10 10

11 11

12 12

13 13

14 14

15 15

702 702

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

XVI, 28 Exivi a Patre, et veni in mun- XVI, 28 Exivi a Patre, et veni in mun- dum. « Et invenit alios, » sine profectu. dum. « Et invenit alios, » sine profectu. Proverb. XII, 3: Radix justorum non Proverb. XII, 3: Radix justorum non commovebitur. II Reg. III, 1 : David pro- commovebitur. II Reg. III, 1 : David pro- ficiscens, et semper seipso robustior. ficiscens, et semper seipso robustior. « Tota die. » Eccle. XI, 8: Si annis « Tota die. » Eccle. XI, 8: Si annis multis vixerit homo, et in his omnibus multis vixerit homo, et in his omnibus lætatus fuerit, meminisse debet tenebro- lætatus fuerit, meminisse debet tenebro- si temporis, et dierum multorum: qui si temporis, et dierum multorum: qui cum venerint, vanitatis arguentur præ- cum venerint, vanitatis arguentur præ- terita. «Otiosi. » Proverb. XII, 11: Qui terita. «Otiosi. » Proverb. XII, 11: Qui sectatur otium, stultissimus est. sectatur otium, stultissimus est.

« Dicunt ei Quia nemo nos condu- « Dicunt ei Quia nemo nos condu- xit. » Excusatio est de non audita voca- xit. » Excusatio est de non audita voca- tione. « Ite et vos. » Luc. x, 3: Ite, ecce tione. « Ite et vos. » Luc. x, 3: Ite, ecce ego mitto vos sicut agnos inter lupos. ego mitto vos sicut agnos inter lupos.

« Cum sero autem factum esset, di- « Cum sero autem factum esset, di- cit dominus vineæ procuratori suo : cit dominus vineæ procuratori suo : Voca operarios, et redde illis merce- Voca operarios, et redde illis merce- dem, incipiens a novissimis usque ad dem, incipiens a novissimis usque ad primos. primos.

Cum venissent ergo qui circa un- Cum venissent ergo qui circa un- decimam horam venerant, acceperunt decimam horam venerant, acceperunt singulos denarios. singulos denarios.

Venientes autem et primi, arbitrati Venientes autem et primi, arbitrati sunt quod plus essent accepturi: ac- sunt quod plus essent accepturi: ac- ceperunt autem et ipsi singulos dena- ceperunt autem et ipsi singulos dena- rios. rios.

Et accipientes murmurabant ad- Et accipientes murmurabant ad- versus patremfamilias. versus patremfamilias.

Dicentes Hi novissimi una hora fe- Dicentes Hi novissimi una hora fe- cerunt, et pares illos nobis fecisti, qui cerunt, et pares illos nobis fecisti, qui portavimus pondus diei et æstus? portavimus pondus diei et æstus?

At ille respondens uni eorum, dixit : At ille respondens uni eorum, dixit : Amice, non facio tibi injuriam : nonne Amice, non facio tibi injuriam : nonne ex denario convenisti mecum? ex denario convenisti mecum?

Tolle quod tuum est, et vade: volo Tolle quod tuum est, et vade: volo autem et huic novissimo dare sicut et autem et huic novissimo dare sicut et tibi. tibi.

re? an oculus tuus nequam est, quia re? an oculus tuus nequam est, quia ego bonus sum ? ego bonus sum ?

Sic erunt novissimi primi, et primi Sic erunt novissimi primi, et primi novissimi multi enim sunt vocati, novissimi multi enim sunt vocati, pauci vero electi. » pauci vero electi. »

: :

Hic agitur de retributione. Procurator Hic agitur de retributione. Procurator autem est Filius Dominus Jesus Christus: autem est Filius Dominus Jesus Christus: et cætera patent per prædicta 1. et cætera patent per prædicta 1.

« Cum sero factum esset, etc. » Pro- « Cum sero factum esset, etc. » Pro- verb. xx, 21 Hæreditas ad quam festi- verb. xx, 21 Hæreditas ad quam festi- natur in principio, in novissimo benedi- natur in principio, in novissimo benedi- ctione carebit. Isa. xiv, 12: Quomodo ctione carebit. Isa. xiv, 12: Quomodo cecidisti de cœlo, Lucifer, qui mane orie- cecidisti de cœlo, Lucifer, qui mane orie- baris? Psal. LXVII, 5: Iter facite ei qui baris? Psal. LXVII, 5: Iter facite ei qui ascendit super occasum. ascendit super occasum.

« Procuratori suo. » I Petr. v, 7: « Procuratori suo. » I Petr. v, 7: Omnem sollicitudinem projicientes in Omnem sollicitudinem projicientes in eum, quia ipsi cura est de vobis. I ad eum, quia ipsi cura est de vobis. I ad Corinth. IV, 1: Sic nos existimet homo Corinth. IV, 1: Sic nos existimet homo ut ministros Christi. ut ministros Christi.

« Voca operarios. » Statue judicium. « Voca operarios. » Statue judicium. Ad Roman. XIV, 10 Omnes stabimus Ad Roman. XIV, 10 Omnes stabimus ante tribunal Christi. Joan. v, 23: Ve- ante tribunal Christi. Joan. v, 23: Ve- nit hora, et nunc est, quando mortui au- nit hora, et nunc est, quando mortui au- dient vocem Filii Dei. dient vocem Filii Dei.

« Et redde illis mercedem. » I ad Co- « Et redde illis mercedem. » I ad Co- rinth. II, 8 Unusquisque propriam rinth. II, 8 Unusquisque propriam mercedem accipiet secundum suum la- mercedem accipiet secundum suum la- borem. II ad Timoth. iv, 8: Reposita est borem. II ad Timoth. iv, 8: Reposita est mihi corona justitiæ, quam reddet mihi mihi corona justitiæ, quam reddet mihi Dominus, etc. Dominus, etc.

« «

Incipiens a novissimis. » Ad Roman. Incipiens a novissimis. » Ad Roman. XV, 9 Gentes super misericordia hono- XV, 9 Gentes super misericordia hono- rare Deum. Sapient. vi, 7: Exiguo con- rare Deum. Sapient. vi, 7: Exiguo con- ceditur misericordia. ceditur misericordia.

« Singulos denarios. » Tamen, I ad « Singulos denarios. » Tamen, I ad Corinth. xv, Corinth. xv, 41 Stella a stella differt in 41 Stella a stella differt in claritate. claritate.

« Murmurabant. » Sapient. 1, 11: « Murmurabant. » Sapient. 1, 11: Custodite vos a murmuratione quæ ni- Custodite vos a murmuratione quæ ni- hil prodest, et a detractione parcite lin- hil prodest, et a detractione parcite lin- дих. дих.

«Non facio tibi injuriam, » quia te- «Non facio tibi injuriam, » quia te- neo pactum. Job, VIII, 3: Numquid Deus neo pactum. Job, VIII, 3: Numquid Deus Aut non licet mihi quod volo face- supplantat judicium? aut Omnipotens Aut non licet mihi quod volo face- supplantat judicium? aut Omnipotens

1 Cf. enarrationem in ŷ. 1 hujus capitis. 1 Cf. enarrationem in ŷ. 1 hujus capitis.

16 16

17 17

18 18

IN EVANG. MATTHÆI, XX-17, 18, 19. IN EVANG. MATTHÆI, XX-17, 18, 19.

subvertit quod justum est? Job, xxxiv, subvertit quod justum est? Job, xxxiv, 10 Absit a Deo impietas, et ab Omni- 10 Absit a Deo impietas, et ab Omni- potente iniquitas. potente iniquitas.

« Volo autem, etc. » Secunda autem « Volo autem, etc. » Secunda autem est ratio justitiæ ex decentia liberalitatis est ratio justitiæ ex decentia liberalitatis regalis sumpta. « Huic novissimo, » cui regalis sumpta. « Huic novissimo, » cui devotio voluntatis temporis spatium bre- devotio voluntatis temporis spatium bre- viavit. Ad Roman. XII, 2: Probetis quæ viavit. Ad Roman. XII, 2: Probetis quæ sit voluntas Dei bona, et beneplacens, et sit voluntas Dei bona, et beneplacens, et perfecta. Psal. LXXXIX 4: Mille anni an- perfecta. Psal. LXXXIX 4: Mille anni an- te oculos tuos, etc. Supra, vi, 23: Si te oculos tuos, etc. Supra, vi, 23: Si oculus tuus fuerit nequam, totum corpus oculus tuus fuerit nequam, totum corpus tuum tenebrosum erit. tuum tenebrosum erit.

703 703

do portaverim vos super alas aquilarum, do portaverim vos super alas aquilarum, et assumpserim mihi, scilicet in popu- et assumpserim mihi, scilicet in popu- lum. « Secreto, » ne alii de patientis in- lum. « Secreto, » ne alii de patientis in- firmitate scandalizarentur, et ne ante di- firmitate scandalizarentur, et ne ante di- vulgata impediretur. Isa. xxiv, 16: Se- vulgata impediretur. Isa. xxiv, 16: Se- cretum meum mihi, secretum meum cretum meum mihi, secretum meum mihi. Eccli. VIII, 22: Non omni homini mihi. Eccli. VIII, 22: Non omni homini cor tuum manifestes, etc. cor tuum manifestes, etc.

