IN EVANG. MATTHÆI, IX-2,3,4. IN EVANG. MATTHÆI, IX-2,3,4.

vocavit eum filium, sed dixit, homo, vocavit eum filium, sed dixit, homo, quasi qui peccasti. Jerem. xvII, 7 : Be- quasi qui peccasti. Jerem. xvII, 7 : Be- nedictus vir qui confidit in Domino, et nedictus vir qui confidit in Domino, et erit Dominus fiducia ejus. erit Dominus fiducia ejus.

<< Fili. >> << Fili. >>

Ecce benignitas, quæ filium vocat : Ecce benignitas, quæ filium vocat : et humilitas, quæ filium vocat quem sa- et humilitas, quæ filium vocat quem sa- cerdotes tangere dedignarentur. Joel, 11, cerdotes tangere dedignarentur. Joel, 11, 13 Benignus et misericors est. Eccli. 13 Benignus et misericors est. Eccli. 111, 20 Quanto magnus es, humilia te 111, 20 Quanto magnus es, humilia te in omnibus. in omnibus.

«< Remittuntur tibi peccata tua. » «< Remittuntur tibi peccata tua. »

In hoc notatur, quod propter peccatum In hoc notatur, quod propter peccatum fuerat infirmatus. Quinque enim modis, fuerat infirmatus. Quinque enim modis, ut dicit Glossa, infirmitates et tentatio- ut dicit Glossa, infirmitates et tentatio- nes contingunt. Primo, ut justis merita nes contingunt. Primo, ut justis merita per patientiam augeantur, ut Job, 1 et 11. per patientiam augeantur, ut Job, 1 et 11. Secundo, ad custodiam virtutis, ne su- Secundo, ad custodiam virtutis, ne su- perbia tentet, sicut Paulus, II ad Co- perbia tentet, sicut Paulus, II ad Co- rinth. xn, 6. Tertio, ad corrigenda pec- rinth. xn, 6. Tertio, ad corrigenda pec- cata, sicut Mariæ lepra, Numer. XII, 10 cata, sicut Mariæ lepra, Numer. XII, 10 et hic paralytico. Quarto, ad gloriam et hic paralytico. Quarto, ad gloriam Dei manifestandam, ut Joan. ix, 3, de Dei manifestandam, ut Joan. ix, 3, de cæco nato et Joan. x1, 42, de Lazaro. cæco nato et Joan. x1, 42, de Lazaro. Quinto, ad initium pœnæ æternæ, qua- Quinto, ad initium pœnæ æternæ, qua- tenus hic videatur quid in inferno sequa- tenus hic videatur quid in inferno sequa- tur. Unde, Jerem. XVII, 18: Duplici con- tur. Unde, Jerem. XVII, 18: Duplici con- tritione contere eos. Ut, Act. XII, 23, de tritione contere eos. Ut, Act. XII, 23, de Herode. Herode.

<< Dixerunt intra se. » << Dixerunt intra se. »

417 417

Ecce modus murmuris, et murmuris Ecce modus murmuris, et murmuris species, et murmuris ratio: quæ tria di- species, et murmuris ratio: quæ tria di- cuntur in littera. cuntur in littera.

° °

De modo dicit : De modo dicit :

« Dixerunt intra se, » « Dixerunt intra se, »

Quia timuerunt reprehendi, si aperte Quia timuerunt reprehendi, si aperte dixissent. Psal. x1, 1: Dixit insipiens dixissent. Psal. x1, 1: Dixit insipiens in corde suo Non est Deus. Psal. xxxv, in corde suo Non est Deus. Psal. xxxv, 2 Dixit injustus ut non delinquat in 2 Dixit injustus ut non delinquat in semetipso. semetipso.

« «

« Hic blasphemat. » « Hic blasphemat. »

Ecce murmuris species: quia «blas- Ecce murmuris species: quia «blas- phemia est, ut dicit Ambrosius, im- phemia est, ut dicit Ambrosius, im- « positio falsi criminis in Deum, aut attri- « positio falsi criminis in Deum, aut attri- « buendo ei quod non convenit, aut au- « buendo ei quod non convenit, aut au- « ferendo quod convenit, aut secum « ferendo quod convenit, aut secum « attribuendo creaturæ quod solius est « attribuendo creaturæ quod solius est « Creatoris. » Et hoc genere blasphemiæ « Creatoris. » Et hoc genere blasphemiæ putabant Christum blasphemare. Matth. putabant Christum blasphemare. Matth. xxvi, 65: Blasphemavit: quid adhuc xxvi, 65: Blasphemavit: quid adhuc egemus testibus? ecce nunc audistis blas- egemus testibus? ecce nunc audistis blas- phemiam. Marc. autem, 11, 7, et Luc. phemiam. Marc. autem, 11, 7, et Luc. v, 21, additur ratio: quia dixerunt : v, 21, additur ratio: quia dixerunt : Quis potest dimittere peccata, nisi solus Quis potest dimittere peccata, nisi solus Deus? Isa. XLIII, 25: Ego sum, ego sum Deus? Isa. XLIII, 25: Ego sum, ego sum ipse qui deleo iniquitates tuas propter ipse qui deleo iniquitates tuas propter

me. me.

« Et ecce quidam de Scribis dixerunt « Et ecce quidam de Scribis dixerunt intra se Hic blasphemat. » intra se Hic blasphemat. »

Ecce hic ponitur murmuratio. Ecce hic ponitur murmuratio.

Et tanguntur duo, qui scilicet murmu- Et tanguntur duo, qui scilicet murmu- rabant, et murmuratio. rabant, et murmuratio.

Scribarum enim quidam murmura- Scribarum enim quidam murmura- bant inflati humana sapientia, quæ non bant inflati humana sapientia, quæ non intelligit ea quæ Dei sunt. Abdiæ, y. 8: intelligit ea quæ Dei sunt. Abdiæ, y. 8: Perdam sapientes de Idumæa, et pru- Perdam sapientes de Idumæa, et pru- dentiam de monte Esau. Dicit autem, dentiam de monte Esau. Dicit autem, «quidam,» ideo, quia non omnes fuerunt «quidam,» ideo, quia non omnes fuerunt sicut Nicodemus et Gamaliel. Et forte sicut Nicodemus et Gamaliel. Et forte plures alii, qui magistri fuerunt.in.Israel. plures alii, qui magistri fuerunt.in.Israel.

XX XX

« Et cum vidisset Jesus cogitationes « Et cum vidisset Jesus cogitationes eorum, dixit Ut quid cogitatis mala eorum, dixit Ut quid cogitatis mala in cordibus vestris ? in cordibus vestris ?

Quid est facilius dicere: Dimittun- Quid est facilius dicere: Dimittun- tur tibi peccata tua, an dicere: Surge, tur tibi peccata tua, an dicere: Surge, et ambula? » et ambula? »

Ecce murmuris reprehensio. Ecce murmuris reprehensio.

Et dicuntur tria, scilicet manifestatio Et dicuntur tria, scilicet manifestatio peccati, reprehensio, et irrationabilitatis peccati, reprehensio, et irrationabilitatis eorum convictio. eorum convictio.

De primo dicit : De primo dicit :

27 27

418 418

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

« Et cum vidisset Jesus, » « Et cum vidisset Jesus, »

Ut Deus, Ut Deus,

« Cogitationes eorum. » « Cogitationes eorum. »

Eccli. xx11, 28: Oculi Domini multo Eccli. xx11, 28: Oculi Domini multo plus lucidiores sunt super solem, circum- plus lucidiores sunt super solem, circum- spicientes omnes vias hominum, et pro- spicientes omnes vias hominum, et pro- fundum abyssi, et hominum corda in- fundum abyssi, et hominum corda in- tuentes in absconditas partes. Sapient. 1, tuentes in absconditas partes. Sapient. 1, 11: Custodite vos a murmuratione quæ 11: Custodite vos a murmuratione quæ nihil prodest, et a detractione parcite nihil prodest, et a detractione parcite linguæ, quoniam sermo obscurus in va- linguæ, quoniam sermo obscurus in va- cuum non ibit. cuum non ibit.

«< Dixit Ut quid cogitatis mala in «< Dixit Ut quid cogitatis mala in cordibus vestris. » cordibus vestris. »

Ecce reprehensio: et dicit « mala, » Ecce reprehensio: et dicit « mala, » quia cogitaverunt eum non esse Deum, quia cogitaverunt eum non esse Deum, et blasphemare, et solvere legem, et hu- et blasphemare, et solvere legem, et hu- jusmodi. Isa. 1, 16: Auferte malum cogi- jusmodi. Isa. 1, 16: Auferte malum cogi- tationum vestrarum ab oculis meis. tationum vestrarum ab oculis meis.

« Quid est facilius. » « Quid est facilius. »

Ecce convictio irrationabilitatis eorum. Ecce convictio irrationabilitatis eorum. Et est sensus Attendite quid minoris Et est sensus Attendite quid minoris potentiæ sit curare corpus ex propria po- potentiæ sit curare corpus ex propria po- testate, vel curare animam? et videbitis testate, vel curare animam? et videbitis quod utrumque est ejusdem potestatis. quod utrumque est ejusdem potestatis. Sed operatio visibilis circa corpus proba- Sed operatio visibilis circa corpus proba- tio est invisibilis potestatis circa mentem, tio est invisibilis potestatis circa mentem, vel animam. Et cum signa potestatis di- vel animam. Et cum signa potestatis di- vinæ sæpe videritis, « ut quid mala ad- vinæ sæpe videritis, « ut quid mala ad- huc cogitatis? huc cogitatis?

