72 72

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

sopho xixes, hoc est, granorum cy- sopho xixes, hoc est, granorum cy- mini computatores vocantur : et dicun- mini computatores vocantur : et dicun- tur græce piz pozivuvor, hoc est, in par- tur græce piz pozivuvor, hoc est, in par- vissimis magnam vim facientes. Bernar- vissimis magnam vim facientes. Bernar- dus «Optimi videlicet æstimatores re- dus «Optimi videlicet æstimatores re- « rum, qui magnam de minimis, et nul- « rum, qui magnam de minimis, et nul- « lam penitus, vel parvam de maximis « lam penitus, vel parvam de maximis » curam gerunt. Cadit asina, et habet » curam gerunt. Cadit asina, et habet << sublevantem; perit anima, et non est << sublevantem; perit anima, et non est « qui recogitet in corde suo. » Luc. xiv, « qui recogitet in corde suo. » Luc. xiv, 5: Cujus vestrum asinus aut bos in pu- 5: Cujus vestrum asinus aut bos in pu- teum cadet, et non continuo extrahet teum cadet, et non continuo extrahet illum die sabbati? Et etiam, Luc. XIII, illum die sabbati? Et etiam, Luc. XIII, 15 et 16 Hypocritæ, unusquisque ve- 15 et 16 Hypocritæ, unusquisque ve- strum sabbato non solvit bovem suum strum sabbato non solvit bovem suum aut asinum a præsepio, et ducit ad- aut asinum a præsepio, et ducit ad- aquare? Hanc autem filiam Abrahæ... aquare? Hanc autem filiam Abrahæ... non oportuit solvi a vinculo isto die sab- non oportuit solvi a vinculo isto die sab- bati ? bati ?

« Et relinquitis quæ graviora, » in « Et relinquitis quæ graviora, » in pondere meriti, et reatu omissionis, pondere meriti, et reatu omissionis, « sunt legis. » Hoc etiam expresse faciunt « sunt legis. » Hoc etiam expresse faciunt Prælati et Sacerdotes nostri temporis. Prælati et Sacerdotes nostri temporis. Jerem. vi, 13: A minore usque ad ma Jerem. vi, 13: A minore usque ad ma jorem omnes avaritiæ student. Habacuc, jorem omnes avaritiæ student. Habacuc, II, 9: Væ qui congregat avaritiam ma- II, 9: Væ qui congregat avaritiam ma- lam domui suæ, ut sit in excelso nidus lam domui suæ, ut sit in excelso nidus ejus! Isa. LVI, 11: Ipsi pastores ignora- ejus! Isa. LVI, 11: Ipsi pastores ignora- verunt intelligentiam omnes in viam verunt intelligentiam omnes in viam suam declinaverunt, unusquisque ad suam declinaverunt, unusquisque ad avaritiam suam. avaritiam suam.

Et enumerat tria, quæ maxime ordi- Et enumerat tria, quæ maxime ordi- nant communitates hominum. Proximus nant communitates hominum. Proximus enim aut ordinatur secundum æquum : enim aut ordinatur secundum æquum : et sic est «judicium. » Aut secundum et sic est «judicium. » Aut secundum defectus supplementum et tunc est « mi- defectus supplementum et tunc est « mi- sericordia. » Aut secundum veritatem : sericordia. » Aut secundum veritatem : et tunc est «< fides, » quæ est inter homi- et tunc est «< fides, » quæ est inter homi- nes sine deceptione mendacii. Fides enim nes sine deceptione mendacii. Fides enim componitur a fieri et dicta et quando componitur a fieri et dicta et quando dicta complentur, fides servatur. De dicta complentur, fides servatur. De judicio dicitur, Isa. Lix, 14: Conversum judicio dicitur, Isa. Lix, 14: Conversum est retrorsum judicium, et justitia longe est retrorsum judicium, et justitia longe stetit: quia corruit in platea veritas, et stetit: quia corruit in platea veritas, et æquitas non potuit ingredi. De judicio æquitas non potuit ingredi. De judicio similiter et fide, Jerem. v, 1: Quærite in similiter et fide, Jerem. v, 1: Quærite in plateis Jerusalem, an inveniatis virum plateis Jerusalem, an inveniatis virum

1 Vel melius, xovoz, avarus. 1 Vel melius, xovoz, avarus.

facientem judicium, et quærentem fidem. facientem judicium, et quærentem fidem. De misericordia, Proverb. 11, 3: Mise- De misericordia, Proverb. 11, 3: Mise- ricordia et veritas non te deserant. Je- ricordia et veritas non te deserant. Je- rem. L, 42 Crudeles sunt et immiseri- rem. L, 42 Crudeles sunt et immiseri- cordes. De fide, Jerem. VII, 28: Periit cordes. De fide, Jerem. VII, 28: Periit fides, et ablata est de ore eorum. Isa. 1, fides, et ablata est de ore eorum. Isa. 1, 23 Principes tui infideles, socii furum : 23 Principes tui infideles, socii furum : omnes diligunt munera, sequuntur retri- omnes diligunt munera, sequuntur retri- butiones. butiones.

« Hæc oportuit facere. » « Hæc oportuit facere. »

Confitetur hic, et docet veram manda- Confitetur hic, et docet veram manda- torum comparationem, dicens: « Hæc, » torum comparationem, dicens: « Hæc, » scilicet judicium et misericordiam et scilicet judicium et misericordiam et fidem, «< oportuit, » præcepti necessitate fidem, «< oportuit, » præcepti necessitate et coactione legis, » facere. » Michææ, et coactione legis, » facere. » Michææ, v1, 8: Indicabo tibi, o homo, quid sit bo- v1, 8: Indicabo tibi, o homo, quid sit bo- num, et quid Deus requirat a te : utique num, et quid Deus requirat a te : utique facere judicium, et diligere misericor- facere judicium, et diligere misericor- diam, et sollicitum ambulare cum Deo diam, et sollicitum ambulare cum Deo tuo. tuo.

« Et illa, » hoc est, solutiones deci- « Et illa, » hoc est, solutiones deci- marum, « non omittere, » necessitate marum, « non omittere, » necessitate sustentationis ministrorum. Malach. 11, sustentationis ministrorum. Malach. 11, 10: Inferte omnem decimam in horreum, 10: Inferte omnem decimam in horreum, et sit cibus in domo mea. et sit cibus in domo mea.

« Duces cæci. » « Duces cæci. »

Ecce objurgatio. Supra, xv, 14: Cæci Ecce objurgatio. Supra, xv, 14: Cæci sunt, et duces cæcorum. sunt, et duces cæcorum.

« Excolantes culicem et camelum glut- « Excolantes culicem et camelum glut- tientes. » Culex parvarum muscarum est tientes. » Culex parvarum muscarum est genus quoddam ab aculeo quem ore ge- genus quoddam ab aculeo quem ore ge- stat, sic vocatum: et nascitur exhalatione stat, sic vocatum: et nascitur exhalatione humorum et est metaphora, quod sicut humorum et est metaphora, quod sicut in potu facile gluttitur, ita facile trans- in potu facile gluttitur, ita facile trans- iverunt magnas vitiorum deformitates, iverunt magnas vitiorum deformitates, quæ per camelum deforme et gibbosum quæ per camelum deforme et gibbosum animal et magnum designantur, ut ubi animal et magnum designantur, ut ubi tangebat aliquod eorum damnum, ibi tangebat aliquod eorum damnum, ibi etiam in parvis multum mordebant et etiam in parvis multum mordebant et colabant. Supra, xv, 3: Quare et vos colabant. Supra, xv, 3: Quare et vos transgredimini mandatum Dei propter transgredimini mandatum Dei propter traditionem vestram ? Majorem enim vim traditionem vestram ? Majorem enim vim

IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-25, 26, 27, 28. IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-25, 26, 27, 28.

fecerunt in non lotis manibus manducare, fecerunt in non lotis manibus manducare,

quam in fornicatione. quam in fornicatione.

« Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hy- « Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hy- pocritæ: quia mundatis quod deforis pocritæ: quia mundatis quod deforis est calicis et paropsidis, intus autem est calicis et paropsidis, intus autem pleni estis rapina et immunditia. pleni estis rapina et immunditia.

Pharisæe cæce, munda prius quod Pharisæe cæce, munda prius quod intus est calicis et paropsidis, ut fiat id intus est calicis et paropsidis, ut fiat id quod deforis est mundum. » quod deforis est mundum. »

73 73

interiorem immunditiam, quæ non cura- interiorem immunditiam, quæ non cura- batur ab eis. batur ab eis.

14: 14:

Et hoc est quod sequitur: « Intus au- Et hoc est quod sequitur: « Intus au- tem pleni estis rapina. » Isa. III, tem pleni estis rapina. » Isa. III, Rapina pauperis in domo vestra. Na- Rapina pauperis in domo vestra. Na- hum, 11, 12 Implevit præda speluncas hum, 11, 12 Implevit præda speluncas suas, et cubile suum rapina. suas, et cubile suum rapina.

« Et immunditia » carnali, quia di- « Et immunditia » carnali, quia di- cebant legem non prohibere animam, cebant legem non prohibere animam, sed manum et ideo erant in concupi- sed manum et ideo erant in concupi- scentiis venereorum continue. Ezechiel. scentiis venereorum continue. Ezechiel. XIV, 3 Fili hominis, viri isti posuerunt XIV, 3 Fili hominis, viri isti posuerunt immunditias suas in cordibus suis. Daniel, immunditias suas in cordibus suis. Daniel, XIII, 56 Semen Chanaan, et non Juda, XIII, 56 Semen Chanaan, et non Juda, species decepit te et concupiscentia sub- species decepit te et concupiscentia sub- vertit cor tuum. vertit cor tuum.

