342 342

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

IN CAPUT I MARCI IN CAPUT I MARCI

ENARRATIO. ENARRATIO.

nientiæ tituli, ubi inducit auctoritates nientiæ tituli, ubi inducit auctoritates convenientiam demonstrantes. convenientiam demonstrantes.

Dicit igitur: Dicit igitur:

« Initium. » « Initium. »

Est duplex initium: inducens videli- Est duplex initium: inducens videli- cet, et inchoans. Inducens est non pars cet, et inchoans. Inducens est non pars

«< Initium Evangelii Jesu Christi Filii rei, sed præcedit causas. Et omne Evan- «< Initium Evangelii Jesu Christi Filii rei, sed præcedit causas. Et omne Evan- gelium non est nisi de factis Christi et gelium non est nisi de factis Christi et sic prædicatio Joannis non est de Evan- sic prædicatio Joannis non est de Evan-

Dei. Dei.

Sicut scriptum est in Isaia Pro- gelio, sed est medium Evangelii et le- Sicut scriptum est in Isaia Pro- gelio, sed est medium Evangelii et le- pheta. » pheta. »

Sicut dictum est in præhabitis, sep- Sicut dictum est in præhabitis, sep- tem sigilla per Leonem aperta, quæ se- tem sigilla per Leonem aperta, quæ se- cundum septem Leonis proprietates ac- cundum septem Leonis proprietates ac- cipiuntur, sunt istius libri materia. Et cipiuntur, sunt istius libri materia. Et primum quidem est in rugitu clamoris primum quidem est in rugitu clamoris testimoniorum Prophetarum, et Joannis, testimoniorum Prophetarum, et Joannis, quibus rugit de deserto. Et ideo quia hæc quibus rugit de deserto. Et ideo quia hæc describit Marcus, in leonis transforma- describit Marcus, in leonis transforma- tur figuram sicut et omnis tractans tur figuram sicut et omnis tractans aliqua divina, transformatur in imagi- aliqua divina, transformatur in imagi- nem eorum. Sicut Moyses, Exod. xxxiv, nem eorum. Sicut Moyses, Exod. xxxiv, 29, ex consortio sermones Domini in 29, ex consortio sermones Domini in eamdem imaginem mutatus, cornutus eamdem imaginem mutatus, cornutus factus est, et splendidus. Et, II ad Co- factus est, et splendidus. Et, II ad Co- rinth. I, 18, dicit Apostolus: Nos vero rinth. I, 18, dicit Apostolus: Nos vero omnes, revelata facie gloriam Domini omnes, revelata facie gloriam Domini speculantes, in eamdem imaginem trans- speculantes, in eamdem imaginem trans- formamur. formamur.

Præmittit igitur titulum in quo decla- Præmittit igitur titulum in quo decla- rat libri sui partem primam de Leonis ru- rat libri sui partem primam de Leonis ru- gitu. Cujus sensus est, quod initium gitu. Cujus sensus est, quod initium Evangelii est secundum testimonium pro- Evangelii est secundum testimonium pro- phetiæ Isaiæ. Quia sicut Isaias prædi- phetiæ Isaiæ. Quia sicut Isaias prædi- xit, quod primus rugitus prædicationis xit, quod primus rugitus prædicationis novæ gratiæ veniret de deserto, ita etiam novæ gratiæ veniret de deserto, ita etiam in opere et impletione Christus exhi- in opere et impletione Christus exhi- buit, novæ gratiæ præconium inducens buit, novæ gratiæ præconium inducens per clamorem Joannis ex deserto. per clamorem Joannis ex deserto.

Titulus autem iste duo continet. Unum Titulus autem iste duo continet. Unum quidem cujus sit titulus: quia non nisi quidem cujus sit titulus: quia non nisi primæ partis, et primi sigilli Leonis. Se- primæ partis, et primi sigilli Leonis. Se- cundum autem continet rationem conve- cundum autem continet rationem conve-

1 Ezechiel. 1, 6, 9: Quatuor facies uni, et qua- 1 Ezechiel. 1, 6, 9: Quatuor facies uni, et qua- tuor penne uni... Junctæque erant pennæ eorum tuor penne uni... Junctæque erant pennæ eorum

gis terminans legem, et inducens Evan- gis terminans legem, et inducens Evan- gelium. Et puto quod sic sumuntur hæc gelium. Et puto quod sic sumuntur hæc verba Matthæi, XI, 13, 12: Omnes Pro- verba Matthæi, XI, 13, 12: Omnes Pro- phetæ, et Lex usque ad Joannem prophe- phetæ, et Lex usque ad Joannem prophe- taverunt... A diebus autem Joannis Bap- taverunt... A diebus autem Joannis Bap- tistæ usque nunc, regnum cælorum vim tistæ usque nunc, regnum cælorum vim patitur, et violenti rapiunt illud. patitur, et violenti rapiunt illud.

Alio modo dicitur Evangelium, quæ- Alio modo dicitur Evangelium, quæ- cumque continentur in codice Evangelii : cumque continentur in codice Evangelii : et sic testimonium Joannis est de Evan- et sic testimonium Joannis est de Evan- gelio: et tunc initium est inchoans, et gelio: et tunc initium est inchoans, et rei pars prima. Ad Hebr. II, 3: Quomo- rei pars prima. Ad Hebr. II, 3: Quomo- do nos effugiemus, si tantam neglexeri- do nos effugiemus, si tantam neglexeri- mus salutem ? quæ cum initium acce- mus salutem ? quæ cum initium acce- pisset enarrari per Dominum ab eis qui pisset enarrari per Dominum ab eis qui audierunt, in nos confirmata est. Est igi- audierunt, in nos confirmata est. Est igi- tur sensus Istud est initium. tur sensus Istud est initium.

Sequitur autem cujus sit initium, et Sequitur autem cujus sit initium, et dicit duo nomen videlicet libri, et ra- dicit duo nomen videlicet libri, et ra- tionem nominis. tionem nominis.

Nomen, quando dicit: Nomen, quando dicit:

<< Evangelii. »> << Evangelii. »>

Singulariter dicit: quia licet scriptores Singulariter dicit: quia licet scriptores plures sint, tamen secundum materiam plures sint, tamen secundum materiam unum est Evangelium. Et hoc notatur, unum est Evangelium. Et hoc notatur, Ezechiel. 1, 6, ubi dicitur, quod quatuor Ezechiel. 1, 6, ubi dicitur, quod quatuor facies uni erant et ideo quilibet Evan- facies uni erant et ideo quilibet Evan- gelistarum describit humana, et ad Pas- gelistarum describit humana, et ad Pas- sionem et Resurrectionem et naturam sionem et Resurrectionem et naturam divinam pertinentia: et ideo junctæ sunt divinam pertinentia: et ideo junctæ sunt pennæ alterius ad alterum'. In initiis ta- pennæ alterius ad alterum'. In initiis ta-

alterius ad alterum, etc. alterius ad alterum, etc.

IN EVANG. MARCI, I-1. IN EVANG. MARCI, I-1.

men et finibus, non in materia, sed modo men et finibus, non in materia, sed modo discrepant. Matthæus a generatione hu- discrepant. Matthæus a generatione hu- mana incipit Marcus autem hanc præ- mana incipit Marcus autem hanc præ- terit, et incipit a Joannis prædicatione: terit, et incipit a Joannis prædicatione: Lucas autem a Joannis annuntiatione et Lucas autem a Joannis annuntiatione et nativitate Joannes autem a coæterna nativitate Joannes autem a coæterna cum Patre Verbi divinitate. Item, Mat- cum Patre Verbi divinitate. Item, Mat- thæus in Resurrectionem terminat, et thæus in Resurrectionem terminat, et potestatem Ecclesiastici ordinis collatam. potestatem Ecclesiastici ordinis collatam. Post resurrectionem Marcus procedit us- Post resurrectionem Marcus procedit us- que ad Ascensionem: Lucas usque ad que ad Ascensionem: Lucas usque ad manifestationem et ad mittendi Spiritus manifestationem et ad mittendi Spiritus promissionem Joannes usque ad- ma- promissionem Joannes usque ad- ma- nifestationem, et ad eam (quæ Petro nifestationem, et ad eam (quæ Petro facta est) Ecclesiæ commissionem. In facta est) Ecclesiæ commissionem. In mediis etiam quædam habent propria. mediis etiam quædam habent propria. Et ideo quatuor esse dicuntur animalia Et ideo quatuor esse dicuntur animalia spiritum sequentia ante thronum Dei spiritum sequentia ante thronum Dei stantia. Hæc igitur est causa, quod stantia. Hæc igitur est causa, quod singulariter dicit. singulariter dicit.