Attende autem, quod quoad id circa Attende autem, quod quoad id circa quod potestas ostenditur, majoris est quod potestas ostenditur, majoris est potestatis curare animam quam corpus potestatis curare animam quam corpus secundum Augustinum, quia anima ha- secundum Augustinum, quia anima ha- bet peccatum unde obicem ponit, sed bet peccatum unde obicem ponit, sed non corpus. Sed quoad ipsam potestatem non corpus. Sed quoad ipsam potestatem operandi, æqualis potestatis est utrum- operandi, æqualis potestatis est utrum- que, licet unum sit communicabile San- que, licet unum sit communicabile San- ctis, quod est curatio corporum et alte- ctis, quod est curatio corporum et alte- rum nulli sit communicatum, quod est rum nulli sit communicatum, quod est curatio animarum quod fecit Deus, ne curatio animarum quod fecit Deus, ne spes ponatur in homine salutis, vel despe- spes ponatur in homine salutis, vel despe-

ratio justificationis. Matth. 1, 21: Ipse ratio justificationis. Matth. 1, 21: Ipse salvum faciet populum suum a peccatis salvum faciet populum suum a peccatis

eorum. eorum.

« Ut autem sciatis quia Filius homi- « Ut autem sciatis quia Filius homi- nis habet potestatem in terra dimit- nis habet potestatem in terra dimit- tendi peccata. » tendi peccata. »

Pars in qua est potestatis demonstra- Pars in qua est potestatis demonstra- tio, hic incipit. tio, hic incipit.

Et dicuntur tria per verbum operati- Et dicuntur tria per verbum operati- vum potestatis demonstratio, miraculi vum potestatis demonstratio, miraculi ex verbo perfectio, et ejus qui potesta- ex verbo perfectio, et ejus qui potesta- tem demonstravit in confusionem detra- tem demonstravit in confusionem detra- hentium, magnificatio. hentium, magnificatio.

Circa primum duo dicuntur: primo Circa primum duo dicuntur: primo enim ponitur verbum Evangelistæ ad enim ponitur verbum Evangelistæ ad credentes, cum dicit : credentes, cum dicit :

« Ut autem sciatis quia Filius homi- « Ut autem sciatis quia Filius homi- nis, etc. » nis, etc. »

Sed tunc quæritur, quare hic in hoc Sed tunc quæritur, quare hic in hoc miraculo addunt tres Evangelistæ potius miraculo addunt tres Evangelistæ potius quam in aliquo aliorum ? quam in aliquo aliorum ?

Et dicendum, quod propter hanc po- Et dicendum, quod propter hanc po- testatem declarandam totum scriptum testatem declarandam totum scriptum est Evangelium: et ideo Evangelistæ est Evangelium: et ideo Evangelistæ posteris hoc voluerunt inculcare. Hic posteris hoc voluerunt inculcare. Hic enim fuit dubitatio de hac potestate, et enim fuit dubitatio de hac potestate, et hæc probata fuit. Joan. xx, 30: Hæc au- hæc probata fuit. Joan. xx, 30: Hæc au- tem scripta sunt ut credatis quia Jesus tem scripta sunt ut credatis quia Jesus est Christus Filius Dei: et ut credentes, est Christus Filius Dei: et ut credentes, vitam habeatis in nomine ejus. vitam habeatis in nomine ejus.

Et quia dubitatio fuit de tribus in pec- Et quia dubitatio fuit de tribus in pec- cati dimissione, de remittente, et de po- cati dimissione, de remittente, et de po- testate remittendi, et de loco, ideo con- testate remittendi, et de loco, ideo con- tra tria dicit tria. tra tria dicit tria.

De remittente dicit : « Filius homi- De remittente dicit : « Filius homi- nis,» secundum quod est filius hominis : nis,» secundum quod est filius hominis : ita quod ly secundum quod notat perso- ita quod ly secundum quod notat perso- næ unitatem, non conditionem humanæ næ unitatem, non conditionem humanæ naturæ. Act. x, 43: Huic omnes prophe- naturæ. Act. x, 43: Huic omnes prophe- tæ testimonium perhibent, remissionem tæ testimonium perhibent, remissionem peccatorum accipere per nomen ejus om- peccatorum accipere per nomen ejus om- nes qui credunt in eum. De potestate nes qui credunt in eum. De potestate autem dicit: « Habet potestatem. » Ad autem dicit: « Habet potestatem. » Ad Roman. XII, 1: Non est potestas nisi a Roman. XII, 1: Non est potestas nisi a Deo. Matth. xXVIII, 18: Data est mihi Deo. Matth. xXVIII, 18: Data est mihi omnis potestas in cœlo et in terra. omnis potestas in cœlo et in terra.

IN EVANG. MATTHÆI, IX-7, 8, 9. IN EVANG. MATTHÆI, IX-7, 8, 9.

Contra, locum dicit : « In terra » Sa- Contra, locum dicit : « In terra » Sa- pient. xvi, 16: Usque ad cælos attinge- pient. xvi, 16: Usque ad cælos attinge- bat stans in terra. Ad Philip. I, 10: bat stans in terra. Ad Philip. I, 10: Ut in nomine Jesu omne genu flectatur Ut in nomine Jesu omne genu flectatur coelestium, terrestrium, et infernorum. coelestium, terrestrium, et infernorum.

« Tunc ait paralytico: Surge, tolle « Tunc ait paralytico: Surge, tolle lectum tuum, et vade in domum tuam. lectum tuum, et vade in domum tuam. Et surrexit, et abiit in domum Et surrexit, et abiit in domum

suam. »>> suam. »>>

Ecce miraculi perfectivum. Ecce miraculi perfectivum.

Tria dicit per imperium, scilicet reve- Tria dicit per imperium, scilicet reve- lationem infirmitatis, cum dicit : « Sur- lationem infirmitatis, cum dicit : « Sur- ge. » Restitutionem valoris et vigoris, ge. » Restitutionem valoris et vigoris, cum dicit: « Tolle lectum tuum. » cum dicit: « Tolle lectum tuum. » Quod facere non posset, nisi fortis : quia Quod facere non posset, nisi fortis : quia lectus fuit habens cum stramentis (alias, lectus fuit habens cum stramentis (alias, straminibus) spondam in qua ferebatur. straminibus) spondam in qua ferebatur. Restitutionem usus in providendis pro- Restitutionem usus in providendis pro- priis, cum dicit : « Vade in domum priis, cum dicit : « Vade in domum tuam. » In quo notatur sanitatis perma- tuam. » In quo notatur sanitatis perma- nentia, ne momentanea et phantastica nentia, ne momentanea et phantastica esse credatur. Simile, Joan. v, 8: esse credatur. Simile, Joan. v, 8: Surge, tolle grabatum tuum, et am- Surge, tolle grabatum tuum, et am- bula. bula.

« Et surrexit, etc. » « Et surrexit, etc. »

Ecce miraculi secundum actum perfe- Ecce miraculi secundum actum perfe- ctio. «Et abiit, »portans lectum in quo ctio. «Et abiit, »portans lectum in quo ante portabatur, consolidatis et conglu- ante portabatur, consolidatis et conglu- tinatis nervis, consumpto humore resol- tinatis nervis, consumpto humore resol- vente ad verbum Domini. « Et abiit in vente ad verbum Domini. « Et abiit in domum suam, » consulens propriis con- domum suam, » consulens propriis con- tinua sanitate perseverante. Joan. vII, tinua sanitate perseverante. Joan. vII, 23 Totum hominem sanum feci. 23 Totum hominem sanum feci.

» Videntes autem turbæ timuerunt, » Videntes autem turbæ timuerunt, et glorificaverunt Deum, qui dedit po- et glorificaverunt Deum, qui dedit po- testatem talem hominibus. » testatem talem hominibus. »

Ecce Christi facientis miraculum ma- Ecce Christi facientis miraculum ma- gnificatio. gnificatio.

Et dicuntur duo admiratio, quæ no- Et dicuntur duo admiratio, quæ no- tatur per timorem, cum dicitur, « Ti- tatur per timorem, cum dicitur, « Ti-

419 419

muerunt. » Jerem. x, 7: Quis non time- muerunt. » Jerem. x, 7: Quis non time- bit te, rex gentium? bit te, rex gentium?

Secundum est laudis perfectio, cum Secundum est laudis perfectio, cum causa laudis, ibi, « Glorificaverunt Deum, causa laudis, ibi, « Glorificaverunt Deum, qui dedit potestatem talem hominibus. » qui dedit potestatem talem hominibus. » Eccli. XLIII, 33: Benedicentes Dominum, Eccli. XLIII, 33: Benedicentes Dominum, exaltate illum quantum potestis: major exaltate illum quantum potestis: major est enim omni laude. Psal. CXLIV, 21: est enim omni laude. Psal. CXLIV, 21: Laudationem Domini loquetur os meum: Laudationem Domini loquetur os meum: et benedicat omnis caro nomini sancto et benedicat omnis caro nomini sancto ejus. ejus.

Quod autem in causa laudis dicunt: Quod autem in causa laudis dicunt: « Qui dedit potestatem talem, etc., » « Qui dedit potestatem talem, etc., » contra murmur dictum est: quia mur- contra murmur dictum est: quia mur- murantes dicebant hanc potestatem nulli murantes dicebant hanc potestatem nulli homini dandam. Nec intelligitur de pot- homini dandam. Nec intelligitur de pot- estate supra corpus tantum, sed de pot- estate supra corpus tantum, sed de pot- estate supra corpus, prout est indicium estate supra corpus, prout est indicium potestatis datæ supra animam. Isa. Lxını, potestatis datæ supra animam. Isa. Lxını, 7 Miserationum Domini recordabor, 7 Miserationum Domini recordabor, laudem Domini super omnibus quæ red- laudem Domini super omnibus quæ red- didit nobis Dominus, et super multitu- didit nobis Dominus, et super multitu- dinem bonorum domui Israel, quæ largi- dinem bonorum domui Israel, quæ largi- tus est eis secundum indulgentiam suam. tus est eis secundum indulgentiam suam.