« Pharisæe cæce.» « Pharisæe cæce.»

Tangit hic ea quæ sunt contra vitæ ve- Tangit hic ea quæ sunt contra vitæ ve- ritatem, secundum quod veritas vanitati ritatem, secundum quod veritas vanitati opponitur. Et hoc est in tribus, scilicet opponitur. Et hoc est in tribus, scilicet in vanitate observantiarum, et in vani- in vanitate observantiarum, et in vani- tate exterioris compositionis, et in jactan- tate exterioris compositionis, et in jactan- tia sermonis et sanctitatis et quoad hæc tia sermonis et sanctitatis et quoad hæc tria per ordinem sunt tria væ. tria per ordinem sunt tria væ. Objurgatio est cum doctrina recti or- Objurgatio est cum doctrina recti or- De primo dicit duo, maledictionem vi- dinis. Thren. IV, 14: Erraverunt cæci in De primo dicit duo, maledictionem vi- dinis. Thren. IV, 14: Erraverunt cæci in delicet, et objurgationem. delicet, et objurgationem.

De maledictione dicit : « Væ vobis, De maledictione dicit : « Væ vobis,

Scribæ et Pharisæi. » Attende, quod Scribæ et Pharisæi. » Attende, quod præcedentia væ magis fuerunt contra do- præcedentia væ magis fuerunt contra do- ctrinam, quæ est Scribarum: subse- ctrinam, quæ est Scribarum: subse- quentia autem magis sunt contra appa- quentia autem magis sunt contra appa- rentiam vanam, quæ est Pharisæorum. rentiam vanam, quæ est Pharisæorum. Dicit igitur: « Væ vobis, etc. » So- Dicit igitur: « Væ vobis, etc. » So- phon. 1, 1 Væ provocatrix, et redemp- phon. 1, 1 Væ provocatrix, et redemp- In civitas, columba! Extra enim est co- In civitas, columba! Extra enim est co- lumba, intus milvus. lumba, intus milvus.

« Quia mundatis quod deforis est cali- « Quia mundatis quod deforis est cali- cis. »Metonymia est, contentum pro cis. »Metonymia est, contentum pro continente. Jerem. L1, 7: Calix aureus continente. Jerem. L1, 7: Calix aureus Babylon in manu Domini. Amos, vi, 6: Babylon in manu Domini. Amos, vi, 6: Bibentes vinum in phialis. Bibentes vinum in phialis.

1 1

« Et paropsidis. » A paribus absidibus « Et paropsidis. » A paribus absidibus dicitur paropsis : et est vas de tabulis dicitur paropsis : et est vas de tabulis qualibus factum, sicut picaria, vel tina. qualibus factum, sicut picaria, vel tina. Marc. v, 3 et 4: Pharisæi et omnes Ju- Marc. v, 3 et 4: Pharisæi et omnes Ju- dari, nisi crebro laverint manus, non dari, nisi crebro laverint manus, non manducant.... et a foro, scilicet venientes, manducant.... et a foro, scilicet venientes, nisi baptizentur, non comedunt. Et hæc nisi baptizentur, non comedunt. Et hæc observantia exterioris munditiæ non vi- observantia exterioris munditiæ non vi- tuperatur nisi per comparationem ad tuperatur nisi per comparationem ad

+ Vel melius a παροψίς (παρά, ὄψον). Dicitur + Vel melius a παροψίς (παρά, ὄψον). Dicitur

plateis, polluti sunt in sanguine. plateis, polluti sunt in sanguine.

« Munda prius quod intus est calicis et « Munda prius quod intus est calicis et

paropsidis, » hoc est, cordis ex quo pro- paropsidis, » hoc est, cordis ex quo pro- pinanda est sapientia, et offerendus cibus pinanda est sapientia, et offerendus cibus

virtutis. Jerem. iv, 14: Lava a malitia virtutis. Jerem. iv, 14: Lava a malitia cor tuum, Jerusalem, ut salva fias. Isa. cor tuum, Jerusalem, ut salva fias. Isa. 1, 16 Lavamini, mundi estote, auferte 1, 16 Lavamini, mundi estote, auferte malum cogitationum vestrarum ab ocu- malum cogitationum vestrarum ab ocu- lis meis. lis meis.

: :

« Ut fiat id quod deforis est mundum. » « Ut fiat id quod deforis est mundum. » Ecce quod exteriorem munditiam non vi- Ecce quod exteriorem munditiam non vi- tuperat. Ad Titum, 1, 15: Omnia munda tuperat. Ad Titum, 1, 15: Omnia munda mundis coinquinatis autem et infideli- mundis coinquinatis autem et infideli- bus nihil est mundum. bus nihil est mundum.

« Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hy- « Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hy- pocritæ: quia similes estis sepulcris pocritæ: quia similes estis sepulcris dealbatis, quæ a foris parent homini- dealbatis, quæ a foris parent homini- bus speciosa, intus vero plena sunt bus speciosa, intus vero plena sunt ossibus mortuorum et omni spurci- ossibus mortuorum et omni spurci- tia. tia.

Sic et vos a foris quidem paretis ho- Sic et vos a foris quidem paretis ho- etiam parapsis. etiam parapsis.

74 74

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

minibus justi, intus autem pleni estis quod dicit, Psal. XLIV, 14; Omnis gloria minibus justi, intus autem pleni estis quod dicit, Psal. XLIV, 14; Omnis gloria hypocrisi et iniquitate. hypocrisi et iniquitate.

>> >>

Secundum væ, quod est in vanitate Secundum væ, quod est in vanitate exterioris compositionis cum interiori exterioris compositionis cum interiori immunditia vitiorum. Et dicit duo: ma- immunditia vitiorum. Et dicit duo: ma- ledictionem sub metaphora, et ejusdem ledictionem sub metaphora, et ejusdem metaphoræ explanationem. metaphoræ explanationem.

Dicit igitur « Væ vobis, Scribæ et Dicit igitur « Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hypocritæ. » Eccli. II, 14: Væ Pharisæi hypocritæ. » Eccli. II, 14: Væ duplici corde, et labiis scelestis, et mani- duplici corde, et labiis scelestis, et mani- bus malefacientibus, et peccatori terram bus malefacientibus, et peccatori terram ingredienti duabus viis ! ingredienti duabus viis !

« Qui similes estis sepulcris dealba- « Qui similes estis sepulcris dealba- tis. » Cui dealbationi comparatur exte- tis. » Cui dealbationi comparatur exte- rior compositio hypocritæ. Pinguntur rior compositio hypocritæ. Pinguntur enim in sepulcris pulchræ imaginės, et enim in sepulcris pulchræ imaginės, et magnorum factorum, et heroum magna- magnorum factorum, et heroum magna- lia. Psal. LXVII, 7: Qui exasperant, qui lia. Psal. LXVII, 7: Qui exasperant, qui habitant in sepulcris. Isa. xx11, 16: Ex- habitant in sepulcris. Isa. xx11, 16: Ex- cidisti tibi hic sepulcrum. Isa. xi, 10: cidisti tibi hic sepulcrum. Isa. xi, 10: Erit sepulcrum ejus gloriosum. Unde Erit sepulcrum ejus gloriosum. Unde cuidam tali dixit Paulus, Act. XXIII, 3: cuidam tali dixit Paulus, Act. XXIII, 3: Percutiet te Deus, paries dealbate. Percutiet te Deus, paries dealbate.

«Quæ a foris apparent hominibus spe- «Quæ a foris apparent hominibus spe- ciosa. »Proverb. xxx1, 30: Fallax ciosa. »Proverb. xxx1, 30: Fallax tia, et vana est pulchritudo. tia, et vana est pulchritudo.

gra- gra-

« Intus vero plena sunt ossibus mortuo- « Intus vero plena sunt ossibus mortuo- rum, » per quæ significatur robur ad rum, » per quæ significatur robur ad peccandum et duri cordis obstinatio. peccandum et duri cordis obstinatio. Ezechiel. xxx, 27: Iniquitates eorum Ezechiel. xxx, 27: Iniquitates eorum in ossibus eorum. in ossibus eorum.

« Et omni spurcitia, » quantum ad « Et omni spurcitia, » quantum ad carnis desideria. Psal. v, 11 Sepulcrum carnis desideria. Psal. v, 11 Sepulcrum patens est guttur eorum, linguis suis do- patens est guttur eorum, linguis suis do- lose agebant. Psal. XIII, 3: Venenum as- lose agebant. Psal. XIII, 3: Venenum as- pidum sub labiis eorum. Isa. XIV, 19: pidum sub labiis eorum. Isa. XIV, 19: Tu projectus es de sepulcro tuo quasi Tu projectus es de sepulcro tuo quasi stirps pollutus et obvolutus. stirps pollutus et obvolutus.

ejus filiæ regis ab intus. Et, Cantic. I, ejus filiæ regis ab intus. Et, Cantic. I, 4 Nigra sum, sed formosa, sicut taber- 4 Nigra sum, sed formosa, sicut taber- nacula Cedar, sicut pelles Salomonis. nacula Cedar, sicut pelles Salomonis. Tabernacula enim Cedar intus pulchra, Tabernacula enim Cedar intus pulchra, et extra sunt horrida : et pelles quas fecit et extra sunt horrida : et pelles quas fecit Salomon ad tegendam arcam, intus erant Salomon ad tegendam arcam, intus erant auratæ et fulgentes gemmis, et extra tur- auratæ et fulgentes gemmis, et extra tur- pes. pes.