Dicitur autem Evangelium, bonum Dicitur autem Evangelium, bonum nuntium, eo quod habet illud, quod est nuntium, eo quod habet illud, quod est solum bonificans (ut ita dicam) omne solum bonificans (ut ita dicam) omne quod bonum efficitur, hoc est, bonum quod bonum efficitur, hoc est, bonum gratiæ et gloriæ. IV Reg. VII, 9: Hæc gratiæ et gloriæ. IV Reg. VII, 9: Hæc dies boni nuntii est. Ea autem quæ gra- dies boni nuntii est. Ea autem quæ gra- tiæ sunt, quatuor qualitatibus descri- tiæ sunt, quatuor qualitatibus descri- buntur præceptis, mandatis, testimo- buntur præceptis, mandatis, testimo- niis, et exemplis. Præceptum est operis: niis, et exemplis. Præceptum est operis: mandatum, formæ operis. Et ideo præ- mandatum, formæ operis. Et ideo præ- ceptum est justitiæ et obedientis (alias, ceptum est justitiæ et obedientis (alias, obedientiæ), mandatum autem charitatis obedientiæ), mandatum autem charitatis meritoriæ omnia implentis et præcipien- meritoriæ omnia implentis et præcipien- tis. Præceptum quidem sufficienter de- tis. Præceptum quidem sufficienter de- clinat malum, mandatum autem merito- clinat malum, mandatum autem merito- rie perficit bonum. Testimonium autem rie perficit bonum. Testimonium autem sunt fidei attestantia dicta et facta, de sunt fidei attestantia dicta et facta, de coelo et Spiritu sancto confirmata. Exem- coelo et Spiritu sancto confirmata. Exem- pla autem ad perfectionem vitæ propo- pla autem ad perfectionem vitæ propo- sita sunt ad imitandum. Fidei ergo ad sita sunt ad imitandum. Fidei ergo ad veritatem deserviunt testimonia: vitæ veritatem deserviunt testimonia: vitæ autem ad formam et perfectionem manu- autem ad formam et perfectionem manu- ducunt exempla. De præceptis quidem ducunt exempla. De præceptis quidem dicitur in Psalmo XVIII, 9: Præceptum dicitur in Psalmo XVIII, 9: Præceptum Domini lucidum, illuminans oculos. Domini lucidum, illuminans oculos. Matth. v, 21 et seq. Audistis quia di- Matth. v, 21 et seq. Audistis quia di-

1 Apocal. iv, 6 et seq.: In medio sedis, et in 1 Apocal. iv, 6 et seq.: In medio sedis, et in circuitu sedis, animalia plena oculis, ante ét re- circuitu sedis, animalia plena oculis, ante ét re-

343 343

ctum est antiquis, etc. Et multa hujus- ctum est antiquis, etc. Et multa hujus- modi, quæ timorem inducunt, a peccatis modi, quæ timorem inducunt, a peccatis facientem recedere. De mandatis autem, facientem recedere. De mandatis autem, Joan. XIII, 34: Mandatum novum do vo- Joan. XIII, 34: Mandatum novum do vo- bis: Ut diligatis invicem, etc. Matth. XXII, bis: Ut diligatis invicem, etc. Matth. XXII, 37 et 38 Diliges Dominum Deum tuum 37 et 38 Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et in tota anima tua, ex toto corde tuo, et in tota anima tua, et in tota mente tua. Hoc est maximum et in tota mente tua. Hoc est maximum et primum mandatum. Psal. cxvш, 96: et primum mandatum. Psal. cxvш, 96: Latum mandatum tuum nimis. De te- Latum mandatum tuum nimis. De te- stimoniis, sicut hic inducitur Malachias et stimoniis, sicut hic inducitur Malachias et Isaias. Joannes testimonium perhibuit Isaias. Joannes testimonium perhibuit dicens: Ecce agnus Dei. Joan. V, 39: dicens: Ecce agnus Dei. Joan. V, 39: Scrutamini Scripturas, quia vos putatis Scrutamini Scripturas, quia vos putatis in ipsis vitam æternam habere: et illæ in ipsis vitam æternam habere: et illæ sunt quæ testimonium perhibent de me. sunt quæ testimonium perhibent de me. Et ideo, Matth. 11, 17, et alibi, sæpe Et ideo, Matth. 11, 17, et alibi, sæpe dicitur: Tunc adimpletum est quod di- dicitur: Tunc adimpletum est quod di- ctum est per Prophetam. Psal. XCII, 5: ctum est per Prophetam. Psal. XCII, 5: Testimonia tua credibilia facta sunt ni- Testimonia tua credibilia facta sunt ni- mis. De exemplis, Joan. xIII, 15: Exem- mis. De exemplis, Joan. xIII, 15: Exem- plum dedi vobis, ut quemadmodum ego plum dedi vobis, ut quemadmodum ego feci vobis, ita et vos faciatis. Sic enim feci vobis, ita et vos faciatis. Sic enim dicitur, quod omnis Christi actio nostra dicitur, quod omnis Christi actio nostra est instructio. Sic igitur timor in præcep- est instructio. Sic igitur timor in præcep- tis, amor in mandatis, fides in testimo- tis, amor in mandatis, fides in testimo- niis, spes in exemplis annuntiatur in haç niis, spes in exemplis annuntiatur in haç Scriptura. Et ideo Evangelium (hoc est, Scriptura. Et ideo Evangelium (hoc est, bonum nuntium) vocatur. Il Reg. xvIII, bonum nuntium) vocatur. Il Reg. xvIII, 27 Vir bonus est, et nuntium bonum 27 Vir bonus est, et nuntium bonum portans venit. portans venit. Sequitur: Sequitur:

« Jesu Christi. » « Jesu Christi. »

Ratio nominis omnium est prima, esse Ratio nominis omnium est prima, esse nuntium bonum, quod est de omnis boni nuntium bonum, quod est de omnis boni bono. Et tangit tria: Naturam divinam bono. Et tangit tria: Naturam divinam in humana, in qua est boni auctoritas. in humana, in qua est boni auctoritas. Naturam humanam in divina, ex qua est Naturam humanam in divina, ex qua est boni affluens copiositas. Et personam, boni affluens copiositas. Et personam, in qua est utraque natura, per quam in qua est utraque natura, per quam est bona, perfecta, et perficiens nos ope- est bona, perfecta, et perficiens nos ope- rositas et officiositas. rositas et officiositas.

Primum est quod dicit : « Jesu » qui Primum est quod dicit : « Jesu » qui salvator interpretatur Latine, Græce au- salvator interpretatur Latine, Græce au-

tro. Et animal primum simile leoni, etc. tro. Et animal primum simile leoni, etc. 2 Joan. 1, 29. 2 Joan. 1, 29.

344 344

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

temp dicitur. Et sicut dicit Dama- temp dicitur. Et sicut dicit Dama- scenus: « Naturam divinam in humana di- scenus: « Naturam divinam in humana di- «< cit hoc nomen. » Luc. 11, 21: Vocatum «< cit hoc nomen. » Luc. 11, 21: Vocatum est nomen ejus Jesus, quod vocatum est est nomen ejus Jesus, quod vocatum est ab Angelo priusquam in utero concipere- ab Angelo priusquam in utero concipere- tur. Nec est vacuum nomen: quia sicut tur. Nec est vacuum nomen: quia sicut dicitur, Matth. 1, 21: Ipse salvum faciet dicitur, Matth. 1, 21: Ipse salvum faciet populum suum a peccatis eorum. populum suum a peccatis eorum.

«Christi,» uncti Latine, Messiæ Hebrai- «Christi,» uncti Latine, Messiæ Hebrai- ce unctione Spiritus qui in ipsum a Pa- ce unctione Spiritus qui in ipsum a Pa- tre, et ab ipso fluit in membra. Psal. XLIV, tre, et ab ipso fluit in membra. Psal. XLIV, 8, et ad Hebr. 1, 9: Unxit te Deus, Deus 8, et ad Hebr. 1, 9: Unxit te Deus, Deus tuus, oleo exsultationis præ participibus tuus, oleo exsultationis præ participibus tuis. Isa. LX1, 1: Spiritus Domini super tuis. Isa. LX1, 1: Spiritus Domini super me, eo quod unxerit Dominus me: ad me, eo quod unxerit Dominus me: ad annuntiandum mansuetis misit me ut annuntiandum mansuetis misit me ut mederer contritis corde. Notat autem mederer contritis corde. Notat autem Christum unctum, unctione ipsa conse- Christum unctum, unctione ipsa conse- cratum esse regem de genere David, et cratum esse regem de genere David, et Sacerdotem Pontificem æternorum bono- Sacerdotem Pontificem æternorum bono- rum. Ad Hebr. 1x, 11: Christus assistens rum. Ad Hebr. 1x, 11: Christus assistens Pontifex futurorum bonorum. De regno Pontifex futurorum bonorum. De regno autem dicitur, Luc. 1, 32, 33: Dabit illi autem dicitur, Luc. 1, 32, 33: Dabit illi Dominus Deus sedem David patris sui : Dominus Deus sedem David patris sui : et regnabit in domo Jacob in æternum, et regnabit in domo Jacob in æternum, et regni ejus non erit finis. Hæc unctio et regni ejus non erit finis. Hæc unctio exhibita est in doloris lenimentum, pro- exhibita est in doloris lenimentum, pro- fecit in saporis condimentum, et in to- fecit in saporis condimentum, et in to- tius Ecclesiæ illuminationis fomentum. tius Ecclesiæ illuminationis fomentum. De primo, Eccli. xxxvm, 7: Unguenta- De primo, Eccli. xxxvm, 7: Unguenta- rius unctiones conficiet sanitatis. De se- rius unctiones conficiet sanitatis. De se- cundo, Sapient. xv1, 20: Omne delecta- cundo, Sapient. xv1, 20: Omne delecta- mentum in se habentem, et omnis sa- mentum in se habentem, et omnis sa- poris suavitatem. De tertio, Joan. vi, poris suavitatem. De tertio, Joan. vi, 12: Ego sum lux mundi: qui sequitur 12: Ego sum lux mundi: qui sequitur me, non ambulat in tenebris. I Joan. II, me, non ambulat in tenebris. I Joan. II, 27 Unctio docet vos de omnibus. 27 Unctio docet vos de omnibus.

« Filii Dei. >> « Filii Dei. >>

Tangit personam in utraque natura Tangit personam in utraque natura

existentem. existentem.