« Et cum transiret inde Jesus, vidit « Et cum transiret inde Jesus, vidit hominem sedentem in telonio, Mat- hominem sedentem in telonio, Mat- thæum nomine. Et ait illi: Sequere thæum nomine. Et ait illi: Sequere me. Et surgens secutus est eum. » me. Et surgens secutus est eum. »

Hic ponitur repressio murmuris facti Hic ponitur repressio murmuris facti contra vitæ veritatem. contra vitæ veritatem.

Est autem consideratio hujus veritatis Est autem consideratio hujus veritatis vitæ triplex, et secundum hoc in tres di- vitæ triplex, et secundum hoc in tres di- viditur partes. Consideratur veritas vitæ viditur partes. Consideratur veritas vitæ in seipso, et in subditis, et in auctoritate . in seipso, et in subditis, et in auctoritate . operis, quod facit: et in hac prima parte operis, quod facit: et in hac prima parte reprimuntur murmurantes contra vitam reprimuntur murmurantes contra vitam quoad primum in secunda, quoad se- quoad primum in secunda, quoad se- cundum, ibi, y. 14: « Tunc accesserunt cundum, ibi, y. 14: « Tunc accesserunt ad eum discipuli.» In tertia, quoad ter- ad eum discipuli.» In tertia, quoad ter- tium, ibi, . 18: Hæc illo loquente ad tium, ibi, . 18: Hæc illo loquente ad eos, etc. » eos, etc. »

In prima harum tria, dicuntur: causa In prima harum tria, dicuntur: causa murmuris, et murmur, et repressio per murmuris, et murmur, et repressio per responsionem. responsionem.

In prima harum tria dicuntur, scilicet In prima harum tria dicuntur, scilicet

420 420

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

publicani vocatio, vocati secutio, et se- publicani vocatio, vocati secutio, et se- quentis ministratio, qua Christo mini- quentis ministratio, qua Christo mini- strabat, cum a suis recederet. strabat, cum a suis recederet.

Circa vocationem duo inducuntur, vo- Circa vocationem duo inducuntur, vo- cantis videlicet miseratio, et vocandi de- cantis videlicet miseratio, et vocandi de- scriptio. scriptio.

Miseratio vocantis in duobus consistit: Miseratio vocantis in duobus consistit: in diligentia inquisitionis, et hanc notat, in diligentia inquisitionis, et hanc notat, cum dicit: cum dicit:

« Et cum transiret inde, ⟫» « Et cum transiret inde, ⟫»

<< Sedentem, » << Sedentem, »

In quiete et pace peccatorum. Psal. In quiete et pace peccatorum. Psal. CXXVI, 2 Surgite postquam sederitis. CXXVI, 2 Surgite postquam sederitis. Isa. XLVII, 1: Sede in pulvere, virgo filia Isa. XLVII, 1: Sede in pulvere, virgo filia Babylonis, sede in terra. Babylonis, sede in terra.

« In telonio. >> « In telonio. >>

Télos græce, latine est vectigal: quia Télos græce, latine est vectigal: quia præfuit his qui vectigalia accipiebant, præfuit his qui vectigalia accipiebant, quod consuevit cum exactione fieri, et quod consuevit cum exactione fieri, et

Quærens videlicet peccatores. Act. x, plus debito. Isa. 111, 12: Populum meum Quærens videlicet peccatores. Act. x, plus debito. Isa. 111, 12: Populum meum 38: Pertransiit benefaciendo. 38: Pertransiit benefaciendo.

<< Vidit. >> << Vidit. >>

Secundum est respectus miserationis. Secundum est respectus miserationis. Genes. xvi, 13: Tu Deus qui vidisti me. Genes. xvi, 13: Tu Deus qui vidisti me. Genes. xx11, 14: In monte Dominus vi- Genes. xx11, 14: In monte Dominus vi- debit. debit.

« Hominem, etc. » « Hominem, etc. »

Describit vocandum a natura, cum di- Describit vocandum a natura, cum di- cit : « Hominem. » A quiete in lucro- cit : « Hominem. » A quiete in lucro- rum studiis, «< sedentem. » Ab injusta ac- rum studiis, «< sedentem. » Ab injusta ac- quisitione, « in telonio. » A nomine quisitione, « in telonio. » A nomine communi, cum dicit, « Matthæum no- communi, cum dicit, « Matthæum no- mine. » mine. »

« Hominem. >> « Hominem. >>

Natura vocat a peccati inclinatione ex Natura vocat a peccati inclinatione ex fragilitate corporis, et in sui recognitio- fragilitate corporis, et in sui recognitio- nem ex industria rationis. De primo di- nem ex industria rationis. De primo di- citur, I ad Corinth. 111, 3: Cum sit inter citur, I ad Corinth. 111, 3: Cum sit inter vos zelus et contentio, nonne carnales es- vos zelus et contentio, nonne carnales es- tis, et secundum hominem ambulatis ? tis, et secundum hominem ambulatis ? Genes. vi, 5 Videns Deus quod multa Genes. vi, 5 Videns Deus quod multa malitia hominum esset in terra, et cuncta malitia hominum esset in terra, et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum cogitatio cordis intenta esset ad malum omni tempore. De secundo, Psal. IV, 7: omni tempore. De secundo, Psal. IV, 7: Signatum est super nos lumen vultus Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine. Isa. XLVI, 8: Redite, præva- tui, Domine. Isa. XLVI, 8: Redite, præva- ricatores, ad cor. ricatores, ad cor.

exactores sui spoliaverunt. E contra de exactores sui spoliaverunt. E contra de conversis dicitur, Isa. xiv, 4: Quomodo conversis dicitur, Isa. xiv, 4: Quomodo cessavit exactor, quievit tributum ? cessavit exactor, quievit tributum ?

« Matthæum nomine. » « Matthæum nomine. »

Ecce descriptio a nomine. Alii enim Ecce descriptio a nomine. Alii enim Evangelista vocant eum Levi ; binomius Evangelista vocant eum Levi ; binomius enim fuit, sed nomen dignitatis fuit Levi, enim fuit, sed nomen dignitatis fuit Levi, quod ponunt Marcus et Lucas: nomen quod ponunt Marcus et Lucas: nomen autem commune ponit ipse de se humilia autem commune ponit ipse de se humilia sentiens. Eccli. III, 20: Quanto magnus sentiens. Eccli. III, 20: Quanto magnus es, humilia te in omnibus. Et ideo, in- es, humilia te in omnibus. Et ideo, in- fra, x, 3, vocat se Matthæum publica- fra, x, 3, vocat se Matthæum publica- num, pronuntians se esse peccatorem. num, pronuntians se esse peccatorem. Proverb. xvi, 17: Justus prior accu- Proverb. xvi, 17: Justus prior accu- sator est sui. I ad Corinth. xv, 9: Ego sator est sui. I ad Corinth. xv, 9: Ego sum minimus Apostolorum, qui non sum minimus Apostolorum, qui non sum dignus vocari Apostolus, quoniam sum dignus vocari Apostolus, quoniam persecutus sum Ecclesiam Dei. persecutus sum Ecclesiam Dei.

« Et ait illi. » « Et ait illi. »

Ecce vocatio. Ecce vocatio.

« Sequere me. »> « Sequere me. »>

Bene dicit Sequere, quia nullius ho- Bene dicit Sequere, quia nullius ho- minis est comitari, impossibile autem minis est comitari, impossibile autem præcedere secundum profectum virtutis. præcedere secundum profectum virtutis. Eccli. xxIII, 38: Gloria magna est sequi Eccli. xxIII, 38: Gloria magna est sequi Dominum longitudo enim dierum assu- Dominum longitudo enim dierum assu- metur ab eo. metur ab eo.

1 Matth. x, 3, inter nomina Apostolorum : 1 Matth. x, 3, inter nomina Apostolorum :

Et Matthæus publicanus. Et Matthæus publicanus.

10 10

« Et surgens. » « Et surgens. »

IN EVANG. MATTHÆI, IX-10. IN EVANG. MATTHÆI, IX-10.

Ecce obedientia ad sequendum. Dicit Ecce obedientia ad sequendum. Dicit autem præparationem ad sequendum, autem præparationem ad sequendum, cum dicit, « surgens, » hoc est, sursum cum dicit, « surgens, » hoc est, sursum se agens ad coelestia extendendo. Ba- se agens ad coelestia extendendo. Ba- ruch, v, 5 Exsurge, et sta in excelso. ruch, v, 5 Exsurge, et sta in excelso. Psal. III, Psal. III, 6: Exsurrexi, quia Dominus 6: Exsurrexi, quia Dominus suscepit me. suscepit me.

« Secutus est eum, » « Secutus est eum, »

Imitando profectum virtutis. Jerem. Imitando profectum virtutis. Jerem. XVII, 16: Non sum turbatus, te pastorem XVII, 16: Non sum turbatus, te pastorem sequens: et diem hominis non desideravi, sequens: et diem hominis non desideravi, tu scis. tu scis.

