12 12

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

Prophetæ, sicut Isaias, Joel, Abdias, Mi- Prophetæ, sicut Isaias, Joel, Abdias, Mi- chæas, sub eisdem regibus, qui nominati chæas, sub eisdem regibus, qui nominati sunt, prophetaverunt tamen, Domino sunt, prophetaverunt tamen, Domino inspirante, principium fuit loquendi in inspirante, principium fuit loquendi in Osee, ante alios scilicet Prophetas. Pot- Osee, ante alios scilicet Prophetas. Pot- est etiam esse sensus quod de muliere est etiam esse sensus quod de muliere fornicationis principium sumpsit Domi- fornicationis principium sumpsit Domi- nus loquendi in Osee. Dicit autem, « in nus loquendi in Osee. Dicit autem, « in Osee, » et non, ad Osee. Si enim ad Osee, » et non, ad Osee. Si enim ad Osee diceret, sermo ad Osee dirigeretur, Osee diceret, sermo ad Osee dirigeretur, quod non est verum, sed potius Osee pro quod non est verum, sed potius Osee pro instrumento utitur loquendi ad alios, et instrumento utitur loquendi ad alios, et ideo in Osee loquitur sicut spiritus in ideo in Osee loquitur sicut spiritus in lingua. Psal. XLIV, 2: Lingua mea cala- lingua. Psal. XLIV, 2: Lingua mea cala- mus scribæ. II ad Corinth. XIII, 3: An mus scribæ. II ad Corinth. XIII, 3: An experimentum quæritis ejus, qui in me experimentum quæritis ejus, qui in me loquitur Christus? Psal. LXXXIV, 9: loquitur Christus? Psal. LXXXIV, 9: Audiam quid loquatur in me Dominus Audiam quid loquatur in me Dominus

Deus. Deus.

« Et dixit Dominus. » Hic incipit pro-" « Et dixit Dominus. » Hic incipit pro-" phetia, et dividitur in partes duas. Pri- phetia, et dividitur in partes duas. Pri- mo enim prophetatur per rerum simili- mo enim prophetatur per rerum simili- tudines, arguens idololatriam. Secundo, tudines, arguens idololatriam. Secundo, sub attestatione veritatis, infra, IV, 1, sub attestatione veritatis, infra, IV, 1, ibi, «Audite verbum Domini, filii Is- ibi, «Audite verbum Domini, filii Is- rael. » rael. »

Prima dividit in duas. Primo enim po- Prima dividit in duas. Primo enim po- nit similitudinem fornicariæ, arguens nit similitudinem fornicariæ, arguens decem tribus. Secundo, similitudinem decem tribus. Secundo, similitudinem adulteræ, arguens duas, infra, 111, 1, adulteræ, arguens duas, infra, 111, 1, ibi, «Et dixit Dominus ad me: Adhuc ibi, «Et dixit Dominus ad me: Adhuc vade. » vade. »

Prior adhuc in duas dividitur. Primo Prior adhuc in duas dividitur. Primo enim ponit res, in quibus accipit simili- enim ponit res, in quibus accipit simili- tudinem secundo, ex similitudinibus ar- tudinem secundo, ex similitudinibus ar- guens per recti judici convincit ratio- guens per recti judici convincit ratio- nem, infra, 11, 1, ibi, « Dicite fratribus nem, infra, 11, 1, ibi, « Dicite fratribus vestris Populus meus. » vestris Populus meus. »

Prior harum adhuc in duas dividitur, Prior harum adhuc in duas dividitur, in quarum prima exprobando idolola- in quarum prima exprobando idolola- triam, comminatur poenam : in secunda triam, comminatur poenam : in secunda vero, ne desperent, promittit liberationis vero, ne desperent, promittit liberationis gratiam, ibi, y. 10 : « Et erit numerus gratiam, ibi, y. 10 : « Et erit numerus filiorum Israel. » filiorum Israel. »

Adhuc prior in duo dividitur. Ponit Adhuc prior in duo dividitur. Ponit enim primo similitudinem a fornicaria: enim primo similitudinem a fornicaria: secundo, a natis ejus, ibi, « Et concepit, et secundo, a natis ejus, ibi, « Et concepit, et peperit ei filium. » peperit ei filium. »

In primo duo dicuntur præceptum In primo duo dicuntur præceptum Domini, et obedientia Prophetæ. Domini, et obedientia Prophetæ.

VII, VII,

14: 14:

Et hoc est ergo quod dixit : « Et dixit Et hoc est ergo quod dixit : « Et dixit Dominus ad Osee, » præcipiendo scilicet: Dominus ad Osee, » præcipiendo scilicet: Amos, 111, 7: Non facit Dominus Deus ver- Amos, 111, 7: Non facit Dominus Deus ver- bum, nisi revelaverit secretum suum ad bum, nisi revelaverit secretum suum ad servos suos prophetas. « Vade, sume tibi servos suos prophetas. « Vade, sume tibi uxorem fornicationum. » Sic resolvenda uxorem fornicationum. » Sic resolvenda est constructio secundum Hieronymum in est constructio secundum Hieronymum in originali : « Vade, » a me scilicet missus. originali : « Vade, » a me scilicet missus. « Uxorem fornicationum. » hoc est, quæ « Uxorem fornicationum. » hoc est, quæ tota fornicationibus dedita est, ita quod tota fornicationibus dedita est, ita quod constructio sit inter genitivum et accusa- constructio sit inter genitivum et accusa- tivum ad demonstrationem excellentiæ : tivum ad demonstrationem excellentiæ : « sume tibi, » hoc est, ad formam tui, « sume tibi, » hoc est, ad formam tui, non illius, ut ipsa scilicet deposita im- non illius, ut ipsa scilicet deposita im- munditia ex te sanctificetur, et tu non munditia ex te sanctificetur, et tu non inquineris ex illa. I ad Corinth. inquineris ex illa. I ad Corinth. Sanctificata est mulier infidelis per vi- Sanctificata est mulier infidelis per vi- rum fidelem. Unde Hieronymus : « Non rum fidelem. Unde Hieronymus : « Non « enim qui bonus permanet, polluitur, « enim qui bonus permanet, polluitur, « si societur malo; sed qui malus est, « si societur malo; sed qui malus est, « in bonum vertitur, si boni exempla « in bonum vertitur, si boni exempla «< sectetur. » Sic (ut dicit Hieronymus, «< sectetur. » Sic (ut dicit Hieronymus, vir eruditissimus) Xenocrates laudatur, vir eruditissimus) Xenocrates laudatur, qui Polemonem luxuriosissimum juve- qui Polemonem luxuriosissimum juve- nem, et inter psaltrias, atque tibicines nem, et inter psaltrias, atque tibicines impudicas mulieres ebrium, et hedera impudicas mulieres ebrium, et hedera coronatum sumpsit sibi, et fecit obedire coronatum sumpsit sibi, et fecit obedire sapientiæ, et adolescentem turpissimum sapientiæ, et adolescentem turpissimum mutavit in sapientissimum Philosopho- mutavit in sapientissimum Philosopho- rum. Sic Socrates ad cœlum levatur rum. Sic Socrates ad cœlum levatur laudibus, qui Phædonem (ex cujus nomi- laudibus, qui Phædonem (ex cujus nomi- 'ne Platonis liber est de animæ immor- 'ne Platonis liber est de animæ immor- talitate) de lupanari ob crudelitatem et talitate) de lupanari ob crudelitatem et avaritiam domini multorum libidini ser- avaritiam domini multorum libidini ser- vientem, in Academiam transtulit, et ho- vientem, in Academiam transtulit, et ho- nestissimum fecit. Et ideo dicit : « Sume nestissimum fecit. Et ideo dicit : « Sume tibi, » et non simpliciter, Sume : nec tibi, » et non simpliciter, Sume : nec dicit, Conjunge te illi. Apocalyp. xvii, 1 : dicit, Conjunge te illi. Apocalyp. xvii, 1 : Ostendam tibi damnationem meretricis Ostendam tibi damnationem meretricis magnæ, quæ sedet super aquas multas. magnæ, quæ sedet super aquas multas. Fornicatrix tamen inhonestior est quam Fornicatrix tamen inhonestior est quam meretrix. Fornicatrix enim mente et meretrix. Fornicatrix enim mente et corpore corrupta non quærit nisi libidi- corpore corrupta non quærit nisi libidi- nem. Meretrix autem a merendo dicta, nem. Meretrix autem a merendo dicta, requirit mercedem. « Et fac tibi filios requirit mercedem. « Et fac tibi filios fornicationum. » Sic ordinanda est con- fornicationum. » Sic ordinanda est con- structio: «Filios fornicationis,» hoc est, structio: «Filios fornicationis,» hoc est,

IN CAP. I OSEE ENARRATIO. IN CAP. I OSEE ENARRATIO.

de fornicatione natos, « fac tibi, » hoc de fornicatione natos, « fac tibi, » hoc est, fac ut tui sint per adoptionem. Non est, fac ut tui sint per adoptionem. Non ergo vult dicere, quod fornicarie generet, ergo vult dicere, quod fornicarie generet, sed quod natos ex fornicatione sibi fa- sed quod natos ex fornicatione sibi fa- ciat, et informet, et reducat ad fidei ca- ciat, et informet, et reducat ad fidei ca- stitatem et sic similitudo respondet si- stitatem et sic similitudo respondet si- gnificationi. Vult enim dicere, quod Sy- gnificationi. Vult enim dicere, quod Sy- nagogam primo fornicantem in Chaldæa, nagogam primo fornicantem in Chaldæa, et postea in Ægypto cum filios sibi fe- et postea in Ægypto cum filios sibi fe- cerit, et a sordibus purgaverit, quod os- cerit, et a sordibus purgaverit, quod os- tenditur Ezech. XVI, 6 et seq., ubi dicit, tenditur Ezech. XVI, 6 et seq., ubi dicit, quod conculcatam in sanguine sordidam quod conculcatam in sanguine sordidam assumpsit, et amictum suum super eam assumpsit, et amictum suum super eam expandit, et subjungit rationem : « Quia expandit, et subjungit rationem : « Quia fornicans fornicabitur terra a Domino. » fornicans fornicabitur terra a Domino. » « Fornicans » scilicet in idolis, « forni- « Fornicans » scilicet in idolis, « forni- cabitur » in mundi delectationibus, « ter- cabitur » in mundi delectationibus, « ter- ra» per metonymiam dicitur, hoc est, ra» per metonymiam dicitur, hoc est, habitantes in terra, « a Domino, » sup- habitantes in terra, « a Domino, » sup- ple, recedens. Jerem. III, 1: Tu fornica- ple, recedens. Jerem. III, 1: Tu fornica- ta es cum amatoribus multis: tamen ta es cum amatoribus multis: tamen revertere ad me, dicit Dominus: et ego revertere ad me, dicit Dominus: et ego suscipiam te. Psal. LXXI, 27: Perdidisti suscipiam te. Psal. LXXI, 27: Perdidisti omnes, qui fornicantur abs te. omnes, qui fornicantur abs te.

