientis. Dicitur au- Præconium est venientis. Dicitur au- tem benedictus non passive, quod ab ali- tem benedictus non passive, quod ab ali- quo ut majore acceperit benedictionem, quo ut majore acceperit benedictionem, sed quia ut omni benedictione plenus, sed quia ut omni benedictione plenus, etiam in maledictis benedictio ab ipso etiam in maledictis benedictio ab ipso profluxit. Eccli. xxxix, 27 et 28: Bene- profluxit. Eccli. xxxix, 27 et 28: Bene- dictio illius quasi fluvius inundavit. dictio illius quasi fluvius inundavit. Quomodo cataclysmus aridam inebria- Quomodo cataclysmus aridam inebria- vit? Hæc autem benedictio tria facit, sci- vit? Hæc autem benedictio tria facit, sci- licet, quia maledictum primum in bene- licet, quia maledictum primum in bene- dictionem commutat. Genes. XXVI, 13: dictionem commutat. Genes. XXVI, 13: In me sit ista maledictio: tantum per- In me sit ista maledictio: tantum per- gens affer quæ dixi. Secundo, omnibus gens affer quæ dixi. Secundo, omnibus bonis nos implet: quia sicut dicit Grego- bonis nos implet: quia sicut dicit Grego- rius «Benedictio Dei est bonorum col- rius «Benedictio Dei est bonorum col- « latio, et eorumdem multiplicatio. » « latio, et eorumdem multiplicatio. » Unde etiam ipse veritatis inimicus hæc Unde etiam ipse veritatis inimicus hæc dicit, Job, 1, 10: Operibus manuum ejus. dicit, Job, 1, 10: Operibus manuum ejus. benedixisti, et possessio ejus crevit in benedixisti, et possessio ejus crevit in terra. Deuter. XXXIII, 23: Nephthali terra. Deuter. XXXIII, 23: Nephthali abundantia perfruetur, et plenus erit be- abundantia perfruetur, et plenus erit be- nedictionibus Domini. Nephthali latitudo nedictionibus Domini. Nephthali latitudo interpretatur: quia bonis Domini dilata- interpretatur: quia bonis Domini dilata- mur. Tertio, benedictio Domini munit et mur. Tertio, benedictio Domini munit et tutat contra hostem: unde, Genes. xxxit, tutat contra hostem: unde, Genes. xxxit, 26 et 28, cum Jacob timeret hostes, dixit 26 et 28, cum Jacob timeret hostes, dixit Domino: Non dimittat te nisi benedixe- Domino: Non dimittat te nisi benedixe- ris mihi. Et benedixit eum in eodem ris mihi. Et benedixit eum in eodem loco, dicens : Si contra Deum fortis fui- loco, dicens : Si contra Deum fortis fui- sti, quanto magis contra homines præ- sti, quanto magis contra homines præ- valebis ? Sic ergo clamant eum benedi- valebis ? Sic ergo clamant eum benedi- ctum, omnibus benedicentem. Genes. ctum, omnibus benedicentem. Genes. XII, 3 In te benedicentur omnes gentes. XII, 3 In te benedicentur omnes gentes.

hujusce tomi. hujusce tomi.

628 628

<< Qui venit. » << Qui venit. »

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

In præterito quidem venit in mundum, In præterito quidem venit in mundum, sed modo venit ad patiendum et immo- sed modo venit ad patiendum et immo- landum et per resurrectionem ad reg- landum et per resurrectionem ad reg- nandum. Psal. CXVII, 26 et 27: Benedi- nandum. Psal. CXVII, 26 et 27: Benedi- dictus qui venit in nomine Domini ! Deus dictus qui venit in nomine Domini ! Deus Dominus, et illuxit nobis. Dominus, et illuxit nobis.

<< In nomine Domini. » << In nomine Domini. »

Professio est majestatis. In nomine Professio est majestatis. In nomine enim Domini venire est notam divini enim Domini venire est notam divini dominii in se omnibus ostendere, sicut dominii in se omnibus ostendere, sicut Christus venit in omni majestate Patris, Christus venit in omni majestate Patris, notata et expressa per modum signorum: notata et expressa per modum signorum: hæc enim fecit absque clave supplicatio- hæc enim fecit absque clave supplicatio- nis sicut potestatem habens. I ad Timoth. nis sicut potestatem habens. I ad Timoth. VI, 15 Beatus et solus potens, Rex re- VI, 15 Beatus et solus potens, Rex re- gum, et Dominus dominantium. Apocal. gum, et Dominus dominantium. Apocal. XIX, 16: Habens in vestimento, et in fe- XIX, 16: Habens in vestimento, et in fe- mote suo scriptum: Rex regum, et Do- mote suo scriptum: Rex regum, et Do- minus dominantium. Sic ergo venit in minus dominantium. Sic ergo venit in nota et nomine Domini, omnibus super- nota et nomine Domini, omnibus super- positis dives in omnes in omni gratia: et positis dives in omnes in omni gratia: et non nutantis virtutis qui suos conti- non nutantis virtutis qui suos conti- nere valeat, ne umquam ad scabellaria, nere valeat, ne umquam ad scabellaria, quæ conculcanda sunt, inclinentur. De quæ conculcanda sunt, inclinentur. De primo horum dicitur, Psal. vII, 7 et 8: primo horum dicitur, Psal. vII, 7 et 8: Constituisti eum super opera manuum Constituisti eum super opera manuum tuarum. Omnia subjecisti sub pedibus tuarum. Omnia subjecisti sub pedibus ejus. De secundo, I ad Corinth. 1, 5, 7: ejus. De secundo, I ad Corinth. 1, 5, 7: In omnibus divites facti estis in illo, In omnibus divites facti estis in illo, in omni verbo, et in omni scientia... in omni verbo, et in omni scientia... ita ut nihil desit vobis in ulla gra- ita ut nihil desit vobis in ulla gra- tia. De tertio, ibidem, . 8: Qui et tia. De tertio, ibidem, . 8: Qui et confirmabit vos usque in finem sine cri- confirmabit vos usque in finem sine cri- mine. Hæc enim tria (ut dicit Dionysius) mine. Hæc enim tria (ut dicit Dionysius) sonat nomen Domini: dicit enim sic: sonat nomen Domini: dicit enim sic: « Dominus est non pejorum sive inferio- « Dominus est non pejorum sive inferio- « rum excessus tantum, sed et omnium « rum excessus tantum, sed et omnium pulchrorum et bonorum possessio fir- pulchrorum et bonorum possessio fir- << ma, et non cadere valens fortitudo. >> << ma, et non cadere valens fortitudo. >> Sic ergo venit in nomine Domini: et Sic ergo venit in nomine Domini: et hoc est præconium venientis. hoc est præconium venientis.

« «

« Benedictum quod venit regnum. » « Benedictum quod venit regnum. »

Hæc est prædicatio potestatis. Re- Hæc est prædicatio potestatis. Re- gnum enim nihil aliud est nisi completa gnum enim nihil aliud est nisi completa et unica in omnes potestas continendi in et unica in omnes potestas continendi in legibus, et officiorum ordine, et virtuti- legibus, et officiorum ordine, et virtuti- bus et potestatibus omnes subjectos. Di- bus et potestatibus omnes subjectos. Di- cit enim Dionysius, quod « regnum est cit enim Dionysius, quod « regnum est << omnis finis, et ordinis, et legis distri- << omnis finis, et ordinis, et legis distri- «butio. » Hoc ergo incipit in gratia in «butio. » Hoc ergo incipit in gratia in Christo in quo sui continentur et regun- Christo in quo sui continentur et regun- tur in omnis finis et boni perfectione, et tur in omnis finis et boni perfectione, et in omni graduum et dignitatum et offi- in omni graduum et dignitatum et offi- ciorum divinorum ordine, et in omni di- ciorum divinorum ordine, et in omni di- vinarum legum honestissima distribu- vinarum legum honestissima distribu- tione, quæ pro locis et temporibus et tione, quæ pro locis et temporibus et personis unicuique secundum propriam personis unicuique secundum propriam dignitatem distribuuntur. Psal. CXLIV, dignitatem distribuuntur. Psal. CXLIV, 13: Regnum tuum, regnum omnium sæ- 13: Regnum tuum, regnum omnium sæ- culorum et dominatio tua in omni ge- culorum et dominatio tua in omni ge- neratione et generationem. neratione et generationem. Hoc regnum dicitur esse Hoc regnum dicitur esse

« David patris nostri » « David patris nostri »

Quia in ipso est præfiguratum, qui est Quia in ipso est præfiguratum, qui est secundum cor Dei electus 1. Act. x, 22: secundum cor Dei electus 1. Act. x, 22: Inveni David,... virum secundum cor Inveni David,... virum secundum cor meum, qui faciet omnes voluntates meas. meum, qui faciet omnes voluntates meas. Et in nomine David est perfectum : quia Et in nomine David est perfectum : quia ut manu fortis suos continet, et in ad- ut manu fortis suos continet, et in ad- spectu desiderabilis plenas omnibus lar- spectu desiderabilis plenas omnibus lar- gitur donationes gratiarum. Et de forti- gitur donationes gratiarum. Et de forti- tudine quidem dicitur, Isa. xix, 4: Rex tudine quidem dicitur, Isa. xix, 4: Rex fortis dominabitur eorum. Exod. xv, 11: fortis dominabitur eorum. Exod. xv, 11: Quis similis tui in fortibus, Domine ? De Quis similis tui in fortibus, Domine ? De desiderio autem benignam et largissi- desiderio autem benignam et largissi- mam faciem ejus videndi dicitur, Esther, mam faciem ejus videndi dicitur, Esther, xv, 17: Valde mirabilis es, domine, et xv, 17: Valde mirabilis es, domine, et facies tua plena est gratiarum. Et hoc facies tua plena est gratiarum. Et hoc dictum est de eo de quo dicitur, Esther, dictum est de eo de quo dicitur, Esther, II, 18: Dona largitus est juxta magni- II, 18: Dona largitus est juxta magni- ficentiam principalem. Ad Ephes. 1v, 8: ficentiam principalem. Ad Ephes. 1v, 8: Dedit dona hominibus. Dedit dona hominibus.