IV, IV,

« Intus autem pleni estis hypocrisi. » « Intus autem pleni estis hypocrisi. » I ad Timoth. 1 Spiritus manifeste I ad Timoth. 1 Spiritus manifeste dicit, quia in novissimis diebus discedent dicit, quia in novissimis diebus discedent quidam a fide, attendentes spiritibus er- quidam a fide, attendentes spiritibus er- roris, et doctrinis dæmoniorum in hypo- roris, et doctrinis dæmoniorum in hypo- crisi loquentium mendacium. crisi loquentium mendacium.

« Et iniquitate, » scilicet contra proxi- « Et iniquitate, » scilicet contra proxi- mum. Ezechiel. VII, 23: Civitas plena ini- mum. Ezechiel. VII, 23: Civitas plena ini- quitate. Psal. LXXIII, 7: Prodiit quasi ex quitate. Psal. LXXIII, 7: Prodiit quasi ex adipe iniquitas eorum transierunt in adipe iniquitas eorum transierunt in affectum cordis. affectum cordis.

« Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hy- 29 « Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hy- 29 pocritæ, qui ædificatis sepulcra Pro- pocritæ, qui ædificatis sepulcra Pro- phetarum, et ornatis monumenta ju- phetarum, et ornatis monumenta ju- storum. storum.

Et dicitis Si fuissemus in diebus 30 Et dicitis Si fuissemus in diebus 30 patrum nostrorum, non essemus so- patrum nostrorum, non essemus so- cii eorum in sanguine Prophetarum.»> cii eorum in sanguine Prophetarum.»>

Tertium est væ contra veritatem vitæ, Tertium est væ contra veritatem vitæ, quod est propter falsam sermonis jactan- quod est propter falsam sermonis jactan- tiam. Et habet partes duas in quarum tiam. Et habet partes duas in quarum prima ponit maledictionem cum objur- prima ponit maledictionem cum objur- gatione et in secunda, convincit jactan- gatione et in secunda, convincit jactan- tiam esse mendacem, ibi, y. 34 : « Ideo tiam esse mendacem, ibi, y. 34 : « Ideo ecce ego ad vos mitto, etc. » ecce ego ad vos mitto, etc. »

In prima harum partium tria continen- In prima harum partium tria continen-

<< Sic et vos a foris quidem paretis tur, interminatio videlicet maledictionis << Sic et vos a foris quidem paretis tur, interminatio videlicet maledictionis hominibus justi, » hominibus justi, »

In exteriori corporali compositione, et In exteriori corporali compositione, et virtutis similitudine. Et est explanatio virtutis similitudine. Et est explanatio præinductæ metaphora. II ad Timoth. præinductæ metaphora. II ad Timoth. III, 25 Erunt homines seipsos aman- III, 25 Erunt homines seipsos aman- .., habentes speciem quidem pietatis, .., habentes speciem quidem pietatis, virtutem autem ejus abnegantes. Contra virtutem autem ejus abnegantes. Contra

tes tes

pro jactantia operis et sermonis, et os- pro jactantia operis et sermonis, et os- tentio vanitatis et falsitatis, et objurgatio tentio vanitatis et falsitatis, et objurgatio criminis. criminis.

Adhuc, primum horum duo habet, sci- Adhuc, primum horum duo habet, sci- licet maledictionem pro jactantia operis, licet maledictionem pro jactantia operis, et pro jactantia sermonis. et pro jactantia sermonis.

Dicit igitur « Væ vobis, Scribæ et Dicit igitur « Væ vobis, Scribæ et Pharisæi hypocritæ. » Sophon. 11, 5: Pharisæi hypocritæ. » Sophon. 11, 5:

82 82

33 33

IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-29, 30, 31, 32, 33. IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-29, 30, 31, 32, 33.

Væ qui habitatis funiculum maris, gens Væ qui habitatis funiculum maris, gens perditorum! perditorum!

« Qui, » per sanctitatis jactatum amo- « Qui, » per sanctitatis jactatum amo- rem, ædificatis, » solemnibus saxis, rem, ædificatis, » solemnibus saxis, « sepulcra Prophetarum, » in quibus fuit « sepulcra Prophetarum, » in quibus fuit excellens divinæ voluntatis revelatio. excellens divinæ voluntatis revelatio. Psal. LxxxvII, 20: Tunc locutus es in vi- Psal. LxxxvII, 20: Tunc locutus es in vi- sione sanctis tuis. Osee, XII, 10: Ego vi- sione sanctis tuis. Osee, XII, 10: Ego vi- sionem multiplicavi, et in manu Prophe- sionem multiplicavi, et in manu Prophe- tarum assimilatus sum. tarum assimilatus sum.

« Et ornatis, » decoris picturis et colo- « Et ornatis, » decoris picturis et colo- ribus, « monumenta : » dicta quasi moni- ribus, « monumenta : » dicta quasi moni- menta, eo quod tituli ponebantur in ta- menta, eo quod tituli ponebantur in ta- libus bustis et tumulis, « justorum,» in libus bustis et tumulis, « justorum,» in quibus fuit excellens divina bonitas. quibus fuit excellens divina bonitas.

« Et dicitis. >> « Et dicitis. >>

Ecce jactantia sermonis. « Si fuisse- Ecce jactantia sermonis. « Si fuisse- mus in diebus patrum nostrorum, » mus in diebus patrum nostrorum, » homicidarum, « non essemus socii eo- homicidarum, « non essemus socii eo- rum, » per consensum, « in sanguine » rum, » per consensum, « in sanguine » effuso «Prophetarum. » Psal. LXXVIII, 3: effuso «Prophetarum. » Psal. LXXVIII, 3: Effuderunt sanguinem servorum tuorum, Effuderunt sanguinem servorum tuorum, tamquam aquam in circuitu Jerusalem. tamquam aquam in circuitu Jerusalem. Act. vII, 52 Quem Prophetarum non Act. vII, 52 Quem Prophetarum non sunt persecuti patres vestri ? Et occide- sunt persecuti patres vestri ? Et occide- runt eos qui prænuntiabant de adventu runt eos qui prænuntiabant de adventu Justi, cujus vos nunc proditores et homi- Justi, cujus vos nunc proditores et homi- cidæ fuistis. cidæ fuistis.

« Itaque testimonio estis vobismetip- « Itaque testimonio estis vobismetip- sis, quia filii estis eorum qui Prophe- sis, quia filii estis eorum qui Prophe- tas occiderunt. tas occiderunt.

Et vos implete mensuram patrum Et vos implete mensuram patrum vestrorum. vestrorum.

Serpentes, genimina viperarum, Serpentes, genimina viperarum, quomodo fugietis a judicio gehen. quomodo fugietis a judicio gehen. næ ? » næ ? »

Ecce confutatio per ostensionem vanæ Ecce confutatio per ostensionem vanæ et planæ falsitatis. Dicit autem duo: et planæ falsitatis. Dicit autem duo: primo enim confutat: et secundo, con- primo enim confutat: et secundo, con- futationem per id quod anima de sua oc- futationem per id quod anima de sua oc- cisione conceperat, prædicit. cisione conceperat, prædicit.

Dicit igitur: «Itaque, » ex quo illos Dicit igitur: «Itaque, » ex quo illos confitemini patres qui Prophetas occide- confitemini patres qui Prophetas occide-

runt, runt,

75 75

testimonio estis vobismɛtipsis, » testimonio estis vobismɛtipsis, » hoc est, contra vometipsos per hoc jam hoc est, contra vometipsos per hoc jam tractatis qualiter Dominum prophetarum tractatis qualiter Dominum prophetarum occidatis, et discipulos ejus : « quia es- occidatis, et discipulos ejus : « quia es- tis, » per imitationem, «filii eorum qui tis, » per imitationem, «filii eorum qui Prophetas occiderunt. » III Reg. xix, 10: Prophetas occiderunt. » III Reg. xix, 10: Altaria tua detruxerunt, Prophetas tuos Altaria tua detruxerunt, Prophetas tuos occiderunt gladio, derelictus sum ego occiderunt gladio, derelictus sum ego solus, et quærunt animam meam. solus, et quærunt animam meam.

« Et vos implete, » hoc est, implebi- « Et vos implete, » hoc est, implebi- tis, sicut, Joan. II, 19: Solvite templum tis, sicut, Joan. II, 19: Solvite templum hoc, id est, solvetis. Et est prædictio fu- hoc, id est, solvetis. Et est prædictio fu- turi homicidii, per quod probantur filii turi homicidii, per quod probantur filii homicidarum. homicidarum.

« Mensuram. » Hoc enim solum deest, « Mensuram. » Hoc enim solum deest, quod non est plena, quia Dominus Pro- quod non est plena, quia Dominus Pro- phetarum est occidendus: et tunc men- phetarum est occidendus: et tunc men- suræ plenæ respondebit destructionis et suræ plenæ respondebit destructionis et abjectionis poena. I ad Thessal. II, 16: abjectionis poena. I ad Thessal. II, 16: Ut impleant peccata sua semper. Genes. Ut impleant peccata sua semper. Genes. xv, 16 Necdum enim completæ sunt xv, 16 Necdum enim completæ sunt iniquitates Amorrhæorum. iniquitates Amorrhæorum.