« Et abiit. » Tangitur obedientia Pro- « Et abiit. » Tangitur obedientia Pro- phetæ. «Et accepit Gomer, » quæ con- phetæ. «Et accepit Gomer, » quæ con- summata, vel perfecta interpretatur. Pro summata, vel perfecta interpretatur. Pro co autem, quod non tantum perfecta, co autem, quod non tantum perfecta, sed etiam expleta erat in fornicationibus, sed etiam expleta erat in fornicationibus, dicit eam filiam Debelaim, » quæ in- dicit eam filiam Debelaim, » quæ in- terpretatur massa caricarum, sive fi- terpretatur massa caricarum, sive fi- cuum, eo quod in se multas dulcedines cuum, eo quod in se multas dulcedines fornicationum commassaverat, ut sit for- fornicationum commassaverat, ut sit for- nicaria filia fornicariæ. Ezech. xvi, 45: nicaria filia fornicariæ. Ezech. xvi, 45: Filia matris tuæ es tu. Poeta : Filia matris tuæ es tu. Poeta :

" "

Mater venalis facit ut sit filia talis. Mater venalis facit ut sit filia talis.

Hæc similitudo congruit, quia immun- Hæc similitudo congruit, quia immun- dam et contaminatam sibi accepit Deus dam et contaminatam sibi accepit Deus Synagogam, et mundavit eam lege, sa- Synagogam, et mundavit eam lege, sa- cramentis, et prophetia. cramentis, et prophetia.

« Et concepit. » Tangit hic generatio- « Et concepit. » Tangit hic generatio- nem, in qua similitudo populi accipitur, nem, in qua similitudo populi accipitur,

1 Cf. III Reg. xxi, 1 et seq. 1 Cf. III Reg. xxi, 1 et seq.

13 13

quæ duplex est, in culpa scilicet, et in quæ duplex est, in culpa scilicet, et in poena. Similitudo in culpa repræsentatur poena. Similitudo in culpa repræsentatur per filiam, ibi, y. 6 : « Et concepit ad- per filiam, ibi, y. 6 : « Et concepit ad- huc. » huc. »

In similitudine in culpa tria notanda In similitudine in culpa tria notanda sunt. Primo, quod per locum in quo sunt. Primo, quod per locum in quo culpa perpetrata est, significatur culpa culpa perpetrata est, significatur culpa ab eventu, scilicet quia ita evenit, quod ab eventu, scilicet quia ita evenit, quod in tali loco culpa facta est: secundum, in tali loco culpa facta est: secundum, quod sub eodem nomine culpa ad alios quod sub eodem nomine culpa ad alios transit, qui simile peccatum commise- transit, qui simile peccatum commise- runt tertium, quod similis poena debetur runt tertium, quod similis poena debetur simili culpæ. simili culpæ.

Dicit ergo « Et concepit. » Secun- Dicit ergo « Et concepit. » Secun- dum Hieronymum, non concepit ex pro- dum Hieronymum, non concepit ex pro- pheta, sed ex fornicatione. Psal. VII, pheta, sed ex fornicatione. Psal. VII, 15: Concepit dolorem, et peperit iniqui- 15: Concepit dolorem, et peperit iniqui- tatem. « Et peperit ei filium, » non ei tatem. « Et peperit ei filium, » non ei sicut carnali patri, sed ei sicut adoptanti sicut carnali patri, sed ei sicut adoptanti et assumenti sibi filium. Sic enim Judæ- et assumenti sibi filium. Sic enim Judæ- os, filios Synagogæ, in fornicatione idolo- os, filios Synagogæ, in fornicatione idolo- rum natos assumpsit Dominus, et adop- rum natos assumpsit Dominus, et adop- tavit, et hoc modo dicitur pater. Deuter. tavit, et hoc modo dicitur pater. Deuter. xxx11, 6: Numquid non ipse est pater xxx11, 6: Numquid non ipse est pater tuus, qui possedit te, et fecit, et creavit tuus, qui possedit te, et fecit, et creavit te? te?

« Et dixit Dominus ad eum, » hoc « Et dixit Dominus ad eum, » hoc est, ad prophetam : « Voca nomen ejus est, ad prophetam : « Voca nomen ejus Jezrahel. » Jezrahel civitas est in qua Jezrahel. » Jezrahel civitas est in qua innocenter interfectus est Naboth', et a innocenter interfectus est Naboth', et a loco peccatum accipit nomen. Unde tan- loco peccatum accipit nomen. Unde tan- tum valet ac si diceret : Voca nomen tum valet ac si diceret : Voca nomen ejus interfectorem innocentis. IV Reg. ejus interfectorem innocentis. IV Reg. XXIV, 4 Implevit Jerusalem cruore in- XXIV, 4 Implevit Jerusalem cruore in- nocentium. Et rationem hujus nominis nocentium. Et rationem hujus nominis subjungit : « Quoniam adhuc modi- subjungit : « Quoniam adhuc modi- cum,» supple, tempus erit. Ad Hebr. cum,» supple, tempus erit. Ad Hebr. 37 Adhuc modicum aliquantulum, 37 Adhuc modicum aliquantulum, qui venturus est, veniet. « Et visitabo, » qui venturus est, veniet. « Et visitabo, » per vindictam scilicet, « sanguinem Jez- per vindictam scilicet, « sanguinem Jez- rahel, » Glossa habet, « occisionem po- rahel, » Glossa habet, « occisionem po- << puli mei innocentis, » « super domum << puli mei innocentis, » « super domum Jehu, » hoc est, super generationem Je- Jehu, » hoc est, super generationem Je- hu, et hoc peccatum in simili nomine hu, et hoc peccatum in simili nomine transit ad invitantem. Sicut enim legitur transit ad invitantem. Sicut enim legitur

✗, ✗,

: :

14 14

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

IV Reg. 1x et x, Jehu sollicite vindicavit IV Reg. 1x et x, Jehu sollicite vindicavit sanguinem innocentem Naboth in do- sanguinem innocentem Naboth in do- mum Achab, interfectis septuaginta filiis mum Achab, interfectis septuaginta filiis ejus, et præcipitata Jezabel, uxore sua, ejus, et præcipitata Jezabel, uxore sua, interfecto etiam rege Juda, genero Achab, interfecto etiam rege Juda, genero Achab, interfectis etiam quadraginta viris de interfectis etiam quadraginta viris de cognatis suis, et postea a simili peccato cognatis suis, et postea a simili peccato non cavit et ideo simili modo in eum non cavit et ideo simili modo in eum vindicavit, et post modicum, quia Jero- vindicavit, et post modicum, quia Jero- boam pronepote Jehu, sub quo Osee boam pronepote Jehu, sub quo Osee prophetavit, mortuo, Zacharias filius ejus prophetavit, mortuo, Zacharias filius ejus sibi successit, quem sexto mense regni sibi successit, quem sexto mense regni sui occidit Sellum, qui de alia stirpe fuit, sui occidit Sellum, qui de alia stirpe fuit, et vindicavit in eum, quod ipse in A- et vindicavit in eum, quod ipse in A- chab vindicaverat, sicut legitur IV Reg. chab vindicaverat, sicut legitur IV Reg. xv, 8 et seq. Psal. LVIII, 6: Intende ad xv, 8 et seq. Psal. LVIII, 6: Intende ad visitandas omnes gentes: non miserearis visitandas omnes gentes: non miserearis omnibus, qui operantur iniquitatem. omnibus, qui operantur iniquitatem. Isa. xxvII, 1 Visitabit Dominus in gla- Isa. xxvII, 1 Visitabit Dominus in gla- dio suo duro, et grandi, et forti, super dio suo duro, et grandi, et forti, super Leviathan serpentem vectem. Psal. c, 8: Leviathan serpentem vectem. Psal. c, 8: In matutino interficiebam omnes peccato- In matutino interficiebam omnes peccato- res terræ. « Et quiescere faciam, » hoc res terræ. « Et quiescere faciam, » hoc est, cessare, « regnum domus Israel, » est, cessare, « regnum domus Israel, » decem scilicet tribuum. Interfecto enim decem scilicet tribuum. Interfecto enim Zacharia sub nepote Jehu, statim reges Zacharia sub nepote Jehu, statim reges Assyrii diri- Assyriorum ceperunt terram Ruben et Assyrii diri- Assyriorum ceperunt terram Ruben et tribus Israel. Gad, et dimidiæ tribus Manasse, quæ tribus Israel. Gad, et dimidiæ tribus Manasse, quæ

piunt decem piunt decem

erat trans Jordanem. Deinde transeun- erat trans Jordanem. Deinde transeun- tes Jordanem, ceperunt Nepthalim et tes Jordanem, ceperunt Nepthalim et omnes alias tribus¹. Et transtulit eos in omnes alias tribus¹. Et transtulit eos in Medos et Persas sub Osee, rege decem Medos et Persas sub Osee, rege decem tribuum, ita quod ab interfectione Za- tribuum, ita quod ab interfectione Za- chariæ usque ad captivitatem non fluxe- chariæ usque ad captivitatem non fluxe- runt nisi quadraginta novem anni. runt nisi quadraginta novem anni. Eccli. x, 8 Regnum a gente in gen- Eccli. x, 8 Regnum a gente in gen- tem transfertur propter injustitias, et tem transfertur propter injustitias, et injurias, et contumelias, et diversos do- injurias, et contumelias, et diversos do-

los. los.