Sic igitur Benedictum est quod venit Sic igitur Benedictum est quod venit in Christo regnum patris nostri David, in Christo regnum patris nostri David, quia rex iste non ut tyrannus opprimit, quia rex iste non ut tyrannus opprimit,

1 Cf. I Reg. XIII, 14 et XVI, 13; Psal. LXXXVIII, 1 Cf. I Reg. XIII, 14 et XVI, 13; Psal. LXXXVIII,

21. 21.

IN EVANG. MARCI, XI-10, 11. IN EVANG. MARCI, XI-10, 11.

sed in affectu patris suos diligit. Jerem. sed in affectu patris suos diligit. Jerem. III, 19: Patrem vocabis me, et post me III, 19: Patrem vocabis me, et post me ingredi non cessabis. Isa. LXIV, 8 : Pater ingredi non cessabis. Isa. LXIV, 8 : Pater noster es tu, nos vero lutum et fictor noster es tu, nos vero lutum et fictor noster tu, et opera manuum tuarum om- noster tu, et opera manuum tuarum om- nes nos. Joan. VIII, 41: Unum patrem nes nos. Joan. VIII, 41: Unum patrem habemus Deum. Unde Glossa: Hoc con- habemus Deum. Unde Glossa: Hoc con- sonat Gabrieli qui ait: Hic erit magnus, sonat Gabrieli qui ait: Hic erit magnus, et Filius Altissimi vocabitur, et dabit et Filius Altissimi vocabitur, et dabit illi Dominus Deus sedem David patris illi Dominus Deus sedem David patris ejus ut scilicet, gentem quam David ejus ut scilicet, gentem quam David temporaliter rexit, et cui exempla justi- temporaliter rexit, et cui exempla justi- tiæ præbuit, et spiritualibus hymnis ad tiæ præbuit, et spiritualibus hymnis ad fidem et Dei timorem accendit: ipse fa- fidem et Dei timorem accendit: ipse fa- ctis, verbis, donis, et promissis ad reg- ctis, verbis, donis, et promissis ad reg- num cœleste regeret, et ad regnum cœ- num cœleste regeret, et ad regnum cœ- leste introduceret. leste introduceret.

629 629

Multa autem de his notata sunt, Matth. Multa autem de his notata sunt, Matth. XXI, 1 et seq., Luc. xix, 29 et seq., et XXI, 1 et seq., Luc. xix, 29 et seq., et Joan. xn, 12 et seq., quæ ibi requiri ha- Joan. xn, 12 et seq., quæ ibi requiri ha- bent, quia magis ibi competunt quam bent, quia magis ibi competunt quam hic hæc historia enim de primo est ca- hic hæc historia enim de primo est ca- none, in quo omnes Evangelistæ conve- none, in quo omnes Evangelistæ conve- niunt. Factum autem est istud in die niunt. Factum autem est istud in die palmarum, quinque diebus ante Pascha palmarum, quinque diebus ante Pascha Judæorum. Judæorum.

: :

« Et introivit Jerosolymam in tem- « Et introivit Jerosolymam in tem- plum : et circumspectis omnibus, plum : et circumspectis omnibus, cum jam vespera esset hora, exiit in cum jam vespera esset hora, exiit in Bethaniam cum duodecim. >> Bethaniam cum duodecim. >>

« Hosanna in excelsis. » « Hosanna in excelsis. »

Ingeminatio est desiderii salutis. Quod Ingeminatio est desiderii salutis. Quod dicit: « In excelsis, » signum est quod dicit: « In excelsis, » signum est quod in inferioribus non est salus, sed multi- in inferioribus non est salus, sed multi- plex periculum: sed in excelsis (quæ sola plex periculum: sed in excelsis (quæ sola coelestia sunt) salus sine periculo inveni- coelestia sunt) salus sine periculo inveni- tur. Job, xvII, 3: Libera me, Domine, tur. Job, xvII, 3: Libera me, Domine, et pone me juxta te, et cujusvis manus et pone me juxta te, et cujusvis manus pugnet contra me. Vel, per hoc quod di- pugnet contra me. Vel, per hoc quod di- citur: « In excelsis, » hic signatur per citur: « In excelsis, » hic signatur per primum Hosanna, quod Christus rex est primum Hosanna, quod Christus rex est in terra universa per fidem et gratiam. in terra universa per fidem et gratiam. Per hoc autem quod additur hic: « In Per hoc autem quod additur hic: « In excelsis, » significatur quod non tantum excelsis, » significatur quod non tantum in terris, sed etiam in cœlestibus Christus in terris, sed etiam in cœlestibus Christus regnat quia per eum ea quæ in terris et regnat quia per eum ea quæ in terris et in cœlo sunt instaurantur 2. Unde Glossa: in cœlo sunt instaurantur 2. Unde Glossa: Per hoc quod jungitur, « Hosanna in ex- Per hoc quod jungitur, « Hosanna in ex- celsis, » quod est salus, significat quod celsis, » quod est salus, significat quod adventus Christi non solum hominum adventus Christi non solum hominum salus, sed totius mundi terrena jungens salus, sed totius mundi terrena jungens coelestibus, ut ei omne genu flectatur coelestibus, ut ei omne genu flectatur coelestium, terrestrium et infernorum ³. coelestium, terrestrium et infernorum ³.

Sic igitur dicitur: « Hosanna in excel- Sic igitur dicitur: « Hosanna in excel- sis. » Et hic terminatur laus istius pro- sis. » Et hic terminatur laus istius pro- cessionis. cessionis.

* Luc. 1, 32. * Luc. 1, 32.

2 Ad Ephes. 1, 10: Instaurare omnia in Chri- 2 Ad Ephes. 1, 10: Instaurare omnia in Chri-

Hic ostenditur desiderium salutis Ju- Hic ostenditur desiderium salutis Ju- dæorum in Christo, et ingratitudo Judæo- dæorum in Christo, et ingratitudo Judæo- rum ad tantum beneficium. rum ad tantum beneficium.

Dicuntur autem hic duo: quorum Dicuntur autem hic duo: quorum unum est beneficium quod impedit Do- unum est beneficium quod impedit Do- minus ad salutem procurandam secun- minus ad salutem procurandam secun- dum autem est ingratitudo quam Judæi dum autem est ingratitudo quam Judæi impenderunt Salvatori. impenderunt Salvatori.

» »

Dicit igitur: « Et intravit » Jesus Dicit igitur: « Et intravit » Jesus ut exhiberet salutem, « Jerosolymam, ut exhiberet salutem, « Jerosolymam, ubi fuit metropolis Judæorum, « in tem- ubi fuit metropolis Judæorum, « in tem- plum, » in quo fuit exhibenda Judæis plum, » in quo fuit exhibenda Judæis salus. Psal. XLVII, 10: Suscepimus, Deus, salus. Psal. XLVII, 10: Suscepimus, Deus, misericordiam tuam in medio templi tui. misericordiam tuam in medio templi tui. Malach. III, 1: Statim veniet ad tem- Malach. III, 1: Statim veniet ad tem- plum suum Dominator quem vos quæri- plum suum Dominator quem vos quæri- tis, et Angelus testamenti quem vos vul- tis, et Angelus testamenti quem vos vul- tis. In hoc autem introitu, sicut dicitur, tis. In hoc autem introitu, sicut dicitur, Matth. xxi, 12, et Joan. II, 15 et 16, et Luc. Matth. xxi, 12, et Joan. II, 15 et 16, et Luc. XIX, 45, ejecit vendentes et ementes, sic- XIX, 45, ejecit vendentes et ementes, sic- ut infra continetur: et in loco solemni ut infra continetur: et in loco solemni se exhibuit ad docendum salutis viam. se exhibuit ad docendum salutis viam. Isa. 11, 3: De Sion exibit lex, et verbum Isa. 11, 3: De Sion exibit lex, et verbum Domini de Jerusalem. Joan. XVIII, 20: Domini de Jerusalem. Joan. XVIII, 20: Ego semper docui in templo, quo omnes Ego semper docui in templo, quo omnes Judæi conveniunt, et in occulto locutus Judæi conveniunt, et in occulto locutus sum nihil. sum nihil.

sto, quæ in cœlis, et quæ in terra sunt, in ipso. sto, quæ in cœlis, et quæ in terra sunt, in ipso. 3 Ad Philip. 11, 10. 3 Ad Philip. 11, 10.