« Patrum vestrorum. » Ezechiel. XVI, « Patrum vestrorum. » Ezechiel. XVI, 3 et 4 Pater tuus Amorrhæus, et mater 3 et 4 Pater tuus Amorrhæus, et mater tua Cethæa. Et quando nata es, in die tua Cethæa. Et quando nata es, in die ortus tui, non est præcisus umbilicus ortus tui, non est præcisus umbilicus tuus. Adhuc enim adhæres ventri homi- tuus. Adhuc enim adhæres ventri homi- cidarum. Isa. 1, 4: Væ genti peccatrici, cidarum. Isa. 1, 4: Væ genti peccatrici, populo gravi iniquitate, semini nequam, populo gravi iniquitate, semini nequam, filiis sceleratis ! filiis sceleratis !

<< Serpentes. » << Serpentes. »

Objurgatio est criminis. Serpentes au- Objurgatio est criminis. Serpentes au- tem sunt morsu linguæ, quo crucifigunt tem sunt morsu linguæ, quo crucifigunt Christum. Eccle. x, 11: Si mordeat ser- Christum. Eccle. x, 11: Si mordeat ser- pens in silentio, nihil minus habet qui pens in silentio, nihil minus habet qui occulte detrahit. Serpens enim morsu occulte detrahit. Serpens enim morsu pejor est quam vipera: et ideo serpentes pejor est quam vipera: et ideo serpentes sunt in morsu Christi. sunt in morsu Christi.

« Genimina viperarum: » venenati « Genimina viperarum: » venenati venenatorum filii in occisione Apostolo- venenatorum filii in occisione Apostolo- rum, quam jam meditamini, sicut patres rum, quam jam meditamini, sicut patres vestri prophetas occiderunt. Supra, 111, vestri prophetas occiderunt. Supra, 111, 7: Progenies viperarum, quis demonstra- 7: Progenies viperarum, quis demonstra- vit vobis fugere a ventura ira ? vit vobis fugere a ventura ira ?

« Quomodo fugietis, » falso nomine « Quomodo fugietis, » falso nomine jactatæ justitiæ, « a judicio gehen- jactatæ justitiæ, « a judicio gehen- næ ? » quod erit secundum cordis scru- næ ? » quod erit secundum cordis scru-

34 34

76 76

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tationem, et non secundum exteriorem tationem, et non secundum exteriorem jactantiam. Sophon. i, 12: Scrutabor jactantiam. Sophon. i, 12: Scrutabor Jerusalem in lucernis. Apocal. xx, 12: Jerusalem in lucernis. Apocal. xx, 12: Libri aperti sunt: et alius Liber apertus Libri aperti sunt: et alius Liber apertus est, qui est vitæ : et judicati sunt mortui est, qui est vitæ : et judicati sunt mortui ex his quæ scripta erant in libris. ex his quæ scripta erant in libris.

« Ideo ecce ego mitto ad vos prophe- « Ideo ecce ego mitto ad vos prophe- tas, et sapientes, et scribas. tas, et sapientes, et scribas.

Hic convincit jactantiam esse menda- Hic convincit jactantiam esse menda- cem. Et tangit duo, scilicet quod occiso- cem. Et tangit duo, scilicet quod occiso- res sunt Prophetarum, et ingrati maxi- res sunt Prophetarum, et ingrati maxi- mis beneficiis Domini et ideo extermi- mis beneficiis Domini et ideo extermi- nandi, ibi, y. 37: « Jerusalem Jerusa- nandi, ibi, y. 37: « Jerusalem Jerusa- lem. » lem. »

In prima harum partium sunt tres pa- In prima harum partium sunt tres pa- ragraphi in quorum primo continetur ragraphi in quorum primo continetur beneficium missionis Apostolorum: in beneficium missionis Apostolorum: in secundo, maleficium occisionis: in ter- secundo, maleficium occisionis: in ter- tio, justitia vindicationis. Et hæc patent tio, justitia vindicationis. Et hæc patent in littera. in littera.

Nota autem quod excellentia scientiæ Nota autem quod excellentia scientiæ non est nisi tribus modis, scilicet in ac- non est nisi tribus modis, scilicet in ac- cipiendo, et in scito, et in generalitate cipiendo, et in scito, et in generalitate sciendi. Excellentia autem in acceptione sciendi. Excellentia autem in acceptione scientiæ est in propheta: in scito autem scientiæ est in propheta: in scito autem excellentia est in sapiente: quia « sapiens. excellentia est in sapiente: quia « sapiens. « est qui scit ea quæ difficile est homini « est qui scit ea quæ difficile est homini « scire propter sciti altitudinem, » ut di- « scire propter sciti altitudinem, » ut di- cit Philosophus et hic est, qui scit divi- cit Philosophus et hic est, qui scit divi- na per experimentum divinorum. Excel- na per experimentum divinorum. Excel- lentiam autem in generalitate sciendi lentiam autem in generalitate sciendi est in Scriba, qui, sicut dixit Hierony- est in Scriba, qui, sicut dixit Hierony- mus, « est in tota lege doctissimus. » In mus, « est in tota lege doctissimus. » In primo horum, prædicatio fidei habet cer- primo horum, prædicatio fidei habet cer- titudinem ex secundo, saporem et ex titudinem ex secundo, saporem et ex tertio, probationem : et his tribus perfi- tertio, probationem : et his tribus perfi- citur prædicator fidei. citur prædicator fidei.

Dicit igitur: «Ideo. » Quia dicitis vos Dicit igitur: «Ideo. » Quia dicitis vos non esse socios patrum homicidarum, non esse socios patrum homicidarum, «ideo, »ut ostendam vos esse menda- «ideo, »ut ostendam vos esse menda- ces, « ecce, » in proximo, « ego mitto ad ces, « ecce, » in proximo, « ego mitto ad vos. » Luc. x, 3: Ite: ecce ego mitto vos vos. » Luc. x, 3: Ite: ecce ego mitto vos sicut agnos inter lupos. Matth. x, 16: sicut agnos inter lupos. Matth. x, 16:

1 Cf. Act. II, 16 et 17. 1 Cf. Act. II, 16 et 17.

Ecce ego mitto vos sicut oves in medio Ecce ego mitto vos sicut oves in medio luporum. luporum.

« Prophetas » Act. XIII, 1: Erant in « Prophetas » Act. XIII, 1: Erant in Ecclesia quæ erat Antiochiæ, Prophetæ, Ecclesia quæ erat Antiochiæ, Prophetæ, et Doctores. Joel, II, 28: Prophetabunt et Doctores. Joel, II, 28: Prophetabunt filii vestri, et filiæ vestræ 1. I ad Co- filii vestri, et filiæ vestræ 1. I ad Co- rinth. xiv, 29, 31 Prophetæ duo aut rinth. xiv, 29, 31 Prophetæ duo aut tres dicant, et cæteri dijudicent... Potestis tres dicant, et cæteri dijudicent... Potestis enim omnes per singulos prophetare, ut enim omnes per singulos prophetare, ut omnes discant, et omnes exhortentur. omnes discant, et omnes exhortentur.

« Sapientes, » qui de magnis et arduis « Sapientes, » qui de magnis et arduis dicant, sicut sunt coelestia. Proverb. viii, dicant, sicut sunt coelestia. Proverb. viii, 6, dicit sapientia: De rebus magnis locu- 6, dicit sapientia: De rebus magnis locu- tura sum. I ad Corinth. II, 6 et seq. : Sa- tura sum. I ad Corinth. II, 6 et seq. : Sa- pientiam loquimur inter perfectos,sapien- . pientiam loquimur inter perfectos,sapien- . tiam vero non hujus sæculi, neque princi- tiam vero non hujus sæculi, neque princi- pum hujus sæculi, qui destruuntur: sed pum hujus sæculi, qui destruuntur: sed loquimur Dei sapientiam in mysterio, loquimur Dei sapientiam in mysterio, quæ abscondita est..., quam nemo prin- quæ abscondita est..., quam nemo prin- cipum hujus sæculi cognovit. cipum hujus sæculi cognovit.

« Et Scribas,» in lege doctissimos, Spi- « Et Scribas,» in lege doctissimos, Spi- ritu sancto docente. Act. xxv1, 24, dixit ritu sancto docente. Act. xxv1, 24, dixit Festus: Insanis, Paule: multæ te litte- Festus: Insanis, Paule: multæ te litte- ræ ad insaniam convertunt. Daniel. XII, ræ ad insaniam convertunt. Daniel. XII, 3 Qui docti fuerint, fulgebunt quasi 3 Qui docti fuerint, fulgebunt quasi splendor firmamenti: et qui ad justitiam splendor firmamenti: et qui ad justitiam erudiunt multos, quasi stellæ in perpe- erudiunt multos, quasi stellæ in perpe- tuas æternitates. tuas æternitates.

<< Et ex illis occidetis et crucifigetis, << Et ex illis occidetis et crucifigetis, et ex eis flagellabitis in synagogis ve- et ex eis flagellabitis in synagogis ve- stris, et persequemini de civitate in ci- stris, et persequemini de civitate in ci- vitatem. » vitatem. »

Hic tangit istorum filiorum paternam Hic tangit istorum filiorum paternam imitationem. Et tangit duo genera pœna- imitationem. Et tangit duo genera pœna- rum, mortis scilicet et afflictionis. rum, mortis scilicet et afflictionis.