« Et ait illis : « Et ait illis :

Ecce ascendimus Jerosolymam, et Ecce ascendimus Jerosolymam, et Filius hominis tradetur Principibus Filius hominis tradetur Principibus Sacerdotum et Scribis : et condemna- Sacerdotum et Scribis : et condemna-

« Sic erunt novissimi, etc. » Deuter. « Sic erunt novissimi, etc. » Deuter. XXVIII, 43 et 44: Advena, qui tecum ver- XXVIII, 43 et 44: Advena, qui tecum ver- satur in terra, ascendet super te... Ipse bunt eum morte, satur in terra, ascendet super te... Ipse bunt eum morte, erit in caput, et tu eris in caudam. erit in caput, et tu eris in caudam.

« Multi enim sunt vocati, etc. » I ad « Multi enim sunt vocati, etc. » I ad Corinth. ix, 24: Omnes quidem currunt, Corinth. ix, 24: Omnes quidem currunt, sed unus accipit bravium. sed unus accipit bravium.

« Et ascendens Jesus Jerosolymam, « Et ascendens Jesus Jerosolymam, assumpsit duodecim discipulos suos assumpsit duodecim discipulos suos secreto. >> secreto. >>

Hic subjungit exemplum suæ Passio- Hic subjungit exemplum suæ Passio- nis quo et operarii incitantur ad opus, nis quo et operarii incitantur ad opus, et vinea accipit sanguinis irrigationem, et vinea accipit sanguinis irrigationem, et resurrectionis gloriosæ promissionem. et resurrectionis gloriosæ promissionem. Tangit autem tria primo scilicet, con- Tangit autem tria primo scilicet, con- venientiam loci secundo, quibus: ter- venientiam loci secundo, quibus: ter- tio, quid revelavit. tio, quid revelavit.

: :

De loco dicit : « Et ascendens Jesus De loco dicit : « Et ascendens Jesus Jerosolymam. » Jam enim virtute Pas- Jerosolymam. » Jam enim virtute Pas- sionis ascensiones in corde suo disposuit sionis ascensiones in corde suo disposuit in valle lacrymarum propter tristitiam in valle lacrymarum propter tristitiam Passionis. Apocal. VII, 2 Vidi Ange- Passionis. Apocal. VII, 2 Vidi Ange- lum ascendentem ab ortu solis, haben- lum ascendentem ab ortu solis, haben- tem signum Dei vivi. Psal. LXVII, 5: tem signum Dei vivi. Psal. LXVII, 5: Iter facite ei qui ascendit super occasum. Iter facite ei qui ascendit super occasum. Ascendere enim nos fecit via Passionis Ascendere enim nos fecit via Passionis de virtute in virtutem. Cantic. VII, 8: de virtute in virtutem. Cantic. VII, 8: Ascendam in palmam. Ascendam in palmam.

« Assumpsit duodecim discipulos suos,» « Assumpsit duodecim discipulos suos,» scilicet imitatores præ cæteris. Deuter. scilicet imitatores præ cæteris. Deuter. XXXII, 11 Expandit alas suas et as- XXXII, 11 Expandit alas suas et as- sumpsit eum. Exod. xix, 4: Vos ipsi sumpsit eum. Exod. xix, 4: Vos ipsi vidistis quæ fecerim Ægyptiis, quomo- vidistis quæ fecerim Ægyptiis, quomo-

Et tradent eum Gentibus ad illuden- Et tradent eum Gentibus ad illuden- dum, et flagellandum, et crucifigen- dum, et flagellandum, et crucifigen- dum et tertia die resurget. » dum et tertia die resurget. »

: :

Ecce hic ponitur jam quarto revelatio Ecce hic ponitur jam quarto revelatio Passionis quia ipsa est virtus omnium Passionis quia ipsa est virtus omnium sacramentorum, et quæ principaliter sacramentorum, et quæ principaliter erat prædicanda. I ad Corinth. 1, 23 : Nos erat prædicanda. I ad Corinth. 1, 23 : Nos prædicamus Christum crucifixum, etc. prædicamus Christum crucifixum, etc.

Tangit autem quatuor: ubi scilicet, et Tangit autem quatuor: ubi scilicet, et in qua natura, et a quibus, et ad quas in qua natura, et a quibus, et ad quas passiones tradetur. passiones tradetur.

De ubi dicit : « Jerosolymam. » Luc. De ubi dicit : « Jerosolymam. » Luc. XIII, 33: Non capit Prophetam perire XIII, 33: Non capit Prophetam perire extra Jerusalem. extra Jerusalem.

« Et Filius hominis, » quia in natura « Et Filius hominis, » quia in natura hominis, et non in divina passus est : hominis, et non in divina passus est : « Tradetur, » a Juda Judæis, « Prin- « Tradetur, » a Juda Judæis, « Prin- cipibus Sacerdotum, » in quibus erat cipibus Sacerdotum, » in quibus erat nocendi potentia, « et Scribis, » in qui- nocendi potentia, « et Scribis, » in qui- bus erat nocendi scientia. « Et condem- bus erat nocendi scientia. « Et condem- nabunt,» per consilium et accusationem, nabunt,» per consilium et accusationem, « eum morte. » Infra, xxvi, 15 : Quid « eum morte. » Infra, xxvi, 15 : Quid vultis mihi dare, et ego vobis eum tra- vultis mihi dare, et ego vobis eum tra- dam? dam?

« Et tradent eum Gentibus. >> « Et tradent eum Gentibus. >>

Secunda traditio: quia inter se con- Secunda traditio: quia inter se con- demnatum tradiderunt Gentibus ad exse- demnatum tradiderunt Gentibus ad exse- quendum scelus quod cogitaverant. Joan. quendum scelus quod cogitaverant. Joan. XVII, 35: Gens tua et pontifices tradi- XVII, 35: Gens tua et pontifices tradi- derunt te mihi quid fecisti? Marc. xiv, derunt te mihi quid fecisti? Marc. xiv,

18 18

19 19

704 704

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

64 Condemnaverunt eum esse reum 64 Condemnaverunt eum esse reum mortis. Sapient. II, 20 Morte turpis- mortis. Sapient. II, 20 Morte turpis- sima condemnemus eum. « Ad illuden- sima condemnemus eum. « Ad illuden- dum. » Luc. XXII, 63 et 64: Illudebant dum. » Luc. XXII, 63 et 64: Illudebant ei, cædentes. Et velaverunt eum, et per- ei, cædentes. Et velaverunt eum, et per- cutiebant faciem ejus, dicentes : Pro- cutiebant faciem ejus, dicentes : Pro- phetiza, etc. Similiter illusum fuit ei in phetiza, etc. Similiter illusum fuit ei in domo Pilati veste coccinea. Infra, xxvn, domo Pilati veste coccinea. Infra, xxvn, 28 et 29 Chlamydem coccineam cir- 28 et 29 Chlamydem coccineam cir- cumdederunt ei : et plectentes coro- cumdederunt ei : et plectentes coro- nam de spinis, posuerunt super caput nam de spinis, posuerunt super caput ejus, et arundinem in dextera ejus. Et ejus, et arundinem in dextera ejus. Et genu flexo ante eum, illudebant ei. Luc. genu flexo ante eum, illudebant ei. Luc. XXIII, XXIII, 11 Sprevit autem illum Herodes 11 Sprevit autem illum Herodes cum exercitu suo : et illusit indutum cum exercitu suo : et illusit indutum veste alba. veste alba.

: :

« Et flagellandum. » Joan, xix, 16, « Et flagellandum. » Joan, xix, 16, et Marc. xv, 15: Tradidit illis flagellis et Marc. xv, 15: Tradidit illis flagellis casum, ut crucifigeretur. Et hoc est, casum, ut crucifigeretur. Et hoc est, quod sequitur: « Et crucifigendum. » quod sequitur: « Et crucifigendum. » Ad Hebr. xi, 2: Proposito sibi gaudio Ad Hebr. xi, 2: Proposito sibi gaudio sustinuit crucem, confusione contempta. sustinuit crucem, confusione contempta.

Sic ergo prædicit pœnas suæ Passionis Sic ergo prædicit pœnas suæ Passionis in verbis condemnationis Judæorum, et in verbis condemnationis Judæorum, et in factis inflictis a Gentibus. In factis au- in factis inflictis a Gentibus. In factis au- tem illusio fuit confusionis flagellatio, tem illusio fuit confusionis flagellatio, afflictionis crucifixio, utriusque, et af- afflictionis crucifixio, utriusque, et af- flictionis et confusionis. Ad Philip. II, flictionis et confusionis. Ad Philip. II, 8 Factus obediens usque ad mortem, 8 Factus obediens usque ad mortem, mortem autem crucis. Hanc autem Pas- mortem autem crucis. Hanc autem Pas- sionem ante sæpe revelavit, ut sciatur sionem ante sæpe revelavit, ut sciatur nihil pati nisi quod voluit, et præelegit: nihil pati nisi quod voluit, et præelegit: et sic discipuli videntes infirmitatem in et sic discipuli videntes infirmitatem in crucis Passione, non dubitent de divini- crucis Passione, non dubitent de divini- tate quæ per mortem, mortem, expellit. tate quæ per mortem, mortem, expellit. Habacuc, III, 4 et 5: Ibi abscondita est Habacuc, III, 4 et 5: Ibi abscondita est fortitudo ejus. Ante faciem ejus ibit mors. fortitudo ejus. Ante faciem ejus ibit mors. Est et alia causa revelationis hujus : Est et alia causa revelationis hujus : quoniam si Christus, qui omne bonum quoniam si Christus, qui omne bonum meruit, amara pati in mundo elegit, et meruit, amara pati in mundo elegit, et honores fugit, multo magis nos, qui ni- honores fugit, multo magis nos, qui ni- hil boni meriti. habemus, non nisi amara hil boni meriti. habemus, non nisi amara in mundo quærere debemus. Luc. xxiv, in mundo quærere debemus. Luc. xxiv, 26 Nonne hæc oportuit pati Christum, 26 Nonne hæc oportuit pati Christum, et ita intrare in gloriam suam ? I Petr. et ita intrare in gloriam suam ? I Petr. 1, 11 Prænuntians eas quæ in Christo 1, 11 Prænuntians eas quæ in Christo

1 Cf. enarrationem in y. 40 cap. Xu, Matthæi, 1 Cf. enarrationem in y. 40 cap. Xu, Matthæi, pag. 537 et seq. pag. 537 et seq.

sunt passiones, et posteriores glorias. sunt passiones, et posteriores glorias. II ad Corinth. 1, 5: Sicut abundant pas- II ad Corinth. 1, 5: Sicut abundant pas- siones Christi in nobis, ita et per Chri- siones Christi in nobis, ita et per Chri- stum abundat consolatio nostra. stum abundat consolatio nostra.