630 630

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

« Et circumspectis omnibus. » « Et circumspectis omnibus. »

Tangitur hic Judæorum ingratitudo, Tangitur hic Judæorum ingratitudo, quia Doctorem salutis etiam hospitio re- quia Doctorem salutis etiam hospitio re- cipere noluerunt. Et hoc est : « Circum- cipere noluerunt. Et hoc est : « Circum- spectis omnibus. » Omnes circumspicit qui spectis omnibus. » Omnes circumspicit qui nihil habuit de proprio ubi hospitaretur, nihil habuit de proprio ubi hospitaretur, sed omni benevolentia indiguit. II ad sed omni benevolentia indiguit. II ad Corinth. v, 9: Scitis enim gratiam Do- Corinth. v, 9: Scitis enim gratiam Do- mini nostri Jesu Christi, quoniam propter mini nostri Jesu Christi, quoniam propter vos egenus factus est cum esset dives, ut vos egenus factus est cum esset dives, ut illius inopia vos divites essetis. Psal. illius inopia vos divites essetis. Psal. LXXXVII, 16: Pauper sum ego, et in la- LXXXVII, 16: Pauper sum ego, et in la- boribus a juventute mea. Matth. vIII, boribus a juventute mea. Matth. vIII, 20 Vulpes foveas habent et volucres 20 Vulpes foveas habent et volucres coeli nidos, Filius autem hominis non coeli nidos, Filius autem hominis non habet ubi caput reclinet Hieronymus : habet ubi caput reclinet Hieronymus : « Ergo circumspicit si quis sit tantæ « Ergo circumspicit si quis sit tantæ « egestatis auxiliator et consolator. » « egestatis auxiliator et consolator. » Psal. LXVIII, 21: Consolantem me quæ- Psal. LXVIII, 21: Consolantem me quæ- sivi, et non inveni. Eccli. LI, 10 : Respi- sivi, et non inveni. Eccli. LI, 10 : Respi- ciens eram ad adjutorium hominum, et ciens eram ad adjutorium hominum, et

non erat. non erat.

« Cum jam vespera esset, » quod erat « Cum jam vespera esset, » quod erat tempus declinandi ad hospitium. Luc. tempus declinandi ad hospitium. Luc. XXIV, 29 Mane nobiscum, Domine, XXIV, 29 Mane nobiscum, Domine, quoniam advesperascit, et inclinata est quoniam advesperascit, et inclinata est jam dies. Tunc enim, ut dicit Glossa jam dies. Tunc enim, ut dicit Glossa circumspexit, si quis eum hospitio sus- circumspexit, si quis eum hospitio sus- ciperet. Tantæ enim paupertatis fuit ut ciperet. Tantæ enim paupertatis fuit ut hospitio indigeret: et ita nulli adulatus, hospitio indigeret: et ita nulli adulatus, ut in tanta urbe nullum hospitium inve- ut in tanta urbe nullum hospitium inve-

niret. niret.

Et ideo, «cum jam vespera esset ho- Et ideo, «cum jam vespera esset ho- ra, » et nullus eum colligeret, « exiit in ra, » et nullus eum colligeret, « exiit in Bethaniam, ubi recipi consuevit in do- Bethaniam, ubi recipi consuevit in do- mum Marthæ et Mariæ et Lazari: quin- mum Marthæ et Mariæ et Lazari: quin- que enim diebus semper in sero exiit in que enim diebus semper in sero exiit in Bethaniam in vespera, et iterum mane Bethaniam in vespera, et iterum mane rediit ad templum ad docendum. rediit ad templum ad docendum. « Cum duodecim, >> qui magis quam « Cum duodecim, >> qui magis quam alii erant instruendi. In mane autem alii erant instruendi. In mane autem semper venit ad templum. Psal. v, 8: semper venit ad templum. Psal. v, 8: Adorabo ad templum sanctum tuum. Adorabo ad templum sanctum tuum. Unde Glossa « Exemplum dedit nobis, Unde Glossa « Exemplum dedit nobis, ut quocumque veniremus, primum ad ut quocumque veniremus, primum ad domum orationis, si ibi est, divertamus: domum orationis, si ibi est, divertamus: et cum nos per orationis studium com- et cum nos per orationis studium com- mendaverimus, ad ea propter quæ veni- mendaverimus, ad ea propter quæ veni-

mus agenda secedamus. » Matth. vi, 33: mus agenda secedamus. » Matth. vi, 33: Quærite primum regnum Dei et justi- Quærite primum regnum Dei et justi- tiam ejus, et hæc omnia adjicientur vo- tiam ejus, et hæc omnia adjicientur vo- bis. bis.

« Et alia die cum exirent a Betha- « Et alia die cum exirent a Betha- nia, esuriit. nia, esuriit.

Cumque vidisset a longe ficum ha- Cumque vidisset a longe ficum ha- bentem folia, venit si quid forte inve- bentem folia, venit si quid forte inve- niret in ea et cum venisset ad eam, niret in ea et cum venisset ad eam, nihil invenit præter folia: non enim nihil invenit præter folia: non enim erat tempus ficorum. erat tempus ficorum.

Et respondens dixit ei: Jam non Et respondens dixit ei: Jam non amplius in æternum ex te fructum amplius in æternum ex te fructum quisquam manducet. Et audiebant dis- quisquam manducet. Et audiebant dis- cipuli ejus. › cipuli ejus. ›

>> >>

Hic per similitudinem ficus aridæ re- Hic per similitudinem ficus aridæ re- probatio inducitur Synagogæ. probatio inducitur Synagogæ.

Dividitur autem pars ista in tres par- Dividitur autem pars ista in tres par- tes: in quarum prima per similitudinem tes: in quarum prima per similitudinem ficus, maledictionem inducit Synagogæ : ficus, maledictionem inducit Synagogæ : in secunda autem causam istius inducit in secunda autem causam istius inducit maledictionis, ibi, y. 15: « Et veniunt maledictionis, ibi, y. 15: « Et veniunt Jerosolymam, etc. » In tertia autem Jerosolymam, etc. » In tertia autem ex hoc inducit instructionem Præla- ex hoc inducit instructionem Præla- torum et Ecclesiæ, ibi, y. 19 : « Et cum torum et Ecclesiæ, ibi, y. 19 : « Et cum vespera facta esset, etc. » vespera facta esset, etc. »

Adhuc autem in prima harum sunt Adhuc autem in prima harum sunt quinque in quorum primo desiderium quinque in quorum primo desiderium salutis Synagogæ exprimitur in Domi- salutis Synagogæ exprimitur in Domi- no in secundo, promissio fructus signi- no in secundo, promissio fructus signi- ficatur in Synagoga in tertio, sterilitas ficatur in Synagoga in tertio, sterilitas et evacuatio dulcedinis demonstratur : et evacuatio dulcedinis demonstratur : in quarto, sterilitati perpetuæ addicitur : in quarto, sterilitati perpetuæ addicitur : et in quinto, discipuli hoc ad instructio- et in quinto, discipuli hoc ad instructio- nem suam audisse perhibentur. nem suam audisse perhibentur.

Dicit igitur: « Et alia die, » hoc est, Dicit igitur: « Et alia die, » hoc est, alia die, cum secunda lux fulgeret in alia die, cum secunda lux fulgeret in prædicatione discipulorum quæ primo prædicatione discipulorum quæ primo fulserat in prædicatione ipsius, « cum » fulserat in prædicatione ipsius, « cum » Christus luce prædicationis discipulo- Christus luce prædicationis discipulo- rum, « exiret » iterum ad notitiam ho- rum, « exiret » iterum ad notitiam ho- minum, & a Bethania,» sicut per obe- minum, & a Bethania,» sicut per obe- dientiam injunxerat ei Pater, « esuriit » dientiam injunxerat ei Pater, « esuriit » salutem Judæorum et dulcedinem intelle- salutem Judæorum et dulcedinem intelle-

12 12

13 13

14 14

IN EVANG. MARCI, XI-13, 14. IN EVANG. MARCI, XI-13, 14.

ctus spiritualis. Mich. vi, 1: Præcoquas ctus spiritualis. Mich. vi, 1: Præcoquas ficus desideravit anima mea. ficus desideravit anima mea.

« Cumque vidisset. » « Cumque vidisset. »

Secundum est. « Cum vidisset, » qua- Secundum est. « Cum vidisset, » qua- si a lumine suo, « a longe, » per pecca- si a lumine suo, « a longe, » per pecca- tum elongatam. Psal. cxvin, 155: Longe tum elongatam. Psal. cxvin, 155: Longe a peccatoribus salus. a peccatoribus salus.

« Ficum, » hoc est, ficulneam, « ha- « Ficum, » hoc est, ficulneam, « ha- bentem folia, » quorum viriditas fructum bentem folia, » quorum viriditas fructum promittit. Quia, sicut dicit Philosophus, promittit. Quia, sicut dicit Philosophus, « Folia plantis ad cooperiendum fructus « Folia plantis ad cooperiendum fructus data sunt. » Matth. xx1, 19: Nihil inve- data sunt. » Matth. xx1, 19: Nihil inve- nit in ea. Folia enim quæ sunt verba litte- nit in ea. Folia enim quæ sunt verba litte- ræ, dulcedinem promittentis significant ræ, dulcedinem promittentis significant Synagogæ. Synagogæ.