Et dicit Filii Dei, » cum Matthæus Et dicit Filii Dei, » cum Matthæus dixerit, Filii David, filii Abraham: quia dixerit, Filii David, filii Abraham: quia ille describens faciem hominis, per quos ille describens faciem hominis, per quos patres descendit, manifestat: iste autem patres descendit, manifestat: iste autem

1 Matth. 1, 1. 1 Matth. 1, 1.

2 Matth. III, 17 et Luc. 1x, 35. 2 Matth. III, 17 et Luc. 1x, 35.

describens faciem Leonis, terrorem ru- describens faciem Leonis, terrorem ru- gitus ex Deo ostendit: et ideo totam na- gitus ex Deo ostendit: et ideo totam na- tivitatem præteriit. Est autem Filius Dei tivitatem præteriit. Est autem Filius Dei ostensus in initio rugitus istius: quia ostensus in initio rugitus istius: quia iste incipit a baptismo Joannis, et in iste incipit a baptismo Joannis, et in illo, cum baptizaretur Dominus, vox lap- illo, cum baptizaretur Dominus, vox lap- sa de coelo dixit: Hic est Filius meus sa de coelo dixit: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi complacui³. Cum dilectus, in quo mihi complacui³. Cum ibi ergo ostendatur esse Filius Dei, et ibi ergo ostendatur esse Filius Dei, et non David, neque Abraham, ideo dicit non David, neque Abraham, ideo dicit eum Filium Dei. eum Filium Dei. Sequitur: Sequitur:

« Sicut scriptum est in Isaia. » « Sicut scriptum est in Isaia. »

Hic debet suppleri, est, vel, debet esse Hic debet suppleri, est, vel, debet esse tale « Sicut scriptum est, etc. >> tale « Sicut scriptum est, etc. >>

Et tunc non habet locum objectio Et tunc non habet locum objectio quam inducunt Glossæ de sequenti im- quam inducunt Glossæ de sequenti im- mediate auctoritate quæ non est Isaiæ, mediate auctoritate quæ non est Isaiæ, sed Malachiæ. Non enim inducitur hic sed Malachiæ. Non enim inducitur hic Isaias nisi ut ostendatur quam congruen- Isaias nisi ut ostendatur quam congruen- ter exit Evangelium ex testimoniis Legis ter exit Evangelium ex testimoniis Legis et Prophetarum. Et si quæritur, quare et Prophetarum. Et si quæritur, quare potius dicit, quod initium Evangelii sit, potius dicit, quod initium Evangelii sit, vel debeat esse secundum testimonium vel debeat esse secundum testimonium Isaiæ, quam alterius? Respondet Hie- Isaiæ, quam alterius? Respondet Hie- ronymus in Procemio Bibliæ Galeato, ronymus in Procemio Bibliæ Galeato, quod Isaias non tam prophetiam quam quod Isaias non tam prophetiam quam Evangelium videtur texere: quia luci- Evangelium videtur texere: quia luci- dius omnibus prophetavit: et ideo ma- dius omnibus prophetavit: et ideo ma- gis est in initio Evangelii sumendum te- gis est in initio Evangelii sumendum te- stimonium ab eo, quam ab alio. Eccli. stimonium ab eo, quam ab alio. Eccli. XLVIII, 27: Isaias Propheta spiritu ma- XLVIII, 27: Isaias Propheta spiritu ma- gno vidit ultima, et consolatus est lu- gno vidit ultima, et consolatus est lu- gentes Sion. Isa. ix, 1 et seq., hæc dixit gentes Sion. Isa. ix, 1 et seq., hæc dixit Isaias quando vidit gloriam Dei. Sic Isaias quando vidit gloriam Dei. Sic enim sumpto initio, Christus apparet enim sumpto initio, Christus apparet gloriosus inter Eliam et Moysen ³, te- gloriosus inter Eliam et Moysen ³, te- stimonium habens Legis et Prophetarum. stimonium habens Legis et Prophetarum. Sic rota in medio rotæ esse ostenditur *. Sic rota in medio rotæ esse ostenditur *. Psalmita, Psal. CI, 10, dicit, quod inter Psalmita, Psal. CI, 10, dicit, quod inter medium montium legislatoris et prophe- medium montium legislatoris et prophe- tarum pertransibunt aquæ Evangelii. tarum pertransibunt aquæ Evangelii. Ad Roman. III, 21: Nunc autem sine Ad Roman. III, 21: Nunc autem sine

3 Matth. XVII, 3. 3 Matth. XVII, 3. 4 Ezechiel. 1, 16. 4 Ezechiel. 1, 16.

IN EVANG. MARCJ, I-2. IN EVANG. MARCJ, I-2.

lege justitia Dei manifestata est: testi- lege justitia Dei manifestata est: testi- ficata a lege et Prophetis. ficata a lege et Prophetis.

Dicit autem scriptum, et auctorem Dicit autem scriptum, et auctorem Scripturæ, et inspirationem. Scriptum Scripturæ, et inspirationem. Scriptum quidem (ut dicit Maximus) ob posteritatis quidem (ut dicit Maximus) ob posteritatis utilitatem. Ad Roman. xv, 4: Quæcum- utilitatem. Ad Roman. xv, 4: Quæcum- que scripta sunt, ad nostram doctrinam que scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt. Habacuc, II, 2: Scribe vi- scripta sunt. Habacuc, II, 2: Scribe vi- sum, et explana eum super tabulas: ut sum, et explana eum super tabulas: ut percurrat qui legerit eum. Auctorem no- percurrat qui legerit eum. Auctorem no- minat magnum, eo quod spiritu magno. minat magnum, eo quod spiritu magno. vidit ultima: sicut dictum est, Eccli. vidit ultima: sicut dictum est, Eccli. XLVIII, 27. XLVIII, 27.

Et dicit: Et dicit:

« Propheta, » « Propheta, »

Innuens infallibilitatem. Est enim (ut Innuens infallibilitatem. Est enim (ut dicit Cassiodorus) Prophetia divina in- dicit Cassiodorus) Prophetia divina in- spiratio rerum eventus sub immobili ve- spiratio rerum eventus sub immobili ve- ritate denuntians. Sapient. VII, 27: Per ritate denuntians. Sapient. VII, 27: Per nationes in animas sanctas se transfert, nationes in animas sanctas se transfert, amicos Dei et Prophetas constituit. amicos Dei et Prophetas constituit.

Sic ergo terminatus est istius libri ti- Sic ergo terminatus est istius libri ti- tulus. tulus.

« Ecce ego mitto Angelum meum « Ecce ego mitto Angelum meum ante faciem tuam, qui præparabit ante faciem tuam, qui præparabit viam tuam ante te. » viam tuam ante te. »

Ex quo autem liber iste initiari debet Ex quo autem liber iste initiari debet secundum Isaiæ vaticinium, oportet quod secundum Isaiæ vaticinium, oportet quod ostendatur primum ipsum vaticinium: ostendatur primum ipsum vaticinium: et postea inducatur secundum ipsum et postea inducatur secundum ipsum initium Evangelii. Et hoc facit, ibi, y. 4: initium Evangelii. Et hoc facit, ibi, y. 4: « Fuit Joannes, etc. » « Fuit Joannes, etc. »

Vaticinium autem induci non potest Vaticinium autem induci non potest nisi primum ostendatur auctoritas ejus nisi primum ostendatur auctoritas ejus propter quem præmissum est vaticinium : propter quem præmissum est vaticinium : et sic inducat vaticinium in persona illius et sic inducat vaticinium in persona illius cui collata est auctoritas. Et ut sciatur au- cui collata est auctoritas. Et ut sciatur au- ctoritas, inducitur testimonium Malachiæ, ctoritas, inducitur testimonium Malachiæ, 111, 1: Ecce ego mitto Angelum meum, 111, 1: Ecce ego mitto Angelum meum, et præparabit viam ante faciem meam, et præparabit viam ante faciem meam, etc. In quo tria dicuntur de Joanne: etc. In quo tria dicuntur de Joanne: auctoritas, officium, et utilitas. In aucto- auctoritas, officium, et utilitas. In aucto- ritate enim, missio divina: in officio, ritate enim, missio divina: in officio, præcursio a Joanne celebrata: in utilitate præcursio a Joanne celebrata: in utilitate autem, est ad Christum reductio nostra. autem, est ad Christum reductio nostra.

345 345

In auctoritate divina tria sunt no- In auctoritate divina tria sunt no- tanda missionis evidentia: mittendi si- tanda missionis evidentia: mittendi si- gnificantia et legatio injuncta. gnificantia et legatio injuncta. De primo dicit : De primo dicit :

« Ecce. » « Ecce. »

Quod est demonstrandi adverbium. Quod est demonstrandi adverbium. Quasi dicat: In evidenti est, et certum. Quasi dicat: In evidenti est, et certum. est. Tam evidens enim fuit, ut etiam est. Tam evidens enim fuit, ut etiam Christus ipse esse putaretur. Propter Christus ipse esse putaretur. Propter hoc dicitur, Joan. v, 35: Ille erat lu- hoc dicitur, Joan. v, 35: Ille erat lu- cerna ardens et lucens, quæ per seipsam cerna ardens et lucens, quæ per seipsam claret et evidens est: et ideo dicitur Lu- claret et evidens est: et ideo dicitur Lu- cifer, Job, xxxvIII, 32: Numquid produ- cifer, Job, xxxvIII, 32: Numquid produ- cis Luciferum in tempore suo. cis Luciferum in tempore suo.

« Ego. » « Ego. »

Significantiam notat: et ideo non a Significantiam notat: et ideo non a quoquam nisi a Deo auctoritatem ha- quoquam nisi a Deo auctoritatem ha- buit. Luc. III, 2: Factum est verbum buit. Luc. III, 2: Factum est verbum Domini super Joannem, Zachariæ filium, Domini super Joannem, Zachariæ filium, in deserto. Joan. 1, 6 et 7: Fuit homo in deserto. Joan. 1, 6 et 7: Fuit homo missus a Deo..., ut testimonium perhi- missus a Deo..., ut testimonium perhi- beret de lumine. beret de lumine.