Et hoc est, quod in argumentum con- Et hoc est, quod in argumentum con- solationis sequitur: « Et tertia die re- solationis sequitur: « Et tertia die re- surget. » Supra, x11, 40: Sicut fuit Jo- surget. » Supra, x11, 40: Sicut fuit Jo- nas in ventre ceti, etc. Et ibidem est ex- nas in ventre ceti, etc. Et ibidem est ex- positum. Celerem autem dat Resurre- positum. Celerem autem dat Resurre- ctionem, ut Passio minus deterreat, et ut ctionem, ut Passio minus deterreat, et ut poena per imitationem magis impigra poena per imitationem magis impigra fiat. Psal. XL, 11 Tu autem, Domine, fiat. Psal. XL, 11 Tu autem, Domine, miserere mei, et resuscita me : et retri- miserere mei, et resuscita me : et retri- buam eis. Hæc est dies tertia, qua Jesus buam eis. Hæc est dies tertia, qua Jesus transito mari mortalitatis, mane in littore transito mari mortalitatis, mane in littore stetit æternitatis 2. Lucæ, xxiv, 21: Nos stetit æternitatis 2. Lucæ, xxiv, 21: Nos sperabamus quia ipse esset redempturus sperabamus quia ipse esset redempturus Israel: et nunc super hæc omnia tertia Israel: et nunc super hæc omnia tertia dies est hodie quod hæc facta sunt. dies est hodie quod hæc facta sunt.

« Tunc accessit ad eum mater filio- « Tunc accessit ad eum mater filio- rum Zebedæi cum filiis suis, adorans rum Zebedæi cum filiis suis, adorans et petens aliquid ab eo. et petens aliquid ab eo.

Qui dixit ei Quid vis? » Qui dixit ei Quid vis? »

Hæc est pars, in qua ponitur repressio Hæc est pars, in qua ponitur repressio ambitionis et livoris, et suadetur humili- ambitionis et livoris, et suadetur humili- tas Prælatis, et affectus fraternæ socie- tas Prælatis, et affectus fraternæ socie- tatis. Dividitur ergo in tres partes: in tatis. Dividitur ergo in tres partes: in quarum prima reprimit temerariam am- quarum prima reprimit temerariam am- bitionem in secunda, livoris indignatio- bitionem in secunda, livoris indignatio- nem in tertia, suadet humilitatis socie- nem in tertia, suadet humilitatis socie- tatem, cum affectu charitatis esse tenen- tatem, cum affectu charitatis esse tenen- dam. Et hæc patent in littera expresse. dam. Et hæc patent in littera expresse. Sic enim Prælati opus erit perfectum in Sic enim Prælati opus erit perfectum in eo quod instanter fit, et patienter exem- eo quod instanter fit, et patienter exem- plo Passionis et sine ambitione et indi- plo Passionis et sine ambitione et indi- gnatione humilitatem prætendit, et cha- gnatione humilitatem prætendit, et cha-

ritatem societatis æmulatur. ritatem societatis æmulatur.

In prima harum tria facit. Primo enim In prima harum tria facit. Primo enim temere petentis per ambitionem honoris temere petentis per ambitionem honoris proponitur petitio: secundo, per Domi- proponitur petitio: secundo, per Domi- num, hujus ambitionis in auctores peti- num, hujus ambitionis in auctores peti- tionis hujus moderata et congrua retor- tionis hujus moderata et congrua retor-

2 Cf. Joan. xx, 4. 2 Cf. Joan. xx, 4.

20 20

21 21

IN EVANG. MATTHÆI, XX-20, 21. IN EVANG. MATTHÆI, XX-20, 21.

quetur repressio tertio autem veræ viæ quetur repressio tertio autem veræ viæ ad conregnandum fit ostensio. ad conregnandum fit ostensio.

In harum prima parte adhuc tria In harum prima parte adhuc tria sunt, scilicet supplicantis devotio, petiti sunt, scilicet supplicantis devotio, petiti generalis expositio, et tertio, cum volun- generalis expositio, et tertio, cum volun- tas ejus requiritur, explanatio explicita tas ejus requiritur, explanatio explicita petitionis. petitionis.

In quinque autem ostenditur petentis In quinque autem ostenditur petentis devotio, scilicet congruitate temporis, devotio, scilicet congruitate temporis, accessu familiaritatis, destitutione vidui- accessu familiaritatis, destitutione vidui- tatis, debito pietatis, et reverentia adora- tatis, debito pietatis, et reverentia adora- tionis. tionis.

De congruitate temporis dicit : De congruitate temporis dicit : « Tunc, » videlicet, quando mentionem « Tunc, » videlicet, quando mentionem fecerat de Resurrectione, in qua regna- fecerat de Resurrectione, in qua regna- turus erat in potestate de qua dicit, In- turus erat in potestate de qua dicit, In- fra, xxvIII, 18 Data est mihi omnis po- fra, xxvIII, 18 Data est mihi omnis po- testas in cælo, et in terra. Forte scivit testas in cælo, et in terra. Forte scivit scriptum esse, Jerem. XXIII, 5: Regna- scriptum esse, Jerem. XXIII, 5: Regna- bit rex, et sapiens erit: et putabat hoc- bit rex, et sapiens erit: et putabat hoc- discipulis in hac vita statim forte dan_ discipulis in hac vita statim forte dan_ dum, decepta simplicitate fœminea: et dum, decepta simplicitate fœminea: et scivit tantarum passionum merito ad scivit tantarum passionum merito ad magnum honorem fore exaltandum, in magnum honorem fore exaltandum, in quo consortes petebat esse filios. Ad Phi- quo consortes petebat esse filios. Ad Phi- lip. 11, 9 Propter quod et Deus exalta- lip. 11, 9 Propter quod et Deus exalta- vit illum, et donavit illi nomen quod es vit illum, et donavit illi nomen quod es super omne nomen. super omne nomen.

: :

« Accessit, » ausu familiaritatis, et con- « Accessit, » ausu familiaritatis, et con- sanguinitatis. Ad Hebr. 1v, 16: Adea- sanguinitatis. Ad Hebr. 1v, 16: Adea- mus cum fiducia ad thronum gratiæ, ut mus cum fiducia ad thronum gratiæ, ut misericordiam consequamur, et gratiam misericordiam consequamur, et gratiam inveniamus in auxilio opportuno. inveniamus in auxilio opportuno.

« Mater filiorum Zebedæi. » In hoc « Mater filiorum Zebedæi. » In hoc notatur viduitatis destitutio: quia si Ze- notatur viduitatis destitutio: quia si Ze- bedæus adhuc viveret, mater officium bedæus adhuc viveret, mater officium petendi pro his patri commisisset: unde petendi pro his patri commisisset: unde est quasi dicat mater orbato patre. I ad est quasi dicat mater orbato patre. I ad Timoth. v, 5: Quæ vere vidua est, et Timoth. v, 5: Quæ vere vidua est, et desolata, speret in Deum, et instet ob- desolata, speret in Deum, et instet ob- secrationibus et orationibus die ac nocte. secrationibus et orationibus die ac nocte. Thren. v, 3 Pupilli facti sumus absque Thren. v, 3 Pupilli facti sumus absque patre, matres nostræ quasi viduæ. Et in patre, matres nostræ quasi viduæ. Et in commotionem hujus fit mentio Zebedæi, commotionem hujus fit mentio Zebedæi, qui fuit ita amicus Jesu, quod æquanimi- qui fuit ita amicus Jesu, quod æquanimi- ter sustinuit derelinqui a filiis, ut seque- ter sustinuit derelinqui a filiis, ut seque- rentur Jesum. Matth. IV, 22: Relictis rentur Jesum. Matth. IV, 22: Relictis

1 Supra, VII, 7. 1 Supra, VII, 7.

XX XX

705 705

retibus et patre, secuti sunt eum. Unde retibus et patre, secuti sunt eum. Unde etiam mater nunc sollicitudine debilis etiam mater nunc sollicitudine debilis mariti libera, relicta domo, secuta est mariti libera, relicta domo, secuta est Jesum, sicut dicit Chrysostomus. Jesum, sicut dicit Chrysostomus.

« Cum filiis suis. » Ecce debitum pie- « Cum filiis suis. » Ecce debitum pie- tatis. Cum enim Deus matrem filiorum tatis. Cum enim Deus matrem filiorum esse voluit, a communiter accidentibus esse voluit, a communiter accidentibus voluit eam habere pietatem et curam ad voluit eam habere pietatem et curam ad filios. III Reg. 111, 26: Commota sunt filios. III Reg. 111, 26: Commota sunt quippe viscera ejus super filio suo. Isa. quippe viscera ejus super filio suo. Isa. XLIX, 15 Numquid oblivisci potest mu- XLIX, 15 Numquid oblivisci potest mu- lier infantem suum, ut non misereatur lier infantem suum, ut non misereatur filio uteri sui? filio uteri sui?