Quia igitur foliis fructum promisit, Quia igitur foliis fructum promisit, « venit, » visitando per se, et visitando « venit, » visitando per se, et visitando Synagogam per Apostolos, « si quid » Synagogam per Apostolos, « si quid » fructus dulcis, « forte, » quod significat ar- fructus dulcis, « forte, » quod significat ar- bitrii libertatem, « inveniret in ea. » Isa. bitrii libertatem, « inveniret in ea. » Isa. v, 2: Exspectavit ut faceret uvas, et fe- v, 2: Exspectavit ut faceret uvas, et fe- eit labruscas. Jerem. xv11, 6: Erit quasi eit labruscas. Jerem. xv11, 6: Erit quasi myricæ in deserto, et non videbit cum myricæ in deserto, et non videbit cum venerit bonum: sed habitabit in siccitate venerit bonum: sed habitabit in siccitate in deserto, in terra salsuginis et inhabi- in deserto, in terra salsuginis et inhabi- tabili. tabili.

« Et cum venisset ad eam, » « Et cum venisset ad eam, »

In Prophetis, et in se, et in Apostolis, In Prophetis, et in se, et in Apostolis, tamquam tribus annis continuis. Luc. tamquam tribus annis continuis. Luc. XIII, 7 Ecce anni tres sunt ex quo ve- XIII, 7 Ecce anni tres sunt ex quo ve- nio quærens fructum in ficulnea hac, et nio quærens fructum in ficulnea hac, et non invenio succide ergo illam ut non invenio succide ergo illam ut quid etiam terram occupat ? quid etiam terram occupat ?

« Nihil invenit, » de fructu, « præter « Nihil invenit, » de fructu, « præter folia » verborum, quæ et ipsa sine fru- folia » verborum, quæ et ipsa sine fru- ctu erant defluentia. Proverb. XIV, 23: ctu erant defluentia. Proverb. XIV, 23: Ubi verba sunt plurima, ibi frequenter Ubi verba sunt plurima, ibi frequenter egestas est in opere. egestas est in opere.

«Non enim erat tempus ficorum. » Hic «Non enim erat tempus ficorum. » Hic quamvis sit ficus sine culpa, quia quando quamvis sit ficus sine culpa, quia quando non est tempus, fructum non habet: ta- non est tempus, fructum non habet: ta- men Synagoga est per culpam, quod men Synagoga est per culpam, quod culpa sua tempus fructificationis negle- culpa sua tempus fructificationis negle- xit. Luc. xix, 44: Non cognovisti tempus xit. Luc. xix, 44: Non cognovisti tempus visitationis tuæ. Et quia hoc ex culpa visitationis tuæ. Et quia hoc ex culpa

631 631

neglexit, propter quod maledicenda fuit : neglexit, propter quod maledicenda fuit : tamen ex dispensatione Domini aliud tamen ex dispensatione Domini aliud tempus fructificationis ei ordinatum fuit, tempus fructificationis ei ordinatum fuit, hoc est, finis mundi, in quo fructificabit. hoc est, finis mundi, in quo fructificabit. Ad Roman. XI, 25 et 26: Cæcitas conti- Ad Roman. XI, 25 et 26: Cæcitas conti- git in Israel donec plenitudo gentium git in Israel donec plenitudo gentium intraret et sic omnis Israel salvus fieret. intraret et sic omnis Israel salvus fieret. Et pro his duobus temporibus dicit, Je- Et pro his duobus temporibus dicit, Je- rem. xxiv, 3 Quid tu vides, Jeremia ? rem. xxiv, 3 Quid tu vides, Jeremia ? Et dixi Ficus, ficus bonas, bonas val- Et dixi Ficus, ficus bonas, bonas val- de et malas, malas valde, quæ comedi de et malas, malas valde, quæ comedi non possunt, eo quod sint malæ. non possunt, eo quod sint malæ.

: :

« Et respondens >> « Et respondens >>

Jesus virori in foliis sine fructu dulcedi- Jesus virori in foliis sine fructu dulcedi- nis spiritualis, « dixitei, » ficulneæ:«<Jam nis spiritualis, « dixitei, » ficulneæ:«<Jam non amplius in æternum, » spem ponens non amplius in æternum, » spem ponens in ceremoniis tuis, « ex te quisquam fru- in ceremoniis tuis, « ex te quisquam fru- ctum manducet,» tuæ scilicet observatio- ctum manducet,» tuæ scilicet observatio- nis et cultus, quia in Passione Domini nis et cultus, quia in Passione Domini facta sunt ceremonialia mortua : et post- facta sunt ceremonialia mortua : et post- quam hoc prædicatione Apostolorum vul- quam hoc prædicatione Apostolorum vul- gatum est, facta sunt etiam mortifera : gatum est, facta sunt etiam mortifera : et hoc significatum est, IV Reg. IV, 40: et hoc significatum est, IV Reg. IV, 40: Mors in olla, vir Dei! Quia mortua Mors in olla, vir Dei! Quia mortua sunt ceremonialia in Synagogæ olla de- sunt ceremonialia in Synagogæ olla de- cocta, et facta sunt mortificantia: et ideo cocta, et facta sunt mortificantia: et ideo nisi farina spiritus immittatur in ollam, nisi farina spiritus immittatur in ollam, in dulcedinem refectionis converti non in dulcedinem refectionis converti non potest. potest.

« Et audiebant discipuli ejus, » « Et audiebant discipuli ejus, »

Hoc est, per auditum verbi virtutem Hoc est, per auditum verbi virtutem acceperunt: quia ex hoc fuérunt instru- acceperunt: quia ex hoc fuérunt instru- endi. Ad Roman. x, 17: Fides ex auditu, endi. Ad Roman. x, 17: Fides ex auditu, auditus autem per verbum Christi. Et auditus autem per verbum Christi. Et hoc est quod intendit. Quod ergo ficus hoc est quod intendit. Quod ergo ficus sic aruit, est quod dicitur, Job, v, 3: sic aruit, est quod dicitur, Job, v, 3: Ego vidi stultum firma radice, et male- Ego vidi stultum firma radice, et male- dixi pulchritudini ejus statim. Psal. dixi pulchritudini ejus statim. Psal. xxxvi, 35 et 36: Vidi impium super- xxxvi, 35 et 36: Vidi impium super- exaltatum et elevatum sicut cedros Liba- exaltatum et elevatum sicut cedros Liba- ni: et transivi, et ecce non erat: et quæ- ni: et transivi, et ecce non erat: et quæ- sivi eum, et non est inventus locus ejus. sivi eum, et non est inventus locus ejus.

15 15

16 16

632 632

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

« Et veniunt Jerosolymam. Et cum « Et veniunt Jerosolymam. Et cum introisset in templum, cæpit ejicere introisset in templum, cæpit ejicere vendentes et ementes in templo: et vendentes et ementes in templo: et mensas nummulariorum, et cathedras mensas nummulariorum, et cathedras vendentium columbas evertit. vendentium columbas evertit.

Et non sinebat ut quisquam tansfer- Et non sinebat ut quisquam tansfer- ret vas per templum. » ret vas per templum. »

Hic ostenditur causa quare maledicta Hic ostenditur causa quare maledicta est inducta ficus, et qualiter meruit ad- est inducta ficus, et qualiter meruit ad- dictionem perpetuæ sterilitatis: quia sci- dictionem perpetuæ sterilitatis: quia sci- licet, sacramenta Dei et templi in lucrum licet, sacramenta Dei et templi in lucrum convertit suæ avaritiæ et cupiditatis. convertit suæ avaritiæ et cupiditatis. Osee, ix, 16 Percussus est Ephraim, Osee, ix, 16 Percussus est Ephraim, radix eorum exsiccata est: fructum radix eorum exsiccata est: fructum nequaquam facient. Psal. LI, 7: Evellet nequaquam facient. Psal. LI, 7: Evellet te, et. emigrabit te de tabernaculo tuo, te, et. emigrabit te de tabernaculo tuo, et radicem tuam de terra viventium. et radicem tuam de terra viventium. Dicuntur autem hic principaliter tria: Dicuntur autem hic principaliter tria: in quorum primo tangit perversorum in quorum primo tangit perversorum propter avaritiam in templo inordinatio- propter avaritiam in templo inordinatio- nem secundo, zelum Christi inordina- nem secundo, zelum Christi inordina- tionem illam evertentem et ulciscentem: tionem illam evertentem et ulciscentem: tertio, tangit ad suam ultionem Scriptu- tertio, tangit ad suam ultionem Scriptu- ram concordantem. ram concordantem.

Dicit autem « Et veniunt Jerosoly- Dicit autem « Et veniunt Jerosoly- mam, » in tanta processionis et laudis mam, » in tanta processionis et laudis prosecutione. prosecutione.