<< Mitto. » << Mitto. »

Scilicet legatione injuncta. Abdiæ, Scilicet legatione injuncta. Abdiæ, . 1: Legatum ad gentes misit. Ezechiel. . 1: Legatum ad gentes misit. Ezechiel. II, 3: Mitto ego te ad filios Israel, ad II, 3: Mitto ego te ad filios Israel, ad gentes apostatrices, quæ recesserunta me. gentes apostatrices, quæ recesserunta me. Deinde tangit officium. Et duo dicit: Deinde tangit officium. Et duo dicit: officium, et dignitatem officii. officium, et dignitatem officii. De primo dicit: De primo dicit:

«< «<

Angelum, » Angelum, »

Joannem non natura Angelum, sed Joannem non natura Angelum, sed officio: quia sicut Angeli mittuntur officio: quia sicut Angeli mittuntur ut ministri salutis, ita et Joannes. Ad ut ministri salutis, ita et Joannes. Ad Hebr. 1, 14 Nonne omnes sunt adminis- Hebr. 1, 14 Nonne omnes sunt adminis- tratorii spiritus, in ministerium missi? tratorii spiritus, in ministerium missi? Malachiæ, 11, 7: Labia sacerdotis custo- Malachiæ, 11, 7: Labia sacerdotis custo- dient scientiam, et legem Dei requirent dient scientiam, et legem Dei requirent ex ore ejus: quia Angelus Domini exer- ex ore ejus: quia Angelus Domini exer- cituum est. Exod. xxxII, 34: Angelus cituum est. Exod. xxxII, 34: Angelus meus præcedet te. meus præcedet te.

346 346

<< Meum. » << Meum. »

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Ecce officii dignitas: honor enim est, Ecce officii dignitas: honor enim est, esse nuntium Dei. II ad Corinth. III, 6: esse nuntium Dei. II ad Corinth. III, 6: Idoneos nos fecit ministros novi testa- Idoneos nos fecit ministros novi testa- menti: non littera, sed Spiritu. menti: non littera, sed Spiritu.

« Ante faciem tuam. » « Ante faciem tuam. »

Tangitur præcursio, et præcursionis et Tangitur præcursio, et præcursionis et utilitas. utilitas.

Dicit igitur: Dicit igitur:

« Ante faciem tuam, » « Ante faciem tuam, »

Hoc est, ante præsentiam temporalem Hoc est, ante præsentiam temporalem tuam, et ante præsentiæ ejusdem mani- tuam, et ante præsentiæ ejusdem mani- festationem. Hæc est facies de qua dici- festationem. Hæc est facies de qua dici- tur, Exod. xxxш11, 13, 19: Ostende mihi tur, Exod. xxxш11, 13, 19: Ostende mihi faciem tuam.... Respondit Dominus: faciem tuam.... Respondit Dominus: Ego ostendam omne bonum tibi. Luc. Ego ostendam omne bonum tibi. Luc. 11, 30 Viderunt oculi mei salutare 11, 30 Viderunt oculi mei salutare tuum. Psal. LXXVII, 4: Ostende faciem tuum. Psal. LXXVII, 4: Ostende faciem tuam, et salvi erimus. Ad hanc enim fa- tuam, et salvi erimus. Ad hanc enim fa- ciem contuendam non ducit nisi gratia ciem contuendam non ducit nisi gratia Dei. I Joan. III, 2: Cum apparuerit, simi- Dei. I Joan. III, 2: Cum apparuerit, simi- les ei erimus: similes enim non erimus les ei erimus: similes enim non erimus nisi gratia nos ducente. Et tunc imple- nisi gratia nos ducente. Et tunc imple- bitur in nobis istud Job, xxx111, 26: Vi- bitur in nobis istud Job, xxx111, 26: Vi- debit faciem ejus in jubilo. Psal, xv, 10: debit faciem ejus in jubilo. Psal, xv, 10: Adimplebis me lætitia cum vultu tuo. Si Adimplebis me lætitia cum vultu tuo. Si autem gratia Dei manu ducat (alias, non autem gratia Dei manu ducat (alias, non manu ducat) coram stantem non cogno- manu ducat) coram stantem non cogno- scemus unde, Joan. 1, 26: Medius ve- scemus unde, Joan. 1, 26: Medius ve- strum stetit quem vos nescitis. Isa. LIII, 3: strum stetit quem vos nescitis. Isa. LIII, 3: Quasi absconditus est vultus ejus, et de- Quasi absconditus est vultus ejus, et de- spectus. spectus.

Et ideo sequitur : Et ideo sequitur :

« Qui præparabit viam tuam. »> « Qui præparabit viam tuam. »>

Tria dicit præparationem illam, et Tria dicit præparationem illam, et illum cui præparatio fit, in ostensione et illum cui præparatio fit, in ostensione et planationem viæ: viam autem, in exempli planationem viæ: viam autem, in exempli processione, et Christo paratur in inten- processione, et Christo paratur in inten- tionis directione: et hæc tria fecit Joan- tionis directione: et hæc tria fecit Joan- nes. nes.

De primo dicitur, Luc. 1, 76: Tu, puer, De primo dicitur, Luc. 1, 76: Tu, puer, propheta Altissimi vocaberis præibis propheta Altissimi vocaberis præibis

enim ante faciem Domini parare vias enim ante faciem Domini parare vias ejus. Et, Luc. 1, 17: Ipse præcedet ante ejus. Et, Luc. 1, 17: Ipse præcedet ante illum in spiritu et virtute Eliæ. Isa. illum in spiritu et virtute Eliæ. Isa. LXII, 10: Præparate viam populo, pla- LXII, 10: Præparate viam populo, pla- num facite iter, eligite lapides. num facite iter, eligite lapides.

« Viam » autem fecit se Joannes per « Viam » autem fecit se Joannes per exemplum. Jerem. VI, 16: State super exemplum. Jerem. VI, 16: State super vias, et videte, et interrogate de semitis vias, et videte, et interrogate de semitis antiquis, quæ sit via bona, et ambulate antiquis, quæ sit via bona, et ambulate in ea optima enim via, doctor magni in ea optima enim via, doctor magni exempli est. exempli est.

« Tuam » opere, o Christe fili, tua « Tuam » opere, o Christe fili, tua enim est, quia ad te dirigens. Proverb. enim est, quia ad te dirigens. Proverb. III, 17: Viæ ejus viæ pulchræ, et omnes III, 17: Viæ ejus viæ pulchræ, et omnes semitæ illius pacificæ. semitæ illius pacificæ.

<< Ante te. »> << Ante te. »>

Ut plane et recte, relicto devio prisci Ut plane et recte, relicto devio prisci erroris, tu ad corda accedas. Psal. cxxxi, erroris, tu ad corda accedas. Psal. cxxxi, 17: Paravi lucernam Christo meo. Isa. 17: Paravi lucernam Christo meo. Isa. XLV, 2: Ego ante te ibo, et gloriosos XLV, 2: Ego ante te ibo, et gloriosos

terræ humiliabo. terræ humiliabo.

« Vox clamantis in deserto: Parate « Vox clamantis in deserto: Parate viam Domini, rectas facite semitas viam Domini, rectas facite semitas ejus. ejus.

» »

Inducto præcone, inducitur Isaiæ te- Inducto præcone, inducitur Isaiæ te- stimonium de voce præconis. Et duo di- stimonium de voce præconis. Et duo di- cuntur, titulus videlicet, et dictum. cuntur, titulus videlicet, et dictum. Titulus est: Titulus est:

« Vox clamantis. » « Vox clamantis. »

Et vox respondet verbo quod vocem Et vox respondet verbo quod vocem animat, quod manifestare venit Joan- animat, quod manifestare venit Joan- nes sicut vox verbum. Vox enim est nes sicut vox verbum. Vox enim est via et vehiculum verbi quo cordibus au- via et vehiculum verbi quo cordibus au- dientium invehitur: et verbi manifesta- dientium invehitur: et verbi manifesta- tio quæ dare præcipitur. Joan. 1, 23 : Ego tio quæ dare præcipitur. Joan. 1, 23 : Ego vox clamantis in deserto. Psal. xxvIII, 8: vox clamantis in deserto. Psal. xxvIII, 8: Vox Domini concutientis desertum. Vox Domini concutientis desertum.

« Clamantis » autem vox dicitur, ut « Clamantis » autem vox dicitur, ut dicit Glossa, ad Judæos surdos, propter dicit Glossa, ad Judæos surdos, propter peccata longe positos, indignationis cla- peccata longe positos, indignationis cla- more dignos. De surdis, Isa. XLII, 18: more dignos. De surdis, Isa. XLII, 18: Surdi, audite. De longe positis propter Surdi, audite. De longe positis propter

IN EVANG. MARCI, I-3. IN EVANG. MARCI, I-3.

peccatum, Isa. LIX, 11: Exspectavimus peccatum, Isa. LIX, 11: Exspectavimus salutem, et elongata est a nobis. De in- salutem, et elongata est a nobis. De in- clamatione propter indignitatem, Isa. clamatione propter indignitatem, Isa. XLII, 14 Tacui semper, silui, patiens XLII, 14 Tacui semper, silui, patiens fui, sicut parturiens loquar. Isa. xxx, fui, sicut parturiens loquar. Isa. xxx, 27: Labia ejus, repleta sunt indigna- 27: Labia ejus, repleta sunt indigna-

tione. tione.

Sequitur: Sequitur:

« In deserto. >> « In deserto. >>

Duo tangit quæ clamat: unum perti- Duo tangit quæ clamat: unum perti- nens ad omnes, quod necessarium est ad nens ad omnes, quod necessarium est ad salutem, aliud pertinens ad perfectos, salutem, aliud pertinens ad perfectos, quod est expediens. quod est expediens.