« Et factum est, discumbente eo in « Et factum est, discumbente eo in domo, ecce multi publicani et pecca- domo, ecce multi publicani et pecca- tores venientes, discumbebant cum tores venientes, discumbebant cum Jesu et discipulis ejus. >> Jesu et discipulis ejus. >>

Hic ponit ministrationem, quæ fuit Hic ponit ministrationem, quæ fuit causa murmuris. causa murmuris.

Et dicuntur tria: commodum infirmi- Et dicuntur tria: commodum infirmi- tatis per discubitum, locus familiaris per tatis per discubitum, locus familiaris per domum, et consocietas congratulationis domum, et consocietas congratulationis et devotionis per eos qui cum eo discum- et devotionis per eos qui cum eo discum- bebant. bebant.

De primo dicit : De primo dicit :

« Et factum est discumbente eo. » « Et factum est discumbente eo. »

Simile, Luc. VII, 36: Ingressus domum Simile, Luc. VII, 36: Ingressus domum Pharisæi discubuit. Cantic. 1, 2: Dum Pharisæi discubuit. Cantic. 1, 2: Dum esset rex in accubitu suo, nardus mea de- esset rex in accubitu suo, nardus mea de- dit odorem suavitatis. Discubitus autem dit odorem suavitatis. Discubitus autem est positio corporis composita ex sedere est positio corporis composita ex sedere et jacere, propter stramentorum ordina- et jacere, propter stramentorum ordina- tionem ad dorsi inclinationem; et hoc tionem ad dorsi inclinationem; et hoc commodum est lassatis ex itinere, sicut commodum est lassatis ex itinere, sicut sæpe ipse fatigatus fuit Dominus. Joan. sæpe ipse fatigatus fuit Dominus. Joan. 1V, 6: Jesus fatigatus ex itinere, sedebat 1V, 6: Jesus fatigatus ex itinere, sedebat sic supra fontem. sic supra fontem.

<< In domo. » << In domo. »

Ecce locus familiaris. Dicunt autem Ecce locus familiaris. Dicunt autem

421 421

Marcus et Lucas; In domo sua. Iste au- Marcus et Lucas; In domo sua. Iste au- tem quia jam dimiserat omnia, non vin- tem quia jam dimiserat omnia, non vin- dicat eam sibi, sed reputat eam commu- dicat eam sibi, sed reputat eam commu- nem omnibus et ideo simpliciter dicit, nem omnibus et ideo simpliciter dicit, « in domo. » Act. IV, 32; Nec quisquam, « in domo. » Act. IV, 32; Nec quisquam, eorum quæ possidebat, aliquid suum eorum quæ possidebat, aliquid suum esse dicebat: sed erant illis omnia com- esse dicebat: sed erant illis omnia com- munia. Luc. xix, 9: Hodie salus huic munia. Luc. xix, 9: Hodie salus huic domui facta est. Unde, Luc. v, 11, dici- domui facta est. Unde, Luc. v, 11, dici- tur, quod relictis omnibus, secuti sunt tur, quod relictis omnibus, secuti sunt eum. Porphyrius autem hæreticus arguit eum. Porphyrius autem hæreticus arguit hic levitate Matthæum, quod ad unius hic levitate Matthæum, quod ad unius jussionis vocem ignotum hominem se- jussionis vocem ignotum hominem se- cutus sit. Et huic obviat Glossa, quia cutus sit. Et huic obviat Glossa, quia non levitate ductus sequitur, sed potius non levitate ductus sequitur, sed potius virtute operum visa, intus per gratiam virtute operum visa, intus per gratiam tractus sequitur, cujus cognoverat deita- tractus sequitur, cujus cognoverat deita- tem. Post omnes alios iste suam recitat tem. Post omnes alios iste suam recitat vocationem propter humilitatem: quia vocationem propter humilitatem: quia pro certo, sicut dicitur, Luc. vi, 12 et pro certo, sicut dicitur, Luc. vi, 12 et seq., ante sermonem Domini in monte seq., ante sermonem Domini in monte factum vocatus est. Sed post sermonem factum vocatus est. Sed post sermonem fecit convivium, cum de cætero animum fecit convivium, cum de cætero animum non haberet ad propria revertendi: et ideo non haberet ad propria revertendi: et ideo ut simul poneret ea quæ ad idem ordi- ut simul poneret ea quæ ad idem ordi- nantur,vocationem prius factam per reca- nantur,vocationem prius factam per reca- pitulationem hic cum convivio inducit. pitulationem hic cum convivio inducit.

« Ecce multi, etc. » « Ecce multi, etc. »

Ecce societas congratulantium socio- Ecce societas congratulantium socio- rum, et adspirantium ad eamdem spem rum, et adspirantium ad eamdem spem vocationis. Publicani autem sunt vecti- vocationis. Publicani autem sunt vecti- galibus præpositi: peccatores fuerunt galibus præpositi: peccatores fuerunt alias criminosi et manifesti. Luc. xv, 1: alias criminosi et manifesti. Luc. xv, 1: Erant appropinquantes ei publicani et Erant appropinquantes ei publicani et peccatores, ut audirent illum. peccatores, ut audirent illum.

« Discumbebant cum Jesu et disci- « Discumbebant cum Jesu et disci- pulis ejus. » pulis ejus. »

Act. x, 28 Mihi ostendit Deus nemi- Act. x, 28 Mihi ostendit Deus nemi- nem communem aut immundum dicere nem communem aut immundum dicere hominem. hominem.

Sed quæritur, qualiter vocavit Mat- Sed quæritur, qualiter vocavit Mat- thæum obligatum ratiociniis de susceptis thæum obligatum ratiociniis de susceptis vectigalibus et qualiter comedit illicite vectigalibus et qualiter comedit illicite acquisita ? Dicit enim Chrysostomus, acquisita ? Dicit enim Chrysostomus, quod de illicite acquisito comedit. quod de illicite acquisito comedit.

11 11

12 12

422 422

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Et ad primum dicendum, quod voca- Et ad primum dicendum, quod voca- tio ante convivium facta, significat eum tio ante convivium facta, significat eum a ratiociniis esse absolutum : quidam ta- a ratiociniis esse absolutum : quidam ta- men dicunt, quod Domini est terra, et men dicunt, quod Domini est terra, et plenitudo ejus : et ipse eum potuit ab- plenitudo ejus : et ipse eum potuit ab- solvere, sicut fecit spoliari Ægyptios 2. solvere, sicut fecit spoliari Ægyptios 2. Sed secus est de illis, quia filii Israel ip- Sed secus est de illis, quia filii Israel ip- sis laboraverant, et nihil acceperant de sis laboraverant, et nihil acceperant de mercede, et alias multa damna illata ab mercede, et alias multa damna illata ab eis sustinuerant, pro quibus fecit Domi- eis sustinuerant, pro quibus fecit Domi- nus accipi spolia: et ideo primum est nus accipi spolia: et ideo primum est probabilius. probabilius.

Ad aliud dicendum, quod hic innuitur, Ad aliud dicendum, quod hic innuitur, quod aliquis agens negotia eorum quibus quod aliquis agens negotia eorum quibus tenetur (ille igitur illicite acquisita ac- tenetur (ille igitur illicite acquisita ac- cipit) potest accipere victum ab eis in sti- cipit) potest accipere victum ab eis in sti- pendium necessitatis, si non habet unde pendium necessitatis, si non habet unde vivat aliunde. I ad Corinth. 1x, 7: Quis vivat aliunde. I ad Corinth. 1x, 7: Quis militat suis stipendiis umquam ? Deuter. militat suis stipendiis umquam ? Deuter. xxv, 4: Non ligabis os bovis terentis. II ad xxv, 4: Non ligabis os bovis terentis. II ad Timoth. 11, 6 Laborantem agricolam Timoth. 11, 6 Laborantem agricolam oportet primum de fructibus percipere. oportet primum de fructibus percipere.

« Et videntes Pharisæi dicebant « Et videntes Pharisæi dicebant

discipulis ejus: Quare cum publicanis discipulis ejus: Quare cum publicanis et peccatoribus manducat Magister et peccatoribus manducat Magister vester? vester?

At Jesus audiens, ait : Non est opus At Jesus audiens, ait : Non est opus valentibus medicus, sed male haben- valentibus medicus, sed male haben- tibus. » tibus. »

Ecce murmuratio. Ecce murmuratio.

Et dicit tria qui, apud quos, et de Et dicit tria qui, apud quos, et de quo murmurabant. Qui: quia « Phari- quo murmurabant. Qui: quia « Phari- sæi, » de religione præsumentes. Apud sæi, » de religione præsumentes. Apud quos? quia « dicebant discipulis : » quia quos? quia « dicebant discipulis : » quia timebant confutari, si Christo dicerent. timebant confutari, si Christo dicerent. Unde sicut serpens aggressus est Adam Unde sicut serpens aggressus est Adam in debiliori parte ³, ita isti credebant de- in debiliori parte ³, ita isti credebant de- cipere in discipulis, et reprehensibilem cipere in discipulis, et reprehensibilem facere Christum. Eccle. x, 11: Si mor- facere Christum. Eccle. x, 11: Si mor- deat serpens in silentio, nihil eo minus deat serpens in silentio, nihil eo minus habet qui occulte detrahit. habet qui occulte detrahit.

1 Psal. xxUI, 1. 1 Psal. xxUI, 1.

2 Cf. Exod. x11, 32 2 Cf. Exod. x11, 32

« Quare cum publicanis et peccato- « Quare cum publicanis et peccato- ribus manducat Magister vester ? » ribus manducat Magister vester ? »

Videtur autem justa esse reprehensio. Videtur autem justa esse reprehensio. I ad Corinth. v, 11: Si is qui frater no- I ad Corinth. v, 11: Si is qui frater no- minatur est fornicator, aut avarus,... minatur est fornicator, aut avarus,... aut rapax, cum hujusmodi nec cibum aut rapax, cum hujusmodi nec cibum sumere. II Joan. y. 10 et 11: Nec Ave sumere. II Joan. y. 10 et 11: Nec Ave ei dixeritis. Qui enim dicit illi Ave, com- ei dixeritis. Qui enim dicit illi Ave, com- municat operibus ejus infructuosis. municat operibus ejus infructuosis.