« Adorans. » Ecce reverentia adoratio- « Adorans. » Ecce reverentia adoratio- nis. Exod. iv, 31: Proni adoraverunt, sci- nis. Exod. iv, 31: Proni adoraverunt, sci- licet in terram. I Reg. xxv, 48: Quæ, sci- licet in terram. I Reg. xxv, 48: Quæ, sci- licet Abigail, adoravit prona in terram. licet Abigail, adoravit prona in terram. Psal. cxxx1, 7: Adorabimus in loco ubi Psal. cxxx1, 7: Adorabimus in loco ubi steterunt pedes ejus. Propter omnia ista steterunt pedes ejus. Propter omnia ista mulier argui de temeritate non meretur. mulier argui de temeritate non meretur. « Et petens aliquid ab eo. » Exprimi- « Et petens aliquid ab eo. » Exprimi- tur petitio implicite ut ante obtineatur tur petitio implicite ut ante obtineatur promissio exauditionis, quam explicite promissio exauditionis, quam explicite desiderium petentis exponatur. Forte desiderium petentis exponatur. Forte audierat eum dixisse: Petite, et dabitur audierat eum dixisse: Petite, et dabitur vobis. Et ibidem, vII, 8: Omnis qui pe- vobis. Et ibidem, vII, 8: Omnis qui pe- tit accipit. Et maxime quia dixerat, tit accipit. Et maxime quia dixerat, Matth. vi, 34 Quærite regnum Dei. Matth. vi, 34 Quærite regnum Dei.

« Qui dixit ei. »> « Qui dixit ei. »>

Ecce requiritur voluntas petentis. Nec Ecce requiritur voluntas petentis. Nec ignorantis est quæstio, sed præscientis : ignorantis est quæstio, sed præscientis : et ideo quærentis, ut ostendat ignoran- et ideo quærentis, ut ostendat ignoran- tiæ esse petitionem et hoc est : « Quid tiæ esse petitionem et hoc est : « Quid vis? » Ad Roman. vIII, 26: Quid ore- vis? » Ad Roman. vIII, 26: Quid ore- mus, sicut oportet, nescimus. Marc. x, mus, sicut oportet, nescimus. Marc. x, 36: Quid vultis ut faciam vobis ? 36: Quid vultis ut faciam vobis ?

« Ait illi Dic ut sedeant hi duo filii « Ait illi Dic ut sedeant hi duo filii mei, unus ad dexteram tuam, et unus mei, unus ad dexteram tuam, et unus ad sinistram in regno tuo. » ad sinistram in regno tuo. »

Ecce expressa petitionis explanatio. Et Ecce expressa petitionis explanatio. Et in hac tria continentur, fides videlicet in hac tria continentur, fides videlicet petentis, quid, et quibus petit. petentis, quid, et quibus petit.

Fides, cum dicit : « Dic. » Quasi di- Fides, cum dicit : « Dic. » Quasi di-

43 43

22 22

706 706

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

cat Verbo tuo cuncta obediunt. Psal. cat Verbo tuo cuncta obediunt. Psal. XXXII, 9: Dixit, et facta sunt. XXXII, 9: Dixit, et facta sunt.

Quid petit? « Ut sedeant hi duo filii Quid petit? « Ut sedeant hi duo filii mei, unus ad dexteram tuam, et mei, unus ad dexteram tuam, et unus ad sinistram. » Sedere enim re- unus ad sinistram. » Sedere enim re- gnantis est. Sapient. vi, 22 : Si de- gnantis est. Sapient. vi, 22 : Si de- lectamini sedibus et sceptris, o reges lectamini sedibus et sceptris, o reges populi, diligite sapientiam, ut in per- populi, diligite sapientiam, ut in per- petuum regnetis. Ita loquitur sapientia petuum regnetis. Ita loquitur sapientia regibus. Luc. 1, 32: Dabit illi Domi- regibus. Luc. 1, 32: Dabit illi Domi- nus Deus sedem David patris ejus. Forte nus Deus sedem David patris ejus. Forte audierat eum dicentem, Supra, xix, 28: audierat eum dicentem, Supra, xix, 28: Sedebitis et vos super sedes duodecim, Sedebitis et vos super sedes duodecim, judicantes duodecim tribus Israel: et judicantes duodecim tribus Israel: et putabat statim implendum hic in mun- putabat statim implendum hic in mun- do post celerem resurrectionem. Unde do post celerem resurrectionem. Unde determinat proximitatem sessionis de- determinat proximitatem sessionis de- sideratam utrique filio, dicens: « Unus sideratam utrique filio, dicens: « Unus ad dexteram tuam, et unus ad sini- ad dexteram tuam, et unus ad sini- stram in regno tuo. » I Reg. xxin, 17: stram in regno tuo. » I Reg. xxin, 17: Tu regnabis, et ego ero tibi secundus. Tu regnabis, et ego ero tibi secundus. Genes. XLI, 40: Uno tantum regni solio Genes. XLI, 40: Uno tantum regni solio te præcedam. Sed mirum erat de mu- te præcedam. Sed mirum erat de mu- liere, quæ semper audierat Dominum de- liere, quæ semper audierat Dominum de- testari sinistram, per quam significantur testari sinistram, per quam significantur mundanæ divitiæ et tamen petit unum mundanæ divitiæ et tamen petit unum esse a sinistris. Proverb. II, 16: Longi- esse a sinistris. Proverb. II, 16: Longi- tudo dierum in dextera ejus, et in sini- tudo dierum in dextera ejus, et in sini- stra illius divitiæ et gloria. Matth xxv, stra illius divitiæ et gloria. Matth xxv, 33 Statuet... hædos a sinistris. Sed 33 Statuet... hædos a sinistris. Sed humanum passa, etiam temporalem pro- humanum passa, etiam temporalem pro- speritatem cupit filiis et ut et hic, et in speritatem cupit filiis et ut et hic, et in æternis sint in honore. Cantic. 11, 6: æternis sint in honore. Cantic. 11, 6: Læva ejus sub capite meo, et dextera Læva ejus sub capite meo, et dextera illius amplexabitur me. Nescivit enim, illius amplexabitur me. Nescivit enim, quod Christus coram Pilato professus est quod Christus coram Pilato professus est dicens, Joan. XVIII, 36: Regnum meum dicens, Joan. XVIII, 36: Regnum meum non est de hoc mundo. non est de hoc mundo.

« Respondens autem Jesus dixit: « Respondens autem Jesus dixit: Nescitis quid petatis. » Nescitis quid petatis. »

Ecce repressio elationis. Et pius Do- Ecce repressio elationis. Et pius Do- minus non arguit matrem, sed filios, minus non arguit matrem, sed filios, qui adhuc carnales existentes matrem ad qui adhuc carnales existentes matrem ad petendum induxerant: nec illorum im- petendum induxerant: nec illorum im- putavit temeritati aut malitiæ, sed igno- putavit temeritati aut malitiæ, sed igno- rantiæ, dicens: « Nescitis quid petatis. » rantiæ, dicens: « Nescitis quid petatis. »

Quasi dicat: Quod mulier nescit non im- Quasi dicat: Quod mulier nescit non im- puto, quia non est imbuta doctrinæ meæ puto, quia non est imbuta doctrinæ meæ sapientia, sed vos de ignorantia arguo, sapientia, sed vos de ignorantia arguo, qui ab initio mecum estis, et multa de qui ab initio mecum estis, et multa de dextra petenda, et nulla de sinistra audi- dextra petenda, et nulla de sinistra audi- stis. Matth. xv, 16: Adhuc et vos sine stis. Matth. xv, 16: Adhuc et vos sine intellectu estis? Ad Hebr. v, 12; Cum intellectu estis? Ad Hebr. v, 12; Cum deberetis magistri esse propter tempus, deberetis magistri esse propter tempus, rursus indigetis ut vos doceamini quæ rursus indigetis ut vos doceamini quæ sint elementa exordii sermonum Dei. sint elementa exordii sermonum Dei.

« Potestis bibere calicem quem ego « Potestis bibere calicem quem ego bibiturus sum? Dicunt ei : Possu- bibiturus sum? Dicunt ei : Possu-

mus. » mus. »

Ecce veræ viæ ad conregnandum Ecce veræ viæ ad conregnandum ostensio. Et habet quatuor distinctiones: ostensio. Et habet quatuor distinctiones: requiritur enim virtus patiendi, fit pro- requiritur enim virtus patiendi, fit pro- fessio inexpertæ virtutis ad sustinendum, fessio inexpertæ virtutis ad sustinendum, prædictio fit futuræ passionis, et instru- prædictio fit futuræ passionis, et instru- ctio, quorum sit honor confessionis. ctio, quorum sit honor confessionis.