Mortis autem duo genera, quorum Mortis autem duo genera, quorum unum simplicem dicit mortis mulctam : unum simplicem dicit mortis mulctam : aliud autem supra muletam mortis cu- aliud autem supra muletam mortis cu- mulum addit confusionis. Similiter affli- mulum addit confusionis. Similiter affli- ctiones sunt captorum, et capiendorum: ctiones sunt captorum, et capiendorum: captorum quidem flagellatio, capiendo- captorum quidem flagellatio, capiendo- rum persecutio. Et hoc est : « Et ex illis rum persecutio. Et hoc est : « Et ex illis occidetis, » sicut duos Jacobos: unum occidetis, » sicut duos Jacobos: unum procuraverunt occidi per Herodem. Act. procuraverunt occidi per Herodem. Act.

86 86

IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-34, 35, 36. IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-34, 35, 36.

XII, 2 Occidit autem Jacobum, fratrem XII, 2 Occidit autem Jacobum, fratrem Joannis, gladio. Alterum præcepit occi- Joannis, gladio. Alterum præcepit occi- di Pontifex in templo pertica fullonis. di Pontifex in templo pertica fullonis.

« Et crucifigetis, » confusionem ad- « Et crucifigetis, » confusionem ad- dendo mortis horrori: ut Petrum, et ip- dendo mortis horrori: ut Petrum, et ip- sum Dominum, et Andream: et multos sum Dominum, et Andream: et multos alios. Ad Hebr. x, 2: Proposito sibi alios. Ad Hebr. x, 2: Proposito sibi gaudio sustinuit crucem, confusione con- gaudio sustinuit crucem, confusione con- tempta. tempta.

« Et ex eis flagellabitis, » quæ est « Et ex eis flagellabitis, » quæ est mulcta sine morte. II ad Corinth. xi, mulcta sine morte. II ad Corinth. xi, 24: 24: A Judæis quinquies, quadragenas, una A Judæis quinquies, quadragenas, una minus accepi. Act. v, 41: Ibant, scilicet minus accepi. Act. v, 41: Ibant, scilicet Apostoli flagellati, gaudentes a conspe- Apostoli flagellati, gaudentes a conspe- ctu concilii, quoniam digni habiti sunt ctu concilii, quoniam digni habiti sunt pro nomine Jesu contumeliam pati. pro nomine Jesu contumeliam pati.

« In synagogis vestris, » ubi major « In synagogis vestris, » ubi major est confusió. Apocalyps. 11, 9: Blasphe- est confusió. Apocalyps. 11, 9: Blasphe- maris ab his qui se dicunt Judæos esse, maris ab his qui se dicunt Judæos esse, et non sunt, sed sunt synagoga Sa- et non sunt, sed sunt synagoga Sa-

Lanæ. Lanæ.

: :

Et persequemini, » non captos, sed Et persequemini, » non captos, sed spoliatos, de civitate in civitatem. » spoliatos, de civitate in civitatem. » Supra, x, 23 Cum persequentur vos in Supra, x, 23 Cum persequentur vos in civitate ipsa,fugite in aliam. I ad Corinth. civitate ipsa,fugite in aliam. I ad Corinth. IV, 12 Persecutionem patimur, et su- IV, 12 Persecutionem patimur, et su- stinemus.. stinemus..

« Ut veniat super vos omnis sanguis « Ut veniat super vos omnis sanguis justus qui effusus est super terram, a justus qui effusus est super terram, a sanguine Abel justi usque ad sangui- sanguine Abel justi usque ad sangui- nem Zachariæ, filii Barachiæ, quem nem Zachariæ, filii Barachiæ, quem occidistis inter templum et altare. occidistis inter templum et altare.

Amen dico vobis, venient hæc om- Amen dico vobis, venient hæc om- nia super generationem istam. »> nia super generationem istam. »>

« Ut veniat super vos. » Ut notat « Ut veniat super vos. » Ut notat hic consecutionem, non causam : et tan- hic consecutionem, non causam : et tan- git hic ex dictis cumulum damnationis git hic ex dictis cumulum damnationis corum ex multo reatu sanguinis. Et di- corum ex multo reatu sanguinis. Et di- cit duo reatus cumulum ex operibus cit duo reatus cumulum ex operibus corum et quia futura hæc adhuc sunt, corum et quia futura hæc adhuc sunt, ideo asserit ea pro certo ventura et com- ideo asserit ea pro certo ventura et com- plenda. plenda.

Dicit ergo « Ut veniat, » per cumu- Dicit ergo « Ut veniat, » per cumu-

1 Cf. Isa. xx11, 1 Cf. Isa. xx11,

1. 1.

77 77

lum reatus. II Machab. VI, 15: Ut pec- lum reatus. II Machab. VI, 15: Ut pec- catis nostris in finem devolutis, ita de- catis nostris in finem devolutis, ita de- mum in nos vindicet. mum in nos vindicet.

« «

Super vos,» opprimendos sicut mas- Super vos,» opprimendos sicut mas- sa. Psal. xxxvII, 5: Sicut onus grave sa. Psal. xxxvII, 5: Sicut onus grave gravatæ sunt super me. Hoc est enim gravatæ sunt super me. Hoc est enim onus vallis visionis 1. onus vallis visionis 1.

« Omnis sanguis, » hoc est, reatus san- « Omnis sanguis, » hoc est, reatus san- guinis. II Machab. vIII, 3 et 4 : Et vo- guinis. II Machab. vIII, 3 et 4 : Et vo- cem sanguinis ad se clamantis audi- cem sanguinis ad se clamantis audi- ret... et indignaretur super his. ret... et indignaretur super his.

« Qui effusus est super terram. » Job, « Qui effusus est super terram. » Job, XVI, 19 Terra, ne operias sanguinem XVI, 19 Terra, ne operias sanguinem meum, neque inveniat in te locum la- meum, neque inveniat in te locum la- tendi clamor meus. tendi clamor meus.

« A sanguine Abel justi, » quem oc- « A sanguine Abel justi, » quem oc- cidit primus hujus generationis pater cidit primus hujus generationis pater Cain 2. « Usque ad sanguinem Zacha- Cain 2. « Usque ad sanguinem Zacha- riæ, filii Barachiæ. » Zacharias fuit riæ, filii Barachiæ. » Zacharias fuit filius Joiada sacerdotis, qui pro præro- filius Joiada sacerdotis, qui pro præro- gativa justitiæ suæ Barachias, hoc est, gativa justitiæ suæ Barachias, hoc est, benedictus Domini cognomento diceba- benedictus Domini cognomento diceba- tur. II Paralip. xxiv, 20 et 21: Spiritus tur. II Paralip. xxiv, 20 et 21: Spiritus Dei induit Zachariam, filium Joiada Dei induit Zachariam, filium Joiada sacerdotem: et stetit in conspectu populi, sacerdotem: et stetit in conspectu populi, et dixit eis Hæc dicit Dominus Deus: et dixit eis Hæc dicit Dominus Deus: Quare transgredimini præceptum Domi- Quare transgredimini præceptum Domi- ni, quod vobis non proderit, et dere- ni, quod vobis non proderit, et dere- liquistis Dominum ut derelinqueret vos ? liquistis Dominum ut derelinqueret vos ? Qui congregati adversus eum, miserunt Qui congregati adversus eum, miserunt lapides juxta regis imperium in atrio lapides juxta regis imperium in atrio domus Domini. domus Domini.

Et hoc est, quod sequitur : « Quem Et hoc est, quod sequitur : « Quem occidistis inter templum, » hoc est, tem- occidistis inter templum, » hoc est, tem- pli frontem exteriorem, « et altare » ho- pli frontem exteriorem, « et altare » ho- locaustorum. locaustorum.

Et quia aliquis posset dicere, quod Et quia aliquis posset dicere, quod isti non fecerunt hoc ideo subsequen- isti non fecerunt hoc ideo subsequen- ter asserit omnes istos, et illos de una ter asserit omnes istos, et illos de una esse generatione dicens : esse generatione dicens :

« Amen dico vobis, » « Amen dico vobis, »

Quia in veritate talis vindicta seque- Quia in veritate talis vindicta seque- tur, «venient hæc omnia. » Licet non in tur, «venient hæc omnia. » Licet non in tempore eorum facta sint, quia tamen tempore eorum facta sint, quia tamen per istos complentur malitiæ prætenden- per istos complentur malitiæ prætenden-

Cf. Genes. IV, 8. Cf. Genes. IV, 8.

37 37

73 73

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

tium. Isa. III, 11 Væ impio in ma- tium. Isa. III, 11 Væ impio in ma- lum! retributio enim manuum ejus fiet lum! retributio enim manuum ejus fiet ei. ei.

« Super generationem istam » pessi- « Super generationem istam » pessi- mam. Psal. LXXVII, 8: Generatio prava mam. Psal. LXXVII, 8: Generatio prava et exasperans. Generatio quæ non direxit et exasperans. Generatio quæ non direxit cor suum, et non est creditus cum Deo cor suum, et non est creditus cum Deo spiritus ejus. Sicut enim generatio est spiritus ejus. Sicut enim generatio est rectorum, quæ benedicetur, quæ non est rectorum, quæ benedicetur, quæ non est in uno tempore: ita etiam malorum. in uno tempore: ita etiam malorum.