« Et in illa die, » talis scilicet vindi- « Et in illa die, » talis scilicet vindi- ctæ, «conteram arcum Israel, » hoc est, ctæ, «conteram arcum Israel, » hoc est, arma decem tribuum, ut per partem to- arma decem tribuum, ut per partem to- tum significetur per synecdochen, « in tum significetur per synecdochen, « in valle Jezrahel, » hoc est, in valle perti- valle Jezrahel, » hoc est, in valle perti-

1 Cf. IV Reg. XVII, 6 et seq. 1 Cf. IV Reg. XVII, 6 et seq.

2 IV Reg. XVII, 40: Illi non audierunt, Domi- 2 IV Reg. XVII, 40: Illi non audierunt, Domi-

nente ad Jezrahel civitatem. Sunt enim nente ad Jezrahel civitatem. Sunt enim ibi latissimi campi, et extensæ valles, in ibi latissimi campi, et extensæ valles, in quibus pugna fuit, cum rex Assyriorum quibus pugna fuit, cum rex Assyriorum caperet decem tribus et Samariam. Psal. caperet decem tribus et Samariam. Psal. XLV, 10 Arcum conteret, et confringet XLV, 10 Arcum conteret, et confringet arma et scuta comburet igni. arma et scuta comburet igni.

: :

« Et concepit adhuc. » Tangit statum « Et concepit adhuc. » Tangit statum populi captivati. Unde Hieronymus : populi captivati. Unde Hieronymus : « Postquam confractus est Israel, et reg- « Postquam confractus est Israel, et reg- << num ejus destructum, ex tunc non Jez- << num ejus destructum, ex tunc non Jez- « rahel, id est, semen Dei, nec masculus, « rahel, id est, semen Dei, nec masculus, «sed foemina imbecillis nascitur, quæ «sed foemina imbecillis nascitur, quæ « vitiorum patet injuriis, et habet fœmi- « vitiorum patet injuriis, et habet fœmi- << neum animum. >> « Et peperit filiam, » << neum animum. >> « Et peperit filiam, » hoc est, populum fœmininum animum hoc est, populum fœmininum animum habentem, quod contra dicitur, II Ma- habentem, quod contra dicitur, II Ma- chab. VII, 20: Supra modum mater mi- chab. VII, 20: Supra modum mater mi- rabilis, et bonorum memoria digna. Et rabilis, et bonorum memoria digna. Et post pauca, y. 21: Et fœmineæ cogita- post pauca, y. 21: Et fœmineæ cogita- tioni masculinum animum inserens. « Et tioni masculinum animum inserens. « Et dixit ei,» scilicet prophetæ : « Voca no- dixit ei,» scilicet prophetæ : « Voca no- men ejus Absque misericordia, » quia men ejus Absque misericordia, » quia misericordiam liberationis a captivitate misericordiam liberationis a captivitate

non consequetur. Jacob. 11, 13: Judi- non consequetur. Jacob. 11, 13: Judi- cium sine misericordia illi, qui non fecit cium sine misericordia illi, qui non fecit misericordiam. Et rationem hujus nomi- misericordiam. Et rationem hujus nomi- nis subjungit « Quia non addam ultra nis subjungit « Quia non addam ultra misereri domui Israel. » Sæpe enim li- misereri domui Israel. » Sæpe enim li- beravit eos sed cum videret eos in ma- beravit eos sed cum videret eos in ma- litia obstinatos, ultra liberare noluit, litia obstinatos, ultra liberare noluit, sicut expresse legitur IV Reg. xvII, 40%, sicut expresse legitur IV Reg. xvII, 40%, et propter obstinationem eorum in ma- et propter obstinationem eorum in ma- lis, noluit misereri Dominus. Job, xxx, lis, noluit misereri Dominus. Job, xxx, 21 Mutatus es mihi in crudelem, et in 21 Mutatus es mihi in crudelem, et in duritia manus tuæ adversaris mihi. duritia manus tuæ adversaris mihi. Ezech. ix, 10: Meus non parcet oculus, Ezech. ix, 10: Meus non parcet oculus, neque miserebor: viam eorum super ca- neque miserebor: viam eorum super ca- put eorum reddam. Et hoc est quod se- put eorum reddam. Et hoc est quod se- quitur «Sed oblivione obliviscar eo- quitur «Sed oblivione obliviscar eo- rum. » Psal. LXXXVII, 6: Quorum non es rum. » Psal. LXXXVII, 6: Quorum non es memor amplius : et ipsi de manu tua re- memor amplius : et ipsi de manu tua re- pulsi sunt. Unde Ezech. v, 12, dicitur, pulsi sunt. Unde Ezech. v, 12, dicitur, quod in captivitate positis, non est quod in captivitate positis, non est misertus, sed nudavit gladium post misertus, sed nudavit gladium post

num scilicet, sed juxta consuetudinem suam num scilicet, sed juxta consuetudinem suam pristinam perpetrabant. pristinam perpetrabant.

IN CAP. I OSEE ENARRATIO. IN CAP. I OSEE ENARRATIO.

cos'. Contrarium tamen videtur per Psal- cos'. Contrarium tamen videtur per Psal- mistam, Psal. LXXVI, 10: Aut obliviscetur mistam, Psal. LXXVI, 10: Aut obliviscetur misereri Deus: aut continebit in ira sua misereri Deus: aut continebit in ira sua misericordias suas. Hoc solvit Chrysosto- misericordias suas. Hoc solvit Chrysosto- mus dicens, quod « duplex est misericor- mus dicens, quod « duplex est misericor- ericordia, liberans et relaxans. Misericor- ericordia, liberans et relaxans. Misericor-

) berans « diam relaxantem numquam dimittit ) berans « diam relaxantem numquam dimittit ་་ Deus, citra condignum enim punit. ་་ Deus, citra condignum enim punit. « Sed misericordiam liberantem aliquan- « Sed misericordiam liberantem aliquan- « do intermittit, quia non semper libe- « do intermittit, quia non semper libe- « rat. » Ita etiam solvitur hoc quod ob- « rat. » Ita etiam solvitur hoc quod ob- jicitur, Isa. XLIX, 15: Numquid oblivisci jicitur, Isa. XLIX, 15: Numquid oblivisci potest mulier infantem suum, ut non potest mulier infantem suum, ut non misereatur filio uteri sui ? et si oblita misereatur filio uteri sui ? et si oblita fuerit, ego tamen non obliviscar tui. fuerit, ego tamen non obliviscar tui. Prov. VI, 34 et 35: Zelus et furor viri Prov. VI, 34 et 35: Zelus et furor viri non parcet in die vindictæ, nec acquie- non parcet in die vindictæ, nec acquie- scet cujusquam precibus, nec suscipiet scet cujusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima. pro redemptione dona plurima.

Ab hac autem oblivione misericordiæ Ab hac autem oblivione misericordiæ distinguit duas tribus, et hoc est quod distinguit duas tribus, et hoc est quod subdit: «Et domui Juda miserebor, » subdit: «Et domui Juda miserebor, » hoc est, duabus tribubus: ita scilicet hoc est, duabus tribubus: ita scilicet quod tunc non permittam eos a rege As- quod tunc non permittam eos a rege As- syriorum captivari. Thren. III, 22: syriorum captivari. Thren. III, 22: Misericordiæ Domini quia non sumus Misericordiæ Domini quia non sumus consumpti: quia non defecerunt mise- consumpti: quia non defecerunt mise- rationes ejus. « Et salvabo eos, »¦ a rege rationes ejus. « Et salvabo eos, »¦ a rege scilicet Assyriorum, « in Domino Deo scilicet Assyriorum, « in Domino Deo suo, » hoc est, in virtute Domini Dei suo, » hoc est, in virtute Domini Dei sui, et non in virtute humana. Isa. xLvi, sui, et non in virtute humana. Isa. xLvi, 13 Dabo in Sion salutem, et in Jeru- 13 Dabo in Sion salutem, et in Jeru- salem gloriam meam. Et hoc est quod salem gloriam meam. Et hoc est quod sequitur: « Et non salvabo eos in arcu, » sequitur: « Et non salvabo eos in arcu, » qui longe ferit, « et gladio, » qui pro- qui longe ferit, « et gladio, » qui pro- pinque vulnerat, « et in bello, » exerci- pinque vulnerat, « et in bello, » exerci- tuum scilicet, « et in equis, » bellicis sci- tuum scilicet, « et in equis, » bellicis sci- licet dextrariis, « et in equitibus, » mili- licet dextrariis, « et in equitibus, » mili- alvat tibus scilicet peritis in arte pugnandi. Et alvat tibus scilicet peritis in arte pugnandi. Et morum hoc factum est, IV Reg. xvIII et XIX, ubi morum hoc factum est, IV Reg. xvIII et XIX, ubi

aine aine

merito Ezechiæ misit Dominus Angelum merito Ezechiæ misit Dominus Angelum suum, et percussit in castris Assyriorum suum, et percussit in castris Assyriorum centum octoginta quinque millia. De centum octoginta quinque millia. De primis duobus dicitur in Psal. XLII, 7: primis duobus dicitur in Psal. XLII, 7: Non enim in arcu meo sperabo: et gla- Non enim in arcu meo sperabo: et gla-

1 Ezech. v, 12: Gladium evaginabo post eos. 1 Ezech. v, 12: Gladium evaginabo post eos.

15 15

dius meus non salvabit me. De tertio, dius meus non salvabit me. De tertio, Judic. v, 8: Nova bella elegit Dominus. Judic. v, 8: Nova bella elegit Dominus. De quarto et quinto, item in Psal. xxxii, De quarto et quinto, item in Psal. xxxii, 16 et 17: Gigas non salvabitur in mul- 16 et 17: Gigas non salvabitur in mul- titudine virtutis suæ. Fallax equus ad titudine virtutis suæ. Fallax equus ad salutem, etc. Amos, 11, 15: Tenens ar- salutem, etc. Amos, 11, 15: Tenens ar- cum non stabit, et velox pedibus suis cum non stabit, et velox pedibus suis non salvabitur, et ascensor equi non sal- non salvabitur, et ascensor equi non sal- vabit animam suam. vabit animam suam.