RESPONSIO. Dicendum, quia dicta Apo- RESPONSIO. Dicendum, quia dicta Apo- stolorum intelliguntur de apostatis im- stolorum intelliguntur de apostatis im- pœnitentibus, de quibus non est spes pœnitentibus, de quibus non est spes conversionis et de præcisis ab Ecclesia, conversionis et de præcisis ab Ecclesia, quamdiu præcisi sunt: et tales non fue- quamdiu præcisi sunt: et tales non fue- runt isti. Matth. vII, 3: Quid autem vi- runt isti. Matth. vII, 3: Quid autem vi- des festucam in oculo fratris tui, et tra- des festucam in oculo fratris tui, et tra- bem in oculo tuo non vides? Ad Roman. bem in oculo tuo non vides? Ad Roman. XIV, 4 Tu quis es, qui judicas alienum XIV, 4 Tu quis es, qui judicas alienum servum? Domino suo stat, aut cadit. servum? Domino suo stat, aut cadit.

: :

« At Jesus audiens, ait. » « At Jesus audiens, ait. »

Tangit repressionem murmuris. Au- Tangit repressionem murmuris. Au- divit autem aure zeli, de qua dicitur, divit autem aure zeli, de qua dicitur, Sapient. I, 10: Auris zeli audit omnia, Sapient. I, 10: Auris zeli audit omnia,

et tumultus murmurationum non abs- et tumultus murmurationum non abs- condetur. condetur.

« Non est opus, etc. » « Non est opus, etc. »

Dicit tria primum pertinet ad falsæ Dicit tria primum pertinet ad falsæ justitiæ irrisionem, secundum ad erronei justitiæ irrisionem, secundum ad erronei intellectus legis confutationem, tertium intellectus legis confutationem, tertium ad finis sui adventus ostensionem. ad finis sui adventus ostensionem.

De primo dicit : « Non est opus medi- De primo dicit : « Non est opus medi- cus, » quoad medicandum, « valenti- cus, » quoad medicandum, « valenti- bus, » hoc est, vobis, qui vos valere re- bus, » hoc est, vobis, qui vos valere re- putatis. Apocal. III, 17: Dicis: quod putatis. Apocal. III, 17: Dicis: quod dives sum, et locupletatus, et nullius dives sum, et locupletatus, et nullius egeo et nescis quia tu es miser, et mi- egeo et nescis quia tu es miser, et mi- serabilis, et pauper, et cæcus, et nudus. serabilis, et pauper, et cæcus, et nudus. Unde periculosissime vivit, qui ægrotat Unde periculosissime vivit, qui ægrotat lethaliter, et præsumit se sanum esse, lethaliter, et præsumit se sanum esse, quia medicum non requirit. Contra quod quia medicum non requirit. Contra quod dicitur, Eccli. xxxvIII, 1: Honora medi- dicitur, Eccli. xxxvIII, 1: Honora medi-

3 Cf. Genes. III, 6. 3 Cf. Genes. III, 6.

18 18

IN EVANG. MATTHÆI, IX-13. IN EVANG. MATTHÆI, IX-13.

cum propter necessitatem: etenim illum cum propter necessitatem: etenim illum creavit Altissimus. Jerem. VIII, 22: Num- creavit Altissimus. Jerem. VIII, 22: Num- quid resina non est in Galaad? aut me- quid resina non est in Galaad? aut me- dicus non est ibi? « Sed male habenti- dicus non est ibi? « Sed male habenti- bus. » Osee, XIV, 5 Sanabo contritiones bus. » Osee, XIV, 5 Sanabo contritiones eorum, diligam eos spontanee: quia eorum, diligam eos spontanee: quia aversus est furor meus ab eis. Psal. CII, aversus est furor meus ab eis. Psal. CII, 3: Qui propitiatur omnibus iniquitati- 3: Qui propitiatur omnibus iniquitati- bus tuis, qui sanat omnes infirmitates bus tuis, qui sanat omnes infirmitates

tuas. tuas.

« Euntes autem discite quid est : « Euntes autem discite quid est : Misericordiam volo, et non sacrifi- Misericordiam volo, et non sacrifi- cium. Non enim veni vocare justos, cium. Non enim veni vocare justos, sed peccatores. » sed peccatores. »

Ecce confutatio erroris in lege. Et duo Ecce confutatio erroris in lege. Et duo dicit primo irridendo vos, qui deberetis dicit primo irridendo vos, qui deberetis magistri esse legis propter tempus. Nunc magistri esse legis propter tempus. Nunc demum, demum,

« Euntes discite. » « Euntes discite. »

II ad Timoth. III, 7: Semper discen- II ad Timoth. III, 7: Semper discen- tes, et numquam ad scientiam veritatis tes, et numquam ad scientiam veritatis pervenientes.. pervenientes..

<< Quid est. >> << Quid est. >>

Quod scriptum est, Osee, v1, 61 : Quod scriptum est, Osee, v1, 61 :

423 423

dem : << Numquam volui. » Psal. xxxix, dem : << Numquam volui. » Psal. xxxix, 7: Holocaustum et pro peccato non po- 7: Holocaustum et pro peccato non po- stulasti. Proverb. xx1, 3: Facere miseri- stulasti. Proverb. xx1, 3: Facere miseri- cordiam et judicium magis placet Do- cordiam et judicium magis placet Do- mino quam victimæ. Michææ, v₁, 8: mino quam victimæ. Michææ, v₁, 8: Indicabo tibi, o homo, etc. I ad Timoth. Indicabo tibi, o homo, etc. I ad Timoth. IV, 8 Corporalis exercitatio ad modi- IV, 8 Corporalis exercitatio ad modi- cum utilis est, pietas autem ad omnia cum utilis est, pietas autem ad omnia utilis est, promissionem habens vitæ quæ utilis est, promissionem habens vitæ quæ nunc est, et futuræ. nunc est, et futuræ.

<< Non enim veni, etc. » << Non enim veni, etc. »

Ecce confutatio per finem sui adven- Ecce confutatio per finem sui adven- tus. Dicit ergo, quia « non veni in mun- tus. Dicit ergo, quia « non veni in mun- dum vocare justos, » hoc est, qui de ju- dum vocare justos, » hoc est, qui de ju- stitia apparente præsumunt: quia vocatio stitia apparente præsumunt: quia vocatio apud eos est inutilis. Sicut enim dicitur, apud eos est inutilis. Sicut enim dicitur, ad Roman. III, 23 et 24: Omnes pecca- ad Roman. III, 23 et 24: Omnes pecca- verunt, et egent gloria Dei. Justificati verunt, et egent gloria Dei. Justificati gratis per gratiam ipsius. Non est justus gratis per gratiam ipsius. Non est justus quisquam, non est intelligens, et non est quisquam, non est intelligens, et non est requirens Deum 2. requirens Deum 2.

Sed contra, Joan. 1, 47: Vidit Jesus Sed contra, Joan. 1, 47: Vidit Jesus Nathanael venientem ad se, et dicit de Nathanael venientem ad se, et dicit de eo Ecce vere Israelita, in quo dolus eo Ecce vere Israelita, in quo dolus

non est. non est.

Adhuc, Infra, XI, 28, vocat omnes Adhuc, Infra, XI, 28, vocat omnes dicens Venite ad me, omnes qui labo- dicens Venite ad me, omnes qui labo- ratis, etc. Eccli. xxiv, 26: Transite ad ratis, etc. Eccli. xxiv, 26: Transite ad me, omnes qui concupiscitis me. me, omnes qui concupiscitis me.

Propter hoc dicit Glossa quod intelli- Propter hoc dicit Glossa quod intelli- gitur cum determinatione, quam ponit gitur cum determinatione, quam ponit

« Misericordiam volo, et non sacri- Lucas, v, 32: Non veni vocare justos, « Misericordiam volo, et non sacri- Lucas, v, 32: Non veni vocare justos, ficium. » ficium. »

11: 11:

Semper enim Deus voluit et facere, et Semper enim Deus voluit et facere, et fieri misericordiam sed numquam sa- fieri misericordiam sed numquam sa- crificium cruoris immolatitii. Isa. I, crificium cruoris immolatitii. Isa. I, Quo mihi multitudinem victimorum ve- Quo mihi multitudinem victimorum ve- strarum? dicit Dominus. Plenus sum. strarum? dicit Dominus. Plenus sum. Holocausta arietum, et adipem pin- Holocausta arietum, et adipem pin- guium, et sanguinem vitulorum, et ag- guium, et sanguinem vitulorum, et ag- norum, et hircorum, nolui. Glossa, ibi- norum, et hircorum, nolui. Glossa, ibi-

1 Osee, VI, 6: Quia misericordiam volui, et 1 Osee, VI, 6: Quia misericordiam volui, et non sacrificium et scientiam Dei plusquam holo- non sacrificium et scientiam Dei plusquam holo-

causta. causta.