« Jerusalem, Jerusalem, quæ occi- « Jerusalem, Jerusalem, quæ occi- dis prophetas, et lapidas eos qui ad te dis prophetas, et lapidas eos qui ad te missi sunt, quoties volui congregare missi sunt, quoties volui congregare filios tuos, quemadmodum gallina filios tuos, quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas, et no- congregat pullos suos sub alas, et no- luisti ! » luisti ! »

Hic ostendit etiam ad malos suæ di- Hic ostendit etiam ad malos suæ di- lectionis effectum et affectum, et illorum lectionis effectum et affectum, et illorum ingratitudinem et malitiam. Et dicit ingratitudinem et malitiam. Et dicit tria primum est pertinax judaicæ per- tria primum est pertinax judaicæ per- versitatis malitia contra beneficum revo- versitatis malitia contra beneficum revo- cantem secundum est ostensio suæ di- cantem secundum est ostensio suæ di- lectionis etiam nolenti: tertium est con- lectionis etiam nolenti: tertium est con- clusio capituli de justa vindicta, quæ clusio capituli de justa vindicta, quæ procedet in eos. Et hæc patent in procedet in eos. Et hæc patent in

littera. littera.

De primo dicit : « Jerusalem, Jeru- De primo dicit : « Jerusalem, Jeru- salem. » Geminatio notat compassionis salem. » Geminatio notat compassionis affectum. Vel, quia dixerat de patribus affectum. Vel, quia dixerat de patribus viperis, et filiis serpentibus in malitia viperis, et filiis serpentibus in malitia convenientibus, significans utrumque suc- convenientibus, significans utrumque suc- cessione, per metonymiam nomen civi- cessione, per metonymiam nomen civi- tatis ingeminat, continens ponens pro tatis ingeminat, continens ponens pro contento. Luc. xix, 41 et 42: Videns contento. Luc. xix, 41 et 42: Videns Dominus civitatem Jerusalem, flevit su- Dominus civitatem Jerusalem, flevit su- per illam, dicens: Quia si cognovisses per illam, dicens: Quia si cognovisses

et tu. et tu.

« Quæ occidis prophetas. » III Reg. « Quæ occidis prophetas. » III Reg. XIX, 1, Jezabel occidit prophetas Domi- XIX, 1, Jezabel occidit prophetas Domi- ni « et lapidas eos qui » ex magna ni « et lapidas eos qui » ex magna charitate, « ad te missi sunt. » Supra, charitate, « ad te missi sunt. » Supra, XXII, 6 Tenuerunt servos ejus, et con- XXII, 6 Tenuerunt servos ejus, et con-

1 Cf. Act. iv, 32: Multitudinis credentium erat 1 Cf. Act. iv, 32: Multitudinis credentium erat

tumeliis affectos occiderunt. Act. VII, tumeliis affectos occiderunt. Act. VII, 59: Lapidabant Stephanum, ejectum 59: Lapidabant Stephanum, ejectum scilicet extra civitatem. Ad Hebr. xi, scilicet extra civitatem. Ad Hebr. xi, 36 et 37 Alii ludibria et verbera 36 et 37 Alii ludibria et verbera experti, insuper et vincula et carceres : experti, insuper et vincula et carceres : lapidati sunt, secti sunt, tentati sunt, lapidati sunt, secti sunt, tentati sunt, in occisione gladii mortui sunt. in occisione gladii mortui sunt.

« Quoties volui, » hoc est, quoties- « Quoties volui, » hoc est, quoties- cumque volui. Et est ostensio dilectionis cumque volui. Et est ostensio dilectionis etiam nolentibus et reluctantibus. etiam nolentibus et reluctantibus.

« «

Congregare, »in unum cor, et unam Congregare, »in unum cor, et unam animam, sicut erat multitudinis creden- animam, sicut erat multitudinis creden- tium. Psal. CXLVI, 2: Dispersiones Israe- tium. Psal. CXLVI, 2: Dispersiones Israe- lis congregabit. Ezechiel. x1, 17: Con- lis congregabit. Ezechiel. x1, 17: Con- gregabo vos de populis, et adunabo de gregabo vos de populis, et adunabo de terris in quibus dispersi estis. terris in quibus dispersi estis.

« Filios tuos, » quos ex semine meo, « Filios tuos, » quos ex semine meo, hoc est, ex verbo legis genuisti. hoc est, ex verbo legis genuisti. « Quemadmodum gallina congre- « Quemadmodum gallina congre- gat. » gat. » Gallina quæ etiam non suos Gallina quæ etiam non suos fovet et congregat et infirmatur ad pul- fovet et congregat et infirmatur ad pul- los, ita ut vox acuatur, et sibi cibum los, ita ut vox acuatur, et sibi cibum subtrahens pullis ministrat, et periculis subtrahens pullis ministrat, et periculis se pro pullis exponit, et eos ad vitalem se pro pullis exponit, et eos ad vitalem suum calorem sub pennis congregat. De suum calorem sub pennis congregat. De primo horum, Supra, x1, 28: Venite ad primo horum, Supra, x1, 28: Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis. me, omnes qui laboratis et onerati estis. De secundo, II ad Corinth. xi, 29 : Quis De secundo, II ad Corinth. xi, 29 : Quis infirmatur, et ego non infirmor? De ter- infirmatur, et ego non infirmor? De ter- tio, Joan. vi, 56 Caro mea vere est tio, Joan. vi, 56 Caro mea vere est cibus, et sanguis meus vere est potus. cibus, et sanguis meus vere est potus. De quarto, Joan. xvII, 8 et 9: Si me De quarto, Joan. xvII, 8 et 9: Si me quæritis, sinite hos abire. Ut impleatur quæritis, sinite hos abire. Ut impleatur sermo quem dixit: Quia quos dedisti sermo quem dixit: Quia quos dedisti mihi, non perdidi ex eis quemquam. mihi, non perdidi ex eis quemquam. De quinto, Psal. cv, 47: Congrega nos de De quinto, Psal. cv, 47: Congrega nos de nationibus, ut confiteamur nomini san- nationibus, ut confiteamur nomini san- cto suo, et gloriemur in laude tua. cto suo, et gloriemur in laude tua.

« «

Congregat pullos sub alas. » Psal. Congregat pullos sub alas. » Psal. LVI, 2 In umbra alarum tuarum spe- LVI, 2 In umbra alarum tuarum spe- rabo, donec transeat iniquitas. Deuter. rabo, donec transeat iniquitas. Deuter. XXXII, 11 Expandit alas suas, et as- XXXII, 11 Expandit alas suas, et as- sumpsit eum, atque portavit in humeris sumpsit eum, atque portavit in humeris

suis. suis.

« Et noluisti, » hoc est, etiam quos « Et noluisti, » hoc est, etiam quos congregavi, te nolente, et reluctante con- congregavi, te nolente, et reluctante con- gregavi. Joan. v, 40: Non vultis venire gregavi. Joan. v, 40: Non vultis venire

cor unum et anima una. cor unum et anima una.

ON ON

39 39

IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-38, 39. IN EVANG. MATTHÆI, XXIII-38, 39.

ad me ut vitam habeatis et ideo justa ad me ut vitam habeatis et ideo justa vos consequitur condemnatio. vos consequitur condemnatio.

Et hoc est: Et hoc est:

« Ecce relinquetur vobis domus ve- « Ecce relinquetur vobis domus ve- stra deserta. stra deserta.

Dico enim vobis, non me videbitis Dico enim vobis, non me videbitis amodo, donec dicatis: Benedictus qui amodo, donec dicatis: Benedictus qui venit in nomine Domini. >> venit in nomine Domini. >>

« Ecce relinquetur vobis, » non mihi « Ecce relinquetur vobis, » non mihi de cætero, « domus, » scilicet templum, de cætero, « domus, » scilicet templum, « vestra, » non mea, « deserta. » Jerem. « vestra, » non mea, « deserta. » Jerem. XII, 7 et 8 Reliqui domum meam, XII, 7 et 8 Reliqui domum meam, dimisi hæreditatem meam.... Facta est dimisi hæreditatem meam.... Facta est mihi hæreditas mea quasi leo in silva: mihi hæreditas mea quasi leo in silva: dedit contra me vocem. Isa. I, 7 : Terra dedit contra me vocem. Isa. I, 7 : Terra vestra deserta, civitates vestræ succensæ vestra deserta, civitates vestræ succensæ igni regionem vestram coram vobis igni regionem vestram coram vobis alieni devorant, et desolabitur sicut in alieni devorant, et desolabitur sicut in vastitate hostili. Jerem. LI, 9: Dere- vastitate hostili. Jerem. LI, 9: Dere- linquamus eam, et eamus unusquisque linquamus eam, et eamus unusquisque in terram suam. In ecclesiastica historia in terram suam. In ecclesiastica historia legitur, quod auditæ sunt voces in tem- legitur, quod auditæ sunt voces in tem- plo dicentes Transeamus ab his se- plo dicentes Transeamus ab his se- dibus. dibus.