Requisitio quidem virtutis patiendi Requisitio quidem virtutis patiendi fit, cum dicitur: « Potestis bibere cali- fit, cum dicitur: « Potestis bibere cali- cem quem ego bibiturus sum? » Calix cem quem ego bibiturus sum? » Calix autem dicitur calida potio, sicut dicit autem dicitur calida potio, sicut dicit Cassiodorus. Non calore ignis, sed quo- Cassiodorus. Non calore ignis, sed quo- niam calidi potus, sicut vinum calidum, niam calidi potus, sicut vinum calidum, et claretum propinatur, quod calefacien- et claretum propinatur, quod calefacien- do inebriat. Et calix etiam (dicit Martia- do inebriat. Et calix etiam (dicit Martia- nus) dicitur quasi silix, quia de silicibus nus) dicitur quasi silix, quia de silicibus pretiosis antiquitus fiebant: et hoc modo pretiosis antiquitus fiebant: et hoc modo passio ex charitate suscepta dicitur ca- passio ex charitate suscepta dicitur ca- lix, quia ita ebrii amoris est, quod ho- lix, quia ita ebrii amoris est, quod ho- minem oblitum sui prodigum facit pro- minem oblitum sui prodigum facit pro- prii sanguinis. Psal. xxn, 5: Calix meus prii sanguinis. Psal. xxn, 5: Calix meus inebrians quam præclarus est! Infra, inebrians quam præclarus est! Infra, XXVI, 39 Pater mi, si possibile est, XXVI, 39 Pater mi, si possibile est, transeat a me calix iste. Dicitur calix transeat a me calix iste. Dicitur calix communicatio sanguinis Christi. I ad communicatio sanguinis Christi. I ad Corinth. x, 16: Calix benedictionis, cui Corinth. x, 16: Calix benedictionis, cui benedicimus, nonne communicatio san- benedicimus, nonne communicatio san- guinis Christi est ? Dicitur etiam in malo guinis Christi est ? Dicitur etiam in malo calix potio iræ vindicantis. Psal. LXXIV, calix potio iræ vindicantis. Psal. LXXIV, 9 Calix in manu Domini vini meri 9 Calix in manu Domini vini meri plenus misto. Aliquando etiam oblivio plenus misto. Aliquando etiam oblivio insaniæ mundanæ, et ambitionis dicitur insaniæ mundanæ, et ambitionis dicitur calix. Jerem. LI, 7: Calix aureus Ba- calix. Jerem. LI, 7: Calix aureus Ba- bylon in manu Domini, inebrians om- bylon in manu Domini, inebrians om- nem terram. Dicitur etiam calix carnalis nem terram. Dicitur etiam calix carnalis

23 23

IN EVANG. MATTHÆI, XX-23. IN EVANG. MATTHÆI, XX-23.

voluptatis et præcipue ingluviei ven- voluptatis et præcipue ingluviei ven- tris. Proverb. XXIII, 29 et 30: Cui væ? tris. Proverb. XXIII, 29 et 30: Cui væ? cujus patri væ? cui rixæ ? cui fovea? cujus patri væ? cui rixæ ? cui fovea? Nonne his qui commorantur in vino, et Nonne his qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis ? student calicibus epotandis ?

« Dicunt ei: Possumus. >> « Dicunt ei: Possumus. >>

Ecce inexperta virium præsumptio. Ecce inexperta virium præsumptio. Sicut Petrus, Luc. XXII, 33: Tecum pa- Sicut Petrus, Luc. XXII, 33: Tecum pa- natus sum et in carcerem et in mortem natus sum et in carcerem et in mortem ire. Et postea negavit ad vocem ancillæ. ire. Et postea negavit ad vocem ancillæ. Sic et isti post modicum relicto eo, fuge- Sic et isti post modicum relicto eo, fuge- runt. Joan. XIII, 36: Quo ego vado, non runt. Joan. XIII, 36: Quo ego vado, non potes me modo sequi. potes me modo sequi.

« Ait illis Calicem quidem meum « Ait illis Calicem quidem meum bibetis. » bibetis. »

Ecce prædictio futuræ Passionis. Ecce prædictio futuræ Passionis. Et hoc est quod dicit : « Calicem qui- Et hoc est quod dicit : « Calicem qui- dem meum bibetis. » Et tria dicit: Pas- dem meum bibetis. » Et tria dicit: Pas- sionem, et patientium intentionem, . et sionem, et patientium intentionem, . et Passionis modum. Passionis modum.

Passio importatur per « calicem. » Passio importatur per « calicem. » Psal. CXV, 13 Calicem salutaris acci- Psal. CXV, 13 Calicem salutaris acci- piam, et nomen Domini invocabo. piam, et nomen Domini invocabo.

Intentio patientium importatur per Intentio patientium importatur per « meum, » quia Passio latronis non est « meum, » quia Passio latronis non est passio Christi sed quæ fit pro Christo. passio Christi sed quæ fit pro Christo. I Petr. iv, 15 et 16: Nemo vestrum pa- I Petr. iv, 15 et 16: Nemo vestrum pa- tiatur ut homicida, aut fur, aut maledi- tiatur ut homicida, aut fur, aut maledi- cus, aut alienorum appetitor. Si autem cus, aut alienorum appetitor. Si autem ut Christianus, etc. Matth. v, 11: Beati ut Christianus, etc. Matth. v, 11: Beati estis, cum maledixerint vobis..., homi- estis, cum maledixerint vobis..., homi- nes scilicet, et dixerint omne malum nes scilicet, et dixerint omne malum adversum vos mentientes propter me. adversum vos mentientes propter me. Causa enim facit Martyrem, non poena. Causa enim facit Martyrem, non poena.

Modus importatur, cum dicitur, « bi- Modus importatur, cum dicitur, « bi- betis, » quia facile intrat quod bibitur : betis, » quia facile intrat quod bibitur : et ita facile quis patitur, cum in gaudio et ita facile quis patitur, cum in gaudio et charitate patitur. II Machab. vi, 20: et charitate patitur. II Machab. vi, 20: Intuens autem quemadmodum oporteret Intuens autem quemadmodum oporteret accedere, voluntarie præibat ad suppli- accedere, voluntarie præibat ad suppli- cium. Jerem. XLIX, 12: Quibus non erat cium. Jerem. XLIX, 12: Quibus non erat judicium ut biberent calicem, bibentes judicium ut biberent calicem, bibentes

1 Matth. xxvi, 56. 1 Matth. xxvi, 56.

707 707

bibent et tu, quasi innocens relinque- bibent et tu, quasi innocens relinque- ris? Non eris innocens, sed bibens bibes. ris? Non eris innocens, sed bibens bibes.

Dubitatur autem de Joanne, qui mar- Dubitatur autem de Joanne, qui mar- tyrio non occubuit. Qualiter ergo verum tyrio non occubuit. Qualiter ergo verum est verbum Christi Calicem quidem est verbum Christi Calicem quidem meum bibetis? Sed respondetur, quod meum bibetis? Sed respondetur, quod quia voluntas prompta fuit, et exhibuit quia voluntas prompta fuit, et exhibuit se tortori, cum in ferventis olei dolium se tortori, cum in ferventis olei dolium mitteretur, quantum ad se calicem bi- mitteretur, quantum ad se calicem bi- bit sed superiori virtute Dei protectus bit sed superiori virtute Dei protectus fuit. Jacobus autem occisus est gladio fuit. Jacobus autem occisus est gladio Herodis. De Joanne, Joan. xx1, 22: Herodis. De Joanne, Joan. xx1, 22: Sic eum volo manere donec veniam, quid Sic eum volo manere donec veniam, quid ad te? Tu me sequere. ad te? Tu me sequere.

: :

« Sedere autem ad dexteram meam « Sedere autem ad dexteram meam vel sinistram, non est meum dare vo- vel sinistram, non est meum dare vo- bis, sed quibus paratum est a Patre bis, sed quibus paratum est a Patre

meo. » meo. »

Ecce instructio quorum sit honor con- Ecce instructio quorum sit honor con- fessionis in regno. Dicit autem duo : fessionis in regno. Dicit autem duo : primo enim profitetur hoc non esse per- primo enim profitetur hoc non esse per- sonæ propter id quod in persona est: sonæ propter id quod in persona est: secundo, hoc ostendit esse meriti, non secundo, hoc ostendit esse meriti, non personæ. personæ.

De primo dicit : « Sedere autem ad De primo dicit : « Sedere autem ad dexteram meam vel sinistram. » Hic est dexteram meam vel sinistram. » Hic est honor proximi confessus, de quo dicitur, honor proximi confessus, de quo dicitur, Luc. xx11, 28: Ego dispono vobis, sicut Luc. xx11, 28: Ego dispono vobis, sicut disposuit mihi Pater meus, regnum. disposuit mihi Pater meus, regnum.

« Non est meum dare vobis : » quia « Non est meum dare vobis : » quia et si meum sit dare, non tamen est et si meum sit dare, non tamen est meum vobis dare propter personæ accep- meum vobis dare propter personæ accep- tionem junctam sanguine: sed potius, tionem junctam sanguine: sed potius, Matth. xi, 12: Regnum cœlorum vim Matth. xi, 12: Regnum cœlorum vim patitur, et violenti rapiunt illud. Au- patitur, et violenti rapiunt illud. Au- diant hoc Prælati. Christus enim dicit diant hoc Prælati. Christus enim dicit non esse suum dare sedem honoris in non esse suum dare sedem honoris in acceptione personarum : et cujus erit acceptione personarum : et cujus erit dare sedem illam præter meritum ? Si dare sedem illam præter meritum ? Si enim Christi non est, consequens est, ut enim Christi non est, consequens est, ut etiam Vicarius Christi potestatem in hoc etiam Vicarius Christi potestatem in hoc non habeat. Jacob. 11, 1: Nolite in perso- non habeat. Jacob. 11, 1: Nolite in perso- narum acceptione habere fidem Domini narum acceptione habere fidem Domini

2 Cf. Act. XII, 2. 2 Cf. Act. XII, 2.

24 24

25. 25.