De primo dicit quatuor: præparatio- De primo dicit quatuor: præparatio- nem, viam, et cui paretur, et ubi. nem, viam, et cui paretur, et ubi.

Ubi præmittit quidem dicens: « In Ubi præmittit quidem dicens: « In deserto, » ad litteram: quia ibi incepit deserto, » ad litteram: quia ibi incepit prædicare Joannes. Per locum designans prædicare Joannes. Per locum designans quantum Judæorum synagoga jam de- quantum Judæorum synagoga jam de- serta a cultu justitiæ, in proximo dese- serta a cultu justitiæ, in proximo dese- renda a cærimoniis. Luc. 1, 2, 3: Fa- renda a cærimoniis. Luc. 1, 2, 3: Fa- ctum est verbum Domini super Joannem, ctum est verbum Domini super Joannem, Zachariæ filium, in deserto. Et venit in Zachariæ filium, in deserto. Et venit in omnem regionem Jordanis, etc. Psal. omnem regionem Jordanis, etc. Psal. LXIV, 13: Pinguescent speciosa deserti: LXIV, 13: Pinguescent speciosa deserti: et exsultatione colles accingentur. et exsultatione colles accingentur.

<< Parate. » << Parate. »

Hoc est, præparate. Paratur autem, Hoc est, præparate. Paratur autem, offendicula devia (alias, de via) remo- offendicula devia (alias, de via) remo- vendo. Præparatur etiam sternendo viam, vendo. Præparatur etiam sternendo viam, ut suavis sit et pulchra suavis, per con- ut suavis sit et pulchra suavis, per con- versationem exempli: et pulchra, per versationem exempli: et pulchra, per virorem fidei, et veritatis, et virtutis. virorem fidei, et veritatis, et virtutis. Matth. xxi, 8: Plurima autem turba Matth. xxi, 8: Plurima autem turba straverunt vestimenta sua in via : alii straverunt vestimenta sua in via : alii autem cædebant ramos de arboribus, et autem cædebant ramos de arboribus, et sternebant in via. Paratur etiam, humi- sternebant in via. Paratur etiam, humi- lia et suffossa elevando, quæ mundanus lia et suffossa elevando, quæ mundanus timor suffodit: et alta, quæ tumor ere- timor suffodit: et alta, quæ tumor ere- xit, ad æqualitatem deprimendo, et dis- xit, ad æqualitatem deprimendo, et dis- torta vitiorum corrigendo. Et de his si- torta vitiorum corrigendo. Et de his si- militer dicitur, Isa. XL, 4: Omnis vallis militer dicitur, Isa. XL, 4: Omnis vallis exaltabitur, et omnis mons et collis humi- exaltabitur, et omnis mons et collis humi- liabitur, et erunt prava in directa, et liabitur, et erunt prava in directa, et aspera aspera in vias planas. in vias planas.

<< Viam. >> << Viam. >>

347 347

Via est quæ trita est : et hæc est, ve- Via est quæ trita est : et hæc est, ve- stigia præcedentium patrum qui iverunt stigia præcedentium patrum qui iverunt ad Christum quæ quidem deleta fuit, ad Christum quæ quidem deleta fuit, quia filii non sequebantur fidem in de- quia filii non sequebantur fidem in de- votione patrum. Thren. 1, 4: Viæ Sion votione patrum. Thren. 1, 4: Viæ Sion lugent, eo quod non sint qui veniant lugent, eo quod non sint qui veniant ad solemnitatem. Jerem. vi, 16: Inter- ad solemnitatem. Jerem. vi, 16: Inter- rogate de semitis antiquis quæ sit via rogate de semitis antiquis quæ sit via bona, et ambulate in ea. Hæc est via bona, et ambulate in ea. Hæc est via obedientiæ mandatorum, Psal. cxviii, obedientiæ mandatorum, Psal. cxviii, 32 Viam mandatorum tuorum cucurri, 32 Viam mandatorum tuorum cucurri, cum dilatasti cor meum. Tob. 1v, cum dilatasti cor meum. Tob. 1v, 20: 20: Omni tempore benedic Deum, et pete ab Omni tempore benedic Deum, et pete ab eo ut vias tuas dirigat, et omnia consi- eo ut vias tuas dirigat, et omnia consi- lia tua in ipso permaneant. lia tua in ipso permaneant.

<< Domini. » << Domini. »

Et quoniam Dominus iturus est ad Et quoniam Dominus iturus est ad corda et quoniam vos tenebitis munde corda et quoniam vos tenebitis munde per fidei devotionem ad Dominum Psal. per fidei devotionem ad Dominum Psal. XXIV, 4: Vias tuas, Domine, demonstra XXIV, 4: Vias tuas, Domine, demonstra mihi et semitas tuas edoce me. Osee, mihi et semitas tuas edoce me. Osee, XIV, 10: Rectæ viæ Domini, et justi.am- XIV, 10: Rectæ viæ Domini, et justi.am- bulabunt in eis. bulabunt in eis.

« Rectas facite semitas ejus. » « Rectas facite semitas ejus. »

Tangit id quod est perfectorum. Et di- Tangit id quod est perfectorum. Et di- cit tria rectitudinem, compendium, et cit tria rectitudinem, compendium, et opus quod est in nobis. Scias autem opus quod est in nobis. Scias autem quod, ut dicit Plato, recta est brevissima quod, ut dicit Plato, recta est brevissima linearum inter duos terminos: et hæc est linearum inter duos terminos: et hæc est via consiliorum. Semita autem dicitur a via consiliorum. Semita autem dicitur a semis et iter, quasi dimidium iter: quia semis et iter, quasi dimidium iter: quia circuitus mundi sollicitudinum amputat: circuitus mundi sollicitudinum amputat: de quo dicitur in Psalmo x1, 9: In cir- de quo dicitur in Psalmo x1, 9: In cir- cuitu impii ambulant. Et, Job, 1, 7: Cir- cuitu impii ambulant. Et, Job, 1, 7: Cir- cuivi terram, et perambulavi eam. Et hæc cuivi terram, et perambulavi eam. Et hæc semitæ maxime Christi fuerunt, quia has semitæ maxime Christi fuerunt, quia has I verbo et facto exhibuit. Proverb. iv, 11 I verbo et facto exhibuit. Proverb. iv, 11 et 12: Ducam te per semitas æquitatis : et 12: Ducam te per semitas æquitatis : quas cum ingressus fueris, non arcta- quas cum ingressus fueris, non arcta- buntur gressus tui. Isa. xxvi, 7: Semita buntur gressus tui. Isa. xxvi, 7: Semita justi recta est, rectus callis justi ad am- justi recta est, rectus callis justi ad am- bulandum. bulandum.

348 348

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

<< Fuit Joannes in deserto baptizans, << Fuit Joannes in deserto baptizans, et prædicans baptismum poenitentiæ et prædicans baptismum poenitentiæ in remissionem peccatorum. » in remissionem peccatorum. »

Postquam præmisit prophetiam pro- Postquam præmisit prophetiam pro- bantem congruum esse initium Evangelii bantem congruum esse initium Evangelii per prædicationem Joannis, consequen- per prædicationem Joannis, consequen- ter hic ipsam inducit prædicationem, ter hic ipsam inducit prædicationem, Joannis. Et inducit tria: prædicationem, Joannis. Et inducit tria: prædicationem, vitæ qualitatem, et testimonium, quo vitæ qualitatem, et testimonium, quo ostendit Christi veritatem. Primum, de ostendit Christi veritatem. Primum, de perfectione virtutum: secundum, dat for- perfectione virtutum: secundum, dat for- mam operis tertium autem, finem con- mam operis tertium autem, finem con- firmat fidei, et veritatis. Hæc autem pa- firmat fidei, et veritatis. Hæc autem pa- tent in littera. tent in littera.

Circa prædicationem duo inducit : qua- Circa prædicationem duo inducit : qua- litatem videlicet prædicationis ex parte litatem videlicet prædicationis ex parte prædicantis, et qualitatem ejusdem ex prædicantis, et qualitatem ejusdem ex parte populi eum audientis. parte populi eum audientis.

Ex parte autem docentis inducit duo: Ex parte autem docentis inducit duo: opus, et doctrinam. opus, et doctrinam.

<< Baptizans. » << Baptizans. »

Ecce forma operis. Et dicitur ipse Ecce forma operis. Et dicitur ipse baptizans, quia non erat in baptismo baptizans, quia non erat in baptismo Joannis, nisi opus Joannis: eo quod in- Joannis, nisi opus Joannis: eo quod in- terius non conferebat gratiam. Unde, terius non conferebat gratiam. Unde, Joan. 1, 26: Ego baptizo in aqua. Non Joan. 1, 26: Ego baptizo in aqua. Non dicit: In gratia. Act. xix, 2 et 3: Si Spi- dicit: In gratia. Act. xix, 2 et 3: Si Spi- ritum sanctum accepistis credentes ? At ritum sanctum accepistis credentes ? At illi dixerunt ad eum: Sed neque si illi dixerunt ad eum: Sed neque si Spiritus sanctus est, audivimus. Et in- Spiritus sanctus est, audivimus. Et in- terrogaverunt eos Paulus et Apollo: In terrogaverunt eos Paulus et Apollo: In quo ergo baptizati estis ? Qui dixerunt: quo ergo baptizati estis ? Qui dixerunt: In Joannis baptismate. Ideo etiam solus In Joannis baptismate. Ideo etiam solus inter baptizantes Baptista vocatur. Matth. inter baptizantes Baptista vocatur. Matth. XI, 11 Non surrexit inter natos mulie- XI, 11 Non surrexit inter natos mulie- rum major Joanne Baptista. Alii enim rum major Joanne Baptista. Alii enim omnes in Christi baptismate baptizati, a omnes in Christi baptismate baptizati, a Christo baptizati sunt. Joan. 1, 33: Su- Christo baptizati sunt. Joan. 1, 33: Su- per quem videris Spiritum descendentem, per quem videris Spiritum descendentem, et manentem super eum, hic est qui et manentem super eum, hic est qui baptizat. Dicitur autem baptizans : quia baptizat. Dicitur autem baptizans : quia

De opere dicit tria: nomen, locum, in materia, et in actu, in quadam forma De opere dicit tria: nomen, locum, in materia, et in actu, in quadam forma

et formam operis. et formam operis.