Probatio autem quod deserta erit, Probatio autem quod deserta erit, est quia est quia

79 79

« Dico vobis, non me videbitis « Dico vobis, non me videbitis amodo, » amodo, »

A tempore passionis, « donec dica- A tempore passionis, « donec dica- tis,» in secundo adventu : «< Benedi- tis,» in secundo adventu : «< Benedi- ctus » est, in quo non est nisi benedi- ctus » est, in quo non est nisi benedi- ctio, qui venit in nomine Domini, » ctio, qui venit in nomine Domini, » in quo nihil nisi nomen et notitia Dei in quo nihil nisi nomen et notitia Dei apparuit, quem Pater misit ad nomen apparuit, quem Pater misit ad nomen suum clarificandum: et tunc tarde di- suum clarificandum: et tunc tarde di- cetis. Luc. XXI, 27 Videbunt Filium cetis. Luc. XXI, 27 Videbunt Filium hominis venientem in nube. Zachar. XII, hominis venientem in nube. Zachar. XII, 10 Adspicient ad me quem confixerunt. 10 Adspicient ad me quem confixerunt. Apocal. 1, 7: Ecce venit cum nubibus, Apocal. 1, 7: Ecce venit cum nubibus, et videbit eum omnis oculus, et qui eum et videbit eum omnis oculus, et qui eum pupugerunt. Isa. xxx, 27: Ecce nomen pupugerunt. Isa. xxx, 27: Ecce nomen Domini venit de longinquo: ardens fu- Domini venit de longinquo: ardens fu- ror ejus et gravis ad portandum. Hæc ror ejus et gravis ad portandum. Hæc est expositio Chrysostomi. Hieronymus est expositio Chrysostomi. Hieronymus autem exponit de ultima conversione autem exponit de ultima conversione Judæorum, quando videntes se ab Anti- Judæorum, quando videntes se ab Anti- christo esse deceptos, convertentur et christo esse deceptos, convertentur et confitebuntur Filium Dei esse Jesum, et confitebuntur Filium Dei esse Jesum, et benedictum qui venit in nomine Domi- benedictum qui venit in nomine Domi- ni, prodens multis signorum experimen- ni, prodens multis signorum experimen- tis notitiam Patris. Psal. LV, 15 : tis notitiam Patris. Psal. LV, 15 : Famen patientur ut canes et circuibunt Famen patientur ut canes et circuibunt civitatem. Isa. x, 22: Si fuerit populus civitatem. Isa. x, 22: Si fuerit populus tuus Israel quasi arena maris, reliquiæ tuus Israel quasi arena maris, reliquiæ convertentur ex eo. convertentur ex eo.

Sic igitur terminatæ sunt intermina- Sic igitur terminatæ sunt intermina- tiones maledictionum, etc. tiones maledictionum, etc.

60 60

80 80

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

CAPUT XXIV. CAPUT XXIV.

: :

Prædicit templi eversionem, monetque ut caveant a venturis seductoribus, futu- Prædicit templi eversionem, monetque ut caveant a venturis seductoribus, futu- ra prænuntians bella ac persecutiones: surgent pseudochristi et pseudopro- ra prænuntians bella ac persecutiones: surgent pseudochristi et pseudopro- phetæ de adventu Filii hominis præcedentibus signis in sole, luna et stellis: phetæ de adventu Filii hominis præcedentibus signis in sole, luna et stellis: omnibus ignotum dicit Christus diem judicii et de fideli ac malo servo: pro- omnibus ignotum dicit Christus diem judicii et de fideli ac malo servo: pro- pter quæ docet semper esse vigilandum. pter quæ docet semper esse vigilandum.

1. Et egressus Jesus de templo, ibat. 1. Et egressus Jesus de templo, ibat. Et accesserunt discipuli ejus 1, Et accesserunt discipuli ejus 1, ut ostenderent ei ædificationes ut ostenderent ei ædificationes templi. templi.

2. Ipse autem respondens dixit illis : 2. Ipse autem respondens dixit illis : Videtis hæc omnia? Amen dico Videtis hæc omnia? Amen dico vobis, non relinquetur hic lapis vobis, non relinquetur hic lapis super lapidem, qui non de- super lapidem, qui non de-

struatur 2. struatur 2.

3. Sedente autem eo super montem 3. Sedente autem eo super montem Oliveti, accesserunt ad eum dis- Oliveti, accesserunt ad eum dis- cipuli secreto, dicentes : Dic cipuli secreto, dicentes : Dic nobis quando hæc erunt? et nobis quando hæc erunt? et quod signum adventus tui et quod signum adventus tui et consummationis sæculi? consummationis sæculi?

4. Et respondens Jesus, dixit eis: 4. Et respondens Jesus, dixit eis: Videte ne quis vos seducat ³. Videte ne quis vos seducat ³. 5. Multi enim venient in nomine 5. Multi enim venient in nomine meo, dicentes: Ego sum Chri- meo, dicentes: Ego sum Chri- stus et multos seducent. stus et multos seducent. 6. Audituri enim estis proelia, et opi- 6. Audituri enim estis proelia, et opi- niones prœliorum. Videte ne niones prœliorum. Videte ne turbemini oportet enim hæc turbemini oportet enim hæc fieri, sed nondum est finis. fieri, sed nondum est finis. 7. Consurget enim gens in gentem, 7. Consurget enim gens in gentem, et regnum in regnum et erunt et regnum in regnum et erunt pestilentiæ, et fames, et terræ- pestilentiæ, et fames, et terræ- motus per loca. motus per loca.

8. Hæc autem omnia initia sunt do- 8. Hæc autem omnia initia sunt do- lorum. lorum.

1 Marc. XIII, 1; Luc. xx1, 5. 1 Marc. XIII, 1; Luc. xx1, 5.

2 Luc. XIX, 44. 2 Luc. XIX, 44.

3 Ad Ephes. v, 6; ad Coloss. II, 18. 3 Ad Ephes. v, 6; ad Coloss. II, 18.

4 Supra, x, 17; Luc. xx1, 12; Joan. xv, 20 et 4 Supra, x, 17; Luc. xx1, 12; Joan. xv, 20 et

9. Tunc tradent vos in tribulatio- 9. Tunc tradent vos in tribulatio- nem, et occident vos 4 : et eritis nem, et occident vos 4 : et eritis odio omnibus gentibus propter odio omnibus gentibus propter

nomen meum. nomen meum.

10. Et tunc scandalizabuntur multi, 10. Et tunc scandalizabuntur multi, et invicem tradent, et odio ha- et invicem tradent, et odio ha- bebunt invicem. bebunt invicem.

11. Et multi pseudoprophetæ surgent, 11. Et multi pseudoprophetæ surgent, et seducent multos. et seducent multos. 12. Et quoniam abundavit iniquitas, 12. Et quoniam abundavit iniquitas, refrigescet charitas multorum. refrigescet charitas multorum. 13. Qui autem perseveraverit usque in 13. Qui autem perseveraverit usque in finem, hic salvus erit. finem, hic salvus erit.

14. Et prædicabitur hoc evangelium 14. Et prædicabitur hoc evangelium regni in universo orbe, in testi- regni in universo orbe, in testi- monium omnibus gentibus: et monium omnibus gentibus: et tunc veniet consummatio. tunc veniet consummatio. 15. Cum ergo videritis abominatio- 15. Cum ergo videritis abominatio- nem desolationis 5, quæ dicta nem desolationis 5, quæ dicta est a aniele propheta 6, stan- est a aniele propheta 6, stan- tem in loco sancto, qui legit tem in loco sancto, qui legit intelligat. intelligat.

16. Tunc qui in Judæa sunt, fugiant 16. Tunc qui in Judæa sunt, fugiant ad montes : ad montes :

17. Et qui in tecto, non descendat 17. Et qui in tecto, non descendat tollere aliquid de domo sua : tollere aliquid de domo sua : 18. Et qui in agro, non revertatur 18. Et qui in agro, non revertatur tollere tunicam suam. tollere tunicam suam.

19. Væ autem prægnantibus et 19. Væ autem prægnantibus et trientibus in illis diebus! trientibus in illis diebus!

XVI, 2. XVI, 2.

5 Marc. XII, 14; Luc. xx11,20. 5 Marc. XII, 14; Luc. xx11,20.

6 Daniel. 1x, 27. 6 Daniel. 1x, 27.

nu- nu-

CAP. XXIV MATTHÆI. CAP. XXIV MATTHÆI.

20. Orate autem ut non fiat fuga ve- 20. Orate autem ut non fiat fuga ve-

stra in hieme, vel sabbato 1. stra in hieme, vel sabbato 1. 21. Erit enim tunc tribulatio magna, 21. Erit enim tunc tribulatio magna, qualis non fuit ab initio mundi qualis non fuit ab initio mundi usque modo, neque fiet. usque modo, neque fiet. 22. Et nisi breviati fuissent dies illi, 22. Et nisi breviati fuissent dies illi, non fieret salva omnis caro : non fieret salva omnis caro : sed propter electos breviabun- sed propter electos breviabun- tur dies illi. tur dies illi.

23. Tunc si quis vobis dixerit³ : Ecce 23. Tunc si quis vobis dixerit³ : Ecce hic est Christus, aut illic, noli- hic est Christus, aut illic, noli- te credere. te credere.

24. Surgent enim pseudochristi et 24. Surgent enim pseudochristi et pseudoprophetæ, et dabunt si- pseudoprophetæ, et dabunt si- gna magna et prodigia: ita ut gna magna et prodigia: ita ut in errorem inducantur, si fieri in errorem inducantur, si fieri potest, etiam electi. potest, etiam electi.

25. Ecce prædixi vobis. 25. Ecce prædixi vobis. 26. Si ergo dixerint vobis: Ecce in 26. Si ergo dixerint vobis: Ecce in deserto est, nolite exire: ecce deserto est, nolite exire: ecce in penetralibus, nolite crede- in penetralibus, nolite crede-

re. re.