Quod autem decem tribubus consola- Quod autem decem tribubus consola- tionem subtrahit, per similitudinem ex- tionem subtrahit, per similitudinem ex- primit, subdens : « Et ablactavit, » primit, subdens : « Et ablactavit, » ipse scilicet Propheta, non mulier forni- ipse scilicet Propheta, non mulier forni- cationum, hoc est ab omni dulcedine le- cationum, hoc est ab omni dulcedine le- gis, et prophetiæ, et consolationis abs- gis, et prophetiæ, et consolationis abs- traxit. Isa. xxvIII, 9 Quem docebit traxit. Isa. xxvIII, 9 Quem docebit scientiam? et quem intelligere faciet au- scientiam? et quem intelligere faciet au- ditum ? per poenas scilicet, ablactatos a ditum ? per poenas scilicet, ablactatos a lacte, avulsos ab uberibus. Et hoc est: lacte, avulsos ab uberibus. Et hoc est: « Eam, quæ erat Absque misericor- « Eam, quæ erat Absque misericor- dia,» id est, decem tribus, quæ usque dia,» id est, decem tribus, quæ usque hodie dulcedinem liberationis a Deo non hodie dulcedinem liberationis a Deo non receperunt. Thren. 111, 15. Replevit me receperunt. Thren. 111, 15. Replevit me amaritudinibus, inebriavit me absynthio. amaritudinibus, inebriavit me absynthio.

« Et concepit. » Tangit hic similitudi- « Et concepit. » Tangit hic similitudi- nem ad duas tribus, et hoc est quod di- nem ad duas tribus, et hoc est quod di- cit «Et peperit filium, » mutans se- cit «Et peperit filium, » mutans se- xum. Psal. xvi, 46: Filii alieni mentiti xum. Psal. xvi, 46: Filii alieni mentiti sunt mihi. sunt mihi.

« Et dixit,» supple, Dominus ad Pro- « Et dixit,» supple, Dominus ad Pro- phetam « Voca nomen ejus Non po- phetam « Voca nomen ejus Non po- pulus meus. » Cujus ratio tangitur pulus meus. » Cujus ratio tangitur IV Reg. xxII et XXIV. Quia captivatis IV Reg. xxII et XXIV. Quia captivatis decem tribubus, nec duæ tribus in cultu decem tribubus, nec duæ tribus in cultu Dei permanserunt, sed idola coluerunt, Dei permanserunt, sed idola coluerunt, et se non ut populus Dei gesserunt. et se non ut populus Dei gesserunt. Job, xx1, 14: Dixerunt Deo: Recede Job, xx1, 14: Dixerunt Deo: Recede a nobis, et scientiam viarum tuarum no- a nobis, et scientiam viarum tuarum no- lumus. Et hoc est quod sequitur : « Quia lumus. Et hoc est quod sequitur : « Quia vos non populus meus, » hoc est, ideo vos non populus meus, » hoc est, ideo quia vos non geritis pro populo meo. quia vos non geritis pro populo meo. Apoc. II, 9: Se dicunt Judæos esse, et Apoc. II, 9: Se dicunt Judæos esse, et

10 10

16 16

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

non sunt, sed sunt synagoga satanæ. non sunt, sed sunt synagoga satanæ. «Et,» supple, ideo, « ego non ero ve- «Et,» supple, ideo, « ego non ero ve- ster, scilicet Deus. Transferam enim il- ster, scilicet Deus. Transferam enim il- los ad terram illorum deorum, quos co- los ad terram illorum deorum, quos co- luerunt. Jerem. v, 19: Sicut dereliqui- luerunt. Jerem. v, 19: Sicut dereliqui- stis me, et servistis deo alieno in terra stis me, et servistis deo alieno in terra vestra, sic servietis alienis in terra non vestra, sic servietis alienis in terra non vestra. vestra.

« Et erit numerus. » Post desolatio- « Et erit numerus. » Post desolatio- nem comminationis, promissionem tan- nem comminationis, promissionem tan- git futuræ consolationis ne desperent. Et git futuræ consolationis ne desperent. Et tangit quatuor: dispersorum multiplica- tangit quatuor: dispersorum multiplica- tionem, multiplicatorum conversionem, tionem, multiplicatorum conversionem, conversorum congregationem, congre- conversorum congregationem, congre- gatorum sub uno capite adunationem. gatorum sub uno capite adunationem.

Et hoc est «Et erit numerus filio- Et hoc est «Et erit numerus filio- rum Israel quasi arena maris. » Multi rum Israel quasi arena maris. » Multi enim sunt qui ad informem fidem ve- enim sunt qui ad informem fidem ve- nient temporibus novissimis. Psal. nient temporibus novissimis. Psal. CXXXVIII, 18 Dinumerabo eos, quasi di- CXXXVIII, 18 Dinumerabo eos, quasi di- cat, non, et super arenam multiplica- cat, non, et super arenam multiplica- buntur. Eccli. 1, 2. Arenam maris, et buntur. Eccli. 1, 2. Arenam maris, et pluviæ guttas, et dies sæculi quis dinu- pluviæ guttas, et dies sæculi quis dinu- meravit? « Quæ sine mensura est,» latitu- meravit? « Quæ sine mensura est,» latitu- dinis scilicet, et longitudinis, quia in to- dinis scilicet, et longitudinis, quia in to- to orbe dispersi sunt. Isa. xxvii, 6: Im- to orbe dispersi sunt. Isa. xxvii, 6: Im- plebunt faciem orbis semine. Psal. xviii, plebunt faciem orbis semine. Psal. xviii, 5 In omnem terram exivit sonus eorum. 5 In omnem terram exivit sonus eorum. « Et non numerabitur, » Glossa, « præ « Et non numerabitur, » Glossa, « præ multitudine. » Unde dictum est Abrahæ, multitudine. » Unde dictum est Abrahæ, Genes. xv, 5: Suspice cœlum, et numera Genes. xv, 5: Suspice cœlum, et numera stellas, si potes. Et dixit ei: Sic erit se- stellas, si potes. Et dixit ei: Sic erit se- men tuum. Apoc. VII, 9: Vidi turbam men tuum. Apoc. VII, 9: Vidi turbam magnam, quam dinumerare nemo pote- magnam, quam dinumerare nemo pote-

rat. rat.

Et subdit de conversione multiplicato- Et subdit de conversione multiplicato-

rum. rum.

« Et erit » versus, et dictum est hoc « Et erit » versus, et dictum est hoc pro certitudine prophetali. I Reg. 1x, 6: pro certitudine prophetali. I Reg. 1x, 6: Omne, quod loquitur, sine ambiguitate Omne, quod loquitur, sine ambiguitate venit. In loco » hoc est, in Chaldæa, venit. In loco » hoc est, in Chaldæa, vel allegorice in Ecclesia, « ubi dicetur vel allegorice in Ecclesia, « ubi dicetur eis, » quando ducentur in captivitatem : eis, » quando ducentur in captivitatem :

1 Ad Roman. XI, 31: Ita et isti nunc non cre- 1 Ad Roman. XI, 31: Ita et isti nunc non cre- diderunt in vestram misericordiam, ut et ipsi mi- diderunt in vestram misericordiam, ut et ipsi mi-

«Non populus meus vos, » hoc est, isti «Non populus meus vos, » hoc est, isti sunt non populus Dei, quia si esset Deus sunt non populus Dei, quia si esset Deus eorum, protegeret eos. Unde, Thren. Iv, eorum, protegeret eos. Unde, Thren. Iv, 15: Recedite polluti, clamaverunt eis: 15: Recedite polluti, clamaverunt eis: recedite, abite. Et post pauca : Dixerunt recedite, abite. Et post pauca : Dixerunt inter gentes Non addet ultra ut habi- inter gentes Non addet ultra ut habi- tet in eis. « Dicetur eis, » propter con- tet in eis. « Dicetur eis, » propter con- versionem et pœnitentiam : « Filii Dei versionem et pœnitentiam : « Filii Dei viventis, » quando Deus sicut filios con- viventis, » quando Deus sicut filios con- solabitur eos. Isa. LXVI, 13: Quomodo si solabitur eos. Isa. LXVI, 13: Quomodo si cui mater blandiatur, ita ego consolabor cui mater blandiatur, ita ego consolabor vos, et in Jerusalem consolabimini. vos, et in Jerusalem consolabimini. Joan. 1, 12 Dedit eis potestatem filios Joan. 1, 12 Dedit eis potestatem filios Dei fieri, his, qui credunt in nomine Dei fieri, his, qui credunt in nomine ejus. Hanc auctoritatem inducit Aposto- ejus. Hanc auctoritatem inducit Aposto- lus ad Romanos, x1, 28 et seq., et expo- lus ad Romanos, x1, 28 et seq., et expo- nit eam de conversis ad Christum in nit eam de conversis ad Christum in tempore novissimo ¹. tempore novissimo ¹.