De nomine dicit: De nomine dicit:

« Fuit Joannes, » « Fuit Joannes, »

Qui gratia Dei interpretatur. Congrue- Qui gratia Dei interpretatur. Congrue- bat enim ut gratiam et veritatem quæ per bat enim ut gratiam et veritatem quæ per Jesum Christum facta est ¹, gratia Dei Jesum Christum facta est ¹, gratia Dei inchoaret. I ad Corinth. xv, 10: Gratia inchoaret. I ad Corinth. xv, 10: Gratia Dei sum id quod sum, et gratia ejus in Dei sum id quod sum, et gratia ejus in me vacua non fuit. Exod. xxx, 19, 17: me vacua non fuit. Exod. xxx, 19, 17: Ego ostendam omne bonum tibi... inve- Ego ostendam omne bonum tibi... inve- nisti enim gratiam coram me. nisti enim gratiam coram me.

« In deserto, » « In deserto, »

Judææ populo in proximo deserendo. Judææ populo in proximo deserendo. Matth. xx, 38: Ecce relinquetur vobis Matth. xx, 38: Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta. Osee, 11, 14: Du- domus vestra deserta. Osee, 11, 14: Du- cam eam in solitudinem, et loquar ad cam eam in solitudinem, et loquar ad cor ejus. cor ejus.

per similitudinem Christi baptisma præ- per similitudinem Christi baptisma præ- ostendit et induxit. Baptizabat enim in ostendit et induxit. Baptizabat enim in forma venturi. Act. xix, 4: Joannes ba- forma venturi. Act. xix, 4: Joannes ba- ptizavit baptismo pœnitentiæ populum, ptizavit baptismo pœnitentiæ populum, dicens in eum qui venturus esset post dicens in eum qui venturus esset post ipsum ut crederent, hoc est, in Jesum. ipsum ut crederent, hoc est, in Jesum.

« Et prædicans. » « Et prædicans. »

Ostendit qualis fuerit in verbo, modo, Ostendit qualis fuerit in verbo, modo, et materia, et intentione finis. et materia, et intentione finis.

Modo quidem cum dicit : « Prædi- Modo quidem cum dicit : « Prædi- cans. » Dicit enim Chrysostomus, quod cans. » Dicit enim Chrysostomus, quod prædicatio est eorum quæ sunt supra in- prædicatio est eorum quæ sunt supra in- tellectum, doctrina autem est intelle- tellectum, doctrina autem est intelle- ctualium et rationabilium. II ad Timoth. ctualium et rationabilium. II ad Timoth. IV, 2 Prædica verbum: insta opportu- IV, 2 Prædica verbum: insta opportu- ne, importune. Talia enim quæ sunt fidei ne, importune. Talia enim quæ sunt fidei non possunt doceri, sed inspirari necesse non possunt doceri, sed inspirari necesse est. Sed exterius possunt annuntiari : et est. Sed exterius possunt annuntiari : et hæc annuntiatio, prædicatio est. I Joan. hæc annuntiatio, prædicatio est. I Joan. I, 2 Annuntiamus vobis vitam æter- I, 2 Annuntiamus vobis vitam æter-

nam. nam.

1 Joan. 1, 17: Gratia et veritas per Jesum 1 Joan. 1, 17: Gratia et veritas per Jesum

Christum facta est. Christum facta est.

« Baptismum. ▸ « Baptismum. ▸

IN EVANG. MARCI, I-5. IN EVANG. MARCI, I-5.

Ecce materia per quam assuescitur Ecce materia per quam assuescitur populus, et inducitur paulatim ad for- populus, et inducitur paulatim ad for- mam novi sacramenti. Sic enim præcur- mam novi sacramenti. Sic enim præcur- sor baptismi Christi fuit: quia, sicut di- sor baptismi Christi fuit: quia, sicut di- cit Beda, « Baptismum Christi quo cit Beda, « Baptismum Christi quo << peccata solvuntur suo baptismate (quo << peccata solvuntur suo baptismate (quo « peccata solvi non possunt) præcucur- « peccata solvi non possunt) præcucur- « rit. » Mundationem tamen corporis « rit. » Mundationem tamen corporis exhibuit, et in Christo ostendit fore mun- exhibuit, et in Christo ostendit fore mun- dationem mentis. IV Reg. v, 10: Lavare dationem mentis. IV Reg. v, 10: Lavare septies in Jordane, et recipiet sanitatem septies in Jordane, et recipiet sanitatem caro tua, atque mundaberis. Per corpo- caro tua, atque mundaberis. Per corpo- rale enim opus Joannis venitur ad mun- rale enim opus Joannis venitur ad mun- ditiam mentis per Christi baptisma. ditiam mentis per Christi baptisma.

« Pœnitentiæ. » « Pœnitentiæ. »

Tangitur hic finis. Et intelligitur de Tangitur hic finis. Et intelligitur de poenitentia interiori et exteriori. Et ideo poenitentia interiori et exteriori. Et ideo dicitur, Luc. III, 8: Facite ergo fructus dicitur, Luc. III, 8: Facite ergo fructus dignos poenitentiæ. Et formam san- dignos poenitentiæ. Et formam san- ctificationis imposuit. Et, Matth. 11, 8, ctificationis imposuit. Et, Matth. 11, 8, dixit Facite ergo fructum dignum pœni- dixit Facite ergo fructum dignum pœni- tentiæ. Christi autem baptisma exterio- tentiæ. Christi autem baptisma exterio- rem poenitentiam et lamentum non re- rem poenitentiam et lamentum non re- quirit, sed omnia peccata gratis dimittit : quirit, sed omnia peccata gratis dimittit : et si requirit interiorem, hoc est, ut sit et si requirit interiorem, hoc est, ut sit non fictus qui baptizatur. Sapient. 1, 5: non fictus qui baptizatur. Sapient. 1, 5: Spiritus sanctus disciplinæ effugiet fi. Spiritus sanctus disciplinæ effugiet fi.

ctum. ctum.

« In remissionem peccatorum. » « In remissionem peccatorum. »

Meritò pœnitentiæ, non baptismatis : Meritò pœnitentiæ, non baptismatis : quia per pœnitentiam semper peccata quia per pœnitentiam semper peccata

soluta sunt. Ezechiel. XVIII, 21 et 22: soluta sunt. Ezechiel. XVIII, 21 et 22: Quacumque hora peccator ingemuerit, Quacumque hora peccator ingemuerit, omnium iniquitatum ejus non recordabor omnium iniquitatum ejus non recordabor amplius. Jerem. xxxi, 19: Postquam amplius. Jerem. xxxi, 19: Postquam ostendisti mihi, percussi femur meum..., ostendisti mihi, percussi femur meum..., et egi pænitentiam. Confusus sum et et egi pænitentiam. Confusus sum et erubui, quoniam sustinui opprobrium erubui, quoniam sustinui opprobrium

1 Ezechiel. XVIII, 21 et 22 : Si impius egerit 1 Ezechiel. XVIII, 21 et 22 : Si impius egerit poenitentiam ab omnibus peccatis suis, quæ ope- poenitentiam ab omnibus peccatis suis, quæ ope- ratus est, et custodierit omnia præcepta mea, et ratus est, et custodierit omnia præcepta mea, et fecerit judicium et justitiam, vita vivet et non fecerit judicium et justitiam, vita vivet et non

349 349

adolescentiæ meæ. Matth. IIT, 2 : Pœni- adolescentiæ meæ. Matth. IIT, 2 : Pœni- tentiam agite, appropinquavit enim re- tentiam agite, appropinquavit enim re- gnum cœlorum. gnum cœlorum.

« Et egrediebatur ad eum omnis Ju- « Et egrediebatur ad eum omnis Ju- dææ regio, et Jerosolymitæ universi, dææ regio, et Jerosolymitæ universi, et baptizabantur ab illo in Jordanis et baptizabantur ab illo in Jordanis flumine, confitentes peccata sua. » flumine, confitentes peccata sua. »

Hic tangitur doctrina ex parte audito- Hic tangitur doctrina ex parte audito- rum. Et tanguntur quatuor: devotio rum. Et tanguntur quatuor: devotio scilicet, in egrediendo: generalitas, in scilicet, in egrediendo: generalitas, in affluendo obedientia, in baptismo su- affluendo obedientia, in baptismo su- scipiendo compunctio, et poenitentia scipiendo compunctio, et poenitentia quam prædicavit, in peccato confitendo. quam prædicavit, in peccato confitendo. Et hæc patent in littera. Et hæc patent in littera.

De primo dicit duo: egressum a pro- De primo dicit duo: egressum a pro- priis, et accessum in appropinquando priis, et accessum in appropinquando

sanctis. sanctis.

Dicit igitur: Dicit igitur:

« Et egrediebantur, » « Et egrediebantur, »

Ex propriis actibus, et rebus, et nego- Ex propriis actibus, et rebus, et nego- tiis. Actus pertinent ad peccata, et pecca- tiis. Actus pertinent ad peccata, et pecca- torum circumstantias et occasiones: res torum circumstantias et occasiones: res autem pertinent ad infirmitatis solatia: autem pertinent ad infirmitatis solatia: et negotium ad curas. Nihil enim habet et negotium ad curas. Nihil enim habet homo proprium nisi peccatum : omnia homo proprium nisi peccatum : omnia alia accepit a Deo. I ad Corinth. iv, 7: alia accepit a Deo. I ad Corinth. iv, 7: Quid habes quod non accepisti? De hoc Quid habes quod non accepisti? De hoc egressu, Genes. XII, 1, dicitur: Egrede- egressu, Genes. XII, 1, dicitur: Egrede- re de terra tua, et de cognatione tua: re de terra tua, et de cognatione tua: Numer. xvI, 26: Recedite a tabernacu- Numer. xvI, 26: Recedite a tabernacu- lis hominum impiorum. lis hominum impiorum.