« Et cum introisset in templum, » « Et cum introisset in templum, » secundum suam consuetudinem: quia secundum suam consuetudinem: quia semper locum Dei visitare consuevit. semper locum Dei visitare consuevit. Genes. xxvIII, 16: Vere Dominus est in Genes. xxvIII, 16: Vere Dominus est in loco isto. Psal. LXVII, 6: Deus in loco loco isto. Psal. LXVII, 6: Deus in loco

sancto suo. sancto suo.

« Coepit ejicere. » « Coepit ejicere. »

Propter festum enim multi convene- Propter festum enim multi convene- rant vendentes in atrio templi exterioris rant vendentes in atrio templi exterioris ea quæ ad ritus sacrificiorum pertine- ea quæ ad ritus sacrificiorum pertine- bant et hoc Sacerdotes procurabant et bant et hoc Sacerdotes procurabant et sinebant, ut lucrum acciperent sacrificio- sinebant, ut lucrum acciperent sacrificio- rum. Alii autem emebant qui de longe rum. Alii autem emebant qui de longe venerant, et secum animalia ad ritum venerant, et secum animalia ad ritum sacrificiorum pertinentia adducere non sacrificiorum pertinentia adducere non

1 Vulgata habet, litteraturam. 1 Vulgata habet, litteraturam.

poterant sed appensa pecunia ea inibi poterant sed appensa pecunia ea inibi comparabant. comparabant.

Et hoc est quod dicit : « Cœpit ejicere Et hoc est quod dicit : « Cœpit ejicere vendentes et ementes, » qui simoniacos vendentes et ementes, » qui simoniacos in Ecclesia Dei designant. Psal. LXX, 15 in Ecclesia Dei designant. Psal. LXX, 15 et 16 Quoniam non cognovi negotiatio- et 16 Quoniam non cognovi negotiatio- nem, introibo in potentias Domini: nem, introibo in potentias Domini: Domine, memorabor justitiæ tuæ solius. Domine, memorabor justitiæ tuæ solius. Chrysostomus : « Qui negotiator est, eji- Chrysostomus : « Qui negotiator est, eji- «< ciatur de Ecclesia: quoniam scriptum «< ciatur de Ecclesia: quoniam scriptum « est Quoniam non cognovi negotiatio- « est Quoniam non cognovi negotiatio- « nem, etc. » Difficile negotians exuitur « nem, etc. » Difficile negotians exuitur a negligentia. Chrysostomus : « Sicut a negligentia. Chrysostomus : « Sicut « cum cribratur triticum, in fine nihil « cum cribratur triticum, in fine nihil << remanet nisi pulvis: sic inter emptio- << remanet nisi pulvis: sic inter emptio- << nem et venditionem in contractibus << nem et venditionem in contractibus « mercatorum, tandem nihil remanet nisi « mercatorum, tandem nihil remanet nisi « peccatum. » Eccli. xxvII, 5: Sicut in « peccatum. » Eccli. xxvII, 5: Sicut in percussura cribri remanebit pulvis, sic percussura cribri remanebit pulvis, sic aporia hominis in cogitatu illius. aporia hominis in cogitatu illius.

« Et mensas nummulariorum ever- « Et mensas nummulariorum ever- tit » qui ibi sedebant ut ad usuram ac- tit » qui ibi sedebant ut ad usuram ac- commodarent his qui non habebant de commodarent his qui non habebant de promptu sacrificia comparare. Horum promptu sacrificia comparare. Horum ergo mensas evertit et æs effudit. Joan. ergo mensas evertit et æs effudit. Joan. 11, 15 Nummulariorum effudit æs. 11, 15 Nummulariorum effudit æs.

« Et cathedras, » hoc est, sedes, « ven- « Et cathedras, » hoc est, sedes, « ven- dentium columbas, » ad ritus sacrificio- dentium columbas, » ad ritus sacrificio- rum pertinentes, « ejecit. » Qui signifi- rum pertinentes, « ejecit. » Qui signifi- cant eos qui vendunt dona Spiritus san- cant eos qui vendunt dona Spiritus san- cti in dignitatibus ecclesiasticis. Glossa: cti in dignitatibus ecclesiasticis. Glossa: « Qui honores vendunt et gradus emunt. »>> « Qui honores vendunt et gradus emunt. »>> Act. VII, 20 Pecunia tua tecum sit in Act. VII, 20 Pecunia tua tecum sit in perditionem, quoniam donum Dei exi- perditionem, quoniam donum Dei exi- stimasti pecunia possideri. stimasti pecunia possideri.

« Et non sinebat, » « Et non sinebat, »

Zelo Dei succensus, facto flagello de Zelo Dei succensus, facto flagello de tribus funiculis. Psal. LXVI, 10: Zelus tribus funiculis. Psal. LXVI, 10: Zelus domus tuæ comedit me. domus tuæ comedit me.

« Ut quisque transferret vas per tem- « Ut quisque transferret vas per tem- plum.» Glossa: « Commune immundum plum.» Glossa: « Commune immundum mercandi gratia: non Deo dicatum. mercandi gratia: non Deo dicatum. Isa. LI, 11 Mundamini, qui fertis vasa Isa. LI, 11 Mundamini, qui fertis vasa Domini. Psal. XCII, 5: Domum tuam Domini. Psal. XCII, 5: Domum tuam

» »

17 17

18 18

IN EVANG. MARCI, XI-17, 18. IN EVANG. MARCI, XI-17, 18.

decet sanctitudo, Domine, in longitudine decet sanctitudo, Domine, in longitudine dierum. dierum.

« Et docebat, dicens eis: Nonne « Et docebat, dicens eis: Nonne scriptum est: Quia domus mea domus scriptum est: Quia domus mea domus orationis vocabitur omnibus genti- orationis vocabitur omnibus genti- bus ?Vos autem fecistis eam spelun- bus ?Vos autem fecistis eam spelun- cam latronum. cam latronum.

Quo audito, principes sacerdotum et Quo audito, principes sacerdotum et Scribæ quærebant quomodo eum per- Scribæ quærebant quomodo eum per- derent timebant enim eum, quoniam derent timebant enim eum, quoniam universa turba admirabatur super do- universa turba admirabatur super do-

ctrina ejus. » ctrina ejus. »

« Et docebat, dicens eis » Scripturam « Et docebat, dicens eis » Scripturam ad ultionem suam concordantem. ad ultionem suam concordantem.

Habet autem duos paragraphos: in Habet autem duos paragraphos: in quorum primo confirmans factum Domi- quorum primo confirmans factum Domi- ni Scriptura inducitur: secundo, mali- ni Scriptura inducitur: secundo, mali- gnitas Scribarum et Pharisæorum contra gnitas Scribarum et Pharisæorum contra factum Domini excitatur. factum Domini excitatur.

Dicit ergo: «Nonne scriptum est. » Isa. Dicit ergo: «Nonne scriptum est. » Isa. LVI, 7: Lætificabo eos in domo orationis LVI, 7: Lætificabo eos in domo orationis meæ holocausta eorum et victimæ eorum : meæ holocausta eorum et victimæ eorum :

placebunt mihi super altari meo, quia do- placebunt mihi super altari meo, quia do- mus orationis vocabitur cunctis populis¹. mus orationis vocabitur cunctis populis¹.

« Quia domus mea, » in qua invoca- « Quia domus mea, » in qua invoca- tum est nomen meum, « domus orationis tum est nomen meum, « domus orationis vocabitur, » sicut et Salomon dedicavit vocabitur, » sicut et Salomon dedicavit eam longa oratione 2, « omnibus genti- eam longa oratione 2, « omnibus genti- bus. » Augustinus in Regula: « In orato- bus. » Augustinus in Regula: « In orato- << rio nemo aliud agat nisi ad quod factum << rio nemo aliud agat nisi ad quod factum « est: unde et nomen accepit. » Psal. « est: unde et nomen accepit. » Psal. CXXXVII, 2: Adorabo ad templum sanctum CXXXVII, 2: Adorabo ad templum sanctum tuum. Act. III, 1: Petrus et Joannes tuum. Act. III, 1: Petrus et Joannes ascendebant in templum, ad horam ora- ascendebant in templum, ad horam ora- tionis nonam. Daniel. vi, 13, Daniel tri- tionis nonam. Daniel. vi, 13, Daniel tri- bus vicibus per diem oravit contra tem- bus vicibus per diem oravit contra tem- plum. plum.

Quod autem dicit : « Omnibus genti- Quod autem dicit : « Omnibus genti- bus, » statum futuri templi Ecclesiæ si- bus, » statum futuri templi Ecclesiæ si- gnificat quia in templo Synagogæ gnificat quia in templo Synagogæ gentes non adorabant. Isa. II, 2: Erit gentes non adorabant. Isa. II, 2: Erit mons domus Domini in vertice montium, mons domus Domini in vertice montium,

1 Cf. Jerem. VII, 14. 1 Cf. Jerem. VII, 14.

633 633

et elevabitur super colles et fluent ad et elevabitur super colles et fluent ad eum omnes gentes. Isa. LX, 3: Ambula- eum omnes gentes. Isa. LX, 3: Ambula- bunt gentes in lumine tuo. bunt gentes in lumine tuo.

« Vos autem fecistis eam. ». « Vos autem fecistis eam. ».