Et subdit de conversorum congrega- Et subdit de conversorum congrega- tione. tione.

11 11

Chri Chri omnes omnes

nes in nes in

munc munc

« Et congregabuntur filii Juda, » hoc « Et congregabuntur filii Juda, » hoc est, duarum tribuum, «et filii Israel, » est, duarum tribuum, «et filii Israel, » hoc est, decem tribuum, pariter in unam hoc est, decem tribuum, pariter in unam terram et cor quod non potest intelligi terram et cor quod non potest intelligi de decem tribubus, quia illæ non redie- de decem tribubus, quia illæ non redie- runt, sed intelligitur de quibusdam de runt, sed intelligitur de quibusdam de decem tribubus, qui immixti fuerunt decem tribubus, qui immixti fuerunt duabus. In fine autem mundi omnes con- duabus. In fine autem mundi omnes con- gregabuntur ad Christum, et hoc ex- dent h gregabuntur ad Christum, et hoc ex- dent h presse dicitur, Ezech. xxix, 28 et 29: presse dicitur, Ezech. xxix, 28 et 29: Scient quia ego Dominus Deus eorum, Scient quia ego Dominus Deus eorum, eo quod transtulerim eos in nationes, et eo quod transtulerim eos in nationes, et congregaverim eos super terram suam, congregaverim eos super terram suam, et non dereliquerim quemquam ex eis et non dereliquerim quemquam ex eis ibi. Et non abscondam ultra faciem ibi. Et non abscondam ultra faciem meam ab eis, eo quod effuderim spiritum meam ab eis, eo quod effuderim spiritum meum super omnem domum Israel. Act. meum super omnem domum Israel. Act. 32 Multitudinis credentium erat 32 Multitudinis credentium erat cor unum, et anima una. cor unum, et anima una.

1V, 1V,

Et subdit de adunatione sub caput Et subdit de adunatione sub caput unum. unum.

« Et ponent sibimet caput unum. » « Et ponent sibimet caput unum. » Quod Judæi dicunt David suscitatum in Quod Judæi dicunt David suscitatum in aurea Jerusalem, mendacium et fabula aurea Jerusalem, mendacium et fabula

sericordiam consequantur. sericordiam consequantur.

OSEE CAPUT II. OSEE CAPUT II.

est, et ideo exponendum est de Christo. est, et ideo exponendum est de Christo. Ezech. xxxvii, 22: Rex unus erit omni- Ezech. xxxvii, 22: Rex unus erit omni- bus imperans et non erunt ultra duæ bus imperans et non erunt ultra duæ gentes, nec dividentur amplius in duo gentes, nec dividentur amplius in duo regna. Et paulo post, v. 23 et 24: Ego regna. Et paulo post, v. 23 et 24: Ego ero eis Deus: et servus meus David rex ero eis Deus: et servus meus David rex super eos, et pastor.unus omnium eo- super eos, et pastor.unus omnium eo- rum. Joan. ✗, 16 Fiet unum ovile, et rum. Joan. ✗, 16 Fiet unum ovile, et unus pastor. « Et ascendent de terra » unus pastor. « Et ascendent de terra » captivitatis, vel de terrenis ad cœlestia. captivitatis, vel de terrenis ad cœlestia. Psal. LXXXIII, Psal. LXXXIII, 6 et 7 Ascensiones in cor- 6 et 7 Ascensiones in cor- de suo disposuit, in valle lacrymarum. de suo disposuit, in valle lacrymarum. Ad Philip. I, 20: Nostra conversatio Ad Philip. I, 20: Nostra conversatio in cœlis est. « Quia magnus dies Jezra- in cœlis est. « Quia magnus dies Jezra-

17 17

hel, hoc est, magna et clara justitia hel, hoc est, magna et clara justitia apparebit in pœna iniquorum, qui semi- apparebit in pœna iniquorum, qui semi- nis Dei fuderunt innocentem sanguinem. nis Dei fuderunt innocentem sanguinem. Psal. CXVII, 24 Hæc est dies, quam Psal. CXVII, 24 Hæc est dies, quam fecit Dominus. Esther, VIII, 16 Judæis fecit Dominus. Esther, VIII, 16 Judæis nova lux oriri visa est. Cant. III, 11: nova lux oriri visa est. Cant. III, 11: Videte, filiæ Sion, regem Salomonem, Videte, filiæ Sion, regem Salomonem, hoc est, pacificum, in diademate, quo hoc est, pacificum, in diademate, quo coronavit illum mater sua in die despon- coronavit illum mater sua in die despon- sationis illius, et in die lætitiæ cordis sationis illius, et in die lætitiæ cordis ejus. Tunc enim in lætitia cordis iterato, ejus. Tunc enim in lætitia cordis iterato, Deus sibi desponsavit populum, sicut Deus sibi desponsavit populum, sicut statim dicet Propheta in capitulo se- statim dicet Propheta in capitulo se- quenti. quenti.

CAPUT II. CAPUT II.

Minatur Dominus Israeli tamquam uxori adulteræ repudium, et sepit vias ejus Minatur Dominus Israeli tamquam uxori adulteræ repudium, et sepit vias ejus spinis, ut ad virum suum revertatur : cumque non advertat a quo habeat bono- spinis, ut ad virum suum revertatur : cumque non advertat a quo habeat bono- rum abundantiam, ablaturum se ab ea dicit cuncta in quibus delectatur: sic- rum abundantiam, ablaturum se ab ea dicit cuncta in quibus delectatur: sic- que ipsum tandem ad se reducturum, magnaque felicitate donaturum: et de que ipsum tandem ad se reducturum, magnaque felicitate donaturum: et de gentium vocatione. gentium vocatione.

1. Dicite fratribus vestris: Populus 1. Dicite fratribus vestris: Populus meus; et sorori vestræ: Miseri- meus; et sorori vestræ: Miseri- cordiam consecuta. cordiam consecuta. 2. Judicate matrem vestram, judicate, 2. Judicate matrem vestram, judicate, quoniam ipsa non uxor mea, et quoniam ipsa non uxor mea, et ego non vir ejus. Auferat forni- ego non vir ejus. Auferat forni- cationes suas a facie sua, et cationes suas a facie sua, et adulteria sua de medio uberum adulteria sua de medio uberum suorum: suorum:

3. Ne forte exspoliem eam nudam, et 3. Ne forte exspoliem eam nudam, et

statuam eam secundum diem statuam eam secundum diem nativitatis suæ, et ponam eam nativitatis suæ, et ponam eam quasi solitudinem, et statuam quasi solitudinem, et statuam eam velut terram inviam, et in- eam velut terram inviam, et in- terficiam eam siti. terficiam eam siti.

4. Et filiorum illius non miserebor, 4. Et filiorum illius non miserebor, quoniam filii fornicationum sunt. quoniam filii fornicationum sunt. 5. Quia fornicata est mater eorum, 5. Quia fornicata est mater eorum, confusa est quæ concepit eos : confusa est quæ concepit eos : quia dixit Vadam post amato- quia dixit Vadam post amato-

XIX XIX

res meos, qui dant panes mihi, res meos, qui dant panes mihi, et aquas meas, lanam meam, et et aquas meas, lanam meam, et linum meum, oleum meum, et linum meum, oleum meum, et potum meum. potum meum.

6. Propter hoc ecce ego sepiam viam 6. Propter hoc ecce ego sepiam viam tuam spinis, et sepiam eam ma- tuam spinis, et sepiam eam ma- ceria, et semitas suas non inve- ceria, et semitas suas non inve- niet. niet.

7. Et sequetur amatores suos, et non 7. Et sequetur amatores suos, et non apprehendet eos: et quæret eos, apprehendet eos: et quæret eos, et non inveniet: et dicet: Va- et non inveniet: et dicet: Va- dam, et revertar ad virum meum dam, et revertar ad virum meum priorem, quia bene mihi erat priorem, quia bene mihi erat tunc magis quam nunc. tunc magis quam nunc. 8. Et hæc nescivit quia ego dedi ei 8. Et hæc nescivit quia ego dedi ei frumentum, et vinum, et oleum, frumentum, et vinum, et oleum, et argentum multiplicavi ei, et et argentum multiplicavi ei, et aurum, quæ fecerunt Baal. aurum, quæ fecerunt Baal. 9. Idcirco convertar, et sumam fru- 9. Idcirco convertar, et sumam fru- mentum meum in tempore suo, mentum meum in tempore suo,

2 2

18 18

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

et vinum meum in tempore suo, et vinum meum in tempore suo, et liberabo lanam meam et li- et liberabo lanam meam et li- num meum, quæ operiebant num meum, quæ operiebant ignominiam ejus. ignominiam ejus. 10. Et nunc revelabo stultitiam ejus 10. Et nunc revelabo stultitiam ejus in oculis amatorum ejus : et in oculis amatorum ejus : et vir non eruet eam de manu mea: vir non eruet eam de manu mea: 11. Et cessare faciam omne gaudium 11. Et cessare faciam omne gaudium ejus, solemnitatem ejus, neome- ejus, solemnitatem ejus, neome- niam ejus, sabbatum ejus, et niam ejus, sabbatum ejus, et omnia festa tempora ejus. omnia festa tempora ejus. 12. Et corrumpam vineam ejus, et 12. Et corrumpam vineam ejus, et ficum ejus, de quibus dixit : ficum ejus, de quibus dixit : Mercedes hæ meæ sunt, quas Mercedes hæ meæ sunt, quas dederunt mihi amatores mei: et dederunt mihi amatores mei: et ponam eam in saltum, et come- ponam eam in saltum, et come- det eam bestia agri. det eam bestia agri. 13. Et visitabo super eam dies Baa- 13. Et visitabo super eam dies Baa- lim, quibus accendebat incen- lim, quibus accendebat incen- sum, et ornabatur inaure sua, et sum, et ornabatur inaure sua, et monili suo, et ibat post amato- monili suo, et ibat post amato- res suos, et mei obliviscebatur, res suos, et mei obliviscebatur, dicit Dominus. dicit Dominus.