« Ad eum. » « Ad eum. »

Non enim sufficit egredi, nisi perve- Non enim sufficit egredi, nisi perve- niatur usque ad illum per doctrinæ im- niatur usque ad illum per doctrinæ im- buitionem, et exempli informationem. buitionem, et exempli informationem. Aliter enim dicetur nobis illud Job, VI, Aliter enim dicetur nobis illud Job, VI,

morietur omnium iniquitatum ejus, quas opera- morietur omnium iniquitatum ejus, quas opera- tus est, non recordabor in justitia sua, quam tus est, non recordabor in justitia sua, quam operatus est, vivet. operatus est, vivet.

350 350

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

24 Nunc venistis, et modo videntes 24 Nunc venistis, et modo videntes plagam meam timetis. Deuter. xxxIII, 3: plagam meam timetis. Deuter. xxxIII, 3: Qui appropinquant pedibus ejus, acci- Qui appropinquant pedibus ejus, acci- pient de doctrina illius. pient de doctrina illius.

« Omnis regio Judææ. » « Omnis regio Judææ. »

In quibus notantur subditi. Prælati In quibus notantur subditi. Prælati enim sacerdotum et regum erant Jeroso- enim sacerdotum et regum erant Jeroso- lymitæ et liberi erant respectu aliorum. lymitæ et liberi erant respectu aliorum. Job, III, 19 Parvus et magnus ibi sunt, Job, III, 19 Parvus et magnus ibi sunt, et servus liber a domino suo. Psal. et servus liber a domino suo. Psal. XLVIII, 3: Quique terrigenæ, et filii ho- XLVIII, 3: Quique terrigenæ, et filii ho- minum, simul in unum dives et pauper. minum, simul in unum dives et pauper. Admiratio enim tantæ sanctitatis attraxit Admiratio enim tantæ sanctitatis attraxit

omnes. omnes.

« Et Jerosolymitæ universi. » « Et Jerosolymitæ universi. » In quibus notantur Prælati. In quibus notantur Prælati.

« Et baptizabantur ab illo. » « Et baptizabantur ab illo. »

Ecce obedientia: quia hoc suadebat Ecce obedientia: quia hoc suadebat Joannes. Egredi tantum ad Prophetam Joannes. Egredi tantum ad Prophetam parvum est, nisi obediatur Prophetæ. parvum est, nisi obediatur Prophetæ. Isa. 1, 16 Lavamini, mundi estote, au- Isa. 1, 16 Lavamini, mundi estote, au- ferte malum cogitationum vestrarum ab ferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis. Zachar. x, 1 : Erit fons oculis meis. Zachar. x, 1 : Erit fons patens domui David, et habitantibus patens domui David, et habitantibus Jerusalem in ablutionem peccatoris, et Jerusalem in ablutionem peccatoris, et

menstruatæ. menstruatæ.

« In Jordanis flumine. » « In Jordanis flumine. »

Sicut per baptizationem tangit sacra- Sicut per baptizationem tangit sacra- menti modum, ita per Jordanem tangit menti modum, ita per Jordanem tangit figuratam præparationem ad baptismum. figuratam præparationem ad baptismum. Jordanis enim interpretatur aliena de- Jordanis enim interpretatur aliena de- scensio, sive humilis descensus. Et at- scensio, sive humilis descensus. Et at- tende quod secundum Hieronymum, tende quod secundum Hieronymum, aquæ superiores affluunt super intran- aquæ superiores affluunt super intran- tem in Jordanem aquæ autem inferiores tem in Jordanem aquæ autem inferiores separantur, et non attingunt intrantem. separantur, et non attingunt intrantem. Unde, Josue, i, 16, cum intravit arca in Unde, Josue, i, 16, cum intravit arca in Jordanem, superiores affluentes ad ar- Jordanem, superiores affluentes ad ar-

1 Codex alius habet: Sic Christus (arca dei-. 1 Codex alius habet: Sic Christus (arca dei-. tatis) intrantes in baptizatum aquas per vias tatis) intrantes in baptizatum aquas per vias

cam, stabilitatem et altitudinem accepe- cam, stabilitatem et altitudinem accepe- runt inferiores autem in deterius muta- : runt inferiores autem in deterius muta- : tæ sunt, quia defluxerunt in salsedinem tæ sunt, quia defluxerunt in salsedinem maris. Sic Christo (arca deitatis) intran- maris. Sic Christo (arca deitatis) intran- te in baptizatum', aquas per vias rationis te in baptizatum', aquas per vias rationis humanæ quæ fluunt ad ipsum stabilit humanæ quæ fluunt ad ipsum stabilit per mentis continentiam, et exaltat per per mentis continentiam, et exaltat per justitiam. Quæ autem fluunt ab ipso in- justitiam. Quæ autem fluunt ab ipso in- feriores sunt, quæ pertinent ad carnis feriores sunt, quæ pertinent ad carnis concupiscentiam : et has in deterius mu- concupiscentiam : et has in deterius mu- tat amaritudinis æternæ. Et sic corpus tat amaritudinis æternæ. Et sic corpus Christi talibus non proficit, sed in dete- Christi talibus non proficit, sed in dete- rius mutat. I ad Corinth. XI, 29 : Qui rius mutat. I ad Corinth. XI, 29 : Qui manducat et bibil indigne, judicium sibi manducat et bibil indigne, judicium sibi manducat, et bibit : non dijudicans cor- manducat, et bibit : non dijudicans cor- pus Domini. Vel, oportet aliena quæ non pus Domini. Vel, oportet aliena quæ non sunt secundum naturam, humiliter sunt secundum naturam, humiliter abluere, sicut in figura docet Joan- abluere, sicut in figura docet Joan- nes et in justitia exaltari, et inferiori- nes et in justitia exaltari, et inferiori- bus fluxibilibus in amaritudinem pœni- bus fluxibilibus in amaritudinem pœni- tentiæ converti. Psal. CXIII, 3: Jordanis tentiæ converti. Psal. CXIII, 3: Jordanis conversus est retrorsum. Genes. VII, 17: conversus est retrorsum. Genes. VII, 17: Multiplicatæ sunt aquæ, et elevaverunt Multiplicatæ sunt aquæ, et elevaverunt arcam in sublime. Aquæ enim per natu- arcam in sublime. Aquæ enim per natu- ram pervietatis, et fœcunditatis, et abluti- ram pervietatis, et fœcunditatis, et abluti- væ virtutis in bona sumuntur significa- væ virtutis in bona sumuntur significa- tione quæ confluentes exaltant homi- tione quæ confluentes exaltant homi- nem ad coelestia. Per naturam autem nem ad coelestia. Per naturam autem fluxibilitatis, et frigiditatis, et instabili- fluxibilitatis, et frigiditatis, et instabili- tatis, significant concupiscentiam: et hæ tatis, significant concupiscentiam: et hæ debent defluere (alias, mutari) in mare. debent defluere (alias, mutari) in mare. Genes. 1, 7 Deus divisit aquas quæ erant Genes. 1, 7 Deus divisit aquas quæ erant sub firmamento, ab his quæ erant super sub firmamento, ab his quæ erant super firmamentum. Daniel. III, 60: Benedi- firmamentum. Daniel. III, 60: Benedi- cite, aquæ omnes quæ super cælos sunt, cite, aquæ omnes quæ super cælos sunt,

Domino. Domino.

<< Flumine, » << Flumine, »

Hoc est, affluentia donorum quæ præ- Hoc est, affluentia donorum quæ præ- figurantur in Christi baptismate futuro. figurantur in Christi baptismate futuro. Psal. XLV, 5: Fluminis impetus lætificat Psal. XLV, 5: Fluminis impetus lætificat civitatem Dei. Ezechiel. xxxv1, 25: Ef- civitatem Dei. Ezechiel. xxxv1, 25: Ef- fundam super vos aquam mundam, et fundam super vos aquam mundam, et mundabimini ab omnibus inquinamentis mundabimini ab omnibus inquinamentis

vestris. vestris.

rationis, etc. rationis, etc.

IN EVANG. MARCI, I-6. IN EVANG. MARCI, I-6.