2 Psal. XIII, 2 et 3 : Dominus de cœlo prospexit 2 Psal. XIII, 2 et 3 : Dominus de cœlo prospexit

sed peccatores ad pœnitentiam. Justi au- sed peccatores ad pœnitentiam. Justi au- tem vocati sunt ad societatem Christi et tem vocati sunt ad societatem Christi et ad discipulatum, I Joan. 1, 3: Quod vi- ad discipulatum, I Joan. 1, 3: Quod vi- dimus et audivimus, annuntiamus vobis, dimus et audivimus, annuntiamus vobis, ut et vos societatem habeatis nobiscum, ut et vos societatem habeatis nobiscum, et societas nostra sit cum Patre, et cum et societas nostra sit cum Patre, et cum Filio ejus Jesu Christo. Filio ejus Jesu Christo.

« Sed peccatores. » Jacob. IV, 8: « Sed peccatores. » Jacob. IV, 8: Emundate manus, peccatores: et purifi- Emundate manus, peccatores: et purifi- cate corda, duplices animo. Act. III, 19: cate corda, duplices animo. Act. III, 19:

super filios hominum, ut videat si est intelligens, super filios hominum, ut videat si est intelligens, aut requirens Deum... Non est qui faciat bonum, aut requirens Deum... Non est qui faciat bonum, non est usque ad unum. non est usque ad unum.

14 14

424 424

D. ALB. MAG. ORI). PRÆD. D. ALB. MAG. ORI). PRÆD.

Pænitemini, et convertimini, ut delean- Pænitemini, et convertimini, ut delean- tur peccata vestra. tur peccata vestra.

<< Tunc accesserunt ad eum discipu- << Tunc accesserunt ad eum discipu- li Joannis, dicentes: Quare nos, et li Joannis, dicentes: Quare nos, et Pharisæi jejunamus frequenter, disci- Pharisæi jejunamus frequenter, disci- puli autem tui non jejunant? » puli autem tui non jejunant? »

Hic incipit pars illa, quæ est de mur- Hic incipit pars illa, quæ est de mur- mure de vita discipulorum: quia perver- mure de vita discipulorum: quia perver- sa vita discipuli redundat ad magistri in- sa vita discipuli redundat ad magistri in- famiam. famiam.

causa causa

Et dividitur in tria. In primo tangun- Et dividitur in tria. In primo tangun- tur murmurantes, in secundo, tur murmurantes, in secundo, murmuris, et in tertio, repressio. murmuris, et in tertio, repressio. Murmurantes tangit, cum dicit : Murmurantes tangit, cum dicit :

« «

Discipuli autem tui non jejunant. »> Discipuli autem tui non jejunant. »>

Causa autem fuit, quia præsentia Chri- Causa autem fuit, quia præsentia Chri- sti plus abstulit ab eis libidinem quam sti plus abstulit ab eis libidinem quam omnis afflictio corporalis. Isaiæ, LVIII, omnis afflictio corporalis. Isaiæ, LVIII, 5 et 6: Numquid tale est jejunium quod 5 et 6: Numquid tale est jejunium quod elegi, per diem affligere hominem ani- elegi, per diem affligere hominem ani- mam suam? numquid contorquere quasi mam suam? numquid contorquere quasi circulum caput suum?... Nonne hoc est circulum caput suum?... Nonne hoc est magis jejunium quod elegi? Dissolve magis jejunium quod elegi? Dissolve colligationes impietatis, solve fasciculos colligationes impietatis, solve fasciculos deprimentes, etc. Et, Nehem, seu II Es- deprimentes, etc. Et, Nehem, seu II Es- dræ, vu, 10 Ite, comedite pinguia, et dræ, vu, 10 Ite, comedite pinguia, et bibite mulsum, et mittite partes his qui bibite mulsum, et mittite partes his qui non præparaverunt sibi: quia sanctus non præparaverunt sibi: quia sanctus dies Domini est, et nolite contristari. dies Domini est, et nolite contristari.

« Et ait illis Jesus: Numquid pos- « Et ait illis Jesus: Numquid pos-

« Tunc accesserunt ad eum discipu- sunt filii sponsi lugere quamdiu cum « Tunc accesserunt ad eum discipu- sunt filii sponsi lugere quamdiu cum li Joannis. » li Joannis. »

Marcus tamen et Lucas innuunt, quod Marcus tamen et Lucas innuunt, quod hæc quæstio a Pharisæis facta sit. Unde, hæc quæstio a Pharisæis facta sit. Unde,

Luc. v, 33, sic dicitur: At illi dixerunt Luc. v, 33, sic dicitur: At illi dixerunt ad eum: Quare discipuli Joannis jeju- ad eum: Quare discipuli Joannis jeju- nant frequenter, etc. Glossa autem sol- nant frequenter, etc. Glossa autem sol- vit hoc, quod hoc a quibusdam Phari- vit hoc, quod hoc a quibusdam Phari- sæis est quæsitum, et quibusdam Joan- sæis est quæsitum, et quibusdam Joan- nis discipulis, qui Christo invidebant. nis discipulis, qui Christo invidebant. Joan. 11, 25: Facta est quæstio ex dis- Joan. 11, 25: Facta est quæstio ex dis- cipulis Joannis cum Judæis de purifica- cipulis Joannis cum Judæis de purifica-

tione. tione.

« Quare nos et Pharisæi. »> « Quare nos et Pharisæi. »>

Ecce causa murmuris et quæstionis: Ecce causa murmuris et quæstionis: quia Joannis exemplum et doctrina fuit quia Joannis exemplum et doctrina fuit de multa abstinentia, et Pharisæorum de multa abstinentia, et Pharisæorum similiter. Unde, Matth. vi, 16: Extermi- similiter. Unde, Matth. vi, 16: Extermi- nant enim facies suas, ut appareant ho- nant enim facies suas, ut appareant ho- minibus jejunantes. minibus jejunantes.

« Jejunamus frequenter. » « Jejunamus frequenter. »

Quasi dicant Cum tam Magister ve- Quasi dicant Cum tam Magister ve- ster quam Pharisæorum secta videantur ster quam Pharisæorum secta videantur probatissimam tenere vitam, probatissimam tenere vitam,

illis est sponsus? Venient autem dies illis est sponsus? Venient autem dies cum auferetur ab eis sponsus, et tunc cum auferetur ab eis sponsus, et tunc jejunabunt. » jejunabunt. »

Hic ponitur murmuris repressio, pri- Hic ponitur murmuris repressio, pri- mo per temporis congruitatem, secundo mo per temporis congruitatem, secundo autem per discipulorum dispositionem, autem per discipulorum dispositionem, ibi, . 16: « Nemo autem immittit, ibi, . 16: « Nemo autem immittit,

etc. » etc. »

Circa primum dicit duo primo con- Circa primum dicit duo primo con- gruentiam præsentis temporis ad jeju- gruentiam præsentis temporis ad jeju- nium, vocans se sponsum, et discipulos nium, vocans se sponsum, et discipulos filios sponsi. Christus enim veniens in filios sponsi. Christus enim veniens in carnem, sibi desponsavit nostram natu- carnem, sibi desponsavit nostram natu- et Ecclesiam. Unde, Psal. xviii, 6: et Ecclesiam. Unde, Psal. xviii, 6: Ipse tamquam sponsus procedens de tha- Ipse tamquam sponsus procedens de tha- lamo suo. Joan. III, 29: Qui habet spon- lamo suo. Joan. III, 29: Qui habet spon- sam, sponsus est : amicus autem sponsi, sam, sponsus est : amicus autem sponsi, qui stat, et audit eum, gaudio gaudet qui stat, et audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi. propter vocem sponsi.

ram, ram,

Sub quæstione ergo ponit Christus Sub quæstione ergo ponit Christus humanam prætendens similitudinem, di- humanam prætendens similitudinem, di- cens « Numquid possunt filii sponsi? » cens « Numquid possunt filii sponsi? » Isa. LXVI, 9 Si ego qui generationem Isa. LXVI, 9 Si ego qui generationem cæteris tribuo, sterilis ero, ait Dominus? cæteris tribuo, sterilis ero, ait Dominus? Isa. LX, 4: Filii tui de longe venient, Isa. LX, 4: Filii tui de longe venient, et filiæ tuæ de latere surgent. « Lugere, » et filiæ tuæ de latere surgent. « Lugere, » hoc est luctus opera exercere: sicut est hoc est luctus opera exercere: sicut est

15 15

IN EVANG. MATTHÆI, IX-15,16. IN EVANG. MATTHÆI, IX-15,16.

jejunium, et cilicium et hujusmodi. jejunium, et cilicium et hujusmodi. « Quamdiu cum illis est sponsus ? » « Quamdiu cum illis est sponsus ? » Et attende, quod apud Sanctos est tri- Et attende, quod apud Sanctos est tri- plex jejunium unum quidem satisfacti- plex jejunium unum quidem satisfacti- vum, alterum autem contristativum, et vum, alterum autem contristativum, et tertium lætificativum. Satisfactivum est, tertium lætificativum. Satisfactivum est, de quo dicitur, Joel, 11, 15: Sanctificate de quo dicitur, Joel, 11, 15: Sanctificate jejunium, vocate cœtum. II ad Corinth. jejunium, vocate cœtum. II ad Corinth. v1, 5 et 7 In multis jejuniis... per ar- v1, 5 et 7 In multis jejuniis... per ar- ma justitiæ a dextris et a sinistris. ma justitiæ a dextris et a sinistris. Contristativum autem est, quando ali- Contristativum autem est, quando ali- quis ex tristitia in tædium incidit et fa- quis ex tristitia in tædium incidit et fa- stidium solatii corporalis (alias, corporis). stidium solatii corporalis (alias, corporis). Et hoc jejunio jejunaverunt antiqui pa- Et hoc jejunio jejunaverunt antiqui pa- tres propter tristitiam absentiæ Christi. tres propter tristitiam absentiæ Christi. Job, III, 24 Antequam comedam suspi- Job, III, 24 Antequam comedam suspi- ro, et tamquam inundantes aquæ, sic ro, et tamquam inundantes aquæ, sic rugitus meus. Sic etiam jejunaverunt rugitus meus. Sic etiam jejunaverunt Apostoli tempore passionis Christi. Apostoli tempore passionis Christi. Unde narrat Hieronymus de Jacobo, Unde narrat Hieronymus de Jacobo, quod « devovit se non comesturum, do- quod « devovit se non comesturum, do-