14. Propter hoc ecce ego lactabo eam, 14. Propter hoc ecce ego lactabo eam, et ducam eam in solitudinem, et ducam eam in solitudinem, et loquar ad cor ejus. et loquar ad cor ejus.

15. Et dabo ei vinitores ejus ex eo- 15. Et dabo ei vinitores ejus ex eo- dem loco, et vallem Achor, ad dem loco, et vallem Achor, ad aperiendam spem: et canet ibi aperiendam spem: et canet ibi juxta dies juventutis suæ, et juxta dies juventutis suæ, et juxta dies ascensionis suæ de juxta dies ascensionis suæ de terra Ægypti. terra Ægypti.

16. Et erit in die illa, ait Dominus, 16. Et erit in die illa, ait Dominus, vocabit me Vir meus et non vocabit me Vir meus et non vocabit me ultra Baali. vocabit me ultra Baali. 17. Et auferam nomina Baalim de ore 17. Et auferam nomina Baalim de ore ejus, et non recordabitur ultra ejus, et non recordabitur ultra nominis eorum. nominis eorum.

18. Et percutiam cum eis foedus in die 18. Et percutiam cum eis foedus in die illa, cum bestia agri, et cum vo- illa, cum bestia agri, et cum vo- lucre coeli, et cum reptili terræ: lucre coeli, et cum reptili terræ: et arcum, et gladium, et bellum et arcum, et gladium, et bellum conteram de terra, et dormire conteram de terra, et dormire eos faciam fiducialiter. eos faciam fiducialiter. 19. Et sponsabo te mihi in sempiter- 19. Et sponsabo te mihi in sempiter- num et sponsabo te mihi in num et sponsabo te mihi in justitia, et judicio, et in miseri- justitia, et judicio, et in miseri- cordia, et in miserationibus. cordia, et in miserationibus. 20. Et sponsabo te mihi in fide: et 20. Et sponsabo te mihi in fide: et scies quia ego Dominus. scies quia ego Dominus. 21. Et erit in die illa exaudiam, dicit 21. Et erit in die illa exaudiam, dicit Dominus, exaudiam coelos: et Dominus, exaudiam coelos: et illi exaudient terram. illi exaudient terram. 22. Et terra exaudiet triticum, et vi- 22. Et terra exaudiet triticum, et vi- num, et oleum, et hæc exaudient num, et oleum, et hæc exaudient Jezrahel. Jezrahel.

23. Et seminabo eam mihi in terra, et 23. Et seminabo eam mihi in terra, et miserebor ejus quæ fuit Absque miserebor ejus quæ fuit Absque misericordia. misericordia.

24. Et dicam Non populo meo: Po- 24. Et dicam Non populo meo: Po- pulus meus es tu : et ipse dicet: pulus meus es tu : et ipse dicet: Deus meus es tu 1. Deus meus es tu 1.

IN CAPUT II OSEE IN CAPUT II OSEE

ENARRATIO. ENARRATIO.

« Dicite fratribus vestris. » Hic secun- « Dicite fratribus vestris. » Hic secun- dum inductam divisionem judicio filio- dum inductam divisionem judicio filio- rum condemnanda ostenditur mater, et rum condemnanda ostenditur mater, et habet duas partes. In prima, propter habet duas partes. In prima, propter peccatum idololatriæ et ingratitudinis peccatum idololatriæ et ingratitudinis condemnabilis esse convincitur: in se- condemnabilis esse convincitur: in se-

1 Ad Roman. ix, 25; I Petr. 11, 10. 1 Ad Roman. ix, 25; I Petr. 11, 10.

cunda, ne desperet, more prophetali cunda, ne desperet, more prophetali consolatio promittitur pœnitenti, ibi, consolatio promittitur pœnitenti, ibi, . 14 « Propter hoc ecce ego lactabo . 14 « Propter hoc ecce ego lactabo

: :

eam. » eam. »

In prima parte duo sunt, scilicet, judi- In prima parte duo sunt, scilicet, judi- cium condemnationis pro idololatria, et cium condemnationis pro idololatria, et judicium condemnationis pro ingratitu- judicium condemnationis pro ingratitu- dine, ibi, y. 8: « Et hæc nescivit. » dine, ibi, y. 8: « Et hæc nescivit. »

In prima adhuc duo sunt. Primo enim In prima adhuc duo sunt. Primo enim provocantur nati ad judicium matris: se- provocantur nati ad judicium matris: se- cundo profertur forma judicii, ibi, y. 2. cundo profertur forma judicii, ibi, y. 2. Auferat fornicationes. » Auferat fornicationes. »

« «

lerna lerna

lenda. lenda.

IN CAP. II OSEE ENARRATIO. IN CAP. II OSEE ENARRATIO.

Dicit ergo «Dicite fratribus vestris : Dicit ergo «Dicite fratribus vestris : Populus meus. » Secundum Hierony- Populus meus. » Secundum Hierony- mum nunc loquitur ad duas tribus et est mum nunc loquitur ad duas tribus et est sensus: O vos duæ tribus, « dicite fra- sensus: O vos duæ tribus, « dicite fra- tribus vestris, » hoc est, de nomine quod tribus vestris, » hoc est, de nomine quod per adoptionem acceperunt, monete de- per adoptionem acceperunt, monete de- cem tribus, et hoc nomen est « populus cem tribus, et hoc nomen est « populus meus, » et contestamini eos per nomen meus, » et contestamini eos per nomen illud quod matrem judicent. « Et sorori illud quod matrem judicent. « Et sorori vestræ, » eisdem decem tribubus capti- vestræ, » eisdem decem tribubus capti- vatis, supple, dicite: « Misericordiam vatis, supple, dicite: « Misericordiam consecuta » hoc enim nomen oblivioni consecuta » hoc enim nomen oblivioni tradendum non est, et per hoc nomen tradendum non est, et per hoc nomen soror contestata est, quod filia contra ma- soror contestata est, quod filia contra ma- trem pro Domino tenetur judicare. Luc. trem pro Domino tenetur judicare. Luc. XII, 53 Pater in filium, et filius in pa- XII, 53 Pater in filium, et filius in pa- trem suum, mater in filiam, et filia in trem suum, mater in filiam, et filia in matrem, etc. Et Matth. x, 21: Insur- matrem, etc. Et Matth. x, 21: Insur- gent filii in parentes ¹. In tali enim gent filii in parentes ¹. In tali enim judicio correptionis fraternæ nulli par- judicio correptionis fraternæ nulli par- Frectio cendum est. Unde Exod. xxxII, 27: Ite, Frectio cendum est. Unde Exod. xxxII, 27: Ite, um est et redite de porta usque ad portam per um est et redite de porta usque ad portam per medium castrorum, et occidat unusquis- medium castrorum, et occidat unusquis- que fratrem, et amicum, et proximum que fratrem, et amicum, et proximum suum. Occiditur enim quantum ad vitam suum. Occiditur enim quantum ad vitam peccati, quando corripitur et ad bonum peccati, quando corripitur et ad bonum convertitur. Adhuc, Quia fratres et soro- convertitur. Adhuc, Quia fratres et soro- res sunt, ex ordine charitatis tenentur res sunt, ex ordine charitatis tenentur eis, ut judicium condemnationis judicent, eis, ut judicium condemnationis judicent, et sic per timorem a peccatis convertan- et sic per timorem a peccatis convertan- tur. Ad Roman. Ix, 2 et 3: Tristitia mihi tur. Ad Roman. Ix, 2 et 3: Tristitia mihi magna est, et continuus dolor cordi meo. magna est, et continuus dolor cordi meo. Optabam enim ego ipse anathema esse a Optabam enim ego ipse anathema esse a Christo pro fratribus meis, qui sunt cog- Christo pro fratribus meis, qui sunt cog- nati mei secundum carnem. Adhuc, Qui nati mei secundum carnem. Adhuc, Qui factus est populus et misericordiam con- factus est populus et misericordiam con- secutus, ex beneficio recepto tenetur secutus, ex beneficio recepto tenetur alios corripere, et ad similem gratiam alios corripere, et ad similem gratiam revocare. I ad Timoth. 1, 16: Ideo mise- revocare. I ad Timoth. 1, 16: Ideo mise- ricordiam consecutus sum: ut in me pri- ricordiam consecutus sum: ut in me pri- mo ostenderet Christus Jesus omnem pa- mo ostenderet Christus Jesus omnem pa- tientiam ad informationem eorum, qui tientiam ad informationem eorum, qui credituri sunt illi, in vitam æternam. credituri sunt illi, in vitam æternam. Apoc. XXII, 17. Et spiritus, et sponsa Apoc. XXII, 17. Et spiritus, et sponsa dicunt: Veni. Et qui audit, dicat : Veni. dicunt: Veni. Et qui audit, dicat : Veni.