« Confitentes peccata sua. » « Confitentes peccata sua. »

Præparando se ad baptisma. Prædica- Præparando se ad baptisma. Prædica- bat enim Joannes, Luc. III, 8: Facite bat enim Joannes, Luc. III, 8: Facite fructus dignos poenitentiæ. In pœniten- fructus dignos poenitentiæ. In pœniten- tia autem præcedit compunctio, sequitur tia autem præcedit compunctio, sequitur confessio, et perfectionem inducit satis- confessio, et perfectionem inducit satis- factio et fructus hujus est plena pecca- factio et fructus hujus est plena pecca- ti remissio. Jacob. v, 16: Confitemini ti remissio. Jacob. v, 16: Confitemini alterutrum peccata vestra, et orate pro. alterutrum peccata vestra, et orate pro. invicem ut salvemini. Josue, VII, 19: invicem ut salvemini. Josue, VII, 19: Fili mi, da gloriam Domino Deo. Israel, Fili mi, da gloriam Domino Deo. Israel, et confitere, atque indica mihi quid fe- et confitere, atque indica mihi quid fe- ceris, ne abscondas. Dicit autem, « pec- ceris, ne abscondas. Dicit autem, « pec- cata, » contra eos qui in confessione cata, » contra eos qui in confessione narrant non peccata, sed maculant narrant non peccata, sed maculant confessionem, aliorum actuum confessionem, aliorum actuum tione interposita. Contra quod dicitur, tione interposita. Contra quod dicitur, Isa. XLII, 23 Dic tu iniquitates tuas ¹ : Isa. XLII, 23 Dic tu iniquitates tuas ¹ : quasi dicat, alia non dicas: cum detesta- quasi dicat, alia non dicas: cum detesta- tione enim eorum quæ narrantur fit con- tione enim eorum quæ narrantur fit con- fessio. Quæ autem non sunt peccata, non fessio. Quæ autem non sunt peccata, non sunt detestanda. Psal. xx1, 5: Dixi: sunt detestanda. Psal. xx1, 5: Dixi: Confitebor adversum me injustitiam Confitebor adversum me injustitiam meam Domino, hoc est, iniquitatem meam Domino, hoc est, iniquitatem narrans, quæ sola est adversum me. narrans, quæ sola est adversum me.

narra- narra-

Sequitur. « Sua, » non aliena. Et hoc Sequitur. « Sua, » non aliena. Et hoc est contra eos qui in confessione produnt est contra eos qui in confessione produnt alios plus quam seipsos: quod non est alios plus quam seipsos: quod non est faciendum. Ad Roman. xiv, 12: Unusquis- faciendum. Ad Roman. xiv, 12: Unusquis- que nostrum pro se rationem reddet que nostrum pro se rationem reddet Deo, non pro alio. Jerem. III, 2: Leva Deo, non pro alio. Jerem. III, 2: Leva oculos tuos in directum, et vide ubi non oculos tuos in directum, et vide ubi non prostrata sis. De ista confessione dici- prostrata sis. De ista confessione dici- tur, Eccli. xvi1, 26 et 27: Ante mortem tur, Eccli. xvi1, 26 et 27: Ante mortem confitere a mortuo, quasi nihil, perit confitere a mortuo, quasi nihil, perit confessio. Confiteberis vivens, vivus et confessio. Confiteberis vivens, vivus et sanus confiteberis et laudabis Deum, sanus confiteberis et laudabis Deum, etc. Isa. xxxvIII, 19 : Vivens, vivens ipse etc. Isa. xxxvIII, 19 : Vivens, vivens ipse confitebitur tibi, sicut et ego hodie. confitebitur tibi, sicut et ego hodie.

« Et erat Joannes vestitus pilis ca- « Et erat Joannes vestitus pilis ca- meli, et zona pellicea circa lumbos meli, et zona pellicea circa lumbos

1 Vulg. habet, Isa. XLII, 25 et 26: Ego sum, 1 Vulg. habet, Isa. XLII, 25 et 26: Ego sum, ego sum qui deleo iniquitates tuas propter me... ego sum qui deleo iniquitates tuas propter me...

351 351

ejus, et locustas et mel silvestre ede- ejus, et locustas et mel silvestre ede- bat. » bat. »

Dicit hic qualitatem vitæ, quæ potius Dicit hic qualitatem vitæ, quæ potius est in miraculum quam quod aliquis est in miraculum quam quod aliquis imitari possit. Et hoc etiam omnes tra- imitari possit. Et hoc etiam omnes tra- hebat ad auditionem (alias, audiendum), hebat ad auditionem (alias, audiendum), et vincebat ad credendum. Tangit autem et vincebat ad credendum. Tangit autem qualis fuit in vestitu, et qualis in victu. qualis fuit in vestitu, et qualis in victu. De domo enim et familia nulla erat quæ- De domo enim et familia nulla erat quæ- stio in eo qui eremi erat incola. stio in eo qui eremi erat incola.

. .

De vestitu notantur quatuor: asperi- De vestitu notantur quatuor: asperi- tas, humilitas, paupertas, et hoc in vesti- tas, humilitas, paupertas, et hoc in vesti- mento protegente, et quarta notatur mento protegente, et quarta notatur continentia in veste non protegente. Per continentia in veste non protegente. Per pilos enim notatur asperitas: per came- pilos enim notatur asperitas: per came- lorum pilos humilitas: per vestitum ta- lorum pilos humilitas: per vestitum ta- lem, in quo sola est verecundiæ prote- lem, in quo sola est verecundiæ prote- ctio, notatur paupertas. De asperitate, ctio, notatur paupertas. De asperitate, Matth. xi, 8 Quid existis in desertum Matth. xi, 8 Quid existis in desertum videre? hominem mollibus vestitum ? videre? hominem mollibus vestitum ? Ecce qui mollibus vestiuntur in domibus Ecce qui mollibus vestiuntur in domibus regum sunt. De humilitate, Eccli. x1, 4: regum sunt. De humilitate, Eccli. x1, 4: In vestitu ne glorieris umquam. De utro- In vestitu ne glorieris umquam. De utro- que horum dicitur, Job, XVI, 16: Sac- que horum dicitur, Job, XVI, 16: Sac- · cum consui super cutem meam. Ad Hebr. · cum consui super cutem meam. Ad Hebr. x1, 37: Circuierunt in melotis, in pellibus x1, 37: Circuierunt in melotis, in pellibus caprinis, egentes, angustiati, afflicti : caprinis, egentes, angustiati, afflicti : quibus dignus non erat mundus. De pau- quibus dignus non erat mundus. De pau- pertate dicitur, Tob. 1v, 23 : Pauperem pertate dicitur, Tob. 1v, 23 : Pauperem vitam gerimus, sed multa bona habebi- vitam gerimus, sed multa bona habebi- mus. Psal. xxix, 12: Conscidisti saccum mus. Psal. xxix, 12: Conscidisti saccum meum, et circumdedisti me lætitia. meum, et circumdedisti me lætitia. De quarto vestimento dicitur : De quarto vestimento dicitur :

« Zona pellicea, » « Zona pellicea, »

In qua notatur cingulum continentiæ In qua notatur cingulum continentiæ et castitatis, et memoria mortis, et casti- et castitatis, et memoria mortis, et casti- gatio concupiscentiæ carnalis. Zona enim gatio concupiscentiæ carnalis. Zona enim continet et constringit pellicea, memo- continet et constringit pellicea, memo- riam mortis inducit et circa lumbos, riam mortis inducit et circa lumbos, locus est concupiscentiæ carnalis, mor- locus est concupiscentiæ carnalis, mor- tificationem significans. Isa. x1, 5: Erit tificationem significans. Isa. x1, 5: Erit justitia cingulum lumborum ejus, et justitia cingulum lumborum ejus, et

Narra si quid habes ut justificeris. Narra si quid habes ut justificeris.

352 352

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

fides cinctorium renum ejus. Hæc est fides cinctorium renum ejus. Hæc est enim justitia quæ debetur carni : et fides enim justitia quæ debetur carni : et fides quæ debetur vero animæ viro, ne susci- quæ debetur vero animæ viro, ne susci- piatur adulter. Luc. x11, 35: Sint lumbi piatur adulter. Luc. x11, 35: Sint lumbi vestri præcincti. IV Reg. 1, 8: Vir pilo- vestri præcincti. IV Reg. 1, 8: Vir pilo- sus, et zona pellicea accinctus renibus. sus, et zona pellicea accinctus renibus. In lumbis enim vigor concupiscentiæ est: In lumbis enim vigor concupiscentiæ est: ideo de diabolo dicit Deus, Job, XL, 11: ideo de diabolo dicit Deus, Job, XL, 11: Fortitudo ejus in lumbis ejus, et virtus Fortitudo ejus in lumbis ejus, et virtus illius in umbilico ventris ejus. illius in umbilico ventris ejus.

Ecce qualis fuerit in vestitu. Ecce qualis fuerit in vestitu. Sequitur: Sequitur:

« Et locustas. » « Et locustas. »

Parva animalia, oleo esibilia. Parva animalia, oleo esibilia.

« Et mel silvestre edebat. » « Et mel silvestre edebat. »

Mel enim ros viscosus et spissus calo - Mel enim ros viscosus et spissus calo - re aeris in dulcedinem digestus, qui ad re aeris in dulcedinem digestus, qui ad radium solis exsiccatur ad furvedinem et radium solis exsiccatur ad furvedinem et albedinem granulosam. Idem continetur, albedinem granulosam. Idem continetur, Matth. 1, 4. Matth. 1, 4.

Locustæ autem in quibus est volatus Locustæ autem in quibus est volatus alacer, et cito deciduus, significant saltus alacer, et cito deciduus, significant saltus gaudiorum cordis divinum bonum in gaudiorum cordis divinum bonum in contemplatione concipientis, mel autem contemplatione concipientis, mel autem significat dulcedinem spiritualis consola- significat dulcedinem spiritualis consola- tionis. Iste enim cibus est proprius ere- tionis. Iste enim cibus est proprius ere- mitæ. De primo dicitur, Genes. XLIX, 21 : mitæ. De primo dicitur, Genes. XLIX, 21 : Nepthali, cervus emissus. Cantic. 11, 8: Nepthali, cervus emissus. Cantic. 11, 8: Ecce iste venit saliens in montibus, tran- Ecce iste venit saliens in montibus, tran- siliens colles. Salit enim in montibus siliens colles. Salit enim in montibus gaudiorum, transiliens colles desiderio- gaudiorum, transiliens colles desiderio- rum. De melle dicitur, Cantic. Iv, 11: rum. De melle dicitur, Cantic. Iv, 11: Mel et lac sub lingua tua. Eccli. xxiv, Mel et lac sub lingua tua. Eccli. xxiv, 27: Hæreditas mea super mel et favum. 27: Hæreditas mea super mel et favum.