: :

<< nec vidisset Christum a mortuis resur- << nec vidisset Christum a mortuis resur- « rexisse. » Sic dicitur, Daniel. x, 2 et 3: « rexisse. » Sic dicitur, Daniel. x, 2 et 3: Ego Daniel lugebam trium hebdomada- Ego Daniel lugebam trium hebdomada- rum diebus panem desiderabilem non rum diebus panem desiderabilem non comedi. Levit. x, 19: Quomodo potui comedi. Levit. x, 19: Quomodo potui placere Domino in ceremoniis, supple, placere Domino in ceremoniis, supple, comedendæ hostiæ, mente lugubri? comedendæ hostiæ, mente lugubri? Tertium est jejunium lætificativum, Tertium est jejunium lætificativum, cum ex plenitudine spiritus oblivioni cum ex plenitudine spiritus oblivioni traduntur et fastidiuntur delectantia cor- traduntur et fastidiuntur delectantia cor- poraliter. Sicut dicit Gregorius, quod poraliter. Sicut dicit Gregorius, quod « gustato spiritu, desipit omnis caro, et « gustato spiritu, desipit omnis caro, et « carnalis delectatio. » Et sic jejunavit « carnalis delectatio. » Et sic jejunavit Moyses in monte cum Domino. Primum Moyses in monte cum Domino. Primum jejunium est fidei, secundum spei, ter- jejunium est fidei, secundum spei, ter- tium charitatis. Primum pœnitentiæ, se- tium charitatis. Primum pœnitentiæ, se- cundum veritatis promissæ, tertium au- cundum veritatis promissæ, tertium au- tem jucunditatis exhibitæ. Unde de me- tem jucunditatis exhibitæ. Unde de me- dio istorum jejuniorum intelligitur hoc dio istorum jejuniorum intelligitur hoc quod dicit hic. Et hoc est initium novæ quod dicit hic. Et hoc est initium novæ vitæ primum autem est purgatio vetu- vitæ primum autem est purgatio vetu- statis antiquæ et tertium est perfectio statis antiquæ et tertium est perfectio felicitatis æternæ. felicitatis æternæ.

Unde sequitur: Unde sequitur: « Venient autem dies, » passionis tem- « Venient autem dies, » passionis tem- pore, cum » ad horam « auferetur ab pore, cum » ad horam « auferetur ab eis sponsus. » Matth. xxvi, 31: Percu- eis sponsus. » Matth. xxvi, 31: Percu- tiam pastorem, et dispergentur tiam pastorem, et dispergentur

oves oves

425 425

gregis. « Et tunc jejunabunt,» tristan- gregis. « Et tunc jejunabunt,» tristan- tes et dolentes. Joan. xvi, 22: Vos igitur tes et dolentes. Joan. xvi, 22: Vos igitur nunc quidem tristitiam habetis: iterum nunc quidem tristitiam habetis: iterum autem videbo vos, et gaudebit cor ve- autem videbo vos, et gaudebit cor ve- strum, et gaudium vestrum nemo tollet strum, et gaudium vestrum nemo tollet a vobis. Hoc genere luctus et jejunii lu- a vobis. Hoc genere luctus et jejunii lu- xit (alias, jejunavit) Jacob in figuram xit (alias, jejunavit) Jacob in figuram desiderantium Christi resurrectionem, et desiderantium Christi resurrectionem, et tristitiam habentium in traditione. Ge- tristitiam habentium in traditione. Ge- nes. xxxvii, 35: Congregatis autem cun- nes. xxxvii, 35: Congregatis autem cun- ctis liberis ejus ut linirent dolorem pa- ctis liberis ejus ut linirent dolorem pa- tris, noluit consolationem recipere, sed tris, noluit consolationem recipere, sed ait: Descendam ad filium meum lugens ait: Descendam ad filium meum lugens in infernum. in infernum.

« Nemo autem immittit commissu- « Nemo autem immittit commissu-

ram panni rudis in vestimentum ve- ram panni rudis in vestimentum ve- tus tollit enim plenitudinem ejus a tus tollit enim plenitudinem ejus a vestimento, et pejor scissura fit. » vestimento, et pejor scissura fit. »

Hic incipit secundum, ubi idem pro- Hic incipit secundum, ubi idem pro- bat ab infirma dispositione discipulorum. bat ab infirma dispositione discipulorum. Spiritus enim novus, quem innovat Deus Spiritus enim novus, quem innovat Deus in visceribus nostris, duo operatur in in visceribus nostris, duo operatur in nobis. Et secundum hoc hic duo dicun- nobis. Et secundum hoc hic duo dicun- tur. Virtute enim (quam dat novam) ve- tur. Virtute enim (quam dat novam) ve- stit novo vestimento conversationis san- stit novo vestimento conversationis san- ctæ, et gaudio quod infundit inebriat do- ctæ, et gaudio quod infundit inebriat do- mum voluptatis Dei dulcedine. Et ideo mum voluptatis Dei dulcedine. Et ideo inducit hic duas similitudines novorum inducit hic duas similitudines novorum duorum ad duo vetera, hoc est, panni duorum ad duo vetera, hoc est, panni novi et vini novi, ad vestimentum vetus novi et vini novi, ad vestimentum vetus et utres veteres. et utres veteres.

Et circa primum dicit duo primo Et circa primum dicit duo primo enim generalem inducit consuetudinen, enim generalem inducit consuetudinen, et secundo, probat hanc per contrarii et secundo, probat hanc per contrarii facti damnositatem. facti damnositatem.

Dicit ergo «Nemo » sapiens « com- Dicit ergo «Nemo » sapiens « com- missuram, » hoc est, novi adhuc non ex- missuram, » hoc est, novi adhuc non ex- tra primam ruditatem positi, « in vesti- tra primam ruditatem positi, « in vesti- mentum vetus, » innuens, quod vetus mentum vetus, » innuens, quod vetus vestimentum est conversatio terrena car- vestimentum est conversatio terrena car- nalis, quæ licet non mala sit, tamen nalis, quæ licet non mala sit, tamen inexpertæ virtutis spiritus non habet de- inexpertæ virtutis spiritus non habet de- licias, nisi in præsentia corporali Sancto- licias, nisi in præsentia corporali Sancto- rum. In cujus signum dixit, Luc. xxiv, rum. In cujus signum dixit, Luc. xxiv, 49 Sedete hic in civitate, quoadusque 49 Sedete hic in civitate, quoadusque

16 16

17 17

426 426

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. Psal. CII, Psal. CII, 15: Vinum lætificat cor homi- 15: Vinum lætificat cor homi- nis. Judicum, ix, 13: Vinum, quod læ- nis. Judicum, ix, 13: Vinum, quod læ- tificat Deum et homines. tificat Deum et homines.

induamini virtute ex alto. Isaiæ, LXI, induamini virtute ex alto. Isaiæ, LXI, 10 Induit me Dominus vestimentis sa- 10 Induit me Dominus vestimentis sa- lutis, et indumento lætitiæ circumdedit lutis, et indumento lætitiæ circumdedit me. De vetere autem vestimento dicitur. me. De vetere autem vestimento dicitur. Proverb. xxIII, 21 Vestietur pannis Proverb. xxIII, 21 Vestietur pannis dormitatio. Unde etiam Dominus tenella dormitatio. Unde etiam Dominus tenella carne indutus, Luc. II, 12, pannis invo- carne indutus, Luc. II, 12, pannis invo-

lutus dicitur. lutus dicitur.

« Tollit enim plenitudinem, » hoc est, « Tollit enim plenitudinem, » hoc est, integritatem, « ejus a vestimento, » integritatem, « ejus a vestimento, » quia pannus novus trahendo scindit ve- quia pannus novus trahendo scindit ve- tus. Et ita novitas spiritus communicata tus. Et ita novitas spiritus communicata tenellæ et carnaliter fovendæ in bono, tenellæ et carnaliter fovendæ in bono, vitæ aufert integritatem. « Et fit pejor vitæ aufert integritatem. « Et fit pejor scissura, » quia novitas non adipiscitur, scissura, » quia novitas non adipiscitur, et vetus bonum, quod corporali consola- et vetus bonum, quod corporali consola- tione indiget, desperando relinquitur. tione indiget, desperando relinquitur. Joan. vi, 61 Durus est hic sermo, et Joan. vi, 61 Durus est hic sermo, et quis potest eum audire? I ad Corinth. quis potest eum audire? I ad Corinth. III, 1 et 2 Et ego, fratres, non potui III, 1 et 2 Et ego, fratres, non potui vobis loqui quasi spiritualibus, sed quasi vobis loqui quasi spiritualibus, sed quasi carnalibus. Tamquam parvulis in Chri- carnalibus. Tamquam parvulis in Chri- sto, lac vobis potum dedi, non escam: sto, lac vobis potum dedi, non escam: nondum enim poteratis. I Petr. 11, 2: nondum enim poteratis. I Petr. 11, 2: Sicut modo geniti infantes, rationabiles, Sicut modo geniti infantes, rationabiles, sine dolo lac concupiscite, ut in eo cre- sine dolo lac concupiscite, ut in eo cre- scatis in salutem. scatis in salutem.