708 708

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

nostri Jesu Christi gloriæ, hoc est, hono- minantur eorum, et qui majores sunt nostri Jesu Christi gloriæ, hoc est, hono- minantur eorum, et qui majores sunt res ecclesiasticos. res ecclesiasticos.

« Sed quibus paratum est a Patre « Sed quibus paratum est a Patre meo, » qui non parat nisi amicis. I ad meo, » qui non parat nisi amicis. I ad Corinth. 11, 9: Quod oculus non vidit, Corinth. 11, 9: Quod oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis as- nec auris audivit, nec in cor hominis as- cendit, quæ præparavit Deus iis qui dili- cendit, quæ præparavit Deus iis qui dili- gunt illum ¹. Psal. Lxvu, 11: Parasti in gunt illum ¹. Psal. Lxvu, 11: Parasti in dulcedine tua pauperi, Deus. dulcedine tua pauperi, Deus.

potestatem exercent in eos. potestatem exercent in eos.

Non ita erit inter vos. » Non ita erit inter vos. »

Ecce persuasio humilitatis. Et tria fa- Ecce persuasio humilitatis. Et tria fa- cit: primo enim benigne advocat, ut in- cit: primo enim benigne advocat, ut in- dignationem tumentis animi bonitate dignationem tumentis animi bonitate vincat secundo, fastum interdicit: ter- vincat secundo, fastum interdicit: ter- tio, suasum humilitatis indicit. tio, suasum humilitatis indicit.

Dicit ergo: « Jesus autem vocavit eos Dicit ergo: « Jesus autem vocavit eos

« Et audientes decem, indignati ad se, ut ipsa appropinquatio tumen- « Et audientes decem, indignati ad se, ut ipsa appropinquatio tumen-

sunt de duobus fratribus. >> sunt de duobus fratribus. >>

Tangitur repressio indignationis et li- Tangitur repressio indignationis et li- voris et fit invitatio ad opus humilita- voris et fit invitatio ad opus humilita- tis, et ad affectum fraternæ societatis: et tis, et ad affectum fraternæ societatis: et ideo dividitur in partes tres secundum ideo dividitur in partes tres secundum tria quæ dicta sunt, sicut patet in lit- tria quæ dicta sunt, sicut patet in lit- tera. tera.

« «

Dicit ergo Audientes decem » alii Dicit ergo Audientes decem » alii Apostoli, indignati sunt. » Causa in- Apostoli, indignati sunt. » Causa in- dignationis hujus exprimitur a Luca, dignationis hujus exprimitur a Luca, XXII, 24, ubi dicitur, quod facta est con- XXII, 24, ubi dicitur, quod facta est con- tentio inter eos, quis eorum videretur esse tentio inter eos, quis eorum videretur esse major: et ideo indignati sunt de duobus major: et ideo indignati sunt de duobus qui se præferebant. Tamen licet prælati qui se præferebant. Tamen licet prælati non sint aliis, tamen privilegium accepit non sint aliis, tamen privilegium accepit uterque Jacobus quidem primus Apo- uterque Jacobus quidem primus Apo- stolorum laureatus et Joannes sicut a stolorum laureatus et Joannes sicut a concupiscentia carnis fuit alienus, ita a concupiscentia carnis fuit alienus, ita a dolore corporis in morte fuit immunis. dolore corporis in morte fuit immunis. « Indignati» igitur sunt de prælatione « Indignati» igitur sunt de prælatione duorum, quibus pares erant in electione duorum, quibus pares erant in electione Apostolatus. Ad Ephes. iv, 31: Omnis Apostolatus. Ad Ephes. iv, 31: Omnis amaritudo, et ira, et indignatio, et cla- amaritudo, et ira, et indignatio, et cla- mor, et blasphemia tollatur a vobis cum mor, et blasphemia tollatur a vobis cum omni malitia. Ad Coloss. III, 8: Deponite omni malitia. Ad Coloss. III, 8: Deponite iram, indignationem, malitiam, blas- iram, indignationem, malitiam, blas- phemiam. Et, ibidem, y. 21: Patres, no- phemiam. Et, ibidem, y. 21: Patres, no- lite ad indignationem provocare filios lite ad indignationem provocare filios

vestros. vestros.

« Jesus autem vocavit eos ad se, et « Jesus autem vocavit eos ad se, et ait Scitis quia principes gentium do- ait Scitis quia principes gentium do-

1 Cf. Isa. LXIV, 4, 1 Cf. Isa. LXIV, 4,

tis vinceret animum, et ut formam hu- tis vinceret animum, et ut formam hu- militatis in ipso adspicerent. Psal. xxxııı, militatis in ipso adspicerent. Psal. xxxııı, 12: Venite, filii, audite me. Genes. XLIX, 12: Venite, filii, audite me. Genes. XLIX, 2: Congregamini, et audite, filii Jacob, 2: Congregamini, et audite, filii Jacob, audite Israel patrem vestrum. audite Israel patrem vestrum.

« Scitis quia principes gentium domi- « Scitis quia principes gentium domi- nantur eorum. » Ecce interdicit fastum, nantur eorum. » Ecce interdicit fastum, non modo tyrannorum, sed etiam eorum non modo tyrannorum, sed etiam eorum qui in urbanitatibus præsunt. Principes qui in urbanitatibus præsunt. Principes autem sunt, qui actus ordinant legibus, autem sunt, qui actus ordinant legibus, et officiis, et urbanitatibus. Domini au- et officiis, et urbanitatibus. Domini au- tem, qui culmine altitudinis, et copiis, et tem, qui culmine altitudinis, et copiis, et robore, continent multitudines, ne sedi- robore, continent multitudines, ne sedi- tione, vel bello concutiantur. Potestates tione, vel bello concutiantur. Potestates autem, quæ repellunt insurgentes. Et autem, quæ repellunt insurgentes. Et ideo isti vocantur benefici, sicut dicit ideo isti vocantur benefici, sicut dicit Plato in urbanitatibus. Tyranni autem, Plato in urbanitatibus. Tyranni autem, qui omnia corrumpunt, malefici vocan- qui omnia corrumpunt, malefici vocan- tur et illi etiam vocant se dominos. tur et illi etiam vocant se dominos. Isa. xix, 4 Tradam Ægyptum in ma- Isa. xix, 4 Tradam Ægyptum in ma- num dominorum crudelium, et rex for- num dominorum crudelium, et rex for- tis dominabitur eorum. Luc. xxII, 25: tis dominabitur eorum. Luc. xxII, 25: Reges gentium dominantur eorum : et Reges gentium dominantur eorum : et qui potestatem habent super eos, bene- qui potestatem habent super eos, bene- fici vocantur. fici vocantur.

« Non ita erit inter vos. » « Non ita erit inter vos. »

Quasi dicat Fastus Tyrannorum etiam Quasi dicat Fastus Tyrannorum etiam a civilibus damnatur: ego ad perfectio- a civilibus damnatur: ego ad perfectio- nem justitiæ invitans etiam fastum in- nem justitiæ invitans etiam fastum in- terdico urbanitatum. Beda : « Quoties terdico urbanitatum. Beda : « Quoties « hominibus præesse cupio, Deum præ- « hominibus præesse cupio, Deum præ- « ire contendo scriptum est enim de « ire contendo scriptum est enim de « Christo, Luc. 11, 51: Et erat subditus « Christo, Luc. 11, 51: Et erat subditus

26 26

27 27

IN EVANG. MATTHÆI, XX-27, 28. IN EVANG. MATTHÆI, XX-27, 28.

« illis, Deus hominibus. » Eccli. xxx, « illis, Deus hominibus. » Eccli. xxx, 1: Rectorem te posuerunt, noli extolli: 1: Rectorem te posuerunt, noli extolli: esto in illis quasi unus ex ipsis. I Petr. esto in illis quasi unus ex ipsis. I Petr. v, 3: Non ut dominantes in cleris, sed v, 3: Non ut dominantes in cleris, sed forma facti gregis ex animo. forma facti gregis ex animo.

« Sed quicumque voluerit inter vos « Sed quicumque voluerit inter vos major fieri, sit vester minister: major fieri, sit vester minister:

Et qui voluerit inter vos primus Et qui voluerit inter vos primus esse, erit vester servus. » esse, erit vester servus. »

Ecce persuasio humilitatis. Et dicit Ecce persuasio humilitatis. Et dicit duo qualis sit major, et qualis primus. duo qualis sit major, et qualis primus. Major autem refertur ad principatum, et Major autem refertur ad principatum, et primus ad dominium. primus ad dominium.

Dicit ergo « Quicumque voluerit. » Dicit ergo « Quicumque voluerit. » Ex modo loquendi notat voluntatem no- Ex modo loquendi notat voluntatem no- stram debere consentire humilibus. Ad stram debere consentire humilibus. Ad Roman. XII, 16: Non alta sapientes, Roman. XII, 16: Non alta sapientes, sed humilibus consentientes. sed humilibus consentientes.

« Inter vos. » Ex modo loquendi no- « Inter vos. » Ex modo loquendi no- tat Prælatum non supra subditos, sed in- tat Prælatum non supra subditos, sed in- ter subditos esse debere. « Major fieri, » ter subditos esse debere. « Major fieri, » in honore principatus ordinando actus in honore principatus ordinando actus aliorum. « Sit vester minister. » Eccli. aliorum. « Sit vester minister. » Eccli. III, 20 Quanto magnus es, humilia te in III, 20 Quanto magnus es, humilia te in omnibus. Sic enim eris forma aliorum. omnibus. Sic enim eris forma aliorum.