+ +

Increpatio est Sacerdotum et Pharisæ- Increpatio est Sacerdotum et Pharisæ- orum qui sedentes in templo per dispen- orum qui sedentes in templo per dispen- sationem sacramentorum insidiabantur sationem sacramentorum insidiabantur bursis simplicium. Jerem. vII, 11: Num- bursis simplicium. Jerem. vII, 11: Num- quid spelunca latronum facta est domus quid spelunca latronum facta est domus ista, in qua invocatum est nomen meum ista, in qua invocatum est nomen meum 23: Justificatis 23: Justificatis

in oculis vestris ? Isa. v, in oculis vestris ? Isa. v,

impium pro muneribus, et justitiam impium pro muneribus, et justitiam

justi aufertis ab eo. Isa. 1, 23: Princi- justi aufertis ab eo. Isa. 1, 23: Princi- pes tui infideles, socii furum omnes di- pes tui infideles, socii furum omnes di- ligunt munera, sequuntur retributiones. ligunt munera, sequuntur retributiones. Osee, vi, 9: Quasi fauces virorum latro- Osee, vi, 9: Quasi fauces virorum latro- num, particeps sacerdotum, in via inter- num, particeps sacerdotum, in via inter- ficientium pergentes de Sichem : quia sce- ficientium pergentes de Sichem : quia sce- lus operati sunt. Intendit dicere quod lus operati sunt. Intendit dicere quod comedebant pauperes, et mandebant pro comedebant pauperes, et mandebant pro sacrificiis et oblationibus, sicut pauperes sacrificiis et oblationibus, sicut pauperes comeduntur a viris, hoc est, virilibus et comeduntur a viris, hoc est, virilibus et violentis latronibus: et quod participant violentis latronibus: et quod participant hoc vitio cum latronibus Sacerdotes, qui hoc vitio cum latronibus Sacerdotes, qui socii furum erant, et in via eos qui ad socii furum erant, et in via eos qui ad templum ibant in solemnitatibus interfe- templum ibant in solemnitatibus interfe- cerunt, ut auferrent ab eis pecuniam cerunt, ut auferrent ab eis pecuniam quam ad solemnitatem deferebant: et quam ad solemnitatem deferebant: et hocnon prohibebant Sacerdotes, quia cum hocnon prohibebant Sacerdotes, quia cum latronibus participabant: et hoc est quod latronibus participabant: et hoc est quod dicit: « Vos autem fecistis illam spelun- dicit: « Vos autem fecistis illam spelun- cam latronum. » Psal. x secundum He- cam latronum. » Psal. x secundum He- bræos, 9: Quasi leo in spelunca sua in- bræos, 9: Quasi leo in spelunca sua in- sidiatur ut rapiat pauperem: rapere sidiatur ut rapiat pauperem: rapere pauperem dum attrahit eum. I Reg. 11, pauperem dum attrahit eum. I Reg. 11, 16 et 17: Nunc dabis, alioquin tollam 16 et 17: Nunc dabis, alioquin tollam vi. Ita dicebant filii Heli, retrahentes vi. Ita dicebant filii Heli, retrahentes homines a sacrificio Dei. homines a sacrificio Dei.

« Quo audito. >> « Quo audito. >>

Hic in malitia resurgunt contra patrem Hic in malitia resurgunt contra patrem paterne filios corrigentem, sicut filii paterne filios corrigentem, sicut filii adulterini qui in disciplina patris esse re- adulterini qui in disciplina patris esse re- nuerunt. Ad Hebr. xII, 8: Quod si extra nuerunt. Ad Hebr. xII, 8: Quod si extra

* III Reg. VIII, 23-54. * III Reg. VIII, 23-54.

19 19

20 20

21 21

634 634

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

disciplinam estis, cujus participes facti disciplinam estis, cujus participes facti sunt omnes, ergo adulteri, et non filii sunt omnes, ergo adulteri, et non filii estis. estis.

« Principes Sacerdotum, » summi « Principes Sacerdotum, » summi Pontifices Annas et Caiphas, qui tunc Pontifices Annas et Caiphas, qui tunc erant in potestate summi sacerdotii. Da- erant in potestate summi sacerdotii. Da- niel. XIII, 5: Egressa est iniquitas a se- niel. XIII, 5: Egressa est iniquitas a se- nioribus judicibus, qui videbantur regere nioribus judicibus, qui videbantur regere populum. I Esdræ, 1x, 2: Manus ma- populum. I Esdræ, 1x, 2: Manus ma- gistratuum fuit in trangressione hac gistratuum fuit in trangressione hac prima. prima.

« Et Scribæ, » qui falso nomine scien- « Et Scribæ, » qui falso nomine scien- tiæ gloriabantur. I ad Corinth. vin, 1 : tiæ gloriabantur. I ad Corinth. vin, 1 : Scientia inflat. Eccle. 1, 18: In multa Scientia inflat. Eccle. 1, 18: In multa sapientia multa est indignatio: et qui sapientia multa est indignatio: et qui addit scientiam, addit et laborem. addit scientiam, addit et laborem.

« Quærebant » modum et occasionem « Quærebant » modum et occasionem et opportunitatem, « quomodo, » op- et opportunitatem, « quomodo, » op- portune eis, « eum perderent, » et trade- portune eis, « eum perderent, » et trade- rent publicæ potestati condemnandum. rent publicæ potestati condemnandum. Matth. xxvi, 3 et 4: Principes sacerdo- Matth. xxvi, 3 et 4: Principes sacerdo- tum et seniores populi..... consilium fe- tum et seniores populi..... consilium fe- cerunt ut Jesum dolo tenerent, et occi- cerunt ut Jesum dolo tenerent, et occi- derent. Amos, v, 10: Odio habuerunt derent. Amos, v, 10: Odio habuerunt corripientem in porta, et loquentem per- corripientem in porta, et loquentem per- fecte abominati sunt. fecte abominati sunt.

« Timebant enim eum: » quia sicut di- « Timebant enim eum: » quia sicut di- citur, Sapient. xvII, 10: Timida est ne- citur, Sapient. xvII, 10: Timida est ne- quitia, quia veritatem et justitiam non quitia, quia veritatem et justitiam non habet se fulcientes. Luc. XXII, 2: Time- habet se fulcientes. Luc. XXII, 2: Time- bant vero plebem. bant vero plebem.

« Quia universa turba, » simplicis « Quia universa turba, » simplicis populi, « admirabatur, » suspensa ad populi, « admirabatur, » suspensa ad veritatem nullus enim admiratur ad pu- veritatem nullus enim admiratur ad pu- ram falsitatem et mendacium : « super ram falsitatem et mendacium : « super doctrina ejus, » quia sicut dicitur, Matth. doctrina ejus, » quia sicut dicitur, Matth. VII, 29: Erat docens eos sicut potestatem VII, 29: Erat docens eos sicut potestatem habens. Psal. cxXXVIII, 6: Mirabilis fa- habens. Psal. cxXXVIII, 6: Mirabilis fa- cta est scientia tua ex me: confortata est, cta est scientia tua ex me: confortata est, et non potero ad eam. et non potero ad eam.

« Et cum vespera facta esset, egre- « Et cum vespera facta esset, egre- diebatur de civitate. diebatur de civitate.

Et cum mane transirent, viderunt. Et cum mane transirent, viderunt. ficum aridam factam a radicibus. ficum aridam factam a radicibus.

Et recordatus Petrus, dixit ei: Rabbi, Et recordatus Petrus, dixit ei: Rabbi, ecce ficus cui maledixisti aruit. » ecce ficus cui maledixisti aruit. »

In hac parte ex præinductis instructio- In hac parte ex præinductis instructio- nem inducit prælatorum Ecclesiæ. nem inducit prælatorum Ecclesiæ.

Habet autem tres paragraphos: in Habet autem tres paragraphos: in quorum primo inducitur manifestus ver- quorum primo inducitur manifestus ver- bi Domini effectus: in secundo, de hoc bi Domini effectus: in secundo, de hoc tangitur admiratio Principis Apostolo- tangitur admiratio Principis Apostolo- rum et totius Apostolici coetus: in tertio, rum et totius Apostolici coetus: in tertio, ex his inducitur instructio veri intel- ex his inducitur instructio veri intel- lectus. lectus.

Dicit igitur in primo horum tria, ho- Dicit igitur in primo horum tria, ho- spitalitatis Judæorum redargutionem, Do- spitalitatis Judæorum redargutionem, Do- mini instantiam ad salutis oblationem, et mini instantiam ad salutis oblationem, et verbi quod dixerat manifestam verifica- verbi quod dixerat manifestam verifica- tionem. tionem.

Dicit ergo: « Et cum vespera esset, » et Dicit ergo: « Et cum vespera esset, » et hora hospitandi: nullo eum vocante ad hora hospitandi: nullo eum vocante ad hospitium, « egrediebatur de civitate, » hospitium, « egrediebatur de civitate, » ut non collectus ad hospitium. Matth. ut non collectus ad hospitium. Matth. xxv, 43: Hospes eram, et non collegistis xxv, 43: Hospes eram, et non collegistis me. Judicum, xix, 18: Nunc vadimus me. Judicum, xix, 18: Nunc vadimus ad domum Dei, nullusque sub tectum ad domum Dei, nullusque sub tectum suum nos vult recipere. suum nos vult recipere.