<< Neque mittunt vinum novum in << Neque mittunt vinum novum in utres veteres alioquin rumpuntur utres veteres alioquin rumpuntur utres, et vinum effunditur, et utres utres, et vinum effunditur, et utres pereunt. Sed vinum novum in utres pereunt. Sed vinum novum in utres novos mittunt, et ambo conservan- novos mittunt, et ambo conservan- tur. » tur. »

« Alioquin rumpuntur utres. » Quia « Alioquin rumpuntur utres. » Quia vinum novum tres habet calores, unum vinum novum tres habet calores, unum loci, et alterum circumstantiis aeris, et loci, et alterum circumstantiis aeris, et tertium naturalem et isti sunt adhuc in tertium naturalem et isti sunt adhuc in materia terrea ignita. Et sicut calor ex- materia terrea ignita. Et sicut calor ex- traneus oppugnat naturalem in febre, ita traneus oppugnat naturalem in febre, ita in vino duo calores oppugnant tertium : in vino duo calores oppugnant tertium : et ideo vaporosum est mustum et bullit, et ideo vaporosum est mustum et bullit, et impellit vasa et rumpit, nisi fortia et impellit vasa et rumpit, nisi fortia valde sint et sic faciunt concepta gau- valde sint et sic faciunt concepta gau- dia spiritus vitam veterem. Job, xxxII, dia spiritus vitam veterem. Job, xxxII, 19 En venter meus quasi mustum abs- 19 En venter meus quasi mustum abs- que spiraculo, quod lagunculas novas que spiraculo, quod lagunculas novas disrumpit. Act. II, 13: Dicebant: Quia disrumpit. Act. II, 13: Dicebant: Quia musto pleni sunt isti. I Reg. 1, 14: musto pleni sunt isti. I Reg. 1, 14: Digere paulisper vinum quo mades. Digere paulisper vinum quo mades.

« Et vinum effunditur, » quoad eos : « Et vinum effunditur, » quoad eos : quia plerumque fit quod propositis spiri- quia plerumque fit quod propositis spiri- tualibus his qui eorum capaces non sunt, tualibus his qui eorum capaces non sunt, ex desperatione ad ea perveniendi, ex desperatione ad ea perveniendi, etiam ea dimittunt quæ ante minoris ju- etiam ea dimittunt quæ ante minoris ju- stitiæ faciebant opera. stitiæ faciebant opera.

« Et utres pereunt » tunc quoad hoc, « Et utres pereunt » tunc quoad hoc, quod nec nova suscipiunt, nec retinent quod nec nova suscipiunt, nec retinent vetera et hoc significatur in Canticis, v, vetera et hoc significatur in Canticis, v, 1: Messui myrrham meam cum aroma- 1: Messui myrrham meam cum aroma- tibus meis comedi favum cum melle tibus meis comedi favum cum melle meo bibi vinum meum cum lacte meo. meo bibi vinum meum cum lacte meo.

Myrrha enim propter amaritudinem la- Myrrha enim propter amaritudinem la- mentum gementium ad præsentiam mentum gementium ad præsentiam sponsi, qui eum cum aromatibus virtu- sponsi, qui eum cum aromatibus virtu- tum exspectant, significat. Sed non vino tum exspectant, significat. Sed non vino statim se implent, sed lacte infantilis do- statim se implent, sed lacte infantilis do- ctrinæ et gratiæ utuntur Dei, ut paula- ctrinæ et gratiæ utuntur Dei, ut paula- Ecce secunda comparatio de gaudio tim crescant: et tunc purum et eliqua- Ecce secunda comparatio de gaudio tim crescant: et tunc purum et eliqua-

novi spiritus. novi spiritus.

Et dicit tria primo enim quid non Et dicit tria primo enim quid non fit et secundo probat per damnum, si fit et secundo probat per damnum, si contrarium fiat : et tertio, dicit quid contrarium fiat : et tertio, dicit quid

fieri debeat. fieri debeat.

Dicit ergo « Neque mittunt vinum Dicit ergo « Neque mittunt vinum novum, » hoc est, spiritum novorum novum, » hoc est, spiritum novorum gaudiorum, « in utres veteres, » hoc est, gaudiorum, « in utres veteres, » hoc est, corpora adhuc corporaliter fovenda. corpora adhuc corporaliter fovenda.

1 Proverb. 1x, 5: Venite, comedite panem 1 Proverb. 1x, 5: Venite, comedite panem

tum internæ consolationis vinum reci- tum internæ consolationis vinum reci- piunt. Hinc etiam est, quod Proverb. ix, piunt. Hinc etiam est, quod Proverb. ix, 5, Sapientia dicit se miscuisse vinum': 5, Sapientia dicit se miscuisse vinum': quia incipientes nondum perfecti vinum quia incipientes nondum perfecti vinum spiritus novum non capiunt, sed incon- spiritus novum non capiunt, sed incon- sueti talibus, etiam ea perdunt quæ prius sueti talibus, etiam ea perdunt quæ prius habuerunt. habuerunt.

meum, et bibite vinum quod miscui vobis. meum, et bibite vinum quod miscui vobis.

10 10

10 10

IN EVANG. MATTHÆI, IX-17,18, IN EVANG. MATTHÆI, IX-17,18,

« Sed vinum novum in utres novos « Sed vinum novum in utres novos mittunt. » mittunt. »

Istud est tertium, in quo ostendit, Istud est tertium, in quo ostendit, quid secundum ordinem prudentiæ fieri quid secundum ordinem prudentiæ fieri debeat. Et dicuntur utres novi corda debeat. Et dicuntur utres novi corda virtute sancti Spiritus solidata quibus im- virtute sancti Spiritus solidata quibus im- ponuntur fortia. « Et tunc conservantur ponuntur fortia. « Et tunc conservantur ambo. » Sicut Petrus nondum solidatus ambo. » Sicut Petrus nondum solidatus ad vocem ancillæ negavit : cujus, postea- ad vocem ancillæ negavit : cujus, postea- quam Spiritum sanctum ad robur acce- quam Spiritum sanctum ad robur acce- pit, etiam principes constantiam admi- pit, etiam principes constantiam admi- rabantur. Act. IV, 13: Videntes autem rabantur. Act. IV, 13: Videntes autem Petri constantiam, et Joannis, comperto Petri constantiam, et Joannis, comperto quod homines essent sine litteris, et quod homines essent sine litteris, et idiotæ, admirabantur et cognoscebant idiotæ, admirabantur et cognoscebant eos quoniam cum Jesu fuerant. Cantic. eos quoniam cum Jesu fuerant. Cantic. v, 1 Bibite, amici, et inebriamini, cha- v, 1 Bibite, amici, et inebriamini, cha- rissimi. rissimi.

« Hæc illo loquente ad eos, ecce « Hæc illo loquente ad eos, ecce princeps unus accessit, et adorabat princeps unus accessit, et adorabat eum, dicens: Domine, filia mea mo- eum, dicens: Domine, filia mea mo- do defuncta est: sed veni, impone ma- do defuncta est: sed veni, impone ma- num tuam super eam, et vivet. num tuam super eam, et vivet.

Et surgens Jesus, sequebatur eum, Et surgens Jesus, sequebatur eum, et discipuli ejus. »> et discipuli ejus. »>

Hic incipit pars illa, quæ est de re- Hic incipit pars illa, quæ est de re- pressione murmuris contra auctorita- pressione murmuris contra auctorita- tem factorum, et dictorum facti. Nescien- tem factorum, et dictorum facti. Nescien- tes enim suam auctoritatem, deriserunt tes enim suam auctoritatem, deriserunt ea quæ fecit et dixit, putantes eum aliis ea quæ fecit et dixit, putantes eum aliis hominibus similem. hominibus similem.

Dividitur in tres partes: in quarum Dividitur in tres partes: in quarum prima ponitur qualiter Jesus inclinatur prima ponitur qualiter Jesus inclinatur ad viam secunda est de hoc quod ad viam secunda est de hoc quod factum est in via, ibi, v. 20: Et ecce factum est in via, ibi, v. 20: Et ecce mulier. » Tertia de his, quæ in termino mulier. » Tertia de his, quæ in termino viæ sunt facta ad suæ auctoritatis os- viæ sunt facta ad suæ auctoritatis os- tensionem, ibi, y. 23: « Et cum venisset tensionem, ibi, y. 23: « Et cum venisset Jesus in domum principis. » Ista autem Jesus in domum principis. » Ista autem divisio sumitur secundum tria ad quæ divisio sumitur secundum tria ad quæ fuit talis auctoritatis ostensio: quorum fuit talis auctoritatis ostensio: quorum unum fuit fides eorum qui de deitate unum fuit fides eorum qui de deitate dubitabant, et ideo præsentem require- dubitabant, et ideo præsentem require- bant, putantes quod invocatione curaret bant, putantes quod invocatione curaret

19. 19.

427 427

sicut Sancti quibus tamen ire consensit, sicut Sancti quibus tamen ire consensit, ut eos ad fidem manuduceret. Secundum ut eos ad fidem manuduceret. Secundum autem fuit murmur de virtute quam autem fuit murmur de virtute quam sensit exisse ab eo, quod fuit pusillæ sensit exisse ab eo, quod fuit pusillæ fidei, quam construxit in via. Tertium fidei, quam construxit in via. Tertium autem, perfectæ auctoritatis ostensio autem, perfectæ auctoritatis ostensio contra detrahentes et irridentes. contra detrahentes et irridentes.