« Et qui voluerit, » « Et qui voluerit, »

Ut ex voluntate, non coactus descen- Ut ex voluntate, non coactus descen- dat, « inter vos. » Augustinus: « Hono- dat, « inter vos. » Augustinus: « Hono- «re coram vobis Prælatus sit vobis, ti- «re coram vobis Prælatus sit vobis, ti- « more coram Deo substratus sit pedi- « more coram Deo substratus sit pedi- « bus vestris. » « Primus esse, » dignita- « bus vestris. » « Primus esse, » dignita- te dominii, « sit vester servus, » hoc est, te dominii, « sit vester servus, » hoc est, formam servitutis exhibeat. I ad Corinth. formam servitutis exhibeat. I ad Corinth. IX, 19: Cum liber essem ex omnibus, IX, 19: Cum liber essem ex omnibus, omnium me servum feci, ut plures lucri- omnium me servum feci, ut plures lucri- facerem. Ad Philip. 11, 8: Semetipsum facerem. Ad Philip. 11, 8: Semetipsum erinanivit, formam servi accipiens. Job, erinanivit, formam servi accipiens. Job, XXII, 29 Qui humiliatus fuerit, erit in XXII, 29 Qui humiliatus fuerit, erit in gloria. Proverb. xxix, 23: Humilem gloria. Proverb. xxix, 23: Humilem spiritu suscipiet gloria. spiritu suscipiet gloria.

709 709

« Sicut Filius hominis non venit « Sicut Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare, et dare ministrari, sed ministrare, et dare animam suam redemptionem pro animam suam redemptionem pro multis. » multis. »

Ecce exemplo sui persuasio simul hu- Ecce exemplo sui persuasio simul hu- militatis et fraternæ charitatis. militatis et fraternæ charitatis.

Dicit ergo: «Sicut Filius hominis non Dicit ergo: «Sicut Filius hominis non venit ministrari. » Persuadet humilita- venit ministrari. » Persuadet humilita- tem. Lucæ, XXII, 27: Quis major est, tem. Lucæ, XXII, 27: Quis major est, qui recumbit, an qui ministrat ? nonne qui recumbit, an qui ministrat ? nonne qui recumbit ? Ego autem in medio ve- qui recumbit ? Ego autem in medio ve- strum sum sicut qui ministrat. strum sum sicut qui ministrat.

Et hoc est quod dicit : « Sed mini- Et hoc est quod dicit : « Sed mini- strare. » Joan. xIII, 4 et 5: Surgit a strare. » Joan. xIII, 4 et 5: Surgit a coena...., et coepit lavare pedes discipu- coena...., et coepit lavare pedes discipu-

lorum. lorum.

: :

« Et dare animam suam redemptio- « Et dare animam suam redemptio- nem pro multis. » Persuasio est fraternæ nem pro multis. » Persuasio est fraternæ charitatis: summum enim ministerium charitatis: summum enim ministerium est pro fratribus dare animam. Dicitur est pro fratribus dare animam. Dicitur autem hic dupliciter anima ab animei- autem hic dupliciter anima ab animei- tate, et ab animalitate. Animam dictam tate, et ab animalitate. Animam dictam primo modo hoc est, spiritum tradidit in primo modo hoc est, spiritum tradidit in manus Patris. Lucæ, xxIII, 46. Pater, manus Patris. Lucæ, xxIII, 46. Pater, in manus tuas commendo spiritum in manus tuas commendo spiritum meum. Animam dictam secundo modo, meum. Animam dictam secundo modo, hoc est, vitam mortalem tradidit in ma- hoc est, vitam mortalem tradidit in ma- nus tortorum. Jerem. x11, 7: Reliqui do- nus tortorum. Jerem. x11, 7: Reliqui do- mum meam, dimisi hæreditatem meam, mum meam, dimisi hæreditatem meam, dedi dilectam animam meam in manu dedi dilectam animam meam in manu inimicorum ejus. Et notanda sunt qua- inimicorum ejus. Et notanda sunt qua- tuor, scilicet, quod gratuite dedit, et tuor, scilicet, quod gratuite dedit, et quid, et ad quid, et pro quibus. Quod quid, et ad quid, et pro quibus. Quod gratuite: quia dicit, « dare, » non ven- gratuite: quia dicit, « dare, » non ven- dere. Isa. LII, 3: Sine argento redime- dere. Isa. LII, 3: Sine argento redime- mini. Ad Roman. xt, 35: Quis prior mini. Ad Roman. xt, 35: Quis prior dedit illi, et retribuetur ei? Quid dedit, dedit illi, et retribuetur ei? Quid dedit, quia « animam. » Nihil habuit melius, quia « animam. » Nihil habuit melius, nihil charius, nihil intimius. Isa. LIII, 10: nihil charius, nihil intimius. Isa. LIII, 10: Si posuerit pro peccato animam suam, Si posuerit pro peccato animam suam, videbit semen longævum. Joan. xv, 12: videbit semen longævum. Joan. xv, 12: Majorem hac dilectionem nemo habet, ut Majorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suum ponat quis pro amicis animam suum ponat quis pro amicis suis. Ad quid autem ? quia « redem- suis. Ad quid autem ? quia « redem- ptionem» non enim stulte, vel inutiliter ptionem» non enim stulte, vel inutiliter dilectam dedit animam, sed ut redimeret dilectam dedit animam, sed ut redimeret amicos. Osce, XHI, 14: De morte redi- amicos. Osce, XHI, 14: De morte redi-

28 28

39 39

30 30

710 710

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

mam eos. Psal. cXXIX, 7: Apud Domi- mam eos. Psal. cXXIX, 7: Apud Domi- num misericordia, et copiosa apud eum num misericordia, et copiosa apud eum redemptio. Et, Isa. LIV, 5: Redemptor redemptio. Et, Isa. LIV, 5: Redemptor tuus, Sanctus Israel, Deus omnis terræ tuus, Sanctus Israel, Deus omnis terræ vocabitur. Pro quibus? « pro multis » vocabitur. Pro quibus? « pro multis » efficienter, pro omnibus autem sufficien- efficienter, pro omnibus autem sufficien- ter. Ad Roman. VIII, 32: Etiam proprio ter. Ad Roman. VIII, 32: Etiam proprio Filio suo non perpecit, sed pro nobis Filio suo non perpecit, sed pro nobis omnibus tradidit illum. Isa. LII, 12: omnibus tradidit illum. Isa. LII, 12: Ipse peccata multorum tulit, et pro Ipse peccata multorum tulit, et pro transgressoribus rogavit, ut non per- transgressoribus rogavit, ut non per-

irent. irent.

« Et egredientibus illis ab Jericho, « Et egredientibus illis ab Jericho, secuta est eum turba multa. secuta est eum turba multa.

Et ecce duo cæci, sedentes secus Et ecce duo cæci, sedentes secus viam, audierunt quia Jesus transiret. » viam, audierunt quia Jesus transiret. »

Hæc est pars capituli, quæ invitat Præ- Hæc est pars capituli, quæ invitat Præ- latos ad illuminationem subditorum per latos ad illuminationem subditorum per doctrinam ut sicut purgant instantia et doctrinam ut sicut purgant instantia et humilitate operis, ita illuminent cæcos humilitate operis, ita illuminent cæcos per doctrinam prædicationis. per doctrinam prædicationis.

Tanguntur autem tria: miraculi op- Tanguntur autem tria: miraculi op- portunitas, devotio eorum in quibus fa- portunitas, devotio eorum in quibus fa- ctum est, et miraculi perfectio. Et hæc ctum est, et miraculi perfectio. Et hæc patent in littera. patent in littera.

Opportunitas miraculi tangitur ex tri- Opportunitas miraculi tangitur ex tri- bus ex loco quem deserunt: ex præ- bus ex loco quem deserunt: ex præ- sentia. turbæ ædificandæ ad fidem: ex sentia. turbæ ædificandæ ad fidem: ex frequentia transitus viæ. frequentia transitus viæ.

: :

De primo dicit : « Et egredientibus De primo dicit : « Et egredientibus illis ab Jericho, » eundo Jerusalem ad illis ab Jericho, » eundo Jerusalem ad Passionem. Jericho interpretatur defe- Passionem. Jericho interpretatur defe- ctus quia omnem qui in nobis erat, ctus quia omnem qui in nobis erat, defectum auferre perrexit. Dicit autem defectum auferre perrexit. Dicit autem Hieronymus, quod « latrones manebant Hieronymus, quod « latrones manebant « in via » et ideo Dominus ivit vias « in via » et ideo Dominus ivit vias illas, ut illos doctrina et miraculis con- illas, ut illos doctrina et miraculis con- verteret. Luc. x, 30: Homo quidam de- verteret. Luc. x, 30: Homo quidam de- scendebat ab Jerusalem in Jericho, et in- scendebat ab Jerusalem in Jericho, et in- cidit in latrones. Psal. xvi, 4: Propter ver- cidit in latrones. Psal. xvi, 4: Propter ver- ba labiorum tuorum ego custodivi vias ba labiorum tuorum ego custodivi vias duras latronis. Translatio Septuaginta. duras latronis. Translatio Septuaginta.