« Et cum mane transirent, »> « Et cum mane transirent, »>

De Bethania versus Jerusalem salutis De Bethania versus Jerusalem salutis monita ingratis offerre et ingerere, «cum monita ingratis offerre et ingerere, «cum discipulis » qui ex omnibus instruendi discipulis » qui ex omnibus instruendi erant, « viderunt » discipuli « ficum, » erant, « viderunt » discipuli « ficum, » hoc est, ficulneam, «aridam factam, » hoc est, ficulneam, «aridam factam, » omni humore fœcundæ, dulcedinis de- omni humore fœcundæ, dulcedinis de- stitutam a radicibus, hoc est, a funda- stitutam a radicibus, hoc est, a funda- mentis quæ erant Sacerdotes et Scribæ. mentis quæ erant Sacerdotes et Scribæ. Jerem. XXIII, 15: A Prophetis Jerusalem Jerem. XXIII, 15: A Prophetis Jerusalem egressa est pollutio super omnem terram. egressa est pollutio super omnem terram. Ezechiel. xvi, 3: Radix tua de terra Cha- Ezechiel. xvi, 3: Radix tua de terra Cha- naan. Isa. XL, 24: Neque plantatus, ne- naan. Isa. XL, 24: Neque plantatus, ne- que satus, neque radicatus in terra trun- que satus, neque radicatus in terra trun- cus eorum repente flavit in eos, et arue- cus eorum repente flavit in eos, et arue- runt. In canonica Judæ, y. 12: Arbores runt. In canonica Judæ, y. 12: Arbores autumnales, infructuosæ, bis mortuæ, autumnales, infructuosæ, bis mortuæ, eradicatæ. Bis mortuæ dicit, quia in na- eradicatæ. Bis mortuæ dicit, quia in na- turali lege, et lege scripta mortui erant: turali lege, et lege scripta mortui erant: et ideo dicitur, Luc. III, 9: Jam securis ad et ideo dicitur, Luc. III, 9: Jam securis ad radicem arborum posita est: omnis ergo radicem arborum posita est: omnis ergo arbor quæ non facit fructum bonum, arbor quæ non facit fructum bonum, excidetur, et in ignem mittetur. excidetur, et in ignem mittetur.

22 22

23 23

24 24

IN EVANG. MARCI, XI-21, 22, 23, 24. IN EVANG. MARCI, XI-21, 22, 23, 24.

« Et recordatus Petrus. >> « Et recordatus Petrus. >>

Matth. xxvi, 75: Recordatus est Pe- Matth. xxvi, 75: Recordatus est Pe- trus verbi Jesu quod dixerat. trus verbi Jesu quod dixerat.

635 635

est, fidem quæ est in Deum, et de Deo, est, fidem quæ est in Deum, et de Deo, et quam dedit Deus. I ad Corinth. xiv, et quam dedit Deus. I ad Corinth. xiv, 2: Si habuero omnem fidem, ita ut 2: Si habuero omnem fidem, ita ut montes transferam. Fides enim eo quod montes transferam. Fides enim eo quod

« Dixit ei, » Christo pro se et pro omnipotentiæ innititur, omnia potest in « Dixit ei, » Christo pro se et pro omnipotentiæ innititur, omnia potest in omnibus aliis: omnibus aliis: operibus miraculorum. operibus miraculorum.

« Rabbi. » Magistrum vocat cujus cu- « Rabbi. » Magistrum vocat cujus cu- pit instrui disciplinis. Joan. III, 2: Rabbi, pit instrui disciplinis. Joan. III, 2: Rabbi, scimus quia a Deo venisti magister. scimus quia a Deo venisti magister.

« Ecce, » in evidenti est per effectum « Ecce, » in evidenti est per effectum demonstratum, « ficus cui maledixisti, » demonstratum, « ficus cui maledixisti, » per imprecationem et prædictionem ste- per imprecationem et prædictionem ste- rilitatis. Jerem. XVII, 6: Non videbit cum rilitatis. Jerem. XVII, 6: Non videbit cum venerit bonum, sed habitabit in siccitate, venerit bonum, sed habitabit in siccitate, in terra salsuginis, et inhabitali. in terra salsuginis, et inhabitali.

« Aruit. » Sapient. IV, 3: Spuria vi- « Aruit. » Sapient. IV, 3: Spuria vi- tulamina non dabunt radices altas. tulamina non dabunt radices altas.

« Et respondens Jesus ait illis: Ha- « Et respondens Jesus ait illis: Ha- bete fidem Dei. bete fidem Dei.

Amen dico vobis, quia quicumque Amen dico vobis, quia quicumque dixerit huic monti: Tollere et mittere dixerit huic monti: Tollere et mittere in mare, in mare, et non hæsitaverit in corde et non hæsitaverit in corde suo, sed crediderit quia quodcumque suo, sed crediderit quia quodcumque dixerit fiat, fiet ei. dixerit fiat, fiet ei.

Propterea dico vobis: omnia quæ- Propterea dico vobis: omnia quæ- cumque orantes petitis, credite quia cumque orantes petitis, credite quia accipietis, et evenient vobis. » accipietis, et evenient vobis. »

Hic inducitur instructio Apostolorum Hic inducitur instructio Apostolorum ex ficulnea arefacta. ex ficulnea arefacta.

Et habet in se tria: in quorum primo Et habet in se tria: in quorum primo juxta factum inductum generale dat fide- juxta factum inductum generale dat fide- lium documentum: in secundo, ex illo lium documentum: in secundo, ex illo infert specialem Apostolorum orationis infert specialem Apostolorum orationis effectum in tertio, ut efficaciter impe- effectum in tertio, ut efficaciter impe- trent docet orationis modum. Et hæc pa- trent docet orationis modum. Et hæc pa- tent in littera. tent in littera.

Dicit igitur in primo tria: primo enim Dicit igitur in primo tria: primo enim quia secundum humanum judicium, hoc quia secundum humanum judicium, hoc quod dicit habet dubitationem in sermo- quod dicit habet dubitationem in sermo- ne, præmittit confirmationem: secundo, ne, præmittit confirmationem: secundo, inducit majoris miraculi promissionem : inducit majoris miraculi promissionem : tertio, dicit fidei in qua totum hoc impe- tertio, dicit fidei in qua totum hoc impe-

tratur firmitatem. tratur firmitatem.

Dicit igitur: «Habete fidem Dei, » hoc Dicit igitur: «Habete fidem Dei, » hoc

« Amen dico vobis. >> « Amen dico vobis. >>

Utitur confirmatione et loquitur de Utitur confirmatione et loquitur de fide formata et opportunitate temporis, fide formata et opportunitate temporis, quando necessarium est fieri miracula. quando necessarium est fieri miracula. « Quia quicumque dixerit, » fidem « Quia quicumque dixerit, » fidem formatam habens in tempore quo hoc formatam habens in tempore quo hoc opportunum est Ecclesiæ, « huic monti, » opportunum est Ecclesiæ, « huic monti, » quem impossibile est moveri per fortitu- quem impossibile est moveri per fortitu- dinem humanam: « Tollere, » ad litte- dinem humanam: « Tollere, » ad litte- ram per loci mutationem, « et mittere, » ram per loci mutationem, « et mittere, » per Dæmones vel Angelos, « in mare, » per Dæmones vel Angelos, « in mare, » ut mare impleatur. Matth. xvII, 19: Si ut mare impleatur. Matth. xvII, 19: Si habueritis fidem sicut granum sinapis, habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis monti huic Transi hinc illuc, et dicetis monti huic Transi hinc illuc, et transibit: et nihil impossibile erit vobis. transibit: et nihil impossibile erit vobis. Luc. XVII, 6: Si habueritis fidem sicut Luc. XVII, 6: Si habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis huic arbori mo- granum sinapis, dicetis huic arbori mo- ro Eradicare, et transplantare in mare, ro Eradicare, et transplantare in mare, et obediet vobis. et obediet vobis.

non non

Si autem aliquis objiciat quod modo Si autem aliquis objiciat quod modo ad petitionem fidelium miracula ad petitionem fidelium miracula fiunt. Dicimus quod modo non est tem- fiunt. Dicimus quod modo non est tem- pus, quia jam plantata est Ecclesia. Alia pus, quia jam plantata est Ecclesia. Alia etiam causa est, quam dicit Damascenus: etiam causa est, quam dicit Damascenus: « Quia indignos nos voluptatum passio- « Quia indignos nos voluptatum passio- nibus fecimus et ideo nec ex parte fa- nibus fecimus et ideo nec ex parte fa- cientium, neque ex parte eorum pro cientium, neque ex parte eorum pro quibus fiunt, modo possunt fieri mira- quibus fiunt, modo possunt fieri mira- cula. » Adhuc quia, sicut dicit Aposto- cula. » Adhuc quia, sicut dicit Aposto- lus, I ad Corinth. xiv, 22: Linguæ in lus, I ad Corinth. xiv, 22: Linguæ in signum sunt non infidelibus, sed fideli- signum sunt non infidelibus, sed fideli- bus. Et ideo multiplicatis jam fidelibus, bus. Et ideo multiplicatis jam fidelibus, signa sunt subducta non in toto, sed quod signa sunt subducta non in toto, sed quod crebra jam non sunt ut fuerunt. Quædam crebra jam non sunt ut fuerunt. Quædam tamen Glossæ exponunt illud mystice: tamen Glossæ exponunt illud mystice: quod videlicet, mons sit superbus dæmon quod videlicet, mons sit superbus dæmon in corde. Jerem. LI, 25: Ecce ego ad te, in corde. Jerem. LI, 25: Ecce ego ad te, mons pestifer, qui corrumpis universam mons pestifer, qui corrumpis universam terram: et evolvam te de petris tuis, hoc terram: et evolvam te de petris tuis, hoc est, de duris cordibus. Huic ergo monti est, de duris cordibus. Huic ergo monti dicunt fideles verbo prædicationis igniti dicunt fideles verbo prædicationis igniti