27. Sicut enim fulgur exit ab Oriente 27. Sicut enim fulgur exit ab Oriente

et paret usque in Occidentem, et paret usque in Occidentem,

81 81

tis, a summis cœlorum usque tis, a summis cœlorum usque ad terminos eorum. ad terminos eorum. 32. Ab arbore autem fici discite para- 32. Ab arbore autem fici discite para- bolam : cum jam ramus ejus bolam : cum jam ramus ejus tener fuerit et folia nata, scitis tener fuerit et folia nata, scitis quia prope est æstas : quia prope est æstas : 33. Ita et vos, cum videritis hæc om- 33. Ita et vos, cum videritis hæc om- nia, scitote quia prope est in nia, scitote quia prope est in januis. januis.

34. Amen dico vobis, quia non præ- 34. Amen dico vobis, quia non præ- teribit generatio hæc, donec teribit generatio hæc, donec omnia hæc fiant. omnia hæc fiant.

35. Coelum et terra transibunt, verba 35. Coelum et terra transibunt, verba autem mea non præteribunt 7. autem mea non præteribunt 7. 36. De die autem illa et hora nemo 36. De die autem illa et hora nemo scit, neque angeli coelorum, ni- scit, neque angeli coelorum, ni- si solus Pater. si solus Pater. 37. Sicut autem in diebus Noe 8, ita 37. Sicut autem in diebus Noe 8, ita erit et adventus Filii hominis. erit et adventus Filii hominis. 38. Sicut enim erant in diebus ante 38. Sicut enim erant in diebus ante diluvium, comedentes et biben- diluvium, comedentes et biben- tes, nubentes et nuptui träden- tes, nubentes et nuptui träden- tes, usque ad eum diem quo tes, usque ad eum diem quo intravit Noe in arcam. intravit Noe in arcam.

ita erit et adventus Filii homi- 39. Et non cognoverunt donec venit ita erit et adventus Filii homi- 39. Et non cognoverunt donec venit nis. nis.

28. Ubicumque fuerit corpus, illic 28. Ubicumque fuerit corpus, illic

congregabuntur et aquilæ³. congregabuntur et aquilæ³. 29. Statim autem post tribulationem 29. Statim autem post tribulationem

dierum illorum, sol obscurabi- dierum illorum, sol obscurabi- tur, et luna non dabit lumen tur, et luna non dabit lumen suum, et stellæ cadent de coelo, suum, et stellæ cadent de coelo, et virtutes coelorum commove- et virtutes coelorum commove- buntur: buntur:

30. Et tunc parebit signum Filii ho- 30. Et tunc parebit signum Filii ho-

diluvium, et tulit omnes: ita diluvium, et tulit omnes: ita

erit et adventus Filii homi- erit et adventus Filii homi- nis. nis.

40. Tunc duo erunt in agro : unus as- 40. Tunc duo erunt in agro : unus as- sumetur et unus relinquetur. sumetur et unus relinquetur.

41. Duæ molentes in mola: una assu- 41. Duæ molentes in mola: una assu- metur et una relinquetur. metur et una relinquetur.

42. Vigilate ergo, quia nescitis qua 42. Vigilate ergo, quia nescitis qua hora Dominus vester venturus. hora Dominus vester venturus. sit. sit.

minis in cœlo: et tunc plangent 43. Illud autem scitote, quoniam si minis in cœlo: et tunc plangent 43. Illud autem scitote, quoniam si

omnes tribus terræ, et videbunt omnes tribus terræ, et videbunt

Filium hominis venientem in Filium hominis venientem in

nubibus coeli cum virtute multa nubibus coeli cum virtute multa et majestate 5. et majestate 5.

31. Et mittet angelos suos cum tuba 31. Et mittet angelos suos cum tuba

6 6

et voce magna : et congrega- et voce magna : et congrega- bunt electos ejus a quatuor ven- bunt electos ejus a quatuor ven-

44. 44.

sciret paterfamilias qua hora sciret paterfamilias qua hora fur venturus esset 9, vigilaret fur venturus esset 9, vigilaret utique, et non sineret perfodi utique, et non sineret perfodi domum suam. domum suam.

Ideo et vos estote parati, quia qua Ideo et vos estote parati, quia qua nescitis hora Filius hominis nescitis hora Filius hominis venturus est. venturus est.

1 Act. 1, 12. 1 Act. 1, 12.

• Marc. x, 21; Luc. XVII, 23. • Marc. x, 21; Luc. XVII, 23.

3 Luc. XVII, 37. 3 Luc. XVII, 37.

4 lsa. XIII, 10; Ezechiel. XXXII, 7; Joel, II, 10 4 lsa. XIII, 10; Ezechiel. XXXII, 7; Joel, II, 10

et i, 15 Marc. XIII, 24; Luc. xxi, 25. et i, 15 Marc. XIII, 24; Luc. xxi, 25.

✗XI ✗XI

Apocal. 1, 7. Apocal. 1, 7.

6 I ad Corinth. xv, 52; I ad Thessal. IV, 15. 6 I ad Corinth. xv, 52; I ad Thessal. IV, 15.

7 Marc. XIII, 31. 7 Marc. XIII, 31.

8 Genes. VII, 7; Luc. XVII, 26. 8 Genes. VII, 7; Luc. XVII, 26.

9 Marc. XIII, 9 Marc. XIII,

33; 33;

Luc. XII, 39. Luc. XII, 39.

6 6

82 82

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

45. Quis, putas, est fidelis servus et 45. Quis, putas, est fidelis servus et

prudens, quem constituit domi- prudens, quem constituit domi- nus suus super familiam suam, nus suus super familiam suam, ut det illis cibum in tempore ? ut det illis cibum in tempore ? 46. Beatus ille servus quem, cum ve- 46. Beatus ille servus quem, cum ve- nerit dominus ejus, invenerit nerit dominus ejus, invenerit ´sic facientem 1. ´sic facientem 1.

47. Amen dico vobis, quoniam super 47. Amen dico vobis, quoniam super omnia bona sua constituet omnia bona sua constituet

eum. eum.

48. Si autem dixerit malus servus ille 48. Si autem dixerit malus servus ille

in corde suo: Moram facit do- in corde suo: Moram facit do- minus meus venire : minus meus venire :

49. Et cœperit percutere conservos 49. Et cœperit percutere conservos suos, manducet autem et bibat suos, manducet autem et bibat cum ebriosis : cum ebriosis :

50. Veniet dominus servi illius in die 50. Veniet dominus servi illius in die qua non sperat, et hora qua qua non sperat, et hora qua ignorat, ignorat,

51. Et dividet eum, partemque ejus 51. Et dividet eum, partemque ejus ponet cum hypocritis: illic erit ponet cum hypocritis: illic erit fletus et stridor dentium 2. fletus et stridor dentium 2.

2 2

IN CAPUT XXIV MATTHÆI. IN CAPUT XXIV MATTHÆI.

ENARRATIO. ENARRATIO.

« Et egressus Jesus de templo ibat : « Et egressus Jesus de templo ibat : et accesserunt discipuli ejus, ut os- et accesserunt discipuli ejus, ut os- tenderent ei ædificationes templi. tenderent ei ædificationes templi.

Ipse autem respondens dixit illis : Ipse autem respondens dixit illis : Videtis hæc omnia Amen dico vobis, Videtis hæc omnia Amen dico vobis, non relinquetur hic lapis super lapi- non relinquetur hic lapis super lapi- dem, qui non destruatur. » dem, qui non destruatur. »

Descripta sufficienter causa destructio- Descripta sufficienter causa destructio- nis Judæorum et abjectionis, hic tangit nis Judæorum et abjectionis, hic tangit prædicationem modi destructionis eorum: prædicationem modi destructionis eorum: et in modo destructionis et excidii Judææ et in modo destructionis et excidii Judææ includit signa, et modum consummationis includit signa, et modum consummationis sæculi, et adventus sui propter quam- sæculi, et adventus sui propter quam- dam Discipulorum suorum quæstionem. dam Discipulorum suorum quæstionem.

Dividitur ergo capitulum totum in duas Dividitur ergo capitulum totum in duas partes in quarum prima more historio- partes in quarum prima more historio- graphi tangit opportunitatem congruam, graphi tangit opportunitatem congruam, qua venit ad ista prædicenda : in secun- qua venit ad ista prædicenda : in secun- da autem ipsam texit seriem prædictionis, da autem ipsam texit seriem prædictionis, ibi, . 5 « Et respondens Jesus, etc. » ibi, . 5 « Et respondens Jesus, etc. »

In prima harum sunt quatuor paragra- In prima harum sunt quatuor paragra- phi in quorum primo continetur si- phi in quorum primo continetur si- gnum indignationis suæ ad templum, gnum indignationis suæ ad templum, quo jam quasi minabatur excidium fu- quo jam quasi minabatur excidium fu-

1 Apocal. xvi, 15. 1 Apocal. xvi, 15.

3 Supra, xu, 42; Infra, xxv, 3 Supra, xu, 42; Infra, xxv,

30. 30.

turum in secundo, ex hoc inducti disci- turum in secundo, ex hoc inducti disci- puli describuntur ostendere ædificatio- puli describuntur ostendere ædificatio- nes firmas templi, quæ ruinam non nes firmas templi, quæ ruinam non paterentur subito et de facili in tertio, paterentur subito et de facili in tertio, universalis prædictio ruinæ ostenditur universalis prædictio ruinæ ostenditur discipulis a Domino: et in quarto, ex discipulis a Domino: et in quarto, ex hoc dicto occasionata quæstio triformis a hoc dicto occasionata quæstio triformis a discipulis Domino proponitur, propter discipulis Domino proponitur, propter quam terminandam, tota sequens in- quam terminandam, tota sequens in- ducitur narratio. Et hæc patent in lit- ducitur narratio. Et hæc patent in lit-