«< Secuta est eum turba multa, » pro- «< Secuta est eum turba multa, » pro-

1 In Vulgata deest verbum, latronis. 1 In Vulgata deest verbum, latronis.

pter multas causas, quas supra, viii, 1, pter multas causas, quas supra, viii, 1, notavimus. Hæc autem specialis causa notavimus. Hæc autem specialis causa est, quia jam tempus erat paschale in est, quia jam tempus erat paschale in proximo, et sequebatur eum ad diem proximo, et sequebatur eum ad diem festum, dulcedine sermonum suorum festum, dulcedine sermonum suorum adeo delectata, quod sensit, ut dicit Chry- adeo delectata, quod sensit, ut dicit Chry- sostomus. Psal. CXVIII, 103; Quam dul- sostomus. Psal. CXVIII, 103; Quam dul- cia faucibus meis eloquia tua, super mel cia faucibus meis eloquia tua, super mel ori meo! Lucæ, xxiv, 32: Nonne cor no- ori meo! Lucæ, xxiv, 32: Nonne cor no- strum ardens erat in nobis, dum loque- strum ardens erat in nobis, dum loque- retur nobis in via, et aperiret nobis Scri- retur nobis in via, et aperiret nobis Scri- pturas ? pturas ?

« Et ecce duo cæci, sedentes secus « Et ecce duo cæci, sedentes secus viam. » viam. »

: :

In frequentia transeuntium : et ideo In frequentia transeuntium : et ideo plures miraculum diffamare poterant. plures miraculum diffamare poterant. Marc. x, 46 et seq., non fit mentio nisi Marc. x, 46 et seq., non fit mentio nisi de uno cæco, qui ex magna felicitate in- de uno cæco, qui ex magna felicitate in- cidit in miseriam cæcitatis et mendicita- cidit in miseriam cæcitatis et mendicita- tis, et erat famosissimus et ideo solum tis, et erat famosissimus et ideo solum illum commemorat. Secus autem viam illum commemorat. Secus autem viam sedebant, ut eleemosynam acciperent sedebant, ut eleemosynam acciperent a peregrinantibus in Jerusalem. Job, a peregrinantibus in Jerusalem. Job, XXXVIII, 18, 24: Indica mihi,... per quam XXXVIII, 18, 24: Indica mihi,... per quam viam spargitur lux, dividitur æstus viam spargitur lux, dividitur æstus super terram. Proverb. IV, 18: Justorum super terram. Proverb. IV, 18: Justorum semita quasi lux splendens. Et in præ- semita quasi lux splendens. Et in præ- sagium hujus, cæci se ponebant ad viam sagium hujus, cæci se ponebant ad viam veræ lucis. Joan. 1, 9: Erat lux vera veræ lucis. Joan. 1, 9: Erat lux vera quæ illuminat omnem hominem venien- quæ illuminat omnem hominem venien- tem in hunc mundum. tem in hunc mundum.

Unde sequitur: « Audierunt quia Unde sequitur: « Audierunt quia Jesus transiret. » Baruch, III, 14: Di- Jesus transiret. » Baruch, III, 14: Di- sce..., ubi sit lumen oculorum, et pax. sce..., ubi sit lumen oculorum, et pax. Luc. 11, Luc. 11, 32 Lumen ad revelationem gen- 32 Lumen ad revelationem gen- tium, et gloriam plebis tuæ Israel. tium, et gloriam plebis tuæ Israel.

« Et clamaverunt, dicentes: Do- « Et clamaverunt, dicentes: Do- mine, miserere nostri, fili David. » mine, miserere nostri, fili David. »

Ecce eorum devotio, in quibus factum Ecce eorum devotio, in quibus factum est miraculum. Et tangit duo: suppli- est miraculum. Et tangit duo: suppli- cationem, et instantiam. cationem, et instantiam.

In supplicatione tanguntur quatuor : In supplicatione tanguntur quatuor : intentio devotionis, professio fidei, peti- intentio devotionis, professio fidei, peti-

IN EVANG. MATTHÆI, XX-31, 32, 33. IN EVANG. MATTHÆI, XX-31, 32, 33.

tio misericordiæ, ratio quare erant au- tio misericordiæ, ratio quare erant au- diendi. diendi.

Intentio devotionis in clamore, cum Intentio devotionis in clamore, cum dicit: «Clamaverunt. » I Regum. iv, 5: dicit: «Clamaverunt. » I Regum. iv, 5: Cum venisset arca fæderis Domini in Cum venisset arca fæderis Domini in castra, vociferatus est omnis Israel cla- castra, vociferatus est omnis Israel cla- more grandi, et personuit terra. Psal. more grandi, et personuit terra. Psal. XVI, 6: Ego clamavi, quoniam exaudisti XVI, 6: Ego clamavi, quoniam exaudisti me, Deus: inclina aurem tuam mihi. me, Deus: inclina aurem tuam mihi.

« Dicentes: Domine. » Professio est « Dicentes: Domine. » Professio est fidei de Domino, quod potest præstare fidei de Domino, quod potest præstare quod petitur. Ad Romanos, x, 12: Idem quod petitur. Ad Romanos, x, 12: Idem Dominus omnium, dives in omnes qui Dominus omnium, dives in omnes qui invocant illum. invocant illum.

« Miserere nostri. » « Miserere nostri. »

Petitio misericordiæ relevantis mise- Petitio misericordiæ relevantis mise- riam erat enim valde compatiens, et riam erat enim valde compatiens, et super afflictos pia gestans viscera. Joel, super afflictos pia gestans viscera. Joel, 11, 13 Benignus et misericors est. 11, 13 Benignus et misericors est. Eccli. xxxvi, 1: Miserere nostri, Deus Eccli. xxxvi, 1: Miserere nostri, Deus omnium, et respice nos, et ostende nobis omnium, et respice nos, et ostende nobis lucem miserationum tuaruт. lucem miserationum tuaruт.

« Fili David,» mansueti, et miseri- « Fili David,» mansueti, et miseri- cordis et ideo congruum est ut nos mi- cordis et ideo congruum est ut nos mi- seros audias. Marci, x, 48: Fili David, seros audias. Marci, x, 48: Fili David, miserere mei. Isaiæ, xxvi, 8: Nomen miserere mei. Isaiæ, xxvi, 8: Nomen tuum et memoriale tuum in desiderio tuum et memoriale tuum in desiderio anime. anime.

« Turba autem increpabat eos ut « Turba autem increpabat eos ut tacerent. At illi magis clamabant, tacerent. At illi magis clamabant,

dicentes: Domine, miserere nostri, fili dicentes: Domine, miserere nostri, fili David. » David. »

Hic ostenditur instantia cæcorum in Hic ostenditur instantia cæcorum in tribus in increpatione turbarum, in tribus in increpatione turbarum, in multiplicato clamore, et in ejusdem ser- multiplicato clamore, et in ejusdem ser- monis iteratione. monis iteratione.

De primo dicit : « Turba autem, » quæ De primo dicit : « Turba autem, » quæ vere turba a turbando dicitur. I Regum, vere turba a turbando dicitur. I Regum, 11, 17: Erat peccatum puerorum grande 11, 17: Erat peccatum puerorum grande nimis coram Domino: quia retrahebant nimis coram Domino: quia retrahebant homines a sacrificio Domini. Joan. vii, homines a sacrificio Domini. Joan. vii, 49: Turba hæc, quæ non novit legem, 49: Turba hæc, quæ non novit legem, maledicti sunt. Turba hæc turbam tu- maledicti sunt. Turba hæc turbam tu- multuantium cogitationum designat, quæ multuantium cogitationum designat, quæ orantes frequenter impedit. Eccli. x, 1: orantes frequenter impedit. Eccli. x, 1:

711 711

Muscæ morientes perdunt suavitatem Muscæ morientes perdunt suavitatem unguenti. unguenti.

« At illi magis clamabant. » Forte au- « At illi magis clamabant. » Forte au- dierant eum dixisse, Luc. xvi, 1 : Quo- dierant eum dixisse, Luc. xvi, 1 : Quo- niam oportet semper orare, et non defi- niam oportet semper orare, et non defi- cere. Et iterum, Luc. x1, 8: Propter im- cere. Et iterum, Luc. x1, 8: Propter im- probitatem ejus surget, et dabit illi quot- probitatem ejus surget, et dabit illi quot- quot habet necessarios. quot habet necessarios.

« Domine, miserere nostri, fili Da- « Domine, miserere nostri, fili Da- vid. » Psal. LVI, 2: Miserere mei, Deus, vid. » Psal. LVI, 2: Miserere mei, Deus, miserere mei: quoniam in te confidit miserere mei: quoniam in te confidit anima mea. Et iterum, Psal. x sec. He- anima mea. Et iterum, Psal. x sec. He- bræos, x, 14: Tibi derelictus est pauper, bræos, x, 14: Tibi derelictus est pauper,

etc. etc.

« Et stetit Jesus, et vocavit eos, et « Et stetit Jesus, et vocavit eos, et ait: Quid vultis ut faciam vobis ? ait: Quid vultis ut faciam vobis ?

Dicunt illi: Domine, ut aperiantur Dicunt illi: Domine, ut aperiantur oculi nostri. » oculi nostri. »

Hic ponitur perfectio miraculi. Et tan- Hic ponitur perfectio miraculi. Et tan- guntur sex: status Domini transeuntis, guntur sex: status Domini transeuntis, vocatio miseri, requisitio desiderati, pro- vocatio miseri, requisitio desiderati, pro- fessio petiti, adeptio voliti, et gratuitas fessio petiti, adeptio voliti, et gratuitas sanitatis. sanitatis.

De statu transeuntis dicit : « Stetit Je- De statu transeuntis dicit : « Stetit Je- sus, »tentus misericordia cordis. Isa. sus, »tentus misericordia cordis. Isa. XXVII, 5: An potius tenebit fortitudinem XXVII, 5: An potius tenebit fortitudinem meam. Et loquitur ibi de fortitudine iræ meam. Et loquitur ibi de fortitudine iræ impellentis ad non curandum hominem. impellentis ad non curandum hominem.