636 636

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

eloquii, quod transplantetur de duris cor- eloquii, quod transplantetur de duris cor- dibus hominum in mare amaritudinis dibus hominum in mare amaritudinis pœnitentiæ vel inferni: et fit frequenter pœnitentiæ vel inferni: et fit frequenter hoc quod dicitur in Psalmo LXVII, 23: hoc quod dicitur in Psalmo LXVII, 23: Dixit Dominus: Ex Basan convertam, Dixit Dominus: Ex Basan convertam, convertam in profundum maris. convertam in profundum maris.

In tali autem petitione fides impetrans In tali autem petitione fides impetrans est causa et hoc est quod dicit : est causa et hoc est quod dicit :

« Et non hæsitaverit in corde suo. » « Et non hæsitaverit in corde suo. »

Per fidei dubitationem vel modicita- Per fidei dubitationem vel modicita- tem. Jacob. 1, 6 et 7: Postulet in fide tem. Jacob. 1, 6 et 7: Postulet in fide nihil hæsitans. Qui enim hæsitat similis nihil hæsitans. Qui enim hæsitat similis est fluctui maris, qui a vento movetur et est fluctui maris, qui a vento movetur et circumfertur. Non ergo æstimet homo ille circumfertur. Non ergo æstimet homo ille quod accipiat aliquid a Domino. Prop- quod accipiat aliquid a Domino. Prop- terea dicit Petro, Matth. xiv, 31: Modicæ terea dicit Petro, Matth. xiv, 31: Modicæ fidei, quare dubitasti? fidei, quare dubitasti?

« Sed crediderit. » Marc. v, 38: Noli « Sed crediderit. » Marc. v, 38: Noli timere, tantummodo crede. Il Paralip. timere, tantummodo crede. Il Paralip. xx, 17 Confidenter state, et Dominus xx, 17 Confidenter state, et Dominus pugnabit pro vobis. Marc. ix, 22: Si potes pugnabit pro vobis. Marc. ix, 22: Si potes credere, omnia possibilia sunt credenti. credere, omnia possibilia sunt credenti. Hoc autem habet fides potius quam spes, Hoc autem habet fides potius quam spes, vel charitas quia fides innititur omni- vel charitas quia fides innititur omni- potentia, quod nulla alia facit virtus: et potentia, quod nulla alia facit virtus: et ideo veritas omnipotentiæ in ipsa ope- ideo veritas omnipotentiæ in ipsa ope- ratur, et per opera omnipotentiæ fides ratur, et per opera omnipotentiæ fides probatur sicut et charitas probatur per probatur sicut et charitas probatur per bonitatem, et spes per largitatem. bonitatem, et spes per largitatem.

Si ergo quis sic credens petierit, Si ergo quis sic credens petierit, « quodcumque, » orando Patri cœlesti, « quodcumque, » orando Patri cœlesti, « dixerit fiat, fiet ei, » aut in ipsa re « dixerit fiat, fiet ei, » aut in ipsa re petita, si est opportunum et utile: aut in petita, si est opportunum et utile: aut in æquivalente, si forte hoc quod petit non æquivalente, si forte hoc quod petit non est opportunum et utile tunc, pro tempo- est opportunum et utile tunc, pro tempo- ribus, et locis, et personis pro quibus ribus, et locis, et personis pro quibus petitur. Matth. XVII, 19: Si duo ex vobis petitur. Matth. XVII, 19: Si duo ex vobis consenserint super terram, de omni re consenserint super terram, de omni re quamcumque petierint fiet illis a Patre quamcumque petierint fiet illis a Patre meo qui in cælis est. Ad Roman. VIII, meo qui in cælis est. Ad Roman. VIII, 26 Quid oremus sicut oportet nescimus: 26 Quid oremus sicut oportet nescimus: sed ipse Spiritus postulat pro nobis ge- sed ipse Spiritus postulat pro nobis ge- milibus inenarrabilibus. Sic Paulus in milibus inenarrabilibus. Sic Paulus in hoc quod petiit in fide nihil hæsitans, hoc quod petiit in fide nihil hæsitans, non est exauditus ', sed tamen in æqui- non est exauditus ', sed tamen in æqui-

1 II ad Corinth. x1, 8 et 9. 1 II ad Corinth. x1, 8 et 9.

valente gratiam sibi gratum facientem valente gratiam sibi gratum facientem accepit. accepit.

« Propterea dico vobis. » « Propterea dico vobis. »

Secundum est, quod est specialis mo- Secundum est, quod est specialis mo- dus Apostolorum. « Omnia quæcumque dus Apostolorum. « Omnia quæcumque orantes petitis, » non simpliciter, sed orantes petitis, » non simpliciter, sed « orantes. » Jacob. IV, 3: Petitis et non « orantes. » Jacob. IV, 3: Petitis et non accipitis, eo quod male petatis. Orando accipitis, eo quod male petatis. Orando enim petere, est (quando pius affectus enim petere, est (quando pius affectus mentis in Deum est directus) secundum mentis in Deum est directus) secundum affectum in Deum directum petere ille affectum in Deum directum petere ille autem affectus non petit nisi ad salutem autem affectus non petit nisi ad salutem pertinens, et cum proposito perseveran- pertinens, et cum proposito perseveran- di. Talis autem affectus nihil in se habet di. Talis autem affectus nihil in se habet contrarium petitioni suæ: et ideo petit contrarium petitioni suæ: et ideo petit pro se et si pro alio petit, petit hoc se- pro se et si pro alio petit, petit hoc se- cundum consonantiam providentiæ et cundum consonantiam providentiæ et justitiæ divinæ et hoc est quod dicunt justitiæ divinæ et hoc est quod dicunt Doctores quod oratio exaudibilis quatuor Doctores quod oratio exaudibilis quatuor habet: quod scilicet, pie, perseveranter, habet: quod scilicet, pie, perseveranter, et ad salutem pertinens, et pro se petat. et ad salutem pertinens, et pro se petat. Joan. XIV, Joan. XIV, 23 Si quid petieritis Patrem 23 Si quid petieritis Patrem in nomine meo, dabit vobis. Hoc et innuit in nomine meo, dabit vobis. Hoc et innuit Dominus, Luc. xi, 13, ubi instruit nos Dominus, Luc. xi, 13, ubi instruit nos quid orantes a Patre coelesti possimus ob- quid orantes a Patre coelesti possimus ob- tinere, dicens: Pater vester de coelo dabit tinere, dicens: Pater vester de coelo dabit spiritum bonum petentibus se. Et ante, spiritum bonum petentibus se. Et ante, yy. 11 et 12, dixit quod pro ovo non porri- yy. 11 et 12, dixit quod pro ovo non porri- gat scorpionem, et pro pisce non dabit gat scorpionem, et pro pisce non dabit serpentem, et pro pane non largitur la- serpentem, et pro pane non largitur la- pidem. In quibus intelligitur quod pe- pidem. In quibus intelligitur quod pe- tenti nihil largitur eorum quæ sunt no- tenti nihil largitur eorum quæ sunt no- civa. civa.

« Credite, » firma et formata fide, « quia « Credite, » firma et formata fide, « quia accipietis, » vel in se, vel in æquivalente, accipietis, » vel in se, vel in æquivalente, vel meliori. Jerem. xxXIII, 3: Clama ad vel meliori. Jerem. xxXIII, 3: Clama ad me, et exaudiam te. Proverb. x, 24: De- me, et exaudiam te. Proverb. x, 24: De- siderium suum justis dabitur. siderium suum justis dabitur.

« Et evenient vobis » petita. Ad Hebr. « Et evenient vobis » petita. Ad Hebr. v, 7: In omnibus exauditus est pro sua v, 7: In omnibus exauditus est pro sua reverentia. Hoc enim dixit caput pro se, reverentia. Hoc enim dixit caput pro se, et pro membris. Joan. x1, 42: Ego scie- et pro membris. Joan. x1, 42: Ego scie- bam quia semper me audis. Et parum bam quia semper me audis. Et parum ante illud, ibidem, y. 22: Scio quia quæ- ante illud, ibidem, y. 22: Scio quia quæ- cumque poposceris a Deo, dabit tibi Deus. cumque poposceris a Deo, dabit tibi Deus.