19 19

Et postquam rationes dixit quare ju- Et postquam rationes dixit quare ju- dicare debent matrem, subdit, provocans dicare debent matrem, subdit, provocans ad judicium : ad judicium :

« Judicate matrem vestram, judica- « Judicate matrem vestram, judica- te. » Matrem vestram dicit, et non te. » Matrem vestram dicit, et non uxorem meam, quia (sicut dictum est) uxorem meam, quia (sicut dictum est) filii in fornicatione idolorum nati sunt, filii in fornicatione idolorum nati sunt, in qua generatione conjunctionem cum in qua generatione conjunctionem cum Deo non habuit. Item, cum assumpta Deo non habuit. Item, cum assumpta esset, et sanctificata, et filii adoptati, ut esset, et sanctificata, et filii adoptati, ut ad novam prolem gratiæ a Deo fœcun- ad novam prolem gratiæ a Deo fœcun- daretur, in fide thori non remansit, et daretur, in fide thori non remansit, et ita matrem filiorum se exhibuit, non ita matrem filiorum se exhibuit, non uxorem mariti. Judicate autem dicit, uxorem mariti. Judicate autem dicit, et iterum judicate, quia et de idolola- et iterum judicate, quia et de idolola- tria et ingratitudine convincenda fuit. tria et ingratitudine convincenda fuit. Est enim istud judicium discussionis et Est enim istud judicium discussionis et correptionis, in quo ostendit homini pro- correptionis, in quo ostendit homini pro- pter quod condemnandus sit nisi pœni- pter quod condemnandus sit nisi pœni- teat. I ad Corinth. x1, 31: Quod si nos- teat. I ad Corinth. x1, 31: Quod si nos- metipsos dijudicaremus, non utique ju- metipsos dijudicaremus, non utique ju- dicaremur. Joan. VII, 24 : Justum judi- dicaremur. Joan. VII, 24 : Justum judi- cium judicate. Isa. III, 14: Dominus ad cium judicate. Isa. III, 14: Dominus ad judicium veniet cum senibus populi sui. judicium veniet cum senibus populi sui. Et ibidem, v, 3 : Nunc ergo, habitatores Et ibidem, v, 3 : Nunc ergo, habitatores Jerusalem, et viri Juda, judicate inter Jerusalem, et viri Juda, judicate inter me et vineam meam. Et bene dico, ju- me et vineam meam. Et bene dico, ju- dicate: « quoniam ipsa non uxor mea. » dicate: « quoniam ipsa non uxor mea. » In Chaldæa enim et in Ægypto non In Chaldæa enim et in Ægypto non mihi, sed idolis conjuncta fuit, et in illa mihi, sed idolis conjuncta fuit, et in illa fornicatione vos genuit. Isa. LIV, 6: Ut fornicatione vos genuit. Isa. LIV, 6: Ut mulierem derelictam et mærentem spiri- mulierem derelictam et mærentem spiri- tu vocavit te Dominus, et ut uxorem ab tu vocavit te Dominus, et ut uxorem ab adolescentia abjectam. « Et ego non vir adolescentia abjectam. « Et ego non vir ejus, » quia non ex semine meo mihi ejus, » quia non ex semine meo mihi genuit filios, sed idolis. Ezech. xvi, 32 : genuit filios, sed idolis. Ezech. xvi, 32 : Facta es quasi mulier adultera, quæ su- Facta es quasi mulier adultera, quæ su- per virum suum inducit alienos. Eccli. per virum suum inducit alienos. Eccli. XXIII, 25: Omnis homo qui transgredi- XXIII, 25: Omnis homo qui transgredi- tur lectum suum, contemnens in animam tur lectum suum, contemnens in animam suam, etc. Et post pauca, yy. 32 et 33: suam, etc. Et post pauca, yy. 32 et 33: Sic et, peccabit scilicet, mulier omnis Sic et, peccabit scilicet, mulier omnis relinquens virum suum, et statuens hæ- relinquens virum suum, et statuens hæ- reditatem ex alieno matrimonio: primo reditatem ex alieno matrimonio: primo enim in lege Altissimi incredibilis fuit : enim in lege Altissimi incredibilis fuit :

Adulterium Adulterium grande est grande est

crimen. crimen.

1 Matth. x, 21: Tradet frater fratrem in mor- 1 Matth. x, 21: Tradet frater fratrem in mor- tem, et pater filium: et insurgent filii in parentes, tem, et pater filium: et insurgent filii in parentes,

et morte eos afficient. et morte eos afficient.

20 20

D. ALB. MAG. ORD. PRÆD. D. ALB. MAG. ORD. PRÆD.

secundo in virum suum deliquit : tertio secundo in virum suum deliquit : tertio in adulterio fornicata est, et filios ex alio in adulterio fornicata est, et filios ex alio viro statuit sibi. Hæc sub eisdem au- viro statuit sibi. Hæc sub eisdem au- ctoritatibus de illis dicuntur qui post ctoritatibus de illis dicuntur qui post baptismum Dominum derelinquunt, et baptismum Dominum derelinquunt, et delectabilia mundi sequuntur. delectabilia mundi sequuntur.

Et subdit de judicii forma, et duo di- Et subdit de judicii forma, et duo di- cit accusationem scilicet, et conjunctio- cit accusationem scilicet, et conjunctio- `nem, ibi, y. 5 : « Quia dixit: Vadam `nem, ibi, y. 5 : « Quia dixit: Vadam post amatores meos. » Accusationem post amatores meos. » Accusationem proponit dupliciter, in detestatione sci- proponit dupliciter, in detestatione sci- licet culpæ, et in comminatione pœnæ, licet culpæ, et in comminatione pœnæ, ibi, y. 3: «Ne forte exspoliem. » ibi, y. 3: «Ne forte exspoliem. » Dicit ergo: Dicit ergo: « Auferat fornicationes « Auferat fornicationes suas, » quibus scilicet cum idolis fornica- suas, » quibus scilicet cum idolis fornica- tur, de idolo scilicet in idolum, vel dele- tur, de idolo scilicet in idolum, vel dele- ctabili in delectabile, «a facie sua, » ut ctabili in delectabile, «a facie sua, » ut scilicet non inspiciat eas ut rem dilectam, scilicet non inspiciat eas ut rem dilectam, sed avertat faciem sicut a re detestabili. sed avertat faciem sicut a re detestabili. Osee, IV, 10: Fornicati sunt, et non Osee, IV, 10: Fornicati sunt, et non cessaverunt: quoniam Dominum dereli- cessaverunt: quoniam Dominum dereli- querunt in non custodiendo. « Et adul- querunt in non custodiendo. « Et adul- teria sua,» supple, auferat « de medio teria sua,» supple, auferat « de medio uberum suorum, » quia etiam postquam uberum suorum, » quia etiam postquam mihi conjuncta est, cum idolis et dele- mihi conjuncta est, cum idolis et dele- ctabilibus adulterata est. De medio ube- ctabilibus adulterata est. De medio ube- rum dicit, quia inter ubera cor est, et rum dicit, quia inter ubera cor est, et in uberibus titillatio concupiscentiæ sen- in uberibus titillatio concupiscentiæ sen- titur. Unde Prov. VII, 18, meretrix di- titur. Unde Prov. VII, 18, meretrix di- cit: Veni, inebriemur uberibus, et frua- cit: Veni, inebriemur uberibus, et frua- mur cupitis amplexibus. Isa. 1, 16: Au- mur cupitis amplexibus. Isa. 1, 16: Au- ferte malum cogitationum vestrarum ab ferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis. In quibus autem viget con- oculis meis. In quibus autem viget con- cupiscentia, pacem non habent. IV Reg. cupiscentia, pacem non habent. IV Reg. ix, 22, dixit Joram rex ad Jehu: Pax est ix, 22, dixit Joram rex ad Jehu: Pax est Jehu? At ille respondit: Quæ pax? ad- Jehu? At ille respondit: Quæ pax? ad- huc fornicationes Jezabel matris tuæ, et huc fornicationes Jezabel matris tuæ, et veneficia ejus multa vigent. veneficia ejus multa vigent.

Et subdit de poena, in se scilicet, et in Et subdit de poena, in se scilicet, et in filiis. filiis.

In se dupliciter, scilicet in pœna dam- In se dupliciter, scilicet in pœna dam- ni, et damni quantitate, et hoc est : ni, et damni quantitate, et hoc est :

« Ne forte. » Forte dicit propter mo- « Ne forte. » Forte dicit propter mo- bilitatem liberi arbitrii, quod ad bo- bilitatem liberi arbitrii, quod ad bo- num et ad malum inclinabile est. Eccli. num et ad malum inclinabile est. Eccli. XXXI, 10 Potuit transgredi, et non est XXXI, 10 Potuit transgredi, et non est transgressus. « Exspoliem eam пи- transgressus. « Exspoliem eam пи-

dam, hoc est, exspoliem, ita quod dam, hoc est, exspoliem, ita quod nuda appareat, interiori scilicet, et exte- nuda appareat, interiori scilicet, et exte- riori habitu ablato. Exterior habitus fuit riori habitu ablato. Exterior habitus fuit cultus templi, divitiæ, gloria, et hujus- cultus templi, divitiæ, gloria, et hujus- modi. Interior, habitus gratiæ, et virtu- modi. Interior, habitus gratiæ, et virtu- tum. Ezech. xvi, 39: Denudabunt te tum. Ezech. xvi, 39: Denudabunt te vestimentis tuis, et auferent vasa decoris vestimentis tuis, et auferent vasa decoris tui: et derelinquent te nudam, plenam- tui: et derelinquent te nudam, plenam- que ignominia. Propter hoc dicitur, que ignominia. Propter hoc dicitur, Apoc. XVI, 15: Beatus qui vigilat, et Apoc. XVI, 15: Beatus qui vigilat, et custodit vestimenta sua, ne nudus am- custodit vestimenta sua, ne nudus am- bulet, et videant turpitudinem ejus. bulet, et videant turpitudinem ejus. « Secundum diem nativitatis suæ, » hoc « Secundum diem nativitatis suæ, » hoc est, sicut nuda fuit, quando in me pri- est, sicut nuda fuit, quando in me pri- mo fuit renata, in Ægypto scilicet, vel mo fuit renata, in Ægypto scilicet, vel in Chaldæa, quando nullo decore vestita in Chaldæa, quando nullo decore vestita fuit. Sine Deo enim, et sine lege, et fuit. Sine Deo enim, et sine lege, et sine promissionibus fuit. Ad Ephes. II, sine promissionibus fuit. Ad Ephes. II, 12: Eratis illo in tempore sine Christo, 12: Eratis illo in tempore sine Christo, alienati a conversatione Israel, et hospi- alienati a conversatione Israel, et hospi- tes testamentorum, promissionis spem tes testamentorum, promissionis spem non habentes, et sine Deo in hoc mundo. non habentes, et sine Deo in hoc mundo.

Et subdit de quantitate damni : Et subdit de quantitate damni :

« Et ponam eam quasi solitudinem, » « Et ponam eam quasi solitudinem, » supple, si converti noluerit. Solitudinem supple, si converti noluerit. Solitudinem dicit, quia eis ductis in captivitatem, dicit, quia eis ductis in captivitatem, terra vacuatur. Isa. vi, 11: Donec de- terra vacuatur. Isa. vi, 11: Donec de- solentur civitates absque habitatore, et solentur civitates absque habitatore, et domus sine homine, et terra relinquetur domus sine homine, et terra relinquetur deserta. Et longe faciet Dominus ho- deserta. Et longe faciet Dominus ho- mines. Et hoc est quod sequitur: « Et mines. Et hoc est quod sequitur: « Et statuam eam velut terram inviam, » hoc statuam eam velut terram inviam, » hoc est, ita longe faciam duci in captivita- est, ita longe faciam duci in captivita- tem, quod viam redeundi non invenient. tem, quod viam redeundi non invenient. Prov. vi, 19: Non est vir in domo Prov. vi, 19: Non est vir in domo sua, sua, abiit via longissima. Isa. XXIII, 7 : abiit via longissima. Isa. XXIII, 7 : Ducent eam pedes sui longe ad peregri- Ducent eam pedes sui longe ad peregri- nandum. Hoc dicitur eis, qui per pec- nandum. Hoc dicitur eis, qui per pec- cata recedunt a Domino, et ad pœniten- cata recedunt a Domino, et ad pœniten- tiam redire non cogitant. Luc. xv, 13: tiam redire non cogitant. Luc. xv, 13: Peregre profectus est in regionem lon- Peregre profectus est in regionem lon- ginquam, et ibi dissipavit substantiam ginquam, et ibi dissipavit substantiam suam, vivendo luxuriose, scilicet cum suam, vivendo luxuriose, scilicet cum meretricibus. « Et interficiam eam siti. » meretricibus. « Et interficiam eam siti. » Hieronymus: « Ut cadat in terram alie- Hieronymus: « Ut cadat in terram alie- « nam patiens sitim omnium bonorum, « nam patiens sitim omnium bonorum, «< et nihil eorum quæ desiderat obtineat. >> «< et nihil eorum quæ desiderat obtineat. >> Hoc significatum est, Genes. xx1, 14 Hoc significatum est, Genes. xx1, 14

Pecc Pecc elonga elonga De De

IN CAP. II OSEE ENARRATIO. IN CAP. II OSEE ENARRATIO.

et seq., ubi Agar cum filio recedens a et seq., ubi Agar cum filio recedens a domo Patriarchæ, sitim intolerabilem domo Patriarchæ, sitim intolerabilem passa est usque ad desperationem. Ju- passa est usque ad desperationem. Ju- stum enim est, quod sitis insatiabilis pec- stum enim est, quod sitis insatiabilis pec- cati, omnium bonorum defectu et siti cati, omnium bonorum defectu et siti condemnetur. Unde dives, Luc. XVI, 24 condemnetur. Unde dives, Luc. XVI, 24 et seq., guttam aquæ impetrare non va- et seq., guttam aquæ impetrare non va- luit. Propter hoc dicitur, Jerem, 11, 25: luit. Propter hoc dicitur, Jerem, 11, 25: Prohibe pedem tuum a nuditate, et gut- Prohibe pedem tuum a nuditate, et gut- tur tuum a siti. tur tuum a siti.

Et subdit de Et subdit de

pœna filiorum: pœna filiorum:

« Et filiorum illius, »supple, non « Et filiorum illius, »supple, non meorum, « non miserebor, » ut scilicet meorum, « non miserebor, » ut scilicet liberem eos. Et subdit causam : « Quo- liberem eos. Et subdit causam : « Quo- niam filii fornicationum sunt, » imita- niam filii fornicationum sunt, » imita- tores scilicet ignominiosæ matris. Osee, tores scilicet ignominiosæ matris. Osee, IV, 11 Fornicatio, et vinum, et ebrietas IV, 11 Fornicatio, et vinum, et ebrietas auferunt cor. auferunt cor.

: :

« Quia fornicata est mater eorum, » « Quia fornicata est mater eorum, » cum idolis scilicet, vel delectabilibus. cum idolis scilicet, vel delectabilibus. Psal. LXXII, 27: Perdidisti omnes, qui Psal. LXXII, 27: Perdidisti omnes, qui fornicantur abs te. « Confusa est quæ fornicantur abs te. « Confusa est quæ concepit eos,» non confusione verecun- concepit eos,» non confusione verecun- diæ, sed confusione ignominiæ, quia diæ, sed confusione ignominiæ, quia scilicet in peccato deprehensa est. Je- scilicet in peccato deprehensa est. Je- rem. 11, 26: Quomodo confunditur fur rem. 11, 26: Quomodo confunditur fur quando deprehenditur, sic confusi sunt quando deprehenditur, sic confusi sunt domus Israel. Eccli. 1v, 25: Est enim domus Israel. Eccli. 1v, 25: Est enim confusio adducens peccatum, et est con- confusio adducens peccatum, et est con- fusio adducens gloriam et gratiam. fusio adducens gloriam et gratiam.

Et subdit de obstinatione in peccato: Et subdit de obstinatione in peccato: « Quia dixit. » Hic autem tria dicit: « Quia dixit. » Hic autem tria dicit: peccandi obstinatam voluntatem, pœ- peccandi obstinatam voluntatem, pœ- nam ad reditum cogentem, et reditum nam ad reditum cogentem, et reditum ad virum misericorditer suscipientem. ad virum misericorditer suscipientem. Et hoc est : « Vadam post amatores Et hoc est : « Vadam post amatores meos. » Glossa: « Fide et dilectione se- meos. » Glossa: « Fide et dilectione se- « quar deos, et imitabor gentes quarum « quar deos, et imitabor gentes quarum «deos colo. » Jerem.11, 25: Dixisti: Des- «deos colo. » Jerem.11, 25: Dixisti: Des- peravi, nequaquam faciam adamavi peravi, nequaquam faciam adamavi quippe alienos, et post eos ambulabo. quippe alienos, et post eos ambulabo. Hoc opere dicunt, qui delectabilia mun- Hoc opere dicunt, qui delectabilia mun-

* Cf. etiam Thren. III, 9: Conclusit via meas * Cf. etiam Thren. III, 9: Conclusit via meas

21 21

di obstinata sequuntur voluntate. I ad di obstinata sequuntur voluntate. I ad Corinth. XII, 2: Ad simulacra muta Corinth. XII, 2: Ad simulacra muta prout ducebamini euntes, supple, eratis. prout ducebamini euntes, supple, eratis. Et subdit causam: « Qui dant panes Et subdit causam: « Qui dant panes mihi, » hoc est, refectionem, » et aquas mihi, » hoc est, refectionem, » et aquas meas,» supple, dant mihi, hoc est, es- meas,» supple, dant mihi, hoc est, es- culentum et poculentum, « oleum culentum et poculentum, « oleum meum, » condimentum scilicet, et « la- meum, » condimentum scilicet, et « la- « nam meam, » ex qua fit vestis, « et « nam meam, » ex qua fit vestis, « et linum meum, » quo suaviter foveatur linum meum, » quo suaviter foveatur mollities carnis, « et potum meum, » mollities carnis, « et potum meum, » quo scilicet utar in deliciis, sicut est vi- quo scilicet utar in deliciis, sicut est vi- num, et vinum conditum, et hujusmodi. num, et vinum conditum, et hujusmodi. Hæc enim omnia dicebat se habere ab Hæc enim omnia dicebat se habere ab idolis, cum dona Dei essent. Ezech. XVI, idolis, cum dona Dei essent. Ezech. XVI, 18 et 19 Sumpsisti vestimenta tua 18 et 19 Sumpsisti vestimenta tua multicoloria, et operuisti illas, scilicet multicoloria, et operuisti illas, scilicet imagines masculinas: et oleum meum, imagines masculinas: et oleum meum, et thymiama meum posuisti coram eis. et thymiama meum posuisti coram eis. Et panem meum, quem dedi tibi, simi- Et panem meum, quem dedi tibi, simi- lam, et oleum, et mel, quibus enutrivi lam, et oleum, et mel, quibus enutrivi te, posuisti in conspectu eorum in odo- te, posuisti in conspectu eorum in odo- rem suavitatis. Hoc dicitur eis, qui dona rem suavitatis. Hoc dicitur eis, qui dona Dei suis viribus, vel suis meritis attri- Dei suis viribus, vel suis meritis attri- buunt. buunt.